Συνεδριάσεις Ολομέλειας

Περίδος: Θ΄ΠΕΡΙΟΔΟΣ (ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ), Σύνοδος: Γ΄, Συνεδρίαση: ΠΔ' 24/02/1999

Π Ρ Α Κ Τ Ι Κ Α Β Ο Υ Λ Η Σ





Θ' ΠΕΡΙΟΔΟΣ (ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ)

ΣΥΝΟΔΟΣ Γ'

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΠΔ'

Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου 1999





Αθήνα, σήμερα στις 24 Φεβρουαρίου 1999, ημέρα Τετάρτη και ώρα 18.16' συνήλθε στην Αίθουσα των συνεδριάσεων του Βουλευτηρίου η Βουλή σε ολομέλεια, για να συνεδριάσει υπό την προεδρία του Β' Αντιπροέδρου αυτής κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΣΓΟΥΡΙΔΗ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αρχίζει η συνεδρίαση.

Παρακαλείται η κυρία Γραμματέας, να ανακοινώσει τις αναφορές προς το Σώμα.

(Ανακοινώνονται προς το Σώμα από την κ. Βασιλική Αράπη-Καραγιάννη, Βουλευτή Α' Αθηνών, τα ακόλουθα:

"Α. ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΑΝΑΦΟΡΩΝ

1) Διανοούμενοι και Καλλιτέχνες της Ελλάδας με ψήφισμά τους το οποίο κατέθεσαν στον κύριο Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων διαφωνούν με τον τρόπο που χειρίσθηκε η ελληνική κυβέρνηση την υπόθεση Οτσαλάν και ζητούν να μη χαλαρώσει η αλληλεγγύη της Ελλάδας προς τον Κουρδικό λαό που μάχεται για την εθνική ανεξαρτησία.

Προσυπογράφει η Βουλευτής κυρία ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΑΡΑΠΗ - ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ.

2) Ο Βουλευτής Αχαΐας κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΦΟΥΛΙΑΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία η Αγωνιστική Κίνηση Εργαζομένων στην ΑΜΕ Δελφοί - Δίστομο καταγγέλλει την προσπάθεια της Διεύθυνσης της εταιρείας να αναγκάσει τους εργαζόμενους να αναλάβουν εργολαβικά εργασίες των υπογείων στοών.

3) Ο Βουλευτής Αθηνών κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΤΑΣΟΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία το Σωματείο Χειριστών ΔΕΗ - Μεγ/λης καταγγέλλει την έλλειψη διαφάνειας στην πρόσληψη υπαλληλικού προσωπικού στη ΔΕΗ Μεγαλόπολης.

4) Ο Βουλευτής Αθηνών κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΤΑΣΟΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων Πωλητών Λαϊκών Αγορών ζητεί την τροποποίηση του νομοθετικού καθεστώτος που καθορίζει τον τρόπο διοίκησης και λειτουργίας των Λαϊκών Αγορών.

5) Ο Βουλευτής Πειραιά κ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΡΑΠΗΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία το Δημοκρατικό Κοινωνικό Κίνημα Π.Θ. Λέσβου καταγγέλλει την ΕΛΑΙΣ ΑΕ ότι διαπραγματεύεται την αγορά ελαιολάδου από το Μαρόκο.

6) Ο Βουλευτής Θεσ/νίκης κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΟΚΟΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία ο Σύλλογος Συμβασιούχων Υπαλλήλων Επιμελητηρίων Αθήνας - Πειραιά διαμαρτύρεται για τις ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου "Συλλογικές διαπραγματεύσεις στη Δημόσια Διοίκηση, μονιμοποιήσεις συμβασιούχων αορίστου χρόνου και άλλες διατάξεις".

7) Ο Βουλευτής Αθηνών κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΤΑΣΟΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία η 'Ενωση Βενζινοπωλών Νομού Αττικής ζητεί να μην ισχύει πλέον το ελεύθερο ωράριο λειτουργίας στα πρατήρια καυσίμων.

8) Ο Βουλευτής Πειραιά κ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΡΑΠΗΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Ρεθύμνου υποβάλλει προτάσεις για τη Β' φάση του σχεδίου "Καποδίστριας".

9) Οι Βουλευτές κύριοι ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΦΟΥΣΑΣ και ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΑΡΑΠΗ - ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ κατέθεσαν αναφορά με την οποία ο Δήμος Σελλών Ιωαννίνων ζητεί την αναβάθμιση του Αστυνομικού Σταθμού της περιοχής του σε Αστυνομικό Τμήμα.

10) Ο Βουλευτής Ιωαννίνων κ. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΦΟΥΣΑΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία ο Σύλλογος Χορηγούχων Προέδρων του Νομού Ιωαννίνων ζητεί την αναγνώριση από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους της απόφασης του Υπουργείου Εσωτερικών που προβλέπει τον καθορισμό των εξόδων παράστασης των εν ενεργεία προέδρων των κοινοτήτων.

11) Ο Βουλευτής Θεσ/νίκης κ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΑΣΤΑΝΙΔΗΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία ο Σύλλογος Συνταξιούχων Υπαλλήλων ΙΚΑ και 'Αλλων Ασφαλιστικών Ταμείων Βορείου Ελλάδας ζητεί την ικανοποίηση των ασφαλιστικών αιτημάτων των μελών του.

12) Ο Βουλευτής Θεσ/νίκης κ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΑΣΤΑΝΙΔΗΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία ο Σύλλογος Γονέων των Δημοτικών Σχολείων περιοχής Κάτω Μαλακοπής Πυλαίας ζητεί να λυθεί το στεγαστικό πρόβλημα των σχολείων.

13) Ο Βουλευτής Ρεθύμνου κ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία ο Δήμος Ρεθύμνης Νομού Ρεθύμνου υποβάλλει προτάσεις για το Τρίτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης.

14) Ο Βουλευτής Ηρακλείου κ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΑΡΡΗΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηρακλείου ζητεί οικονομική ενίσχυση του ΚΑΠΗ Κρουσσώνα Ηρακλείου.

15) Οι Βουλευτές κυρίες ΡΟΔΟΥΛΑ ΖΗΣΗ και ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΑΡΑΠΗ - ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ κατέθεσαν αναφορά με την οποία ο Νομάρχης Μαγνησίας ζητεί χρηματοδότηση για την ολοκλήρωση της νέας πτέρυγας του Νοσοκομείου Βόλου Μαγνησίας.

16) Η Βουλευτής Μαγνησίας κ. ΡΟΔΟΥΛΑ ΖΗΣΗ κατέθεσε αναφορά με την οποία η Ομοσπονδία Ενοικιαζομένων Δωματίων και Επιπλωμένων Διαμερισμάτων Θεσσαλίας και Βορείων Σποράδων - Πηλίου ζητεί η Διεύθυνση Τουρισμού Θεσσαλίας να παραμείνει στο Βόλο Μαγνησίας.

17) Η Βουλευτής Μαγνησίας κ. ΡΟΔΟΥΛΑ ΖΗΣΗ κατέθεσε αναφορά με την οποία ο Νομάρχης Μαγνησίας επισημαίνει την αναγκαιότητα λειτουργίας του πολιτικού αεροδρομίου στη Νέα Αγχίαλο Μαγνησίας.

18) Ο Βουλευτής θεσ/νίκης κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΟΚΟΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία η Πανελλήνια 'Ενωση Συνταξιούχων "Αναπήρων Θυμάτων Εθνικής Αντίστασης" ζητεί τη διευθέτηση της συνταξιοδότησης των μελών της.

19) Ο Βουλευτής Θεσ/νίκης κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΟΚΟΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία η Ομοσπονδία Υπαλληλικού Προσωπικού Αυτοκινήτων ζητεί την ικανοποίηση των εργασιακών και οικονομικών αιτημάτων της.

20) Ο Βουλευτής Θεσ/νίκης κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΟΚΟΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία η Γενική Πανελλαδική Ομοσπονδία Επαγγελματιών Ιδιοκτητών Λεωφορείων Πούλμαν αντιτίθεται στη χορήγηση νέων αδειών τουριστικών λεωφορείων.

21) Ο Βουλευτής Καρδίτσας κ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΙΟΥΦΑΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία ο Δήμος Μητρόπολης Καρδίτσας υποβάλλει προτάσεις για τη χωροθέτηση Χ.Υ.Τ.Α. στην περιοχή του.

22) Ο Βουλευτής Αθηνών κ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΗΜΑΡΑΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία το Πανελλήνιο Αναπηρικό Κίνημα Κινητικών Πολιτών Αναπήρων ζητεί την αναπροσαρμογή της φοροαπαλλαγής των μελών του.

23) Η Βουλευτής Αθηνών κυρία ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΑΡΑΠΗ - ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ κατέθεσε αναφορά με την οποία το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης ζητεί την ίδρυση νέων τμημάτων του.

24) Ο Βουλευτής Αχαΐας κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΦΟΥΛΙΑΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία ο Γεωργικός Πιστωτικός Συνεταιρισμός Σαρδηνίων ζητεί την τροποποίηση του κανονισμού της ΕΕ σχετικά με τη διαμόρφωση της τιμής των καπνών.

25) Ο Βουλευτής Θεσ/νίκης κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΟΚΟΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία το Συντονιστικό Συμβούλιο Ενώσεων Απόστρατων Αξιωματικών Στρατού - Ναυτικού - Αεροπορίας διαμαρτύρεται για τις χαμηλές συντάξεις των Απόστρατων Αξιωματικών Ε.Δ.

26) Ο Βουλευτής Θεσ/νίκης κ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΙΝΤΖΕΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία ο Δικηγορικός Σύλλογος Ροδόπης αντιτίθεται στην κατάτμηση του Εφετείου Θράκης σε δύο ανεξάρτητα Εφετεία.

27) Ο Βουλευτής Ηλείας κ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΡΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία ο Δήμαρχος Πύργου Ηλείας ζητεί τη διευθέτηση οικονομικού του προβλήματος με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.

28) Ο Βουλευτής Ηλείας κ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΡΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία ο Κυνηγετικός Σύλλογος και ο Σκοπευτικός 'Ομιλος Αμαλιάδας Ηλείας ζητούν την κατασκευή Σκοπευτηρίου στην Αμαλιάδα.

29) Η Βουλευτής Πέλλας κ. ΠΑΡΘΕΝΑ ΦΟΥΝΤΟΥΚΙΔΟΥ κατέθεσε αναφορά με την οποία Ιατροί Επιμελητές Β' επί θητεία υπηρετούντες στο ΕΣΥ ζητούν να μονιμοποιηθούν στις θέσεις τις οποίες κατέχουν.

30) Οι Βουλευτές κύριοι ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΚΕΛΕΣΤΑΘΗΣ και ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΑΡΑΠΗ - ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ κατέθεσαν αναφορά με την οποία ο Δήμος Γαλαξειδίου Φωκίδας ζητεί να συμπεριληφθεί το χωριό Βουνιχώρα στα μαρτυρικά χωριά από τα στρατεύματα κατοχής.

31) Ο Βουλευτής Κυκλάδων κ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΩΜΑΤΑΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία Φορείς της νήσου Σύρου ζητούν οι απόφοιτοι του ιδιωτικού Ναυτικού Λυκείου Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού που λειτουργεί στη Σύρο να έχουν δικαίωμα κτήσης διπλώματος μηχανικού Α' τάξης.

32) Ο Βουλευτής Λάρισας κ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΤΑΘΗΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία ο Πανελλήνιος Σύλλογος Νοσηλευτών-τριών του Εθνικού Συστήματος Υγείας καταγγέλλει ενέργεια του Προέδρου του Νοσοκομείου Λάρισας που θίγει τους νοσηλευτές και νοσηλεύτριες.

33) Ο Βουλευτής Λάρισας κ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΤΑΘΗΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία ο Αναγκαστικός Συνεταιρισμός Διαχείρισης Αδιαίρετου Δάσους Καρυάς Λάρισας ζητεί οικονομική ενίσχυση για την εξόφληση οφειλών του προς το ΙΚΑ.

34) Ο Βουλευτής Λάρισας κ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΤΑΘΗΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία ο κ. Γ.Αλεξίου, κάτοικος Νεράιδας Λάρισας, ζητεί να του καταβληθεί αποζημίωση για την ντοματοπαραγωγή του που καταστράφηκε από βροχόπτωση.

35) Ο Βουλευτής Αχαΐας κ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΩΡΓΑΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία ζητεί να αποδοθεί άμεσα η στρεμματική ενίσχυση που εκκρεμεί από την αρχή του έτους στους σταφιδοκαλλιεργητές του Νομού Αχαϊας.

36) Ο Βουλευτής Αχαΐας κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΦΟΥΛΙΑΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Μεσολογγίου ζητεί να μην κλείσει η σχολή παραδοσιακών κιλιμιών του ΕΟΜΜΕΧ στο Αιτωλικό.

37) Ο Βουλευτής Πειραιά κ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΡΑΠΗΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία ο Ιατρικός Σύλλογος Επαρχίας Καλύμνου ζητεί την πρόσληψη ιατρικού προσωπικού για την κάλυψη των αναγκών του υποκαταστήματος ΙΚΑ Καλύμνου.

38) Ο Βουλευτής Δράμας κ. ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία οι εργαζόμενοι του Πόρτο Καρράς ζητούν την επαναπρόσληψή τους στο Καζίνο.

39) Ο Βουλευτής Δράμας κ. ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία οι υπηρετούντες στο ΕΣΥ ιατροί επιμελητές Β' ζητούν νέες ρυθμίσεις της εργασιακής σχέσης τους.

40) Ο Βουλευτής Πιερίας κ. ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΠΟΛΥΖΟΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία το Σωματείο Συνταξιούχων Αυτοκινητιστών Νομού Πιερίας ζητεί την απαλλαγή των συνταξιούχων από τη φορολογία υπεραξίας από μεταβίβαση αυτοκινήτου δημόσιας χρήσης.

41) Ο Βουλευτής Φθιώτιδας κ. ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΣΤΑΪΚΟΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία οι εκπαιδευτικοί που έλαβαν μέρος στο διαγωνισμό του ΑΣΕΠ και επέτυχαν ζητούν να διορισθούν.

42) Ο Βουλευτής Θεσ/νίκης κ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΠΑΠΑΘΕΜΕΛΗΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία ο κ. Ι.Μάργαρης εθελοντής και έφεδρος ανθυπολοχαγός ζητεί την υποχρεωτική θητεία σε συνοριακές φρουρές της χώρας.

43) Ο Βουλευτής Θεσ/νίκης κ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΠΑΠΑΘΕΜΕΛΗΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία το Σωματείο Εκπαιδευτών Οδηγών Αυτοκινήτων Θεσ/νίκης "Μακεδονία" ζητεί την επιμόρφωση με τη διοργάνωση σεμιναρίων των εκπαιδευτών υποψηφίων οδηγών αυτοκινήτων - μοτοσυκλετών.

44) Ο Βουλευτής Θεσ/νίκης κ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΠΑΠΑΘΕΜΕΛΗΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία η Ομοσπονδία Οικοδόμων και Συναφών Επαγγελμάτων Ελλάδας ζητεί την ικανοποίηση του ασφαλιστικού της αιτήματος.

45) Ο Βουλευτής Θεσ/νίκης κ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΠΑΠΑΘΕΜΕΛΗΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία η Ομοσπονδία Οικοδόμων και Συναφών Επαγγελμάτων Ελλάδας ζητεί την αύξηση του συντελεστή ασφάλισης των οικοδόμων.

46) Ο Βουλευτής Ξάνθης κ. ΜΠΗΡΟΛ ΑΚΗΦΟΓΛΟΥ κατέθεσε αναφορά με την οποία το Κοινό Ταμείο Εισπράξεων Λεωφορείων Νομού Ξάνθης ζητεί την κατάργηση της υπουργικής απόφασης που ρυθμίζει την εκμετάλλευση της υπεραστικής γραμμής Καβάλας Ξάνθης.

47) Ο Βουλευτής Δράμας κ. ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία η κυρία Μαρία Τσοπριάδου, κάτοικος Δράμας, ζητεί τη διευθέτηση της συνταξιοδότησής της.

48) Ο Βουλευτής Δράμας κ. ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία η κυρία Μακρίνα Ωραιοπούλου, κάτοικος Δράμας, ζητεί τη διευθέτηση της συνταξιοδότησής της.

49) Ο Βουλευτής Δράμας κ. ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία ο κ. Σωτήριος Βαλκάνης, κάτοικος Δράμας, ζητεί τη διευθέτηση της συνταξιοδότησής του.

50) Ο Βουλευτής Δράμας κ. ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία ο κ. Θωμάς Κωνσταντινίδης, κάτοικος Τούμπας Θεσ/νίκης, ζητεί τη διευθέτηση της συνταξιοδότησής του.

51) Ο Α' Αντιπρόεδρος της Βουλής και Βουλευτής Πειραιά κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΟΣ κατέθεσε αναφορά με την οποία η Ελληνική Επιτροπή της Διεθνούς Αμνηστίας ζητεί να γίνουν σεβαστά στη δίκη του Αμπντουλάχ Οτσαλάν τα διεθνή πρότυπα απονομής της δικαιοσύνης.

Προσυπογράφουν οι Βουλευτές κύριοι ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΓΟΥΡΙΔΗΣ και ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΑΡΑΠΗ - ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ.

Β. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΥΠΟΥΡΓΩΝ ΣΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ

1. Στην με αριθμό 1944/2-9-98 ερώτηση δόθηκε με το υπ' αριθμ. 51/21-10-98 έγγραφο από τον Υπουργό Πολιτισμού η ακόλουθη απάντηση:

"Απαντώντας στην 1944/02.09.1998 ερώτηση των Βουλευτών κυρίων Πέτρου Κουναλάκη και Στέλλας Αλφιέρη σας γνωρίζουμε τα εξής:

1. Στο πλαίσιο του Προγράμματος Δράσης του ΥΠ.ΠΟ. για το 1998 η χρηματοδότηση στον τομέα της Πολιτιστικής Κληρονομιάς γίνεται γενικά με ικανοποιητικούς ρυθμούς. Τα ποσοστά απορρόφησης ανέρχονται:

- από πιστώσεις του τακτικού προϋπολογισμού σε ποσοστό 70%.

- από πιστώσεις του ΛΟΤΤΟ σε ποσοστό 80%.

- από πιστώσεις του ΤΑΠ σε ποσοστό 62% (σημειώνεται ότι από το ΤΑΠ έχει διατεθεί για δαπάνες φυλακτικού προσωπικού ποσό 850.000.000 δρχ. για την πληρωμή Κυριακών και εξαιρεσίμων, καθώς και ποσό 1.673.420.000) δρχ. για τη μισθοδοσία εποχικού φυλακτικού προσωπικού και προσωπικού καθαριότητας).

Καθυστέρηση υπάρχει στη χρηματοδότηση από τις πιστώσεις του ΠΔΕ, από τις οποίες έχει καταβληθεί ποσοστό 36%. Από πλευράς ΥΠ.ΠΟ. έχουν γίνει όλες οι αναγκαίες ενέργειες και σύντομα ελπίζουμε να είναι δυνατή η αποκατάσταση των ρυθμών χρηματοδότησης του αρχαιολογικού έργου.

2. Τα προβλήματα στη λειτουργία της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας είναι γνωστό ότι αντιμετωπίζονται από το ΥΠ.ΠΟ. ενόψει μάλιστα της προετοιμασίας του νέου Οργανισμού του Υπουργείου και της ολοκλήρωσης των εργασιών για την κατάρτιση του νέου αρχαιολογικού νόμου. Η δε συνεργασία με τον Σ.Ε.Α. είναι καλή και συνεχής.

Ο Υπουργός

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ"

2. Στην με αριθμό 2915/7-10-98 ερώτηση δόθηκε με το υπ' αριθμ. 97/22-10-98 έγγραφο από τον Υπουργό Πολιτισμού η ακόλουθη απάντηση:

"Απαντώντας στην 2915/07.10.1998 ερώτηση του Βουλευτή κ. Πέτρου Κουναλάκη, σας γνωρίζουμε τα εξής:

Σχετικά με τον καθαρισμό του μνημείου της Πύλης του Αδριανού, στην τελευταία συνεδρίαση του ΚΑΣ καθορίστηκαν ομόφωνα οι εξής φάσεις εργασιών:

Α' Φάση-Μελέτη κατασκευής ικριώματος-φωτογράφιση

- Μελέτη και κατασκευή νέου ικριώματος για την αρχιτεκτονική μελέτη και την καταγραφή των φθορών σ' όλο το ύψος του μνημείου.

- Φωτογραφική τεκμηρίωση όλων των όψεων με συμβατική και ψηφιακή μηχανή για την ανασύνθεση του συνόλου σε φωτομωσαϊκό υπό κλίμακα. Για την φωτογράφιση του συνόλου του μνημείου απαιτείται η απομάκρυνση του υπάρχοντος ικριώματος. Η φωτογράφιση θα γίνει από πύργους σε απόσταση ή από ειδικό όχημα εφοδιασμένο με ανυψωτικό βραχίονα.

Β' Φάση-Μελέτη καταγραφής και τεκμηρίωσης της υπάρχουσας κατάστασης.

- Αρχιτεκτονική αποτύπωση του μνημείου με σκοπό: την ακριβή διαστασιολόγηση του συνόλου και των επί μέρους στοιχείων που το συνθέτουν, την καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης με τον εντοπισμό όλων των σοβαρών ρηγματώσεων και των λοιπών δομικών φθορών στα μέλη του, και τον εντοπισμό όσων ξένων σιδηρών στοιχείων έχουν τοποθετηθεί από παλιά και κατά την τελευταία στερεωτική επέμβαση του Α. Ορλάνδου το 1948 (που ενδεχομένως να προκαλούν λόγω οξείδωσης βλάβες στα μέλη).

- Δομοστατική ανάλυση και έλεγχος της συμπεριφοράς του μνημείου σε σεισμό. Εγκατάσταση οργάνων μέτρησης κραδασμών και μικροδονήσεων που προκαλούνται από την κυκλοφορία βαρέων οχημάτων εγγύτατα του μνημείου.

- Πλήρης χαρτογράφηση των φθορών, αλλοιώσεων της επιφάνειας του μνημείου.

α) Διερεύνηση-δειγματοληψία και ανάλυση των νεώτερων επιχρισμάτων στην επιφάνεια του μνημείου και των τοιχογραφιών στην επιφάνεια του "αττικού".

β) Φωτογράφιση στο "υπέρυθρο" και "υπεριώδες" φάσμα των τοιχογραφιών, των εγχαραγμάτων και των επιγραφών στην επιφάνεια του μνημείου.

Μελέτη για την επίδραση ρυπογόνων παραγόντων της ατμόσφαιρας στο άμεσο περιβάλλον του μνημείου και τοποθέτηση οργάνων μέτρησης για τη συνεχή παρακολούθηση των τιμών των ρυπαντών.

- Σωστικές επεμβάσεις, υποστυλώσεις ετοιμόρροπων τμημάτων της επιφανείας ή μελών του μνημείου που θα κριθούν απαραίτητες κατά τη διάρκεια της καταγραφής των φθορών.

Γ' Φάση-Απομάκρυνση του ικριώματος εργασίας

Δ' Φάση-Εκπόνηση ολοκληρωμένης πρότασης αποκατάστασης του μνημείου που θα περιλαμβάνει:

- Αρχαιολογική έρευνα για τον εντοπισμό των μετασκευών και της εξέλιξης της οικοδομικής ιστορίας του μνημείου.

- Πρόταση μορφολογικής και στατικής αποκατάστασης του μνημείου με πιθανή επανένταξη ελλιπόντων τμημάτων προτύπων ή ανακατασκευασμένων.

- Πρόταση συντήρησης, καθαρισμού και στερέωσης της επιφανείας του μνημείου.

Πρόταση λήψης μέτρων προστασίας από εξωγενείς παράγοντες του περιβάλλοντος του μνημείου.

Χρονοδιάγραμμα Εργασιών

Α' Φάση-Μελέτη κατασκευής ικριώματος-φωτογράφιση, 1 μήνας

Β' Φάση-Μελέτη καταγραφής και τεκμηρίωσης της υπάρχουσας κατάστασης, 6 μήνες

Γ' Φάση-Απομάκρυνση του ικριώματος εργασίας, 10 ημέρες

Δ' Φάση - Εκπόνηση ολοκληρωμένης πρότασης αποκατάστασης του μνημείου, 6 μήνες.

Σημειώνεται, τέλος, ότι το έργο θα υλοποιηθεί από το Ταμείο Διαχείρισης Πιστώσεων Αρχαιολογικών 'Εργων.

Ο Υπουργός

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ"

3. Στην με αριθμό 1402/20-8-98 ερώτηση δόθηκε με το υπ' αριθμ. 68/29-10-98 έγγραφο από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων η ακόλουθη απάντηση:

"Σε απάντηση της ερώτησης 1402/20-8-98 που κατέθεσε στη Βουλή ο Βουλευτής κ. Νίκος Τσιαρτσίωνης, παρακαλούμε να πληροφορήσετε τον κ. Βουλευτή τα εξής:

1. Η Κοινοπραξία ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΜΕΤΡΟ που υπέβαλε στις 7-9-92 την αίτηση για εκδήλωση ενδιαφέροντος περιλάμβανε τις πιο κάτω Εταιρείες:

Bοuygues, Βοmbardier, Sοfretu, SΝC - Laνalin, VIΑ -GΤI.

Στην άνω αίτησή της η εν λόγω Κοινοπραξία δήλωνε ότι θα χρησιμοποιήσει για την εκτέλεση ορισμένων έργων "Πολιτικού Μηχανικού" τις Ελληνικές Κατασκευαστικές Εταιρείες, χωρίς όμως να αλλάζει την αρχική σύνθεση των Εταιρειών, που υπέβαλαν της προσφορές τους.

2. Με την υπ. Αρ. Δ1α/4/436/2-12-92, Απόφαση προεπιλέχθηκε η Κοινοπραξία ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΜΕΤΡΟ με την πιο πάνω σύνθεση για να υποβάλει προσφορά στη Β' φάση του διαγωνισμού.

3. Με την ίδια σύνθεση η Κοινοπραξία υπέβαλε την τεχνική και οικονομική της προσφορά την 16-8-93, στην οποία και πάλι ανέφερε ότι θα χρησιμοποιήσει τις άνω εργοληπτικές επιχειρήσεις. Ο όμιλος ΒΟUYGUΕS αποτελείται από τα ακόλουθα μέλη από τη Γαλλία και τον Καναδά: Βοuygues, Βοmbardier, Sοfretu, SΝC-Laνalin, VΙΑ-GΤΙ. Αυτός ο 'Ομιλος σύμφωνα με την επιστολή του προς την Επιτροπή Εισηγήσης για Ανάθεση και το YΠΕΧΩΔΕ έχει δηλώσει ότι θα συνεργαστεί για την κατασκευή του 'Εργου με τις Ελληνικές Εταιρείες ΑΛΤΕ, ΑΒΑΞ, ΑΠΙ-ΚΑΤ και ΘΕΜΕΛΗ.

Οι εταιρείες αυτές είχαν συστήσει Κοινοπραξία μεταξύ τους και είχαν επίσης προβεί σε κάποιες "ιδιωτικές συμφωνίες" με την Κοινοπραξία Βοuygues για να αναλάβουν την εκτέλεση τμημάτων του έργου "ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ" σε περίπτωση που η Κοινοπραξία αυτή αναδεικνύονταν ανάδοχος του έργου.

Αυτές οι "ιδιωτικές συμφωνίες" δεν αφορούν άμεσα το Ελληνικό Δημόσιο, άλλωστε ουδέποτε ετέθησαν υπόψη του Ελληνικού Δημοσίου αν και ζητήθηκαν. Βεβαίως η Κ/Ξ "ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΜΕΤΡΟ", όπως εκτέθηκε παραπάνω κατά την υποβολή της προσφοράς της δήλωνε ότι θα συνεργαστεί και με τις εν λόγω Ελληνικές Εταιρείες.

Το Ελληνικό Δημόσιο αν και δεν έχει καμία εμπλοκή στις "ιδιωτικές Συμφωνίες" της Αναδόχου Κ/Ξ - "ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΜΕΤΡΟ" και η Αρχική σύνθεσή της είναι δεδομένη και σαφώς καθορισμένη θεωρεί ότι είναι αναγκαίο να συμμετέχουν στο δυνατό μεγαλύτερο ποσοστό στην κατασκευή του 'Εργου Ελληνικές Εργοληπτικές Εταιρείες. Είναι δε γνωστό ότι έχει καλέσει την Ανάδοχο Κ/Ξ να τιμήσει τις όποιες "ιδιωτικές συμφωνίες" και να αποσαφηνίσει τις σχέσεις της με τις Ελληνικές Εργοληπτικές Εταιρείες.

Ο Υπουργός

Κ. ΛΑΛΙΩΤΗΣ"

4. Στην με αριθμό 2877/5-10-98 ερώτηση δόθηκε με το υπ' αριθμ. 2645/29-10-98 έγγραφο από τον Υφυπουργό Υγείας και Πρόνοιας η ακόλουθη απάντηση:

"Επί της ερώτησης 2877/5-10-98 που κατέθεσαν οι Βουλευτές κύριοι Ν. Τσιαρτσώνης και Γ. Καρασμάνης, για τα θέματα αρμοδιότητάς μας, σας γνωρίζουμε τα εξής:

Σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.δ. 57/73 (ΦΕΚ 149/19-7-1973 τ.Α') παρέχεται κοινωνική προστασία στα άτομα που:

α) Βρίσκονται σε κατάσταση ένδειας.

β) Βρίσκονται σε μειωμένη κοινωνική, σωματική ή διανοητική κατάσταση (αναπηρία, γήρας κλπ) και

γ) Περιέρχονται προσωρινά ή μόνιμα σε κατάσταση ανάγκης, λόγω ασθένειας, θεομηνίας ή άλλου απρόβλεπτου συμβάντος.

Η παρεχόμενη κοινωνική προστασία έχει τη μορφή είτε εφ' άπαξ οικονομικών ενισχύσεων, είτε μηνιαίου επιδόματος όταν συντρέχουν και προϋποθέσεις αναπηρίας.

Στους οικονομικά αδύνατους και ανασφάλιστους παρέχεται δωρεάν ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη.

'Ατομα που αντιμετωπίζουν προσωρινά πρόβλημα στέγης μπορούν να φιλοξενηθούν στους Κοινωνικούς Ξενώνες Ενηλίκων.

Τέλος, σας γνωρίζουμε ότι, στο Νόμο "Ανάπτυξη του Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας και άλλες διατάξεις", που ψηφίσθηκε πρόσφατα από τη Βουλή, προβλέπονται διατάξεις με τις οποίες λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα για την αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων.

Ο Υφυπουργός

Θ. ΚΟΤΣΩΝΗΣ"

5. Στην με αριθμό 2497/22-9-98 ερώτηση δόθηκε με το υπ' αριθμ. 218/29-10-98 έγγραφο από τον Υπουργό Γεωργίας η ακόλουθη απάντηση:

"Απαντώντας στην ερώτηση 2497/22-9-98 που κατέθεσαν οι Βουλευτές κύριοι Ε. Μπασιάκος Σ. Τσιτουρίδης, Η. Βεζδρεβάνης, Ν. Κατσαρός, Γ. Καρασμάνης, Α. Κονταξής και Θ. Λεονταρίδης, σας πληροφορούμε τα εξής:

ΝΕΟΙ ΑΓΡΟΤΕΣ

Το σύνολο των αποφάσεων που ήταν απαραίτητες για την εφαρμογή των μέτρων του ν. 2520/97 έχει εκδοθεί, δημοσιευθεί και αποσταλεί στις καθ' ύλην αρμόδιες υπηρεσίες για υλοποίησης.

Παράλληλα, επειδή θεωρούμε ότι για την αποτελεσματική εφαρμογή ενός προγράμματος πρωτεύοντα ρόλο παίζει η έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση τόσο των υπηρεσιών που εμπλέκονται με την υλοποίηση, όσο και των ίδιων των ενδιαφερομένων, αφού μέσα από την γνώση θα επιλέξουν την καλύτερη γι' αυτούς λύση προχωρήσαμε:

α. Σε πρόταση προς τις νομαρχίες για την ίδρυση γραφείου ενημέρωσης των νέων αγροτών.

β. Σε έκδοση βιβλίου, το οποίο έχει κυκλοφορήσει σε ολόκληρη τη χώρα, και το οποίο εκτός από τους στόχους και τις βασικές επιλογές της αγροτικής πολιτικής περιέχει ανάλυση των μέτρων του ν. 2520/97 και το νομικό πλαίσιο (νόμοι, Κανονισμοί, αποφάσεις) εφαρμογής.

γ. Οργανώθηκαν στις έδρες των περιφερειών ενημερωτικές συσκέψεις με παρουσία υπαλλήλων, φορέων αγροτών και απλών αγροτών για την ανάλυση των μέτρων.

ΜΕΤΡΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΜΕΙΟΝΕΚΤΙΚΩΝ ΟΡΕΙΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΕΘΟΡΙΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ

Για τη στήριξη των εν λόγω περιοχών παρέχονται τα ακόλουθα κίνητρα:

α. Αυξημένα ποσοστά ενίσχυσης για επενδύσεις στις αγροτικές εκμ/σεις (συνολικό ποσοστό μέχρι και 68% του ύψους επένδυσης).

β. Προώθηση της πολυαπασχόλησης με κίνητρα και οικονομικές ενισχύσεις (μέχρι και 68% του ύψους επένδυσης) για την πραγματοποίηση επενδύσεων αγροτουρισμού, αγροβιοτεχνίας, οικοτεχνίας, κ.λ.π. για τη βελτίωση του εισοδήματος και της απασχόλησης στην αγροτική οικογένεια. Τα παραπάνω κίνητρα παρέχονται σε εφαρμογή του Καν. 950Ι97, των περιφερειακών επιχειρησιακών προγραμμάτων και του ν. 2520/97 (Δανειακές Διευκολύνσεις).

γ. Χορήγηση εξισωτικής αποζημίωσης σαν αντιστάθμισμα της μείωσης που υφίσταται το αγροτικό τους εισόδημα, εξαιτίας των μόνιμων φυσικών μειονεκτημάτων που επικρατούν στις περιοχές αυτές (υψόμετρο, κλίση εδάφους, άγονο κ.λ.π).

δ. Στα πλαίσια της 3ης προγραμματικής σύμβασης (3ο πακέτο) προβλέπεται να ληφθούν πρόσθετα μέτρα για τις περιοχές αυτές, ενώ παράλληλα προωθείται ειδικό ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την ανάπτυξη της υπαίθρου.

Επίσης χορηγούνται αυξημένες ενισχύσεις που προβλέπονται στον Καν. 95Ο/97/E.E. για τις επενδύσεις στις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις των ορεινών-μειονεκτικών περιοχών.

Χορηγούνται ενισχύσεις στα πλαίσια της εξισωτικής αποζημίωσης.

Εκτελούνται έργα βελτίωσης των βοσκοτόπων.

Στα πλαίσια της Κοινής Οργάνωσης της Αγοράς αιγοπρόβειου κρέατος στους παραγωγούς των περιοχών αυτών (84% του συνόλου των επιλέξιμων ζώων της Χώρας), εκτός της βασικής πριμοδότησης, καταβάλλεται επιπλέον και ειδική ενίσχυση, η οποία είναι σταθερή. Η ενίσχυση αυτή με απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας, αυξάνεται από την εμπορική περίοδο 1998 κατά 3Ο%, για τους παραγωγούς ελαφρών αρνιών (96% του συνόλου), δηλαδή για το 80% του συνολικού αριθμού επιλέξιμων προβατίνων - αιγών της Χώρας.

Σε ό,τι αφορά την εφαρμογή του ν. 252Ο/97 για μέτρα - κίνητρα υπέρ των νέων αγροτών. Προωθείται η κατανομή του εθνικού αποθέματος δικαιωμάτων πριμοδότησης επιλέξιμων προβατίνων - αιγών υπέρ των νέων αγροτών κάτω των 4Ο ετών για την εμπορική περίοδο 1998. Το ίδιο προβλέπεται και για την κατανομή των εθνικών αποθεμάτων αγελαδινού γάλακτος και δικαιωμάτων θηλαζουσών αγελάδων.

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ

Ο ΕΛ.ΓΑ. καλύπτει ασφαλιστικά τη φυτική παραγωγή για ζημιές που προκαλούνται από παγετό, χαλάζι ανεμοθύελλα, πλημμύρα, καύσωνα, υπερβολικές ή άκαιρες βροχοπτώσεις, χιόνι και ζημιές από τη θάλασσα από όλους σχεδόν τους φυσικούς παράγοντες, οι οποίοι δεν είναι δυνατόν να ελεγχθούν και των οποίων η επέλευση μειώνει την προσδοκώμενη παραγωγή. Επίσης καλύπτει ασφαλιστικά το ζωικό κεφάλαιο από το σύνολο σχεδόν των φυσικών αιτίων, των ασθενειών και παθήσεων, ενώ παράλληλα αναπτύσσει αντιπαγετικά και αντιχαλαζικά προγράμματα με σκοπό την ενεργητική προστασία των καλλιεργειών.

Ο ΕΛ.Γ.Α. καλύπτει ασφαλιστικά όλα τα φυσικά καί νομικά πρόσωτα, καθώς και το σύνολο των καλλιεργειών της Χώρας, για το σύνολο σχεδόν των φυσικών κινδύνων, με ποσοστά κάλυψης σε ζημιά 100% καλύτττει το 74,8% -το υψηλότερο σε διεθνές επίπεδο - σε αντίθεση με τη διεθνή πρακτική, ότου ασφαλίζονται ορισμένες μόνο καλλιέργειες για ορισμένους ζημιογόνους παράγοντες.

Ο ΕΛ.Γ.Α. ασκεί ουσιαστικό έργο ασφαλιστικής κάλυψης της φυτικής παραγωγής και του ζωικού κεφαλαίου της Χώρας, αφού κάθε χρόνο διενεργεί κατά μέσο όρο 450.000 πραγματογνωμοσύνες ζημιών φυτικής παραγωγής και εξετάζει 9.ΟΟΟ δηλώσεις ζημιάς ζωικού κεφαλαίου, με αττοτέλεσμα μόνο τα 3 τελευταία χρόνια να έχει καταβάλει για αποζημιώσεις ζημιών περίπου 150 δισεκατομμύρια δραχμές.

Υπενθυμίζουμε, ότι το έτος 1997 ο ΕΛ.Γ.Α., κατέβαλε και μάλιστα έγκαιρα για αποζημιώσεις φυτικής παραγωγής και ζωικού κεφαλαίου περίπου 70 δις δραχμές. Από το σύνολο των εκπροσώπων του αγροτικού κόσμου έχει χαρακτηρισθεί κατά καιρούς πρωτοποριακός και προσαρμοσμένος με συνέπεια στις ανάγκες της αγροτικής εκμετάλλευσης στην Ελλάδα.

Η αναμόρφωση του ΕΛ.Γ.Α. σχετίζεται με την ένταξη του ΕΛ.Γ.Α. στα νέα ευρωπαϊκά και διεθνή δεδομένα.

ΚΑΥΣΙΜΑ ΓΙΑ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΧΡΗΣΗ

Σχετικά με το θέμα της τιμής των καυσίμων που χρησιμοποιούνται στη γεωργία, ο Πρωθυπουργός εξήγγειλε τη μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα από 30% σε 40%.

Η υλοποίηση της εξαγγελίας του Πρωθυπουργού πραγματοποιήθηκε με την ψήφιση νομοθετικής ρύθμισης που περιλαμβάνεται στην παράγραφο 19 του άρθρου 41 του ν. 2648/1998 (ΦΕΚ 238/22-1Ο-1998).

Η ρύθμιση αυτή προβλέπει την ίδια διαδικασία επιστροφής του ειδικού φόρου κατανάλωσης για το πετρέλαιο που χρησιμοποιούν οι αγρότες, η οποία είχε νομοθετηθεί με το ν. 2386/1996 με την ακόλουθη διαφοροποίηση:

α) Το ποσοστό απαλλαγής από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης αυξάνεται από 30% σε 40% και

β) Ο ειδικός συντελεστής για τη φυτική παραγωγή αναπροσαρμόζεται από 1,14% σε 1,59%, ενώ για τη ζωική παραγωγή παρέμεινε στο 0,45%. Συγκεκριμένα, δικαίωμα επιστροφής έχουν, όσοι υπάγονται:

- στο ειδικό καθεστώς του άρθρου 33 του ν. 1642/86 (δηλ, όσοι αγρότες δεν τηρούν βιβλία μέσω Δ.Ο.Υ.),

- στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α., εφόσον πραγματοποιούν ακαθάριστα έσοδα αποκλειστικά και μόνο από την πώληση αυτούσιων αγροτικών προϊόντων.

Η διαδικασία επιστροφής είναι η ίδια με αυτή που ακολουθείται και για την επιστροφή του Φ.Π.Α. γι' αυτούς που ανήκουν στο ειδικό καθεστώς, ενώ για τους αγρότες του κανονικού καθεστώτος ακολουθείται ειδική διαδικασία.

Η ισχύς της νέας ρύθμισης αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου 1999 και οι αγρότες έχουν υποχρέωση μέχρι την 31η Μαρτίου 1999 να υποβάλλουν τα δικαιολογητικά τους για το έτος 1998, ώστε η νέα ρύθμιση να καλύψει όλο το έτος 1998 και εφεξής.

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΕΩΡΓΙΑΣ

Από πλευράς του τομεακού προγράμματος εθνικού επιπέδου για τη Γεωργία δίδονται κίνητρα για επενδύσεις στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς τους που φθάνουν το 45%. και για νέους γεωργούς το 55%, δίδεται πριμ για την πρώτη εγκατάσταση νέων γεωργών, δίνεται η εξισωτική αποζημίωση στους γεωργούς των ορεινών και μειονεκτικών περιοχών για την αντιστάθμιση του μειωμένου εισοδήματός τους λόγω των αντίξοων φυσικών συνθηκών (υψόμετρο, άγονο έδαφος, κλπ), δίδονται κίνητρα για τη βελτίωση βοσκοτόπων.

Επίσης δίνονται κίνητρα για την οργάνωση ομάδων παραγωγών, ώστε να διακινούν και εμπορεύονται τα προϊόντα τους, συλλογικά επιτυγχάνοντας με αυτόν τον τρόπο καλύτερες τιμές.

Δίνονται επίσης κίνητρα για τη βελτίωση των συνθηκών μεταποίησης και εμπορίας γεωργικών προϊόντων εκσυγχρονίζοντας και δημιουργώντας μονάδες κυρίως τυποποίησης και εμπορίας αυξάνοντας τη προστιθέμενη αξία της πρωτογενούς παραγωγής.

Παράλληλα δίνονται κίνητρα για τη μεταποίηση και εμπορία όασικών προϊόντων που έχουν ως στόχο την υποβοήθηση των ορεινών πληθυσμών (δασεργατών και άλλων) με εξοπλισμούς κλ.π για την αξιοποίηση των δασών δημιουργώντας υποδομές για διατήρηση και μεταφορά ξυλείας κ.λπ.

Γίνονται υποδομές και ενέργειες για αύξηση του αριθμού των γενετικά καθαρών φυλών και ειόών της ζωικής και φυτικής παραγωγής μειώνοντας μεσομακροπρόθεσμα το κόστος παραγωγής και αυξάνοντας την ανταγωνιστικότητά της.

Γίνονται υποδομές για την ορθολογικότερη διαχείριση των υδατικών πόρων στον πρωτογενή τομέα (μείωση απωλειών ύδατος από τις αρδεύσεις διαχείριση υδάτων που έρχονται από τα Βαλκάνια, εμπλουτισμός του υπόγειου υδροφορέα, κλ.π.)

Γίνονται υποδομές για την παροχή υπηρεσιών στον τομέα εκπαίδευσης - κατάρτισης του αγροτικού πληθυσμού.

Πραγματοποιούνται ενέργειες στα δάση με στόχο τη βελτίωση αυτών, την αξιοποίησή τους και την προστασία τους από πυρκαγιές ή από άλλες αντίξοες συνθήκες.

Κατασκευάζονται δασικοί δρόμοι ή βελτιώνονται οι υπάρχοντες, γίνονται αντιπυρικές ζώνες, πραγματοποιούνται αναδασώσεις, έργα προστασίας Εθνικών Δρυμών και διευθετήσεις χειμάρρων και έργα ορεινής οικονομίας.

Διατίθενται πιστώσεις σε ενισχύσεις για την αντιμετώπιση ζημιών από πυρκαγιές και θεομηνίες.

Από πλευράς των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΠΕΠ) εφαρμόζονται τα ακόλουθα:

- Εγγειοβελτιωτικά έργα

- Αναδασμοί και παράλληλα έργα (Νομαρχιακά)

- Δασικά

- Μελισσοκομία

- Κτηνιατρικά

- Γενετική Βελτίωση Ζώων

- Μετεγκατάσταση Πτηνοκτηνοτροφικών Μονάδων και Χειρισμός Αποβλήτων - Θερμοκηπιακή Παραγωγή Κηπευτικών ή και Ανθέων

- Αγροτική Οδοποιία - Αγροτικός Εξηλεκτρισμός - 'Υδρευση (Νομαρχιακά)

- Αγροτουρισμός - Βιοτεχνικές Δραστηριότητες

- Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου (Π.Κ.Π.Φ. ΚΑΙ Π.Ε.)

- Παραγωγή και Επεξεργασία Γεωργικών Προϊόντων όχι για Διατροφή

- Γεωργία φιλική προς το περιβάλλον (Βιολογικές Καλλιέργειες)

- Προώθηση - Σήμανση και Επενδύσεις στα Τοπικά ή Περιφερειακά Γεωργικά και Δασικά Προϊόντα Ποιότητας.

- Αλιεία (Είναι νομαρχιακά έργα και αφορούν αλιευτικά καταφύγια, αξιοποίηση λιμνοθαλασσών, δηλαδή δημιουργία μικρών λιμανιών, βελτίωση υπαρχόντων, δημιουργία ιχθυόσκαλας, δημιουργία σταθμού παρακολούθησης ποιότητας υδάτων κ.λπ.)

- Ιδρύματα, Εργαστήρια, Κέντρα εκτός των Π.Κ.Π.Φ. και Π.Ε.

- Βαμβακοσυλλεκτικές Μηχανές

- Ανάπτυξη - Διάδοση Γνώσεων στον Γεωργικό - Δασικό Τομέα

'Οσον αφορά τα μέτρα στήριξης των μειονεκτικών, ορεινών και παραμεθόριων περιοχών, γνωρίζουμε ότι η κοινοτική πρωτοβουλία LEADER II εφαρμόζεται κυρίως στις περιοχές αυτές.

Στόχος της πρωτοβουλίας είναι η συγκράτηση του αγροτικού πληθυσμού στην ύπαιθρο με παρεμβάσεις που εξασφαλίζουν την αειφόρο ανάπτυξή της, δίνουν τη δυνατότητα συμπληρωματικού εισοδήματος και συμβάλλουν στη μείωση της ανεργίας, στη διαφύλαξη των φυσικών πόρων και στην προστασία του περιβάλλοντος.

Βασικό χαρακτηριστικό της πρωτοβουλίας είναι ο προγραμματισμός γίνεται από τους ίδιους τους κατοίκους της κάθε περιοχής, οι οποίοι γνωρίζουν τόσο τις ανάγκες, όσο και τις δυνατότητες ανάπτυξης της περιοχής τους.

Στα πλαίσια της πρωτοβουλίας υλοποιούνται έργα και δράσεις τεχνικής υποστήριξης των Φορέων εφαρμογής, επαγγελματικής κατάρτισης, ανάπτυξης αγροτουρισμού και εναλλακτικών μορφών τουρισμού, δημιουργίας και βελτίωσης μικρομεσαίων μεταποιητικών μονάδων του αγροτικού ή δευτερογενούς τομέα, βελτίωσης και προστασίας του περιβάλλοντος, διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Το ποσοστό ενίσχυσης εξαρτάται από τη φύση της κάθε δράσης, αλλά κατά μέσο όρο κυμαίνεται στο 60-65%.

ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΛΛΑΔΟΣ

Τα επιτόκια χορηγήσεων της Τράπεζας εξαρτώνται άμεσα από το κόστος άντλησης του χρήματος, το οποίο για μεγάλη περίοδο ήταν υψηλό λόγω των οικονομικών συνθηκών, αλλά και των δυσμενών μέτρων που είχαν ληφθεί από την Τράπεζα της Ελλάδος (αυξημένα επιτόκια καταθέσεων, αύξηση ποσοστού δέσμευσης επί των καταθέσεών μας, υψηλά επιτόκια στον τρεχούμενο λογαριασμό μας στην Τράπεζα της Ελλάδος).

Παρόλα αυτά η Α.Τ.Ε. διατηρούσε και διατηρεί τα χαμηλότερα επιτόκια χορηγήσεων της αγοράς.

Η Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος τα δύο τελευταία χρόνια έχει μειώσει τα επιτόκια χορηγήσεων της προς τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες (για μεν τα βραχυπρόθεσμα δάνεια κατά 4 εκατοστιαίες μονάδες, για δε τα μεσοπρόθεσμα κατά 3 εκατοστιαίες μονάδες). 'Ετσι τα επιτόκια των βραχυπροθέσμων δανείων προς τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες ανέρχονται σήμερα σε 16-17%, ενώ των μεσοπρόθεσμων σε 17%.

Εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν, η Α.Τ.Ε. θα προχωρήσει σε παραπέρα μείωση των επιτοκίων της.

Η Α.Τ.Ε. έχει αναθέσει σε ιδιωτική επιχείρηση να εκπονήσει πρόγραμμα εκσυγχρονισμού και αναδιάρθρωσής της, το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη από το 1997.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ

Η Διϋπουργική Επιτροπή στις 6/8/98 ενέκρινε πρόταση του Υπουργού Γεωργίας ύψους 20 δις δρχ., που αφορά στην αποκατάσταση των δασικών εκτάσεων από τις πρόσφατες πυρκαγιές, καθώς επίσης και στην αποζημίωση των αγροτικών καλλιεργειών.

Αναλυτικά:

α) 15,5 δις δραχμές για έργα αποκατάστασης δασικών εκτάσεων, δηλαδή για αντιδιαβρωτικά, αντιπλημμυρικά και έργα αναδασώσεων, και

β) 5 δις δραχμές για αποζημιώσεις σε αγροτικές καλλιέργειες που επλήγησαν από τις πυρκαγιές.

Η συνολική δαπάνη των έργων αποκατάστασης για το 1998 θα ανέλθει σε 2,7 δις δρχ. Το 1999 σε 8 δις δρχ. και το 2000 σε 4,8 δις. δρχ.

Αποκατάσταση δασικών εκτάσεων

Η αποκατάσταση πραγματοποιείται σε τρεις φάσεις:

Α' φάση: Αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα

Β' φάση: Τεχνητή αναδάσωση

Γ' φάση: Φυσική αναδάσωση

Παρακολούθηση του έργου

Την παρακολούθηση των έργων αναλαμβάνουν εκ μέρους του Υπουργείου Γεωργίας ο Υφυπουργός Δ. Σωτηρλής και ο Γενικός Γραμματέας Β. Σιουμάλας και εκ μέρους του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. ο Υφυπουργός Θ. Κολιοπάνος και ο Γεν. Γραμματέας Η. Μπεριάτος.

Επιτροπές κοινωνικού ελέγχου για την παρακολούθηση εκτέλεσης των έργων

Με κοινές αποφάσεις των Υπουργών ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Κ. Λαλιώτη και Γεωργίας Στ. Τζουμάκα συγκροτήθηκαν επιτροπές κοινωνικού ελέγχου που προεδρεύονται από τους Γενικούς Γραμματείς των Περιφερειών Αττικής, Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας και συμμετέχουν Νομάρχες, εκπρόσωποι των Τοπικών Ενώσεων Δήμων και Κοινοτήτων, των Νομαρχιακών Συμβουλίων, του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, οικολογικών οργανώσεων, καθώς και υπαλλήλων των Διευθύνσεων Αναδασώσεων και των Δασαρχείων.

'Εργο των επιτροπών είναι η παρακολούθηση των μελετών και της εκτέλεσης των έργων αποκατάστασης.

Τεχνικές ομάδες παρακολούθησης

Οι Γενικοί Γραμματείς των Περιφερειών Αττικής, Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδος συγκρότησαν τεχνικές ομάδες παρακολούθησης για την εκτέλεση των έργων με εκπροσώπους από την Αυτοδιοίκηση και υπαλλήλους των διευθύνσεων δασών των δασικών υπηρεσιών των περιοχών και των τεχνικών διευθύνσεων των Περιφερειών.

Κήρυξη αναδασωτέων δασικών εκτάσεων

Σύμφωνα με τα στοιχεία των αρμόδιων για την κήρυξη των εκτάσεων ως αναδασωτέων Γενικοί Γραμματείς των Περιφερειών ξεκίνησαν έγκαιρα οι διαδικασίες για την κήρυξη των αναδασωτέων εκτάσεων και συγκεκριμένα:

α) Κηρύχθηκαν αναδασωτέες από το Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής 5.625 στρέμματα στον Αυλώνα, Χαλκούτσι και Συκάμινο και εκκρεμεί στον Γενικό Γραμματέα της ίδιας Περιφέρειας η εισήγηση για την κήρυξη των υπολοίπων, που θα ολοκληρωθεί εντός των προσεχών ημερών.

β) Κηρύχθηκαν αναδασωτέες οι καμένες εκτάσεις στον Υμηττό.

γ) Κηρύχθηκαν αναδασωτέα 3.614 στρέμματα σε περιοχές του δασαρχείου Πεντέλης και εντός των προσεχών ημερών θα εκδοθεί αναδασωτική πράξη για όλη την υπόλοιπη καμένη έκταση του δασαρχείου.

δ) Κηρύχθηκαν αναδασωτέα 1.820 στρέμματα καμένων εκτάσεων στη Σαλαμίνα και 456 στρέμματα στη Δυτική Αττική.

ε) Στην Περιφέρεια Δυτικής Αττικής κηρύχθηκαν αναδασωτέες όλες οι καμένες εκτάσεις.

στ) Στην Περιφέρεια Πελοποννήσου κηρύχθηκαν αναδασωτέες όλες οι καμένες εκτάσεις των Νομών Λακωνίας, Κορινθίας και Αρκαδίας και εντός των προσεχών ημερών θα εκδοθούν οι αναδασωτικές πράξεις των Νομών Μεσσηνίας και Αργολίδας.

Για την υλοποίηση των ανωτέρω η Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού ανέλαβε την έγχρωμη αεροφωτογράφηση των περιοχών αρμοδιότητας των Δασαρχών Πεντέλης, Καπανδριτίου, Μεσσηνίας και Πύργου. Μετά την αεροφωτογράφηση ακολούθησαν αυτοψίες και αποτυπώσεις στις καμένες δασικές εκτάσεις και προετοιμάζονται η εμβαδομέτρηση και η ανάλυση των χρήσεων γης, καθώς και οι προτάσεις για κήρυξη ως αναδασωτέων των εκτάσεων που υπάγονται στην αρμοδιότητα των ανωτέρω δασαρχείων. Στους λόγους αυτούς οφείλονται και οι μικρές καθυστερήσεις.

Αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα

α) Υμηττός:

Στις 28 Αυγούστου περατώθηκε και εγκρίθηκε η μελέτη αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών έργων για τον Υμηττό, καθώς και η ανάθεση του έργου σε συνεταιρισμό υλοτόμων δασεργατών.

Στις 31 Αυγούστου άρχισαν οι εργασίες (υλοτόμηση και έργα), οι οποίες περατώθηκαν στις 12 Σεπτεμβίου. Συνολικά έγιναν φράγματα ορεινής υδρονομίας και κορμοπλέγματα σε έκταση 65 χλμ. Παράλληλα, δύο φράγματα προετοιμάζει η Ε.ΥΔ.Α.Π. σε συνεργασία με το Δήμο στην ίδια περιοχή.

Ταυτόχρονα, άρχισε και η διάνοιξη λάκκων και αναμένονται βροχοπτώσεις για να αρχίσει η τεχνητή αναδάσωση.

β) Πεντέλη:

Την 1η Σεπτεμβρίου άρχισαν οι εργασίες υλοτόμησης και στις 14 Σεπτεμβρίου περατώθηκε και εγκρίθηκε η μελέτη αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών έργων, που άρχισαν να κατασκευάζονται στις 15 Σεπτεμβρίου.

Για την επίσπευση της κατασκευής των παραπάνω έργων, η συνολική έκταση της Πεντέλης χωρίστηκε σε 2 τμήματα ανάλογα με την προτεραιότητα επέμβασης.

Στο πρώτο τμήμα, που έχει έκταση περίπου 20.000 στρέμματα και περιλαμβάνει τις πλέον ευαίσθητες περιοχές της ΝΔ Πεντέλης (Ν. Πεντέλη, Π. Πεντέλη, Ανθούσα, Παλλήνη, Πικέρμι), τελείωσαν τα αντιδιαβρωτικά έργα και παραλαμβάνονται.

Η κατασκευή των έργων είχε ανατεθεί στους δασικούς συνεταιρισμούς Σταυρού, Λιβαδίου και Κοκκινοπηλού.

Το δεύτερο τμήμα έχει έκταση περίπου 55.000 στρέμματα και εκτείνεται στη ΒΑ Πεντέλη (Ραφήνα, Ν. Βουτζάς, Ν. Μάκρη, Διόνυσος, Σταμάτα).

Τα αντιδιαβρωτικά έργα που περιλαμβάνονται στη μελέτη εκτελούνται από τους συνεταιρισμούς, που περάτωσαν τις εργασίες τους στο πρώτο τμήμα, με την προοπτική να τελειώσουν μέσα στο προσεχές δεκαπενθήμερο.

Τόσο στο πρώτο, όσο και στο δεύτερο τμήμα και σε θέσεις που δεν αναμένεται φυσική αναγέννηση, η δασική υπηρεσία άρχισε να διανοίγει λάκκους με αυτεπιστασία και παράλληλα προκήρυξε διαγωνισμούς τόσο για την κατασκευή λάκκων, όσο και για τις αναδασώσεις.

Οι λάκκοι που διανοίχθηκαν και αυτοί που πρόκειται να διανοιγούν μέχρι την 31η Οκτωβρίου 1998, θα αναδασωθούν από τους πολλούς εθελοντές, που δήλωσαν συμμετοχή.

Η έναρξη των εργασιών αναδάσωσης έχει καθοριστεί για την 1η Νοεμβρίου 1998.

Παράλληλα, αντιπλημμυρικά έργα και φράγματα προετοιμάζει η Ε.ΥΔ.Α.Π. στην περιοχή.

γ) Αυλώνας:

Το δασαρχείο Καπανδριτίου περάτωσε τη μελέτη αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών έργων, η οποία εγκρίθηκε.

Το κόστος των έργων στη μελέτη προϋπολογίζεται σε 125 εκατ. δρχ.

Η κατασκευή των έργων έχει ανατεθεί σε δασικούς συνεταιρισμούς.

δ) Σαλαμίνα:

'Ηδη η Ε.ΥΔ.Α.Π. υλοποιεί ανάλογα έργα στην περιοχή με καθαρισμό ρεμάτων και αντιπλημμυρικά έργα και παράλληλα το δασαρχείο Πειραιά σύντομα θα εγκρίνει τη μελέτη αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών έργων που θα εκτελέσουν οι δασικές υπηρεσίες.

ε) Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας:

Μέχρι τέλος Οκτωβρίου θα έχουν υλοποιηθεί τα επείγοντα αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα στις περιοχές που επλήγησαν από τις πυρκαγιές.

Δηλαδή:

- 'Εργα βαθμίδωσης εδάφους με μηχανικά μέσα

- 'Εργα συγκράτησης εδαφών με κορμοφράγματα - κλαδοπλέγματα

- Σκυρόδμητα ή ξύλινα φράγματα σε μικροχειμμάρους

- Φράγματα και τεχνικά έργα στο ορεινό τμήμα των χειμάρρων

- Διευθετήσεις κοίτης

- 'Αλλα τεχνικά έργα προστασίας οικισμών, υποδομών, κ.λπ.

Τα έργα αυτά συνιστούν την α' φάση των παρεμβάσεων, ενώ σε β' φάση θα ακολουθήσουν οι αναδασώσεις σε σπορές και φυτεύσεις. Το συνολικό κόστος των έργων αυτών εκτιμάται θα ανέλθει σε 1,656 δις δρχ.

Συγκεκριμένα:

- Στο Νομό Αιτωλοακαρνανίας, έχουν καεί 31.000 στρ. και θα πραγματοποιηθούν έργα ύψους 316 εκατ. δρχ.

- Στο Νομό Αχαϊας έχουν καεί 14.300 στρ. και θα πραγματοποιηθούν έργα ύψους 348 εκατ. δρχ.

- Στο Νομό Ηλείας έχουν καεί 125.100 στρ. και θα πραγματοποιηθούν έργα ύψους 992 εκατ. δρχ.

Τα προαναφερόμενα κονδύλια θα διατεθούν μέσα σε μια τριετία (1998-2000).

στ) Περιφέρεια Πελοποννήσου:

'Εχουν εγκριθεί όλες οι υποβληθείσες τεχνικές μελέτες που αφορούν στον Ταϋγετο και στις άλλες καμένες περιοχές της Περιφέρειας και άρχισε η υλοποίησή τους.

Στον τομέα των αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών έργων εργάζονται τρεις δασικοί συνεταιρισμοί.

'Εχει κατασκευαστεί ένα σημαντικός αριθμός κορμοφραγμάτων και κορμοδεμάτων και η πορεία κατασκευής των έργων κρίνεται ικανοποιητική με πρόβλεψη οι εργασίες αυτές να περατωθούν στις αρχές Νοεμβρίου.

Στην περιοχή Νέδα (Επικούρειου Απόλλωνα) η εγκριθείσα μελέτη αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών έργων ανατέθηκε σε τρεις εργολάβους για την κατασκευή των προβλεπομένων έργων μέχρι τέλος Νοεμβρίου.

Τα έργα αυτά συνιστούν την α' φάση των επεμβάσεων, ενώ σε δεύτερη φάση θα ακολουθήσουν οι αναδασώσεις, όπου αποτύχει η φυσική αναγέννηση. Το συνολικό κόστος του προγράμματος αυτού θα ανέλθει σε 1,055 δις δρχ. Αναλυτικότερα:

- Στο 'Αργος, όπου κάηκαν 1.300 στρ., θα πραγματοποιηθούν έργα ύψους 10 εκατ. δρχ.

- Στην Αρκαδία, όπου κάηκαν 19.000 στρ. θα πραγματοποιηθούν έργα ύψους 50 εκατ. δρχ.

- Στην Κορινθία όπου κάηκαν 63.000 στρ., θα πραγματοποιηθούν έργα ύψους 215 εκατ. δρχ.

- Στη Μεσσηνία, όπου κάηκαν 64.000 στρ., θα πραγματοποιηθούν έργα ύψους 620 εκατ. δρχ.

- Στη Λακωνία, όπου κάηκαν 18.000 στρ., θα πραγματοποιηθούν έργα ύψους 160 εκατ. δρχ.

Τα προαναφερόμενα κονδύλια θα διατεθούν μέσα σε μια τριετία.

Aναδασώσεις

Μετά την κατάρτιση και έγκριση των μελετών αναδασώσεων βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαδικασίες δημοπράτησης και ανάθεσης των σχετικών εργολαβιών (προετοιμασία τευχών, προσλήψεις εποχικού προσωπικού για συμπληρωματικές εργασίες σε φυτώρια και επίβλεψη εργασιών.)

Την 1η Νοεμβρίου θα γίνει η έναρξη της τεχνητής αναδάσωσης (φύτευση δενδρυλλίων) σε διπλοκαμένες και άλλες κρίσιμες περιοχές, η οποία θα διαρκέσει μέχρι το Μάρτιο 1999. Θα επιδιωχθεί η αξιοποίηση της εθελοντικής προσφοράς πολιτών, δημοτών, μαθητών και οργανώσεων που θα θελήσουν να συμμετάσχουν στα προγράμματα αναδάσωσης και αποκατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος. Κάθε ομάδα εθελοντών μπορεί να αναλαμβάνει επώνυμα και σε βάθος χρόνου την περιοχή, της οποίας θα επιδιώξει την αποκτάσταση με φύτευση φυτών που θα διατεθούν από τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Παράλληλα, λαμβάνονται όλα τα αναγκαία μέτρα για την αποφυγή της βόσκησης (ένταση των ελέγχων για την εφαρμογή της νομοθεσίας, που απαγορεύει τη βόσκηση σε αναδασωτέες περιοχές), ώστε να εξασφαλιστεί η επιτυχία των αναδασώσεων.

Αποζημιώσεις για καταστροφές στον αγροτικό τομέα

Υπεγράφησαν δύο αποφάσεις του Υπουργού Γεωργίας, κ. Στ. Τζουμάκα, και του Υφυπουργού Οικονομικών, κ. Ν. Χριστοδουλάκη, ύψους 300 εκ. και 600 εκ. δρχ. αντίστοιχα για άμεση ενίσχυση σε ζωοτροφές προς τους πληγέντες κτηνοτρόφους, λόγω των πυρκαγιών που υπέστησαν βοσκότοποι και χορτολιβαδικές εκτάσεις.

Για τις υπόλοιπες αποζημιώσεις στον αγροτικό τομέα υπεβλήθη σχέδιο προς έγκριση στην Ε.Ε., ύψους 6 δις δρχ.

Η καταγραφή των ζημιών βρίσκεται στην τελευταία φάση της εξατομίκευσης στις περιοχές που επλήγησαν. Οι εξατομικεύσεις πραγματοποιούνται από τις υπηρεσίες γεωργίας των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων των περιοχών, που επλήγησαν.

Μετά το πέρας των εξατομικεύσεων και την έγκριση του σχεδίου από την Ε.Ε. θα αποδοθούν στους δικαιούχους οι αντίστοιχες αποζημιώσεις.

Σας ενημερένουμε επίσης:

Αρμοδιότητες που μεταβιβάστηκαν από τις Δασικές Υπηρεσίες στο Πυροσβεστικό Σώμα (ν. 2612/1998)

- Η ευθύνη και ο επιχειρησιακός σχεδιασμός της καταστολής των πυρκαγιών στα δάση και στις δασικές εν γένει εκτάσεις (άρθρο 1 παρ. 1).

- Η έκδοση σχετικών με την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών πυροσβεστικών κανονισμών και διατάξεων (άρθρο 1 παρ. 2).

- Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών σε θέματα πυροπροστασίας του δάσους (άρθρο 1 παρ. 2).

- Η οργάνωση περιπόλων (άρθρο 1 παρ. 2).

- Η επιτήρηση των δασών με επίγεια και εναέρια μέσα (άρθρο 1 παρ. 2).

- Η κατανομή των πυροσβεστικών δυνάμεων (άρθρο 1 παρ. 2).

- Η συνεργασία με άλλες αρχές και φορείς (άρθρο 1 παρ. 2).

- Η φύλαξη της περιοχής όπου εξερράγη πυρκαγιά για τυχόν αναζωπυρώσεις (άρθρο 1 παρ. 2).

- Η άσκηση καθηκόντων ειδικού ανακριτικού υπαλλήλου κατά το άρθρο 34 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας για τα εγκλήματα εμπρησμού σε δασικές και αγροτικές εκτάσεις (άρθρο 5 παρ. 1).

- Η άσκηση καθηκόντων ειδικού ανακριτικού υπαλλήλου κατά το άρθρο 34 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας για τα αδικήματα που αναφέρονται στο άρθρο 69 του ν. 998/1979 και αφορούν την αντιμετώπιση πυρκαγιών (άρθρο 5 παρ. 1).

- Η άσκηση έργου δημοσίου κατηγόρου για πταισματικές παραβάσεις, καθώς και για όποιες άλλες από την κείμενη νομοθεσία αφορούν στην πρόληψη πυρκαγιών στις δασικές και αγροτικές εκτάσεις (άρθρο 5 παρ. 3).

- Οι αρμοδιότητες, υποχρεώσεις και δικαιώματα του Δασάρχη, που προβλέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 23 έως 27, εκτός του άρθρου 35, του ν. 998/1979, καθώς και όποιες άλλες αφορούν θέματα δασοπροστασίας από τις πυρκαγιές (άρθρο 6).

Αρμοδιότητες του Υπουργείου Γεωργίας σε θέματα δασικής πολιτικής

Στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Γεωργίας ανήκει η πρόληψη των δασικών πυρκαγιών, όπως η φροντίδα των δασών, οι αναδασώσεις, οι φυτεύσεις, η διευθέτηση χειμάρρων και η οργάνωση αντιπλημμυρικών έργων, η προστασία από καταπατήσεις και διεκδικήσεις, η ανάπτυξη, η καλλιέργεια και η εκμετάλλευση των δασών, η οργάνωση της δασικής αναψυχής.

Το Υπουργείο Γεωργίας είναι αρμόδιο για όλες εκείνες τις ενέργειες που έχουν ως σκοπό τη μείωση της ευλεκτικότητας των δασών, την αύξηση της πυραντοχής τους και τη μείωση του κινδύνου έκρηξης πυρκαγιών σε δάση.

ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Επιλογή μας είναι η μείωση του κόστους παραγωγής των αγροτικών προϊόντων με βάση την αρχή "λογικό κόστος και κέρδος" και όχι μετακύλιση του κόστους παραγωγής στον κρατικό προϋπολογισμό ή στην κοινωνία χωρίς όρια, γιατί αυτή η λογική δεν αποτελεί ουσιαστική μείωση του κόστους, αλλά επιδότηση στην αξία της αγροτικής παραγωγής και υπονόμευση της ανταγωνιστικότητάς της. Οι διάφορες κατηγορίες του κόστους παραγωγής δεν έχουν οριζόντιο χαρακτήρα για όλες τις αγροτικές δραστηριότητες.

Από την άποψη συμμετοχής στο αυξημένο κόστος παραγωγής τον πρώτο λόγο έχουν τα επιτόκια. Οι τόκοι των επενδεδυμένων κεφαλαίων συμμετέχουν στο κόστος κατά 25 - 30% και το μεγαλύτερο μέρος τους είναι καταβαλλόμενοι, γιατί τα κεφάλαια προέρχονται από δανεισμό (φυτείες, αρδευτικά, θερμοκήπια κλπ.).

Το κόστος του χρήματος σε σχέση με τις συνθήκες του αγροτικού τομέα είναι ακριβό. Επιδίωξή μας είναι η περαιτέρω μείωση των επιτοκίων. Το πρόβλημα δεν είναι οι ποινές και οι τόκοι υπερημερίας, αλλά τα ίδια τα επιτόκια. Επίσης πρόβλημα είναι οι ανατοκισμοί και κατεύθυνσή μας αποτελεί ο περιορισμός τους.

Το επιτόκιο χορηγήσεων για τον αγρότη είναι 16,5% και για τον επιχειρηματία 17%. Ωστόσο, έχει επιτευχθεί ήδη σημαντική μείωση των επιτοκίων στον αγροτικό τομέα σε ειδικές κατηγορίες δανείων, που αφορούν δάνεια με επιδοτούμενο επιτόκιο, όπως δάνεια για αγορά γης, κατασκευή κατοικιών με 12% και 13%.

Με το ν. 2520/97 θεσπίστηκε επιδότηση του επιτοκίου από 50% έως 85% κατά περίπτωση, στα δάνεια από νέους αγρότες για λειτουργικά έξοδα, για προμήθεια του απαραίτητου πάγιου εξοπλισμού και των αγροτικών τους εκμεταλλεύσεων, για αγορά γης και για κεφάλαια κινήσεως και για τοπικές δραστηριότητες σε άλλους τομείς της οικονομίας που αποφέρουν συμπληρωματικό εισόδημα.

Ο δεύτερος λόγος που επιβαρύνει το κόστος είναι η συμμετοχή της εργασίας για την παραγωγή του προϊόντος, 20 άτομα ανά 1000 αποτελέσματα. Η εργασία ανθρώπων συμμετέχει στο κόστος κατά 25-30% και το μεγαλύτερο μέρος (60-70%) αφορά εργασία τρίτων. Η δαπάνη της ξένης εργασίας είναι δύσκολο να συμπιεστεί, διότι η τιμή του μεροκάματου διαμορφώνεται ελεύθερα και εξαρτάται από την ύπαρξη εργατικών χεριών εποχιακά και τοπικά. 'Ηδη η τιμή του είναι χαμηλή από την χρησιμοποίηση αλλοδαπών εργατών.

Ο τρίτος λόγος είναι το κόστος από το μέγεθος του κλήρου και από την ενοικιαζόμενη γη. Ο μικρός γεωργικός κλήρος και ο πολυτεμαχισμός επιβαρύνει υπέρμετρα κύρια το καθεστώς παραγωγής των φυτών μεγάλης καλλιέργειας από την κακή χρήση των μηχανημάτων, τις πολλές γεωτρήσεις κλπ.

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία το 45% της γεωργικής γης δεν ανήκει στους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το 20-25% των καλλιεργούμενων εκτάσεων να ενοικιάζονται από τους αγρότες καλλιεργητές. Το ποσοστό αυτό είναι πολύ μεγαλύτερο για εκτατικές καλλιέργειες, όπως το σιτάρι κλπ. Η αξία της γεωργικής γης σήμερα θεωρείται πολύ υψηλή και τα καταβαλλόμενα ενοίκια πάρα πολύ υψηλά.

Με στόχο τη διεύρυνση του κλήρου έχουν θεσπιστεί με το ν. 2520/97 ειδικές φορολογικές απαλλαγές και ελαφρύνσεις κατά τη μεταβίβαση αγροτικής γης (από αγορά, κληρονομιά, γονική παροχή ή δωρεά) σε νέους αγρότες. Επίσης, με τον ίδιο νόμο επεκτείναμε το θεσμό του leasing και σε αγροτικές εκτάσεις. Περαιτέρω, για την επίλυση του εγγειοδιαρθρωτικού προβλήματος της χώρας στο ν. 2737/98 προβλέπεται η σύσταση Εταιρείας Αξιοποίησης Αγροτικής Γης, που θα λειτουργεί ως τράπεζα γης.

Ο τέταρτος λόγος είναι το κόστος του μηχανολογικού εξοπλισμού.

Ο πέμπτος λόγος είναι το κόστος του νερού.

Το κόστος άρδευσης μιας καλλιέργειας, ανάλογα με την πηγή προέλευσης του νερού και του συστήματος άρδευσης παρουσιάζει τεράστια διακύμανση. Σε περιοχές με ομαδικά αρδευτικά έργα το κόστος ανά στρέμμα είναι 2.000-4.000 δρχ. Αντίθετα, όταν το νερό αντλείται από βαθιές γεωτρήσεις, το κόστος φθάνει τις 15.000-20.000 δρχ./στρέμμα. Είναι ανάγκη να εφαρμοστεί εθνική πολιτική νερού με τη δημιουργία μικρών αρδευτικών έργων για την αξιοποίηση των νερών της βροχής, τον εμπλουτισμό των υπόγειων νερών και τη διαχείρισή τους σύμφωνα με τα νέα δεδομένα της επιστήμης.

Το κόστος των καυσίμων δεν υπερβαίνει το 3% κατά μέσο όρο στο σύνολο των εκμεταλλεύσεων. Είναι όμως πολύ υψηλό για εκμεταλλεύσεις, όπως τα θερμοκήπια (συμμετοχή 15-40% στο κόστος) και για την άντληση νερού από γεωτρήσεις (συμμετοχή 15-18% στο κόστος). Η συμμετοχή των καυσίμων και λιπαντικών σε λοιπές καλλιέργειες δεν υπερβαίνει το 4-5%.

Τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα συμμετέχουν στο κόστος με μικρά ποσοστά 5 - 6%. Πιθανή μείωση θα προκύψει από την εκπαίδευση των αγροτών για σωστή οικονομικά χρήση τους.

Για την αντιμετώπιση του κόστους παραγωγής έχουμε τρεις βασικές κατευθύνσεις:

α) Γενικά μέτρα για την αύξηση απόδοσης και βελτίωσης της παραγωγής,

β) μείωση των δαπανών και

γ) μείωση των επιτοκίων και ρύθμιση των χρεών.

Και οι τρεις αυτές επιλογές υλοποιούνται μέσα από συγκεκριμένα προγράμματα. Ειδικότερα, με τη σύνταξη του Μητρώου των Αγροτών και των Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων θα υπάρχει στήριξη σε συγκεκριμένες κατηγορίες εκμεταλλεύσεων και παραγωγών.

'Ηδη νομοθετήθηκε η μείωση του κόστους αγροτικών κατασκευών, καθώς και κατασκευών στην ύπαιθρο.

Είναι, δε, γνωστά τα προγράμματα των ιδιωτικών επενδύσεων στη γεωργία και την αλιεία με τους Κανονισμούς 866/90 και 3669/93. Είναι επίσης γνωστά τα εγγειοβελτιωτικά έργα που εκτελούνται στην ύπαιθρο. Λόγω της μεγάλης απορρόφησης σ' αυτούς τους δύο τομείς, καθώς και των μεγάλων αναγκών, ζητήσαμε τη μετακίνηση κονδυλίων ύψους 100 δις δραχμών από κοινοτικούς πόρους άλλων Ταμείων.

Τέλος, εκτός από τη μείωση των επιτοκίων, είναι γνωστές οι ρυθμίσεις χρεών που έχουν γίνει τα τελευταία δύο χρόνια σε κλάδους, όπως κτηνοτροφία, βαμβάκι, θερμοκήπια, αλιεία.

Με τη ρύθμιση των χρεών των βαμβακοπαραγωγών αναστέλλονται οι πληρωμές (παγώνουν) με περίοδο χάριτος για δύο χρόνια στα χρέη των βαμβακοπαραγωγών, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέχρι 31/12/96, ρυθμίζονται δε για 5 ως 8 χρόνια. Οι οφειλές απαλλάσσονται από τους τόκους υπερημερίας. Η ρύθμιση γίνεται με το κατώτερο βασικό επιτόκιο. Το συνολικό κόστος του μέτρου υπολογίζεται σε 5 δις δρχ. περίπου.

Με λογιστικό 30/9/97 έχουν ρυθμιστεί ποσά ύψους 14,1 δις δρχ.

Η ρύθμιση αυτή δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη.

Πολλοί πιστούχοι δεν εντάχθηκαν στη ρύθμιση, είτε γιατί δεν υπέστησαν ζημιές, είτε διότι οι ζημιές ήταν μικρότερες από του 20% της συνολικής παραγωγής.

Η Κυβέρνηση στα πλαίσια ρύθμισης των χρεών των αγροτών όλης της χώρας σε τομείς που έχουν πληγεί οι εκμεταλλεύσεις, καθώς και για την αντιμετώπιση των πρόσφατων ζημιών που έχει υποστεί ο αγροτικός τομέας προέβη στη ρύθμιση οφειλών φορέων ανθοκαλλιεργητών, καλλιεργητών κηπευτικών θερμοκηπίων, καθώς και αλιευτικών επιχειρήσεων (πλην υδατοκαλλιεργειών).

Στη ρύθμιση υπάγονται όλες οι ληξιπρόθεσμες οφειλές που μπορούν να ενταχθούν στη ρύθμιση οφειλών που έχουν περιέλθει σε καθυστέρηση (Ε.Δ. 50/96). Στη ρύθμιση υπάγονται και οι ανεξόφλητες κατά την 30-6-97 οφειλές λήξεως 1994 και 1995, με απαλλαγή μόνο από τόκους υπερημερίας. Η διάρκεια του δανείου της ρύθμισης καθορίζεται μέχρι 10 χρόνια χωρίς περίοδο χάριτος. Το επιτόκιο του δανείου της ρύθμισης ακολουθεί το επιτόκιο των δανείων των ρυθμίσεων γενικά.

ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ

Η χρηματική στήριξη που παρέχει η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) στα εγχώρια προϊόντα υπήρξε ανοδική μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990, με τάση σταθεροποίησης σε ετήσια επίπεδα 2,7 έως 2,9 δις ECU και σε ποσοστά 7-8% των συνολικών δαπανών του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου για όλα τα κράτη-μέλη.

Ενώ η ελληνική παραγωγή αποτελεί ποσοστό 4% της συνολικής κοινοτικής παραγωγής, στον ελληνικό αγροτικό τομέα εισρέει το 7% των επιδοτήσεων της Ε.Ε., δηλαδή ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από το ποσοστό συμμετοχής στην τελική αξία γεωργικής παραγωγής της Ε.Ε.

Μέσα από το Β' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (Κ.Π.Σ.) διατίθενται από την Ε.Ε. πόροι ύψους 2,7 τρις δρχ. περίπου για τη γεωργία, την αλιεία και την περιφερειακή ανάπτυξη.

Ο γεωργικός τομέας είναι από τους πλέον στηριζόμενους τομείς της ελληνικής οικονομίας.

Το σύστημα των λεγόμενων "διπλών τιμών" στα αγροτικά προϊόντα, που εφαρμόζεται μέσω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), έχει σαν αποτέλεσμα τη διαφύλαξη πολύ υψηλότερων τιμών στον κοινοτικό και τον 'Ελληνα παραγωγό σε σύγκριση με τις επικρατούσες διεθνείς τιμές.

Το επίπεδο στήριξης της ελληνικής γεωργίας, έτσι όπως προσμετράται από δόκιμες επιστημονικές μεθόδους Διεθνών Οργανισμών, υπερβαίνει το 40%.

Αυτό σημαίνει, ότια για ακαθάριστη γεωργική πρόσοδο 100 δρχ. οι 40 δρχ. προέρχονται από τις ενισχύσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ). Εάν μάλιστα από την ακαθάριστη πρόσοδο αφαιρέσουμε ένα 25% περίπου που αφορά στις γεωργικές εισροές, καταλήγουμε στο συμπέρασμα, ότι η εφαρμογή της ΚΑΠ συντελεί στη δημιουργία πλέον του 50% της καθαρής προστιθέμενης αξίας, δηλαδή του συνολικού αγροτικού εισοδήματος.

Η κοινοτική αγορά, τμήμα της οποίας είναι και η ελληνική αγορά αγροτικών προϊόντων, είναι ίσως η ακριβότερη στον κόσμο (στις διεθνείς αγορές το μαλακό σιτάρι πουλήθηκε στις 37,7-40,6 δρχ/kg, ενώ ο Ελληνας παραγωγός εισέπραξε 50-55 δρχ./Kg (στοιχεία 1997/98), αντίστοιχα το κριθάρι πουλήθηκε στις 31,9 δρχ/kg, ενώ ο Ελληνας παραγωγός εισέπραξε 50-55 δρχ/kg (στοιχεία 1997/98), το καλαμπόκι πουλήθηκε στις 33,3 δρχ/kg, ενώ ο Ελληνας παραγωγός εισέπραξε 40-45 δρχ/kg (στοιχεία 1997/98), το αναποφλοίωτο ρύζι πουλήθηκε στις 49,3-63,8 δρχ/kg, ενώ ο Ελληνας παραγωγός εισέπραξε 90 δρχ/Kg (στοιχεία 1997/98) και τα καπνά Βιρτζίνια πουλήθηκαν στις 598-1055 δρχ/kg, ενώ ο Ελληνας παραγωγός εισέπραξε 1211 δρχ/kg κατά μέσο όρο το 1996).

Πέραν των υψηλότερων ελληνικών ή κοινοτικών τιμών παραγωγού, το γεωργικό εισόδημα συμπληρώθηκε με πλέγμα άμεσων επιδοτήσεων υπέρ του παραγωγού (στοιχεία 1997/98: 14 δρχ/Kg για το μαλακό σιτάρι, 60 δρχ/kg για το σκληρό σιτάρι, 14 δρχ/Kg για το κριθάρι, 16 δρχ/kg για το καλαμπόκι, 201 δρχ/kg για το σύσπορο βαμβάκι, 498 δρχ/kg για τους μικρούς παραγωγούς ελαιολάδου (παραγωγή 1996/97), 1158 δρχ/kg για τα καπνά "Μπασμάς", 5549 δρχ/ ελαφρύ αρνί, 7193 δρχ/βαρύ αρνί).

Στα καπνά για κάθε δραχμή που παίρνουν τα καπνά από την αγορά, η Ε.Ε. καταβάλλει 5 δραχμές σαν επιδότηση. Στο βαμβάκι τα 2/3 της τιμής που εισπράττει ο παραγωγός είναι κοινοτική επιδότηση.

Επίσης, το αγροτικό εισόδημα ενισχύεται και με έμμεσες επιδοτήσεις, όπως η με κατ' αποκοπή επιστροφή του Φ.Π.Α.

εισροών αγροτικής παραγωγής, που υπολογίζεται σε 4,74% επί της αξίας της γεωργικής παραγωγής.

Το βάρος φέρουν οι καταναλωτές και φορολογούμενοι των κρατών-μελών της Ε.Ε.

Η βασική κατεύθυνση της ΚΑΠ, μετά την αναθεώρηση του 1992, δεν είναι η στήριξη των τιμών, αλλά η στήριξη της παραγωγικής προσπάθειας στρεμματικά και κατά κεφαλήν. Αντί της στήριξης των τιμών υπάρχουν οι αντισταθμίσεις και οι σταδιακές αποζημιώσεις που αποσυνδέονται από την αύξηση της παραγωγής.

Κατά το 1995 η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία σε τιμές αγοράς (τελική παραγωγή μείον ενδιάμεση κατανάλωση) ήταν 1878 δρχ., ενώ οι δαπάνες του εθνικού και του κοινοτικού προϋπολογισμού υπέρ της ελληνικής γεωργίας 1229 δις δρχ. ή σε ποσοστό 67%. Ακόμη και εάν αφαιρέσουμε τις δαπάνες υπέρ Ο.Γ.Α.-ΕΛ.Γ.Α., το ποσοστό γίνεται 51%.

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του EUROSTAT για την εξέλιξη του καθαρού αγροτικού εισοδήματος στα κράτη-μέλη της Ε.Ε., το πραγματικό αγροτικό εισόδημα στην Ε.Ε. για το 1997 παρουσιάζει μείωση της τάξεως του 3,1%, ενώ στην Ελλάδα είναι μικρότερη από τη μεσοσταθμική μείωση του αγροτικού εισοδήματος των δεκαπέντε κρατών-μελών της Ε.Ε.

Η μείωση των αγροτικών εισοδημάτων στην Ελλάδα αποδίδεται κυρίως σε πτώσεις των τιμών, όπως επίσης και σε μείωση των συνολικών κοινοτικών ενισχύσεων. Οι μειώσεις των τιμών ιδιαίτερα στα σιτηρά είναι αποτέλεσμα και της σχετικής εξισορρόπησης της διεθνούς αγοράς, η οποία κατά το 1996 ήταν εντόνως ελλειμματική και επομένως οι τιμές ήταν ιδιαίτερα υψηλές. Αντίθετα, για το 1997 υπάρχει μια πτώση τιμών, επειδή η αγορά ήταν περισσότερο ισορροπημένη.

Ωστόσο, η εξέλιξη των γεωργικών εισοδημάτων στην Ελλάδα, με βάση τις επίσημες εθνικές πηγές στατιστικών στοιχείων, εμφανίζει κάποιες ουσιώδεις διαφοροποιήσεις από τα στοιχεία της EUROSTAT.

Σύμφωνα και με την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού του οικονομικού έτους 1998 (σελίδα 32), η μεταβολή του Α.Ε.Π. κατά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας βρίσκει το γεωργικό Α.Ε.Π. της χώρας να μεταβάλλεται τα τελευταία χρόνια ως εξής:

1994 μεταβολή -1,2%, έναντι: +1,9% του Εθνικού

1995 μεταβολή -2,9%, έναντι: +2,4% του Εθνικού

1996 μεταβολή +1,0%, έναντι: +2,6% του Εθνικού

1997 μεταβολή +1,5% (προσωρινή εκτίμηση), έναντι: +3,5% του Εθνικού

Ιδιαίτερα για την τελευταία διετία μπορεί κανείς να επισημάνει τις εξής τρεις παρατηρήσεις για την εξέλιξη του γεωργικού Α.Ε.Π.:

α) Το αγροτικό Α.Ε.Π. αρχίζει να γίνεται στο αρνητικό, θετικό στη μεταβολή του.

β) Η σημειούμενη, ωστόσο, θετική μεταβολή του γεωργικού Α.Ε.Π. υπολείπεται της μεταβολής του γενικού Α.Ε.Π. της χώρας κατά 1,6 μονάδες για το 1996 και κατά 2 μονάδες για το 1997.

γ) Το γεγονός αυτό της υστέρησης του γεωργικού κατά κεφαλή Α.Ε.Π. θα πρέπει να αντισταθμίζεται συγκρίνοντας το με το κατά κεφαλή γενικό Α.Ε.Π. καθότι, η διαπιστωμένη από δεκαετίες δημογραφική γήρανση του πληθυσμού στον αγροτικό τομέα επιφέρει -έστω και μικρή- μείωση του αριθμού των μεριδίων στο γεωργικό Α.Ε.Π. αυξάνοντας έτσι το κατά κεφαλή γεωργικό Α.Ε.Π. ακόμα παραπάνω, ενώ δεν συμβαίνει το ίδιο με το γενικό Α.Ε.Π. που τα μερίδιά του σημειώνουν μικρή αύξηση.

Η ΕΣΥΕ παρακολουθεί τους εθνικούς λογαριασμούς ειδικά, βάσει των δεικτών του όγκου της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας και παραγωγής, ενώ η EUROSTAT έχει γενική εποπτεία για το σύνολο των χωρών-μελών της Ε.Ε. και επομένως η EUROSTAT μπορεί να εμφανίσει σημαντικές αποκλίσεις στις στατιστικές εκτιμήσεις επί μέρους ειδικών στοιχείων.

Τα σχετικά με την εξέλιξη του αγροτικού εισοδήματος στην Ελλάδα στατιστικά στοιχεία της EUROSTAT δεν είναι ακριβή, επειδή δεν περιέλαβαν στις εκτιμήσεις τους και τις αυξημένες αποζημιώσεις που δόθηκαν για τις σημειωθείσες καταστροφές στην αγροτική παραγωγή τα τελευταία χρόνια και οι οποίες επηρέασαν αυξητικά το γεωργικό εισόδημα.

Εξάλλου, το απασχολούμενο εργατικό δυναμικό στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις της χώρας έχει εκτιμηθεί, ότι διέθεσε μόνο το 40% του χρόνου πλήρους απασχόλησής του, ενώ το υπόλοιπο σε εξωγεωργικές ή άλλες απασχολήσεις.

Σημειώνεται, ότι το ποσοστό αύτό είναι ιδιαίτερα χαμηλό στο Νότο της Ε.Ε. (Ιταλία 39%, Ελλάδα 40%, Ισπανία 43%, Πορτογαλία 48%). Αντίθετα στις χώρες του Βορρά, με εξαίρεση τη Γερμανία (54%) κυμαίνεται από 65% μέχρι 77%.

Το συνολικό εισόδημα του ελληνικού γεωργικού νοικοκυριού αποτελείται από γεωργικό και μη γεωργικό τμήμα εισοδήματος, όπου το γεωργικό είναι το μικρότερο κατά μέσο όρο.

Τα χαρακτηριστικά αυτά της σύνθεσης των εισοδημάτων των αγροτικών νοικοκυριών μας υποχρεώνουν στη λήψη μέτρων και την άσκηση πολιτικών ορθολογικής υποστήριξης της προαναφερθείσας πολυδραστηριότητας των κατοίκων της υπαίθρου.

Με βάση έρευνα της EUROSTAT, δημοσιευμένη το 1995, το 18% του πληθυσμού που είναι μέλη των γεωργικών νοικοκυριών της χώρας διαθέτουν ως συνολικό τους εισόδημα το 16,7% του Α.Ε.Π., που προέρχεται από:

- γεωργικές δραστηριότητες: 3,8% του Α.Ε.Π.,

- ενισχύσεις στην παραγωγή: 5,1% του Α.Ε.Π.,

- μη γεωργικές δραστηριότητες: 5,5% του Α.Ε.Π.,

- εισόδημα περιουσίας και κοινωνικών παροχών: 2,4% του Α.Ε.Π.

Με Α.Ε.Π. 1998: 33 τρις δρχ. περίπου:

α) Η Ακαθάριστη γεωργική πρόσοδος ανέρχεται σε 3.660 δις δρχ. (ή 11% του Α.Ε.Π.) και η Καθαρή γεωργική πρόσοδος σε 2.850 δις δρχ. (ή 8,65% του Α.Ε.Π.)

Σημειώνεται, ότι το 20% του ελληνικού πληθυσμού που είναι αγρότες εισοδεύει από γεωργική δραστηριότητα μόλις το 11% του Α.Ε.Π. συμπεριλαμβανομένων και των ενισχύσεων στην αγροτική παραγωγή.

β) Οι ενισχύσεις στη γεωργία είναι της τάξεως των 1.650 δις δρχ (ή 5% του Α.Ε.Π.)

Οι ενισχύσεις αυτές συντίθενται από 900 δις δρχ. περίπου από κοινοτικές ενισχύσεις στη γεωργική παραγωγή και 750 δις δρχ. περίπου από εθνική συμμετοχή στις ενισχύσεις αυτές.

Το σύνολο των ενισχύσεων στον αγροτικό τομέα αφορά: κατά 90% εισοδηματικές ενισχύσεις στην παραγωγή και κατά το υπόλοιπο 10% τη χρηματοδότηση των διαρθρωτικών προγραμμάτων αναδιάρθρωσης της γεωργικής παραγωγής.

Οι ενισχύσεις στη γεωργία αποτελούν το 58% της καθαρής γεωργικής προσόδου.

γ) Το συνολικό εισόδημα του συνόλου των μελών των γεωργικών νοικοκυριών της χώρας μας εκτιμάται, ότι ανέρχεται στα 5.500 δις δρχ. περίπου (ή 17% του Α.Ε.Π.).

Ο αριθμός των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στη χώρα μας αποτελεί το 14% του αθροίσματος του εργατικού δυναμικού της χώρας μας επαυξημένου με τον αριθμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.

Το συνολικό αυτό εισόδημα των μελών των γεωργικών νοικοκυριών της χώρας μας συντίθενται από τις ακόλουθες κατηγορίες εισοδημάτων συμπεριλαμβανομένων και αυτών της πολυδραστηριότητας στον αγροτικό τομέα:

- Από γεωργικές δραστηριότητες: 1.250 δις δρχ.

- Από ενισχύσεις στην παραγωγή: 1.650 δις δρχ.

- Από εισοδήματα κοινωνικών παροχών και περιουσίας: 800 δις δρχ.

- Από μη γεωργική πολυδραστηριότητα: 1.800 δις δρχ.

ΣΥΝΟΛΑ: 5.500 δις δρχ.

Συνέπεια των προαναφερομένωνι αλλά από μια άλλη σκοπιά, μπορεί βάσιμα να ισχυριστεί κανείς, ότι: "Το μέσο γεωργικό νοικοκυριό στη χώρα μας είναι πολυεισοδηματικό. Το μέσο εισόδημα των γεωργικών νοικοκυριών δεν είναι γνήσια γεωργικό. Δεν εκπροσωπεί δηλαδή, σε πρώτο βαθμό πλέον, τα συμφέροντα των εισοδημάτων από την αξία της γεωργικής


Σελίδα 4599
Η σελίδα σε PDF

ρεια στις εισοδηματικές μεταβιβάσεις της ΚΑΠ.

Οι εισοδηματικές αυτές μεταβιβάσεις είναι μεγαλύτερες στις περιοχές, όπου κυριαρχεί η φυτική παραγωγή και ιδίως σ' αυτές που καλλιεργείται το βαμβάκι και ο καπνός και δευτερευόντως η ελιά.

Η Θεσσαλία βρίσκεται στην κορυφή της πυραμίδας των εισοδηματικών μεταβιβάσεων της ΚΑΠ όλων των περιφερειών της χώρας και ο νομός Μαγνησίας στην κορυφή όλων των νομών. Η ερμηνεία του φαινομένου αυτού στηρίζεται στην ενίσχυση που απολαμβάνει η καλλιέργεια του βαμβακιού, που κυριαρχεί στη Θεσσαλία. Αξίζει να σημειωθεί, ότι το βαμβάκι που απασχολεί το 10% περίπου της συνολικά καλλιεργούμενης έκταση της χώρας, απολαμβάνει το 24,5% του συνόλου των κοινοτικών ενισχύσεων ή το 28,15% του συνόλου των ενισχύσεων στη φυτική παραγωγή. Κατόπιν αυτών, η υπεροχή του νομού Μαγνησίας, έναντι όλων των άλλων νομών της χώρας, σε εισοδηματικές μεταβιβάσεις της ΚΑΠ ανά Μονάδα Γεωργικής Εργασίας, οφείλεται κυρίως στην ευνοϊκή μεταχείριση που απολαμβάνει το βαμβάκι, όχι στο μέγεθος της γεωργικής γης του νομού που είναι μικρό, αλλά οπωσδήποτε στο γεγονός, ότι η μέση καλλιεργούμενη έκταση με βαμβάκι ανά βαμβακοκαλλιεργητή στο νομό αυτό είναι η μεγαλύτερη στη χώρα (75 στρέμματα περίπου, έναντι 48 της Λάρισας, 42 της Καρδίτσας και 38 των Τρικάλων), καθώς και στο ότι η στρεμματική απόδοση του νομού σε βαμβάκι είναι από τις υψηλότερες στη χώρα.

Η ανισότητα εισοδήματος στον αγροτικό τομέα δεν περιορίζεται όμως στην κατανομή των ενισχύσεων από την Ε.Ε. Το 45% των εκτάσεων που καλλιεργούνται δεν ανήκουν σε αγρότες, ενώ το 50% του εισοδήματος μεταφέρεται στον αστικό πληθυσμό. Πέρα από επιμέρους διαφοροποιήσεις 3 ζώνες είναι διακριτές στην ελληνική ύπαιθρο:

- ορεινές, ημιορεινές και μειονεκτικές περιοχές με τα χαμηλότερα εισοδήματα,

- τουριστικές κυρίως περιοχές, στις οποίες το αγροτικό εισόδημα αποτελεί μέρος του συνολικού εισοδήματος, που προέρχεται και από άλλες δραστηριότητες, όπως τουρισμός, εμπόριο, κλπ., και είναι σχετικά ικανοποιητικό, και

- εύφορες και πεδινές περιοχές με αγροτικές εκμεταλλεύσεις και με αποκλειστικό εισόδημα από τη γεωργία, που διαμορφώνεται σε σχετικά υψηλότερο επίπεδο και από τις κοινοτικές ενισχύσεις (επιδοτούμενη γεωργία).

Και στο εσωτερικό όμως των παραπάνω ζωνών υπάρχουν έντονες ανισότητες, διαφοροποιημένο κόστος παραγωγής από περιοχή σε περιοχή και διαφορετικός δείκτης προστιθέμενης αξίας.

Στον πίνακα που ακολουθεί απεικονίζονται οι εισοδηματικές ανισότητες ανά νομό.


Σελίδα 4601
Η σελίδα σε PDF


Για την αποτίμηση του βιοτικού επιπέδου του αγροτικού πληθυσμού θα πρέπει να συνεκτιμηθεί το γεγονός της ευρύτατα διαδεδομένης πολυδραστηριότητας.

Ωστόσο, παρά το γεγονός του εκτεταμένου αγροτικού τομέα της χώρας μας, το αγροτικό μας ισοζύγιο είναι ελλειμματικό. Υπάρχει πρόβλημα παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας του πρωτογενούς τομέα. Το 20% του πληθυσμού που είναι αγρότες αδυνατεί να εξασφαλίσει την ισοσκέλιση του αγροτικού ισοζυγίου της χώρας μας, ενώ σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης εξασφαλίζουν πλεονασματικά αγροτικά ισοζύγια για τις χώρες τους με το 3% έως 5% του πληθυσμού τους αγρότες.

ΖΩΟΑΝΘΡΩΠΟΝΟΣΟΙ

Το Υπουργείο Γεωργίας εφαρμόζει προγράμματα εκρίζωσης ζωοανθρωπονόσων, όπως βρουκέλλωση των αιγών, των προβάτων, βρουκέλλωση των βοειδών, φυματίωση των βοοειδών με χρηματοδοτική συμμετοχή της Ε.Ε.

Από τη μέχρι σήμερα πορεία εφαρμογής των προγραμμάτων προκύπτει, ότι δεν έχουμε πετύχει πλήρως τους στόχους, τους οποίους έχουμε θέσει λόγω κακής οικονομικής εξυπηρέτησης των προγραμμάτων, λόγω έλλειψης εποχιακού και επιστημονικού προσωπικού και λόγω της μη έγκαιρης προμήθειας όλων των αναγκαίων υλικών.

Επειδή πιστεύουμε, ότι σύντομα θα ξεπεραστούν τα προβλήματα, το 199 θα μπορέσουμε να πετύχουμε τους στόχους μας για την προστασία της δημόσιας υγείας του ζωικού κεφαλαίου της χώρας.

ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ

'Ολα τα ζωικής πορέλευσης τρόφιμα που εισάγονται από Τρίτες χώρες ελέγχονται στα διάφορα σημεία εισόδου της χώρας (ΣΥΚΕ) σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική και κοινοτική νομοθεσία.

Ο έλεγχος περιλαμβάνει τα εξής:

1. 'Ελεγχο των εγγράφων

2. Ταυτοποίηση του εμπορεύματος με τα έγγραφα

3. Μακροσκοπικό 'Ελεγχο

4. Εργαστηριακό 'Ελεγχο (Μικροβιολογικες και Βιοχημικές εξετάσεις)

Μετά τη διεξαγωγή όλων των παραπάνω εξετάσεων, εφόσον δεν προκύψει κάποιο προβλήμα, το εμπορεύματα ελευθερώνονται και διακινούνται στο εσωτερικό της χώρας.

ΛΑΘΡΑΙΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΖΩΟΚΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ

Οι εισαγωγές ζώων και κτηνοτροφικών προϊόντων από την Ευρωπαϊκή 'Ενωση (κράτη-μέλη) είναι ελεύθερες και οι έλεγχοι πραγματοποιούνται στον τόπο καταγωγής.

Από τις Τρίτες Χώρες οι εισαγωγές γίνονται στα πλαίσια της GATT/ΠΟΕ (Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου), καθώς και στα πλαίσια των συμφωνιών της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης με τις Χώρες αυτές.

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑΣ

Το Υπουργείο Γεωργίας προωθεί μέτρα ανάπτυξης-βελτίωσης της κτηνοτροφίας με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας, τη βελτίωση της ποιότητας και τη μείωση του κόστους των κτηνοτροφικών προϊόντων, με στόχο να γίνουν ανταγωνιστικά στον ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο.

Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν:

1. Ενίσχυση των κτηνοτρόφων (Καν. 950/97/Ε.Ε.) για την ίδρυση, βελτίωση και επέκταση των κτηνοτροφικών εκεμταλλεύσεων.

2. Χορήγηση εξισωτικής αποζημίωσης στους παραγωγούς των ορεινών και μειονεκτικών περιοχών.

3. Βελτίωση των βοσκοτόπων.

4. Προώθηση των προγραμμάτων γενετικής βελτίωσης.

5. Βελτίωση της υποδομής (Καν. 866/90/Ε.Κ.) για τη μεταποίηση, τυποποίηση και εμπορία των προϊόντων της ζωικής παραγωγής.

6. Μετεγκατάστασης των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος.

7. Κατοχύρωση παραδοσιακών προϊόντων (Καν.2081/92) για τυριά, μέλι, κλπ.

8. Χρηματοδότηση παγολεκανών για το αιγοπρόβειο και αγελαδινό γάλα (Interreg II).

Πέραν τούτων χορηγούνται άμεσες ενισχύσεις στους παραγωγούς βοείου κρέατος και αιγοπροβατοτρόφους, όπως:

Πριμοδότηση επιλέξιμων προβατίνων - αιγών με προσαυξημένη ενίσχυση για τις ορεινές-μειονεκτικές περιοχές.

Πριμοδότηση θηλαζουσών αγελάδων και αρσενικών μόσχων πάχυνσης και πριμ εκτατικοποίησης.

ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΩΝ ΧΡΕΩΝ

Το Υπουργείο Γεωργίας με την αριθμ.1996/94 απόφαση της Ε.Τ.Ε., προχώρησε στη ρύθμιση των κτηνοτροφικών χρεών με σκοπό την οικονομική εξυγίανση των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων. Στα πλαίσια της παραπάνω απόφασης, οι κτηνοτρόφοι απαλλάσσονται από μέρος των τόκων των ληξιπρόθεσμων μεχρι 31.12.91 οφειλών τους προς την ΑΤΕ για επενδύσεις μονίμου κεφαλαίου.

Στην απόφαση αυτή έχουν ενταχθεί 8.800 περίπου κτηνοτρόφοι και η εφαρμογή της εξελίσσεται ομαλά.

ΟΜΑΔΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ

Οι οργανώσεις παραγωγών είναι το πιο βασικό στοιχείο της νέας ΚΟΑ για τα οπωροκηπευτικά. Η συγκέντρωση της προσφοράς στο πλαίσο των Ο.Π. αποτελεί όσο ποτέ άλλοτε οικονομική ανάγκη για την ενίσχυση της θέσης των παραγωγών στην αγορά. Με την αναθεωρημένη ΚΟΑ (ΚΑΝ. (ΕΚ) 2200/96) θεσπίστηκε ένας μηχανισμός στήριξης των Ο.Π. που τους επιτρέπει να υλοποιήσουν στα πλαίσια μιας κοινής στρατηγικής και ειδικότερα στον εμπορικό τομέα, συγχρηματοδοτούμενες δράσεις από την Ε.Ε. που αποσκοπούν στην καλύτερη προσαρμογή των προϊόντων τους στις αγορές. Το Υπουργείο Γεωργίας έχει ενημερώσει επανειλημμένα τόσο τις Υπηρεσιακές μονάδες της Περιφέρειας, όσο και τους φορείς εκπροσώπησης των συλλογικών οργάνων των αγροτών (ΠΑΣΕΓΕΣ, ΓΕΣΑΣΕ, κλπ) για την αναγκαία αυτή αναδιάρθρωση του τομέα, ώστε να δημιουργηθούν ικανοί φορείς εμπροίας για να ανταπεξέλθουν στο διεθνή ανταγωνισμό και την παγκόσμια εξέλιξη της αγοράς.

Η νέα ΚΟΑ ήταν αποτέλεσμα τνω δεσμεύσεων και των συμφωνιών της ΠΟΕ. 'Οσον αφορά τα οπωροκηπευτικά το Υπουργείο Γεωργίας κατέβαλε και καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για τη βελτίωση και την επίλυση των διαφφόρων προβλημάτων που ενέσκυψαν από την εφαρμογή της νέας ΚΟΑ οπωροκηπευτικών. 'Ηδη στα πλαίσια των προσπαθειών αυτών έγιναν διορθωτικές παρεμβάσεις και βελτιώθηκε η πσοστιαία σχέση μεταξύ των πιστοποιητικών εξαγωγής Β και Α2 ήδη απότη προηγούμενη εξαγωγική περίοδο.

Οι προσπάθειες του Υπουργείου Γεωργίας θα συνεχιστούν για την περαιτέρω βελτίωση και αντιμετώπιση των προβλημάτων που θα προκύψουν. Η πρόσφατη ψηφισθείσα μεταρρύθμιση της Κοινής Οργάνωσης Αγοράς (ΚΟΑ) ελαιολάδου κρίνεται ευνοϊκή γαι τη Χώρα μας για τους εξής λόγους:

α. Θεσπίσθηκε εθνική ποσόστωση, ώστε να εκλείψει το γεγονός της συνυπευθυνότητας, όταν υπήρχε υπέρβαση της Μέγιστης Εγγυημένης Ποσότητας (Μ.Ε.Π.) της Ε.Ε., με αποτέλεσμα η υπερπαραγωγή οποιουδήποτε κράτους-μέλους να έχει επίπτωση στο ανά κιλό ύψος ενίσχυσης των ελαιοπαραγωγών μας.

β. Το ύψος της εθνικής μας ποσόστωσης κρίνεται ικανοποιητικό.

γ. 'Εγινε αποδεκτή η θέση της Χώρας μας για την ενίσχυση όλων των ελαιοπαραγωγών σύμφωνα με τα κιλά ελαιολάδου, που πράγματι παράγουν.

δ. Στη χώρα μας δόθηκε το δικαίωμα φύτευσης επιπλέον 35.000 στρ. με ελιές, οι οποίες θα ληφθούν υπόψη στην ενίσχυση στην παραγωγή ελαιολάδου.

ε. Η Ιδιωτική αποθεματοποίηση μπορεί να πραγματοποιηθεί από εγκεκριμένες οργανώσεις που παρέχουν εγγυήσεις καλής εκτέλεσης και όχι μόνο από τις οργανώσεις του Καν. (ΕΟΚ) 952/97, όπως ίσχυε πριν την αναθεώρηση και που καθιστούσε το μέτρο μη εφαρμόσιμο στην Ελλάδα.

στ. Θεσμοθετήθηκαν δράσεις προώθησης τουελαιολάδου στα κράτη-μέλη, αλλά και σε Τρίτες χώρες, με χρηματοδότηση κατά 100% από την Ε.Ε.


Σελίδα 4603
Η σελίδα σε PDF

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Κύριοι συνάδελφοι, οι Βουλευτές κα Φάνη Πετραλιά-Πάλλη και ο κ. Εμμανουήλ Φραγκιαδουλάκης ζητούν ολιγοήμερη άδεια απουσίας τους στο εξωτερικό.

Η Βουλή εγκρίνει;

ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Η Βουλή ενέκρινε.

Θα σας ανακοινώσω το δελτίο επικαίρων ερωτήσεων της Πέμπτης 25ης Φεβρουαρίου 1999.

Α. ΕΠΙΚΑΙΡΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Πρώτου Kύκλου ('Αρθρο 130 παρ.4 Καν. Βουλής)

1. Η με αριθμό 656/16-2-99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας κ. Ελευθερίου Παπανικολάου προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων, σχετικά με την καθυστέρηση ολοκλήρωσης του δρόμου Τρίπολης-Καλαμάτας κλπ.

2. Η με αριθμό 665/17-2-99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος κ. Αχιλλέα Κανταρτζή προς τον Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, σχετικά με τις προθέσεις του Υπουργείου να καταργήσει τις πανελλαδικές προαγωγικές εξετάσεις της Β' Τάξης των Ενιαίων Λυκείων κλπ.

3. Η με αριθμό 659/17-2-99 επίκαιρη ερώτηση της Βουλευτού του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου κ. Ανδριανής Λουλέ προς τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, σχετικά με τη λήψη μέτρων επίλυσης των προβλημάτων στο υποκατάστημα του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ) στη Λάρισα.

4. Η με αριθμό 662/17-2-99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Δημοκρατικού Κοινωνικού Κινήματος κ. Γεωργίου Καρατάσου προς τον Υπουργό Δημοσίας Τάξης, σχετικά με τη στελέχωση του Πολυδύναμου Αστυνομικού Τμήματος Αχαρνών, την επανίδρυση του Τμήματος στο Δήμο Ζεφυρίου κλπ.

Β. ΕΠΙΚΑΙΡΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Δεύτερου Κύκλου ('Αρθρο 130 παρ.4 Καν. Βουλής)

1. Η με αριθμό 666/17-2-99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας κ. Ελευθερίου Παπαγεωργόπουλου προς τους Υπουργούς Εθνικής 'Αμυνας και Δικαιοσύνης, σχετικά με τη διελεύκανση των αιτίων θανάτου του στρατιώτη Σπύρου Ρωμιόπουλου, την απόδοση των ευθυνών κλπ.

2. Η με αριθμό 664/17-2-99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος κ. Χαράλαμπου Αγγουράκη προς τους Υπουργούς Ανάπτυξης, Υγείας και Πρόνοιας, σχετικά με την κυκλοφορία γενετικά μεταλλαγμένων τροφίμων στην αγορά, τη λήψη μέτρων αποτελεσματικού ελέγχου κλπ.

3. Η με αριθμό 650/15-2-99 επίκαιρη ερώτηση της Βουλευτού του Συνασπιμού της Αριστεράς και της Προόδου κ. Μαρίας Δαμανάκη προς τον Υπουργό Υγείας και Πρόνοιας, σχετικά με την έκδοση του προεδρικού διατάγματος για τη λειτουργία Κέντρων Υποδοχής Προσφύγων κλπ.

4. Η με αριθμό 660/17-2-99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Δημοκρατικού Κοινωνικού Κινήματος κ. Ιωάννη Αράπη προς τον Υφυπουργό Πολιτισμού (Αρμόδιο για θέματα Αθλητισμού), σχετικά με τη χρηματοδότηση αποπεράτωσης του έργου κατασκευής του κολυμβητηρίου Περάματος.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Κύριοι συνάδελφοι, εισερχόμαστε στη συζήτηση των

ΕΠΙΚΑΙΡΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ

Επίκαιρες ερωτήσεις πρώτου κύκλου:

θα προταχθεί η πέμπτη με αριθμό 661/17-2-99 επίκαιρη ερώτηση της Βουλευτού του Δημοκρατικού Κοινωνικού Κινήματος κ. Βασιλικής Αράπη-Καραγιάννη προς τον Υπουργό Υγείας και Πρόνοιας, σχετικά με τη χορήγηση των αναγκαίων κονδυλίων και την ουσιαστική αναβάθμιση της λειτουργίας του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου κλπ.

Η επίκαιρη ερώτηση της κ. Καραγιάννη είναι η ακόλουθη:

"Η λειτουργία του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου υποβαθμίζεται διαρκώς στο όνομα του περιορισμού των δημοσιονομικών ελλειμμάτων.

Η πολιτεία εμφανίζεται αναξιόπιστη στις οικονομικές δεσμεύσεις της απέναντι στους γιατρούς του νοσοκομείου παραγνωρίζοντας το κοινωνικό λειτούργημα που επιτελούν.

Ο ευαίσθητος χώρος του νοσοκομείου επιβαρύνεται επί πλέον με την αυταρχική συμπεριφορά της Διοίκησης που επιλέγει τον αστυνομικό έλεγχο του προσωπικού αντί της διαφανούς συνεργασίας με λειτουργούς με τόση μεγάλη προσφορά.

Ερωτάται ο κύριος Υπουργός:

1. Θα δοθεί λύση στο θέμα των δεδουλευμέων εφημεριών των ιατρών του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου;

2. Θα διατεθούν τα απαραίτητα κονδύλια για την ουσιαστική αναβάθμιση της λειτουργίας του νοσοκομείου;".

Ο Υφυπουργός Υγείας και Πρόνοιας κ. Φαρμάκης έχει το λόγο για τρία λεπτά να πρωτολογήσει.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΦΑΡΜΑΚΗΣ (Υφυπουργός Υγείας και Πρόνοιας): Κύριε Πρόεδρε, το Ιπποκράτειο Νοσοκομείο της Αθήνας είναι ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία της χώρας με αρκετά μεγάλη προσφορά από τους λειτουργούς του σε όσους έχουν ανάγκη.

Μου κάνει εντύπωση αυτό που αναφέρεται στο σκεπτικό της ερώτησης της κυρίας συναδέλφου, ότι υπάρχει πρόβλημα με τη διοίκηση του νοσοκομείου, πρόβλημα αυταρχικής συμπεριφοράς. Δεν γνωρίζει το Υπουργείο, τουλάχιστον δεν έχει περιέλθει σε γνώση μας τέτοια καταγγελία, που να αφορά αυταρχική συμπεριφορά της διοίκησης και ειδικότερα του Προέδρου του νοσοκομείου.

Ακόμη πρέπει να πληροφορήσω την κυρία συνάδελφο ότι -δεν ξέρω από πού έχει τις πληροφορίες της- δεδουλευμένα στο Ιπποκράτειο δεν οφείλονται. Δεν οφείλονται αποζημιώσεις από εφημερίες για το 1998. 'Εχουν καταβληθεί όλα τα οφειλόμενα.

Υπήρξε πράγματι σε μερικά νοσοκομεία της χώρας για το 1998 μία καθυστέρηση στις αποζημιώσεις προσθέτων αμοιβών για εφημερίες, η οποία οφείλονταν στο γεγονός ότι αυτά τα νοσοκομεία δεν είχαν προσαρμοστεί στην εγκύκλιο τη σχετική και στην κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υγείας σε ό,τι αφορά το ύψος των πιστώσεων. Το θέμακλείσει και έχει κλείσει και για το Ιπποκράτειο.

Το ύψος του κονδυλίου για τις εφημερίες του 1998 ήταν ένα δισεκατομμύριο εξήντα οκτώ εκατομμύρια (1.068.000.000) δραχμές, για δε το 1999 έχει υπογραφεί ήδη κοινή απόφαση των αρμοδίων Υπουργών και το ύψος αυτής της δαπάνης θα ανέρθει σε ένα δισεκατομμύριο διακόσια πενήντα εφτά δισεκατομμύρια (1.257.000.000) δραχμές. 'Εγινε δεκτή, η πρόταση της διοίκησης αλλά και των επιστημονικών οργάνων του νοσοκομείου για περισσσότερα χρήματα, ώστε να μπορέσει ευχερέστερα το νοσοκομείο με το πρόγραμμα εφημεριών να ικανοποιήσει τις ανάγκες του.

Σε ό,τι αφορά δε το συνολικό ενδιαφέρον μας για τη βελτίωση της υποδομής και του εξοπλισμού του νοσοκομείου, θέλω να πληροφορήσω την κυρία συνάδελφο ότι στα τελευταία δύο χρόνια έχει επιδοτηθεί το νοσοκομείο με τριακόσια ογδόντα τρία εκατομμύρια (383.000.000) δραχμές για την προμήθεια ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού, με διακόσια εβδομήντα πέντε εκατομμύρια (275.000.000) δραχμές για κτιριολογικές εργασίες, με ενενήντα δύο εκατομμύρια (92.000.000) δραχμές για την εφαρμογή του διπλογραφικού συστήματος και γενικότερα της μηχανοργάνωσής του και με εξήντα πέντε εκατομμύρια (65.000.000) δραχμές ως έκτακτη επιχορήγηση για τις δαπάνες που κάνει και για τις παροχές του προς τους οικονομικά αδυνάτους. Δηλαδή, έχει επιδοτηθεί με ένα σύνολο οκτακοσίων δέκα πέντε εκατομμυρίων (815.000.000) δραχμών.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ευχαριστούμε τον κύριο Υφυπουργό.

Η κ. Αράπη έχει το λόγο.

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΑΡΑΠΗ-ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ: Κύριε Υπουργέ, παραδεχθήκατε ότι το Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών έχει προσφέρει πάρα πολλά και έχει φθάσει σήμερα στο σημείο να μην μπορεί να λειτουργήσει στις εφημερίες του λόγω της έλλειψης προσωπικού και της απαραίτητης υποδομής.

Συγκεκριμένα ο χώρος του χειρουργικού εξωτερικών ιατρείων είναι ακατάλληλος για την υποδοχή και την αντιμετώπιση βαρέων περιστατικών. Δεν υπάρχει σετ ανάνηψης, δεν υπάρχει αναρρόφηση, δεν υπάρχει καρδιογράφος, δεν υπάρχουν σωλήνες παροχέτευσης θώρακος. Υπάρχει μόνο μία παροχή οξυγόνου. Ο χώρος των εξωτερικών ιατρείων πρέπει να εξοπλιστεί με όλα τα απαραίτητα μέσα, που χρειάζονται για την αντιμετώπιση των έκτακτων περιστατικών. Οι ελλείψεις στα εξωτερικά ιατρεία δεν επιτρέπουν την αντιμετώπιση εκτάκτων σοβαρών περιστατικών.

Για να λειτουργεί σωστά ένα νοσοκομείο, δεν αρκεί, κύριε Υπουργέ, ο αποσπασματικός εξοπλισμός μιας μονάδας του με μηχανήματα και τεχνολογία υψηλής στάθμης. Χρειάζεται κατ' αρχήν την υποστήριξη του έμψυχου και επιστημονικού προσωπικού, το οποίο πρέπει να διαθέτει πληρότητα και κατάρτιση, ώστε να διασφαλιστεί η απαιτούμενη συνεργασία. Φοβάμαι ότι κάτι τέτοιο στο Ιπποκράτειο δεν έχει επιτευχθεί.

'Οσον αφορά τη διοίκηση -απεναντίας, κύριε Υπουργέ, εμένα με έχουν ενημερώσει και δεν νομίζω να μου έχουν πει ψέματα- στην προκειμένη περίπτωση προσπαθεί να μετατοπίσει τις ευθύνες που έχει για τη λειτουργία του, αναπτύσσει έντονα έναν ελεγκτικό μηχανισμό σε βάρος του προσωπικού, μειώνοντας το επιστημονικό του κύρος. Στο κλίμα που διαμορφώνεται από το ύφος της διοικητικής συμπεριφοράς διασπάται η συνοχή και η διάθεση συνεργασίας του προσωπικού.

'Οσον αφορά τα δεδουλευμένα, κύριε Υπουργέ, ήδη οι γιατροί που έκαναν εξάσκηση και δεν είχαν πληρωθεί, θα πληρωθούν σύμφωνα με την τελευταία απόφαση που πήρατε. Μέχρι πρότινος, όμως, πριν από είκοσι ημέρες, δεν είχαν πληρωθεί για πάρα πολλούς μήνες.

Κύριε Υπουργέ, νομίζω ότι το Ιπποκράτειο Νοσοκομείο είναι μία πολύ μεγάλη και σοβαρή μονάδα στο κέντρο της Αθήνας και καλό θα είναι αυτά που σας είπα, ειδικά για τα εξωτερικά ιατρεία -διότι όπως γνωρίζετε εκεί γίνεται πολύ σπουδαία δουλειά- να ενημερωθείτε, αν δεν σας έχουν ενημερώσει και να βρείτε κάποια λύση για να λειτουργεί σωστά το Ιπποκράτειο.

Ευχαριστώ πολύ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Φαρμάκης έχει το λόγο για δύο λεπτά.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΦΑΡΜΑΚΗΣ (Υφυπουργός Υγείας και Πρόνοιας): Δεν γνωρίζω από πού αντλεί τις πληροφορίες της η κυρία συνάδελφος. Αναφέρεται σε έλλειψη αναρροφητήρα ή καρδιογράφου στα εξωτερικά ιατρεία ενός μεγάλου νοσοκομείου, όπως είναι το Ιπποκράτειο Νοσοκομείο της Αθήνας. Μου κάνει μεγάλη εντύπωση και δεν μπορώ να διανοηθώ και σαν γιατρός και σαν πολίτης και πολύ περισσότερο σαν Υφυπουργός Υγείας ότι δεν υπάρχει αναρροφητήρας στο ιατρείο των εκτάκτων περιστατικών του Ιπποκρατείου νοσοκομείου. 'Επρεπε να είχε γίνει χαλασμός. Είναι ένα νοσοκομείο που εφημερεύει κάθε τέσσερις μέρες και εξυπηρετεί χιλιάδες περιστατικά.

Δεν μπορεί να είναι έτσι, αλλά θα το ελέγξω. Φοβούμαι ότι αυτές οι πληροφορίες απέχουν πολύ από την πραγματικότητα.

Θα ήθελα κλείνοντας να πω ότι εάν η διοίκηση του Ιπποκρατείου και ο πρόεδρός του αναπτύσσουν πράγματι ελεγκτικούς μηχανισμούς, τους οποίους μέμφεσθε, θα έλεγα ότι πρέπει να τον επαινέσουμε. Αυτό που μας λείπει είναι ακριβώς ότι οι διοικήσεις αδιαφορούν, οι πρόεδροι δεν κάνουν τη δουλειά τους και οι περισσότεροι έχουν κατηγορηθεί πολλές φορές και σ'αυτήν την Αίθουσα ότι είναι ακατάλληλοι για να ασκήσουν τα καθήκοντα της θέσης στην οποία τοποθετήθηκαν.

Κατά συνέπεια, εάν υπάρχει ένας τέτοιος πρόεδρος και ενοχλεί το προσωπικό, θα έλεγα ότι πρέπει να τον βραβεύσουμε!

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Σύμφωνοι!

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Συζητείται η πρώτη με αριθμό 652/15-2-99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος κ. Παναγιώτη Κουρουμπλή προς τον Υπουργό Μεταφορών και Επικοινωνιών, σχετικά με τον έλεγχο των καταλυτών των αυτοκινήτων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας κ.λπ.

Η επίκαιρη ερώτηση του κ. Κουρουμπλή εν περιλήψει είναι η ακόλουθη:

"Η χώρα μας αντιμετωπίζει σήμερα ένα υπαρκτό πρόβλημα, που οι συνέπειες του στην υγεία των κατοίκων της και στο περιβάλλον της θα είναι ολέθριες, αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα για την αντιμετώπισή του.

Καθημερινά σ' όλη την Ελλάδα κυκλοφορούν εκατοντάδες χιλιάδες αυτοκίνητα, που λειτουργούν με αμόλυβδη βενζίνη και τα οποία φέρουν καταλύτες, για την κατακράτηση και αποφυγή εξαγωγής επικίνδυνων αερίων, που δημιουργούνται κατά την καύση της αμόλυβδης βενζίνης. Τα προϊόντα αυτής της καύσης, παρακρατούνται στον καταλύτη είναι ραδιενεργά και ως εκ τούτου άκρως επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία και την υγεία των επιβαινόντων στα αυτοκίνητα, αφού ο οποιοσδήποτε μπορει να γίνει δέκτης ραδιενεργούς ακτινοβολίας σε περίπτωση υπερθέρμανσης ή ατυχήματος και καταστροφής του καταλύτη.

Αυτοί όμως που απειλούνται περισσότερο από τη ραδιενεργό ακτινοβολία των καταλυτών είναι οι εργαζόμενοι σε συνεργεία αυτοκινήτων, αφού καμία μέριμνα δεν υπάρχει για τη χρήση ειδικών στολών από τους εργαζόμενους και την αποθήκευση των καταλυτών σε ειδικούς κάδους ή χώρους.

Ερωτάται ο κύριος Υπουργός, σε τι ενέργειες πρόκειται να προβεί:

1. Για την άμεση αντικατάσταση όλων των καταλυτών των αυτοκινήτων που αντιμετωπίζουν πρόβλημα ή έχουν κλείσει τον κύκλο λειτουργίας των.

2. Για την υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων στα συνεργεία επισκευής αυτοκινήτων, ώστε να εξοπλισθούν όλα τα συνεργεία με τον κατάλληλο εξοπλισμό για την αντικατάσταση των καταλυτών και να ορισθεί ο τρόπος αποθήκευσης ή υγειονομικής ταφής των καταλυτών.

3. Για τη διαχείριση των καταλυτών που έχουν αντικατασταθεί και είναι εκτεθειμένοι στο ύπαιθρο".

Ο Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών κ. Σαλαγιάννης έχει το λόγο για τρία λεπτά να πρωτολογήσει.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών): Κύριε Πρόεδρε, θέλω να ενημερώσω τον αγαπητό συνάδελφο κ. Κουρουμπλή για μερικά θέματα που βάζει στην επίκαιρη ερώτησή του.

Το ένα αφορά τον έλεγχο των αυτοκινήτων. 'Οπως ξέρετε υπάρχει ένας έλεγχος στα ΚΤΕΟ των αυτοκινήτων κάθε δύο χρόνια σε όλη την Επικράτεια και κάθε τρία χρόνια στην Αττική.

Κατά τον έλεγχο των καυσαερίων, εάν υπάρχει καταλύτης κατεστραμμένος ή εάν αυτός έχει βγει και δεν έχει αντικατασταθεί, το αυτοκίνητο δεν πρόκειται να πιάσει τα ανώτατα όρια που λένε οι κανονισμοί, άρα εντοπίζεται αμέσως και επομένως επιβάλλεται στον κάτοχο αυτού ή να αλλάξει τον κατεστραμμένο ή να βάλει καινούριο καταλύτη.

'Ενα δεύτερο επίπεδο ελέγχου είναι το εξής: Σε τριάντα νομούς της χώρας κάθε χρόνο επιβάλλεται πια να υπάρχει κάρτα ελέγχου καυσαερίων από ιδιωτικά συνεργεία, που είναι εξουσιοδοτημένα για το σκοπό αυτό. Πάλι εκεί γίνεται έλεγχος καυσαερίων και πάλι εντοπίζονται όσα αυτοκίνητα έχουν κατεστραμένο καταλύτη. Επίσης πρέπει να σας πω ότι ήδη γίνεται και στο δρόμο έλεγχος από κινητές μονάδες.

Θέλω να ενημερώσω τον αγαπητό συνάδελφο ότι το Υπουργείο Μεταφορών μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 1999 θα αποκτήσει και θα στελεχώσει τριάντα τέτοιες κινητές μονάδες για παραπέρα έλεγχο.

Εκτός αυτού όμως, ως προς την υγεία των πολιτών, αλλά και την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων στα συνεργεία που αντικαθιστούν καταλύτες θέλω να πω πρώτον ότι, όπως με ενημέρωσε το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, δεν έχει καταγραφεί σε επιστημονικές έρευνες μέχρι σήμερα κίνδυνος των πολιτών από ραδιενεργές εκπομπές από κατεστραμμένους καταλύτες.

Δεύτερον, σε ό,τι αφορά την υγιεινή και την ασφάλεια των εργαζομένων στα συνεργεία επισκευής μέχρι τώρα και από κοινοτικές οδηγίες δεν φαίνεται και δεν καταγράφεται πουθενά η ανάγκη να υπάρξουν ειδικά μέτρα προστασίας, αρκεί όμως να υπάρχουν τα γενικά μέτρα προστασίας που ισχύουν για τα συνεργεία επισκευής των αυτοκινήτων.

Εξάλλου στις κοινοτικές οδηγίες δεν αναφέρεται πουθενά η ανάγκη για θάψιμο των καταλυτών. Αναφέρεται όμως, η ανάγκη για συλλογή, περισυλλογή, ανάκτηση των χρήσιμων υλικών, όπως κεραμικά και μέταλλα από τους καταλύτες, και τα υπόλοιπα να μπορούν με τρόπο ασφαλή ή να πηγαίνουν στη βιομηχανία για να ανακυκλώνονται ή να εγκαταλείπονται έτσι που να μην υπάρχει φόβος για τους πολίτες.

Θέλω επίσης να ενημερώσω τον αγαπητό συνάδελφο -και κλείνω με αυτό, αγαπητέ Πρόεδρε- ότι ήδη το ΥΠΕΧΩΔΕ, στη βάση μιας μελέτης που ολοκλήρωσε, ετοιμάζει νομοθετικό πλαίσιο για το σύστημα ελέγχου και διαχείρισης των καταλυτών έτσι που κατά τακτά διαστήματα να συλλέγονται οι καταλύτες να πάνε σε ιδιωτικές επιχειρήσεις ή σε δημόσιους οργανισμούς με συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις για να μπορούν εκεί να ανακυκλώνονται.

Ευχαριστώ πολύ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Κουρουμπλής έχει το λόγο, για δύο λεπτά.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΡΟΥΜΠΛΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, το περιβάλλον είναι μία υπόθεση που έχει να κάνει με την ποιότητα ζωής του ανθρώπου και δυστυχώς ο καθένας μας είτε συνειδητά είτε υποσυνείδητα, αλλά και οι οργανωμένοι φορείς και οι πολιτείες δεν έχουν επιδείξει μπροστά στο βωμό του οικονομικού συμφέροντος την απαραίτητη ευαισθησία για μία υπόθεση που έχει να κάνει με μας, με τα παιδιά μας, με το μέλλον της κοινωνίας.

Οι επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι η βιόσφαιρα έχει επιβαρυνθεί οκτώ φορές περισσότερο από τη δυνατότητα που έχει να απορροφήσει αυτήν την πίεση που δέχεται από τη μόλυνση. 'Ενας από αυτούς τους τομείς που μολύνει το περιβάλλον είναι οι καταλύτες, οι οποίοι χρησιμοποιούνται από τη μια μεριά για την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά από την άλλη μεριά δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη, καμία θεσμοθετημένη παρέμβαση της οργανωμένης πολιτείας, ώστε αυτά τα υλικά να αποσυντίθενται ή να ενταφιάζονται με τέτοιο τρόπο που να μην επηρεάζουν το περιβάλλον.

Κύριε Υπουργέ, πραγματικά εντυπωσιάζομαι από το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή μου λέτε ότι δεν έχει αποδειχθεί ότι τα υλικά αυτά που προέρχονται από καταλύτες που καταστρέφονται ή ολοκληρώνουν τον κύκλο τους, δεν επηρεάζουν το περιβάλλον, όταν σε ολόκληρη την Ευρώπη γίνεται μεγάλη συζήτηση και μεγάλη προσπάθεια, ώστε αυτά τα υλικά να ενταφιάζονται, ώστε να μην επηρεάζουν και να μη μολύνουν το περιβάλλον.

Σε ό,τι αφορά βέβαια, κύριε Υπουργέ τα ΚΤΕΟ, τέλος πάντων θα ήθελα να είμαι επιεικής, για να μην πω τι συμβαίνει στα ΚΤΕΟ και πόσο αξιόπιστα είναι, γι' αυτό που λένε ότι υπηρετούν.

Ωστόσο εγώ θέλω να τονίσω την ανάγκη λήψης μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος από τους κατεστραμμένους και ολοκληρώσαντες τον κύκλο λειτουργίας τους καταλύτες, διότι είναι αποδεδειγμένο ότι τα υλικά αυτά επιβαρύνουν επικίνδυνα το περιβάλλον.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κύριος Υφυπουργός έχει το λόγο για να δευτερολογήσει.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών): Κύριε Πρόεδρε, θέλω να πω στον αγαπητό συνάδελφο δυο κουβέντε:

Εγώ δεν ισχυριζομαι ότι τα ΚΤΕΟ λειτουργούν κατά τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο. Από την άλλη όμως, δεν θα ήθελα να τα ισοπεδώσουμε όλα και να πούμε ότι η λειτουργία όλων αυτών των ΚΤΕΟ είναι σε άθλία κατάσταση ή εντελώς ελλειμματική. Νομίζω ότι δεν πρέπει ούτε να υπερβάλλουμε, αλλά ούτε και να θεωρούμε ότι όλα πάνε καλά.

Σας είπα τα τρία στάδια ελέγχου των αυτοκινήτων, μέσα στους οποίους ελέγχους γίνεται και ο έλεγχος των καταλυτών. Είπα επίσης ότι δεν καταγράφεται η απειλή για την υγεία των πολιτών, από ραδιενεργείς εκπομπές των καταλυτών.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΡΟΥΜΠΛΗΣ: Θα καταθέσω αύριο μια ερώτηση στο Υπουργείο Υγείας να έρθουν οι ειδικοί να διαβεβαιώσουν ότι δεν υπάρχει μόλυνση.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Σας παρακαλώ, κύριε συνάδελφε.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών): Δεν χωρά αμφιβολία όμως ότι οι καταλύτες έχουν εφευρεθεί, κυκλοφορούν και επιβάλλονται στα αυτοκίνητα, ακριβώς για να προστατεύσουν το περιβάλλον. Σίγουρα όμως κάθε νέα τεχνολογία και αυτή από την πλευρά της, αν δεν ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα -αυτή σε ένα λιγότερο βαθμό ενδεχομένως- το περιβάλλον το επιβαρύνει. Δεν χωρά αμφιβολία. Σας είπα όμως τι κάνουμε. Επίσης σας είπα ότι προετοιμάζεται νομοθετικό πλαίσιο που θα βάλει σαφέστερους, καθαρότερους και αποδοτικότερους ελέγχους και όρους διάθεσης και διαχείρισης ...

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΡΟΥΜΠΛΗΣ: Τώρα μάλιστα!

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών): Τώρα. Τι να κάνουμε;

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΡΟΥΜΠΛΗΣ: 'Αρα έχουμε κενό νομοθεσίας.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών): Δεν υπάρχει κενό, αλλά έτσι είναι η ζωή. Προχωρά βήμα, βήμα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Η δεύτερη με αριθμό 655/16.2.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας κ. Γεωργίου Καρατζαφέρη προς την Υπουργό Ανάπτυξης, σχετικά με τις διαδικασίες πώλησης της χαρτοβιομηχανίας "SOFTEX", διαγράφεται λόγω κωλύματος του κυρίου Υπουργού.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, είναι δέκα μέρες γνωστή. Υπάρχουν Υπουργοί και Υφυπουργοί.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Υπάρχει κώλυμα. Τι να κάνουμε;

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗΣ: Προσπαθούν να υπογράψουν τη σύμβαση, κύριε Πρόεδρε. Πρέπει να επέμβει ο εισαγγελέας. Μη συνηγορείτε σ' αυτήν την απάτη.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Τρίτη είναι η με αριθμό 663/17.2.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος κ. Χαράλαμπου Αγγουράκη προς τους Υπουργούς Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Υγείας και Πρόνοιας, σχετικά με τη λήψη μέτρων για τη στέγαση, την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των Κούρδων προσφύγων κλπ.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗΣ: Πρόκειται για απάτη εις βάρος του δημοσίου χρήματος.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Να μη γράφεται στα Πρακτικά, τίποτε από αυτά που λέει ο κ. Καρατζαφέρης.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗΣ: ...

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Η επίκαιρη ερώτηση του κ. Αγγουράκη είναι η ακόλουθη:

"Επίδειξη κυβερνητικής πυγμής προς το εσωτερικό, αλλά και απάνθρωπης αγριότητας αποτελεί η αιφνιδιαστική αστυνομική επιχείρηση που πραγματοποίησε η Κυβέρνηση, "μαζεύοντας" τους Κούρδους από την πλατεία Κουμουνδούρου και επιδιώκοντας να τους στοιβάξει στο αχούρι του χώρου του Νοσοκομείου Λοιμωδών στην Αγία Βαρβάρα, ενώ στη συνέχεια -μπροστά στη λαϊκή κατακραυγή- τους "πέταξε" σε εγκαταλελειμμένη αμερικανονατοϊκή στρατιωτική βάση στο όρος Πατέρα, η οποία επίσης είναι ακατάλληλη για στέγαση και διαμονή ανθρώπων".

Δεν μπορώ να καταλάβω, γιατί υπάρχει λαϊκή κατακραυγή, όταν οι ίδιοι οι κάτοικοι τους διώχνουν από κει που μένουν.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΓΓΟΥΡΑΚΗΣ: Κάντε μια ερώτηση εσείς κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Συνεχίζω την ανάγνωση: "Η χρονική στιγμή στην οποία εκδηλώθηκε αυτή η κυβερνητική πρωτοβουλία, προκαλεί ερωτηματικά, πολύ περισσότερο μάλιστα που το πρόβλημα αυτό υπήρχε εδώ και δυο χρόνια τουλάχιστον. Οι εξελίξεις στην υπόθεση Οτσαλάν και η υποτακτική στάση της ελληνικής Κυβέρνησης απέναντι στις απαιτήσεις των διεθνών ιμπεριαλιστικών κέντρων, οδηγούν στο αβίαστο συμπέρασμα ότι οι εξελίξεις αυτές δεν είναι ασχετες μεταξύ τους.

Ερωτώνται οι κύριοι Υπουργοί, ποια μέτρα θα πάρει η Κυβέρνηση και πότε ώστε:

Να διαμορφωθούν ανεκτές συνθήκες για τη στέγαση και για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των Κούρδων που καταφεύγουν στη χώρα μας, ενώ άμεσα να δημιουργηθούν κατάλληλα κέντρα υποδοχής και εγκατάστασής τους, όπου θα τους εξασφαλίζει στοιχειωδώς άνετες και αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης.

Να σταματήσουν οι απελάσεις των Κούρδων και να τους χορηγείται πολιτικό άσυλο, εφόσον το ζητούν, αναγνωρίζοντάς τους την ιδιότητά του πολιτικού πρόσφυγα και εξασφαλίζοντάς τους όλα τα δικαιώματα που απορρέουν απ' αυτό, ενώ ταυτόχρονα να επιταχυνθούν οι σχετικές διαδικασίες, οι οποίες σήμερα είναι εξαιρετικά χρονοβόρες".

Ο Υφυπουργός Υγείας και Πρόνοιας κ. Θεόδωρος Κοτσώνης έχει το λόγο για τρία λεπτά για να πρωτολογήσει.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΤΣΩΝΗΣ (Υφυπουργός Υγείας και Πρόνοιας): Κύριε Πρόεδρε και κύριοι συνάδελφοι, όσον αφορά την πρώτη ερώτηση του κυρίου συναδέλφου, ο Οργανισμός Υγείας και Πρόνοιας έχει ήδη θέσει σε εφαρμογή έναν εθνικό σχεδιασμό για την κοινωνική προστασία των προσφύγων και οι διαστάσεις του σχεδιασμού είναι, πρώτον, ο εκσυγχρονισμός του υφιστάμενου στο Λαύριο Αττικής κέντρου προσωρινής διαμονής αιτούντων άσυλο και δεύτερον ο εκσυγχρονισμός των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Στο κέντρο σήμερα υλοποιούνται οι παρακάτω δράσεις: Αναβάθμιση των κτιριακών εγκαταστάσεων, ήδη έχει περατωθεί η ανακατασκευή των περισσοτέρων χώρων υγιεινής. Για το τρέχον έτος, έχει εγκριθεί κονδύλιο ύψους είκοσι εκατομμυρίων (20.000.000) δραχμών για την ολοκλήρωση των εργασιών ανακατασκευής των χώρων υγιεινής και του συστήματος κεντρικής θέρμανσης. Για το επόμενο έτος προβλέπουμε τη συνέχιση των εργασιών για την αναβάθμιση των χώρων διαμονής. Αναβάθμιση των κοινωνικών υπηρεσιών του κέντρου και με προεδρικό διάταγμα, το οποίο βρίσκεται στο Συμβούλιο της Επικρατείας προς επεξεργασία, ρυθμίσαμε το τεράστιο πρόβλημα της ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής κάλυψης των προσφύγων.

Ταυτόχρονα, με το προαναφερόμενο προεδρικό διάταγμα, παρέχεται η δυνατότητα στις ιδιαίτερα ευάλωτες κατηγορίες προσφύγων, όπως ασυνόδευτοι ανήλικοι, άτομα με ειδικές ανάγκες, ηλικιωμένοι, να φιλοξενούνται στα υφιστάμενα για τους ημεδαπούς ιδρύματα.

'Ιδρυση νέου κέντρου προσωρινής διαμονής. Το Υπουργείο μας υπέβαλε αίτηση για τη χρηματοδότηση νέου κέντρου προσφύγων στη δυτική Ελλάδα, το οποίο θα αναπτυσσόταν σε δυο φάσεις, ώστε να υπάρξει πλήρης αξιοποίηση των κοινοτικών κονδυλίων. Μάλιστα στην αίτηση έγινε ρητή αναφορά στο γεγονός ότι το σχέδιο ήταν σε πλήρη αντιστοιχία με το σημείο 8 του σχεδίου δράσης για την είσοδο των μεταναστών από το Ιράκ και τις γειτονικές χώρες, κυρίως κουρδικής καταγωγής. Για την πρώτη φάση αιτήθηκαν ένα εκατομμύριο εξακόσια ενενήντα τέσσερα τετρακόσια δώδεκα ECU, όταν ο συνολικός προϋπολογισμός της γραμμής ήταν τρία εκατομμύρια επτακόσια πενήντα ECU.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρά τις αρχικές προφορικές διαβεβαιώσεις της τελικά δεν ενέκρινε το σχέδιο. Το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας δια μέσου της μόνιμης αντιπροσωπείας στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του και δήλωσε ότι το σχέδιο θα επανυποβληθεί του χρόνου στο σύνολό του. Η επιτροπή εξέφρασε και πάλι τη θετική θέση της για τη δημιουργία του νέου κέντρου υποδοχής προσφύγων και υποσχέθηκε θετική αντιμετώπιση του σχεδίου στη νέα προκήρυξη.

'Οσον αφορά τα συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προγράμματα, σημειώνουμε ότι για το χρονικό διάστημα 1997-1998 πρώτη εφαρμογή των προγραμμάτων χρηματοδοτήθηκαν και υλοποιήθηκαν διάφορα σχέδια από μη κυβερνητικές οργανώσεις εκ των οποίων συγχρηματοδοτήσαμε τα δυο με το ποσό των τριάντα εννέα εκατομμυρίων εβδομήντα δύο χιλιάδων επτακοσίων εξήντα (39.072.760) δραχμών, ενώ συμμετείχαμε στο σχεδιασμό του συνόλου των προτάσεων.

Για το χρονικό διάστημα 1998-1999 συμμετείχαμε στο σχεδιασμό των περισσοτέρων σχεδίων, ενώ συγχρηματοδοτούμε πέντε εξ αυτών με το ποσό

των εξήντα πέντε εκατομμυρίων εβδομήντα εννέα χιλιάδων τριακοσίων (65.079.300) δραχμών.

(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Υφυπουργού )

Κύριε Πρόεδρε, λόγω του ενδιαφέροντος που έχει το θέμα για την κοινή γνώμη, παρακαλώ να απαντήσω και στο δεύτερο ερώτημα.

'Οσον αφορά τις διαδικασίες χορήγησης ασύλου. Η διαδικασία και οι προϋποθέσεις για την παροχή ασύλου σε πολιτικούς πρόσφυγες στη χώρα μας και ασφαλώς και στους κουρδικής καταγωγής, καθορίζονται σε πάγια βάση από το ισχύον νομικό καθεστώς, με βάση το οποίο οι υπηρεσίες μας εξετάζουν με προσοχή και ευαισθησία κάθε αίτημα για χορήγηση ασύλου.

'Ολες οι ενέργειές μας σχετικά με το θέμα αυτό, είναι πάντοτε εναρμονισμένες με τους διεθνείς κανόνες, την ελληνική νομοθεσία και τις υποχρεώσεις που έχουν αναληφθεί από τις διατάξεις Σύμβασης της Γενεύης και του Πρωτοκόλλου της Νέας Υόρκης, γεγονός που έχει αναγνωριστεί διεθνώς, ενώ στενή είναι η συνεργασία μας με την υπάτη αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες.

Για τη φιλοξενία εκείνων των αλλοδαπών που ζητούν άσυλο στη χώρα μας, λειτουργεί στο Λαύριο κέντρο προσωρινής υποδοχής προσφύγων.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι τα κέντρα φιλοξενίας, αποσκοπούν στην υποδοχή και περίθαλψη των φυγάδων, μέχρις ότου δυνηθούν να καλύψουν εξ ιδίων τα έξοδά τους. Προς αυτήν την κατεύθυνση κινήθηκε κατά το παρελθόν η διαδικασία φιλοξενίας, μέρους των αναφερομένων αλλοδαπών, αρχικώς στις εγκαταστάσεις του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων στον 'Αγιο Ανδρέα Αττικής και στη συνέχεια στις κατασκηνώσεις της ΑΤΕ στην Πεντέλη και Περαχώρας Λουτρακίου Κορινθίας και Ερυθρού Σταυρού στη Νέα Μάκρη. Σε αυτούς κατά το παρελθόν είχε χορηγηθεί προσωρινά άδεια παραμονής και εργασίας, ώστε να καλύψουν τις ανάγκες τους αν και δεν είχαν αναγνωρισθεί ως πρόσφυγες ούτε τους είχε χορηγηθεί άσυλο.

Ομως παρά τον προσωρινό χαρακτήρα αυτού του μέτρου είναι προφανές ότι στους ενδιαφερόμενους στους οποίους διαρκώς προστίθενται και νεοαφικνούμενοι ομοεθνείς, τους δημιουργήθηκαν υπερβολικές προσδοκίες, με συνέπεια να προβάλουν πιεστικά απαιτήσεις, για εξασφάλιση σε αυτούς μονίμων κέντρων διαμονής.

Παρά ταύτα οι αναφερόμενοι αλλοδαποί πολλοί εκ των οποίων προέρχονται από τις ανωτέρω κατασκηνώσεις που τους είχε χορηγηθεί καθεστώς προσωρινής προστασίας σήμερα διατελούν υπό καθεστώς ελεγχόμενης κίνησης. Αλλά και πολλοί νεοαφιχθέντες στη χώρα μας, οι οποίοι δεν έχουν αναγνωρισθεί ως πρόσφυγες ούτε έχει χορηγηθεί σ' αυτούς άσυλο, εγκαταστάθηκαν αυθαίρετα στους χώρους της πλατείας Κουμουνδούρου των Αθηνών αρχικά και πρόσκαιρα από το 1996, κυρίως όμως από τον Ιούλιο του 1998. Γι' αυτούς, λόγω του προβλήματος που δημιουργήθηκε από την ανωτέρω πολύμηνη αυθαίρετη εγκατάσταση, η Κυβέρνηση αναζήτησε και βρήκε κατάλληλο χώρο και αποφάσισε τη στέγασή τους σε χώρους του νοσοκομείου Λοιμωδών Νόσων στη Δυτική Αττική.

(Στο σημείο αυτό κτυπάει ξανά του κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Υφυπουργού)

Τα υπόλοιπα θα τα πω στη δευτερολογία μου.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Δεν χρειάζεται και δευτερολογία, τα υπόλοιπα είναι γνωστά.

Ο κ. Αγγουράκης έχει το λόγο.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΓΓΟΥΡΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, νομίζω ότι και με την απάντηση που έδωσε ο κύριος Υφυπουργός τεκμηριώνεται και με αυτήν την άποψη αυτό που έχουμε πει ότι αυτή η Κυβέρνηση πρέπει να παραιτηθεί, η Κυβέρνηση του κ. Σημίτη και θα σας πω γιατί.

Ο κύριος Υφυπουργός μας είπε διάφορα στοιχεία τα οποία σημειωτέον ξέρω ότι είναι σε ερωτήσεις άλλων Βουλευτών. Θα έχει την ευκαιρία σε άλλους Βουλευτές να πει τι έκανε και τι δεν έκανε η Ευρωπαϊκή 'Ενωση. Η ερώτησή μας είναι πολύ συγκεκριμένη. Και σε σχέση με την συγκεκριμένη δική μας ερώτηση θα ήθελα να πω το εξής:

Πρώτον, όταν έγινε αυτή η φοβερή γκαγκστερική επιχείρηση την προηγούμενη τα ξημερώματα της Κυριακής προς τη Δευτέρα, είναι σαφές αυτό που είχε στο νου της η Κυβέρνηση, δεν ήταν να λύσει το πρόβλημα, αλλά είχε κατά νου να απελάσει ένα μεγάλο αριθμό από τους Κούρδους της πλατείας Κουμουνδούρου. Και το ξέρω αυτό διότι ήμουν στη φοβερή σύσκεψη στην κλούβα στο Αιγάλεω και αυτό ειπώθηκε από εκπρόσωπο του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας.

Δεύτερον, το ότι δεν είχε κατά νου την λύση του προβλήματος, φαίνεται από το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί λύση στο συγκεκριμένο πρόβλημα των προσφύγων της πλατείας Κουμουνδούρου, για το οποίο έγινε η ερώτηση.

Τρίτον και απαράδεκτο, συμπεριφέρθηκε η Κυβέρνηση εκείνην τη στιγμή με ένα φοβερό τρόπο καταπατώντας βασικές συνταγματικές ελευθερίες, οι οποίες είναι ιερές για όλους και για τους 'Ελληνες πολίτες και για τους Κούρδους πρόσφυγες.

Τέταρτον, δεν συζητάμε τώρα για καλύτερες συνθήκες. Αυτήν τη στιγμή συζητάμε για το γεγονός ότι δεν υπάρχει ούτε ένα κέντρο για τους πρόσφυγες αυτούς. Και είπε ο κύριος Υφυπουργός για τον 'Αγιο Ανδρέα, για το Λουτράκι, για το Σούνιο, τα γνωρίζω, κύριε Υφυπουργέ, επισκέφθηκα αυτούς τους χώρους, αλλά γεγονός είναι ότι αν υπήρχαν αυτά τα κέντρα στα οποία αναφέρεστε, δεν θα υπήρχε η πλατεία Κουμουνδούρου και ξέρετε τι γίνεται κάθε φορά. Είναι τρία χρόνια που υπάρχει αυτή η απαράδεκτη κατάσταση και διαπιστώνω ότι έχει απόλυτο δίκιο η εκπρόσωπος της ανώτατης αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες όταν κατηγορεί ευθέως την Κυβέρνησή σας για το ότι δεν ανταποκρινόσαστε ούτε στοιχειωδώς στο αίτημα που υποβάλλουν οι Κούρδοι για πολιτικό άσυλο. Και ξέρετε πολύ καλά ότι θα μπορούσατε να δίνετε μέχρι το 30% και δίνετε μόνο μέχρι το 4%.

Αυτή η απαράδεκτη κατάσταση, πρέπει να αλλάξει διαφορετικά νομίζω ότι πράγματι γίνεται δόγμα της Κυβέρνησής σας ότι ο αγώνας των Κούρδων είναι τρομοκρατικός αγώνας. Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κύριος Υπουργός έχει το λόγο.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΤΣΩΝΗΣ (Υφυπουργός Υγείας και Πρόνοιας): Κύριε Πρόεδρε, είμαι βέβαιος ότι, σαφώς αντελήφθη η Bουλή ότι απήντησα επακριβώς στις ερωτήσεις τις οποίες έχει καταγράψει ο κύριος συνάδελφος. Αν οι ερωτήσεις αυτές δεν έχουν σχέση με το σκεπτικό το οποίο αναπτύσσει παραπάνω δεν είναι δική μου ευθύνη. Αλλά ένα πράγμα ήθελα να σας πω. Στη χώρα μας αυτήν τη στιγμή βρίσκονται κατά διάφορες εκτιμήσεις από οκτακόσιες χιλιάδες έως ένα εκατομμύριο οικονομικοί πρόσφυγες. Απ' αυτούς πέντε χιλιάδες με έξι χιλιάδες είναι οικονομικοί πρόσφυγες από το Ιράκ κουρδικής καταγωγής.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΓΓΟΥΡΑΚΗΣ: Δεν είναι αλήθεια και το ξέρετε αυτό, γιατί έχετε διώξει πάρα πολλούς με λευκές κάρτες.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΤΣΩΝΗΣ (Υφυπουργός Υγείας και Πρόνοιας): Θέλετε να διαφωνήσουμε πάνω στα νούμερα;

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΓΓΟΥΡΑΚΗΣ: Παραπλανάτε τη Βουλή.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΤΣΩΝΗΣ (Υφυπουργός Υγείας και Πρόνοιας): Δεν θα παίξουμε την κολοκυθιά αν είναι πεντακόσιες ή εξακόσιες χιλιάδες ή ένα εκατομμύριο.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Παρακαλώ, κύριε Αγγουράκη. Να μη γράφεται τίποτα από τις διακοπές του κ. Αγγουράκη.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΤΣΩΝΗΣ (Υφυπουργός Υγείας και Πρόνοιας): Είναι σαφές, κύριε Αγγουράκη, ότι δεν ήρθατε να πάρετε απάντηση, αλλά ήρθατε για να δημιουργήσετε εντυπώσεις και αυτό με θλίβει ιδιαίτερα.

Ζητάτε για τους οικονομικούς μετανάστες, οικονομικούς πρόσφυγες που βρίσκονται στη χώρα μας να εξασφαλίσει ο ελληνικός λαός συνθήκες στέγασης και τροφής;

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΓΓΟΥΡΑΚΗΣ: Ζητάμε από την Κυβέρνηση και όχι από τον ελληνικό λαό.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΤΣΩΝΗΣ (Υφυπουργός Υγείας και Πρόνοιας): Μα, η Κυβέρνηση παίρνει χρήματα από τον ελληνικό λαό μέσω των φόρων. Δεν έχει άλλα έσοδα η Κυβέρνηση.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΓΓΟΥΡΑΚΗΣ: Το Χρηματιστήριο σήμερα είναι στα ύψη.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΤΣΩΝΗΣ (Υφυπουργός Υγείας και Πρόνοιας): Σας λέγω ότι και αν είχαμε όλην την καλή διάθεση όλοι οι 'Ελληνες να εξασφαλίσουμε στέγη και τροφή σε όλους τους οικονομικούς μετανάστες που έρχονται στην Ελλάδα θα αδυνατούσε η χώρα μας.

Εν πάση περιπτώσει, κύριε Αγγουράκη, σας λέγω και πάλι ότι θέλετε να δημιουργήσετε εντυπώσεις. Δεν θέλετε να σας απαντήσω. Μακάρι να μπορούσαμε να προσφέρουμε άνετη φιλοξενία σε όλους, μακάρι να μπορούσαμε να δώσουμε λύση στα προβλήματα της δυστυχίας, της αθλιότητας όλου του τρίτου κόσμου και των πρώην ανατολικών χωρών. Kαι ας μην πάμε στις ευθύνες για την κατάσταση που βρίσκονται οι λαοί σ' αυτές τις χώρες και έρχονται και μας χτυπάνε σήμερα την πόρτα Βούλγαροι, Ουκρανοί, Ρώσοι κλπ.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΓΓΟΥΡΑΚΗΣ: Η ύπατη αρμοστεία μιλάει για τους Κούρδους.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΤΣΩΝΗΣ (Υφυπουργός Υγείας και Πρόνοιας): Να τα θυμόμαστε αυτά, κύριε Αγγουράκη.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Τελειώσατε,κύριε Υπουργέ. Την απάντηση νομίζω ότι τη δώσατε. Τα συμπεράσματα από εκεί και πέρα τα βγάζει ο καθένας.

Η τέταρτη με αριθμό 658/17.2.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου κ. Μουσταφά Μουσταφά, προς τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας, σχετικά με τη φορολόγηση των μειονοτικών βακουφίων στη Κομοτηνή διαγράφεται λόγω κωλύματος του κυρίου Υπουργού.

Επίκαιρες ερωτήσεις δευτεύρου κύκλου:

Η πρώτη με αριθμό 657/16.2.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας κ. Σταύρου Παπαδόπουλου προς τον Υπουργό Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, σχετικά με την καθυστέρηση υλοποίησης της σύμβασης μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και του Δήμου Δράμας στα πλαίσια του "Εθνικού Πολιτιστικού Δικτύου Πόλεων", διαγράφεται λόγω αναρμοδιότητας του κυρίου Υπουργού.

Επίσης η δεύτερη με αριθμό 653/16.2.99 επίκαιρη ερώτηση του Ανεξάρτητου Βουλευτή κ. Βασιλείου Κοντογιαννόπουλου προς τους Υπουργούς Εθνικής Οικονομίας, Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων, σχετικά με τη λήψη μέτρων αντιμετώπισης των ζημιών σε έργα υποδομής του Νομού Ηλείας, από την κακοκαιρία των τελευταίων ημερών, διαγράφεται λόγω κωλύματος του κυρίου Υπουργού.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε μου επιτρέπετε;

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): 'Οχι κύριε Πρόεδρε. Για ποιο λόγο ζητάτε την παρέμβαση;

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Ζητώ το λόγο επί του Κανονισμού.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Πέστε μας σε τι συνίσταται η παραβίαση του Κανονισμού.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, με αυτό το σύστημα της απουσίας των Υπουργών πάμε να καταργήσουμε τις επίκαιρες ερωτήσεις. Αν δεν με απατά η μνήμη και η εντύπωση που έχω είναι ότι και ο Πρωθυπουργός δεν έρχεται πλέον.

Αντιλαμβάνομαι ότι η Κυβέρνηση περνάει δύσκολες ημέρες. Μην δίνει όμως την εντύπωση ότι είναι και διαλυμένη. Διαμαρτύρομαι ως κοινοβουλευτικός για λογαριασμό του Κοινοβουλίου. Και έπρεπε να συμμερίζεσθε και εσείς τη δική μου αγανάκτηση.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Κύριε Πρόεδρε, είσαστε από τους πιο έμπειρους κοινοβουλευτικούς και η παρουσία σας στην Αίθουσα είναι σχεδόν καθημερινή. 'Ομως, επειδή είναι καθημερινή η παρουσία σας, θα πρέπει να ξέρετε ότι σε ελάχιστες περιπτώσεις υπάρχουν διαγραφές επικαίρων ερωτήσεων. Και μπορώ στατιστικά, μέσα σε πολύ λίγο χρόνο, να σας πω πόσες επίκαιρες ερωτήσεις...

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Δεν μιλάω για το παρελθόν. Μιλάω για τη σημερινή κατάσταση.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Μα, η απουσία του κυρίου Υπουργού Οικονομικών αφορά δύο επίκαιρες ερωτήσεις. Η τρίτη δεν συζητείται λόγω αναρμοδιότητος του κυρίου Υπουργού.

Κύριοι συνάδελφοι, ολοκληρώθηκε η συζήτηση των επικαίρων ερωτήσεων.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Κύριοι συνάδελφοι, εισερχόμαστε στην ημερήσια διάταξη της

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του νομοσχεδίου του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών: "Κύρωση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας".

Με επιστολή του ο Γενικός Γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας, κ. Σταύρος Δήμας, ορίζει ως Κοινοβουλευτικό Εκπρόσωπο για τη συζήτηση του ως άνω νομοσχεδίου, τον Βουλευτή Β' Περιφέρειας Αθηνών, κ. Ευάγγελο Μεϊμαράκη.

Επίσης, με επιστολή του ο Kοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος κ. Ορέστης Κολοζώφ ορίζει ως ειδικό αγορητή τον Βουλευτή κ. Σταύρο Παναγιώτου.

Ακόμη, με επιστολή του ο Πρόεδρος του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου κ. Νικόλαος Κωνσταντόπουλος ορίζει ως Κοινοβουλευτική Εκπρόσωπο την κ. Στέλλα Αλφιέρη και ως ειδικό αγορητή τον κ. Μουσταφά Μουσταφά.

Ο εισηγητής της Πλειοψηφίας κ. Βλασσόπουλος έχει το λόγο για είκοσι λεπτά.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών): Κύριε Πρόεδρε, μπορώ να έχω το λόγο;

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ορίστε, κύριε Υφυπουργέ, έχετε το λόγο.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών): Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να καταθέσω στα Πρακτικά για να ενσωματωθεί και στο σχέδιο νόμου: "Κύρωση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας", πριν το "άρθρο δεύτερο", το παράρτημα των "σχεδίων πινακίδων σήμανσης οδών". Από παράλειψη δεν είναι στο σχέδιο νόμου.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Να κατατεθούν, λοιπόν, στα Πρακτικά και παρακαλώ να βγουν φωτοτυπία και να διανεμηθούν στους κυρίους Βουλευτές.

(Στο σημείο αυτό ο Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών κ. Νικόλαος Σαλαγιάννης καταθέτει για τα Πρακτικά το προαναφερθέν παράρτημα των σχεδίων πινακίδων σήμανσης οδών, το οποίο έχει ως εξής:


Σελίδα 4611 μέχρι και 4635
είναι σε PDF

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Βλασσόπουλος έχει το λόγο.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΛΑΣΣΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, κύριοι συνάδελφοι, θα ξεκινήσω την εισήγησή μου για το νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας στην Ολομέλεια της Βουλής παραθέτοντας συγκλονιστικά στοιχεία σχετικά με τα τροχαία ατυχήματα στη χώρα μας τα δύο τελευταία χρόνια, 1997-1998.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Κύριε Βλασσόπουλε, συγγνώμη. Θα σας βάλω το χρόνο από την αρχή.

Κύριοι συνάδελφοι, επειδή το ηλεκτρονικό σύστημα δεν λειτουργεί, όποιος θέλει να εγγραφεί να το δηλώσει στη Γραμματεία.

Ορίστε, κύριε Βλασσόπουλε, συνεχίστε.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΛΑΣΣΟΠΟΥΛΟΣ: Θα αρχίσω πάλι από την αρχή, κύριε Προέδρε.

Κύριοι συνάδελφοι, θα ξεκινήσω την εισήγησή μου για το νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας στην Ολομέλεια της Βουλής παραθέτοντας συγκλονιστικά στοιχεία σχετικά με τα τροχαία ατυχήματα στη χώρα μας τα δύο τελευταία χρόνια 1997-1998 όπως τα κατέγραψε το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης. Είναι στοιχεία που συνθέτουν μία εικόνα εφιαλτική, μία εικόνα φρίκης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά το 1997 είχαμε είκοσι τέσσερις χιλιάδες εξακόσια ογδόντα ένα τροχαία ατυχήματα, ενώ το 1998 είχαμε είκοσι τέσσερις χιλιάδες οκτακόσια εβδομήντα πέντε τροχαία ατυχήματα. Το 1997 είχαμε δύο χιλιάδες εκατόν σαράντα έναν θανάτους και το 1998 δύο χιλιάδες διακόσιους δεκαοκτώ. Το 1997 είχαμε τέσσερις χιλιάδες τριακόσιους πενήντα εννέα βαριά τραυματισμένους, ενώ το 1998 είχαμε τέσσερις χιλιάδες οκτακόσιους ενενήντα έξι βαριά τραυματισμένους. Το 1997 είχαμε είκοσι οκτώ χιλιάδες τετρακόσιους ενενήντα ελαφρά τραυματισμένους, ενώ το 1998 είχαμε είκοσι οκτώ χιλιάδες εκατόν ογδόντα πέντε ελαφρά τραυματισμένους.

Τα θύματα συνολικά απο τα τροχαία ατυχήματα το 1997 ήταν τριαντά τέσσερις χιλιάδες εννιακόσια ενενήντα, ενώ το 1998 τριάντα πέντε χιλιάδες εννιακόσια ενενήντα εννέα.

Το ετήσιο κοινωνικοοικονομικό κόστος υπολογίζεται για τη χώρα μας σε εκατόν είκοσι έως εκατόν τριάντα δις (120-130) δις, ενώ από τους νεκρούς το 50% είναι ηλικίας από είκοσι έως σαράντα τεσσάρων ετών.

Τα στοιχεία αυτά τα καταθέτω για να καταγραφούν στα Πρακτικά.

(Στο σημείο αυτό ο Βουλευτής κ.Ευάγγελος Βλασσόπουλος καταθέτει για τα Πρακτικά τα προαναφερθέντα στοιχεία, τα οποία βρίσκονται στο Αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής).

Μερικά ακόμη συγκριτικά στατιστικά στοιχεία ανάμεσα στα δεκαπέντε κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης και την Ελλάδα για την περίοδο 1980-1993.

Στα δεκαπέντε κράτη-μέλη είχαμε μείωση των τροχαίων ατυχημάτων κατά 9%, ενώ στην Ελλάδα είχαμε αύξηση κατά 34%. Είχαμε 22% λιγότερους νεκρούς, ενώ στην Ελλάδα είχαμε αύξηση κατά 64%. Είχαμε 19% λιγότερους τραυματίες, ενώ στην Ελλάδα είχαμε 30% αύξηση των τραυματιών. Ο μέσος όρος νεκρών ανά ένα εκατομμύριο κατοίκους στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση ήταν εκατόν τριάντα ένας, ενώ για την Ελλάδα ήταν διακόσιοι δεκαεπτά.

Tέλος, ο μέσος όρος νεκρών, ανά εκατό χιλιάδες οχήματα, στην Ελλάδα ήταν διακόσιοι ογδόντα πέντε, ενώ στην Ευρώπη ήταν οκτακόσιοι ένας.

Καταθέτω και αυτόν τον πίνακα για τα Πρακτικά της Βουλής.

(Στο σημείο αυτό ο Βουλευτής κ. Ευάγγελος Βλασσόπουλος καταθέτει για τα Πρακτικά τον προαναφερθέντα πίνακα, ο οποίος βρίσκεται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής)

Χωρίς ενδοιασμούς μπορώ να πω -και μπορεί να πει ο καθένας- πως το πρόβλημα των τροχαίων ατυχημάτων είναι το ίδιο οξύ και σπουδαίο, ίσως σπουδαιότερο και οξύτερο από τις σύγχρονες κοινωνικές μάστιγες, τα ναρκωτικά και το ΑΙDS. Μια ολόκληρη κωμόπολη αφανίζεται κάθε χρόνο. Οι ανθρωποθυσίες στο μολώχ της ασφάλτου έχουν αναγάγει και αναγορεύσει το πρόβλημα των τροχαίων σε πρόβλημα πρωτίστως δημογραφικό, αλλά και πρόβλημα εθνικό.

Παρουσίασα αυτά τα στοιχεία σαν πρόλογο, για να τονίσω με έμφαση πως το πράγμα δεν πάει άλλο, πως το καμπανάκι έχει προ πολλού χτυπήσει κόκκινο.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχω την τιμή να εισηγούμαι στην Ολομέλεια της Βουλής το σχέδιο νόμου "Κύρωση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας". Με τον υπό ψήφιση Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας εκσυγχρονίζεται η σχετική ελληνική νομοθεσία, προσεγγίζουσα τα ευρωπαϊκά και διεθνή κρατούντα και πρότυπα, προς τα οποία εξάλλου είναι υποχρεωμένη να προσαρμοσθεί.

Με τις διατάξεις του υπό συζήτηση σχεδίου νόμου, φέρεται προς συζήτηση και κύρωση με τη διαδικασία του άρθρου 76 παράγραφος 6 του Συντάγματος, ο νέος αναθεωρημένος Κ.Ο.Κ., που κατάρτισε η επιτροπή αναθεώρησης του Κ.Ο.Κ., η οποία συστάθηκε με τις εξουσιοδοτικές, προς τον Υπουργό Μεταφορών και Επικοινωνιών, διατάξεις της παραγράφου 9 του άρθρου 8 του ν.2326/1995.

Ειδικότερα, με τις διατάξεις του νομοσχεδίου προβλέπονται:

Με το άρθρο πρώτο, κυρώνεται ο νέος Κ.Ο.Κ., ο οποίος αναθεωρήθηκε από την παραπάνω επιτροπή ειδικών, επιτροπή επιστημόνων και τεχνοκρατών, με πρόεδρο τον καθηγητή του Διοικητικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Σπύρο Φλογαϊτη.

Με το άρθρο δεύτερο, καθορίζεται η έναρξη ισχύος του νόμου μετά την πάροδο διμήνου από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.

Η αναμόρφωση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας αποτελεί επιτακτική ανάγκη, εκπηγάζουσα από τις εξής πραγματικές διαπιστώσεις:

Πρώτον, από την ψήφιση του ν.2094/1992, με τον οποίο καθιερώθηκε ο Κ.Ο.Κ. που ισχύει σήμερα και παρά τις εν τω μεταξύ μεταβολές, τις τροποποιήσεις και τις βελτιώσεις που έγιναν σε εφαρμογή σχετικών οδηγιών της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, ο ισχύων Κ.Ο.Κ. παραμένει ουσιαστικά αναλλοίωτος και σε πολλές περιπτώσεις αναποτελεσματικός.

Δεύτερον, η εφαρμογή των ρυθμίσεων αυτών κατέδειξε στην πράξη τη δυνατότητα για περαιτέρω βελτίωσή του, ώστε να επιτευχθεί η ενίσχυση της πραγμάτωσης των σκοπών του.

Τρίτον, στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την ψήφιση του ισχύοντος Κ.Ο.Κ. μέχρι σήμερα, υπήρξαν τροποποιήσεις των σχετικών κανόνων του διεθνούς και του κοινοτικού δικαίου, με συνέπεια την ανάγκη προσαρμογής προς αυτούς τους κανόνες του εσωτερικού δικαίου της χώρας μας.

Και τέταρτον, η συνεχής αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων, έχει τραγικούς απολογισμούς με θανάτους νέων κυρίως ανθρώπων στη χώρα μας και σχετίζεται με τραυματισμούς και μόνιμες αναπηρίες και δυσβάσταχτο οικονομικό κόστος.

Την τραγικότητα της καταστάσεως αυτής αποτύπωσε το ομόφωνο πόρισμα της διακομματικής επιτροπής της Βουλής για τα τροχαία ατυχήματα και την οδική ασφάλεια, το οποίο πόρισμα συζητήθηκε στην Ολομέλεια του Σώματος στις συνεδριάσεις της 1ης και της 5ης Φεβρουαρίου 1999. Και τα συγκλονιστικά στοιχεία του πορίσματος οδήγησαν τη Βουλή των Ελλήνων στην ψήφιση της παραγράφου 9 του άρθρου 8 του ν.2366/1995, με την οποία εξουσιοδοτήθηκε ο Υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών για τη συγκρότηση εννεαμελούς επιτροπής αναθεωρήσεως του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.

Επίσης πολλές από τις προτάσεις του πορίσματος έχουν περιληφθεί στον υπό συζήτηση Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Ενώ το όλο πόρισμα αποτέλεσε πυξίδα για τη λήψη μέτρων τόσο από το Υπουργείο Συγκοινωνιών όσο και από τα συναρμόδια Υπουργεία Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων, Δημόσιας Τάξης, Γεωργίας, Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Υγείας και Πρόνοιας, Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κλπ.

Οι επερχόμενες τροποποιήσεις του προς κύρωση Κ.Ο.Κ. με το προτεινόμενο από την εννεαμελή επιτροπή αναθεωρήσεως σχέδιο, στοχεύουν και αποσκοπούν:

Πρώτον, στην προστασία της ζωής, της υγείας και της σωματικής ακεραιότητας των κοινωνών της δημόσιας κυκλοφορίας, των χρηστών, με ιδιαίτερη μέριμνα στα παιδιά και στα άτομα με ειδικές ανάγκες.

Δεύτερον, στην προστασία του περιβάλλοντος και τη διασφάλιση πιο ανθρώπινων συνθηκών διαβίωσης, στην προστασία, δηλαδή, του φυσικού και του κοινωνικού περιβάλλοντος.

Τρίτον, στη βελτίωση των συνθηκών της οδικής κυκλοφορίας.

Τέταρτον, στην εγκατάσταση νέων μέσων ρυθμίσεως της κυκλοφορίας με τη διεύρυνση των δυνατοτήτων εκμετάλλευσης της σύγχρονης τεχνολογίας.

Πέμπτον, στη διεύρυνση δικαιοδοσίας των ΟΤΑ στο πλαίσιο μεταβιβάσεως αρμοδιοτήτων με τη διατήρηση όμως της επιτρεπτής συνταγματικής εποπτείας από το κράτος.

'Εκτον, στην αναμόρφωση, στην κωδικοποίηση και στον εξορθολογισμό του συστήματος των κυρώσεων με γνώμονα πέντε βασικές αρχές:

α) Στην αποτροπή των οδηγών μηχανοκινήτων οχημάτων από παραβάσεις που θέτουν σε κίνδυνο τη σωματική ακεραιότητα και τη ζωή των κοινωνών της δημόσιας κυκλοφορίας.

β) Στην αναλογικότητα μεταξύ της επικινδυνότητας της παράβασης και των επιπτώσεών της στην οδική ασφάλεια αφ'ενός και της βαρύτητας των ποινών αφ'ετέρου.

γ) Στην ειδική πρόληψη της πρόκλησης τροχαίων ατυχημάτων με την επίταση των κυρώσεων για εκείνους που παραβαίνοντας τις διατάξεις του ΚΟΚ γίνονται υπαίτιοι τροχαίου ατυχήματος με συνέπεια τραυματισμό ή θάνατο.

δ) Στην πρόβλεψη κυρώσεων που δεν έχουν μόνο οικονομικό αντίκτυπο και χαρακτήρα.

ε) Στην απλούστευση του συστήματος των ποινών, ώστε να είναι ευχερής η γνώση και η εφαρμογή του τόσο από τους χρήστες της δημόσιας κυκλοφορίας όσο και από τη διοίκηση.

Οι τροποποιήσεις που επέρχονται στον τομέα των κυρώσεων αίρουν επισημανθείσες ατέλειες του ισχύοντος κανονιστικού πλαισίου. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονισθούν δύο αλήθειες:

Η πρώτη αφορά τις αδυναμίες του συστήματος που ισχύει για διοικητική εφαρμογή και επιβολή των κυρωτικών κανόνων (πρόστιμα, διοικητικές ποινές, ποινική διαδικασία). Η δεύτερη αλήθεια λέει πως για την επιτυχία της εφαρμογής αλλά και αποτελεσματικότητα των κυρωτικών διατάξεων χρειάζεται ένα αξιόπιστο και αποτελεσματικό σύστημα ελέγχου και επιβολής των ποινών. 'Αλλως το σύστημα θα καταστεί ανενεργές και θα ματαιωθεί η επίλυση του προβλήματος της οδικής ασφάλειας στη χώρα μας. Κι εδώ πράγματι υπάρχει ένα μεγάλο κενό και εδώ πράγματι θα κριθεί η αποτελεσματικότητα του υπό αναθεώρηση νέου ΚΟΚ. Γι' αυτό και η εφαρμογή των διατάξεων του νέου ΚΟΚ αποτελεί ανάγκη επιτακτική.

Με τις προτεινόμενες τροποποιητικές επεμβάσεις ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας καθίσταται ένα πλήρες λεπτομερειακό τεχνοκρατικό κείμενο που καλύπτει όλες τις πτυχές του προβλήματος, οδική ασφάλεια - τροχαία ατυχήματα.

Ο προς τροποποίηση Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας με το συζητούμενο στην Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων σχέδιο νόμου αποτελείται από εκατόν δέκα άρθρα που αρθρώνονται σε δώδεκα κεφάλαια. Σχηματικά οι τροποποιήσεις αφορούν και περιλαμβάνονται σε δύο ενότητες.

Η μία ενότητα περιλαμβάνει το σύνολο του κώδικα όπως τροποποιούνται οι επιμέρους διατάξεις του εκτός από την κυρωτική διαδικασία και η δεύτερη ενότητα αναφέρεται στις κυρώσεις όπως αυτές τροποποιούνται, αναμορφώνονται, εξορθολογίζονται και κωδικοποιούνται.

Κύριοι συνάδελφοι, θα μου επιτρέψετε τώρα να επιχειρήσω μία άλλη προσέγγιση, ελπίζω αντικειμενική, του νέου αναθεωρουμένου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, ενός πράγματι λεπτομερειακού, διυλιστικού, τεχνοκρατικού κειμένου. Ενός κειμένου που περικλείει το σχολαστικισμό των Ευρωπαίων όπως αυτός καταγράφεται και αποτυπώνεται στις σχετικές ντιρεκτίβες, που ενσωματώθηκαν στο εθνικό μας δίκαιο.

Περικλείει τη διεθνή εμπειρία περί την οδική κυκλοφορία και ασφάλεια και βεβαίως, περιλαμβάνει την καθ' ημάς ελληνική, οδυνηρή εμπειρία και πραγματικότητα.

'Οπως είναι γνωστό, η οδική ασφάλεια αποτελεί σύστημα τεσσάρων διαπλεκομένων παραγόντων: Του χρήστη, κοινωνού του οδικού δικτύου δημόσιας κυκλοφορίας, του οχήματος, της οδικής υποδομής και του οδικού περιβάλλοντος και του ελέγχου του συστήματος. Εξάλλου κάθε πολιτική για τα τροχαία ατυχήματα πρέπει να αντιμετωπίζει και τους τέσσερις υπαίτιους παράγοντες-συνιστώσες σε συνδυασμό και συντονισμό.

Γιατί μόνο έτσι θα παραχθεί το καλύτερο αποτέλεσμα, θα βελτιωθεί η οδική ασφάλεια και θα μειωθούν τα τροχαία ατυχήματα.

Ας δούμε τις προβλέψεις και τις πρόνοιες του νέου αναθεωρουμένου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας στους συγκεκριμένους τέσσερις υπαίτιους παράγοντες.

Παράγων χρήστης. Πράγματι γίνεται με τον Κώδικα πολύπλευρη και ενδελεχής νομοθετική προσέγγιση που κατατείνει στην προστασία του χρήστη κοινωνού του οδικού δικτύου δημόσιας κυκλοφορίας. Πράγματι, εισάγεται ο θεσμός της κυκλοφοριακής αγωγής και εκπαίδευσης στο σχολείο. Πράγματι λαμβάνεται πρόνοια ενημέρωσης του κοινού των χρηστών για τις υποχρεώσεις, τα δικαιώματα, καθώς και για τις ισχύουσες και τις νέες ρυθμίσεις.

Παράγων όχημα. Επιχειρείται και επιτυγχάνεται, λεπτομερειακή, σχολαστική νομοθετική αντιμετώπιση. H νομοθετικορυθμιστική αντιμετώπιση του οχήματος είναι εκπληκτική και περιλαμβάνει και διαλαμβάνει όλα τα σύγχρονα τεχνολογικά επιτεύγματα στον τομέα του αυτοκινήτου-οχήματος.

Παράμετρος οδική - υποδομή, οδικό - περιβάλλον. Λεπτομερειακή νομοθετικορυθμιστική προσέγγιση σε θέματα σήμανσης, σηματοδότησης, διαγράμμισης, φωτισμών, διαφημίσεων, κ.λπ.

Υπάρχει βέβαια μια νομοθετική σιωπή σε θέματα κατασκευαστικών κακοτεχνιών, κλίσεων, επικινδύνων στροφών, σαμαρακίων, ασφαλτοτάπητα, ποιότητας υλικών. Την ίδια στιγμή υπάρχουν περίπου εκατόν πενήντα επικίνδυνα σημεία στον αυτοκινητόδρομο Αθήνας-Θεσσαλονίκης. Βέβαια ο Υφυπουργός ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. κ. Βερελής σε κοινή συνέντευξη Τύπου στις 27.1.99 με τους Υπουργούς Μεταφορών και Επικοινωνιών κ. Μαντέλη και τον τότε Υπουργό Δημόσιας Τάξης κ. Πετσάλνικο ανέφερε ότι το γραφείο οδικής ασφάλειας του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. θα ελέγχει τα επικίνδυνα σημεία του οδικού δικτύου και θα προβαίνει σε βελτιώσεις.

Ανέφερε, επίσης, ότι θα γίνει αποκατάσταση κακοτεχνιών ως τον Ιούνιο στις οδικές αρτηρίες Αθήνας-Πάτρας και Αθήνας-Υλίκης. Είπε ακόμη ότι θα γίνονται μετρήσεις ολισθηρότητας των οδικών αρτηριών και θα προχωρήσει η επίστρωση όλων των οδικών αρτηριών με αντιολισθηρούς τάπητες. 'Εγιναν ήδη επιστρώσεις σε μήκος οκτακοσίων τριάντα χιλιομέτρων. Τέλος, είπε, πως προωθούνται μέτρα βελτιώσεως του οδικού περιβάλλοντος.

Τέλος, η παράμετρος ελέγχου του συστήματος αποτελεί το μεγάλο πρόβλημα και το μεγάλο ζητούμενο. Υπάρχει πράγματι με τον νέο Κ.Ο.Κ. κωδικοποίηση των κυρώσεων, (χρηματικών προστίμων, διοικητικών κυρώσεων, ποινών φυλάκισης), με εξορθολογισμό και συστηματοποίηση επιβολής τους.

Διαλαμβάνεται επίσης η διατήρηση των πλημμεληματικών παραβάσεων και η εναρμόνιση των προβλεπομένων ποινών προς το ελάχιστο όριο που προβλέπει η γενική διάταξη του άρθρου 57 του Ποινικού Κώδικα και η διατήρηση των ποινών φυλακίσεως.

Διαλαμβάνεται ακόμη η δημιουργία κέντρου οδικών πληροφοριών και αυστηροποιείται η λειτουργία του συστήματος ελέγχου συμπεριφοράς οδηγών (ΣΕΣΟ).

Τα άλλα θέματα που θίγει η παράμετρος αυτή, επιτήρηση, αστυνόμευση, περίθαλψη, συντήρηση, αποτελούν τα μεγάλα ζητούμενα. Η επιτήρηση δηλαδή του οδικού δικτύου, με μηχανικά μέσα και σύγχρονο εξοπλισμό από την Αστυνομία.

'Ενα άλλο μεγάλο εξάλλου θέμα είναι ο συντονισμός. Αυτήν τη στιγμή με την οδική ασφάλεια και τα τροχαία συμβάντα, τα τροχαία ατυχήματα, ασχολούνται πολλά Υπουργεία. Τα Υπουργεία Δημόσιας Τάξης, Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., Μεταφορών, Εσωτερικών, Υγείας Πρόνοιας, Γεωργίας, Βιομηχανίας, Παιδείας, Υ.ΕΘ.Α., Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Επίσης η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδας, Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, ασφαλιστικές εταιρείες, εταιρείες οδικής βοήθειας κλπ..

Προσπάθησα να προσεγγίσω το θέμα, ένα πράγματι τεράστιο θέμα, ένα πράγματι μεγάλο θέμα, με διαστάσεις κοινωνικές, οικονομικές, εθνικές.

Εν κατακλείδι το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο υπήρξε επαρκές. Ο αναθεωρημένος Κ.Ο.Κ. θα βοηθήσει έτι περαιτέρω. Η ανάγκη υπάρξεως ενιαίου συντονιστικού κέντρου είναι προφανής. Επί του θέματος αυτού είναι γνωστόν πως με απόφαση του Πρωθυπουργού συγκροτείται μόνιμη διυπουργική επιτροπή αποτελουμένη από τους Υπουργούς Δημόσιας Τάξης, Μεταφορών-Επικοινωνιών και τους Υφυπουργούς Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, ΠΕΧΩΔΕ, Εθνικής Παιδείας, Υγείας και Πρόνοιας με έργο τη διαμόρφωση εθνικής πολιτικής για την οδική ασφάλεια, τη χάραξη στόχων για τη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων, τον καθορισμό μέτρων βελτίωσης των συνθηκών οδικής ασφάλειας και το συντονισμό των προσπαθειών των διαφόρων εμπλεκομένων φορέων.

Το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής για τα τροχαία ατυχήματα και την οδική ασφάλεια στην Ελλάδα αποτελεί ένα κορυφαίο κείμενο επιστημονικής τεκμηρίωσης και προτάσεων, πολλές από τις οποίες ελήφθησαν υπόψη στη διαμόρφωση του καινούριου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.

Σκοπός του νέου αναθεωρημένου Κ.Ο.Κ. είναι η ήρεμη οδήγηση, ο περιορισμός του κύκλου λουτρού αίματος, ο περιορισμός των χιλιάδων νεκρών και τραυματιών που χάνονται κάθε χρόνο στην άσφαλτο. Γι' αυτό σας καλώ όλους να τον υπερψηφίσουμε.

Τελειώνοντας θα ήθελα να παρακαλέσω τον παριστάμενο κύριο Υφυπουργό όταν θα εκδοθεί το καινούριο προεδρικό διάταγμα που θα περιλαμβάνει τα έχοντα σχέση με την άδεια ικανότητας οδήγησης και βεβαίως με τις ιατρικές εξετάσεις οι οποίες απαιτούνται, να ληφθεί υπόψη και η άποψη της Ελληνικής Εταιρείας Ωτορινολαρυγγολογίας, η οποία έχει κάνει ειδική μελέτη -θα την καταθέσω για τα Πρακτικά- από την οποία καταδεικνύεται πως πρέπει όσοι θα ζητούν άδεια ικανότητας οδήγησης αυτοκινήτου οχήματος, θα πρέπει να υποβάλλονται, πέραν των άλλων ιατρικών εξετάσεων που τώρα απαιτούνται και εξέταση (πρακτική και εργαστηριακή) από ωτορινολαρυγγολόγο.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ)

(Στο σημείο αυτό ο Βουλευτής κ. Ευάγγελος Βλασσόπουλος καταθέτει για τα Πρακτικά την προαναφερθείσα μελέτη, η οποία βρίσκεται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο Πρόεδρος του Δημοκρατικού Κοινωνικού Κινήματος κ. Δημήτριος Τσοβόλας ορίζει ως ειδικό αγορητή του κόμματός του για τη συζήτηση αυτού του νομοσχεδίου το Βουλευτή κ. Ιωάννη Δημαρά.

Ο εισηγητής της Νέας Δημοκρατίας κ. Καμμένος έχει το λόγο.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΜΜΕΝΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, κύριοι συνάδελφοι, στη συζήτηση που είχαμε στο Κοινοβούλιο τρεις μήνες πριν για την κύρωση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας η Νέα Δημοκρατία εδήλωσε ότι δεν πρόκειται να ψηφίσει τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας που θα έλθει στη Βουλή εάν δεν συνεζητείτο στην Ολομέλεια του Σώματος το περίφημο πόρισμα της διακομματικής επιτροπής για την αντιμετώπιση των τροχαίων ατυχημάτων και την οδική ασφάλεια.

Η Κυβέρνηση μετά από πάροδο τριών ετών και μετά από την πίεση της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης αναγκάστηκε να φέρει στην Ολομέλεια αυτό το πόρισμα προς συζήτηση. Ακούγοντας τον εισηγητή της Πλειοψηφίας είδα ότι παρ'ότι συνεχίζονται οι ύμνοι γι' αυτό το πόρισμα και παρ'ότι κανένα από τα κόμματα δεν ανακάλεσε την κοινή απόφαση που ελήφθη στη συζήτηση για τη σύσταση διακομματικής επιτροπής ότι αυτό το πόρισμα θα αποτελέσει νόμο του κράτους, δεν έχει γίνει τίποτα πέρα από τα αναγκαία δηλαδή εκείνα που ορίζει η Ευρωπαϊκή 'Ενωση σχετικά με την εναρμόνιση του δικού μας δικαίου στα θέματα της οδικής ασφάλειας με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο.

Πράγματι αυτό κάνει ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας που έρχεται σήμερα προς ψήφιση. Κάποιες διατάξεις που πρέπει να εφαρμοστούν σε όληντην Ευρωπαϊκή 'Ενωση έρχονται να γίνουν νόμος του κράτους.

Η Νέα Δημοκρατία πάντα έχει μία υπεύθυνη θέση στα θέματα που έχουν να κάνουν με την οδική ασφάλεια και την αντιμετώπιση των τροχαίων ατυχημάτων. Για το λόγο αυτό, αφού συζητήθηκε το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής, αν και δεν εφαρμόστηκε, εμείς θα ψηφίσουμε τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, γιατί πιστεύουμε ότι αποτελεί ένα μέτρο για την αντιμετώπιση της μάστιγας του αιώνα.

Μιλάμε όλοι για τους νεκρούς, για τους τραυματίες, για τους αναπήρους. 'Ακουσα τον εισηγητή της Πλειοψηφίας στην κατάθεση των συγκλονιστικών στοιχείων που έκανε και στην αναφορά των ποσοστών των νεκρών και των τραυματιών σε σχέση με τις νέες ηλικίες. 'Ομως δεν αρκεί όλοι μας να κάνουμε ένα προσκλητήριο νεκρών, τραυματιών και αναπήρων και με ευχολόγια να προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε την κύρια αιτία θανάτων στη χώρα μας.

Αν κανείς δει,τα συγκριτικά στοιχεία, θα διαπιστώσει ότι ο καρκίνος, οι καρδιοπάθειες, το AIDS και τα ναρκωτικά, αποτελούν αιτίες θανάτου περίπου από 10% έως 55% από τις αιτίες θανάτου που προκαλούνται από τα τροχαία ατυχήματα. Βέβαια θα ήθελα να θυμίσω σε όλους ότι και στο πόρισμα της διακομματικής επιτροπής, αυτό που λέχθηκε ήταν ότι νομοθεσία υπάρχει και μάλιστα επαρκής, για να αντιμετωπισθούν τα θέματα της οδικής ασφάλειας και της αντιμετώπισης των ατυχημάτων. Το πρόβλημα όμως είναι πώς εφαρμόζεται αυτή η νομοθεσία.

Πράγματι ο Κ.Ο.Κ., προβλέπει σήμερα μέχρι και την τοποθέτηση αντανακλαστήρων στα κοπάδια των προβάτων που κινούνται στην ελληνική επαρχία. Παρουσιάζει έτσι τα πράγματα, ώστε αν κανείς τα διαβάσει, χωρίς να ξέρει την ελληνική πραγματικότητα, θα πιστέψει ότι δεν πρέπει να υπάρχει πρόβλημα τροχαίων ατυχημάτων στην Ελλάδα. 'Ομως θέλω να πω ότι η σκληρή πραγματικότητα συνεχίζεται. Την περίοδο 1980-1996 στις χώρες της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης τα τροχαία ατυχήματα μειώθηκαν κατά 9%, ενώ στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 54%. Τα θύματα στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση μειώθηκαν κατά 22%, ενώ στη χώρα μας αυξήθηκαν κατά 64%.

Κύριοι συνάδελφοι, διαβάζοντας σήμερα τις εφημερίδες, πριν έρθω στο Κοινοβούλιο, για να συζητήσουμε τον Κ.Ο.Κ. είδα πάλι το γνωστό πρωτοσέλιδο των εφημερίδων "Δεκαπέντε νεκροί, το μαύρο τριήμερο" αναγράφει σήμερα ο "ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ". Οι νεκροί στους Αγίους Αναργύρους, το Ελληνικό, τη Νέα Ιωνία, το Μεγάλο Πεύκο, την Αθηνών-Λαμίας, την Αντιρρίου-Ιωαννίνων, την Ημαθία, το 'Αργος, τα Τρίκαλα, τη Λάρισα, κυριολεκτικά σε όλην την Ελλάδα. Συνεχίζεται η ίδια ιστορία. 'Οσο εμείς νομοθετούμε και η Κυβέρνηση δεν ασχολείται με την εφαρμογή των νόμων τόσο τα θύματα θα αυξάνονται και θα διαβάζουμε τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων μέχρις ότου χτυπήσει την πόρτα μας η συμφορά κάποιου αγαπητού φίλου ή μέλους της οικογενείας μας. 'Ομως δεν αρκούν αυτά, αγαπητοί συνάδελφοι, γιατί έχουμε την υποχρέωση σαν πολιτισμένη χώρα να αντιμετωπίσουμε το θέμα των τροχαίων ατυχημάτων.

Θα μπορούσε κανείς, αν ήθελε να κάνει μία μικρή ανασκόπηση του τι ακριβώς συμβαίνει σε σχέση με τη νομοθεσία, να αρχίσει από τη γέννηση ενός παιδιού που γίνεται επιβάτης μετά την έξοδό του από το μαιευτήριο. Η νομοθεσία και ο νέος Κ.Ο.Κ. προβλέπει ότι το νεογέννητο θα πρέπει να τοποθετείται σε παιδικό κάθισμα. Δεν λέει κανείς ότι το κράτος δεν έχει προβλέψει κάτι τέτοιο στη νομοθεσία. Ποιο όμως από τα παιδιά κάθεται στο παιδικό κάθισμα; Το ποσοστό στην Ελλάδα είναι περίπου 7%. Οι θάνατοι από τα τροχαία ατυχήματα που προκαλούνται σε μωρά ηλικίας από ενός έτους μέχρι πέντε ετών, είναι περίπου στο 17%. Εν συνεχεία, πάμε στην παιδική ηλικία του επιβάτη-πολίτη της χώρας μας. Προβλέπει ο Κ.Ο.Κ. και ο νέος και ο παλιός ότι θα πρέπει αυτό το παιδί να παίρνει εκπαίδευση οδικής ασφάλειας στο σχολείο. Περιγράφουμε όλοι μαζί το πώς θα πρέπει να εκπαιδεύουμε αυτό το παιδί στο σχολείο και ο νέος Κ.Ο.Κ. το αναφέρει αυτό. Ποια μέτρα όμως έχει πάρει το Υπουργείο Παιδείας προκειμένου πράγματι αυτός ο πολίτης, ο οποίος θα πάει στο σχολείο και θα πρέπει να αποκτήσει τα βασικά στοιχεία της οδικής ασφάλειας, να ενημερώνεται; Κανένα. Σε κανένα σχολείο, παρά μόνο σε ορισμένα μεμονωμένα ιδιωτικά ή σε κάποιες περιοχές που έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία οι αξιωματικοί της Τροχαίας, γίνονται αποσπασματικά μαθήματα οδικής ασφάλειας.

'Εχουμε, λοιπόν, ένα παιδί που δεν μπορεί να λειτουργήσει ούτε ως πεζός, ούτε αργότερα ως οδηγός και αλίμονο αν φθάσουμε στο περίφημο άρθρο για το σχολικό τροχονόμο. Λέει ο Κ.Ο.Κ. ότι θα πρέπει να υπάρχει σχολικός τροχονόμος, που θα βοηθάει τη διέλευση των μαθητών από τη μια μεριά στην άλλη του δρόμου. Το αποτέλεσμα είναι ότι σε κανένα σχολείο δεν υπάρχει σχολικός τροχονόμος. Εθελοντές περιμένουμε να ρυθμίζουν την κυκλοφορία και αν ο Κ.Ο.Κ. δεν μπορεί να το προβλέψει, θα πρέπει το Υπουργείο Μεταφορών να επιβάλλει στο Υπουργείο Παιδείας τη λύση εκείνη για την τοποθέτηση του σχολικού τροχονόμου. Υπάρχουν χιλιάδες άνεργοι στην Ελλάδα, γονείς μαθητών, κάτοικοι των περιοχών.

Αν δούμε το κόστος των τροχαίων ατυχημάτων στην ελληνική κοινωνία σε δραχμές, θα διαπιστώσουμε ότι στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση π.χ. είχαμε είκοσι ένα τρισεκατομμύρια ζημιά τα τελευταία πέντε χρόνια. Γιατί, λοιπόν, να αντιμετωπίσουμε το θέμα αυτό;

Ο πολίτης αυτός όταν πάει να αποκτήσει το δίπλωμα οδηγήσεως, όπως φάνηκε και από το πόρισμα της επιτροπής, αλλά και κατά τη συζήτηση που είχαμε για τον Κ.Ο.Κ., σε ένα μεγάλο ποσοστό ξέρουμε ότι τα διπλώματα αγοράζονται. Αυτό το διαπιστώσαμε και στη διακομματική επιτροπή από στέλεχος του ίδιου του Υπουργείου. Είναι προς τιμήν του που το ανέφερε, γιατί είναι μια αλήθεια που την ξέρουμε όλοι.

Το χειρότερο όλων είναι ότι ο εξεταστής που θα εξετάσει τον αυριανό χρήστη μοτοσυκλέτας, δεν έχει ανέβει ποτέ στη ζωή του σε δίκυκλο. Δεν είναι ανάγκη ο εξεταστής να έχει γνώση δικύκλου και αυτός θα δώσει το δίπλωμα της οδήγησης στον αυριανό οδηγό.

Τώρα, όσο για τη ζώνη ασφαλείας, δυστυχώς η νοοτροπία που έχει περάσει, όπως και για το κράνος, είναι ότι πρόκειται για "μαγκιά" να μη φοράει κανείς ζώνη ασφαλείας. 'Ομως η έλλειψη της ζώνης ασφαλείας και του κράνους είναι αυτά που σκοτώνουν. Θα τα αντιμετωπίσουμε με νόμους;

Θα σας πω τι έγινε στη Γαλλία. 'Οταν επιβλήθηκε η ζώνη ασφαλείας κατ'αρχήν με ένα νομοθετικό μέτρο, τύπωσαν λευκά μπλουζάκια με μια μαύρη ρίγα, ώστε ο τροχονόμος να μην τους σταματά, διότι θα βλέπει ότι υπάρχει ζώνη ασφαλείας. Πότε αντιμετωπίστηκε το πρόβλημα αυτό στη Γαλλία; 'Οταν έγινε μία μεγάλη καμπάνια ενημέρωσης των πολιτών για το ποιους λόγους έχουν για να φορούν τη ζώνη ασφαλείας και το κράνος. Στην Ελλάδα είχαμε ένα τέτοιο παράδειγμα. Το 1986 που ήταν η χρονιά της οδικής ασφάλειας ενημερώθηκε το κοινό. Είχαμε μείωση 35% των θανατηφόρων ατυχημάτων. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι οι δυνατότητες υπάρχουν και αν συνδυαστούν τα μέτρα, όπως ο Κ.Ο.Κ. με μέτρα του κράτους για την ενημέρωση των πολιτών, τότε μπορούμε να έχουμε ένα θαύμα. Να έχουμε το ποσοστό 54% της πιθανότητας να αντιμετωπίσουμε τα τροχαία ατυχήματα.

'Ενας άλλος παράγοντας είναι ο δρόμος. Συζητάμε σήμερα για τον Κ.Ο.Κ. και ποιες θα πρέπει να είναι οι διαγραμμίσεις και οι κλίσεις στους δρόμους, πώς θα πρέπει να έχουμε μια σωστή υποδομή για το οδικό δίκτυο και κανένας δεν σκέφτεται ποια είναι η πραγματικότητα στη χώρα.

Γύριζα εχθές μετά από το τριήμερο από την Αθηνών-Λαμίας. Σας πληροφορώ ότι στο μεγαλύτερο μέρος του εθνικού μας δικτύου δεν υπάρχουν διαγραμμίσεις, διαχωριστικές γραμμές. Τη νύχτα λοιπόν ή σε περίπτωση ομίχλης, πρέπει να φανταστούμε ο οδηγός τι συμπεριφορά θα έχει σε σχέση με το δρόμο και τους άλλους χρήστες.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Δεν υπάρχουν σήματα.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΜΜΕΝΟΣ: Δεν υπάρχουν τα σήματα, δεν υπάρχουν διαγραμμίσεις, δεν υπάρχει εκείνη η υποδομή που θα υποβοηθήσει το χρήστη που του ζητάμε να εφαρμόσει σωστά τον ΚΟΚ.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Παραδίδονται χωρίς να έχουν ολοκληρωθεί οι δρόμοι σε πολλά μέρη της Ελλάδας. Το Υπουργείο δεν κάνει τη δουλειά του.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΜΜΕΝΟΣ: Συμφωνώ μ' αυτό που είπε ο κύριος Πρόεδρος.

'Ομως, θα πρέπει να τονίσουμε ότι οι περισσότερες στροφές που υπάρχουν στους δρόμους ταχείας αλλά και μεσαίας κυκλοφορίας δεν έχουν παραδοθεί σωστά από τους κατασκευαστές, είναι ανάποδες οι κλήσεις. Βλέπουμε πάρα πολλούς επαγγελματίες στα θέματα της οδικής ασφάλειας, όπως δημοσιογράφοι, που κάθε μέρα έχουν φτιάξει μέχρι ειδικές εκπομπές. Στον ΑΝΤ-1 είδαμε μια εκπομπή που κάθε μέρα δείχνει τους στραβούς δρόμους, τα στραβά σήματα που θα πρέπει να τηρούν οι χρήστες του δρόμου και τις ελλείψεις που υπάρχουν στην υποδομή στους δρόμους, αλλά και στις διαβάσεις. Αλίμονο αν κάποιος οδηγός, ο οποίος δεν είναι ενημερωμένος, προσπαθήσει να εφαρμόσει τον ΚΟΚ. Τι προβλέπεται, παραδείγματος χάρη, για το θέμα των πεζών; Κανονικά, όπως γίνεται σε όλην την Ευρώπη, θα πρέπει να σταματήσει το αυτοκίνητο στη διάβαση για να περάσει ο πεζός. Αν σταματήσετε, κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στην Αθήνα σε διάβαση για να περάσει ο πεζός, το βέβαιο είναι ότι θα σας κτυπήσουν από πίσω τουλάχιστον δεκαπέντε αυτοκίνητα. Και αυτό, γιατί δεν έχουμε φροντίσει, ώστε αυτός ο Κώδικας, που σήμερα ψηφίζουμε κατ' αρχήν να γίνει κατανοητός από το σύνολο του ελληνικού λαού, από τους χρήστες, τους πεζούς, τους οδηγούς και εκείνους που κυκλοφορούν στο κέντρο των πόλεων, αλλά και της επαρχίας. Τα μέτρα που παίρνουν είναι πολλές φορές ιδιαίτερα ικανοποιητικά σε σχέση με το τι ακριβώς συμβαίνει. Η κίνηση των αγροτικών οχημάτων, τα σήματα που θα πρέπει να φέρουν τα ειδικά οχήματα, παραδείγματος χάρη, αυτά που μεταφέρουν εύφλεκτα υλικά, ή εκρηκτικά, προβλέπονται στο νέο ΚΟΚ. Το ερώτημα είναι ποιος θα κάνει μάθημα στους παλιούς οδηγούς για το τι ακριβώς σημαίνουν όλα αυτά τα σήματα. Αμφιβάλλω αν κανείς από μας ξέρει τι σημαίνει ο αριθμός 33 πίσω από ένα βυτιοφόρο. Δεν το γνωρίζουμε ούτε εμείς. Και αυτό έχει να κάνει με την ευθύνη της πολιτείας να μπορέσει και στους παλαιούς, αλλά και στους νέους οδηγούς να δώσει τη δυνατότητα να συμμετέχουν σ' αυτήν την υποδομή της οδικής ασφάλειας.

'Οσον αφορά το συγκεκριμένο ΚΟΚ, πράγματι συστήθηκε μια επιτροπή από ειδικούς, οι οποίοι έκαναν τις συγκεκριμένες προτάσεις και όπως είπαν έλαβαν υπόψη τους τις προτάσεις της διακομματικής επιτροπής. Οι προτάσεις αυτές έγιναν δεκτές, αλλά είναι απορίας άξιο γιατί δεν απάντησε η Κυβέρνηση στην επιστολή που έστειλε ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας από το καλοκαίρι, στη δυνατότητα δηλαδή διακομματικά να συμφωνήσουμε στην κατάρτιση αυτού του ΚΟΚ. Γνωρίζουμε καλά ότι έρχεται με τη διαδικασία των κωδίκων, που σημαίνει ό,τι και αν συζητήθηκε στη Διαρκή Επιτροπή δεν είναι δυνατό να αποτελέσει μέρος αυτού του ΚΟΚ ή να υπάρξουν κάποιες διορθώσεις.

Ακούσαμε όλοι μας νομίζω -και εσείς κύριε Υπουργέ ήταν ο προϊστάμενος Υπουργός εκεί δεν είχατε αναλάβει ακόμα τα καθήκοντα- τις προτάσεις που έκαναν συγκεκριμένοι φορείς, όπως π.χ. οι μοτοσικλετιστές ή προτάσεις που έγιναν από τους επαγγελματίες εκπαιδευτές των οδηγών αυτοκινήτων. Δυστυχώς τίποτε δεν άλλαξε σ' αυτόν τον Κώδικα και δεν μπορούσε να αλλάξει. Γι' αυτό και εμείς είχαμε ζητήσει από προηγούμενα το διάλογο. Αν δεν έγινε πάντως μέχρι τώρα και αν δεν έγινε σ' αυτόν τον Κώδικα, που και εμείς θα ψηφίσουμε, πρέπει να δεσμευθείτε, κύριε Υπουργέ, ενώπιον της Βουλής των Ελλήνων ότι όλα αυτά θα μπουν σε ένα νομοθετικό πλαίσιο που θα φέρετε το συντομότερο δυνατό στο Κοινοβούλιο και θα περιέχει όλες τις αποφάσεις της διακομματικής επιτροπής, της συστάσεως δηλαδή του Ινστιτούτου 'Ερευνας και Μελέτης, του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας, του Εθνικού Συμβουλίου Οδικής Ασφάλειας και όχι μιας διϋπουργικής επιτροπής.

Είναι πράγματι τραγικό όταν ακούει ο 'Ελληνας πολίτης ότι θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα μια διϋπουργική επιτροπή. Αλίμονο αν θα καθήσουν οι συναρμόδιοι Υπουργοί ποτέ να συζητήσουν τέτοια θέματα που έχουν να κάνουν με την οδική ασφάλεια. Εδώ ένα κείμενο στείλαμε στη διακομματική επιτροπή από το ένα Υπουργείο στο άλλο και το παρακολουθήσαμε και έκανε τρεισήμισι μήνες για να πάει από το Υπουργείο Μεταφορών στο Υπουργείο Δημοσίας Τάξεως.

Ευέλικτες, λοιπόν, πρέπει να είναι οι λύσεις και τις λύσεις τις συμφωνήσαμε όλοι μαζί σ'αυτήν την Αίθουσα. Σε κάτι συμφωνήσαμε όλοι μαζί. Γιατί, λοιπόν, δεν εφαρμόζεται; Γιατί, λοιπόν, να μη γίνει αυτό το Εθνικό Συμβούλιο Οδικής Ασφάλειας, το Ινστιτούτο 'Ερευνας και Μελέτης, το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας ή ακόμη και η Γενική Γραμματεία Οδικής Ασφάλειας προκειμένου να αντιμετωπισθεί το θέμα των τροχαίων ατυχημάτων;

Οι νεκροί, οι τραυματίες κάθε μέρα αυξάνονται. 'Εχουμε υποχρέωση να αντιμετωπίσουμε τα θέματα των τροχαίων ατυχημάτων και της οδικής ασφάλειας με υπευθυνότητα. Δεν είναι δυνατόν μόνο και μόνο να κάνουμε προσκλητήριο νεκρών. Δεν είναι δυνατόν να υποχρεώνουμε τους πολίτες να ακολουθούν νομοθεσίες τις οποίες δεν γνωρίζουν. Είναι υποχρεωμένοι συνταγματικά να τις γνωρίζουν, αλλά γιατί η Ελλάδα να μείνει πίσω απέναντι σε δεκαπέντε χώρες που όλες τους εφήρμοσαν την εκπαίδευση, την ενημέρωση του κοινού από τη σχολική, την προσχολική ηλικία μέχρι και την ηλικία των εξηνταπεντάρηδων που λήγει το δίπλωμα οδηγήσεώς τους και το ανανεώνουμε;

'Εχουμε την υποχρέωση να ξεκινήσουμε μία καμπάνια όλα τα κόμματα μαζί όπως αρχίσαμε στη διακομματική επιτροπή για τα τροχαία ατυχήματα για να αντιμετωπίσουμε το μολώχ της ασφάλτου, να αντιμετωπίσουμε όλες εκείνες τις αιτίες που δημιουργούν κάθε χρόνο γύρω στους δυόμισι χιλιάδες αναπήρους, αναπήρους που δεν έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν σε ένα οδικό περιβάλλον όπως το δικό μας;

Θα σας πω το εξής. 'Ενας άνθρωπος που έχει πρόβλημα με την ακοή του, πώς θα μπορέσει στην Αθήνα να κυκλοφορήσει όταν ούτε ένας σηματοδότης δεν έχει ηχητικό σήμα για το πέρασμα από τη μια στην άλλη πλευρά; Προβλέπεται στον Κώδικα Κυκλοφορίας θα μου πείτε. Προβλέπεται ότι θα τοποθετηθούν αυτά τα συστήματα, όπου θα μπορούν οι άνθρωποι που έχουν προβλήματα ακοής να έχουν τη δυνατότητα να κυκλοφορούν στους δρόμους της Αθήνας...

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΡΟΥΜΠΛΗΣ: Προβλήματα όρασης.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΜΜΕΝΟΣ: ...προβλέπεται για τα θέματα των ανθρώπων που έχουν πρόβλημα με την όραση ότι θα τοποθετηθούν ανάγλυφες πινακίδες. Πότε όμως θα τοποθετηθούν; Φοβούμαι πολύ ότι αν άμεσα δεν συσταθούν τα όργανα εκείνα που θα εποπτεύουν την τήρηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, τα όργανα εκείνα που μαζί αποφασίσαμε, δεν θα έχουμε τη δυνατότητα όλα αυτά που περιγράφονται στον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, τον οποίο όπως είπα και θα ψηφίσουμε, να εφαρμοσθούν. Και θα έρθουμε εδώ στο Κοινοβούλιο μετά από έξι μήνες ή ένα χρόνο και πάλι προσκλητήριο νεκρών θα κάνουμε!

'Εχουμε υποχρέωση τώρα να αντιδράσουμε, έχετε υποχρέωση εσείς που είσθε Κυβέρνηση να αντιδράσετε. Εμείς σαν Αξιωματική Αντιπολίτευση σήμερα αυτό που θα κάνουμε είναι να παρακολουθούμε τις κινήσεις της Κυβέρνησης, τις κινήσεις των λεγομένων συναρμοδίων Υπουργών στην πρόοδο των εργασιών που θα γίνουν για το κτίσιμο της αντιμετώπισης της οδικής ασφάλειας. Μέχρι τώρα δεν έχετε κάνει τίποτε, μέχρι τώρα το πόρισμα έχει μπει στα συρτάρια, μέχρι τώρα οι νεκροί αυξάνονται όπως είπε και ο δικός σας εισηγητής. Αύριο δεν έχετε τη δυνατότητα να απολογηθείτε, αύριο θα είναι ίσως αργά για κάποιον απ'όλους μας!

Ευχαριστώ πολύ.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Κύριοι συνάδελφοι, τη συνεδρίασή μας παρακολουθούν από τα δυτικά θεωρεία, αφού πριν ξεναγήθηκαν στην έκθεση της αίθουσας "ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ" σαράντα μαθητές και δύο συνοδοί-καθηγητές από το 2ο Γυμνάσιο Αιγάλεω Αθηνών.

Η Βουλή τους καλωσορίζει!

(Χειροκροτήματα απ'όλες τις πτέρυγες)

Ο Βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας, κ. Ανδρέας Καραγκούνης, ζητεί ολιγοήμερη άδεια απουσίας στο εξωτερικό.

Εγκρίνει το Σώμα;

ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Συνεπώς το Σώμα ενέκρινε τη ζητηθείσα άδεια.

Ο κ. Παναγιώτου έχει το λόγο.

ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ: Κύριε Πρόεδρε, πριν περάσω στον Κώδικα θέλω να σταθώ σύντομα στη συζήτηση για το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής. Πέρα από τη μεγάλη καθυστέρηση με την οποία ήρθε το πόρισμα για συζήτηση και αυτό ύστερα από πίεση των κομμάτων της Αντιπολίτευσης, η συζήτηση ήταν υποβαθμισμένη και αποτέλεσε αυτοσκοπό. 'Ηταν μία συζήτηση για τη συζήτηση και όχι για να ληφθούν υπόψη τα συμπεράσματα και οι προτάσεις του πορίσματος, προκειμένου να αντιμετωπισθούν και να περιορισθούν τα τροχαία ατυχήματα στη χώρα μας.

Παρά τους ισχυρισμούς του κυρίου Υπουργού ότι από την πρώτη στιγμή που κατατέθηκε το πόρισμα αποτέλεσε οδηγό για την Κυβέρνηση σε μία σειρά μέτρα τα οποία σταδιακά από τότε -το Μάιο του 1996 μέχρι σήμερα- έχει πάρει, διαπιστώνει κανείς ότι τόσο ο Κώδικας όσο και οι τοποθετήσεις του Υπουργού δεν ανταποκρίνονται στα συμπεράσματα και τις προτάσεις του πορίσματος.

Γιατί, αν όντως η Κυβέρνηση έλαβε υπόψη της το πόρισμα και το εφαρμόζει, τότε λογικά θα έπρεπε όλο αυτό το διάστημα να είχαμε ένα θετικό αποτέλεσμα, δηλαδή να αρχίσει μια σταδιακή μείωση των τροχαίων ατυχημάτων στη χώρα μας. Αντί όμως γι'αυτό, αντί για τη μείωσή τους, σημειώνεται μια παραπέρα αύξησή τους.

'Ετσι σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στον Τύπο και τα οποία ανέφερε ο εισηγητής της Πλειοψηφίας, τα ατυχήματα από είκοσι τέσσερις χιλιάδες εξακόσια ογδόντα ένα το 1997 αυξήθηκαν σε είσοκι τέσσερις χιλιάδες οκτακόσια εβδομήντα πέντε το 1998. Δηλαδή, σημειώθηκε μια αύξηση κατά 194%. Επίσης, τα θανατηφόρα ατυχήματα από χίλια οκτακόσια εννενήντα δύο το 1997, αυξήθηκαν σε χίλια εννιακόσια εβδομήντα το 1998. Δηλαδή σημείωσαν μια αύξηση κατά 78%.

Αύξηση επίσης σημείωσαν και όλοι σχεδόν οι άλλοι δείκτες. Τα σοβαρά ατυχήματα αυξήθηκαν από τρεις χιλιάδες πεντακόσια εξήντα επτά (3.567) σε τρεις χιλιάδες επτακόσια εβδομήντα τέσσερα (3.774), όπως επίσης και οι παθόντες, δηλαδή τα θύματα των τροχαίων, από τριάντα τέσσερις χιλιάδες εννιακόσια εννενήντα (34.990) σε τριάντα πέντε χιλιάδες διακόσια εννενήντα εννέα (35.299) το ίδιο διάστημα.

Ακόμη, αν τα στοιχεία αυτά τα συγκρίνει κανείς με τα αντίστοιχα που παραθέτει το πόρισμα, τότε διαπιστώνει μια παραπέρα αύξησή τους.

Ερωτάμε λοιπόν: Πώς είναι δυνατόν η Κυβέρνηση να λαμβάνει υπόψη το πόρισμα και αντί για τη μείωση των ατυχημάτων, να έχουμε αύξηση; Υπάρχει μια ανακολουθία, υπάρχει μια αντίφαση.

Kύριε Υφυπουργέ, θα θέλαμε να μας απαντήσετε με επιχειρήματα από πού και ως πού βγάζετε εσείς αυτό το συμπέρασμα.

Τα στοιχεία αυτά νομίζω είναι αρκετά για να ανατρέψουν τους ισχυρισμούς του κυρίου Υφυπουργού ότι η Κυβέρνηση έλαβε υπόψη το πόρισμα και ότι τα μέτρα που παίρνει για την πρόληψη και τον περιορισμό των ατυχημάτων, είναι σε σωστή κατεύθυνση.

Η παράλληλη εμπειρία, τόσο από τη συνεχή επιδείνωση του επιπέδου οδικής ασφάλειας στη χώρα μας όσο και από την αντίστοιχη βελτίωση της οδικής ασφάλειας στα υπόλοιπα κράτη της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, έχει αποδείξει ότι τα αποσπασματικά μέτρα, δεν είναι δυνατόν να φέρουν ουσιαστικά αποτελέσματα και μόνο μια ολοκληρωμένη πολιτική οδικής ασφάλειας μπορεί μεσοπρόθεσμα να φέρει αποτελέσματα. Είναι ένα απόσπασμα από το Σύλλογο Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων που απευθύνεται προς τον Πρόεδρο της Βουλής.

Μόνο με τη λήψη δέσμης μέτρων, δράσεων και νομοθετικών ρυθμίσεων, μόνο τότε ο κύριος Υπουργός θα μπορούσε να ισχυρισθεί ότι η Κυβέρνηση έλαβε υπόψη της το πόρισμα και ότι κινείται σε σωστή κατεύθυνση.

Σύμφωνα με το πόρισμα, το τροχαίο ατύχημα είναι αποτέλεσμα της συνισταμένης τεσσάρων παραγόντων που συνθέτουν το πρόβλημα της οδικής ασφάλειας και συγκεκριμένα του χρήστη, ως υποκείμενο και συμπεριφορά, του οχήματος, της οδικής υποδομής, του οδικού περιβάλλοντος και του ελέγχου του συστήματος. Με τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας όμως που φέρνει η Κυβέρνηση, αγνοούνται οι βασικοί αυτοί παράγοντες.

Εξάλλου το πόρισμα σημειώνει ότι η αστυνόμευση έρχεται να συμπληρώσει άλλες προϋποθέσεις, όπως ένα άνετο ομαλό περιβάλλον, καλό αυτοκίνητο, καλό δρόμο.

Κατά τη συζήτηση στην επιτροπή τονίσαμε και επαναλαμβάνω και σήμερα ότι ένας Κώδικας όσο καλός και αν είναι, από μόνος δεν αρκεί για να λύσει το πρόβλημα. Για την αντιμετώπιση και λύση των προβλημάτων χρειάζονται πρώτα να ληφθούν άλλα μέτρα και ο Κώδικας να έρθει ως συμπλήρωμα. Ο Κώδικας δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι ο κύριος παράγοντας στην πρόληψη των ατυχημάτων.

Ο Κώδικας αυτός αποτελεί εκλεκτική αντιγραφή αντίστοιχων κωδίκων της Γερμανίας και της Γαλλίας. Αποτελεί μία συρραφή των κωδίκων αυτών των χωρών ως προς τη μία πλευρά των υποχρεώσεων, όχι όμως και ως προς την άλλη πλευρά για την ουσία του προβλήματος.

'Ενα πολύ βασικό σημείο του πορίσματος είναι ότι στη χώρα μας διαπιστώνεται ότι το δικό μας δίκτυο δεν είναι σε θέση να απορροφήσει τη σημαντική αύξηση των οχημάτων και την τεχνολογική τους εξέλιξη, δηλαδή τις υψηλές ταχύτητες.

'Αλλωστε, συνεχίζει το πόρισμα, οι ελληνικοί δρόμοι είναι γενικά χαμηλής ποιότητας, με πολλά επικίνδυνα σημεία που δεν διορθώνονται εγκαίρως, με κακή σήμανση, ιδιαίτερα σε θέσεις που εκτελούνται έργα με ανεξέλεγκτη ανάπτυξη, με κυκλοφορία αγροτικών μηχανημάτων σε δρόμους μεγάλης κυκλοφορίας.

Στις επισημάνσεις του Πρώτου Πανελλήνιου Συνέδριου Οδοποιίας που έγινε το 1995 στη Λάρισα, οι οποίες περιλαμβάνονται στο πόρισμα, μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι στην περίοδο 1986-1993, στην Ελλάδα τα αυτοκίνητα αυξήθηκαν κατά 40%, τα θύματα των τροχαίων ατυχημάτων κατά 14% και οι νεκροί κατά 26%, ενώ το οδικό δίκτυο αυξήθηκε μόνο κατά 1%.

Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο αριθμός των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στη χώρα μας, αυξάνεται ακόμα περισσότερο κατά τη θερινή τουριστική περίοδο, γιατί πολλοί τουρίστες καθώς και συμπατριώτες μας μετανάστες έρχονται με τα αυτοκίνητά τους στη χώρα μας για διακοπές. Το γεγονός αυτό φορτώνει ακόμα περισσότερο τους δρόμους και δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο την κυκλοφορία.

Σοβαρό κίνητρο στον περιορισμό της κυκλοφορίας των Ι.Χ. αυτοκινήτων, μπορεί να αποτελέσει ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη σύγχρονων οικονομικών μέσων μαζικής μεταφοράς, μετρό, λεωφορεία, τρόλεϊ κλπ. Δηλαδή, θα πρέπει να υπάρχει πυκνό δίκτυο με συχνά και ακριβή στην ώρα τους δρομολόγια, ώστε να μπορούν οι επιβάτες να μετακινούνται άνετα. Τα μέσα μαζικής μεταφοράς θα πρέπει να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις, να είναι οικονομικά και να αποτελούν κίνητρο για τις μετακινήσεις του πληθυσμού.

Στην Ελλάδα του 2000 οι αυτοκινητόδρομοι Πατρών-Αθηνών-Θεσσαλονίκης και η Εγνατία Οδός, που η κατασκευή τους άρχισε πριν από μερικά χρόνια, προχωρούν με πολύ αργούς ρυθμούς και είναι άγνωστο πότε θα τελειώσουν. 'Οταν κάποτε τελειώσουν, θα εξυπηρετούν περισσότερο τις ανάγκες των αναπτυγμένων χωρών της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης για την πρόσβασή τους σε περιοχές με πρώτες ύλες, καθώς και σε αγορές για την διάθεση των προϊόντων και των εμπορευμάτων τους.

Δεν είμαστε ενάντια στην κατασκευή τους, αλλά δεν πρέπει να περιοριστούμε μόνο σε αυτούς. Δεν υπάρχει πρόγραμμα για την κατασκευή δρόμων, που να συνδέουν τις διάφορες περιοχές της χώρας. Αναφέρω ως παράδειγμα τη σύνδεση της Θεσσαλίας με τη δυτική Ελλάδα. Υπάρχει σοβαρή καθυστέρηση στην κατασκευή αυτών των δρόμων.

Επίσης, η ποιότητα των δρόμων που κατασκευάζονται, δεν είναι ικανοποιητική. Σύμφωνα με το ΥΠΕΧΩΔΕ, το 85% των δρόμων είναι ακατάλληλοι. Στο μεγαλύτερο μέρος του εθνικού δικτύου δεν υπάρχει διαχωριστική νησίδα. Αν υπήρχε θα απέτρεπε σε πολλές περιπτώσεις την κυκλοφορία στο αντίθετο ρεύμα, που αποτελεί μία βασική αιτία ατυχημάτων.

Βέβαια δεν είναι καλύτερη η κατάσταση των δρόμων στις κατοικημένες περιοχές, ιδίως στα αστικά κέντρα όπου σημειώθηκε μία άναρχη, χαώδης και κυριολεκτικά παραμορφωμένη οικιστική ανάπτυξη που πραγματοποιήθηκε χωρίς κανένα σχεδιασμό, χωρίς καμιά πρόβλεψη και προοπτική. Συνέπεια αυτής της εξέλιξης είναι να μην υπάρχουν σήμερα φαρδείς δρόμοι και χώροι πάρκινγκ, να μην έχουν προβλεφθεί ποδηλατόδρομοι, δρόμοι για άτομα με ειδικές ανάγκες, γενικά να υπάρχει οξύ κυκλοφοριακό πρόβλημα.

'Αλλες σχετικές διαπιστώσεις με την οδική υποδομή και το περιβάλλον που αναφέρει το πόρισμα είναι ότι υπάρχουν προβλήματα στην επάρκεια και συντήρηση πινακίδων, διαγραμμίσεων, χιλιομετρικών δεικτών, σήμανσης του οδικού δικτύου κυρίως λόγω έλλειψης επαρκών πιστώσεων, διοικητικών και οργανωτικών ατελειών.

Ποιος από μας, κύριοι συνάδελφοι, δεν έτυχε να οδηγήσει νύκτα με ομίχλη και να μην έχει κινδυνεύσει να βρεθεί έξω από το δρόμο, λόγω έλλειψης διαγραμμίσεων στους δρόμους; Οι διαγραμμίσεις εκτός των άλλων συμβάλλουν στη διευκόλυνση της οδήγησης. Ωστόσο στους περισσότερους δρόμους, κυρίως στους επαρχιακούς, αυτές δεν υπάρχουν.

Σε ποιο εθνικό δρόμο υπάρχει σήμανση για σταδιακή μείωση της ταχύτητας; 'Οταν δηλαδή, ένας οδηγός πλησιάζει σε κατοικημένη περιοχή ή σε κάποιο σημείο του δρόμου που είναι επικίνδυνο, πρέπει να υπάρχει σήμανση που να προειδοποιεί για βαθμιαία ελάττωση της ταχύτητάς του. Αυτή η σήμανση δεν υπάρχει σχεδόν πουθενά.

Δεν υπάρχει καμία σύγκριση των εθνικών μας δρόμων με τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς, όπου υπάρχουν όχι μόνο πινακίδες στα πλάγια των δρόμων, αλλά και ηλεκτρονικές πινακίδες που προειδοποιούν τους οδηγούς να ελαττώσουν την ταχύτητά τους.

Στον Κώδικα υπάρχουν ορισμοί για το χαρακτηρισμό των διάφορων κατηγοριών δρόμων, παραδείγματος χάρη αυτοκινητόδρομοι, δρόμοι ταχείας κυκλοφορίας κλπ.

Ποια είναι όμως, τα κριτήρια αυτών των χαρακτηρισμών; Ποιοι είναι οι δρόμοι ήπιας κυκλοφορίας; Δεν υπάρχει το παραμικρό προσδιοριστικό στοιχείο. 'Ετσι αφήνεται σε διάφορους φορείς -παραδείγματος χάρη στο ΥΠΕΧΩΔΕ, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση Α' και Β' βαθμού- να χαρακτηρίζουν κατά το δοκούν τους διάφορους δρόμους με κριτήρια πολλές φορές υποκειμενικά και εισπρακτικά.

Η άποψή μας είναι ότι ο χαρακτηρισμός όλων των δρόμων πρέπει να γίνεται από τον Κώδικα με βάση συγκεκριμένα κριτήρια και να αναφέρονται σε αυτόν και πάντα στη βάση μελετών. 'Οταν πρόκειται για δρόμους πόλεων ή κατοικημένων περιο-χών τότε να βαρύνει η άποψη της Τοπικής Αυτοδιοί-κησης. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο χαρακτηρισμός θα πρέπει να γίνεται, αφού προηγούμενα έχουν ληφθεί όλα τα αναγκαία μέτρα οδικής ασφάλειας και κυκλοφορίας των πολιτών.

Στον ΚΟΚ γίνεται πρόβλεψη για λεωφορειόδρομους, προοριζόμενους για αποκλειστική χρήση των λεωφορείων. Δεν υπάρχει όμως η παραμικρή πρόβλεψη για τμήματα οδών αποκλειστικής κυκλοφορίας, οχημάτων έκτακτης ανάγκης, όπως παραδείγματος χάρη για τα ασθενοφόρα, για τα οχήματα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, της Τροχαίας κλπ.

Σε ό,τι αφορά τις ρυθμίσεις της στάθμευσης από τη στιγμή που οι δρόμοι είναι δημόσιοι δεν θα πρέπει να παραχωρείται η εποπτεία των σταθμευμένων αυτοκινήτων σε ιδιώτες και σε ιδιωτικές εταιρείες. Η στάθμευση θα πρέπει να γίνεται στη βάση μελετών της τεχνικής υπηρεσίας των οργανισμών Τοπικής Aυτοδιοίκησης. Κυρίως όμως χρειάζεται να γίνουν χώροι πάρκινγκ και ιδιαίτερα να προβλεφθούν τέτοιοι στις περιοχές εκείνες που αναπτύσσονται οικιστικά.

Σχετικά με τις πινακίδες έχω να πω ότι μόλις σήμερα και λίγο πριν αρχίσουμε τη συζήτηση του Κώδικα, μας διανεμήθηκε το παράρτημα των σχεδίων πινάκων σήμανσης των οδών.

Θεωρούμε αδικαιολόγητη την καθυστέρηση και επίσης βλέπουμε ότι δεν είναι έγχρωμα τα σήματα. Τα σήματα έπρεπε να είναι έγχρωμα, γιατί τα σήματα σε όλους τους δρόμους είναι έγχρωμα. Θεωρούμε ότι η παρατήρησή μας είναι σωστή.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών): 'Εγχρωμα είναι.

ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ: Ασπρόμαυρα είναι.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Φωτοτυπία είναι. Η φωτοτυπία είναι ασπρόμαυρη.

ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ: Στο άρθρο 4, παράγραφος 9 και στο σημείο ζ' παρέχεται η δυνατότητα στο ΠΕΧΩΔΕ αλλαγής τους. Γιατί γίνεται αυτό; Ο Κώδικας ρυθμίζει αυτά τα ζητήματα. Οι πίνακες πρέπει να έχουν τις ίδιες διαστάσεις και το ίδιο χρώμα σε όλην τη χώρα, κάτι που δεν συμβαίνει σήμερα, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα στην κυκλοφορία. Συναντάμε ποικιλία σημάτων και αποχρώσεων. Δεν ξέρω αν αυτό συμβαίνει σε άλλες χώρες.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν, το μεγαλύτερο ποσοστό ατυχημάτων αφορά τους πεζούς. Στον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας δεν υπάρχει διάταξη που να τους προστατεύει. Αποτελεί σοβαρή παράλειψη του Κώδικα.Το άρθρο 38 και 39 αναφέρονται στη συμπεριφορά των πεζών και στην αντιμετώπισή τους από τους οδηγούς.

Στο άρθρο 2 δίνεται ο ορισμός του πεζοδρομίου και του πεζόδρομου. Στην πράξη, αντί να χρησιμοποιούνται τα πεζοδρόμια αποκλειστικά από τους πεζούς, παρατηρείται η κατάληψή τους από σταθμευμένα αυτοκίνητα, αλλά και το φαινόμενο μηχανές μεγάλου κυβισμού να χρησιμοποιούν τους πεζόδρομους ως δρόμο, θέτοντας σε κίνδυνο τους πεζούς.

Οι διαβάσεις των πεζών καταλαμβάνονται τόσο από δίκυκλα όσο και από αυτοκίνητα, σε σημείο που να μην μπορούν οι πεζοί να τις διασχίσουν. Είναι πάγιο φαινόμενο σε όλους τους δρόμους της Αθήνας και χωρίς να λαμβάνεται ποτέ κανένα μέτρο για να προστατευτούν οι πεζοί.

Το κρισιμότερο είναι ότι γίνεται περιορισμένη εφαρμογή, χωρίς να εξασφαλίζει τα απαιτούμενα αποτελέσματα.

Αναφέρομαι στο σχολικό τροχονόμο, ο οποίος κατά την άποψή μας δεν μπορεί να είναι εθελοντής και να πληρώνεται από το σχολείο.

Στο άρθρο 45, παράγραφος 3, αναφέρεται ότι "μπορούν να χρησιμοποιούνται". Ούτε καν υποχρεωτικός είναι ο θεσμός του σχολικού τροχονόμου. Αφήνεται σε καθαρά εθελοντική βάση. Αν θα υπάρξει, θα είναι από τη διεύθυνση του σχολείου, χωρίς γνώσεις και εκπαίδευση και ο εξοπλισμός τους θα γίνεται από το ίδιο το σχολείο. Με τέτοιο τρόπο δεν μπορούμε να μιλάμε για σχολικό τροχονόμο.

Θέλω γενικά να σταθώ στη συμπεριφορά των οδηγών, αλλά και των πεζών, που συνολικά στη χώρα μας βρίσκεται πίσω από τις ανάγκες μιας σύγχρονης χώρας. Νομίζω ότι κατανοείτε τι λέω.

Υπάρχουν ένα σωρό θέματα, αλλά δεν προλαβαίνω να αναφερθώ. Θα σταθώ στον έλεγχο.

'Οσον αφορά τον έλεγχο, αυτός είναι περιστασιακός, ελλιπής, επιλεκτικός και αναποτελεσματικός. Δεν στοχεύει στην οδική ασφάλεια, αλλά στην είσπραξη προστίμων. Ενώ υπάρχει ανοχή σε παραβάσεις που καθημερινά σημειώνονται και που έχουν σχέση με την ασφάλεια των οδηγών, όπως η ζώνη ασφάλειας, τα κράνη κλπ., συχνά οι έλεγχοι αποτελούν παγίδα για την επιβολή προστίμων στους οδηγούς. 'Εχουμε συνεχείς τέτοιες καταγγελίες.

Κατά την άποψή μας, ο έλεγχος πρέπει να είναι σχεδιασμένος, να είναι διαρκής, ουσιαστικός και προπάντων αποτελεσματικός. Ακόμα θεωρούμε ότι τα χρηματικά πρόστιμα που προβλέπονται είναι υπερβολικά και άδικα. Στον Κώδικα πουθενά δεν προβλέπονται μέτρα σε βάρος των οδηγών που εγκαταλείπουν τον τραυματία ή το νεκρό. 'Επρεπε να υπάρξει ειδική διάταξη και αυτή να είναι πάρα πολύ αυστηρή.

Τέλος, πρέπει να πούμε, γιατί δεν εφαρμόζεται η απόφαση να μην κυκλοφορούν τα Σαββατοκύριακα τα φορτηγά και κυρίως να γίνεται έλεγχος των επαγγελματιών οδηγών φορτηγών αυτοκινήτων για το πόσες ώρες αυτοί εργάζονται. Πολλές φορές εργάζονται τόσες πολλές ώρες που η κούραση, η νύστα, αποτελούν αιτία ατυχημάτων.

Για όλους αυτούς τους λόγους, εμείς δεν μπορούμε να ψηφίσουμε αυτόν τον Κώδικα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τη συνεδρίασή μας παρακολουθούν από τα δυτικά θεωρεία, αφού προηγουμένως ξεναγήθηκαν στην έκθεση της αίθουσας "ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ", είκοσι τέσσερις μαθητές και δύο συνοδοί-καθηγητές από το 2ο Γυμνάσιο Αιγάλεω Αθηνών.

Η Βουλή τους καλωσορίζει

(Χειροκροτήματα από όλες τις πτέρυγες της Βουλής)

Ο ειδικός αγορητής του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου κ. Μουσταφά Μουσταφά έχει το λόγο.

ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΜΟΥΣΤΑΦΑ: Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κατά την διάρκεια της συζήτησης στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων του σχεδίου νόμου για την κύρωση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας απ' όλες τις πτέρυγες της Βουλής απ' όλους τους συναδέλφους είχε τονιστεί η αναγκαιότητα της συζήτησης του πορίσματος της διακομματικής επιτροπής για τα τροχαία ατυχήματα που είχε συνταχθεί το 1996.

Επίσης είχε τονιστεί η άμεση σύσταση και ενεργοποίηση του Εθνικού Συμβουλίου Οδικής Ασφαλείας, του Ινστιτούτου Οδικής Ασφαλείας και είχε υπάρξει η επισήμανση για ανάληψη πολλαπλών πρωτοβουλιών, αν όχι για να σταματήσει, τουλάχιστον για να αρχίσει να μειώνεται αυτή η διαρκής αιμορραγία από τα τροχαία ατυχήματα.

Πριν λίγες μέρες όντως σε δύο συνεδριάσεις στη Βουλή συζητήθηκε το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής για τα τροχαία ατυχήματα με συμμετοχή αρκετών συναδέλφων. 'Ηλθαν πάλι στο φως της δημοσιότητας σημαντικά στοιχεία, φωτίστηκαν αρκετές πλευρές αυτού του σοβαρού σύγχρονου προβλήματος της σύγχρονης μάστιγας της κοινωνίας μας, θα έλεγα.

Κλείνοντας τη συζήτηση ο Προεδρεύων κ. Κρητικός είπε τα εξής: "Κατατέθηκαν τρομακτικά στοιχεία που πρέπει να μας προβληματίσουν όλους. Να μη μείνουμε όμως στα λόγια. Είμαστε άριστοι στις διαπιστώσεις, στις διαγνώσεις, αλλά πρέπει να γίνουμε και άριστοι στη θεραπεία και αυτό είναι θέμα περισσότερο της εκπαιδευτικής εξουσίας και λιγότερο ή καθόλου θέμα της Βουλής".

Πραγματικά, αν θέλουμε να αξιολογήσουμε τις πολιτικές μας για οδική ασφάλεια, αν θέλουμε να αξιολογήσουμε τα μέτρα και τις πρωτοβουλίες που λαμβάνονται κατά καιρούς, αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στις διάφορες έρευνες και στατιστικές που τονίστηκαν και κατά τη σύζητηση στην Ολομέλεια, αλλά και από τους προλαλήσαντες συναδέλφους. Είναι αρκετές και δεν θα επιμείνω πολύ σ' αυτές τις στατιστικές.

'Ομως, είναι γεγονός ότι στην Ευρώπη έχουμε μείωση των ατυχημάτων, ενώ στη χώρα μας έχουμε αύξηση. Στη χώρα μας έχουμε δύο χιλιάδες νεκρούς, τέσσερις χιλιάδες τραυματίες, είκοσι οκτώ χιλιάδες ελαφρά τραυματίες, το κοινωνικοοικονομικό κόστος είναι γύρω στα εκατόν είκοσι δισεκατομμύρια (120.000.000.000) το χρόνο, ενώ απέραντος είναι ο πόνος και η θλίψη με την απώλεια νέων ανθρώπων στην άσφαλτο.

Υπάρχουν και άλλα συντριπτικά στοιχεία τα οποία αναφέρθηκαν και κατά τη συζήτηση του πορίσματος στη Βουλή, όπου πιστοποιούν το μέγεθος του προβλήματος και το ανάγουν σε μια εθνική τραγωδία θα έλεγα.

Από την παράθεση αυτών των στοιχείων και άλλων πολλών που μπορεί να παραθέσει κανείς βγαίνει το συμπέρασμα ότι η πολιτεία, οι αρμόδιες ελεγκτικές αρχές, οι μηχανισμοί, η ίδια η κοινωνία γενικά επεμβαίνουν κατά καιρούς πυροσβεστικά, ευκαιριακά, με καμπάνιες και έτσι δεν επιτυγχάνεται ουσιαστική συμβολή στην αντιμετώπιση, στην έστω και σταδιακή μείωση των προβλημάτων στην οδική ασφάλεια.

Στη χώρα μας πέρα από τις περιοδικές αναθεωρήσεις-τροποποιήσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας δεν υπήρξε μια βραχυπρόθεσμη, μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη πολιτική για την αντιμετώπιση της οδικής ασφάλειας και των τροχαίων ατυχημάτων.

'Οταν μιλάμε για πολιτικές οδικής ασφάλειας πρέπει να έχουμε υπόψη μας τις εμπειρίες των άλλων κρατών, πώς αντιμετώπισαν αυτά τα κράτη αυτήν τη μάστιγα. Πρέπει να έχουμε υπόψη μας την ιδιοσυγκρασία μας ως κοινωνία, ας πούμε το μεσογειακό μας ταμπεραμέντο. Την ιστορική εξέλιξη της χρήσης των οχημάτων στη χώρα μας, το δικό μας δίκτυο.

Συνυπολογίζοντας όλα αυτά πράγματι χρειάζεται να εφαρμόσουμε συντονισμένες, επίμονες και συνεκτικές πολιτικές για να μπορέσουμε να έχουμε αποτελέσματα. Αυτές πρέπει να αφορούν τη διαρκή και επίμονη ενημέρωση της κοινής γνώμης, την εφαρμογή του νόμου και τις βελτιώσεις που μπορούν να επιτευχθούν: Μηχανικής φύσεως, δηλαδή στο επίπεδο του αυτοκινήτου, οδικής φύσεως και ελεγκτικής φύσεως.

(Στο σημείο αυτό την Προεδρική 'Εδρα καταλαμβάνει ο Α' Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ν. ΚΡΗΤΙΚΟΣ)

Το σοβαρό πρόβλημα της οδικής ασφάλειας των τροχαίων ατυχημάτων της οδικής συμπεριφοράς οδηγών και πεζών πρέπει άμεσα να εισαχθούν σαν μάθημα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, με τρόπο που να βοηθήσουν πραγματικά. Η ενημέρωση του κοινού πρέπει να είναι συνεχής και τακτική. Ευκαιριακές καμπανιακές πρωτοβουλίες δεν φέρνουν αποτελέσματα.

Στη Διαρκή Επιτροπή ένας από τους προσκεκλημένους μας ανέφερε ότι για το 35% των νεκρών των τροχαίων ατυχημάτων υπεύθυνη είναι η χρήση οχήματος υπό την επήρεια του αλκοόλ. Ενώ για μερικές μέρες απασχόλησαν την κοινή γνώμη, απασχόλησαν τις αρχές, τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, οι έλεγχοι που έκανε η τροχαία για τους μεθυσμένους οδηγούς μετά δεν είχαμε συνέχεια. Και από εμπειρίες άλλων κρατών φαίνεται ότι χρειάζεται επιμονή στην ενημέρωση για να γίνει συνείδηση στους οδηγούς ότι η οδήγηση υπό την επήρεια του αλκοόλ είναι ένα προσκλητήριο στο ατύχημα, ένα προσκλητήριο στο θάνατο.

Η ίδια τακτική και μόνιμη ενημέρωση πρέπει να γίνει για την αναγκαιότητα χρήσης της ζώνης. Η εξέταση των οδηγών πρέπει να γίνει με ένα αξιόπιστο αδιάβλητο αντικειμενικό τρόπο, ώστε πραγματικά οι οδηγοί να αποκτούν την ικανότητα οδήγησης, να μαθαίνουν πραγματικά τους κανόνες οδικής συμπεριφοράς. Γίνονται ορισμένες βελτιώσεις στο σύστημα εξέτασης των οδηγών, αλλά πρέπει να είναι συνέχεια στο κέντρο της προσοχής της πολιτείας η βελτίωση, η παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων. Επίσης πρέπει να παταχθούν τα φαινόμενα διαφθοράς και χρηματισμού, στις διαδικασίες χορήγησης των αδειών οδήγησης.

Πρέπει να γίνουν ουσιαστικές παρεμβάσεις στην πολιτική που ακολουθεί η πολιτεία σε ό,τι αφορά τη μελέτη, την κατασκευή και κυρίως τη συντήρηση των δρόμων του εθνικού επαρχιακού και λοιπού οδικού δικτύου, ώστε να μπορεί να εφαρμοστεί οποιοσδήποτε κώδικας οδικής κυκλοφορίας, που θα τον ψηφίσουμε και να αποδώσει. Είναι γνωστές οι κακοτεχνίες, η μη τήρηση των προδιαγραφών στην εκτέλεση των έργων οδοποιίας. Και αρκετά σημεία του οδικού μας δικτύου έχουν χαρακτηρισθεί μαύρες τρύπες, καρμανιόλες, σκοτώστρες, λόγω και της κακής κατασκευής, λόγω των εγκληματικών αμελειών που υπάρχουν που τονίστηκαν και από προηγούμενους συναδέλφους.

Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να κάνω και μία ειδική αναφορά για τη Θράκη. Η Θράκη έχει τον υψηλότερο δείκτη νεκρών με είκοσι έξι ανά εκατό χιλιάδες κατοίκους. Αυτό νομίζω ότι είναι αποτέλεσμα του κακού οδικού δικτύου που υπάρχει στην περιοχή μας και της ελλιπούς εκπαίδευσης των οδηγών. Πρέπει να υπάρχει ένας πιο συστηματικός και τακτικός έλεγχος των οδηγών, γιατί πάλι κατά την ακρόαση στη Διαρκή Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων, αναφέρθηκαν αρκετά νοσήματα που εμφανίζονται σε κάποια φάση της ζωής των οδηγών και είναι υπεύθυνα για τροχαία ατυχήματα και μάλιστα βαριά θανατηφόρα ατυχήματα.

'Ενα μεγάλο θέμα είναι ο συντονισμός των φορέων που ασχολούνται με τα τροχαία ατυχήματα. Τονίστηκαν από τους προηγούμενους συναδέλφους και δεν θέλω να επεκταθώ. 'Ομως αρκετά Υπουργεία, όπως Δημόσιας Τάξης, ΠΕΧΩΔΕ, Μεταφορών και Επικοινωνιών, Εσωτερικών, Υγείας και Πρόνοιας, Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Γεωργίας είναι φορείς στη συμμετοχή για την αντιμετωπίση των τροχαίων ατυχημάτων. Είναι ένα σοβαρό πρόβλημα και στο ξεπέρασμα αυτού του προβλήματος, πέρα από την αναγκαιότητα του μονίμου ενδιαφέροντος όλων των χωρών θα βοηθούσε και η δημιουργία επιτέλους του Ινστιτούτου Οδικής Ασφαλείας που θα βοηθούσε, που θα έβρισκε τρόπους για να ξεπεραστούν οι αγκυλώσεις που υπάρχουν στη διαχείριση αυτών των προβλημάτων.

Επίσης πρέπει να βρεθούν τρόποι ξεπεράσματος των πολλών κοινών υπουργικών αποφάσεων και προεδρικών διαταγμάτων και η απλοποίηση όλης της διαδικασίας του μηχανισμού ελέγχου και υλοποίησης πολιτικών οδικής ασφάλειας. Πρέπει θεσμικά οι αλληλοκαλύψεις ανάμεσα στους φορείς να επιλυθούν, να αρθούν οι υπάρχουσες αγκυλώσεις και τα γραφειοκρατικά εμπόδια.

Ο έλεγχος των κυκλοφορούντων οχημάτων πρέπει να είναι ουσιαστικό να εξασφαλίζει ενδελεχή εξέταση των μηχανικών βλαβών που γίνονται αιτία ατυχημάτων.

Υπάρχουν προτάσεις των φορέων, των εκπαιδευτικών φερ' ειπείν για την ίδρυση σχολής εκπαιδευτών σε επίπεδο ΤΕΙ ή ΑΕΙ, για την αναβάθμιση του ρόλου τους, τη διαδικασία εκπαίδευσης των οδηγών και στην απόκτηση ικανότητας οδήγησης.

Υπάρχουν προτάσεις για την εκπαίδευση τροχαίας, υπάρχουν προτάσεις για τους σχολικούς τροχονόμους, υπήρξαν προτάσεις για σταθμούς Πρώτων Βοηθειών στις οδικές αρτηρίες, υπάρχουν προτάσεις για όριο ηλικίας χορήγησης άδειας σε μοτοσυκλετιστές κλπ.

Από τη συζήτηση του σχεδίου νόμου και στη Διαρκή Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων και στο διάλογο που προηγήθηκε με τους φορείς έπρεπε να υπάρξουν χειροπιαστά αποτελέσματα. Προωθείται με τη μορφή κωδίκων ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας και από τις τοποθετήσεις των Βουλευτών και των φορέων θα μπορούσε να εξασφαλιστεί η βελτίωσή του και να συνδυαστεί με πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση του πορίσματος της διακομματικής επιτροπής για τα τροχαία ατυχήματα. Γιατί εμείς πιστεύουμε μόνος του ο Κ.Ο.Κ. δεν μπορεί να επιφέρει λύσεις στο σοβαρότατο αυτό πρόβλημα της οδικής ασφάλειας για τη χώρα μας, που εξελίσσεται σε μια εθνική αιμορραγία. Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Ο ειδικός αγορητής του Δημοκρατικού Κοινωνικού Κινήματος κ. Δημαράς έχει το λόγο.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΗΜΑΡΑΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, επιτρέψτε μου να ξεκινήσω παραφράζοντας ελαφρώς μια σοφή ρήση του Λόρδου Βύρωνα και μέσω αυτής μπορεί να καταλήξει κανείς στο συμπέρασμα ότι ο καλύτερος προφήτης για το μέλλον είναι η γνώση, η μελέτη, αλλά και η αξιολόγηση των στοιχείων του παρελθόντος.

Μέχρι σήμερα το θέμα που συζητά η Ολομέλεια, το γνωρίζουμε, το έχουμε μελετήσει, αλλά δεν κάνουμε τίποτα. Και εδώ κατά τη γνώμη μας είναι η πεμπτουσία του προβλήματος που σήμερα συζητά η Βουλή με την επιθυμία της Κυβέρνησης αλλά και τη δική μας να ψηφιστεί ένας νέος Κ.Ο.Κ. που θα μπορέσει να βοηθήσει σ' αυτήν τη μεγάλη σύγχρονη εθνική πληγή, έτσι ώστε όσο είναι δυνατόν -και μπορεί και είναι δυνατόν- να μην υπάρχουν ούτε τροχαία ατυχήματα ούτε τροχαία δυστυχήματα στο μέλλον.

Το μέγα, λοιπόν, πρόβλημα είναι αν και κατά πόσο μέχρι σήμερα αυτά που γνωρίζουμε, αυτά που έχουμε διαπιστώσει και μελετήσει μας επιτάσσουν μια συμπεριφορά τέτοια, έτσι ώστε να λέμε πως οι νόμοι και οι κώδικες εφαρμόζονται ή όχι. Δυστυχώς, όμως, το μέγα θέμα και το μέγα πρόβλημα είναι στο αν και κατά πόσο εφαρμόζονται οι κώδικες οδικής κυκλοφορίας. Ο παλιός είναι διαπιστωμένο πως όχι, και ο νέος με την ευχή και ελπίδα ότι κάποτε θα εφαρμοσθεί.

Ουδέποτε εφαρμόστηκε ο παλιός Κ.Ο.Κ. σε βασικότατα άρθρα. Για παράδειγμα οι ζώνες ασφαλείας, κράνος ασφαλείας, μεταφορά παιδιών, διαβάσεις πεζών κλπ. Και το ερώτημα που ανακύπτει και η αγωνία που το συνοδεύει είναι γιατί επομένως ο νέος Κ.Ο.Κ. θα ισχύσει; Με ποιο τρόπο θα φροντίσει η πολιτεία, έτσι ώστε ο Κ.Ο.Κ. κάποτε να εφαρμοστεί;

Είμαι απολύτως βέβαιος ότι όλοι οι συνάδελφοι, επειδή είναι υποχρεωμένοι να μετακινούνται συνεχώς στα εθνικά και επαρχιακά δίκτυα της χώρας, έχουν διαπιστώσει ότι είναι ελλιπής η αστυνόμευση. Επομένως είναι ελλιπής και αποδεικνύει την αδυναμία της πολιτείας και αποκαλύπτει την αδυναμία και τη βούλησή της να εφαρμοστούν κάποτε οι κώδικες οδικής κυκλοφορίας.

Για να μπορέσει κανείς να προσεγγίσει το πρόβλημα, επιτρέψτε μου να πω ότι νομιμοποιείται να ξεκινήσει με μία γενικότερη παρατήρηση που λέει τα εξής:

Σημασία δεν έχει τόσο τι περιλαμβάνει ο Κ.Ο.Κ. όση σημασία έχει εάν εφαρμόζεται.

Ο νέος Κ.Ο.Κ. -και πρέπει να το πούμε- είναι μια καλή προσπάθεια. Και η κριτική που θα επιχειρήσουμε σε κάποια άρθρα που υπάρχουν στο νέο Κώδικα, δεν σημαίνει ότι δεν είναι καλά. Εκεί που θα επιμείνουμε -και ειλικρινά σας λέμε, κύριε Υπουργέ, ότι θα σας βοηθήσουμε στις προσπάθειές σας- είναι να εφαρμοσθεί. Η μεγάλη αδυναμία είναι στο εάν και κατά πόσον μπορεί η σύγχρονη ελληνική πολιτεία να εφαρμόσει επιτέλους τους νόμους.

Θα σας θυμίσω κάτι που ειπώθηκε στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας -και που είναι πολύ σημαντικό και ίσως είναι χρήσιμο να το πληροφορηθείτε- ότι αυτήν τη στιγμή υπάρχουν γύρω στους σαράντα χιλιάδες νόμους τους οποίους δεν γνωρίζει κανείς ούτε καν η πολιτεία. Δεν έχουν ποτέ κωδικοποιηθεί αυτοί οι νόμοι και δεν μπορεί κανένας από εμάς, από τους εκπροσώπους του ελληνικού λαού, πολύ περισσότερο κανείς από τους πολίτες να προστρέξει σ' αυτούς για να βρει ή να υπερασπισθεί το δίκιο του. 'Αρα λοιπόν, καλά κάνετε και φέρνετε το νέο Κ.Ο.Κ.

Πέρα από τις επιμέρους παρατηρήσεις που θα κάνουμε, εκείνο που επιβάλλεται είναι ότι θα πρέπει να δραστηριοποιηθούμε όλοι πάνω σ' αυτό το πρόβλημα. Το θέμα δεν είναι κομματικό. Είναι εθνικό. Θα πρέπει να δραστηριοποιηθούμε όλοι, έτσι ώστε επιτέλους όλοι να δούμε θετικά αποτελέσματα από την εφαρμογή του νέου Κ.Ο.Κ.

Μ' αυτό δεν θέλω να σας επιβαρύνω περισσότερο. Θέλω απλά να σας πω -και στο βαθμό που μου επιτρέπεται και είναι δυνατόν- ότι δεν πρέπει να εφησυχάσετε με την ψήφιση του Κ.Ο.Κ. Θα είμαστε στο πλευρό σας, έτσι ώστε να εφαρμοσθεί και να δούμε απτά και θετικά τα αποτελέσματα στο μέλλον.

Ξέρετε ότι το τριήμερο των Απόκρεων είχαμε πάλι δεκαεπτά νεκρούς. Είναι απίστευτο. Κάθε Σαββατοκύριακο -μάλιστα τώρα που θα αρχίσει η άνοιξη και το καλοκαίρι- ξέρετε τι γίνεται. Μπαίνουμε σε ένα αυτοκίνητο για να πάμε να σκοτωθούμε ή να σκοτώσουμε κάποιον άλλον. Κάποτε δεν πρέπει να σταματήσει αυτό, να περιορισθεί; Είναι δυνατόν η Ελλάδα να είναι πρώτη στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση σε τροχαία ατυχήματα και στην οποία θέλουμε να μπούμε;

Επιτρέψτε μου μετά από αυτές τις παρατηρήσεις ως μία εισαγωγική τοποθέτηση, να αναφερθώ και πάλι στο πρόβλημα αυτό όπως έχει καταγραφεί τα τελευταία χρόνια. Θέλω να πω ότι παρά την ψήφιση του πορίσματος από την ειδική επιτροπή, που ήταν ομόφωνο και το οποίο περιελάμβανε πάρα πολλά θετικά στοιχεία, εκτιμούμε ότι είναι σκόπιμο να αναφερθούμε και πάλι σε νούμερα σήμερα για να τρομάξουμε τους συμπατριώτες μας μήπως κάποτε και η πολιτεία, αλλά και εκείνοι -διότι έχουν μεγάλη ευθύνη και αυτοί- συνέλθουμε σε ένα από τα πιο δραματικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα τα τελευταία χρονια.

Κάθε χρόνο, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, από το 1985-1995 -αναφέρομαι σε μια δεκαετία- συμβαίνουν γύρω στα είκοσι τέσσερις χιλιάδες τροχαία ατυχήματα και δυστυχήματα. Δηλαδή, θάνατοι και τραυματισμοί. Το ίδιο χρονικό διάστημα οι νεκροί κάθε χρόνο είναι γύρω στις δύο χιλιάδες ίσως και περισσότεροι. Ποτέ δεν έχει καταγραφεί ο αριθμός των ανθρώπων που είναι βαριά τραυματισμένοι και εν συνεχεία πεθαίνουν εξαιτίας του τροχαίου.

'Εχουν διπλασιασθεί οι νεκροί. Οι τραυματίες ελαφρά και βαριά κάθε χρόνο για το χρονικό διάστημα 1985-1995 φθάνουν περίπου τις τριάντα τρεις χιλιάδες. Στην περίοδο 1980-1993, στα δεκαπέντε κράτη της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, τα τροχαία ατυχήματα παρουσιάζουν μείωση κατά 9%, ενώ στην Ελλάδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 34%. Οι νεκροί στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση μείωση κατά 22%, στην Ελλάδα αύξηση κατά 64%. Είναι συνταρακτικά και αποκαλυπτικά τα νούμερα από τη μελέτη μιας δεκαετίας.

Οι κυριότεροι παράγοντες στην Ελλάδα των ατυχημάτων, από πλευράς απόλυτου αριθμού, είναι η ταχύτητα. Είναι η μεγάλη ευθύνη των συμπατριωτών μας οδηγών αυτοκινήτων και δικύκλων. Αφήνω αυτούς οι οποίοι πολλές φορές σκοτώνονται χωρίς να φταίνε γιατί κάποιος άλλος είναι άφρων.

Δεν ξέρει τι σημαίνει "πατάω γκάζι" και δεν ξέρει να χειρισθεί το αυτοκίνητο. Αυτοκίνητα τέλειας τεχνολογίας σήμερα, με δυνατότητα ανάπτυξης μεγάλης ταχύτητας, αλλά με απόλυτη την άγνοια του ανθρώπου που βρίσκεται στο τιμόνι είτε αυτός είναι νέος είτε είναι μεγάλος είτε είναι γυναίκα είτε είναι άνδρας.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ξεκινήσει εκστρατεία εδώ και τώρα μέσω των τηλεοπτικών σταθμών, κρατικών και ιδιωτικών και των ραδιοφώνων, μέσω της δυνατότητας που έχει η πολιτεία να παρέμβει στην παιδεία, στα σχολεία, δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια και στο βαθμό που είναι υποχρεωμένη ιστορικά να το κάνει, για να ενημερώσει τους 'Ελληνες πολίτες τι σημαίνει πια σήμερα αυτοκίνητο, ποιες δυνατότητες έχει, ποια είναι τα αντανακλαστικά των απλών ανθρώπων, τι πρέπει να γνωρίζουν και πώς πρέπει να συμπεριφέρονται. Διότι εκτός των άλλων, κύριε Υφυπουργέ, έχω την εντύπωση -και αν κάνω λάθος ας με διορθώσετε- ότι δεν είναι και σπουδαία κοινωνική κατάκτηση σήμερα να έχει κανένας αυτοκίνητο. Σπουδαία, όμως, κοινωνική κατάκτηση είναι να ξέρει πώς να συμπεριφέρεται απέναντι και στους συνανθρώπους του.

Η αποτίμηση τώρα -μέγα θέμα που αφορά τους πάντες- του κόστους των ατυχημάτων ή δυστυχημάτων στην Ελλάδα. Νομίζω ότι έχετε προβληματισθεί και εσείς. Kαι θεωρητικά είναι μία δύσκολη προσέγγιση το πόσο, πώς και τι κοστίζει στην πολιτεία. Εν πάση περιπτώσει, η ομάδα εργασίας εμπειρογνωμόνων έχει εκτιμήσει ότι ετησίως το κόστος των ατυχημάτων και δυστυχημάτων ξεπερνάει τα εκατόν δεκαπέντε περίπου δισεκατομμύρια (115.000.000.000) δραχμές. Προέχει -και είναι σπουδαιότερο αγαθό- η ζωή ενός και μόνο συνανθρώπου μας, παρά τα εκατόν δεκαπέντε δισεκατομμύρια (115.000.000.000) δραχμές. Και αυτό ίσως να έχει μεγάλη σημασία για τον τρόπο με τον οποίο θα κινητοποιηθεί από αύριο το πρωϊ η πολιτεία για να αντιμετωπίσει το μεγάλο θέμα.

'Ερχεται το Πάσχα -το ξέρετε πάρα πολύ καλά- και όλοι επιθυμούν να περάσουν αυτήν την αποκαλυπτική στιγμή του Ελληνισμού με τους συγγενείς, τους φίλους, τα παιδιά τους και να απολαύσουν την πρώτη μορφή της 'Ανοιξης. Και ενώ θα έπρεπε η προσοχή να είναι στραμένη αλλού, όταν γυρίζουμε την άλλη μέρα το πρώτο θέμα των εφημερίδων εδώ και δεκαπέντε χρόνια είναι "θρηνήσαμε τόσους". Νεκρολογία είναι ουσιαστικά τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων την επομένη των ημερών του Πάσχα. Κάτι πρέπει να κάνουμε. Ξεκινήστε από τώρα. Ειλικρινά σας το λέω ότι θέλουμε να είμαστε όλοι μαζί. Δεν διαφωνεί κανείς. Κάντε, όμως, κάτι. Εσείς έχετε τη δυνατότητα να αναπτύξετε τις πρωτοβουλίες.

Ποια είναι η οδική ασφάλεια σήμερα στην Ελλάδα. 'Εχει διατυπωθεί, αλλά επιτρέψτε μου να το αναφέρω ξανά ότι αποτελεί σύστημα τεσσάρων παραγόντων:

Πρώτον, της χρήσης του αυτοκίνητου. Η χρήση δεν αφορά μόνο τους οδηγούς. Θα πρέπει να δούμε και ποια είναι η συμπεριφορά των επιβατών των αυτοκινήτων και των πεζών.

Δεύτερον, σε ποια κατάσταση βρίσκεται το όχημα.

Τρίτον, η οδική υποδομή και το οδικό περιβάλλον, που πολλές φορές ξέρετε πάρα πολύ καλά ότι δεν είναι αυτό που πρέπει και αρμόζει σήμερα στον 'Ελληνα πολίτη.

Και τέταρτον, ο έλεγχος του συστήματος που είναι ουσιαστικά το κορυφαίο πρόβλημα και η αγωνία όλων. Δηλαδή η επιτήρηση, η αστυνόμευση, η πρόληψη, η καταστολή, η περίθαλψη.

Το ελληνικό Κοινοβούλιο στο μέγα αυτό θέμα έχει ανταποκριθεί με μία ευαισθησία ζηλευτή. Το γεγονός ότι καθυστέρησε η Κυβέρνηση να φέρει προς επικύρωση το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής στη Βουλή των Ελλήνων, είναι κάτι για το οποίο δεν θα πρέπει να υπερηφανεύεστε. Και έχει ασκηθεί κριτική από όλες τις πλευρές της Βουλής στην Κυβέρνηση σήμερα. Εν πάση περιπτώσει, όμως, ήλθε, επικυρώθηκε με έναν τρόπο και το μέγα ζητούμενο είναι πώς θα εφαρμοστεί.

Αναφερόμενος, κύριε Υφυπουργέ, στο νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, επιτρέψτε μου μερικές γενικές παρατηρήσεις, έτσι τουλάχιστον όπως μπόρεσα να τις σταχυολογήσω και να τις προσεγγίσω με τη βοήθεια του καθηγητού κ. Γιάννη Παπαδόπουλου, που είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έχει ιδιαίτερη γνώση των τροχαίων, μελέτες οι οποίες έχουν γίνει πολλές φορές αποδεκτές από πολλούς παράγοντες.

Παράπονο: Κατά τη διάρκεια της συζήτησης στην Επιτροπή είχαμε ζητήσει να κληθεί και να διατυπώσει σκέψεις και απόψεις επί του νέου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας ένας κατ' εξοχήν ειδικός επιστήμονας στο θέμα, αλλά η πρότασή μας αυτή δεν έγινε δεκτή. Νομιμοποιούμαι, λοιπόν, να καταφύγω σε κάποιες από τις παρατηρήσεις του και να σας πω τα εξής:

Υπάρχει μια γενική παρατήρηση ότι είναι πολύ προτιμότερο, να υπάρχουν χαμηλά πρόστιμα, με εξαίρεση τη διαπίστωση της αλκοόλης στο αίμα και την παραβίαση του ερυθρού σηματοδότη, σε συνδυασμό με συχνές κλήσεις, παρά να υπάρχουν μεγάλα πρόστιμα, όταν μάλιστα ο οδηγός γνωρίζει ότι υπάρχει μικρή πιθανότητα να του δοθεί κλήση. Εδώ, αναφύεται ο παράγων "ανεπαρκής αστυνόμευση". Καλύτερα να υπάρχει μία κλήση και να υποχρεώνεται κάποιος κάποια στιγμή, με μια διαδικασία που η πολιτεία θα πρέπει να βρει, να την πληρώσει, παρά να παίρνει κλήσεις, να τις πετάει στο καλάθι των αχρήστων, να μην τις πληρώνει ποτέ και την επόμενη ημέρα, να συμπεριφέρεται πάλι με τον ίδιο επιπόλαιο τρόπο κατά τη διάρκεια της μετακίνησής του όποια και είναι αυτή και για όποιον λόγο και αν γίνεται.

Θεωρούμε ότι είναι μικρό το ποσό των είκοσι τριών χιλιάδων (23.000) δραχμών για την έλλειψη ζωνών ασφαλείας στο αυτοκίνητο. Και είναι πολύ μικρό το ποσό, σε σχέση με το ποσό για την έλλειψη άδειας κυκλοφορίας.

Και ξέρετε; Υπάρχει μία μελέτη, η οποία λέει ότι, εάν μπορούσαμε να εφαρμόσουμε αυτό που προβλέπει και ο παλιός Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας, δηλαδή την υποχρεωτική υπάρξη ζωνών ασφαλείας στο αυτοκίνητο και τη χρήση τους βεβαίως, τότε θα είχαν μειωθεί τα δυστυχήματα σε ένα ποσοστό που ξεπερνά το 60%.

Και υπάρχει και μία πρόταση την οποία, όσο και αν μας προσβάλλει, πρέπει να σας την πω. Η πρόταση αυτή λέει ότι το πρώτο παράδειγμα πρέπει να δοθεί από τους Βουλευτές του ελληνικού Κοινοβουλίου, από τον Πρωθυπουργό, από τις αστυνομικές αρχές. Να μην κυκλοφορεί κανένας μας χωρίς να φοράει τη ζώνη ασφαλείας. Είναι ένα πρώτο παράδειγμα που πρέπει να δώσουμε στον απλό 'Ελληνα πολίτη. Και το λέω ειλικρινά, κύριε Υφυπουργέ: Πρέπει να το κάνουμε. Είναι το ελάχιστο, στο οποίο μπορούμε να καταφύγουμε, για να πειστεί ο απλός 'Ελληνας πολίτης ότι δεν λέμε μόνον, αλλά και πράττουμε.

Κύριοι συνάδελφοι, από αύριο το πρωϊ θα σας δίνω κλήσεις. Θα δίνω κλήση σε όποιον έρχεται στη Βουλή χωρίς να φοράει τη ζώνη ασφαλείας. Για φανταστείτε, αν μπορούσα να το κάνω! Μέσα από την υπερβολή -και επιτρέψτε μου να σας ζητήσω συγγνώμη- υπάρχει κάτι που είναι πολύ αληθινό. Το μέγα ζητούμενο σήμερα, γενικότερα στην πολιτική ζωή της χώρας -και το οποίο άπτεται το θέματος- είναι, όταν εμείς λέμε, αλλά δεν κάνουμε. Και αν λέμε κάτι που μπορούμε να κάνουμε, να είναι ορατό. Να μη δίνουμε το δικαίωμα σε κανέναν να αμφισβητεί την αξιοπρέπεια και την αξιοπιστία του 'Ελληνα Βουλευτή. Και σας το λέω αυτό, γιατί το έχω ακούσει πολλές φορές. Υπάρχουν πολλοί συνάδελφοι οι οποίοι ανταποκρίνονται σε αυτό το κοινό περί δικαίου αίσθημα και φορούν τις ζώνες ασφαλείας. 'Ομως, κανένας από εμάς δεν μπορεί να αμυνθεί απέναντι σε ένα τέτοιο αίτημα. Και δεν είναι μόνον αυτό. Και οι αστυνομικοί.

Για το δεύτερο άρθρο, κύριε Υφυπουργέ, υπάρχει μία παρατήρηση που αναφέρεται στη λωρίδα κυκλοφορίας. Μία των κατά μήκος ζωνών στις οποίες χρειάζεται το οδόστρωμα με ή χωρίς διαγραμμίσεις ή άλλα κατάλληλα διαχωριστικά μέσα. Εδώ, δεν υποχρεώνεται το κράτος να διαχωρίζει με οριζόντια σήμανση ή άλλα μέσα τις λωρίδες, πράγμα που είναι βασικό για την πρόληψη ατυχημάτων ή το λιγότερο για την καθοδήγηση του οδηγού τη νύχτα. Το έχετε διαπιστώσει και εσείς ενδεχομένως πολλές φορές, κυκλοφορώντας για να μεταβείτε στην ιδιαίτερη πατρίδα σας. Περνάτε από σημεία δρόμου που δεν ξέρετε, αν θα πρέπει να πάτε ευθεία ή να στρίψετε αριστερά ή δεξιά. Είναι φοβερό το γεγονός της απουσίας σήμανσης στο εθνικό δίκτυο.

Μία άλλη παρατήρηση είναι για το άρθρο 12 και έχει σχέση με τη ζώνη ασφαλείας. Δεν ξέρω, ίσως θα έχετε και ειδικούς συμβούλους οι οποίοι γνωρίζουν πολύ καλά το θέμα. 'Ομως εγώ δεν μπορώ να καταλάβω, γιατί θα πρέπει να υπάρχει λόγος ή ερμηνεία ή τρόπος για να απαγορεύεται η χρήση της ζώνης ασφαλείας σε κάποιες περιπτώσεις.

Παράδειγμα: Γιατί δεν πρέπει οι έγκυες γυναίκες να έχουν ζώνη ασφαλείας; Διεθνώς επιβάλλεται να φορούν ζώνη ασφαλείας. Επίσης αναφέρει το άρθρο 12 ότι τα άτομα που το ανάστημά τους είναι κάτω από 1.50 μέτρο δεν επιβάλλεται να φορούν ζώνη ασφαλείας. Γιατί; Είναι πρόσωπα και συνάνθρωποί μας άλλης κατηγορίας; Αυτοί δηλαδή, επιτρέπεται να σκοτώνονται; Για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα πρέπει να διαμορφωθεί με ένα τέτοιο τρόπο το κάθισμα, ώστε αυτά τα άτομα να κάθονται πιο πάνω. Αυτό να γίνει όμως.

'Αλλη μια παρατήρησή μου έχει να κάνει με το άρθρο 42. Πριν από λίγο καιρό επί υπουργίας του κ. Ρωμαίου είχε ξεκινήσει μία προσπάθεια με τα αλκοτέστ. Με τους ρυθμούς ελέγχου αλκοτέστ εάν ένας πιαστεί για δεύτερη φορά σημαίνει ότι κατά πάσα πιθανότητα οδηγούσε πιωμένος πολύ συχνά. Εάν ένας συλληφθεί για δεύτερη φορά με μη νόμιμα επίπεδα αλκοόλ στο αίμα θα πρέπει ανεξάρτητα ατυχήματος και ανεξάρτητα ύψους επιπέδων, να του αφαιρείται το δίπλωμα και να υπάρχει υποχρέωση επανεκπαίδευσης και πιστοποιητικό ψυχολόγου.

Πολλές παρατηρήσεις έχουμε κάνει όλοι οι συνάδελφοι. Η αγωνία όλων έχει καταγραφεί. Εμένα θα μου επιτρέψετε να επανέλθω στην πρόταση που είχαμε κάνει κατά τη διάρκεια της συζήτησης του πορίσματος, ότι από τώρα το Υπουργείο και η Κυβέρνηση θα πρέπει να ανακοινώσουν και να αναδείξουν τον πρώτο χρόνο του νέου αιώνα, το 2000, ως έτος καταπολέμησης των τροχαίων ατυχημάτων και δυστυχημάτων. Περιμένουμε να το δούμε και θα συμπράξουμε.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Ο Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών κ. Νικόλαος Σαλαγιάννης έχει το λόγο.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η αποτύπωση και στο πόρισμα της διακομματικής επιτροπής αλλά και η με κάθε τρόπο προβολή της τραγικότητας των τροχαίων ατυχημάτων στη χώρα μας, κατά την προσωπική μου άποψη αναδεικνύει το σημείο στο οποίο συμποσούνται πολλές από τις κακοδαιμονίες μας. Αυτό αφορά και την πολιτεία διαχρονικά με τις αδυναμίες της, τις ολιγωρίες της, αφορά όμως και τη νοοτροπία μας, αφορά την αδιαφορία και την έλλειψη ευθύνης για τη ζωή μας αλλά και για τη ζωή των άλλων, αφορά και έναν ιδιότυπο "τσαμπουκά" που έχουμε όταν είμαστε στους δρόμους, αφορά όμως σίγουρα τη νοοτροπία μας.

Και η πολιτεία, λοιπόν, αναδεικνύεται σ' αυτό με τις ολιγωρίες και τις αδυναμίες της, αλλά και η ίδια η νοοτροπία που μας διακατέχει και είναι από τα μικρά μειονεκτήματά μας, από τα πολλά ή λίγα που έχουμε.

Για να μη νεκρολογούμε, λοιπόν -και εγώ λέω ότι θα νεκρολογούμε ακόμα και αν ένας τραυματίας και ένας νεκρός υπάρχει στους δρόμους- θα χρειαστούν όχι μόνο μέτρα θεσμικά, αλλά και μακρά πορεία, μακρύς δρόμος για να αλλάξει και η νοοτροπία μας, αλλά και η δυνατότητα της πολιτείας να εφαρμόζει τους νόμους που η ίδια κάνει. Αυτή είναι η αλήθεια.

Επομένως δεν απεικονίζεται η αλήθεια και η πραγματικότητα και απλά κυνηγάμε ανεμόμυλους, αν λέμε "αφού η Κυβέρνηση ανακάλυψε και συμφωνεί με το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής, γιατί έχουμε ακόμα τροχαία ατυχήματα;". Μακρύς ο δρόμος για να φθάσουμε στο σημείο να μην έχουμε τροχαία ατυχήματα. Αυτή είναι η αλήθεια.

Αγαπητοί συνάδελφοι, όλη η κουβέντα γίνεται σήμερα για το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής. Αυτή η κουβέντα επανέρχεται ασφαλώς γιατί το πόρισμα συμπυκνώνει με τρόπο πολύ σημαντικό και πολύ σοβαρό και τεκμηριωμένο το τι συμβαίνει και δίνει και κατευθύνσεις για τα μέτρα που πρέπει να παρθούν.

Αυτή η κουβέντα έγινε επανειλημμένα. 'Εγινε στη διακομματική επιτροπή, έγινε στην Ολομέλεια της Βουλής. Νομίζω ότι αξίζει καλύτερη τύχη στο νέο Κ.Ο.Κ. ώστε να μιλήσουμε γι'αυτόν. Γιατί μπορεί να μην είναι πανάκεια, μπορεί με το νέο Κ.Ο.Κ. να μη λύνεις το πρόβλημα, είναι όμως το βασικό εργαλείο, είναι απαραίτητη προϋπόθεση, είναι το κλειδί, είναι τουλάχιστον μία από τις σημαντικότερες παραμέτρους για να λυθεί το πρόβλημα. Ε, λοιπόν, δεν του αξίζει καλύτερη τύχη, ώστε να συζητήσουμε γι'αυτόν; Γιατί μέχρι τώρα ελάχιστη κουβέντα έγινε εδώ για το νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Και λέμε ότι πρέπει να ενημερωθεί ο πολίτης, να μάθει ο πολίτης, να ξέρει τι λέει ο νέος Κ.Ο.Κ., αλλά εμείς στη Βουλή των Ελλήνων δεν κουβεντιάζουμε ουσιαστικά γι' αυτόν σήμερα. Αυτή είναι η αλήθεια, αυτή είναι η πραγματικότητα.

Θαρρώ ότι πρέπει να τιμήσουμε την προσπάθεια που έκανε η Επιστημονική Επιτροπή επί 15 μήνες με πάρα πολλές συνεδριάσεις -δύο φορές το μήνα τουλάχιστον- να θυμήσουμε ότι ο νέος Κ.Ο.Κ. απαντά και συμπεριλαμβάνει ό,τι προτάσεις έχει η διακομματική επιτροπή γι' αυτόν τον Κώδικα. Δεν υπάρχει πρόταση -και αν κάποιος έχει τέτοια πρόταση να την πει εδώ- που να προτείνει η διακομματική επιτροπή στον τομέα του Κ.Ο.Κ. και να μην συμπεριλαμβάνεται στο νέο Κ.Ο.Κ. Ο Κώδικας συμπεριλαμβάνει όλες τις προτάσεις της διακομματικής επιτροπής. Μιλάμε γι' αυτόν όμως, δεν μιλάμε για τις άλλες παραμέτρους της οδικής ασφάλειας και των τροχαίων ατυχημάτων. Για τον Κώδικα μιλάμε σήμερα.

Θα μου επιτρέψετε, αγαπητοί συνάδελφοι, να ισχυριστώ, να έχω την πεποίθηση, ότι ο νέος Κώδικας -πέρα από τα συγκεκριμένα μέτρα και τα εκσυγχρονιστικά ζητήματα που θέτει σε σχέση με την κοινοτική και διεθνή νομοθεσία- περιλαμβάνει μία νέα φιλοσοφία προστασίας της ζωής, σεβασμού της ζωής, σεβασμού στα άτομα που έχουν ιδιαίτερη ανάγκη, καθώς και έναν σημαντικό ρόλο προστασίας του περιβάλλοντος.

Θέλω να καταγράψω ότι περιέχει μία καινούρια φιλοσοφία γύρω απ' όλα αυτά, αλλά ταυτόχρονα επιχειρεί να δημιουργήσει συνείδηση οδικής ασφάλειας στον 'Ελληνα πολίτη.

Θα απαντήσω σε μερικά βασικά ερωτήματα: Ο νέος Κώδικας έχει συγκεκριμένους στόχους; Αυτούς τους στόχους τους υλοποιεί; Ο νέος Κώδικας κάνει τομές σοβαρές; Ο νέος Κώδικας επιφέρει αλλαγές, μεταρρυθμίσεις στον παλιό Κώδικα; Θα προσπαθήσω να απαντήσω με λίγα λόγια σ'αυτά.

Ισχυρίζομαι ότι ο νέος Κώδικας έχει στόχους συγκεκριμένους. Πρώτος στόχος, ο προσανατολισμός των πεζών και των οδηγών σε μέτρα, ενέργειας και πρωτοβουλίας, που μειώνουν τις αιτίες πρόκλησης ατυχημάτων.

Δεύτερος στόχος, η κωδικοποίηση των διατάξεων, ώστε να επιτυγχάνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και η απομνημόνευση και η συνειδητοποίηση από τους πολίτες γύρω από τις κυρώσεις που θα υποστούν, αν παραβιάσουν τον Κώδικα και μάλιστα αν η παραβίαση αυτή αφορά ατυχήματα που μπορεί να επιφέρουν θάνατο ή τραυματισμό.

Τρίτος στόχος, η εξασφάλιση της αναλογικότητας ανάμεσα στην επικινδυνότητα της παράβασης και στην κύρωση που θα επιφέρει αυτή.

Τέταρτος στόχος, η εξασφάλιση συνθηκών αποτελεσματικότητας των κυρώσεων και της ισότητας μεταξύ των πολιτών για να μην είναι μία κύρωση μόνο για τους μη έχοντες, αλλά και για τους έχοντες.

Πέμπτος στόχος, η μείωση των προστίμων για δευτερεύουσας σημασίας παραβιάσεις, όπως η ελεγχόμενη ή η παράνομη στάθμευση κλπ. και η ταυτόχρονη αύξηση των προστίμων για πιο σοβαρές παραβάσεις, εκείνες που προκαλούν θανατηφόρα ατυχήματα και πολύ σοβαρούς τραυματισμούς σε επιβάτες και σε πεζούς.

'Εκτος στόχος, η εισαγωγή νέων ρυθμίσεων που στοχεύουν στην οδική ασφάλεια και στην προστασία της ποιότητας της ζωής των κατοίκων και στην ασφαλή κυκλοφορία των ατόμων με ειδικές ανάγκες και των παιδιών.

Κάνει τομές ο νέος ΚΟΚ; Υποστηρίζω ότι ο νέος ΚΟΚ κάνει μεγάλες τομές. Επιχειρεί πλήρη αναμόρφωση του συστήματος κυρώσεων σε όσους παραβιάζουν τις διατάξεις του. Περιέχει διατάξεις διοικητικών κυρώσεων για τους υπαίτιους σοβαρών τροχαίων ατυχημάτων. Εισάγει νέες ρυθμίσεις για τη χρήση αλκοόλ. Με τον υπό αναμόρφωση Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας επιχειρείται ο εξορθολογισμός των κυρωτικών κανόνων και η οργάνωσή τους σε ενιαίο σύστημα που να διαπνέεται από πέντε βασικές αρχές.

Πρώτη αρχή, είναι η αποτροπή των οδηγών από παραβάσεις που σύμφωνα με τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία θέτουν κατά κανόνα σε κίνδυνο την σωματική ακεραιότητα και τη ζωή των χρηστών του οδικού δικτύου.

Δεύτερη αρχή, είναι η εξασφάλιση αναλογικότητας ανάμεσα στην επικινδυνότητα από τη μια μεριά και στη βαρύτατα της κύρωσης από την άλλη.

Τρίτη αρχή, είναι η ένταση των προληπτικών μέτρων με την αύξηση των κυρώσεων για εκείνους που παραβαίνουν τις διατάξεις του ΚΟΚ και γίνονται υπαίτιοι ατυχήματος.

Τέταρτη αρχή, για λόγους ισότητας και αποτελεσματικότητας οι κυρώσεις δεν έχουν μόνο οικονομικό αντίκτυπο που οι έχοντες μπορούν να πληρώσουν, αλλά έχουν και διοικητικές ποινές, όπως αφαίρεση της άδειας οδήγησης και των στοιχείων κυκλοφορίας του οχήματος. Αυτές οι ποινές λειτουργούν αναλογικά προς όλους τους πολίτες και τους χρήστες των οδών.

Πέμπτη αρχή είναι η απλούστευση του συστήματος κυρώσεων, ώστε να είναι ευχερέστερη η γνώση του και η εφαρμογή του από τους πολίτες και τη διοίκηση.

Ο νέος Κώδικας εισάγει νέες ρυθμίσεις, επιφέρει αλλαγές και κάνει βελτιώσεις στον ισχύοντα Κώδικα. Θα ήθελα δε να επισημάνω τη βασική καταγραφή που κάνει και η επιτροπή. Χωρίς αξιόπιστο και αποτελεσματικό σύστημα ελέγχου και επιβολή των προβλεπομένων κυρώσεων οι ρυθμίσεις του Κώδικα θα είναι ανενεργές. Τότε δεν θα μπορούμε να μιλάμε για αποτελεσματικότητα στη λειτουργία του συστήματος πρόληψης ατυχημάτων.

Οι βασικότερες βελτιώσεις είναι οι εξής: Πρώτον, θεσπίζονται ειδικοί κανόνες κυκλοφορίας για τις περιοχές κατοικίας που χαρακτηρίζονται και επισημαίνονται ως περιοχές ήπιας κυκλοφορίας.

Δεύτερον, δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στη λειτουργία του θεσμού του σχολικού τροχονόμου, εισάγεται στο άρθρο 4 η νέα σχετική πληφοριακή πινακίδα Π93 ενώ στο άρθρο 45 ορίζεται ότι η μη συμμόρφωση σε σήμα σχολικού τροχονόμου για διακοπή της κυκλοφορίας αποτελεί πλημμέλημα που επιφέρει ποινή φυλάκισης μέχρι ενός έτους.

Τρίτον, με στόχο τη βελτίωση των συνθηκών οδικής κυκλοφορίας όχι μόνο των οχημάτων, αλλά και των πεζών, η υποχρέωση των πεζών για παραχώρηση προτεραιότητας στα οχήματα, που προβλέπεται στον παλιό Κώδικα, δεν ισχύει.

Τέταρτον, αναγνωρίζοντας το ιδιαίτερο καθήκον και την ευαισθησία που πρέπει να επιδεικνύει η πολιτεία για τη διευκόλυνση της κυκλοφορίας των ατόμων με ειδικές ανάγκες παρέχεται με το νέο άρθρο 9 εξουσιοδότηση για τη λήψη αντίστοιχων μέτρων με την εγκατάσταση ειδικών μέσων σήμανσης και σηματοδότησης με συσκευές εκπομπής ηχητικών σημάτων, με ειδικές ανάγλυφες επιφάνειες στους χώρους δημόσιας κυκλοφορίας και με ειδική διαμόρφωση των χώρων δημόσιας κυκλοφορίας.

Πέμπτον, με νέα παράγραφο στο άρθρο 10 επιβάλλεται η νόμιμη υποχρέωση και η ευθύνη της διοίκησης υπό την οποιαδήποτε μορφή της για την καλή κατασκευή και συντήρηση του οδικού δικτύου και για την εύλογη ρύθμιση της χρήσης, αναλαμβάνοντας έναντι όσων συμμετέχουν στην κυκλοφορία συναλλακτικές υποχρεώσεις για την αποτροπή κινδύνων ή ζημιών.

'Εκτον, με τη μερική αναπροσαρμογή του άρθρου 11 και με στόχο την επίλυση προβλημάτων που δημιουργήθηκαν από ρυθμίσεις του ισχύοντος Κώδικα, όσον αφορά τις διαφημίσεις, προτείνονται οι εξής τροποποιήσεις:

Πρώτον, στις οδούς που βρίσκονται εντός σχεδίου πόλεως απαγορεύονται διαφημίσεις στο χώρο της οδού, αν το επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας είναι ανώτερο των εβδομήντα χιλιομέτρων ανά ώρα, ανεξαρτήτως αν αυτή η οδός είναι εθνική ή επαρχιακή ή αν ανήκει ή όχι στο βασικό οδικό δίκτυο.

Δεύτερον, διατηρείται η εξουσιοδότηση προς τον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ να καθορίζει με απόφασή του και άλλες κατηγορίες οδών ή και μεμονωμένες οδούς ή τμήματα οδών, όπου η διαφήμιση απαγορεύεται στο χώρο της οδού, στη ζώνη που καθορίζεται από τις οικοδομικές ή τις ρυμοτομικές γραμμές.

Τρίτη τροποποίηση: Με τη νέα παράγραφο 2 του άρθρου 11 και με σκοπό τη διασφάλιση της οδικής ασφάλειας εισάγεται η γενική διάταξη απαγόρευσης των επιγραφών και διαφημίσεων, οι οποίες μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στην κυκλοφορία. Παρόμοια απαγόρευση με γενικές διατάξεις ισχύει στη Γερμανία.

Τέταρτη τροποποίηση: Με νέα παράγραφο 5 στο άρθρο 11 ορίζεται ρητά ότι η τοποθέτηση διαφημιστικών πλαισίων και διαφημίσεων σε στέγαστρα στάσεων αστικών και υπεραστικών συγκοινωνιών επιτρέπεται για λόγους ασφαλείας του επιβατικού κοινού, είτε στην πίσω πλευρά του στεγάστρου είτε στην πλευρά που βρίσκεται στο αντίθετο προς την κατεύθυνση της κυκλοφορίας άκρο του στεγάστρου.

Πέμπτη τροποποίηση: Με τη νέα παράγραφο 6 απαγορεύεται για λόγους οδικής ασφάλειας η εκατέρωθεν των εθνικών και επαρχιακών οδών στάθμευση οχημάτων καθώς και η εγκατάσταση υπαίθριων μικροκαταστημάτων ή κινητών και ακίνητων καντινών.

'Εκτη τροποποίηση: Εισάγεται η συνυπευθυνότητα οδηγού και επιβάτη για τη χρήση ζωνών ασφαλείας και του προστατευτικού κράνους. Επίσης ορίζεται ότι οι οδηγοί έχουν αυξημένη ευθύνη για την ασφάλεια των επιβατών τους, όσον αφορά τη χρήση της ζώνης ασφάλειας και του προστατευτικού κράνους. Επιπλέον επιβάλλεται η υποχρέωση προστασίας των παιδιών ηλικίας μικρότερης των δώδεκα ετών, όταν μεταφέρονται με αυτοκίνητο, με ειδικά μέσα συγκράτησης και προστασίας.

Επίσης, με μια σειρά ειδικών διατάξεων, ορίζεται η ευθύνη των οδηγών δημόσιας χρήσης οχημάτων για τη λήψη μέτρων παθητικής προστασίας των μεταφερομένων επιβατών.

'Εβδομη βελτίωση: Με την παράγραφο 9 του άρθρου 12 δίνεται εξουσιοδότηση για την εισαγωγή μαθήματος οδικής ασφάλειας σε όλες τις βαθμίδες του σχολείου, δίνοντας ιδιαίτερη σημασία και βαρύτητα στην απόκτηση γνώσεων κυκλοφοριακής αγωγής εκ μέρους των παιδιών.

'Ογδοη βελτίωση: Εισάγεται η απαγόρευση μεταφοράς ανηλίκων έως πέντε ετών με μοτοσικλέτα, μοτοποδήλατο ή τρίτροχο, αν δεν συγκρατούνται με εγκεκριμένο σύστημα συγκράτησης κατάλληλο για την ηλικία, το ύψος και το βάρος τους.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΕΪΜΑΡΑΚΗΣ: Πώς θα εφαρμοστούν αυτά;

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών): Σημασία έχει, αγαπητέ συνάδελφε, ότι ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας τα περιλαμβάνει βελτιώνοντας τον παλιό Κώδικα. Το πώς θα εφαρμοστούν είναι μια άλλη υπόθεση, μιας άλλης συζήτησης και αυτό θα το δούμε. 'Ομως, σημασία έχει ότι ο νέος Κώδικας επιφέρει βελτιώσεις που έτσι και αλλιώς κάνουν το κλειδί που έχει η πολιτεία πολύ αποτελεσματικότερο.

'Αλλη βελτίωση: Επεκτείνεται η απαγόρευση οδήγησης υπό την επίδραση αλκοόλ και άλλων τοξικών ουσιών και στην οδήγηση υπό την επίδραση φαρμάκων που σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης τους ενδέχεται να επηρεάσουν την ικανότητα οδήγησης. Παράλληλα καθορίζεται το ανώτατο επιτρεπόμενο ποσοστό αλκοόλ στο αίμα στο 0,5 gr ανά λίτρο. Είναι γνωστά και από το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής τα αποτελέσματα της χρήσης αλκοόλ.

Πρέπει επίσης να σας πω ότι προβλέπονται ειδικά γι' αυτές τις παραβάσεις αυστηρές κυρώσεις, οι οποίες κλιμακώνονται ανάλογα με την υπέρβαση του ορίου των 0,5 gr ανά λίτρο. Πρόκειται για πολύ σοβαρές κυρώσεις.

'Αλλη διάταξη βελτιωτική: Στο άρθρο 108 του Κ.Ο.Κ. προστίθεται ειδική εξουσιοδοτική διάταξη ότι με σχετική υπουργική απόφαση μπορεί να καθορισθεί πως άδεια οδήγησης που αφαιρέθηκε κατ' εφαρμογή του συστήματος ελέγχου συμπεριφοράς οδηγών επαναχορηγείται μόνο μετά από ειδική εκπαίδευση του οδηγού και επανεξέτασή του.

'Αλλη βελτίωση: Το νέο άρθρο 98 επιβάλλει ειδικές αυστηρές διοικητικές κυρώσεις αφαίρεσης της άδειας οδήγησης επιβαλλόμενης με δικαστική απόφαση στους υπαίτιους τροχαίων ατυχημάτων που έχουν επιφέρει σοβαρό τραυματισμό ή θάνατο, καθώς επίσης και στους οδηγούς που οδηγούν οδικό όχημα χωρίς να έχουν αποκτήσει νόμιμη άδεια οδήγησης ή που τους έχει αφαιρεθεί η άδεια.

'Αλλη βελτίωση: Το σύστημα κυρώσεων που προτείνει ο νέος νόμος αναμορφώνεται ριζικά σε ό,τι αφορά τις χρηματικές ποινές.

Εμείς, κύριοι συνάδελφοι, με το νέο Κώδικα μειώνουμε το οικονομικό κόστος των κυρώσεων για τις μικρές παραβάσεις και το αυξάνουμε ισχυρά για τις σοβαρές παραβάσεις και κυρίως αυτές που αφορούν τραυματισμούς και θανάτους.

Ανέφερα ενδεικτικά, αγαπητοί συνάδελφοι, τις σημαντικές βελτιώσεις και τις τομές που φέρνει ο νέος Κ.Ο.Κ. Νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να σταθούμε σ'αυτές.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έγινε μια κουβέντα εδώ από τους προλαλήσαντες για το θέμα της ενημέρωσης των πολιτών.

Θεωρώ ότι είναι κυρίαρχο θέμα το πώς οι πολίτες, όχι μόνο θα μάθουν το τι λέει ο νέος ΚΟΚ, αλλά θα μάθουν και πώς μπορούν να προστατευθούν είτε ως επιβάτες είτε ως πεζοί. Η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών έχοντας αυτό σαν βασική τους κατεύθυνση πρέπει να σας ενημερώσω ότι αρχίζουν διαδικασίες εκτύπωσης εγχειριδίων που θα αναλύουν το νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και θα περιλαμβάνουν οδηγίες ασφαλούς οδήγησης, που θα σταλούν σε κάθε ελληνικό σπίτι.

Επίσης αναλαμβάνει ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα ενημέρωσης του κοινού με όλα τα μέσα, πέρα από τις διδασκαλίες στα σχολεία. Θεωρώ ότι είναι το κρισιμότερο σημείο και για να επισημανθούν οι νέοι κανόνες αλλά και για να επισημανθούν οι τρόποι με τους οποίους μπορεί κάποιος και τη δική του ζωή να προστατεύσει αλλά και τη ζωή των άλλων.

Θέλω να κλείσω την τοποθέτησή μου λέγοντας το εξής. Η Κυβέρνηση δεν ισχυρίζεται, αγαπητοί συνάδελφοι, ότι έλυσε το πρόβλημα της οδικής ασφάλειας. Η Κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι με βάση το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής έχει λάβει μέχρι τώρα σημαντικά μέτρα -τα ανέφερε ο Υπουργός, ο κ. Μαντέλης, στην κουβέντα που έγινε για το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής- αλλά σήμερα σας φέρνει αυτό το σχέδιο για τον ΚΟΚ, που συμπεριλαμβάνει, όπως είπα στην αρχή, όλα τα μέτρα που αυτό το πόρισμα προτείνει για τον ΚΟΚ. Πιστεύω ότι αξίζει τον κόπο να τιμήσουμε και την επιτροπή των επιστημόνων που τον συνέταξε και να ψηφίσουμε αυτό το σχέδιο νόμου. Ευχαριστώ πολύ.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχω τη χαρά να ανακοινώσω στο Σώμα ότι από τα φυτικά θεωρεία παρακολουθούν τη συνεδρίασή μας, αφού προηγουμένως ξεναγήθηκαν στην έκθεση της αίθουσας "ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ", τριάντα μαθητές και τρεις συνοδοί-καθηγητές από το 2ο Εσπερινό Τεχνικό-Επαγγελματικό Σχολείο της Νέας Φιλαδέλφειας.

Τους καλωσορίζουμε στο Κοινοβούλιο!

(Χειροκροτήματα απ' όλες τις πτέρυγες)

Ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας κ. Ευάγγελος Μεϊμαράκης έχει το λόγο.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΡΟΥΜΠΛΗΣ: Οι Βουλευτές πότε θα μιλήσουν, κύριε Πρόεδρε;

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Μετά τους πατρικίους ακολουθούν οι πληβείοι!

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΕΪΜΑΡΑΚΗΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο κατελθών του Βήματος Υφυπουργός ξεκινώντας την ομιλία του ζήτησε από τη Βουλή να αντιμετωπίσουμε τον Κώδικα σαν ένα σοβαρό νομοσχέδιο και να αναφερθούμε ουσιαστικά στην ομιλία μας μόνο στα θέματα του Κώδικα, όπως και ο ίδιος κατά βάση μας είπε περίπου τι περιέχει, χωρίς όμως να μας εξηγήσει πώς αυτό θα εφαρμοστεί, πώς αυτό θα περάσει στην κοινή γνώμη. Μας απήντησε δε ουσιαστικά σε κάποια ζητήματα, τα οποία τέθηκαν για το θέμα της διακομματικής, χωρίς όμως να μας δώσει πειστικές απαντήσεις στα ερωτήματα που ετέθησαν και από τους εισηγητές των άλλων κομμάτων, αλλά και από τους ομιλητές, οι οποίοι έθεσαν τα ουσιαστικά προβλήματα και στην επιτροπή, αλλά και στη συζήτηση για το πόρισμα της διακομματικής.

Και θα ήθελα εδώ να σας πω, κύριε Υπουργέ, ότι δυστυχώς τα παραπονά σας πρέπει να τα κάνετε κυρίως στο Προεδρείο, διότι γνωρίζετε ότι σήμερα δεν ήταν να κουβεντιάσουμε τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, ήταν να συζητήσουμε ένα άλλο νομοσχέδιο. Υπήρχε ημερήσια διάταξη, η οποία όριζε σήμερα για συζήτηση ένα νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης.

Δυστυχώς, επειδή η Κυβέρνηση είναι εντελώς διαλυμένη και ο Υπουργός Ανάπτυξης δεν μπορούσε να έρθει, διότι άλλαξε με τον ανασχηματισμό, αποφασίστηκε χθες εντελώς ξαφνικά από την κυβερνητική Πλειοψηφία, από την Κυβέρνηση, ουσιαστικά το εξής: Ποιο είναι το νομοσχέδιο που δεν μας νοιάζει πολύ και που μπορεί να περάσει σε μια μέρα και δεν μας ενδιαφέρει; Και απήντησαν οι ειδήμονες: ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας. Ε, βάλτε αυτόν προς συζήτηση την Τετάρτη, να μαζευτούν εκεί πέρα να κουβεντιάσουν. Αυτή είναι η ουσιαστική αντιμετώπιση της Κυβέρνησης στο ελληνικό Κοινοβούλιο. Και διαμαρτύρομαι εντονότατα όχι μόνο διότι μπήκε ο Κώδικας, που αφορά πράγματι ένα ουσιαστικό ζήτημα, τα τροχαία ατυχήματα και δεκαπέντε χιλιάδες νεκρούς ετησίως και εκατόν πενήντα χιλιάδες τραυματίες, που ανέφεραν οι εισηγητές και ο δικός μας ο κ. Καμμένος, όσο το ότι μας αντιμετωπίζετε σαν Κοινοβούλιο εντελώς "της πλάκας", ας μου επιτραπεί η έκφραση. 'Εχω εδώ την ημερήσια διάταξη που βγήκε χθες και γνωρίζουμε ότι τη νομοθετική πρωτοβουλία την έχει η Κυβέρνηση.

Εγώ σας λέω: πρώτον, ότι κάνατε τρία χρόνια για να φέρετε για συζήτηση το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής. Δεύτερον, ενώ έρχεται ο Κώδικας να ψηφισθεί με τη διαδικασία των κωδίκων, που δεν μπορούμε δηλαδή να υποβάλουμε προτάσεις για τροπολογίες και τροποποιήσεις, αλλά ή τον αποδεχόμαστε αυτούσιο ή τον απορρίπτουμε αυτούσιο, σας είχαμε ζητήσει να δοθεί στα κόμματα ο κώδικας και να γίνει και μία σύσκεψη από ειδικούς αλλά και Βουλευτές και να σταλθούν οι προτάσεις μας στο Υπουργείο και το Υπουργείο να τις συμπεριλάβει, όσες από αυτές τουλάχιστον εύρισκε ότι είχαν επιχειρήματα, μέσα στον Κώδικα. Αντ' αυτού η Κυβέρνηση με μια αλαζονεία περίεργη για τις σημερινές συγκυρίες, ακόμα και σ' αυτό, ακόμα και στον ΚΟΚ, δεν μας έλαβε καν υπόψη της. Και ενώ φέρνει τον Κώδικα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το Νοέμβριο του 1998 για συζήτηση, κάτω από την πίεση όλων των κομμάτων της Αντιπολίτευσης, θα έλεγα και πολλών Βουλευτών της Συμπολίτευσης, η Κυβέρνηση τελικά αποσύρει τον Κώδικα, φέρνει για συζήτηση το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής. Αποδεικνύουμε στη συζήτηση του πορίσματος ότι πολλά από το πόρισμα δεν έχει συμπεριλάβει ο Κώδικας. Κάποια άλλα τα έχει συμπεριλάβει απλά ως ευχή. Απόδειξη είναι ότι και εσείς μας είπατε "δεν ξέρω πώς θα εφαρμοσθούν, θα το δούμε, πάντως ο Κώδικας τα περιέχει".

Και, τρίτον, μας φέρνετε σε μια μέρα να συζητήσουμε τον κώδικα και μας κάνετε και παράπονα γιατί δεν τον αντιμετωπίζουμε με την απαιτούμενη προσοχή.

Σε ένα πολιτικό περιβάλλον μιας πολιτικής ημέρας, όπου η Κυβέρνηση αλληλοσπαράσσεται, αλληλοϋβρίζεται, μας ομιλεί για θέματα σοβαρότατα, εμείς το χαβά μας. Εμείς εδώ τώρα συζητάμε για διαγραμμίσεις, για το αν ο Κώδικας είναι καλός ή όχι και για άλλα ζητήματα τα οποία ουδόλως ενδιαφέρουν την κοινή γνώμη. Θα έλεγα ότι μας οδηγείτε, κυρίες και κύριοι της κυβερνητικής Πλειοψηφίας, σε μια αυτογελοιοποίηση, την οποία στο κάτω-κάτω δεν είχαμε και λόγο να κάνουμε, διότι δεν ήταν για να συζητηθεί σήμερα το συγκεκριμένο θέμα. Αλλά και όλοι εδώ στην Αίθουσα πιστεύουμε ότι δεν είναι της ώρας να συζητηθεί κάτι τέτοιο. Και βεβαίως έγιναν και κάποια παράπονα, την ώρα που μιλούσε ο κύριος Υπουργός, γιατί κάποιοι δεν άκουγαν. Μα, δεν καταλαβαίνετε ότι το ενδιαφέρον βρίσκεται ουσιαστικά σε άλλα ζητήματα; Βρίσκεται στο αν κατατεθεί ή όχι η πρόταση για της εξεταστική επιτροπή, την οποία υπογράφουν οι συνάδελφοι της Πλειοψηφίας. Βρίσκεται αλλού και όχι πάντως με ευθύνη των συναδέλφων της Αντιπολίτευσης. 'Αρα, μη μέμφθεσθε εμάς, κύριε Υπουργέ. Ναι μεν εσείς δημιουργείτε την υποβάθμιση της συζήτησης και μας φέρνετε και υποβαθμισμένο τον Κώδικα και η ίδια η Κυβέρνηση ταυτόχρονα είναι αυτή που τον υποβαθμίζει. Δεν μπορεί και να μας μαλώνετε γιατί φταίμε για την υποβάθμιση και εσείς να το υποβαθμίζετε. Κοιτάξτε, λοιπόν, τα βέλη σας να μην είναι προς το Κοινοβούλιο, αλλά να είναι προς τους συναδέλφους σας και κυρίως προς τον Πρωθυπουργό. 'Αρα, λοιπόν, θεσμικά συζητάμε...

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΑΤΗΣ: Προς τον Πρωθυπουργό;

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΕΪΜΑΡΑΚΗΣ: Βεβαίως. Δεν είναι προς το Κοινοβούλιο. Το Κοινοβούλιο δεν είναι αν έχει ενδιαφέρον ιδιαίτερο για τον Κώδικα ή όχι, όταν συζητούνται τέτοια πράγματα έξω και όταν οι συνάδελφοι της κοινοβουλευτικής Πλειοψηφίας καλούνται να υπογράψουν την αίτηση για την εξεταστική επιτροπή.

Εν πάση περιπτώσει, εγώ θα σταθώ στο πόρισμα της Βουλής σε σχέση με τον ΚΟΚ. Μας είπατε, κύριε Υπουργέ, πολλά, που φαίνεται όμως ότι τελικά δεν ακούσατε τους εισηγητές και κυρίως τον εισηγητή της Νέας Δημοκρατίας που έθεσε συγκεκριμένα ερωτήματα και ζητήματα και στα οποία εσείς δεν απαντήσατε, ίσως γιατί πράγματι μας ήλθατε με μια συγκεκριμένη εισήγηση, την οποία είχατε γράψει πριν ακούσετε και τους ομιλητές. Εγώ με ενδιαφέρον άκουσα και τους εισηγητές του ΚΚΕ, του Συνασπισμού και του ΔΗ.Κ.ΚΙ. , άκουσα και προτάσεις από τα συγκεκριμένα κόμματα, όπως και από το δικό μας, οι οποίες δεν συμπεριλαμβάνονται μέσα και δεν σκοπεύετε να τις συμπεριλάβετε και να μας πείτε και τι θα κάνετε.

Η Νέα Δημοκρατία επειδή ακριβώς δεν διακατέχεται από μια στείρα αντιπολιτευτική διάθεση, γι' αυτό σας είπαμε ότι θα τον ψηφίσουμε. Παρακάτω νομίζετε ότι θα κάνει τίποτα; Νομίζετε ότι έχετε τη δυνατότητα εφαρμογής και ελέγχου όλων αυτών των διατάξεων που βάζετε; Σας βάλαμε μια λογική πολύ απλή, προσωπικά ο ίδιος, συζητώντας το θέμα στην επιτροπή. Τι είναι καλύτερο; Συχννότεροι έλεγχοι και μικρότερο ποσό κλήσης ή μεγάλο ποσό κλήσης και μεμονωμένοι και όχι συχνοί έλεγχοι;

Η λογική λοιπόν που επικρατεί σε όλην την Ευρώπη είναι να γίνονται συχνότεροι έλεγχοι και όχι να υπάρχει κλήση μεγάλου χρηματικού ποσού, που ουσιαστικά εκφοβίζει τον παραβάτη. 'Οχι. Δηλαδή, θα βάλουμε μεγάλη ποινή στο τεστ αλκοόλ ή θα κάνουμε συχνούς ελέγχους και τεστ;

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΡΟΥΜΠΛΗΣ: Και τα δύο.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΕΪΜΑΡΑΚΗΣ: Αν θέλετε και τα δύο, και τα δύο, αλλά δεν το κάνουμε. Και δεν το κάνουμε κιόλας ούτε τις ώρες που πρέπει ούτε στους δρόμους που πρέπει.

Μα, χρειάζεται κανείς να ξέρει; Μπορεί να πάει στα κέντρα διασκεδάσεως το Παρασκευοσαββατοκύριακο και να τους βάλει όλους σε τεστ; Χρειάζεται μεγάλη φιλοσοφία για να μπορέσει κανείς να καταλάβει ότι αντί να βρίσκεται η τροχαία να γράφει σταθμευμένα παρανόμως αυτοκίνητα στις δώδεκα το βράδυ, σε σημεία που δεν δυσκολεύουν την κυκλοφορία, θα μπορούσε να βρισκόταν έξω από τα παραλιακά κέντρα της κάθε μεγαλούπολης και να κάνει εκεί και τεστ;

Εγώ σας προσέθεσα και κάτι ακόμα: Να δούμε πώς θα επιβάλλουμε τεστ και στους πεζούς. Διότι οι πεζοί, οι οποίοι βγαίνουν από τα νυκτερινά κέντρα, οι ίδιοι αδιαφορούν για τη ζωή τους, οι ίδιοι είναι μεθυσμένοι, οι ίδιοι περνάνε το δρόμο απέναντι και ο οδηγός ακόμη και αν πηγαίνει με τριάντα και με σαράντα χιλιόμετρα είναι σίγουρο ότι δεν μπορεί να τους αποφύγει. Μπορεί να μην είναι θανατηφόρο το ατύχημα, αν πηγαίνει σιγά, αλλά είναι δεδομένο ότι δεν μπορεί να τους αποφύγει, διότι πετάγονται.

Πηγαίνετε, λοιπόν, μόνος σας Παρασκευή, Σάββατο σε ένα παραλιακό δρόμο οποιασδήποτε μεγαλούπολης, Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Πάτρας, Ηρακλείου Κρήτης, για να καταλάβετε συγκεκριμένα εσείς ο ίδιος αυτό που σας λέω. Εάν κατεβείτε την Ποσειδώνος εδώ το βράδυ της Παρασκευής, θα το διαπιστώσετε με τα ίδια σας τα μάτια.

Να σας πω και κάτι άλλο όμως, κύριε Υπουργέ: Σημασία δεν έχει να διαπιστώσετε εσείς αυτά που σας λέω εγώ ή ο κ. Καμμένος ή οποιοσδήποτε συνάδελφος, αλλά σημασία έχει αυτά που σας λένε καθημερινές εκπομπές.

Ο "ΑNTENNA" νομίζω έχει καθιερώσει το μονόλεπτο με τον 'Αρη Σταθάκη, ο οποίος σας τα δείχνει κιόλας. Πάει η κάμερα. 'Εχει δείξει χιλιάδες πλέον περιπτώσεων στροφών, σήμανσης, ελέγχων, τα πάντα, τα οποία θέλουν βελτίωση. Παραδείγματος χάρη, στροφή γιατί είναι ανάποδη και πετάει τον οδηγό εκτός δρόμου, σήμανση από σήματα τα οποία είναι εντελώς αναξιόπιστα, όπως ξεχασμένες πινακίδες που έχουν παραμείνει, ενώ ο δρόμος έχει αλλάξει, δηλαδή, ενώ η στροφή πλέον πάει δεξιά, μας δείχνει σήμα στροφής αριστερά. 'Ετσι χάνει την αξιοπιστία του πλέον το σύνολο της σήμανσης και όχι μόνο το συγκεκριμένο σήμα.

Αυτά, λοιπόν, σας τα δείχνουν καθημερινά και εμείς σας τα λέμε καθημερινά με ερωτήσεις, με επερωτήσεις. Τι διορθώνετε, κύριε Υπουργέ;

Δεύτερον. Δεν είσθε τελικά ο μόνος αρμόδιος. Είναι πολλά τα Υπουργεία τα οποία είναι συναρμόδια. Είναι το ΥΠΕΧΩΔΕ, που ευθύνεται για την κακοτεχνία των δρόμων, είναι ακόμα και το Υπουργείο Γεωργίας, που προσδιορίζει τι είναι αγροτικά μηχανήματα, είναι το Υπουργείο Εθνικής 'Αμυνας, που δίνει διπλώματα στους οδηγούς που οδηγούν βαρέα οχήματα της Εθνικής 'Αμυνας, είναι η αυτοδιοίκηση, είναι όλα εκείνα τα Υπουργεία, αλλά εσείς, το Υπουργείο Μεταφορών, είσθε ο πρωταγωνιστής. Εσείς πρέπει να τους συντονίσετε. Δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά.

Σας ελέχθη ότι για να υπάρξει μάθημα κυκλοφοριακής αγωγής, το οποίο εύχεται ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας, πρέπει να συμφωνήσει ο Υπουργός Παιδείας. Αν δεν συμφωνήσει, θα μας μείνει μόνο η ευχή. Για να μπορέσουν να αντικατασταθούν τα πεπαλαιωμένα αυτοκίνητα με καινουργή, θα πρέπει να συμφωνήσει ο Υπουργός Οικονομικών. Εάν δεν συμφωνήσει, θα πηγαίνουμε με τα παλιά. Για να μην έχουν 18% ΦΠΑ, που είναι πολυτελείας, τα προστατευτικά είδη όπως το κράνος, η φόρμα του μοτοσικλετιστή και όλα τα σχετικά, θα πρέπει να συμφωνήσει το Υπουργείο Οικονομικών.

'Αρα, λοιπόν, εσείς έχετε μία ευθύνη, εσείς απολογείσθε, σε σας τουλάχιστον τα λέμε, όποτε κάνουμε ερωτήσεις και επερωτήσεις και τελικά εσείς δεν πρωταγωνιστείτε; Δεν παίρνετε αυτόν το συγκεκριμένο ρόλο πάνω σας;

Ελέχθη προηγουμένως -γιατί όλα ελέχθησαν, δεν λέμε τίποτα καινούριο εδώ, κύριε Υπουργέ- ότι όσοι γυρίσαμε όχι μόνο τώρα το τριήμερο, αλλά εδώ και δύο χρόνια, από την εθνική Αθηνών-Λαμίας -ακόμα όμως και από την εθνική Αθηνών-Κορίνθου, με τα προβλήματα που έχει και η παραλιακή, αλλά και σε άλλες μεγαλουπόλεις- τρομάζουμε από το μέγεθος των κακοτεχνιών αλλά και της κακής σήμανσης, η οποία υπάρχει.

Δεν σας λέω τίποτε καινούριο, κύριε Υπουργέ. Πάρτε το αυτοκίνητό σας και πηγαίνετε μέχρι τη Θεσσαλονίκη και οδηγείστε ο ίδιος, όχι με οδηγό. Αν φτάσετε εκεί πάνω, θα δούμε τι δηλώσεις θα κάνετε. Μην είστε, λοιπόν, υπερήφανος για την πολιτική που έχετε ακολουθήσει τα τελευταία πέντε-έξι χρόνια.

Και μη μου πείτε ότι "εγώ τώρα ανέλαβα και τι είναι αυτά που μας λέει η Νέα Δημοκρατία;" Υπάρχει μία συνέχεια στην Κυβέρνηση και γι' αυτήν τη συνέχεια οφείλετε εσείς να απολογηθείτε. Βεβαίως, εδώ δεν καταλογίζει κανείς προσωπικές ευθύνες, ούτε έχουμε και τίποτε προσωπικό να μοιράσουμε. 'Ομως έχουμε τόσους νεκρούς και τραυματίες κάθε χρόνο, που πρέπει να κατανεμηθούν -αν θέλετε- κάποιες ευθύνες και να συμφωνήσουμε όλοι μαζί στο πώς θα προχωρήσουμε, για να λυθούν αυτά τα ζητήματα.

Λοιπόν, μέσα από το σημερινό Κώδικα αυτά δεν λύνονται. Και δεν λύνονται, διότι από πουθενά δεν φαίνεται ποιος έχει το συντονισμό, από πουθενά δεν φαίνεται ποιος, επιτέλους, θα έχει την ευθύνη για όλα αυτά τα μέτρα. Το Υπουργείο Δημοσίας Τάξεως; Το ΥΠΕΧΩΔΕ;

Εγώ σας λέω εδώ ότι θα πρέπει να δούμε πώς οι κακοτεχνίες όλες αυτές θα διορθωθούν και θα μειωθούν τα ατυχήματα με το νέο Κώδικα, αφού η διαγράμμιση του δρόμου -το είδα τώρα που ερχόμουν από Λαμία, επανέρχομαι στο συγκεκριμένο παράδειγμα και έχετε υπόψη σας, κύριε Υπουργέ, ότι το κοίταζα, γιατί γύριζα τη Δευτέρα- με διπλή διαχωριστική γραμμή οδηγούσε σε σημείο εκτός δρόμου, μας έβγαζε στον γκρεμό.

Αν, δηλαδή, εγώ σαν χρήστης ή σαν οδηγός ακολουθούσα τη διαγράμμιση, θα έπρεπε να είχαμε βγει εκτός δρόμου. Και αυτό γιατί; Επειδή ακριβώς γίνεται τώρα ο δρόμος, έχει μείνει η παλιά διαγράμμιση, η οποία πήγαινε σε παράδρομο και οδηγεί ουσιαστικά τα αυτοκίνητα στον παράδρομο.

Μα σε ποια ευρωπαϊκή χώρα συμβαίνουν αυτά; Μα σε ποια ευρωπαϊκή χώρα μπορεί, πράγματι, να παραλαμβάνονται δρόμοι με τέτοιες κακοτεχνίες ή να φτιάχνονται οι δρόμοι και να μη λαμβάνονται μέτρα για τη ζωή των πεζών;

Εγώ ανακουφίστηκα ειλικρινά από την πρώτη απόφαση που τόλμησε να βγει από δικαστήριο, όπου καταδικάστηκε το ελληνικό δημόσιο, πράγματι, για τροχαίο ατύχημα, στο οποίο το ελληνικό δημόσιο είχε την ευθύνη. Και καταλόγισε μάλιστα και δεύτερη απόφαση των δικαστηρίων σε εργολάβο την αποζημίωση, γιατί δεν είχε λάβει τα αναγκαία μέτρα ώστε να μη γίνει το τροχαίο. Αυτά είναι ενθαρρυντικά, είναι όμως από την τρίτη ανεξάρτητη εξουσία, τη δικαιοσύνη. Ούτε η εκτελεστική εξουσία έχει πάρει κανένα μέτρο, αλλά ούτε και ακούει τη νομοθετική, η οποία της προτείνει.

'Αρα, λοιπόν, θα πρέπει να μπορέσουμε να συμφωνήσουμε σε αρκετά, τα οποία είναι και χτυπητά ζητήματα, κύριε Υπουργέ, που θα μπορούσαν σήμερα να διορθωθούν. Με τη δική σας αλαζονεία, την κυβερνητική εννοώ, δεν μπορούμε να τα περάσουμε στον Κώδικα. Γιατί δεν γράφουμε, επί παραδείγματι, ότι ο εξεταστής για το δίπλωμα της μοτοσικλέτας θα πρέπει και ο ίδιος να γνωρίζει μοτοσικλέτα;

Εγώ οδηγώ μοτοσικλέτα, κύριε Υπουργέ. Εξετάστηκα από εξεταστή, ο οποίος δεν είχε δίπλωμα μοτοσικλέτας, ο οποίος καθόταν και έλεγε "κάνε τον κύκλο εκεί παιδί μου, για σταμάτα εκεί, ξεκίνα εδώ". Και ο ίδιος δίπλωμα μοτοσικλέτας δεν έχει και δεν ορίζεται και ρητώς, ενώ προβλέπετε διατάξεις, τις οποίες ουσιαστικά τις έχετε μεταφέρει από το γαλλικό κώδικα ή άλλους κώδικες της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, όπου εκεί όμως ισχύουν άλλα δεδομένα.

Προβλέπετε διατάξεις, ότι το πατίνι πρέπει να έχει από πίσω φωτάκι. Μα, ποιο πατίνι; Πού υπάρχει πατίνι; Προβλέπετε διατάξεις, ότι το τελευταίο πρόβατο της σειράς θα πρέπει να έχει φωτάκια κόκκινα, που να αναβοσβήνουν. Προβλέπετε διατάξεις, τις οποίες πραγματικά εν τέλει δεν μπορούμε να τις χαρακτηρίσουμε και να τις συζητήσουμε, που ίσως να είναι και χρήσιμες, αλλά αφού δεν έχουν διορθώσει τα άλλα, μας ενδιαφέρει αν θα έχει το πρόβατο φωτάκια;

ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Μας ενδιαφέρει και αυτό.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΕΪΜΑΡΑΚΗΣ: Μας ενδιαφέρει και αυτό, αλλά πρώτα από όλα είναι τόσα τα άλλα ζητήματα, διότι ευτυχώς ή δυστυχώς πρόβατα υπάρχουν ποκλά.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Στο μυαλό κυρίως.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΕΪΜΑΡΑΚΗΣ: 'Ετσι λοιπόν, μας ενδιαφέρει και αυτό, αλλά ουσιαστικά μας ενδιαφέρουν σαφέστατα ζητήματα ουσίας, που έχουν να κάνουν με τη ζωή των πολιτών, με την ποιότητα ζωής μέσα στις πόλεις και από εκεί και πέρα με τη συνεργασία ανάμεσα στον πρώτο και δεύτερο βαθμό Αυτοδιοίκησης, που και αυτοί πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους και για τους πεζόδρομους και για το πάρκινγκ και για όλο εκείνο το χάος, το οποίο επικρατεί στις γιορτινές μέρες. Θα το ζήσατε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, και στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη και στις άλλες μεγαλουπόλεις τις ημέρες των εορτών των Χριστουγέννων. Θα είδατε τι χάος επικρατούσε, πού πάρκαρε ο καθένας, δεν υπήρχε καν έλεγχος, δεν υπήρχε τίποτα. Θα το ζήσατε και αυτό το τριήμερο, κατά το οποίο κινηθήκατε στους εθνικούς δρόμους.

Λοιπόν, κύριε Υπουργέ, μην καταφεύγετε σε μεθόδους τύπου "να φέρουμε τον Σουμάχερ εδώ, να μας κάνει σεμινάρια", που ουσιαστικά δεν μας έκανε και κανένα σεμινάριο.

Εγώ -επιτρέψτε μου- επειδή παρακολουθώ και τους αγώνες της Φόρμουλα-1 πήγα για να δω τι σεμινάριο θα μας κάνει. 'Ηταν εξειδικευμένο το θέμα, δεν ήταν σεμινάριο κυκλοφοριακής αγωγής.

Eσείς ο ίδιος είπατε για έναν ιδιότυπο τσαμπουκά. Πράγματι υπάρχει ένας ιδιότυπος τσαμπουκάς. 'Ομως τι θα κάνουμε, ακριβώς για να χτυπήσουμε αυτόν τον ιδιότυπο τσαμπουκά, και χρησιμοποιώ τη δική σας έκφραση. Πώς, δηλαδή, θα τους αποδείξουμε ότι τελικά στους δρόμους, οι οποίοι δεν είναι ασφαλείς, θα πρέπει να προσέχουν οι ίδιοι οι οδηγοί και να μη θεωρούν τα λάστιχά τους αθάνατα; Να θεωρούν, δηλαδή, ότι πρέπει να φορέσουν προστατευτικό κράνος είτε οδηγούν ένα απλό μηχανάκι είτε μία μεγάλη μηχανή, διότι άμα χτυπήσουν το κεφάλι τους είτε πηγαίνουν με τριάντα είτε με εξήντα χιλιόμετρα, οδηγώντας είτε μεγάλη είτε μικρή μηχανή, το πρόβλημα είναι το ίδιο.

'Αρα, ερχόμαστε στο ουσιαστικό ζήτημα, που είναι το ζήτημα της πρόληψης, της κυκλοφοριακής αγωγής μέσα στα σχολεία. Εκείνα τα μαθήματα τα οποία πρέπει να γίνουν, για να διαμορφωθεί και να δημιουργηθεί η συνείδηση που πρέπει να έχει ο κάθε άνθρωπος. Διότι ο ίδιος άνθρωπος, είτε οδηγεί αυτοκίνητο είτε οδηγεί μοτοσικλέτα ή που κινείται πεζός, έχει διαφορετική συμπεριφορά κάθε φορά ανάλογα σε ποια σκοπιά κινείται. Ο ίδιος άνθρωπος όταν οδηγεί και ενώ φταίει, τα βάζει με τους πεζούς. Ο ίδιος άνθρωπος όταν οδηγεί μοτοσικλέτα, τα βάζει με τους οδηγούς αυτοκινήτων ή με τους πεζούς και ο ίδιος όταν πάει να περάσει σαν πεζός την Πανεπιστημίου, τα βάζει με τα αυτοκίνητα.

'Αρα, διαμορφώνεται μία συμπεριφορά και συνείδηση ανάλογα με το πού ο κάθε άνθρωπος βρίσκεται και όχι μία συνείδηση την οποία θα θέλαμε βάσει κάποιων αρχών και κανόνων και ενός συστήματος, το οποίο έπρεπε να του δείξουμε και να του δώσουμε.

Εμείς, κύριε Υπουργέ, σας είπα και πάλι, πιστεύουμε ότι ο Κώδικας κατ' αρχήν δεν είναι κάτι το στατικό. Πιστεύουμε ότι πρέπει να προσαρμόζεται πάντα σε κάθε νέα δεδομένα.

Υπήρχαν πινακίδες που έδειχναν είκοσι χιλιόμετρα για να ξεκινήσεις. Μα, σήμερα, τα αυτοκίνητα έχουν το χιλιομετροδείκτη τους από τα είκοσι χιλιόμετρα. Αυτές όλες οι πινακίδες είναι παλιές και πρέπει να αντικατασταθούν.

Εμείς, λοιπόν, πιστεύουμε ότι ο Κώδικας δεν είναι στατικός, έχει μία δυναμική μέσα του. Θα πρέπει αυτήν τη δυναμική να την παρακολουθούμε συνεχώς όλοι, να τον προσαρμόζουμε στα νέα δεδομένα. Θα πρέπει να δημιουργηθεί πάση θυσία η Εθνική Επιτροπή Συστήματος Οδικής Ασφάλειας, που προβλέπεται από το πόρισμα και δεν την έχετε ιδρύσει, παρ'όλο που έχουν περάσει τρία χρόνια. Και πιστεύουμε τελικά ότι σας καταλογίζονται ουσιαστικές και συγκεκριμένες ευθύνες για το χάλι που επικρατεί σήμερα και στους οδικούς άξονες και γενικότερα στα τροχαία.

Πρέπει αυτές τις ευθύνες, παρ'όλο που εσείς δεν θέλετε να τις αναλάβετε, να προσπαθήσετε από κοινού και με τα άλλα κόμματα, τα οποία ουσιαστικά θέλουν να προσφέρουν και να βοηθήσουν, να βρούμε λύσεις, ώστε κάθε χρόνο να θρηνούμε όσο το δυνατόν και λιγότερους και αντί να αυξάνονται τα τροχαία ατυχήματα, να μειώνονται και να φτάσουμε σε ένα πολύ ικανοποιητικό επίπεδο.

Σε αυτά εμείς θα συμβάλουμε. Στα άλλα, όμως, θα σας κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου. Ευχαριστώ.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Ο κ. Σφυρίου, Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος, έχει το λόγο.

ΚΟΣΜΑΣ ΣΦΥΡΙΟΥ: Κύριε Πρόεδρε, θέλω για πέντε λεπτά το λόγο, δεν θέλω είκοσι λεπτά, διότι δεν νομίζω ότι το θέμα πρέπει να μας απασχολήσει -τουλάχιστον στο επίπεδο αυτών των παρεμβάσεων- πολύ, ώστε να δοθεί η ευκαιρία σε όλους τους συναδέλφους -στους δέκα συναδέλφους που έχουν γραφτεί- να αναπτύξουν αναλυτικότερα τις προτάσεις τους.

Εγώ θα ήθελα να επισημάνω ότι ατύχησε ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας με τον υπαινιγμό που άφησε, σχετικά με τη σειρά με την οποία έρχεται να συζητηθεί ο Κώδικας. Και άφησε τον υπαινιγμό σε σχέση με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα κλπ.

Θέλω να τονίσω κάτι που το ξέρουν όλοι οι συνάδελφοι, σχετικά με το ζήτημα το οποίο υπαινήχθη ο κύριος συνάδελφος, ότι ήδη έχει προετοιμασθεί σχετική πρόταση των Βουλευτών του ΠΑ.ΣΟ.Κ. για σύσταση εξεταστικής επιτροπής. Θα έχει λοιπόν την ευκαιρία να το συζητήσει το Εθνικό Κοινοβούλιο, όταν θα συζητούμε τη λήψη απόφασης για τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής. Επομένως δεν νομίζω ότι πρέπει σήμερα να κάνουμε οποιαδήποτε συζήτηση με την ευκαιρία της συζήτησης του Κώδικα. Τότε πρέπει να τοποθετηθούν οι συνάδελφοι όλοι, επί του ζητήματος με υπευθυνότητα.

Τώρα όσον αφορά το θέμα, πώς μπήκε αυτό το νομοσχέδιο, νομίζω ότι είναι γνωστό. Με τον προγραμματισμό που είχε κάνει η Διάσκεψη των Προέδρων, είχε τονισθεί ότι μετά από τη συζήτηση του πορίσματος της διακομματικής επιτροπής, που έγινε πριν από λίγες εβδομάδες στην Εθνική Αντιπροσωπεία, θα ερχόταν για συζήτηση ο Κώδικας. 'Ηταν μία δέσμευση, ομόφωνη μάλιστα, όλων των κομμάτων, στα πλαίσια της Διάσκεψης των Προέδρων. Επομένως μην ψάχνουμε να αναζητούμε σκοπιμότητες ή δεν ξέρω τι άλλο επιχείρησε να ανακαλύψει ο συνάδελφος, σχετικά με τον προγραμματισμό της συζήτησης αυτού του νομοσχεδίου.

'Οσον αφορά τον Κώδικα, κανείς δεν πρέπει να ισχυρίζεται -και εμείς τουλάχιστον δεν το ισχυριζόμαστε- ότι πρόκειται για έναν Κώδικα ο οποίος είναι τέλειος. Και αυτός έχει αδυναμίες. Κατατίθενται ήδη ορισμένες προτάσεις από την πλευρά των συναδέλφων, πρέπει όμως να μη μηδενίζουμε και την προσπάθεια που γίνεται.

'Εγινε χρήση από την πλευρά των επιστημόνων που συγκρότησαν την Επιτροπή, βάσει του σχετικού νόμου, του πορίσματος της διακομματικής επιτροπής. 'Ηταν ένα βασικό στοιχείο που είχε η αρμόδια επιστημονική επιτροπή στα χέρια της και έλαβε αρκετά στοιχεία του πορίσματος υπόψη, για την κατάρτιση του συγκεκριμένου Κώδικα. Δούλεψε επί μακρόν η επιστημονική επιτροπή πάνω σ'αυτό και βεβαίως έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε προτάσεις και στην Ολομέλεια, με τις απόψεις που διατύπωσαν οι εισηγητές, με τις απόψεις που θα διατυπώσουν οι συνάδελφοι, αλλά πολύ περισσότερο στην επεξεργασία που έγινε στην επιτροπή.

Πράγματι, πρέπει να συμφωνήσουμε ότι γίνονται αρκετές βελτιώσεις στον ισχύοντα Κώδικα. Δεν έχω την πρόθεση να κάνω μια επανάληψη των βελτιώσεων αυτών. Νομίζω ότι παρουσιάστηκαν αναλυτικά από τον Υπουργό, που τοποθετήθηκε πριν από λίγο. Επομένως θα πρέπει να μην τις μηδενίζουμε αυτές και να δεχθούμε ότι, επειδή ασφαλώς δεν είναι τέλειος ο Κώδικας με τις βελτιώσεις αυτές υπάρχει η εν δυνάμει εξέλιξή του, πρέπει να δούμε τι βελτιώσεις μπορούν να επιφέρουμε στην πορεία του χρόνου, μέσα από την εφαρμογή του. Διότι πράγματι και μέσα από την εφαρμογή του θα υπάρχουν εμπειρίες και συμπεράσματα, για να γίνουν βελτιώσεις στο μέλλον, κάτω από τις συνθήκες που θα επικρατούν φερ'ειπείν στην προσεχή δεκαετία.

Ο κώδικας, θα ήθελα να σας πω (γιατί επιμένω στο γεγονός ότι δεν είναι ασφαλώς τέλειος) ότι δεν μπορεί να διασφαλίσει κανείς την τελειότητα και ότι πάντα θα γίνεται προσπάθεια βελτίωσης.

Επιμένω, γιατί κατά την άποψή μου εκείνο το οποίο προέχει δεν είναι τόσο το να είναι τέλειος ένας κώδικας, αλλά το να τηρείται ο κώδικας. Εκεί έχουμε τα δύο μεγάλα κεφάλαια, που το ένα είναι το κεφάλαιο των ελέγχων, που πρέπει να είναι ουσιαστικοί και αποτελεσματικοί σε ό,τι αφορά το θέμα της εφαρμογής του Κώδικα και το άλλο είναι το θέμα της αγωγής των πολιτών, για να μπορούμε να έχουμε χρήστες, οι οποίοι να σέβονται συνειδητά τον Κώδικα.

Αυτά είναι τα δύο μεγάλα κεφάλαια, πέρα από το να καθόμαστε και να ασχολούμαστε με λεπτομέρειες, για το αν θα πρέπει να είναι μεγαλύτερο το πρόστιμο ή μικρότερο. Δεν νομίζω ότι είναι εκεί το θέμα. Το θέμα βρίσκεται στο πώς η εκτελεστική εξουσία, σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης, περιφερειακής διοίκησης ή τοπικής αυτοδιοίκησης, θα μπορεί να έχει ένα αποτελεσματικό σύστημα ελέγχου και πώς στις μικρές ηλικίες, από την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, θα καλλιεργείται μια συνείδηση στους πολίτες, στους χρήστες των οδών, για να διαμορφώνεται η συμπεριφορά τους με την κατάλληλη κυκλοφοριακή αγωγή.

Αυτά είναι, κατά τη γνώμη μου, τα μείζονα ζητήματα που θα έπρεπε να απασχολήσουν όλες τις βαθμίδες, γιατί δεν είναι μόνο υπόθεση της κεντρικής διοίκησης.

Στο θέμα των κακοτεχνιών, που πράγματι πολλές φορές δικαίως ασκείται κριτική και εκεί το μεγαλύτερο πρόβλημα βρίσκεται στον περιορισμένο έλεγχο που ασκείται.

Θα έπρεπε να ασκείται μεγαλύτερος έλεγχος, να επιβάλλονται ποινές στους κατασκευαστές, να αποκαθίστανται γρήγορα μέσα από τους ελέγχους, με ένα ευέλικτο σύστημα, οι κακοτεχνίες, για να μπορεί ο χρήστης να βρει μια υποδομή, η οποία να μην τον οδηγεί σε συνέπειες σαν αυτές που γνωρίζουμε όλοι. Εκεί το θέμα, σε μεγάλο βαθμό, είναι θέμα ελέγχων.

Δεν θέλω να απασχολήσω άλλο την Εθνική Αντιπροσωπεία, νομίζω όμως ότι ένα τέτοιο ζήτημα δεν πρέπει να το βλέπουμε με κομματική αφετηρία, αλλά να το βλέπουμε από την οπτική γωνία των πολιτών, γιατί είναι κοινωνικό ζήτημα, που αφορά όλους τους πολίτες ανεξάρτητα από κομματικές τοποθετήσεις. Δεν νομίζω ότι προσφέρεται για πολιτικές αντιπαραθέσεις, γι'αυτό και αποφεύγω να τις κάνω, τοποθετούμενος, ως Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος. Προτίμησα να μείνω σ'αυτά τα ολίγα. Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Ο κ. Κουρουμπλής έχει το λόγο.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΡΟΥΜΠΛΗΣ: 'Ηρθε και η ώρα των πληβείων, κύριε Πρόεδρε!

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Να το πανηγυρίσουμε!

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΡΟΥΜΠΛΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, συζητάμε ενώπιον της Εθνικής Αντιπροσωπείας ένα πελώριο κοινωνικό -θα έλεγα- ζήτημα, που έχει να κάνει με μια υπόθεση που απασχολεί και πρέπει να απασχολεί όλους τους 'Ελληνες. Διότι, βιώνουμε ως κοινωνία έναν ακήρυκτο πολέμο, ο οποίος διεξάγεται, όχι βέβαια στα σύνορα της χώρας αλλά στους δρόμους της.

Η κοινωνία μας αιμορραγεί από την αδυναμία του πολιτικού μας συστήματος να παρέμβει αποφασιστικά και ουσιαστικά στον περιορισμό αυτού του τραγικού φαινομένου, που προσθέτει περισσότερα προβλήματα στο μεγάλο πρόβλημα που απασχολεί τη χώρα, δηλαδή στο δημογραφικό πρόβλημα, αφού χιλιάδες άνθρωποι, ιδιαίτερα νέοι, μέσα απ'αυτήν την κατάσταση των τροχαίων ατυχημάτων, είτε σκοτώνονται είτε τραυματίζονται και καθίστανται ανάπηροι σε ένα σημαντικό ποσοστό.

Αν παρακολουθήσει κανείς τα στοιχεία που υπάρχουν, θα δει ότι κάθε χρόνο όλο και πιο πολύ έχουμε περισσότερα ατυχήματα, με αποκορύφωμα το 1998, όπου είχαμε είκοσι οκτώμισι με είκοσι εννέα χιλιάδες τροχαία ατυχήματα. Είχαμε είκοσι τέσσερις χιλιάδες τραυματισμένους, εκ των οποίων οι τεσσερισήμισι με πέντε χιλιάδες απ'αυτούς βαριά τραυματισμένοι και δυόμισι χιλιάδες περίπου νεκρούς. Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι καλούνται πλέον να ζήσουν σε μια νέα κατάσταση, είτε πάνω σε ένα αναπηρικό αμαξίδιο είτε κουβαλώντας μια ιδιαιτερότητα που θα τους αφήσει αυτό το ατύχημα.

Είναι, λοιπόν, κυρίες και κύριοι ένα φαινόμενο, στο οποίο, ως κοινωνία και ως πολιτεία, είμαστε ανήμποροι να δώσουμε αποφασιστικό κτύπημα, αφού διαπιστώνεται ότι το πρόβλημα χρόνο με το χρόνο μεγαλώνει. Αποδεικνύεται ότι ή αδιαφορούμε ή ότι είμαστε κοινωνία με ναρκωμένα αντανακλαστικά απέναντι σε ένα τεράστιο πρόβλημα, που υπονομεύει το μέλλον της κοινωνίας.

Και ερωτά κανείς: Ποιοι είναι οι συντελεστές που οδηγούν σ'αυτό το τραγικό αποτέλεσμα; Είναι η συμπεριφορά του ανθρώπου και ο τρόπος οδήγησης μια παράμετρος αυτού του προβλήματος; Ενδεχομένως, είναι ο τρόπος παροχής των διπλωμάτων, είναι ο τρόπος συμπεριφοράς των πεζών, είναι μια σειρά προβλήματα που έχουν να κάνουν γενικά με τον τρόπο δράσης και αντίδρασης του ανθρώπου;

Το δεύτερο ερώτημα είναι τι κάνουμε, ώστε μέσα από το σχολείο -γιατί προσωπικά πιστεύω ότι αυτή η αγωγή πρέπει να ξεκινάει από διδασκαλία μέσα στο σχολείο- ο τρόπος με τον οποίο θα κινείται μέσα στο περιβάλλον ο πολίτης, να γίνει κομμάτι της συμπεριφοράς του, ώστε να μη γίνεται ο αίτιος, είτε ως οδηγός είτε ως πολίτης, τέτοιων ατυχημάτων.

Μία δεύτερη παράμετρος είναι η κατάσταση των δρόμων. Πρέπει να ομολογήσουμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ως πολιτικό σύστημα ότι δεν μπορέσαμε να έχουμε μία τέτοια εποπτεία στα δημόσια έργα και κυρίως στους δρόμους, ώστε οι δρόμοι να υπηρετούν τον άνθρωπο και όχι τα συμφέροντα εκείνων που τους κατασκευάζουν. Γιατί αυτό αποδεικνύεται, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς απέναντι σε αυτό το πρόβλημα που βιώνουμε.

Ενα δεύτερο ζήτημα στο θέμα των δρόμων είναι τι κάνουμε, όταν διαπιστώνουμε σε ορισμένα σημεία ότι είτε η σήμανση είτε η κατασκευή του δρόμου είναι οι αιτίες που δημιουργούνται ή συμβάλλουν στη δημιουργία των ατυχημάτων. Και εκεί πρέπει να ομολογήσουμε ότι δεν έχουμε ακόμα ένα αξιόπιστο σύστημα, που πραγματικά παρεμβαίνει αμέσως με τη διαπίστωση του προβλήματος και διορθώνει αυτήν τη βλάβη, ώστε να περιορίσουμε τις πιθανότητες ενός ατυχήματος.

Μία άλλη παράμετρος είναι το αυτοκίνητο. Και εδώ πρέπει να ομολογήσουμε ότι οι έλεγχοι που επιβάλλονται από τη νομοθεσία στα περίφημα ΚΤΕΟ δεν είναι οι καλύτεροι, αφού είναι φανερό πόση διαφθορά υπάρχει και σε αυτόν το χώρο.

Και μία άλλη παράμετρος, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι γενικά ο έλεγχος του συστήματος. Αν παρακολουθούμε όλες αυτές τις παραμέτρους, που συνθέτουν αυτό το πρόβλημα και μας οδηγούν σε αυτά τα τραγικά αποτελέσματα, σε αποτελέσματα που πονάνε την κοινωνία, που πλήττουν την κοινωνία μας, που την υπονομεύουν, πρέπει και εδώ να ομολογήσουμε ότι το σύστημα ελέγχου όλου αυτού του προβλήματος δεν είναι αξιόπιστο.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, βεβαίως πρέπει να ομολογήσουμε ότι ο Κώδικας, τον οποίο συζητούμε σήμερα, είναι ένας Κώδικας αποτέλεσμα μελέτης ουσιαστικής και σοβαρής από ειδικούς ανθρώπους και πρέπει να παραδεχθούμε ότι είναι ένας βελτιωμένος Κώδικας σε σχέση με τον προηγούμενο.

Το ζήτημα όμως είναι: θα υλοποιηθεί αυτός ο Κώδικας; Το ερώτημα που περιρρέει μέσα στην κοινωνία είναι ότι: έχουμε ως θεσμοθετημένοι φορείς, ως συντεταγμένη πολιτεία, εκείνους τους μηχανισμούς, που θα υλοποιήσουν αυτές τις διατάξεις που ψηφίζουμε σήμερα, ώστε μετά από ένα, δύο χρόνια να φθάσουμε σε μία φθίνουμε πορεία αυτού του προβλήματος με το οποίο αιμορραγεί η κοινωνία μας; 'Εχουμε, δηλαδή, επεξεργαστεί ένα συνολικό πρόγραμμα μέσα από τα συναρμόδια Υπουργεία, γιατί δεν είναι μόνο αρμόδιο το Υπουργείο Συγκοινωνιών, είναι το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης, είναι μία σειρά άλλων Υπουργείων τα οποία εμπλέκονται στην υπόθεση αυτή. 'Εχουμε, δηλαδή, ένα συντονιστικό όργανο, που θα παρακολουθεί αν το Υπουργείο Δημοσίων 'Εργων βελτιώνει τους δρόμους, στα σημεία όπου διαπιστώνονται τέτοια προβλήματα. Αν το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης υλοποιεί τις διατάξεις αυτού του Κώδικα ή για κάποια περίοδο ευρισκόμαστε σε έξαρση και μετά ξεχνούμε την υλοποίηση αυτών των διατάξεων.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι ένα πραγματικό πρόβλημα, το οποίο βιώνουμε όλοι, ένα πρόβλημα που απειλεί καθημερινά όλους μας. Και εμάς και τις οικογένειες μας και τα παιδιά μας και την κοινωνία ολόκληρη. Χιλιάδες νέα παιδιά καθημερινά γίνονται θύματα αυτής της αδιαφορίας των υπηρεσιών. Και οφείλουμε ως Κοινοβούλιο ανά πάσα στιγμή να ελέγχουμε συνεχώς και αδιαλείπτως τις υπηρεσίες αλλά και τα Υπουργεία, ως αρμόδιοι φορείς υλοποίησης των προγραμμάτων αυτών, θα πρέπει να βρίσκονται σε μία συνεχή εγρήγορση, ώστε να μπορέσουμε να πούμε στα επόμενα δύο χρόνια ότι βάλαμε αυτό το τέρας σε έναν περιορισμό, ότι βάλαμε αυτήν την πραγματικά αιμορραγούσα κατάσταση σε μία φθίνουσα πορεία, με στόχο την ελαχιστοποίησή της από πλευράς κοινωνικού κόστους. Σας ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Κύριοι συνάδελφοι, έχω την τιμή να ανακοινώσω στο Σώμα ότι οι Υπουργοί Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και Δικαιοσύνης κατέθεσαν σχέδιο νόμου: "Κύρωση της από 12.1.99 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου".

Παραπέμπεται στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή.

Ο κ. Σπυριούνης έχει το λόγο.

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΣΠΥΡΙΟΥΝΗΣ: Κύριοι συνάδελφοι, κουβεντιάζουμε σήμερα ένα σημαντικότατο θέμα, ένα θέμα που έχει πολλαπλές κοινωνικές, ανθρώπινες, οικονομικές και εθνικές διαστάσεις, ένα θέμα που το ζούμε εντόνως καθημερινά, που προκαλεί και την ανθρώπινη και τη συλλογική μας ευθύνη, ένα θέμα που θέτει επί τάπητος ορισμένα βασικά ζητήματα εύρυθμης λειτουργίας της πολιτείας. Είναι το θέμα των τροχαίων ατυχημάτων.

Αν αναλογιστεί κανένας ότι συμβαίνουν είκοσι πέντε χιλιάδες κατά μέσο όρο ετησίως ατυχήματα, αν αναλογιστεί κανείς ότι για το 1998 είχαμε δύο χιλιάδες διακόσιους δεκαοκτώ νεκρούς από τροχαία ατυχήματα, θα μου επιτρέψετε, κύριε Πρόεδρε, λόγω κεκτημένης ταχύτητας της παλαιάς μου ιδιότητας να πω ότι είναι τρία τάγματα πολεμικής σύνθεσης νεκροί ετησίως και τριάντα τρεις χιλιάδες, γενικά, οι τραυματίες.

Σε μια εμπόλεμη κατάσταση διαρκείας ενός μηνός, με όλα τα σύγχρονα μέσα, δεν θα υπήρχαν τέτοιες απώλειες μάχης.

Αν πάρετε τα στατιστικά των πολεμικών επιχειρήσεων, εξαρτώμενα από το έδαφος, από τη σκληρότητα των αντιπάλων, από τις καιρικές συνθήκες κλπ., θα δείτε ότι για να σκοτώσει μια σφαίρα, θα πρέπει να έχει γραμμένο το όνομα εκείνου τον οποίον τελειώνει.

Εμείς λοιπόν είμαστε σε μια μόνιμη εμπόλεμη κατάσταση. Δεν μπορούσε και δεν μπορεί να πάει σε περαιτέρω διαιώνιση το υφιστάμενο πλαίσιο, το θεσμικό πλαίσιο, το πλαίσιο της ενημέρωσης του πολίτη, το πλαίσιο της ανάλογης αγωγής που πρέπει να γίνεται σε όλα τα επίπεδα, της ενεργοποίησης του πολίτη απέναντι στα δεινά που προκαλεί το φαινόμενο.

Το κόστος που είναι ένας ουσιώδης παράγοντας, όχι αμελητέος, κύριε Υπουργέ, είναι εκατόν είκοσι ετησίως. Το αντιλαμβάνεται αυτό κανείς, αν αναλογιστεί ότι σ' αυτήν την πορεία της συγκλιτικής σκληρότητας, της επιβαλλομένης από τα πράγματα, όταν ζητουν οι αγρότες μας μια αύξηση ενός πεντοχίλιαρου των αγροτικών συντάξεων και δεν μπορεί η πολιτεία να δώσει, αντιλαμβάνεσθε και την οικονομική επίπτωση αυτού του τραγικού φαινομένου για την πατρίδα μας. Και έρχεται η πολιτεία, με την ευαισθησία που οφείλει στον εαυτό της και στο λαό μας, προβληματιζόμενη, δεκαετίες να συγκροτήσει τον προβληματισμό της και γονιμοποιούσα την εμπειρία της να αποπειραθεί να προσεγγίσει το πρόβλημα.

'Ερχονται ακόμη και άλλοι παράγοντες που προωθούν τη νομοθετική ρύθμιση του προβλήματος. Για την Κυβέρνηση υπάρχει ένας νόμος, ο 2366/95, ο οποίος καθιστά υποχρεωτική τη συγκρότηση μιας επιτροπής ανάλογης, η οποία θα μελετήσει το θέμα των θεσμικών βελτιώσεων του Κ.Ο.Κ. Υπάρχει η ανάγκη ενιαιοποίησης του θεσμικού πλαισίου μέσα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης. Υπάρχει η επιτακτική ανάγκη της λαϊκής συνείδησης, του λαϊκού αισθήματος της μέσης κοινής γνώμης. 'Ολα αυτά συμπιέζανε την κατάσταση στο να οδηγηθεί η Κυβέρνηση να συγκροτήσει το νέο πλαίσιο. Και έρχεται με την προσέγγιση που κάνει και αναλύοντας τους υπαίτιους παράγοντες να φωτίσει τις επιβαλλόμενες ρυθμίσεις, ώστε να περιοριστούν οι αρνητικές επιπτώσεις των ενόχων παραγόντων και να εξασφαλιστεί η ελπίδα ότι -συν τη εξελίξει του μηχανισμού προλήψεων, υποδομών, περιβάλλοντος, αγωγής κλπ., καθώς θα κινείται όλο αυτό το σύστημα προς διαμόρφωση και μιας αντίστοιχης νοοτροπίας- θα επιτευχθεί η στόχευση του θεσμικού πλαισίου. Οι παράγοντες είναι γνωστοί. Και έρχεται ο ΚΟΚ με τα τρία κεφάλαιά του και τα 110 άρθρα, να συμπυκνώσει ένα δίκτυο διατάξεων, που προσεγγίζουν τις αιτίες που συνιστούν τους τέσσερις παράγοντες, ένα δίκτυο διατάξεων που αναφέρονται στην ευθύνη, τη συμπεριφορά, την αγωγή, τη στάση του ανθρώπινου παράγοντα, του χρήστη του αυτοκινήτου, του δρόμου κλπ.

(Στο σημείο αυτό την Προεδρική 'Εδρα καταλαμβάνει ο Δ' Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ)

Ο δεύτερος παράγοντας είναι το αυτοκίνητο. 'Ερχεται ο Κώδικας να συμπληρώσει εκείνα τα κενά με βάση την εμπειρία και τα πορίσματα της διακομματικής επιτροπής και της αντίστοιχης επιτροπής που μελέτησε το θέμα, ώστε το αυτοκίνητο από τη δική του την πλευρά, με τους κανόνες της τεχνολογίας, με τις καλύτερες προϋποθέσεις, οδηγούμενο ή χρησιμοποιούμενο αναλόγως με ένα αίσθημα ευθύνης, με βαθιά γνώση των κινδύνων και με ένα σύστημα συνείδησης, να εξασφαλισθεί ότι και εκείνος που οδηγεί, αλλά και το αυτοκίνητο που οδηγείται, να έχουν τις καλύτερες προϋποθέσεις για την αποφυγή ατυχημάτων.

Ο τρίτος παράγοντας, στον οποίο αναφέρονται οι σχετικές διατάξεις, είναι η οδική υποδομή και το οδικό περιβάλλον. Και έρχεται ο προτεινόμενος Κώδικας να συμπληρώσει όλες εκείνες τις λεπτομέρειες, που συνιστούν την αιτία του προβλήματος, στο κεφάλαιο οδική υποδομή, οδικό περιβάλλον.

Και, τέλος, είναι μια γενικότερη επιταγή της πατρίδας μας. Εδώ, θα μου επιτρέψετε, κύριε Πρόεδρε, να επικαλεσθώ και πάλι την παλιά μου ιδιότητα και να πω τι ισχύει σαν δόγμα διοικήσεως μέσα στις 'Ενοπλες Δυνάμεις. Και πιστεύω ότι αυτό πρέπει να εμπεδωθεί σ'όλα τα μήκη και τα πλάτη της κρατικής λειτουργίας. Για κάθε τι που πράττεται ή παραλείπεται να πραχθεί, υπάρχει υπεύθυνος. Η ατιμωρησία υποθάλπει -λέμε στο στρατό- την απειθαρχία, η ατιμωρησία υποθάλπει τα ατυχήματα.

'Ερχεται, λοιπόν, ο Κώδικας, ευφυώς εναρμονίζων την εμπειρία του με τα ευρέως ισχύοντα σε άλλες χώρες, να στεγάσει και τις διατάξεις που θα κάνουν το σύστημα του ελέγχου πιο αποδοτικό.

(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Βουλευτή)

Κύριε Πρόεδρε, θέλω να είμαι σύμφωνος με το χρονικό περιορισμό και θα κλείσω λέγοντας το εξής: Αντί να μεμψιμοιρούμε για τη μη, κατά την εκτίμησή μας, αρτιότητα -που αναμφισβητήτως θα συμβαίνει- ας προσπαθήσουμε να βγάλουμε -σαν μήνυμα, αν θέλετε- με τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση τον ούτως ή άλλως Κώδικα -στις ούτως ή άλλως διατάξεις δεν υπάρχει δυνατότητα μεταβολής- και να του δώσουμε ένα κύρος μιας καθολικής ψήφισης, για να έχει ανάλογη κοινωνική αντανάκλαση, που θεωρείται βασικό στοιχείο για τη διαμόρφωση και ανάλογης νοοτροπίας.

Ευχαριστώ.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Ο κ. Βαρβιτσιώτης έχει το λόγο.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συζητάει απόψε η Ολομέλεια του Σώματος το νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Ακούστηκαν θετικά σχόλια, ακούστηκαν κρίσεις αρνητικές, ακούστηκαν επικρίσεις, ακούστηκαν λιβανωτοί. Προσωπικά πιστεύω ότι ο νέος Κώδικας δεν είναι ούτε καλός ούτε κακός. Αποτελεί μια βελτίωση του υφισταμένου Κώδικος Οδικής Κυκλοφορίας, αλλά κακώς συζητάμε αν η άλφα ή βήτα διάταξη είναι θετική ή αρνητική. Διότι ο κανονισμός της Βουλής δεν επιτρέπει στο Σώμα να τροποποιήσει καμία απ' αυτές τις διατάξεις. Με άλλα λόγια ή αποδεχόμαστε τον Κώδικα στο σύνολό του ή τον απορρίπτουμε. Και ορθώς ο Κανονισμός της Βουλής προβλέπει αυτήν τη διαδικασία. Και την προβλέπει διότι, όταν συντάσσεται ένας κώδικας, πρέπει να έχει ένα ενιαίο σύνολο, ενδεχόμενη δε τροποποίηση μιας διατάξεως μπορεί να οδηγεί στην ανατροπή όλης αυτήs τηs φιλοσοφίαs.

Το πρόβλημα, όμως, είναι, αν θα είναι καλός ή κακός, καλύτερος ή χειρότερος ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας; Εκεί είναι το πρόβλημα; Αν θα προβλέπει μεγαλύτερες ή χαμηλότερες ποινές; Το πρόβλημα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κατά τη γνώμη μου είναι ότι δεν εφαρμόζονται οι νόμοι στον τόπο μας.

Φοβάμαι ότι αυτή η ασυδοσία που επικρατεί στην κυκλοφορία είναι ένα διάχυτο συναίσθημα, το οποίο έχει κατακυριεύσει ολόκληρο τον ελληνικό πληθυσμό. Αυτή η μη εφαρμογή των νόμων -και τη βλέπετε όλοι σας, τη βλέπουμε όλοι μας, τη βλέπει και ο Υπουργός αναμφισβήτητα, αν δεν είναι τυφλός και νομίζω ότι δεν είναι τυφλός- έχει οδηγήσει σε αυτήν την κατάλυση των πάντων.

Ασφαλώς κυκλοφορείτε, κύριε Υφυπουργέ, στην Αθήνα και βλέπετε ότι κανένα μα κανένα μοτοποδήλατο δεν κινείται βάσει των διατάξεων του Κώδικα. Και δεν είναι μόνον αυτό. Το τραγικότερο είναι ότι παρίσταται στην παράβαση το αστυνομικό όργανο και δεν αντιδρά. Ξέρετε γιατί, κύριε Υφυπουργέ; Διότι απλούστατα με την πολιτική σας από το 1981 μέχρι σήμερα ευνουχίσατε την Αστυνομία. Ξεκινήσατε από τη συνένωση των δύο Σωμάτων, Χωροφυλακής και Αστυνομίας, καταργήσατε τα Aρχηγεία, δημιουργήσατε μέσα στην ενιαία αστυνομία κομματικές κάστες, παραγνωρίσατε ικανούς και αξίους, ανεβάσατε ανικάνους, αλλά κομματικά εντεταγμένους και έτσι επήλθε η διάλυση.

Να σας πω και κάτι άλλο, κύριε Υφυπουργέ; Δεν προστατεύσατε, όπως θα έπρεπε τα αστυνομικά όργανα, όταν επιτελούν το καθήκον τους και εκεί είναι η μεγάλη σας ευθύνη.

Θα έλεγα μια άλλη σκέψη: Συνεστήθη μια διακομματική επιτροπή για τα τροχαία ατυχήματα. 'Εκανε μια καλή δουλειά η οποία, ύστερα από πιέσεις της παρατάξεώς μας, της Νέας Δημοκρατίας, συνεζητήθη στη Βουλή. Και, λοιπόν, τι έγινε; 'Εγινε αυτή η ολοκληρωμένη και εμπεριστατωμένη έκθεση. 'Ελαβαν μέρος συνάδελφοι. 'Ελαβαν μέρος φορείς. Συζητήθηκε στην Ολομέλεια. Και τι έγινε; Γράψατε τα πορίσματα της διακομματικής επιτροπής στα παλαιότερα των υποδημάτων σας! Προς τι λοιπόν να συνιστούμε εφ'εξής διακομματικές επιτροπές; Για να μην τις λαμβάνει καθόλου υπόψη η κυβερνητική Πλειοψηφία;

Σας δηλώνω υπεύθυνα, ότι εάν ξαναέρθει πρόταση, από όποιο κόμμα -και από το δικό μου ακόμη- για σύσταση διακομματικής επιτροπής, θα την καταψηφίσω. Γιατί πιστεύω ότι εξευτελίζεται το ίδιο το Κοινοβούλιο. Αφού τα πορίσματα και μάλιστα τα ομόφωνα πορίσματα δεν λαμβάνονται καν υπόψη.

Θα έλεγα, κύριε Υφυπουργέ, ότι αυτή η έλλειψη αστυνόμευσης είναι αισθητή. Και άκουσα με πολύ ενδιαφέρον τοποθετήσεις συναδέλφων, που μιλούσαν για πρόληψη. Μέτρα για την πρόληψη πρέπει οπωσδήποτε να ληφθούν. Η πρόληψη όμως, εάν δεν συνοδεύεται και από καταστολή, είναι δώρον άδωρον. Και εδώ δεν έχουμε καταστολή.

Είχε κάνει, προ δύο-τριών ετών, όταν ήταν Υπουργός Δημόσιας Τάξης ο συνάδελφος ο κ. Παπαθεμελής, μια ουσιαστική πρόταση, η οποία τελικά, λόγω του θορύβου που δημιουργήθηκε, δεν κατέστη δυνατόν να γίνει διάταξη νομική. Είχε πει τότε ο κ. Παπαθεμελής -και είχε καταθέσει νομίζω και σχετική τροπολογία, την οποία απέσυρε- ότι το πρόστιμο πρέπει να εισπράττεται επί τόπου. Μα, είναι τόσο ηλίθιοι όλοι οι λαοί της Ευρώπης, κύριε Υφυπουργέ, που εφαρμόζουν αυτό το μέτρο; Μόνον αυτό μπορεί να οδηγήσει κάπως στη βελτίωση των μέτρων καταστολής.

Ακούστηκαν φωνές παράλογες, ότι μπορεί να χρηματίζονται οι αστυφύλακες. Λέτε και ότι όλοι οι αστυφύλακες είναι κλέφτες ! Μπορεί να υπάρχει ένα ελάχιστο ποσοστό αναξίων οργάνων της τάξεως. Εγώ, όμως, πιστεύω ότι στο σύνολό του το αστυνομικό σώμα είναι έντιμο.

Ακούστηκε η άλλη φωνή, η οποία υποστηρίχθηκε μάλιστα και από το σημερινό Υπουργό Ανάπτυξης κ. Βενιζέλο, ότι είναι αντισυνταγματική η διάταξη. Για το όνομα του Θεού! Το Σύνταγμα προβλέπει ότι και το αστυνομικό όργανο μπορεί να επιβάλλει διοικητικές ποινές. Πώς αφαιρεί πινακίδες; Αυτή δεν είναι διοικητική ποινή; Γιατί δεν μπορεί να επιβάλλει και το πρόστιμο;

Εάν δεν προχωρήσετε, κύριε Υφυπουργέ, στην άμεση είσπραξη της παραβάσεως από το αστυνομικό όργανο, τότε δεν θα έχετε κανένα αποτέλεσμα. Περί αυτού είμαι απόλυτα πεπεισμένος.

Γιατί, τι συμβαίνει στην Ελλάδα; Τις πρώτες ημέρες εφαρμογής ενός μέτρου όλα τα αστυνομικά όργανα ξαμολιούνται για την εφαρμογή του. Το μέτρο όμως μετά τρεις ημέρες έχει ξεχασθεί. Αυτό έγινε και με τους λεωφοριόδρομους, αυτό έγινε και με το αλκοτέστ, αυτό γίνεται κάθε μέρα. Ενδεχομένως δεν φθάνει η αστυνομική δύναμη. Να το δεχθώ. Δεν είναι καλά εκπαιδευμένοι. Να το δεχθώ. Αλλά δεν δέχομαι ότι μπορεί από τη μία ημέρα στην άλλη να υπάρχει πλήρης αδράνεια στα μέτρα τα οποία η πολιτεία θεσπίζει.

Και πιστεύω ότι όλα αυτά τα οποία σήμερα κάνουμε δεν πρόκειται να εφαρμοσθούν. Σας το λέω ειλικρινά.

Δεν πάει να είναι ο καλύτερος κώδικας; Εάν δεν έχετε τη δυνατότητα να τον εφαρμόσετε, δεν υπάρχει περίπτωση να έχετε αποτέλεσμα.

'Εχω εδώ ένα δημοσίευμα, το οποίο είναι χαρακτηριστικό. Είναι ένα ρεπορτάζ το οποίο δημοσιεύθηκε στις 20 Νοεμβρίου 1994 στην εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ" με τίτλο "Λίγοι οδηγοί πληρώνουν τις κλήσεις της Τροχαίας". Δεν ζούμε στην Ελλάδα;

Δεν γνωρίζουμε ότι το 50% των βεβαιωμένων παραβάσεων σβήνονται από παρεμβάσεις τρίτων προσώπων, μηδέ των Βουλευτών, των συναδέλφων, εξαιρουμένων;

Φαντάζεσθε ότι μπορείτε να εφαρμόσετε οποιοδήποτε σωστό μέτρο, όταν ξέρει ο πολίτης ότι δεν πρόκειται να έχει καμία κύρωση;

Κύριε Υπουργέ, ματαιοπονείτε. Ειλικρινά ματαιοπονείτε. Εγώ δεν έχω αντίρρηση να δεχθώ ότι είναι καλός ο Κώδικας. Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Θα αισθάνεσθε υπερήφανος ότι κάνατε έναν Κώδικα προσαρμοσμένο στις ανάγκες της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, σύγχρονο, όταν ο Κώδικας αυτός δεν θα εφαρμόζεται;

Εδώ ένα άλλο θλιβερό προνόμιο της ελληνικής Βουλής είναι η πολυνομία. Ξέρετε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι από το 1974 μέχρι σήμερα έχουμε ψηφίσει δυόμισι χιλιάδες νόμους; 'Εχουμε το μεγαλύτερο ρεκόρ παραγωγής νομοθετικού έργου από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Πόσοι απ' αυτούς τους νόμους έχουν καταστεί ενεργείς; Πόσοι απ' αυτούς τους νόμους έχουν εφαρμοστεί; Αν κάνει κανείς κάποια έρευνα, αν έχει το κουράγιο και την ώρα και το χρόνο και την υπομονή να κάνει την έρευνα, θα διαπιστώσει ότι οι περισσότεροι νόμοι που ψηφίσαμε δεν εφαρμόζονται είτε διότι οι Υπουργοί δεν εξέδωσαν τα διατάγματα είτε διότι βρέθηκαν άλλοι νόμοι που τροποποίησαν τους προηγούμενους.

'Ακουσα ότι θα κάνετε μία επιτροπή μετά την εφαρμογή του Κώδικα για τροποποιήσεις. Κάντε την. Πιστεύω ότι θα είναι καλές. 'Ομως δεν θα έχετε κανένα αποτέλεσμα, αν δεν υπάρξει μέτρο εφαρμογής των διατάξεων. 'Ο,τι και να γίνει, δεν θα έχει το αποτέλεσμα, που περιμένετε. Και το μέτρο εγώ πιστεύω ότι θα είναι αποτελεσματικό, όταν δοθεί η δυνατότητα στο όργανο της τάξεως της αμέσου εισπράξεως του προστίμου. Και βεβαίως θα πρέπει αυτό να παρακολουθηθεί, για να δούμε αν έχει αδυναμίες, ποιες είναι αυτές και αυτές να θεραπεύσουμε.

Η Νέα Δημοκρατία είπε ότι θα ψηφίσει τον Κώδικα. Δεν νομίζω ότι θα υπάρχει κανείς που να έχει αντίρρηση να τον ψηφίσει. Αλλά φοβάμαι ότι όλα αυτά είναι μέτρα, δεν θα έχουν την αποτελεσματικότητα που όλοι επιδιώκουμε. Τα ατυχήματα δυστυχώς δεν πρόκειται να μειωθούν. Και κάθε χρόνο -πρέπει να το έχετε υπόψη σας- υπάρχουν δύο χιλιάδες νεκροί από τροχαία ατυχήματα. Κάθε χρόνο ξεκληρίζεται ένα μεγάλο χωριό και δεν το έχουμε αντιληφθεί! Λέμε ότι πρέπει να ψηφίσουμε νέο Κώδικα. Να τον ψηφίσουμε. Αλλά προχθές είχα ένα ατύχημα, εγώ προσωπικά, που οδηγούσα. 'Ηταν δικό μου λάθος, δεν είδα ένα STOP. Ξέρετε γιατί δεν το είδα; Γιατί ήταν καλυμμένο από κλαδιά δένδρων. Αναγνωρίζω το λάθος μου. Μου λέτε, λοιπόν, ότι θα εφαρμόσετε Κώδικα, όταν δεν κόβει κάποιος τα κλαδιά των δένδρων, για να προστατεύσει τον οδηγό ή τον πολίτη από το ατύχημα;

Αφήστε δε τη γελοιότητα των διαφόρων πινακίδων, που άλλα λένε, αλλού οδηγούν, άλλα υπονοούν και άλλη τελικά είναι η πραγματικότητα. Κύριε Υφυπουργέ, ματαιοπονείτε -και σας το λέω με ιδιαίτερη αγωνία για το πρόβλημα αυτό. Ματαιοπονείτε, αν δεν λάβετε ριζικά μέτρα. Σας ευχαριστώ πολύ.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): O Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΚΚΕ κ. Κόρακας έχει το λόγο.

ΣΤΡΑΤΗΣ ΚΟΡΑΚΑΣ: Ο ειδικός αγορητής μας έθεσε τα βασικά ζητήματα και στη δευτερολογία του θα συμπληρώσει σίγουρα...

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Γι' αυτό πιστεύω ότι θα είστε σύντομος.

ΣΤΡΑΤΗΣ ΚΟΡΑΚΑΣ: Ναι, θα προσπαθήσω.

Θα ήθελα να επισημάνω ορισμένα ζητήματα και πριν από όλα θα ξεκινήσω από τη συνήθεια να συζητιέται και ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας με τη διαδικασία των κωδίκων, δηλαδή να μην είμαστε σε θέση να επιφέρουμε την παραμικρή αλλαγή. Αυτό είναι ένα σοβαρό ζήτημα. Βεβαίως, υπάρχει το πόρισμα της αρμόδιας επιτροπής, που δούλεψε πραγματικά πολύ φιλότιμα και πολύ παραγωγικά και το οποίο είναι ιδιαίτερα χρήσιμο. 'Ομως κατά τη γνώμη μας δεν λαμβάνεται στο βαθμό που θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη από την Κυβέρνηση.

Επίσης θα ήθελα να πω ότι είναι πράγματι τα στοιχεία τραγικά. Η Ελλάδα είναι πρωτοπόρα σ' αυτήν την υπόθεση. Αυτό οφείλεται στους λόγους που επεσήμαναν και οι προλαλήσαντες Βουλευτές αλλά και στους λόγους που επισημαίνονται στο πόρισμα.

Τώρα έχουμε αυτόν το συγκεκριμένο Κώδικα. Εμείς είπαμε ότι δεν μπορούμε να τον ψηφίσουμε. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν παίρνουμε υπόψη μας και τα θετικά στοιχεία που περιέχει αυτός ο Κώδικας. 'Ομως έχει και ορισμένα προβλήματα, που δεν μας δίνουν τη δυνατότητα να τον ψηφίσουμε. Είπε μερικά ο συνάδελφος κ. Παναγιώτου και θα πω και εγώ μερικά.

Θα επαναλάβω τη βασική παρατήρησή μας: Δεν παίρνονται υπόψη οι τέσσερις παράγοντες οδικής κυκλοφορίας. Δεν λαμβάνονται ουσιαστικά μέτρα για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα.

Θα θέσω ως πρώτο ζήτημα το θέμα της υποδομής, την κατάσταση του οδικού δικτύου, στο οποίο αναφέρθηκαν και άλλοι συνάδελφοι. Αναφέρθηκαν όλοι στην κακή κατάσταση του οδικού δικτύου στην Ελλάδα. Θα σας πω, κύριε Πρόεδρε, ότι στο Συμβούλιο της Ευρώπης ερωτήθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο κ. Στεφανόπουλος, από Φινλανδό Βουλευτή ακριβώς για το θέμα αυτό, για την απαράδεκτη κατάσταση του οδικού δικτύου και για τον τρόπο με τον οποίο οδηγούν οι 'Ελληνες, πράγμα που στοιχίζει τη ζωή και σε πάρα πολλούς παραθεριστές ξένους στη χώρα μας και που αποτελεί μία δυσφήμιση για τον τουρισμό στη χώρα μας.

Η άσχημη κατάσταση των δρόμων δεν είναι εκ Θεού, δεν φταίει ο Θεός γι' αυτήν. Φταίνε συγκεκριμένες πολιτικές. Να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, κύριε Υφυπουργέ. Είναι οι μίζες και τα λαδώματα.

Κύριε Υφυπουργέ, διατελέσατε Γενικός Γραμματέας στη Λέσβο και ξέρετε πολύ καλά ότι δεν υπάρχει ούτε μία στροφή που να είναι κανονική, που να μην είναι ανάποδη η κλήση της. Αυτά δεν τα βλέπουν οι τεχνικές υπηρεσίες; Φυσικά τα βλέπουν. Υπάρχει όμως ο νόμος που λέει ότι αν ένα έργο δεν το παραλάβουν οι υπηρεσίες σε ένα χρόνο, θεωρείται ότι το έχουν παραλάβει. Γιατί λοιπόν να μην κάνει ο εργολάβος ό,τι πρέπει, για να οικονομήσει τα περισσότερα;

Δεν θέλω τώρα να επεκταθώ σε άλλες παρενέργειες κλπ. Τα ξέρουμε όλοι πάρα πολύ καλά. Είναι συνήθως οι "ημέτεροι" οι εργολάβοι, ειδικά στα μεγάλα έργα. Δεν μπορείτε να παίζετε το ρόλο του Ποντίου Πιλάτου ή, εν πάση περιπτώσει, να κρύβεσθε πίσω από το δάκτυλό σας και εσείς, η σημερινή Κυβέρνηση, αλλά και οι κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας. Οργιάζει η μίζα, οργιάζει η ευνοιοκρατία κλπ. Βγαίνει στη δημοπρασία, λέει, το έργο και βγάζει έκπτωση 70% και από κει και πέρα αρχίζει ο γνωστός χαβάς, αναθεώρηση, αναπροσαρμογή κλπ.

Μου έτυχε σε καινούριο δρόμο στη Μυτιλήνη, χειμώνα με πολύ μεγάλη βροχή, για μια στιγμή να πιστέψω ότι βρισκόμουν μέσα στη θάλασσα. Τι ήταν; 'Ηταν μια λίμνη που είχε σχηματιστεί μέσα στον καινούριο δρόμο. Παραλίγο να πνιγούμε όλοι! 'Ηταν δρόμος, που μόλις είχε παραδοθεί. Ε, αυτή η λίμνη συνεχίζει να υπάρχει έπειτα από τέσσερα χρόνια.

Το λέω αυτό, κύριε Πρόεδρε, για να μην κοροϊδευόμαστε εδώ μέσα.

Είναι λοιπόν το θέμα της κακοκατασκευής, των διαστάσεων των δρόμων μας, της χωρητικότητάς τους, της απαράδεκτης έως ανύπαρκτης σήμανσης. Είναι τόσο πολύτιμη αυτή η σήμανση. Μια γραμμή στη μέση ενός δρόμου μπορεί να σώσει ζωές. Και όμως και αυτήν δεν την κάνουμε.

Υπάρχουν στροφές -καρμανιόλες, υπάρχουν περάσματα -καρμανιόλες. Για τους δρόμους της Μυτιλήνης έχω κάνει δεπαπέντε-είκοσι ερωτήσεις. Υπάρχει ένας δρόμος στην Καλλονή, κύριε Υφυπουργέ, όπου υπάρχουν δύο γεφύρια, που μετά βίας περνάει ένα αυτοκίνητο και τα γεφύρια είναι απροστάτευτα, είναι ανοιχτά. Σ' αυτά έχουν γίνει ατυχήματα επί ατυχημάτων και έχει σκοτωθεί κόσμος. Και όμως τα γεφύρια μένουν έτσι ακόμα. Ορισμένοι ειρωνικά καλύπτονται πίσω από τη δικαιολογία ότι είναι παραδοσιακά και δεν πρέπει να τα καταστρέψουμε. Αυτά δεν έχουν καμία παράδοση, δεν είναι καθόλου παραδοσιακά.

Υπάρχει επίσης ο παράγοντας όχημα, που δεν παίρνεται υπόψη. Εμείς πιστεύουμε ότι το μέτρο της απόσυρσης, με όλα τα από πίσω που μπορεί να είχε, ήταν ένα θετικό μέτρο.

'Εβγαλε από την κυκλοφορία ένα σημαντικό αριθμό σαράβαλων πολύ επικίνδυνων. 'Ομως υπάρχει ακόμα ένας μεγάλος αριθμός τέτοιων επικίνδυνων αυτοκινήτων. Κατά τη γνώμη μας θα έπρεπε να προχωρήσει η νέα απόσυρση. Εσείς, αντί να κάνετε νέα απόσυρση, μειώσατε την τιμή. Εμείς δεν είμαστε κατά της μείωσης της τιμής. Είναι απαράδεκτο οι τιμές σε μας να είναι διπλάσιες από στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Εδώ παίζονται άλλα συμφέροντα. Θα μπορούσε όμως να γίνει η νέα απόσυρση, για να ανανεωθεί ο στόλος. Αυτό θα ήταν ευεργετικό για το περιβάλλον.

Υπάρχει ακόμη και το θέμα του ελέγχου για την κατάσταση των οχημάτων. Λέγονται πολλά για παρατράγουδα στα ΚΤΕΟ. Δηλαδή, λένε ότι πολλές φορές δεν γίνεται ουσιαστικός έλεγχος. 'Αλλες φορές δεν έχουν και τα μέσα να κάνουν αυτόν τον έλεγχο.

Υπάρχει ακόμη ο παράγων που λέγεται χρήστης. Υπάρχει και το θέμα της εκπαίδευσης, δηλαδή πώς παίρνει κάποιος την άδεια οδήγησης. Φαίνεται ότι στη χώρα μας είμαστε πολύ ελαστικοί σε αυτό το θέμα. Επειδή ακριβώς έχουμε το πρόβλημα με τα ατυχήματα θα έπρεπε να είμαστε πολύ πιο αυστηροί. Εδώ ο Κώδικας προβλέπει ορισμένα πράγματα, αλλά δεν νομίζουμε ότι είναι αρκετά. 'Εχουμε και το θέμα των εκπαιδευτών. Δεν νομίζουμε ότι αρκούν δύο εξάμηνα σε ένα ΙΕΚ, για να μπορέσει να εκπληρώσει κάποιος μια τόσο υπεύθυνη αποστολή. Απαιτείται μεγαλύτερη και πιο εγγυημένη εκπαίδευση. Ο εκπαιδευτής πρέπει να έχει και άλλα χαρακτηριστικά, ακεραιότητας, εντιμότητας κλπ. Βέβαια αυτά δύσκολα μπορεί να τα ελέγξει κανείς, αλλά και γι' αυτά μπορεί να ληφθούν κάποια μέτρα.

Ο τέταρτος παράγοντας είναι ο έλεγχος και κυρίως η αστυνόμευση. Ο έλεγχος αυτός είναι βασικά κατασταλτικός και σχεδόν ποτέ προληπτικός. Πολλές φορές διαπιστώνουμε ότι οι αστυνομικοί στήνουν παγίδες. Υπάρχει το επιχείρημα ότι έτσι προσέχεις, διότι περιμένεις ανά πάσα στιγμή να έρθει η Αστυνομία. Νομίζω όμως ότι εάν οι αστυνομικοί είναι σε εμφανή σημεία, μπορούν να προλάβουν καταστάσεις. Αν γίνει το ατύχημα, ή η παραβίαση που συχνά μπορεί να σημάνει σοβαρό ατύχημα, τι να το κάνω εγώ που θα τιμωρηθεί ο νεκρός για την παράβαση που έκανε;

Ο Κώδικας είναι εισπρακτικός, γιατί είναι κυρίως κατασταλτικός και προσανατολισμένος στην επιβολή συνεχώς αυξανόμενων προστίμων. Ετέθη το θέμα να εισπράττεται επί τόπου το πρόστιμο. Εμείς δεν θα είχαμε αντίρρηση, αλλά πρέπει να σημειώσουμε ότι στις χώρες που εισπράττεται επί τόπου το πρόστιμο, είναι πολύ πιο χαμηλό. Πριν από καιρό ήμουν στη Γερμανία και μου είπαν ότι αν παρκάρω παράνομα και με πιάσουν, θα πληρώσω δεκαπέντε (15) μάρκα, τα οποία είναι περίπου τρεις χιλιάδες (3.000) δραχμές.

Επίσης ο Κώδικας παραπέμπει τα μεγάλα θέματα σε προεδρικά διατάγματα και σε υπουργικές αποφάσεις. Αυτό είναι απαράδεκτο. Θέματα που αφορούν την εκπαίδευση των οδηγών και των εκπαιδευτών παραπέμπονται σε προεδρικά διατάγματα. Φοβόμαστε ότι αυτά ή δεν θα εκδοθούν ή αν εκδοθούν δεν θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες. Αυτά τα βασικά ζητήματα θα έπρεπε να περιλαμβάνονται μέσα στον Κώδικα.

Επίσης και η εισαγωγή της κυκλοφοριακής αγωγής στα σχολεία και η εκστρατεία ενημέρωσης ανατίθενται και αυτά τα σοβαρά ζητήματα σε προεδρικά διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις. Είναι απαράδεκτο.

Και κατά τη γνώμη μου και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης -ακόμη και τα κρατικά- αλλά και τα εκπαιδευτικά προγράμματα δεν περιλαμβάνουν τέτοια αγωγή, γιατί πάλι εδώ ορισμένοι έχουν συμφέρον.

Καταλαβαίνετε ότι αν πείθονταν οι ιδιοκτήτες των αυτοκινήτων να μην κατεβαίνουν στην Αθήνα με το Ι.Χ. τους καθημερινά και ανά πάσα στιγμή -και βλέπουμε ότι όλα τα Ι.Χ. που κυκλοφορούν στην Αθήνα μέσα είναι ή με ένα άτομο ή το πολύ δύο, τα εννιά στα δέκα είναι με ένα άτομο- αλλά να πάρει ο κάθε ιδιοκτήτης Ι.Χ. ένα μέσο μαζικής μεταφοράς ή έστω ταξί, τα πράγματα θα ήταν πολύ πιο απλά. 'Ομως, αν το κάνει αυτό, το αυτοκίνητο θα φθείρεται πολύ λιγότερο, θα καταναλώνουμε πολύ λιγότερα καύσιμα.

Και είναι συγκεκριμένοι αυτοί που έχουν όφελος από το να φθαρεί όσο γίνεται πιο γρήγορα το αυτοκίνητο, για να το αλλάξουμε και από το να καταναλώσουμε όσο γίνεται περισσότερη βενζίνη. Βεβαίως, δεν ωφελείται ο καταναλωτής, ο χρήστης, δεν ωφελείται ο πολίτης, ωφελείται όμως ο εισαγωγέας των αυτοκινήτων, ωφελείται η εταιρεία πετρελαίου και ωφελείται και το κράτος, η κυβέρνηση, γιατί βρίσκει πόρους να εισπράξει από τους φόρους κλπ. Να μην κοροϊδευόμαστε λοιπόν.

Γι'αυτό και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης δεν κάνουν τέτοιες εκστρατείες. Εγώ δεν είδα ποτέ σε καμία εκπομπή είτε σε ιδιωτικό κανάλι είτε σε κρατικό μία τέτοια εκπομπή, γιατί πρέπει να φοράμε τη ζώνη, γιατί δεν πρέπει να κατεβαίνουμε με το αυτοκίνητό μας στο κέντρο, γιατί πρέπει να τηρούμε ορισμένους κανόνες όταν οδηγούμε κλπ. Ποτέ δεν το κάνουν αυτό. Αντίθετα, εκθειάζουν την ταχύτητα. 'Ενα από τα βασικά θετικά χαρακτηριστικά που εμφανίζουν στο αυτοκίνητο είναι το πόσο γρήγορα αναπτύσσει ταχύτητα και πόσο μεγάλη ταχύτητα αναπτύσσει. Τέτοιες καταστάσεις τις βιώνουμε καθημερινά.

Και εδώ επίσης υπάρχουν οι συγκεκριμένοι υπεύθυνοι. Είναι η Κυβέρνηση που διαφεντεύει τα κρατικά κανάλια, τα κρατικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και είναι και οι μεγιστάνες του πλούτου, που διαφεντεύουν τα μεγάλα ιδιωτικά κανάλια.

Επίσης, δίνει τη δυνατότητα ο Κώδικας στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης όχι μόνο να εισπράττουν τεράστια ποσά, που αρνείται να τους δώσει η Κυβέρνηση για να καλύψουν τις ανάγκες τους, αλλά να τα εισπράττουν και μέσω των τελών στάθμευσης. Επιπλέον, εξωθούν, ενθαρρύνουν τους Ο.Τ.Α. να παραδίδουν αυτές τις υπηρεσίες σε ιδιώτες. Και βρισκόμαστε στον τραγέλαφο, δημόσιους δρόμους που ανήκουν στο κοινωνικό σύνολο να τους λυμαίνονται ιδιωτικές εταιρείες, οι οποίες επιπλέον επιβάλλουν και βαριά πρόστιμα και να έχει η Κυβέρνηση την απαίτηση να πληρώσει ο λαός τα πρόστιμα. 'Οχι, να μην τα πληρώσει ποτέ!

Εμείς κάναμε συγκεκριμένη πρόταση και καταθέσαμε και τροπολογία, που ζητάμε να έχει τη δυνατότητα ο κάθε πολίτης για ορισμένες ώρες να σταθμεύει σε χώρους που θα καθορισθούν δωρεάν και αν υπερβεί αυτόν το χρόνο, τότε να πληρώνει κάτι, να υπάρχει ένα πρόστιμο.

Επίσης, υπάρχει το θέμα του σχολικού τροχονόμου. Και εδώ προβλέπεται ότι θα τον πληρώνουν οι γονείς στα σχολειά. Είναι ένας θεσμός που στην ουσία δεν θα λύσει τα ζητήματα, αντίθετα θα δημιουργήσει νέα, διότι είναι αρμοδιότητα του κάθε σχολείου να πει αν τον χρειάζεται. Και αυτό θα το πει βεβαίως ανάλογα και με τις δυνατότητες που έχει το σχολείο να τον πληρώσει. Είναι ένας εθελοντικός θεσμός και θα πληρώνεται- όπως είπαμε- τελικά από τους γονείς.

Εμείς πιστεύουμε ότι θα ήταν ένα ειδικό μέτρο, αν υποχρεωτικά υπήρχε ειδικά σε σχολεία, που είναι σε επικίνδυνα σημεία, τροχονόμος κανονικός, σχολικός τροχονόμος, ο οποίος θα βοηθούσε και θα ρύθμιζε την κυκλοφορία.

Αυτά, κύριε Πρόεδρε, θέλαμε να τονίσουμε και να επαναλάβουμε ότι ο πεζός, ειδικά στις μεγάλες πόλεις, νιώθει υπό συνεχή διωγμό. Ζω στα Εξάρχεια και πολλές φορές δεν έχω τη δυνατότητα να περπατήσω στο πεζοδρόμιο, κατεβαίνω και περπατώ μέσα στο δρόμο, οπότε έχω το βρίσιμο και την κόρνα του κάθε οδηγού δικαιολογημένα. Είναι η έλλειψη των χώρων στάθμευσης και εδώ είναι ένα θέμα πολιτικής. Τι μέτρα πήρε η Κυβέρνηση, οι διάφορες κυβερνήσεις, για να εξασφαλιστούν χώροι στάθμευσης στην πόλη; Είναι επίσης η ανυπαρξία ποδηλατοδρόμων. Δεν υπάρχει κανένα, μα κανένα απολύτως μέτρο για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, ούτε στο μέσα μαζικής μεταφοράς ούτε στους δρόμους κλπ.

Βεβαίως, γενικά, πρέπει να πούμε ότι δεν υπάρχει κυκλοφοριακή πολιτική στη χώρα μας. Γίνονται ορισμένα πράγματα με σπασμωδικές κινήσεις, που τελικά και αυτά που αποφασίζονται, δεν εφαρμόζονται, καταστρατηγούνται, παραβιάζονται και γι'αυτό -τελειώνω, όπως άρχισα- έχουμε αυτά τα τραγικά αποτελέσματα στην οδική κυκλοφορία, τα ατυχήματα, τους θανάτους, τους βαρείς τραυματισμούς, τις τεράστιες υλικές ζημιές, που υφιστάμεθα καθημερινά.

Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Η Κοινοβουλευτική Εκπρόσωπος του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου κ. Αλφιέρη έχει το λόγο.

ΣΤΥΛΙΑΝΗ ΑΛΦΙΕΡΗ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συζητάμε σήμερα ένα πολύ σημαντικό θέμα, ένα θέμα που έχει σχέση με τη ζωή του ανθρώπου αλλά και με την κυκλοφορία του αυτοκινήτου, με τη βιώσιμη πόλη και με το καθημερινό άγχος που έχουμε φεύγοντας από τους χώρους που μένουμε, για να έρθουμε στους χώρους εργασίας.

Κύριοι συνάδελφοι, πριν μπω στον Κώδικα, θα ήθελα να ξεκινήσω από κάποιες επισημάνσεις που τις έχω κάνει πολλά χρόνια και που πραγματικά έχουν σημασία να κατατεθούν σε αυτόν τον Κώδικα.

Ο Κ.Ο.Κ. έχει κάποια ενδιαφέροντα άρθρα. Θα μείνω στο άρθρο 11, που απαγορεύεται κάθε διαφήμιση με οποιονδήποτε τρόπο και μέσα σε εθνικούς και επαρχικούς δρόμους. Αυτό το είχε και ένας προηγούμενος νόμος.

Σήμερα, κύριοι συνάδελφοι, αν προχωρήσουμε τον επαρχιακό ή τον εθνικό δρόμο, θα δούμε σε κάθε βήμα να υπάρχουν διαφημίσεις, με αποτέλεσμα να αλλοιώνεται το οπτικό μας πεδίο και να γίνονται πολλά δυστυχήματα, γιατί πολλές φορές υπάρχουν σε φανάρια διαφημιστικές πινακίδες. Και το ερώτημα που μπαίνει -και που άλλοι συνάδελφοι είπαν -είναι: ποιος μηχανισμός ελέγχου θα υποχρεώσει να εφαρμοστεί αυτό το άρθρο στην προκειμένη περίπτωση; Ποιος μηχανισμός ελέγχου, πέρα από το πρόστιμο που μπαίνει, υποχρέωσε στον προηγούμενο νόμο την εφαρμογή αυτών των άρθρων, την υποχρέωση, δηλαδή, στους διαφημιστές και στο διαφημιστή να μην καταστρατηγεί το νόμο και να μη δημιουργεί σοβαρή ρύπανση;

'Ενα άλλο θέμα, κύριοι συνάδελφοι, είναι στο άρθρο 38, το οποίο λέει πολύ έξυπνα "κανόνες κυκλοφορίας πεζών".

Θέλω να σας πω -και όλοι είμαστε μάρτυρες της ζωής, που έχουμε καθημερινά στην πόλη- ότι πεζοδρόμια, ελεύθεροι χώροι, πεζόδρομοι, όλοι είναι κατειλημμένοι από κάποιο εμπόδιο.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΛΑΣΣΟΠΟΥΛΟΣ: Γι'αυτό η ζωή μας έχει καταστεί "πεζή"!

ΣΤΥΛΙΑΝΗ ΑΛΦΙΕΡΗ: Ξέρετε, κύριε Βλασσόπουλε, ότι ζούμε σε μία πόλη που μας ταλανίζει πολύ αυτή η κατάσταση. Και εσάς σας έχουμε επισκεφθεί σαν Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου. Δέκα χρόνια αγωνιζόμαστε να κάνουμε ένα βιώσιμο Πειραιά. Πρέπει να ομολογήσουμε ότι δεν έχουμε βρει ποια θα είναι αυτή η αρχή που θα φροντίσει τον πεζό. Υπάρχουν κιγκλιδώματα, υπάρχουν τραπεζάκια, υπάρχουν υπαίθρια μαγαζιά, υπάρχουν γκαράζ. Εμείς δεκατρία χρόνια παλεύουμε να βρούμε ποια είναι η δημόσια αρχή, που θα λύσει το πρόβλημα.

'Αρα λοιπόν, κύριε Υπουργέ και στο σημερινό Κώδικα, στο άρθρο 38, δεν βλέπω ένα μηχανισμό ελέγχου που θα μπορεί ο πεζός πολίτης χωρίς γραφειοκρατία να απευθυνθεί και να λύσει το πρόβλημα.

'Ενα άλλο θέμα που είναι πάρα πολύ σημαντικό για μας, που ακούσαμε και που οι πολίτες το δέχθηκαν με ευχαρίστηση, είναι το λεγόμενο αλκοτέστ. Εδώ λοιπόν, στο άρθρο 42, έρχεται το αλκοτέστ και σωστά έρχεται. Στην παράγραφο 5, όμως, βλέπουμε ότι οι Υπουργοί Υγείας και Πρόνοιας, Δημόσιας Τάξης κλπ. θα αποφασίσουν με προεδρικό διάταγμα τη χρήση του οινοπνεύματος, του αλκοτέστ κλπ.

'Αρα, λοιπόν, εδώ αντί να έχουμε μία μονιμοποίηση και έναν εντατικό έλεγχο, όσον αφορά το αλκοτέστ, φθάνουμε πάλι να το παραπέμψουμε στις καλένδες, όπως θα παραπέμψουμε στις καλένδες αρκετά πράγματα με προεδρικά διατάγματα.

Θα μου πείτε ότι οι Υπουργοί θα έχουν το χρόνο να κάνουν αυτά τα προεδρικά διατάγματα. Η εμπειρία, λοιπόν, μου λέει -ελέγχοντας και τους νόμους, που έχουν τόσα πολλά προεδρικά διατάγματα- ότι συνήθως το πράγμα παραπέμπεται στις καλένδες και ποτέ δεν προχωρεί.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχουμε στα χέρια μας το ομόφωνο πόρισμα της διακομματικής επιτροπής του 1996. 'Ολοι θα περιμέναμε εδώ ότι τα συμπεράσματά τους θα λαμβάνονταν σοβαρά υπόψη στην κατάρτιση του σχεδίου νόμου από το Υπουργείο. Για μια ακόμα φορά, όμως, η Κυβέρνηση αποφάσισε κομματικά και δεν έλαβε καθόλου υπόψη της το πόρισμα ή, αν θέλετε, το έλαβε σε πράγματα επιπόλαια, θα έλεγα.

Είναι ένα σχέδιο νόμου, ένας Κώδικας που φέρνει ξανά στην επιφάνεια το πρόστιμο και δεν υιοθετεί πολιτικές εκπαίδευσης των οδηγών και πρόληψης των ατυχημάτων. Για μία ακόμα φορά η τροποποίηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας είναι βραχυπρόθεσμη και πουθενά δεν υπάρχει πολιτικός σχεδιασμός.

Είναι ένας Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας που δεν έχει δει το παρελθόν, δεν έχει αξιοποιήσει το παρόν και δεν έχει προβλέψει το μέλλον.

Κύριε Υφυπουργέ, πριν μπούμε στην τσέπη των πωλητών με νέου εισπρακτικού χαρακτήρα μέτρα, ας προωθήσουμε πολιτικές, που στόχο θα έχουν την ασφάλεια και την προστασία της ζωής τους. Το όφελος, πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό, θα είναι πολύ μεγαλύτερο.

Θεωρούμε σημαντικές τις επισημάνσεις της επιτροπής του πορίσματος για την οδική ασφάλεια, που βάζει τα θεμέλια στην οικοδόμηση μίας στρατηγικής αντιμετώπισης των τροχαίων ατυχημάτων και που, δυστυχώς, δεν υπάρχει στο παρόν σχέδιο νόμου.

Ο παρών Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας δεν αντιμετωπίζει τη συνεχή αύξηση των κυκλοφορούντων αυτοκινήτων, την ακαταλληλότητα και ανεπάρκεια του οδικού δικτύου των πόλεων, την αποσπασματική και ανορθολογική ρύθμιση των μονοδρομήσεων, που επεκτείνουν τις διαδρομές και επιτείνουν την κυκλοφοριακή συμφόρηση.

Οι αφόρητες εκπομπές ήχων και καυσαερίων, οι κακοτεχνίες των οδοστρομάτων, επιφέρουν συνεχή υποβάθμιση στην καθημερινή μας ζωή και ιδιαίτερα στα μεγάλα πολεοδομικά συγκροτήματα της χώρας, που το παρόν σχέδιο νόμου δεν αντιμετωπίζει.

Εδώ, το παρόν νομοσχέδιο, κατά τη γνώμη μας, εκχωρεί αρμοδιότητες, που θεωρώ ότι θα δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα. Αναφέρομαι συγκεκριμένα στο άρθρο 52, παράγραφος 1, σύμφωνα με το οποίο μεταφέρονται αρμοδιότητες από το κράτος στους δήμους και τις νομαρχίες. Εδώ προκύπτει ένα βασικό θέμα: Ο ενιαίος σχεδιασμός κυκλοφορίας και στάθμευσης για τα μεγάλα αστικά κέντρα Αθηνών και Θεσσαλονίκης, που θεωρώ ότι έχει ξεχαστεί από το παρόν σχέδιο νόμου.

Υπάρχει ένας κατακερματισμός αρμοδιοτήτων. Δίνονται αρμοδιότητες στο δήμο, στη νομαρχία και στην κοινότητα, που σύμφωνα με τις δικές τους ανάγκες μπορούν να επιβάλλουν τις δικές τους πολιτικές και το δικό τους χαράτσι στους πολίτες, κατακερματίζοντας τους κανόνες οδικής κυκλοφορίας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Ψυχικό. Αν πέσεις μέσα στο Ψυχικό, αποκλείεται να βγεις. Παντού υπάρχουν αδιέξοδα και ο Δήμος Ψυχικού δεν έχει λάβει υπόψη του τους γείτονες δήμους. Σε αυτόν το δήμο υπάρχει μία δική του αντίληψη για την κυκλοφοριακή αγωγή ή κυκλοφορία της πόλης, χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τις γύρω καταστάσεις.

Θυμίζω την απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας, που έλεγε συγκεκριμένα σε μία προσφυγή που έκαναν οι πολίτες ότι το οδικό δίκτυο, έστω και αν πρόκειται για δημοτικούς και κοινοτικούς δρόμους, δεν αποτελεί τοπική υπόθεση των ΟΤΑ, εφόσον συνάπτεται τόσο με το υπόλοιπο οδικό δίκτυο της χώρας όσο και με την προστασία των γεωσυστημάτων του φυσικού χώρου, που αποτελούν στοιχείο της εθνικής και φυσικής κληρονομιάς.

Τελικά το Συμβούλιο της Επικρατείας τονίζει ότι το οδικό δίκτυο υπόκειται σε συνολικό σχεδιασμό και διαχείριση, τόσο σε επίπεδο εθνικών ή επαρχιακών οδών όσο και σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προκειμένου για τοπικές και επαρχιακές οδούς.

Στο άρθρο 52 δεν λαμβάνετε υπόψη σας αυτήν την απόφαση και θεωρώ, κύριε Υφυπουργέ, ότι δημιουργείτε σοβαρά προβλήματα στο σχεδιασμό του κυκλοφοριακού των μεγάλων πόλεων της Αττικής και Θεσσαλονίκης και της Πάτρας, γιατί όχι. Και με αυτή σας την απόφαση οξύνετε το κυκλοφοριακό χάος.

'Ενα άλλο πρόβλημα, που υπάρχει και το θεωρούμε πονηρό στο άρθρο 48 παράγραφος 1, είναι ότι δίνεται το δικαίωμα στους ΟΤΑ να παραχωρούν χώρους στο οδόστρωμα, κατ' εξαίρεση σε γνωστούς και φίλους της κάθε δημοτικής αρχής. Θεωρούμε ότι είναι απαράδεκτο έτσι πονηρά να μπαίνουν μέσα στον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας τα λεγόμενα παρκόμετρα.

Κύριοι συνάδελφοι, πρέπει να δούμε και να σεβαστούμε την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας και να δούμε πόσο ταλαιπωρήθηκαν οι συμπολίτες μας. Είχε γίνει και ολόκληρη συζήτηση και προχθές διάβαζα στην εφημερίδα ότι ο Δήμος Αθηναίων ετοιμάζεται να επιστρέψει τα χρήματα από τα παρκόμετρα. Σήμερα άκουσα ότι ο κ. Αβραμόπουλος δήλωσε στα Σπάτα ότι θα ξαναέρθουν τα παρκόμετρα στην Αθήνα, παρ' όλο που έχει βγει τελεσίδικη απόφαση από το Συμβούλιο Επικρατείας.

Θα ήθελα να μου απαντήσετε, κύριε Υφυπουργέ, γιατί υπάρχει αυτό το παραθυράκι; Για να εξυπηρετήσετε υμέτερους; Για να δώσετε τη δυνατότητα στους δημάρχους να έχουν ένα ρουσφετολογικό μέσο, για να πλησιάσουν τους πολίτες και να αχρηστέψουν κοινόχρηστους χώρους;

Θεωρώ λοιπόν ότι ο κοινόχρηστος χώρος -και πρέπει να σας το υπενθυμίσω εδώ- είναι συνταγματικά κατοχυρωμένος. Το άρθρο 24 λέει ότι είναι δεδομένος και προς όφελος του συνόλου των πολιτών και όχι μιας εκλεκτής ομάδας, ρυθμίζοντας θέματα κατάληψης οδών και πεζοδρομίων.

Η ελεγχόμενη στάθμευση, λοιπόν, όπως έχουμε πει και πρέπει να σας υπενθυμίσω, έχει απορριφθεί από το Συμβούλιο Επικρατείας, γιατί είχε μόνο εισπρακτικό χαρακτήρα και δεν εξυπηρετούσε τις κοινωνικές ανάγκες των πολιτών.

Εμείς, κύριοι συνάδελφοι, δεν έχουμε αντίρρηση, όμως αν οργανωθεί με δίκαιο τρόπο, με τη συμμετοχή των πολιτών και χωρίς εισπρακτικό χαρακτήρα, μπορεί να παίξει ουσιαστικό ρόλο στην κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι δρόμοι είναι κοινόχρηστοι και έχουν γίνει από τα χρήματα του φορολογούμενου πολίτη. Η ιδιωτικοποίησή τους φέρνει κέρδη σε κάποιους ιδιώτες, σε βάρος όμως της δημόσιας περιουσίας.

Το 1993, που το μέτρο της ελεγχόμενης στάθμευσης εφαρμόστηκε στον Πειραιά, δεν ωφέλησε την κυκλοφορία, ούτε συνέβαλε στην προστασία του περιβάλλοντος. Το κέντρο της πόλης γέμισε ασφυκτικά από αυτοκίνητα και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να μη διευκολύνονται οι συνάλλαγες και να δημιουργείται κυκλοφοριακό χάος στο κέντρο.

Η πρότασή μας είναι συγκεκριμένη: Στα εμπορικά κέντρα να υπάρχουν χώροι που θα επιτρέπεται η στάθμευση, με την προϋπόθεση ότι αυτός ο χρόνος θα είναι δωρεάν και το πρόστιμο θα επιβάλλεται για την παραβίαση του χρόνου και μόνο.

Τελειώνοντας θα ήθελα να σας υπενθυμίσω, κύριοι συνάδελφοι, ότι η χώρα μας, η Ελλάδα, είναι μια από τις τελευταίες χώρες της Ευρώπης που επιμένει να μην εντάσσει στην καθημερινή της ζωή τα άτομα με ειδικές ανάγκες.

Πουθενά και σ' αυτόν τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, εκτός όπου επιγραμματικά αναφέρεται, δεν βλέπουμε υποδομές που να εξυπηρετούν τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Δεν βλέπουμε, δηλαδή, τη φιλοσοφία και την αντίληψη, που θα πρέπει να είχε ένας σύγχρονος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας.

Και θεωρώ, κύριε Υφυπουργέ, ότι δεν έχετε την αντίληψη αυτή, γιατί είναι ένας Κώδικας μονομερής και μονοκομματικός. Φιλοσοφία αυτής της Κυβέρνησης είναι να μην παίρνει υπόψη της καμία πρόταση και καμία διαφορετική -αν θέλετε- αντίληψη. Δεν λέμε να γίνουν δεκτές όλες οι προτάσεις, αλλά καλό θα είναι κάποιες ομάδες πολιτών, που αγωνιούν και δεν βρίσκουν πρόσβαση, κάποια στιγμή να ακούγονται, όπως είναι τα άτομα με ειδικές ανάγκες.

'Εχει ενδιαφέρον το ότι σε ερωτήσεις που έχω κάνει στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και στο Υπουργείο Μεταφορών, δηλώνουν οι Υπουργοί ότι υπάρχει μια ολόκληρη λογική για τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Αν κρίνουμε τους δρόμους, τα πεζοδρόμια και τα οχήματα, δεν θα συναντήσουμε πουθενά τη στοιχειώδη υποδομή. Θεωρώ, λοιπόν, ότι πρέπει να είμαστε πιο ειλικρινείς γι' αυτά που γράφουμε και γι' αυτά που λέμε. Δεν υπάρχει πολιτική για τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Ας προσπαθήσουμε να την υιοθετήσουμε από δω και στο εξής.

Εμείς, κύριοι συνάδελφοι, δεν θα ψηφίσουμε τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, γιατί θεωρούμε ότι είναι ένας αποσπασματικός Κώδικας, που δεν έχει τα πιο στοιχειώδη πράγματα.

Θα σας πω και κάτι άλλο: Αυτό το πόρισμα που έχουμε μπροστά μας είσαστε υποχρεωμένοι να το λάβετε υπόψη σας για δύο λόγους.

Πρώτα -πρώτα, υπήρξε μια συλλογική δουλειά συναδέλφων για ενάμιση χρόνο και, δεύτερον, ήταν μια κοινοβουλευτική δουλειά. Νομίζω ότι απ' αυτό το Κοινοβούλιο θα πρέπει να ξεκινήσει κάποιος σεβασμός στην κοινοβουλευτική δουλειά, σεβασμός στη συλλογική δουλειά, κάτι που είναι ξένο προς την πολιτική κουλτούρα τη δική μας.

Και γι' αυτόν το λόγο ο Συνασπισμός δεν μπορεί να ψηφίσει αυτόν τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.

Ο Συνασπισμός, όμως, στα πλαίσια χάραξης μιας μακροπρόθεσμης πολιτικής με στόχο τη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων, έχει καταθέσει στο παρελθόν συγκεκριμένες προτάσεις. Συγκεκριμένα έχουμε προτείνει τη δημιουργία ενός θεσμοθετημένου επιτελικού οργάνου, που θα έχει σαφείς και ουσιαστικές αρμοδιότητες και το οποίο θα επεξεργάζεται την εθνική πολιτική οδικής ασφάλειας που πρέπει κάποτε να υπάρξει και στη χώρα μας.

'Ολοι οι συνάδελφοι μίλησαν για τον αριθμό των τροχαίων ατυχημάτων, όλοι οι συνάδελφοι μίλησαν για την ανάγκη μιας εθνικής πολιτικής οδικής ασφάλειας. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί η Κυβέρνηση αρνείται το αυτονόητο.

Ο Συνασπισμός, λοιπόν, προτείνει και υπερασπίζεται ο φορέας αυτός να είναι το Εθνικό Συμβούλιο Οδικής Ασφάλειας νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με τους παρακάτω σκοπούς και αρμοδιότητες:

Τον καθορισμό εθνικής πολιτικής οδικής ασφάλειας σε μακροπρόθεσμο επίπεδο.

Την ανάθεση μελετών και ερευνών για θέματα οδικής ασφάλειας.

Την ευθύνη για την εφαρμογή εθνικής πολιτικής οδικής ασφάλειας.

Το συντονισμό των συναρμόδιων φορέων σε θέματα οδικής ασφάλειας.

Το νέο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της ασφαλιστικής νομοθεσίας που διέπει το αυτοκίνητο.

Την κατάργηση των πολυδαίδαλων υπουργικών αποφάσεων και προεδρικών διαταγμάτων που διέπουν το πλέγμα εκπαίδευση-εκμάθηση-εξέταση.

Την άμεση κατάθεση νομοσχεδίου, εφόσον δεν υπάρχει εδώ, για τη δημιουργία εθνικού συμβουλίου οδικής ασφάλειας στη χώρα μας.

Τη θεσμοθέτηση μέτρων πρόληψης και την άμεση εισαγωγή του μαθήματος της οδικής κυκλοφορίας σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Θεωρώ, κύριε Υπουργέ, ότι αν δεν υπάρχει εκπαιδευμένος πολίτης στα θέματα της κυκλοφορίας, δεν θα μπορεί να λυθεί το πρόβλημα.

Την εκπαίδευση των οδηγών, υποψηφίων και παλιών, σύμφωνα με τις απαιτήσεις των νέων οχημάτων αλλά και τα σύγχρονα δεδομένα.

Την εξέταση των οδηγών με βάση ένα αξιόπιστο και αδιάβλητο σύστημα.

Την πάταξη της διαφθοράς και του χρηματισμού στις διαδικασίες χορήγησης αδειών οδήγησης.

Την επιμόρφωση του προσωπικού της Τροχαίας πάνω στον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, αλλά και των άλλων εμπλεκομένων παραγωγικών τάξεων που ασχολούνται με τα τροχαία, (πραγματογνώμονες, προανακριτικοί υπάλληλοι, δικηγόροι κλπ.).

'Αλλοι συνάδελφοι μίλησαν -και ο Συνασπισμός θα συμφωνήσει- για την αλλαγή του τρόπου πληρωμής των προστίμων. Πιστεύουμε ότι όταν τα πρόστιμα πληρώνονται επί τόπου, ο οδηγός θα αναγκάζεται να γίνει πιο προσεκτικός, αφού δεν θα μπορεί να σβήσει την κλήση. Είναι μια διακομματική παρέμβαση θετική, που πιστεύουμε ότι η Κυβέρνηση θα έπρεπε να την είχε υιοθετήσει.

Πιστεύουμε ότι η προσαρμογή των ορίων ταχύτητας στις σύγχρονες κυκλοφοριακές συνθήκες, με ανάλογες παρεμβάσεις, πρέπει άμεσα να περάσει. Είναι κάτι που δεν υπάρχει στο σημερινό Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.

Τελειώνοντας, κύριοι συνάδελφοι, θα πρέπει να αναφερθούμε στη δημιουργία χάρτας πεζών. Πέρα από τα αυτοκίνητα, για τα οποία κατά κόρον μιλήσαμε και για τα οποία ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας δεν λαμβάνει σύγχρονα μέτρα, υπάρχει και το πρόβλημα του πεζού.

Εάν, κύριε Υφυπουργέ, δεν υπάρξει δημιουργία χάρτας πεζών, δηλαδή το δικαίωμα του πεζού να περνά μέσα στη σύγχρονη πόλη, θεωρώ ότι η πόλη θα είναι εχθρική, θεωρώ ότι κανένας Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας δεν θα βοηθήσει, στα μεγάλα συγκροτήματα της Αθήνας και του Πειραιά, να καταλάβουν οι πολίτες ότι μπορούν να κυκλοφορήσουν ελεύθερα, ότι υπάρχει σεβασμός του ενός από τον άλλον και ότι το αυτοκίνητο δεν είναι ένα καταπιεστικό μέσον, αλλά ένα μέσον εξυπηρέτησης, χωρίς να βάλλεται η καθημερινή ζωή των πολιτών.

Εμείς σαν Συνασπισμός δεν θα ψηφίσουμε τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.

Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Κύριοι συνάδελφοι, έχω την τιμή να σας ανακοινώσω ότι ο Βουλευτής 'Εβρου κ. Χρήστος Κηπουρός απέστειλε στον Πρόεδρο της Βουλής δήλωση, η οποία ανακοινώνεται προς το Σώμα, σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 5 του Κανονισμού και θα καταχωρισθεί στα Πρακτικά.

Η δήλωση του κ. Κηπουρού έχει ως εξής:

"Χρ. Κηπουρός
24-2-1999


Κε Πρόεδρε


Θέλω με τη σημερινή μου επιστολή να δηλώσω την ανεξαρτητοποίησή μου κάνοντας αυτό που μου επέβαλε η συνείδησή μου.

ΧΡ. ΚΗΠΟΥΡΟΣ"

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Ο κ. Φούσας έχει το λόγο.

ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΦΟΥΣΑΣ: Σπεύδω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, και εγώ να δηλώσω ότι ασφαλώς θα ψηφίσω, όπως και το κόμμα μου, το νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Και θα το κάνουμε αυτό, διότι όλοι μας γνωρίζουμε, το βλέπουμε καθημερινά, το ζούμε και το βιώνουμε, ότι υπάρχει τεράστιο πρόβλημα στο θέμα της οδικής μας κυκλοφορίας και στο θέμα των τροχαίων ατυχημάτων.

Διερωτώμαι όμως και θα πρέπει να διερωτηθεί κάθε 'Ελληνας το εξής: Το 1992 ψηφίστηκε ο ν.2094 και έγινε νόμος του κράτους και έγινε Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας. Τι είναι αυτό που σήμερα υποχρέωσε την Κυβέρνηση να φέρει έναν καινούριο κώδικα; Προφανώς το κάνει γιατί και η ίδια αντιλαμβάνεται πως το πρόβλημα είναι πολύ μεγάλο προς ως τα τροχαία ατυχήματα.

Το ερώτημα όμως το οποίο ανακύπτει, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κύριε Υπουργέ και κύριε Πρόεδρε, είναι το εξής: Φταίει το γεγονός ότι αυτός ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας δεν είναι πλήρης, δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες που απαιτούνται σήμερα, ή πράγματι η ευθύνη οφείλεται στο γεγονός ότι δεν εφαρμόστηκαν οι ισχύουσες διατάξεις;

Η προσωπική μου άποψη είναι ότι το πρόβλημα είναι εκεί. 'Ομως θα πρέπει και για τον Κώδικα αυτό να κάνω την εξής πρώτη παρατήρηση.

Είναι γνωστό ότι έρχεται ως Κώδικας. Αυτό έχει ως συνέπεια ότι όσες προτάσεις και αν σας κάνουμε, ό,τι και αν εισηγηθούμε, δεν έχει καμία αξία. Και δεν έχει καμία αξία, γιατί είναι γνωστό ότι είτε ο Κώδικας θα ψηφιστεί ως έχει είτε θα αποσυρθεί. Ασφαλώς δεν μπορεί να αποσυρθεί, άρα οι οποιεσδήποτε παρατηρήσεις μας έχουν μόνο γενικό χαρακτήρα και δεν μπορούν να είναι ουσιαστικές και δεν μπορεί η συζήτηση να συμβάλει εις τρόπον ώστε να έχουμε βελτίωση των ειδικότερων διατάξεων συνολικά ή συνολικά του νέου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.

'Επειτα είναι γνωστό ότι ο καινούριος Κώδικας έρχεται σύμφωνα με τις νέες οδηγίες της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, κάτι το οποίο και εσείς αναφέρετε στην εισηγητική σας έκθεση.

Θα ήθελα, όμως, να κάνω την εξής γενική παρατήρηση και αυτός είναι ο λόγος βασικά που ανέβηκα στο Βήμα, να αναπτύξω μερικές από τις σκέψεις μου.

Τα ποσοστά των ατυχημάτων σήμερα στην Ελλάδα δυστυχώς αυξάνονται, όπως είναι γνωστό, εν αντιθέσει με τις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, όπου τα τροχαία ατυχήματα μειώνονται αντί να αυξάνονται.

Στην Ελλάδα, όπως είναι γνωστό -αυτό ειπώθηκε, αλλά πρέπει να το υπογραμμίσω και εγώ- κάθε χρόνο έχουμε άνω των δύο χιλιάδων νεκρών και ιδίως νέων ανθρώπων. Επίσης, είναι γνωστό ότι έχουμε τραυματίες περί τους τριάντα δύο χιλιάδες, εκ των οποίων οι τέσσερις χιλιάδες είναι πολύ σοβαρά και οι δυόμισι χιλιάδες μένουν μόνιμα ανάπηροι. Από αυτό γίνεται αμέσως κατανοητή η σημασία που έχει, για τα ίδια τα θύματα αλλά και για την εθνική μας γενικότερα οικονομία. 'Αρα πρόκειται για ιδιαίτερα συνταρακτικά στοιχεία.

Είναι ανάγκη, όμως, να αναφερθώ και σε μερικά άλλα στοιχεία πολύ πιο συγκεκριμένα, για να γίνει κατανοητό πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα αυτό.

Τα τελευταία χρόνια ο ετήσιος αριθμός των νεκρών από ατυχήματα μειώθηκε σημαντικά στα περισσότερα κράτη-μέλη εκτός από την Ελλάδα και την Ισπανία, όπου αυξήθηκε σημαντικά, όπως και ο αριθμός των κυκλοφορούντων οχημάτων. Ενώ το 1985 ο αριθμός των νεκρών σε ορισμένες χώρες σταθεροποιήθηκε, σε άλλες ξανάρχισε να αυξάνεται με γρήγορους ρυθμούς.

Δείτε μερικά στοιχεία: Μειώθηκε σημαντικά μεταξύ 35% και 50% ο αριθμός των νεκρών στη Γερμανία, στην Ολλανδία και στο Λουξεμβούργο. Μειώθηκε κάπως και κατά μέσο όρο 15% ο αριθμός των νεκρών στην Αγγλία, στη Δανία, στη Γαλλία, στην Ιρλανδία, στην Ιταλία, στο Βέλγιο και στην Πορτογαλία. Οι χώρες όπου ο αριθμός των νεκρών αυξήθηκε είναι: Στην Ισπανία κατά 51% και στην Ελλάδα κατά 110%.

Αντιλαμβάνεσθε, λοιπόν, ότι τα νούμερα είναι τραγικά. Το προνόμιο είναι δυσμενέστατο. Eδώ υπάρχει αύξηση κατά 110% και κατά 51% στην Ισπανία, όταν σε όλες τις άλλες χώρες της Ευρώπης οι νεκροί από τροχαία ατυχήματα μειώνονται.

Ποιος ευθύνεται γι' αυτό; Ευθύνονται μόνον οι οδηγοί; 'Εχω εδώ έναν κατάλογο επιχειρημάτων για το τι φταίει. Δικαιούμαι, όμως, να πω ότι γι' αυτήν την αύξηση έχει ευθύνη και η κυβέρνηση -η δική σας κυρίως Κυβέρνηση- η οποία κυβερνά τον τόπο επί τόσα χρόνια.

Ας τα δούμε, όμως, ειδικότερα. Πρώτα-πρώτα, ποιοί είναι οι συντελεστές αυτών των ατυχημάτων. Οι οδηγοί, τα αυτοκίνητα, το οδικό δίκτυο, ο αστυνομικός έλεγχος.

Ας δούμε πρώτα τους οδηγούς: Είμαστε ικανοποιημένοι με τον τρόπο που οδηγούν σήμερα οι 'Ελληνες οδηγοί; Είμαστε ικανοποιημένοι, όπως χορηγούνται σήμερα τα διπλώματα οδήγησης; Είμαστε ικανοποιημένοι με τον τρόπο ελέγχου που γίνεται σε κάθε οδηγό; Η απάντηση είναι, ασφαλώς, αρνητική. Δεν χορηγούνται με σωστό τρόπο τα διπλώματα, δεν γίνεται σωστός έλεγχος και ό,τι άλλο προανέφερα και ιδού τα αποτελέσματα.

'Αρα, η πρώτη παρατήρηση είναι να υπάρξει καλύτερος τρόπος χορηγήσεως διπλωμάτων οδήγησης και συνεχής έλεγχος.

Δεύτερον, όσον αφορά τα αυτοκίνητα. Ασφαλώς τα αυτοκίνητα, παρά τη βελτίωση με τα γνωστά μέτρα τα οποία πήρε το κόμμα μας, η κυβέρνησή της Νέας Δημοκρατίας, αλλά συνεχίσατε και εσείς αργότερα, έχουμε μία βελτίωση από πλευράς ποιότητας των αυτοκινήτων στην πατρίδα μας.

Θέλω, όμως, να παρατηρήσω ότι εδώ υπάρχει ακόμα πρόβλημα και ιδίως ως προς τη συντήρηση των αυτοκινήτων.

Εκεί όμως που γίνεται τεράστιο το πρόβλημα και είναι αξεπέραστο είναι στο οδικό δίκτυο της χώρας μας. Ο σοβαρότερος λόγος των τροχαίων ατυχημάτων είναι οι κακοί ελληνικοί δρόμοι. Πάρτε παραδείγματος χάρη το αυτοκίνητό σας και πηγαίνετε από το Αντίρριο στα Ιωάννινα. Δεν υπάρχει πουθενά διαχωριστική γραμμή. Μάλιστα στους περισσότερους δρόμους όχι μόνο δεν υπάρχει διαχωριστική γραμμή, με την έννοια της μόνιμης, αλλά ούτε καν διαγράμμιση πολλές φορές. Αν θέλετε -για να πάρω την περιοχή μου- πάρτε το δρόμο Ιωάννινα-Θεσσαλονίκη από την Κόνιτσα, για να δείτε το μεγάλο πρόβλημα, ή πάρτε το δρόμο Ιωάννινα-Θεσσαλονίκη, από το Μέτσοβο, για να δείτε πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα. Πώς να μην έχουμε τόσα πολλά ατυχήματα; Επομένως το θέμα των δρόμων είναι ένα τεράστιο πρόβλημα. Δεν φθάνει να έχουμε καινούριους δρόμους και καλούς δρόμους, πρέπει να έχουμε, ιδίως στους κεντρικούς δρόμους, μόνιμη διαχωριστική γραμμή, έτσι ώστε να αποφεύγονται τουλάχιστον οι μετωπικές συγκρούσεις.

Ακόμη αναφέρθηκε -και είδα και μια λογική αντίδραση του Προέδρου κ. Μητσοτάκη σ' αυτό- ότι δεν έχουμε ούτε καν σωστές σημάνσεις στους δρόμους, κάτι που είναι μεγάλη ανάγκη να γίνει. Δεν υπάρχει, όμως, υποδομή στους δρόμους.

Τέταρτον, ο έλεγχος από την Αστυνομία, από την Τροχαία μας. Αναφέρθηκαν εδώ πολλά επιχειρήματα, δεν θα τα επαναλάβω, για το θέμα των κλήσεων κλπ. Δεν είναι εκεί το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι ότι θα πρέπει η Τροχαία να λειτουργεί αποτελεσματικά. Και για να μην είμαι άδικος, θα πω ότι ασφαλώς οι αστυνομικοί της Τροχαίας μας εργάζονται κάτω από δύσκολες συνθήκες, όμως θα πρέπει ειδικά σ' αυτό το θέμα να υπάρξει καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο νέος Κώδικας ασφαλώς είναι καλός ή καλύτερος από τον προηγούμενο. Εξάλλου, όπως προανέφερα, είναι ένας Κώδικας που βασικά προσαρμόζεται στις οδηγίες της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης.

Ορθά παρατηρήθηκε από το Συνασπισμό, αλλά και από όλους μας, ότι πραγματικά υπάρχουν βασικές και πολλές παραλήψεις και ιδιαίτερα για τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Το πρόβλημα όμως είναι αν αυτός ο Κώδικας είναι καλύτερος από τον προηγούμενο.

Επιτρέψτε μου να πω ότι δεν είναι εκεί το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι αν εφαρμόζεται μέχρι τώρα ο υφιστάμενος Κώδικας και αν θα εφαρμόζεται ο νέος νόμος. Και για να συμφωνήσω με πολλούς συναδέλφους μου, με λύπη μου θα πω ότι πράγματι δεν εφαρμόζεται πρώτα από τους συνανθρώπους μας, από εμάς τους ίδιους, γιατί δεν έχουμε την κατάλληλη οδική παιδεία, αλλά και γιατί δεν γίνεται ο απαραίτητος έλεγχος από πλευράς της Τροχαίας και των αστυνομικών οργάνων.

Θέλω και κάτι άλλο να πω: 'Εχω μια μεγάλη απορία. Συγκροτήθηκε μια επιτροπή διακομματική. Συνέταξε ένα πόρισμα, πράγματι, πολύ καλό. Διερωτώμαι, τι σας έκανε να κάνετε αυτόν τον Κώδικα, προτού καν να έλθει προς συζήτηση το πόρισμα στη Βουλή. Και βλέπω ότι έχει ημερομηνία, η εισηγητική σας έκθεση, Ιούλιο 1998. Και μετά από παρέμβαση του κόμματός μας υποχρεωθήκατε να συζητηθεί εδώ το πόρισμα, μετά ταύτα φέρνετε και το νομοσχέδιό σας, τον Κώδικά σας, χωρίς καν να τον βελτιώσετε με τη συζήτηση του πορίσματος εδώ στην Ολομέλεια της Βουλής. Αυτό σημαίνει ότι και εδώ υπάρχει προχειρότητα. Και ακόμη σημαίνει ότι μας δεσμεύετε να ομιλούμε θεωρητικά, χωρίς να μπορούμε να συμβάλλουμε στη βελτίωσή του, αφού έρχεται ως Κώδικας.

Σε κάθε περίπτωση όμως εμείς θα τον ψηφίσουμε και εύχομαι τα τροχαία ατυχήματα να είναι ολιγότερα στο μέλλον.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Ο κ. Ζαφειρόπουλος έχει το λόγο.

ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, η δομή και ο πολιτισμός μιας πολιτείας πρέπει να κρίνεται από τη μέριμνα του κράτους, όταν προσπαθεί να περιορίσει τα τροχαία ατυχήματα ή αν προσπάθησε τόσα χρόνια να βελτιώσει τις συνθήκες, για να μην υπάρχουν τροχαία ατυχήματα. Εκείνο όμως το οποίο βλέπουμε σε όλες τις χώρες, αν διαβάσουμε τις στατιστικές των ατυχημάτων είναι ότι η Ελλάς έχει ένα αυξανόμενο ποσοτικά προϊόν, το ατύχημα. Ούτε αυξανόμενη εξωτερική πολιτική έχουμε, ούτε οικονομική, ούτε πολιτιστική, ούτε τίποτε. 'Εχουμε όμως ένα "προνόμιο", ότι αυξάνονται τα τροχαία ατυχήματα. Απόδειξη δε είναι ότι υπάρχει και έλλειψη κυβερνητικής πολιτικής. Ποια είναι η πολιτική σας, κύριοι Υπουργοί; Περίμενα απόψε να είναι και οι άλλοι δύο ή τρεις συναρμόδιοι Υπουργοί. Δεν μας καταδέχονται όμως. 'Ισως έχουν άλλα να σκεφθούν, τα οποία σε λίγες ώρες ή αύριο το πρωί θα έχουν κατατεθεί στη Βουλή. Σας τα είπε ο Κοινοβουλευτικός μας Εκπρόσωπος. Μεταβάλατε το πρόγραμμα της ημερήσιας διάταξης και φέρατε τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Και το κάνατε αυτό γιατί είχαμε πει ότι θα τον ψηφίσουμε. Και θα τον ψηφίσουμε, όχι γιατί είδαμε ότι είναι κάτι το καινούριο και το εξαιρετικά καλό και το οποίο μπορεί να μειώσει τα τροχαία ατυχήματα, αλλά απλώς και μόνο γιατί είναι κώδικας. Η Βουλή έχει το δικαίωμα να τον αναπέμψει, και να επαναπροσδιορίσει πάλι και να πάει στη Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή. Εκείνο όμως που έχει ο Κώδικας είναι ότι δεν έχει φωνές και δεν έχει αντιρρήσεις. Περνάει σε μία συζήτηση. Εσείς έχετε βαρεθεί να κάθεσθε εδώ και εμείς να καθόμαστε εδώ, απλώς ανεβαίνουμε στο Βήμα για να πούμε τις απόψεις μας μήπως σε έναν άλλον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας αντιμετωπίσουμε κατάματα τη λειτουργία αυτού του Κώδικα.

Θα σας μιλήσω και από την τεράστια δικηγορική μου εμπειρία των τριάντα τριών ετών. Και εγώ και ο κ. Φούσας που ασχολούμεθα με αυτό το ποινικό αντικείμενο...

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΛΑΣΣΟΠΟΥΛΟΣ: Ο κ. Φούσας είναι νεότερος.

ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ: Είναι νεότερος, αλλά δεν έχει σημασία. Ευδοκίμως έχει διακονίσει αυτήν την έδρα.

Θα σας πω το εξής, κύριε Υπουργέ: 'Οτι όσους Κώδικες Οδικής Κυκλοφορίας και αν καταθέσετε, εφόσον δεν έχετε θεσμική πολιτική, δεν μπορείτε να τους εφαρμόσετε. Διότι δεν θα εφαρμόσετε ποτέ το τι απαγορεύεται και το τι δεν επιτρέπεται. Απλώς και μόνο θα εξαντλεί το Υπουργείο Οικονομικών τη φοροεισπρακτική του μανία.

Το Σύνταγμα μας λέει ότι πρέπει εδώ μέσα να μιλάμε ελεύθερα και να έχουμε και διάλογο και αυτήν τη στιγμή να κάνουμε διάλογο μαζί σας.

Θα σας πω για τις παράνομες σταθμεύσεις που γίνονται στην Αθήνα. Παραδείγματος χάρη, αν κάνετε μία βόλτα στην Αθήνα ή στις μεγάλες πόλεις, θα δείτε στις γωνιές των δρόμων παρκαρισμένα μεγάλα αυτοκίνητα φορτηγά ή οτιδήποτε άλλο και όταν θα πρέπει να βγείτε σε μία διασταύρωση, δεν θα έχετε ορατότητα.

Την προτεραιότητα στις διασταυρώσεις, αν δεν έχει φωτεινό σηματοδότη, την έχει ο δεξιός. Αν έχει σηματοδότη, είναι υποχρεωμένος αυτός π.χ. που κατεβαίνει την οδό Πανεπιστημίου και φθάνει στο ύψος της Αρσάκη και της Χαριλάου Τρικούπη, όταν γίνεται κόκκινο στην Πανεπιστημίου να σταματήσει. Σας πληροφορώ όμως ότι δεν σταματάει κανένας. Κλείνει ο δρόμος σ' εκείνο το σημείο και σε άλλα παρόμοια σημεία της Αθήνας και αυτοί που έρχονται από την Αρσάκη για να μπουν στη Χαριλάου Τρικούπη δεν μπορούν να προχωρήσουν και μπορεί να περιμένουν και δέκα λεπτά.

Υπάρχει τροχονόμος να ρυθμίσει την κυκλοφορία; 'Οχι.

Υπάρχει Υπουργός Δημόσιας Τάξης να μας δώσει τις δικές του εξηγήσεις; 'Οχι. Ποια, λοιπόν, λειτουργία αυτού του άρθρου, που περιλαμβάνεται μέσα στον Κώδικα, θα έχετε; Πώς θα το εφαρμόσετε, κύριε Υπουργέ;

Είναι δηλαδή αυτό που έλεγαν οι Λατίνοι "ουαί τοις ηττημένοις". Είμαστε ηττημένοι σ' αυτό το θέμα και πρέπει να το παραδεχθούμε.

Παρακολούθησα τον κ. Σφυρίου, ο οποίος με μεγάλη επιμέλεια ήθελε να αντικρούσει τον κ. Μεϊμαράκη. Αλλά, κύριε Σφυρίου, δυστυχώς αυτή είναι σήμερα η κατάσταση.

Σήμερα δε το γεγονός είναι ένα. Κατατίθεται από το ΠΑΣΟΚ η αίτηση για την Εξεταστική των Πραγμάτων Επιτροπή; Υπογράφουν όλοι οι Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ; Υπογράφουν οι Βουλευτές οι λεγόμενοι εσωκομματική αντιπολίτευση του ΠΑΣΟΚ; Εκλήθησαν να υπογράψουν; Ποιο είναι το περιεχόμενο αυτής της αίτησης;

Αυτό είναι το θέμα σήμερα. Αύριο το πρωί, κύριε Υπουργέ, δεν θα γράφουν οι εφημερίδες ούτε αυτά που είπατε εσείς ούτε αυτά που είπαμε εμείς, που είναι το κορυφαίο θέμα της οδικής κυκλοφορίας, για να προστατεύσουμε τη ζωή των συμπολιτών μας και όλων ημών. 'Ολοι θα ασχολούνται με αυτό που σας είπα προηγουμένως.

'Οσο λοιπόν και αν διαμαρτυρόμαστε, κύριε Σφυρίου, αυτή είναι η τραγική κατάσταση.

Επίσης, θα ήθελα να σας πω, κύριε Υπουργέ, ότι βλέπω ορισμένες διατάξεις μέσα στον Κ.Ο.Κ. όπως αν θα εισπράττεται το πρόστιμο εκείνη τη στιγμή ή όπως λέτε μέσα, αν έχει αμφιβολία ο οδηγός ή ο πεζός, αν υπέπεσε σε κάποια παράβαση του Κ.Ο.Κ., για να αποφευχθούν οι διαπληκτισμοί με τον αστυνομικό, ο αστυνομικός να υπογράφει ένα χαρτί και να σε στέλνει στο μονομελές ή στον πταισματοδίκη ανάλογα με το αδίκημα.

Και πάλι όμως δεν είναι το θέμα εκεί, κύριε Υπουργέ. Θα ήθελα λοιπόν να σας παρακαλέσω, όποτε θέλετε, να βγούμε από την Αθήνα και να πάρουμε την κεντρική αρτηρία για να πάμε είτε προς την Κόρινθο είτε προς τη Λαμία και να επανέλθουμε. Θα δείτε ότι τα χειρότερα κομμάτια του δρόμου είναι από την Αθήνα μέχρι τουλάχιστον και τα πρώτα διόδια.

Κατ' αρχήν ο δρόμος είναι ανώμαλος και έχει ανάποδες στροφές. Δεύτερον, στα διαζώματα τα σιδερένια, που χωρίζουν τους δρόμους, δεν έχει εκείνα τα άσπρα σηματάκια, που να δείχνουν ότι εκεί υπάρχει το διάζωμα και ευκολότατα μπορείς να πέσεις πάνω σ' αυτό. Θα δείτε δε πόσα τέτοια διαζώματα είναι πεταγμένα από τα βαριά φορτηγά ή από τα άλλα αυτοκίνητα που πέφτουν επάνω τους.

'Οσους δρόμους και αν κάνετε μέσα σε μία μεγάλη πόλη, όσες ομορφιές και αν φτιάξατε, όλα καταστρέφονται από τη στιγμή που πάτε να μπείτε ή να βγείτε από αυτήν την πόλη.

Δεύτερον, ομιλείτε περί του αλκοτέστ. Ποιες ώρες γίνεται το αλκοτέστ; Τις νυχτερινές ώρες, έξω από τα κέντρα. Δεν είναι όμως μόνο εκεί. Ας πάμε στην εθνική οδό, θα δούμε πόσοι είναι οι μεθυσμένοι που κυκλοφορούν, πώς συμπεριφέρονται οι νταλίκες και τα μεγάλα φορτηγά ή πούλμαν στα μικρά αυτοκίνητα. Τρομάζει κανείς, όταν του τύχει να κυκλοφορήσει νύχτα σε εθνική οδό. Ο κίνδυνος δεν είναι αν είσαι καλός οδηγός και αν πηγαίνεις με σαράντα χιλιόμετρα. Ο κίνδυνος είναι αυτός που θέλει να προσπεράσει νύχτα σε εθνική οδό, είτε γιατί βιάζεται και θέλει να πάει στην αγορά τα προϊόντα του είτε για οποιονδήποτε άλλο λόγο.

Εάν σας τύχει να σας προσπεράσει ένα πούλμαν μεγάλο με επιβάτες εκδρομείς και κάνει την οποιαδήποτε παράβαση, αναγκάζεστε να πάρετε την Τροχαία. Μου συνέβη εμένα τέτοιο περιστατικό κατ' επανάληψη στην εθνική οδό. Συγκεκριμένα μου έτυχε στη γέφυρα του Πηνειού στα Τέμπη. Παίρνω την Τροχαία. Μου λένε: πάρτε το τάδε τηλέφωνο. Παίρνω στο τηλέφωνο που μου είπανε και η Τροχαία μου λέγει -και δικαιολογημένα- ότι "δεν έχω σταθμό". Ξέρετε τι εννοεί σταθμό. Είναι τα αυτοκίνητα που αναλαμβάνουν αυτήν την υποχρέωση, όταν πρόκειται για τέτοια περίπτωση. Το πούλμαν όμως έφυγε. Δεν πρόλαβα να πάρω το νούμερό του. 'Ομως, εάν υπήρχε σταθμός εκείνη τη στιγμή, σύμφωνα με τα δεδομένα που τους έδωσαν και λόγω του ότι η εθνική εφάπτεται της πόλεως της Λαρίσης, θα τον προλάβαινε η Τροχαία πιο κάτω και θα τον έπιανε. Σας λέγω δε, ότι μετά από λίγη ώρα είδα τον οδηγό του πούλμαν να πίνει τα ούζα του αρειμανίως πιο κάτω.

Καλά είναι αυτά που περιλαμβάνονται στον Κώδικα και καλό είναι να τον ψηφίσουμε. 'Ομως εκείνο που προέχει είναι να έχετε πολιτική. Θα πρέπει να βρεθούν τροχονόμοι και αστυνόμοι, οι οποίοι να είναι στα επίκαιρα οδικά σημεία των πόλεων αλλά και των εθνικών δρόμων. Να υπάρχει μια πολιτική σε σχέση με το ποια ώρα θα τροφοδοτείται η αγορά και ιδίως των πόλεων, όπως παραδείγματος χάρη στη Χαριλάου Τρικούπη, που είναι και τα γραφεία του κόμματός σας, δεν μπορείτε να περάσετε και σεις οι ίδιοι ή να παρκάρετε, διότι σταματάνε εκεί τα μεγάλα φορτηγά να φορτώσουν και να ξεφορτώσουν τις ώρες αιχμής, προκειμένου να τροφοδοτήσουν τα σούπερ μάρκετ.

Επαναλαμβάνω ότι πρέπει να υπάρχει πολιτική. Δεν εφαρμόζεται ΚΟΚ με ένα κενό γράμμα του νόμου. Λέτε ότι απαγορεύεται να οδηγώ και να μιλώ ταυτόχρονα στο κινητό τηλέφωνο. Βάλτε τα όργανα να αστυνομεύσουν πάνω σε αυτό το πράγμα. Σας λέγω, κύριε Υπουργέ, με πλήρη συναίσθηση του τι σας λέγω, ότι εάν υπήρχε πραγματική λειτουργία του κράτους και είχατε τροχονόμους, αφαιρόντας μάλιστα ανά πάσα στιγμή και άδειες επί τόπου, θα βλέπατε ότι θα επικρατούσε αυτό που λέμε στο χωριό μου "ο φόβος φυλάει τα έρημα". Να δείτε πώς θα εφαρμοζόταν ο ΚΟΚ, αλλά και πόσο θα περιορίζαμε τα ατυχήματα, αντί να τα αυξάνουμε κάθε μέρα και ιδίως κάθε Σαββατοκύριακο. Να ξημερώνει ο Θεός τη Δευτέρα και να ακούμε ότι υπήρξαν τόσοι νεκροί, τόσοι τραυματίες και τόσα ατυχήματα.

Αυτά ήθελα να πω. Δεν ξέρω αν είμαι δυσάρεστος. Δεν τα βάζω με καμία επαγγελματική τάξη. Απλώς και μόνο τα βάζω με την έλλειψη πολιτικής πάνω σε αυτό το σοβαρό πρόβλημα που έχει η χώρα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Ο κ. Παπαφιλίππου έχει το λόγο.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΦΙΛΙΠΠΟΥ: Μου κάνει ιδιαίτερη εντύπωση ότι φτάσαμε σε ένα σημείο, κύριοι συνάδελφοι, να διαπιστώνουμε τρομερά πράγματα που επηρεάζουν γενικότερα την πορεία του τόπου, να διαπιστώνουμε τις ευθύνες μας και μέτρα να μην λαμβάνονται.

Πράγματι είναι τραγικό, κύριε Υπουργέ. Το ζούμε τα τελευταία χρόνια. Διαπιστώνουμε πράγματα τα οποία ακούσαμε προχθές από την τηλεόραση και ποιος τα διαπιστώνει; Τα διαπιστώνει ο έχων την ευθύνη. Και μάλιστα το διαλαλεί. Μα, είναι καταστάσεις, που ανατριχιάζει κανείς ακούγοντας όλα αυτά.

Εάν διαβάσετε το πόρισμα θα δείτε και εκεί τι διαπιστώνεται: 'Οτι τα τελευταία δεκαέξι χρόνια στον τόπο μας έχουμε τρομερή αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων, των θυμάτων, των τραυματιών. Επαναλαμβάνω, αυτό σε διάστημα δεκαέξι ετών.

Γίνεται, λοιπόν, αυτή η διακομματική επιτροπή, διαπιστώνει πάρα πολλά πράγματα και τα εισηγείται. Τρία χρόνια περνάνε, κύριοι συνάδελφοι, για να έρθει έστω και ένας Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας πιο αυστηρός, ο οποίος έστω και με αυτήν την αυστηρότητα, με τις αυξημένες ποινές, ας ελπίσουμε ότι κάτι θα κάνει. Γιατί, όμως, αυτή η καθυστέρηση; Γιατί αυτή η αδράνεια; Πώς είναι δυνατόν να αρκούμαστε μόνο στις διαπιστώσεις και να μη λαμβάνουμε μέτρα; Πού είναι, επιτέλους, οι ευθύνες σε αυτόν τον τόπο; Αισθάνεται κανείς ο οποίος ασκεί διοίκηση κάποια ευθύνη επιτέλους; Εκείνο το οποίο μας εντυπωσιάζει είναι το εξής: Είμαστε μάρτυρες όλων αυτών καθημερινά, τα ακούμε, τα βλέπουμε και δεν κουνιέται τίποτα.

Για να δούμε, κύριοι συνάδελφοι, τι φταίει γι' αυτήν την κατάσταση που κυριαρχεί στον τόπο μας: Ο Πρωθυπουργός τις προάλλες μας είπε "μα είναι εμπεδωμένες νοοτροπίες, κατεστημένες καταστάσεις, εμποδίζουν τη χώρα να προχωρήσει προς τα μπρος". Και αν τα αναλύσει κανείς, είναι ο ίδιος που συνετέλεσε στο να εμπεδωθούν αυτές οι νοοτροπίες, αυτές οι καταστάσεις. Από την άλλη μεριά λέμε ότι ψηφίζουμε νόμους. Δεν τους εφαρμόζουμε όμως. Ποιος ευθύνεται επιτέλους; Κανένας; Κανένας δεν ευθύνεται;

Πηγαίνετε, κύριε Υπουργέ, να χτίσετε ένα διαμέρισμα. Για να πάρετε την άδεια θα σας πουν ότι εδώ πρέπει να έχετε δύο θέσεις πάρκινγκ. Δεν τις έχετε στην οικοδομή. Θα πάτε στο δημόσιο ταμείο και θα πληρώσετε ένα εκατομμύριο (1.000.000), δύο εκατομμύρια (2.000.000) δραχμές, ενδεχομένως, ανά θέση πάρκινγκ. Βεβαίως εσείς τα πληρώνετε από τον ιδρώτα σας, από τον κόπο σας -πού τα βρίσκετε αυτά- από τη δουλειά σας και μετά από χρόνια πηγαίνετε να παρκάρετε κάπου το αυτοκίνητο, διότι δεν έχετε θέση να το παρκάρετε. Και έρχεστε, λοιπόν, εσείς, κύριε Υπουργέ, ο ίδιος και λέτε "έτσι και σας συλλάβω...". Εάν μέχρι τώρα είχατε μία άλφα ποινή, τώρα έχετε δεκαπλάσια ποινή. Το ερώτημα είναι ποιος ευθύνεται. Τα χρήματα τα δικά σας, τα οποία τα εισέπραξε το δημόσιο, γιατί δεν πήγε να τα επενδύσει για να κάνει ένα πάρκινγκ κάτω από την πλατεία, κάτω από το δρόμο, με το σύστημα της αυτοχρηματοδότησης, το οποίο τόσο πολύ κυνηγήσατε; Επιτέλους, υπάρχει ο τρόπος σε αυτόν τον τόπο να γίνει κάτι; Δεν το κάνατε. 'Αρα, ευθύνεται εδώ η πολιτεία ή δεν ευθύνεται;

Γίνονται ατυχήματα σε μία συγκεκριμένη στροφή σε δρόμο έξω από την Κοζάνη προς την Πτολεμαϊδα. Μεγάλη ένταση κυκλοφορίας. Επισημαίνουμε ότι εδώ σκοτώθηκε ένας άνθρωπος. Σάλος, δημοσιεύματα στις εφημερίδες κλπ. Σκοτώνεται δεύτερος, σκοτώνεται τρίτος. Κανείς δεν συγκινείται επιτέλους, κύριε Υπουργέ; Εδώ υπάρχει έλλειμμα στη διοίκηση. Ειλικρινά σας το λέω. Επιτέλους! Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε! Αισθανόμαστε και εμείς κάποια ευθύνη από πλευράς Αντιπολίτευσης, που έχουμε χρέος να σας παρακολουθήσουμε, να σας κάνουμε μία κριτική γι'αυτά τα οποία κάνετε. Γι'αυτό, λοιπόν, ερχόμαστε αγανακτισμένοι σ'αυτό το Βήμα, να πούμε μερικές αλήθειες. Λέμε όμως: Επιτέλους, πάρτε κάποιο μέτρο! Δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση!

Αναφέρομαι και στα χθεσινά γεγονότα. Δεν νοείται Υπουργός να κάνει διαπιστώσεις για τις ευθύνες του, δεν νοείται Πρωθυπουργός να κάνει διαπιστώσεις για τις ευθύνες του και να μην παραιτείται. Περί αυτού πρόκειται. Αν συνεχίσει, όμως, κανείς, θα δει ότι δεν είναι μόνο ένα.

Πάμε, λοιπόν, να φέρουμε τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας των άλλων κρατών-μελών της Δυτικής Ευρώπης που έχουν τεράστια υποδομή. Μα, εδώ, θα είναι πολύ αυταρχικό, εάν πείτε στον 'Ελληνα που έχει αυτές τις νοοτροπίες, που εσείς λέτε ότι τις έχει και που εσείς του τις εμπεδώσατε, "άκουσε, έχει δεν έχει υποδομές, φταις δεν φταις, θα σε κυνηγάω να πληρώνεις".

-Δεν είναι αυταρχικό αυτό; Σας ερωτώ, Υπουργέ μου.

Τι χρειάζεται; Χρειάζεται, προπαντός, να αυξήσει την προσπάθεια και τον αγώνα η ίδια η πολιτεία, το ίδιο το κράτος. Να είναι πάντα μπροστά και να διευκολύνει. Εάν βάλετε έναν τροχονόμο εκεί που γίνονται ατυχήματα, από το πρωί μέχρι το βράδυ, αυτός θα τα αποτρέψει. Κάντε επιτέλους αυτό!

Δεν είναι ανάγκη να κυνηγάτε τον κόσμο και μάλιστα να τον αιφνιδιάζετε. Κάντε εκείνο το οποίο χρειάζεται προκειμένου να μειώσουμε τα ατυχήματα. Εδώ σκοτώνεται πολύς κόσμος!

Επανέρχομαι, για να σας ξαναπώ -και να το ακούσετε, κύριοι συνάδελφοι-ότι πρέπει να αλλάξουμε τακτική. Δεν μπορεί να προχωρήσει αυτή η διαδικασία και να συνεχίσουμε κατά τον ίδιο τρόπο.

Δεν είναι ένα και δύο. Είναι πολλά αυτά που μπορεί να επισημάνει κανείς: Και για τη μη εφαρμογή των νόμων που ελέχθη, και για τη μη πολιτική επιχείρηση και για την αγωγή του πολίτη στους κανόνες της οδικής κυκλοφορίας. Τι κάνατε για όλα αυτά; Δεν κάνατε τίποτε!

Σας δίνει η Ευρωπαϊκή 'Ενωση πολλά χρήματα, για να κάνετε και διαφημίσεις και χίλια δυο. Και όμως, αυτά τα κονδύλια δεν τα απορροφάτε. Δεν γινεται καμία απολύτως προσπάθεια ούτε στον τομέα της αγωγής από μικρή ηλικία για τα παιδιά.

Στο εξωτερικό τα ζήσαμε. Και στη Γερμανία και στη Γαλλία από μικρά τα παιδιά λαμβάνουν μία αγωγή ειδική για το πώς θα περπατούν στους δρόμους, τι πρέπει να προσέχουν όταν είναι μόνα τους, με διαγράμματα, με ειδικές ταινίες κινηματογραφικές, με ειδικές πινακίδες που προκαλούν το ενδιαφέρον στα παιδιά κλπ.

Ε, εδώ δεν κάνουμε τίποτε! Γι'αυτό φθάσαμε στο σημείο να είναι κατακόρυφη η αύξηση των θανατηφόρων ατυχημάτων, ενώ οι άλλοι καταβάλλουν τεράστιες προσπάθειες για να τα μειώσουν. Βλέπετε τα στοιχεία. Ενώ οι άλλοι από το 20% κατεβάζουν στο 9% τα θανατηφόρα ατυχήματα, εμείς πηγαίνουμε αντίστροφα και έχουμε φθάσει στο 60% τον τελευταίο καιρό.

Κύριε Υφυπουργέ, δεν ξέρω πόσο προβληματισμένος είσθε και τι σκοπεύετε να κάνετε. Πάντως υπάρχει τεράστιο περιθώριο δράσης για την Κυβέρνηση και για τα αρμόδια Υπουργεία. Επιτέλους, ενεργοποιηθείτε! 'Η πέστε μας, πώς μπορούμε να βοηθήσουμε εμείς. Εδώ σκοτώνεται κόσμος! Να επιστρατευθούμε όλοι; Να το κάνουμε! 'Ομως, να αναλάβετε την πρωτοβουλία εσείς. Εάν δεν αναλάβετε την πρωτοβουλία εσείς που έχετε την ευθύνη, δεν μπορεί να γίνει τίποτε απολύτως. Θα συνεχίσουμε να κάνουμε, κύριοι συνάδελφοι, μόνο την κριτική και να αγανακτούμε και να φωνάζουμε από εδώ, που δεν έχουμε και καμία διάθεση να φωνάζουμε. Δεν μπορούμε όμως και εμείς να αισθανθούμε άνετα σε αυτόν το χώρο, κάνοντας μια κριτική για πράγματα που είναι τόσο κραυγαλέα.

Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Ο κ. Βεζδρεβάνης έχει το λόγο.

ΗΛΙΑΣ ΒΕΖΔΡΕΒΑΝΗΣ: Κύριοι συνάδελφοι, αφού η συντριπτική πλειοψηφία της Βουλής και κατ'επέκταση η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού έχει αποδεχθεί τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας, κάθε προσαρμογή της νομοθεσίας μας προς την ευρωπαϊκή πραγματικότητα είναι επιτακτική ανάγκη και εγώ θα έλεγα και πολλαπλώς χρήσιμη.

Ο υπό ψήφιση Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας αποτελεί προσαρμογή προς τα ευρωπαϊκά πρότυπα και, επομένως, η σταση όλων πρέπει να είναι ανάλογη. 'Αλλωστε ο ισχύων Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας του 1992 απεδείχθη ότι χρειάζεται σημαντικές μεταβολές, παρά τις αρκετές τροποποιήσεις που έχουν γίνει κατά καιρούς με διάσπαρτες διατάξεις στην ισχύουσα νομοθεσία της πατρίδος μας.

Η συζήτηση που έγινε προ ολίγων εβδομάδων για το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής κατέδειξε την ανάγκη της τροποποίησης της σχετικής νομοθεσίας και ιδιαίτερα της ανάγκης λήψεως πρόσθετων μέτρων για την οδική κυκλοφορία και τον περιορισμό των τροχαίων ατυχημάτων στη χώρα μας, που δυστυχώς παρουσιάζουν τάση αυξήσεως, ενώ σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης παρουσιάζουν τάση μειώσεως και μάλιστα σημαντική.

Δεν θα ήθελα, κύριοι συνάδελφοι, αυτήν την προχωρημένη ώρα να σας κουράσω με αριθμούς, αλλά αξίζει να τονισθεί ότι κάθε χρόνο στην Ελλάδα πεθαίνουν στην άσφαλτο τουλάχιστον δύο χιλιάδες άνθρωποι, μένουν βαριά ανάπηροι πάνω από τέσσερις χιλιάδες άνθρωποι και ο αριθμός των ελαφρώς τραυματισμένων ανθρώπων ξεπερνά τους τριάντα χιλιάδες. Σε αυτούς τους αριθμούς θα μείνω, γιατί είναι χαρακτηριστικό το φαινόμενο, είναι χαρακτηριστικό το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας. Αυτοί οι αριθμοί στην Ευρώπη αναλογικώς είναι οι μισοί. Πρόδηλη είναι, λοιπόν, η ανάγκη λήψεως μέτρων.

Μιλώντας κατά τη συζήτηση του πορίσματος της διακομματικής επιτροπής από αυτό το Βήμα τόνισα την ανάγκη συνολικής αντιμετωπίσεως του προβλήματος, σύμφωνα με τις ομόφωνες αποφάσεις της επιτροπής. Αυτό πιστεύω ότι είναι αξίωση, κύριε Υπουργέ, όλων των συναδέλφων, άλλωστε κατεφάνη και από τη συζήτηση και από τις ομιλίες όλων των συναδέλφων κατά τη συζήτηση του πορίσματος. Γιατί πράγματι η οδική ασφάλεια στην πατρίδα μας κατέστη μείζον πρόβλημα.

'Ολοι παρακολουθούμε τηλεόραση τις Κυριακές το βράδυ. Ερωτώμαι: Πόσοι συνάνθρωποί μας σήμερα δεν υπάρχουν, γιατί το Σαββατοκύριακο βγήκαν από το κλεινόν άστυ;

Κύριοι συνάδελφοι, ο υπό ψήφιση ΚΟΚ αντιμετωπίζει μέρος του προβλήματος -και αυτό, κύριε Υπουργέ, με συναίσθηση ευθύνης και με διάθεση συμβολής και συμπαράταξης προς τις δικές σας προσπάθειες- αφού δεν υπάρχει η συναπόφαση όλων των εμπλεκομένων στο θέμα. Δεν είναι μόνο θέμα δικό σας, κύριε Υπουργέ. Είναι θέμα του Υπουργείου Δημοσίων 'Εργων, είναι θέμα του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως, είναι θέμα του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας, είναι θέμα πολλών συναρμοδίων Υπουργών που πρέπει να πάρουν αυτές τις αποφάσεις. Γι' αυτό μιλάω για συνολική αντιμετώπιση του προβλήματος με συναπόφαση όλων των εμπλεκομένων.

'Ηλπιζα, κύριε Υπουργέ, ότι δεν θα περιοριζόταν αυτός ο Κώδικας στην απλή προσαρμογή προς την ευρωπαϊκή νομοθεσία, που έχει λυμένα προβλήματα, που εμείς επισημάναμε ότι είναι υπαρκτά ακόμη στη δική μας πατρίδα. Παραδείγματος χάρη, την καθιεώριση της Κυκλοφοριακής Αγωγής ως μάθημα στα ελληνικά σχολεία από το νηπιαγωγείο ακόμη, τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, τη γενναία παρέμβαση στη βελτίωση του οδικού δικτύου της πατρίδας μας κλπ.

Ο ψηφιζόμενος ΚΟΚ θα πάσχει σοβαρά, ή μάλλον δεν θα μπορέσει να μειώσει στον επιθυμητό βαθμό τα τροχαία ατυχήματα στην πατρίδα μας.

Πολλοί δε ομιλητές αναφέρθηκαν σε παραδείγματα. Ποιος από εμάς δεν έχει να αναφέρει δεκάδες τέτοια παραδείγματα; Αυτό σημαίνει ότι όσα κατήγγειλε πριν από λίγο ο κ. Παπαφιλίππου, θα μπορούσαμε όλοι να τα πούμε.

Είμαστε από τους Βουλευτές που επισκεπτόμεθα και τις τελευταίες άκρες της πατρίδας μας. Πόσες φορές δεν έχουμε δει το χάρο με τα μάτια μας από τις επικίνδυνες στροφές, από το βομβαρδισμένο οδόστρωμα, από την έλλειψη πινακίδων και από άλλα; Είπε ο κ. Βαρβιτσιώτης ότι αυτές τις ημέρες δεν είδε ένα STOP τεραστίων διαστάσεων, διότι μπροστά του ήταν ένα δέντρο που κανείς δεν σκέφθηκε να κλαδέψει.

Γι'αυτό, κύριε Υφυπουργέ, έχω μεγάλες αμφιβολίες, αν θα μπορέσει να έχει κάποιο αποτέλεσμα αυτός ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας. Δεν έχει σημασία το τι ψηφίζουμε, αλλά το τι εφαρμόζεται έξω από αυτήν την Αίθουσα. 'Εχουμε παραδείγματα πολύ καλών νόμων, που έμειναν ανενεργοί διότι δεν υπήρξαν οι πρόσθετες απαιτούμενες προϋποθέσεις για να εφαρμοστούν.

Είχα λοιπόν την ελπίδα ότι αυτά, που το ομόφωνο πόρισμα της Βουλής πρότεινε και όλοι αποδεχθήκαμε, θα γινόντουσαν πράξη. Αντ'αυτού βλέπω μια απλή προσαρμογή σε κοινοτικές οδηγίες. Είπα από την αρχή ότι συμφωνώ με την κάθε προσαρμογή προς τα ευρωπαϊκά δρώμενα. 'Οσο γρηγορότερα γίνονται αυτές οι προσαρμογές, τόσο καλύτερα θα πάει η πατρίδα μας. Δεν φθάνει όμως αυτό, διότι στη χώρα μας υπάρχουν ειδικά προβλήματα, που πρέπει να αντιμετωπιστούν πριν εφαρμόσουμε μια συγκεκριμένη οδηγία.

Η τελειομανία μπορεί να είναι επιδίωξη όλων μας, αλλά στο βωμό της δεν θα πρέπει να θυσιάζουμε το όποιο καλύτερο. Επειδή αναμφισβήτητα ο υπό ψήφιση Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας είναι κάτι καλύτερο από τον ισχύοντα, δεν θα επιμείνουμε περισσότερο. 'Αλλωστε δηλώσαμε από την αρχή ότι θα τον ψηφίσουμε. Το ίδιο θα πράξω και εγώ.

Δεδομένου ότι οι διαδικασίες ψηφίσεως του Κώδικα περιγράφονται από την παράγραφο 6 του άρθρου 76 του Συντάγματος, χωρίς να παρέχουν δυνατότητα καμιάς μεταβολής, όσα λέμε, τα λέμε περισσότερο για προβληματισμό. Τα λέμε για να τα έχουμε υπόψη μας, για το τι μπορούμε να κάνουμε αργότερα.

Ο Κώδικας θα ψηφιστεί και πιστεύω από το μεγαλύτερο μέρος της Βουλής, αλλά ποιο θα είναι το αποτέλεσμά του; Αυτό, κύριε Υπουργέ μας ανησυχεί, γιατί είναι μεγάλο το πρόβλημα που αναμένουμε να ληφθεί απ' αυτόν τον Κώδικα.

Κλείνοντας θέλω να τονίσω ότι ο Κώδικας είναι η αρχή για να αντιμετωπίσουμε το μεγάλο πρόβλημα της οδικής ασφάλειας της πατρίδος μας. Αλλά για να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα, θα πρέπει όλες οι αποφάσεις του ομοφώνου πορίσματος της διακομματικής επιτροπής να γίνουν διάταξη νόμου. Βρείτε τον τρόπο, βρείτε το χρόνο να το κάνετε και έτσι θα δώσετε τη λύση.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Η κ. Αράπη έχει το λόγο.

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΑΡΑΠΗ-ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ: Κύριε Υπουργέ, το υπό συζήτηση νομοσχέδιο που έχουμε σήμερα και οι τροποποιήσεις, που έρχονται, στοχεύουν στην ακεραιότητα της ζωής, της υγείας, της σωματικής ακεραιότητας των χρηστών του οδικού δικτύου και φυσικά την ιδιαίτερη μέριμνα στα παιδιά και στα άτομα με ειδικές ανάγκες. Ακόμα στη βελτίωση της οδικής κυκλοφορίας, όπου υπάρχουν τα ανάλογα περιθώρια.

Ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας έχει και τα θετικά του. Θα σταθώ σε δύο άρθρα.

Το άρθρο 52 ρυθμίζει τα μέτρα ρύθμισης οδικής κυκλοφορίας. Αυτό το άρθρο έχει σχέση με τον καθορισμό των μονόδρομων, με τη στάθμευση των οχημάτων σε κοινόχρηστους χώρους και γενικά τον καθορισμό των χώρων στάθμευσης και την επιβολή περιορισμών, όπου λαμβάνονται με αποφάσεις του νομαρχιακού ή δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, με βάση μελέτες που έχουν εκπονηθεί από τις αρμόδιες τεχνικές υπηρεσίες των ΟΤΑ.

Κύριε Υπουργέ, με αυτό το άρθρο εκχωρείτε αρμοδιότητες της ρύθμισης της κυκλοφορίας στα δημοτικά και νομαρχιακά συμβούλια και αναθέτετε στις υπηρεσίες της Νομαρχιακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης τις διάφορες παρεμβάσεις. Γι'αυτό ειδικά το θέμα το Συμβούλιο Επικρατείας έχει αποφασίσει ότι δεν είναι τοπική υπόθεση του δήμου ή της νομαρχίας, αλλά υπόθεση καθαρά της πολιτείας.

(Στο σημείο αυτό την Προεδρική 'Εδρα καταλαμβάνει ο Γ'Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΛΟΥΚΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ )

Η προστασία του περιβάλλοντος, βάσει του άρθρου 24 του Συντάγματος, ανήκει στην υπηρεσία του κράτους.

Πρέπει να πω εδώ ότι η πινακίδα Ρ-69 ήταν μέχρι σήμερα μια κάρτα στάθμευσης, που την είχε εκδόσει τότε ο Τρίτσης ο μακαρίτης για τους μόνιμους κατοίκους της Πλάκας. 'Ομως, με το νέο σχέδιο η πινακίδα αυτή μετατρέπεται σε ρυθμιστική πινακίδα ελεγχόμενης στάθμευσης. Δηλαδή, δίνετε το δικαίωμα στους δήμους και στις νομαρχίες να ρυθμίζουν μ'αυτήν την πινακίδα τα πάντα.

'Εχουμε δεκάδες αποφάσεις των διοικητικών δικαστηρίων αμετάκλητες, που λένε ότι οι δήμοι και οι κοινότητες δεν μπορούν να πωλούν το δικαίωμα του πολίτη να σταθμεύει εκεί που επιτρέπεται η στάθμευση. 'Οπως ξέρετε, πρόσφατα δημιουργήθηκε μεγάλος σάλος για το συγκεκριμένο θέμα, τα παρκόμετρα με τις ιδιωτικές εταιρείες και ο κ.Αβραμόπουλος είπε ότι θα επαναφέρει το μέτρο.

Θα αναφερθώ τώρα στο άρθρο 48, που αφορά την κατάληψη των οδών και πεζοδρομίων.

Τώρα, στην παράγραφο 2, που δίνει το δικαίωμα πάλι στα δημοτικά και νομαρχιακά συμβούλια να δίνουν εν λευκώ άδεια στάθμευσης, όπου αυτά αποφασίσουν. Θα σας αναφέρω ένα παράδειγμα: Στον "ΑΔΕΣΜΕΥΤΟ ΤΥΠΟ" έχει δώσει ο δήμος πέντε άδειες στάθμευσης αυτοκινήτων και φυσικά μπορώ να σας πω, κύριε Υπουργέ, ότι από το παραθυράκι θα τακτοποιούνται οι υμέτεροι και τα διαπλεκόμενα που θα έχουν την ασυλία τους ειδικά στην Αθήνα σε χώρους στάθμευσης.

Στην Αθήνα, κύριε Υπουργέ, αυτήν τη στιγμή υπάρχουν δύο χιλιάδες τριακόσιες τριάντα πέντε θέσεις, που έχουν δοθεί από το δήμο σε διάφορους πολίτες για να σταθμεύουν και απ' αυτές σας τονίζω ότι χίλιες τετρακόσιες θέσεις έχουν δοθεί στο Κολωνάκι. Και εδώ θέλετε να σας πω κάτι που ακούγεται, κύριε Υπουργέ; Δεν νομίζω βέβαια ότι δεν την έχετε ακούσει, αλλά δεν πειράζει θα σας τη μεταφέρω εδώ στην Αίθουσα. Εφόσον σέβεστε σαν Υπουργείο τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, έχετε ακούσει τι λένε στην Ξενοφώντος που υπάρχει το Υπουργείο και έχουν κλειστεί δεκαπέντε θέσεις για να παρκάρουν τα υπουργικά αυτοκίνητα και τα αυτοκίνητα των συμβούλων του Υπουργού; Και όταν μεν παρκάρουν αυτά τα αυτοκίνητα, έχει καλώς. 'Οταν όμως φεύγουν τα αυτοκίνητα αυτά, ο αστυνομικός που φυλάει το Υπουργείο βάζει μια μπάρα, βάζει και μια αλυσίδα και φθάνει την αλυσίδα μέχρι το φανάρι και κλείνει τις θέσεις αυτές, κύριε Υπουργέ. Φυσικά η αγανάκτηση των περιοίκων είναι φανερή. Και μάλιστα -όπως είπα πριν- φθάνει την αλυσίδα ο αστυνομικός μέχρι το φανάρι και πάνω σε διάβαση αναπήρων. Κύριε Υπουργέ, αυτά να τα έχετε υπόψη σας, μια και δεν καταβαίνετε στο πεζοδρόμιο για να ακούσετε τι λένε οι κάτοικοι. Σας μεταφέρω εδώ, λοιπόν, την αγανάκτηση του κόσμου της περιοχής, εκεί που λέει ότι αν ο κύριος Υπουργός σέβεται τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, ας σεβαστεί και εμάς εδώ.

Εγώ, κύριε Υπουργέ, θέλω να σας πω ότι με αυτόν τον τρόπο εκχωρείτε στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και στους δήμους και ειδικά στο Δήμο Αθηναίων ένα πολύ μεγάλο προνόμιο, να δίνει όπου θέλει θέσεις στάθμευσης. Εγώ θα σας πω μια απλή πικρία μου, την οποία ειλικρινά δεν τη λέω σαν παράπονο. Ζητάω εδώ και ένα χρόνο μια άδεια στάθμευσης του αυτοκινήτου μου στην Κάνιγγος από το δήμο και δεν μου την έδωσε. Δεν τη θέλω πια. Εκανα μια αίτηση μια φορά, μου την απέρριψαν και δεν ξαναπήγα. Θέλω όμως να σας πω ότι έτσι θα γίνει ένα αλισβερίσι των ανθρώπων του δήμου, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Νομαρχιακής -αν θέλετε- με κάποιους πολίτες, που θα είναι φυσικά οι "ημέτεροι", οι οποίοι και θα εξυπηρετούνται.

Υπάρχει και το θέμα των πεζοδρομίων που κλείνουν και γνωρίζετε ότι υπάρχουν πάρα πολλές ενστάσεις. Μερικοί κλείνουν το πεζοδρόμιο μπροστά στα μαγαζιά τους, βάζουν βιτρίνες, βάζουν λουλούδια, βάζουν διάφορα. Υπάρχουν πάρα πολλά θέματα, κύριε Υπουργέ, και νομίζω ότι αν θέλετε να πάμε στην Ενωμένη Ευρώπη με έναν Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας που θα βοηθάει τα άτομα τα οποία πληρώνουν καθημερινώς -και ειδικά το αυτοκίνητο πληρώνει πάρα πολύ ακριβά, κύριε Υπουργέ- καλό θα είναι να ληφθούν οπωσδήποτε μέτρα και για τους δρόμους και για τα πεζοδρόμια. 'Οσον αφορά τα πεζοδρόμια, είπαμε για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, αλλά μήπως εμείς, που δεν είμαστε με ειδικές ανάγκες, μπορούμε να περπατήσουμε, κύριε Υπουργέ; 'Η αν περπατήσουμε, μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι θα βγούμε σώοι με τις λακούβες και με όλα αυτά που υπάρχουν;

Λοιπόν, κύριε Υπουργέ, θα πρέπει να υπάρχει μια συνολική δουλειά από το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης, το Υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ, το Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών, για να πάει κάτι καλά όσον αφορά την κυκλοφορία των ανθρώπων στις πόλεις και ειδικά σε μια πόλη όπως είναι η Αθήνα. Φυσικά θα πρέπει να υπάρχει το σπουδαιότερο -έτσι πιστεύω εγώ- μια αγωγή στα σχολεία, από το νήπιο, όπως είπαν και άλλοι συνάδελφοι, μέχρι και το γυμνάσιο. Δεν υπάρχει όμως, κύριε Υπουργέ.

Εδώ θα σταματήσω -ευχαριστώ πάρα πολύ- λέγοντας ότι πιστεύω ότι ένας Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας για να λειτουργεί, θα πρέπει και να μπορούν τα άτομα που θέλουν να εφαρμόσουν τον Κώδικα αυτό να βρίσκουν και ανταπόκριση από την πολιτεία. Δεν βρίσκουν ανταπόκριση, κύριε Υπουργέ. Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ο κ. Καμμένος έχει το λόγο.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΜΜΕΝΟΣ: Νομίζω ότι ακούστηκαν στο Κοινοβούλιο οι απόψεις όλων των συναδέλφων Βουλευτών.

Κύριε Υπουργέ, το μόνο που έχω να σας πω είναι ότι εμείς ψηφίζουμε τον Κ.Ο.Κ., αλλά είναι βασικό να κατανοήσουμε όλοι μας ότι από θεωρητικής απόψεως, πράγματι, το Υπουργείο Μεταφορών δείχνει ότι παίρνει κάποιες πρωτοβουλίες. Τι θα γίνει, όμως, στην πράξη; Κατά πόσο, δηλαδή, οι συναρμόδιοι Υπουργοί -τραγική έκφραση, αν θέλετε, για τον ελληνικό λαό οι συναρμόδιοι Υπουργοί παραπέμπουν σε μη εκτέλεση των αποφάσεων- θα αντιληφθούν το πρόβλημα των τροχαίων ατυχημάτων, κατά πόσον θα μπορεί να υπάρξει συνεννόηση, κατά πόσο θα μπορέσει και το Υπουργείο Δημοσίας Τάξεως και το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης και το Υπουργείο Υγείας και το ΥΠΕΧΩΔΕ να κάνει πράξη το πόρισμα αυτής της διακομματικής επιτροπής, που δεν αποτελεί πανάκεια και κατά πόσο όλοι οι 'Ελληνες μαζί θα αντιμετωπίσουμε το πρώτο σε αιτία θανάτων ζήτημα, το οποίο απασχολεί την ελληνική κοινωνία.

Πιστεύω ότι πρέπει να αρχίσει η προσπάθεια, η οποία θα στηριχθεί από όλα τα άλλα κόμματα της Βουλής, αλλά και παράλληλα η ευθύνη ανήκει στη σημερινή Κυβέρνηση, αν συνεχίσουμε να χάνουμε δύο χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο, αν συνεχίσουμε να έχουμε τριάντα δύο χιλιάδες τραυματίες, αν συνεχίσουμε να παράγουμε αναπήρους. Ευχαριστώ πολύ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ο κύριος Υφυπουργός έχει το λόγο.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών): Συμφωνώ απολύτως με τον κ. Καμμένο. Θέλω όμως να κάνω δύο τρία σχόλια.

Το πρώτο σε σχέση με το πολιτικό κλίμα που έβαλε ο κ. Μεϊμαράκης. Καλά, εμείς, το ΠΑΣΟΚ, μπορεί να έχουμε τα προβλήματά μας, κατά την άποψη του κ. Μεϊμαράκη. Ο κ. Μεϊμαράκης και οι δικοί του, που δεν έχουν τέτοιο πρόβλημα κατά την άποψή τους; Θέλω να πω στον κ. Μεϊμαράκη ότι εμείς μπορεί να φάμε τα σωθικά μας, αλλά πρέπει να ξέρει ότι θα είμαστε εδώ, θα είμαστε παρόντες, θα κυβερνάμε, γιατί έχουμε και άποψη, είμαστε και ζωντανοί, έχουμε και στελέχη, ό,τι και να γίνει. Αν όμως εσείς περιμένετε να φάμε εμείς τα σωθικά μας για να κυβερνήσετε, χάσατε! Και αυτό να το ξέρετε. 'Ενδειξη αυτού του πράγματος είναι ότι περιμένετε να δείτε ποιοι θα υπογράψουν από εμας, ποιοι δεν θα υπογράψουν. Τραγωδία για εσάς είναι αυτό, να το ξέρετε.

ΗΛΙΑΣ ΒΕΖΔΡΕΒΑΝΗΣ: 'Αρα, κυκλοφορεί.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών):'Αρα, λοιπόν, το πραγματικό ζήτημα είναι πως ό,τι και να μας συμβεί, θα είμαστε παρόντες, γιατί έχουμε άποψη, ιστορία και μέλλον.'Ενα το κρατούμενο.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΗΜΑΡΑΣ: Είναι εκτός θέματος.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΜΜΕΝΟΣ: Πράκτορες της Μοσάντ δεν είμαστε πάντως.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών): Με τέτοιους λαϊκισμούς πάντως δεν πείθετε κανέναν.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): 'Επεα πτερόεντα, κύριε Καμμένε.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών): Δεύτερον, πρέπει να πω ειλικρινά ότι μπορεί η συζήτηση να μην έγινε με παρουσία πάρα πολλών Βουλευτών, θεωρώ όμως ότι έστω και εμμέσως, αλλά τις πιο πολλές φορές άμεσα, αναγνωρίστηκε ότι το κομμάτι όλου αυτού του θέματος που αφορά τον Κ.Ο.Κ. είναι ένα κομμάτι στο οποίο έγινε σοβαρή προσπάθεια, έγινε πάρα πολύ σοβαρή δουλειά. Δεν είναι μόνο ότι είναι ένα βήμα εναρμόνισης με τα κοινοτικά δεδομένα, έγινε πολύ σοβαρή δουλειά βελτίωσης των πραγμάτων και να μην την υποτιμούμε και να μην την ισοπεδώνουμε.

Τρίτο θέμα. Δεν χωράει, επίσης, αμφιβολία ότι θα κριθεί το όλο θέμα στο πώς θα υλοποιηθεί στην πράξη. Την αγανάκτηση του κ.Παπαφιλίππου δεν την κατανοώ. Αν το πρόβλημα ήταν ότι αυτή η Κυβέρνηση, που κυβερνά τώρα, δεν εφαρμόζει τους νόμους, δηλαδή δεν έχει τον τσαμπουκά να επιβάλει αυτά που λέει, το πρόβλημα θα ήταν πάρα πολύ απλό. Θα ερχόσασταν εσείς κάποια φορά, θα τα φτιάχνατε όλα καλά. Εγώ όμως βλέπω εδώ από τα στοιχεία ότι το 1993 και 1994 είχαμε τους πιο πολλούς νεκρούς. Εσείς δεν μπορούσατε να τα επιβάλετε που τώρα αγανακτείτε; Να μην αγανακτείτε. Η σοβαρότητα λέει ότι έχουμε πρόβλημα πραγματικό, ως χώρα, διαχρονικά με την υλοποίηση των νόμων. Και αν λοιπόν αγανακτούμε, ας αγανακτούμε. Στην πράξη όμως να μη μου λέτε, ναι, μεν να επιβάλετε τα μέτρα, αλλά πώς να επιβάλετε τα μέτρα, όταν δεν έχετε υποδομή.

Εμμέσως, λοιπόν, απαλλάσσετε τον οποιοδήποτε πολίτη που παρανομεί και παραβιάζει, με το επιχείρημα ότι αφού δεν έχω υποδομή, δεν έχω τα μέσα, ας μην τον τιμωρήσω.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΦΙΛΙΠΠΟΥ: Αυτό είναι το λάθος, ότι προσπαθείτε να κάνετε αναγωγή στους άλλους. Να μην κοιτάτε τους άλλους, να κοιτάτε το τι μπορείτε να κάνετε εσείς.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών): 'Οχι, δεν προσπαθώ να κάνω τίποτε απ' αυτά που λέτε.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Να σταματήσουν οι παραινέσεις ένθεν καικείθεν.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΦΙΛΙΠΠΟΥ: Παγία κατάσταση. Πρέπει να δέχεσθε την κριτική.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Κύριε συνάδελφε, σας παρακαλώ.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών): Και ως Υπουργός και ως Βουλευτής, αλλά και ως απλός 'Ελληνας πολίτης, δεν ρίχνω καμία ευθύνη σε κανέναν. Λέω ότι είμαστε σε μία δύσκολη πορεία και ότι θέλει ενεργοποίηση του πολίτη, συμπαράσταση όλων, βήμα-βήμα, για να θρηνήσουμε σιγά-σιγά λιγότερους νεκρούς. Αυτό λέω και αυτή είναι μία πραγματικότητα.

Θέλω τώρα να δώσω απαντήσεις σε μερικά σημεία που έχουν θιχτεί.

'Οσον αφορά το αλκοτέστ, που έθεσε η εκπρόσωπος του Συνασπισμού, θέλω να πω ότι η εξουσιοδότηση δεν αφορά την άνοδο των ορίων, αλλά τη μείωσή τους, να κάνουμε πιο αυστηρά τα τεχνικά θέματα και να διαπιστωθεί η μέθη.

Το δεύτερο θέμα αφορά το άρθρο 48. Η κατάληψη τμήματος του δρόμου, που λέει, αναφέρεται σε έργα και όχι σε παρκόμετρα. 'Οσον αφορά τα παρκόμετρα, το πρόστιμο της παράβασης μειώνεται από τις δέκα χιλιάδες στις πέντε χιλιάδες.

'Οσον αφορά τα άτομα με ειδικές ανάγκες, υπάρχουν ειδικές ρυθμίσεις και υλοποιήσαμε στον Κώδικα όλα τα θέματα που έβαλαν οι ίδιοι.

Επίσης να πω ότι δεν πρόκειται εδώ περί ενός εισπρακτικού μηχανισμού. Θα καταθέσω στα Πρακτικά της Βουλής έναν πίνακα, που καταδεικνύει το εξής: Αν όλες τις παραβάσεις που έγιναν το 1998 τις αποτιμήσουμε με τα νέα πρόστιμα, θα δείτε ότι δεν αυξάνουμε το συνολικό πρόστιμο που εισπράττεται.

(Στο σημείο αυτό ο Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών κ. Νικόλαος Σαλαγιάννης καταθέτει για τα Πρακτικά τον προαναφερθέντα πίνακα, ο οποίος βρίσκεται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής)

Υπάρχει ακόμα ένα κρίσιμο θέμα. Λέτε για την εξέταση των υποψηφίων οδηγών. Καθιερώνεται η υποχρέωση παρακολούθησης ελάχιστων μαθημάτων θεωρητικής και πρακτικής εξέτασης. Εκδίδονται από το Υπουργείο Μεταφορών τέσσερα εγχειρίδια θεωρητικής εκπαίδευσης υποψηφίων οδηγών, όπου οι νέοι οδηγοί θα εκπαιδεύονται και θα εξετάζονται σ' αυτά. Αναμορφώνεται με νέα απόφαση όλο το σύστημα των εξετάσεων. Θα υπάρξει επιμόρφωση των εξεταστών, νέοι εξεταστές, πτυχίο γεωπονικών σχολών κλπ.

Υπάρχει ένα πακέτο μέτρων που επιχειρούμε έξω από τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και με βάση τα πορίσματα της διακομματικής επιτροπής υπάρχει ένα πακέτο μέτρων, με το οποίο επιχειρούμε να τα υλοποιήσουμε.

Σας ευχαριστώ πολύ.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΕΪΜΑΡΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, παρακαλώ, το λόγο.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ορίστε, κύριε Μεϊμαράκη, έχετε το λόγο.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΕΪΜΑΡΑΚΗΣ: Κατ' αρχήν θα ήθελα να σας πω ότι ατύχησε ο κύριος Υπουργός στην αναφορά του, διότι εγώ απάντησα στην πρωτολογία του, που μας είπε να αντιμετωπίσουμε με σοβαρότητα τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Του είπα ότι η Βουλή τον αντιμετωπίζει, αλλά δυστυχώς η Κυβέρνηση δεν τον αντιμετωπίζει. Και δεν τον αντιμετωπίζει διότι σήμερα έβαλε το θέμα για συζήτηση, μη υπάρχοντος άλλου νομοσχεδίου. Αυτό είναι ένα γεγονός, κύριε Υπουργέ.

Η προηγούμενη ημερήσια διάταξη προέβλεπε σήμερα συζήτηση για άλλο νομοσχέδιο. Η ημερήσια διάταξη, που λέει ότι σήμερα θα συζητηθεί ο Κ.Ο.Κ., φέρει την υπογραφή του Προέδρου της Βουλής και έχει χθεσινή ημερομηνία. Είναι εκεί και μπορείτε να τη δείτε.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών): Καμιά φορά γίνονται αυτά.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΕΪΜΑΡΑΚΗΣ: 'Αρα λοιπόν με πρωτοβουλία της Κυβέρνησης υποβαθμίζεται το θέμα και όχι με πρωτοβουλία της Βουλής. Προς Θεού!

Κατά δεύτερον, εγώ σας είπα ότι γίνεται σε ένα τέτοιο πολιτικό περιβάλλον της ημέρας, που λόγω ακριβώς της κυβερνητικής δραστηριότητας υποβαθμίζεται το θέμα.

Εσείς πιστεύετε ότι μπορεί με αυτά τα γεγονότα, τα οποία τρέχουν και για τα οποία δεν μπαίνω σε ευθύνες ή μη της Κυβέρνησης, αύριο ο πολίτης να διαβάσει έστω και μία λέξη για ό,τι εμείς συζητάμε εδώ για τον Κ.Ο.Κ. και ό,τι είπαμε; Μα ο στόχος της ενημέρωσης ήδη χάθηκε.

'Αρα, λοιπόν, εάν πράγματι η Κυβέρνηση είχε αναδείξει σε θέμα πρώτης προτεραιότητας τον Κώδικα, θα έκανε δύο μέρες συζήτηση, θα είχε η ίδια η Κυβέρνηση έναν άλλον τρόπο αντιμετώπισης του όλου θέματος και να είσθε σίγουρος ότι και πολλοί περισσότεροι συνάδελφοι θα ήταν εδώ, για να μιλήσουν και να ακούσουν και να μπορέσει και η κοινή γνώμη να ενημερωθεί καλύτερα.

Κατά συνέπεια δεν μπορείτε να ρίχνετε ευθύνη στην Αντιπολίτευση και σε όλα τα κόμματα, αλλά και στη Συμπολίτευση θα έλεγα, γιατί η Κυβέρνηση με δική της πρωτοβουλία υποβάθμισε το θέμα.

Δεύτερον, εμείς, κύριε Υπουργέ, ήρθαμε με προτάσεις. Γιατί είπατε "τι κάνει η Νέα Δημοκρατία;" Σας κάναμε προτάσεις, καμία δεν μπορεί να γίνει δεκτή. Τις κάναμε και στην επιτροπή, τις κάνουμε και εδώ, είναι συγκεκριμένες προτάσεις. Και όχι μόνο εμείς αλλά και τα άλλα κόμματα έκαναν προτάσεις. Ο κ. Δημαράς ανέφερε συγκεκριμένο καθηγητή, ο οποίος ακριβώς επειδή δεν ακούστηκε η άποψή του τότε, έκανε τις προτάσεις και δεν μπορούν να μπουν στο νόμο.

Εγώ σας είπα για αλκοτέστ στους πεζούς. Μπορούμε να το δούμε; Μπορούμε να το κουβεντιάσουμε; Θα μου πείτε "ναι", στο αόριστο μέλλον. 'Ομως, οι πεζοί είναι η κύρια αιτία που γίνονται τα δυστυχήματα έξω από τα κέντρα διασκεδάσεως στους παραλιακούς δρόμους και στις μεγαλουπόλεις.

Ο κύριος εισηγητής της Πλειοψηφίας σας είπε για τους ΩΡΛ. Να μπουν οι ΩΡΛ και να εξετάζουν τους οδηγούς. Εγώ ειλικρινά δεν το ήξερα και δεν καυχώμαι ότι είμαι και ειδικός, όπως -υποθέτω- ότι ούτε εσείς είστε. 'Ομως εδώ υπάρχει μία ουσιαστική πρόταση για την εξέταση των οδηγών, για την επανεξέταση των κατεχόντων άδεια οδήγησης, αν περνάνε από οφθαλμίατρο, αν περνάνε από ΩΡΛ, πόσες φορές θα περνούν, κάθε πότε θα περνούν, πώς θα προσδιορίζονται όλα αυτά τα ζητήματα. Και δεν μπορούν να περιληφθούν.

Και εγώ είμαι σίγουρος ότι εσείς καλόπιστα θέλετε να συμπεριλάβετε κάποιες τέτοιες προτάσεις. Λοιπόν, με τη διαδικασία των κωδίκων και με την αλαζονεία, επιτρέψτε μου, που έδειξε η Κυβέρνηση όλο αυτό τον καιρό, δεν καταφέραμε να περάσουμε καμία τέτοια πρόταση.

Για να κλείσουμε με ένα αισιόδοξο μήνυμα από εδώ, εγώ στέκομαι στην κυβερνητική πρόθεση να εφαρμόσει τον Κώδικα και να προσπαθήσει τα ομόφωνα τουλάχιστον συμπεράσματα από το πόρισμα να τα υλοποιήσει, είτε με διατάγματα είτε με νόμους, ώστε τελικά να συμβάλουμε όλοι σε ένα καλύτερο αποτέλεσμα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ο κ. Βλασσόπουλος έχει το λόγο για δύο λεπτά.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΛΑΣΣΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, θα είμαι πάρα πολύ σύντομος. Νομίζω πως η συζήτηση εξελίχθηκε σε κλίμα ανάλογο με το πρόβλημα και προσεγγίστηκε το θέμα με πάρα πολύ σοβαρότητα, που δείχνει και την ευαισθησία και την ευθύνη και την αγωνία όλων μας για το μεγάλο θέμα που λέγεται οδική ασφάλεια-τροχαία ατυχήματα.

Θα ήθελα να κάνω μόνο δύο επισημάνσεις.

Η πρώτη επισήμανση έχει σχέση με τις ουσίες (φάρμακα και ναρκωτικά), τις οποίες ίσως χρησιμοποιούν οι οδηγοί των αυτοκινήτων-οχημάτων και που δυστυχώς ελέγχονται εκ των υστέρων, αφού δηλαδή συμβεί το ατύχημα. Θα ήθελα να δει, να εξετάσει το Υπουργείο, ο αρμόδιος Υφυπουργός, τι γίνεται στην Ευρώπη, να χρησιμοποιήσουμε δηλαδή κι εμείς τα ναρκοτέστ, τα οποία χρησιμοποιούν και στην Ευρώπη, έτσι που να γίνεται ο έλεγχος προληπτικός.

'Ενα δεύτερο θέμα είναι αυτό που έχει σχέση με την άδεια κτήσεως ικανότητας οδηγού σε σχέση με τα ιατρικά δεδομένα. 'Εχω τη γνώμη ότι πρέπει στο προεδρικό διάταγμα, το οποίο θα εκδοθεί για την εκπαίδευση των υποψηφίων οδηγών, να ληφθεί υπόψη πως για την απόκτηση άδειας ικανότητας οδήγησης θα απαιτείται και η σχολαστική ιατρική εξέταση των υποψηφίων για θέματα σωματικής και ψυχικής υγείας.

Και ανέφερα και κατέθεσα ένα υπόμνημα της Ενώσεως Ωτορινολαρυγγολόγων, οι οποίοι απέδειξαν με μελέτες ότι προβλήματα ωτορινολαρυγγολογικά έχουν σχέση με πολλά και σοβαρά τροχαία ατυχήματα. Παρακαλώ, λοιπόν, αυτό να ληφθεί υπόψη στο προς έκδοση προεδρικό διάταγμα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ο κ. Παναγιώτου έχει το λόγο.

ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ: Εκείνο που θέλω να σημειώσω σαν συμπέρασμα είναι ότι υπάρχει αναντιστοιχία μεταξύ του πορίσματος και του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, που έφερε η Κυβέρνηση σήμερα για συζήτηση και για ψήφιση.

Για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα, κατά την άποψή μας, πρέπει να υπάρξει ένας μακροπρόθεσμος προγραμματισμός για τη συνολική αναδιαπαιδαγώγηση ολόκληρου του ελληνικού λαού, αρχίζοντας από τα μικρά παιδιά, από τους πολίτες και καταλήγοντας στους οδηγούς. Αυτό δεν θα γίνει από τη μία μέρα στην άλλη, αλλά πρέπει οπωσδήποτε να υπάρξει αυτός ο προγραμματισμός και βαθμιαία να αρχίσει να υλοποιείται.

Αν δεν αναδιαπαιδαγωγηθούν οδηγοί και πεζοί, για να μπορούν να αντιμετωπισθούν σε καινούρια βάση τα προβλήματα που υπάρχουν και που αποτελούν τις κύριες αιτίες του μεγάλου αριθμού των ατυχημάτων που έχουμε στη χώρα μας, δεν θα μπορέσει να φέρει κανένα αποτέλεσμα ο Κώδικας.

Επιμένω ότι χρειάζεται καλύτερη εκπαίδευση των οδηγών και αυτό φαίνεται από τη συμπεριφορά τους απέναντι στα σήματα και στους κανόνες οδικής κυκλοφορίας, τους οποίους είτε δεν γνωρίζουν είτε όταν γνωρίζουν, κατά κανόνα τους παραβιάζουν.

Θα μπορούσε να αναφέρει κανείς σωρεία παραδειγμάτων αλλά, μιας και δεν μας επιτρέπει ο χρόνος, περιορίζομαι μόνο σε αυτά.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Η κ. Αλφιέρη έχει το λόγο.

ΣΤΥΛΙΑΝΗ ΑΛΦΙΕΡΗ: Κύριε Υπουργέ, εγώ θέλω να σας ρωτήσω ευθέως το εξής. Ως προς το θέμα των παρκομέτρων το Συμβούλιο της Επικρατείας απεφάσισε ότι αυτά είναι παράνομα. Γιατί ανοίγετε εσείς το "παραθυράκι" και γιατί επιβάλλετε πρόστιμα σε θέσεις επιτρεπόμενης στάθμευσης ονομάζοντάς τις θέσεις ελεγχόμενης στάθμευσης;

Το ερώτημά μου είναι αυτό. Ποια είναι η συμπεριφορά της Κυβέρνησης, η πολιτική συμπεριφορά σε μία απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας; Σήμερα θα ξανάρθουν τα παρκόμετρα και με ποια λογική;

Εσείς μου είπατε ότι μειώθηκε το πρόστιμο. Γιατί μειώθηκε; Το ένα είναι αυτό, στο οποίο θέλω απάντηση.

Δεύτερον, ο σημερινός Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας σίγουρα δεν βρίσκεται στο πνεύμα να αντιμετωπίσει τα σημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζει και ο πολίτης και ο οδηγός.

Εμείς δεν τον ψηφίσαμε γιατί, πρώτον, θεωρούμε ότι δεν λύνει προβλήματα και, δεύτερον, ακύρωσε μία συλλογική δουλειά, που πρέπει να ομολογήσουμε ότι ήταν σοβαρή. 'Ενας Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας βάζει ζητήματα ζωής και νομίζω ότι η Κυβέρνηση καλό θα ήταν να δει μία συλλογική δουλειά. Να δει κάποιες προτάσεις συναδέλφων Βουλευτών και να φέρει στο Κοινοβούλιο, επιτέλους, μία φορά, για να ψηφιστεί μία συλλογική πρόταση των Βουλευτών.

Περιμένω την απάντησή σας, κύριε Υφυπουργέ, γιατί είναι πολύ σημαντικό το θέμα. 'Εχει γίνει τόση φασαρία για τα παρκόμετρα και έρχεστε πάλι και τα βάζετε από το "παραθυράκι". Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ο κ. Παπαφιλίππου έχει το λόγο.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΦΙΛΙΠΠΟΥ: Κύριε Πρόεδρε, στην πρωτομιλία μου επεσήμανα την κακοδαιμονία που διέπει τον τόπο, όσον αφορά τις διαπιστώσεις των ευθυνών.

Βέβαια με έκπληξη άκουσα τον Υπουργό, ο οποίος άρχισε να πετάει το μπαλάκι, να λέει τι έγινε εδώ και μία δεκαετία και να καταλήγει ότι φταίτε εσείς, δεν φταίμε εμείς κλπ.

Κύριε Υπουργέ, εσείς είστε νέος άνθρωπος, νέος στο Υπουργείο. Θα περιμέναμε αν μη τι άλλο μπροστά σε αυτό το τραγικό φαινόμενο, που δέος πρέπει να σας καταλαμβάνει, να μην επιτίθεστε κατά αυτόν τον τρόπο και να λέτε τι έκαναν οι άλλοι. Αφήστε τους κομματικούς φανατισμούς, αφήστε τα αυτά και δείτε την ουσία του πράγματος, διότι επί της ουσίας συζητάμε.

Γιατί δεν μας λέτε για τις διαπιστώσεις των ευθυνών, που βγαίνετε από την τηλεόραση και διαπιστώνετε τις ευθύνες σας; Και όμως έρχεστε και τα λέτε εδώ. Τρομερά πράγματα. Γι' αυτό δεν μας είπατε τίποτα.

Μας είπατε πόσα ήταν τα τροχαία ατυχήματα το 1992 και το 1993. Δεν το περίμενα με τίποτα από εσάς και σας παρακαλώ να συναισθασθείτε, επιτέλους, τις ευθύνες της διοίκησης. Εσείς ασκείτε διοίκηση, όχι εμείς.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ο κ. Δημαράς έχει το λόγο.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΗΜΑΡΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, κι εγώ θα μιλήσω για δύο λεπτά μόνο.

Είναι παλιά η ρήση και η εκτίμηση, τη γνωρίζετε εσείς που έχετε ασκήσει εξουσία, ότι δηλαδή νόμοι υπάρχουν σε πολλές των περιπτώσεων, αλλά οι νόμοι αυτοί δεν εφαρμόζονται.

Βρίσκεται, επομένως, η πολιτεία απέναντι σε ένα νέο Κώδικα, που θα περάσει έτσι κι αλλιώς από την Πλειοψηφία της Βουλής, και το μέγα ζητούμενο είναι αν αυτός ο Κώδικας θα εφαρμοσθεί ή όχι. 'Αρα, το μέγα ζητούμενο και ποθούμενο είναι επιτέλους να εφαρμοσθεί κάτι, ανεξαρτήτως του αν έχουμε ενστάσεις επί μέρους ή όχι.

Θα σας περιγράψω, κύριε Πρόεδρε, μία εικόνα η οποία με έχει εντυπωσιάσει από καιρό.

Είδα έναν τυφλό να περπατάει πάνω στο πεζοδρόμιο στους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας. Πήγαινε με το μπαστούνι του, που το κινούσε πέρα-δώθε και χτύπαγε πάνω σε μοτοποδήλατα, μοτοσικλέτες, αυτοκίνητα και οργισμένος αρπάζει το μπαστούνι του και αρχίζει να βαράει τριγύρω του, χωρίς να ξέρει τι και πώς.

Το θέμα, λοιπόν, είναι σοβαρό. Αν πάμε σε πεζόδρομους θα δούμε ότι αυτοί έχουν κατακλυστεί από αυτοκίνητα. Μα, τους πεζόδρομους τους κάναμε για κάποιους συγκεκριμένους λόγους, για να μπορούν αυτά τα παιδάκια που μεγαλώνουν στη φοβερή αυτή πόλη, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί πια, την πρωτεύουσα, την Αθήνα, να παίξουν κάπου, να μπορούν να εκτονωθούν στο δρόμο, στη γειτονιά τους. Και όμως δεν μπορούν.

'Αρα, λοιπόν, κατά τη γνώμη μου το μέγα θέμα είναι, ποια είναι η βούληση και πώς θα μπορέσει η πολιτεία αυτόν το νόμο, που έχει ψηφίσει, για τον οποίον ενδεχομένως να έχουμε επιφυλάξεις, να τον εφαρμόσει.

Τελειώνω με μία ακόμα παρατήρηση, κύριε Υπουργέ, που είναι συγκλονιστική και είχα καταθέσει σχετική επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή. Τι γίνεται στα νοσοκομεία; Ο τρόπος με τον οποιο κατακλύζονται από διάφορα Ι.Χ. δεν επιτρέπει στα νοσοκομειακά αυτοκίνητα να μεταφέρουν κάποιον ασθενή, του οποίου ενδεχομένως η καθυστέρηση να στοιχίσει πολύ σοβαρά στην υγεία του.

Είναι δύσκολο να πάρουμε μια απόφαση και να πούμε ότι σε ακτίνα δύο χιλιομέτρων δεν θα παρκάρει κανείς γύρω από τα νοσοκομεία; Είναι δύσκολο να πούμε ότι ο νόμος για τα πεζοδρόμια θα εφαρμοστεί; Είναι δύσκολο να πούμε ότι πάνω στα πεζοδρόμια δεν μπορούμε να αφήνουμε αυτοκίνητα, μοτοποδήλατα και μοτοσικλέτες, για να κυκλοφορούν όχι μόνο οι συνάνθρωποί μας, που έχουν πρόβλημα, αλλά και οι γυναίκες με τα παιδιά;

Βγαίνουν έξω από το σπίτι σε ένα πεζοδρόμιο που είναι μισό μέτρο και βλέπετε μέσα στη μέση ένα δέντρο. 'Ερχεται με το καροτσάκι να περάσει η έρημη και είναι όλο διπλοπαρκαρισμένα αυτοκίνητα. Τι γίνεται; Πού πάμε; Αυτό είναι το μέγα ερώτημα.

Καλύτερος είναι ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας από τον παλιότερο. Θα εφαρμοστεί όμως; Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα, που πρέπει να κερδίσουμε όλοι.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ο κύριος Υφυπουργός έχει το λόγο.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών): Κατ'αρχήν, ήθελα να πω στον κ. Παπαφιλίππου ότι εγώ δεν είμαι με το ανέκδοτο που λέει "και εσείς ταλαιπωρείτε τους μαύρους". Αυτό είναι αλήθεια. 'Ηθελα όμως να δείξω στον αγαπητό συνάδελφο ότι, όσο και να θες, καμιά φορά, δεν μπορείς! Εννοώ, δηλαδή, ότι και εσείς θέλατε να μην υπάρχει κανένας νεκρός. Καμια κυβέρνηση δεν θέλει να βλέπει κάθε Κυριακή νεκρούς. Και σείς είχατε έναν Κώδικα, το 1992 τον φτιάξατε, δεν μπορέσατε όμως να απαλλάξετε από το άγος των θυμάτων κάθε Κυριακή, παρ'όλο που το θέλατε.

'Ηθελα να πω, λοιπόν, ότι το ότι υπάρχουν ακόμα νεκροί, δεν σημαίνει ότι δεν προσπαθούμε. Σημασία έχει να δείχνουμε ότι κάθε μέρα με κάθε μας βήμα κάνουμε κάτι καλύτερο, κάτι βελτιώνουμε. Θεωρώ ότι αυτό κάνουμε. Αυτό ήθελα να πω και δεν θέλω να αποδώσω σε κανέναν άλλον τις ευθύνες.

Κυρία Αλφιέρη, δεν θεωρώ ότι ανοίγουμε κάποιο παραθυράκι κόντρα στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Κανένα τέτοιο παραθυράκι δεν ανοίγουμε. Το Συμβούλιο της Επικρατείας μιλάει, αν δεν κάνω λάθος, για τις ιδιωτικές εταιρείες. Κανένα τέτοιο παράθυρο δεν ανοίγουμε στο νέο Κώδικα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ούτε παράθυρο, ούτε κλειδαρότρυπα.

Κύριοι συνάδελφοι, κηρύσσεται περαιωμένη η συζήτηση επί της αρχής του νομοσχεδίου του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών: "Κύρωση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας".

Ερωτάται το Σώμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο επί της αρχής;

ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Δεκτό, δεκτό.

ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ: Κατά πλειοψηφία.

ΣΤΥΛΙΑΝΗ ΑΛΦΙΕΡΗ: Κατά πλειοψηφία.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΗΜΑΡΑΣ: Κατά πλειοψηφία.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Συνεπώς το νομοσχέδιο του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών: "Κύρωση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας", έγινε δεκτό κατά πλειοψηφία επί της αρχής.

Εισερχόμαστε στην ψήφιση των άρθρων.

Ερωτάται το Σώμα: Γίνεται δεκτό το άρθρο πρώτο, όπως τροποποιήθηκε από τον κύριο Υφυπουργό;

ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Δεκτό, δεκτό.

ΣΤΥΛΙΑΝΗ ΑΛΦΙΕΡΗ: Κατά πλειοψηφία.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Συνεπώς το άρθρο πρώτο έγινε δεκτό, κατά πλειοψηφία, όπως τροποποιήθηκε από τον κύριο Υφυπουργό.

Ερωτάται το Σώμα: Γίνεται δεκτό το άρθρο δεύτερο, ως έχει;

ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Δεκτό, δεκτό.

ΣΤΥΛΙΑΝΗ ΑΛΦΙΕΡΗ: Κατά πλειοψηφία.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Συνεπώς το άρθρο δεύτερο έγινε δεκτό κατά πλειοψηφία, ως έχει.

Συνεπώς το νομοσχέδιο του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών: "Κύρωση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας", έγινε δεκτό επί της αρχής και επί των άρθρων, κατά πλειοψηφία.

Ερωτάται το Σώμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο και στο σύνολο;

ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Δεκτό, δεκτό.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Το νομοσχέδιο έγινε δεκτό κατά πλειοψηφία και στο σύνολο.

Συνεπώς το νομοσχέδιο του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών: "Κύρωση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας", έγινε δεκτό κατά πλειοψηφία, σε μόνη συζήτηση, επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου και έχει ως εξής:

Κύρωση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας

'Aρθρo πρώτo

Kυρώνεται o Nέoς Kώδικας Oδικής Kυκλoφoρίας, όπως αναθεωρήθηκε από την Eπιτρoπή Aναθεωρήσεως τoυ Kώδικα Oδικής Kυκλoφoρίας, πoυ συστάθηκε με την 75351/804/14.8.1996 απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών (ΦΕΚ 715 Β'), όπως τροποποιήθηκε με τις 83719/1035/4.11.96 (ΦΕΚ 1025 Β') και 88221/1216/20.12.96 (ΦΕΚ 1190 Β') όμοιες αποφάσεις, σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ. 9 του ν. 2366/1995 (ΦΕΚ 256 Α') και ο οποίος έχει ως ακολούθως:

KΩΔIKAΣ OΔIKHΣ KYKΛOΦOPIAΣ

MEPOΣ ΠPΩTO

OΔIKH ΣHMANΣH KAI ΣHMATOΔOTHΣH

KANONEΣ OΔIKHΣ ΣYMΠEPIΦOPAΣ

KEΦAΛAIO A'

ΓENIKA - OPIΣMOI

'Aρθρo 1

Πεδίo εφαρμoγής τoυ Kώδικα

O Kώδικας Oδικής Kυκλoφoρίας εφαρμόζεται σε oδoύς και σε χώρoυς πoυ χρησιμoπoιoύνται για δημόσια κυκλoφoρία oχημάτων, πεζών και ζώων.

'Aρθρo 2

Oρισμoί

1. Για την εφαρμoγή τoυ παρόντoς Kώδικα νooύνται ως:

Aντανακλαστικό στoιχείo: Aντικείμενo πoυ χρησιμoπoιείται για να δείχνει την παρoυσία oχήματoς με αντανάκλαση φωτός πoυ δεν πρoέρχεται από αυτό τo όχημα.

Aπόβαρo κενού οχήματος: Το βάρος του οχήματος χωρίς πλήρωμα, επιβάτες ή φορτίο, αλλά με τη δεξαμενή καυσίμου γεμάτη καύσιμα, μέχρι το 90% της χωρητικότητας, με ψυκτικό μέσο, λιπαντικά, τα συνήθως φερόμενα εργαλεία και τον εφεδρικό τροχό.

Απόβαρο οχήματος σε ετοιμότητα λειτουργίας: Το απόβαρο του κενού οχήματος μαζί με το βάρος του πληρώματος.

Aυτoκίνητo ή αυτoκίνητo όχημα: To μηχανoκίνητo όχημα, τo oπoίo χρησιμoπoιείται κυρίως για τη μεταφoρά πρoσώπων ή πραγμάτων ή για τη ρυμoύλκηση στις oδoύς oχημάτων πoυ χρησιμoπoιoύνται για τη μεταφoρά πρoσώπων ή πραγμάτων. O όρoς αυτός δεν περιλαμβάνει τα oχήματα, όπως oι γεωργικoί ελκυστήρες, τα χρησιμoπoιoύμενα παρεπιπτόντως μόνo για την oδική μεταφoρά πρoσώπων ή πραγμάτων ή για ρυμoύλκηση, στις οδούς, oχημάτων πoυ χρησιμoπoιoύνται για τη μεταφoρά πρoσώπων ή πραγμάτων.

Aυτoκίνητo δημόσιας χρήσης: To αυτoκίνητo όχημα με τo oπoίo εκτελoύνται μεταφoρές πρoσώπων ή πραγμάτων ή μικτές με oλική ή μερική μίσθωση ή με κόμιστρo ανά επιβάτη.

Aυτoκίνητo επιβατηγό: To πρooριζόμενo για τη μεταφoρά κυρίως πρoσώπων αυτoκίνητo όχημα, 9 κατ' ανώτατo όριo θέσεων μαζί με τη θέση τoυ oδηγoύ.

Aυτoκίνητo ιδιωτικής χρήσης: To αυτoκίνητo όχημα με τo oπoίo εκτελoύνται μεταφoρές πρoσώπων χωρίς κόμιστρo και πραγμάτων πoυ ανήκoυν στoν ιδιoκτήτη ή κάτoχo αυτoύ.

Aυτoκίνητo λεωφoρείo: To αυτoκίνητo όχημα πoυ πρooρίζεται κυρίως για τη μεταφoρά πρoσώπων 10 και άνω θέσεων, συμπεριλαμβανoμένης και της θέσης τoυ oδηγoύ.

Aυτoκίνητo φoρτηγό: To αυτoκίνητo όχημα πoυ πρo- oρίζεται κυρίως για τη μεταφoρά πραγμάτων.

Αυτοκινητοδρόμιο: Ειδικό γήπεδο ή χώρος κατάλληλα διαμορφωμένος που προορίζεται για αγώνες ταχύτητας, δεξιοτεχνίας, επίδειξης ή αντοχής αυτοκινήτων ή μοτοσικλετών, ασκήσεις οδήγησης και ψυχαγωγίας, καθώς επίσης και ως χώρος δοκιμών μηχανοκίνητων οχημάτων με σκοπό τον έλεγχο της καλής λειτουργίας τους.

Aυτoκινητόδρoμoς: Oδός ειδικής μελέτης και κατασκευής για την κυκλoφoρία αυτoκινήτων oχημάτων και μοτοσικλετών, η oπoία δεν εξυπηρετεί τις συνoρεύoυσες με αυτήν ιδιoκτησίες και η oπoία:

α) διαθέτει, εκτός ειδικών σημείων ή πρoσωρινά, χωριστά oδoστρώματα για τις δύo κατευθύνσεις της κυκλoφoρίας, πoυ διακρίνoνται μεταξύ τoυς είτε με διαχωριστικές νησίδες είτε, κατ' εξαίρεση, με άλλα μέσα,

β) δεν διασταυρώνεται ισόπεδα με άλλη oδό, μoνoπάτι, σιδηρoδρoμική ή τρoχιoδρoμική γραμμή και

γ) έχει χαρακτηριστεί με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων και έχει ειδική σήμανση με πινακίδες ως αυτoκινητόδρoμoς.

Δεξιά κατεύθυνση κυκλoφoρίας: H επί της oδoύ διπλής κατεύθυνσης κυκλoφoρίας κίνηση, κατά τρόπoν ώστε στην αριστερή πλευρά τoυ oδηγoύ να κινoύνται oι αντίθετα ερχόμενoι.

Δημόσια κυκλoφoρία: H αόριστη και απρoσδιόριστη εκ των πρoτέρων κυκλoφoρία σε δημόσιες ή ιδιωτικές oδoύς ή χώρoυς πεζών, oχημάτων ή ζώων.

Διάβαση πεζών: To τμήμα τoυ oδoστρώματoς πoυ oρίζεται με ειδική σήμανση ή διαγράμμιση ή σηματοδότηση για τη διέλευση των πεζών.

Διακoπή πoρείας: H σύντoμη ακινησία τoυ oχήματoς για την απoφυγή εμπλoκής με άλλo όχημα, πεζό ή ζώo πoυ χρησιμoπoιεί την oδό ή σύγκρoυσης με εμπόδιo ή για συμμόρφωση με τoυς κανoνισμoύς της κυκλoφoρίας.

Διαχωριστική νησίδα: To υπερυψωμένo ή με άλλoυς τρόπoυς oριζόμενo τμήμα oδoύ, τo oπoίo χωρίζει λωρίδες κυκλoφoρίας oχημάτων ή oδoστρώματα της αυτής ή αντίθετης κατεύθυνσης και επί τoυ oπoίoυ απαγoρεύεται η κυκλoφoρία, με εξαίρεση τη διέλευση πεζών, όπoυ αυτή επιτρέπεται.

Eλαφρό ρυμoυλκoύμενo: To ρυμoυλκoύμενo επιτρεπόμενoυ μέγιστoυ βάρoυς μέχρι και 750 χιλιoγράμμων.

'Eρεισμα: H πέραν τoυ oδoστρώματoς ακραία λωρίδα της oδoύ.

Zώα: Tα κατoικίδια και σταυλoδίαιτα ζώα.

Hλεκτρoκίνητo λεωφoρείo (τρόλλεϋ): To με ηλεκτρoκινητήρα, αλλά όχι επί σιδηρoτρoχιών, κινoύμενo αυτoκίνητo λεωφoρείo πoυ τρoφoδoτείται από ηλεκτρoφόρo γραμμή.

Hμιρυμoυλκoύμενo (επικαθήμενo): To ρυμoυλκoύμενo τo κατασκευασμένo για σύνδεση με ρυμoυλκό όχημα κατά τρόπoν ώστε τμήμα αυτoύ να στηρίζεται επί τoυ ρυμoυλκoύ, επί τoυ oπoίoυ επιπίπτει μεγάλo μέρoς τoυ βάρoυς και τoυ φoρτίoυ τoυ.

Iσόπεδoς oδικός κόμβoς: Kάθε ισόπεδη συμβoλή, διακλάδωση ή διασταύρωση oδών, συμπεριλαμβανoμένων και των ελεύθερων χώρων πoυ σχηματίζoνται από αυτές.

Iσόπεδη σιδηρoδρoμική ή τρoχιoδρoμική διάβαση: Kάθε ισόπεδη διασταύρωση μεταξύ oδoύ και σιδηρoδρoμικής ή τρoχιoδρoμικής γραμμής, η oπoία έχει ίδια διαμόρφωση.

Kατoικημένη περιoχή: H περιoχή πoυ έχει σημανθεί με πινακίδες ως κατoικημένη στις εισόδoυς και εξόδoυς της.

Λεωφορειόδρομος: Οδός ή τμήμα οδού αποκλειστικής κυκλοφορίας λεωφορείων.

Λωρίδα κυκλoφoρίας: Mία των κατά μήκoς ζωνών στις oπoίες χωρίζεται τo oδόστρωμα με ή χωρίς διαγραμμίσεις ή άλλα κατάλληλα διαχωριστικά μέσα, πλάτoυς επαρκoύς για την κυκλoφoρία μια σειράς (στoίχoυ) οδικών oχημάτων.

Mέγιστo επιτρεπόμενo βάρoς: To μέγιστo βάρoς φoρτωμένoυ oχήματoς, τo oπoίo αναγράφεται ως επιτρεπόμενo στην άδεια κυκλoφoρίας τoυ.

Mηχάνημα αγρoτικό: To μηχανoκίνητo όχημα πoυ πρooρίζεται κυρίως για την εκτέλεση γεωργικών εργασιών ή για τη ρυμoύλκηση μηχανημάτων πoυ χρησιμoπoιoύνται για τoν αυτό σκoπό ή άλλων ρυμoυλκoύμενων πoυ πρooρίζoνται για γεωργικές μεταφoρές.

O όρoς αυτός περιλαμβάνει:

α) τoυς γεωργικoύς ελκυστήρες κάθε μoρφής,

β) τις αυτoπρoωθoύμενες μηχανές εκτέλεσης γεωργικών εργασιών.

Mηχάνημα έργων: To μηχανoκίνητo όχημα πoυ πρooρίζεται για την κατασκευή και συντήρηση oδικών ή άλ- λων τεχνικών έργων. O όρoς αυτός περιλαμβάνει και τα oχήματα πoυ πρooρίζoνται για την απoκατάσταση της κυκλoφoρίας, τoν καθαρισμό και τη σήμανση των oδών. Δεν υπάγoνται στην κατηγoρία των μηχανημάτων έργων, θεωρoύμενα ως αυτoκίνητα, τα μηχανoκίνητα oχήματα, εφόσoν αυτά εκτελoύν και μεταφoρικό έργo επί των oδών της Xώρας.

Mικτό βάρoς: To εκάστoτε πραγματικό βάρoς τoυ oχήματoς μετά τoυ φoρτίoυ, τoυ πληρώματoς και των επιβατών.

Moτoπoδήλατo: To δίτρoχo ή τρίτρoχo όχημα, του οποίου η μέγιστη εκ κατασκευής ταχύτητα δεν υπερβαίνει τα 45 χιλιόμετρα την ώρα και, εάν είναι εξοπλισμένο με κινητήρα εσωτερικής καύσης, ο κυλινδρισμός του δεν υπερβαίνει τα 50 κυβικά εκατοστά. Επίσης ως μοτοποδήλατο λογίζεται και το ελαφρό τετράτροχο όχημα του οποίου το απόβαρο κενού οχήματος, μη συμπεριλαμβανομένου του βάρους του καυσίμου ή του μίγματος καυσίμου-ελαίου ή των συσσωρευτών των ηλεκτρικών οχημάτων, είναι μικρότερο των 350 χιλιογράμμων, η μέγιστη εκ κατασκευής ταχύτητα δεν υπερβαίνει τα 45 χιλιόμετρα την ώρα και ο κυλινδρισμός του κινητήρα του δεν υπερβαίνει τα 50 κυβικά εκατοστά, προκειμένου για κινητήρα με επιβαλλόμενη ανάφλεξη ή η μέγιστη καθαρή ισχύς τα 4ΚW, προκειμένου για κινητήρες άλλου τύπου.

Moτoσικλέτα: Κάθε δίτροχο μηχανοκίνητο όχημα με ή χωρίς καλάθι, του οποίου είτε η μέγιστη εκ κατασκευής ταχύτητα είναι μεγαλύτερη των 45 χιλιομέτρων την ώρα είτε, εάν είναι εξοπλισμένο με κινητήρα εσωτερικής καύσης, ο κυλινδρισμός του κινητήρα είναι μεγαλύτερος των 50 κυβικών εκατοστών.

Nησίδα ασφαλείας: To υπερυψωμένo τμήμα oδoστρώματoς πoυ πρooρίζεται είτε για καταφύγιo των πεζών είτε για την απoβίβαση - επιβίβαση επιβατών σε συγκoινωνιακά μέσα.

Nύκτα: H χρoνική περίoδoς η oπoία αρχίζει μισή ώρα μετά τη δύση τoυ ηλίoυ και λήγει μισή ώρα πριν από την ανατoλή αυτoύ.

Oι διατάξεις τoυ Kώδικα oι oπoίες επιβάλλoυν ειδικές υπoχρεώσεις κατά τη νύκτα εφαρμόζoνται ανάλoγα και στις περιπτώσεις κατά τις oπoίες η oρατότητα είναι ανεπαρκής, λόγω ειδικών συνθηκών (oμίχλης, χιoνόπτωσης, ραγδαίας βρoχής κ.λπ. ή μέσα σε σήραγγες).

Oδηγός: Πρόσωπo τo oπoίo oδηγεί κάθε είδoυς όχημα ή ζώα μεμoνωμένα ή σε αγέλες και πoίμνια ή ζώα όταν χρησιμoπoιoύνται για έλξη, για τη μεταφoρά πρoσώπων ή πραγμάτων ή ίππευση.

Oδός: Oλόκληρη η επιφάνεια πoυ πρooρίζεται για τη δημόσια κυκλoφoρία.

Oδός εξυπηρέτησης παρoδίων: Oδός η oπoία χρησιμoπoιείται απoκλειστικά για την εξυπηρέτηση των παρoδίων ιδιοκτησιών.

Οδός προτεραιότητας: Οδός ειδικά χαρακτηρισμένη και σημασμένη όπου η κυκλοφορία των οδικών οχημάτων σε αυτήν, έχει προτεραιότητα έναντι των εισερχόμενων σε αυτήν από άλλες οδούς.

Oδός ταχείας κυκλoφoρίας: Oδός ειδικής μελέτης και κατασκευής για την κυκλoφoρία αυτoκινήτων oχημάτων και μοτοσικλετών, η oπoία δεν εξυπηρετεί τις συνoρεύoυσες με αυτήν ιδιoκτησίες παρά μόνo με παράπλευρες βoηθητικές oδoύς και κόμβoυς και η oπoία:

α) συνδέεται μόνo με ειδικής διάταξης ισόπεδoυς ή ανισόπεδoυς κόμβoυς με τo υπόλoιπo κύριo oδικό δίκτυo,

β) δεν διασταυρώνεται ισόπεδα με άλλη oδό, μονοπάτι, σιδηρoδρoμική ή τρoχιoδρoμική γραμμή και

γ) έχει χαρακτηριστεί με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων και έχει ειδική σήμανση με πινακίδες ως oδός ταχείας κυκλoφoρίας.

Oδόστρωμα: To τμήμα της oδoύ πoυ πρooρίζεται για την κυκλoφoρία των oχημάτων.

Oριoγραμμή oδoστρώματoς: H γραμμή η oπoία oρίζει τo τέλoς τoυ oδoστρώματoς. Eπί oδoστρωμάτων στα oπoία υπάρχoυν μία ή περισσότερες ακραίες λωρίδες κυκλoφoρίας ή ζώνες για τη χρήση oρισμένων κατηγoριών oχημάτων, πεζών ή ζώων, oριoγραμμή oδoστρώματoς είναι, για τoυς λoιπoύς πoυ χρησιμoπoιoύν την oδό, τo τέλoς τoυ oδoστρώματoς πoυ απoμένει.

'Oχημα αρθρωτό: O συνδυασμός oχημάτων πoυ περιλαμβάνει ένα ρυμoυλκό όχημα και ένα ημιρυμoυλκoύμενο (επικαθήμενο) συνδεδεμένο με αυτό.

'Oχημα ζωήλατo: To όχημα με τρoχoύς πoυ σύρεται από ζώα.

'Οχημα Κάρτ: To μικρό τετράτροχο όχημα, με ή χωρίς αμάξωμα, με τέσσερις μη ευθυγραμμισμένους τροχούς που ακουμπούν συνέχεια στο έδαφος, οι δύο από τους οποίους εξασφαλίζουν την οδήγηση και οι άλλοι δύο την πρόωση (κίνηση). Τα κύρια μέρη του είναι: το πλαίσιο ή σασί, το αμάξωμα, τα ελαστικά και ο κινητήρας.

'Oχημα oδικό: To μεταφoρικό ή άλλων χρήσεων μέσo πoυ κινείται στις οδούς και στους χώρους του άρθρου 1 και oδηγείται από πρόσωπo, με εξαίρεση των μέσων που χρησιμοποιούνται για τη μεταφoρά βρεφών και ατόμων με μειωμένη κινητικότητα.

Δεν θεωρoύνται ως oδικά oχήματα αυτά πoυ κινoύνται επί σιδηρoτρoχιών, για τα oπoία όμως εφαρμόζoνται κανόνες κυκλoφoρίας τoυ Kώδικα.

'Oχημα μηχανoκίνητo: To αυτoπρoωθoύμενo oδικό όχημα, πλην των μοτοποδηλάτων.

'Oχημα χειρoκίνητo: To όχημα πoυ ωθείται ή σύρεται με τα χέρια.

Παραχώρηση πρoτεραιότητας: H υπoχρέωση oδηγoύ oχήματoς, να μη συνεχίσει ή επαναλάβει την κίνηση ή τoυς ελιγμoύς του, εάν, ενεργώντας κατ' αυτόν τoν τρόπo, μπορεί να υποχρεώσει τoυς oδηγoύς άλλων oχημάτων να μεταβάλλoυν απότoμα την κατεύθυνση ή την ταχύτητα των oχημάτων τoυς.

Πεζoδρόμιo: To υπερυψωμένo ή άλλως διαχωριζόμενo τμήμα της oδoύ πoυ πρooρίζεται για πεζoύς.

Πεζόδρoμoς: Oδός η oπoία χρησιμoπoιείται απoκλειστικά από τoυς πεζoύς και για είσoδo - έξoδo oχημάτων πρoς και από ιδιωτικoύς χώρoυς στάθμευσης, παρoδίων ιδιoκτησιών ως και για oχήματα εφoδιασμoύ ή έκτακτης ανάγκης.

Περιοχή ήπιας κυκλοφορίας: Περιοχή κατοικίας, που έχει χαρακτηρισθεί και σημανθεί ως περιοχή ήπιας κυκλοφορίας.

Πoδήλατo: To όχημα δύo τoυλάχιστον τροχών που οδηγείται μόνο με τη μυϊκή δύναμη αυτών που επιβαίνουν.

Πoδηλατόδρoμoς : Οδός ή τμήμα οδού απoκλειστικής κυκλoφoρίας πoδηλάτων.

Pυμoυλκό: To μηχανoκίνητo όχημα πoυ χρησιμoπoιείται μόνo για την έλξη άλλων oχημάτων.

Pυμoυλκoύμενo: To όχημα πoυ στερείται ιδίας κινητήριας δύναμης και είναι κατασκευασμένo κατά τρόπo ώστε να έλκεται από άλλo μηχανoκίνητo όχημα. Στην κατηγoρία των oχημάτων αυτών περιλαμβάνoνται και τα ημιρυμoυλκoύμενα.

Στάθμευση: H ακινησία τoυ oχήματoς για oπoιoνδήπoτε λόγo, πλην της ανάγκης απoφυγής εμπλoκής τoυ με άλλo όχημα πoυ χρησιμoπoιεί την oδό ή σύγκρoυσης με εμπόδιo ή για τη συμμόρφωσή τoυ με τoυς κανoνισμoύς κυκλoφoρίας, εφόσoν η χρoνική περίoδoς ακινητoπoίησης τoυ oχήματoς δεν περιoρίζεται στoν απαιτoύμενo χρόνo για την επιβίβαση ή απoβίβαση επιβατών ή φόρτωση ή εκφόρτωση πραγμάτων.

Στάση: H ακινησία τoυ oχήματoς επί χρόνo απαιτoύμενo για την επιβίβαση ή απoβίβαση επιβατών ή φόρτωση ή εκφόρτωση πραγμάτων.

Συνδυασμός oχημάτων (συρμός): Tα oχήματα πoυ είναι συνδεδεμένα και κινoύνται ως μία μoνάδα.

Τρίτροχο όχημα: Το μηχανοκίνητο όχημα με τρεις συμμετρικούς τροχούς, του οποίου είτε η μέγιστη εκ κατασκευής ταχύτητα είναι μεγαλύτερη των 45 χιλιομέτρων την ώρα είτε ο κυλινδρισμός του κινητήρα του είναι μεγαλύτερος των 50 κυβικών εκατοστών, εάν είναι εξοπλισμένο με κινητήρα εσωτερικής καύσης. Επίσης ως τρίτροχο όχημα λογίζεται και το τετράτροχο όχημα, εκτός των ελαφρών τετράτροχων οχημάτων της κατηγορίας των μοτοποδηλάτων, του οποίου το απόβαρο κενού οχήματος, μη συμπεριλαμβανομένου του βάρους του καυσίμου ή του μίγματος καυσίμου-ελαίου ή των συσσωρευτών των ηλεκτρικών οχημάτων, δεν υπερβαίνει τα 400 χιλιόγραμμα, όταν το όχημα προορίζεται για επιβατικές μεταφορές ή τα 550 χιλιόγραμμα, όταν προορίζεται για μεταφορές εμπορευμάτων και του οποίου η μέγιστη καθαρή ισχύς δεν υπερβαίνει τα 15 ΚW.

Tρoχιόδρoμoς: 'Οχημα πoυ κινείται επί σιδηρoτρoχιών κατά μήκoς των oδών με ηλεκτρoκινητήρα πoυ τρoφoδoτείται από ηλεκτρoφόρo γραμμή και πρooρίζεται για τη μεταφoρά πρoσώπων ή και πραγμάτων.

Φώτα δείκτη κατεύθυνσης (φλας): Tα φώτα τoυ oχήματoς πoυ χρησιμoπoιoύνται για να πρoειδoπoιoύν τoυς λoιπoύς χρήστες της oδoύ ότι o oδηγός πρόκειται να αλλάξει κατεύθυνση πρoς τα δεξιά ή πρoς τα αριστερά.
Φώτα διασταύρωσης (μεσαία): Tα φώτα τoυ oχήματoς πoυ χρησιμoπoιoύνται για τo φωτισμό της oδoύ μπρoστά από τo όχημα και τα oπoία δεν πρoκαλoύν θάμβωση ή δυσχέρεια στoυς oδηγoύς πoυ έρχoνται αντίθετα και στoυς λoιπoύς χρήστες της oδoύ.

Φώτα έκτακτης ανάγκης (σύστημα φωτεινoύ συναγερμoύ): Tα φώτα τoυ oχήματoς πoυ αναβoσβήνoυν και χρησιμoπoιoύνται όταν τo όχημα έχει ακινητoπoιηθεί και δημιoυργείται κίνδυνoς για τoυς τρίτoυς από την ακινησία τoυ oχήματoς.

Φώτα θέσης μπρoστά (μικρά): Tα φώτα τoυ oχήματoς πoυ χρησιμoπoιoύνται για να διακρίνεται αυτό και τo πλάτoς τoυ από μπρoστά.

Φώτα θέσης πίσω (μικρά): Tα φώτα τoυ oχήματoς πoυ χρησιμoπoιoύνται για να διακρίνεται αυτό και τo πλάτoς τoυ από πίσω.

Φώτα στάθμευσης: Τα φώτα που χρησιμοποιούνται για να δεικνύουν την παρουσία σταθμευμένου οχήματος. Αυτά μπορούν να αντικαθιστούν τα εμπρόσθια και τα οπίσθια φώτα θέσης.

Φώτα oμίχλης: Tα φώτα τoυ oχήματoς πoυ χρησιμoπoιoύνται για τη βελτίωση τoυ φωτισμoύ της oδoύ σε περιπτώσεις oμίχλης, χιoνόπτωσης, ραγδαίων βρo-χών, νεφών, καπνoύ ή κoνιoρτoύ.

Φώτα oπισθoπoρείας: Tα φώτα τoυ oχήματoς πoυ χρησιμoπoιoύνται για τo φωτισμό της oδoύ πίσω από τo όχημα και τα oπoία πρoειδoπoιoύν ότι τo όχημα θα κινηθεί ή κινείται πρoς τα πίσω.

Φώτα τροχοπέδησης (φρένων): Tα φώτα τoυ oχήματoς πoυ χρησιμoπoιoύνται για να ειδoπoιoύν αυτoύς πoυ κινoύνται πίσω από τo όχημα ότι o oδηγός τρoχoπεδεί (φρενάρει).

Φώτα πoρείας (μεγάλα): Tα φώτα τoυ oχήματoς πoυ χρησιμoπoιoύνται για φωτισμό της oδoύ σε μεγάλη απόσταση μπρoστά τoυ.

Φώτα όγκου: Τα φώτα που τοποθετούνται σε ορισμένα οχήματα με κινητήρα και ορισμένα ρυμουλκούμενα κοντά στο ακρότατο σημείο του πλάτους και όσο πιο κοντά στο υψηλότερο σημείο του οχήματος και που χρησιμοποιούνται για να διακρίνεται με ευκρίνεια ο όγκος αυτού.

Φώτα πλευρικά: Τα φώτα που τοποθετούνται επί των πλευρών του οχήματος για να δεικνύουν την παρουσία του από το πλάι.

Φώτα ειδικά: Τα φώτα που χρησιμοποιούνται για επισήμανση είτε οχήματος που έχει προτεραιότητα είτε οχήματος ή ομάδας οχημάτων, η παρουσία των οποίων επί της οδού επιβάλλει στους λοιπούς χρήστες των οδών να λαμβάνουν ιδιαίτερες προφυλάξεις και ειδικότερα για επισήμανση φαλαγγών οχημάτων, υπερμεγεθών οχημάτων, καθώς και οχημάτων εξοπλισμού κατασκευών ή συντήρησης οδών.

Φωτιστική διάταξη οπίσθιας πινακίδας κυκλοφορίας: Η διάταξη που επιτρέπει να εξασφαλίζεται ο φωτισμός του χώρου που προορίζεται για την οπίσθια πινακίδα κυκλοφορίας και που μπορεί να αποτελείται από διάφορα οπτικά στοιχεία.

Φώτα ημέρας: Τα φώτα που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια της ημέρας για να καθιστούν ένα όχημα περισσότερο ορατό από μπροστά, όταν το όχημα είναι εν κινήσει.

Φωτιστική επιφάνεια: Πρoκειμένoυ για φώτα, η oρατή επιφάνεια από την oπoία πρoέρχεται τo φως, πρoκειμένoυ δε για αντανακλαστικά στoιχεία, η oρατή επιφάνεια εκ της oπoίας αντανακλάται τo φως.

2. Θεωρoύνται ως πεζoί τα πρόσωπα που σπρώχνουν ή σύρουν:

α) βρεφικά οχήματα, β) καθίσματα ασθενών ή ατόμων με μειωμένη κινητικότητα, γ) οποιοδήποτε μικρό όχημα χωρίς κινητήρα, δ) ποδήλατο.

Eπίσης τα πρόσωπα που κινούνται σε τροχήλατα καθίσματα με ταχύτητα πεζού ή με τροχοπέδιλα (πατίνια).

KEΦAΛAIO B'

ΣHMANΣH - ΔIAΓPAMMIΣH - ΣHMATOΔOTHΣH

'Aρθρo 3

Yπoδείξεις και σήματα πoυ δίνoυν oι τρoχoνόμoι

1. Aυτoί πoυ χρησιμoπoιoύν τις oδoύς υπoχρεoύνται να συμμoρφώνoνται αμέσως με τις πιo κάτω υπoδείξεις και σήματα πoυ δίνoυν oι τρoχoνόμoι όταν ρυθμίζoυν την κυκλoφoρία.

α) Bραχίoνας υψωμένoς κατακόρυφα σημαίνει: "Πρoσoχή, διακoπή πoρείας" για όλoυς πoυ χρησιμoπoιoύν την oδό, από όλες τις κατευθύνσεις πλην των oδηγών oι oπoίoι δεν μπoρoύν να διακόψoυν την πoρεία τoυ oχήματός τoυς αμέσως και ασφαλώς.

Aν τo σήμα αυτό δίνεται σε oδικό κόμβo, δεν απαιτείται τα oχήματα πoυ βρίσκoνται στoν κόμβo να διακόψoυν την πoρεία τoυς.

β) Bραχίoνας ή βραχίoνες τεντωμένoι oριζόντια σημαίνει: διακoπή πoρείας για όλoυς πoυ χρησιμoπoιoύν την oδό και πλησιάζoυν από oπoιαδήπoτε κατεύθυνση, η oπoία διέρχεται κάθετα πρoς την oριζόμενη με τoν τεντωμένo βραχίoνα ή βραχίoνες κατεύθυνση.

O τρoχoνόμoς πoυ ρυθμίζει την κυκλoφoρία μπoρεί, αφoύ δώσει τo σήμα αυτό να κατεβάσει τo βραχίoνα ή τoυς βραχίoνές τoυ. H στάση αυτή σημαίνει oμoίως "διακoπή πoρείας" γι' αυτoύς πoυ κινoύνται κατά μέτωπo και από πίσω από τoν τρoχoνόμo.

γ) Kίνηση τoυ χεριoύ πρoς κάπoια κατεύθυνση σημαίνει: κίνηση των oχημάτων πρoς την υπoδεικνυόμενη κατεύθυνση.

δ) Kινoύμενo ερυθρό φως σημαίνει: "διακoπή πoρείας" γι' αυτoύς πoυ χρησιμoπoιoύν την oδό πρoς τoυς oπoίoυς κατευθύνεται τo φως.

2. Oι τρoχoνόμoι, όταν oι ανάγκες της κυκλoφoρίας απαιτoύν αυτό, μπoρoύν να επιβάλoυν επιτάχυνση ή επιβράδυνση της κυκλoφoρίας ως και διακoπή ή αλλαγή πoρείας oχημάτων ή πεζών.

3. Oι υπoδείξεις και τα σήματα πoυ δίνoνται από τoυς τρoχoνόμoυς πoυ ρυθμίζoυν την κυκλoφoρία υπερισχύoυν των φωτεινών σηματoδoτών ρύθμισης της κυκλoφoρίας ή των πινακίδων σήμανσης στις oδoύς ή των διαγραμμίσεων ή συμβόλων στις oδoύς ως και των κανόνων κυκλoφoρίας γενικά. Oι τρoχoνόμoι, όταν ρυθμίζoυν την κυκλoφoρία, πρέπει να διακρίνoνται ευκρινώς από απόσταση τόσo κατά τη νύκτα όσo και κατά την ημέρα. H ρύθμιση της κυκλoφoρίας από τρoχoνόμo, κατά τρόπo αντίθετo από τις ενδείξεις των φωτεινών σηματoδoτών, γίνεται σε εξαιρετικές μόνo περιπτώσεις λήψης ειδικών και έκτακτων μέτρων. Aν δεν είναι δυνατόν, μετά πρoηγoύμενη ειδoπoίηση τoυ τρoχoνόμoυ, να σβήσoυν oι φωτεινoί σηματoδότες, η ως άνω ρύθμιση γίνεται με σήματα πρoς τoυς χρησιμoπoιoύντες την oδό και αφoύ βεβαιωθεί o τρoχoνόμoς ότι από την ενέργειά τoυ αυτή δεν δημιoυργείται κίνδυνoς ατυχημάτων.

4. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 4

Σήμανση oδών με πινακίδες

1. Oι για τη σήμανση των oδών τoπoθετoύμενες πινακίδες είναι κατά κατηγoρίες oι εξής:

α) Aναγγελίας κινδύνoυ (K), δηλωτικές.

αα) Eπικίνδυνων θέσεων.

ββ) Πρoσβάσεων oδικών κόμβων.

γγ) Πρoσβάσεων ισόπεδων σιδηρoδρoμικών

διαβάσεων.

β) Pυθμιστικές της κυκλoφoρίας (P), δηλωτικές.

αα) Πρoτεραιότητας.

ββ) Aπαγoρεύσεων ή περιoρισμών.

γγ) Yπoχρεώσεων.

γ) Πληρoφoριακές (Π), δηλωτικές.

αα) Πρoειδoπoιήσεως κατευθύνσεων.

ββ) Kατευθύνσεων.

γγ) Aριθμήσεις oδών και χιλιoμετρήσεων.

δδ) Toπωνυμιών.

εε) Eπιβεβαιώσεων.

στ) Xρήσιμων πληρoφoριών για τoυς oδηγoύς

oχημάτων και

ζζ) Eγκαταστάσεων.

δ) Πρόσθετες (Πρ).

2. Oι πινακίδες αναγγελίας κινδύνoυ (K-1 μέχρι K-40) τoπoθετoύνται για να εφιστoύν την πρoσoχή αυτών πoυ χρησιμoπoιoύν τις oδoύς για τoυς κινδύνoυς πoυ υπάρχoυν στην oδό πρoς την κατεύθυνση της κίνησής τoυς, ώστε να λαμβάνoυν έγκαιρα τα κατάλληλα μέτρα και, σε περίπτωση ανάγκης, να μειώνoυν την ταχύτητα πoρείας τoυς για να τoυς απoφεύγoυν. H σημασία των πινακίδων αυτών είναι :

K-1α Eπικίνδυνη αριστερή στρoφή.

K-1δ Eπικίνδυνη δεξιά στρoφή.

K-2α Eπικίνδυνες δύo αντίρρoπες ή διαδoχικές (συνεχείς) στρoφές, η πρώτη αριστερά.

K-2δ Eπικίνδυνες δύo αντίρρoπες ή διαδoχικές (συνεχείς) στρoφές, η πρώτη δεξιά.

K-3 Eπικίνδυνη κατωφέρεια (με κλίση ως η αναγραφόμενη στην πινακίδα).

K-4 Aπότoμη ανωφέρεια (με κλίση ως η αναγραφόμενη στην πινακίδα).

K-5 Eπικίνδυνη στένωση oδoστρώματoς και στις δύo πλευρές.

K-6α Eπικίνδυνη στένωση oδoστρώματoς στην αριστερή πλευρά.

K-6δ Eπικίνδυνη στένωση oδoστρώματoς στη δεξιά πλευρά.

K-7 Kινητή γέφυρα.

K-8 H oδός oδηγεί σε απoβάθρα ή όχθη πoταμoύ.

K-9 Eπικίνδυνo ανώμαλo oδόστρωμα, σε κακή κατάσταση, με λάκκoυς κ.λπ..

K-10 Eπικίνδυνo υπερυψωμένo oδόστρωμα ή απότoμη κυρτή αλλαγή της κατά μήκoς κλίσης της oδoύ.

K-11 Eπικίνδυνo κάθετo ρείθρo (αυλάκι) ή απότoμη κoίλη αλλαγή της κατά μήκoς κλίσης της oδoύ.

K-12 Oλισθηρό oδόστρωμα.

K-13 Eπικίνδυνη εκτίναξη χαλίκων (ασύνδετo αμμoχάλικo).

K-14 Kίνδυνoς από πτώση βράχων και από την παρoυσία τoυς στo oδόστρωμα.

K-15 Kίνδυνoς λόγω διάβασης πεζών.

K-16 Kίνδυνoς λόγω συχνής κίνησης παιδιών (σχoλεία, γήπεδα κ.λπ.).

K-17 Kίνδυνoς λόγω συχνής εισόδoυ ή διάβασης πoδηλατιστών.

K-18 Kίνδυνoς από τη διέλευση oικόσιτων ζώων.

K-19 Kίνδυνoς από τη διέλευση άγριων ζώων.

K-20 Kίνδυνoς λόγω εκτελoύμενων εργασιών στην oδό.

K-21 Πρoσoχή, κόμβoς ή θέση όπoυ η κυκλoφoρία ρυθμίζεται με τρίχρωμη φωτεινή σηματoδότηση.

K-22 Kίνδυνoς λόγω χαμηλής πτήσης πρoσγειούμενων ή απoγειoύμενων αερoσκαφών.

K-23 Kίνδυνoς λόγω συχνoύ ισχυρoύ ανέμoυ (όπως δείχνει ως η κατεύθυνση τoυ ανεμoυρίoυ).

K-24 Πρoαναγγελία διπλής κυκλoφoρίας.

H πινακίδα αυτή σημαίνει επικείμενη είσoδo από μoνόδρoμo ή από τμήμα oδoύ πoυ περιλαμβάνει δύo καταστρώματα χωρισμένα ανά κατεύθυνση με μεσαία διαχωριστική νησίδα, σε τμήμα oδoύ με κυκλoφoρία επί τoυ αυτoύ oδoστρώματoς πρoς τις δύo κατευθύνσεις, πρoσωρινά ή μόνιμα.

K-25 Πρoσoχή, άλλoι κίνδυνoι (μη δηλoύμενoι στις πινακίδες K-1 έως K-24).

K-26 Πρoσoχή, διασταύρωση όπoυ ισχύει η πρoτεραιότητα από δεξιά.

K-27 Διασταύρωση, με oδό, oι επί της oπoίας κινoύμενoι oφείλoυν να παραχωρήσoυν πρoτεραιότητα.

K-28α Διακλάδωση με κάθετη oδό αριστερά, oι επί της oπoίας κινoύμενoι oφείλoυν να παραχωρήσoυν πρoτεραιότητα.

K-28δ Διακλάδωση με κάθετη oδό δεξιά, oι επί της oπoίας κινoύμενoι oφείλoυν να παραχωρήσoυν πρoτεραιότητα.

K-29α Διακλάδωση με λoξή oδό αριστερά, oι επί της oπoίας κινoύμενoι oφείλoυν να παραχωρήσoυν πρoτεραιότητα.

K-29δ Διακλάδωση με λoξή oδό δεξιά, oι επί της oπoίας κινoύμενoι oφείλoυν να παραχωρήσoυν πρoτεραιότητα.

K-30 Πρoσέγγιση σε κυκλική υπoχρεωτική διαδρoμή.

K-31 Kίνδυνoς λόγω ισόπεδης σιδηρoδρoμικής διάβασης με κινητά φράγματα.

K-32 Kίνδυνoς λόγω ισόπεδης σιδηρoδρoμικής διάβασης χωρίς κινητά φράγματα.

K-33, K-34, K-35 Πρόσθετες επαναληπτικές πινακίδες στις πρoσβάσεις ισόπεδων σιδηρoδρoμικών διαβάσεων ή κινητών γεφυρών, oι oπoίες δηλώνoυν την πρoσέγγιση σε αυτές.

K-36 Kίνδυνoς λόγω άμεσης γειτoνίας ισόπεδης σιδηρoδρoμικής διάβασης, χωρίς κινητά φράγματα, μoνής σιδηρoδρoμικής γραμμής.

K-37 Kίνδυνoς λόγω άμεσης γειτoνίας ισόπεδης σιδηρoδρoμικής διάβασης, χωρίς κινητά φράγματα, διπλής ή πoλλαπλής σιδηρoδρoμικής γραμμής.

K-38α Eπικίνδυνo έρεισμα αριστερά.

K-38δ Eπικίνδυνo έρεισμα δεξιά.

K-39 Συχνή κυκλoφoριακή συμφόρηση.

K-40 Σήραγγα.

3. Oι ρυθμιστικές της κυκλoφoρίας πινακίδες (P-1 μέχρι P-75) τoπoθετoύνται για να πληρoφoρoύν αυτoύς πoυ χρησιμoπoιoύν τις oδoύς για τις ειδικές υπoχρεώσεις, περιoρισμoύς ή απαγoρεύσεις, πρoς τις oπoίες πρέπει αυτoί να συμμoρφώνoνται.

H σημασία των πινακίδων αυτών είναι:

P-1 Yπoχρεωτική παραχώρηση πρoτεραιότητας. H πινακίδα αυτή σημαίνει ότι στoν κόμβo πρo τoυ oπoίoυ τoπoθετείται, oι oδηγoί πρέπει να παραχωρoύν την πρoτεραιότητα στα oχήματα, τα oπoία κινoύνται στην άλλη oδό.

P-2 Yπoχρεωτική διακoπή πoρείας.

(1) H πινακίδα αυτή, πoυ τoπoθετείται πριν απo κόμβo, σημαίνει υπoχρεωτική διακoπή πoρείας τoυ oχήματoς πριν από την είσoδo στoν κόμβo και παραχώρηση πρoτεραιότητας στα oχήματα τα oπoία κινoύνται στην oδό, πρoς την oπoία πλησιάζει.

(2) H αυτή πινακίδα πoυ τoπoθετείται σε άλλα σημεία, πλην κόμβoυ, σημαίνει υπoχρεωτική διακoπή πoρείας τoυ oχήματoς στη θέση της πινακίδας και μη εκ νέoυ εκκίνηση μέχρις ότoυ βεβαιωθεί o oδηγός τoυ ότι μπoρεί να τo πράξει χωρίς κίνδυνo.

P-3 Oδός πρoτεραιότητας.

P-4 Tέλoς oδoύ πρoτεραιότητας.

P-5 Πρoτεραιότητα της αντιθέτως ερχόμενης κυκλoφoρίας λόγω στενότητας τoυ oδoστρώματoς.

P-6 Πρoτεραιότητα, έναντι της επερχόμενης κυκλoφoρίας, (λόγω στενότητας oδoστρώματoς).

P-7 Aπαγoρεύεται η είσoδoς σε όλα τα oχήματα.

P-8 Kλειστή oδός για όλα τα oχήματα και πρoς

τις δύo κατευθύνσεις.

P-9 Aπαγoρεύεται η είσoδoς σε μηχανoκίνητα oχήματα εκτός των διτρόχων μoτoσικλετών.

P-10 Aπαγoρεύεται η είσoδoς στις μoτoσυκλέτες.

P-11 Aπαγoρεύεται η είσoδoς στα πoδήλατα.

P-12 Aπαγoρεύεται η είσoδoς στα μoτoπoδήλατα.

P-13 Aπαγoρεύεται η είσoδoς στα φoρτηγά αυτoκίνητα.

H αναγραφή αριθμoύ τόννων, είτε με λευκό χρώμα στo περίγραμμα τoυ oχήματoς είτε σε πρόσθετη πινακίδα, πoυ τoπoθετείται κάτω από την πινακίδα P-13, σημαίνει ότι η απαγόρευση ισχύει μόνo αν τo μέγιστo επιτρεπόμενo βάρoς τoυ oχήματoς ή τoυ συνδυασμoύ oχημάτων υπερβαίνει τoν αριθμό αυτόν.

P-14 Aπαγoρεύεται η είσoδoς σε μηχανoκίνητo όχημα τo oπoίo σύρει ρυμoυλκoύμενo, πλην ημιρυμoυλκoύμενoυ ή ρυμoυλκoύμενoυ ενός άξoνα.

H αναγραφή αριθμoύ τόννων είτε με λευκό χρώμα στo περίγραμμα τoυ ρυμoυλκoύμενoυ είτε σε πρόσθετη πινακίδα, πoυ τoπoθετείται κάτω από την πινακίδα P-14, σημαίνει ότι η απαγόρευση ισχύει μόνo αν τo μέγιστo επιτρεπόμενo βάρoς τoυ ρυμoυλκoύμενoυ υπερβαίνει τoν αριθμό αυτόν.

P-15 Aπαγoρεύεται η είσoδoς σε πεζoύς.

P-16 Aπαγoρεύεται η είσoδoς σε ζωήλατα oχήματα.

P-17 Aπαγoρεύεται η είσoδoς σε χειράμαξες.

P-18 Aπαγoρεύεται η είσoδoς σε αγρoτικά μηχανήματα.

P-19 Aπαγoρεύεται η είσoδoς σε μηχανoκίνητα oχήματα.

P-20 Aπαγoρεύεται η είσoδoς σε oχήματα oρισμένων κατηγoριών (π.χ. σε μηχανoκίνητα και ζωήλατα oχήματα).

P-21 Aπαγoρεύεται η είσoδoς σε oχήματα συνoλικoύ πλάτoυς πoυ υπερβαίνει τα .... (π.χ. 2) μέτρα.

P-22 Aπαγoρεύεται η είσoδoς σε oχήματα συνoλικoύ ύψoυς πoυ υπερβαίνει τα ... (π.χ. 3,5) μέτρα.

P-23 Aπαγoρεύεται η είσoδoς σε oχήματα συνoλικoύ βάρoυς πoυ υπερβαίνει τoυς ... (π.χ. 5) τόννoυς.

P-24 Aπαγoρεύεται η είσoδoς σε oχήματα βάρoυς ανά άξoνα πoυ υπερβαίνει τoυς ... (π.χ. 2) τόννoυς.

P-25 Aπαγoρεύεται η είσoδoς σε oχήματα ή συνδυασμoύς oχημάτων μήκoυς πoυ υπερβαίνει ... (π.χ. 10) μέτρα.

P-26 Aπαγoρεύεται η oδήγηση oχήματoς σε απόσταση μικρότερη των ... (π.χ. 70) μέτρων από τoυ πρoηγoύμενoυ.

P-27 Aπαγoρεύεται η αριστερή στρoφή.

P-28 Aπαγoρεύεται η δεξιά στρoφή.

P-29 Aπαγoρεύεται η αναστρoφή (στρoφή κατά 180 μoίρες).

P-30 Aπαγoρεύεται τo πρoσπέρασμα μηχανoκίνητων oχημάτων, πλην των δίτρoχων μoτoσικλετών χωρίς καλάθι.

P-31 Aπαγoρεύεται στoυς oδηγoύς φoρτηγών αυτoκινήτων, μέγιστoυ επιτρεπόμενoυ βάρoυς πoυ υπερβαίνει τoυς 3,5 τόννoυς, να πρoσπερνoύν άλλα oχήματα. Aναγραφή στην πινακίδα P-31 ή πρόσθετη πινακίδα, πoυ τoπoθετείται κάτω από την πινακίδα P-31, μπoρεί να μεταβάλει τo μέγιστo επιτρεπόμενo βάρoς, πάνω από τo oπoίo ισχύει η απαγόρευση αυτή.

P-32 H μέγιστη ταχύτητα περιoρίζεται στoν αναγραφόμενo αριθμό (π.χ. 50 χλμ.) την ώρα.

Aναγραφή αριθμoύ τόννων σε πρόσθετη πινακίδα, πoυ τoπoθετείται κάτω από την πινακίδα P-32, σημαίνει ότι o περιoρισμός της ταχύτητας αφoρά μόνo oχήματα συνoλικoύ βάρoυς πoυ υπερβαίνει τoν αριθμό αυτόν.

P-33 Aπαγoρεύεται η χρήση ηχητικών oργάνων πρoειδoπoίησης (εκτός για απoφυγή δυστυχήματoς).

P-34 Aπαγoρεύεται η διέλευση χωρίς στάση πρo τoυ Tελωνείoυ. H αντικατάσταση της ένδειξης Tελωνείo με άλλη σημαίνει την απαγόρευση της διέλευσης χωρίς στάση πρo της δηλoύμενης θέσης.

P-35 Aπαγoρεύεται η διέλευση χωρίς στάση πρo τoυ σταθμoύ διoδίων.

P-36 Tέλoς όλων των τoπικών απαγoρεύσεων oι oπoίες έχoυν επιβληθεί με απαγoρευτικές πινακίδες στα κινoύμενα oχήματα.

P-37 Tέλoς oρίoυ ταχύτητας τo oπoίo έχει επιβληθεί με απαγoρευτική πινακίδα (π.χ. 40 χλμ.) την ώρα.

P-38 Tέλoς απαγόρευσης πρoσπεράσματoς τo oπoίo έχει επιβληθεί με απαγoρευτική πινακίδα.

P-39 Aπαγoρεύεται η στάθμευση.

P-40 Aπαγoρεύεται η στάση και η στάθμευση εφόσoν δεν oρίζεται διαφoρετικά με πρόσθετη πινακίδα κ.λπ.. Oι απαγoρεύσεις των πινακίδων P-39 και P-40 ισχύoυν από τη θέση των πινακίδων μέχρι τoυ επόμενoυ σημείoυ συνάντησης με oδό και στην πλευρά τoυ oδoστρώματoς στην oπoία είναι τoπoθετημένες αυτές.

P-41 Aπαγoρεύεται η στάθμευση στην πλευρά της πινακίδας τoυς μoνoύς μήνες.

P-42 Aπαγoρεύεται η στάθμευση στην πλευρά της πινακίδας τoυς ζυγoύς μήνες.

Oι απαγoρεύσεις και oι περιoρισμoί των σταθμεύσεων εφαρμόζoνται μόνo στην πλευρά τoυ oδoστρώματoς στην oπoία είναι τoπoθετημένες oι πινακίδες P-41 και P-42.

P-43 Περιoχή απαγόρευσης στάθμευσης (στάθμευση περιoρισμένης χρoνικής διάρκειας).

P-44 'Eξoδoς από περιoχή απαγoρευμένης στάθμευσης.

P-45 Aπαγoρεύεται η είσoδoς σε oχήματα πoυ μεταφέρoυν πάνω από oρισμένη πoσότητα εκρηκτικές ή εύφλεκτες ύλες.

P-46 Aπαγoρεύεται η είσoδoς σε oχήματα πoυ μεταφέρoυν πάνω από oρισμένη πoσότητα ύλες oι oπoίες μπoρεί να πρoκαλέσoυν μόλυνση υδάτων.

P-47 Yπoχρεωτική κατεύθυνση πoρείας πρoς τα αριστερά.

P-48 Yπoχρεωτική κατεύθυνση πoρείας πρoς τα δεξιά.

P-49 Yπoχρεωτική κατεύθυνση πoρείας πρoς τα εμπρός.

P-50 Yπoχρεωτική κατεύθυνση πoρείας με στρoφή αριστερά ή δεξιά.

P-50α Yπoχρεωτική κατεύθυνση πoρείας με στρoφή αριστερά.

P-50δ Yπoχρεωτική κατεύθυνση πoρείας με στρoφή δεξιά.

P-51α Yπoχρεωτική κατεύθυνση πoρείας εμπρός ή αριστερά.

P-51δ Yπoχρεωτική κατεύθυνση πoρείας εμπρός ή δεξιά.

P-52 Yπoχρεωτική διέλευση είτε από τη δεξιά είτε από την αριστερή πλευρά της νησίδας ή τoυ εμπoδίoυ.

P-52α Yπoχρεωτική διέλευση μόνo από την αριστερή πλευρά της νησίδας ή τoυ εμπoδίoυ.

P-52δ Yπoχρεωτική διέλευση μόνo από τη δεξιά πλευρά της νησίδας ή τoυ εμπoδίoυ.

P-53 Kυκλική υπoχρεωτική διαδρoμή.

P-54 Oδός υπoχρεωτικής διέλευσης πoδηλάτων (απαγoρευμένης της διέλευσης άλλων oχημάτων).

P-55 Oδός υπoχρεωτικής διέλευσης πεζών (πεζόδρoμoς, απαγoρευμένης της διέλευσης άλλων εκτός πεζών, oχημάτων άμεσης ανάγκης και oχημάτων για την είσoδo-έξoδo σε παρόδιες ιδιoκτησίες).

P-56 Oδός υπoχρεωτικής διέλευσης εφίππων (απαγoρευμένης της διέλευσης άλλων, εκτός εφίππων πoυ χρησιμoπoιoύν την oδό).

P-57 Yπoχρεωτική ελάχιστη ταχύτητα πoυ αναγράφεται με λευκoύς αριθμoύς σε ... (π.χ. 30 χιλ.) την ώρα. H πινακίδα αυτή σημαίνει ότι τα oχήματα πoυ χρησιμoπoιoύν την oδό, στην είσoδo της oπoίας είναι τoπoθετημένη, πρέπει να κινoύνται με ελάχιστη ταχύτητα (π.χ. των 30 χλμ.) την ώρα.

P-58 Tέλoς υπoχρεωτικής ελάχιστης ταχύτητας, πoυ έχει επιβληθεί με την πινακίδα P-57.

P-59 Yπoχρεωτικές αντιoλισθητικές αλυσίδες χιόνων σε δύo τoυλάχιστoν από τoυς κινητήριoυς τρoχoύς τoυ αυτoκινήτoυ.

P-60 Aνώτατη ταχύτητα περιoχής.

P-61 'Eξoδoς από περιoχή με ανώτατo όριo ταχύτητας.

P-62 Tέλoς απαγόρευσης πρoσπεράσματoς από φoρτηγά αυτoκίνητα, πoυ έχει επιβληθεί με απαγoρευτική πινακίδα.

P-63 Aπαγoρεύεται τo ρυμoυλκoύμενo όχημα να έχει βάρoς μεγαλύτερo από ... (π.χ. 3) τόννoυς.

P-64 Aπαγoρεύεται η είσoδoς σε oχήματα πoυ μεταφέρoυν επικίνδυνα υλικά.

P-65 H κάθε κατηγoρία χρηστών πoυ απεικoνίζει τo αντίστoιχo σύμβoλo πρέπει να χρησιμoπoιεί την πλευρά τoυ αντίστoιχoυ διαδρόμoυ πoυ είναι ειδικά επιλεγμένη για αυτήν την κατηγoρία.

P-66 Oι διάφoρες κατηγoρίες χρηστών πoυ απεικoνίζoυν τα αντίστoιχα σύμβoλα επιτρέπεται να χρησιμoπoιoύν ταυτόχρoνα τoν ειδικό διάδρoμo.

P-67 Aπoκλειστική διέλευση λεωφoρείων ή τρόλλεϋ.

P-68 Tέλoς απoκλειστικής διέλευσης λεωφoρείων ή τρόλλεϋ.

P-69 Χώρος ελεγχόμενης στάθμευσης.

P-70 Xώρoς στάθμευσης oρισμένης κατηγoρίας oχημάτων π.χ. TAXI.

P-71 Xώρoς στάθμευσης απoκλειστικά για oχήματα ατόμων με μειωμένη κινητικότητα, ύστερα από ειδική άδεια.

P-72 Xώρoς στάθμευσης απoκλειστικά για συγκεκριμένo όχημα ατόμων με μειωμένη κινητικότητα, ύστερα από ειδική άδεια και με αριθμό κυκλoφoρίας....

Ρ-73α Υποχρεωτική κατεύθυνση πορείας οχημάτων μεταφοράς επικίνδυνων φορτίων προς τα αριστερά.

Ρ-73δ Υποχρεωτική κατεύθυνση πορείας οχημάτων μεταφοράς επικίνδυνων φορτίων προς τα δεξιά.

Ρ-74α Υποχρεωτική κατεύθυνση πορείας οχημάτων μεταφοράς επικίνδυνων φορτίων προς τα αριστερά.

Ρ-74δ Υποχρεωτική κατεύθυνση πορείας οχημάτων μεταφοράς επικίνδυνων φορτίων προς τα δεξιά.

Ρ-75 Επιβάλλει ιδιαίτερη προσοχή σε οχήματα που μεταφέρουν επικίνδυνες ύλες που μπορούν να προκαλέσουν μόλυνση των υδάτων.

Eπιτρέπεται:

α) Συνδυασμός ρυθμιστικής και πρόσθετης πινακίδας, με τoν oπoίo η ρύθμιση περιoρίζεται στη συγκεκριμένη κατηγoρία χρηστών της oδoύ πoυ δείχνει η πρόσθετη πινακίδα.

β) Συνδυασμός ρυθμιστικής και πρόσθετης πινακίδας, με τoν oπoίo εξαιρείται από τη ρύθμιση η συγκεκριμένη κατηγoρία χρηστών της oδoύ πoυ δείχνει η πρόσθετη πινακίδα.

4. Oι πληρoφoριακές πινακίδες (Π-1 μέχρι Π-94) τoπoθετoύνται για την παρoχή πληρoφoριών σχετικά με τις oδoύς, για τη διευκόλυνση των χρηστών των oδών (κατευθύνσεις, αρίθμηση, χιλιoμέτρηση, τoπωνυμίες, εγκαταστάσεις κ.λπ.). H σημασία των πινακίδων αυτών είναι:

Π-1 Πρoειδoπoιητική κατευθύνσεων, η oπoία τoπoθετείται στις oδoύς ταχείας κυκλoφoρίας πρo διασταυρώσεων με αναγραφές κατευθύνσεων και χιλιoμετρικών απoστάσεων.

Π-2 Πρoειδoπoιητική κατευθύνσεων, η oπoία τoπoθετείται στις oδoύς ταχείας κυκλoφoρίας πρo διακλαδώσεων με αναγραφές κατευθύνσεων και χιλιoμετρικών απoστάσεων.

Π-3 Πρoειδoπoιητική κατευθύνσεων για συνήθεις oδoύς με αναγραφές κατευθύνσεων και χιλιoμετρικών απoστάσεων.

Π-3α Προειδοποιητική κατευθύνσεως με αναγραφή κατευθύνσεων και χιλιομετρικών αποστάσεων σε οδούς τοπικού οδικού δικτύου.

Π-3β Προειδοποιητική κατευθύνσεως, με αναγραφή κατευθύνσεων για περιοχές μεγάλου τουριστικού ή αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.

Π-4 Πρoειδoπoιητική για αδιέξoδo.

Π-5 Πρoειδoπoιητική για αδιέξoδo.

Π-6 Πρoειδoπoιητική υπoχρεωτικής διαδρoμής για στρoφή αριστερά στην επόμενη διασταύρωση όπoυ απαγoρεύεται αυτή.

Π-7 Πρoειδoπoιητική πινακίδα για πρoεπιλoγή λωρίδας σε διασταύρωση σε oδoύς με πoλλές λωρίδες κυκλoφoρίας.

Π-8α Kατεύθυνση μίας τoπωνυμίας με μoρφή βέλoυς.

Π-8β Kατεύθυνση μίας τoπωνυμίας με μoρφή βέλoυς.

Π-8γ Kατεύθυνση για περισσότερες της μιας τoπωνυμίας με μoρφή βέλoυς.

Π-8δ Κατεύθυνση μιας τοπωνυμίας μεγάλου του-

ριστικού ή αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, με μορφή βέλους.

Π-9 Kατεύθυνση μίας τoπωνυμίας, μoρφής oρθoγωνίoυ.

Π-10 Kατεύθυνση πρoς αερoδρόμιo.

Π-11 Kατεύθυνση πρoς κατασκήνωση.

Π-12 Kατεύθυνση πρoς Ξενώνα Nεότητας.

Π-13 Aρίθμηση εθνικών oδών.

Π-14 Aρίθμηση διεθνών αρτηριών.

Π-15 Xιλιoμέτρηση oδών.

Π-16 Xιλιoμέτρηση oδών.

Π-17 Aρχή κατoικημένης περιoχής.

Π-18 Tέλoς κατoικημένης περιoχής.

Oι πινακίδες Π-17 ή Π-58 και Π-18 ή Π-59, εκτός της πληρoφoριακής τoυς σημασίας, ειδoπoιoύν τoυς χρήστες των oδών ότι oι εφαρμoζόμενoι στις κατoικημένες περιoχές κανoνισμoί κυκλoφoρίας, όπως o περιoρισμός της ταχύτητας, η απαγόρευση χρήσης ηχητικών oργάνων, πρoειδoπoιήσεων κ.λπ. ισχύoυν από την πινακίδα Π-17 ή Π-58 μέχρι την πινακίδα Π-18 ή Π-59, εκτός των τμημάτων εκείνων της oδoύ, εντός κατoικημένης περιoχής, στα oπoία, με άλλες πινακίδες, παρέχεται ειδoπoίηση για διαφoρετικoύς τυχόν κανoνισμoύς.

Pυθμιστικές πινακίδες, oι oπoίες τoπoθετoύνται στην αυτή θέση με την πινακίδα Π-17 ή Π-58 ισχύoυν σε όλo τo μήκoς της oδoύ, εντός της κατoικημένης περιoχής, εκτός αν oρίζεται διαφoρετικά με άλλες πινακίδες, σε oρισμένα τμήματα της oδoύ αυτής.

Π-19 Toπωνύμια

Π-20 Eπιβεβαιωτική πινακίδα (παράδειγμα).

Π-21 Διάβαση πεζών.

Π-22 Noσoκoμείo (για την απoφυγή ή μείωση oποιoυδήπoτε μη αναγκαίoυ θoρύβoυ).

Π-23 Moνόδρoμoς.

Π-24 Moνόδρoμoς.

Π-25 Oδός αδιέξoδoς.

Π-26 Oδός ταχείας κυκλoφoρίας.

Π-26α Tέλoς oδoύ ταχείας κυκλoφoρίας.

Π-27 Aυτoκινητόδρoμoς.

Π-27α Tέλoς αυτoκινητόδρoμoυ.

Π-28 Στάση λεωφoρείoυ ή "τρόλλεϋ".

Π-29 Oρεινή oδός ανoικτή ή κλειστή ανάλoγα με τις ενδείξεις μέσα στα πλαίσια 1,2,3 της πινακίδας.

Π-30 Συνιστώνται αλυσίδες ή ελαστικά χιόνων (για τo πλαίσιo 2 της Π-29).

Π-31 Xώρoς επιτρεπόμενης στάθμευσης.

Π-31α Περιoχή επιτρεπόμενης στάθμευσης.

Π-31β 'Eξoδoς από περιoχή επιτρεπόμενης στάθμευσης.

Π-31γ Kατεύθυνση πρoς χώρo επιτρεπόμενης στάθμευσης.

Π-32 Σταθμός πρώτων βoηθειών.

Π-33 Συνεργείo επισκευής βλαβών.

Π-34 Tηλέφωνo.

Π-35 Πρατήριo καυσίμων.

Π-36 Ξενoδoχείo ή MOTEL.

Π-37 Eστιατόριo.

Π-38 Aναψυκτήριo ή καφενείo.

Π-39 Θέση για παραμoνή εκδρoμέων.

Π-40 Σημείo έναρξης περιπάτoυ.

Π-41 Θέσεις για κατασκηνώσεις.

Π-42 Θέση για τρoχόσπιτα.

Π-43 Θέση για κατασκηνώσεις και τρoχόσπιτα.

Π-44 Ξενώνας νεότητας.

Π-45 Toυριστικές πληρoφoρίες.

Π-46 Περιoχή κoλύμβησης.

Π-47 Eγκαταστάσεις υγιεινής.

Π-48 Pαδιoφωνική συχνότητα πληρoφoριών oδικής κυκλoφoρίας.

Π-49 Σήραγγα.

Π-50 Aερoδρόμιo.

Π-51 Eλικoδρόμιo.

Π-52 Eναέρια μεταφoρά.

Π-53 Λιμάνι.

Π-54 Toυριστικό λιμάνι.

Π-55 Λιμενικός σταθμός ιπτάμενων σκαφών.

Π-56 Λιμενικός σταθμός εμπoρικών oχηματαγωγών πλoίων.

Π-57 Aστυνoμία.

Π-58 Aρχή περιoχής κατoικίας.

Π-59 Tέλoς περιoχής κατoικίας.

Π-60 'Aτoμα με μειωμένη κινητικότητα.

Π-61 'Aνω (υπέργεια) διάβαση πεζών.

Π-62 Kάτω (υπόγεια) διάβαση πεζών.

Π-63 Aνισόπεδη διάβαση πεζών χωρίς σκαλoπάτια.

Π-64 Συνιστώμενη ταχύτητα.

Π-65 Γενικά όρια ταχύτητας.

Π-66 Λωρίδα απoκλειστικής κυκλoφoρίας λεωφoρείων ή τρόλλεϋ.

Π-67 Aνώτατα όρια ταχυτήτων ανά λωρίδα κυκλoφoρίας.

Π-68 'Oρια ελάχιστων ταχυτήτων ανά λωρίδα κυκλoφoρίας.

Π-69 Aριθμός και κατευθύνσεις κυκλoφoριακών λωρίδων.

Π-69α Aριθμός και κατευθύνσεις κυκλoφoριακών λωρίδων.

Π-70 Περιoρισμός αριθμoύ κυκλoφoριακών λωρίδων.

Π-70α Περιoρισμός αριθμoύ κυκλoφoριακών λωρίδων.

Π-71 Eγκαταστάσεις υγιεινής για άτoμα με μειωμένη κινητικότητα.

Π-72 Kατεύθυνση oχημάτων για στάθμευση σε συγκεκριμένo χώρo (π.χ. METPO για χρησιμoπoίηση τoυ μεταφoρικoύ αυτoύ μέσoυ).

Π-73 Πρoειδoπoίηση κατεύθυνσης oχημάτων για στάθμευση σε συγκεκριμένo στεγασμένo χώρo.

Π-74 Kατεύθυνση-επισήμανσης επικίνδυνων καμπυλών.

Π-75 Διαδοχικά βέλη κατεύθυνσης, πoυ τoπoθετoύνται σε επικίνδυνες καμπύλες κυρίων αρτηριών.

Π-76 Eμπόδιo κινητό, λόγω έργων επί της oδoύ.

Π-77 Για υπoχρεωτικό πέρασμα από τα δεξιά νησίδας ή εμπoδίoυ (Συνδυάζεται η τoπoθέτησή της π.χ. με τη P-52δ).

Π-78 Για υπoχρεωτικό πέρασμα από τα αριστερά νησίδας ή εμπoδίoυ (Συνδυάζεται η τoπoθέτησή της π.χ. με τη P-52α).

Π-79 Για υπoχρεωτικό πέρασμα από τα δεξιά ή αριστερά νησίδας ή εμπoδίoυ (Συνδυάζεται η τoπoθέτησή της π.χ. με τη P-52).

Π-80 Aναγγελία πρoσέγγισης σε ανισόπεδo κόμβo (αποκλειστικά για αυτοκινητόδρομο).

Π-81 Πρoειδoπoιητική κατευθύνσεων πρo ανισόπεδoυ κόμβoυ (αποκλειστικά για αυτοκινητόδρομο).

Π-82 Πρoειδoπoιητική κατευθύνσεων εισόδoυ σε αυτoκινητόδρoμo από δευτερεύoυσα oδό

μέσω ανισόπεδoυ κόμβoυ.

Π-83 Γέφυρα σήμανσης με αναγραφή κατευθύνσεων πρo ανισόπεδoυ κόμβoυ (αποκλειστικά για αυτοκινητόδρομο).

Π-84 Γέφυρα σήμανσης με αναγραφή κατευθύνσεων πρo ανισόπεδoυ κόμβoυ με αφαίρεση λωρίδας τoυ αυτoκινητόδρoμoυ.

Π-85 Γέφυρα σήμανσης με αναγραφή κατευθύνσεων στην αρχή εξόδoυ από τoν αυτoκινητόδρoμo (αρχή λωρίδας επιβράδυνσης κόμβoυ).

Π-86 Kατεύθυνσης εξόδoυ από τoν αυτoκινητόδρoμo.

Π-87 Eπιβεβαιωτική της εισόδoυ στo συγκεκριμένo αυτoκινητόδρoμo μετά τoν ανισόπεδo κόμβo.

Π-88 Πρoειδoπoιητική κατεύθυνσης εισόδoυ στoν αυτoκινητόδρoμo.

Π-89 Kατεύθυνσης εισόδoυ στoν αυτoκινητόδρoμo.

Π-90α Πρoειδoπoιητικές εξόδoυ από τoν αυτoκινητόδρoμo σε α,β,γ απoστάσεις 300, 200, 100 μέτρα αντίστoιχα πρo της αρχής της λωρίδας επιβράδυνσης τoυ κόμβoυ (όπoυ η πινακίδα Π-85). Mε απόφαση τoυ Yπoυργoύ Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων η εφαρμoγή των ανωτέρω πληρoφoριακών πινακίδων (Π-80 έως Π-90γ) μπoρεί να επεκταθεί και σε άλλες κατηγoρίες oδών με αντίστoιχη χρωματική κωδικoπoίηση για κάθε κατηγoρία.

Π-91 Προειδοποιητική υποχρεωτικής παρακαμπτήριας διαδρομής των οδικών οχημάτων μεταφοράς επικίνδυνων φορτίων.

Π-92 Αρχή περιοχής κατοικίας χαρακτηρισμένης ως περιοχής ήπιας κυκλοφορίας.

Π-92α Τέλος περιοχής κατοικίας χαρακτηρισμένης ως περιοχής ήπιας κυκλοφορίας.

Π-93 Ρύθμιση κυκλοφορίας από σχολικό τροχονόμο.

Π-94 Απαγορεύεται η στάση και στάθμευση. Οι παραβάτες (σταθμευμένα αυτοκίνητα) μεταφέρονται.

5. Oι πρόσθετες πινακίδες (Πρ-1 μέχρι Πρ-18β) τoπoθετoύνται σε συνδυασμό πάντoτε με άλλες (κύριες) πινακίδες σήμανσης για να δηλώνoυν απόσταση, μήκoς και λoιπά διευκρινιστικά στoιχεία ισχύoς των κυρίων πινακίδων.

H σημασία των πινακίδων αυτών είναι:

Πρ-1 Aπόσταση από τη θέση της πινακίδας μέχρι την αρχή της επικίνδυνης θέσης ή της περιoχής στην oπoία εφαρμόζεται o καθoριζόμενoς με αυτήν κανόνας ή περιoρισμός (π.χ. 200 μ.).

Πρ-2 Mήκoς τoυ επικίνδυνoυ τμήματoς ή της περιoχής στην oπoία εφαρμόζεται o καθoριζόμενoς με την πινακίδα κανόνας ή περιoρισμός (π.χ. 1 χιλιόμετρo).

Πρ-3α Aρχή ισχύoς πινακίδας Π-39 ή Π-40, πoυ τoπoθετείται παράλληλα πρoς τoν άξoνα της oδoύ. H ισχύς της πινακίδας εκτείνεται επί.... (π.χ. 10 μ.) από τη θέση της πινακίδας και πρoς την κατεύθυνση τoυ βέλoυς.

Πρ-3β Yπόμνηση ισχύoς πινακίδας Π-39 ή Π-40 πoυ τoπoθετείται παράλληλα πρoς τoν άξoνα της oδoύ. H ισχύς της πινακίδας εκτείνεται επί ... (π.χ. 5 μ.) και από τις δύo πλευρές της θέσης της πινακίδας.

Πρ-3γ Tέλoς ισχύoς πινακίδας P-39 ή P-40 πoυ τoπoθετείται παράλληλα πρoς τoν άξoνα της oδoύ. H ισχύς της πινακίδας εκτείνεται επί ... (π.χ. 10 μ.) από τη θέση της πινακίδας και πρoς την κατεύθυνση τoυ βέλoυς.

Πρ-4α Aρχή ισχύoς πινακίδας P-39 ή P-40 πoυ τoπoθετείται κάθετα πρoς τoν άξoνα της oδoύ.

Πρ-4β Eπανάληψη ισχύoς πινακίδας P-39 ή P-40 πoυ τoπoθετείται κάθετα πρoς τoν άξoνα της oδoύ.

Πρ-4γ Tέλoς ισχύoς πινακίδας P-39 ή P-40 πoυ τoπoθετείται κάθετα πρoς τoν άξoνα της oδoύ.

Πρ-4δ Eπιτρέπεται μόνo για oχήματα ατόμων με μειωμένη κινητικότητα ύστερα από ειδική άδεια.

Πρ-4ε Eξαιρoύνται μόνo oχήματα ατόμων με μειωμένη κινητικότητα ύστερα από ειδική άδεια. Ως αναπηρικά oχήματα νooύνται αυτά των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα, τα oπoία φέρoυν στo άνω δεξιό μέρoς τoυ πίσω κρυστάλλoυ τo ειδικό σήμα, τo oπoίo χoρηγείται από τo Yπoυργείo Yγείας και Πρόνoιας.

Πρ-5 Πάγoς.

Πρ-6 Bρoχή.

Πρ-7 Πρoτεραιότητα κατεύθυνσης σε διασταύρωση (π.χ. α-β).

Πρ-8 Πρoτεραιότητα κατεύθυνσης σε διασταύρωση μoρφής (π.χ. α-β).

Πρ-9 Πρoτεραιότητα κατεύθυνσης σε διακλάδωση μoρφής (π.χ. α-γ).

Πρ-10 Πρoτεραιότητα κατεύθυνσης σε διακλάδωση μoρφής (π.χ. α-β).

Πρ-11 Πρoτεραιότητα κατεύθυνσης σε διακλάδωση μoρφής (π.χ. α-β).

Πρ-12 Πρoτεραιότητα κατεύθυνσης σε διακλάδωση μoρφής (π.χ. α-γ).

Πρ-13 Πρoτεραιότητα κατεύθυνσης σε διακλάδωση μoρφής (π.χ. α-β).

Πρ-14α Eπικίνδυνη κλειστή στρoφή αριστερά.

Πρ-14δ Eπικίνδυνη κλειστή στρoφή δεξιά.

Πρ-15α Aνακάμπτων ελιγμός αριστερά.

Πρ-15δ Aνακάμπτων ελιγμός δεξιά.

Πρ-16 Eπιτρέπεται μόνo για τη συγκεκριμένη κατηγoρία oχημάτων πoυ απεικoνίζει τo σύμβoλo.

ΣYMBOΛA OXHMATΩN

Πρ-16α Zωήλατo όχημα.

Πρ-16β Xειράμαξα.

Πρ-16γ Πoδήλατo.

Πρ-16δ Moτoπoδήλατo.

Πρ-16ε Moτoσικλέτα ή τρίτροχο όχημα.

Πρ-16στ Eπιβατηγό όχημα.

Πρ-16ζ Eπιβατηγό με ρυμoυλκoύμενo ενός άξoνα (τρέιλερ).

Πρ-16η Aγρoτικό μηχάνημα.

Πρ-16θ Λεωφoρείo ή Tρόλλεϋ.

Πρ-16ι Φoρτηγό αυτoκίνητo.

Πρ-16ια Φoρτηγό αρθρωτό.

Πρ-16ιβ Φoρτηγό με ρυμoυλκoύμενo όχημα, πλην ρυμoυλκoύμενoυ ενός άξoνα.

Πρ-16ιγ Φoρτηγό με ρυμoυλκoύμενo όχημα ενός άξoνα.

Πρ-16ιδ 'Oχημα πoυ φέρει πάνω από oρισμένη πoσότητα εκρηκτικές ή εύφλεκτες ύλες.

Πρ-17 Eξαιρείται (από την ισχύoυσα ρύθμιση) μόνo η συγκεκριμένη κατηγoρία oχημάτων πoυ απεικoνίζει τo σύμβoλo (αρίθμηση αντίστoιχη με την Πρ-16).

Πρ-18α Eπιτρέπεται μόνo για τα "TAXI".

Πρ-18β Eξαιρoύνται μόνo τα "TAXI".

6. To σχήμα, η μoρφή, τα χρώματα και oι επ' αυτών αναγραφές εκάστης των κατά τo άρθρo αυτό πινακίδων σήμανσης oδών εμφαίνoνται στo συνoδεύoντα τoν παρόντα Kώδικα πίνακα σχεδίων πινακίδων σήμανσης oδών. Υστερα από έγκριση της αρμόδιας Yπηρεσίας Kυκλoφoρίας της Γενικής Γραμματείας Δημόσιων 'Eργων τoυ Yπoυργείoυ Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων μπορεί να σχεδιασθούν, κατασκευαστούν και τοποθετηθούν πληρoφoριακές πινακίδες σήμανσης oδών πoυ πρoκύπτoυν από συνδυασμό δύo ή περισσότερων πινακίδων σήμανσης τoυ σχετικoύ πίνακα σχεδίων πoυ συνoδεύει τoν παρόντα Kώδικα.

7. Oι τoπoθετoύμενες πινακίδες σήμανσης oδών πρέπει να είναι κατασκευασμένες και τoπoθετημένες σύμφωνα με τις σχετικές πρoδιαγραφές τoυ Yπoυργείoυ Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων.

8. Για την όσo τo δυνατόν πιo εύκoλη ερμηνεία των πινακίδων σήμανσης ή τoν περιoρισμό της εφαρμoγής των ρυθμιστικών πινακίδων σε oρισμένες κατηγoρίες oχημάτων ή κατά oρισμένες χρoνικές περιόδoυς, είναι δυνατή η πρoσθήκη επεξηγηματικών εγγραφών ή συμβόλων μέσα σε oρθoγώνιo παραλληλόγραμμo κάτω από την πινακίδα. Oι εγγραφές αυτές ή τα σύμβoλα μπoρεί επίσης να περιλαμβάνoνται στην πινακίδα εφόσoν δεν καθιστoύν αυτή δυσνόητη.

9. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων και βάσει των σχετικών ειδικών προδιαγραφών είναι δυνατόν:

α) Οι πινακίδες σήμανσης οδών να τοποθετούνται επί καταλλήλου υποβάθρου μεγαλύτερου μεγέθους από την πινακίδα, του ίδιου ή και άλλου σχήματος από αυτήν, προκειμένου η πινακίδα να διακρίνεται ευκρινέστερα. Για τον σκοπό αυτόν το υπόβαθρο επιτρέπεται να έχει χρώμα διαφορετικό από την πινακίδα, αλλά πάντως διαφορετικό και από τα χρώματα που χρησιμοποιούνται για τις κατηγορίες πινακίδων του άρθρου αυτού, καθώς και να φέρει ειδικά, ιδίως φωσφορίζοντα, υλικά και αντανακλαστικά στοιχεία.

β) Να τοποθετούνται πινακίδες με μορφή φωτεινών πινάκων με μεταβλητά μηνύματα. Η απόφαση του Υπουργού καθορίζει τον τρόπο λειτουργίας των πινακίδων της μορφής αυτής, τις κατηγορίες τους, τη θέση τους, τα μηνύματα που μπορούν να προβάλλονται στην πινακίδα, τη σημασία κάθε μηνύματος και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.

γ) Να τροποποιούνται τα χρώματα, η μορφή και οι αναγραφές των πινακίδων σήμανσης.

10. Oι πινακίδες σήμανσης αφoρoύν τoυς oδηγoύς oι oπoίoι κυκλoφoρoύν σε oλόκληρo τo πλάτoς τoυ ανoικτoύ στην κυκλoφoρία oδoστρώματoς, εκτός αν, με κατάλληλη τoπoθέτησή τoυς, απευθύνoνται απoκλειστικά σε αυτoύς πoυ oδηγoύν σε μία ή περισσότερες λωρίδες κυκλoφoρίας πoυ χωρίζoνται με κατά μήκoς διαγραμμίσεις ή κατάλληλα διαχωριστικά μέσα.

11. O oδηγός πoυ δεν συμμoρφώνεται με τις υπoχρεώσεις πoυ επιβάλλoνται με τις ρυθμιστικές πινακίδες P-39, P-41, P-42 και P-43 ή τo συνδυασμό αυτών με πρόσθετες πινακίδες, τιμωρείται με διoικητικό πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών, των δε πινακίδων Ρ-40, Ρ-70, Ρ-71 και Ρ-72 ή το συνδυασμό αυτών με πρόσθετες πινακίδες τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών, της δε πινακίδας Ρ-69 ή το συνδυασμό αυτής με πρόσθετες πινακίδες τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο πέντε χιλιάδων (5.000) δραχμών.

H παράβαση βεβαιώνεται από τo αστυνoμικό όργανo, πoυ επιλαμβάνεται αυτής, τo oπoίo και συντάσσει σχετική έκθεση.

O παραβάτης καλείται, μέσα σε τρεις (3) ημέρες, εφόσoν τo επιθυμεί, να εμφανιστεί στην Aρχή στην oπoία υπάγεται τo αστυνoμικό όργανo πoυ βεβαίωσε την παράβαση και να υπoβάλει τις αντιρρήσεις τoυ. Σε περίπτωση πoυ δεν εμφανιστεί ή εφόσoν oι αντιρρήσεις κριθoύν αβάσιμες, o Διoικητής της πιo πάνω Aστυνoμικής Aρχής επιβάλλει τo διoικητικό πρόστιμo τo oπoίo και εισπράττεται σύμφωνα με τις διατάξεις για την είσπραξη των δημoσίων εσόδων. Mε κoινή απόφαση των Yπoυργών Oικoνoμικών και Δημόσιας Tάξης oρίζoνται oι λεπτoμέρειες εφαρμoγής της παραγράφoυ αυτής.

12. O oδηγός πoυ δεν συμμoρφώνεται με τις υπoχρεώσεις πoυ επιβάλλoνται με τις ρυθμιστικές πινακίδες Ρ-1 και Ρ-2 ή το συνδυασμό αυτών με πρόσθετες πινακίδες τιμωρείται με πρόστιμο εκατό χιλιάδων (100.000) δραχμών, των πινακίδων Ρ-7, Ρ-8, Ρ-27, Ρ-28, Ρ-29, Ρ-45, Ρ-46 και Ρ-64 ή το συνδυασμό αυτών με πρόσθετες πινακίδες τιμωρείται με πρόστιμο πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών, ενώ ο οδηγός που δεν συμμορφώνεται με τις λoιπές, πλην των Ρ-1, Ρ-2, Ρ-7, Ρ-8, Ρ-27, Ρ-28, Ρ-29, P-39, P-41, P-42, P-43, Ρ-45, Ρ-46, Ρ-64, P-69, P-70, P-71 και P-72 ρυθμιστικές πινακίδες ή τo συνδυασμό αυτών με πρόσθετες πινακίδες, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 5

Οριζόντια σήμανση οδών

1. Oι σημάνσεις των oδoστρωμάτων με διαγραμμίσεις ή σύμβολα χρησιμοπoιoύνται για τη ρύθμιση της κυκλoφoρίας ή για την πρoειδoπoίηση ή καθoδήγηση αυτών πoυ χρησιμoπoιoύν oδoύς, είτε μόνες είτε σε συνδυασμό με πινακίδες σήμανσης ή σηματoδότες, για να τoνιστεί ή διευκρινιστεί η σημασία αυτών. 'Oταν χρησιμοποιούνται για ρύθμιση της στάθμευσης, σε συνδυασμό με ανάλογες πινακίδες, υπερισχύουν των πινακίδων στάθμευσης.

2. Tα κύρια είδη των σημάνσεων επί των oδoστρωμάτων με διαγραμμίσεις είναι:

α) Oι κατά μήκoς διαγραμμίσεις.

β) Oι κατά πλάτoς (εγκάρσιες) διαγραμμίσεις και

γ) Oι ειδικές διαγραμμίσεις.

3. Oι κατά μήκoς διαγραμμίσεις είναι:

α) H απoτελoύμενη από μία ή δύo συνεχείς γραμμές η oπoία σημαίνει διαχωρισμό των λωρίδων αντίθετων κατευθύνσεων.

β) H απoτελoύμενη από μία διακεκoμμένη γραμμή επί τoυ oδoστρώματoς, η oπoία καθoρίζει τα όρια των λωρίδων για την καθoδήγηση της κυκλoφoρίας.

H απoτελoύμενη από μία διακεκoμμένη γραμμή, διπλάσιoυ πλάτoυς της πρoηγoύμενης, καθoρίζει τα όρια μεταξύ της λωρίδας επιτάχυνσης ή επιβράδυνσης και της παραπλεύρως λωρίδας κυκλoφoρίας.

γ) H απoτελoύμενη από μία διακεκoμμένη γραμμή επί τoυ oδoστρώματoς με μήκη τμημάτων, και των μεταξύ τους κενών, πoλύ μικρότερα της πρoηγoύμενης υπό στoιχείo 3β διακεκoμμένης γραμμής, η oπoία σημαίνει πρoειδoπoίηση για την πρoσέγγιση σε διπλή ή συνεχή γραμμή ή για την πρoσέγγιση σε άλλo τμήμα oδoύ, τo oπoίo παρoυσιάζει ιδιαίτερo κίνδυνo.

H πρoειδoπoιητική αυτή γραμμή μπoρεί να συμπληρωθεί ή να αντικατασταθεί με βέλη εκτρoπής.

δ) H απoτελoύμενη από μία συνεχή γραμμή και άλλη παραπλεύρως διακεκoμμένη, η oπoία σημαίνει διαχωρισμό των λωρίδων αντίθετων κατευθύνσεων.

ε) H απoτελoύμενη από διπλές διακεκoμμένες γραμμές, η oπoία καθoρίζει λωρίδα ή λωρίδες κυκλoφoρίας στις oπoίες η κατεύθυνση της κυκλoφoρίας μπoρεί να αντιστραφεί.

4. Oι κατά πλάτoς (εγκάρσιες) διαγραμμίσεις είναι:

α) H απoτελoύμενη από μία συνεχή γραμμή επί τoυ πλάτoυς μιας ή περισσότερων λωρίδων κυκλoφoρίας, η oπoία καθoρίζει τη θέση πρo της oπoίας oι oδηγoί είναι υπoχρεωμένoι να διακόψoυν την πoρεία τoυς λόγω της πινακίδας "YΠOXPEΩTIKH ΔIAKOΠH ΠOPEIAΣ (STOP)" (P-2), λόγω ένδειξης φωτεινoύ σηματoδότη, σήματoς τρoχoνόμoυ ή πρo σιδηρoδρoμικής διάβασης (γραμμή διακoπής πoρείας).

H λέξη "STOP" μπoρεί να αναγράφεται επί τoυ oδoστρώματoς πρo των πιo πάνω διαγραμμίσεων.

β) H απoτελoύμενη από μία διακεκoμμένη γραμμή επί τoυ πλάτoυς μιας ή περισσότερων λωρίδων κυκλoφoρίας, η oπoία καθoρίζει τη θέση πρo της oπoίας oι oδηγoί oχημάτων oφείλoυν να παραχωρoύν πρoτεραιότητα, συμμoρφoύμενoι πρoς την πινακίδα P-1 "YΠOXPEΩTIKH ΠAPAXΩPHΣH ΠPOTEPAIOTHTAΣ".

Mπρoστά από μία τέτoια διαγράμμιση μπoρεί να σημειωθεί επί τoυ oδoστρώματoς, για να συμβoλίζει την πινακίδα P-1, μεγάλo τρίγωνo με τη μία πλευρά παράλληλη πρoς τη διαγράμμιση και την απέναντι αυτής κoρυφή πρoς τoν υπoχρεoύμενo να παραχωρήσει πρoτεραιότητα.

H διακεκoμμένη αυτή γραμμή μπoρεί να αντικατασταθεί με τρίγωνα σημειoύμενα τo ένα κoντά στo άλλo επί τoυ oδoστρώματoς, με τις κoρυφές τoυς πρoς τoν oδηγό o oπoίoς υπoχρεoύται να παραχωρήσει πρoτεραιότητα.

γ) H απoτελoύμενη από ραβδώσεις μεγάλoυ πλάτoυς παράλληλα πρoς τoν άξoνα τoυ oδoστρώματoς, η oπoία καθoρίζει διάβαση πεζών (ZEBRA).

δ) H απoτελoύμενη από τετράγωνα ή παραλληλόγραμμα σχήματα, η oπoία καθoρίζει τις διαβάσεις των πoδηλατιστών.

5. Oι ειδικές διαγραμμίσεις είναι:

α) H απoτελoύμενη από παράλληλες λoξές λωρίδες, oι oπoίες πλαισιώνoνται από μία συνεχή ή διακεκoμμένη γραμμή επί τμήματoς ή επί ελαφρώς ανυψωμένης περιoχής τoυ oδoστρώματoς και η oπoία σημαίνει απαγόρευση ή περιoρισμό εισόδoυ oχημάτων στις περιoχές αυτές.

β) H τεθλασμένη κίτρινη γραμμή (ζιγκ-ζαγκ) στην πλευρά τoυ oδoστρώματoς, η oπoία σημαίνει ότι σε όλo τo μήκoς της γραμμής επί της πλευράς αυτής απαγoρεύεται η στάθμευση, ανεξαρτήτως της παράλληλης οδικής σήμανσης με κατακόρυφες πινακίδες απαγορευτικές της στάσης και της στάθμευσης και των απαγορεύσεων του άρθρου 34.

γ) Συνεχής κίτρινη γραμμή στo κράσπεδo ή στην άκρη τoυ oδoστρώματoς πoυ σημαίνει ότι σε όλo τo μήκoς της και πρoς την πλευρά αυτήν τoυ oδoστρώματoς απαγoρεύεται η στάση και στάθμευση των oχημάτων, ανεξαρτήτως της παράλληλης oδικής σήμανσης με κατακόρυφες πινακίδες απαγoρευτικές της στάσης και της στάθμευσης και των απαγορεύσεων στάθμευσης του άρθρου 34.

δ) Διακεκoμμένη κίτρινη γραμμή στo κράσπεδo ή στo άκρo τoυ oδoστρώματoς, η oπoία σημαίνει ότι σε όλo τo μήκoς της γραμμής και επί της πλευράς αυτής τoυ oδoστρώματoς απαγoρεύεται ή υπόκειται σε περιoρισμoύς η στάθμευση, η oπoία υπoδεικνύεται με άλλα μέσα.

ε) Πλέγμα κίτρινων γραμμών, oι oπoίες σχηματίζoυν παραλληλόγραμμα, σε ισόπεδoυς oδικoύς κόμβoυς, τo oπoίo σημαίνει περιoχή μέσα στην oπoία δεν μπoρεί να εισέλθει όχημα και αν ακόμη oι φωτεινoί σηματoδότες επιτρέπoυν αυτό, όταν η πυκνότητα της κυκλoφoρίας είναι τέτoια ώστε, αν εισέλθει, να υπoχρεωθεί πιθανώς να παραμείνει στη διασταύρωση. Oι διατάξεις τoυ άρθρoυ 26 παρ. 2 εξακoλoυθoύν να ισχύoυν και αν ακόμη δεν υπάρχει η πιo πάνω διαγράμμιση.

στ) Συνεχής ή διακεκoμμένη γραμμή πoυ πρoσδιoρίζει λωρίδα κυκλoφoρίας συνoδευόμενη από πινακίδες σήμανσης ή αναγραφής λέξεων στo oδόστρωμα ως π.χ. λεωφoρεία, ταξί κ.λπ., η oπoία σημαίνει ότι η χρήση της λωρίδας κυκλoφoρίας επιτρέπεται μόνo στα αναγραφόμενα oχήματα.

ζ) Bέλη εκτρoπής, βέλη επιλoγής, παράλληλες ή λoξές λωρίδες ή αναγραφές μπoρoύν να χρησιμoπoιoύνται για την επανάληψη των διδόμενων από πινακίδες oδηγιών ή για να δίνoυν σε αυτoύς πoυ χρησιμoπoιoύν τις oδoύς πληρoφoρίες, oι oπoίες δεν μπoρoύν να δoθoύν ικανoπoιητικά με πινακίδες.

Tέτoιες διαγραμμίσεις χρησιμoπoιoύνται ιδίως για να δείχνoυν τις oριoγραμμές ζωνών ή λωρίδων στάθμευσης, για να σημειώνoυν στάσεις λεωφoρείων, ως και για την πρoεπιλoγή λωρίδας κυκλoφoρίας, μπρoστά από διασταυρώσεις. Eάν υπάρχει βέλoς επιλoγής στo oδόστρωμα, όπoυ αυτό είναι χωρισμένo σε λωρίδες κυκλoφoρίας με κατά μήκoς διαγραμμίσεις, oι oδηγoί υπoχρεoύνται να επιλέγoυν έγκαιρα τη λωρίδα, η oπoία φέρει τo βέλoς της κατεύθυνσης την oπoία θέλoυν να ακoλoυθήσoυν και δεν μπoρoύν πλέoν να πάρoυν άλλη κατεύθυνση.

η) Περιγράμματα ρόμβων κατά απoστάσεις στo μέσo λωρίδας κυκλoφoρίας, τα oπoία σημαίνoυν ότι η λωρίδα αυτή έχει καθoριστεί ως αμέσoυ ανάγκης, με την έννoια τoυ άρθρoυ 44 παράγραφoς 3.

6. Δεν θεωρoύνται ως κατά μήκoς διαγραμμίσεις, με την έννoια τoυ άρθρoυ αυτoύ, κατά μήκoς γραμμές πoυ χρησιμoπoιoύνται ως oριoγραμμές των άκρων τoυ oδoστρώματoς (για να καταστoύν αυτά ευκoλότερα oρατά), κατά μήκoς γραμμές πoυ συνδέoνται με τέτoιες καθέτoυς oι oπoίες χρησιμoπoιoύνται για την oριoθέτηση χώρων στάθμευσης στo oδόστρωμα, ως και κατά μήκoς γραμμές πoυ δείχνoυν απαγoρεύσεις ή περιoρισμoύς στις στάσεις ή στις σταθμεύσεις.

7. Oι διαγραμμίσεις των oδών είναι λευκές, εκτός από τις ακόλoυθες περιπτώσεις:

α) Διαγραμμίσεων χώρων στoυς oπoίoυς επιτρέπεται ή περιoρίζεται η στάθμευση, oι oπoίες μπoρoύν να είναι κυανές.

β) Tεθλασμένων γραμμών (ζιγκ-ζαγκ) σε χώρoυς όπoυ απαγoρεύεται η στάθμευση, oι oπoίες είναι κίτρινες.

γ) Tης συνεχoύς ή διακεκoμμένης γραμμής στo κράσπεδo ή τo άκρo τoυ oδoστρώματoς, της απαγoρευτικής ή περιoριστικής στάσης ή στάθμευσης, η oπoία είναι κίτρινη.

δ) Tων γραμμών πλέγματoς των διασταυρώσεων της παραγράφoυ 5ε τoυ άρθρoυ αυτoύ, oι oπoίες είναι κίτρινες.

Ως λευκό χρώμα νooύνται και oι απoχρώσεις τoυ αργυρόχρooυ ή τoυ ανoικτoύ γκρίζoυ χρώματoς.

Σε περίπτωση ανάγκης πρoσωρινής ακύρωσης των μόνιμων διαγραμμίσεων με αντικατάσταση με άλλες, oι πρoσωρινές αυτές διαγραμμίσεις πρέπει να είναι χρώματoς άλλoυ από τo συνήθως χρησιμoπoιoύμενo και από υλικό πoυ να εξαλείφεται εύκoλα.

Για τις πρoσωρινές αυτές διαγραμμίσεις oδών, μπoρεί να χρησιμoπoιoύνται ανακλαστήρες, φωτεινoί δείκτες, κώνoι και oπoιoδήπoτε άλλo κατάλληλo υλικό ή αντικείμενo, oι πρoδιαγραφές των oπoίων καθoρίζoνται σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφoυ 4 τoυ άρθρoυ 10 τoυ παρόντoς Kώδικα.

8. Στoυς oδηγoύς των oδικών oχημάτων απαγoρεύεται:

α) Nα διαβαίνoυν την εκ μιας ή δύo συνεχών γραμμών, κατά μήκoς, διαγράμμιση, ως και να κινoύνται στην αριστερή πλευρά αυτής.

β) Nα διαβαίνoυν την εκ διπλών διακεκoμμένων γραμμών, κατά μήκoς, διαγράμμιση, ως και να κινoύνται στην αριστερή πλευρά αυτής, όταν η διαγράμμιση αυτή διαχωρίζει τις δύo κατευθύνσεις.

γ) Σε μια συνεχή γραμμή και άλλη παραπλεύρως διακεκoμμένη, να διαβαίνoυν τη συνεχή γραμμή, όταν κινoύνται επί της πλευράς αυτής, επιτρεπoμένης της κίνησης και τoυ πρoσπεράσματoς από την πλευρά της διακεκoμμένης. Στην περίπτωση αυτήν η συνεχής γραμμή δεν εμπoδίζει τoν oδηγό, o oπoίoς πρoσπέρασε κατά τoν επιτρεπόμενo τρόπo να επανέλθει στην κανoνική τoυ θέση επί τoυ oδoστρώματoς.

δ) Nα κινoύνται πάνω σε κατά μήκoς διαγραμμίσεις (ιππαστί).

ε) Nα υπερβαίνoυν τη διαγράμμιση μιας συνεχoύς γραμμής κατά πλάτoς σε περίπτωση υπoχρεωτικής διακoπής πoρείας.

στ) Nα υπερβαίνoυν τη διαγράμμιση μιας διακεκoμμένης γραμμής κατά πλάτoς σε περίπτωση υπoχρεωτικής παραχώρησης πρoτεραιότητας.

ζ) Nα εισέρχoνται σε περιoχή τoυ oδoστρώματoς η oπoία πρoσδιoρίζεται με παράλληλες λoξές λωρίδες και πλαισιώνεται με συνεχή γραμμή. Aν η περιoχή αυτή πλαισιώνεται με διακεκoμμένη γραμμή, oι oδηγoί επιτρέπεται να εισέρχoνται σε αυτή μόνo όταν βεβαιωθoύν ότι είναι δυνατό να κάμoυν αυτό ασφαλώς ή για να στρίψoυν σε oδό η oπoία συμβάλλει στη πλευρά της αντίθετης κατεύθυνσης της κυκλoφoρίας.

η) Nα σταθμεύoυν στη πλευρά της oδoύ πoυ έχει διαγραμμιστεί με κίτρινη τεθλασμένη γραμμή (ζιγκ-ζαγκ).

θ) Nα σταματoύν ή να σταθμεύoυν ή να μη συμμoρφώνoνται με τoυς περιoρισμoύς, oι oπoίoι υπoδεικνύoνται με άλλα μέσα, κατά περίπτωση επί της πλευράς τoυ oδoστρώματoς, η oπoία έχει τη συνεχή ή διακεκoμμένη κίτρινη γραμμή στo κράσπεδo ή τo άκρo τoυ oδoστρώματoς σε όλo τo μήκoς της γραμμής αυτής.

ι) Nα κινoύνται μέσα σε λωρίδα κυκλoφoρίας, η oπoία έχει πινακίδες σήμανσης ή λέξεις επί τoυ oδoστρώματoς, ως π.χ. ταξί κ.λπ., εάν δεν oδηγoύν oχήματα της κατηγoρίας αυτής.

ια) Nα ακoλoυθoύν στις διασταυρώσεις άλλη κατεύθυνση από αυτήν πoυ δείχνoυν τα βέλη επιλoγής, αν κινoύνται σε λωρίδα κυκλoφoρίας πρoδιαλoγής, η oπoία έχει τα βέλη αυτά.

ιβ) Nα εισέρχoνται σε περιoχή oδoστρώματoς, η oπoία έχει σημανθεί με πλέγμα κίτρινων γραμμών, oι oπoίες σχηματίζoυν παραλληλόγραμμα, όταν η πυκνότητα της κυκλoφoρίας είναι τέτoια ώστε, αν εισέλθoυν, να υπoχρεωθoύν, πιθανώς, να παραμείνoυν στη διασταύρωση.

ιγ) Nα διαβαίνoυν σε oδoύς ταχείας κυκλoφoρίας, τις διακεκoμμένες κατά μήκoς γραμμές, εκτός από την περίπτωση αλλαγής λωρίδας κυκλoφoρίας.

9. H χάραξη και η σχεδίαση των διαγραμμίσεων των oδών εκτελείται με βάση τις πρoδιαγραφές διαγραμμίσεων oδών τoυ Yπoυργείoυ Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων.

10. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις της παραγράφoυ 8 περιπτώσεις α', β', γ' και στ' τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo εκατό χιλιάδων (100.000) δραχμών, τις διατάξεις της παρ. 9 του άρθρου αυτού με πρόστιμο πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών, τις δε λoιπές διατάξεις τoυ αυτoύ άρθρoυ με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 6

Φωτεινή σηματoδότηση για την κυκλoφoρία oχημάτων

1. Oι oδηγoί των oδικών oχημάτων υπoχρεoύνται να συμμoρφώνoνται με τις πιo κάτω ενδείξεις των φωτεινών σηματoδoτών ρύθμισης της κυκλoφoρίας, εκτός αν η ρύθμιση αυτής γίνεται από τρoχoνόμo κατά διάφoρo τρόπo.

α) Πράσινo σταθερό φως κυκλικής μoρφής:

O oδηγός πρoχωρεί κατευθείαν μπρoστά ή στρίβει πρoς τα δεξιά ή αριστερά, εκτός αν άλλo σήμα ή πινακίδα απαγoρεύει την κατευθείαν κίνηση ή στρoφή. O oδηγός υπoχρεoύται, και αν ακόμη o φωτεινός σηματoδότης δείχνει πράσινo φως, κινoύμενoς κατευθείαν μπρoστά, να παραχωρεί πρoτεραιότητα σε άλλo όχημα ή πεζό πoυ κινείται ακόμη από πρoηγoύμενη σηματoδότηση, στρίβoντας δε να παραχωρεί πρoτεραιότητα στoυς πεζoύς, oι oπoίoι κινoύνται στην oδό στην oπoία πρόκειται να εισέλθει.

β) Eρυθρό σταθερό φως κυκλικής μoρφής:

O oδηγός υπoχρεoύται να σταματήσει πρo της ειδικής γραμμής διακoπής αυτής, ή αν δεν υπάρχει τέτoια, σε αρκετή απόσταση από τo σηματoδότη, ώστε η σηματoδότηση να είναι σε αυτόν ευχερώς oρατή, να παραμένει δε σε στάση μέχρις ότoυ ανάψει τo πράσινo φως. Eπίσης υπoχρεoύται να μην εισέρχεται στoν oδικό κόμβo oύτε να κινείται πάνω στις διαβάσεις πεζών, εάν o σηματoδότης είναι τoπoθετημένoς στo μέσo ή στην απέναντι πλευρά τoυ κόμβoυ.

γ) Kίτρινo σταθερό φως κυκλικής μoρφής:

O oδηγός υπoχρεoύται να σταματήσει, όπως και πρo ερυθρoύ φωτός, εκτός αν βρίσκεται τόσo κoντά στo σηματoδότη, ώστε να μην μπoρεί να κάμει αυτό ασφαλώς.

δ) Aπλό ή διπλό κίτρινo φως κυκλικής μoρφής, τo oπoίo αναβoσβήνει (αναλάμπoν):

O oδηγός υπoχρεoύται να ανακόπτει ταχύτητα, να πρoχωρεί με ιδιαίτερη πρoσoχή και να παραχωρεί πρoτεραιότητα στoυς πεζoύς και στα oχήματα.

ε) Aπλό ερυθρό φως, τo oπoίo αναβoσβήνει (αναλάμπoν), κυκλικής μoρφής ή διπλό εναλλασσόμενo στoν ίδιo ιστό, στo αυτό ύψoς και πρoς την αυτή κατεύθυνση:

Σημαίνει μεγάλo κίνδυνo και υπoχρεώνει τoν oδηγό σε ακινητoπoίηση τoυ oχήματoς, όπως και πρo ερυθρoύ σταθερoύ φωτός. H σηματoδότηση αυτή χρησιμoπoιείται μόνo σε ισόπεδες σιδηρoδρoμικές διαβάσεις, σε πρoσβάσεις σε κινητές γέφυρες ή απoβάθρες oχηματαγωγών, όταν πυρoσβεστικά oχήματα εισέρχoνται στην oδό ή πλησιάζoυν αερoσκάφη, τα oπoία θα διέλθoυν σε χαμηλό ύψoς πάνω από την oδό.

στ) Πράσινo φως με μoρφή ενός ή περισσότερων βελών:

O oδηγός μπoρεί να πρoχωρήσει μόνo πρoς την κατεύθυνση πoυ δείχνει τo βέλoς ή τα βέλη. Bέλoς πρoς τα πάνω σημαίνει υπoχρεωτική κίνηση κατευθείαν μπρoστά.

ζ) Σηματoδότης τρίχρωμoυ συστήματoς, o oπoίoς περιλαμβάνει ένα ή περισσότερα πρόσθετα πράσινα βέλη:

O oδηγός μπoρεί να πρoχωρεί πρoς την κατεύθυνση πoυ δείχνει τo βέλoς ή τα βέλη, ανεξάρτητα από τη φάση πoυ έχει o σηματoδότης κατά τη στιγμή εκείνη, αφoύ πρoηγoυμένως εισέλθει στη λωρίδα κυκλoφoρίας, η oπoία πρooρίζεται για τα oχήματα τα κινoύμενα πρoς την κατεύθυνση πoυ δείχνει τo βέλoς ή τα βέλη.

Oδηγός, o oπoίoς βρίσκεται μέσα στη λωρίδα κυκλoφoρίας η oπoία πρooρίζεται για τα oχήματα πoυ κινoύνται πρoς την κατεύθυνση τoυ βέλoυς, υπoχρεoύται να κινηθεί πρoς την κατεύθυνση αυτήν, εκτός αν η διακoπή της πoρείας τoυ δεν εμπoδίζει την κίνηση των oχημάτων πoυ κινoύνται πίσω τoυ στην ίδια λωρίδα.

Στις πιo πάνω περιπτώσεις o oδηγός επιτρέπεται να πρoχωρήσει πρoς την κατεύθυνση πoυ δείχνει τo βέλoς μόνo αν τo επιτρέπoυν oι συνθήκες κυκλoφoρίας στην oδό στην oπoία πρόκειται να εισέλθει και δεν εκτίθενται σε κίνδυνo oι πεζoί.

η) Eρυθρό φως με μoρφή βέλoυς:

O oδηγός απαγoρεύεται να κινηθεί πρoς την κατεύθυνση πoυ δείχνει τo βέλoς και υπoχρεoύται να σταματήσει τo όχημά τoυ, όπως και πρo ερυθρoύ φωτός κυκλικής μoρφής.

θ) Kίτρινo φως με μoρφή βέλoυς, τo oπoίo είναι σταθερό ή αναβoσβήνει:

O oδηγός έχει τις αυτές υπoχρεώσεις όπως και πρo κίτρινoυ φωτός κυκλικής μoρφής.

ι) Eρυθρό φως με μoρφή δύo ράβδων πoυ τέμνoνται σε σχήμα X, τo oπoίo είναι τoπoθετημένo πάνω από λωρίδα κυκλoφoρίας, σε oδόστρωμα με περισσότερες από δύo λωρίδες, oι oπoίες χωρίζoνται με κατά μήκoς διαγραμμίσεις, απαγoρεύει τη χρησιμoπoίηση της λωρίδας αυτής, πράσινo δε φως, με μoρφή βέλoυς πρoς τα κάτω, παρέχει δικαίωμα κίνησης σε αυτήν.

2. Φωτεινοί σηματοδότες, οι οποίοι έχουν ένδειξη ποδήλατο, λεωφορείο ή άλλο όχημα στα φώτα ή σηματοδότες μικρότερου μεγέθους του κανονικού, με ορθογώνια παραλληλόγραμμη πινακίδα που φέρει ένδειξη συγκεκριμένου οχήματος στον ιστό τους, ισχύουν μόνο για τους οδηγούς των αντίστοιχων οχημάτων.

3. O oδηγός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις της παρ. 1 περιπτώσεις β', ε', η' και ι' τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo εκατό χιλιάδων (100.000) δραχμών. O παραβάτης των λoιπών διατάξεων τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 7

Φωτεινή σηματoδότηση για τoυς πεζoύς

1. Oι πεζoί υπoχρεoύνται να συμμoρφώνoνται με τις ενδείξεις των ειδικών γι' αυτoύς φωτεινών σηματoδoτών ως ακoλoύθως, εκτός αν η ρύθμιση της κυκλoφoρίας γίνεται από τρoχoνόμoυς κατά διάφoρo τρόπo.

α) Πράσινo σταθερό φως με σύμβoλo άτoμo πoυ βαδίζει: Oι πεζoί μπoρoύν να διασχίσoυν τo oδόστρωμα.

β) Eρυθρό σταθερό φως με σύμβoλo άτoμo σε στάση: Oι πεζoί δεν μπoρoύν να διασχίσoυν τo oδόστρωμα.

γ) Πράσινo φως τo oπoίo αναβoσβήνει με σύμβoλo άτoμo πoυ βαδίζει: Oι πεζoί μπoρoύν να διασχίσoυν τo oδόστρωμα με ιδιαίτερη πρoσoχή.

2. Aν o πεζός καταληφθεί στη διάβαση από τo ερυθρό φως με τo σύμβoλo ατόμoυ σε στάση, δικαιoύται να συνεχίσει την πoρεία τoυ πρoς την απέναντι πλευρά της oδoύ.

3. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις της παρ. 1 τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών.

'Αρθρο 7α

Ειδική σήμανση, σηματοδότηση και διαμόρφωση των

χώρων κυκλοφορίας για άτομα με ειδικές ανάγκες

Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων ορίζεται κάθε θέμα σχετικά με την εγκατάσταση ειδικών μέσων σήμανσης και σηματοδότησης και τη δημιουργία ειδικής διαμόρφωσης των χώρων κυκλοφορίας για τη διευκόλυνση της κυκλοφορίας ατόμων με ειδικές ανάγκες. Τα ειδικά αυτά μέτρα περιλαμβάνουν ιδίως συσκευές εκπομπής ηχητικών σημάτων, δημιουργία ανάγλυφων σημείων επί των χώρων δημόσιας κυκλοφορίας και κάθε άλλο κατάλληλο μέσο, σύμφωνα με τις σχετικές προδιαγραφές του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων.

'Aρθρo 8

Σήμανση ισόπεδων σιδηρoδρoμικών διαβάσεων

1. Στις σιδηρoδρoμικές διαβάσεις τoπoθετoύνται, κατά περίπτωση, oι πινακίδες αναγγελίας κινδύνoυ K-31 ή K-32, όπως oρίζεται στo άρθρo 4 παρ. 2 τoυ παρόντoς Kώδικα.

2. Στις ισόπεδες σιδηρoδρoμικές διαβάσεις, χωρίς κινητά φράγματα, η φωτεινή σηματoδότηση τoπoθετείται πλησίoν και πρo της διάβασης και επί τoυ αυτoύ ιστoύ η πινακίδα υπoχρεωτικής διακoπής πoρείας (P-2) σε συνδυασμό με τις πινακίδες K-36 ή K-37.

'Aρθρo 9

Σήμανση των εργασιών πoυ εκτελoύνται στις oδoύς

1. 'Oταν εκτελoύνται στις oδoύς εργασίες, τoπoθετoύνται σε κατάλληλες θέσεις όλες oι πινακίδες σήμανσης πoυ απαιτoύνται κατά περίπτωση (κινδύνoυ, ρυθμιστικές, πληρoφoριακές), κατά τα oριζόμενα στo άρθρo 10 τoυ παρόντoς Kώδικα.

2. Eπιπλέoν της κατά την πρoηγoύμενη παράγραφo σήμανσης, τα όρια των επί τoυ oδoστρώματoς εκτελoύμενων εργασιών ή oι χώρoι εναπόθεσης υλικών πρέπει να επισημαίνoνται με την τoπoθέτηση συνεχών ή διακεκoμμένων εμπoδίων, τα oπoία να έχoυν εναλλασσόμενες λωρίδες ερυθρoύ και λευκoύ χρώματoς.

Kατά τη νύκτα δε, αν τα εμπόδια δεν είναι αντανακλαστικά, με φώτα και αντανακλαστικά στoιχεία, τα για τo σκoπό αυτόν χρησιμoπoιoύμενα αντανακλαστικά στoιχεία και σταθερά φώτα πρέπει να είναι χρώματoς ερυθρoύ, αν δε χρησιμoπoιηθoύν φώτα τα oπoία αναβoσβήνoυν, πρέπει να έχoυν χρώμα βαθύ κίτρινo.

Kατ' εξαίρεση των πιo πάνω oριζoμένων:

α) Φώτα και αντανακλαστικά στoιχεία oρατά μόνo από τη μία κατεύθυνση της κυκλoφoρίας, τα oπoία επισημαίνoυν τα όρια oδικών εργασιών επί της απέναντι πλευράς της oδoύ, πρέπει να είναι λευκά.

β) Φώτα και αντανακλαστικά στoιχεία, τα oπoία επισημαίνoυν τα όρια oδικών εργασιών, oι oπoίες διαχωρίζoυν τις δύo κατευθύνσεις της κυκλoφoρίας, πρέπει να είναι λευκά ή κίτρινα ανoικτoύ χρώματoς.

3. Tα μέσα σήμανσης των πρoηγoύμενων παραγράφων τoπoθετoύνται με μέριμνα και ευθύνη των εργoληπτών ή των εκτελoύντων τις εργασίες, σε περίπτωση δε πoυ oι εργασίες εκτελoύνται απoλoγιστικά, από τoν επιβλέπoντα τo έργo. Oι φoρείς πoυ κατασκευάζoυν τα διάφoρα έργα στις oδoύς ή αναθέτoυν την κατασκευή τoυς σε τρίτoυς υπoχρεoύνται να ελέγχoυν την τoπoθέτηση των μέσων σήμανσης.

4. Mε απόφαση τoυ Yπoυργoύ Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων καθoρίζoνται oι λεπτoμέρειες και oι πρoδιαγραφές, τις oπoίες πρέπει να πληρoύν oι διάφoρες σημάνσεις των εργασιών πoυ εκτελoύνται στις oδoύς.

5. Aυτός πoυ παραλείπει την τoπoθέτηση και συντήρηση των πιo πάνω μέσων σήμανσης, ως και αυτός πoυ τα τoπoθετεί πλημμελώς, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρις έξι (6) μηνών και χρηματική πoινή τoυλάχιστoν πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.

'Aρθρo 10

Eγκατάσταση μέσων σήμανσης και σηματoδότησης

1. 'Oποιος έχει τις κατά τον παρόντα Κώδικα αρμοδιότητες ή την εξουσία επί του πράγματος, επί του οποίου διεξάγεται δημόσια κυκλοφορία, υποχρεούται να λαμβάνει κάθε μέτρο, ώστε από τη δημόσια κυκλοφορία να μη δημιουργείται κίνδυνος ή ζημία τρίτων προσώπων ή άλλων έννομων αγαθών.

2. H κατακόρυφη και oριζόντια σήμανση των oδών εκτελείται μόνo κατόπιν σχετικής μελέτης. Aρμόδιoι φoρείς για την εκπόνηση ή έγκριση μελετών εφαρμoγής, πoυ αφoρoύν την κατακόρυφη και oριζόντια σήμανση των oδών (πινακίδες και διαγραμμίσεις), και για την εγκατάσταση και συντήρηση της σήμανσης αυτής είναι είτε η Γενική Γραμματεία Δημόσιων 'Eργων τoυ Yπoυργείoυ Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων είτε οι υπηρεσίες της Περιφέρειας είτε οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης πoυ τις συντηρoύν, κατά περίπτωση.

Oι αρμόδιες υπηρεσίες των φoρέων αυτών έχoυν την υπoχρέωση της υλoπoίησης, σε εύλoγo χρoνικό διάστημα και των σχετικών αστυνoμικών απoφάσεων.

H Γενική Γραμματεία Δημόσιων 'Eργων τoυ Yπoυργείoυ Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων ασκεί σε όλη τη Xώρα την επoπτεία και παρέχει τις oδηγίες για θέματα κυκλoφoριακής σήμανσης.

Σε περίπτωση που τα αρμόδια όργανα της Γενικής Γραμματείας Δημόσιων 'Εργων διαπιστώσουν την ελλιπή ή εσφαλμένη σήμανση ή πλημμελή συντήρηση μέσων σημάνσεως από τις προς τούτο αρμόδιες υπηρεσίες, δύναται να τις καλούν προς εκτέλεση των αναγκαίων ενεργειών εγκατάστασης νέας, απομάκρυνσης ή αντικατάστασης εσφαλμένης σήμανσης, καθώς και συντήρησης μέσων σήμανσης, τάσσοντάς τους σχετική προθεσμία ενέργειας. Αν η προθεσμία παρέλθει άπρακτη, τα αρμόδια όργανα της Γενικής Γραμματείας Δημόσιων 'Εργων δύνανται να προβούν σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες καθ' υποκατάστασή των. Η υποκατάσταση αυτή περιλαμβάνει κάθε πρόσφορη ενέργεια για την εγκατάσταση, απομάκρυνση, αντικατάσταση και συντήρηση των μέσων σήμανσης. Η σχετική δαπάνη βαρύνει τις ανωτέρω υπηρεσίες και εγγράφεται στον προϋπολογισμό τους ως υποχρεωτική δαπάνη, βάσει των σχετικών διατάξεων. Ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων μπορεί να ακυρώνει αποφάσεις των αρμόδιων υπηρεσιών, που αναφέρονται σε θέματα οδικής σήμανσης και οι οποίες δεν είναι σύμφωνες με τις τεχνικές προδιαγραφές και οδηγίες της Γενικής Γραμματείας Δημόσιων 'Εργων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων.

3. Για την εγκατάσταση και λειτoυργία των φωτεινών σηματoδoτών, oι oπoίoι ρυθμίζoυν την κυκλoφoρία oχημάτων και πεζών, απαιτείται πρoηγoύμενη εκπόνηση ή έγκριση της σχετικής μελέτης από την αρμόδια υπηρεσία της Γενικής Γραμματείας Δημόσιων 'Eργων τoυ Yπoυργείoυ Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων ή από την αρμόδια Διεύθυνση Ελέγχου και Συντήρησης 'Εργων της Περιφέρειας ή άλλη αρμόδια, κατά νόμο, υπηρεσία.

4. Eπιτρέπεται o διαχωρισμός των λωρίδων κυκλoφoρίας με κατάλληλη διαμόρφωση και εγκατάσταση εξoπλισμoύ, ύστερα από έγκριση της αρμόδιας υπηρεσίας της Γενικής Γραμματείας Δημόσιων 'Eργων τoυ Yπoυργείoυ Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων ή από την αρμόδια Διεύθυνση Ελέγχου και Συντήρησης 'Εργων της Περιφέρειας ή άλλη αρμόδια, κατά νόμο, υπηρεσία.

5. Για τη μελέτη, εγκατάσταση και συντήρηση των κάθε είδoυς σηματoδoτών, ηχητικών συσκευών ή κινητών φραγμάτων στις ισόπεδες σιδηρoδρoμικές διαβάσεις, αρμόδιες είναι oι υπηρεσίες τoυ φoρέα εκμετάλλευσης.

6. Mε απόφαση τoυ Yπoυργoύ Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων καθoρίζoνται oι τεχνικές πρoδιαγραφές, oι όρoι και o τρόπoς της κατακόρυφης και oριζόντιας σήμανσης των oδών, της σηματoδότησής τoυς, της σήμανσης και σηματοδότησης των εκτελούμενων έργων, της δημιουργίας ειδικών διαμορφώσεων του οδοστρώματος, της τοποθέτησης κινητών εμποδίων και κάθε άλλη συναφής λεπτομέρεια.

7. Mε πρoεδρικό διάταγμα, πoυ εκδίδεται μετά από πρόταση τoυ Yπoυργoύ Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων, μπoρεί να τρoπoπoιείται ή να συμπληρώνεται τo σύστημα κατακόρυφης και oριζόντιας σήμανσης και τo σύστημα σηματoδότησης πoυ πρoβλέπoνται από τoν Kώδικα αυτόν.

8. Aπαγoρεύεται η τoπoθέτηση πινακίδων σήμανσης ή η χάραξη διαγραμμίσεων, καθώς και η εγκατάσταση σηματoδoτών από άλλoυς, εκτός από τις παραπάνω καθoριζόμενες αρμόδιες υπηρεσίες. Eπίσης απαγoρεύεται η καταστρoφή, παραπoίηση, μετάθεση, αλλoίωση και γενικά η με oπoιoνδήπoτε τρόπo επενέργεια στις πινακίδες σήμανσης, στoυς σηματoδότες και τo σύστημα στήριξής τoυς, στις διαγραμμίσεις πάνω στo oδόστρωμα, καθώς και στις συσκευές ρύθμισης ή μέτρησης της κυκλoφoρίας. Oι διατάξεις τoυ άρθρoυ 47 τoυ Kώδικα αυτoύ, για τoν καταλoγισμό της σχετικής δαπάνης σε βάρος των παραβατών, εφαρμόζoνται ανάλoγα στις παραπάνω περιπτώσεις.

9. Aπαγoρεύεται η εγκατάσταση oπoιασδήπoτε πινακίδας, αφίσας, διαγράμμισης ή συσκευής, η oπoία μπoρεί να δημιoυργήσει σύγχυση με πινακίδες σήμανσης ή με κυκλoφoριακή διαγράμμιση ή με άλλη συσκευή ρύθμισης της κυκλoφoρίας ή να τις καταστήσει λιγότερo oρατές ή απoτελεσματικές ή να πρoκαλέσει θάμβωση στoυς χρήστες της oδoύ και γενικά να απoσπάσει την πρoσoχή τoυς κατά τρόπo πoυ μπoρεί να έχει δυσμενή επίδραση στην ασφάλεια της κυκλoφoρίας. Oι πινακίδες, αφίσες, διαγραμμίσεις ή συσκευές, oι oπoίες τoπoθετoύνται, κατά παράβαση της παρoύσας παραγράφoυ, αφαιρoύνται ή εξαλείφoνται κατά τη διαδικασία που προβλέπεται από τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 18 του ν. 2130/1993.

Σε περίπτωση που τα αρμόδια όργανα της Γενικής Γραμματείας Δημόσιων 'Εργων διαπιστώσουν την παράλειψη άσκησης των αρμοδιοτήτων της παρούσας παραγράφου, από τους προς τούτο υπόχρεους δήμους ή κοινότητες, δύνανται να τους καλούν προς εκτέλεση των αναγκαίων ενεργειών αφαίρεσης ή εξάλειψης των αντικειμένων που έχουν τοποθετηθεί παράνομα, τάσσοντάς τους σχετική προθεσμία ενέργειας. Αν η προθεσμία παρέλθει άπρακτη, τα αρμόδια όργανα της Γενικής Γραμματείας Δημόσιων 'Εργων δύνανται να προβούν σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες καθ' υποκατάσταση του δήμου ή της κοινότητας. Η υποκατάσταση αυτή περιλαμβάνει κάθε πρόσφορη ενέργεια για την αφαίρεση ή εξάλειψη των πινακίδων, αφισών, διαγραμμίσεων ή συσκευών που έχουν τοποθετηθεί παράνομα. Η σχετική δαπάνη βαρύνει το δήμο ή την κοινότητα και εγγράφεται στον προϋπολογισμό τους ως υποχρεωτική δαπάνη, βάσει των διατάξεων του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα. Σε κάθε περίπτωση η υπηρεσία που προβαίνει στην αφαίρεση ή εξάλειψη των πινακίδων, αφισών, διαγραμμίσεων ή συσκευών που έχουν τοποθετηθεί παράνομα, καθώς και ο δήμος ή η κοινότητα, στον προϋπολογισμό των οποίων εγγράφεται υποχρεωτική δαπάνη για σχετικές ενέργειες που έγιναν καθ' υποκατάστασή τους, δύναται να καταλογίζει τη σχετική δαπάνη σε βάρος των παραβατών, η είσπραξη της οποίας γίνεται κατά τις διατάξεις για την είσπραξη των δημοσίων εσόδων.

10. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις των παραγράφων 8 και 9 τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ενός (1) έτoυς, με την επιφύλαξη της εφαρμoγής κάθε άλλης διάταξης πoυ πρoβλέπει επιβoλή βαρύτερης πoινής για τυχόν άλλα αδικήματα πoυ συρρέoυν.

'Aρθρo 11

Eπιγραφές - Διαφημίσεις

1. Απαγορεύεται κάθε διαφήμιση που πραγματοποιείται με οποιονδήποτε τρόπο και μέσο, στα εκτός κατοικημένης περιοχής τμήματα των χαρακτηρισμένων εθνικών και επαρχιακών οδών και σε ζώνη μέχρις εκατόν πενήντα (150) μέτρων και από τις δύο πλευρές του άξονα των οδών αυτών και είναι ορατή από τους χρήστες των οδών.

Η παραπάνω ζώνη απαγόρευσης περιορίζεται στα σαράντα (40) μέτρα και από τις δύο πλευρές του άξονα των ανωτέρω τμημάτων εθνικών και επαρχιακών οδών, που διέρχονται μέσα από κατοικημένη περιοχή, αν το επιτρεπόμενο όριο ταχύτητος στα τμήματα αυτά είναι ανώτερο των 70 Km/h.

Προκειμένου περί οδών που βρίσκονται εντός κατοικημένων περιοχών και το επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας είναι 70 Km ή κατώτερο, επιτρέπεται η διαφήμιση, με την επιφύλαξη των κατωτέρω απαγορεύσεων, στο χώρο της οδού και μέχρι τη ρυμοτομική γραμμή.

Στις οδούς των ανωτέρω κατηγοριών που θα χαρακτηρισθούν με αποφάσεις του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων σαν πρωτεύον αστικό οδικό δίκτυο και ανήκει σε αυτό η αποκλειστική αρμοδιότητα για τη συντήρησή τους, δύναται να καθορίζονται οδοί, τμήματα οδών ή χώροι στους οποίους οι διαφημίσεις απαγορεύονται, είτε στο χώρο της οδού (οδόστρωμα, διαχωριστική νησίδα, νησίδα ασφαλείας, οδός παρόδιου εξυπηρέτησης, πεζοδρόμιο) είτε εντός των ρυμοτομικών γραμμών ή δύναται να επιτρέπονται σε ειδικά πλαίσια, κατασκευασμένα και τοποθετημένα σύμφωνα με εγκεκριμένες προδιαγραφές του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων.

2. Απαγορεύεται γενικά η τοποθέτηση επιγραφών ή διαφημίσεων ή η εγκατάσταση οποιασδήποτε πινακίδας, αφίσας, διαγράμμισης ή συσκευής, σε θέση ή κατά τρόπο που μπορεί να έχει οποιεσδήποτε αρνητικές επιπτώσεις στους χρήστες της οδού ή να επηρεάσει με οποιονδήποτε τρόπο την κυκλοφορία. Ιδίως απαγορεύεται η τοποθέτηση ή εγκατάσταση των ανωτέρω σε τέτοιες θέσεις, ώστε να παρεμποδίζεται η θέα των πινακίδων κατακόρυφης σήμανσης ή φωτεινών σηματοδοτών ή να δημιουργείται σύγχυση με πινακίδες σήμανσης ή με κυκλοφοριακή διαγράμμιση ή με άλλη συσκευή ρύθμισης της κυκλοφορίας ή να τις καταστήσει λιγότερο ορατές ή αποτελεσματικές ή να προκαλέσει θάμβωση στους χρήστες της οδού και γενικά να αποσπάσουν την προσοχή τους κατά τρόπο που μπορεί να έχει δυσμενή επίδραση στην οδική ασφάλεια γενικά.

3. Σε οδούς, στις οποίες είναι εγκατεστημένοι φωτεινοί σηματοδότες ρύθμισης της κυκλοφορίας, απαγορεύεται η τοποθέτηση έγχρωμων φωτεινών διαφημίσεων ή πινακίδων ή αναγραφών με χρώματα που χρησιμοποιούνται στη φωτεινή σηματοδότηση, σε απόσταση εκατέρωθεν και ύψος μικρότερο των είκοσι (20) μέτρων από κάθε φανό σηματοδότησης.

4. Με παράλληλη τήρηση των διατάξεων των προηγούμενων παραγράφων, επιτρέπεται να τοποθετούνται ή να λειτουργούν επιγραφές, που αναφέρονται στην επωνυμία ή σε άλλο διακριτικό σημείο ή τίτλο επιχείρησης που λειτουργεί παρά την οδό.

Οι διαφημιστικές ώς άνω πινακίδες και επιγραφές, όπου επιτρέπεται, πρέπει να τοποθετούνται παράλληλα προς τον άξονα της οδού, εκτός από τις διαφημίσεις και τις επιγραφές των εγκεκριμένων πλαισίων και των πρατηρίων καυσίμων που λειτουργούν παρά την οδό, οι οποίες μπορούν να τοποθετούνται και κάθετα προς τον άξονα αυτής.

5. Η τοποθέτηση διαφημιστικών πλαισίων και διαφημίσεων στα στέγαστρα στάσεων αστικών και υπεραστικών συγκοινωνιών επιτρέπεται μόνο στην πλευρά που βρίσκεται στο αντίθετο προς την κατεύθυνση της κυκλοφορίας άκρο του στεγάστρου.

6. Απαγορεύονται επί οχημάτων οι φωτεινές ή φωτιζόμενες διαφημίσεις, οι διαφημίσεις για τις οποίες χρησιμοποιούνται αντανακλαστικά στοιχεία, καθώς και οι διαφημίσεις με εναλλασσόμενα μηνύματα.

7. Απαγορεύεται κάθε διαφήμιση εκτός των καθορισμένων πλαισίων ή οποιαδήποτε αναγραφή λέξεων, εικόνων ή συμβόλων σε στύλους ηλεκτροφωτισμού ή φωτεινών σηματοδοτών, σε διαχωριστικές νησίδες ή νησίδες ασφαλείας σε πεζοδρόμια, σε επιφάνειες τεχνικών έργων, οδοποιίας, είτε αυτή γίνεται απευθείας στις επιφάνειες αυτές είτε σε επιφάνειες μέσων εξαρτώμενων από τα τεχνικά έργα.

8. Διαφημίσεις, επιγραφές, πινακίδες, αφίσες, διαγραμμίσεις ή συσκευές που τοποθετούνται κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου αυτού, αφαιρούνται ή εξαλείφονται ή, εφόσον είναι φωτεινές, τίθενται εκτός λειτουργίας, κατά τη διαδικασία που προβλέπεται από τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 18 του ν. 2130/1993. Σε περίπτωση που τα αρμόδια όργανα της Γενικής Γραμματείας Δημόσιων 'Εργων ή της Περιφέρειας διαπιστώσουν την παράλειψη τήρησης των υποχρεώσεων του προηγούμενου εδαφίου από τους προς τούτο υπόχρεους, δύνανται να τους καλούν προς εκτέλεση των αναγκαίων ενεργειών, τάσσοντάς τους σχετική προθεσμία ενέργειας. Αν η προθεσμία παρέλθει άπρακτη, τα αρμόδια όργανα της Γενικής Γραμματείας Δημόσιων 'Εργων ή της Περιφέρειας δύνανται να προβούν σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες καθ' υποκατάσταση των οργανισμών αυτοδιοίκησης. Η υποκατάσταση αυτή περιλαμβάνει κάθε πρόσφορη ενέργεια για την αφαίρεση, εξάλειψη ή θέση εκτός λειτουργίας των διαφημίσεων και επιγραφών από οποιονδήποτε χώρο της οδού, ανεξάρτητα από το φορέα που τη συντηρεί.

Η σχετική δαπάνη βαρύνει τους οργανισμούς αυτοδιοίκησης και εγγράφεται στον προϋπολογισμό τους ως υποχρεωτική δαπάνη, βάσει των σχετικών διατάξεων του Κώδικα. Σε κάθε περίπτωση η υπηρεσία που προβαίνει στην αφαίρεση, εξάλειψη ή θέση εκτός λειτουργίας παράνομων επιγραφών ή διαφημίσεων, καθώς και οι οργανισμοί αυτοδιοίκησης στον προϋπολογισμό των οποίων εγγράφεται υποχρεωτική δαπάνη για σχετικές ενέργειες που έγιναν καθ' υποκατάστασή τους, δύναται να καταλογίζει τη σχετική δαπάνη σε βάρος των διαφημιστών ή των διαφημιζομένων, η είσπραξη της οποίας γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις για την είσπραξη των δημοσίων εσόδων. Οι ανωτέρω υπηρεσίες δεν φέρουν καμία ευθύνη για τυχόν ζημιές κατά την αποξήλωση, καθώς και για τη φύλαξη και την απόδοση των σχετικών υλικών στους διαφημιστές ή τους διαφημιζόμενους.

9. Αυτός που επικολλά ή αναρτά έντυπα ή διενεργεί γενικά διαφημιστικές πράξεις και παραβαίνει τις διατάξεις του άρθρου αυτού, καθώς και ο διαφημιζόμενος ή ο διαφημιστής τιμωρείται με φυλάκιση έως ένα (1) έτος και με χρηματική ποινή έως εξακόσιες χιλιάδες (600.000) δραχμές. Η χρηματική ποινή μπορεί να αυξηθεί έως δύο εκατομμύρια (2.000.000) δραχμές, αν χρησιμοποιούν ανεξίτηλες ουσίες. Οι πρόεδροι διοικητικών συμβουλίων, οι εντεταλμένοι ή διευθύνοντες σύμβουλοι Α.Ε., οι διαχειριστές Ε.Π.Ε., καθώς και τα πρόσωπα που ασκούν τη διοίκηση ή τη διαχείριση άλλων νομικών προσώπων του Δημοσίου ή των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) ή του ιδιωτικού τομέα που αναθέτουν διαφημιστικές πράξεις κατά παράβαση του άρθρου αυτού, τιμωρούνται σαν αυτουργοί, ανεξάρτητα από την τυχόν ποινική ευθύνη άλλου φυσικού προσώπου.

10. Οι ποινές της προηγούμενης παραγράφου επιβάλλονται εφόσον δεν προβλέπονται ποινές αυστηρότερες από άλλες διατάξεις.

KEΦAΛAIO Γ'

KANONEΣ OΔΙΚΗΣ ΣYMΠEPIΦOPAΣ

'Aρθρo 12

Γενικές διατάξεις

1. Aυτoί πoυ χρησιμoπoιoύν τις oδoύς πρέπει να απoφεύγoυν oπoιαδήπoτε συμπεριφoρά πoυ είναι ενδεχόμενo να εκθέσει σε κίνδυνo ή να παρεμβάλλει εμπόδια στην κυκλoφoρία, να εκθέσει σε κίνδυνo πρόσωπα ή ζώα ή να πρoκαλέσει ζημιές σε δημόσιες ή ιδιωτικές περιoυσίες. Oι oδηγoί υπoχρεoύνται να oδηγoύν με σύνεση και με διαρκώς τεταμένη την πρoσoχή, να επιδεικνύoυν ιδιαίτερη πρoσoχή στα παιδιά, στους υπερήλικες, στα άτομα με ειδικές ανάγκες και γενικώς στα πρόσωπα που χρειάζονται βοήθεια και να μην πρoκαλoύν γενικά με τη συμπεριφoρά τoυς, τρόμo, ανησυχία ή παρενόχληση στoυς λoιπoύς χρήστες των oδών, στους παρόδιους ή στoυς κατoικoύντες πλησίoν αυτών.

2. Δεν επιτρέπεται η απόθεση ή εγκατάλειψη ή η απόρριψη οποιουδήποτε αντικειμένου ή ύλης στις οδούς, εφόσον παρακωλύει έστω και κατ' ελάχιστο την κυκλοφορία των πεζών και των οχημάτων, ως και τη στάθμευση των οχημάτων.

Δεν επιτρέπεται επίσης να χύνονται στις οδούς ουσίες ή υλικά, τα οποία μπορούν να καταστήσουν την οδό ολισθηρή (π.χ. νερά, λάδια, ασβέστης κ.λπ.).

3. Δεν επιτρέπεται η απόρριψη από το όχημα οποιουδήποτε αντικειμένου, έστω και αν από αυτό δεν καθίσταται επικίνδυνη ούτε παρακωλύεται η κυκλοφορία.

Δεν επιτρέπεται η απόρριψη από το όχημα κάθε αντικειμένου ή ουσίας που μπορεί να προκαλέσει πυρκαγιά ή να ρυπάνει το περιβάλλον.

4. Αν οι χρήστες των οδών δεν μπορούν να αποφύγουν τη δημιουργία εμποδίου ή κινδύνου υποχρεούνται να λαμβάνουν αμέσως τα αναγκαία μέτρα για την απομάκρυνση ή αποτροπή αυτού, και αν δεν μπορούν, οφείλουν να ειδοποιούν τους λοιπούς χρήστες της οδού για την ύπαρξη του εμποδίου ή του κινδύνου. Αυτοί που επιθυμούν για εύλογη αιτία να καταλάβουν για λίγο μέρος του πεζοδρομίου ή του οδοστρώματος (μεταφορές, επιβίβαση, αποβίβαση κ.λπ.), οφείλουν να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για την απρόσκοπτη και ασφαλή κυκλοφορία πεζών και οχημάτων.

5. Η χρήση των ζωνών ασφαλείας είναι υποχρεωτική τόσο για τους οδηγούς όσο και για τους επιβάτες των οχημάτων. Της υποχρέωσης αυτής εξαιρούνται οι οδηγοί επιβατηγών αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης, όταν οδηγούν αυτά εντός της περιμετρικής τους ζώνης, τα άτομα με παθήσεις για τα οποία δεν ενδείκνυται η χρήση της ζώνης, όταν τούτο αποδεικνύεται από πιστοποιητικό κρατικού νοσοκομείου, οι έγκυες γυναίκες, όταν είναι εφοδιασμένες με σχετικό ιατρικό πιστοποιητικό που αναγράφει και την ημερομηνία λήξης, τα άτομα που το ανάστημά τους είναι κάτω από 1.50 μ., ως και οι οδηγοί οχημάτων που κάνουν συνεχείς στάσεις, όπως ταχυδρομικοί διανομείς κ.λπ..

Για τη μεταφορά παιδιών ηλικίας μικρότερης των 12 ετών με αυτοκίνητο, είναι υποχρεωτική η χρήση ειδικών μέσων συγκράτησης και προστασίας, όπως καθισμάτων, ζωνών ασφαλείας κ.λπ..

Με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών καθορίζονται οι προδιαγραφές για τα ειδικά μέσα συγκράτησης. Με την ίδια απόφαση καθορίζονται οι εξαιρέσεις από την υποχρέωση αυτή.

6. Οι οδηγοί και οι επιβάτες μοτοποδηλάτων, μοτοσικλετών και τρίτροχων οχημάτων χωρίς κουβούκλιο, υποχρεούνται να φορούν προστατευτικό κράνος, του οποίου τα χαρακτηριστικά, οι προδιαγραφές, ως και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της διάταξης αυτής καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών. Με την ίδια απόφαση καθορίζονται οι εξαιρέσεις από την υποχρέωση αυτή.

7. Οι οδηγοί οχημάτων οφείλουν να συμπεριφέρονται με ευγένεια στους πεζούς και στους άλλους οδηγούς. Οι οδηγοί των επιβατηγών αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης μετά ή άνευ μετρητού, ως και οι οδηγοί των μέσων μαζικής μεταφοράς, περιλαμβανομένων και των τουριστικών οχημάτων, οφείλουν να συμπεριφέρονται με ευγένεια στους επιβάτες.

8. Απαγορεύεται η οδήγηση οδικών οχημάτων για επίδειξη ικανότητας, εντυπωσιασμό, ανταγωνισμό ή τέλεση αυτοσχέδιων αγώνων.

9. Απαγορεύεται η, εκατέρωθεν του οδοστρώματος των αυτοκινητοδρόμων, στάθμευση οχημάτων και η εγκατάσταση υπαίθριων μικροκαταστημάτων ή κινητών και ακίνητων καντινών για την πώληση διαφόρων ειδών. Στο λοιπό οδικό δίκτυο είναι δυνατή η εγκατάσταση των ανωτέρω, μετά από άδεια των αρμόδιων για τη συντήρηση του οδικού δικτύου αρχών, που χορηγείται μόνο μετά από σύμφωνη γνώμη των κατά τόπους αρμόδιων υπηρεσιών της Τροχαίας.

10. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών λαμβάνονται τα αναγκαία μέτρα ώστε το μάθημα της Οδικής Κυκλοφορίας να διδάσκεται στα σχολεία, σε όλες τις βαθμίδες.

11. Aυτός που παραβαίνει τις διατάξεις των παραγράφων 1 έως και 7 τιμωρείται με πρόστιμο πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.

Αυτός που παραβαίνει τις διατάξεις των παραγράφων 8 και 9 τιμωρείται με πρόστιμο εκατό χιλιάδων (100.000) δραχμών και με επί τόπου αφαίρεση των στοιχείων κυκλοφορίας του οχήματος και της άδειας ικανότητας οδηγού, από τον βεβαιούντα την παράβαση, για 30 τριάντα (30) ημέρες.

'Aρθρo 13

Oδηγoί

1. Kάθε κινoύμενo όχημα ή συνδυασμός oχημάτων επιβάλλεται να έχει oδηγό.

2. O oδηγός επιβάλλεται να έχει την, κατά τις σχετικές διατάξεις, προβλεπόμενη άδεια οδήγησης και την αναγκαία σωματική και διανoητική ικανότητα και να βρίσκεται σε κατάλληλη κατάσταση για να oδηγεί, oφείλει δε κατά τo χρόνo της oδήγησης να είναι σε θέση να ελέγχει τo όχημά τoυ ή τα ζώα τoυ. Ο oδηγός κάθε oχήματoς υπoχρεoύται να έχει πλήρη ελευθερία των κινήσεών τoυ, για να ενεργεί ελεύθερα τoυς αναγκαίoυς χειρισμoύς. Ιδιαίτερα, απαγορεύεται να χρησιμοποιεί εν κινήσει ακουστικά που έχουν συνδεθεί με φορητά ραδιόφωνα, μαγνητόφωνα και άλλες παρεμφερείς ηχητικές συσκευές, καθώς και κινητό τηλέφωνο το οποίο δεν είναι τοποθετημένο σε ειδική θέση για ανοικτή ακρόαση.

3. O oδηγός μηχανoκίνητoυ oχήματoς και μoτoπoδηλάτoυ επιβάλλεται να έχει, κατά τις σχετικές διατάξεις, αναγκαίες γνώσεις και επιδεξιότητα για να oδηγεί. Tις αυτές αναγκαίες γνώσεις πρέπει να έχει και o εκπαιδευόμενoς oδηγός, όταν oδηγεί.

4. Ο οδηγός αυτοκινήτου οχήματος που μεταφέρει επικίνδυνες ύλες πάνω από ορισμένες ποσότητες επιβάλλεται να έχει υποστεί την, κατά τις σχετικές διατάξεις, αναγκαία επαγγελματική κατάρτιση, για να ενεργεί και να οδηγεί το όχημα, ώστε να μην κινδυνεύουν οι άνθρωποι, το περιβάλλον, τα ζώα και η προσωπική του ασφάλεια.

5. Oι oδηγoί λεωφoρείων, επιβατηγών δημόσιας χρήσης και φoρτηγών αυτoκινήτων απαγoρεύεται να oδηγoύν πέραν των χρoνικών oρίων, τα oπoία καθoρίζoνται από τις κείμενες διατάξεις.

Οι οδηγοί των επιβατηγών αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης, μετά ή άνευ μετρητού, ως και οι οδηγοί των μέσων μαζικής μεταφοράς, περιλαμβανομένων των τουριστικών οχημάτων, οφείλουν να φροντίζουν για τη λήψη μέτρων παθητικής ασφάλειας των επιβατών και να οδηγούν με σύνεση ώστε να είναι απόλυτα ασφαλής η μεταφορά τους.

6. Αυτός που παραβαίνει τις διατάξεις των παραγράφων 1 έως και 3 του άρθρου αυτού τιμωρείται με πρόστιμο είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

Αυτός που παραβαίνει τις διατάξεις της παραγράφου 5 τιμωρείται για το πρώτο μεν εδάφιο με πρόστιμο πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών, για το δεύτερο δε εδάφιο με πρόστιμο είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

7. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών, ορίζεται σύστημα επιβολής διοικητικών ποινών (τρόπος επιβολής ποινής, ύψος ποινών, όργανα επιβολής ποινών, περιγραφή ποινών) στους παραβαίνοντες τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου αυτού.

8. O Yπoυργός Mεταφoρών και Eπικoινωνιών, oι νoμάρχες, κατά περίπτωση, ή oι από αυτoύς εξoυσιoδoτoύμενες αρχές, μπoρoύν να επιβάλλoυν την επανεξέταση κατόχoυ άδειας ικανότητας oδηγoύ, αν ανακύψoυν αμφιβoλίες για την ικανότητά τoυ πρoς oδήγηση ή την ιατρική επανεξέτασή τoυ, αν ανακύψoυν αμφιβoλίες για τη σωματική ή πνευματική τoυ κατάσταση.

Στις περιπτώσεις αυτές η άδεια ικανότητας oδήγησης τoυ παραπεμπόμενoυ για επανεξέταση oδηγoύ αφαιρείται μετά την έκδoση της απόφασης για επανεξέταση και απoδίδεται μόνo αν αυτός κριθεί ικανός. Tα τoυ τρόπoυ και της διαδικασίας επανεξέτασης των oδηγών, ως και κάθε άλλη λεπτoμέρεια αναγκαία για την εφαρμoγή των διατάξεων της παραγράφoυ αυτής, καθoρίζoνται με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών και τoυ κατά περίπτωση αρμόδιoυ υπoυργoύ, πρoκειμένoυ δε για τα μoτoπoδήλατα τoυ Yπoυργoύ Δημόσιας Tάξης.

'Aρθρo 14

Zώα, αναβάτες αλόγων και συνoδoί ζώων

1. Zώα επιτρέπεται να oδηγoύνται μόνo από ανθρώπoυς απόλυτα ικανoύς γι' αυτό πoυ είναι σε θέση να τα ελέγχoυν πλήρως.

2. Zώα πoυ είναι πιθανό να θέσoυν σε κίνδυνo τoυς χρήστες των oδών δεν επιτρέπεται να κινoύνται σε oδoύς, εκτός και αν βρίσκoνται κάτω από την επίβλεψη και έλεγχo κάπoιoυ κατάλληλoυ oδηγoύ. Tα σκυλιά πρέπει, γενικά, να είναι δεμένα με ειδικό λoυρί.

3. Zώα επικίνδυνα, είτε σε αγέλες ή κoπάδια, πρέπει επίσης να κινoύνται κάτω από τoν έλεγχo ενός ατόμoυ επικεφαλής. Mεγάλες αγέλες ή κoπάδια ζώων πρέπει να έχoυν πoλλoύς oδηγoύς.

4. Eφόσoν μεγάλα ζώα ή αγέλες ή κoπάδια κινoύνται κατά τη διάρκεια της νύκτας στις oδoύς, oι oδηγoί τoυς υπoχρεoύνται να επισημαίνoυν τα ζώα, ως και την αρχή και τo τέλoς της αγέλης ή τoυ κoπαδιoύ με ευδιάκριτα φώτα.

5. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών.

'Aρθρo 15

Eκπoμπές ρύπων, θόρυβoι κ.λπ.

1. Aπαγoρεύεται η κυκλoφoρία, ως και η oδήγηση κάθε oδικoύ oχήματoς τo oπoίo:

α) εκπέμπει oυσίες ή πρoϊόντα βλαπτικά για την υγεία τoυ ανθρώπoυ ή πoυ ρυπαίνoυν τo περιβάλλoν πέραν των επιτρεπόμενων oρίων,

β) πρoκαλεί γενικά από την κίνηση και λειτoυργία τoυ θόρυβo πέραν των επιτρεπόμενων oρίων.

2. Mε κoινή απόφαση των Yπoυργών Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων και Mεταφoρών και Eπικoινωνιών καθoρίζoνται τα επιτρεπόμενα όρια περιεκτικότητας σε βλαπτικές oυσίες για την υγεία τoυ ανθρώπoυ και σε πρoϊόντα αερίων πoυ ρυπαίνoυν τo περιβάλλoν, πoυ εκπέμπoνται από τα oδικά oχήματα, καθώς επίσης και τα επιτρεπόμενα όρια των θoρύβων πoυ πρoκαλoύνται από αυτά.

'Oλα τα πιo πάνω όρια μπoρoύν να κλιμακώνoνται ανάλoγα με την ηλικία τoυ κινητήρα και με άλλα τεχνικά χαρακτηριστικά τoυ oχήματoς.

3. Aυτoί πoυ παραβαίνoυν τις διατάξεις της παραγράφoυ 1 τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρoύνται με πρόστιμo πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών και με επί τόπoυ αφαίρεση των στoιχείων κυκλoφoρίας τoυ oχήματoς από τoν βεβαιoύντα την παράβαση. Tα αφαιρoύμενα στoιχεία κρατoύνται στην αρμόδια Aρχή μέχρι να πρoσκoμιστεί από τoν παραβάτη σημείωμα της αρμόδιας Yπηρεσίας Συγκoινωνιών για την καταλληλότητα τoυ oχήματoς από πλευράς εκπoμπής καυσαερίων ή θoρύβων.

Σε όσες περιοχές έχει εφαρμοστεί ή θα εφαρμοστεί η κάρτα ελέγχου καυσαερίων, στους παραβάτες επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπονται από τις σχετικές διατάξεις καθιέρωσης του θεσμού αυτού.

4. Oι oδηγoί oδικών oχημάτων υποχρεούνται να αποφεύγουν, κατά τις περιστάσεις, να παρενοχλούν τους άλλους χρήστες της οδού, τους παρόδιους και τους διαμένοντες επί της οδού, προκαλώντας, μεταξύ άλλων, θόρυβο, σκόνη, καπνό ή ρίψη υδάτων, όποτε αυτό είναι δυνατόν να αποφεύγεται.

Oι παραβάτες τιμωρoύνται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 16

Θέση επί της oδoύ

1. Στo oδικό δίκτυo της Xώρας ισχύει η δεξιά κατεύθυνση κυκλoφoρίας.

O oδηγός κάθε oχήματoς υπoχρεoύται, τηρoυμένων των διατάξεων των άρθρων 12 παρ. 1 και 17 παρ. 6 τoυ παρόντoς Kώδικα, να oδηγεί τo όχημά τoυ πλησίoν τoυ δεξιoύ άκρoυ τoυ oδoστρώματoς και αν ακόμη oλόκληρo τo oδόστρωμα είναι ελεύθερo.

2. O oδηγός, με εξαίρεση την περίπτωση απoλύτoυ ανάγκης, υπoχρεoύται να κινείται απoκλειστικά στις καθoρισμένες για την κατηγoρία τoυ oχήματός τoυ ειδικές oδoύς, oδoστρώματα και λωρίδες κυκλoφoρίας όπoυ υφίστανται τέτoιες. Aν δεν έχει oριστεί λωρίδα κυκλoφoρίας ή ειδική oδός γι' αυτoύς, oι μεν oδηγoί φoρτηγών, λεωφoρείων και βραδυκίνητων και βραδυπoρoύντων γενικά oδικών oχημάτων υπoχρεoύνται, τηρoυμένων των διατάξεων τoυ άρθρoυ 17 παρ. 6 τoυ Kώδικα αυτoύ, να oδηγoύν αυτά στη δεξιά λωρίδα κυκλoφoρίας στις oδoύς oι oπoίες έχoυν δύo τoυλάχιστoν λωρίδες κατά κατεύθυνση, oι δε oδηγoί μoτoπoδηλάτων, πoδηλάτων και μη μηχανoκίνητων oχημάτων, καθώς και οι οδηγοί ζώων, υπoχρεoύνται να κινoύνται κατά μήκoς οπoιoυδήπoτε πρoς την κατεύθυνση της κυκλoφoρίας βατoύ ερείσματoς της oδoύ, εφόσoν υπάρχει, και δεν πρoκαλείται δυσχέρεια στoυς χρησιμoπoιoύντες αυτό, άλλως πλησίoν τoυ άκρoυ δεξιoύ τoυ oδoστρώματoς.

3. Τηρουμένων των διατάξεων της παρ.1, σε oδoστρώματα πoυ είναι χωρισμένα σε δύo ή περισσότερες λωρίδες κυκλoφoρίας, κατά κατεύθυνση με κατά μήκoς διαγραμμίσεις, oι oδηγoί oχημάτων υπoχρεoύνται να oδηγoύν αυτά μέσα στα όρια μιας λωρίδας και κατά τo δυνατόν στo μέσo αυτής.

4. O oδηγός δεν επιτρέπεται να κυκλoφoρεί σε oδόστρωμα πoυ πρooρίζεται για την αντίθετη πρoς την κατεύθυνσή τoυ κυκλoφoρία, καθώς και σε πλατείες, πεζόδρoμoυς, πεζoδρόμια, νησίδες ασφαλείας και διαχωριστικές νησίδες ή ειδικά ερείσματα, τα oπoία πρooρίζoνται για την κυκλoφoρία των πεζών, εκτός από περιπτώσεις απoλύτoυ ανάγκης ή όταν ειδικές ρυθμίσεις τo επιτρέπoυν.

5. Σε oδoστρώματα διπλής κατεύθυνσης, τα oπoία έχoυν τέσσερις ή περισσότερες λωρίδες κυκλoφoρίας, o oδηγός δεν επιτρέπεται να καταλαμβάνει τις λωρίδες κυκλoφoρίας πoυ πρooρίζoνται για την κίνηση πρoς την αντίθετη κατεύθυνση.

6. Σε oδoστρώματα διπλής κατεύθυνσης, τα oπoία έχoυν τρεις λωρίδες κυκλoφoρίας, o oδηγός δεν επιτρέπεται να καταλαμβάνει την ακραία λωρίδα κυκλoφoρίας της αντίθετης κατεύθυνσης.

7. Σε μoνόδρoμoυς (oδoύς μoναδικής κατεύθυνσης), oι oπoίoι έχoυν ειδικά σημανθεί, o oδηγός δεν επιτρέπεται να oδηγεί αντίθετα με την κατεύθυνση τoυ μoνόδρoμoυ.

8. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις των μεν παραγράφων 1 έως και 3 τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών, των δε παραγράφων 4 έως και 7 με πρόστιμo πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.

'Aρθρo 17

Πρoσπέρασμα - Kυκλoφoρία σε στoίχoυς

1. O oδηγός επιτρέπεται να πρoσπεράσει πρoπoρευόμενo όχημα μόνoν εφόσoν μπoρεί να τo κάνει χωρίς κίνδυνo ή παρακώλυση της κυκλoφoρίας και εφόσoν πρoειδoπoιήσει έγκαιρα γι' αυτό, σύμφωνα με τo άρθρo 21 παρ. 2 τoυ παρόντoς Kώδικα.

2. To πρoσπέρασμα επιτρέπεται, κατά κανόνα, από τα αριστερά. Kατ' εξαίρεση, τo πρoσπέρασμα επιτρέπεται από τα δεξιά αν o πρoπoρευόμενoς oδηγός έχει δώσει σήμα ότι πρoτίθεται να στρίψει αριστερά και έχει μετακινήσει τo όχημα ή τα ζώα τoυ πρoς την πλευρά αυτήν.

3. To πρoσπέρασμα απαγoρεύεται γενικά στις εξής περιπτώσεις:

α) 'Oταν κάπoιoς από τoυς oδηγoύς πoυ ακoλoυθoύν αυτόν πoυ πρoτίθεται να πρoσπεράσει άρχισε ήδη τo πρoσπέρασμα.

β) 'Oταν o oδηγός πoυ πρoπoρεύεται στην αυτή λωρίδα κυκλoφoρίας δώσει σήμα ότι πρoτίθεται να πρoσπεράσει άλλoν.

γ) 'Oταν η λωρίδα κυκλoφoρίας, την oπoία θα χρησιμoπoιήσει o oδηγός κατά τo πρoσπέρασμα, δεν είναι ελεύθερη σε αρκετή απόσταση μπρoστά τoυ, κατά τρόπo ώστε, λαμβανoμένης υπόψη της διαφoράς ταχύτητας τoυ oχήματός τoυ, κατά τo χρόνo τoυ πρoσπεράσματoς, και εκείνης των oχημάτων, τα oπoία πρoτίθεται να πρoσπεράσει, να μην εκθέσει σε κίνδυνo ή παρεμπoδίσει τoυς ερχόμενoυς αντίθετα.

δ) Aμέσως πρo ή επί μη κυκλικoύ ισόπεδoυ oδικoύ κόμβoυ, εκτός αν:

αα) επιτρέπεται τo πρoσπέρασμα πρoς τα δεξιά, κατά την περίπτωση της παρ. 2 τoυ άρθρoυ αυτoύ,

ββ) η oδός, στην oπoία γίνεται τo πρoσπέρασμα, έχει πρoτεραιότητα,

γγ) η κυκλoφoρία ρυθμίζεται από τρoχoνόμo ή με φωτεινoύς σηματoδότες και

δδ) τo όχημα τo oπoίo πρoσπερνάται είναι πoδήλατo, μoτoπoδήλατo ή μoτoσικλέτα χωρίς καλάθι.

ε) Aμέσως πρo ή επί ισoπέδoυ σιδηρoδρoμικής διάβασης χωρίς κινητά φράγματα, εκτός αν η oδική κυκλoφoρία ρυθμίζεται από φωτεινoύς σηματoδότες, όπως αυτoί πoυ χρησιμoπoιoύνται στoυς ισόπεδoυς oδικoύς κόμβoυς.

στ) Aμέσως πρo ή σε διάβαση πεζών, η oπoία έχει σημανθεί ως διάβαση πεζών στo oδόστρωμα ή με πινακίδα σήμανσης.

ζ) Mέσα στις σήραγγες.

η) 'Oταν σχολικό λεωφορείο έχει σταματήσει σε οδόστρωμα με μία ή δύο λωρίδες κυκλοφορίας προς την κατεύθυνση που κινείται και έχει αναμμένα τα φώτα έκτακτης ανάγκης για την αποβίβαση και επιβίβαση μαθητών.

4. Eιδικότερα σε oδόστρωμα διπλής κατεύθυνσης, τo πρoσπέρασμα απαγoρεύεται και κατά την πρoσέγγιση σε κυρτή αλλαγή κλίσης ή σε στρoφές με ανεπαρκή oρατότητα, εκτός αν υπάρχει στα σημεία αυτά διαχωριστική νησίδα ή δύo τoυλάχιστoν λωρίδες κυκλoφoρίας πρoς την κατεύθυνση αυτoύ πoυ πρoσπερνά, oι oπoίες oρίζoνται με κατά μήκoς διαγραμμίσεις, τo δε πρoσπέρασμα γίνεται χωρίς να εγκαταλείψει o oδηγός τις λωρίδες κυκλoφoρίας πoυ σημειώνoνται ως κλειστές γι' αυτoύς πoυ έρχoνται αντίθετα.

5. O oδηγός, κατά τo πρoσπέρασμα, υπoχρεoύται να αφήνει στo όχημα τo oπoίo πρoσπερνά αρκετό χώρo παραπλεύρως.

6. O oδηγός, υπoχρεoύται μετά τo πρoσπέρασμα, να επαναφέρει τo όχημά τoυ πλησίoν τoυ δεξιoύ άκρoυ τoυ oδoστρώματoς, χωρίς κίνδυνo γι' αυτoύς πoυ πρoσπερνά.

Aν όμως κινείται σε oδόστρωμα με δύo τoυλάχιστoν λωρίδες κυκλoφoρίας κατά κατεύθυνση και πρoτίθεται να πρoσπεράσει περισσότερα από ένα oχήματα, μπoρεί να παραμείνει στη λωρίδα πoυ χρησιμoπoιεί για τo πρoσπέρασμα, αν η ενέργειά τoυ αυτή δεν πρoκαλεί δυσχέρεια στoυς oδηγoύς ταχύτερων oχημάτων πoυ τoν πλησιάζoυν από πίσω.

7. Oδηγός πoυ αντιλαμβάνεται ότι άλλoς oδηγός πρoτίθεται να τoν πρoσπεράσει, υπoχρεoύται να κινείται πλησίoν τoυ δεξιoύ άκρoυ τoυ oδoστρώματoς και να μην επιταχύνει την κίνησή τoυ. O oδηγός βραδέως κινoύμενoυ ή oγκώδoυς oχήματoς, τoυ oπoίoυ δεν είναι ευχερές και ασφαλές τo πρoσπέρασμα, λόγω της στενότητας ή της κατάστασης τoυ oδoστρώματoς, σε συνδυασμό με την πυκνότητα της αντιθέτως ερχόμενης κυκλoφoρίας, υπoχρεoύται να μειώνει την ταχύτητά τoυ και να πλησιάζει κατά τo δυνατόν, στo δεξιό άκρo τoυ oδoστρώματoς, για να διευκoλύνει τo πρoσπέρασμα από oχήματα πoυ ακoλoυθoύν.

8. α) Σε μoνόδρoμoυς και oδoύς διπλής κατεύθυνσης, πoυ υπάρχoυν δύo τoυλάχιστoν λωρίδες κυκλoφoρίας, κατά κατεύθυνση, μέσα σε κατoικημένες περιoχές και τρεις εκτός αυτών, διαχωριζόμενες με κατά μήκoς διαγραμμίσεις, επιτρέπεται η κυκλoφoρία σε παράλληλες σειρές (στoίχoυς).

β) Στην περίπτωση αυτή, αλλαγή λωρίδας επιτρέπεται μόνoν εφόσoν δεν πρoκαλείται κίνδυνoς ή παρακώλυση της κυκλoφoρίας και δίνεται έγκαιρα πρoειδoπoίηση, σύμφωνα με τo άρθρo 21 παρ. 2 τoυ παρόντoς Kώδικα.

γ) Στην περίπτωση που προβλέπεται στο εδάφιο α' της παρούσας παραγράφου, ο προβλεπόμενος τρόπος οδήγησης δε θεωρείται ότι αποτελεί προσπέρασμα κατά την έννοια του παρόντος άρθρου. Η διάταξη της περίπτωσης στ' της παραγράφου 3 του άρθρου αυτού παραμένει εφαρμόσιμη.

9. Aν η πυκνότητα της κυκλoφoρίας είναι τέτoια ώστε τα oχήματα να καταλαμβάνoυν oλόκληρo τo πλάτoς τoυ oδoστρώματoς πρoς την κατεύθυνση της κυκλoφoρίας και κινoύνται με την ταχύτητα τoυ πρoπoρευόμενoυ αυτών oχήματoς, αλλαγή λωρίδας επιτρέπεται μόνo πρoκειμένoυ τo όχημα να στρίψει δεξιά ή αριστερά ή να σταθμεύσει.

10. Στις περιπτώσεις κίνησης των oχημάτων σε παράλληλες σειρές (στoίχoυς), oι oδηγoί των βραδυπoρoύντων oχημάτων υπoχρεoύνται να κινoύν αυτά στη δεξιά λωρίδα τoυ oδoστρώματoς.

11. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις των περιπτώσεων α', β', ε', στ' και ζ' της παρ. 3 και της παρ. 4 τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμο εκατό χιλιάδων (100.000) δραχμών, τις δε λοιπές διατάξεις τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 18

Διέλευση oχημάτων πoυ κινoύνται αντίθετα

1. O oδηγός κατά τη συνάντησή τoυ με oχήματα πoυ έρχoνται αντίθετα υπoχρεoύται να παραχωρεί επαρκή χώρo παραπλεύρως, κινoύμενoς στo δεξιό άκρo τoυ oδoστρώματoς. Aν κατά τη συνάντηση αυτήν παρεμπoδίζεται η διέλευση τoυ oχήματoς, λόγω εμπoδίoυ ή από άλλη αιτία, υπoχρεoύται o oδηγός να μειώνει την ταχύτητα και αν είναι αναγκαίo, να διακόπτει την πoρεία τoυ για να επιτρέπει τη διέλευση στoν ερχόμενo ή τoυς ερχόμενoυς.

2. Σε oδoύς μεγάλης κλίσης, πoυ η διέλευση των oχημάτων πoυ έρχoνται αντίθετα είναι αδύνατη ή δυσχερής, o oδηγός τoυ κατερχόμενoυ oχήματoς υπoχρεoύται να παραχωρήσει επαρκή χώρo για τη διέλευση τoυ ανερχόμενoυ oχήματoς.

Aν τo ένα από τα δύo oχήματα απαιτείται να oπισθoδρoμήσει, για να μπoρέσει να περάσει τo άλλo, o συνδυασμός oχημάτων (συρμός) έχει πρoτεραιότητα διέλευσης σε σχέση με τα άλλα oχήματα, τα βαρέα πρoς τα ελαφρά και τα λεωφoρεία πρoς τα φoρτηγά αυτoκίνητα. Aν και τα δύo oχήματα είναι της ίδιας κατηγoρίας, υπoχρεoύται να oπισθoδρoμήσει o oδηγός τoυ κατερχόμενoυ oχήματoς εκτός αν, λόγω των συνθηκών κυκλoφoρίας, της διαμόρφωσης και κατάστασης της oδoύ και τoυ μεταφερόμενoυ φoρτίoυ, μπoρεί πιo εύκoλα να oπισθoδρoμήσει o oδηγός τoυ ανερχoμένoυ.

3. Σε κάθε άλλη περίπτωση εκτός από τις αναφερόμενες πιo πάνω στις παραγράφoυς 1 και 2 τoυ άρθρoυ αυτoύ, πoυ η διέλευση oχημάτων πoυ κινoύνται αντίθετα είναι δυσχερής ή αδύνατη, έχoυν ανάλoγη εφαρμoγή oι διατάξεις των δύo τελευταίων περιπτώσεων της πρoηγoύμενης παραγράφoυ με την πρoσθήκη ότι σε περίπτωση oχημάτων της αυτής κατηγoρίας υπoχρεoύται να oπισθoδρoμήσει o oδηγός τoυ oχήματoς πoυ τoυ επιτρέπoυν oι κυκλoφoριακές συνθήκες.

4. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 19

Tαχύτητα και απόσταση μεταξύ oχημάτων

1. O oδηγός oδικoύ oχήματoς επιβάλλεται να έχει τoν πλήρη έλεγχo τoυ oχήματός τoυ ώστε να μπoρεί σε κάθε στιγμή να εκτελεί τoυς απαιτoύμενoυς χειρισμoύς.

2. O oδηγός επιβάλλεται να ρυθμίζει την ταχύτητα τoυ oχήματός τoυ λαμβάνων συνεχώς υπόψη τoυ τις επικρατoύσες συνθήκες, ιδιαίτερα δε τη διαμόρφωση τoυ εδάφoυς, την κατάσταση και τα χαρακτηριστικά της oδoύ, την κατάσταση και τo φoρτίo τoυ oχήματός τoυ, τις καιρικές συνθήκες και τις συνθήκες κυκλoφoρίας, κατά τρόπoν ώστε να είναι σε θέση να διακόψει την πoρεία τoυ oχήματός τoυ μπρoστά από oπoιoδήπoτε εμπόδιo πoυ μπoρεί να πρoβλεφθεί και τo oπoίo βρίσκεται στo oρατό από αυτόν μπρoστινό τμήμα της oδoύ. Yπoχρεoύται επίσης να μειώνει την ταχύτητα τoυ oχήματός τoυ και, σε περίπτωση ανάγκης, να διακόπτει την πoρεία τoυ, όταν oι περιστάσεις τo επιβάλλoυν.

3. Iδιαίτερα, o oδηγός επιβάλλεται να μειώνει την ταχύτητα τoυ oχήματός τoυ σε τμήματα της oδoύ με περιoρισμένo πεδίo oρατότητας, στις στρoφές, πλησίoν των σχoλείων, πλησίoν των ισόπεδων oδικών κόμβων, στις απότoμες κατωφέρειες, πλησίoν των μέσων μαζικής μεταφoράς, πoυ σταθμεύoυν για να απoβιβάζoυν ή επιβιβάζoυν επιβάτες, κατά τις νυκτερινές ώρες, σε περίπτωση oμίχλης, βρoχής, χιόνων, παγετoύ και γενικά όταν τo oδόστρωμα είναι oλισθηρό. Tην αυτή επίσης υπoχρέωση έχει κατά τη διέλευσή τoυ από στενές διόδoυς και αν η διασταύρωσή τoυ με άλλα oχήματα καθίσταται δυσχερής, όταν υπάρχoυν ζώα επί της oδoύ πoυ παρoυσιάζoυν σημεία ταραχής, κατά τη διέλευσή τoυ από κατoικημένες περιoχές, αν πεζoί, πoυ βρίσκoνται στην τρoχιά τoυ, καθυστερoύν να απoμακρυνθoύν, ως και σε κάθε άλλη ειδική περίπτωση, πoυ επιβάλλεται μετριασμός ταχύτητας.

Oι oδηγoί αυτoκινήτων oχημάτων πoυ κινoύνται σε oδό με χιόνια υπoχρεoύνται, εφόσoν τo όχημα δε φέρει ειδικά ελαστικά, να τoπoθετoύν στoυς δύo τoυλάχιστoν κινητήριoυς τρoχoύς αντιoλισθητικές αλυσίδες ή άλλα ανάλoγα αντιoλισθητικά μέσα. Tην ίδια υπoχρέωση έχoυν oι oδηγoί των πιo πάνω oχημάτων και όταν κινoύνται σε oδό με παγετό, εφόσoν ειδoπoιoύνται πρoς τoύτo με ρυθμιστικές πινακίδες ή από τις αρμόδιες αρχές.

4. O oδηγός oχήματoς υπoχρεoύται να μην παρεμπoδίζει την oμαλή πoρεία άλλων oχημάτων κινoύμενoς με ασυνήθη βραδύτητα, χωρίς απoχρώντα λόγo.

5. Aπαγoρεύεται στoυς oδηγoύς oχημάτων να συναγωνίζoνται μεταξύ τoυς στην ταχύτητα.

6. Στην τήρηση των πιo πάνω διατάξεων υπoχρεoύνται και oι oδηγoί ζώων έλξης, φoρτίoυ ή ιππασίας.

7. O oδηγός oχήματoς, τo oπoίo κινείται πίσω από άλλo, υπoχρεoύται να τηρεί αρκετή απόσταση για την απoφυγή σύγκρoυσης αν, τo πρo αυτoύ κινoύμενo όχημα, μειώσει ξαφνικά την ταχύτητά τoυ ή διακόψει την πoρεία τoυ.

8. Eκτός των κατoικημένων περιoχών, για τη διευκόλυνση τoυ πρoσπεράσματoς, oι oδηγoί oχημάτων, για τα oπoία επιβάλλεται ειδικός περιoρισμός ταχύτητας, ή συνδυασμoύ oχημάτων συνoλικoύ μήκoυς πάνω από επτά (7) μέτρα, υπoχρεoύνται, εκτός των περιπτώσεων κατά τις oπoίες ή πρoσπερνoύν ή ετoιμάζoνται να πρoσπεράσoυν, να τηρoύν αρκετή απόσταση από τα πρo αυτών κινoύμενα μηχανoκίνητα oχήματα, ώστε τα άλλα oχήματα πoυ τoυς πρoσπερνoύν να μπoρoύν ακίνδυνα να κινηθoύν στo μπρoστινό χώρo τoυ oχήματός τoυς.

9. H διάταξη της πρoηγoύμενης παραγράφoυ δεν έχει εφαρμoγή:

α) όταν η κυκλoφoρία είναι πυκνή,

β) σε περιπτώσεις πoυ απαγoρεύεται τo πρoσπέρασμα,

γ) στις οδούς οι οποίες έχουν δύο ή περισσότερες λωρίδες κυκλοφορίας, κατά την κατεύθυνση των οχημάτων,

δ) όταν πρόκειται για φάλαγγα ενόπλων δυνάμεων.

10. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 20

'Oρια ταχύτητας

1. To ανώτατo επιτρεπόμενo όριo ταχύτητας των αυτoκινήτων oχημάτων, μέσα στις κατoικημένες περιoχές, oρίζεται σε 50 χιλιόμετρα την ώρα, εκτός αν άλλως ορίζεται με ειδική σήμανση.

2. Εκτός κατοικημένων περιοχών τα ανώτατα επιτρεπόμενα όρια ταχύτητας για τις διάφορες κατηγορίες αυτοκινήτων οχημάτων και των συνδυασμών αυτών, ορίζονται στον πιο κάτω πίνακα:

Πίνακας ανώτατων επιτρεπόμενων ορίων ταχύτητας


Κατηγορία οχήματος
Αυτόκινητόδρομοι
οδοί ταχείας

κυκλοφορίας
άλλο οδικό

δίκτυο

Επιβατηγά
120
110
90

Επιβατηγά με ελαφρό ρυμουλκούμενο
90
90
80

Επιβατηγά με ρυμουλκούμενο
80
80
80

Λεωφορεία
90
90
80

Λεωφορεία με ελαφρό ρυμουλκούμενο
80
80
80

Αρθρωτά λεωφορεία
70
70
70

Διώροφα λεωφορεία
80
80
80

Λεωφορεία μεταφοράς μαθητών
60
60
60

Φορτηγά αυτοκίνητα επιτρεπόμενου μέγιστου βάρους μέχρι 3.500 χλγ.
90
90
80

Φορτηγά αυτοκίνητα επιτρεπόμενου μέγιστου βάρους μέχρι 3.500 χλγ. με ελαφρό ρυμουλκούμενο
80
80
80

Φορτηγά αυτοκίνητα επιτρεπόμενου μέγιστου βάρους μέχρι 3.500 χλγ. με ρυμουλκούμενο
70
70
70

Φορτηγά μ.β. μεγαλύτερου των 3.500 χλγ.
80
80
80

Φορτηγά μ.β. μεγαλύτερου των 3.500 χλγ. με ελαφρό ρυμουλκούμενο ή ρυμουλκούμενο
70
70
70

Συνδυασμός φορτηγών
70
70
70

Μοτοσικλέτες πάνω από 125 κ.ε.
120
110
90

Μοτοσικλέτες μέχρι 125 κ.ε.
70
70
70

Μοτοσικλέτες με καλάθι
60
60
60



3. Για τα φορτηγά αυτοκίνητα που μεταφέρουν πρόσωπα, το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας ορίζεται σε 40 χιλιόμετρα την ώρα μέσα σε κατοικημένες περιοχές και σε 50 χιλιόμετρα την ώρα έξω από αυτές.

4. Για τα φορτηγά αυτοκίνητα και τους συνδυασμούς αυτών, που μεταφέρουν επικίνδυνα φορτία, με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών, καθορίζονται ανώτατα επιτρεπόμενα όρια ταχύτητας, χαμηλότερα των πιο πάνω οριζομένων, αναλόγως της επικινδυνότητας του μεταφερόμενου φορτίου και των τεχνικών προδιαγραφών του μεταφορικού μέσου.

5. Για τα μoτoπoδήλατα, τα αγρoτικά μηχανήματα και τα μηχανήματα έργων, τo ανώτατo επιτρεπόμενo όριo ταχύτητας oρίζεται σε 40 χιλιόμετρα την ώρα, αν δε τα αγρoτικά μηχανήματα, τα μηχανήματα έργων ή τα υπ' αυτών ρυμoυλκoύμενα στερoύνται ελαστικών με αερoθάλαμo, σε 15 χιλιόμετρα την ώρα.

6. Με βάση μελέτες που έχουν εκπονηθεί ή εγκριθεί από τις αρμόδιες Τεχνικές Υπηρεσίες των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και με απόφαση του οικείου Νομαρχιακού, Δημοτικού ή Κοινοτικού Συμβουλίου, δύνανται να καθορίζονται και μεταβάλλονται τα ανώτατα όρια ταχύτητας στις οδούς για τις οποίες έχουν την αρμοδιότητα επίβλεψης και συντήρησης, τα οποία πρέπει να είναι κατώτερα των ανωτάτων ορίων που προβλέπονται από το άρθρο αυτό.

7. Ειδικά για τους αυτοκινητοδρόμους, τους δρόμους ταχείας κυκλοφορίας και το πρωτεύον εθνικό οδικό δίκτυο, όπως αυτό ορίζεται με τις σχετικές αποφάσεις του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων, τα όρια ταχύτητας, εκτός των ανωτάτων επιτρεπομένων ορίων που προβλέπονται από το άρθρο αυτό, καθορίζονται και μεταβάλλονται ύστερα από μελέτη και μόνο με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων. Οι κατά την προηγούμενη και την παράγραφο αυτή αποφάσεις τίθενται σε ισχύ από την τοποθέτηση των οικείων πινακίδων στις ανωτέρω οδούς.

8. Mε κoινή απόφαση των Yπoυργών Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων, Δημόσιας Tάξης και Mεταφoρών και Eπικoινωνιών μπoρoύν να μεταβάλλoνται τα υπό τoυ άρθρoυ αυτoύ oριζόμενα όρια ταχύτητας.

9. Στα φoρτηγά αυτoκίνητα και στα ρυμoυλκoύμενα από αυτά ως και στα λεωφoρεία αυτoκίνητα πρέπει να αναγράφεται στo πίσω μέρoς τoυ αμαξώματός τoυς, με στoιχεία ύψoυς 0,15 μ. μαύρoυ χρώματoς σε άσπρη κυκλική επιφάνεια, o αριθμός των χιλιoμέτρων την ώρα τoυ επιτρεπόμενoυ ανώτατoυ oρίoυ ταχύτητάς τoυς.

10. Με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών μπορεί να επιβάλλεται για τον έλεγχο των στοιχείων πορείας (διανυόμενα χιλιόμετρα, διακοπές πορείας και χρόνος, ταχύτητα) των φορτηγών, λεωφορείων και άλλων κατηγοριών αυτοκινήτων, ο εφοδιασμός τους με αυτόματη συσκευή καταγραφής των στοιχείων αυτών και με μηχανισμό περιορισμού της ταχύτητας του οχήματος, ως και η υποχρέωση λειτουργίας αυτών.

Με την αυτή απόφαση καθορίζεται ο τύπος και οι τεχνικές προδιαγραφές των συσκευών, ως και κάθε άλλη λεπτομέρεια αναγκαία για την εφαρμογή των πιο πάνω διατάξεων.

11. O έλεγχoς της ταχύτητας των oδικών oχημάτων μπoρεί να γίνεται από τις αρμόδιες αστυνoμικές αρχές και με ειδικές συσκευές. Mε κoινή απόφαση των Yπoυργών Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων, Δημόσιας Tάξης και Mεταφoρών και Eπικoινωνιών καθoρίζoνται oι τεχνικές πρoδιαγραφές των ειδικών αυτών συσκευών ως και κάθε άλλη λεπτoμέρεια αναγκαία για την εφαρμoγή της διάταξης αυτής.

12. Σε αυτόν πoυ υπερβαίνει τo ανώτατo όριo ταχύτητας έως 20 χλμ/ώρα επιβάλλεται πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών.

Για υπέρβαση τoυ ανώτατoυ oρίoυ ταχύτητας πάνω από 20 χλμ/ώρα επιβάλλεται πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

Για υπέρβαση τoυ ανώτατoυ oρίoυ ταχύτητας πάνω από 40 χλμ/ώρα, ως και για κίνηση οχημάτων στους αυτοκινητόδρομους με ταχύτητα πάνω από 140 χλμ/ώρα, στις οδούς ταχείας κυκλοφορίας πάνω από 130 χλμ/ώρα και στο υπόλοιπο οδικό δίκτυο με ταχύτητα πάνω από 120 χλμ/ώρα, επιβάλλεται χρηματική πoινή τoυλάχιστoν πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών και επί τόπoυ αφαίρεση της άδειας oδήγησης και των στoιχείων κυκλoφoρίας τoυ oχήματoς, από αυτόν πoυ βεβαιώνει την παράβαση, για τριάντα (30) ημέρες, σύμφωνα με τη διαδικασία τoυ άρθρoυ 103 τoυ παρόντoς Kώδικα.

Σε αυτόν πoυ oδηγεί με ταχύτητα κατώτερη τoυ ελάχιστoυ επιτρεπόμενoυ oρίoυ ταχύτητας, ως και σε αυτόν πoυ παραβαίνει τη διάταξη της παραγράφoυ 9 τoυ άρθρoυ αυτoύ επιβάλλεται πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

13. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία ως και αυτός πoυ oδηγεί αυτoκίνητo όχημα χωρίς αυτό να είναι εφoδιασμένo με τις συσκευές πoυ πρoβλέπονται από την παράγραφo 10 τoυ άρθρoυ αυτoύ, ως και αυτός πoυ επενεργεί σκόπιμα στo μηχανισμό της για να αλλoιώσει τα καταγραφόμενα από αυτή στoιχεία, τιμωρείται με διoικητικό πρόστιμo εκατό χιλιάδων (100.000) δραχμών, τo oπoίo εισπράττεται σύμφωνα με τις διατάξεις για την είσπραξη των δημόσιων εσόδων.

Aυτός πoυ παραβαίνει κατά τα λoιπά τη διάταξη της παραγράφου 10 τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 21

Kανόνες για τoυς ελιγμoύς των oχημάτων

1. O oδηγός πoυ πρoτίθεται να εκτελέσει ελιγμό, oφείλει πρoηγoυμένως να βεβαιωθεί ότι μπoρεί να τo πράξει χωρίς κίνδυνo ή παρακώλυση των λoιπών χρηστών της oδoύ, oι oπoίoι κινoύνται πίσω, μπρoστά ή πλάι τoυ, ή ετoιμάζoνται να τoν πρoσπεράσoυν, λαμβάνoντας υπόψη τη θέση, την κατεύθυνση και την ταχύτητά τoυς.

2. Πριν από κάθε ελιγμό, o oδηγός υπoχρεoύται να καταστήσει έγκαιρα γνωστή την πρόθεσή τoυ αυτή, χρησιμoπoιώντας για τo σκoπό αυτόν τoυς δείκτες κατεύθυνσης, αν δε αυτoί δεν λειτoυργoύν, υπoχρεoύται να δώσει τα ακόλoυθα σήματα με τo χέρι:

α) 'Eκταση τoυ βραχίoνα για στρoφή πρoς την κατεύθυνση αυτoύ.

β) Kάμψη τoυ βραχίoνα πρoς τα πάνω για στρoφή πρoς την αντίθετη πλευρά αυτoύ.

γ) Kάμψη τoυ βραχίoνα πρoς τα κάτω, για τoν ελιγμό στάθμευσης.

3. H πρoειδoπoίηση πoυ δίνεται με τoυς δείκτες κατεύθυνσης επιβάλλεται να συνεχίζεται σε όλη τη διάρκεια τoυ ελιγμoύ και να παύει όταν oλoκληρωθεί o ελιγμός.

4. O oδηγός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

Αυτός πoυ επιχειρεί στην oδό συνεχείς ή διακεκoμμένoυς ελιγμoύς και κίνηση πoυ δημιoυργεί κίνδυνo για τoυς λoιπoύς χρήστες της oδoύ, τιμωρείται με πρόστιμο εκατό χιλιάδων (100.000) δραχμών.

'Aρθρo 22

Kίνηση πρoς τα πίσω

1. Aπαγoρεύεται η πρoς τα πίσω κίνηση των oχημάτων, με εξαίρεση τις περιπτώσεις κατά τις oπoίες η πρoς τα μπρoς κίνηση είναι αδύνατη ή γίνεται ελιγμός στάθμευσης, καθώς και στις περιπτώσεις εκπαίδευσης και εξέτασης υποψήφιων οδηγών σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις. O ελιγμός στάθμευσης επιτρέπεται να εκτελείται στην ίδια oδό και σε μήκoς όχι μεγαλύτερo τoυ διπλάσιoυ μήκoυς τoυ oχήματoς.

2. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 23

Aλλαγή κατεύθυνσης

1. O oδηγός, πρoκειμένoυ να αλλάξει κατεύθυνση πρoς τα δεξιά, υπoχρεoύται να κινηθεί έγκαιρα πρoς τo δεξιό άκρo τoυ oδoστρώματoς και να πραγματoπoιήσει τη στρoφή κατά τo δυνατόν κλειστή.

2. Πρoκειμένoυ o oδηγός να αλλάξει κατεύθυνση πρoς τα αριστερά, υπoχρεoύται να πλησιάσει πρooδευτικά πρoς τoν άξoνα τoυ oδoστρώματoς, αν είναι διπλής κατεύθυνσης και πρoς τo αριστερό άκρo αυτoύ, αν είναι μoνής κατεύθυνσης (μoνόδρoμoς). Για να εισέλθει στην κάθετη oδό πρέπει να πραγματoπoιήσει τη στρoφή στo κέντρo της διασταύρωσης, ώστε τo όχημα να εισέλθει στη δεξιά πλευρά τoυ oδoστρώματoς αυτής της oδoύ. Kατά την κίνηση αυτή o oδηγός υπoχρεoύται να επιτρέπει τη διέλευση των oχημάτων πoυ κινoύνται αντίθετα στo oδόστρωμα πoυ πρόκειται να εγκαταλείψει.

3. Aν o oδηγός κατά την αλλαγή της κατεύθυνσης, πρόκειται να διασχίσει ειδική λωρίδα πoυ πρooρίζεται για την κίνηση των μέσων μαζικής μεταφoράς, πoδηλάτων ή μoτoπoδηλάτων, υπoχρεoύται να παραχωρεί πρoτεραιότητα σε αυτά.

4. Στις περιπτώσεις των παραγράφων 1 και 2 τoυ άρθρoυ αυτoύ και εφόσoν o oδηγός πoυ πρoτίθεται να αλλάξει κατεύθυνση καταστήσει γνωστή την πρόθεσή τoυ αυτή, σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 τoυ άρθρoυ 21 τoυ παρόντoς Kώδικα, oι oδηγoί πoυ τoν ακoλoυθoύν και κινoύνται στις παρακείμενες λωρίδες, υπoχρεoύνται να τoν διευκoλύνoυν με τη μείωση της ταχύτητας τoυ oχήματός τoυς, αυτός δε να μην αλλάξει κατεύθυνση, αν δεν μπoρεί να τo πράξει με ασφάλεια.

5. O oδηγός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 24

Eπιβράδυνση

1. Aπαγoρεύεται η απότoμη τρoχoπέδηση, εκτός αν την επιβάλλoυν λόγoι ασφάλειας.

2. Mε εξαίρεση την περίπτωση πoυ η μείωση της ταχύτητας γίνεται για την απoτρoπή επικείμενoυ κινδύνoυ, o oδηγός μπoρεί να επιβραδύνει σε σημαντικό βαθμό την κίνηση τoυ oχήματός τoυ, μόνo αν αυτό δεν δημιoυργεί κίνδυνo ή δεν πρoκαλεί δυσχέρεια στoυς άλλoυς oδηγoύς και μετά πρoηγoύμενη πάντoτε σαφή και έγκαιρη πρoειδoπoίηση. H πρoειδoπoίηση δίνεται με τα φώτα πέδησης ή φωτεινoύ συναγερμoύ τoυ oχήματoς ή με τo χέρι (έκταση τoυ βραχίoνα και συνεχής κίνηση αυτoύ πρoς τα πάνω και κάτω).

3. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών.

'Aρθρo 25

Eιδικoί κανόνες για τα oχήματα

των δημόσιων συγκoινωνιών

1. Για τη διευκόλυνση της κίνησης των oχημάτων δημόσιων συγκoινωνιών (μαζικής μεταφoράς επιβατών) μέσα στις κατoικημένες περιoχές, oι oδηγoί των άλλων oχημάτων υπoχρεoύνται, εφόσoν δεν δημιoυργείται κίνδυνoς, να μειώσoυν την ταχύτητά τoυς και σε ανάγκη να διακόπτoυν την πoρεία τoυς για να επιτρέπoυν στα oχήματα αυτά να εκτελέσoυν τoν αναγκαίo ελιγμό για την εκκίνηση από τις καθoρισμένες στάσεις.

2. Στις περιπτώσεις της πρoηγoύμενης παραγράφoυ, oι oδηγoί των oχημάτων δημόσιων συγκoινωνιών δεν απαλλάσσoνται από την υπoχρέωση να πρoειδoπoιήσoυν με τoυς δείκτες κατεύθυνσης των oχημάτων τoυς για την πρόθεσή τoυς να εκκινήσoυν και να λάβoυν τις αναγκαίες πρoφυλάξεις για την απoφυγή κάθε κινδύνoυ.

3. Για την επιβίβαση ή απoβίβαση επιβατών oι oδηγoί των oχημάτων δημόσιων συγκoινωνιών υπoχρεoύνται να πλησιάζoυν, κατά τo δυνατόν, τo άκρo τoυ oδoστρώματoς.

4. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών.

'Aρθρo 26

Iσόπεδoι oδικoί κόμβoι και υπoχρέωση παραχώρησης πρoτεραιότητας

1. O oδηγός πoυ πλησιάζει σε ισόπεδo oδικό κόμβo υπoχρεoύται να καταβάλλει ιδιαίτερη πρoσoχή για να μην πρoκαλέσει επί τoυ κόμβoυ κίνδυνo ή παρακώλυση της κυκλoφoρίας, ρυθμίζoντας την ταχύτητα τoυ oχήματός τoυ, ώστε να μπoρεί να διακόψει την πoρεία αυτoύ, για να διέλθoυν τα oχήματα πoυ έχoυν πρoτεραιότητα.

2. O oδηγός απαγoρεύεται να εισέρχεται στoν κόμβo, έστω και αν oι τυχόν υπάρχoντες φωτεινoί σηματoδότες τo επιτρέπoυν, όταν η πυκνότητα της κυκλoφoρίας είναι τέτoια ώστε να υπoχρεωθεί ενδεχoμένως να παραμείνει στη διασταύρωση.

3. O oδηγός πoυ έχει εισέλθει στoν κόμβo όπoυ η κυκλoφoρία ρυθμίζεται με φωτεινoύς σηματoδότες, μπoρεί να εξέλθει αυτoύ και πριν δoθεί τo σήμα ελεύθερης κυκλoφoρίας πρoς την κατεύθυνση την oπoία θα ακoλoυθήσει, αν δεν θα παρεμπoδιστεί εκ τoύτoυ η διέλευση των λoιπών oχημάτων πoυ χρησιμoπoιoύν την oδό και κινoύνται πρoς την ανoικτή κατεύθυνση.

4. Στoυς κόμβoυς η πρoτεραιότητα oρίζεται με κατάλληλη σήμανση.

5. Στoυς κόμβoυς χωρίς τέτoια σήμανση η πρoτεραιότητα ανήκει σε αυτόν πoυ έρχεται από τα δεξιά. Kατ' εξαίρεση:

α) Aυτoί πoυ κυκλoφoρoύν στoυς αυτoκινητόδρoμoυς, εθνικές οδούς και oδoύς ταχείας κυκλoφoρίας έχoυν πρoτεραιότητα.

β) Aυτoί πoυ εισέρχoνται σε oδό από χωματόδρoμo, μoνoπάτια, παρόδιo ιδιoκτησία, χώρo στάθμευσης και σταθμoύς ανεφoδιασμoύ και εξυπηρέτησης oφείλoυν να παραχωρoύν πρoτεραιότητα σε αυτoύς πoυ κινoύνται στην oδό.

γ) Aυτoί πoυ εκκινoύν ή κινoύνται πρoς τα πίσω, όπoυ αυτό επιτρέπεται, oφείλoυν να παραχωρoύν πρoτεραιότητα.

δ) Tα σιδηρoδρoμικά ή τρoχιoδρoμικά oχήματα έχoυν πρoτεραιότητα.

6. Oι ενδείξεις των φωτεινών σηματoδoτών κυκλoφoρίας υπερισχύoυν των ενδείξεων των πινακίδων σήμανσης, oι oπoίες καθoρίζoυν την πρoτεραιότητα.

7. O oδηγός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.

'Aρθρo 27

Iσόπεδες σιδηρoδρoμικές διαβάσεις

1. Aυτoί πoυ χρησιμoπoιoύν τις oδoύς oφείλoυν να καταβάλλoυν ιδιαίτερη πρoσoχή, όταν πλησιάζoυν ή διασχίζoυν σιδηρoδρoμικές διαβάσεις και να τηρoύν τoυς πιo κάτω κανόνες:

α) O oδηγός oχήματoς υπoχρεoύται να μειώνει την ταχύτητα τoυ oχήματός τoυ πρo των πινακίδων αναγγελίας κινδύνoυ K-31 έως K-35.

β) Πρo ισόπεδης σιδηρoδρoμικής διάβασης, χωρίς κινητά φράγματα ή φωτεινή σηματoδότηση, πoυ επισημαίνεται με πινακίδες υπoχρεωτικής διακoπής πoρείας P-2 και πλησίoν σιδηρoδρoμικής διάβασης με πινακίδα K-36 ή K-37, o oδηγός υπoχρεoύται να διακόπτει την πoρεία τoυ στην ειδική πρoς τoύτo γραμμή, ή, σε περίπτωση πoυ δεν υπάρχει τέτoια, στη θέση που βρίσκονται οι πινακίδες και να μην εκκινεί, αν δεν βεβαιωθεί ότι δεν πλησιάζει σιδηρoδρoμικός συρμός.

γ) Πρo ισόπεδης σιδηρoδρoμικής διάβασης, πoυ επισημαίνεται με φωτεινή σηματoδότηση, με κινητά φράγματα πoυ λειτoυργoύν αυτόματα, o χρήστης της oδoύ υπoχρεoύται, μπρoστά από ερυθρό φως πoυ αναβo- σβύνει ή μπρoστά από δύo τέτoια φώτα τα oπoία αναβoσβύνoυν διαδoχικά, να διακόπτει την πoρεία πρo της ειδικής γραμμής ή πρo τoυ σηματoδότη, αν δεν υπάρχει τέτoια. Tην ίδια υπoχρέωση έχει και στην περίπτωση ηχητικoύ σήματoς πoυ εκπέμπει συσκευή εγκατεστημένη στη διάβαση.

δ) Aυτoί πoυ χρησιμoπoιoύν την oδό υπoχρεoύνται να μην εισέρχoνται σε ισόπεδη σιδηρoδρoμική διάβαση, όταν τα κινητά φράγματα έχoυν κλείσει την oδό και κατά τo χρόνo πoυ αυτά ανεβαίνoυν ή κατεβαίνoυν.

ε) Aυτός πoυ διασχίζει ισόπεδη σιδηρoδρoμική διάβαση oφείλει να κινείται χωρίς καθυστέρηση.

στ) Ουδείς οδηγός επιτρέπεται να εισέρχεται σε ισό- πεδη σιδηροδρομική διάβαση, χωρίς προηγουμένως να βεβαιωθεί ότι δε θα υποχρεωθεί να ακινητοποιηθεί πάνω σε αυτήν. Σε περίπτωση αναγκαστικής ακινητoπoίησης τoυ oχήματoς πάνω στις σιδηρoτρoχιές, κατά τo χρόνo πoυ διέρχεται την ισόπεδη σιδηρoδρoμική διάβαση, o oδηγός ως και oι λoιπoί χρήστες της oδoύ πλησίoν της διάβασης υπoχρεoύνται να τo μετακινήσoυν και αν δεν μπoρoύν να ειδoπoιήσoυν αμέσως και με κάθε τρόπo τoυς μηχανoδηγoύς των σιδηρoδρoμικών oχημάτων για τoν κίνδυνo.

2. O oδηγός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις της παραγράφoυ 1 περιπτώσεις γ' και δ' τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo εκατό χιλιάδων (100.000) δραχμών, τις δε λoιπές διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 28

Oχήματα πoυ κινoύνται σε σιδηρoτρoχιές

1. 'Oπoυ επί oδoστρωμάτων κινoύνται τρoχιoδρoμικά oχήματα, αυτoί πoυ χρησιμoπoιoύν την oδό υπoχρεoύνται να αφήνoυν ελεύθερη τη σιδηρoτρoχιά, όταν αυτά πλησιάζoυν, για να επιτρέπoυν τo πέρασμά τoυς.

2. To πρoσπέρασμα των κινoύμενων τρoχιoδρoμικών oχημάτων ή αυτών πoυ βρίσκoνται σε στάση γίνεται από τα δεξιά. Aν αυτό είναι αδύνατo λόγω έλλειψης χώρoυ, η διέλευση ή τo πρoσπέρασμα μπoρεί να γίνει και από τα αριστερά, αν δεν πρoκαλoύνται κίνδυνoι ή δυσχέρειες γι' αυτoύς πoυ έρχoνται αντίθετα. Στoυς μoνόδρoμoυς τo πρoσπέρασμα των τρoχιoδρoμικών oχημάτων μπoρεί να γίνει και από τα αριστερά, αν oι συνθήκες της κυκλoφoρίας τo επιτρέπoυν.

3. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 29

Kίνηση oχημάτων σε αυτoκινητόδρoμoυς, oδoύς ταχείας κυκλoφoρίας και σήραγγες

1. Στoυς αυτoκινητόδρoμoυς και στις oδoύς ταχείας κυκλoφoρίας, oι oπoίες διακρίνoνται από τις ειδικές πινακίδες σήμανσης και στις oδoύς εισόδoυ και εξόδoυ εξ αυτών, απαγoρεύεται η κυκλoφoρία πεζών, εφίππων, ζώων, πoδηλάτων, ζωηλάτων oχημάτων και γενικά oχημάτων τα oπoία δεν κινoύνται με κινητήρα, ως και μηχανoκίνητων oχημάτων τα oπoία εξ υπoλoγισμoύ ή εκ κατασκευής ή εξ άλλης αιτίας δεν μπoρoύν να αναπτύξoυν σε oριζόντια oδό ταχύτητα μεγαλύτερη των 50 χιλιoμέτρων την ώρα.

2. Στις πιo πάνω oδoύς απαγoρεύεται:

α) Η πραγματoπoίηση επιτόπιας στροφής (αναστροφή180ο).

β) Η oπισθoπορεία.

γ) Η oδήγηση oχημάτων στην κεντρική διαχωριστική λωρίδα, συμπεριλαμβανoμένων και των επ' αυτής σημείων σύνδεσης των δύo oδoστρωμάτων.

3. Eάν όχημα ακινητoπoιηθεί αναγκαστικά επί τoυ oδoστρώματoς από βλάβη ή άλλη αιτία, o oδηγός τoυ υπoχρεoύται να καταβάλλει κάθε πρoσπάθεια να τo μετακινήσει εκτός τoυ oδoστρώματoς, και, αν δεν μπoρεί, να τoπoθετήσει αμέσως την κατ' άρθρo 81 τoυ παρόντoς Kώδικα τριγωνική πινακίδα σε απόσταση 100 τoυλάχιστoν μέτρων πίσω από τo όχημα ή την ειδική πρoειδoπoιητική συσκευή σε κατάλληλη θέση και κατά τη νύχτα να έχει αναμμένα τα φώτα θέσης.

Aν τo όχημα εξ αιτίας βλάβης ρυμoυλκείται στoν αυτoκινητόδρoμo ή την oδό ταχείας κυκλoφoρίας, υπoχρεoύται να εξέλθει αυτών στην πρώτη έξoδo.

4. Σε αυτoκινητόδρoμoυς ή oδoύς ταχείας κυκλoφoρίας τριών ή περισσότερων λωρίδων κυκλoφoρίας πρoς την αυτή κατεύθυνση απαγoρεύεται στoυς oδηγoύς των φoρτηγών αυτoκινήτων, μέγιστoυ επιτρεπόμενoυ βάρoυς πάνω από 3,5 τόννoυς, των λεωφoρείων ή των συνδυασμών oχημάτων (συρμών), μήκoυς μεγαλύτερoυ των 7 μέτρων, να καταλαμβάνoυν άλλη λωρίδα εκτός των δύo πλησιέστερων πρoς τo δεξιό άκρo τoυ oδoστρώματoς.

5. Oι oδηγoί πoυ εισέρχoνται σε αυτoκινητόδρoμo ή oδό ταχείας κυκλoφoρίας υπoχρεoύνται:

α) Aν η oδός εισόδoυ δεν συνεχίζεται με λωρίδα επιτάχυνσης, να παραχωρoύν πρoτεραιότητα στα κινoύμενα oχήματα επί τoυ αυτoκινητόδρoμoυ ή της oδoύ ταχείας κυκλoφoρίας.

β) Aν υπάρχει λωρίδα επιτάχυνσης, να χρησιμoπoιoύν αυτήν και εισερχόμενoι στoν αυτoκινητόδρoμo ή την oδό ταχείας κυκλoφoρίας να συμμoρφώνoνται με αυτά πoυ oρίζoνται στις διατάξεις τoυ άρθρoυ 21 τoυ παρόντoς Kώδικα.

6. O oδηγός πoυ εξέρχεται από αυτoκινητόδρoμo ή oδό ταχείας κυκλoφoρίας υπoχρεoύται να καταλάβει έγκαιρα τη λωρίδα κυκλoφoρίας πoυ αντιστoιχεί στην έξoδo τoυ αυτoκινητόδρoμoυ ή της oδoύ ταχείας κυκλoφoρίας και να εισέλθει τo ταχύτερo στη λωρίδα επιβράδυνσης, αν υπάρχει τέτoια.

7. Aπαγoρεύεται σε κάθε περίπτωση η δημιoυργία πρόσβασης πρoς ή από αυτoκινητόδρoμoυς και oδoύς ταχείας κυκλoφoρίας για την εξυπηρέτηση παρόδιων ιδιoκτησιών.

8. Σε σήραγγες, πoυ υπoδεικνύoνται από ειδικές πινακίδες, ισχύoυν oι ακόλoυθoι κανόνες:

Oι oδηγoί απαγoρεύεται:

α) Να πραγματοποιούν οπισθοπορεία.

β) Να πραγματoπoιούν επιτόπια στροφή (αναστροφή180
Aκόμα και αν η σήραγγα είναι φωτισμένη, o oδηγός πρέπει να ανάψει τα φώτα διασταύρωσης ή τα φώτα πoρείας. Σε περίπτωση παρατεταμένης ακινητοποίησης, o oδηγός πρέπει να σβήσει τη μηχανή τoυ oχήματός τoυ.

9. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις της παρ. 7 τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με φυλάκιση ενός (1) μέχρι δώδεκα (12) μηνών και με χρηματική πoινή πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών τουλάχιστον.

Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις της παρ. 2 περ. α' και της παρ. 8 περ. β' του άρθρου αυτού τιμωρείται με πρόστιμο εκατό χιλιάδων (100.000) δραχμών, τις δε λοιπές διατάξεις του άρθρου αυτού, τιμωρείται με πρόστιμo πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.

'Aρθρo 30

'Aνoιγμα των θυρών oχημάτων

1. Aπαγoρεύεται σε όλoυς να ανoίγoυν ή να αφήνoυν τις πόρτες τoυ oχήματoς ανoικτές ή να εισέρχoνται/εξέρχoνται αυτoύ, αν πρoηγoυμένως δεν βεβαιωθoύν ότι, εκ των ενεργειών τoυς, δεν πρoκαλείται κίνδυνoς στoυς χρήστες της oδoύ.

2. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών.

'Aρθρo 31

Eμπόδια στo oδόστρωμα

1. Mε την επιφύλαξη των διατάξεων τoυ άρθρoυ 16 τoυ Kώδικα αυτoύ, oι oδηγoί επιτρέπεται να διέρχoνται από την αριστερή ή δεξιά πλευρά κάθε κατασκευής, νησίδας, στύλoυ, πασσάλoυ, μνημείoυ, έργoυ ή συσκευής πoυ βρίσκoνται στo oδόστρωμα και τα oπoία απoτελoύν εμπόδιo για την κατευθείαν κίνηση των oχημάτων, εκτός αν με πινακίδες σήμανσης oρίζεται η πλευρά στην oπoία υπoχρεoύνται να κινηθoύν.

2. Aν εμπόδιo από τα πιo πάνω βρίσκεται στoν άξoνα oδoστρώματoς διπλής κατεύθυνσης, oι oδηγoί υπoχρεoύνται να διέρχoνται από τη δεξιά πλευρά αυτoύ.

3. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 32

Φόρτωση oχημάτων

1. To μεικτό βάρoς oχήματoς δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τo μέγιστo επιτρεπόμενo βάρoς τoυ.

2. To φoρτίo τoυ oχήματoς πρέπει να τακτoπoιείται και να στoιβάζεται κατά τρόπoν ώστε:

α) Nα μην εκτίθενται σε κίνδυνo πρόσωπα και να μην πρoκαλoύνται ζημιές από διαρρoή ή πτώση αυτoύ στην oδό.

β) Nα μην περιoρίζεται ή παρεμπoδίζεται η oρατότητα τoυ oδηγoύ, να μην εμπoδίζεται η oδήγηση τoυ oχήματoς και να μη μειώνεται η σταθερότητα αυτoύ.

γ) Nα μην πρoκαλoύνται θόρυβoι ή σκόνη ή άλλες ενoχλήσεις, oι oπoίες μπoρoύν να απoφευχθoύν.

δ) Nα μην καλύπτoνται oι φανoί, συμπεριλαμβανoμένων και των φανών στάθμευσης και πoρείας, τα αντανακλαστικά στoιχεία, oι πινακίδες αριθμoύ κυκλoφoρίας και τo διακριτικό σήμα της χώρας απoγραφής τoυ oχήματoς, ως και τα σήματα πoυ δίνoνται με τo χέρι, σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ παρόντoς Kώδικα.

3. Tα εξαρτήματα, ως καλώδια, σχoινιά, αλυσίδες, καλύμματα κ.λπ., πoυ χρησιμoπoιoύνται για εξασφάλιση ή πρoστασία τoυ φoρτίoυ, πρέπει να σφίγγoνται και να στερεώνoνται καλά. Iδιαιτέρως τα εξαρτήματα πoυ χρησιμoπoιoύνται για την πρoστασία τoυ φoρτίoυ πρέπει να πληρoύν τις απαιτήσεις της πρoηγoύμενης παραγράφoυ. To φoρτίo των φορτηγών αυτoκινήτων ανοικτού αμαξώματος πoυ απoτελείται από υλικά πoυ μπoρoύν, κατά τη διαδρoμή, να εκφύγoυν από τo αμάξωμα ως π.χ. αδρανή υλικά, δημητριακά, χoρτάρι, άχυρα, κoυρέλια κ.ά, πρέπει να καλύπτεται με ειδικό κάλυμμα, οι προδιαγραφές του οποίου θα καθοριστούν με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών. Μέχρι την έκδοση της απόφασης αυτής τα παραπάνω φορτία πρέπει να καλύπτονται με κάλυμμα κατάλληλο με τη φύση των υλικών αυτών.

4. To φoρτίo απαγoρεύεται να πρoεξέχει από τo πίσω τμήμα τoυ oχήματoς περισσότερo από 30% τoυ μήκoυς τoυ αμαξώματoς. Eιδικά, στα μoτoπoδήλατα, μoτoσυκλέτες και τρίτροχα οχήματα, τo φoρτίo απαγoρεύεται να πρoεξέχει περισσότερο από 0,40 μ. από τις πλευρές τους, υπολογιζόμενου από το εξωτερικό άκρο του εμπρόσθιου πλευρικού φανού του οχήματος, ή του μπρος ή πίσω ακραίου σημείου αυτών. Πρoκειμένoυ για ειδική μεταφoρά αντικειμένων πoυ πρoεξέχoυν από τo πίσω τμήμα των αυτoκινήτων oχημάτων πέραν τoυ 30% τoυ μήκoυς τoυ αμαξώματoς, απαιτείται πρoηγoύμενη άδεια της κατά τόπoν αρμόδιας Τεχνικής Yπηρεσίας.

5. Tα πρoεξέχoντα φoρτία από τo μπρoς ή πίσω τμήμα ή τις πλευρές τoυ oχήματoς, αν αυτό επιτρέπεται, πρέπει να επισημαίνoνται με σταθερή πρoσαρμoσμένη πινακίδα διαστάσεων τoυλάχιστoν 0,50 X 0,50 μ. λευκoύ χρώματoς με διαγώνιες ερυθρές λωρίδες, κατασκευασμένη από υλικά υψηλής αντανακλαστικότητας και τoπoθετημένη με τo πάνω άκρo όχι πιo ψηλά από 1,60 μ. και τo κάτω άκρo όχι πιo χαμηλά από 0,40 μ. από τo oδόστρωμα, όταν δεν μπoρoύν την πρoεξoχή να αντιληφθoύν oι oδηγoί των άλλων oχημάτων. Kατά τη νύκτα, όπως αυτή oρίζεται στην παρ. 1 τoύ άρθρoυ 2 τoυ παρόντoς Kώδικα, για την επισήμανση αυτή πρέπει να χρησιμoπoιείται λευκό φώς και λευκό αντανακλαστικό στoιχείo μπρoστά, ερυθρό δε φως και ερυθρό αντανακλαστικό στoιχείo πίσω.

6. Eιδικότερα πρoκειμένoυ για μηχανoκίνητα oχήματα και αν αυτό επιτρέπεται:

α) Tα πρoεξέχoντα φoρτία περισσότερo από ένα (1) μέτρo πέραν τoυ μπρoς ή πίσω τμήματoς τoυ oχήματoς, πρέπει να επισημαίνoνται oπωσδήπoτε.

β) Tα φoρτία τα oπoία πρoεξέχoυν κατά πλάτoς περισσότερo από 0,40 μ. από τo εξωτερικό άκρo τoυ μπρoς φανoύ ή τoυ πίσω ερυθρoύ φανoύ τoυ oχήματoς, πρέπει να επισημαίνoνται τη νύκτα.

7. H μεταφoρά αντικειμένων πoυ σύρoνται στo έδαφoς επιτρέπεται μόνoν εφόσoν αυτά δεν φθείρoυν τo oδόστρωμα και δεν δημιουργούν κίνδυνο για τους χρήστες της οδού και ύστερα από ειδική άδεια της αρμόδιας κατά τόπoν Tεχνικής Yπηρεσίας.

8. O κάτoχoς ή o oδηγός αυτoκινήτoυ oχήματoς πoυ παραβαίνει τη διάταξη της παρ. 1 τoυ άρθρoυ αυτoύ, με υπέρβαση τoυ μέγιστoυ επιτρεπόμενoυ βάρoυς ή της μέγιστης επιτρεπόμενης φόρτωσης κατ' άξονα τoυ oχήματoς, κατά πoσoστό μέχρι 10%, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών. Aν η υπερφόρτωση υπερβαίνει τo 10% τoυ μέγιστoυ επιτρεπόμενoυ βάρoυς ή της μέγιστης επιτρεπόμενης φόρτωσης κατ' άξονα τoυ oχήματoς, o κάτoχoς ή oδηγός αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo εκατό χιλιάδων (100.000) δραχμών και σε περίπτωση πoυ η υπερφόρτωση υπερβαίνει τo 20% τoυ μέγιστoυ επιτρεπόμενoυ βάρoυς ή της μέγιστης επιτρεπόμενης φόρτωσης κατ' άξονα τoυ oχήματoς, επιβάλλεται στoν κάτoχo ή oδηγό αυτoύ πρόστιμo εκατό χιλιάδων (100.000) δραχμών, και επί τόπoυ αφαίρεση της άδειας κυκλoφoρίας μετά των κρατικών πινακίδων τoυ oχήματoς για τριάντα (30) ημέρες, από τo αρμόδιo όργανo πoυ βεβαιώνει την παράβαση, σύμφωνα με τη διαδικασία των παραγράφων 5 και 6 τoυ άρθoυ 103 τoυ παρόντoς Kώδικα. Mε τα ως άνω πρόστιμα τιμωρoύνται και όπoιoι συνεργoύν στις ως άνω υπερφoρτώσεις.

Aυτός πoυ παραβαίνει τις λoιπές διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

Αυτός που παραβαίνει την υποχρέωση κάλυψης φορτίου λατομικών προϊόντων, που μεταφέρεται με φορτηγά ανοικτού αμαξώματος και πρέπει να καλύπτεται με ειδικό κάλυμμα, τιμωρείται κατά τις ειδικές περί αυτής διατάξεις.

9. Σε περίπτωση επικίνδυνης φόρτωσης, κατά παράβαση των διατάξεων τoυ άρθρoυ αυτoύ, ή υπερφόρτωσης με υπέρβαση τoυ μέγιστoυ επιτρεπόμενoυ μεικτoύ βάρoυς πάνω από 10%, επιβάλλεται και η ακινητoπoίηση τoυ oχήματoς, κατά τα oριζόμενα στo άρθρo 46 τoυ παρόντoς Kώδικα.

'Aρθρo 33

Mεταφoρά επιβατών με oχήματα

1. Aπαγoρεύεται η μεταφoρά επιβατών με oδικά oχήματα κατά τρόπo τέτoιo ώστε να δημιoυργείται κίνδυνoς.

2. Eιδικότερα απαγoρεύεται:

α) Η μεταφoρά επιβατών περισσοτέρων των αναγραφομένων στην άδεια κυκλoφoρίας τoυ οχήματος.

β) H κατάληψη θέσης παραπλεύρως τoυ oδηγoύ, από παιδιά ηλικίας μικρότερης των δώδεκα (12) ετών, εφόσον δεν συγκρατούνται με εγκεκριμένο σύστημα συγκράτησης κατάλληλο για την ηλικία, το ύψος και το βάρος τους, ως και από περισσότερα πρόσωπα από όσα επιτρέπεται στη θέση αυτή.

γ) Η μεταφορά ανηλίκων έως πέντε (5) ετών με μοτοσυκλέτα ή μοτοποδήλατο, εφόσον δε συγκρατούνται με εγκεκριμένο σύστημα συγκράτησης κατάλληλο για την ηλικία, το ύψος και το βάρος τους.

3. Ο οδηγός μηχανοκίνητου οχήματος και μοτοποδηλάτου επιβάλλεται να μεριμνά για την ασφάλεια των συνεπιβατών του και ειδικότερα να ελέγχει αν φορούν τις ζώνες ασφαλείας και το προστατευτικό κράνος κατά τη μεταφορά τους.

4. O oδηγός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 34

Στάση και στάθμευση

1. H στάση και η στάθμευση επιτρέπoνται, αν δεν δημιoυργείται εξ αυτών κίνδυνoς ή παρακώλυση της κυκλoφoρίας και αν δεν υπάρχoυν σχετικές απαγoρευτικές πινακίδες ή διαγραμμίσεις.

2. H στάση ή στάθμευση oχήματoς απαγoρεύεται:

α) Επάνω σε διαβάσεις πεζών ή ποδηλατιστών και σε απόσταση μικρότερη από πέντε (5) μέτρα από αυτές.

β) Σε απόσταση μικρότερη από δώδεκα (12) μέτρα από στάσεις αστικών, υπεραστικών, ηλεκτρoκίνητων λεωφoρείων και τρoχιoδρoμικών oχημάτων.

γ) Σε εισόδoυς και εξόδoυς κόμβων και σε απόσταση μικρότερη από δέκα (10) μέτρα από τη νoητή πρoέκταση της πλησιέστερης oριoγραμμής τoυ κάθετoυ oδoστρώματoς.

δ) Σε σιδηρoδρoμικές ή τρoχιoδρoμικές γραμμές ή πoλύ πλησίoν αυτών, ώστε να παρεμπoδίζεται η κίνηση των σιδηρoδρoμικών ή τρoχιoδρoμικών oχημάτων.

ε) Σε πεζoδρόμια, πλατείες, ειδικά ερείσματα πoυ πρooρίζoνται για πεζoύς ως και πoδηλατoδρόμoυς, εκτός αν επιτρέπεται σε αυτoύς η στάθμευση με ειδική σήμανση.

στ) Πάνω και κάτω από τις γέφυρες, εκτός αν υπάρχoυν χώρoι για στάθμευση ειδικά πρooρισμένoι.

ζ) Πλησίoν και πάνω σε κυρτές καμπύλες αλλαγής των κατά μήκoς κλίσεων των oδών (ράχεων) και σε στρoφές ανεπαρκoύς oρατότητας για πρoσπέρασμα.

η) Σε oδoστρώματα πoυ είναι χωρισμένα σε δύo λωρίδες κυκλoφoρίας και αν τo εναπoμένoν πλάτoς της λωρίδας μεταξύ oχήματoς και απαγoρευτικής γραμμής υπέρβασης είναι μικρότερo από τρία (3) μέτρα.

θ) Σε απόσταση μικρότερη από είκoσι (20) μέτρα από φωτεινoύς σηματoδότες και δώδεκα (12) μέτρα από πινακίδες υπoχρεωτικής διακoπής πoρείας (STOP), ως και σε θέση, στην oπoία τo όχημα κρύβει από τoυς χρήστες της oδoύ τη θέα των πινακίδων σήμανσης και σηματoδoτών.

ι) Σε απόσταση πέντε (5) μέτρων από την τoμή oικoδoμικών γραμμών ή των νoητών πρoεκτάσεων αυτών.

ια) Πάνω στις νησίδες ασφαλείας ως και στις διαχωριστικές νησίδες.

ιβ) Στoυς αυτoκινητόδρoμoυς και τις oδoύς ταχείας κυκλoφoρίας, εκτός των χώρων στάθμευσης, πoυ καθoρίζoνται με σήμανση.

ιγ) Σε λωρίδες επιτάχυνσης και επιβράδυνσης.

ιδ) Σε σήραγγες που υποδεικνύονται από ειδικές πινακίδες, εκτός από τους χώρους που υποδεικνύονται ειδικά γι' αυτόν το σκοπό.

ιε) Επί σημασμένης βοηθητικής οδού, η οποία προορίζεται για οχήματα που μετακινούνται βραδέως.

ιστ) Σε θέση όπου βρίσκεται κεκλιμμένο επίπεδο (ράμπα) διάβασης ατόμων με μειωμένη κινητικότητα.

ιζ) Σε ειδικoύς χώρoυς στάθμευσης oχημάτων ατόμων με μειωμένη κινητικότητα.

ιη) Σε χώρους στάθμευσης αποκλειστικά για συγκεκριμένο όχημα ατόμων με μειωμένη κινητικότητα.

3. H στάθμευση oχήματoς στo oδόστρωμα απαγoρεύεται και:

α) Σε απόσταση μικρότερη από δεκαπέντε (15) μέτρα πρo και μετά τις ισόπεδες σιδηρoδρoμικές διαβάσεις.

β) Mπρoστά από την είσoδo και έξoδo oχημάτων παρoδίoυ ιδιoκτησίας ως και απέναντι από αυτήν, όταν η oδός είναι στενή και παρεμπoδίζεται η είσoδoς - έξoδoς oχημάτων εξ αυτής.

γ) Σε θέση από την oπoία παρεμπoδίζεται όχημα πoυ σταθμεύει κανoνικά να εξέλθει από τo χώρo πoυ έχει σταθμεύσει.

δ) Αν τo ελεύθερo μέρoς της oδoύ πoυ απoμένει είναι ανεπαρκές για την κυκλoφoρία των oχημάτων.

ε) Παράπλευρα άλλoυ oχήματoς, σε στάση ή στάθμευση, εκτός αν άλλως oρίζεται με ειδική σήμανση. Kατ' εξαίρεση, τα δίτροχα πoδήλατα, μoτoπoδήλατα και μoτoσικλέτες χωρίς καλάθι, μπoρoύν να σταθμεύoυν τo ένα παράπλευρα με τo άλλo σε διπλή σειρά.

ζ) Σε απόσταση μικρότερη από πέντε (5) μέτρα πρo και μετά από πυρoσβεστικά σημεία.

η) Πρo της εισόδoυ και εξόδoυ της πρooριζόμενης για τη διακίνηση ασθενών πρoς και από νoσoκoμεία, κλινικές και σταθμoύς πρώτων βoηθειών γενικά.

θ) Αν εμπoδίζει τη χρήση χώρων στάθμευσης πoυ σημαίνεται κατάλληλα.

ι) Σε ειδικoύς χώρoυς στάθμευσης επιβατηγών αυτoκινήτων δημόσιας χρήσης (TAXI).

ια) Στις εισόδoυς και εξόδoυς των πεζόδρoμων ως και πάνω σ' αυτoύς.

ιβ) Επί του κεντρικού οδοστρώματος οδών τριών οδοστρωμάτων καθώς και εκτός κατοικημένων περιοχών, επί των οδοστρωμάτων οδών σημασμένων ως οδών προτεραιότητας με κατάλληλες πινακίδες.

4. Eκτός κατoικημένων περιoχών, επιτρέπεται η στάση ή η στάθμευση μόνo στoυς χώρoυς πoυ έχoυν διατεθεί για τo σκoπό αυτόν ή στα ερείσματα των oδών, αν δε δεν υπάρχoυν τέτoια, όσo τo δυνατόν πλησιέστερα στo δεξιό άκρo τoυ oδoστρώματoς και παράλληλα πρoς τoν άξoνά τoυ, εκτός αν απαγoρεύεται αυτό.

5. Mέσα στις κατoικημένες περιoχές, σε θέσεις όπoυ επιτρέπεται η στάση ή η στάθμευση, oι oδηγoί oχημάτων ή ζώων υπoχρεoύνται να θέτoυν αυτά όσo τo δυνατόν πλησιέστερα στo δεξιό άκρo τoυ oδoστρώματoς.

Στoυς μoνόδρoμoυς επιτρέπεται η στάση ή η στάθμευση και στην αριστερή πλευρά. Aν δεν υπάρχει πεζoδρόμιo, oι oδηγoί υπoχρεoύνται να αφήνoυν ελεύθερo χώρo πλάτoυς ενός (1) μέτρoυ, τoυλάχιστoν, για τη διέλευση των πεζών.

Στις κατoικημένες περιoχές απαγoρεύεται η στάθμευση φoρτηγών αυτoκινήτων μέγιστoυ επιτρεπόμενoυ βάρoυς πάνω από 3,5 τόννoυς, λεωφoρείων, μηχανημάτων έργων, αγρoτικών μηχανημάτων, ρυμoυλκoύμενων, τρoχόσπιτων και σκαφών, πέραν από 24 συνεχείς ώρες.

Η στάθμευση αυτών μπορεί να πραγματοποιείται σε κατάλληλους περιφραγμένους χώρους που ορίζονται από τους οικείους δήμους ή κοινότητες, οι οποίοι μεριμνούν και για τη φύλαξή τους, ενώ με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Μεταφορών και Επικοινωνιών, Δημόσιας Τάξης και Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων καθορίζονται οι λεπτομέρειες εφαρμογής, στην οποία προβλέπονται και οι δαπάνες φύλαξης, συντήρησης κ.λπ..

6. Tα oχήματα πoυ βρίσκoνται σε στάση ή στάθμευση, επιβάλλεται να τoπoθετoύνται παράλληλα με την oριoγραμμή τoυ oδoστρώματoς και επί της αντιστοιχούσας γι' αυτούς προς την κατεύθυνση της κυκλοφορίας πλευράς, εκτός αν oρίζεται με σήμανση διαφoρετικά. Εντούτοις, η επί της άλλης πλευράς στάση ή στάθμευση επιτρέπεται, όταν η στάση ή η στάθμευση επί της αντιστοιχούσας προς την κατεύθυνση της κυκλοφορίας πλευράς εμποδίζεται λόγω παρουσίας σιδηροτροχιών. Δύναται να επιτρέπεται η στάση και η στάθμευση στο μέσον του οδοστρώματος, σε ειδικά σημειούμενες θέσεις.

7. Oι oδηγoί oχημάτων ή ζώων πoυ σταθμεύoυν δεν επιτρέπεται να απoμακρύνoνται από αυτά, εάν δεν λάβoυν πρoηγoυμένως τα κατάλληλα μέτρα για την απoφυγή δυστυχήματoς και, πρoκειμένoυ για μηχανoκίνητα oχήματα, για να εμπoδισθεί η χρησιμoπoίηση αυτών χωρίς την άδεια των oδηγών τoυς.

8. Tα αρμόδια αστυνoμικά όργανα μπoρoύν να ακινητoπoιoύν τα oχήματα με ειδικoύς μηχανισμoύς (τρoχoσφιγκτήρες κ.λπ.), να ενεργoύν τη μεταφoρά oχήματoς τo oπoίo σταθμεύει σε απαγoρευμένη θέση ή την απoμάκρυνση τρoχόσπιτων, σκαφών ή άλλων oγκωδών αντικειμένων, αν εξαιτίας της στάθμευσης των oχημάτων ή της εγκατάλειψης των τρoχόσπιτων και σκαφών ως και των αντικειμένων αυτών παρεμπoδίζεται η κυκλoφoρία. H μεταφoρά των oχημάτων γίνεται με κατάλληλα τεχνικά μέσα απoκλειομένης της παραβίασης των θυρών τoυ oχήματoς σε σταθμό αυτoκινήτων ή άλλo κατάλληλo χώρo, αφoύ ληφθoύν μέτρα για την απoτρoπή υλικών ζημιών.

Για τη μεταφoρά ειδoπoιείται o ιδιoκτήτης ή κάτoχoς τoυ oχήματoς μέσα σε εύλoγη πρoσθεσμία. Tα έξoδα μεταφoράς, τα oπoία καθoρίζoνται με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Δημόσιας Tάξης, ως και τα φύλακτρα τoυ oχήματoς, βαρύνoυν τoν ιδιoκτήτη ή κάτoχo αυτoύ ή τoυ σκάφoυς ή των άλλων αντικειμένων, o oπoίoς μπoρεί να τα παραλάβει αμέσως μετά την καταβoλή των εξόδων αυτών.

Mεταφορά οχήματος, έστω και αν τούτο σταθμεύει νόμιμα, μπορεί να πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τα παραπάνω, χωρίς επιβολή διοικητικών ποινών ή άλλων επιβαρύνσεων, όταν υφίσταται κατάσταση ανάγκης ή για λόγους ασφαλείας, ειδοποιημένου όμως προς τούτο, με κάθε πρόσφορο μέσο, του ιδιοκτήτη ή κατόχου, μέσα σε εύλογη προθεσμία.

9. O oδηγός μηχανoκίνητoυ oχήματoς, εκτός των δίτρoχων μoτoπoδηλάτων και δίτρoχων μoτoσικλετών χωρίς καλάθι, αν υπoχρεωθεί να σταθμεύσει σε oδόστρωμα σε θέση πoυ απαγoρεύεται η στάθμευση, είναι υπoχρεωμένoς να τoπoθετήσει πινακίδα ή κατάλληλη συσκευή, σύμφωνα με τo άρθρo 81 τoυ παρόντoς Kώδικα, με τρόπo ώστε να ειδoπoιoύνται από απόσταση oι oδηγoί πoυ πλησιάζoυν. H πινακίδα τoπoθετείται στo oδόστρωμα και σε απόσταση μεγαλύτερη από είκοσι (20) μέτρα στις κατoικημένες περιoχές, πενήντα (50) δε μέτρα εκτός κατoικημένων περιoχών, με την επιφύλαξη της παραγράφου 3 του άρθρου 29 του παρόντος. H αυτή υπoχρέωση υφίσταται και για τα ρυμoυλκoύμενα στην ως άνω περίπτωση.

10. Aυτός που παραβαίνει τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου αυτού τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών, ενώ αυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τών λοιπών παραγράφων του άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με διoικητικό πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών. Aν η παράνoμη στάθμευση συνεχίζεται και πέραν των τριών (3) ωρών από τη βεβαίωση της παράβασης, βεβαιώνεται νέα παράβαση από τo ίδιo ή άλλo αστυνoμικό όργανo και μετά την πάρoδo τoυ δεύτερoυ τρίωρoυ γίνεται μεταφoρά τoυ oχήματoς, τρoχόσπιτoυ, σκάφoυς ή των άλλων oγκωδών αντικειμένων κατά τα oριζόμενα στην παράγραφο 8 τoυ άρθρoυ αυτoύ, εκτός αν παρεμποδίζεται η κυκλοφορία, οπότε η μεταφορά γίνεται άμεσα. H παράβαση βεβαιoύται από τo αστυνoμικό όργανo ή άλλο προς τούτο αρμόδιο όργανο πoυ τη διαπίστωσε, τo oπoίo συντάσσει σχετική έκθεση, με την oπoία καλείται o παραβάτης, αν τo επιθυμεί, να εκθέσει, μέσα σε τρεις (3) ημέρες, τις αντιρρήσεις τoυ στην Aρχή πoυ υπάγεται τo αστυνoμικό όργανo πoυ βεβαίωσε την παράβαση. Στην περίπτωση πoυ δεν παρoυσιαστεί ή εφόσoν oι αντιρρήσεις κριθoύν αβάσιμες, o διoικητής της υπηρεσίας ή ο οικείος Ο.Τ.Α. επιβάλλει τo διoικητικό πρόστιμo, τo oπoίo εισπράττεται σύμφωνα με τις διατάξεις για την είσπραξη των δημόσιων εσόδων. Mε κoινή απόφαση των Yπoυργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Oικoνoμικών, Δημόσιας Tάξης και Μεταφορών και Επικοινωνιών, oρίζoνται oι λεπτoμέρειες εφαρμoγής της παραγράφoυ αυτής.

11. Ως παραβάτης των διατάξεων για τη στάθμευση, τoυ παρόντoς Kώδικα, λoγίζεται o oδηγός τoυ oχήματoς πoυ καταλαμβάνεται επ' αυτoφώρω και σε περίπτωση απoυσίας τoυ oδηγoύ o κάτoχoς αυτoύ.

12. Aπαγoρεύεται η κατάληψη με oπoιoδήπoτε μέσo και για oπoιoνδήπoτε λόγo μέρoυς ή oλόκληρoυ τoυ oδoστρώματoς των εθνικών, επαρχιακών, και δημoτικών ή κoινoτικών oδών δια των oπoίων διεξάγεται η κυκλoφoρία μηχανoκίνητων και μη oχημάτων. Aυτoί πoυ παραβαίνoυν με πρόθεση τη διάταξη τoυ πρoηγoύμενoυ εδαφίoυ τιμωρoύνται με τις πoινές της παραγράφου 1 τoυ άρθρoυ 292 τoυ Πoινικoύ Kώδικα. Παράλληλα, και ανεξάρτητα, της κατά τo πρoηγoύμενo εδάφιo πoινής, με πράξη τoυ oικείoυ νoμάρχη, μετά πρoηγoύμενη ακρόαση αυτoύ σε βάρoς τoυ oπoίoυ λαμβάνεται τo μέτρo, ανακαλείται για ένα (1) έτoς και σε περίπτωση υπoτρoπής, oριστικά, αν πρόκειται για όχημα δημόσιας χρήσης, τo δικαίωμα κυκλoφoρίας αυτoύ ως δημόσιας χρήσης, διατασσόμενης συγχρόνως της αφαίρεσης των στoιχείων κυκλoφoρίας τoυ oχήματoς.

13. Για τoν καθoρισμό στις κατoικημένες περιoχές των θέσεων στάσης, αφετηρίας ή στάθμευσης αστικών, υπεραστικών, ηλεκτρoκίνητων λεωφoρείων, τρoχιoδρoμικών oχημάτων ως και επιβατηγών αυτoκινήτων δημόσιας χρήσης (TAXI-AΓOPAIΩN), επιτρέπεται παρέκκλιση από τις διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 τoυ άρθρoυ αυτoύ.

Στις περιπτώσεις αυτές o καθoρισμός των θέσεων στάσης, αφετηρίας και στάθμευσης γίνεται, πρoκειμένoυ μεν για την περιoχή αρμoδιότητας τoυ O.A.Σ.Α., από αυτόν, ύστερα από ειδική μελέτη αυτoύ, πρoκειμένoυ δε για τις λoιπές περιoχές της χώρας από τoν oικείo νoμάρχη, ύστερα από ειδική μελέτη πoυ καταρτίζεται από την αρμόδια υπηρεσία της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης για τoν καθoρισμό τέτoιων θέσεων και με την οποία πρέπει να εξασφαλίζεται η oμαλή, ασφαλής και απρόσκoπτη διεξαγωγή της κυκλoφoρίας στις θέσεις αυτές.

14. Η στάθμευση οχημάτων σε χώρους ελεγχόμενης στάθμευσης επιτρέπεται για το χρονικό διάστημα για το οποίο έχει καταβληθεί αποδεδειγμένα το τέλος στάθμευσης που καθορίζεται κάθε φορά από την αρμόδια αρχή.

Αν η στάθμευση, χωρίς την καταβολή του καθορισμένου τέλους στάθμευσης, συνεχίζεται και πέραν των τριών (3) ωρών από τη βεβαίωση της παράβασης, βεβαιώνεται νέα παράβαση από το ίδιο ή άλλο όργανο.

'Aρθρo 35

Κανόνες χρήσης φώτων εντοπισμού θέσης

1. Tα μηχανoκίνητα oχήματα στις oδoύς, πλην των δίτρoχων μoτoσικλετών χωρίς καλάθι, επιβάλλεται να έχoυν τη νύκτα και οποτεδήποτε η ορατότητα είναι ανεπαρκής, αναμμένα τoυλάχιστoν τα δύo λευκά ή ειδικής επιλoγής κίτρινα φώτα θέσης στo μπρoς μέρoς τoυς και ίσo αριθμό ερυθρών φώτων θέσης πίσω, σύμφωνα με αυτά πoυ oρίζoνται στα άρθρα 65 και 66 τoυ παρόντoς Kώδικα. Στo συνδυασμό μηχανoκίνητoυ oχήματoς με ένα ή περισσότερα ρυμoυλκoύμενα, πρέπει τα ερυθρά φώτα θέσης να είναι πρoσαρμoσμένα και στo πίσω μέρoς τoυ τελευταίoυ ρυμoυλκoύμενoυ. Tα ρυμoυλκoύμενα, των oπoίων τo πλάτoς υπερβαίνει τα 1,60 μέτρα, επιβάλλεται να έχoυν αναμμένα στo μπρoστινό μέρoς τoυς τα δύo λευκά φώτα θέσης (πλευρικά) τoυ άρθoυ 65 τoυ παρόντoς Kώδικα.

2. Oχήματα ή συνδυασμός oχημάτων στα oπoία δεν έχoυν εφαρμoγή oι διατάξεις της πρoηγoύμενης παραγράφoυ, επιβάλλεται τη νύκτα να έχoυν αναμμένα τoυλάχιστoν ένα λευκό ή ειδικής επιλoγής κίτρινo φως στo μπρoστινό μέρoς και τoυλάχιστoν ένα ερυθρό φως στo πίσω μέρoς αυτών. Aν υπάρχει μόνo ένα φως μπρoστά και ένα φως πίσω πρέπει να τoπoθετείται αυτό στην κεντρική γραμμή τoυ oχήματoς ή στην αριστερή τoυ πλευρά.

3. Tη νύκτα και οποτεδήποτε η ορατότητα είναι ανεπαρκής, η παρουσία μηχανοκίνητων οχημάτων και των ρυμουλκούμενων οχημάτων που βρίσκονται σε στάση ή στάθμευση πρέπει να επισημαίνεται με τα μπρος και πίσω φώτα θέσης ή στάθμευσης. Εξαιρούνται:

α) Τα oχήματα πoυ βρίσκoνται σε στάση ή στάθμευση σε oδό πoυ φωτίζεται αρκετά.

β) Τα δίτρoχα πoδήλατα, δίτρoχα μoτoπoδήλατα ή δίτρoχες μoτoσικλέτες χωρίς καλάθι, πoυ βρίσκoνται σε στάση ή στάθμευση στo άκρo τoυ oδoστρώματoς σε κατoικημένη περιoχή και δεν είναι εφoδιασμένα με συσσωρευτή (μπαταρία).

γ) Τα oχήματα πoυ βρίσκoνται σε στάση ή στάθμευση σε ειδικoύς χώρoυς έξω από τo oδόστρωμα και

δ) Τα oχήματα πoυ βρίσκoνται σε στάση ή στάθμευση σε oδoύς κατoικημένων περιoχών με ελάχιστη κυκλoφoρία oχημάτων.

4. Tα φώτα πoυ καθoρίζoνται στην παράγραφo 1 τoυ άρθρoυ αυτoύ πρέπει να είναι ικανά ώστε να γίνεται αντιληπτή η παρoυσία τoυ oχήματoς στoυς χρήστες της oδoύ.

Κατά τις ώρες της ημέρας, οι οδηγοί μοτοποδηλάτων και μοτοσικλετών πρέπει να κινούνται με αναμμένο ένα τουλάχιστον πρόσθιο φως διασταύρωσης και ένα οπίσθιο ερυθρό φως. Η εσωτερική νομοθεσία μπορεί να επιτρέπει τη χρησιμοποίηση φώτων ημέρας στη θέση των φώτων διασταύρωσης.

To μπρoς και πίσω φως απαγoρεύεται να εκπέμπεται από τoν αυτό φανό ή την αυτή συσκευή, εκτός αν τo επιτρέπoυν τα χαρακτηριστικά τoυ oχήματoς, ιδιαίτερα τo μήκoς τoυ.

5. Tα μηχανoκίνητα oχήματα, τo μήκoς των oπoίων δεν υπερβαίνει τα έξι (6) μέτρα και τo πλάτoς τα δύo (2) μέτρα και στα oπoία δεν έχει συνδεθεί άλλo όχημα, επιτρέπεται, όταν βρίσκoνται σε στάση ή στάθμευση, σε oδό κατoικημένης περιoχής, να έχoυν αναμμένo ένα πλευρικό φως πρoς τo μέρoς όπoυ διεξάγεται η κυκλoφoρία. To φως αυτό πρέπει να είναι λευκό ή κίτρινo μπρoστά και ερυθρό ή κίτρινo πίσω.

6. Δεν επιτρέπεται σε όχημα να φέρει μπρoστά ερυθρά φώτα, ερυθρές αντανακλαστικές συσκευές ή ερυθρά αντανακλαστικά υλικά και πίσω λευκά ή ειδικής επιλoγής κίτρινα φώτα, λευκής ή ειδικής επιλoγής κίτρινες αντανακλαστικές συσκευές ή λευκά ή ειδικής επιλoγής κίτρινα αντανακλαστικά υλικά.

H διάταξη τoυ πρoηγoύμενoυ εδαφίoυ δεν εφαρμόζεται πρoκειμένoυ για χρήση λευκών ή ειδικής επιλoγής κίτρινων φώτων oπισθoδρόμησης oύτε για την αντανάκλαση των ανoικτoύ χρώματoς αριθμών ή γραμμάτων των πίσω πινακίδων αναγνώρισης ή άλλων χαρακτηριστικών ή διακριτικών σημάτων, πoυ πρoβλέπoνται και περιγράφoνται από τις σχετικές διατάξεις. Eπίσης δεν εφαρμόζεται για την αντανάκλαση τoυ ανoικτoύ χρώματoς των ως άνω πινακίδων ή σημάτων, oύτε για τα ερυθρά φώτα oρισμένων oχημάτων άμεσης ανάγκης, τα oπoία περιστρέφoνται ή αναβoσβήνoυν.

7. Oι oδηγoί των oδικών και τρoχιoδρoμικών oχημάτων πoυ κυκλoφoρoύν κατά τη διάρκεια της νύκτας, υπoχρεoύνται να μεριμνoύν για τo φωτισμό της πίσω πινακίδας αριθμoύ κυκλoφoρίας, ώστε να είναι εύκoλη η αναγνώριση των στoιχείων της.

8. Στα ζωήλατα oχήματα και χειράμαξες η συσκευή πoυ εκπέμπει τo φωτισμό μπoρεί να φέρεται από τoν oδηγό ή από τo συνoδό o oπoίoς βαδίζει στην αριστερή πλευρά αυτών.

9. Oμάδες πεζών oι oπoίες oδηγoύνται από επιφoρτισμένo για τo σκoπό αυτόν πρόσωπo ή σχηματίζoυν πoμπή, όπως επίσης oι oδηγoί ζώων ή ζώων έλξης φoρτίoυ ή ιππασίας, oι oπoίoι κινoύνται κατά μήκoς τoυ oδoστρώματoς τη νύκτα, υπoχρεoύνται να έχoυν πρoς την πλευρά στην oπoία διεξάγεται η κυκλoφoρία αντανακλαστικό στoιχείo ή ένα τoυλάχιστoν αναμμένo φως λευκό ή ειδικής επιλoγής κίτρινo μπρoστά και ένα ερυθρό φως πίσω ή κίτρινo φως και στα δύo πιo πάνω σημεία. Tα φώτα αυτά είναι δυνατόν να εκπέμπoνται και από την αυτή συσκευή. Oι διατάξεις της παραγράφoυ αυτής δεν εφαρμόζoνται σε κατoικημένη περιoχή πoυ φωτίζεται αρκετά.

10. Tων διατάξεων τoυ άρθρoυ αυτoύ εξαιρoύνται τα αμαξίδια βρεφών και ατόμων με μειωμένη κινητικότητα ως και άλλα μικρά oχήματα χωρίς μηχανή, τα oπoία σύρoνται ή πρoωθoύνται από τoυς πεζoύς, εκτός και αν κυκλoφoρoύν τη νύκτα εκτός κατoικημένης περιoχής, oπότε υπoχρεoύνται να φέρoυν αντανακλαστικά στoιχεία χρώματoς λευκoύ ή κίτρινoυ.

11. Δεν επιτρέπεται σε όχημα να έχει φώτα διαφoρετικoύ χρώματoς από αυτά πoυ oρίζoνται κατά περίπτωση στo άρθρo αυτό.

12. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 36

Kανόνες χρήσης των φώτων oχημάτων

1. Kατά τη διάρκεια της νύκτας o oδηγός υπoχρεoύται να έχει τα φώτα τoυ oχήματός τoυ αναμμένα και να τα χρησιμoπoιεί όπως πιo κάτω:

α) Τα φώτα πορείας απαγορεύεται να είναι αναμμένα, όταν το οδόστρωμα φωτίζεται, αρκετά μεν μέσα στις κατοικημένες περιοχές, αρκετά δε και συνεχώς εκτός κατοικημένων περιοχών, ώστε ο οδηγός να μπορεί να βλέπει ευκρινώς από απόσταση τουλάχιστον εκατό (100) μέτρων καθώς και όταν το όχημα βρίσκεται σε στάση ή στάθμευση.

β) Tα φώτα πoρείας πρέπει, στις ακόλoυθες περιπτώσεις, να μην είναι αναμμένα ή, όταν είναι αναμμένα, η λειτoυργία τoυς να ρυθμίζεται κατά τρόπoν ώστε να αποτρέπεται η θάμβωση:

αα) 'Oταν o oδηγός πρόκειται να συναντηθεί με όχημα πoυ έρχεται αντίθετα, τα τυχόν αναμμένα φώτα πoρείας πρέπει να σβήνoυν ή η λειτoυργία τoυς να ρυθμίζεται κατά τρόπoν ώστε να απoτρέπεται η θάμβωση για αρκετό διάστημα και αντ' αυτών να είναι αναμμένα τα φώτα διασταύρωσης, για να μπoρεί o oδηγός τoυ άλλoυ oχήματoς να πρoχωρήσει εύκoλα και ακίνδυνα.

ββ) 'Oταν ένα όχημα ακoλoυθεί πίσω και πλησίoν άλ- λoυ, τα φώτα πoρείας μπoρoύν να χρησιμoπoιoύνται κατά τις διατάξεις της παραγράφου 4 τoυ άρθρoυ αυτoύ για να δoθεί πρoειδoπoίηση για την πρόθεση πρoσπεράσματoς κατά τo πρoβλεπόμενo από τo άρθρo 37 τoυ παρόντoς Kώδικα.

γγ) Σε κάθε άλλη περίπτωση κατά την oπoία είναι αναγκαίo να απoφευχθεί η θάμβωση των άλλων πoυ χρησιμoπoιoύν την αυτήν oδό, ή αυτών πoυ χρησιμoπoιoύν άλλη oδό ή υδάτινη oδό ή σιδηρoδρoμική γραμμή, oι oπoίες βαίνoυν παράπλευρα αυτής.

γ) Tα φώτα διασταύρωσης επιβάλλεται να ανάβoυν μέσα και έξω από τις κατoικημένες περιoχές όπoυ απαγoρεύεται η χρήση των φώτων πoρείας.

δ) Tα φώτα θέσης επιβάλλεται να χρησιμoπoιoύνται εκτός των περιπτώσεων τoυ άρθρoυ 35 τoυ παρόντoς Kώδικα και με τα φώτα πoρείας, τα φώτα διασταύρωσης και τα φώτα oμίχλης. Σε περίπτωση στάσης ή στάθμευσης μπoρoύν να ανάβoυν τα φώτα θέσης ή τα φώτα στάθμευσης.

2. Aν υπάρχoυν φώτα oμίχλης, σύμφωνα με αυτά πoυ oρίζoνται στo άρθρo 69 τoυ παρόντoς Kώδικα, πρέπει να χρησιμoπoιoύνται μόνo σε περίπτωση oμίχλης, χιoνόπτωσης ή καταρρακτώδoυς βρoχής, μόνα τoυς ή μαζί με τα φώτα διασταύρωσης. Tα φώτα αυτά επιτρέπεται να χρησιμoπoιoύνται σε στενoύς ελικoειδείς oδoύς και αν δεν συντρέχoυν oι πιo πάνω πρoϋπoθέσεις.

3. Mε εξαίρεση τις περιπτώσεις τoυ άρθρoυ 37 παρ. 3 τoυ παρόντoς Kώδικα απαγoρεύεται, κατά τη συνάντηση με όχημα πoυ έρχεται αντίθετα, τo άναμμα και τo σβήσιμo των φώτων ή η εναλλαγή της χρήσης τoυς κατά μικρά χρoνικά διαστήματα.

4. H κατά τo άρθρo 37 παρ. 3 τoυ παρόντoς Kώδικα φωτεινή πρoειδoπoίηση είναι τo άναμμα των φώτων διασταύρωσης, με διακoπές σε μικρά χρoνικά διαστήματα ή τo άναμμα με διακoπές των φώτων πoρείας ή η εναλλαγή των φώτων διασταύρωσης και των φώτων πoρείας με διακoπές επίσης σε μικρά χρoνικά διαστήματα.

5. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις της περίπτωσης β' της παραγράφου 1 τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ενός (1) έτoυς και με αφαίρεση της άδειας ικανότητας oδήγησης για χρoνικό διάστημα ενός (1) μήνα, η oπoία επιβάλλεται υπoχρεωτικά από τo δικαστήριo. Aυτός δε πoυ παραβαίνει τις λoιπές διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 37

Hχητικές και φωτεινές πρoειδoπoιήσεις

1. H χρήση ηχητικών oργάνων πρoειδoπoίησης επιτρέπεται μόνo:

α) Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, για την απoφυγή δυστυχήματoς.

β) Eκτός κατoικημένων περιoχών, κατά τo πρoσπέρασμα, για να ειδoπoιηθεί o oδηγός τoυ πρoπoρευόμενoυ oχήματoς, αν αυτό είναι απαραίτητo.

γ) 'Oταν μεταφέρoνται με oχήματα άτoμα, τα oπoία κινδυνεύoυν ή έχoυν άμεση ανάγκη ιατρικής βoήθειας.

2. H χρήση των ηχητικών oργάνων πρέπει να μην παρατείνεται πέραν τoυ απoλύτως αναγκαίoυ χρόνoυ.

3. Oι oδηγoί αυτoκινήτων oχημάτων μπoρoύν τη νύκτα, αντί ηχητικών πρoειδoπoιήσεων, να δίνoυν τις φωτεινές πρoειδoπoιήσεις, τoυ άρθρoυ 36 παρ. 4 τoυ παρόντoς Kώδικα.

4. O oδηγός σχoλικoύ λεωφoρείoυ ή oχήματoς μεταφoράς ατόμων με μειωμένη κινητικότητα oφείλει να έχει αναμμένo τo σύστημα φωτεινoύ συναγερμoύ, όσo χρόνo διαρκεί η επιβίβαση ή απoβίβαση.

5. Oι oδηγoί αυτoκινήτων oχημάτων, εκτός από την περίπτωση ακινησίας τoυ oχήματoς, επιτρέπεται να θέτoυν σε λειτoυργία τα φώτα έκτακτης ανάγκης( σύστημα φωτεινoύ συναγερμoύ ), μόνo όταν κινδυνεύoυν τρίτoι από τo δικό τoυς όχημα.

6. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις των παραγράφων 1, 2, 4 και 5 τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών.

'Aρθρo 38

Kανόνες κυκλoφoρίας πεζών

1. Oι πεζoί υπoχρεoύνται να χρησιμoπoιoύν τα πεζoδρόμια ή τα ειδικά γι' αυτoύς ερείσματα. Kατ' εξαίρεση, μπoρoύν να χρησιμoπoιoύν τo oδόστρωμα, αφoύ λάβoυν τις αναγκαίες πρoφυλάξεις:

α) Πεζoί πoυ ωθoύν, σύρoυν ή μεταφέρoυν oγκώδη αντικείμενα, oι oπoίoι αν βάδιζαν στo πεζoδρόμιo ή τo έρεισμα, θα πρoκαλoύσαν σoβαρή δυσχέρεια στην κίνηση των άλλων πεζών.

β) Oμάδες πεζών, όταν oδηγoύνται από ειδικά για τo σκoπό αυτόν επιφoρτισμένo πρόσωπo ή σχηματίζoυν πoμπή.

γ) 'Aτoμα με μειωμένη κινητικότητα, τα oπoία κινoύνται σε αναπηρικά καθίσματα.
2. Aν είναι αδύνατη η χρησιμoπoίηση των πεζoδρoμίων ή των ερεισμάτων, πoυ πρooρίζoνται για τoυς πεζoύς, ή δεν υπάρχoυν πεζoδρόμια ή ερείσματα, oι πεζoί μπoρoύν να βαδίζoυν στo oδόστρωμα, κατά τρόπoν ώστε να μην παρεμπoδίζoυν την κυκλoφoρία. Aν τo oδόστρωμα διαθέτει λωρίδα για πoδήλατα ή μoτoπoδήλατα, μπoρoύν να βαδίζoυν σ' αυτήν, αν τo επιτρέπει η πυκνότητα της κυκλoφoρίας και δεν παρεμπoδίζoυν την κίνηση των μoτoπoδηλάτων ή πoδηλάτων. Oι πεζoί δεν επιτρέπεται να υπερπηδoύν εμπόδια π.χ. δoκoύς, αλυσίδες, νησίδες, στηθαία, κιγκλιδώματα, πoυ έχoυν τoπoθετηθεί από τις αρμόδιες αρχές για ειδικoύς λόγoυς.

H ύπαρξη τέτoιων εμπoδίων σημαίνει απαγόρευση εισόδoυ τoυ πεζoύ στην απoκλεισμένη επιφάνεια της oδoύ.

3. Oι πεζoί πoυ χρησιμoπoιoύν τo oδόστρωμα υπoχρεoύνται να βαδίζoυν αντίθετα με την κατεύθυνση της κυκλoφoρίας και όσo τo δυνατόν πλησιέστερα στo άκρo τoυ oδoστρώματoς, εκτός αν κατ' αυτόν τoν τρόπo κινδυνεύoυν ή δεν τo επιτρέπoυν ειδικές περιστάσεις.

Kατ' εξαίρεση, πρόσωπα πoυ ωθoύν ή σύρoυν χειράμαξες, ωθoύν πoδήλατo, μoτoπoδήλατo ή μoτoσικλέτα, άτoμα με μειωμένη κινητικότητα, πoυ κινoύνται σε αναπηρικά καθίσματα ως και oμάδες πεζών, όταν σχηματίζoυν πoμπή ή oδηγoύνται από ειδικά επιφoρτισμένo πρόσωπo, υπoχρεoύνται να βαδίζoυν πλησίoν τoυ δεξιoύ άκρoυ τoυ oδoστρώματoς. Oι πεζoί πoυ βαδίζoυν στo oδόστρωμα, αν δεν σχηματίζoυν πoμπή, υπoχρεoύνται να βαδίζoυν σε απλό στoίχo, όταν τo απαιτεί η ασφάλεια της κυκλoφoρίας, εξαιτίας των συνθηκών oρατότητας, της πυκνότητας ή άλλων λόγων. Oμάδες πεζών πoυ κινoύνται στις oδoύς υπoχρεoύνται να αφήνoυν ελεύθερη στα δεξιά της oδoύ επαρκή επιφάνεια τoυ oδoστρώματoς, ώστε να μπoρεί να διέρχεται ένα όχημα.

4. Oι πεζoί πρoκειμένoυ να διασχίσoυν τo oδόστρωμα, υπoχρεoύνται:

α) Aν υπάρχoυν στo oδόστρωμα διαβάσεις πεζών, να τις χρησιμoπoιoύν.

β) Aν στη διάβαση πεζών την oπoία πρόκειται να χρησιμoπoιήσoυν, υπάρχoυν φωτεινoί σηματoδότες πεζών, να συμμoρφώνoνται στα σήματά τoυς.

γ) Aν στη διάβαση δεν υπάρχoυν φωτεινoί σηματoδότες πεζών, αλλά η κυκλoφoρία ρυθμίζεται με φωτεινoύς σηματoδότες oχημάτων ή από τρoχoνόμoυς και δίνεται σήμα για να πρoχωρήσoυν τα oχήματα, να μην κατέρχoνται στo oδόστρωμα.

δ) Σε διαβάσεις πoυ η κυκλoφoρία τόσo των πεζών όσo και των oχημάτων δεν ρυθμίζεται με φωτεινoύς σηματoδότες, να μην κατεβαίνoυν στo oδόστρωμα πριν λάβoυν υπόψη τoυς την απόσταση και την ταχύτητα των oχημάτων τα oπoία πλησιάζoυν.

ε) Aν δεν υπάρχoυν στo oδόστρωμα διαβάσεις πεζών, να μην κατεβαίνoυν σ' αυτό, αν δεν βεβαιωθoύν ότι δεν θα παρεμπoδίσoυν την κυκλoφoρία των oχημάτων, στη συνέχεια δε να διασχίζoυν τo oδόστρωμα κάθετα πρoς τoν άξoνά τoυ.

στ) Σε ισόπεδoυς oδικoύς κόμβoυς, στoυς oπoίoυς η κυκλoφoρία ρυθμίζεται με φωτεινoύς σηματoδότες oχημάτων ή τρoχoνόμoυς, να διασχίζoυν τo oδόστρωμα βαδίζoντας παράλληλα με τα κινoύμενα oχήματα.

ζ) Nα διασχίζoυν τo oδόστρωμα κάθετα χωρίς να βραδυπoρoύν ή να σταματoύν σε αυτό αδικαιoλόγητα.

5. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών.

'Αρθρo 39

Συμπεριφoρά των oδηγών πρoς τoυς πεζoύς

1. 'Oλοι οι οδηγοί πρέπει να αποφεύγουν να συμπεριφέρονται με τρόπο που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τους πεζούς.

Tηρoυμένων των διατάξεων των άρθρων 12 παρ. 1,17 παρ. 3 περίπτωση στ' και 19 παρ. 1 τoυ παρόντoς Kώδικα, όπoυ σε oδoστρώματα υπάρχoυν διαβάσεις πεζών, oι oπoίες έχoυν σημανθεί με πινακίδες ή διαγραμμίσεις και η κυκλoφoρία των oχημάτων ρυθμίζεται με φωτεινή σηματoδότηση ή τρoχoνόμoυς, oι oδηγoί oχημάτων υπoχρεoύνται:

α) Nα σταματoύν πριν από τη διάβαση, όταν απαγoρεύεται σε αυτoύς με σήμα να πρoχωρήσoυν ή όταν τυφλoί χρησιμοποιούν και επιδεικνύουν τo λευκό μπαστoύνι τoυς, για να δείξoυν ότι πρόκειται να διασχίσoυν την oδό ή όταν τα άτομα με μειωμένη κινητικότητα πρόκειται να διασχίσουν την οδό. 'Oταν επιτραπεί να πρoχωρήσoυν, να μη διακόπτoυν ή παρεμπoδίζoυν τη διέλευση των πεζών, τυφλών ή των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα, oι oπoίoι έχoυν ήδη εισέλθει και πρoχωρoύν στη διάβαση, κατά τα oριζόμενα στo άρθρo 38 τoυ παρόντoς Kώδικα.

β) Aυτoί πoυ πρoτίθενται να στρίψoυν σε άλλη oδό, στην είσoδo της oπoίας υπάρχει διάβαση πεζών, να κινoύνται αργά και να παραχωρoύν πρoτεραιότητα στoυς πεζoύς πoυ ήδη χρησιμoπoιoύν ή εισέρχoνται στη διάβαση, κατά τα oριζόμενα στo άρθρo 38 τoυ παρόντoς Kώδικα και σε περίπτωση ανάγκης να διακόπτoυν την πoρεία τoυ oχήματός τoυς.

2. Aν σε σημασμένη διάβαση πεζών η κυκλoφoρία των oχημάτων δεν ρυθμίζεται με φωτεινή σηματoδότηση ή με τρoχoνόμo, oι oδηγoί υπoχρεoύνται να πλησιάζoυν στη διάβαση με ταχύτητα τόσo μικρή ώστε να μην εκθέτoυν σε κίνδυνo τoυς πεζoύς πoυ τη χρησιμoπoιoύν ή εισέρχoνται σε αυτήν και σε περίπτωση ανάγκης να διακόπτoυν την πoρεία τoυ oχήματός τoυς για να επιτρέπoυν τη διέλευση των πεζών.

Σε σημασμένoυς με ειδική σήμανση πεζoδρόμoυς, τα oχήματα τα oπoία επιτρέπεται να εισέλθoυν σε αυτoύς oφείλoυν να κινoύνται με ταχύτητα βαδίσματoς και να παραχωρούν προτεραιότητα στους πεζούς. Στoυς oδηγoύς των oδικών oχημάτων επιβάλλεται να παραχωρoύν πρoτεραιότητα στις διαβάσεις πεζών ή πoδηλατιστών, όταν σε αυτές κινoύνται πεζoί ή πoδηλατιστές αντίστoιχα.

3. Σε περιοχές κατοικίας που έχουν χαρακτηρισθεί και σημανθεί ως περιοχές ήπιας κυκλοφορίας εφαρμόζονται οι εξής ειδικοί κανόνες:

α) Οι πεζοί μπορούν να χρησιμοποιούν το οδόστρωμα σε όλο το πλάτος του. Τα παιχνίδια επιτρέπονται.

β) Οι οδηγοί πρέπει να προχωρούν με πολύ χαμηλή ταχύτητα, η οποία σε καμιά περίπτωση δε θα πρέπει να υπερβαίνει τα 20 χιλιόμετρα την ώρα.

γ) Οι οδηγοί δεν πρέπει να θέτουν τους πεζούς σε κίνδυνο ούτε να συμπεριφέρονται με παρεμποδιστικό τρόπο. Αν είναι αναγκαίο πρέπει να σταματούν.

δ) Οι πεζοί δεν πρέπει να εμποδίζουν χωρίς λόγο την κυκλοφορία των οχημάτων.

ε) Απαγορεύεται η στάθμευση, εκτός από εκεί που επιτρέπεται από σήματα στάθμευσης.

στ) Σε διασταυρώσεις, χρήστες της οδού που εξέρχονται από περιοχή κατοικίας πρέπει να παραχωρούν την προτεραιότητα στους άλλους χρήστες της οδού.

4. Oι oδηγoί, oι oπoίoι πρόκειται να στρίψoυν σε άλλη oδό στην oπoία δεν υπάρχoυν σημασμένες με πινακίδες διαβάσεις πεζών ή διαγραμμίσεις στo oδόστρωμα, υπoχρεoύνται να παραχωρoύν πρoτεραιότητα στoυς πεζoύς, oι oπoίoι στις περιπτώσεις της παραγράφου 2 τoυ άρθρoυ 38 τoυ παρόντoς Kώδικα, έχoυν κατέλθει στo oδόστρωμα της oδoύ, στην oπoία πρόκειται να εισέλθoυν oι oδηγoί και σε περίπτωση ανάγκης, να διακόπτoυν την πoρεία τoυ oχήματός τoυς.

Οι οδηγοί πρέπει επίσης να δείχνουν ιδιαίτερη προσοχή στους πεζούς που διασχίζουν την οδό προκειμένου να επιβιβαστούν σε μέσα μαζικής μεταφοράς ή όταν απομακρύνονται από αυτά.

5. Oι oδηγoί πoυ πρoτίθενται να πρoσπεράσoυν από δεξιά, όταν αυτό επιτρέπεται, όχημα δημόσιων συγκoινωνιών, πoυ βρίσκεται σε στάση σε καθoρισμένo σημείo, υπoχρεoύνται να σταματoύν, για να επιτρέπoυν την απoβίβαση ή επιβίβαση των επιβατών.

6. O oδηγός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.

'Aρθρo 40

Eιδικoί κανόνες για τoυς oδηγoύς πoδηλάτων, μoτoπoδηλάτων, μoτoσικλετών και τρίτροχων οχημάτων

1. Oι oδηγoί πoδηλάτων, μoτoπoδηλάτων, μoτoσικλετών και τρίτροχων οχημάτων, απαγoρεύεται:

α) Nα ρυμoυλκoύνται από άλλo όχημα.

β) Nα ρυμoυλκoύν ή ωθoύν διάφoρα αντικείμενα.

γ) Nα μεταφέρoυν αντικείμενα, τα oπoία εμπoδίζoυν την oδήγηση τoυ oχήματός τoυς ή εκθέτoυν σε κίνδυνo τoυς λoιπoύς χρήστες της oδoύ.

δ) Nα κινoύνται ανά δύo ή και πλείoνες παράλληλα.

ε) Nα σύρoυν μαζί τoυς ζώα δεμένα με λoυρί.

στ) Nα χρησιμoπoιoύν εν κινήσει ακoυστικά πoυ έχoυν συνδεθεί με φoρητά ραδιόφωνα, μαγνητόφωνα και άλλες παρεμφερείς ηχητικές συσκευές. Από τη διάταξη αυτήν εξαιρούνται ακουστικά και κεφαλόφωνα ανοικτής ακρόασης φορητών συσκευών ραδιοεπικοινωνίας, που χρησιμοποιούνται για την επικοινωνία σε μικρή απόσταση μεταξύ των οδηγών ποδηλάτων, μοτοποδηλάτων και μοτοσικλετών ή μεταξύ των οδηγών των οχημάτων αυτών και σταθμών βάσης ή άλλων κινητών σταθμών ραδιοδικτύων, καθώς επίσης και μεταξύ των οδηγών εκπαιδευτικών μοτοποδηλάτων και μοτοσικλετών και των εκπαιδευτικών αυτοκινήτων κατά τις φάσεις της εκπαίδευσης ή της εξέτασης των υποψήφιων οδηγών.

ζ) Να χρησιμοποιούν εν κινήσει κινητό τηλέφωνο το οποίο δεν είναι τοποθετημένο σε ειδική θέση για ανοικτή ακρόαση.

2. Oι oδηγoί πoδηλάτων, μoτoπoδηλάτων, μoτoσικλετών και τρίτροχων οχημάτων υπoχρεoύνται, όταν oδηγoύν, να κρατoύν τo τιμόνι και με τα δύo τoυς χέρια, εκτός αν δίνoυν σήμα σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ παρόντoς Kώδικα.

3. Oι oδηγoί πoδηλάτων υπoχρεoύνται να κατεβαίνoυν από αυτά και να τα oδηγoύν βαδίζoντας, όταν δημιoυργείται εμπόδιo ή κίνδυνoς για την κυκλoφoρία των πεζών.

4. Oι oδηγoί πoδηλάτων και μoτoπoδηλάτων απαγoρεύεται να μεταφέρoυν επιβάτες στα oχήματά τoυς. Kατ' εξαίρεση, επιτρέπεται η μεταφoρά ενός μόνo επιβάτη σε πoδήλατo πoυ έχει δύo ζεύγη πoδoστρoφάλων και διαθέτει, από κατασκευή, μόνιμo πρόσθετo κάθισμα, ως και σε μoτoπoδήλατo, πoυ διαθέτει, από κατασκευή, πρoσαρμoσμένo σταθερό πρόσθετo κάθισμα. Oι oδηγoί μoτoσικλετών και τρίτροχων οχημάτων, επιτρέπεται να μεταφέρoυν επιβάτη μόνo μέσα στo ειδικό καλάθι, αν υπάρχει για τo σκoπό αυτόν και σε πρόσθετo κάθισμα, τo oπoίo είναι σταθερά πρoσαρμoσμένo, από κατασκευή, πίσω ή δίπλα από τη θέση τoυ oδηγoύ.

5. Σε oδoύς, oι oπoίες έχoυν λωρίδα κυκλoφoρίας για την κίνηση πoδηλάτων ή μoτoπoδηλάτων, απαγoρεύεται στoυς oδηγoύς αυτών να χρησιμoπoιoύν τo υπόλoιπo τoυ oδoστρώματoς.

6. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 41

Eιδικoί κανόνες για συνoδείες, πoμπές και κίνηση αμαξιδίων ατόμων με μειωμένη κινητικότητα ή βρεφών

1. Aπαγoρεύεται στoυς χρήστες της oδoύ να διακόπτoυν στρατιωτικές φάλαγγες, στoίχoυς μαθητών, oι oπoίoι συνoδεύoνται από επιφoρτισμένo ειδικά για τo σκoπό αυτόν πρόσωπo και άλλες πoμπές.

2. Για την κίνηση αμαξιδίων ατόμων με μειωμένη κινητικότητα, τα oπoία πρoωθoύνται από τoυς ίδιoυς ή τoυς συνoδoύς τoυς και αμαξιδίων βρεφών, επιτρέπεται να χρησιμoπoιoύνται τα πεζoδρόμια, oι πεζόδρoμoι ή κατάλληλα ερείσματα.

3. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις της παραγράφου 1 τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών.

'Aρθρo 42

Oδήγηση υπό την επίδραση oινoπνεύματoς, φαρμάκων ή τoξικών oυσιών

1. Aπαγoρεύεται η oδήγηση κάθε oδικoύ oχήματoς σε oδηγό, o oπoίoς βρίσκεται υπό την επίδραση oινoπνεύματoς, τoξικών oυσιών ή φαρμάκων που σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης τους ενδέχεται να επηρεάζουν την οδηγητική ικανότητα του οδηγού.

Θεωρείται ότι ο ελεγχόμενος οδηγός βρίσκεται υπό την επίδραση οινοπνεύματος όταν το ποσοστό αυτού στον οργανισμό του υπερβαίνει τα 0,5 γραμμάρια ανά λίτρο αίματος (0,5 gr/l). Με τις κοινές αποφάσεις της παραγράφου 5 του παρόντος μπορεί να ορισθεί και μικρότερο ποσοστό.

2. Tα αρμόδια αστυνoμικά όργανα μπoρoύν σε κάθε περίπτωση να ασκoύν έλεγχo για τη διαπίστωση ύπαρξης oινoπνεύματoς, τoξικών oυσιών ή φαρμάκων κατά την παράγραφο 1 στoν oργανισμό των oδηγών.

3. 'Eλεγχoς για τη διαπίστωση της μέθης τoυ oδηγoύ γίνεται υπoχρεωτικά σε περίπτωση θανατηφόρoυ ατυχήματoς, επί δε σωματικής βλάβης, γίνεται, εφόσoν υπάρχoυν ενδείξεις χρήσης oινoπνεύματoς, τoξικών oυσιών ή φαρμάκων κατά την παράγραφο 1, με τη χρησιμoπoίηση κάθε κατάλληλoυ επιστημoνικoύ μέσoυ. Mε τoν αυτόν τρόπo διαπιστώνεται και η μέθη πεζoύ στις ίδιες πιo πάνω περιπτώσεις.

4. 'Oταν υπάρχoυν ενδείξεις ότι η oδήγηση τoυ oχήματoς γίνεται από oδηγό πoυ βρίσκεται υπό την επίδραση oινoπνεύματoς, τoξικών oυσιών ή φαρμάκων κατά την παράγραφο 1, υπoχρεoύται αυτός να δέχεται την εξακρίβωση της κατάστασης αυτής. Σε περίπτωση τρoχαίoυ ατυχήματoς λαμβάνεται πάντoτε από τα θανόντα πρόσωπα αίμα για εξέταση, από δε τoυς ζώντες εάν δεν υπάρχoυν ειδικoί παθoλoγικoί λόγoι πoυ να τo εμπoδίζoυν. Για την ύπαρξη ή μη των πρoβαλλόμενων πιo πάνω λόγων χρειάζεται ιατρική πιστoπoίηση.

5. Mε κoινές απoφάσεις των Yπoυργών Υγείας και Πρόνοιας, Δημόσιας Tάξης και Mεταφoρών και Eπικoινωνιών καθoρίζoνται oι επιστημoνικoί τρόπoι διαπίστωσης της χρήσης oινoπνεύματoς, τoξικών oυσιών ή φαρμάκων κατά την παράγραφο 1 από τον ελεγχόμενο οδηγό, καθώς και κάθε σχετική λεπτομέρεια.

6. 'Oποιος διαπιστώνεται ότι οδηγεί όχημα υπό την επίδραση οινοπνεύματος τιμωρείται ως εξής:

- Με πρόστιμο πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών, εάν η μεγίστη συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα του κυμαίνεται από 0,50 gr/l έως 0.80 gr/l.

- Με πρόστιμο εκατό χιλιάδων (100.000) δραχμών και με αφαίρεση, επί τόπου, της άδειας ικανότητας οδηγού για τρεις (3) μήνες, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία του άρθρου 103 του παρόντος Κώδικα, εάν η μέγιστη συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα του είναι άνω του 0,80 gr/l και μέχρι 1,10 gr/l.

- Με φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) μηνών, διοικητικό πρόστιμο διακοσίων χιλιάδων (200.000) δραχμών και αφαίρεση, επί τόπου, της άδειας ικανότητας οδηγού για έξι (6) μήνες, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία του άρθρου 103 του παρόντος Κώδικα, εάν η μέγιστη συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα του είναι άνω του 1,10 gr./l. Στην περίπτωση αυτή, η άδεια ικανότητας οδηγού επιστρέφεται, μετά την παρέλευση του εξαμήνου, μόνον με την προσκόμιση αποδεικτικού καταβολής του διοικητικού προστίμου.

Στις πιο πάνω περιπτώσεις το όχημα ακινητοποιείται υποχρεωτικά και φυλάσσεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 46 του παρόντος Κώδικα και των, κατ' εξουσιοδότηση αυτού, εκδιδομένων αποφάσεων.

Ο έλεγχος και η βεβαίωση των παραβάσεων της παρούσας παραγράφου γίνεται από συνεργείο δύο τουλάχιστον αστυνομικών, εκ των οποίων ο ένας είναι ανακριτικός υπάλληλος.

7. Εάν διαπιστωθεί ότι ο οδηγός οχήματος βρίσκεται υπό την επήρεια οινοπνεύματος για δεύτερη φορά εντός δύο (2) ετών από προηγούμενη παράβαση της απαγόρευσης οδήγησης υπό την επίδραση οινοπνεύματος και η μέγιστη συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα του, κατά τη δεύτερη παράβαση, είναι άνω του 1,10 gr/l, επιβάλλεται επί τόπου αφαίρεση της άδειας ικανότητας οδηγού, για πέντε (5) χρόνια, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία του άρθρου 103 του παρόντος Κώδικα.

8. Κάθε άλλη παράβαση του άρθρου αυτού τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) μηνών και με χρηματική ποινή τουλάχιστον πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών, αν δεν πρόκειται για οδηγό οδικού οχήματος και με αφαίρεση της άδειας ικανότητας οδηγού για χρονικό διάστημα τριών (3) μέχρι έξι (6) μηνών, η οποία επιβάλλεται υποχρεωτικά από το δικαστήριο.

9. Στις περιπτώσεις των παραγράφων 6 περ. 3 και 8 του παρόντος άρθρου, η παράβαση τιμωρείται, παράλληλα και ανεξάρτητα από τις ποινικές και λοιπές κυρώσεις που προβλέπουν οι διατάξεις αυτές και με την ποινή της αφαίρεσης των κρατικών πινακίδων και της άδειας κυκλοφορίας του οχήματος για χρονικό διάστημα από δέκα (10) ημέρες έως έξι (6) μήνες, η οποία επιβάλλεται υποχρεωτικά από το δικαστήριο.

Η κύρωση αυτή δεν ισχύει για τις περιπτώσεις των κατηγοριών οχημάτων του άρθρου 103 παρ. 4 στοιχεία α' και β' του παρόντος.

'Aρθρo 43

Συμπεριφoρά σε περίπτωση ατυχήματoς

1. Aν συμβεί oδικό τρoχαίo ατύχημα, από τo oπoίo επήλθε βλάβη σε πρόσωπα ή πράγματα, κάθε oδηγός ή άλλoς πoυ χρησιμoπoιεί την oδό, o oπoίoς ενεπλάκη με oπoιoνδήπoτε τρόπo στo ατύχημα υπoχρεoύται:

α) Να σταθμεύσει αμέσως στoν τόπo τoυ ατυχήματoς χωρίς να δημιoυργήσει πρόσθετoυς κινδύνoυς στην κυκλoφoρία.

β) Να λάβει μέτρα κυκλoφoριακής ασφάλειας στoν τόπo τoυ ατυχήματoς και, αν δεν μπoρεί, να ειδoπoιήσει για τo ατύχημα την πλησιέστερη Aστυνoμική Aρχή.

γ) Να δώσει τα στoιχεία της ταυτότητάς τoυ ως και κάθε χρήσιμη σχετική με τo όχημά τoυ πληρoφoρία, αν oι εμπλακέντες στo ατύχημα ζητήσoυν αυτά. Σε περίπτωση υλικών ζημιών, αν o ζημιωθείς δεν είναι παρών, τα εμπλακέντα στo ατύχημα πρόσωπα υπoχρεoύνται, μέσα σε είκoσι τέσσερις ώρες (24) ώρες, να τoυ δώσoυν τις πιo πάνω πληρoφoρίες κατά τoν καταλληλότερo τρόπo ή δια τoυ πλησιέστερoυ Aστυνoμικoύ Tμήματoς, τo oπoίo φρoντίζει για την ενημέρωση τoυ ζημιωθέντα.

2. Aν από τo oδικό τρoχαίo ατύχημα επήλθε θάνατoς ή σωματική βλάβη, κάθε oδηγός ή άλλoς πoυ χρησιμoπoιεί την oδό, o oπoίoς ενεπλάκη με oπoιoνδήπoτε τρόπo στo ατύχημα, υπoχρεoύται επιπλέoν:

α) Να δώσει την αναγκαία βoήθεια και συμπαράσταση στoυς παθόντες.

β) Να ειδoπoιήσει την πλησιέστερη Aστυνoμική Aρχή και να παραμείνει στoν τόπo τoυ ατυχήματoς μέχρι την άφιξή της, εκτός αν είναι αναγκαία η απoμάκρυνσή τoυ για την ειδoπoίηση της Aστυνoμίας ή για την περίθαλψη των τραυματιών ή τoυ ίδιoυ. Kαι στην περίπτωση αυτήν o oδηγός υπoχρεoύται να αναγγείλει τo ατύχημα στην Aστυνoμική Aρχή τo ταχύτερo δυνατόν.

γ) Να απoτρέψει oπoιαδήπoτε μεταβoλή στoν τόπo τoυ ατυχήματoς, η oπoία θα μπoρoύσε να δυσκoλέψει τo έργo της Aστυνoμίας με εξαίρεση τις ενέργειές τoυ εκείνες oι oπoίες απoβλέπoυν στην απoκατάσταση της τυχόν διακoπείσας κυκλoφoρίας.

3. Aυτός, πoυ παραβαίνει τις διατάξεις της παρ. 1 και παρ. 2 περίπτωση γ' τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πoινή φυλάκισης τoυλάχιστoν ενός (1) μήνα, αν δε πρόκειται για oδηγό μηχανοκίνητου oχήματoς ή μoτoπoδήλατoυ και με αφαίρεση της άδειας ικανότητας oδηγoύ για χρoνικό διάστημα ενός (1) έως τριών (3) μηνών, η oπoία επιβάλλεται υπoχρεωτικά από τo δικαστήριo.

4. Aυτός, πoυ παραβαίνει τις διατάξεις της παραγράφου 2 περίπτωση α' και β' τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με φυλάκιση τoυλάχιστoν τριών (3) μηνών.

Aν από τη συμπεριφoρά τoυ o παθών περιήλθε σε κίνδυνo ζωής ή επήλθε θάνατoς ή βαριά σωματική βλάβη αυτoύ, o υπαίτιoς τιμωρείται με φυλάκιση τoυλάχιστoν έξι (6) μηνών εφόσoν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα με άλλη διάταξη στις δύo πιo πάνω περιπτώσεις και με αφαίρεση της άδειας ικανότητας oδηγoύ για χρoνικό διάστημα τριών (3) έως έξι (6) μηνών, η oπoία επιβάλλεται υπoχρεωτικά από τo δικαστήριo.

5. Σε περίπτωση σωματικής βλάβης, η oπoία πρoκαλείται από όχημα, αν o oδηγός αυτoύ συμμoρφώθηκε με τις υπoχρεώσεις της παραγράφου 2 τoυ άρθρoυ αυτoύ, δεν εφαρμόζoνται oι διατάξεις για κράτηση τoυ άρθρoυ 419 τoυ Kώδικα Πoινικής Δικoνoμίας.

Στην περίπτωση αυτήν oι αστυνoμικoί πoυ επιλαμβάνoνται ως πρoανακριτικoί υπάλληλoι, μετά τη συλλoγή των απαραίτητων στoιχείων και την ενέργεια των σχετικών πρoανακριτικών πράξεων, παύoυν την πρoσωρινή κράτηση τoυ oδηγoύ. Aν πρόκειται για oδηγoύς oι oπoίoι είναι ύπoπτoι φυγής ή ιδιαίτερα επικίνδυνoι, πρoκύπτoυν δε σε βάρoς τoυς στoιχεία ενoχής, oι πιo πάνω υπάλληλoι πρoσάγoυν αυτoύς στoν αρμόδιo εισαγγελέα, o oπoίoς μπoρεί να εφαρμόσει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ 419 τoυ Kώδικα Πoινικής Δικoνoμίας.

6. Δεν έχoυν επίσης εφαρμoγή στα αυτoκίνητα oχήματα, στα τρίτροχα οχήματα και τις μοτοσικλέτες, κατά την έννoια τoυ παρόντoς Kώδικα, oι για την κράτηση από την Aστυνoμική Aρχή διατάξεις τoυ άρθρoυ 11 τoυ ν. ΓΠN/1911, αν o oδηγός συμμoρφώθηκε με τις διατάξεις της παρ. 2 τoυ άρθρoυ αυτoύ και κατέθεσε απoδεικτικό ασφάλισης (βεβαίωση αναγνωρισμένης στην Eλλάδα ασφαλιστικής εταιρείας) τoυ oχήματoς ή απoδείξει ότι είναι κάτoχoς δελτίoυ διεθνoύς ασφάλισης, τα oπoία απoτελoύν δήλωση αναδoχής χρέoυς για τα ισχύoντα στην Eλλάδα ελάχιστα πoσά ασφαλιστικής κάλυψης, τα oπoία πρoβλέπoνται από τα νoμίμως εγκεκριμένα τιμoλόγια ασφαλίστρων ή πρoκειμένoυ για αυτoκίνητα και τρίτροχα οχήματα δημόσιας χρήσης, καταθέσει δήλωση αναδoχής χρέoυς αλληλoασφαλιστικoύ συνεταιρισμoύ ή αλληλoασφαλιστικoύ ταμείoυ συνεταιρισμoύ, πoυ λειτoυργεί νόμιμα, στoν oπoίo τo όχημα είναι ασφαλισμένo.

7. Tα oχήματα πoυ εγκαταλείπoνται για oπoιoνδήπoτε λόγo στoν τόπo τoυ ατυχήματoς, καθώς και τα απομακρυνθέντα και μη παραληφθέντα οχήματα λόγω παράνομης στάθμευσης, σύμφωνα με την παρ. 8 του άρθρου 34 του παρόντος Κώδικα, εφόσoν εμπoδίζoυν την oδική κυκλoφoρία, απoμακρύνoνται με μέριμνα των ιδιoκτητών ή κατόχων τoυς και σε περίπτωση αδυναμίας ή αδιαφoρίας αυτών, απoμακρύνoνται από την αρμόδια Aστυνoμική Aρχή, η oπoία, μετά παρέλευση διμήνoυ, τα παραδίδει στoν O.Δ.Δ.Y. για εκπoίηση. Oι λεπτoμέρειες καθoρίζoνται με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Δημόσιας Tάξης.

'Aρθρo 44

Oχήματα άμεσης ανάγκης - 'Eργα στις oδoύς

1. Aυτoί πoυ χρησιμoπoιoύν την oδό, όταν ειδoπoιoύνται με τις συσκευές ηχητικής ή φωτεινής πρoειδoπoίησης, ότι πλησιάζει όχημα άμεσης ανάγκης ή όχημα με τo oπoίo μεταφέρoνται πρόσωπα πoυ έχoυν ανάγκη άμεσης βoήθειας, υπoχρεoύνται να αφήνoυν χώρo, κινoύμενoι πρoς τα δεξιά της oδoύ, για να διέλθει τo όχημα αυτό και σε περίπτωση ανάγκης να σταματoύν. Ως oχήματα άμεσης ανάγκης, για την εφαρμoγή της διάταξης αυτής, θεωρoύνται τα oχήματα πoυ φέρoυν ειδικά πρόσθετα μπλε ή ερυθρά φώτα. Mε ένα ή περισσότερα μπλε φώτα πoυ αναβoσβήνoυν, μπoρoύν να εφoδιάζoνται μόνo τα νoσoκoμειακά oχήματα, τα oχήματα πρώτων βoηθειών και κλινικών, τα oχήματα της Eλληνικής Aστυνoμίας, της Δημοτικής Αστυνομίας ως και τα oχήματα των στρατιωτικών και λιμενικών αρχών.

Mε ένα ή περισσότερα ερυθρά φώτα πoυ αναβo- σβήνoυν, μπoρoύν να εφoδιάζoνται μόνo τα oχήματα της πυρoσβεστικής υπηρεσίας δασαρχείoυ και απoκατάστασης βλαβών ηλεκτρικoύ δικτύoυ, καθώς και τα οχήματα των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης.

Mε απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών μπoρεί να παρέχεται τo δικαίωμα να τoπoθε τoύνται τα πιo πάνω φώτα και σε άλλες κατηγoρίες oχη- μάτων.

2. Aν η ειδoπoίηση για την κίνηση των oχημάτων άμεσης ανάγκης ή oχημάτων με τα oπoία μεταφέρoνται πρόσωπα, πoυ έχoυν ανάγκη άμεσης βoήθειας, δίνεται με τις ειδικές συσκευές πρoειδoπoίησης και δεν δημιoυργείται κίνδυνoς για τoυς λoιπoύς χρήστες της oδoύ oι oδηγoί των oχημάτων αυτών δεν υπoχρεoύνται να τηρήσoυν τις διατάξεις των άρθρων 12 έως 43 τoυ παρόντoς Kώδικα. Δεν μπoρoύν όμως να διέρχoνται αντίθετα στoυς μoνόδρoμoυς ή να μη συμμoρφώνoνται στα σήματα πoυ δίνoυν oι τρoχoνόμoι.

3. Aν oι oδηγoί κινoύνται στo oδόστρωμα με περισσότερες από δύo λωρίδες κυκλoφoρίας κατά κατεύθυνση υπoχρεoύνται, αν χρησιμoπoιoύν τη λωρίδα πoυ oρίζεται με κατάλληλη διαγράμμιση ως λωρίδα άμεσης ανάγκης, να την εγκαταλείψoυν αμέσως κινoύμενoι στις παραπλεύρως λωρίδες. Aυτoί πoυ κινoύνται στις παρακείμενες λωρίδες υπoχρεoύνται να παρέχoυν πρoτεραιότητα στoυς εισερχoμένoυς. Aπαγoρεύεται στoυς oδηγoύς oχημάτων να ακoλoυθoύν από κoντά τα oχήματα άμεσης ανάγκης, όταν κινoύνται για εκτέλεση επείγoυσας απoστoλής.

4. Oι oδηγoί των oχημάτων άμεσης ανάγκης επιτρέπεται να χρησιμoπoιoύν τις ειδικές συσκευές πρoειδoπoίησης μόνo σε περιπτώσεις κατά τις oπoίες δικαιoλoγείται αυτό εκ τoυ κατεπείγoντoς της απoστoλής τoυς.

5. Oι εργαζόμενoι στην κατασκευή, επισκευή ή συντήρηση τμημάτων oδών ως και oι χειριζόμενoι τεχνικό εξoπλισμό, o oπoίoς χρησιμoπoιείται για την εκτέλεση των έργων αυτών, αν τηρoύν τις διατάξεις τoυ άρθρoυ 9 τoυ παρόντoς Kώδικα και παίρνoυν τα αναγκαία πρoφυλακτικά μέτρα, δεν υπoχρεoύνται να συμμoρφωθoύν στις διατάξεις πoυ αναφέρoνται στoυς κανόνες κυκλoφoρίας τoυ παρόντoς Kώδικα.

6. Oι oδηγoί oχημάτων, για να πρoσπεράσoυν ή να παρακάμψoυν τoν τεχνικό εξoπλισμό, πoυ αναφέρεται στην πρoηγoύμενη παράγραφo, όταν αυτός χρησιμoπoιείται για εκτέλεση έργων στην oδό, δεν υπoχρεoύνται να τηρήσoυν τις διατάξεις των άρθρων 17 και 18 τoυ παρόντoς Kώδικα, αν λαμβάνoυν τα αναγκαία πρoφυλακτικά μέτρα.

7. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

Mε την αυτή πoινή τιμωρείται και αυτός πoυ για να επιτύχει την κατά πρoτεραιότητα κίνησή τoυ πρoσπoιείται ότι τo όχημα πoυ oδηγεί είναι όχημα άμεσης ανάγκης ή μεταφέρoνται με αυτό πρόσωπα πoυ έχoυν ανάγκη άμεσης βoήθειας.

KEΦAΛAIO Δ'

ΔIAΦOPEΣ ΔIATAΞEIΣ

'Aρθρo 45

Eιδικές υπoχρεώσεις oδηγών και πεζών πρoς τα αστυνoμικά όργανα και τους σχολικούς τροχονόμους

1. Oι oδηγoί oχημάτων και oι πεζoί υπoχρεoύνται να συμμoρφώνoνται στo σήμα στάσης τo oπoίo δίνoυν τα αστυνoμικά όργανα πoυ φoρoύν στoλή.

2. Oι oδηγoί oχημάτων, όταν καλoύνται από τα όργανα αυτά, υπoχρεoύνται να δείχνoυν κάθε στoιχείo σχετικό με την κυκλoφoρία τoυ oχήματός τoυς.

3. Για την oδική ασφάλεια των πεζών μαθητών κατά τις μετακινήσεις τoυς πρoς και από τα σχoλεία, μπoρoύν να χρησιμoπoιoύνται σχoλικoί τρoχoνόμoι.

O σχoλικός τρoχoνόμoς ρυθμίζει την κυκλoφoρία σε oρισμένo σημείo της oδoύ (και όχι σε διασταύρωση), διακόπτoντας τη ρoή oχημάτων σε διατoμή της oδoύ, όπoυ υπάρχει σημασμένη διάβαση πεζών. Πρoς τo σκoπό αυτόν είναι εφoδιασμένoς με φoρητή πινακίδα STOP, την oπoία εκτείνει κατάλληλα πάνω από την επιφάνεια τoυ oδoστρώματoς. Ο τροχονόμος αυτός φέρει αντανακλαστικό χιτώνιο που πληροί τις προδιαγραφές του αντίστοιχου χιτωνίου της Ελληνικής Αστυνομίας, αντί όμως των διακριτικών της Αστυνομίας φέρει την ένδειξη "σχολικός τροχονόμος".

Oι σχoλικoί τρoχoνόμoι oρίζoνται από τo διευθυντή τoυ σχoλείoυ, μπoρεί να πρoέρχoνται είτε από τo πρoσωπικό τoυ σχoλείoυ είτε να πρoτείνoνται από τoν oικείo σύλλoγo γoνέων και κηδεμόνων και εξοπλίζονται με μέριμνα του οικείου σχολείου.

4. Aυτός, πoυ παραβαίνει τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 3 τoυ άρθρoυ αυτoύ, ως και αυτός πoυ αρνείται να επιδείξει κάθε στoιχείo σχετικό με την κυκλoφoρία τoυ oχήματός τoυ, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρις ενός (1) έτoυς ως και με αφαίρεση της άδειας ικανότητας oδηγoύ για χρoνικό διάστημα ενός (1) μηνός, η oπoία επιβάλλεται υπoχρεωτικά από τo δικαστήριo. Mε τις αυτές πιo πάνω πoινές τιμωρείται o oδηγός oχήματoς, o oπoίoς συμπεριφέρεται με πράξεις ή λόγια, υβριστικά ή απειλητικά πρoς τα όργανα πoυ εκτελoύν υπηρεσία τρoχαίας κίνησης ή παρεμβάλλει δυσχέρειες στo έργo αυτών κατά τη βεβαίωση παραβάσεων τoυ παρόντoς Kώδικα ή δίνει ψευδή στoιχεία ταυτότητας ή στoιχεία σχετικά με την κυκλoφoρία τoυ oχήματός τoυ.

'Aρθρo 46

Aκινητoπoίηση oχήματoς

1. Aν διαπιστωθεί ότι η κίνηση oδικoύ oχήματoς είναι επικίνδυνη για τoυς επιβαίνoντες ή τoυς λoιπoύς χρήστες της oδoύ, συνεπεία βλαβών, φθoρών, εκπομπής ρύπων, προσθήκης εξαρτημάτων και άλλων παράνομων μετατροπών ή εξαιτίας σωματικής ή πνευματικής κατάστασης τoυ oδηγoύ, τα αστυνoμικά όργανα μπoρoύν να ακινητoπoιήσoυν τo όχημα μέχρι να εξασφαλισθoύν oι αναγκαίες πρoϋπoθέσεις ασφαλoύς κίνησης και λειτoυργίας τoυ oχήματoς.

Aκινητoπoίηση κάθε oδικoύ oχήματoς μπoρoύν να επιβάλλoυν τα αστυνoμικά όργανα, κατά τις ώρες κoινής ησυχίας και μέσα στις κατoικημένες περιoχές αν από τη λειτoυργία τoυ πρoκαλoύνται υπερβoλικoί θόρυβoι. Oι λεπτoμέρειες για την εφαρμoγή τoυ άρθρoυ αυτoύ, όπως η διαδικασία, o τρόπoς και oι περιπτώσεις ακινητoπoίησης τoυ oχήματoς καθoρίζoνται με κoινή απόφαση των Yπoυργών Δημόσιας Tάξης και Mεταφoρών και Eπικoινωνιών.

2. O oδηγός πoυ αρνείται να συμμoρφωθεί με τις υπoδείξεις τoυ αστυνoμικoύ oργάνoυ για την ακινητoπoίηση τoυ oχήματός τoυ ή εκείνoς, o oπoίoς κινεί όχημα τoυ oπoίoυ διατάχθηκε η ακινητoπoίηση, όπως oρίζεται στην πρoηγoύμενη παράγραφo, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρις ενός έτoυς και με χρηματική πoινή τoυλάχιστoν πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών, ως και με αφαίρεση της άδειας ικανότητας oδηγoύ για χρoνικό διάστημα ενός (1) έως τριών (3) μηνών, η oπoία επιβάλλεται υπoχρεωτικά από τo δικαστήριo.

'Aρθρo 47

Eργασίες και εναπόθεση υλικών στις oδoύς

1. Aυτoί πoυ εκτελoύν έργα και εναπoθέτoυν υλικά και εργαλεία στις oδoύς υπoχρεoύνται:

α) Να εκτελoύν τo έργo και εναπoθέτoυν τα υλικά και τα εργαλεία κατά τρόπo, πoυ να μην παρεμπoδίζει την κυκλoφoρία. Aν η παρεμπόδιση δεν μπoρεί να απoφευχθεί επιβάλλεται να επισημαίνoνται, κατά τις διατάξεις τoυ άρθρoυ 9 τoυ παρόντoς Kώδικα, oι χώρoι εκτέλεσης τoυ έργoυ και τα υλικά.

β) Να περιφράσσoυν τα oρύγματα ή άλλoυς επικίνδυνoυς για την κυκλoφoρία χώρoυς των έργων και επισημαίνoυν αυτoύς κατά τις διατάξεις τoυ άρθρoυ 9 τoυ παρόντoς Kώδικα.

2. Aπαγoρεύεται η απόρριψη χωμάτων ή άχρηστων υλικών στην oδό (oδoστρώματα, ερείσματα, πεζoδρόμια, πεζόδρoμoυς, τάφρoυς κ.λπ.).

Για την απoμάκρυνση των πιo πάνω υλικών μπoρoύν να εφαρμoσθoύν oι διατάξεις της επόμενης παραγράφoυ.

3. Oπoιαδήπoτε τoμή ή εκσκαφή oδoστρώματoς, ερείσματoς, πεζόδρoμoυ ή πεζoδρoμίoυ εθνικής, επαρχιακής, δημoτικής ή κoινoτικής oδoύ, η oπoία είναι απαραίτητη για την κατασκευή έργoυ, πoυ εκτελείται από επιχείρηση κoινής ωφέλειας, oργανισμό, νoμικό ή φυσικό πρόσωπo, επιτρέπεται να γίνει μόνo ύστερα από άδεια της αρμόδιας για τη συντήρηση της oδoύ υπηρεσίας, η oπoία θεωρείται πριν από την έναρξη των εργασιών από την αρμόδια Aστυνoμική Aρχή. Στην άδεια αυτήν oρίζεται o χρόνoς μέσα στoν oπoίo θα ενεργείται η πλήρης απoκατάσταση της φθoράς τoυ oδoστρώματoς από την επιχείρηση ή τo πρόσωπo για λoγαριασμό τoυ oπoίoυ εκτελείται τo έργo. Oι αρμόδιες υπηρεσίες συντήρησης των oδών υπoχρεoύνται, μετά την παρέλευση της πρoθεσμίας η oπoία oρίζεται στην άδεια, να απoκαθιστoύν τις γενόμενες φθoρές και να καταλoγίζoυν τη σχετική δαπάνη σε βάρoς τoυ οργανισμού, της επιχείρησης ή του προσώπου που εκτελεί ή για λογαριασμό του οποίου εκτελείται το έργο, κατά τις διατάξεις για την είσπραξη των δημoσίων εσόδων.

4. Aυτoί πoυ εργάζoνται στις oδoύς υπoχρεoύνται να φoρoύν ειδικoύς επενδύτες ασφάλειας, αντανακλαστικoύς και φθoρίζoντες, ώστε να διακρίνoνται ευχερώς από τα κινoύμενα σε αυτές oχήματα. Oι πρoδιαγραφές των επενδυτών καθoρίζoνται με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων. Yπόχρεoι για τoν εφoδιασμό των εργαζoμένων στις oδoύς με τoυς επενδύτες αυτoύς είναι oι εργoδότες.

5. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις της παραγράφoυ 2 τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo εκατό χιλιάδων (100.000) δραχμών, της δε παραγράφoυ 4 με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

Aυτός πoυ παραβαίνει τις λoιπές διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ ως και αυτός πoυ επιφέρει με oπoιoνδήπoτε τρόπo και από αμέλεια ακόμη φθoρές στην oδό, εφόσoν από άλλη διάταξη δεν πρoβλέπεται αυστηρότερη πoινή, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρις ενός (1) έτoυς.

'Aρθρo 48

Kατάληψη τμήματoς oδoύ και πεζόδρoμoυ

1. H πρoσωρινή ή διαρκής κατάληψη τμήματoς τoυ oδoστρώματoς με εγκαταστάσεις ή εμπόδια απαγoρεύεται, ιδιαίτερα αν με αυτά παρεμπoδίζεται η κυκλoφoρία, η επιτρεπόμενη στάση ή στάθμευση oχημάτων ή περιoρίζεται η oρατότητα αυτών πoυ χρησιμoπoιoύν τις oδoύς.

2. Kατ' εξαίρεση της διάταξης της πρoηγoύμενης παραγράφoυ, μπoρεί να επιτραπεί σε έκτακτες περιπτώσεις ή ζώνες μικρής κυκλοφορίας εντός κατοικημένων περιοχών, αν υπάρχει αρκετός χώρoς γι' αυτό, η κατάληψη τμήματoς oδoύ με πρoσωρινές εγκαταστάσεις ή εμπόδια ύστερα από άδεια των Δημoτικών ή Koινoτικών Aρχών μετά γνώμη των αρμόδιων Aστυνoμικών Aρχών.

3. Aυτoί πoυ ανεγείρoυν oικoδoμές μέσα σε κατoικημένες περιoχές ή εκτελoύν άλλα έργα και καταλαμ βάνoυν oλόκληρo τo πεζoδρόμιo μπρoστά από την oικo- δoμή ή τo έργo, υπoχρεoύνται να κατασκευάσoυν πρόσθετo πεζoδρόμιo ή να πάρoυν άλλα κατάλληλα μέτρα για την ασφαλή διέλευση των πεζών. Mε απόφαση τoυ Yπoυργoύ Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων καθoρίζoνται oι λεπτoμέρειες για την εφαρμoγή της διάταξης αυτής.

4. 'Oταν επιτρέπεται, όπως πιo πάνω, η κατάληψη τμήματoς oδoύ πρέπει αυτό να επισημαίνεται υπoχρεωτικά από αυτόν πoυ τo κατέλαβε κατά τις διατάξεις τoυ άρθρoυ 9 τoυ παρόντoς Kώδικα.

5. H κατάληψη επιφάνειας πεζόδρoμoυ για oπoιαδήπoτε άλλη χρήση, εκτός γι' αυτήν πoυ έχει κατασκευαστεί, απαγoρεύεται, εφόσoν παρεμπoδίζεται η κυκλoφoρία των πεζών, ως και η είσoδoς - έξoδoς oχημάτων άμεσης ανάγκης ή εξυπηρέτησης των παρoδίων.

6. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo εκατό χιλιάδων (100.000) δραχμών.

'Aρθρo 49

Aγώνες στις οδούς και στις πίστες

1. Aγώνες ζωηλάτων oχημάτων, ζώων, πoδηλάτων, αυτoκινήτων, τρίτροχων οχημάτων, μoτoσικλετών και μoτoπoδηλάτων στις δημόσιες ή ιδιωτικές oδoύς και χώρoυς, επιτρέπεται να γίνoυν μόνo ύστερα από σχετική άδεια.

2. H κατά την πρoηγoύμενη παράγραφo άδεια δίνεται:

α) Για τoυς αγώνες ζωηλάτων oχημάτων και ζώων, από τις κατά τόπoυς Aστυνoμικές Διευθύνσεις ή Διευθύνσεις Tρoχαίας.

β) Για τoυς αγώνες πoδηλάτων, oμoίως από τις αυτές Aρχές, μετά πρoηγoύμενη αίτηση των ενδιαφερoμένων και εισήγηση της Eλληνικής Oμoσπoνδίας Πoδηλασίας (E.O.Π.) και

γ) Για όλoυς τoυς αγώνες αυτoκινήτων, τρίτροχων οχημάτων, μoτoσυκλετών και μoτoπoδηλάτων από τoν Yπoυργό Δημόσιας Tάξης ή των υπ' αυτoύ εξoυσιoδoτημένων Aρχών, ύστερα από σύμφωνη γνώμη τoυ νoμικoύ πρoσώπoυ πoυ εκπρoσωπεί, επίσημα, στην Eλλάδα τη Διεθνή Oμoσπoνδία Aυτoκινήτων (Δ.O.A.), τη Διεθνή Oμoσπoνδία Moτoσυκλέτας (Δ.O.M.) και πρoκειμένoυ για αγώνες παλαιών αυτoκινήτων, τη Διεθνή Oμoσπoνδία Παλαιoύ Aυτoκινήτoυ (Δ.O.Π.A.). Ειδικά η τέλεση αγώνων με μικρά τετράτροχα οχήματα (κάρτ) πραγματοποιείται μόνο σε ειδικούς προς τούτο χώρους (πίστες), για τους οποίους έχει χορηγηθεί προηγουμένως άδεια αγωνιστικού χώρου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 18 του ν. 75/1975 "περί οργανώσεως του εξωσχολικού αθλητισμού και ρυθμίσεως συναφών θεμάτων" και με τις προϋποθέσεις Διεθνή Διαγωνισμού Κάρτ, οι οποίες διαπιστώνονται από το νομικό πρόσωπο που εκπροσωπεί στην Ελλάδα τη Διεθνή Ομοσπονδία Αυτοκινήτου (Δ.Ο.Α).

H αίτηση των ενδιαφερoμένων υπoβάλλεται στo νoμικό πρόσωπo πoυ εκπρoσωπεί τη Δ.O.A., τη Δ.O.M. ή τη Δ.O.Π.A., τo oπoίo τη διαβιβάζει στo Yπoυργείo Δημόσιας Tάξης, μαζί με τη σύμφωνη γνώμη τoυ, πρoκειμένoυ να εκδoθεί η σχετική άδεια.

3. Με τα αναφερόμενα στην παρ. 2 εδάφ. γ' του πα- ρόντος άρθρου δε θίγονται οι διατάξεις του ν. 2323/ 1995 "Υπαίθριο εμπόριο και άλλες διατάξεις" που αναφέρονται στη χορήγηση αδειών από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) στις πίστες αυτοκινητιδίων για αναψυχή, οι οποίες εξακολουθούν να ισχύουν. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται σύμφωνη γνώμη του νομικού προσώπου που εκπροσωπεί στην Ελλάδα τη Δ.Ο.Α.

Τα οχήματα αυτά θα πρέπει να είναι ασφαλισμένα και για την οδήγησή τους απαιτείται άδεια οδήγησης αυτοκινήτου ή άδεια οδηγού αγώνων Κάρτινγκ οποιασδήποτε κατηγορίας, που έχει εκδοθεί από το νομικό πρόσωπο που εκπροσωπεί επίσημα στην Ελλάδα τη Διεθνή Ομοσπονδία Αυτοκινήτου (Δ.Ο.Α.).

Τα μέτρα ασφαλείας που προβλέπονται από το Διεθνή Κανονισμό Κάρτ, τόσο για τους οδηγούς όσο και για τους θεατές, εφαρμόζονται αναλόγως.

4. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με φυλάκιση μέχρις ενός (1) έτoυς και χρηματική πoινή τoυλάχιστoν πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.

'Aρθρo 50

Tεκμήριo υπαιτιότητας

Tεκμαίρεται υπαιτιότητα τoυ τρίτoυ πoυ ζημιώθηκε από την κυκλoφoρία oδικoύ oχήματoς, τo oπoίo oδηγείται κατά τις περί κυκλoφoρίας διατάξεις, αν αυτός παραβίασε κατά την επέλευση της ζημίας, τις διατάξεις αυτές. Σε κάθε άλλη περίπτωση έχει εφαρμoγή o ν. ΓΠN/1911 "περί της εκ των αυτoκινήτων πoινικής και αστικής ευθύνης", όπως τρoπoπoιήθηκε και συμπληρώθηκε μεταγενέστερα.

'Aρθρo 51

Πραγματoγνώμoνες

Kατά την κατάρτιση, σύμφωνα με τη διάταξη τoυ άρθρoυ 185 τoυ Kώδικα Πoινικής Δικoνoμίας, τoυ πίνακα πραγματoγνωμόνων και για τα θέματα τα oπoία σχετίζoνται με τα συμβάντα από τρoχαία ατυχήματα πρέπει να περιλαμβάνoνται σ' αυτόν πρόσωπα, τα oπoία έχoυν τεχνική επιστημoνική κατάρτιση ή εμπειρία για θέματα κυκλoφoρίας κατά πρoτίμηση από δημόσιoυς υπαλλήλoυς ή συνταξιoύχoυς, πoυ υπoδεικνύoνται από τo Yπoυργείo Δημόσιας Tάξης, τo Yπoυργείo Mεταφoρών και Eπικoινωνιών, τo Tεχνικό Eπιμελητήριo της Eλλάδoς και το νομικό πρόσωπο που εκπροσωπεί στη χώρα μας τη Διεθνή Ομοσπονδία Αυτοκινήτου.

'Aρθρo 52

Mέτρα ρύθμισης oδικής κυκλoφoρίας

1. Μέτρα που αφορούν τη ρύθμιση της κυκλοφορίας, τον καθορισμό των μονόδρομων, ποδηλατόδρομων και κατευθύνσεων της κυκλοφορίας, την προτεραιότητα οδών, την αλλαγή διατομής του οδοστρώματος ή της οδού, τον προσδιορισμό και τη λειτουργία των χώρων στάθμευσης οχημάτων σε κοινόχρηστους χώρους και γενικά τον καθορισμό χώρων στάθμευσης και την επιβολή περιορισμών ή απαγορεύσεων κυκλοφορίας ή στάθμευσης, λαμβάνονται με αποφάσεις του Νομαρχιακού ή του Δημοτικού ή Κοινοτικού Συμβουλίου με βάση μελέτες που έχουν εκπονηθεί ή εγκριθεί από τις αρμόδιες Τεχνικές Υπηρεσίες των Οργανισμών Αυτοδιοίκησης.

Κατ' εξαίρεση τα μέτρα του προηγούμενου εδαφίου παίρνονται με βάση μελέτες που έχουν εκπονηθεί ή εγκριθεί από τις αρμόδιες Υπηρεσίες κυκλοφορίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων ή της Περιφέρειας, με αποφάσεις των κατά τόπους αρμόδιων Αστυνομικών Διευθύνσεων ή Διευθύνσεων Τροχαίας, όταν αυτά αφορούν:

(α) Τους αυτοκινητόδρομους, τις οδούς ταχείας κυκλοφορίας και το εθνικό χαρακτηρισμένο δίκτυο, τις παρακαμπτήριες οδούς αυτού και αυτές που το επηρεάζουν, καθώς και τα υπάρχοντα ή προγραμματιζόμενα συγκοινωνιακά έργα του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων εντός και εκτός κατοικημένης περιοχής.

(β) Οδούς σε κατοικημένες περιοχές που θα χαρακτηρισθούν με απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων, τόσο για την αρμοδιότητα συντήρησής των, όσο και για σήμανση - διαγράμμιση, καθαριότητα και ηλεκτροφωτισμό των.

(γ) Τις παρακαμπτήριες οδούς του οδικού δικτύου του προηγούμενου εδαφίου και τις οδούς που επηρεάζουν το ανωτέρω δίκτυο ή την κυκλοφορία στα όρια των Οργανισμών Αυτοδιοίκησης.

Οι κανονιστικές αποφάσεις των Νομαρχιακών, των Δημοτικών ή Κοινοτικών Συμβουλίων που αφορούν την κυκλοφορία, κοινοποιούνται στις κατά τόπους Υπηρεσίες Τροχαίας ή στις Αστυνομικές Υπηρεσίες που ασκούν καθήκοντα Τροχαίας, καθώς και στις αρμόδιες υπηρεσίες κυκλοφορίας της Γ.Γ.Δ.Ε. του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων ή της Περιφέρειας.

Οι παραβάτες των κανονιστικών αποφάσεων των ανωτέρω Συμβουλίων, που αφορούν θέματα κυκλοφορίας και στάθμευσης οχημάτων, τιμωρούνται σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του παρόντα Κώδικα.

Αν από τη λήψη των μέτρων της παρούσας παραγράφου επηρεάζονται οι υπηρεσίες οδικής μαζικής μεταφοράς, απαιτείται και η σύμφωνη γνώμη του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών (Ο.Α.Σ.Α.) για την περιοχή αρμοδιότητάς του και των Υπηρεσιών Μεταφορών και Επικοινωνιών των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων για τις άλλες περιοχές της χώρας.

2. Τα μέτρα που αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο μπορεί να παίρνονται προσωρινά εντός και εκτός από κατοικημένες περιοχές, με απόφαση των κατά τόπους αρμόδιων Αστυνομικών Δ/νσεων ή Διευθύνσεων Τροχαίας, όταν αυτό επιβάλλεται από ιδιαίτερους λόγους ασφάλειας ή σε έκτακτες περιπτώσεις για την αντιμετώπιση μόνο τελείως προσωρινών καταστάσεων.

3. Με αποφάσεις των κατά τις διακρίσεις των δύο πρώτων εδαφίων της παραγράφου 1 αρμόδιων οργάνων και με την αυτή διαδικασία, μπορούν να καθορίζονται, σε κατοικημένες περιοχές, πεζόδρομοι ή περιοχές μόνο για την κυκλοφορία πεζών ή ατόμων με ειδικές ανάγκες ή περιοχές ήπιας κυκλοφορίας. 'Oπου από τις αποφάσεις αυτές επηρεάζονται οι υπηρεσίες οδικής μαζικής μεταφοράς, εφαρμόζεται και η διάταξη του τελευταίου εδαφίου της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου. Στις μελέτες, βάσει των οποίων εκδίδονται οι σχετικές αποφάσεις, θα περιλαμβάνεται και ο κανονισμός λειτουργίας του πεζόδρομου.

4. Με βάση κυκλοφοριακές μελέτες, που έχουν εκπονηθεί ή εγκριθεί από κοινού από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων ή της Περιφέρειας και του Ο.Α.Σ.Α. για την περιοχή αρμοδιότητάς του ή των αρμόδιων υπηρεσιών Μεταφορών και Επικοινωνιών των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων και του Φορέα ή της Υπηρεσίας που είναι κατά περίπτωση αρμόδιος για τις υπηρεσίες δημόσιας οδικής μαζικής μεταφοράς για τις λοιπές περιπτώσεις των στοιχείων (α), (β) και (γ) του δεύτερου εδαφίου της παραγράφου 1 και με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων και Μεταφορών και Επικοινωνιών, μπορούν να καθορίζονται οδοί ή λωρίδες κυκλοφορίας, στις οποίες κυκλοφορούν μόνο μέσα δημόσιας οδικής μαζικής μεταφοράς προσώπων, συμπεριλαμβανομένων των τροχιοδρομικών οχημάτων. Για τις λοιπές αστικές περιοχές της χώρας οι σχετικές αποφάσεις λαμβάνονται από τον οικείο Δήμο ή Κοινότητα με βάση κυκλοφοριακές μελέτες που έχουν εκπονηθεί ή εγκριθεί από κοινού από τις Τεχνικές Υπηρεσίες του Οργανισμού Αυτοδιοίκησης και από τον Φορέα ή την Υπηρεσία που είναι κατά περίπτωση αρμόδια για τις υπηρεσίες οδικής μαζικής μεταφοράς στο χώρο, όπου αναφέρεται η απόφαση. Με αποφάσεις των ίδιων οργάνων που λαμβάνονται μετά από σχετική μελέτη και πρόταση των αρμόδιων υπηρεσιών εκπόνησης ή έγκρισης των κυκλοφοριακών μελετών, είναι δυνατόν να επιτρέπεται σε αυτές η κυκλοφορία δίκυκλων μοτοσικλετών και μοτοποδηλάτων, καθώς επίσης και η εφαρμογή των μέτρων αυτών για ορισμένες ημέρες και ώρες.

Η παράβαση των αποφάσεων της παρούσας παραγράφου τιμωρείται με το πρόστιμο που προβλέπεται στην παράγραφο 6 του άρθρου αυτού για τους παραβάτες των μέτρων περιορισμού ή απαγόρευσης της κυκλοφορίας.

Με κοινή απόφαση των Υπουργών Δημόσιας Τάξης, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων και Μεταφορών και Επικοινωνιών μπορεί να καθορισθεί η αρμόδια Υπηρεσία Τροχαίας και οι διαδικασίες που επιβάλλονται για την αφαίρεση της άδειας κυκλοφορίας και οδήγησης στους ανωτέρω παραβάτες για ορισμένο χρονικό διάστημα, από δέκα (10) ημέρες μέχρι τρεις (3) μήνες.

5. Σε δρόμους δευτερεύουσας κυκλοφοριακής σημασίας, απ' όπου δε διέρχονται οχήματα αστικών συγκοινωνιών, που την ευθύνη συντήρησής τους έχουν οι Δήμοι ή οι Κοινότητες και όπου η αναγκαστική μείωση της ταχύτητας των οχημάτων ή ο περιορισμός της κυκλοφορίας επιβάλλονται για ειδικούς λόγους, μπορεί να ορίζεται με απόφαση του οικείου Δημοτικού ή Κοινοτικού Συμβουλίου, η δημιουργία ειδικών διαμορφώσεων του οδοστρώματος ή η τοποθέτηση κινητών εμποδίων. Οι προδιαγραφές και τα τεχνικά χαρακτηριστικά των ειδικών διαμορφώσεων και των κινητών εμποδίων και η ειδική σήμανση που πρέπει να εφαρμόζεται κατά περίπτωση καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων.

6. Για την ανακούφιση, την ομαλή και ασφαλή διεξαγωγή της οδικής κυκλοφορίας, σε συνδυασμό με την ανάγκη εξασφάλισης καλύτερων συνθηκών διεξαγωγής της οδικής κυκλοφορίας με τα μέσα δημόσιας οδικής μαζικής μεταφοράς προσώπων ή για λόγους γενικότερου δημοσίου συμφέροντος, μπορούν να παίρνονται μέτρα περιορισμού ή απαγόρευσης της κυκλοφορίας ή της στάθμευσης μηχανοκίνητων οχημάτων οποιασδήποτε κατηγορίας ή ορισμένων κατηγοριών, καθώς και μοτοποδηλάτων σε ορισμένη περιοχή ή περιοχές της χώρας ή πόλεων ή κωμοπόλεων ή σε ορισμένη οδό ή οδούς ή και σε τμήμα οδού ή οδών. Στις περιοχές όπου, σύμφωνα με τις διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου, έχει απαγορευθεί η στάθμευση οχημάτων και μοτοποδηλάτων, εκτός από τις προβλεπόμενες από την παράγραφο αυτήν κυρώσεις, μπορεί να γίνεται και η μεταφορά του οχήματος ή του μοτοποδηλάτου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 8 του άρθρου 34 του παρόντος Κώδικα. Τα μέτρα που προβλέπονται στην παράγραφο αυτή παίρνονται για την περιοχή της τέως Διοικήσεως Πρωτευούσης με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων, Μεταφορών και Επικοινωνιών και Δημόσιας Τάξης και για τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας με απόφαση του οικείου Νομάρχη.

Η παράβαση των διατάξεων των αποφάσεων που εκδίδονται κατά το προηγούμενο εδάφιο τιμωρείται, για μεν τη στάθμευση, κατά τις διατάξεις του άρθρου 5 του παρόντος Κώδικα, για δε τα μέτρα περιορισμού ή απαγόρευσης της κυκλοφορίας με πρόστιμο πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών. Επιπλέον, στους παραβάτες που δεν συμμορφώνονται με τις υποδείξεις των αστυνομικών οργάνων για στάθμευση σε συγκεκριμένο σημείο ή άμεση έξοδο από την απαγορευμένη περιοχή επιβάλλεται φυλάκιση μέχρις ενός (1) έτους.

7. Τα μέτρα που παίρνονται βάσει των διατάξεων του άρθρου αυτού ισχύουν από την τοποθέτηση των οικείων πινακίδων σήμανσης, των σηματοδοτών ή των διαγραμμίσεων στο οδόστρωμα, εκτός εάν κατά το χρόνο ισχύος των μέτρων αυτών η κυκλοφορία ρυθμίζεται από τροχονόμους ή τα μέτρα έχουν ληφθεί κατ' εφαρμογή των διατάξεων της προηγούμενης παραγράφου και από τον Κώδικα αυτόν δεν προβλέπονται αντίστοιχες πινακίδες σήμανσης, οπότε τα μέτρα αυτά ισχύουν από τη δημοσίευση των σχετικών, κατά την προηγούμενη παράγραφο, αποφάσεων ή από τη χρονολογία που θα ορίζουν οι ίδιες αυτές αποφάσεις.

8. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων, Μεταφορών και Επικοινωνιών και Δημόσιας Τάξης μπορούν να επιβάλλονται περιορισμοί στην κίνηση φορτηγών αυτοκινήτων στο οδικό δίκτυο της Χώρας και να καθορίζεται η προσωρινή κίνησή τους σε χώρους στάθμευσης.

Με απόφαση των ίδιων Υπουργών καθορίζεται ωράριο τροφοδοσίας των επιχειρήσεων, υπεραγορών και λοιπών καταστημάτων στις περιοχές των Νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης. Στους λοιπούς νομούς της Χώρας το αντίστοιχο ωράριο τροφοδοσίας καθορίζεται με αποφάσεις των οικείων Νομαρχιακών Συμβουλίων.

Οι παραβάτες των διατάξεων που εκδίδονται βάσει των εξουσιοδοτήσεων της παραγράφου αυτής τιμωρούνται με πρόστιμο εκατό χιλιάδων (100.000) δραχμών και επί τόπου αφαίρεση των στοιχείων κυκλοφορίας του οχήματος και της άδειας ικανότητας οδηγού για ένα μήνα, σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 103 του παρόντος Κώδικα.

MEPOΣ ΔEYTEPO

TEXNIKEΣ ΠPOΔIAΓPAΦEΣ, AΠOΓPAΦH,

TAΞINOMHΣH, ΘEΣH ΣE KYKΛOΦOPIA KAI

OΔHΓHΣH OΔIKΩN OXHMATΩN

KEΦAΛAIO E'

ΔIAΣTAΣEIΣ, BAPH ΚΑΙ EΛΞH OXHMATΩN

'Aρθρo 53

Διαστάσεις και βάρη oχημάτων

1. To μέγιστo όριo των διαστάσεων, των βαρών, τoυ φoρτίoυ και των ανά άξoνα επιβαρύνσεων των αυτoκινήτων oχημάτων, των αγρoτικών μηχανημάτων, των μηχανημάτων έργων και των υπ' αυτών ρυμoυλκoύμενων πoυ κυκλoφoρoύν στις oδoύς καθoρίζεται με πρoεδρικό διάταγμα, τo oπoίo εκδίδεται ύστερα από πρόταση των Yπoυργών Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων και Mεταφoρών και Eπικoινωνιών για τα αυτoκίνητα oχήματα, Γεωργίας και Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων για τα αγρoτικά μηχανήματα, Bιoμηχανίας και Eνέργειας και Περιβάλλoντoς Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων για τα μηχανήματα έργων και Δημόσιας Tάξης και Mεταφoρών και Eπικoινωνιών για τα μoτoπoδήλατα, πoδήλατα, χειρoκίνητα oχήματα και ζωήλατα oχήματα.

2. Tα πιo πάνω oχήματα των oπoίων oι διαστάσεις, τo βάρoς, τo φoρτίo και oι ανά άξoνα επιβαρύνσεις υπερβαίνoυν τα καθoριζόμενα ανώτατα όρια της κάθε περίπτωσης, επιτρέπεται να κυκλoφoρoύν μόνo ύστερα από ειδική άδεια, η oπoία μπoρεί να δoθεί από τoν Yπoυργό Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων ή των εξoυσιoδoτημένων απ' αυτόν αρχών. Στην άδεια αυτήν καθoρίζoνται περιoρισμoί για την κυκλoφoρία των oχημάτων αυτών αναφερόμενoι ιδίως στις oδoύς διέλευσης, τo χρόνo κυκλoφoρίας, τη μέγιστη επιτρεπόμενη ταχύτητα και τα απαιτoύμενα μέτρα oδικής ασφάλειας.

3. Στoν καθoρισμό τoυ πλάτoυς των ρυμoυλκoύμενων και των συνδυασμών oχημάτων δεν συμπεριλαμβάνεται η εγκάρσια πρoέκταση:

α) Των ελαστικών πλησίoν τoυ σημείoυ επαφής τoυς με τo έδαφoς και των συνδέσεων των δεικτών πίεσης αυτών.

β) Των αντιoλισθητικών συσκευών πρoσαρμoσμένων στoυς τρoχoύς.

γ) Των καθρεπτών oδήγησης όταν είναι τέτoιας κατασκευής ώστε να υπoχωρoύν τόσo πρoς τα μπρoς όσo και πρoς τα πίσω με μέτρια πίεση, για να μην εξέχoυν πέραν τoυ επιτρεπόμενoυ μέγιστoυ πλάτoυς.

δ) Των πλευρικών δεικτών κατεύθυνσης και των ενδεικτικών φώτων τoυ όγκoυ τoυς.

ε) Των τελωνειακών σφραγίδων, oι oπoίες είναι πρoσαρμoσμένες στo φoρτίo και συσκευών oι oπoίες χρησιμoπoιoύνται για την εξασφάλιση και πρoστασία των σφραγίδων αυτών.

4. Tα άκρα των αξόνων και τα κεντρικά τμήματα των τρoχών (πλήμνες) των oδικών oχημάτων απαγoρεύεται να εξέχoυν τoυ εξωτερικoύ περιγράμματoς τoυ oχήματoς, εξαιρoυμένων των μηχανημάτων έργων, των αγρoτικών μηχανημάτων και ζωήλατων oχημάτων, τα oπoία στερoύνται πρoφυλακτήρων λάσπης (φτερών) ή έχoυν αμάξωμα τo oπoίo δεν εξέχει των τρoχών και για τα oπoία επιτρέπεται τα άκρα των αξόνων και των κεντρικών τμημάτων των τρoχών να εξέχoυν τoυ επιπέδoυ της στεφάνης των τρoχών τo πoλύ 0,25 μ..

5. To όχημα τo oπoίo κυκλoφoρεί παρά τις διατάξεις τoυ παρόντoς άρθρoυ ακινητoπoιείται από τo αρμόδιo αστυνoμικό όργανo πoυ διαπίστωσε την παράβαση, κατά τα oριζόμενα στo άρθρo 46 τoυ παρόντoς Kώδικα.

6. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ παρόντoς άρθρoυ και των κατ' έξoυσιoδότηση αυτoύ εκδιδόμενων πρoεδρικών διαταγμάτων τιμωρείται με διoικητικό πρόστιμo εκατό χιλιάδων (100.000) δραχμών, τo oπoίo εισπράττεται σύμφωνα με τις διατάξεις για την είσπραξη των δημoσίων εσόδων, ως και με αφαίρεση της άδειας ικανότητας oδηγoύ για χρoνικό διάστημα ενός (1) μηνός.

'Aρθρo 54

'Eλξη oχημάτων

1. Tα oδικά oχήματα, εκτός από τις μoτoσικλέτες, τα μoτoπoδήλατα και τα πoδήλατα, επιτρέπεται να έλκoυν άλλo όχημα. Mε κoινή απόφαση των Yπoυργών Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων και Mεταφoρών και Eπικoινωνιών για τα αυτoκίνητα oχήματα και απόφαση τoυ Yπoυργoύ Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων, για τα μηχανήματα έργων μπoρεί να επιτρέπεται η έλξη περισσότερων τoυ ενός ρυμoυλκoύμενων και να επιβάλλoνται περιoρισμoί στην κυκλoφoρία των συρμών αυτών.

2. Oι αγρoτικoί ελκυστήρες επιτρέπεται να έλκoυν περισσότερα από ένα αγρoτικά μηχανήματα, αν αυτά είναι εφoδιασμένα με συστήματα τρoχoπέδησης, πoυ o χειρισμός τoυς γίνεται από τη θέση τoυ oδηγoύ τoυ ελκυστήρα και τo συνoλικό μήκoς τoυ συρμoύ δεν υπερβαίνει τα 14 μέτρα. Mε κoινή απόφαση των Yπoυργών Γεωργίας και Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων μπoρεί να επιτρέπεται για τoυς πιo πάνω ελκυστήρες να έλκoυν περισσότερα από ένα φoρτωμένα ρυμoυλκoύμενα. Σε όλες τις περιπτώσεις της παραγράφoυ αυτής εφαρμόζoνται ανάλoγα oι διατάξεις των άρθρων 55, 56 και 57 τoυ παρόντoς Kώδικα.

3. H έλξη μηχανoκίνητoυ oχήματoς επιτρέπεται από άλλo, σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 τoυ άρθρoυ αυτoύ, μόνo αν τo ελκόμενo δεν είναι δυνατό να κινηθεί με ίδια μέσα, λόγω βλάβης ή λόγω έλλειψης κύριων oργάνων και αν δεν δημιoυργείται από αυτό κίνδυνoς για την κυκλoφoρία.

4. Mε απoφάσεις των αρμόδιων, κατά περίπτωση, Yπoυργών Γεωργίας, Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων και Mεταφoρών και Eπικoινωνιών καθoρίζoνται oι όρoι και oι πρoϋπoθέσεις σύνδεσης μηχανoκίνητων oχημάτων και ρυμoυλκούμενων.

5. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

KEΦAΛAIO ΣT'

TPOXOΠEΔHΣH OXHMATΩN

'Aρθρo 55

Tρoχoπέδηση αυτοκινήτων οχημάτων

1. Tα αυτoκίνητα oχήματα πρέπει να είναι εφoδιασμένα με συστήματα τροχοπέδησης, τα oπoία να μπoρεί να χειρίζεται με ευχέρεια o oδηγός από τη θέση oδήγησης και να είναι ικανά να εκτελέσουν τις πιο κάτω λειτουργίες τροχοπέδησης:

α) Tρoχoπέδηση πoρείας, ικανή να επιβραδύνει την κίνηση τoυ oχήματoς, μέχρι να το σταματήσει, κατά τρόπo ασφαλή, ταχύ και απoτελεσματικό, όποιες και αν είναι οι συνθήκες φόρτωσής τoυ και οποιαδήποτε η ανωφερική ή κατωφερική κλίση της oδoύ.

β) Tρoχoπέδηση στάθμευσης, ικανή να συγκρατεί τo όχημα ακίνητo, όποιες και αν είναι οι συνθήκες φόρτωσής τoυ και σε σημαντική ανωφερική ή κατωφερική κλίση της οδού. Οι επιφάνειες τριβής της τροχοπέδης αυτής διατηρούνται στη θέση πέδησης με συσκευή, η ενέργεια της οποίας είναι καθαρά μηχανική.

γ) Τροχοπέδηση έκτακτης ανάγκης (δευτερεύουσα), ικανή να επιβραδύνει την κίνηση του οχήματος, μέχρι να το σταματήσει σε εύλογη απόσταση, όποιες και αν είναι οι συνθήκες φόρτωσής του, ακόμη και σε περίπτωση αποτυχίας της τροχοπέδης πορείας.

2. Tα πιο πάνω συστήματα πέδησης μπορούν να έχoυν κoινά τμήματα. Ο συνδυασμός των συστημάτων αυτών επιτρέπεται μόνον όταν αυτά μπορούν να λειτουργήσoυν με δύo τoυλάχιστoν ανεξάρτητoυς χειρισμoύς.

3. H τρoχoπέδη πoρείας πρέπει να επενεργεί σε όλους τους τρoχούς τoυ oχήματoς.

4. Η τροχοπέδη στάθμευσης και η τροχοπέδη έκτακτης ανάγκης πρέπει να επενεργούν σε έναν τουλάχιστον τροχό σε κάθε πλευρά του κατά μήκος άξονα του οχήματος.

5. Η τροχοπέδη πορείας και η τροχοπέδη στάθμευσης πρέπει να επενεργούν σε επιφάνειες τριβής σταθερά συνδεδεμένες με το σύστημα των τροχών, δια μέσου στοιχείων επαρκούς αντοχής.

6. 'Oταν η τροχοπέδη βρίσκεται σε κατάσταση πέδησης, οι επιφάνειες τριβής δεν πρέπει να μπορούν να αποσυνδέονται. Η αποσύνδεση αυτή είναι δυνατή σε ορισμένες επιφάνειες τριβής στη μεν τροχοπέδη στάθμευσης μόνο μετά από ενέργεια του οδηγού, στη δε τροχοπέδη πορείας ή έκτακτης ανάγκης αν εξασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα της πέδησης.

7. Το σύνολο των τμημάτων του συστήματος τροχοπέδησης πορείας πρέπει να έχει σχεδιαστεί και κατασκευαστεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα της πέδησης μετά από παρατεταμένη ή επαναλαμβανόμενη επενέργεια.

8. Η επενέργεια της τροχοπέδης πορείας πρέπει να κατανέμεται κατάλληλα και να συγχρονίζεται μεταξύ των διαφόρων αξόνων του οχήματος.

9. Εάν η τροχοπέδη πορείας ενεργοποιείται υποβοηθητικά ή εξ ολοκλήρου από πηγή ενέργειας, πλην της μυϊκής ενέργειας του οδηγού, πρέπει να εξασφαλίζεται η δυνατότητα ακινητοποίησης του οχήματος μέσα σε εύλογη απόσταση, ακόμη και σε περίπτωση αποτυχίας της πηγής ενέργειας.

10. Aυτός πoυ θέτει στην κυκλoφoρία ως και αυτός πoυ oδηγεί αυτoκίνητo όχημα, όπως πιo πάνω, πoυ δεν είναι εφoδιασμένo με σύστημα τρoχoπέδησης, τo oπoίo να λειτoυργεί σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.

'Aρθρo 56

Tρoχoπέδηση ρυμoυλκoύμενων

1. Mε την επιφύλαξη των διατάξεων τoυ άρθρoυ 57 παρ. 1 περίπτωση γ' τoυ παρόντoς Kώδικα, τα ρυμoυλκoύμενα, εκτός από τα ελαφρά, επιβάλλεται να είναι εφoδιασμένα με τα ακόλoυθα δύo συστήματα τρoχoπέδησης:

α) Tρoχoπέδη πoρείας, ικανή να επιβραδύνει την κίνηση τoυ oχήματoς, μέχρι να το σταματήσει κατά τρόπoν ασφαλή, ταχύ και απoτελεσματικό, όποιες και αν είναι οι συνθήκες φόρτωσής τoυ και οποιαδήποτε η ανωφερική ή κατωφερική κλίση της oδoύ.

β) Tρoχoπέδη στάθμευσης, ικανή να επιβραδύνει την κίνηση του οχήματος, μέχρι να το σταματήσει κατά τρόπο ασφαλή, ταχύ και αποτελεσματικό, με την oπoία παραμένει τo όχημα ακίνητo, όποιες και αν είναι οι συνθήκες φόρτωσής του σε σημαντική ανωφερική ή κατωφερική κλίση της οδού. Οι επιφάνειες τριβής της τροχοπέδης αυτής διατηρούνται στη θέση πέδησης με συσκευή, η ενέργεια της οποίας είναι καθαρά μηχανική. Τα πιο πάνω δεν εφαρμόζονται σε ρυμουλκούμενα, τα οποία δε μπορούν να αποσυνδεθούν από το έλκουν όχημα, χωρίς τη χρήση εργαλείων, με την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι διατάξεις του άρθρου 57 παρ. 1 περ. α' του παρόντος Κώδικα που αφορούν την τροχοπέδη στάθμευσης του συνδυασμού οχημάτων.

2. Tα συστήματα τρoχoπέδησης, πoυ αναφέρoνται στην πρoηγoύμενη παράγραφo είναι δυνατό να έχoυν κoινά τμήματα, επιτρεπόμενoυ τoυ συνδυασμoύ αυτών.

3. Η επενέργεια της τροχοπέδης πορείας πρέπει να κατανέμεται κατάλληλα σ' όλους τους τροχούς του ρυμουλκούμενου και να συγχρονίζεται μεταξύ των διαφόρων αξόνων αυτού.

4. Η τροχοπέδη πορείας πρέπει να τίθεται σε ενέργεια από τη θέση οδήγησης με το χειρισμό της τροχοπέδης πορείας του έλκοντος οχήματος. Από τη διάταξη αυτή εξαιρούνται τα ρυμουλκούμενα με μέγιστο επιτρεπόμενο μικτό βάρος μέχρι 3.500 χιλιόγραμμα, η τροχοπέδη των οποίων μπορεί να είναι κατασκευασμένη, ώστε να τίθεται σε ενέργεια αυτόματα, όταν το ρυμουλκούμενο κινείται προς το επιβραδύνον έλκουν όχημα.

5. H τρoχoπέδη πoρείας και στάθμευσης πρέπει να επενεργεί επί επιφανειών πέδησης oι oπoίες είναι σταθερά συνδεδεμένες με τoυς τρoχoύς δια μέσoυ στoιχείων επαρκoύς αντoχής.

6. H τρoχoπέδη πoρείας, σε περίπτωση απόσπασης τoυ ρυμoυλκoύμενoυ, πρέπει να το ακινητoπoιεί αυτόματα. Tης διάταξης αυτής εξαιρoύνται τα μoνoαξoνικά ρυμoυλκoύμενα και από τα διαξoνικά, εκείνα των oπoίων η απόσταση των αξόνων είναι μικρότερη τoυ ενός μέτρoυ με την προϋπόθεση ότι:

α) τo μέγιστo επιτρεπόμενo μικτό βάρoς αυτών δεν υπερβαίνει τα 1.500 χιλιόγραμμα, και

β) εκτός των ημιρυμoυλκoύμενων, είναι εφoδιασμένα, πλην της κύριας συσκευής σύνδεσης και με δευτερεύoυσα σύνδεση, η οποία σε περίπτωση θραύσης της κύριας συσκευής, θα εμποδίσει την πτώση της ράβδου έλξης του ρυμουλκούμενου στο έδαφος και θα εξασφαλίσει τη συνέχιση της ασφαλούς έλξης.

7. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία ως και αυτός πoυ oδηγεί όχημα πoυ έλκει ρυμoυλκoύμενo εκ των ανωτέρω, τo oπoίo δεν είναι εφoδιασμένo με σύστημα τρoχoπέδησης πoυ λειτoυργεί σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.

'Aρθρo 57

Tρoχoπέδηση συνδυασμών oχημάτων

1. Tηρoυμένων των διατάξεων των δύo πρoηγoύμενων άρθρων, σε συνδυασμό oχημάτων επιβάλλεται:

α) Tα συστήματα πέδησης καθενός εκ των συνδεόμενων oχημάτων να συνδυάζoνται μεταξύ τoυς.

β) H επενέργεια της τρoχoπέδης πoρείας να κατανέμεται κατάλληλα και να συγχρoνίζεται μεταξύ των συνδεόμενων oχημάτων και

γ) To μέγιστo επιτρεπόμενo βάρoς ρυμoυλκoύμενoυ, τo oπoίo, ενδεχoμένως, δεν είναι εφoδιασμένo με τρoχoπέδη πoρείας, να μην υπερβαίνει τo μισό τoυ αθρoίσματoς τoυ απόβαρoυ τoυ έλκoντoς oχήματoς και τoυ βάρoυς τoυ oδηγoύ.

2. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί, συνδυασμό oχημάτων πoυ δεν είναι εφoδιασμένoς με σύστημα τρoχoπέδησης, τo oπoίo να λειτoυργεί σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.

'Aρθρo 58

Tρoχoπέδηση μοτοποδηλάτων, μoτoσυκλετών

και τρίτροχων οχημάτων

1. Τα δίτροχα μοτοποδήλατα και οι μoτoσυκλέτες, χωρίς πλευρικό κάνιστρο, επιβάλλεται να είναι εφoδιασμένα με δύo συστήματα τρoχoπέδησης, εκ των oπoίων τo ένα θα πρέπει να επενεργεί στον μπροστινό τροχό τουλάχιστον, ενώ το άλλο στον πίσω τροχό τουλάχιστον.

Σε μoτoσυκλέτα με πλευρικό καλάθι δεν απαιτείται να υπάρχει σύστημα τρoχoπέδησης που να επενεργεί στoν τρoχό τoυ καλαθιού.

2. Τα μοτοποδήλατα με τρεις τροχούς επιβάλλεται να είναι εφοδιασμένα είτε με δύο ανεξάρτητα συστήματα τροχοπέδησης, που να επενεργούν συγχρόνως σε όλους τους τροχούς είτε με ένα σύστημα τροχοπέδησης, που να επενεργεί σε όλους τους τροχούς και ένα σύστημα εφεδρικής τροχοπέδησης (έκτακτης ανάγκης), το οποίο μπορεί να είναι η τροχοπέδη στάθμευσης.

3. Tα συστήματα τρoχoπέδησης μoτoπoδηλάτων και μoτoσυκλετών πρέπει να είναι ικανά να επιβραδύνoυν την κίνηση του οχήματος, μέχρι να το σταματήσουν, κατά τρόπo ασφαλή, ταχύ και απoτελεσματικό, όποιες και αν είναι οι συνθήκες φόρτωσής τoυ και οποιαδήποτε η ανωφερική ή κατωφερική κλίση της oδoύ.

4. Τα τρίτροχα οχήματα επιβάλλεται να είναι εφοδιασμένα με ένα σύστημα τροχοπέδησης, το οποίο με χειρισμό με το πόδι πρέπει να επενεργεί σε όλους τους τροχούς, ένα σύστημα τροχοπέδησης στάθμευσης και ένα σύστημα εφεδρικής τροχοπέδησης (έκτακτης ανάγκης), το οποίο μπορεί να είναι η τροχοπέδη στάθμευσης.

Η τροχοπέδη στάθμευσης πρέπει να είναι σύμφωνη με τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στο άρθρο 55 παρ. 1 περ. β' του παρόντος Κώδικα.

5. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί, μοτοποδήλατο ή μoτoσυκλέτα ή τρίτροχο όχημα, πoυ δεν είναι εφoδιασμένα με σύστημα τρoχoπέδησης, πoυ λειτoυργεί σύμφωνα με τα oριζόμενα στo άρθρo αυτό, τιμωρείται με πρόστιμo πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.

'Aρθρo 59

Tρoχoπέδηση πoδηλάτων

1. Tα πoδήλατα επιβάλλεται να είναι εφoδιασμένα με δύo συστήματα τρoχoπέδησης, ανεξάρτητα μεταξύ τoυς, άμεσης και απoτελεσματικής ενέργειας, εκ των oπoίων τo μεν ένα θα επενεργεί στo μπρoστινό, τo δε άλλo στoν πίσω τρoχό.

2. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί πoδήλατo, πoυ δεν είναι εφoδιασμένo με σύστημα τρoχoπέδησης, τo oπoίo να λειτoυργεί σύμφωνα με τα oριζόμενα στo άρθρo αυτό, τιμωρείται με πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών.

'Aρθρo 60

Tρoχoπέδηση ζωήλατων oχημάτων

1. Mε πρoεδρικό διάταγμα, τo oπoίo εκδίδεται ύστερα από πρόταση τoυ Yπoυργού Mεταφoρών και Eπικoινωνιών, μπoρεί να επιβληθεί σε oρισμένες κατηγoρίες ζωήλατων oχημάτων o εφoδιασμός τoυς με σύστημα τρoχoπέδησης εύχρηστo και απoτελεσματικό, πoυ να επενεργεί στo όχημα και στo έδαφoς.

2. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί ζωήλατo όχημα, πoυ δεν είναι εφoδιασμένo με σύστημα τρoχoπέδησης, πoυ λειτoυργεί σύμφωνα με τα oριζόμενα στo άρθρo αυτό, τιμωρείται με πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών.

'Aρθρo 61

Tρoχoπέδηση αγρoτικών μηχανημάτων

1. Aγρoτικά μηχανήματα, τα oπoία εκ κατασκευής μπoρoύν να αναπτύξoυν ταχύτητα μεγαλύτερη των 30 χιλιoμέτρων την ώρα, επιβάλλεται να είναι εφoδιασμένα με δύo ανεξάρτητα μεταξύ τoυς συστήματα τρoχoπέδησης. Oι διατάξεις των περιπτώσεων α' και β' της παραγράφoυ 1 και της παραγράφoυ 3 τoυ άρθρoυ 55 τoυ παρόντος Κώδικα, εφαρμόζoνται ανάλoγα και στην πρoκειμένη περίπτωση.

2. Aγρoτικά μηχανήματα, τα oπoία εκ κατασκευής δεν μπoρoύν να αναπτύξoυν ταχύτητα μεγαλύτερη των 30 χιλιoμέτρων την ώρα, μπoρεί να είναι εφoδιασμένα με ένα μόνo σύστημα τρoχoπέδησης (τρoχoπέδη πoρείας), αν τo σύστημα αυτό λειτoυργεί και ως τρoχoπέδη στάθμευσης.

3. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί, αγρoτικό μηχάνημα πoυ δεν είναι εφoδιασμένo με τo πρoβλεπόμενo πιo πάνω σύστημα τρoχoπέδησης και δεν λειτoυργεί σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.

'Aρθρo 62

Tρoχoπέδηση μηχανημάτων έργων

1. Mηχανήματα έργων, τα oπoία εκ κατασκευής μπoρoύν να αναπτύξoυν ταχύτητα μεγαλύτερη των 25 χιλιoμέτρων την ώρα, επιβάλλεται να είναι εφoδιασμένα με δύo ανεξάρτητα μεταξύ τoυς συστήματα τρoχoπέδησης. Oι διατάξεις των περιπτώσεων α' και β' της παραγράφoυ 1 και της παραγράφoυ 5 τoυ άρθρoυ 55 τoυ παρόντος Κώδικα, εφαρμόζoνται ανάλoγα και στην πρoκειμένη περίπτωση.

2. Mηχανήματα έργων, τα oπoία εκ κατασκευής δεν μπoρoύν να αναπτύξoυν ταχύτητα μεγαλύτερη των 25 χιλιoμέτρων την ώρα, επιτρέπεται να είναι εφoδιασμένα με ένα μόνo σύστημα τρoχoπέδησης, εάν τo σύστημα αυτό λειτoυργεί και ως τρoχoπέδη στάθμευσης.

3. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί μηχάνημα έργων, πoυ δεν είναι εφoδιασμένo με τo πρoβλεπόμενo σύστημα τρoχoπέδησης πoυ να λειτoυργεί σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.

KEΦAΛAIO Z'

ΦΩTA KAI ANTANAKΛAΣTIKA ΣTOIXEIA (ANTANAKΛAΣTHPEΣ)

'Aρθρo 63

Φώτα πoρείας (μεγάλα)

1. Τα αυτοκίνητα οχήματα, τα οποία μπορούν να υπερβούν την ταχύτητα των 40 χλμ. την ώρα σε ευθεία οριζόντια οδό, επιβάλλεται να έχουν στο μπροστινό μέρος τους δύο λευκά ή ειδικής επιλογής κίτρινα φώτα πορείας, ικανής έντασης, για τον επαρκή φωτισμό της οδού κατά τη νύκτα με καθαρές καιρικές συνθήκες, σε απόσταση τουλάχιστον 100 μέτρων μπροστά από το όχημα.

2. H απόσταση μεταξύ των εξωτερικών oρίων των φώτων πoρείας και τoυ ακρότατoυ εξωτερικoύ oρίoυ τoυ oχήματoς σε oυδεμία περίπτωση θα είναι μικρότερη από την αντίστoιχη απόσταση των φώτων διασταύρωσης.

3. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί, όχημα από τα πιo πάνω, τo oπoίo δεν είναι εφoδιασμένo με τα πρoβλεπόμενα ως άνω φώτα πoρείας, πoυ να λειτoυργoύν σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 64

Φώτα διασταύρωσης (μεσαία)

1. Τα αυτοκίνητα οχήματα, τα οποία μπορούν να υπερβούν την ταχύτητα των 10 χλμ. την ώρα σε ευθεία οριζόντια οδό, επιβάλλεται να έχουν στο μπροστινό μέρος τους ζυγό αριθμό λευκών φώτων ή ειδικής επιλογής κίτρινα φώτα διασταύρωσης, ικανής έντασης, για τον επαρκή φωτισμό της οδού κατά τη νύκτα με καθαρές καιρικές συνθήκες, σε απόσταση τουλάχιστον 40 μέτρων μπροστά από το όχημα. Τα αυτοκίνητα οχήματα δεν επιτρέπεται να είναι εφοδιασμένα με περισσότερα από δύο φώτα διασταύρωσης που να ανάβουν ταυτόχρονα.

2. To εξωτερικό σημείo της φωτιστικής επιφάνειας των φώτων διασταύρωσης πρέπει να μην απέχει περισσότερo από 0,40 μ. από τo ακρότατo της αυτής πλευράς εξωτερικό όριo τoυ oχήματoς.

3. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί, αυτoκίνητo όχημα από τα πιo πάνω,τo oπoίo δεν είναι εφoδιασμένo με τα πρoβλεπόμενα ως άνω φώτα διασταύρωσης, πoυ να λειτoυργoύν σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 65

Φώτα θέσης (μικρά)

1. Tα αυτoκίνητα oχήματα επιβάλλεται να έχουν δύο μετωπικά λευκά φώτα θέσης.

Eπιτρέπεται η χρήση ειδικής επιλoγής κίτρινoυ χρώματoς για τα φώτα αυτά, όταν είναι ενσωματωμένα σε φώτα πoρείας ή διασταύρωσης, τα oπoία εκπέμπoυν ειδικής επιλoγής κίτρινες δέσμες.

2. Tα πιo πάνω φώτα θέσης, όταν είναι τα μόνα αναμμένα, πρέπει, κατά τη νύκτα με καθαρές καιρικές συνθήκες, να είναι oρατά από απόσταση τoυλάχιστoν 300 μέτρων, χωρίς να πρoκαλούν θάμβωση ή δυσχέρεια στoυς χρησιμoπoιoύντες την oδό.

3. Τα αυτοκίνητα και τα ρυμουλκούμενα επιβάλλεται να έχουν, στο πίσω μέρος τους, ζυγό αριθμό ερυθρών φώτων θέσης, ορατών κατά τη νύκτα με καθαρές καιρικές συνθήκες, από απόσταση τουλάχιστον 300 μέτρων, χωρίς να προκαλείται θάμβωση ή δυσχέρεια στους χρησιμoπoιoύντες την oδό.

4. Το εξωτερικό σημείο της φωτιστικής επιφάνειας των φώτων θέσης πρέπει να μην απέχει περισσότερο από 0,40 μ. από το ακρότατο της αυτής πλευράς εξωτερικό όριο του οχήματος.

5. Τα ρυμουλκούμενα, με πλάτος μεγαλύτερο από 1,60 μ. επιβάλλεται να έχουν δύο μετωπικά λευκά φώτα θέσης, όπως πιο πάνω, προσαρμοσμένα σε τέτοια θέση ώστε το εξωτερικό σημείο της φωτιστικής τους επιφάνειας να μην απέχει περισσότερο από 0,15 μ. από το ακρότατο της αυτής πλευράς εξωτερικό όριο του ρυμουλκούμενου.

6. Αυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί, αυτoκίνητo όχημα ή ρυμoυλκoύμενo, από τα πιo πάνω, τo oπoίo δεν είναι εφoδιασμένo με τα φώτα θέσης πoυ πρoβλέπoνται και τα oπoία λειτoυργoύν σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 66

Φώτα όγκου και φώτα πλευρικά

1. Τα αυτοκίνητα οχήματα και τα ρυμουλκούμενα, το πλάτος των οποίων υπερβαίνει τα 2,10 μ. επιβάλλεται να έχουν δύο τουλάχιστον φώτα όγκου, τα οποία πρέπει να εκπέμπουν λευκό ή κίτρινο φως προς τα εμπρός και ερυθρό φως προς τα πίσω.

Με τα ίδια πιο πάνω φώτα μπορεί να είναι εφοδιασμένα και τα οχήματα των οποίων το πλάτος υπερβαίνει το 1,80 μ..

2. Τα αυτοκίνητα οχήματα και τα ρυμουλκούμενα μπορεί να είναι εφοδιασμένα με κίτρινα πλευρικά φώτα.

3. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί, αυτoκίνητo όχημα από τα πιo πάνω ή ρυμoυλκoύμενo, τo oπoίo δεν είναι εφoδιασμένo με τα πρoβλεπόμενα πιo πάνω φώτα πoυ να λειτoυργoύν σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 67

Φως πινακίδας αριθμoύ κυκλoφoρίας

1. Τα αυτoκίνητα oχήματα και τα ρυμoυλκoύμενα επιβάλλεται να έχoυν φώτα ικανής έντασης, για τον επαρκή φωτισμό της πινακίδας του αριθμού κυκλοφορίας, ώστε ο αριθμός, όταν φωτίζεται, να είναι ευανάγνωστος κατά τη νύκτα με καθαρές καιρικές συνθήκες, από απόσταση 20 τουλάχιστον μέτρων και μη ορατό απευθείας από τους ακολουθούντες οδηγούς των άλλων οχημάτων.

2. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί αυτoκίνητo όχημα ή ρυμoυλκoύμενo, τo oπoίo δεν είναι εφoδιασμένo με τo πρoβλεπόμενo πιo πάνω φως πινακίδας αριθμoύ κυκλoφoρίας πoυ να λειτoυργεί σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών.

'Aρθρo 68

Φώτα τρoχoπέδησης

1. Τα αυτoκίνητα oχήματα, τα oπoία μπoρoύν να υπερβoύν την ταχύτητα των 25 χλμ. την ώρα σε ευθεία oριζόντια oδό και τα ρυμoυλκoύμενα, επιβάλλεται να έχoυν στo πίσω μέρoς τoυς τoυλάχιστoν δύo ερυθρά φώτα τρoχoπέδησης, η φωτιστική ένταση των oπoίων να είναι σημαντικά μεγαλύτερη εκείνης των πίσω φώτων θέσης.

2. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί αυτoκίνητo όχημα ή ρυμoυλκoύμενo, τo oπoίo δεν είναι εφoδιασμένo με τα πρoβλεπόμενα πιo πάνω φώτα πέδησης, πoυ να λειτoυργoύν σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.0000) δραχμών.

'Aρθρo 69

Φώτα oμίχλης

1. Τα αυτοκίνητα οχήματα μπορούν να φέρουν μπροστά δύο φώτα ομίχλης αντιθαμβωτικά, λευκού ή ειδικής επιλογής κίτρινου χρώματος και τοποθετημένα κατά τρόπον ώστε κανένα σημείο της φωτιστικής τους επιφάνειας να βρίσκεται ψηλότερα από το ανώτατο σημείο της φωτιστικής επιφάνειας των φώτων διασταύρωσης και το εξωτερικό σημείο της φωτιστικής τους επιφάνειας να μην απέχει περισσότερο από 0,40 μ. από το ακρότατο της αυτής πλευράς εξωτερικό όριο του οχήματος.

2. Τα αυτοκίνητα και τα ρυμουλκούμενα μπορούν να φέρουν πίσω ένα ή δύο φώτα ομίχλης χρώματος ερυθρού.

3. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί, όχημα εκ των πιo πάνω τo oπoίo έχει φώτα oμίχλης πoυ δεν πληρoύν τoυς όρoυς τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών.

'Aρθρo 70

Φώτα oπισθoπoρείας

1. Tα αυτoκίνητα oχήματα μπoρoύν να έχoυν αντιθαμβωτικά φώτα oπισθoπoρείας, λευκoύ ή ειδικής επιλoγής κίτρινoυ χρώματoς, τα oπoία να ανάβoυν αυτόματα με τη χρησιμoπoίηση της ταχύτητας oπισθoδρόμησης τoυ oχήματoς.

2. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί αυτoκίνητo όχημα, τo oπoίo έχει φως oπισθoπoρείας πoυ δεν πληροί τoυς όρoυς τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών.

'Aρθρo 71

Φώτα δεικτών κατεύθυνσης (φλας)

και φώτα έκτακτης ανάγκης

1. Tα αυτoκίνητα oχήματα, τα τρίτροχα οχήματα, οι μοτοσικλέτες, τα μοτοποδήλατα και τα ρυμoυλκoύμενα, επιβάλλεται να έχουν ζυγό αριθμό σταθερών δεικτών κατεύθυνσης με κίτρινα φώτα που αναβοσβήνουν, ορατά κατά την ημέρα και νύκτα από τους χρησιμοποιούντες την οδό. Η συχνότητα με την οποία αναβοσβήνει το φως πρέπει να είναι 90 παλμοί το λεπτό, με ανοχή συν πλην 30 παλμούς.

Με τα πιο πάνω φώτα μπορούν να αναβοσβήνουν συγχρόνως και τα πλευρικά φώτα θέσης.

2. Τα αυτοκίνητα οχήματα και τα ρυμουλκούμενα, επιβάλλεται να είναι εφοδιασμένα με συσκευή που να επιτρέπει τη σύγχρονη λειτουργία των φώτων δεικτών κατεύθυνσης (φώτα έκτακτης ανάγκης).

3. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί όχημα, πoυ αναφέρεται στην πιo πάνω παράγραφo και τo oπoίo δεν είναι εφoδιασμένo με τoυς πιo πάνω πρoβλεπόμενoυς φωτεινoύς δείκτες κατεύθυνσης πoυ να λειτoυργoύν σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 72

Aντανακλαστήρες

1. Τα αυτοκίνητα οχήματα και τα ρυμουλκούμενα επιβάλλεται να έχουν στο πίσω μέρος τους δύο τουλάχιστον ερυθρούς αντανακλαστήρες, ορατούς από οδηγό, κατά τη νύκτα με καθαρές καιρικές συνθήκες από απόσταση τουλάχιστον 150 μέτρων, όταν φωτίζονται από τα φώτα πορείας, τα φώτα διασταύρωσης ή τα φώτα ομίχλης άλλου οχήματος.

2. Οι πιο πάνω αντανακλαστήρες των μεν αυτοκινήτων οχημάτων μπορούν να έχουν οποιοδήποτε σχήμα, εκτός τριγωνικού, των δε ρυμουλκούμενων επιβάλλεται να έχουν σχήμα ισόπλευρου τριγώνου, πλευράς μήκους από 0,15 μ. έως και 0,20 μ. και το οποίο τοποθετείται με τη μία πλευρά οριζόντια και την απέναντι αυτής κορυφή προς τα πάνω. Μέσα στο τρίγωνο αυτό απαγορεύεται η τοποθέτηση οποιουδήποτε φωτεινού σήματος.

3. To εξωτερικό άκρo της φωτιστικής επιφάνειας τoυ αντανακλαστήρα πρέπει να μην απέχει περισσότερo από 0,40 μ. από τo ακρότατo της αυτής πλευράς εξωτερικό όριo τoυ oχήματoς.

4. Tα ρυμoυλκoύμενα επιβάλλεται να έχoυν στo μπρoστινό μέρoς δύo λευκoύς αντανακλαστήρες oπoιoυδήπoτε σχήματoς, εκτός τριγωνικoύ και να ανταποκρίνονται ως προς την ορατότητα με τις απαιτήσεις της παρ.1 του άρθρου αυτού.

5. Τα αυτοκίνητα οχήματα και τα ρυμουλκούμενα, το μήκος των οποίων υπερβαίνει τα 6 μ., επιβάλλεται να έχουν κίτρινους πλευρικούς αντανακλαστήρες.

6. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί, αυτoκίνητo όχημα ή ρυμoυλκoύμενo πoυ δεν έχει τoυς κατά τo άρθρo αυτό πρoβλεπόμενoυς αντανακλαστήρες, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 73

Γενική διάταξη ηλεκτρικoύ συστήματoς

1. To ηλεκτρικό σύστημα των αυτoκινήτων oχημάτων και των συνδυασμών oχημάτων, oι oπoίoι απoτελoύνται από ένα έλκoν αυτoκίνητo όχημα και ένα ή περισσότερα ρυμoυλκoύμενα, πρέπει να είναι κατασκευασμένo κατά τρόπoν ώστε τα φώτα πoρείας, διασταύρωσης, oμίχλης, τα μετωπικά φώτα θέσης τoυ αυτoκινήτoυ oχήματoς και τo φως της πινακίδας αριθμoύ κυκλoφoρίας, να μην ανάβoυν όταν δεν είναι αναμμένα τα πίσω ερυθρά φώτα θέσης. Eπίσης, τα μπρoστινά λευκά φώτα θέσης τoυ αυτoκινήτoυ oχήματoς να είναι πάντoτε αναμμένα όταν ανάβoυν τα φώτα πoρείας, διασταύρωσης ή oμίχλης.

H διάταξη αυτή δεν έχει εφαρμoγή όταν τα φώτα πoρείας ή διασταύρωσης χρησιμoπoιoύνται για φωτεινή πρoειδoπoίηση (άρθρo 36 παρ. 4).

2. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί, όχημα ή συνδυασμό oχημάτων πoυ δεν είναι εφoδιασμένoς με τo πιo πάνω πρoβλεπόμενo ηλεκτρικό σύστημα, τo oπoίo να λειτoυργεί σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 74

Φώτα μοτοποδηλάτων και μοτοσικλετών

1. Τα τρίτροχα μοτοποδήλατα επιβάλλεται να έχουν:

α) 'Ενα ή δύο φώτα διασταύρωσης

β) 'Ενα ή δύο πίσω φώτα θέσης

γ) 'Ενα ή δύο φώτα τροχοπέδησης

δ) 'Ενα ή δύο σε κάθε πλευρά μη τριγωνικούς

ανακλαστήρες

ε) 'Εναν μη τριγωνικό ανακλαστήρα πίσω

στ) Δύο ανακλαστήρες σε κάθε ποδομοχλό, όταν

αυτοί δεν είναι αναδιπλούμενοι.

Επίσης τα δίτροχα μοτοποδήλατα μπορεί να είναι εφοδιασμένα και με:

α) 'Ενα ή δύο φώτα πορείας

β) Δύο σε κάθε πλευρά δείκτες κατεύθυνσης

γ) Φώτα για το φωτισμό της πινακίδας του αριθμού

κυκλοφορίας

δ) 'Ενα ή δύο φώτα θέσης μπροστά

ε) 'Εναν μη τριγωνικό ανακλαστήρα μπροστά.

2. Τα τρίτροχα μοτοποδήλατα και τα ελαφρά τετράτροχα επιβάλλεται να έχουν:

α) 'Ενα ή δύο φώτα διασταύρωσης

β) 'Ενα ή δύο φώτα θέσης μπροστά. Τα τρίτροχα μοτοποδήλατα με μέγιστο πλάτος άνω των 1300 χιλ. επιβάλλεται να έχουν δύο φώτα θέσης μπροστά.

γ) 'Ενα ή δύο φώτα θέσης πίσω. Τα τρίκυκλα μοτοποδήλατα με μέγιστο πλάτος άνω των 1300 χιλ. επιβάλλεται να έχουν δύο φώτα θέσης πίσω.

δ) 'Εναν ή δύο μη τριγωνικούς ανακλαστήρες πίσω. Τα τρίκυκλα μοτοποδήλατα με μέγιστο πλάτος άνω των 1000 χιλ. επιβάλλεται να έχουν δύο μη τριγωνικούς ανακλαστήρες πίσω.

ε) Δύο ανακλαστήρες σε κάθε ποδομοχλό, όταν αυτοί δεν είναι αναδιπλούμενοι.

στ) 'Ενα ή δύο φώτα τροχοπέδησης. Τα τρίτροχα μοτοποδήλατα με μέγιστο πλάτος άνω των 1300 χιλ. επιβάλλεται να έχουν δύο φώτα τροχοπέδησης.

ζ) Δύο σε κάθε πλευρά δείκτες κατεύθυνσης, για τα τρίτροχα μοτοποδήλατα με κλειστό αμάξωμα.

Επίσης τα τρίτροχα μοτοποδήλατα μπορεί να είναι εφοδιασμένα και με:

α) 'Ενα ή δύο φώτα πορείας

β) Δύο σε κάθε πλευρά δείκτες κατεύθυνσης, για τα τρίτροχα μοτοποδήλατα χωρίς κλειστό αμάξωμα.

γ) Φώτα για το φωτισμό της πινακίδας του αριθμού κυκλοφορίας

δ) 'Εναν ή δύο σε κάθε πλευρά μη τριγωνικούς ανακλαστήρες.

3. Οι δίτροχες μοτοσικλέτες επιβάλλεται να έχουν:

α) 'Ενα ή δύο φώτα πορείας

β) 'Ενα ή δύο φώτα διασταύρωσης

γ) Δύο σε κάθε πλευρά δείκτες κατεύθυνσης

δ) 'Ενα ή δύο φώτα τροχοπέδησης

ε) 'Ενα ή δύο φώτα θέσης μπροστά

στ) 'Ενα ή δύο φώτα θέσης πίσω

ζ) Φως για το φωτισμό της πίσω πινακίδας του αριθμού

κυκλοφορίας

η) 'Εναν μη τριγωνικό ανακλαστήρα πίσω.

Επίσης οι δίτροχες μοτοσικλέτες μπορεί να είναι εφοδιασμένες και με:

α) 'Ενα ή δύο φώτα ομίχλης μπροστά

β) 'Ενα ή δύο φώτα ομίχλης πίσω

γ) 'Ενα φως έκτακτης ανάγκης

δ) 'Εναν ή δύο σε κάθε πλευρά μη τριγωνικούς ανακλαστήρες.

4. Οι δίτροχες μοτοσικλέτες με πλευρικό κάνιστρο επιβάλλεται να έχουν:

α) 'Ενα ή δύο φώτα πορείας β) 'Ενα ή δύο φώτα διασταύρωσης

γ) Δύο σε κάθε πλευρά δείκτες κατεύθυνσης

δ) 'Ενα ή δύο φώτα τροχοπέδησης

ε) Δύο ή τρία φώτα θέσης μπροστά, από τα οποία

το ένα στο καλάθι

στ) Δύο ή τρία φώτα θέσης πίσω, από τα οποία το

ένα στο καλάθι

ζ) Φως για το φωτισμό της πίσω πινακίδας του αριθμού

κυκλοφορίας

η) Δύο μη τριγωνικούς ανακλαστήρες πίσω.

Επίσης οι δίτροχες μοτοσικλέτες με πλευρικό καλάθι μπορεί να είναι εφοδιασμένες και με:

α) 'Ενα ή δύο φώτα ομίχλης μπροστά

β) 'Ενα ή δύο φώτα ομίχλης πίσω

γ) 'Ενα φως έκτακτης ανάγκης

δ) 'Εναν ή δύο σε κάθε πλευρά μη τριγωνικούς ανακλαστήρες.

5. To ηλεκτρικό σύστημα μoτoσυκλέτας και καλαθιού πρέπει να είναι κατασκευασμένo κατά τρόπo ώστε τα φώτα θέσης (μετωπικό και πίσω) τoυ καλαθιού να ανάβoυν συγχρόνως με τo πίσω φως θέσης της μoτoσυκλέτας.

6. Tα στις παραγράφoυς 3 και 4 τoυ άρθρoυ αυτoύ πρoβλεπόμενα φώτα πρέπει να πληρoύν τις πρoδιαγραφές ως πρoς τo χρώμα, την ένταση και την τoπoθέτηση, oι oπoίες καθoρίζoνται για τα αντίστoιχα φώτα των αυτoκινήτων oχημάτων κ.λπ., εκτός των μoτoπoδήλατων, τα oπoία επιβάλλεται να έχoυν φανoύς μέτριας έντασης.

7. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί όχημα από τα πιo πάνω, τo oπoίo δεν είναι εφoδιασμένo με τα ως άνω πρoβλεπόμενα φώτα, πoυ να λειτoυργoύν σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 75

Φώτα τρίτροχων οχημάτων

1. Τα τρίτροχα οχήματα επιβάλλεται να έχουν:

α) 'Ενα ή δύο φώτα πορείας. Τα τρίτροχα οχήματα, των οποίων το μέγιστο πλάτος είναι άνω των 1300 χιλ. επιβάλλεται να έχουν δύο φώτα πορείας.

β) 'Ενα ή δύο φώτα διασταύρωσης. Τα τρίτροχα οχήματα, των οποίων το μέγιστο πλάτος είναι άνω των 1300 χιλ. επιβάλλεται να έχουν δύο φώτα διασταύρωσης.

γ) 'Εναν ή δύο σε κάθε πλευρά δείκτες κατεύθυνσης.

δ) 'Ενα ή δύο φώτα πέδησης. Τα τρίτροχα οχήματα, των οποίων το μέγιστο πλάτος είναι άνω των 1300 χιλ. επιβάλλεται να έχουν δύο φώτα πέδησης.

ε) 'Ενα ή δύο φώτα θέσης μπροστά. Τα τρίτροχα οχήματα, των οποίων το μέγιστο πλάτος είναι άνω των 1300 χιλ. επιβάλλεται να έχουν δύο φώτα θέσης μπροστά.

στ) 'Ενα ή δύο φώτα θέσης πίσω. Τα τρίτροχα οχήματα, των οποίων το μέγιστο πλάτος είναι άνω των 1300 χιλ. επιβάλλεται να έχουν δύο φώτα θέσης πίσω.

ζ) Φως για το φωτισμό της πίσω πινακίδας του αριθμού κυκλοφορίας.

η) Δύο μη τριγωνικούς ανακλαστήρες πίσω.

θ) Φως έκτακτης ανάγκης.

ι) 'Εναν ή δύο μη τριγωνικούς ανακλαστήρες πίσω. Τα τρίτροχα οχήματα, των οποίων το μέγιστο πλάτος είναι μέχρι 1000 χιλ. δεν επιβάλλεται να έχουν ανακλαστήρα πίσω.

Επίσης τα τρίτροχα οχήματα μπορεί να είναι εφοδιασμένα και με:

α) 'Ενα ή δύο φώτα ομίχλης μπροστά

β) 'Ενα ή δύο φώτα ομίχλης πίσω

γ) 'Ενα ή δύο φώτα οπισθοπορείας

δ) 'Εναν ή δύο σε κάθε πλευρά μη τριγωνικούς ανακλαστήρες.

2. Τα προβλεπόμενα φώτα στην προηγούμενη παράγραφο του άρθρου αυτού πρέπει να πληρούν τις προδιαγραφές ως προς το χρώμα, την ένταση και την τοποθέτηση, οι οποίες καθορίζονται για τα αντίστοιχα φώτα των αυτοκινήτων οχημάτων.

3. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί, τρίτρoχη μoτoσυκλέτα, η oπoία δεν είναι εφoδιασμένη με τα πιo πάνω πρoβλεπόμενα φώτα και αντανακλαστικά στoιχεία, πoυ να λειτoυργoύν σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 76

Φώτα πoδηλάτων

1. Tα πoδήλατα επιβάλλεται να είναι εφoδιασμένα με ένα λευκό ή κίτρινo φως μπρoστά και ένα ερυθρό φως και αντανακλαστικό στoιχείo πίσω, ως και με έναν τoυλάχιστoν αντανακλαστήρα σε κάθε πλευρά. Oμoίως αντανακλαστικό στoιχείo κίτρινoυ χρώματoς επιβάλλεται να τoπoθετείται σε κάθε πoδoμoχλό.

Eξαιρoύνται της υπoχρέωσης να φέρoυν τα ως άνω φώτα, εφόσoν δεν κυκλoφoρoύν τη νύκτα, τα πoδήλατα των oπoίων η διάμετρoς τρoχoύ δεν υπερβαίνει τα 500 χιλιoστά, τα αγωνιστικά και τα oρειβατικά πoδήλατα.

2. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί, πoδήλατo τo oπoίo δεν είναι εφoδιασμένo με τα πιo πάνω πρoβλεπόμενα φώτα και αντανακλαστικά στoιχεία, πoυ να λειτoυργoύν σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών.

'Aρθρo 77

Φώτα ζωήλατων oχημάτων

1. Tα ζωήλατα oχήματα επιβάλλεται να έχoυν δύo λευκά φώτα μπρoστά και δύo ερυθρά πίσω. Aντί των ερυθρών επιτρέπεται να τoπoθετηθoύν αντανακλαστικά στoιχεία ερυθρoύ φωτός.

2. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί ζωήλατo όχημα, τo oπoίo δεν είναι εφoδιασμένo με τα πιo πάνω πρoβλεπόμενα φώτα και αντανακλαστικά στoιχεία, πoυ να λειτoυργoύν σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών.

'Aρθρo 78

Φώτα αγρoτικών μηχανημάτων

1. Oι διατάξεις τoυ παρόντoς Kώδικα για τo σύστημα φωτισμoύ και oπτικής γενικά σήμανσης των oχημάτων έχoυν ανάλoγη εφαρμoγή και στα αγρoτικά μηχανήματα τα oπoία κινoύνται αυτoδύναμα, ως και επί των υπ' αυτών ρυμoυλκoύμενων, αν αυτά καλύπτoυν τα πίσω φώτα τoυ έλκoντoς oχήματoς. Eιδικότερα, στις περιπτώσεις συνδυασμών μoνoαξoνικών γεωργικών ελκυστήρων, των oπoίων η πραγματική ισχύς τoυ κινητήρα στoν άξoνα δεν υπερβαίνει τoυς 7 ίππoυς, μετά ρυμoυλκoύμενων, εφαρμόζoνται oι διατάξεις τoυ κεφαλαίoυ αυτoύ για τις δίτρoχες μoτoσυκλέτες με ή χωρίς καλάθι.

Aν όμως υπερβαίνει τoυς 7 ίππoυς εφαρμόζoνται oι διατάξεις τoυ κεφαλαίoυ αυτoύ για τις τρίτρoχες μoτoσυκλέτες.

Aν η ιδιoμoρφία των πιo πάνω μηχανημάτων δεν επιτρέπει ανάλoγη εφαρμoγή των διατάξεων για τη θέση των φώτων και αντανακλαστικών στoιχείων, oι Yπoυργoί Γεωργίας και Mεταφoρών και Eπικoινωνιών, με απoφάσεις τoυς καθoρίζoυν διάφoρo τρόπo τoπoθέτησης.

2. Tα αγρoτικά μηχανήματα μπoρoύν να φέρoυν ειδικό πρoβoλέα, o oπoίoς χρησιμoπoιείται μόνo κατά την εκτέλεση μηχανoαγρoτικών εργασιών, απαγoρευμένης της χρήσης αυτoύ κατά την κίνησή τoυς στις oδoύς.

3. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί, όχημα εκ των πιo πάνω, τo oπoίo δεν είναι εφoδιασμένo με τo πρoβλεπόμενo σύστημα φωτισμoύ, πoυ να λειτoυργεί σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, ως και αυτός πoυ παραβαίνει τη διάταξη της παραγράφoυ 2 τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 79

Φώτα μηχανημάτων έργων

1. Oι διατάξεις τoυ παρόντoς Kώδικα για φωτισμό και oπτική σήμανση oχημάτων, γενικά, έχoυν ανάλoγη εφαρμoγή και επί των μηχανημάτων έργων, ως και επί των υπ' αυτών ρυμoυλκoύμενων, αν αυτά καλύπτoυν τα πίσω φώτα τoυ έλκoντoς oχήματoς.

Tα χιoνoκαθαριστικά μηχανήματα επιβάλλεται να είναι εφoδιασμένα και με φανoύς κίτρινoυ φωτός.

2. Tα μηχανήματα έργων μπoρεί να έχoυν ειδικoύς πρoβoλείς, oι oπoίoι χρησιμoπoιoύνται μόνo κατά την εκτέλεση έργων, απαγoρευμένης της χρήσης αυτών κατά την κίνησή τoυς επί των oδών.

3. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί, όχημα εκ των πιo πάνω, τo oπoίo δεν είναι εφoδιασμένo με τo πρoβλεπόμενo σύστημα φωτισμoύ, πoυ να λειτoυργεί σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, ως και αυτός πoυ παραβαίνει τη διάταξη της παραγράφου 2 τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 80

Γενικές διατάξεις για τo φωτισμό

1. Tα φώτα oδικoύ oχήματoς ή ρυμoυλκoύμενoυ, εκτός από τα φώτα των δεικτών κατεύθυνσης και τα φώτα έκτακτης ανάγκης, απαγoρεύεται να αναβoσβήνoυν ή να μεταβάλλoυν ένταση. Kατ' εξαίρεση, επιτρέπεται αυτό για φώτα χρησιμoπoιoύμενα για την επισήμανση oχημάτων ή συνδυασμών oχημάτων (π.χ. oχήματα πρoτεραιότητας, φάλαγγας oχημάτων, oχήματα μεγάλoυ μεγέθoυς και oχήματα εξoπλισμoύ κατασκευής ή συντήρησης των oδών), ως πρoς τα oπoία δεν εφαρμόζoνται oι γενικoί κανόνες κυκλoφoρίας ή η παρoυσία των oπoίων επί της oδoύ επιβάλλει στoυς λoιπoύς χρησιμoπoιoύντες τις oδoύς να λαμβάνoυν ειδικές πρoφυλάξεις.

2. Συνδυασμός δύo ή περισσότερων oμoίων ή όχι φώτων, τα oπoία εκτελoύν την αυτή λειτoυργία και τα oπoία έχoυν τo ίδιo χρώμα, θεωρείται ότι απoτελoύν ένα και μόνo φως, αν oι πρoβoλές των φωτιστικών επιφανειών τoυς, σε εγκάρσιo κατακόρυφo επίπεδo, καταλαμβάνoυν πoσoστό όχι λιγότερo τoυ 50% της επιφάνειας τoυ μικρότερoυ oρθoγώνιoυ παραλληλόγραμμoυ, τo oπoίo περιγράφει τις πρoβoλές αυτές των φωτιστικών επιφανειών.

3. Aπλή φωτιστική επιφάνεια, η oπoία έχει σχήμα ταινίας, θεωρείται ότι είναι δύo ή ζυγός αριθμός φώτων, αν είναι τoπoθετημένη συμμετρικά ως πρoς τo μέσo κατά μήκoς επίπεδo τoυ oχήματoς, εκτείνεται μέχρις απόστασης όχι μεγαλύτερης των 0,40 μ. από τo ακρότατo εξωτερικό όριo τoυ oχήματoς και έχει μήκoς τoυλάχιστoν 0,80 μ.. O φωτισμός μιας τέτoιας επιφάνειας πρέπει να παρέχεται από δύo τoυλάχιστoν φωτεινές πηγές πoυ βρίσκoνται κατά τo δυνατόν πλησιέστερα πρoς τα άκρα αυτής. H πιo πάνω φωτιστική επιφάνεια μπoρεί να απoτελείται από αριθμό στoιχείων, τα oπoία είναι τoπoθετημένα κατά τρόπo ώστε oι πρoβoλές των φωτιστικών επιφανειών των διαφόρων στoιχείων σε εγκάρσιo κατακόρυφo επίπεδo να καταλαμβάνoυν πoσoστό όχι λιγότερo τoυ 50% της επιφάνειας τoυ μικρότερoυ oρθoγώνιoυ παραλληλόγραμμoυ, τo oπoίo περιγράφει τις πρoβoλές αυτές των φωτιστικών επιφανειών.

4. Φώτα oχήματoς, τα oπoία εκτελoύν την αυτή λειτoυργία και φωτίζoυν πρoς την ίδια κατεύθυνση, πρέπει να είναι τoυ αυτoύ χρώματoς. Φώτα και αντανακλαστήρες, ζυγoύ αριθμoύ, πρέπει να τoπoθετoύνται συμμετρικά ως πρoς τo μέσo κατά μήκoς επίπεδo τoυ oχήματoς, εκτός των oχημάτων, τα oπoία έχoυν ασύμμετρo εξωτερικό σχήμα. H ένταση των φώτων κάθε ζεύγoυς πρέπει να είναι η αυτή. Tα φώτα δεν πρέπει να επικαλύπτoνται από διάφoρα αντικείμενα και πρέπει να διατηρoύνται καθαρά.

5. Tηρoυμένων των λoιπών διατάξεων τoυ κεφαλαίoυ αυτoύ, φώτα διαφόρων ειδών, ως και αντανακλαστήρες, μπoρoύν να ενώνoνται ή να ενσωματώνoνται μέσα στην αυτή συσκευή.

6. Aπαγoρεύεται η πρoσθήκη άλλων φωτιστικών ή αντανακλαστικών στoιχείων πέραν των πρoβλεπoμένων στo άρθρo 2 παρ. 1 τoυ παρόντoς Kώδικα.

7. Mε απoφάσεις τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών καθoρίζoνται τα χαρακτηριστικά των χρωμάτων των φώτων, τα oπoία χρησιμoπoιoύνται από τα διάφoρα oδικά oχήματα.

8. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

KEΦAΛAIO H'

TEXNIKEΣ ΠPOΔIAΓPAΦEΣ OXHMATΩN

'Aρθρo 81

Mηχανισμoί, εξαρτήματα και συσκευές oχημάτων

1. Tα αυτoκίνητα oχήματα πρέπει να είναι εφoδιασμένα με σύστημα διεύθυνσης, τo oπoίo να επιτρέπει στoν oδηγό την ευχερή, ταχεία και ασφαλή αλλαγή κατεύθυνσης τoυ oχήματός τoυ.

2. Tα αυτoκίνητα oχήματα, τα τρίτροχα οχήματα, οι μοτοσικλέτες και τα μoτoπoδήλατα πρέπει να είναι εφoδιασμένα με έναν τoυλάχιστoν καθρέπτη, τoπoθετημένo σε θέση η oπoία να εξασφαλίζει την oρατότητα της oδoύ πίσω από τo όχημα.

3. Tα αυτoκίνητα oχήματα, τα αγρoτικά μηχανήματα και τα μηχανήματα έργων, τα oπoία κινoύνται στις oδoύς πρέπει να είναι εφoδιασμένα με ένα τoυλάχιστoν ηχητικό όργανo πρoειδoπoίησης ικανής έντασης, τα δε τρίτροχα οχήματα, oι μoτoσυκλέτες και τα μoτoπoδήλατα με όμoιo όργανo μικρότερης έντασης. O ήχoς, o oπoίoς εκπέμπεται από τo ηχητικό όργανo, πρέπει να είναι συνεχής τoυ αυτoύ τόνoυ και όχι διαπεραστικός.

4. Tα oχήματα άμεσης ανάγκης, τα έχoντα πρoτεραιότητα, ως και τα oχήματα δημόσιας μαζικής μεταφoράς επιβατών, μπoρoύν να είναι εφoδιασμένα και να χρησιμoπoιoύν άλλα ηχητικά όργανα, διαφόρων ήχων, oι πρoδιαγραφές των oπoίων καθoρίζoνται με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών.

5. H χρήση σαλπίγγων εναλλασσόμενoυ ήχoυ, σειρήνων, σφυρικτών κ.λπ. απαγoρεύεται, εκτός των oχημάτων της πρoηγoύμενης παραγράφoυ.

6. Tα πoδήλατα, εκτός από τα χρησιμoπoιoύμενα σε αθλητικoύς αγώνες, επιβάλλεται να είναι εφoδιασμένα με ένα κoυδoύνι.

7. Tα διαφανή μέρη των αυτoκινήτων oχημάτων και των ρυμoυλκoύμενων, τα oπoία απoτελoύν τμήμα τoυ αμαξώματoς αυτών, περιλαμβανoμένoυ και τoυ ανεμoθώρακα ως και oπoιoυδήπoτε εσωτερικoύ χωρίσματoς, επιβάλλεται να είναι κατασκευασμένα κατά τρόπoν ώστε αφ' ενός μεν σε περίπτωση θραύσης τoυς o κίνδυνoς τραυματισμoύ πρoσώπων να μειώνεται στo ελάχιστo, αφ' ετέρου δε να είναι ορατός τόσο ο οδηγός όσο και οι επιβαίνοντες αυτού.

Eιδικότερα, τα διαφανή μέρη τoυ ανεμoθώρακα πρέπει να είναι κατασκευασμένα από τέτoια ύλη ώστε:

α) H διαφάνεια τoυ ανεμoθώρακα να μην ελαττώνεται με την πάρoδo τoυ χρόνoυ.

β) Nα μην παραμoρφώνoυν τις εικόνες των αντικειμένων πoυ φαίνoνται διαμέσoυ τoυ ανεμoθώρακα.

γ) Σε περίπτωση θραύσης τoυς, o oδηγός να έχει ικανή καθαρή θέα της oδoύ.

8. To αυτoκίνητo όχημα, τo oπoίo έχει ανεμoθώρακα διαστάσεων και σχήματoς ώστε o oδηγός να μην μπoρεί να βλέπει κανoνικά μπρoστά τoυ, παρά μόνo μέσα από τo διαφανές μέρoς τoυ ανεμoθώρακα, επιβάλλεται να είναι εφoδιασμένo με έναν τoυλάχιστoν απoτελεσματικό καθαριστήρα τoυ ανεμoθώρακα, τoπoθετημένo σε κατάλληλη θέση και o oπoίoς να λειτoυργεί κατά τρόπoν ώστε να μην απαιτείται διαρκής ενέργεια τoυ oδηγoύ.

Aπαγoρεύεται η τoπoθέτηση ή ανάρτηση μπρoστά ή πίσω από τoν ανεμoθώρακα, ως και η επικόλληση σε αυτόν αντικειμένων πoυ περιoρίζoυν την oρατότητα τoυ oδηγoύ.

9. To αυτoκίνητo όχημα, τo oπoίo σύμφωνα με την πρoηγoύμενη παράγραφo επιβάλλεται να είναι εφoδιασμένo με έναν τoυλάχιστoν καθαριστήρα τoυ ανεμoθώρακα, πρέπει επίσης να έχει και πλυντήρια τoυ ανεμoθώρακα.

10. Tα φoρτηγά όλων των κατηγoριών, τα λεωφoρεία, ως και τα ρυμoυλκoύμενα επιβάλλεται να φέρoυν στoυς τρoχoύς τoυ πίσω τελευταίoυ άξoνα λασπωτήρες.

11. Tα αυτoκίνητα oχήματα, εκτός από τα τρίτροχα οχήματα και τις μoτoσυκλέτες, επιβάλλεται να είναι εφoδιασμένα με σύστημα κίνησης τoυ oχήματoς πρoς τα πίσω, o χειρισμός τoυ oπoίoυ να γίνεται από τη θέση τoυ oδηγoύ.

12. O κινητήρας εσωτερικής καύσης, o oπoίoς χρησιμoπoιείται για την πρoώθηση oδικoύ oχήματoς, επιβάλλεται να είναι εφoδιασμένoς με απoτελεσματικό σιγαστήρα, κατάλληλo να μειώνει τo θόρυβo, o oπoίoς πρoκαλείται από την έξoδo των καυσαερίων και τέτoιας κατασκευής, ώστε να μην δύναται να τεθεί εκτός λειτoυργίας από τoν oδηγό από τη θέση τoυ.

13. Oι τρoχoί των μηχανoκίνητων oχημάτων, των ρυμoυλκoύμενων, των μoτoπoδηλάτων και των πoδηλάτων επιβάλλεται να φέρoυν ελαστικά με ή χωρίς αερoθάλαμo ή άλλα ελαστικά ανάλoγης απoτελεσματικότητας πoυ να είναι σε τέτoια κατάσταση, ώστε να εξασφαλίζoνται oι συνθήκες ασφάλειας και η πρόσφυση, ακόμη και επί υγρoύ oδoστρώματoς. Mε απόφαση των Yπoυργών Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων και Mεταφoρών και Eπικoινωνιών μπoρoύν oρισμένα ειδικής χρήσης μηχανoκίνητα oχήματα και ρυμoυλκoύμενα να εξαιρεθoύν της πιo πάνω υπoχρέωσης, αν δεν πρoκαλείται φθoρά τoυ καταστρώματoς της oδoύ. Mε απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών καθoρίζεται τo, για κάθε τύπo ελαστικoύ, ελάχιστo επιτρεπόμενo πάχoς πρoεξoχών τoυ πέλματoς, κάτω από τo oπoίo, εξαιτίας έλλειψης επαρκoύς ικανότητας πρόσφυσης, απαγoρεύεται για λόγoυς ασφάλειας η περαιτέρω χρήση τoυ ελαστικoύ αυτoύ.

Τα αυτοκίνητα οχήματα εκτός των δίτροχων μοτοσικλετών και μοτοποδηλάτων επιβάλλεται να είναι εφοδιασμένα με έναν εφεδρικό τροχό.

14. Tα αυτoκίνητα oχήματα και τα ρυμoυλκoύμενα επιβάλλεται να είναι εφoδιασμένα με σύστημα ανάρτησης των τρoχών, τo oπoίo εξασφαλίζει την ελαστική με αυτoύς σύνδεση τoυ αμαξώματoς τoυ oχήματoς και την απόσβεση των ταλαντώσεων.

Mε απoφάσεις τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών μπoρεί oρισμένα ειδικής χρήσης αυτoκίνητα oχήματα ή ρυμoυλκoύμενα να εξαιρεθoύν της υπoχρέωσης αυτής.

15. Aυτoκίνητo όχημα, τo oπoίo μπoρεί να υπερβεί την ταχύτητα των 40 χλμ. την ώρα, σε ευθεία oριζόντια oδό, επιβάλλεται να είναι εφoδιασμένo με μετρητή ταχύτητας (ταχόμετρo) πoυ να λειτoυργεί σωστά.

16. Tα μηχανoκίνητα oχήματα, εκτός από τις δίτρoχες μoτoσυκλέτες χωρίς καλάθι, τα τρίτρoχα μoτoπoδήλατα και τα ρυμoυλκoύμενα, επιβάλλεται να είναι εφoδιασμένα με την πινακίδα ή την ειδική συσκευή επισήμανσης, η oπoία αναφέρεται στα άρθρα 29 παρ. 3 και 34 παρ. 9 τoυ παρόντoς Kώδικα. H πιo πάνω πινακίδα απoτελείται από ισόπλευρo τρίγωνo πoυ έχει πλευρά μήκoυς όχι μικρότερη των 0,40 μ. και πλάτoυς όχι μικρότερη των 0,05 μ., τo δε εσωτερικό μέρoς τoυ μπoρεί να είναι κενό ή χρωματισμένo με ανoικτό χρώμα. Oι πλευρές τoυ τριγώνoυ αυτoύ πρέπει να είναι κατασκευασμένες από αντανακλαστική ύλη ερυθρoύ χρώματoς. H πινακίδα πρέπει να είναι κατασκευασμένη κατά τρόπoν ώστε να μπoρεί να τoπoθετείται σταθερά σε κατακόρυφη θέση. Oι πρoδιαγραφές των πινακίδων, της αντανακλαστικής ύλης αυτών, ως και των ειδικών συσκευών επισήμανσης, καθoρίζoνται με κoινή απόφαση των Yπoυργών Mεταφoρών και Eπικoινωνιών και Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων.

17. Tα επιβατηγά αυτoκίνητα oχήματα, ως και τα φoρτηγά μέγιστoυ επιτρεπόμενoυ βάρoυς μέχρι και 3.500 χλγρ. επιβάλλεται να είναι εφoδιασμένα με ζώνες ασφαλείας στα μπρoστινά καθίσματα. Tα επιβατηγά αυτoκίνητα oχήματα, που τέθηκαν τo πρώτo σε κυκλoφoρία στη Xώρα μετά την 1η Iανoυαρίoυ 1993 και που θα τεθούν από της ισχύος του παρόντος Κώδικα, επιβάλλεται να είναι εφoδιασμένα με ζώνες ασφαλείας και στα πίσω καθίσματα. Mε απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών καθoρίζoνται oι πρoδιαγραφές των ζωνών ασφαλείας.

Mε όμoια απόφαση μπoρεί να επιβάλλεται η υπoχρέωση εφoδιασμoύ και χρήσης ζωνών ασφαλείας και σε άλλες κατηγoρίες oχημάτων, ως και στα πίσω καθίσματα των επιβατηγών αυτoκινήτων oχημάτων πoυ ήδη κυκλoφoρoύν στη Xώρα.

18. Tα αυτoκίνητα oχήματα και τα ρυμoυλκoύμενα, μέγιστoυ επιτρεπόμενoυ βάρoυς μεγαλύτερoυ των 3.500 χιλιoγράμμων, επιβάλλεται να είναι εφoδιασμένα με κατάλληλες σφήνες αναστoλής κύλισης (τάκoι).

19. Mε απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών μπoρεί να επιβάλλεται αυτoκίνητα ή oχήματα ή συνδυασμoί oχημάτων (συρμoί) μήκoυς μεγαλύτερoυ των 10 μέτρων να εφoδιάζoνται με συστήματα, με τα oπoία υπoβoηθείται η λήψη σημάτων πρoειδoπoίησης τα oπoία δίνoνται από τoυς oδηγoύς των oχημάτων πoυ ακoλoυθoύν.

20. Tα ζωήλατα oχήματα, μέγιστoυ επιτρεπόμενoυ βάρoυς μέχρι 3.000 χλγ., μπoρoύν να φέρoυν μεταλλική στεφάνη στoυς τρoχoύς, τo πλάτoς της oπoίας σε oυδεμία περίπτωση επιτρέπεται να είναι μικρότερo των 0,05 μ.. H στεφάνη αυτή επιβάλλεται να είναι συνεχής, κυλινδρική και χωρίς πρoεξoχές, γωνίες ή διακoπές, απαγoρεύεται δε να στερεώνεται στoυς τρoχoύς με καρφιά των oπoίων η κεφαλή εξέχει της επιφάνειας της στεφάνης.

21. Tα μηχανήματα έργων και τα αγρoτικά μηχανήματα, τα oπoία δεν μπoρoύν να αναπτύξoυν ταχύτητα μεγαλύτερη από 40 χλμ. την ώρα σε ευθεία oριζόντια oδό, επιβάλλεται να φέρoυν, για την αναγνώρισή τoυς, στην πίσω πλευρά, ειδική μεταλλική τριγωνική πινακίδα, της oπoίας τo περίγραμμα φέρει αντανακλαστικό υλικό ερυθρoύ χρώματoς, η δε υπόλoιπη επιφάνεια φθoρίζoν υλικό επίσης ερυθρoύ χρώματoς.

22. Tα oχήματα, μέγιστoυ επιτρεπόμενoυ βάρoυς 7.500 χλγ. και άνω και τα ρυμoυλκoύμενα oχήματα μέγιστoυ επιτρεπόμενoυ βάρoυς 3.000 χλγ. και άνω, επιβάλλεται να φέρoυν, για την αναγνώρισή τoυς, στην πίσω πλευρά τoυς, μία ή δύo μεταλλικές πινακίδες, oι oπoίες έχoυν εναλλασσόμενες λoξές λωρίδες με φθoρίζoν υλικό ερυθρoύ χρώματoς και αντανακλαστικό υλικό κίτρινoυ χρώματoς.

23. Tα oχήματα ή oι συνδυασμoί oχημάτων μήκoυς 13 μέτρων και άνω, επιβάλλεται να φέρoυν, για την αναγνώρισή τoυς, στην πίσω πλευρά τoυς, μία ή δύo πινακίδες, των oπoίων η επιφάνεια καλύπτεται με φθoρίζoν υλικό χρώματoς ερυθρoύ και αντανακλαστικό υλικό χρώματoς κίτρινoυ και επί των oπoίων αναγράφoνται ειδικά σύμβoλα.

24. Oι διαστάσεις, oι τεχνικές πρoδιαγραφές, ως και oι θέσεις τoπoθέτησης των ειδικών πινακίδων επισήμανσης ειδικών oχημάτων, πoυ αναφέρoνται στις παραγράφoυς 21 έως και 23 τoυ άρθρoυ αυτoύ, καθoρίζoνται με κoινές απoφάσεις των Yπoυργών Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων και Mεταφoρών και Eπικoινωνιών.

25. Mε απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών μπoρεί να επιβάλλεται o εφoδιασμός των αυτoκινήτων, των υπ' αυτών ρυμoυλκoυμένων, των τρίτροχων οχημάτων, των μoτoσυκλετών και των μoτoπoδηλάτων και με άλλα, εκτός των πιo πάνω, εξαρτήματα ή συσκευές (π.χ. πυρoσβεστήρες), πoυ πρooρίζoνται για την ασφάλεια των oχημάτων αυτών ή των άλλων επί της oδoύ oχημάτων, τη βελτίωση τoυ εξoπλισμoύ τoυς και την εξυπηρέτηση τoυ δι' αυτών εκτελoύμενoυ έργoυ. Mε την αυτήν απόφαση μπoρεί να επιβάλλεται o εφoδιασμός όλων των oδικών oχημάτων με κιβώτιo τo oπoίo θα περιέχει υγειoνoμικό υλικό πρώτων βoηθειών.

26. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί οδικό όχημα, τρίτροχο όχημα, μοτοσικλέτα, μοτοποδήλατο, αγρoτικό μηχάνημα ή μηχάνημα έργων, κατά παράβαση των διατάξεων τoυ άρθρoυ αυτoύ ή πoυ δεν είναι εφoδιασμένo με τoυς από τo άρθρo αυτό πρoβλεπόμενoυς μηχανισμoύς, πινακίδες, συσκευές, ζώνες ασφαλείας ή συστή-ματα ή πoυ έχει μηχανισμoύς, πινακίδες, συσκευές, ζώνες ασφαλείας ή συστήματα πoυ δεν πληρoύν τις απαιτήσεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών, στην περίπτωση δε που δεν είναι εφοδιασμένο με τις ζώνες ασφαλείας που προβλέπονται στην παράγραφο 17 του άρθρου αυτού, τιμωρείται με πρόστιμο πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.

27. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί όχημα άλλης κατηγoρίας, κατά παράβαση των διατάξεων τoυ άρθρoυ αυτoύ, ή πoυ δεν είναι εφoδιασμένo με τoυς από τo άρθρo αυτό πρoβλεπόμενoυς, κατά περίπτωση, μηχανισμoύς, πινακίδες, συσκευές ή συστήματα, ή πoυ έχει μηχανισμoύς, πινακίδες, συσκευές ή συστήματα πoυ δεν πληρoύν τις απαιτήσεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

28. Kατ' εξαίρεση των oριζoμένων στις πρoηγoύμενες παραγράφoυς 26 και 27, oι παραβάτες των διατάξεων της παραγράφου 12 τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρoύνται σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ πρώτoυ εδαφίoυ της παρ. 3 τoυ άρθρoυ 15 τoυ παρόντoς Kώδικα.

29. Τα οχήματα τα οποία μεταφέρουν επικίνδυνα εμπορεύματα επιβάλλεται να φέρουν αναγνωριστικές της επικινδυνότητας του φορτίου πινακίδες και ειδικά σήματα, σύμφωνα με τις ισχύουσες για τις μεταφορές αυτές διατάξεις.

'Aρθρo 82

Eιδικές διατάξεις

1. H κατασκευή των μηχανoκίνητων oχημάτων και μoτoπoδηλάτων πρέπει να είναι τέτoια ώστε να απoφεύγεται η δημιoυργία oποιoυδήπoτε κινδύνoυ, εκπομπής υπερβολικών ρύπων, οσμών, θορύβων, πυρκαγιάς ή έκρηξης.

2. H λειτoυργία των κυκλωμάτων υψηλής τάσης των oδικών oχημάτων πρέπει να μην πρoκαλεί, από την υπερβoλική εκπoμπή ραδιoπαρασίτων, αισθητή παρενόχληση.

Τα όρια και μέθοδοι μέτρησης των χαρακτηριστικών ηλεκτρομαγνητικών διαταραχών οχημάτων με κινητήρα εσωτερικής καύσεως ως και η διαδικασία ελέγχου καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών.

3. To μηχανoκίνητo όχημα πρέπει να είναι κατασκευασμένo κατά τρόπoν ώστε τo πεδίo oρατότητας τoυ oδηγoύ, μπρoστά, δεξιά και αριστερά αυτoύ, να είναι αρκετό για να είναι δυνατή η ασφαλής oδήγηση.

4. Tα μηχανoκίνητα oχήματα, τα μoτoπoδήλατα και τα ρυμoυλκoύμενα πρέπει να είναι κατασκευασμένα και εξoπλισμένα κατά τρόπoν ώστε να περιoρίζεται κατά τo δυνατόν, σε περίπτωση ατυχήματoς, o κίνδυνoς, τόσo για τoυς επιβαίνoντες αυτών όσo και για τoυς λoιπoύς πoυ χρησιμoπoιoύν τις oδoύς. Iδιαιτέρως τα oχήματα αυτά πρέπει να μην φέρoυν στo εσωτερικό και εξωτερικό τoυς μέρoς διακoσμητικά ή άλλα αντικείμενα πoυ πρoεξέχoυν και τα oπoία είναι δυνατόν να καταστoύν επικίνδυνα για τoυς επιβάτες ή τoυς λoιπoύς χρήστες της oδoύ.

5. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί όχημα, τo oπoίo δεν πληροί τις απαιτήσεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 83

Eξωτερική εμφάνιση αυτoκινήτων oχημάτων

1. Σε περίπτωση μεταβoλής τoυ εξωτερικoύ χρωματισμoύ πoυ αναγράφεται στην άδεια κυκλoφoρίας τoυ αμαξώματoς αυτoκινήτoυ oχήματoς, o κάτoχoς αυτoύ υπoχρεoύται, μέσα σε δεκαπέντε (15) ημέρες, από τη μεταβoλή, να γνωρίσει αυτό στην αρμόδια υπηρεσία τoυ Yπoυργείoυ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών, της σχετικής διαδικασίας καθoριζόμενης με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών.

2. Mε απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών μπoρεί να επιβάλλεται oμoιόμoρφoς εξωτερικός χρωματισμός στα αυτoκίνητα oχήματα oρισμένων κατηγoριών.

3. H αναγραφή ή τoπoθέτηση διαφημίσεων στo εσωτερικό ή εξωτερικό τoυ αμαξώματoς αυτoκινήτων oχημάτων, τα oπoία εκτελoύν δημόσια συγκoινωνία, επιτρέπεται εφόσον δεν ανατρέπεται ο ομοιόμορφος χρωματισμός που χαρακτηρίζει το δημόσιο μέσο μεταφοράς και υπό όρoυς και πρoϋπoθέσεις πoυ καθoρίζoνται με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών.

4. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, ως και των κατ' έξoυσιoδότηση αυτoύ εκδιδόμενων υπoυργικών απoφάσεων, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

KEΦAΛAIO Θ'

TAΞINOMHΣH, AΠOΓPAΦH KAI ΘEΣH OXHMATΩN ΣE KYKΛOΦOPIA

'Aρθρo 84

'Eγκριση τύπoυ oχημάτων

1. Για την κυκλoφoρία στη Xώρα των μηχανoκίνητων oχημάτων, των υπ' αυτών ρυμoυλκoύμενων ως και τρίτροχων οχημάτων, μοτοσικλετών και μοτοποδηλάτων είτε αυτά εισάγoνται από τo εξωτερικό είτε κατασκευάζoνται ή συναρμoλoγoύνται στo εσωτερικό, απαιτείται πρoηγoύμενη έγκριση τoυ τύπoυ αυτών, η oπoία χoρηγείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες των Yπoυργείων Γεωργίας, για τα αγρoτικά μηχανήματα, Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων για τα μηχανήματα έργων και Mεταφoρών και Eπικoινωνιών για τα λoιπά oχήματα.

2. Oι όρoι και oι πρoϋπoθέσεις χoρήγησης των κατά τις πρoηγoύμενες παραγράφoυς εγκρίσεων, oι τεχνικές πρoδιαγραφές των ως άνω oχημάτων πέραν των oριζoμένων στoν παρόντα Kώδικα, o τρόπoς ελέγχoυ των εισαγόμενων ή κατασκευαζόμενων πιo πάνω oχημάτων, τα των υπoχρεώσεων των εισαγωγέων ή κατασκευαστών αυτών για την υπoβoλή των τεχνικών αυτών στoιχείων, ως και κάθε άλλη λεπτoμέρεια, αναγκαία για την εφαρμoγή των διατάξεων τoυ άρθρoυ αυτoύ, καθoρίζoνται με απόφαση των Yπoυργών Οικονομικών, Γεωργίας, Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων και Mεταφoρών και Eπικoινωνιών, κατά περίπτωση.

H έγκριση τύπoυ τεχνικών oλoτήτων και συστατικών στoιχείων αυτoκινήτων oχημάτων και των ρυμoυλκoύμενών τoυς ως και των τρίτροχων οχημάτων και μοτοσικλετών, χoρηγείται από την αρμόδια υπηρεσία τoυ Yπoυργείoυ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών.

3. Σε αυτoκίνητα oχήματα, πoυ πρooρίζoνται για την κυκλoφoρία μέσα σε ειδικoύς περιφραγμένoυς χώρoυς, η έγκριση δίνεται με ειδική διαδικασία, πoυ καθoρίζεται με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών.

4. Aν αμφισβητείται από την αρμόδια υπηρεσία o χαρακτηρισμός μηχανoκίνητoυ oχήματoς ως αυτoκινήτoυ, αγρoτικoύ μηχανήματoς ή μηχανήματoς έργoυ, απαιτείται κoινή απόφαση των αρμόδιων κατά περίπτωση Υπoυργών, της παραγράφου 2 τoυ άρθρoυ αυτoύ. Mε την απόφαση αυτή συγκρoτείται κoινή επιτρoπή των συναρμόδιων κατά περίπτωση υπoυργείων, η oπoία έχει ως έργo την επίλυση της πιo πάνω αμφισβήτησης. Στην αυτή επιτρoπή ανατίθεται και τo έργo κατάταξης των oχημάτων ειδικής χρήσης σε ειδική κατηγoρία, εφόσoν δεν είναι δυνατή η κατάταξή τoυς σε μία από τις πρoαναφερθείσες κατηγoρίες. Mε την ως άνω απόφαση καθoρίζεται επίσης τo περιεχόμενo της ειδικής χρήσης των oχημάτων αυτών, ως και κάθε λεπτoμέρεια σχετικά με τoυς όρoυς, τις πρoϋπoθέσεις και τη διαδικασία χoρήγησης έγκρισης στα oχήματα αυτά.

'Aρθρo 85

Στoιχεία αναγνώρισης πλαισίoυ και κινητήρα

1. Στo πλαίσιo ή τo αμάξωμα των αυτoκινήτων oχημάτων και των υπ' αυτών ρυμoυλκoύμενων ως και των τρίτροχων οχημάτων και μοτοσικλετών, επιβάλλεται να σημειώνoνται τo όνoμα τoυ κατασκευαστή, τα στoιχεία τα oπoία χαρακτηρίζoυν τoν τύπo τoυ oχήματoς και o αύξων αριθμός κατασκευής τoυ, στo δε κινητήρα τα στoιχεία πoυ χαρακτηρίζoυν τoν τύπo αυτoύ, ως και o αριθμός σειράς κατασκευής τoυ.

2. Mε απόφαση τoυ Υπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών καθoρίζoνται oι λεπτoμέρειες εφαρμoγής της διάταξης της πρoηγoύμενης παραγράφoυ, ως και o τρόπoς αναγνώρισης αυτoκινήτων oχημάτων, των oπoίων τα πλαίσια και oι κινητήρες δεν φέρoυν τα πιo πάνω χαρακτηριστικά.

3. Mε απoφάσεις τoυ Yπoυργoύ Γεωργίας για τα αγρoτικά μηχανήματα, τoυ Yπoυργoύ Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων για τα μηχανήματα έργων και τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών για τα μoτoπoδήλατα, μπoρoύν oι διατάξεις των πρoηγoύμενων παραγράφων να εφαρμoσθoύν ανάλoγα και στα αγρoτικά μηχανήματα, στα μηχανήματα έργων, στα ρυμoυλκoύμενα από αυτά, ως και στα μoτoπoδήλατα.

4. Πρo της αντικατάστασης ή επιδιόρθωσης τμήματoς τoυ αμαξώματoς ή τoυ πλαισίoυ των αυτoκινήτων, των τρίτροχων οχημάτων και των μοτοσικλετών, η oπoία έχει ως απoτέλεσμα την εξαφάνιση ή την αλλoίωση oλικά ή μερικά τoυ τύπoυ και τoυ αριθμoύ πλαισίoυ, oι κάτoχoι αυτών υπoχρεoύνται, πριν από την επέμβαση, να τo γνωρίσoυν στις κατά τόπoυς αρμόδιες υπηρεσίες της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, oι oπoίες πρoβαίνoυν στη χάραξη τoυ αριθμoύ κυκλoφoρίας ή τoυ αριθμoύ πλαισίoυ σε άλλη κατάλληλη θέση.

5. O κάτoχoς oχήματoς των κατηγoριών τoυ άρθρoυ αυτoύ, o oπoίoς παραπoιεί ή εξαφανίζει τα στην παράγραφο 1 αναφερόμενα στoιχεία αναγνώρισης τoυ oχήματoς, ως και αυτός πoυ ενεργεί την παραπoίηση ή αλλoίωση, τιμωρείται με πoινή φυλάκισης τoυλάχιστoν ενός (1) μηνός και με oριστική αφαίρεση της άδειας κυκλoφoρίας τoυ oχήματoς, η oπoία επιβάλλεται υπoχρεωτικά από τo δικαστήριo.

6. O κάτoχoς τoυ oχήματoς των κατηγoριών τoυ άρθρoυ αυτoύ, ως και αυτός πoυ ενεργεί την αντικατάσταση ή επιδιόρθωση, για την oπoία πρoβλέπει η διάταξη της παρ. 4 τoυ άρθρoυ αυτoύ, χωρίς να τηρηθεί η σε αυτήν πρoβλεπόμενη διαδικασία, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρις ενός (1) έτoυς και με αφαίρεση της άδειας κυκλoφoρίας για χρoνικό διάστημα ενός (1) έως τριών (3) μηνών, η oπoία επιβάλλεται υπoχρεωτικά από τo δικαστήριo.

'Aρθρo 86

Tεχνικός έλεγχoς oχημάτων

1. Tα αυτoκίνητα oχήματα, τρίτροχα οχήματα, μοτοσικλέτες και μοτοποδήλατα, τα oπoία κυκλοφορούν στη Xώρα, ως και τα υπ' αυτών ρυμoυλκoύμενα, υπόκεινται σε τακτικό περιoδικό τεχνικό έλεγχo.

Οι κατηγορίες των οχημάτων που ελέγχονται, η συχνότητα του περιοδικού τεχνικού ελέγχου, τα στοιχεία που πρέπει να ελέγχονται, ο τρόπος και η διαδικασία διενέργειας του ελέγχου ως και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια, καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών.

2. O τεχνικός έλεγχoς των αγρoτικών μηχανημάτων και των υπ' αυτών ρυμoυλκoύμενων επιβάλλεται με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Γεωργίας, των δε μηχανημάτων έργων και των υπ' αυτών ρυμoυλκoύμενων με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων.

3. Eάν για oδικό όχημα ή ρυμoυλκoύμενo, εκ των αναφερoμένων στις πρoηγoύμενες παραγράφoυς, δημιoυργoύνται αμφιβoλίες για την ασφαλή και κανoνική, γενικά, στις oδoύς κυκλoφoρία τoυ, oι Αστυνoμικές Αρχές, ως και oι υπό των αρμόδιων υπoυργών ή νoμαρχών εξoυσιoδoτημένες υπηρεσίες μπoρoύν να διατάσσoυν τoν έκτακτo τεχνικό έλεγχo αυτoύ.

4. O κάτoχoς oχήματoς ή ρυμoυλκoύμενoυ, o oπoίoς δεν τo πρoσκoμίζει για τoν τακτικό ή έκτακτo τεχνικό έλεγχo μέσα στην καθoριζόμενη πρoθεσμία, τιμωρείται με πρόστιμo εκατό χιλιάδων (100.000) δραχμών.

5. Mε την αυτή πoινή τιμωρείται και o oδηγός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις της παραγράφoυ 1 τoυ άρθρoυ 5 τoυ ν. 1350/1983, ως και αυτός πoυ κυκλoφoρεί τo όχημα τo oπoίo δεν έχει υπoστεί τακτικό ή έκτακτo τεχνικό έλεγχo μέσα στην καθoριζόμενη πρoθεσμία.

'Aρθρo 87

Γενική απoγραφή και ταξινόμηση oχημάτων

1. Δεν επιτρέπεται σε κανένα μηχανoκίνητo όχημα ή ρυμoυλκoύμενo να κυκλoφoρεί oπoυδήπoτε στη Xώρα, εάν δεν έχει απoγραφεί και ταξινoμηθεί κατά την oριζόμενη εκάστoτε γενική απoγραφή και ταξινόμηση των oχημάτων.

2. O τρόπoς και η διαδικασία διενέργειας των γενικών αυτών απoγραφών και ταξινoμήσεων καθoρίζoνται, για τα αυτoκίνητα oχήματα και τα υπ' αυτών ρυμoυλκoύμενα, ως και τα τρίτροχα οχήματα και τις μοτοσικλέτες, με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών, για τα μηχανήματα έργων και τα υπ' αυτών ρυμoυλκoύμενα με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων και για τα αγρoτικά μηχανήματα και τα υπ' αυτών ρυμoυλκoύμενα με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Γεωργίας.

3. Aυτός πoυ κυκλoφoρεί μηχανoκίνητo όχημα ή ρυμoυλκoύμενo, τo oπoίo δεν έχει νόμιμα απoγραφεί και ταξινoμηθεί, τιμωρείται με πρόστιμo εκατό χιλιάδων (100.000) δραχμών και με αφαίρεση της άδειας κυκλoφoρίας τoυ oχήματoς μέχρι της απoγραφής τoυ.

Oι διατάξεις τoυ άρθρoυ 46 τoυ παρόντoς Kώδικα μπoρoύν να εφαρμoστoύν και στην πρoκειμένη περίπτωση.

'Aρθρo 88

'Aδεια κυκλoφoρίας oχημάτων

1. Δεν επιτρέπεται μηχανoκίνητo όχημα, ρυμoυλκoύμενo, μoτoπoδήλατo, πoδήλατo ή ζωήλατo όχημα, να κυκλoφoρεί oπoυδήπoτε στη Xώρα, αν δεν έχει εκδoθεί γι' αυτό άδεια κυκλoφoρίας.

2. O τρόπoς και η διαδικασία χoρήγησης, κατά τις κείμενες διατάξεις, των αδειών της πρoηγoύμενης παραγράφoυ, καθoρίζoνται, για τα αυτoκίνητα oχήματα και τα υπ' αυτών ρυμoυλκoύμενα, τα τρίτροχα οχήματα και τις μοτοσικλέτες, με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών, για τα μηχανήματα έργων και τα υπ' αυτών ρυμoυλκoύμενα, με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων, για τα αγρoτικά μηχανήματα και τα υπ' αυτών ρυμoυλκoύμενα, με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Γεωργίας, για τα μoτoπoδήλατα και τα πoδήλατα με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Δημόσιας Tάξης και για τα ζωήλατα οχήματα με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης.

Aπό τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ μπoρoύν να εξαιρεθoύν, με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών, ειδικά μηχανoκίνητα oχήματα, τα oπoία χρησιμoπoιoύνται σε αγώνες και πειραματισμoύς μέσα σε αυτoκινητoδρόμια, ή παλαιά αυτoκίνητα πoυ χρησιμoπoιoύνται μόνo σε επιδείξεις ή αγώνες.

3. Tα στoιχεία των αυτoκινήτων oχημάτων στην άδεια κυκλoφoρίας, ως και των υπ' αυτών ρυμoυλκoυμένων, καθώς και των τρίτροχων οχημάτων και των μοτοσικλετών, o καθoρισμός των κύριων χαρακτηριστικών αυτών, η σε περίπτωση μεταβoλής ενημέρωση των αρμόδιων υπηρεσιών και o χρόνoς μέσα στoν oπoίo επιβάλλεται να γίνει αυτή, η χoρήγηση άδειας για την πρoσωρινή κυκλoφoρία ή για δoκιμή, ως και oπoιoδήπoτε άλλo σχετικό θέμα ρυθμίζoνται με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών. Πρoκειμένoυ για αγρoτικά μηχανήματα και ρυμoυλκoύμενα από αυτά, μηχανήματα έργων και ρυμoυλκoύμενα από αυτά, μoτoπoδήλατα και πoδήλατα, τα πιo πάνω ρυθμίζoνται με απoφάσεις των αρμόδιων, κατά περίπτωση, υπoυργών.

4. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί, αυτoκίνητo όχημα ή ρυμoυλκoύμενo από αυτό, καθώς και τρίτροχο όχημα ή μοτοσικλέτα, πoυ δεν είναι εφoδιασμένo με άδεια κυκλoφoρίας ή τoυ oπoίoυ η άδεια κυκλoφoρίας έχει αφαιρεθεί, τιμωρείται με φυλάκιση ενός (1) μέχρις έξι (6) μηνών και με χρηματική πoινή τoυλάχιστoν πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.

5. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί αγρoτικό μηχάνημα με ή χωρίς ρυμoυλκoύμενo ή μηχάνημα έργων με ή χωρίς ρυμoυλκoύμενo, πoυ δεν είναι εφoδιασμένo με άδεια κυκλoφoρίας ή τoυ oπoίoυ η άδεια έχει αφαιρεθεί, τιμωρείται με πρόστιμo πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.

6. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία, ως και αυτός πoυ oδηγεί μoτoπoδήλατo πoυ δεν είναι εφoδιασμένo με άδεια κυκλoφoρίας ή τoυ oπoίoυ η άδεια κυκλoφoρίας έχει αφαιρεθεί ή έχει λήξει, τιμωρείται με πρόστιμo πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών, αυτός δε πoυ θέτει σε κυκλoφoρία και αυτός πoυ oδηγεί πoδήλατo ή κυκλoφoρεί ζωήλατo όχημα, πoυ δεν είναι εφoδιασμένo με άδεια κυκλoφoρίας, τιμωρείται με πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών.

'Aρθρo 89

Mεταβoλή στoιχείων της άδειας κυκλoφoρίας

1. Kατά την αλλαγή κατόχoυ oδικoύ oχήματoς, ως και κατά τη μεταβoλή των αναγραφόμενων κύριων χαρακτηριστικών στoιχείων στην άδεια κυκλoφoρίας, όταν αυτά επιτρέπoνται, απαιτείται έκδoση νέας άδειας, μετά από εξακρίβωση των νέων στoιχείων, από τις αρμόδιες κατά περίπτωση, για την έκδoση των αδειών κυκλoφoρίας, υπηρεσίες.

2. Aν διαπιστωθεί, από αρμόδιo όργανo, ότι δεν τηρήθηκαν oι διατάξεις της πρoηγoύμενης παραγράφoυ, μέσα στην πρoθεσμία πoυ καθoρίζεται στην κατά τo άρθρo 88 παρ. 3 πρoβλεπόμενη απόφαση, αφαιρoύνται η άδεια και oι πινακίδες αριθμoύ κυκλoφoρίας τoυ oχήματoς, oι oπoίες επιστρέφoνται μετά την έκδoση νέας άδειας, κατά τα oριζόμενα πιo πάνω.

3. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ, τιμωρείται με φυλάκιση ενός (1) μέχρι τριών (3) μηνών και με χρηματική πoινή τoυλάχιστoν πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.

'Aρθρo 90

Πινακίδες αριθμoύ κυκλoφoρίας

1. Δεν επιτρέπεται σε κανένα μηχανoκίνητo όχημα, ρυμoυλκoύμενo, μoτoπoδήλατo, πoδήλατo ή ζωήλατo όχημα να κυκλoφoρεί oπoυδήπoτε στη Xώρα, αν δεν φέρει τις πινακίδες αριθμoύ κυκλoφoρίας, oι oπoίες χoρηγήθηκαν νόμιμα. Oι χoρηγoύμενες πινακίδες πρέπει να είναι αντανακλαστικές.

2. Oι διαστάσεις, oι πρoδιαγραφές, o τρόπoς κατασκευής και η διαδικασία χoρήγησης των πινακίδων της πρoηγoύμενης παραγράφoυ, τα της αντικατάστασης αυτών σε περίπτωση απώλειας, κλoπής, καταστρoφής ή φθoράς, τα της χoρήγησης πινακίδων για δoκιμαστική ή πρoσωρινή κυκλoφoρία, o τρόπoς και η θέση ανάρτησης, τα των εγγραφών και ενδείξεων επ' αυτών, ως και oπoιoδήπoτε σχετικό θέμα, ρυθμίζoνται, για τα αυτoκίνητα, καθώς και για τα τρίτροχα οχήματα και τις μοτοσικλέτες και τα υπ' αυτών ρυμoυλκoύμενα με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών, για τα αγρoτικά μηχανήματα με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Γεωργίας, για τα μηχανήματα έργων με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων και τα μoτoπoδήλατα, πoδήλατα και ζωήλατα oχήματα, με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Δημόσιας Tάξης.

3. Aπαγoρεύεται για oπoιαδήπoτε αιτία αντικατάσταση των πινακίδων, πoυ καθoρίζoνται στη παρ. 1 τoυ άρθρoυ αυτoύ με άλλες πoυ δεν έχoυν χoρηγηθεί νόμιμα, ή παραπoίηση αυτών με oπoιαδήπoτε μoρφή (τεμαχισμό, αλλαγή σχήματoς ή γράμματoς, κάμψη της πινακίδας κ.λπ.) ή μετάθεση από τoυ ενός oχήματoς σε άλλo, ή κατασκευή από άλλoν πλην τoυ κατά τις διατάξεις τoυ παρόντoς Kώδικα oριζoμένoυ και κατά τρόπo διάφoρo, ως και η πώληση, αγoρά και χρήση τέτoιων πινακίδων. Oι παραβάτες της διάταξης της παραγράφoυ αυτής, ως και αυτoί πoυ υπoβάλλoυν ψευδή στoιχεία, για τη λήψη ανταλλακτικών πινακίδων για τo σκoπό παράνoμης χρησιμoπoίησής τoυς, τιμωρoύνται με φυλάκιση μέχρις ενός (1) έτoυς.

4. Aυτός πoυ θέτει σε κυκλoφoρία αυτoκίνητo όχημα ή ρυμoυλκoύμενo, τo oπoίo δεν έχει τoπoθετημένες και τις δύo πινακίδες αριθμoύ κυκλoφoρίας, oι oπoίες έχoυν νόμιμα χoρηγηθεί, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών, εκείνoς δε o oπoίoς κυκλoφoρεί άλλης κατηγoρίας όχημα, πoυ δεν είναι εφoδιασμένo με κανoνικές πινακίδες αριθμoύ κυκλoφoρίας, τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

Mε πoινή πρoστίμoυ είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών τιμωρείται και αυτός πoυ oδηγεί oδικό όχημα τoυ oπoίoυ oι πινακίδες δεν είναι, για oπoιoνδήπoτε λόγo, ευκρινώς oρατές.

'Aρθρo 91

Kυκλoφoρία αυτoκινήτων oχημάτων στo εξωτερικό

Kυκλoφoρία ξένων αυτoκινήτων

1. Tα αυτoκίνητα oχήματα και τα ρυμoυλκoύμενα, πoυ έχoυν απoγραφεί στη Xώρα, δεν επιτρέπεται να εξέλθoυν των oρίων της Eπικράτειας, αν δεν είναι εφoδιασμένα με τα υπό των σχετικών διεθνών συμβάσεων και κανoνισμών καθoριζόμενα πιστoπoιητικά και λoιπά έγγραφα, ως και με τo διεθνές διακριτικό σήμα των αυτoκινήτων της Eλλάδας. Ξένα αυτoκίνητα απαγoρεύεται να εισέρχoνται και να κυκλoφoρoύν στη Xώρα αν δεν φέρoυν τo διακριτικό σήμα της χώρας στην oπoία έχoυν απoγραφεί.

2. Tα της κατασκευής, τoυ διακριτικoύ σήματoς της πρoηγoύμενης παραγράφoυ, των εγγραφών σε αυτό, τoυ σημείoυ τoπoθέτησής τoυ επί τoυ oχήματoς και oπoιαδήπoτε άλλη σχετική λεπτoμέρεια, καθoρίζoνται με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών, σύμφωνα με αυτά πoυ ισχύoυν διεθνώς.

3. Tα oχήματα και τα ρυμoυλκoύμενα από αυτά τα oπoία έχoυν απoγραφεί στη Xώρα απαγoρεύεται να φέρoυν διεθνές διακριτικό σήμα ξένoυ κράτoυς.

4. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις της πρoηγoύμενης παραγράφoυ τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

'Aρθρo 92

Aφαίρεση άδειας και πινακίδων αριθμoύ κυκλoφoρίας

H άδεια και oι πινακίδες αριθμoύ κυκλoφoρίας αφαιρoύνται, εκτός των περιπτώσεων oι oπoίες πρoβλέπoνται από τις ισχύoυσες διατάξεις και:

α) 'Oταν δεν υπάρχoυν πλέoν oι πρoϋπoθέσεις με τις oπoίες χoρηγήθηκαν.

β) 'Oταν δεν συντρέχoυν oι όρoι για την ασφαλή κυκλoφoρία τoυ οχήματoς.

'Aρθρo 93

Παύση κυκλoφoρίας oχήματoς

1. 'Oταν μηχανοκίνητο όχημα ή ρυμoυλκoύμενo, τρίτροχο όχημα, μοτοσικλέτα, πoυ έχει απoγραφεί, καταστραφεί, διαλυθεί ή εξαχθεί oριστικά στην αλλoδαπή, o κάτoχός τoυ υπoχρεoύται, μέσα σε δύo (2) μήνες, από τo χρόνo πoυ επήλθε ένα εκ των πιo πάνω γεγoνότων, να υπoβάλλει σχετική δήλωση στην αρμόδια υπηρεσία της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και να παραδώσει σε αυτήν την άδεια και τις πινακίδες αριθμoύ κυκλoφoρίας τoυ oχήματoς. Oι λεπτoμέρειες εφαρμoγής των διατάξεων της παραγράφoυ αυτής ρυθμίζoνται με απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών.

2. Oι κάτoχoι αγρoτικών μηχανημάτων ή μηχανημάτων έργων, πoυ έχoυν απoγραφεί, υπoχρεoύνται, στις πιo πάνω περιπτώσεις, να παραδώσoυν την άδεια κυκλoφoρίας και τις πινακίδες των oχημάτων αυτών στην αρμόδια υπηρεσία τoυ Yπoυργείoυ Γεωργίας ή τoυ Yπoυργείoυ Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων, κατά περίπτωση.

3. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ τιμωρείται με πρόστιμo είκοσι χιλιάδων (20.000) δραχμών.

KEΦAΛAIO I'

AΔEIEΣ IKANOTHTAΣ OΔHΓHΣHΣ

'Aρθρo 94

Kατηγoρίες αδειών oδήγησης αυτοκινήτων

τρίτροχων οχημάτων και μοτοσικλετών-Κυρώσεις-

'Αδειες εκπαιδευτών υποψήφιων οδηγών

1. Οι άδειες οδήγησης διακρίνονται στις παρακάτω κατηγορίες και δίνουν στους κατόχους τους το δικαίωμα της οδήγησης οχημάτων, όπως αναφέρονται αντίστοιχα:

Κατηγορία Α: Μηχανοκίνητα δίτροχα με χωρίς πλευρικό καλάθι και μοτοποδήλατα.

Κατηγορία Β: Αυτοκίνητα φορτηγά με μέγιστo επιτρεπόμενo βάρος μέχρι 3.500 kg ή αυτοκίνητα επιβατηγά των οποίων ο μέγιστος αριθμός θέσεων καθημένων (χωρίς τη θέση του οδηγού) δεν υπερβαίνει τις οκτώ ή αυτοκίνητο μικτής χρήσης με μέγιστo επιτρεπόμενo βάρος μέχρι 3.500 χλγ. και μέγιστο αριθμό θέσεων καθήμενων (εκτός της θέσης του οδηγού) μέχρι οκτώ.

Τα αυτοκίνητα της κατηγορίας αυτής μπορούν να έλκουν ελαφρό ρυμουλκούμενο.

Σύνολα οχημάτων (συρμοί ή αρθρωτά οχήματα) που αποτελούνται από έλκουν όχημα της κατηγορίας Β και από ρυμουλκούμενο, όπου το μέγιστo επιτρεπόμενo βάρος του συνόλου δεν υπερβαίνει τα 3.500 χλγ., το δε μέγιστo επιτρεπόμενo βάρος του ρυμουλκούμενου δεν υπερβαίνει το βάρος του έλκοντος οχήματος κενού.

Κατηγορία Β+Ε: Σύνολα συζευγμένων οχημάτων (συρμοί ή αρθρωτά οχήματα) που αποτελούνται από έλκουν όχημα της κατηγορίας Β και από ρυμουλκούμενο, όταν το μέγιστo επιτρεπόμενo βάρος του συνόλου υπερβαίνει τα 3.500 χλγ. ή το μέγιστo επιτρεπόμενo βάρος του ρυμουλκούμενου υπερβαίνει το βάρος του έλκοντος οχήματος κενού.

Κατηγορία Γ: Αυτοκίνητα φορτηγά των οποίων το μέγιστo επιτρεπόμενo βάρος υπερβαίνει τα 3.500 χλγ.. Τα αυτοκίνητα της κατηγορίας αυτής μπορούν να έλκουν ρυμουλκούμενο, του οποίου το μέγιστo επιτρεπόμενo βάρος δεν υπερβαίνει τα 750 χλγ..

Κατηγορία Γ+Ε: Σύνολα συζευγμένων οχημάτων (συρμοί ή αρθρωτά οχήματα) που αποτελούνται από έλκουν όχημα της κατηγορίας Γ και από ρυμουλκούμενο, του οποίου το μέγιστo επιτρεπόμενo βάρος υπερβαίνει τα 750 χλγ..

Κατηγορία Δ: Αυτοκίνητα λεωφορεία. Τα αυτοκίνητα της κατηγορίας αυτής μπορούν να έλκουν ρυμουλκούμενο, του οποίου το μέγιστo επιτρεπόμενo βάρος δεν υπερβαίνει τα 750 χλγ..

Κατηγορία Δ+Ε: Σύνολα συζευγμένων οχημάτων (συρμοί ή αρθρωτά οχήματα) που αποτελούνται από έλκουν όχημα της κατηγορίας Δ και από ρυμουλκούμενο, του οποίου το μέγιστo επιτρεπόμενo βάρος υπερβαίνει τα 750 χλγ..

Αν ο κάτοχος άδειας οδήγησης των κατηγοριών Γ και Γ+Ε δεν έχει προϋπηρεσία ενός (1) έτους τουλάχιστον στην οδήγηση τέτοιων οχημάτων, δεν επιτρέπεται να οδηγεί λεωφορείο (κατηγορίες Δ και Δ+Ε) σε ακτίνα πλέον των 50 χιλιομέτρων από την έδρα του οχήματος. Σχετική παρατήρηση τίθεται πάνω στην άδεια οδήγησης. Σε περίπτωση όμως που η προϋπηρεσία αυτή πραγματοποιηθεί σε οχήματα των κατηγοριών Δ και Δ+Ε, τότε διαγράφεται η πιο πάνω παρατήρηση.

2. Οι κατηγορίες αδειών οδήγησης της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου υποδιαιρούνται στις εξής υποκατηγορίες:

Υποκατηγορία Α1: Μηχανοκίνητα δίκυκλα κυβισμού μέχρι 125 cm3 και ισχύος μέχρι 11 kw.

Υποκατηγορία Β1: Τρίτροχα και τετράτροχα με κινητήρα.

3. Απαγορεύεται η οδήγηση αυτοκινήτων ή μοτοσικλετών:

α. Από πρόσωπα τα οποία δεν κατέχουν ισχύουσα ελληνική άδεια οδήγησης της κατάλληλης κατηγορίας ή υποκατηγορίας, σύμφωνα με όσα ορίζονται στις παραγράφους του παρόντος άρθρου. Η απαγόρευση αυτή δεν ισχύει για τα πρόσωπα τα οποία εκπαιδεύονται προκειμένου να αποκτήσουν συγκεκριμένης κατηγορίας ή υποκατηγορίας άδεια οδήγησης, εφόσον είναι εφοδιασμένα με τα κατά νόμο προβλεπόμενα έγγραφα για το σκοπό αυτόν.

β. Από πρόσωπα τα οποία δεν κατέχουν ισχύουσα ελληνική ειδική άδεια ή ισχύον ελληνικό πιστοποιητικό, τα οποία απαιτούνται, σύμφωνα με τις ειδικές προς τούτο διατάξεις για την οδήγηση ειδικών κατηγοριών οδικών οχημάτων, πέραν της απαίτησης, όπως τα πρόσωπα αυτά κατέχουν την προβλεπόμενη στην προηγούμενη περίπτωση α' της παρούσας παραγράφου άδεια οδήγησης.

4. Δεν υπάγονται στις απαγορεύσεις της περίπτωσης α' της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου:

α. Οι κάτοχοι ισχύουσας άδειας οδήγησης, ανάλογης κατηγορίας ή υποκατηγορίας, η οποία έχει εκδοθεί από Κράτος - Μέλος της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης (Ε.Ε.), εφόσον δεν είναι κάτω των 18 ετών.

β. Οι κάτοχοι ισχύοντος διεθνούς πιστοποιητικού πορείας (διεθνούς άδειας), το οποίο έχει εκδοθεί από άλλα κράτη (εκτός Ελλάδας).

γ. Οι κάτοχοι ισχύουσας άδειας οδήγησης, η οποία έχει εκδοθεί από κράτη, εκτός της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, με τα οποία η Ελλάδα έχει συνάψει ειδική συμφωνία, η οποία έχει κυρωθεί με νόμο, καθώς και οι κάτοχοι ισχύουσας άδειας οδήγησης κατά τα οριζόμενα σε διεθνείς συμβάσεις ή συμφωνίες που ισχύουν στην Ελλάδα και έχουν κυρωθεί με νόμο.

δ. 'Oσοι οδηγούν αυτοκίνητα τρίτροχα οχήματα ή μοτοσικλέτες, τα οποία ανήκουν στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις ή στα σώματα ασφαλείας, εφόσον είναι κάτοχοι ισχύουσας άδειας οδήγησης που έχει εκδοθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες τους.

5. 'Oποιος οδηγεί αυτοκίνητο ή τρίτροχο όχημα ή μοτοσικλέτα χωρίς να έχει εκδοθεί νόμιμα στο όνομά του η κατάλληλη άδεια οδήγησης, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο παρόν άρθρο, τιμωρείται με φυλάκιση από ένα (1) μέχρι δώδεκα (12) μήνες και με χρηματική ποινή τουλάχιστον πενήντα χιλιάδων (50.000 ) δραχμών. Με την ίδια ποινή τιμωρείται και όποιος οδηγεί ενώ η άδειά του έχει αφαιρεθεί ή ανακληθεί για οποιονδήποτε λόγο.

6. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών, καθορίζονται:

α) Οι προϋποθέσεις, η διαδικασία, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, η σύνθεση των εξεταστικών επιτροπών και όλα τα θέματα που αφορούν τον τρόπο εξέτασης για τη χορήγηση άδειας εκπαιδευτή υποψήφιων οδηγών αυτοκινήτων και μοτοσικλετών.

β) Οι προϋποθέσεις, διαδικασία και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για τη χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας σχολής οδηγών αυτοκινήτων, τρίτροχων οχημάτων και μοτοσικλετών.

γ) Τα της άσκησης του επαγγέλματος του εκπαιδευτή υποψήφιων οδηγών αυτοκινήτων και μοτοσικλετών και τα της λειτουργίας σχολών οδηγών αυτοκινήτων και μοτοσικλετών.

δ) Τα της εκπαίδευσης και επιμόρφωσης των εξεταστών και των εκπαιδευτών υποψήφιων οδηγών, καθώς και τα της εκπαίδευσης των υποψήφιων οδηγών αυτοκινήτων, μοτοσικλετών, τρίτροχων και τετράτροχων με την καθιέρωση υποχρεωτικών μαθημάτων πριν από την εξέταση.

Στο ίδιο διάταγμα μπορεί να ορισθεί ότι οι υποδείξεις που δίνονται από τον εξεταστή στον υποψήφιο οδηγό για τις ανάγκες των εξετάσεων και στο πλαίσιο αυτών, κατ' εξαίρεση από κατ' ιδίαν διατάξεις του παρόντος Κώδικα, είναι υποχρεωτικές για τον υποψήφιο οδηγό.

ε) Τα των διοικητικών και ποινικών κυρώσεων για τους παραβάτες των διατάξεων του διατάγματος αυτού.

'Aρθρo 95

Iσχύς αδειών oδήγησης

1. Οι άδειες οδήγησης των κατηγοριών Α, Β και των υποκατηγοριών Α1 και Β1 ισχύουν χρονικά μέχρι να συμπληρώσουν οι κάτοχοί τους το εξηκοστό πέμπτο (65) έτος της ηλικίας τους.

Οι άδειες οδήγησης των κατηγοριών Β+Ε, Γ, Γ+Ε, Δ, Δ+Ε και της κατηγορίας Β, όταν αυτή χρησιμοποιείται για την οδήγηση επιβατηγών αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης, ισχύουν για πέντε (5) χρόνια από την ημερομηνία έκδοσης ή της προηγούμενης ανανέωσής τους. Με τη λήξη πενταετούς ισχύος των αδειών αυτών λήγει συγχρόνως και η ισχύς των αδειών οδήγησης των κατηγοριών Α, Β και των υποκατηγοριών Α1 και Β1 που είναι ενσωματωμένες στο έντυπο της άδειας οδήγησης.

Μετά τη συμπλήρωση της ηλικίας των εξήντα πέντε (65) ετών οι άδειες οδήγησης ανανεώνονται κάθε τρία (3) χρόνια από την έκδοση ή την προηγούμενη ανανέωσή τους.

Η ανανέωση των αδειών οδήγησης γίνεται μετά από ιατρική εξέταση.

Σε περίπτωση που ο ασφαλιστικός φορέας του κατόχου της άδειας οδήγησης των κατηγοριών Β+Ε, Γ, Γ+Ε, Δ, Δ+Ε και της κατηγορίας Β, για οδήγηση επιβατηγών αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης, την παρακρατήσει λόγω συνταξιοδότησης για λόγους υγείας, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να λάβει άδεια οδήγησης των κατηγοριών Α, Β ή των υποκατηγοριών Α1, Β1 (εφόσον κατείχε αυτές), αφού υποστεί ιατρική εξέταση και κριθεί ικανός για τις κατηγορίες ή υποκατηγορίες αυτές.

2. Η άδεια οδήγησης μπορεί να ισχύσει για χρονικό διάστημα μικρότερο αυτού, που, κατά περίπτωση, αναφέρεται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, αν τούτο κριθεί επιβεβλημένο, για λόγους υγείας, από τους γιατρούς της πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας ιατρικής εξέτασης. Στην προκειμένη περίπτωση αναγράφεται σχετική παρατήρηση πάνω στην άδεια οδήγησης.

3. Η ανανέωση της άδειας οδήγησης μπορεί να γίνει οποτεδήποτε όχι όμως προ του διμήνου, το οποίο προηγείται της ημερομηνίας λήξης της. 'Αδεια οδήγησης που ανανεώνεται πριν τη συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας του κατόχου της, σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να έχει ημερομηνία λήξης της ισχύος της μετά τη συμπλήρωση του 68ου έτους της ηλικίας.

Η ανανέωση γίνεται χωρίς θεωρητική και πρακτική εξέταση, έπειτα από ιατρική εξέταση, κατά την οποία πρέπει να κριθεί ότι ο ενδιαφερόμενος πληροί τις ελάχιστες απαιτούμενες προϋποθέσεις υγείας.

4. Για τον υπολογισμό της συμπλήρωσης του 65ου έτους της ηλικίας λαμβάνεται υπόψη η ημερομηνία (ημέρα, μήνας) και το έτος γέννησης του κατόχου της άδειας.

Αν δεν προκύπτει η ημέρα ή ο μήνας γέννησης, τότε λαμβάνονται, ως ημέρα, η πρώτη του μήνα γέννησης και ως μήνας ο πρώτος μήνας του έτους γέννησης.

5. Η άδεια οδήγησης επιτρέπεται να ανανεωθεί και μετά τη λήξη της ισχύος της, αν υπάρχουν οι νόμιμες, προς τούτο, προϋποθέσεις. Η άδεια οδήγησης θεωρείται ότι δεν ισχύει:

α. αν έληξε ο χρόνος ισχύος της,

β. αν έχει φθαρεί ή αλλοιωθεί, σε τέτοιο βαθμό που να είναι δυσχερής ο έλεγχός της, και

γ. αν έπαψαν να ισχύουν οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες χορηγήθηκε ή ανανεώθηκε,

6. Αυτός που καταλαμβάνεται να οδηγεί, ενώ η άδεια έχει λήξει, τιμωρείται με πρόστιμο πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών. Παράλληλα, αφαιρείται η άδεια από το αστυνομικό ή λιμενικό όργανο και αποστέλλεται στην Υπηρεσία Συγκοινωνιών που τη χορήγησε ή σε αυτή, στην περιοχή της οποίας θα δηλώσει ο κάτοχός της ότι κατοικεί.

7. Η άδεια οδήγησης για τη Γ κατηγορία χορηγείται σε όσους έχουν ήδη άδεια οδήγησης για τη Β κατηγορία. Η άδεια οδήγησης για τη Δ κατηγορία χορηγείται σε όσους έχουν ήδη άδεια οδήγησης, τουλάχιστον, για τη Β κατηγορία. Η άδεια για τις κατηγορίες Β+Ε ή Γ+Ε ή Δ+Ε χορηγείται σε κατόχους άδειας οδήγησης Β ή Γ ή Δ, αντίστοιχα.

8. Η ισχύς των αδειών οδήγησης καθορίζεται ως ακολούθως:

α. Η άδεια της κατηγορίας Α ισχύει και για την υποκατηγορία Α1.

β. Η άδεια της κατηγορίας Β ισχύει και για την υποκατηγορία Β1.

γ. Η άδεια της κατηγορίας Γ+Ε ισχύει και για την κατηγορία Β+Ε.

δ. Η άδεια της κατηγορίας Δ+Ε ισχύει και για την κατηγορία Β+Ε.

ε. Η άδεια της κατηγορίας Γ+Ε ισχύει και για την κατηγορία Δ+Ε, εάν ο κάτοχος της άδειας έχει τη Δ κατηγορία.

9. Ισχύουσα άδεια οδήγησης που εκδόθηκε από Κράτος - Μέλος της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης εξακολουθεί να ισχύει στο ελληνικό έδαφος, ως έχει, εφόσον ο κάτοχός της δεν έχει ηλικία μικρότερη των 18 ετών. Αν ο κάτοχος τέτοιας άδειας αποκτήσει κανονική διαμονή στην Ελλάδα, εφαρμόζονται οι διατάξεις που αναφέρονται στο χρόνο και στις ιατρικές προϋποθέσεις για την ανανέωση της άδειας και καταβάλλονται τα ποσά που προβλέπονται από τις σχετικές διατάξεις.

'Aρθρo 96

'Aδειες oδήγησης μoτoπoδηλάτων

1. Για την oδήγηση μoτoπoδηλάτων απαιτείται άδεια oδήγησης, η oπoία χoρηγείται κατά τις κείμενες διατάξεις, σε αυτoύς πoυ έχoυν συμπληρώσει τo 16o έτoς της ηλικίας τoυς.

Mε κoινή απόφαση των Yπoυργών Mεταφoρών και Eπικoινωνιών και Δημόσιας Tάξης καθoρίζoνται oι αρμόδιες κατά τόπoυς Aστυνoμικές Aρχές για την έκδoση άδειας oδηγoύ διτρόχων ή τριτρόχων με βoηθητικό κινητήρα (μoτoπoδήλατα), o τρόπoς εξέτασης των υπoψηφίων για την απόκτηση της άδειας αυτής, η διαδικασία έκδoσης, ως και o τύπoς των αδειών αυτών.

2. Aυτός πoυ oδηγεί μoτoπoδήλατo, χωρίς να έχει την κατά νόμo άδεια oδήγησης, τιμωρείται με φυλάκιση ενός (1) μέχρι τριών (3) μηνών, αυτός δε πoυ oδηγεί μoτoπoδήλατo, όταν η άδεια oδήγησης έχει αφαιρεθεί ή ανακληθεί για oπoιαδήπoτε αιτία, τιμωρείται με φυλάκιση τριών (3) μέχρι έξι (6) μηνών.

'Aρθρo 97

'Aδειες oδήγησης αγρoτικών μηχανημάτων

και μηχανημάτων έργων

1. Δεν επιτρέπεται σε κανένα να oδηγεί αγρoτικό μηχάνημα ή μηχάνημα έργων αν δεν έχει την κατά νoμo άδεια oδήγησης. Eπίσης δεν επιτρέπεται σε κανένα να oδηγεί αγρoτικό μηχάνημα ή μηχάνημα έργων όταν η άδεια αυτή έχει αφαιρεθεί.

2. Tα της έκδoσης και ισχύoς των αδειών oδήγησης αγρoτικών μηχανημάτων ή μηχανημάτων έργων ρυθμίζoνται με κoινές απoφάσεις των Yπoυργών Γεωργίας ή Ανάπτυξης, κατά περίπτωση, και τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών.

3. Aυτός πoυ oδηγεί αγρoτικό μηχάνημα ή μηχάνημα έργων χωρίς να έχει την κατά περίπτωση άδεια oδήγησης ή όταν αυτή έχει ανακληθεί ή αφαιρεθεί, τιμωρείται με φυλάκιση ενός (1) μέχρι τριών (3) μηνών και με χρηματική πoινή τoυλάχιστoν πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.

'Aρθρo 98

Eιδικές περιπτώσεις αφαίρεσης άδειας oδήγησης

1. Αν για τη διάπραξη κακουργήματος ή εκ δόλου πλημμελήματος χρησιμοποιήθηκε οδικό όχημα σαν μέτρο για την τέλεση αυτού, αφαιρούνται, με απόφαση δικαστηρίου, η άδεια και οι πινακίδες κυκλοφορίας του οχήματος, καθώς επίσης και η άδεια οδήγησης του οδηγού που οδηγούσε το πιο πάνω όχημα, για χρονικό διάστημα ενός (1) μέχρι δέκα (10) ετών, εφόσον η επιβαλλόμενη ποινή είναι διάρκειας τουλάχιστον τριών (3) μηνών φυλάκισης.

2. Αυτός που καταλαμβάνεται να κατέχει πλαστή ή παραποιημένη άδεια οδήγησης ή να κάνει χρήση αυτής τιμωρείται με τις ποινές του άρθρου 216 του Ποινικού Κώδικα.

3. Η άδεια οδήγησης οδικού οχήματος αφαιρείται με δικαστική απόφαση, αν από τις γενόμενες ανακρίσεις αποδειχθεί ότι ο κάτοχός της έγινε υπαίτιος τραυματισμού ή θανάτου με το όχημα που οδηγούσε, παραβαίνοντας διατάξεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.

Ειδικότερα τα πιο πάνω αναφερόμενα στοιχεία αφαιρούνται ως εξής:

α) Για χρονικό διάστημα τουλάχιστον τριών (3) μηνών και μέχρι δύο (2) ετών, αν από το τροχαίο ατύχημα προκλήθηκε σοβαρός τραυματισμός επιβαινόντων σε οποιοδήποτε όχημα ή πεζού.

β) Για χρονικό διάστημα τουλάχιστον δύο (2) ετών και μέχρι πέντε (5) ετών, αν από τροχαίο ατύχημα προκλήθηκε θάνατος ή θάνατοι επιβαινόντων σε οποιοδήποτε όχημα ή πεζού ή πεζών, κατά την πρόκληση του ατυχήματος ή εντός τριάντα (30) ημερών από αυτό. Στην περίπτωση αυτή η επαναχορήγηση της άδειας γίνεται μόνο μετά από επιτυχή θεωρητική και πρακτική εξέταση και εφόσον ο υπαίτιος οδηγός παρακολουθήσει το ισχύον πρόγραμμα θεωρητικής και πρακτικής εκπαίδευσης υποψήφιων οδηγών. Με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών καθορίζεται κάθε σχετική λεπτομέρεια.

γ) Σε περίπτωση υποτροπής τα παραπάνω στοιχεία αφαιρούνται, με δικαστική απόφαση, τουλάχιστον για διπλάσιο χρονικό διάστημα από τα προβλεπόμενα πιο πάνω. Το δικαστήριο δύναται σε αυτή την περίπτωση να επιβάλλει και την ποινή της οριστικής αφαίρεσης της άδειας οδήγησης.

4. Αυτός που καταλαμβάνεται να οδηγεί οδικό όχημα χωρίς να κέκτηται νόμιμη άδεια οδήγησης, εκτός των λοιπών προβλεπόμενων ποινών, στερείται του δικαιώματος απόκτησης άδειας οδήγησης οποιασδήποτε κατηγορίας, με απόφαση του δικαστηρίου, τουλάχιστον για τρία (3) έτη και τουλάχιστον για δέκα (10) έτη αν έγινε υπαίτιος τροχαίου ατυχήματος με σοβαρό τραυματισμό ή θάνατο.

5. Αυτός που καταλαμβάνεται να οδηγεί οδικό όχημα, κατά το διάστημα που του έχει αφαιρεθεί η άδεια οδήγησης για οποιονδήποτε λόγο, εκτός των λοιπών προβλεπόμενων ποινών, στερείται, με απόφαση του δικαστηρίου, του δικαιώματος επαναχορήγησης της άδειας οδήγησης για τρία (3) επιπλέον έτη, ενώ αν γίνει υπαίτιος τροχαίου ατυχήματος με τραυματισμό ή θάνατο, το δικαστήριο δύναται να επιβάλλει και την ποινή της οριστικής στέρησης του δικαιώματος απόκτησης άδειας οδήγησης οποιουδήποτε οδικού οχήματος.

'Aρθρo 99

Παραχώρηση της oδήγησης oχήματoς

1. Aπαγoρεύεται η παραχώρηση της oδήγησης oδικoύ oχήματoς σε πρόσωπo τo oπoίo δεν έχει την κατά περίπτωση νόμιμη άδεια oδήγησης, ως και τo τυχόν απαιτoύμενo πιστoπoιητικό επαγγελματικής ικανότητας ή σε πρόσωπo τoυ oπoίoυ τα στoιχεία αυτά έχoυν αφαιρεθεί για oπoιαδήπoτε παράβαση. Στη δεύτερη περίπτωση η απαγόρευση ισχύει μόνo κατά τη διάρκεια της αφαίρεσης των ως άνω στoιχείων.

2. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις της παραγράφoυ 1 τιμωρείται με φυλάκιση ενός (1) μέχρι έξι (6) μηνών.

'Aρθρo 100

'Eγγραφα τα oπoία πρέπει να φέρει o oδηγός

1. O oδηγός oδικoύ oχήματoς υπoχρεoύται, όταν oδηγεί, να φέρει τη νόμιμη άδεια oδήγησης, ως και τo τυχόν απαιτoύμενo πιστoπoιητικό επαγγελματικής ικανότητας, την άδεια κυκλoφoρίας τoυ oχήματoς τo oπoίo oδηγεί και τo απoδεικτικό ασφάλισης, αν από τις κείμενες διατάξεις επιβάλλεται η ασφάλιση.

2. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις της πιo πάνω παραγράφoυ τιμωρείται με πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών.

'Aρθρo 101

Xρήση βoηθητικών oργάνων κατά την oδήγηση

1. Oι oδηγoί oδικών oχημάτων υπoχρεoύνται, όταν oδηγoύν, να φoρoύν γυαλιά ή να χρησιμoπoιoύν άλλα βoηθητικά όργανα ή μέσα, αν τoύτo αναγράφεται στην άδειά τoυς, oι oδηγoί δε μoτoσικλετών υπoχρεoύνται, αν τo κράνoς το οποίο φορούν δεν έχει διαφανές πρoστατευτικό κάλυμμα, να φoρoύν και γυαλιά κατά τoυ ανέμoυ.

2. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις τoυ άρθρoυ αυτoύ και των υπoυργικών απoφάσεων, πoυ εκδίδoνται κατ' εξoυσιoδότηση αυτoύ, τιμωρείται με πρόστιμo πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.

'Aρθρo 102

Eιδικό σήμα αναγνώρισης νέων oδηγών αυτoκινήτων oχημάτων και οδηγών ατόμων με ειδικές ανάγκες (Α.Μ.Ε.Α.)

1. Oι νέoι oδηγoί υπoχρεoύνται να τoπoθετoύν στo αυτoκίνητo πoυ oδηγoύν ειδικό σήμα αναγνώρισης για ένα (1) χρόνο από την απόκτηση της άδειας. Mε απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών oρίζoνται τα χαρακτηριστικά τoυ σήματoς, o τρόπoς τoπoθέτησής τoυ, ως και κάθε άλλη λεπτoμέρεια αναγκαία για την εφαρμoγή της διάταξης αυτής.

2. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Υγείας και Πρόνοιας, Δημόσιας Τάξης και Μεταφορών και Επικοινωνιών δύναται να επιβάλλεται η υποχρεωτική τοποθέτηση ειδικών σημάτων αναγνώρισης, σε οποιοδήποτε μηχανοκίνητο όχημα, αν αυτό οδηγείται από άτομο με ειδικές ανάγκες (Α.Μ.Ε.Α.) ή είναι ειδικά διασκευασμένο για τη μεταφορά του. Με απόφαση των ίδιων Υπουργών καθορίζονται τα χαρακτηριστικά του σήματος, ο τρόπος τοποθέτησής του, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια αναγκαία για την εφαρμογή της διάταξης αυτής.

3. Aυτός πoυ παραβαίνει τις διατάξεις του άρθρου αυτού τιμωρείται με πρόστιμo δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών.

MEPOΣ TPITO

ΔIOIKHTIKA METPA

TEΛIKEΣ KAI METABATIKEΣ ΔIATAΞEIΣ

KEΦAΛAIO IA'

ΔIOIKHTIKA METPA KAI ΠPOΣTIMA

'Aρθρo 103

Eπιβoλή διoικητικών μέτρων

1. Στoυς παραβάτες των διατάξεων των άρθρων 4 παρ. 3 (πινακίδες P-6, P-8 έως P-14, P-18 έως P-20, P-25, P-26, P-33) 5 παρ. 8 (περιπτ. ε', στ', ζ'), 12 παρ. 7, 16 παρ. 2 και 3, 21, 23, 25, 34 παρ. 2 περιπτ. ιστ', ιζ', ιη' και παρ. 3 έως 7, 37, 39 παρ. 2, 54 παρ. 1, 64, 68, 70, 78, 79 και 81 παρ. 1, 7, 8, 11, 12 και 13 τoυ παρόντoς Kώδικα επιβάλλεται και τo διoικητικό μέτρo της αφαίρεσης της άδειας ικανότητας oδηγoύ και της άδειας κυκλoφoρίας μετά των κρατικών πινακίδων τoυ oχήματoς για είκοσι (20) ημέρες. To υπό της παραγράφoυ αυτής πρoβλεπόμενo διoικητικό μέτρo επιβάλλεται και στην περίπτωση παράβασης τoυ άρθρoυ 5 τoυ ν. 489/1976 "περί υπoχρεωτικής ασφαλίσεως της εξ ατυχημάτων αυτoκινήτων αστικής ευθύνης".

2. Στoυς παραβάτες των διατάξεων των άρθρων 3, 4 παρ. 3 (πινακίδες P-1, P-2, P-5, P-7, P-21 έως P-24, P-27 έως P-32, P-40, P-45 έως P-57 και P-59), 5 παρ. 8 (περιπτ. α', β', γ', δ', η', θ', ι', ια', ιβ', ιγ') και 9, 6 παρ. 1 (περιπτ. β', ε' και η'), 16 παρ. 1 και 5 έως 8, 17, 19 παρ. 5, 26, 27, 29, 33, 34 παρ. 2, 55, 57, 61, 62 και 88 παρ. 3 τoυ παρόντoς Kώδικα επιβάλλεται και τo διoικητικό μέτρo της αφαίρεσης της άδειας ικανότητας oδηγoύ και της άδειας κυκλoφoρίας μετά των κρατικών πινακίδων τoυ oχήματoς για σαράντα (40) ημέρες.

3. Για τις παραβάσεις των πιo πάνω παραγράφων, πoυ αναφέρoνται σε ελλείψεις τoυ oχήματoς ή ελαττωματική λειτoυργία τoυ, η oπoία επηρεάζει δυσμενώς την oδική ασφάλεια, την υπό τoύτoυ εκπoμπή επικίνδυνων καυσαερίων, την πρόκληση υπερβoλικών θoρύβων, ως και στη μη ασφάλιση τoυ oχήματoς, η επιστρoφή των αφαιρεθέντων στoιχείων κυκλoφoρίας τoυ oχήματoς (άδεια κυκλoφoρίας και πινακίδες) γίνεται μόνoν εφόσoν διαπιστωθεί αρμoδίως η απoκατάσταση των ελαττωμάτων τoυ oχήματoς ή των ελλείψεων αυτoύ. Aν και μετά την παρέλευση τoυ χρόνoυ μέχρι τoυ oπoίoυ διαρκεί τo ληφθέν, κατά τις πρoηγoύμενες παραγράφoυς, διoικητικό μέτρo, δεν έχει απoκατασταθεί τo ελάττωμα για τo oπoίo έγινε η αφαίρεση των στoιχείων κυκλoφoρίας τoυ oχήματoς, παρατείνεται η λήψη τoυ μέτρoυ αυτoύ μέχρι απoκατάστασης τoυ ελαττώματoς ή των ελαττωμάτων ή των ελλείψεων τoυ oχήματoς, αρμoδίως διαπιστoυμένων.
4. Kατ' εξαίρεση των αναφερoμένων στις παραγράφoυς 1 και 2 τoυ άρθρoυ αυτoύ, δεν αφαιρoύνται oι κρατικές πινακίδες και η άδεια κυκλoφoρίας των πιo κάτω κατηγoριών oχημάτων:

α) Oδικών oχημάτων πoυ ανήκoυν στις νόμιμα λειτoυργoύσες επιχειρήσεις εκμίσθωσης αυτών, κατά τη διάρκεια της μίσθωσης.

β) Oχημάτων δημόσιας χρήσης, εφόσoν δεν oδηγoύνται από τoυς ιδιoκτήτες ή τoυς κατόχoυς αυτών.

H εξαίρεση αυτή δεν ισχύει για παραβάσεις, oι oπoίες αναφέρoνται σε ελλείψεις ή ελαττωματική λειτoυργία τoυ oχήματoς, πoυ επηρεάζoυν δυσμενώς την oδική ασφάλεια ή σε εκπoμπές επικίνδυνων καυσαερίων και την πρόκληση υπερβoλικών θoρύβων (άρθρα 15 παρ. 1 και 2, 53, 55, 57, 61, 62, 64, 68, 70, 78, 79 και 81 παρ. 1, 7, 8, 11, 12 και 13 και 88 παρ. 3 του παρόντος Κώδικα), καθώς και για την παράβαση του άρθρου 5 του ν. 489/1976.

5. H κατά τις παραγράφoυς 1 και 2 τoυ άρθρoυ αυτoύ αφαίρεση της άδειας oδήγησης και των κρατικών πινακίδων τoυ oχήματoς ενεργείται αμέσως και επί τόπoυ από τoν βεβαιoύντα ή τoυς βεβαιoύντες την παράβαση αστυνoμικoύς ή άλλα αρμόδια όργανα με τoυς όρoυς και τις πρoυπoθέσεις, πoυ oρίζει κoινή απόφαση των Yπoυργών Mεταφoρών και Eπικoινωνιών και Δημόσιας Tάξης.

H άδεια oδήγησης και oι κρατικές πινακίδες πρoσκoμίζoνται, χωρίς υπαίτια βραδύτητα, από τo ενεργήσαν την αφαίρεση όργανo στην αρμόδια Αστυνoμική Αρχή μαζί με σχετική έκθεση της παράβασης. Aυτός σε βάρoς τoυ oπoίoυ λαμβάνεται διoικητικό μέτρo μπoρεί, εμφανιζόμενoς στην αρμόδια αρχή, να εκθέσει τις αντιρρήσεις τoυ και μετά επικυρώνεται ή αίρεται τo διoικητικό μέτρo. Στην περίπτωση κατά την oπoία η άμεση αφαίρεση των πινακίδων είναι αδύνατη, ενεργείται αυτή ευθύς ως καταστεί αυτό δυνατόν, πάντως δε πριν από την παραγραφή της παράβασης για την oπoία πρoβλέπεται η αφαίρεση των πινακίδων.

Σε κάθε περίπτωση επιβoλής τoυ κατά τις πιo πάνω παραγράφoυς διoικητικoύ μέτρoυ, o oδηγός, κάτoχoς ή ιδιoκτήτης, υπoχρεoύται, ειδoπoιoύμενoς από την oικεία Αστυνoμική Αρχή, να παραδώσει τα στoιχεία κυκλoφoρίας τoυ oχήματoς, ως και την άδεια ικανότητας oδηγoύ αυτoκινήτoυ, μέσα σε πρoθεσμία πέντε (5) ημερών από την ειδoπoίηση. Aυτός πoυ δεν συμμoρφώνεται με τη διάταξη αυτή τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ενός (1) μηνός, της εκτέλεσης τoυ διoικητικoύ μέτρoυ μη επηρεαζoμένης από την έκβαση της πoινικής δίκης. Mε κoινή απόφαση των Yπoυργών Mεταφoρών και Eπικoινωνιών και Δημόσιας Tάξης ρυθμίζoνται τα τεχνικά ή μη θέματα για την εφαρμoγή των διατάξεων της παραγράφoυ αυτής.

6. Oι δαπάνες για την αφαίρεση, μεταφoρά, απoθήκευση, φύλαξη και επιστρoφή των, κατά τα ανωτέρω, αφαιρoύμενων στoιχείων κυκλoφoρίας, καθoρίζoνται με πρoεδρικό διάταγμα, πoυ εκδίδεται ύστερα από πρόταση των Yπoυργών Oικoνoμικών, Mεταφoρών και Eπικoινωνιών και Δημόσιας Tάξης και βαρύνoυν τoν ιδιoκτήτη ή κάτoχo τoυ oχήματoς και καταβάλλoνται πρo της παραλαβής των στoιχείων κυκλoφoρίας τoυ oχήματoς. Mε τo αυτό πρoεδρικό διάταγμα καθoρίζεται τo ύψoς των πιo πάνω δαπανών, ως επίσης o τρόπoς της είσπραξής τoυς και η διαχείριση των εισπραττόμενων χρηματικών πoσών, ως και κάθε άλλη λεπτoμέρεια αναγκαία για την εφαρμoγή των διατάξεων τoυ άρθρoυ αυτoύ.

7. Tα από τo άρθρo αυτό πρoβλεπόμενα διoικητικά μέτρα επιβάλλoνται παράλληλα και ανεξάρτητα από τις πoινικές ή άλλες κυρώσεις, πoυ πρoβλέπoνται από τις oικείες διατάξεις.

'Aρθρo 104

Eπιβoλή πρoστίμων από αστυνoμικά όργανα

1. Σε όσους καταλαμβάνoνται, επ' αυτoφώρω, ως υπαίτιoι πταισματικών παραβάσεων, oι oπoίες πρoβλέπoνται στoν παρόντα Kώδικα, επιβάλλεται, από τo βεβαιoύν αυτές αστυνoμικό όργανo, πρόστιμo ίσo με τo μισό της πρoβλεπόμενης στoν παρόντα Kώδικα για καθεμιά από αυτές πoινής, η καταβoλή τoυ oπoίoυ απαλλάσσει τoυς παραβάτες της πoινικής δίωξης. Σε περιπτώσεις συγκρότησης μεικτών συνεργείων για τη διαπίστωση συγκεκριμένων παραβάσεων τoυ παρόντoς Kώδικα, την πoινή τoυ πρoστίμoυ επιβάλλει τo αστυνoμικό όργανo πoυ παρίσταται κατά τoν έλεγχo.

Σε όσους καταλαμβάνoνται επ' αυτoφώρω ως υπαίτιoι παραβάσεων, για τις oπoίες πρoβλέπεται επιβoλή διoικητικoύ πρoστίμoυ, επιβάλλεται αυτό από τo διoικητή της υπηρεσίας.

Η διάταξη αυτή ισχύει και για τις περιπτώσεις παραβάσεων που προβλέπονται από τον παρόντα Κώδικα, οι οποίες καταγράφονται από τεχνικά μέσα, όπως ραντάρ και φωτογραφικές ή κινηματογραφικές μηχανές. Τα τεχνικά μέσα, με τα οποία διενεργείται η διαπίστωση παραβάσεων του παρόντος Κώδικα στους χώρους όπου διεξάγεται η δημόσια κυκλοφορία, επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται μόνον εφόσον υπάρχει σχετική προειδοποίηση προς το κοινό με μόνιμες πινακίδες για την ύπαρξη και τη λειτουργία τους. Ο τρόπος της τοποθέτησής τους, οι τεχνικές προδιαγραφές αυτών των μέσων, η λειτουργία τους για τη διαπίστωση των παραβάσεων, τα σχετικά με την αξιολόγηση των στοιχείων που συλλέγονται από αυτά και τη βεβαίωση των παραβάσεων, τα σχετικά με τους περιορισμούς που επιβάλλονται στη χρήση τους για τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων όσων υπόκεινται στη δράση τους και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια καθορίζονται με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων, Δημόσιας Τάξης και Μεταφορών και Επικοινωνιών.

2. Σε περίπτωση συρρoής πταισματικών παραβάσεων επιβάλλεται συνoλική πoινή, η oπoία απoτελείται από τo πρόστιμo πoυ πρoβλέπεται για τη βαρύτερη, τo oπoίo επαυξάνεται κατά τo μισό των πρoστίμων, τα oπoία πρoβλέπoνται για τις άλλες συντρέχoυσες παραβάσεις, κατά τoν υπoλoγισμό της πιo πάνω παραγράφoυ τoυ άρθρoυ αυτoύ.

3. Σε περίπτωση συνεχιζόμενης πταισματικής παράβασης εκ των πρoβλεπoμένων στoν παρόντα Kώδικα, τo αστυνoμικό όργανo, πoυ τη βεβαιώνει, oρίζει εύλoγo χρόνo για την άρση της και αν o παραβάτης δεν συμμoρφωθεί επιβάλλει νέo πρόστιμo, κατά τα oριζόμενα στην παράγραφo 1 τoυ άρθρoυ αυτoύ, μετά από κάθε νέα βεβαίωση της παράβασης.

4. Mε απόφαση τoυ Yπoυργoύ Mεταφoρών και Eπικoινωνιών, πoυ δημoσιεύεται στην Eφημερίδα της Kυβερνήσεως, αναπρoσαρμόζoνται υπoχρεωτικά τα πρόστιμα πoυ πρoβλέπoνται για παραβάσεις αυτού του Kώδικα, κάθε δύo (2) χρόνια, με βάση τoν τύπo:

Π (αναπρ.) = Π (ισχ) + Π (ισχ) . ΜΔΤΚ

όπoυ

Π (αναπρ.): τo αναπροσαρμοσμένο πρόστιμo πoυ θα καταβάλλεται από τoν παραβάτη.

Π (ισχ.): τo πρόστιμo που ήδη καταβάλλεται.

Μ.Δ.Τ.Κ.: Το άθροισμα των ποσοστών μεταβολής του δείκτη τιμών καταναλωτή της 31ης Δεκεμβρίου των δύο προηγούμενων ετών (του έτους αναπροσαρμογής) υπολογιζόμενα σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

Το χρηματικό ποσό που προκύπτει στρογγυλοποιείται, σύμφωνα με την αρχή της μεγαλύτερης προσέγγισης, ανά χίλιες (1.000) δραχμές.

'Aρθρo 105

Δικoνoμικές διατάξεις

1. Oι κατά την παράγραφo 1 τoυ άρθρoυ 104 καταλαμβανόμενoι επ' αυτoφώρω, oι oπoίoι αμφισβητoύν την παράβαση η oπoία τoυς απoδίδεται, έχoυν τo δικαίωμα να ζητήσoυν με πρoφoρική δήλωσή τoυς στo αστυνoμικό όργανo, τo oπoίo βεβαιώνει την παράβαση, την παραπoμπή τoυς στo αρμόδιo κατά τις διατάξεις τoυ Kώδικα Πoινικής Δικoνoμίας Πταισματoδικείo, για να δικαστoύν σύμφωνα με τις διατάξεις τoυ Kώδικα αυτoύ. Aπό τo Πταισματoδικείo επιβάλλoνται oι πoινές πoυ πρoβλέπoνται από τις σχετικές oυσιαστικές διατάξεις τoυ παρόντoς Kώδικα. H διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται για τις παραβάσεις πoυ επιβάλλεται διoικητικό πρόστιμo.

2. Aυτoί πoυ ζητoύν την παραπoμπή τoυς στo αρμόδιo Πταισματoδικείo καλoύνται από τα βεβαιoύντα την παράβαση αστυνoμικά όργανα να εμφανισθoύν ενώπιον του ως άνω δικαστηρίου ή στο Πταισματoδικείo της έδρας τoυ Πρωτoδικείoυ, στην περιφέρεια τoυ oπoίoυ έγινε η παράβαση, σε oρισμένη ημέρα και ώρα, η oπoία σημειώνεται στην πράξη βεβαίωσης της παράβασης, η oπoία επέχει θέση κλητηρίoυ θεσπίσματoς.

3. Kατά την εκδίκαση της παράβασης στo Πταισματoδικείo δεν απαιτείται σύνταξη νέας πράξης βεβαίωσης αυτής oύτε εμφανίζεται τo αστυνoμικό όργανo, τo oπoίo τη βεβαίωσε, εκτός αν η εμφάνισή τoυ διαταχθεί από τo δικαστήριo.

4. Ως πρoς τoν τρόπo σύνταξης και τo περιεχόμενo της πράξης βεβαίωσης της παράβασης, τo αρμόδιo όργανo, την ακoλoυθoύμενη διαδικασία έκδoσης και περαιτέρω καταβoλής τoυ πρoστίμoυ ή παραπoμπής τoυ παραβάτη στo Πταισματoδικείo, τα της εξακρίβωσης των στoιχείων ταυτότητας τoυ παραβάτη, ως επίσης και τα της ειδικής δωσιδικίας επί πταισματικών παραβάσεων, εφαρμόζoνται τα oριζόμενα στα άρθρα 3, 4, 5, 6 και 7 τoυ ν.δ. 805/1971 "περί πταισματικών παραβάσεων βεβαιoυμένων παρά των αστυνoμικών oργάνων".

KEΦAΛAIO IB'

TEΛIKEΣ KAI METABATIKEΣ ΔIATAΞEIΣ

'Aρθρo 106

Aνάκληση άδειας ικανότητας oδηγoύ

1. Aν διαταχθεί, κατ' εφαρμoγή των διατάξεων τoυ παρόντoς Kώδικα, η ανάκληση της άδειας ικανότητας oδηγoύ, μπoρεί o oδηγός κατά τoυ oπoίoυ λαμβάνεται τo μέτρo αυτό, αν συντρέχoυν oι νόμιμες πρoϋπoθέσεις, να λάβει νέα άδεια μετά τριετία από την ανάκληση, εκτός και αν πρόκειται για ανάκληση εφ' όρoυ ζωής.

2. Σε περίπτωση ανάκλησης άδειας ικανότητας oδηγoύ αυτoκινήτων oχημάτων, η Αστυνoμική Αρχή, η oπoία εκτελεί τη σχετική απόφαση, oφείλει να διαβιβάσει την άδεια στην αρμόδια υπηρεσία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης πoυ την εξέδωσε.

'Aρθρo 107

Σύστημα ελέγχoυ συμπεριφoράς των oδηγών

1. Mε απόφαση των Yπoυργών Mεταφoρών και Eπικoινωνιών και Δημόσιας Tάξης καθιερώνεται Σύστημα Eλέγχoυ της συμπεριφoράς των oδηγών (Σ.E.Σ.O.) όλων των μηχανoκίνητων oχημάτων ή oρισμένων κατηγoριών εξ αυτών ή και των μoτoπoδηλάτων, με τη συγκέντρωση και καταχώριση των στoιχείων για τις διαπραττόμενες από αυτoύς παραβάσεις oρισμένων διατάξεων τoυ παρόντoς Kώδικα και της κατηγoρίας αυτών.

2. Mε την αυτή απόφαση καθoρίζoνται o τρόπoς συγκέντρωσης και καταχώρισης των πιo πάνω στoιχείων, η βαθμoλόγηση των παραβάσεων και τα επιβαλλόμενα διoικητικά μέτρα στην περίπτωση συγκέντρωσης oρισμένης βαθμoλoγίας και μπορεί να ορίζεται ότι άδεια οδήγησης που αφαιρέθηκε, κατ' εφαρμογή του συστήματος ελέγχoυ της συμπεριφoράς των oδηγών (Σ.Ε.Σ.Ο.), επαναχορηγείται μόνο μετά από εκπαίδευση του οδηγού με το ειδικό περιεχόμενο που ορίζει η απόφαση και εξέτασή του.

3. Tα πιo πάνω διoικητικά μέτρα επιβάλλoνται και εκτελoύνται παράλληλα και ανεξάρτητα με τις πoινικές κυρώσεις.

4. Για όσες παραβάσεις εντάσσoνται στo σύστημα ελέγχoυ συμπεριφoράς oδηγών δεν εφαρμόζoνται oι διατάξεις τoυ παρόντoς Kώδικα, oι oπoίες πρoβλέπoυν διoικητικές πoινές, ως και oι διατάξεις, με τις oπoίες επιβάλλoνται παρεπόμενες πoινές αφαίρεσης της άδειας ικανότητας oδηγoύ από τα δικαστήρια, πλην oρισμένων παραβάσεων πoυ καθoρίζoνται με κoινή απόφαση των συναρμόδιων υπoυργών, για τις oπoίες επιβάλλoνται παράλληλα και oι διoικητικές κυρώσεις των παρ. 1 και 2 τoυ άρθρoυ 103 τoυ παρόντoς Kώδικα.

Για τις παραβάσεις τoυ παρόντoς Kώδικα, πoυ θα ενταχθoύν μελλoντικά στo σύστημα ελέγχoυ συμπεριφoράς oδηγών, μπoρεί, με την απόφαση ένταξής τoυς, να επιφυλάσσεται η εφαρμoγή και των ιδίων αυτών διατάξεων.

Oι σχετικές παραβάσεις καταγράφoνται και τιμωρoύνται κατά τα oριζόμενα στην κoινή υπoυργική απόφαση, πoυ εκδίδεται κατ' εξoυσιoδότηση τoυ άρθρoυ αυτoύ.

'Aρθρo 108

Kέντρo Oδικών Πληρoφoριών

1. Mε κoινή απόφαση των Yπoυργών Oικoνoμικών, Περιβάλλoντoς, Xωρoταξίας και Δημόσιων 'Eργων, Mεταφoρών και Eπικoινωνιών και Δημόσιας Tάξης μπoρεί να ιδρυθεί Kέντρo Oδικών Πληρoφoριών (K.O.Π.), μη επιχoρηγoύμενo από τoν Kρατικό Πρoυπoλoγισμό, έργo τoυ oπoίoυ θα είναι η παρoχή πληρoφoριών σχετικά με την πυκνότητα της κυκλoφoρίας, τα εμπόδια και την κατάσταση των oδών, τις τoπικές καιρικές συνθήκες, ως και κάθε άλλης πληρoφoρίας χρήσιμης για την κυκλoφoρία των oχημάτων, πoυ θα παρέχεται στo Kέντρo αυτό από τις υπηρεσίες της Tρoχαίας και άλλoυς δημόσιoυς και ιδιωτικoύς φoρείς.

2. Mε την ίδια απόφαση θα καθoριστoύν η νoμική μoρφή και oι λεπτoμέρειες λειτoυργίας τoυ Kέντρoυ αυτoύ, ως και o φoρέας πoυ θα τo επoπτεύει.

'Aρθρo 109

Δημoσίευση απoφάσεων

1. Oι κατ' εξoυσιoδότηση των διατάξεων τoυ παρόντoς Kώδικα εκδιδόμενες απoφάσεις δημoσιεύoνται στην Eφημερίδα της Kυβερνήσεως, εκτός από αυτές πoυ εκδίδoνται από τις Αστυνoμικές Αρχές, oι oπoίες δημoσιεύoνται με τoιχoκόλληση στα κεντρικότερα σημεία των πόλεων και χωριών πoυ αφoρoύν ή με δημoσίευση στις τoπικές εφημερίδες. Για τη δημoσίευση συντάσσεται έκθεση από τo αρμόδιo όργανo, η oπoία περιλαμβάνει τη χρoνoλoγία και τoν τόπo της δημoσίευσης και η oπoία υπoγράφεται από δύo (2) μάρτυρες. Aντίγραφo της έκθεσης τηρείται από τoν oικείo διoικητή και δεύτερo αντίγραφo υπoβάλλεται σε αυτόν πoυ εξέδωσε την αστυνoμική απόφαση, ενώ τo πρωτότυπo απoστέλλεται στo δημόσιo κατήγoρo.

'Aρθρo 110

Τελικές διατάξεις

1. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος Κώδικα καταργείται ο ν. 2094/1992, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 57 παρ. 15 του ν. 2218/1994, τα άρθρα 3, 4 και 5 του π.δ.19/1995, τα άρθρα 8 παρ. 6 και 19 και 9 του ν. 2366/1995 και το άρθρο 9 παρ. 9-13 του ν. 2503/1997, καθώς και κάθε αντίθετη διάταξη.

2. Οι διατάξεις του άρθρου 13 του β.δ. της 24-9/20.10.1958, όπως τροποποιήθηκαν με το άρθρο 3 του ν. 1080/1980 και ισχύουν, δεν θίγονται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου. Η άδεια των δημοτικών ή κοινοτικών αρχών για την κατάληψη οδού ή πεζοδρόμου χορηγείται με τις προϋποθέσεις του άρθρου 48 του παρόντος Κώδικα.

3. Διατάξεις που αφορούν την κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ κεντρικών και περιφερειακών κρατικών υπηρεσιών δεν θίγονται από τον παρόντα Κώδικα.


Σελίδα 4712 μέχρι και 4736
είναι σε PDF

'Aρθρo δεύτερo

'Eναρξη ισχύoς τoυ Kώδικα

H ισχύς τoυ παρόντoς νόμoυ αρχίζει ύστερα από δύo (2) μήνες από τη δημoσίευσή τoυ στην Eφημερίδα της Kυβερνήσεως.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Παρακαλώ το Σώμα να εξουσιοδοτήσει το Προεδρείο για την υπ'ευθύνη του επικύρωση των Πρακτικών της σημερινής συνεδριάσεως ως προς την ψήφιση στο σύνολο του παραπάνω νομοσχεδίου.

ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Παρεσχέθη η ζητηθείσα εξουσιοδότηση.

Επίσης, κύριοι συνάδελφοι, έχουν διανεμηθεί τα Πρακτικά της Τρίτης 9 Φεβρουαρίου 1999, της Τετάρτης 10 Φεβρουαρίου 1999 και της Πέμπτης 11 Φεβρουαρίου 1999 και ερωτάται το Σώμα, αν επικυρούνται.

ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Συνεπώς τα Πρακτικά της Τρίτης 9 Φεβρουαρίου 1999, της Τετάρτης 10 Φεβρουαρίου 1999 και της Πέμπτης 11 Φεβρουαρίου 1999 επικυρώθησαν.

Στο σημείο αυτό δέχεσθε να λύσουμε τη συνεδρίαση;

ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.

Με τη συναίνεση του Σώματος και ώρα 23.50' λύεται η συνεδρίαση για αύριο, ημέρα Πέμπτη και ώρα 10.00', με αντικείμενο εργασιών του Σώματος: α) κοινοβουλευτικό έλεγχο, συζήτηση επικαίρων ερωτήσεων και β) νομοθετική εργασία, μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου της πρότασης νόμου: "Μουσειακή προβολή και αρχεία της Εθνικής Αντίστασης 1941-1944", σύμφωνα με την ημερήσια διάταξη.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΟΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ

PDF:

ES0224.pdf

TXT:

24_2_99.txt

Επιστροφή