Συνεδριάσεις Ολομέλειας

Περίδος: Ι, Σύνοδος: (Θέρος '00), Συνεδρίαση: ΙΒ' 05/07/2000

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ 5-7-2000
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΙΒ'
Τετάρτη 5 Ιουλίου 2000
ΘΕΜΑΤΑ
Α. ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Επικύρωση Πρακτικών, σελ.
Β. ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
Συζήτηση και ψήφιση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων: "Αναβολή διαγωνισμού του ΑΣΕΠ. Δοκιμασία δεξιοτήτων αποφοίτων Ενιαίου Λυκείου", σελ.
ΟΜΙΛΗΤΕΣ
Επί του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων:
ΔΑΜΑΝΑΚΗ Μ., σελ.
ΔΑΜΙΑΝΑΚΗΣ Ε., σελ.
ΕΥΘΥΜΙΟΥ Π., σελ.
ΚΑΛΟΣ Γ., σελ.
ΜΑΓΚΡΙΩΤΗΣ Ι., σελ.
ΟΡΦΑΝΟΣ Γ., σελ.
ΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ Α., σελ.
ΤΑΛΙΑΔΟΥΡΟΣ Σ., σελ.
ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗΣ Γ., σελ.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ
Ζ' ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΒΟΥΛΗ
Ι' ΠΕΡΙΟΔΟΣ
(ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ)
ΣΥΝΟΔΟΣ Α'
ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΒΟΥΛΗΣ
ΘΕΡΟΥΣ 2000
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΙΒ'
Τετάρτη 5 Ιουλίου 2000
---------------------
Αθήνα, σήμερα στις 5 Ιουλίου 2000, ημέρα Τετάρτη και ώρα 10.18' συνήλθε στην Αίθουσα των συνεδριάσεων του Βουλευτηρίου το Τμήμα Διακοπής Εργασιών της Βουλής (Α' σύνθεση), για να συνεδριάσει υπό την προεδρία του Προέδρου αυτής κ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αρχίζει η συνεδρίαση.
Εισερχόμεθα στην ημερήσια διάταξη της ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Μόνη συζήτηση επί της αρχής των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων: "Αναβολή διαγωνισμού του ΑΣΕΠ. Δοκιμασία δεξιοτήτων αποφοίτων Ενιαίου Λυκείου".
Η Νέα Δημοκρατία ορίζει ως Κοινοβουλευτικό της Εκπρόσωπο το Βουλευτή κ. Γεώργιο Καλό.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος ορίζει ως ειδικό αγορητή το Βουλευτή κ. Γεώργιο Χουρμουζιάδη.
Ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου ορίζει ως Κοινοβουλευτικό του Εκπρόσωπο τη Βουλευτή κ. Μαρία Δαμανάκη.
Ο κ. Δαμιανάκης έχει το λόγο ως εισηγητής της Πλειοψηφίας.
ΕΥΤΥΧΙΟΣ ΔΑΜΙΑΝΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η ποιοτική αναβάθμιση της ελληνικής εκπαίδευσης αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα μας, για να μπορέσει να ανταποκριθεί με επιτυχία στις παγκόσμιες αλλαγές στον τομέα της παραγωγής, στην αλματώδη ανάπτυξη της κοινωνίας της γνώσης και στις θεαματικές εξελίξεις της τεχνολογίας, οι οποίες επηρεάζουν καθοριστικά όλες πλέον τις δραστηριότητες του ανθρώπου.
Για το ΠΑ.ΣΟ.Κ. η επένδυση στη γνώση και τη νέα γενιά είναι η πρώτη αλλά και βασική προτεραιότητα, με στόχους τη διαμόρφωση μιας συνολικής εθνικής ανταγωνιστικότητας, το σχεδιασμό ενός νέου μοντέλου ανάπτυξης της χώρας, την απόκτηση ενός συγκριτικού πλεονεκτήματος εκεί όπου σε λίγο, στο χώρο δηλαδή της γνώσης, θα κρίνονται τα πάντα.
Στον αιώνα που άνοιξε είναι εμφανές ότι αναδύεται μια σύγκρουση, μία σύγκρουση θα έλεγα επιγραμματικά σε αυτούς "που ξέρουν" και σε αυτούς "που δεν ξέρουν". Για την αντιμετώπιση αυτής της σύγκρουσης, για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, η χώρα, η Κυβέρνησή της, ο αρμόδιος Υπουργός Παιδείας, αναποκρινόμενοι στο αίτημα των καιρών, οφείλουν να εξειδικεύσουν πολιτικές οι οποίες θα επενδύουν στο λεγόμενο νοητικό κεφάλαιο για μια εκπαίδευση υψηλού επιπέδου αλλά και ίσων ευκαιριών.
Επιγραμματικά θα έλεγα ότι η εκπαιδευτική πολιτική στον 21ο αιώνα θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις που προδιαγράφονται, δηλαδή την παγκοσμιοποιημένη κοινωνία της γνώσης και την Ευρωπαϊκή 'Ενωση της μετά Ο.Ν.Ε. εποχής.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, όπως ανέφερα και κατά την προηγούμενη ομιλία μου στο Σώμα με την ιδιότητα και τότε του εισηγητή της Πλειοψηφίας στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας, επαναλαμβάνω και σήμερα, ότι ξεκίνησε τα τελευταία χρόνια και συγκεκριμένα από την τελευταία Κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. μία γενναία εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, η οποία βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και η οποία τονίζω και πάλι ότι κινείται στη σωστή κατεύθυνση. Αυτό όμως δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι μία μεταρρύθμιση είναι κάτι στατικό. Το ζητούμενο άλλωστε για τα εκπαιδευτικά συστήματα δεν μπορεί να είναι μια εφάπαξ προσαρμογή σε μία δεδομένη κατάσταση. Ζητούμενο πρέπει να είναι η ανάληψη εκείνων των πολιτικών πρωτοβουλιών από πλευράς των εχόντων τη σχετική ευθύνη και αρμοδιότητα, έτσι ώστε το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας να προσαρμόζεται διαρκώς στις ολοένα μεταβαλλόμενες συνθήκες. Στα πλαίσια αυτά μια επαναξιολόγηση ή επαναπροσδιορισμός του εκπαιδευτικού μας συστήματος λαμβάνοντας υπόψη την πρόοδο και τις δυνατότητες επίδρασης αυτών των νέων τεχνολογιών αποτελεί κατά την προσωπική μου εκτίμηση επιτακτική ανάγκη.
Η εκπαιδευτική πολιτική της χώρας τον τελευταίο αιώνα έχει απαλλαγεί από τα δεσμά του παρελθόντος και χάρη στη συντελούμενη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση μπορεί να στραφεί με αισιοδοξία στο μέλλον. Εκείνο όμως που απαιτείται είναι συστηματικότητα, εξωστρέφεια, συναίνεση στην πράξη και όχι στα λόγια και έτσι μπορεί κάλλιστα να προσανατολιστεί η εκπαιδευτική πολιτική στην Ευρώπη και στον κόσμο.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το χρονικό διάστημα 2000-2006 που καλύπτει το Α' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης και Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης είναι εξαιρετικά κρίσιμο για τη χώρα μας. Η επένδυση στην παιδεία παρουσιάζει διπλή χρησιμότητα. Αφ'ενός για την αύξηση της απασχολησιμότητας των ατόμων και τον περιορισμό του κοινωνικού αποκλεισμού και αφ'ετέρου για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.
Κύριε Υπουργε, κληθήκατε από τον Πρωθυπουργό της χώρας να χειρισθείτε ως καθ' ύλην αρμόδιος Υπουργός τα θέματα της παιδείας. Στην ουσία οι πολιτικές σας πρωτοβουλίες θα πρέπει να έχουν κυρίαρχο στόχο την κατάλληλη προετοιμασία των νέων της χώρας, οι οποίοι θα ζήσουν σε μία ανοικτή ευρωπαϊκή κοινωνία και θα πρέπει να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις δυνατότητες και τις ικανότητές τους, αλλά και να εφοδιασθούν με συγκριτικά πλεονεκτήματα στον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό. Μέρος των σκέψεων και προθέσεών σας αναγνώσαμε με πολλή προσοχή στην προχθεσινή σας συνέντευξη στην εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ". Οι αναφορές σας στη σεμιναριακή εκπαίδευση είκοσι πέντε χιλιάδων εκπαιδευτικών αυτόν το χρόνο πάνω στην Πληροφορική και στις νέες τεχνολογίες, ώστε να τις χρησιμοποιήσουν στην καθημερινή διδασκαλία, στη σύνδεση όλων των σχολείων της χώρας με το διαδίκτυο έως το Δεκέμβριο του 2001, στην ετήσια επιβαλλόμενη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην ουσιαστική αναβάθμιση της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης είναι νομίζω πολιτικές παιδείας που σίγουρα απαντούν μερικώς στις μεγάλες προκλήσεις της εποχής.
(Στο σημείο αυτό την Προεδρική 'Εδρα καταλαμβάνει ο Γ' Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΒΡΕΤΤΟΣ)
Σε σχέση με το συζητούμενο σήμερα σχέδιο νόμου με τον τίτλο "Αναβολή Διαγωνισμού του ΑΣΕΠ. Δοκιμασία δεξιοτήτων αποφοίτων Ενιαίου Λυκείου" θεωρώ ότι αποτελεί μία αναγκαία και απόλυτα ορθή νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργού της Παιδείας, αφού στην ουσία μεταφέρει σε διάταξη νόμου το περιεχόμενο της από 24.4.2000 πράξης νομοθετικού περιεχομένου, η οποία ως γνωστόν έχει ισχύ διάταξης νόμου υπό τις προϋποθέσεις βεβαίως που προδιαγράφουν τα άρθρα 44 και 72 του Συντάγματος.
Η πρόταση κατετέθη εγκαίρως από τον Υπουργό της Παιδείας, δεδομένου όμως ότι διακόπηκαν οι εργασίες της Ολομέλειας ο κύριος Υπουργός είχε χρέος αυτό το περιεχόμενο της πράξης να το εισαγάγει στο Τμήμα υπό τη μορφή σχεδίου νόμου, προκειμένου να μην υπάρξουν -όπως είπα και κατά την συζήτηση του θέματος στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων- προβλήματα σε σχέση με την ισχύ της εν λόγω πράξης.
Το σχέδιο νόμου έχει νομοτεχνικά διατυπωθεί σε δύο άρθρα, εκ των οποίων το δεύτερο αναφέρεται στο χρόνο ισχύος των σχετικών διατάξεων. Με την πρώτη παράγραφο του άρθρου 1 προβλέπεται όπως με απόφαση του ΑΣΕΠ μπορεί να μετατεθεί όχι πέραν των έξι μηνών από την ημερομηνία που έχει ορισθεί με την αρχική προκήρυξη και η οποία ήταν 30.5.2000, η ημερομηνία διεξαγωγής του γραπτού διαγωνισμού υποψηφίων εκπαιδευτικών έτους 2000.
Η ρύθμιση κρίνω ότι είναι ορθή λόγω του γεγονότος ότι η πρότερη προθεσμία διεξαγωγής του σχετικού διαγωνισμού η 31.5.2000 συνέπιπτε χρονικά με το χρόνο διεξαγωγής των πανελληνίων εξετάσεων εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αποφοίτων παρελθόντων ετών και των πανελληνίων εξετάσεων των μαθητών των Β' και Γ' τάξεων του Ενιαίου Λυκείου.
Με τη δεύτερη παράγραφο του ιδίου άρθρου προβλέπεται ότι κατά την πρώτη εφαρμογή του συστήματος, δηλαδή κατά το ακαδημαϊκό έτος 2000-2001, δεν θα προσμετρηθούν στο σύνολο των μορίων των υποψηφίων για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση τα μόρια της επίδοσης στη δοκιμασία δεξιοτήτων. Ο λόγος της ρύθμισης είναι δικαιολογημένος, γιατί οι μαθητές του Ενιαίου Λυκείου δεν είχαν επαρκώς ενημερωθεί για το περιεχόμενο και τη διαδικασία της δοκιμασίας αυτής.
Είναι προφανές ότι με βάση τις παραπάνω σκέψεις μου εισηγούμαι στο Τμήμα την υπερψήφιση των προτεινόμενων ρυθμίσεων.
Πρέπει επίσης να πω ότι στα θέματα της παιδείας, ειδικότερα σήμερα με το "ΙΝΤΕRΝΕΤ", με τα διαδίκτυα και όλες τις τεχνολογίες οι οποίες υπάρχουν, είμαστε καθημερινώς στην επικαιρότητα, μας παρακολουθούν οι νέοι της χώρας, συνεχώς προβληματίζονται και οι ίδιοι. Και αυτοί μας παρακολουθούν και ορθώς προβληματίζονται για το μέλλον και τις προοπτικές τους.
Θα πρέπει μέσα στην Αίθουσα όλοι μαζί να κάνουμε πράξη αυτό που όλοι λένε "συναίνεση". Είναι, νομίζω, χρέος μας προς τα νιάτα της χώρας, γιατί δεν φθάνει να το λέμε, πρέπει και να το πράττουμε. Είπα και πριν ότι οι συνθήκες μεταβάλλονται, οι τεχνολογίες εξελίσσονται, ζούμε σε μια εποχή της πληροφορίας, της ταχύτητας της πληροφορίας. Είναι, λοιπόν, ανάγκη εμείς, μέσα στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι και μετά την απόφαση για την ένταξη της χώρας μας στην πρώτη ταχύτητα της 'Ενωσης, να παρακολουθήσουμε και να προσαρμόσουμε τις εκπαιδευτικές μας πολιτικές στις ανάγκες της εποχής. Η σύγκρουση που ακολουθεί μετά την αριθμητική σύγκλιση, αν θέλετε, μετά την επίτευξη των αριθμητικών στόχων στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση ακολουθεί αυτό το μεγάλο θέμα, που θα είναι πλέον η στόχευση της κοινωνικής σύγκλισης των λαών. Δεν θα πρέπει να υπάρχουν πολίτες πρώτης και δεύτερης κατηγορίας στον ευρωπαϊκό χώρο. Θα πρέπει, λοιπόν, σ'αυτό το μεγάλο θεμα που είναι ένα σοβαρό θέμα για τη χώρα, να σκύψουμε πάνω απ'όλα. Και νομίζω ότι ο χώρος της παιδείας είναι ένας από εκείνους οι οποίοι θα πρέπει να είναι στο επίκεντρο των πολιτικών μας, στο επίπεδο του ενδιαφέροντός μας. Ξέρετε, η χώρα μας μετά την επίτευξη αυτού του μεγάλου στόχου μπαίνει σε μια τροχιά εντελώς διαφορετική. Νομίζω ότι η χώρα θα έχει ρόλο και λόγο στα τεκταινόμενα στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση η χώρα θα συμμετάσχει στις αποφάσεις για τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, η χώρα θα συμμετάσχει στις αποφάσεις για τη χάραξη κοινών πολιτικών εξωτερικών και άμυνας. Και αυτό το οποίο είναι το σοβαρότερο: θα συμμετάσχει στις αποφάσεις για το τι ρόλο καλείται να παίξει η Ευρωπαϊκή 'Ενωση σαν μία κορυφαία πλέον ομοσπονδία και τι μορφή αναζητείται και τι ακριβώς θα γίνει. Θα γίνει μία ομοσπονδιοποιημένη δημοκρατία η Ευρωπαϊκή 'Ενωση; Θα είναι η ευρωπαϊκή επιτροπή αυτή που θα έχει το πάνω χέρι; Θα είναι το Συμβούλιο Υπουργών; 'Ολα αυτά είναι προβληματισμοί που αναπτύσσονται και η χώρα καλείται ασφαλώς να έχει ρόλο και λόγο σ'αυτές τις σημαντικές αποφάσεις.
Κλείνοντας θα ήθελα να αναφερθώ με δύο λόγια και στο επίκαιρο θέμα των ταυτοτήτων. Είναι νομίζω και αυτό, αν θέλετε, στην προέκτασή του μια αρμοδιότητα του Υπουργού της Παιδείας. Κανείς δεν απέκλεισε το διάλογο. Ο Υπουργός Παιδείας για τα λοιπά θέματα είναι ανοιχτός για συζήτηση και είμαι βέβαιος ότι θα το πράξει. Θα πρέπει όλοι να καταλάβουμε ότι δεν πρέπει αυτό το πρόβλημα, που δημιουργείται, να κατέβει προς τα κάτω, στα στρώματα της κοινωνίας.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Βρεττός): Τώρα, κύριε συνάδελφε, δεν είναι το θέμα μας οι ταυτότητες.
ΕΥΤΥΧΙΟΣ ΔΑΜΙΑΝΑΚΗΣ: Απλώς έκανα μία αναφορά λόγω της περιουσίας εδώ του Υπουργού Παιδείας.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Βρεττός): Αύριο έχουμε το περιθώριο να το συζητήσουμε. Μην ανοίγουμε από σήμερα το θέμα.
ΕΥΤΥΧΙΟΣ ΔΑΜΙΑΝΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, δεν ξεπέρασα το χρόνο μου. Είμαι εντός χρόνου.
Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω που με ακούσατε και να ζητήσω την υπερψήφιση των σχετικών διατάξεων.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Βρεττός): Κι εμείς σας ευχαριστούμε πολύ.
Ο κ. Ταλιαδούρος έχει το λόγο για είκοσι λεπτά.
ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΤΑΛΙΑΔΟΥΡΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι βέβαιο και στο σημείο αυτό θα συμφωνήσω με τον εισηγητή της Πλειοψηφίας κ. Δαμιανάκη, ότι η κοινωνία της γνώσης αποτελεί μία από τις θεμελιώδεις συνθήκες της νέας πραγματικότητας που διαμορφώνεται και αναδύεται μέσα από τις πολύμορφες και καταιγιστικές αλλαγές των τελευταίων χρόνων.
Πράγματι, η έρευνα, η διάχυση, αξιολόγηση και η παραγωγική αξιοποίηση της γνώσης, συνιστούν μαζί με τον ανθρώπινο παράγοντα τις δύο κύριες πηγές πλούτου των σύγχρονων εθνών. Γι' αυτό όλες οι κοινωνίες σήμερα επενδύουν στην ανάπτυξη αυτών των δύο πλουτοπαραγωγικών πηγών, γνωρίζοντας πως απ' αυτές εξαρτάται το μέλλον, η ευημερία και η προοπτική τους στον σκληρά ανταγωνιστικό κόσμο της νέας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας.
'Ετσι, υπό την επίδραση αυτών των αξιολογήσεων για τη σημασία και το ρόλο της γνώσης και του ανθρώπινου κεφαλαίου στη σύγχρονη αναπτυξιακή διαδικασία, τα εκπαιδευτικά συστήματα έχουν εισέλθει σε μια διαδικασία ραγδαίου μετασχηματισμού, ώστε οι εκπαιδευτικές δομές να προσαρμοστούν στα καινούρια δεδομένα και να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις.
Θα ανέμενε λοιπόν κανείς, μπροστά σ' αυτήν την κοσμογονία των ριζικών αναπροσαρμογών των εκπαιδευτικών συστημάτων, ότι η χώρα μας θα βρισκόταν στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας για τη δημιουργία ενός αξιόπιστου, ευέλικτου και αποτελεσματικού εκπαιδευτικού συστήματος.
Θα ανέμενε κανείς ότι η Ελλάδα θα βρισκόταν στην πρωτοπορία των διεργασιών για τη διαμόρφωση ενός σύγχρονου εκπαιδευτικού πλαισίου, που θα της επέτρεπε να καλύψει το χάσμα της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας του δικού μας εκπαιδευτικού συστήματος έναντι των άλλων εκπαιδευτικών συστημάτων των περισσότερο προηγμένων κοινωνικοοικονομικά κρατών, που φιλοδοξεί να τα προσεγγίσει και στο μέλλον φιλοδοξεί να τα ξεπεράσει.
Δυστυχώς, όμως, ανάμεσα στην προσμονή και στην εκπαιδευτική μας πραγματικότητα υπάρχει μια τεράστια απόσταση, τουλάχιστον τόση όση και η απόσταση που υπάρχει ανάμεσα στις φραστικές εκσυγχρονιστικές διακηρύξεις της Κυβέρνησης και στην αποσπασματική και αναποτελεσματική πρακτική της και που ειδικά στο χώρο της εκπαίδευσης έχει αποδειχθεί ολέθρια και το πληρώνει η ελληνική νεολαία.
'Ισως, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ποτέ στην πολιτική ιστορία αυτού του τόπου δεν ειπώθηκαν τόσο μεγάλα λόγια και δεν έγιναν τόσο μικρά έργα, όσο απ' αυτήν την Κυβέρνηση στο χώρο της εκπαίδευσης. Δυστυχώς η πολιτική αλλάζει από Υπουργό σε Υπουργό και από κυβερνητικό σχήμα σε κυβερνητικό σχήμα.
Επιχειρώντας ο προηγούμενος Υπουργός Παιδείας αυτής της Κυβέρνησης να προωθήσει τα σχέδια εκείνα, τα οποία ονόμασε "εκπαιδευτική μεταρρύθμιση", επέμενε στις θέσεις του μέχρι τέλους κι ας του υπεδεικνύετο απ' όλες σχεδόν τις πλευρές το αδιέξοδο των επιλογών του.
Με το σχηματισμό της νέας μετεκλογικής Κυβερνήσεως του ΠΑ.ΣΟ.Κ. ήλθε στη θέση του Υπουργού Παιδείας ένας νέος Υπουργός, που μεθοδικά και συστηματοποιημένα, ουσιαστικά ανατρέπει μία προς μία τις βασικές επιλογές του προκατόχου του, τις επιλογές δηλαδή εκείνες για τις οποίες το κυβερνών κόμμα έδωσε μάχες σ' αυτήν την Αίθουσα στην παρελθούσα Βουλή υπεραμυνόμενο της ορθότητάς τους.
Το δυστύχημα όμως δεν είναι που ο σημερινός Υπουργός ανατρέπει τις όποιες λανθασμένες αποφάσεις του προκατόχου του. Το δυστύχημα είναι που και αυτός λαμβάνει και υλοποιεί τις αποφάσεις του βασιζόμενος στον ίδιο σιδηρούν κανόνα της προχειρότητος, που αποτελεί τη σφραγίδα, θα έλεγα, πολλών παρεμβάσεων των Κυβερνήσεων του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στο χώρο της εκπαίδευσης.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, για να έλθω στο υπό συζήτηση νομοσχέδιο, θα ήθελα να πω ότι και μ' αυτό δυστυχώς επιβεβαιώνεται ότι η Κυβέρνηση δεν έχει ούτε όραμα ούτε πολιτική για την παιδεία. Για μία ακόμα φορά λαμβάνει μέτρα αποσπασματικά, πρόχειρα, αντιφατικά.
Πρώτα απ' όλα θα ήθελα να σημειώσω ότι θεωρούμε απαράδεκτη την τακτική που έχει υιοθετηθεί τελευταία, της νομοθετήσεως δηλαδή μέσω πράξεων νομοθετικού περιεχομένου.
H δεύτερη παρατήρηση που θα ήθελα να κάνω είναι ότι η Κυβέρνηση ουσιαστικά τρέχει πίσω από τις εξελίξεις, πίσω από τα προβλήματα που η ίδια δημιουργεί. Το θεσμικό πλαίσιο αλλάζει συνεχώς. Οι αλλαγές, διαρκούντος του σχολικού έτους, είναι ευνόητο ότι αναστατώνουν ανεπίτρεπτα την ομαλή εξέλιξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Χαρακτηριστικό, λοιπόν, παράδειγμα αυτής της τακτικής είναι και το υπό συζήτηση νομοσχέδιο.
Θα σας διαβάσω την εισηγητική έκθεση στο σημείο για το τεστ των δεξιοτήτων. Η έκθεση λέει: " Προβλέπεται η μη προσμέτρηση στο σύνολο των μορίων των υποψηφίων για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση της επίδοσης στη δοκιμασία δεξιοτήτων, ειδικά για την πρώτη εφαρμογή του συστήματος, επειδή οι μαθητές του Ενιαίου Λυκείου δεν είχαν επαρκώς ενημερωθεί για το περιεχόμενο και τη διαδικασία της δοκιμασίας αυτής".
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με το απόσπασμα που μόλις σας διάβασα η Κυβέρνηση ομολογεί, αν και δεν έχει το θάρρος να το αναγνωρίσει ρητά, πως νομοθετεί στο γόνατο, πως λαμβάνει αποφάσεις χωρίς να συνεκτιμά δεδομένα, χωρίς προγραμματισμό, χωρίς να ενημερώνει για το περιεχόμενό τους εκείνους που τους αφορούν άμεσα, χωρίς -σε τελευταία ανάλυση- σεβασμό στο μόχθο των μαθητών, στην αγωνία των γονιών και στους κόπους των εκπαιδευτικών.
Και με την ίδια επιπολαιότητα που λαμβάνει αποφάσεις, με την ίδια προχειρότητα τις αναιρεί, μεσούσης της σχολικής χρονιάς. Ανατρέπει με μία μονοκοντυλιά το πρόγραμμα μελέτης, το σχεδιασμό χρονιάς εκπαιδευτικών και μαθητών, επικαλούμενη ως δήθεν ελαφρυντικό τη μη επαρκή ενημέρωση των ίδιων των ενδιαφερομένων, των μαθητών. Αλήθεια, από πότε είναι ελαφρυντικό η καθομολόγηση παράλειψης χρέους; Ποιος θα έπρεπε να ενημερώσει τους μαθητές εδώ και τρία χρόνια, αν όχι η ίδια Κυβέρνηση με τα εντεταλμένα όργανά της; Γιατί παρέλειψε να πράξει το καθήκον της; Και μπορεί η παράλειψη να είναι άλλοθι και, πολύ περισσότερο, ελαφρυντικό; Αυτά ως προς την έωλη, κατά την άποψή μας, επιχειρηματολογία με την οποία η Κυβέρνηση επιχειρεί να καλύψει ευθύνες της μεσούσης της χρονιάς.
Γιατί, επί της ουσίας, εμείς από την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας είχαμε εγκαίρως και τεκμηριωμένα επισημάνει τα αδιέξοδα που απεργάζονταν οι επιλογές της Κυβέρνησης. Σας είχαμε υποδείξει, κύριε Υπουργέ, πως το περιβόητο τεστ δεξιοτήτων θα αποδεικνυόταν αδόκιμο, όπως και αποδείχθηκε, και είχαμε έκτοτε ζητήσει την κατάργησή του. Σας είχαμε υπογραμμίσει εδώ και τρία χρόνια πως αυτή η περιβόητη διαδικασία του τεστ δεξιοτήτων δεν προσέθετε τίποτε άλλο παρά ένα ακόμα βάρος στους μαθητές, σε ένα ήδη ασφυκτικό πρόγραμα εξετάσεων, στο οποίο οι επιλογές σας τους έχουν εγκλωβίσει.
Και έρχεστε σήμερα και με ένα λανθασμένο τρόπο επιχειρείτε να διορθώσετε το λάθος σας. Και ο λανθασμένος τρόπος είναι η πράξη του νομοθετικού περιεχομένου. Χωρίς διάλογο, χωρίς ανταλλαγή απόψεων δεν λύνονται τα προβλήματα της εκπαίδευσης. Και η εκ των υστέρων προσπάθεια θεσμικής τακτοποίησης των μονομερών αποφάσεων από τη Βουλή δεν περιποιεί τιμή στο Κοινοβούλιο και δεν δείχνει τη δέουσα υπευθυνότητα για τα ζητήματα της εκπαίδευσης.
Και αν πράγματι θέλετε κάποια στιγμή, κύριε Υπουργέ, τα ζητήματα της εκπαίδευσης να συζητηθούν υπεύθυνα και να αντιμετωπιστούν σοβαρά, αποδεχθείτε την πρόταση της Νέας Δημοκρατίας για έναν εθνικό διάλογο για την παιδεία. Είναι η μόνη διέξοδος στα αδιέξοδα που συσσωρεύουν οι ανακολουθίες, η προχειρότητα και η αποσπασματικότητα των μέτρων που λαμβάνετε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σχετικά με το δεύτερο θέμα που επιχειρεί να ρυθμίσει το υπό συζήτηση νομοσχέδιο θα ήθελα να σας διαβάσω και πάλι τα εξής από την εισηγητική έκθεση: Η Κυβέρνηση ζητά "την αναβολή του διαγωνισμού υποψηφίων εκπαιδευτικών που διεξάγεται από το ΑΣΕΠ, επειδή οι προθεσμίες διεξαγωγής του διαγωνισμού αυτού συνέπεσαν με το χρόνο διεξαγωγής των πανελληνίων εξετάσεων εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αποφοίτων παρελθόντων ετών και των πανελληνίων εξετάσεων των μαθητών των Β' και Γ' τάξεων του Ενιαίου Λυκείου και εξαιτίας της χρησιμοποίησης των διδακτηρίων και της απασχόλησης των εκπαιδευτικών δεν ήταν δυνατόν να διεξαχθεί και αυτός ο διαγωνισμός στις προθεσμίες που είχαν αρχικά ορισθεί".
Δηλαδή, κύριε Πρόεδρε, τι ακριβώς εννοεί η Κυβέρνηση; Πώς αναβάλλει το διαγωνισμό που είχε προγραμματίσει για τους υποψήφιους εκπαιδευτικούς, επειδή η ίδια η Κυβέρνηση προγραμμάτισε ακριβώς στις ίδιες ημερομηνίες τη διεξαγωγή των εξετάσεων εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση;
Είναι όμορφο το θέμα, Κυβέρνηση εναντίον Κυβέρνησης. Είναι όμορφο και πρωτότυπο. Και είναι αδιάσειστη απόδειξη πως στο εκσυγχρονιστικό new speak, προγραμματισμός σημαίνει ακριβώς ο μη προγραμματισμός ή ο αυτοαναιρούμενος προγραμματισμός, που είναι το ίδιο.
Καλό είναι η Κυβέρνηση να σοβαρευτεί, να πάψει να παίζει εν ού παικτοίς και να σταματήσει να νομίζει πως εμπαίζει τη νοημοσύνη μας. Ας ομολογήσει πως και σε αυτήν την περίπτωση έκανε επίδειξη προχειρότητας και ας υποσχεθεί πως εφεξής κάτι τέτοιο δεν θα επαναληφθεί. 'Ολα τα άλλα είναι και εκ του πονηρού και εκ του περισσού.
Η Νέα Δημοκρατία είχε έγκαιρα επισημάνει ότι η ερμηνεία, που είχε δοθεί από τον προηγούμενο Υπουργό της Παιδείας, ότι δηλαδή η ισχύς των δύο ετών του διαγωνισμού είχε την έννοια των δύο ακαδημαϊκών και όχι δύο ημερολογιακών ετών, έπασχε και δημιουργούσε ακόμη και προβλήματα συνταγματικότητας, ενώ είναι βέβαιο ότι προκαλούσε αναστάτωση στους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν στο διαγωνισμό.
Σε ό,τι αφορά στην ουσία του διαγωνισμού, οι αντιρρήσεις μας ελέχθησαν κατά τη συζήτηση του προηγουμένου νομοσχεδίου και σήμερα επιγραμματικά θα ήθελα απλώς να επαναλάβω ότι κατά την άποψή μας δεν αντιμετωπίζεται το πρόβλημα που σχετίζεται με την τύχη των αναπληρωτών καθηγητών. Δεν αντιμετωπίζεται το γενικότερο πρόβλημα του περιορισμού των αναπληρωτών και της καλύψεως των οργανικών θέσεων, δεν αντιμετωπίζεται το πρόβλημα των κάτων των δεκαέξι μηνών μέχρι τον Ιούνιο του 1998 αναπληρωτών, δεν βελτιώνεται το εξεταστικό μέρος του διαγωνισμού του ΑΣΕΠ, αφού δεν λαμβάνεται υπόψη η ψυχοπαιδαγωγική κατάρτιση των υποψηφίων εκπαιδευτικών και δεν επιλύεται και το πρόβλημα που ανέκυψε και με τον προηγούμενο διαγωνισμό, δηλαδή εκείνων που θεωρούνται ότι επέτυχαν μεν, αλλά δεν προσλαμβάνονται.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, οι δύο ρυθμίσεις που εισηγείται σήμερα η Κυβέρνηση καταδεικνύουν κατά τρόπο αδιαμφισβήτητο πως αντιμετωπίζει τα προβλήματα της εκπαίδευσης αποσπασματικά και εμβαλωματικά. Και με το περιεχόμενό τους, αλλά και με τη διαδικασία, η οποία επελέγη για τη θέσπισή τους εγείρουν επιτακτικά για μία ακόμα φορά το μεγάλο ζήτημα. Στον τόπο αυτό πρέπει επιτέλους να συζητήσουμε υπεύθυνα και να λάβουμε σοβαρές αποφάσεις για το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Να αντιμετωπίσουμε όλες τις πτυχές του εκπαιδευτικού μας προβλήματος κατά τρόπο ολοκληρωμένο με προοπτική, με όραμα, με συναίνεση, με σύνθεση.
Τα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια στο εκπαιδευτικό μας σύστημα επιτάσσουν σε όλους μας συναίσθηση ευθύνης. Η ολοκλήρωση του κύκλου των προαγωγικών εξετάσεων για τη Β' και Γ' τάξη του Ενιαίου Λυκείου μας παρέχει ένα υλικό πολύτιμο, που αν το αξιολογήσουμε σωστά μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε ως το κατευθυντήριο νήμα για να λάβουμε τις αποφάσεις, που χρειάζονται για μία πραγματικά ριζοσπαστική μεταρρύθμιση στην ελληνική εκπαίδευση.
Ο μεγάλος όγκος των εξεταζομένων μαθημάτων και η μεγάλη διάρκεια του προγράμματος των εξετάσεων οδήγησαν σε κόπωση μαθητές, καθηγητές, επιτηρητές, βαθμολογητές. Το εκπαιδευτικό έτος συρρικνώθηκε επικίνδυνα σε βάρος της αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσης. Ο αδιάβλητος χαρακτήρας των εξετάσεων δεν κατοχυρώνεται ικανοποιητικά και το λύκειο έχει πάψει πια να αποτελεί έναν αυτόνομο κύκλο σπουδών και έχει καταστεί μία εξεταστικοκεντρική διαδικασία εισαγωγής μαθητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Κοντά σε αυτά τίθεται και ένα ακόμα ερώτημα: Τι θα γίνει με τα μεταλυκειακά ΙΕΚ; Θα καταργηθούν ή θα διατηρηθούν; Και το ερωτώ αυτό γιατί δεν αντιλαμβάνομαι ποιοι πλέον θα εισέρχονται σε αυτά, αφού όσοι αποφοιτούν από το λύκειο θα εισέρχονται ή σε ΑΕΙ ή σε ΤΕΙ. Με το ισχύον σύστημα δεν παρέχεται η δυνατότητα σε εκείνους που το επιθυμούν να τελειώσουν το λύκειο χωρίς να εισαχθούν σε κάποιο ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. 'Ετσι ουσιαστικά φαίνεται ότι οδηγούμαστε σε κατάργηση της μεταλυκειακής εκπαίδευσης και κατάρτισης, η οποία εν τούτοις είναι πολύτιμη και χρήσιμη.
Το συμπέρασμα απ'όλα αυτά είναι ότι ο θεμελιώδης στόχος της αυτοαποκαλούμενης εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης δεν επιτυγχάνεται. Το λύκειο δεν οδηγείται σε αναβάθμιση της ποιότητάς του, ενώ συρρικνώνεται το μορφωτικό επίπεδο των νέων μας και προκύπτουν συνεχώς και παντού νέα προβλήματα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μέσα σε όλο αυτό το πλαίσιο αναδεικνύονται οι αντιφάσεις και τα αδιέξοδα του εκπαιδευτικού συστήματος που έχει υιοθετηθεί, ενός εκπαιδευτικού συστήματος που στερείται ανθρωπολογικού προτύπου, αλλά και προσανατολισμού επαγγελματικής διεξόδου των αποφοίτων, που θυσιάζει τη διαδικασία εξοικείωσης των μαθητών με το να μαθαίνουν πώς να μαθαίνουν στην απομνημόνευση, στην αποστήθιση κεφαλαίων απαραίτητων για τις πολλές εξετάσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν μπροστά τους και που τελικά μένει ανέγγιχτο από τις επαναστατικές μεταβολές που επιφέρουν στην εκπαιδευτική διαδικασία τα νέα τεχνολογικά μέσα, που παρέχει η αξιοποίηση της πληροφορικής και των νέων τεχνολογιών.
Στη χώρα μας δεν χρειαζόμαστε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που να προσποιείται το σύγχρονο, ενώ είναι καθηλωμένο σε αναχρονιστικές δομές. Χρειαζόμαστε ένα εκπαιδευτικό σύστημα με ρίζες στο μέλλον, σύγχρονο, προσαρμοσμένο στις σύνθετες απαιτήσεις της πολύπλοκης κοινωνίας της γνώσης που διαμορφώνεται, με ανοιχτές στο καινούριο και στο καινοτόμο δομές, με διακριτή αποστολή ανάμεσα στις επιμέρους εκπαιδευτικές βαθμίδες και χωρίς οι εξετάσεις να αποτελούν αυτοσκοπό και η προχειρότητα πυξίδα.
Κύριε Υπουργέ, νομίζω ότι είναι η ώρα όλες οι πτέρυγες αυτής της Αίθουσας να κληθούμε για να συζητήσουμε, προκειμένου να διαμορφώσουμε το νέο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας, της Ευρώπης, του 21ου αιώνα. Απολακτίστε το "σιδηρού κανόνα" της προχειρότητας, που σφραγίζει τις επιλογές σας. Ανοίξτε διαδικασίες διαλόγου και ας είναι νομοσχέδια του τύπου και των ποιοτικών χαρακτηριστικών αυτού που συζητούμε σήμερα -που φυσικά το κόμμα μας θα καταψηφίσει- μακρινό παρελθόν στην εκπαιδευτική πολιτική του αύριο, που πρέπει να οικοδομήσουμε σήμερα. Γιατί αν εξακολουθήσετε να πορεύεσθε έτσι στο χώρο της εκπαίδευσης, να ξέρετε πως οι ευθύνες που επωμίζεσθε είναι βαρύτατες. Σας ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Βρεττός): Ευχαριστούμε, κύριε συνάδελφε.
Ο ειδικός αγορητής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος κ. Χουρμουζιάδης έχει το λόγο.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, όση ώρα άκουγα τους συναδέλφους εισηγητές σκεπτόμουν τι θα μπορούσε να πει κανείς για ένα νομοσχέδιο τόσο επιγραμματικό και κατέληγα στο συμπέρασμα ότι το ένα που μπορεί να κάνει κανείς είναι να μιλήσει με γενικούς όρους, να περιγράψει τη σημασία της παιδείας, της εκπαίδευσης, να κάνει τις γνωστές αναφορές της παγκοσμιοποίησης στην Ευρώπη, να πει επομένως πράγματα που κανείς δεν θα είχε αντίρρηση να δεχθεί, δηλαδή ότι πραγματικά η παιδεία αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο της κοινωνίας μας, η εκπαίδευση είναι μια πρακτική αντιμετώπιση των θεμάτων της παιδείας και να συμφωνήσουμε όλοι.
Το άλλο που θα μπορούσε να κάνει κανείς είναι να μπει σε μερικές λεπτομέρειες που πηγάζουν απ'αυτές τις γενικές τοποθετήσεις.
Εκείνο που φοβάμαι, κύριε Υπουργέ, ότι δεν γίνεται -και δεν φαίνεται τουλάχιστον μέσα σ' αυτές τις παρεμβάσεις του Υπουργείου Παιδείας για να λυθούν ή να ρυθμιστούν μερικά προβλήματα- είναι σχετικά με αυτό το περίφημο άτομο, το πρόσωπο, το υποκείμενο μιας συγκεκριμένης κοινωνίας, μιας συγκεκριμένης ιστορίας. 'Ενα υποκείμενο που τις τελευταίες μέρες μάθαμε ότι δεν είναι τόσο ελεύθερο μέσα σε θεσμοποιημένες καταστάσεις όσο μέσα σε βιολογικές προδιαγραφές.
Τον τελευταίο καιρό μετά τη χαρτογράφηση του γονιδιώματος του ατόμου, είδαμε και με χαρά και με φόβο ότι το πρόσωπο, το άτομο είναι ελεύθερο, είναι ένα και μοναδικό, αδιαμφισβήτητο. Φοβούμαι -ίσως θα έπρεπε η λέξη αυτή να είναι μέσα σε εισαγωγικά- ότι η ελευθερία του ατόμου τελικά μεταφέρεται από τις θεσμοποιημένες κοινωνίες στην προσωπική διάθεση του καθενός, στη βιολογική. Δηλαδή ίσως τελικά μερικοί εκμεταλλευθούν αυτήν τη δυνατότητα του ανθρώπου να χαρτογραφεί το εσωτερικό του ατόμου και να ξανάρθουν στην επιφάνεια οι γνωστές φυλετικές ερμηνείες και του πολιτισμού και της κοινωνικής εξέλιξης.
Αλλά το άτομο, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, φαίνεται ότι είναι ελεύθερο, επομένως όταν μιλούμε για την εκπαίδευσή του θα πρέπει να λαμβάνουμε πρώτα απ' όλα υπόψη μας αυτήν την ελευθερία.
Επομένως πρέπει να του δώσουμε μία εκπαίδευση, μία παιδεία που έχει αυτό το χαρακτηριστικό της ελευθερίας. Μία εκπαίδευση η οποία δεν στηρίζεται σε μηχανισμούς. Μία παιδεία, μία εκπαίδευση -οι λέξεις καμία φορά συμπλέκονται μεταξύ τους- δεν στηρίζεται σε μηχανισμούς ελέγχου. Αν θέλετε να αλλάξουμε τη λέξη "ελευθερία" με τη λέξη "αταξικότητα", θα πούμε μία παιδεία, που πραγματικά θα συναντά αυτήν την ελευθερία του ατόμου και δεν χρειάζεται να την ελέγξει, αλλά να την προασπίσει. Επομένως να την αναβαθμίσει όσον αφορά τη σχέση της με όσα εγγυάται ή τελικά επιτάσσει η πολιτεία για την εκπαίδευσή του.
Αν ξεκινήσει, λοιπόν, κανείς από μερικές τέτοιες διαπιστώσεις ότι τελικά αυτά που ρυθμίζουμε αφορούν ένα άτομο εφιαλτικά ελεύθερο πρέπει να είμαστε, κύριε Υπουργέ πάρα πολύ προσεκτικοί. Επιτρέψτε, λοιπόν, σ' εμένα τον πιο παλαιό εκπαιδευτικό από εσάς, να σας δώσω μία συμβουλή. Στη θητεία σας μην επιχειρήσετε άλλη φορά να ρυθμίσετε θέματα παιδείας με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου. Αφήστε την εκπαίδευση να αντισταθεί μόνη της στις έκτακτες ανάγκες. Ξέρετε πολύ καλά ότι οι εκπαιδευτικοί, οι μαθητές, όλη η εκπαιδευτική κοινότητα έχει φυσικές δυνάμεις να ανταπεξέλθει στις έκτακτες ανάγκες. Μην τη βάζετε στο νάρθηκα των πράξεων του νομοθετικού περιεχομένου. Μπορεί αυτές να οδηγήσουν σε μία ρύθμιση, αλλά την ίδια στιγμή θα διαβρώσουν αυτές τις φυσικές δυνατότητες της εκπαίδευσης και κάπου αλλού φυσικά θα παρουσιαστούν ως κίνδυνοι και ως πραγματικά έκτακτες ανάγκες. Σταθείτε εσείς δίπλα στην εκπαίδευση και αφήστε την πραγματικά να βρει τις λύσεις.
'Ισως φανεί ότι είναι πολύ τολμηρή η άποψη αυτή, μα, θα είναι οι καταλήψεις, θα είναι οι φωνές των μαθητών, θα είναι οι συγκρούσεις των μαθητών μέσα στις αυλές, αλλά θα βρει το δρόμο της η εκπαίδευση. Μην την ποδηγετείτε με αυτόν τον τρόπο. Βέβαια το Υπουργείο Παιδείας θα ρυθμίζει, θα επιβλέπει, θα εποπτεύει -κανείς δεν το αρνείται αυτό- αλλά προσέξτε τον τρόπο αυτής της επίβλεψης και αυτής της εποπτείας.
Μέσα από αυτές τις διαπιστώσεις επανέρχεται κανείς και σκέπτεται τι μπορεί να προσφέρει στην εκπαίδευση. Το περίφημο τεστ των δεξιοτήτων, το οποίο όχι καταργείται, εν πάση περιπτώσει ματαιώνεται για τη φετινή χρονιά.
Τα είπαμα και στην επιτροπή. Είναι βασική αρχή να ελέγχει κανείς αυτό που προηγουμένως προσπάθησε να διαμορφώσει. Δηλαδή μ' έναν έλεγχο, ο οποίος απευθύνεται σε μία κατάσταση, η οποία δεν έχει διαμορφωθεί επαρκώς, άρα δεν έχει υποστεί τις αναβαθμιστικές επανατροφοδοτήσεις, τι θα ελέγξουμε;
Επομένως η όλη προσπάθειά σας που βρίσκεται στην αρχή, γιατί είστε καινούριος Υπουργός Παιδείας, θα έπρεπε εκεί τελικά να στραφεί. Στο πώς αναβαθμίζουμε και όχι στο πώς ελέγχουμε. Βέβαια αυτά που ακούστηκαν στην επιτροπή ότι θέλουμε τον καλύτερο εκπαιδευτικό, ότι πρέπει να τον ελέγξουμε και να τον επιμορφώσουμε, είναι γενικές αρχές, τις οποίες κανείς δεν αρνείται. Βεβαίως πρέπει να ελέγξουμε, τον εκπαιδευτικό, βεβαίως πρέπει να τον επιμορφώσουμε, αλλά θα τον ελέγξουμε αφού τελικά καταλάβουμε, αφού δούμε και αφού διαπιστώσουμε ότι πραγματικά του προσφέραμε τη δυνατότητα να φθάσει σ' ένα επίπεδο.
'Οταν βρεθούμε σ' αυτήν τη λίγο έως πολύ ιδανική κατάσταση ενός μηχανισμού που αναβαθμίζει τον εκπαιδευτικό, τότε θα δείτε πως όσο αυτός ο μηχανισμός ανεβαίνει τόσο η ανάγκη του ελέγχου εκφυλίζεται. Αυτό είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο. 'Οσο δηλαδή οι θεσμοί επανατροφοδότησης του κοινωνικού συστήματος αναβαθμίζονται τόσο οι έλεγχοι των ρυθμίσεων εκφυλίζονται. Είναι ένας νόμος φυσικός -το ξέρετε πολύ καλά- ένας νόμος των συστημάτων, όπου το σύστημα το αντιμετωπίζει μέσα από τη δυνατότητα της αυτορρύθμισης και όχι της παρέμβασης.
(Στο σημείο αυτό την Προεδρική 'Εδρα καταλαμβάνει ο Α' Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΕΙΤΟΝΑΣ)
'Ισως περιγράφω μία πολύ ιδανική κατάσταση όμως ένα Υπουργείο με επικεφαλής έναν εκπαιδευτικό πεπειραμένο σε ιδανικές καταστάσεις, πρέπει να τείνει με τις ρυθμισεις του και όχι τη λέξη εγώ τη βάζω σε εισαγωγικά εμβαλωματικές, είναι μια λέξη που κυκλοφορεί, επιτρέψτε μου να τη χρησιμοποιήσω.
Θα πρέπει επομένως τα νομοσχέδια που θα βγαίνουν από εδώ και πέρα από το Υπουργείο Παιδείας να τείνουν ακριβώς σ' αυτήν την αναβάθμιση της εκπαίδευσης και όχι στις ρυθμίσεις θεμάτων που ενδεχομένως να προκύπτουν μέσα από κακές προηγούμενες ρυθμίσεις. Αν κανείς δηλαδή δει προσεκτικά όλα αυτά που συμβαίνουν, οι καταργήσεις, οι προσθέσεις, είναι βέβαια ότι εκεί τελικά θα αναχθεί ως διατύπωση συμπεράσματος. Σε κακές ρυθμίσεις που προηγήθηκαν.
Και βέβαια συμφωνώ με τους συναδέλφους ότι η εκπαίδευση χρειάζεται μεταρρύθμιση. Αλλά μια μεταρρύθμιση επειδή δεν ξεκινάει από μια διαπίστωση γραφειοκρατικού χαρακτήρα, αλλά από μια διαπίστωση καθαρά ιστορικού, κοινωνικού χαρακτήρα. Και αν κάνετε τέτοιες διαπιστώσεις για την ανάγκη μιας μεταρρύθμισης, τότε θα δείτε ότι πραγματικά οι παρεμβάσεις μας πρέπει να τείνουν επαναλαμβάνω στην αναβάθμιση και όχι στον έλεγχο. Ευχαριστώ πολύ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Το λόγο έχει η κ. Δαμανάκη Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου.
ΜΑΡΙΑ ΔΑΜΑΝΑΚΗ: Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, το σημερινό νομοσχέδιο είναι ένα τεχνικό νομοσχέδιο χωρίς ιδιαίτερη σημασία. Αν οι θεσμοί της εκπαιδευτικής διαδικασίας λειτουργούσαν σωστά, δεν θα είχε κανένα απολύτως νόημα η ψήφισή του. 'Ερχεται σήμερα το νομοσχέδιο αυτό για να αναβάλει κάποιες διαδικασίες, οι οποίες δεν είχαν ετοιμαστεί επαρκώς. Νομίζω, λοιπόν, ότι αυτό το ίδιο το περιεχόμενο του νομοσχεδίου είναι αναντίστοιχο με τους υψηλούς τόνους και τα υψηλά οράματα που ακούστηκαν σ' αυτήν τη συνεδρίαση.
Περιορίζομαι να πω ότι η δημόσια εκπαίδευση έχει στον τόπο μας ανάγκη από ένα συγκεκριμένο πολιτικό λόγο, που επιτέλους θα συνδέεται με την πραγματικότητά της και θα προχωρά σε πρακτικές λύσεις και στην απόδοση έργου, συγκεκριμένου έργου που θα γίνεται αντιληπτό από τους μαθητές, από τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς. Τα πολύ μεγάλα λόγια έχω την πεποίθηση και επιτρέψτε μου να το πω ευθύς εξαρχής ότι βλάπτουν μια ήδη πολύ τραυματισμένη υπόθεση.
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο αφορά δυο πολύ συγκεκριμένες αναβολές.
Αφορά πρώτον την αναβολή του διαγωνισμού του ΑΣΕΠ για την πρόσληψη εκπαιδευτικών, λόγω εκλογών. Αυτή είναι η ουσία.
Και το δεύτερο αφορά την αναβολή της εφαρμογής του τεστ δεξιοτήτων στις εξετάσεις λόγω ελλιπούς προετοιμασίας. Η Ελλάδα είναι εν τέλει η χώρα της αναβολής και ίσως το σημερινό νομοσχέδιο αντί για τον τίτλο που έχει περί θεμάτων παιδείας και άλλα τέτοια, θα έπρεπε να λέγεται νομοσχέδιο της αναβολής.
Θέλω να πω, κύριοι Βουλευτές, ότι κάποτε σ' αυτήν τη χώρα πρέπει να ξεπεράσουμε αυτήν τη φοβερή αρρώστια του εκλογικού κύκλου που περίπου στην διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, αλλά και της μετεκλογικής παραλύει τα πάντα. Και απ' αυτή την άποψη μου φαίνεται αδιανόητο σ' αυτόν τον τόπο να αναβάλλονται ή να ρυθμίζονται με βάση το γεγονός ότι σ' αυτήν τη χώρα γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια εκλογές. Κανονικά θα έπρεπε όλα να έχουν ρυθμιστεί και να προχωρήσουμε στη σωστή κατεύθυνση.
Αλλά μια και μιλάμε για το διαγωνισμό του ΑΣΕΠ εγώ περιορίζομαι να πω ότι η θέση του Συνασπισμού για το σύστημα πρόσληψης εκπαιδευτικών είναι διαφορετικές, τις αναπτύξαμε στη συζήτηση του προηγούμενου εκπαιδευτικού νομοσχεδίου. Εμείς πιστεύουμε σ' ένα σύστημα μοριοποίησης και υπολογισμού των ουσιαστικών προσόντων των εκπαιδευτικών, που έχει σχέση με τα ουσιαστικά τους προσόντα με το βαθμό του πτυχίου τους, με την απόκτηση διδακτορικού τίτλου, με την ερευνητική τους εργασία και βεβαίως με την εκπαιδευτική τους προϋπηρεσία. Δεν πιστεύουμε ότι το σύστημα της επετηρίδας ή παρόμοια συστήματα μπορούν να λύσουν τα προβλήματα, θεωρούμε όμως ότι και ο διαγωνισμός, τον οποίο έχει εισάγει η Κυβέρνηση, έχει βασικές αδυναμίες. Απ' αυτήν την άποψη η αναβολή του διαγωνισμού είναι προς τη δική μας θέση και γι' αυτό δεν έχουμε αντίρρηση.
'Οσον αφορά το περίφημο τεστ δεξιοτήτων. Το θέμα είναι σοβαρότερο και νομίζω ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να κάνουμε μια σοβαρή συζήτηση για το κατά πόσον το τεστ δεξιοτήτων πρέπει να εφαρμοστεί στην Κυβέρνηση.
Πρέπει να πω ότι η ιδέα δεν είναι καινούρια και εφαρμόζεται σε πολλές χώρες. Η ανάγκη δηλαδή όχι τόσο να κριθεί θα έλεγα η προσωπικότητα ή άλλα αντίστοιχα και μεγάλα που ακούσαμε, αλλά η ανάγκη να κριθεί ένα σύνολο γνώσεων, που ξεφεύγει από το συγκεκριμένο αντικείμενο εκπαιδευτικής διαδικασίας, είναι σοβαρή. Η ανάγκη π.χ. να κριθεί η εκφραστική και η γλωσσική ικανότητα του μαθητή, το γλωσσικό του υπόβαθρο, όταν μάλιστα η γλώσσα έχει τα προβλήματα που έχει σήμερα ένα επίπεδο πολιτιστικών του γνώσεων γενικότερης κουλτούρας. 'Ολα αυτά είναι θέματα που πράγματι αξίζει να διερευνηθούν.
Το μεγάλο ερώτημα είναι αν το τεστ δεξιοτήτων, με τη μορφή που το είδαμε σ'εκείνα τα πολυσέλιδα φυλλάδια και όπως εφαρμόζεται, εξασφαλίζει μια τέτοιου είδους κρίση. Νομίζω ότι αυτήν τη στιγμή δεν είναι σε θέση ούτε το Υπουργείο ούτε εμείς, να έχουμε μια ουσιαστική άποψη για το θέμα αυτό. Θα έπρεπε να έχουμε κατ'αρχήν την πειραματική αποτίμηση της εφαρμογής του τεστ δεξιοτήτων. Το ζήτησα ήδη στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή, αλλά ο κύριος Υπουργός είπε ότι δεν υπάρχουν τα στοιχεία αυτά.
Η δική μου πρόταση είναι πολύ συγκεκριμένη. Θα πρέπει να υπάρξει αποτίμηση του τεστ δεξιοτήτων, να ενημερωθεί η Βουλή, να τα συζητήσουμε αυτά στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας ή με κάποιον άλλο τρόπο, να δούμε ακριβώς τι συνέβη και να είναι και τα κόμματα ώριμα, ώστε να εκφράσουν την τελική τους άποψη.
Πάντως, κύριε Υπουργέ, πρέπει και εγώ να σημειώσω ότι είναι απαράδεκτο αυτό που συμβαίνει στο Υπουργείο Παιδείας, εκπαιδευτικοί θεσμοί μεγάλης σημασίας, χωρίς προετοιμασία, χωρίς επαρκή πειραματική μελέτη, χωρίς τη δυνατότητα να έχουν μια πλήρη εικόνα, έγινε προσπάθεια να εφαρμοστούν. Ελπίζω ότι δεν θα συνεχιστεί αυτό στο μέλλον. Αλλά διά ταύτα, όπως αντιλαμβάνεστε, εφόσον δεν υπάρχει καμία προετοιμασία και εφόσον πραγματικά θα ήταν πολύ επιζήμιο για τους μαθητές να εφαρμοστεί το τεστ κάτω απ'αυτές τις συνθήκες, εμείς συμφωνούμε με την αναβολή του.
Γι'αυτούς τους λόγους, κύριε Πρόεδρε, δεν έχουμε αντίρρηση να περάσει το σημερινό νομοσχέδιο. Δεν σημαίνει όμως αυτό ότι συμφωνούμε με την πολιτική του Υπουργείου. Αλλά θεωρούμε ότι εδώ που φτάσαμε, δεν υπάρχουν άλλες λύσεις και ούτε είδα και από την πλευρά των συναδέλφων της Αντιπολίτευσης, οι οποίοι αναφέρονται στις ελλείψεις του εκπαιδευτικού συστήματος, να προτείνεται κάτι άλλο. Προτείνετε δηλαδή να κάνουμε το διαγωνισμό του ΑΣΕΠ; Προτείνετε να εφαρμόσουμε το τεστ δεξιοτήτων αφού όλοι αναγνωρίζουμε ότι αυτά δεν μπορούν να εφαρμοστούν; Και πιστεύουμε σωστά διότι η Κυβέρνηση αναγνωρίζει επιτέλους αυτά που έλεγε η Αντιπολίτευση. Αναγνωρίζει δηλαδή ότι αυτά, δεν μπορούν να εφαρμοστούν. Αφού η Κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι αυτά δεν μπορούν να εφαρμοστούν, γιατί πρέπει να είμαστε αρνητικοί;
Το λέω αυτό, επειδή άκουσα και μια άποψη ότι περίπου είναι φυσική η καταψήφιση των νομοσχεδίων του Υπουργείου Παιδείας. Δεν συμφωνώ μ'αυτήν την άποψη. Και νομίζω ότι αν μιλάμε και λέμε όλα αυτά τα πολύ μεγάλα λόγια για διάλογο, για την ανάγκη να υπάρξει μια νέα αρχή για την εκπαίδευση και πολύ περισσότερο για την κοινωνία της γνώσης, της πληροφορίας και τις ευρωπαϊκές εξελίξεις, τότε η νέα αρχή πρέπει ν'αρχίσει από εδώ μέσα και από μας.
Δυο λόγια μόνο θα ήθελα να πω για τη νομοτυπική όψη της υπόθεσης.
Νομίζω και εγώ ότι το Υπουργείο Παιδείας δεν μπορεί να νομοθετεί με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου. Αν γενικά -και ξέρετε ότι έχουμε αυτήν την άποψη- οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου πρέπει να αξιοποιούνται από την Κυβέρνηση στο ελάχιστο, ειδικά το Υπουργείο Παιδείας, νομίζω ότι θα πρέπει να αποφύγει τη μέθοδο αυτή.
Αν πράγματι μιλάμε για μια νέα αρχή, για διάλογο, για συνεννόηση και για προγραμματισμό, αυτά δεν έχουν νόημα. Το σημερινό νομοσχέδιο δεν θα είχε κανένα νόημα αν υπήρχε προγραμματισμός στο Υπουργείο Παιδείας, αυτή η λέξη που αρέσει τόσο πολύ στους εκσυγχρονιστές και απ'ό,τι είδα σήμερα αλλά που τελικώς δεν εφαρμόζεται ποτέ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Υπάρχουν και τέτοιοι; Μη εκσυγχρονιστές;
ΜΑΡΙΑ ΔΑΜΑΝΑΚΗ: Θα τα πούμε αύριο, για να αποδειχθεί στην πράξη...
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Ξέρω ότι ο εκσυγχρονισμός είναι ο αργαλειός της ζωής. Στο χαλί που υφαίνει περπατάμε χιλιάδες χρόνια. Υπάρχουν άνθρωποι που τον αρνούνται;
ΜΑΡΙΑ ΔΑΜΑΝΑΚΗ: Κύριε Πρόεδρε, μια και μου κάνατε αυτήν τη διακοπή, θα ήθελα να σας πω ότι το θέμα δεν είναι να αρνείται κανείς ή να δέχεται τον εκσυγχρονισμό στα λόγια, αλλά να τον εφαρμόζει στην πράξη. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση, με τις αδυναμίες του προγραμματισμού και τις πράξεις νομοθετικού περιεχομένου για ένα εντελώς ασήμαντο ζήτημα πρέπει να παραδεχθείτε και σεις, κύριε Πρόεδρε, ότι αυτά δεν έχουν καμία σχέση με τον εκσυγχρονισμό.
Η Ελλάδα της αναβολής, λόγω εκλογών, λόγω κακής προετοιμασίας, λόγω έλλειψης προγραμματισμού κλπ., ελπίζω ότι τουλάχιστον στο μέλλον δεν θα έχει σχέση με τον εκσυγχρονισμό.
Τέλος, κύριε Πρόεδρε, θέλω και εγώ να τονίσω ότι το Υπουργείο Παιδείας δεν μπορεί να νομοθετεί με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου. Είναι ανάγκη να οδηγηθούμε σ'έναν ουσιαστικό διάλογο επί της ουσίας, επί συγκεκριμένων θεμάτων πέρα από τις γενικότερες αρχές που αρέσει σ'όλους μας να αναλώνουμε και να καταναλώνουμε, έτσι ώστε να μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε ένα καλύτερο κλίμα.
Δεν ασπάζομαι την άποψη της αυτορρύθμισης της εκπαίδευσης. Αναφέρθηκε σ' αυτήν την Αίθουσα και θέλω να το πω. Υπάρχει κοινωνική ευθύνη για την εκπαίδευση και ιδιαίτερα για τη δημόσια εκπαίδευση. Αλλά η κοινωνική ευθύνη ασκείται με τον καλύτερο τρόπο στο βαθμό που εξαντλούνται όλα τα περιθώρια, ώστε οι εκπαιδευτικοί φορείς και η εκπαιδευτική κοινότητα να ανθίσει, να δώσει ό,τι καλύτερο έχει σ' αυτές τις μελλοντικές γενιές τις οποίες υποτίθεται θέλουμε να βοηθήσουμε. Πράγματι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος και πράγματι η ρύθμιση πρέπει να περιορίζεται στα απολύτως αναγκαία μετά από καλή προετοιμασία και με έναν επαρκή χρόνο, ώστε να λειτουργήσουν και να εξάγουμε ασφαλή συμπεράσματα.
Επειδή έχουμε και την προηγούμενη εμπειρία από τη λεγόμενη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και το πώς εφαρμόστηκε πρέπει όλες και όλοι να παραδεχθούμε ότι σε μεγάλο βαθμό έβλαψε ακόμα και τις καλές ιδέες της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης το γεγονός ότι επιβλήθηκαν μ' ένα βίαιο τρόπο στην εκπαιδευτική κοινότητα, το γεγονός ότι δεν έκαναν την εκπαιδευτική κοινότητα συμμέτοχο, το γεγονός ότι δεν επέτρεψαν στους εκπαιδευτικούς, στους μαθητές, στους γονείς να λειτουργήσουν μέσα σ' ένα καλό κλίμα, το γεγονός ότι πολλές φορές εξαγγέλθηκαν ερήμην της Βουλής από τις σελίδες των εφημερίδων και τα παράθυρα των τηλεοράσεων. Νομίζω, λοιπόν, ότι η νέα αρχή προϋποθέτει μια αλλαγή πλεύσης στο θέμα αυτό.
Κλείνοντας θέλω να επαναλάβω ότι πέρα από τις δυνατότητες αυτορρύθμισης της εκπαίδευσης, υπάρχει μια πολύ σοβαρή κοινωνική ευθύνη και ειλικρινά αισθάνομαι πολύ δύσκολα που η ευθύνη αυτή βρίσκεται σ' αυτήν την Αίθουσα και σε όλους εμάς σήμερα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Ευχαριστώ, κυρία Δαμανάκη.
Κύριε Υπουργέ, ένας είναι εγγεγραμμένος ομιλητής. Να προηγηθεί και μετά να τοποθετηθείτε;
ΠΕΤΡΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων):
Σύμφωνοι, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): O κ. Σπηλιόπουλος έχει το λόγο.
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, ντρέπομαι ειλικρινά για τον ανεύθυνο και επιπόλαιο τρόπο με τον οποίο θεσμοθετούμε ακόμη και για θέματα παιδείας. Πολύ σωστά η κ. Δαμανάκη χαρακτήρισε το νομοσχέδιο αυτό ως τεχνικό και χωρίς καμιά ιδιαίτερη σημασία. Κάτω απ' αυτές τις συνθήκες ας μην απορούν και ας μην διαμαρτύρονται ορισμένοι για το ότι η "περίφημη" εκπαιδευτική μεταρρύθμιση Αρσένη χαρακτηρίστηκε ως άσκηση επί χάρτου και ως μνημείο ανευθυνότητας, προχειρότητας και τσαπατσουλιάς θα προσέθετα εγώ.
Τις διαπιστώσεις αυτές δεν θα σταματήσουμε να τις κάνουμε, κύριε Υπουργέ, πάντα καλόπιστα σε μια προσπάθεια να αφυπνίσουμε αλλά και να βοηθήσουμε τη σημερινή πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας να αναζητήσει και να κάνει το καλύτερο. Να αντιληφθεί και αυτή κάποτε ότι τα μεγάλα σημερινά προβλήματα και αδιέξοδα στη παιδεία που δημιούργησε, αλλά και καθημερινά δημιουργεί η μεταρρύθμιση Αρσένη δεν αντιμετωπίζονται θα το πω για μια ακόμα φορά, με απλές διαχειριστικές μεθόδους, με εκπτώσεις και με παιδοκολακίες. Χρειάζονται βαθιές τομές και ρήξεις, οι οποίες με τη σειρά τους απαιτούν θεσμοθετημένο εθνικό διάλογο, στέρια και γερά θεμέλια, υπομονή και επιμονή, προπάντων δε σοβαρότητα.
Οι καταγγελίες, κύριε Υπουργέ, που βλέπουν καθημερινά το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες μερες για παρατυπίες και παραλείψεις στις προαγωγικές εξετάσεις της Β' και Γ' τάξης λυκείου, δείχνουν την όλη εικόνα που επικρατεί στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Καταγγελίες που έχουν σχέση με το ιδιαίτερα αυξημένο ποσοστό απόκλισης στο θέμα της βαθμολόγησης των γραπτών από βαθμολογητή σε βαθμολογητή και από εξεταστικό κέντρο σε εξεταστικό κέντρο, με το ιδιαίτερα επίσης αυξημένο ποσοστό των γραπτών που αναβαθμολογούνται ως εκ τούτου, με τις προσπάθειες αλλοίωσης των βαθμών ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα αυτών των προσπαθειών, με την πρόσφατη απόφασή σας να μην εξεταστούν μαθητές σε είκοσι λύκεια του λεκανοπεδίου Αττικής, μεταξύ των οποίων, το είπαμε και παλαιότερα, συμπεριλαμβάνεται και το Πειραματικό Λύκειο της Αθήνας, σε δύο μαθήματα με το επιχείρημα ότι τα μαθήματα αυτά δεν διδάχτηκαν πού; Στο λεκανοπέδιο της Αττικής. Και διδάχθηκαν στα λύκεια του 'Εβρου και στις Καστανιές του Κιλκίς! Αν είναι δυνατόν! Με τον ανεύθυνο τρόπο της βαθμολόγησης των γραπτών από βαθμολογητές που επιλέγονται κυρίως με κομματικά κριτήρια. Θα πρέπει κάποτε το θέμα αυτό να το δούμε γιατί όλοι ξερουμε με ποιες διαδικασίες επιλέγονται τελικά οι βαθμολογητές. Βαθμολογητές που δεν επιμορφώνονται για το πώς θα κάνουν σωστά αυτήν την τόσο σοβαρή και υπεύθυνη δουλειά, που διορθώνουν τα γραπτά μηχανικά και σε χρόνο ρεκόρ γιατί το σύστημα τους πληρώνει με το κομμάτι.
Αυτά καταγγέλλονται δημόσια. Mε τη διαρροή των αποτελεσμάτων από υπηρεσίες του Υπουργείου σας. Είναι ένα θέμα το οποίο θα έπρεπε να σας είχε ευαισθητοποιήσει. Δεν είδα, δεν άκουσα, δεν διάβασα ποτέ κάποια αντίδρασή σας για το θέμα αυτό, το οποίο πήρε πολύ μεγάλες διαστάσεις, γελοιοποιώντας το ίδιο το σύστημα. Mε το γεγονός ότι στους βαθμολογητές είναι γνωστά -από πέρυσι βεβαίως, δεν έχετε εσεις προσωπικά ευθύνη γι' αυτό το γεγονός- τα λύκεια προέλευσης των γραπτών τα οποία βαθμολογούν. Με το γεγονός ότι υπάρχουν βαθμολογητές των οποίων τα παιδιά συμμετέχουν στις εξετάσεις. Με την αμφισβήτηση τελευταία απο το Συμβούλιο της Επικρατείας -ένα θέμα επίσης για το οποίο δεν φέρετε ευθύνη εσείς ο ίδιος- της απόφασης του Υπουργείου Παιδείας για το ποσοστό εισαγωγής των παλαιών υποψηφίων στις εξετάσεις.
'Ολα αυτά είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία που θα μπορούσε να επικαλεσθεί, κύριε Υπουργε, κανείς προκειμενου να επιβεβαιώσει του λόγου του αληθές.
Θέλω να πιστεύω ότι και εσείς ο ίδιος ανησυχείτε, παρά το ότι κατά την ταπεινή μου άποψη οι αντιδράσεις σας δεν ήταν οι αναμενόμενες. 'Ομως, εμείς ανησυχούμε. Και περισσότερο ανησυχούν οι μαθητές και οι γονείς γιατί έζησαν και ζουν το κλίμα των τελευταίων εξετάσεων. Αυτά που έγιναν χαρακτηρίζονται από όλους ως πρωτόγνωρα και πρωτοφανή. 'Ομως, εξίσου πρωτόγνωρα και πρωτοφανή είναι και αυτά που διαρρέουν σ' αυτήν τη συγκεκριμένη περίοδο, κατά την περίοδο των εξετάσεων από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ή από άλλους φορείς για πιθανές, για επικείμενες αλλαγές στον αριθμό των εξεταζομένων μαθημάτων, για κατάργηση των εξετάσεων στη Β' λυκείου. Είναι ορισμένα πράγματα τα οποία θα πρέπει να συζητηθούν και να γίνουν αλλά δεν είναι δυνατόν κατά τη διάρκεια των εξετάσεων, πριν βγουν τα αποτελέσματα να διαρρέουν σκόπιμα τέτοιες πληροφορίες και το Υπουργείο Παιδείας να σιωπά.
Πιστεύω, λοιπόν, κύριε Υπουργε, ότι στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκονται δυστυχώς και οι ρυθμίσεις που επιχειρείται να γίνουν μέσα και από το συζητούμενο νομοσχέδιο.
Κατ' αρχήν σε ό,τι αφορά το τεστ των δεξιοτήτων. Δεν μπορείτε να μας λέτε -το είπε και ο εισηγητής μας αυτό- ότι δεν θα προσμετρηθεί η βαθμολογία του τεστ αυτού επειδή οι μαθητές του Ενιαίου Λυκείου δεν είχαν ενημερωθεί επαρκώς για το περιεχόμενο και τη διαδικασία της δοκιμασίας αυτής. Αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα. Ποιος ευθύνεται γι' αυτό; Τι κάνατε δύο ολόκληρα χρόνια τώρα εν ονόματι της μεταρρύθμισης Αρσένη; Ευθύνονται οι μαθητές που δεν ενημερώθηκαν; Το Υπουργείο Παιδείας ευθύνεται. Τι έκανε δυο χρόνια τώρα;
Εμείς σε σχέση με τα τεστ αυτά απο το 1992 όταν τα θεσμοθετήσαμε και τότε το ΠΑ.ΣΟ.Κ. ως Αντιπολίτευση τα αντιμάχονταν, είπαμε ότι δεν μπορούν να προσμετρώνται στη βαθμολογία του μαθητή, ότι είναι μία διαδικασία απαραίτητη η οποία ως μοναδικό σκοπό έχει την εκτίμηση της αφομοιωτικής, της κριτικής ικανότητας του μαθητή, των δυσκολιών που αντιμετωπίζει προκειμένου οι δυσκολίες αυτές να εντοπισθούν έγκαιρα και να γίνουν εξίσου έγκαιρα οι απαραίτητες διορθωτικές κινήσεις μέσα στο ίδιο το σχολειό.
Την άποψη αυτή έχουμε και τώρα. Εμεις λέμε ναι, στα τεστ ή τις δοκιμασίες δεξιοτήτων. Αλλα σε καμιά περίπτωση άλλωστε, -γι' αυτό και καταψηφίζουμε το νομοσχέδιο αυτό- δεν πρέπει να προσμετρώνται στο βαθμό που τελικά παίρνει ο μαθητής.
Βεβαίως υπάρχει και κάτι άλλο: Για ποια αξιολόγηση του έργου του μαθητή μπορείτε να μιλάτε τη στιγμή που δεν έχει γίνει τίποτα προς την κατεύθυνση αξιολόγησης του έργου του εκπαιδευτικού που είναι το προαπαιτούμενο για την αξιολόγηση του έργου του μαθητή, προς την κατεύθυνση της επιμόρφωσης του εκπαιδευτικού που είναι το προαπαιτούμενο για τη σωστη αξιολόγηση του μαθητή; Προς την κατεύθυνση όπως είπαμε και στην Επιτροπή του Εκσυγχρονισμού των Αναλυτικών Προγραμμάτων. Αναφέρθηκε ότι υπάρχουν αναλυτικά προγράμματα σπουδών που έχουν γίνει την δεκαετία του 40 και δεν άλλαξαν ακόμα, όταν δεν έχουν εκσυγχρονισθεί ακόμα τα σχολικά συγγράμματα. Οι προκάτοχοί σας μέσα σε ένα-δυο μήνες άλλαξαν τριακόσια βιβλία βαπτίζοντας καινούρια τα παλιά βιβλία, αλλάζοντας μόνο τα εξώφυλλα, χωρίς να διορθώσουν λάθη χρόνων, επισημασμένα από όλους, σε συγγράμματα τα οποία υπήρχαν και κυκλοφορούσαν για χρόνια ολόκληρα.
Συγγράφηκαν τριακόσια βιβλία μέσα σε ένα, δύο μήνες και αφού δαπανήθηκαν δισεκατομμύρια ολόκληρα μιλάμε τώρα για το πολλαπλό βιβλίο, για την ανάγκη καθιέρωσης έστω και πιλοτικά του πολλαπλού βιβλίου.
'Οταν δεν έχουν αντιμετωπιστεί αυτά που είναι τα προαπαιτούμενα μπορούμε να μιλάμε για αξιολόγηση του έργου του μαθητή;
Τώρα σε ό,τι αφορά στην αναβολή του διαγωνισμού του Α.Σ.Ε.Π.. Με τη ρύθμιση αντιμετωπίζετε το αυτονόητο, κάνετε αυτό το οποίο έπρεπε να είχε κάνει ο προκάτοχός σας, δεν το έκανε, το κάνετε εσείς για να μην μπλέξετε σε δικαστικές περιπέτειες -είναι γνωστή η αντιδικία εκπαιδευτικών και Υπουργείου Παιδείας- και βεβαίως αδικείτε τον εαυτό σας όταν λέτε -εσείς τουλάχιστον σε μία προσπάθεια να δικαιολόγησετε τα αδικαιολόγητα- ότι η αναβολή γίνεται για να μη συμπέσουν οι εξετάσεις με τις εξετάσεις του Λυκείου. Αδικείτε τον εαυτό σας. Είναι προφανές ότι κάτι έπρεπε να πείτε.
Δεν μπορεί μετά από δύο ολόκληρα χρόνια να ανακαλύπτει ο Υπουργός Παιδείας, ότι ο Μάϊος είναι μήνας που γίνονται γενικές εξετάσεις στο Λυκείο και ότι τον ίδιο μήνα δεν υπάρχει η δυνατότητα πραγματοποίησης του διαγωνισμού του Α.Σ.Ε.Π. Αυτά είναι φαιδρά, είναι επιπόλαια πράγματα.
Τελειώνοντας, κύριε Υπουργέ -το έχω πει και θα το επαναλάβω για μία ακόμη φορά- σας κάνω έκκληση να σταματήσετε να παριστάνετε τον απλό διαχειριστή μιας αρρωστημένης και αδιέξοδης κατάστασης, την οποία κληρονομήσατε. Πρέπει να προχωρήσετε σε οργανωμένο εθνικό διάλογο. Και εθνικός διάλογος δεν γίνεται ούτε μέσω του Ε.ΣΥ.Π., το οποίο επί ολόκληρα χρόνια τώρα μένει μόνο στα χαρτιά ούτε όπως είπατε στην επιτροπή μέσα στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων.
Μιλάμε για θεσμοθετημένο εθνικό διάλογο. Εμείς είμαστε έτοιμοι να κάνουμε το διάλογο αυτόν βάζοντας νερό στο κρασί μας. Δεν είναι εύκολο να μιλάμε για μια παιδεία, η οποία αποτελεί το βασικότερο μοχλό ανάπτυξης, το μέλλον αυτής της παγκοσμιοποιημένης πλέον κοινωνίας και να μην αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας.
Εμείς, λοιπόν, είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε αυτές τις ευθύνες βάζοντας νερό στο κρασί μας. Μιλάμε για θεσμοθετημένο εθνικό διάλογο όχι για διάλογο προσχηματικό. Γιατί το σοβαρό διάλογο τον αρνούνται αυτοί που δεν έχουν επιχειρήματα, αυτοί που δεν έχουν δίκιο. Εμείς, λοιπόν, σας απευθύνουμε αυτήν την πρόκληση.
Με τις σκέψεις αυτές καταψηφίζω και εγώ προσωπικά το συγκεκριμένο νομοσχέδιο.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Ευχαριστούμε, κύριε συνάδελφε. Το λόγο έχει ο Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Πέτρος Ευθυμίου.
'Εχετε γύρω στα τριάντα λεπτά, κύριε Υπουργέ.
ΠΕΤΡΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, άκουσα προσεκτικά όλες τις αγορεύσεις, όλες τις απόψεις που εκδηλώθηκαν για ένα σχέδιο νόμου, το οποίο πράγματι έχει πολύ ειδικό και συγκεκριμένο χαρακτήρα. Θα προασπίσω κατ' αρχήν το σχέδιο νόμου και θα δώσω ορισμένες απαντήσεις σε θέματα που έχουν τεθεί, γιατί βέβαια έχει τη νομιμότητα ένα νομοσχέδιο -ασχέτως αν καλύπτει ένα πολύ ορισμένο και συγκεκριμένο αντικείμενο- να παίρνει τη μορφή γενίκευσης για τα θέματα της παιδείας.
Θα ήθελα να πω, ότι η συγκεκριμένη πρόταση σχεδίου νόμου που καλύπτει την πράξη νομοθετικού περιεχομένου, πράγματι αποτελεί κλασική περίπτωση ανάγκης προσφυγής σε πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, διότι παρουσιάστηκαν δύο επιλογές που δεν ήταν δυνατόν παρά να λυθούν με αυτόν και μόνο τον τρόπο.
Κύριε Σπηλιόπουλε, σας διαβεβαιώ, αν σκεφθεί κάποιος τι σημαίνει να έχεις χίλια τριακόσια σαράντα εξεταστικά κέντρα για τις προαγωγικές εξετάσεις κλπ., τι σημαίνει να έχεις τον ίδιο μηχανισμό για την κάλυψη ενός πρόσθετου διαγωνισμού εξήντα δύο χιλιάδων διαγωνιζομένων όταν όλες οι γραπτές εισηγήσεις των υπηρεσιών που εμπλέκονται στους κάθε φύσεως τεχνικούς φορείς λένε, ότι δεν εγγυώνται την ταυτόχρονη διεξαγωγή, τότε δεν νομίζω ότι υπάρχει τίποτε άλλο παρά η αίσθηση της πίεσης έκτακτης ανάγκης.
Και επειδή έχετε πολύ μεγάλο δίκιο σ'αυτό που λέτε για προγραμματισμό, ζήτησα και από την επιτροπή να υπάρξει κατανόηση και αλληλεγγύη του προβλήματος που διαμορφώνει πάντα μία εκλογική διαδικασία, όχι με την έννοια που είπε η κ. Δαμανάκη του εκλογικού χρόνου, αλλά με την έννοια ότι πράγματι μέσα σε περίοδο εκλογών είναι πολύ δύσκολο το Υπουργείο να πραγματοποιήσει τον προγραμματισμένο διαγωνισμό.
Είναι κατ' εξοχήν η περίπτωση που μία έκτακτη μεγάλη συνθήκη, όπως είναι οι γενικές εκλογές, δεν επέτρεπε να υλοποιηθεί ένας συγκεκριμένος προγραμματισμός.
'Αρα, θα έλεγα ότι δεν υπάρχει εκεί θέμα συνταγματικό που θέσατε, παρά μόνο μία πίεση. Πίεση μιας αλυσίδας γεγονότων που οδήγησαν σ' αυτήν την αναγκαστική επιλογή.
Το ίδιο ακριβώς έγινε και με το τεστ δεξιοτήτων, το οποίο επρόκειτο φέτος να εφαρμοσθεί και να προσμετρηθεί στη βαθμολογία. Ακριβώς λόγω της έκτακτης συνθήκης που δημιούργησε η εκλογική διαδικασία που μεσολάβησε, δεν δόθηκε η δυνατότητα στο Κέντρο Εκπαιδευτικής 'Ερευνας και στον κ. Κασωτάκη να πιλοτάρει, να κάνει την πιλοτική εφαρμογή του τεστ δεξιοτήτων μέσα στην εκπαιδευτική πράξη, στην εξοικείωση δηλαδή την αναγκαία στους μαθητές της Β' και Γ' λυκείου.
Με γραπτή του, λοιπόν, εισήγηση ο κ. Κασωτάκης ζήτησε από τον Υπουργό να μην γίνει φέτος το τεστ δεξιοτήτων ως τμήμα της εξέτασης, ως τμήμα της μοριοδότησης. Καταλαβαίνετε, όμως, ότι αυτή η επιλογή πάλι εξανάγκαζε σε μια έκτακτη, ας το πούμε έτσι, συνθήκη που ήταν η νομοθέτηση μέσω πράξης νομοθετικού περιεχομένου.
Ωστόσο θα ήθελα να πω, προασπίζοντας κατά κάποιον τρόπο ως αυτονόητο μέτρο και στη μια και στην άλλη περίπτωση αυτό, ότι πράγματι πρέπει να θεμελιώσουμε τη συζήτηση για την εκπαίδευση σε μια λογική εθνικής συναίνεσης και εθνικού διαλόγου. Αλλά αυτό σημαίνει, επαναλαμβάνω, μια καθαρή γλώσσα απ' όλους μας και ει δυνατόν να μην υπηρετούμε ταυτόχρονα, όπως λέει ο λαός μας και τον αστυφύλαξ και τον χωροφύλαξ. Δεν μπορεί δηλαδή να διατηρούμε μια διπλά αντιφατική λογική.
Παίρνω για παράδειγμα, κύριε Ταλιαδούρο, την επισήμανσή σας -που κι εμάς απασχολεί- ότι ενδεχομένως να υπάρχει θέμα με τα μεταλυκειακά ΙΕΚ. Αλλά αυτό είναι η μεγαλύτερη επιβράβευση της μεταρρύθμισης, όπως έχει υποσχεθεί έναν κεντρικό στόχο, που είναι ότι όσοι αποφοιτούν από το Ενιαίο Λύκειο έχουν μια θέση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δεδομένη. Και μάλιστα θα έλεγα ότι φέτος είμαστε κοντά στην υλοποίηση αυτού του στόχου.
Από τους εβδομήντα χιλιάδες υποψηφίους αναμένεται οι εξήντα χιλιάδες οπωσδήποτε να καταλάβουν θέσεις σε ανώτατες σχολές, στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
'Αρα, εάν υποθέσουμε ότι αυτό δημιουργεί μια κρίση άντλησης μεταλυκειακών υποψηφίων στα ΙΕΚ, αυτό είναι γιατί επιβραβεύεται μία άλλη ρωμαλαία πλευρά της εκπαιδευτικής πολιτικής, που είναι η ισότιμη πρόσβαση με την προαγωγική ολοκλήρωση της Γ' λυκείου σε μια θέση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Επομένως, δεν υπάρχει εκεί κάτι που πρέπει να επιτιμήσουμε. Πρέπει να δούμε πάρα πολύ απλά ότι ευτυχώς από εποχής Σουφλιά ο ΟΕΚ έχει προβλεφθεί ως πολύ ευλύγιστος μηχανισμός εκπαίδευσης και κατάρτισης και θα βρούμε τρόπους να εξασφαλίσουμε μέσω της λειτουργίας του ΟΕΚ τις πραγματικές ανάγκες κατάρτισης σε αιχμές απασχόλησης που διαμορφώνει η νέα εποχή.
'Αρα, αυτό που ακούγεται ως μομφή, είναι στην πραγματικότητα μεγάλος έπαινος, διότι η εκπαιδευτική πολιτική δικαιώνει κατά το ένα σκέλος τα ζητούμενά της.
Το ίδιο θα ήθελα να πω ότι ισχύει με το γεγονός, ότι στην εκπαίδευση καμιά πολιτική, μα καμιά, δεν επαληθεύεται αυτομάτως. Για παράδειγμα, ένα ουσιώδες σκέλος των εκπαιδευτικών πολιτικών το 1997-2000 ήταν η σύλληψη του ενιαίου προγράμματος σπουδών στην εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση. Η επεξεργασία τελείωσε μόλις τώρα. Στην εκπαίδευση, δηλαδή, οι καρποί ενός σχεδιασμού έρχονται ένα, δύο και τρία χρόνια μετά, μέσα από την ωρίμανσή του. Και δεν μπορούμε να εκβιάζουμε ποτέ -και με τρόπο που θα λέγαμε ότι είναι αυτό η αφηρημένη πολιτική βούληση- τις εξελίξεις μέσα στην εκπαίδευση.
Με τον ίδιο τρόπο πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε όλα και μέσα από επιστημονική τεκμηρίωση και μέσα από ήρεμη προσέγγιση και μέσα από δεδομένα.
Και όπως έχω πει, κάθε φορά που το Υπουργείο έχει μία εισήγηση από τους αρμόδιους φορείς θα τη διανέμει αυτομάτως και στα κόμματα και στους εκπαιδευτικούς φορείς, για να έχουν και αυτοί τα ίδια εργαλεία τα οποία διαθέτει το Υπουργείο για τη χάραξη της πολιτικής του. Για παράδειγμα, ακόμα δεν έχει γίνει δυνατό να έχει την τελική επεξεργασία το Κέντρο Εκπαιδευτικής 'Ερευνας των πορισμάτων από την πειραματική εφαρμογή του τεστ δεξιοτήτων. Δεν το έχω στα χέρια μου και δεν διαφυλάσσω επομένως κάποιο μυστικό όταν δεν το έχω διανείμει και σε όλους εσάς για να μπορείτε να έχετε τα ίδια εργαλεία προσανατολισμού, τις ίδιες αξιολογήσεις και επομένως να μπορούμε να έχουμε όλο και περισσότερο κοινή γλώσσα.
Θα έλεγα επομένως, ότι πρέπει να εισάγουμε ως κώδικα επικοινωνίας στα εκπαιδευτικά θέματα τη μη υπηρέτηση μιας ταυτόχρονης διπλής γλώσσας. Δεν μπορούμε να μην αναγνωρίζουμε ορισμένες ιδιαιτερότητες που διαθέτει η εκπαίδευση και να μην αναγνωρίζουμε τη χάραξη μιας πολιτικής που υλοποιείται αργά και όχι με τον τρόπο που απαιτούμε, όταν μιλάμε για οποιοδήποτε άλλο έργο.
Επαναλαμβάνω ότι από τώρα και πέρα με το ενιαίο πλαίσιο προγράμματος σπουδών έχουμε εργαλείο να κρίνουμε και να συγκρουστούμε εάν χρειαστεί, τι θέλουμε από την εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση. 'Εχουμε το εργαλείο, έχουμε το πλαίσιο.
Από τώρα και πέρα θα μπορούμε να αξιολογούμε καλύτερα με βαση κάθε φορά την κοινή μας συνισταμένη, γιατί πράγματι στην εκπαίδευση κατ' εξοχήν όλοι μας, τουλάχιστον σας διαβεβαιώνουμε ότι η Κυβέρνηση διά στόματος Πρωθυπουργού, εδώ ήδη στις προγραμματικές δηλώσεις είχε χαραξει αυτήν την πορεία του εθνικού διαλόγου για την εκπαίδευση που είναι δυνατόν να γίνει και μέσω της θεσμοθέτησης του ΕΣΥΠ, του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας με ένα τρόπο που να καλύπτει όχι μόνο ένα διακομματικό διάλογο, αλλά το διευρυμένο κοινωνικό διάλογο που χρειάζεται η σημερινή εκπαίδευση. Γιατί έχουν αποφασιστικό λόγο για την εκπαίδευση οι κοινωνικοί φορείς, έχει λόγο και η ΓΣΕΕ και ο ΣΕΒ, έχει λόγο και η ΓΣΒΕ έχουν λόγο εκείνοι οι φορείς της παραγωγής, εκείνοι οι φορείς της κοινωνίας που μέσω της εκπαίδευσης κατ' ουσίαν καθρεπτίζουν τις μείζονες στρατηγικές τους, τις μείζονες δικές τους επενδύσεις προοπτικής μέσα στη νέα ανταγωνιστική συνθήκη που διαμορφώνεται που θέτει την εκπαίδευση ως το βασικό κλειδί των εξελίξεων. Και φυσικά αυτός ο διάλογος μπορεί να γίνεται με τακτό τρόπο και στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων όπου μπορούμε να καλούμε και άλλους φορεις για να πλουτίζουμε όλες τις προσεγγίσεις.
Αυτό που θα ήθελα να πω και να ξεκαθαρίσω, γιατί γίνεται και ένα είδος πρόχειρης πολιτικής ερμηνείας, είναι ότι η εκπαιδευτική πολιτική του 1997-2000 χάραξε ορισμένες δυναμικές κατευθύνσεις που πιστεύω ότι πρέπει να είναι κοινά αποδεκτές. Χάραξε θεσμούς στους οποίους πρέπει να δώσουμε νόημα και περιεχόμενο. Αναφέρω χαρακτηριστικά -θα με συγχωρήσετε γιατί και εγώ υποπίπτω στο αδίκημα, ότι γενικεύω τη συζήτηση- γιατί θέλω μέσω αυτού να δώσω ένα παράδειγμα για το πως θα μπορούσε να είναι γόνιμος ο διάλογος, ότι εισάγονται νέοι θεσμοί πολύτιμοι όπως είναι για παράδειγμα το ολοήμερο σχολείο.
Το ολοήμερο σχολείο αυτήν τη στιγμή είναι πειραματικό. Το γενικεύουμε σε σχολείο διευρυμένου ωραρίου σε πρώτη φάση. Θέλουμε να γίνει ο βασικός τύπος που θα οργανώσει την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Εκεί αυτή η δυναμική πρέπει να προστατευθεί, εάν συμφωνούμε, αλλά και να γίνει αντικείμενο συζήτησης για το πως ακριβώς πρέπει να αναπτύσσονται αυτοί οι θεσμοί.
Δεν είναι, λοιπόν, το θέμα να ασκούμε μία κριτική στην εκπαιδευτική πολιτική του 1997-2000 χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη ότι:
Πρώτον, η δυναμική της στάση είναι στη σωστή κατεύθυνση γιατί ακριβώς τείνει να εναρμονίσει την ελληνική εκπαίδευση με τις μελλοντικές εξελίξεις.
Δεύτερον, ότι σε ένα μεγάλο βαθμό στην εκπαίδευση δεν πρέπει κανείς να απαιτεί άμεσα αποτελέσματα, όσο πρέπει να δίνει δυνατότητα να ωριμάζουν οι σωστές λύσεις.
Τρίτο και τελευταίο, μέσα από το σωστό διάλογο ολονών μας πράγματι να αποτυπώνουμε κάθε φορά το σημείο που προχωράει ένα αποφασιστικά πια ώριμο αίτημα της ελληνικής κοινωνίας, ότι δεν συγχωρεί σε κανένα μας νομίζω να είναι η εκπαίδευση σημείο σύγκρουσης. Η ελληνική κοινωνία απαιτεί από όλους μας να ειναι σημείο συναίνεσης. Αυτή είναι η πρόθεση του Υπουργείου μας, γι' αυτό και έχουμε ευήκοο ους σε οποιαδήποτε ουσιώδη πρόταση για την Κυβέρνηση. Φυσικά αυτό σημαίνει ότι θα θέλαμε μία κριτική που μπορεί να ασκηθεί, έμπρακτα εκπαιδευτική. Μία παρατήρηση του κ. Χουρμουζιάδη είναι εκπληκτική, ότι όσο ωριμάζουν οι συνθήκες αυτορύθμισης μέσα στους κοινωνικούς χώρους τόσο μειώνεται η ανάγκη παρέμβασης του κράτους. Τι πιο ιδεώδες, λοιπόν, από το να σκεφθούμε τι θα σήμαινε αυτό στην εκπαίδευση και ειδικότερα στα πανεπιστήμια; Ποιος θέλει το κράτος να κάνει το "μπάρμπα Γιώργο" στα πανεπιστήμια;
Αν, λοιπόν, η ίδια η πανεπιστημιακή κοινότητα με βάση την πρόταση του κ. Χουρμουζιάδη έδινε λύση μέσα από την άσκηση της αυτοτέλειάς της σε μια σειρά ζητήματα, γιατί να χρειάζεται να παρεμβαίνει το κράτος; Αυτή, όμως, είναι μία βάση συζήτησης που χρειάζεται μεγάλη οργάνωση, η προοπτική του αιτήματος της αυτοτέλειας μεν των πανεπιστημίων, αλλά και της ταυτόχρονης αξιολογησής τους. Μπορεί να υπάρξει σύστημα που να οδηγείται στην αυτοτέλεια χωρίς να έχει κανόνες αξιολόγησης; Να, για παράδειγμα πως μπορεί από την πρόταση του κ. Χουρμουζιάδη να βγεί μια πολύ θετική απαρχή μιας συζήτησης για την αυτοτέλεια των πανεπιστημίων σε συνάρτηση με την αξιολόγησή τους. Νομίζω ότι είναι ένας καλός οδηγός για το διάλογο, για τα θέματα εκπαίδευσης και γι'αυτό προτείνω να αποδεχθείτε αυτό το νομοσχέδιο χωρίς να το επενδύσουμε με όλα τα άλλα, μέσα σε αυτήν τη λογική που νομίζω προασπίστηκε με μία συνέπεια θέσεων και από τον κ. Δαμιανάκη -θέλω να ελπίζω και από εμένα- δηλαδή μία λογική που περιλαμβάνει αυτό το χαρακτήρα των γεγονότων, όπως κατατέθηκαν και όχι τις μείζονες ερμηνευτικές κατευθύνσεις, όπως επιχειρήθηκε.
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Ευχαριστώ, κύριε Υπουργέ.
Εισερχόμαστε στο στάδιο των δευτερολογιών.
Ο κ. Δαμιανάκης έχει το λόγο.
ΕΥΤΥΧΙΟΣ ΔΑΜΙΑΝΑΚΗΣ: Δεν έχω τίποτα να προσθέσω.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Ο κ. Χουρμουζιάδης έχει το λόγο.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗΣ: Θα ήθελα να δώσω μια πολύ γενική απάντηση.
'Οσον αφορά το θέμα της αυτορύθμισης μίλησε η κ. Δαμανάκη. Η απάντησή μου δεν είναι πολιτική, είναι μάλλον επιστημονολογική. Η εκπαίδευση δεν είναι ένα κλειστό σύστημα, είναι ένα σύστημα το οποίο ανταλλάσσει πληροφορίες με το περιβάλλον, δηλαδή με την κοινωνία. Επομένως, οι αυτορυθμιστικές του διαθέσεις και δραστηριότητες απηχούν ασφαλώς το κοινωνικό σύστημα. 'Οσον αφορά αυτό που χαρακτήρισα, λοιπόν, ως αυτορύθμιση μέσα στην εκπαίδευση, εννοούσα μία δραστηριότητα που έχει μέσα της ασφαλώς αυτό που η κοινωνία θέλει.
Ας μην ξεχνάμε ότι το σύστημα της εκπαίδευσης συναποτελείται από υποσυστήματα κοινωνικού χαρακτήρα: Ο μαθητής, ο γονιός, ο δάσκαλος, είναι κοινωνικά στοιχεία. 'Αρα, αυτό που προσπαθεί να αυτορυθμίσει το εκπαιδευτικό σύστημα δεν είναι έξω από την κοινωνία. Αυτό ως μία πολύ γενική απάντηση.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Αντιπαραθέσατε, βέβαια, την αυτορύθμιση με τον έλεγχο απ' ό,τι πρόσεξε και το Προεδρείο, όμως τέθηκε και ενυπάρχει και το θέμα της αξιολόγησης.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗΣ: Μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Δεν υπάρχει άλλος για να μιλήσει επί της αρχής του νομοσχεδίου.
Κηρύσσεται περαιωμένη η συζήτηση επί της αρχής του σχεδίου νόμου και ερωτάται το Τμήμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο επί της αρχής;
ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Δεκτό, δεκτό.
ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΤΑΛΙΑΔΟΥΡΟΣ: Κατά πλειοψηφία.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗΣ: Κατά πλειοψηφία.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Συνεπώς, το νομοσχέδιο "Αναβολή διαγωνισμού του Α.Σ.Ε.Π.. Δοκιμασία δεξιοτήτων αποφοίτων Ενιαίου Λυκείου" έγινε δεκτό επί της αρχής κατά πλειοψηφία.
Εισερχόμαστε στη συζήτηση του ενός άρθρου από το οποίο αποτελείται και το νομοσχέδιο.
Ο εισηγητής κ. Δαμιανάκης έχει το λόγο.
ΕΥΤΥΧΙΟΣ ΔΑΜΙΑΝΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, στην εισήγησή μου αναφέρθηκα στις ρυθμίσεις του σχετικού άρθρου και δεν θα ήθελα να επαναλάβω τίποτα.
Εκείνο το οποίο θέλω να πω είναι ότι και το θέμα της αναβολής του διαγωνισμού του ΑΣΕΠ και το θέμα της μη προσμέτρησης των μορίων στο τεστ δεξιοτήτων. Είναι δύο θέματα που έπρεπε να ρυθμιστούν νομοθετικά αυτήν τη φορά.
(Θόρυβος από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Η αγάπη και αλληλεγγύη των Θεσσαλονικιών είναι γνωστή. Αλλά υπάρχει και η τάξη, που πρέπει να τηρείται.
Συγγνώμη, κύριε Δαμιανάκη. Συνεχίστε.
ΕΥΤΥΧΙΟΣ ΔΑΜΙΑΝΑΚΗΣ: Θεωρώ, λοιπόν, ότι και οι δύο αυτές διατάξεις που περιγράφονται στις παραγράφους του μοναδικού άρθρου του σχεδίου νόμου, πρέπει να ψηφιστούν διότι αντιμετωπίζουν ένα θέμα, το οποίο πρέπει να λυθεί χωρίς να δημιουργήσει αντιδράσεις, χωρίς να δημιουργήσει διενέξεις, χωρίς να δημιουργήσει γενικότερα προβλήματα στο εκπαιδευτικό σύστημα.
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Ευχαριστώ, κύριε συνάδελφε.
Το λόγο έχει ο κ. Ταλιαδούρος.
ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΤΑΛΙΑΔΟΥΡΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, στην εισήγησή μου αναφέρθηκα ουσιαστικά και στα άρθρα, διότι το νομοσχέδιο έχει ένα άρθρο με δύο σημεία.
Να προσθέσω μόνο ότι σε ό,τι αφορά το τεστ δεξιοτήτων, ότι έτσι όπως έχει σχεδιαστεί για να συμμετέχει στη βαθμολογία των μαθητών, δεν ωφελεί. Εμείς θα θέλαμε κάτι το διαφορετικό. Θέλουμε να καταργηθεί όπως είναι και γι' αυτό το καταψηφίζουμε.
Σε ό,τι αφορά το θέμα της αναβολής του διαγωνισμού, νομίζω ότι ό,τι είπαμε κατά την εισήγησή μας είναι αρκετό.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Ευχαριστώ, κύριε συνάδελφε.
Κύριε Χουρμουζιάδη, θέλετε το λόγο;
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗΣ: 'Οχι, κύριε Πρόεδρε. Αυτά που είπα επί της αρχής ισχύουν.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Ευχαριστώ.
Ο κ. Σπηλιόπουλος έχει το λόγο.
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ: Είπαμε για ποιους λόγους δεν ψηφίζουμε το συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Θα ήθελα, όμως, να πω δύο λόγια σε σχέση με τα επιχειρήματα που ανέφερε ο κύριος Υπουργός.
Είναι βέβαιο ότι υπηρεσιακοί παράγοντες σας είπαν ότι δεν μπορούν να συμπέσουν δύο εξετάσεις. Αυτό το καταλαβαίνουμε. Και επειδή οι υπηρεσιακοί παράγοντες ήταν τα δύο προηγούμενα χρόνια οι ίδιοι, το ερώτημά μας είναι τι είπαν στον προηγούμενο Υπουργό Παιδείας και με ποια κριτήρια αποφάσισε, με τον τρόπο που αποφάσισε, να γίνει ο διαγωνισμός του ΑΣΕΠ το Μάιο. Δεν υπήρχε ο ίδιος προβληματισμός; Είναι ένα πολύ απλό, ένα εύλογο ερωτηματικό, το οποίο κατά την άποψή μας θα πρέπει να απαντηθεί και δεν απαντάται.
Είπατε, κύριε Υπουργέ, όσον αφορά το τεστ δεξιοτήτων ότι ο κ. Κασωτάκης δεν σας έδωσε τις απόψεις του για το πώς θα γίνουν, με αποτέλεσμα να μην ενημερωθεί η εκπαιδευτική κοινότητα, να μην ενημερωθούν οι μαθητές.
Το έχουμε πει πολλές φορές. Το έχουν πει διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί άνδρες, άνθρωποι που ασχολούνται με την εκπαίδευση. Το έχουν πει μέσα από το παιδαγωγικό ινστιτούτο. Τελικά ποιος χάραξε την πολιτική σε θέματα παιδείας μέσα στο Υπουργείο Παιδείας; Δεν αμφισβητώ την ικανότητα του κ. Κασωτάκη. Αυτό που ξέρω είναι ότι ήταν πρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και τον απέπεμψε ο προπροηγούμενος Υπουργός Παιδείας, δεν ξέρω, όμως, για ποιους λόγους. Και αυτό που άκουγα τα τελευταία δύο-τρία χρόνια ήταν πως ήταν ο άνθρωπος που χάραξε την εκπαιδευτική πολιτική. 'Ενας άνθρωπος μόνος του. Γι' αυτό φθάσαμε εδώ που φθάσαμε και δεν θέλουμε να το καταλάβουμε. Και σήμερα ακούμε ότι ο κ. Κασωτάκης, ο οποίος ασχολήθηκε με όλα αυτά τα προβλήματα, δεν είχε το χρόνο προφανώς να ασχοληθεί με το τεστ δεξιοτήτων. Αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα και δεν πρέπει να λέγονται.
Τελειώνοντας να πω, κύριε Υπουργέ, ότι χάρηκα διότι με τον τρόπο που μιλήσατε ουσιαστικά επιβεβαιώσατε αυτό που κατά κόρον λέω τις τελευταίες ημέρες, ότι η μεταρρύθμιση Αρσένη είναι κυριολεκτικά μία άσκηση επί χάρτου, ότι έγινε στο γόνατο ότι είναι μνημείο προχειρότητας και τσαπατσουλιάς.
Δεν μπορείτε να μας μιλάτε σήμερα για το ολοήμερο σχολείο και να αγνοείτε ότι για να λειτουργήσει το ολοήμερο σχολείο χρειάζονται αίθουσες διδασκαλίας. 'Oλοι αναγνωρίζουν ότι μέσα από το σύστημα λείπουν χιλιάδες αιθουσών διδασκαλίας.
Πώς θα γίνει το ολοήμερο σχολείο, πώς θα υλοποιηθεί ο θεσμός της ενισχυτικής διδασκαλίας; Γι' αυτό είπα ότι απαιτείται διάλογος και γερά θεμέλια. Πάνω απ' όλα χρειάζεται σοβαρότητα. Πρώτα θα αρχίσουμε από τις αίθουσες διδασκαλίες μετά θα πάμε στα αναλυτικά προγράμματα σπουδών. Δεν είναι δυνατόν μετά από τρία χρόνια να ακούμε ότι τώρα παραδίδεται το πόρισμα για το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών της εννιάχρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Αυτό έπρεπε να έχει προηγηθεί. Αυτά για μας είναι αυτονόητα.
Μ' αυτά που είπατε επιβεβαιώσατε τις ανησυχίες μου. Για όλους αυτούς τους λόγους εμείς δεν ψηφίζουμε το συγκεκριμένο νομοσχέδιο.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Το λόγο έχει ο κ. Μαγκριώτης, Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΠΑ.ΣΟ.Κ.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΓΚΡΙΩΤΗΣ: Δεν κατάλαβα η Νέα Δημοκρατία δεν ψηφίζει το νομοσχέδιο επειδή δεν υπάρχουν επαρκείς αίθουσες για να εφαρμοστεί καθολικά ο θεσμός του ολοήμερου σχολείου. Φοβάμαι ότι για μερικά χρόνια ακόμη που θα απαιτηθούν για να καλυφθούν αυτά τα κενά η Νέα Δημοκρατία δεν θα ψηφίζει κανένα νομοσχέδιο για την εκπαίδευση.
Μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση πρώτα πρώτα έχει μια φιλοσοφία και μια κατεύθυνση. Το σημαντικό είναι τα πολιτικά κόμματα να συζητήσουν αυτόν τον πυρήνα αυτήν την κατεύθυνση και να συμφωνήσουν. Πρέπει στο διάλογο να υπάρχει μια θετική πρόθεση. Δεν μπορώ να καταλάβω μια συζήτηση στο Κοινοβούλιο η οποία κινείται μέσα από αρνήσεις, διότι οι παρεμβάσεις των εκπροσώπων της Αντιπολίτευσης κυρίως αρνήσεις περιείχαν.
'Οταν η Αξιωματική Αντιπολίτευση λέει ότι η Κυβέρνηση δεν έχει όραμα, τότε ποιο μήνυμα στέλνει στη νέα γενιά; Γιατί να μοχθήσει η νέα γενιά στην εκπαιδευτική διαδικασία σε μια δύσκολη προσπάθεια; Γιατί να προσπαθήσει για το μέλλον της; Πρέπει να κατανοήσουμε όλοι όταν συζητάμε θέματα της εκπαίδευσης πρέπει να μας διαπνέει ένα πνεύμα συνεννόησης και συναίνεσης για να στέλνουμε και θετικά μηνύματα στη νέα γενιά.
Σε αυτό που ελέχθη ότι η Κυβέρνηση δεν έχει όραμα τόσο ο κύριος Υπουργός όσο και ο εισηγητής της Πλειοψηφίας ήταν πολύ σαφείς. Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση είναι γεγονός ότι καθυστέρησε στην Ελλάδα. 'Ηλθε να καλύψει ένα μεγάλο κενό. Τη σύνδεση της παιδείας με την κοινωνία και την παραγωγή. Η κοινωνία και η παραγωγική διαδικασία αλλάζουν με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Πρέπει να προλάβουμε αυτές τις αλλαγές και να προβλέψουμε τις επερχόμενες.
Με όλα αυτά που γίνονται γύρω μας θα έπρεπε να είμαστε πιο προσεκτικοί στις παρεμβάσεις μας. 'Επρεπε να ζητήσουμε πιο βαθιές τομές, ταχύτερες αλλαγές και προσαρμογές. Με αυτήν την έννοια η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και η συνέχεια αυτής της πολιτικής έχει και όραμα και κατεύθυνση. Θέλει να εξοπλίσει τη νέα γενιά για ένα ανταγωνιστικό αύριο ώστε να ανταποκριθεί στις ανάγκες της κοινωνίας και της παραγωγής.
Αυτό είναι το κρίσιμο πρόβλημα της εκπαιδευτικής διαδικασίας σε όλες τις βαθμίδες της. Βεβαίως η εκπαιδευτική κοινότητα και η εκπαιδευτική διαδικασία πρέπει να αποκτήσουν αυτοτέλεια και δυνατότητες αυτορύθμισης. Πρέπει όμως να γνωρίζουμε ότι το εκπαιδευτικό σήστημα υπάρχει για δύο λόγους: Πρώτον για να δίνει μια γενική μόρφωση στους νέους ανθρώπους για να μπορέσουν να σταθούν αύριο μέσα στην κοινωνία και δεύτερον για να τους εξοπλίζει με γνώσεις εμπειρίες και δεξιότητες για να ανταποκριθούν στις ανάγκες της ζωής. Αυτές οι ανάγκες κάθε μέρα μεγαλώνουν και τα προβλήματα γίνονται πιο σύνθετα.
Σε μία εποχή που η γνώση έχει έναν κύκλο απαξίωσης δεκαετίας και αύριο ενδεχομένως μικρότερο, η παραγόμενη γνώση έχει τεράστιο όγκο και πολλές φορές δεν χρειάζεται. Αυτό που χρειάζεται είναι να δώσουμε τη δυνατότητα μέσα από την εκπαίδευση να αποκτήσει ο νέος τη μεθοδολογία της επίλυσης των καθημερινών προβλημάτων και βεβαίως ένα γενικό υπόβαθρο γνώσεων για να μπορεί να χειρίζεται τη σύγχρονη τεχνολογία.
Γι' αυτό οι διαδικασίες αξιολόγησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας και του εκπαιδευτικού έργου σε όλες τις βαθμίδες είναι μια κρίσιμη παράμετρος. Αυτό πλέον δεν αφορά μόνο την εκπαιδευτική Κοινότητα, αφορά και όλη την κοινωνία. Το μεγάλο έλλειμμα της ελληνικής κοινωνίας τις τελευταίες δεκαετίες ήταν στην αξιολόγηση και στον έλεγχο.
Eίδαμε μία μεγάλη υποχώρηση σε πολλούς τομείς. Αυτή η υποχώρηση σε καμία περίπτωση δεν συγχωρείται στην εκπαίδευση η οποία ουσιαστικά σχεδιάζει, προγραμματίζει και προβλέπει το μέλλον, σε έναν αγώνα με το χρόνο όπως πολύ σωστά είπε ο Υπουργός Παιδείας. Σήμερα προσπαθούμε για να ωριμάσουν αύριο οι καρποί για να υπάρξει η ανάλογη συγκομιδή.
Με αυτήν την έννοια σήμερα όπως και στην προχθεσινή συζήτηση που έγινε για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας αναδεικνύεται ένα μεγάλο θέμα, η συνεννόηση, ο διάλογος στους μεγάλους στόχους της εκπαίδευσης. Οι κοινές προτάσεις και πρωτοβουλίες και τα θετικά μηνύματα, είναι αυτά που θέλει η νέα γενιά και η ελληνική κοινωνία και όχι άγονες αντιπαραθέσεις γύρω από αυτά τα θέματα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας κ. Καλός έχει το λόγο.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε και στη συζήτηση που έγινε στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή του Τμήματος της Βουλής των μορφωτικών υποθέσεων δηλώσαμε από την αρχή, ότι είμαστε αντίθετοι και καταψηφίζουμε αυτό το νομοσχέδιο των δύο άρθρων γιατί πρώτα απ' όλα πιστεύουμε ότι αυτή η διαδικασία σαλαμοποίησης, επιτρέψτε μου τον όρο, της μεταρρύθμισης κάτω από το βάρος όλων αυτών των κακών σημείων της και επιλογών της που έχουν ήδη καταγραφεί στο σύνολο της εκπαιδευτικής πολιτικής που ακολούθησε η προηγούμενη και ακολουθεί και η σημερινή Κυβέρνηση κάτω από αυτήν τη διαδικασία φθάνουμε στο σημείο να θέλουμε βήμα προς βήμα να αλλάξουμε τα πάντα. Τότε τι έχει μείνει από αυτό το εξεταστικοκεντρικό σύστημα; Τίποτα.
Και όσον αφορά τη διάθεση της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης να κάνει συγκεκριμένες προτάσεις για την όποια παρέμβαση που είναι διατεθειμένη η νέα ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας να κάνει για να βοηθήσει αυτό το σύστημα να περπατήσει και να λειτουργήσει υπέρ της ελληνικής νεότητας και της εκπαίδευσης, εμείς δεν έχουμε καμία αντίρρηση. Κάνουμε από την αρχή σοβαρότατες προτάσεις, τις δώσαμε στη δημοσιότητα και τις έχουμε πει μέσα και έξω από αυτήν την Αίθουσα. Βέβαια η συνεννόηση για να έχουμε συναίνεση δεν είναι ευθύνη μόνο της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, είναι ευθύνη και της Κυβέρνησης.
Με χαρά μας σημειώσαμε χθες στο Δελτίο Τύπου που δώσαμε στη δημοσιότητα ότι ο νέος Υπουργός Παιδείας βλέποντας και καταγράφοντας ένα προς ένα τα προβλήματα θέλει να μεταρρυθμίσει τη μεταρρύθμιση. Εμείς βλέποντας τα κακώς κείμενα και έχοντας την πρωτοπορεία για τις προτάσεις μας, χειροκροτούμε και συνεννοούμεθα πάνω σ' αυτά που είπε, θέλω να υπογραμμίσω, ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, κάθε κίνηση κυβερνητική η οποία είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.
Δεν μπορούμε όμως να ψηφίσουμε ένα νομοσχέδιο που στο μεν ένα άρθρο του θέλει να αναβάλει και πάλι ένα μικρό θεσμό της μεταρρύθμισης, αυτό το τεστ δεξιοτήτων που αποδεικνύει στην πράξη ότι δεν λειτούργησε μέχρι σήμερα. Μέχρι πόσο θα το αναβάλουμε; Πότε θα είναι έτοιμη πέρα από τις δυσχέρειες που επικαλείται στην εισηγητική της έκθεση η Κυβέρνηση για να το κάνει πράξη; Και τι από αυτό θα αποκομίσουν οι εξεταζόμενοι;
Επειδή εμείς πιστεύουμε και το έχουμε στην προγραμματική μας θέση και το έχουμε δηλώσει και το έχουμε διακηρύξει ότι αυτό το τεστ δεξιοτήτων θα έπρεπε να εξετάζεται και να βαθμολογείται και να συνυπολογίζεται στο βαθμό του απολυτηρίου του Ενιαίου Λυκείου για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εξέταση των μαθητών που διαγωνίζονται στις προαγωγικές εξετάσεις αυτού του συστήματος, θα έπρεπε να είχε από πριν παράσχει τα εχέγγυα εκείνα ότι η σχολική εκπαιδευτική διαδικασία έχει δώσει όλες εκείνες τις γνώσεις στα παιδιά για να μπορούμε να τις ζητάμε με το τεστ, ενώ σήμερα δεν συντρέχουν τέτοιοι λόγοι γι' αυτό πιστεύουμε ότι δεν συμφέρει στην ελληνική νεότητα να ακολουθήσει έστω και το 5% της βαθμολογικής αξίας μια τέτοια διαδικασία και επομένως ζητάμε την κατάργησή του.
Επομένως, γι' αυτό δεν ψηφίζουμε το άρθρο και δεν είναι θέμα έλλειψης καλής βούλησης για τη συνεννόηση.
Το δεύτερο και σημαντικό. 'Ηρθατε να αναβάλετε και δικαίως εκείνο που με πείσμα είχε υποστηρίξει ο προηγούμενος Υπουργός Παιδείας, το διαγωνισμό του ΑΣΕΠ, για τον οποίο εμείς προεκλογικά σας είχαμε προειδοποιήσει, την προηγούμενη κυβέρνηση, την προκάτοχο της σημερινής, ότι δεν είναι δυνατόν ούτε και θεμιτό ούτε και δίκαιο ούτε και συνταγματικά επιτρεπτό μέσω μιας θερινού τύπου αντίστοιχης νομοθετικής μετατροπής να έρθετε και να μειώσετε την ισχύ των πινάκων των επιτυχόντων από τα δυο ημερολογιακά, στα δυο εκπαιδευτικά έτη για να μπορείτε, για λόγους προεκλογικούς, να εγκλωβίσετε άλλες σαράντα χιλιάδες, πενήντα χιλιάδες υποψηφίων. Το είχαμε πει. Ο κ. Αρσένης δεν το δέχθηκε. Είχαμε προειδοποιήσει για τον κίνδυνο της αντισυνταγματικότητας. Να λοιπόν ότι όλα αυτά σας ήρθαν ως "δώρο", κύριε Υπουργέ, και προφανώς υπό την πίεση του χρόνου ήρθατε να νομοθετήσετε το δεύτερο άρθρο. Γι' αυτούς τους λόγους εμείς το καταψηφίζουμε.
Είπαμε ότι συνεννόηση μπορούμε να έχουμε, κύριε Κοινοβουλευτικέ Εκπρόσωπε του κυβερνώντος κόμματος, όμως κανείς δεν είπε σ' αυτήν την Αίθουσα ότι θέτουμε ως προαπαιτούμενο την κατά κάποιο τρόπο, έτσι όπως το τοποθετήσατε, ύπαρξη σχολικής υποδομής και την τελειοποίησή της για την οποία εμείς δεν είμαστε αισιόδοξοι ότι τα επόμενα χρόνια θα την επιτύχετε. Την καταγράφουμε όμως την έλλειψη αυτή. Είναι για μας ένα μεγάλο μείον στον τομέα της εκπαίδευσης και ωθούμε την Κυβέρνηση με συγκεκριμένες προτάσεις να βελτιώσει τη σχολική υποδομή διότι εκπαιδευτικό έργο δεν μπορεί να γίνει στον τομέα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης χωρίς να έχουμε τουλάχιστον σε επίπεδα ανεκτά μια λογική και ποιοτική, στο βαθμό που μπορούμε, σχολική υποδομή.
'Οσον αφορά τα υπόλοιπα περί του πώς η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση λειτούργησε και πώς πρέπει μέσα από τις γραμμές της εμείς να συγκαλέσουμε την ελληνική νεότητα σε ένα εγερτήριο παιδείας, εγώ θα σας έλεγα ότι αποφεύγουμε ως Κόμμα να το κάνουμε, γιατί εσείς ως Κυβέρνηση καθημερινά αποδεικνύετε και με την παλιά και με τη νέα ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας ότι απ' αυτό το σύστημα, με τις δικές σας νομοθετικές παρεμβάσεις ανάγκης, δεν έχει μείνει τίποτε σχεδόν που να μπορεί σήμερα με αυτοϊκανοποίηση και έπαρση να προβάλλεται ως εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.
Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Ο κ. Ορφανός έχει το λόγο.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΟΡΦΑΝΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, μου έκανε εντύπωση η τοποθέτηση του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου του ΠΑ.ΣΟ.Κ. ο οποίος μοιάζει να βρίσκεται εκτός διαδικασίας. Τόνισε ότι "ευτυχώς ήρθε η μεταρρύθμιση και στην Ελλάδα τα τελευταία τρία χρόνια και αισθανθήκαμε και εμείς ότι η παιδεία έγινε καλύτερη". Και εγώ πραγματικά προσπαθώ να βρω πού έγινε καλύτερη.
Κατά δεύτερον, κατηγόρησε τη Νέα Δημοκρατία ότι λέει πως η Κυβέρνηση δεν έχει όραμα και ως εκ τούτου δεν δίνει καλά στοιχεία στη νεολαία αφού κατηγορεί την Κυβέρνηση. Και το δικό μου το ερώτημα είναι: Εμείς ευθυνόμαστε που η Κυβέρνηση δεν έχει όραμα; Η ίδια η Κυβέρνηση δεν έχει αυτό το όραμα να το δώσει στη νέα γενιά. Εμείς που το υπενθυμίζουμε φταίμε; Δηλαδή όχι το αδίκημα, αλλά αυτός που υπενθυμίζει το αδίκημα είναι εκείνος ο οποίος ευθύνεται για τα τρωτά της παιδείας!
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Εσείς, κύριε Ορφανέ, προσπαθείτε να τους πείσετε ότι δεν είστε "ορφανός οράματος". 'Ετσι δεν είναι;
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΟΡΦΑΝΟΣ: Εμείς προσπαθούμε να πείσουμε ότι δεν υπάρχει όραμα και αυτό είναι το άσχημο.
'Εχετε εισάγει ένα εξεταστικοκεντρικό σύστημα χωρίς να αλλάξετε τη γνώση, χωρίς να παρέχετε καινούρια στοιχεία. Και αν θέλουμε σ' αυτόν το νέο ανταγωνιστικό κόσμο να έχουμε όραμα και να δώσουμε νέα προσόντα στα παιδιά, στους μαθητές, θα πρέπει να τους δώσουμε και νέα γνώση. Αυτή η νέα γνώση από πού παράγεται; Δηλαδή πόσο αυξήθηκε τα τελευταία τρία χρόνια η παρουσία ηλεκτρικών υπολογιστών στα σχολεία για να καλύψουμε αυτήν την καινούρια γνώση στις νέες τεχνολογίες;
Βέβαια βάλαμε το ολοήμερο σχολείο το οποίο λέμε και εμείς ότι είναι μια πάρα πολύ καλή σκέψη, αλλά δεν έχει προχωρήσει ουσιαστικά. Σε πιλοτικό πρόγραμμα παραμένει ακόμη.
'Εχουμε, λοιπόν, μπροστά μας μια Κυβέρνηση η οποία έρχεται στα επιμέρους, πιάνει μερικά στοιχεία, ελαττώνει τα μεγέθη των εξετάσεων, μετά έχουμε μια καινούρια δήλωση του Υπουργού ο οποίος λέει ότι τώρα η διδακτέα ύλη θα είναι ίδια με την εξεταστέα. Εγώ το θεωρώ λογικό, αλλά γιατί τρία χρόνια δεν έγινε αυτό το πράγμα το απλό, το αυτονόητο; Γιατί δεν το κάναμε; Μήπως το εμφανίσουμε προεκλογικά ως δώρο σε κάποιους;
Εμφανίζουμε ένα τεστ δεξιοτήτων στο οποίο ποτέ δεν δώσαμε τα απαραίτητα στοιχεία για να έρθουν σ' αυτό το τεστ δεξιοτήτων. Διότι σας είπα και στην επιτροπή ότι μελέτησα ένα απ' αυτά τα τεστ και διεπίστωσα ότι ένα σύνολο ερωτήσεων είναι υψηλού επιπέδου. Αλλά οι γνώσεις αυτές δεν παρέχονται μέσα στο λύκειο. Τους εξετάζουμε σε κάτι το οποίο δεν γνωρίζουν.
Εκτιμώ, λοιπόν, ότι θα πρέπει αν θέλουμε αυτό το οποίο αναφέρουμε όλοι, δηλαδή, η συναίνεση να μην παραμείνει ένας κενός λόγος να αποφασίσουμε προς τα πού θα πρέπει να κατευθυνθούμε πού πρέπει να αυξήσουμε το επίπεδο των γνώσεων ποια πρέπει να αφαιρέσουν γιατί έχει περάσει η εποχή τους. Και αν σ' αυτό το σημείο θέλετε και εμάς μαζί σας, την Αξιωματική Αντιπολίτευση, εμείς είμαστε διαθέσιμοι αλλά δεν είμαστε διαθέσιμοι η συναίνεση να σημαίνει ότι μας φέρνετε κάτι έτοιμο και εμείς το επικροτούμε. Πρέπει να γίνει κατανοητό αυτό. Διάλογος σημαίνει ότι θέτουμε κάποια θέματα και αυτά τα θέματα τα συζητάμε και καταλήγουμε σε κοινούς κανόνες τους οποίους μπορούμε να προετοιμάσουμε.
Κάτω, λοιπόν, απ' αυτό το σκεπτικό νομίζω, κύριε Υπουργέ, -σας το είπα και προχθές- ότι είναι δική σας ευθύνη αφού είσθε ο υπεύθυνος Υπουργός να ξεκινήσει η διαδικασία της συνεννόησης και της συζήτησης αν θέλουμε αύριο να έχουμε μια καινούρια γενιά με περισσότερα προσόντα και περισσότερες γνώσεις. Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Δεν υπάρχει άλλος εγγεγραμμένος ομιλητής.
Θέλετε να μιλήσετε, κύριε Υπουργέ.
ΠΕΤΡΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): 'Οχι, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Κηρύσσεται περαιωμένη η συζήτηση επί των άρθρων του νομοσχεδίου και εισερχόμαστε στην ψήφισή τους.
Ερωτάται το Τμήμα: Γίνεται δεκτό το άρθρο 1;
ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Δεκτό, δεκτό.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗΣ: Κατά πλειοψηφία.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Συνεπώς το άρθρο 1 έγινε δεκτό κατά πλειοψηφία.
Ερωτάται το Τμήμα: Γίνεται δεκτό το άρθρο 2;
ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Δεκτό, δεκτό.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗΣ: Κατά πλειοψηφία.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Το άρθρο 2 έγινε δεκτό κατά πλειοψηφία.
Συνεπώς το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων: "Αναβολή διαγωνισμού του Α.Σ.Ε.Π.. Δοκιμασία δεξιοτήτων αποφοίτων Ενιαίου Λυκείου", έγινε δεκτό επί της αρχής και επί των άρθρων κατά πλειοψηφία.
Ερωτάται το Τμήμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο και στο σύνολο;
ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Δεκτό, δεκτό.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗΣ: Κατά πλειοψηφία.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Το νομοσχέδιο έγινε δεκτό κατά πλειοψηφία και στο σύνολο.
Συνεπώς το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων: "Αναβολή διαγωνισμού του Α.Σ.Ε.Π.. Δοκιμασία δεξιοτήτων αποφοίτων Ενιαίου Λυκείου", έγινε δεκτό σε μόνη συζήτηση, κατά πλειοψηφία κατ' αρχήν κατ' άρθρον και στο σύνολο και έχει ως εξής:
( Το κείμενο του νομοσχεδίου βρίσκεται στα επίσημα Πρακτικά της Βουλής )
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Παρακαλώ το Τμήμα να εξουσιοδοτήσει το Προεδρείο για την υπ' ευθύνη του επικύρωση των Πρακτικών ως προς την ψήφιση του παραπάνω νομοσχεδίου.
ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μαλιστα μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Παρεσχέθη η ζητηθείσα εξουσιοδότηση.
Στο σημείο αυτό, κύριοι συνάδελφοι, δέχεσθε να λύσουμε τη συνεδρίαση;
ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
Με τη συναίνεση του Τμήματος και ώρα 12.00' λύεται η συνεδρίαση για αύριο Πέμπτη 6 Ιουλίου 2000 και ώρα 10.00' με αντικείμενο εργασιών του Τμήματος νομοθετική εργασία: α) Ψήφιση στο σύνολο του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας: "Συμπλήρωση της νομοθεσίας για την κεφαλαιαγορά, ρυθμίσεις θεμάτων Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου (ΚΕΔ), ασφαλιστικών αποζημιώσεων, ΦΠΑ, επενδυτικού χρυσού και άλλες διατάξεις" και β) συζήτηση πρότασης νόμου αρμοδιότητας του Υπουργείου Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και αποκέντρωσης: "'Οροι και προϋποθέσεις αναγραφής του θρησκεύματος στο δελτίο ταυτότητας", σύμφωνα με τη συμπληρωματική ημερήσια διάταξη που σας έχει διανεμηθεί.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΟΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ

PDF:

SYN-5700.pdf

TXT:

ES000705.txt

Επιστροφή