Συνεδριάσεις Ολομέλειας

Ι, Σύνοδος: Α' (Συνέχιση Ολομέλειας), Συνεδρίαση: ΡM' 15/03/2001

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΡΜ'
Πέμπτη 15 Μαρτίου 2001
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΘΕΜΑΤΑ
Α. ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1. 'Αδεια απουσίας του Βουλευτή Ν. Ζαμπανίδη,
2. Ανακοινώνεται ότι τη συνεδρίαση παρακολουθούν μαθητές, από τη
Σχολή Ανθυπασπιστών του Πολεμικού Ναυτικού και το 1ο Γυμνάσιο Παιανίας,
3. Ανακοινώνεται ότι διεβιβάστηκαν αιτήσεις εισαγγελικής αρχής για
άρση της ασυλίας των Βουλευτών κυρίων Κοσσυβάκη και Παπαδόπουλου,

Β. ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
1. Κατάθεση αναφορών,
2. Απαντήσεις Υπουργών σε ερωτήσεις Βουλευτών,
3. Ανακοίνωση του δελτίου επικαίρων ερωτήσεων της Παρασκευής 16
Μαρτίου 2001,
4. Συζήτηση επικαίρων ερωτήσεων:
α) Προς τον Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος για τη φύλαξη των σχολικών κτιρίων,
β) Προς τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, σχετικά με
την έκδοση των αναγκαίων προεδρικών διαταγμάτων, που θα επιτρέπουν στους ασφαλισμένους του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ) να δικαιούνται φυσικοθεραπείας κλπ.,
γ) Προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος - Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων, σχετικά με την μεταφορά επικίνδυνων τοξικών ουσιών, μέσω του Λιμανιού της Κορίνου από την εταιρεία CINAR A.E. κλπ.,
Γ. ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
1. Ονομαστική ψηφοφορία επί των άρθρων 1 έως και 24 του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης "Είσοδος και παραμονή αλλοδαπών στην Ελληνική Επικράτεια. Κτήση της ελληνικής ιθαγένειας με πολιτογράφηση",
2. Συζήτηση επί των αναθεωρητέων διατάξεων του Συντάγματος, σύμφωνα
με τα άρθρα 110 του Συντάγματος και 109 του Κανονισμού της Βουλής (άρθρα 66, 68, 70, 72, 74, 76, 79 και 80 παράγραφος),
3. Κατάθεση πρότασης νόμου: Οι Βουλευτές Π. Κρητικός, Κ. Σπυριούνης, Α. Φωτιάδης, Π. Κουρουμπλής, Ε. Κοντομάρης, Ε. Στρατάκης και άλλοι κατέθεσαν πρόταση νόμου: "Για την προστασία της υγείας από το κινητό τηλέφωνο και τις κεραίες της κινητής τηλεφωνίας",
ΟΜΙΛΗΤΕΣ
Α. Επί των επικαίρων ερωτήσεων.
ΕΥΘΥΜΙΟΠΟΥΛΟΣ Η.,
ΚΟΣΙΩΝΗΣ Π.,
ΛΕΟΝΤΑΡΙΔΗΣ Θ.,
ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ Φ.,
ΦΑΡΜΑΚΗΣ Ν.,
ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗΣ Γ.,
B. Eπί των αναθεωρητέων διατάξεων του Συντάγματος.
ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ Ι.,
ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ Ε.,
ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ Φ.,
ΚΟΛΟΖΩΦ Ο.,
ΚΟΥΒΕΛΗΣ Φ.,
ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ Κ.,
ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ Π.,
ΣΚΥΛΛΑΚΟΣ Α.,
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ
Ζ' ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΒΟΥΛΗ
Ι' ΠΕΡΙΟΔΟΣ (ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ)
ΣΥΝΟΔΟΣ Α'
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΡM'
Πέμπτη 15 Μαρτίου 2001
---------------------
Αθήνα, σήμερα στις 15 Μαρτίοιυ 2001, ημέρα Τετάρτη και ώρα 10.44' συνήλθε στην Αίθουσα των συνεδριάσεων του Βουλευτηρίου η Βουλή σε ολομέλεια για να συνεδριάσει υπό την προεδρία του Α' Αντιπροέδρου αυτής
κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΓΕΙΤΟΝΑ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
αρχίζει η συνεδρίαση.
Παρακαλείται ο κύριος Γραμματέας να διαβάσει τις αναφορές προς το
Σώμα.
(Ανακοινώνονται προς το Σώμα από τον κ. Θεόφιλο Λεονταρίδη, Βουλευτή
Σερρών, τα ακόλουθα:
(Το κείμενο των ανακοινώσεων υπάρχει στο Τεύχος των Πρακτικών της Βουλής) ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Κύριοι συνάδελφοι, έχω την τιμή
να ανακοινώσω στο Σώμα το δελτίο επικαίρων ερωτήσεων της Παρασκευής 16 Μαρτίου 2001.
Α.ΕΠΙΚΑΙΡΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Πρώτου Κύκλου ('Αρθρο 130 παρ.2&3 Καν.Βουλής).
1. Η με αριθμό 740/14.3.2001 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του
Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος και Γ' Αντιπροέδρου της Βουλής κ. Κωνσταντίνου Βρεττού προς τον Υπουργό Οικονομικών, σχετικώς με τις προθέσεις του Υπουργείου, για μείωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων στο Δήμο Αχαρνών.
2. Η με αριθμό 751/14.3.2001 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή της
Νέας Δημοκρατίας κ. Αθανασίου Χειμάρα προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων, σχετικώς με την κατασκευή της ζεύξης του Μαλιακού Κόλπου, τις διαδικασίες κατασκευής της παράκαμψης Αγίου Κωνσταντίνου κλπ.
3. Η με αριθμό 737/14.3.2001 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του
Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας κ. Αντωνίου Σκυλλάκου προς τον Υπουργό Οικονομικών, σχετικώς με την υλοποίηση της απόφασης του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου και του Αρείου Πάγου για την καταβολή του οικογενειακού επιδόματος και στους δύο συζύγους.
4. Η με αριθμό 741/14.3.2001 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου κ. Παναγιώτη Λαφαζάνη προς τους Υπουργούς Μεταφορών και Επικοινωνιών, Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, σχετικώς με την εξασφάλιση της απασχόλησης των ήδη εργαζομένων στον εφοδιασμό με καύσιμα και στο νέο αεροδρόμιο στα Σπάτα.
Β.ΕΠΙΚΑΙΡΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Δεύτερου Κύκλου('Αρθρο 130 παρ. 2 & 3 Καν.
Βουλής).
1. Η με αριθμό 749/14.3.2001 επίκαιρη ερώτηση της Βουλευτού του
Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος κας Ελένης Κούρκουλα προς τον Υπουργό Πολιτισμού, σχετικώς με την αξιοποίηση και αναβάθμιση του Εθνικού Αθλητικού Κέντρου Νεότητας στον 'Αγιο Κοσμά.
2. Η με αριθμό 739/14.3.2001 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατρίας κ. Αριστείδη Τσιπλάκου προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων, σχετικώς με την αντιμετώπιση του προβλήματος της λειψυδρίας στο Νομό Βοιωτίας.
3. Η με αριθμό 736/14.3.2001 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του
Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας κ. Δημητρίου Τσιόγκα προς τον Υπουργό Ανάπτυξης, σχετικώς με τη διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων των εργαζομένων στη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (Δ.Ε.Η.) κλπ.

4. Η με αριθμό 752/14.3.2001 επίκαιρη ερώτηση του Ανεξάρτητου
Βουλευτή κ. Βασιλείου Κεδίκογλου προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων, σχετικώς με την ανάληψη από την εταιρεία "ΘΕΜΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ Α.Ε." της ανέγερσης των κτιρίων του Ελεγκτικού Συνεδρίου και των Διοικητικών Δικαστηρίων κλπ.
Kύριοι συνάδελφοι, έχω την τιμή να ανακοινώσω στο Σώμα, ότι ο Βουλευτής κ. Νικόλαος Ζαμπουνίδης ζητεί ολιγοήμερη άδεια απουσίας στο εξωτερικό.
Εγκρίνει το Σώμα;
ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Συνεπώς το Σώμα ενέκρινε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Κύριοι Βουλευτές, εισερχόμαστε στη συζήτηση των
ΕΠΙΚΑΙΡΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ
Επίκαιρες ερωτήσεις πρώτου κύκλου:
Πρώτη είναι η με αριθμό 729/12-3-2001 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή
του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος κ. Αναστάσιου Μαντέλη προς τους Υπουργούς Μεταφορών και Επικοινωνιών, Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, σχετικώς με τη μετεγκατάσταση των κεραιών ραδιοφωνίας, από τον Υμηττό στο

όρος Αιγάλεω. Λόγω κωλύματος του Υπουργού η ερώτηση δεν θα συζητηθεί και διαγράφεται.
Δεύτερη είναι η με αριθμό 718/12-3-2001 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας κ. Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη προς τον Υπουργό Μεταφορών και Επικοινωνιών, σχετικώς με τη μετεγκατάσταση των κεραιών ραδιοφωνίας από τον Υμηττό στο όρος Αιγάλεω. Λόγω κωλύματος του Υπουργού δεν θα συζητηθεί και διαγράφεται.
Τρίτη είναι η με αριθμό 715/12-3-2001 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή
του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας κ. Γεωργίου Χουρμουζιάδη προς τον Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, σχετικώς με την εφαρμογή του προγράμματος για τη φύλαξη των σχολικών κτιρίων, κλπ.
Η επίκαιρη ερώτηση του κ. Χουρμουζιάδη έχει ως εξής:
"Στο εγχειρίδιο όπου περιγράφονται τα καθήκοντα των προσληφθέντων για τη φύλαξη σχολικών κτιρίων στα πλαίσια του "Προγράμματα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας ανέργων στη φύλαξη σχολικών κτιρίων", παρέχονται αρμοδιότητες στους εν λόγω φύλακες, οι οποίες προκαλούν τις αντιδράσεις των μαθητών, των γονέων και των εκπαιδευτικών.
Αναφέρουμε χαρακτηριστικά την τήρηση του "βιβλίου συμβάντων", το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν ερευνητικό υλικό, αλλά και άλλες αρμοδιότητες, που πιστοποιούν ότι ο συγκεκριμένος θεσμός πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για την ένταση του αυταρχισμού και τη μόνιμη παρακολούθηση όλων, μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων κατά τις ώρες λειτουργίας του σχολείου.
Με δεδομένο ότι η ομαλή λειτουργία του σχολείου επιτυγχάνεται με την ευθύνη του Συλλόγου διδασκόντων, είναι σαφές ότι η χρησιμοποίηση φυλάκων κατά τις ώρες λειτουργίας του σχολείου είναι τουλάχιστον περιττή.
Ερωτάται ο κύριος Υπουργός:
Αν θα επιμείνει η Κυβέρνηση στη χρησιμοποίηση του προγράμματος για τη αστυνόμευση της σχολικής ζωής.
Αν θα προχωρήσει στην πρόσληψη όλου του αναγκαίου μόνιμου προσωπικού για την ομαλή λειτουργία των σχολείων, όπως απαιτούν οι σημερινές ανάγκες".
Ο Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Φίλιππος Πετσάλνικος έχει το λόγο.

ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ (Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Πρέπει να πω ότι με ιδιαίτερη έκπληξη ανέγνωσα την ερώτηση αυτή,
κύριε Χουρμουζιάδη, γιατί δεν φανταζόμουν ότι θα υπήρχε ούτε η παραμικρή αιτία να ασκηθεί κριτική σε ένα μέτρο, σε ένα θεσμό που άρχισε να εφαρμόζεται πριν από μερικές εβδομάδες, προκειμένου να υπάρξει φύλαξη των σχολείων. 'Ηταν ένα αίτημα πολλών χρόνων από την Τοπική Aυτοδιοίκηση και από την εκπαιδευτική κοινότητα και από τους γονείς και θα έλεγα και από τους ίδιους τους μαθητές με δεδομένο το ότι υπήρχαν πάρα πολλές περιπτώσεις καταστροφών σε σχολικά κτίρια, ακόμα και κλοπών και άλλων γεγονότων από εξωσχολικούς που δημιουργούσαν, ως γνωστόν, προβλήματα στη λειτουργία των σχολείων. 'Εχουν κλαπεί ακόμη και εξοπλισμοί πανάκριβοι ηλεκτρονικών υπολογιστών και έχουν γίνει και διάφορες άλλες ζημιές σε σχολικά κτίρια.
Γι'αυτό το λόγο η Κυβέρνηση αποφάσισε και σε συνεργασία του
Υπουργείου Παιδείας, του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, καθώς και του Υπουργείου Εργασίας, να εφαρμοστεί αυτό το πρόγραμμα με την αξιοποίηση τριών χιλιάδων τριακοσίων φυλάκων. Είναι άνεργοι, οι οποίοι συμμετέχουν στο πρόγραμμα αυτό. Ως πιλοτικό πρόγραμμα εφαρμόζεται η απόκτηση εργασιακής εμπειρίας ανέργων για τη φύλαξη των σχολικών κτιρίων και καλύπτει εκατόν σαράντα πέντε δήμους.
Είναι η πρώτη φορά που ένα τόσο εκτεταμένο πρόγραμμα για τη φύλαξη
των σχολείων εφαρμόζεται στη χώρα μας και μάλιστα χαιρετίστηκε ιδιαίτερα, ενθέρμως θα έλεγα, από όλη τη σχολική κοινότητα.
Ακόμη και στον κανονισμό λειτουργίας που περιγράφει τις υποχρεώσεις,
τα καθήκοντα των φυλάκων -και έχει εκδοθεί και το εγχειρίδιο εφαρμογής

του προγράμματος αυτού- αναφέρεται ότι οι φύλακες των σχολικών κτιρίων έχουν τα εξής καθήκοντα.
Πρώτον, την επιτήρηση της καλής κατάστασης των σχολικών κτιρίων και των γύρω απ' αυτών κοινόχρηστων χώρων, τη συνεχή καταγραφή γεγονότων τα οποία προκαλούνται από τρίτους και εξωσχολικούς παράγοντες στα σχολικά κτίρια και στους γύρω απ' αυτά κοινόχρηστους χώρους και βέβαια την

ενημέρωση των υπευθύνων, με στόχο την προστασία του κυρίως περιβάλλοντος χώρου των σχολικών κτιρίων και του εξοπλισμού τους. Συνεννοείται με το διευθυντή του σχολείου, συνεννοείται με την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην οποία ανήκουν τα σχολικά κτίρια για να επιλυθούν διάφορα τέτοια προβλήματα.
Μάλιστα πιο αναλυτικά αναφέρεται ότι ο φύλακας υποχρεούται να διαπιστώνει την επάρκεια λειτουργίας φωτισμού των εξωτερικών και εσωτερικών χώρων, καθώς και των υδραυλικών, ηλεκτρολογικών και λοιπών εγκαταστάσεων του σχολείου κατά τη διάρκειας λειτουργίας και μη λειτουργίας του, να επιτηρεί την καλή κατάσταση των κτιριακών εγκαταστάσεων του σχολείου, φθορές σε τζάμια, κλειδαριές, πόρτες, κάγκελα, να επιτηρεί την καλή κατάσταση των υπαίθριων χώρων του σχολείου, εξωτερικές εισόδους, εξωτερικές αθλητικές εγκαταστάσεις κλπ., να επιβλέπει την ασφάλιση των χώρων του σχολείου με την έννοια ότι θα διαπιστώνει αν οι ευάλωτοι σε φθορές, κλοπές, χώροι του σχολείου είναι κλειδωμένοι και τα κλειδιά βρίσκοναι ασφαλισμένα σε προκαθορισμένη θέση, να ελέγχει την είσοδο εξωσχολικών ατόμων με στόχο την πρόληψη κλοπών,. φθορών και λοιπών αδικημάτων στους χώρους του σχολείου και να ειδοποιεί όπως είπαμε το διευθυντή του σχολείου ή την Τοπική Αυτοδιοίκηση ή την Αστυνομία. Μάλιστα λέει να μην διαπληκτίζεται ο ίδιος με τα άτομα αυτά,
αλλά να ενημερώνει για την αντιμετώπιση και την πρόληψη τέτοιων θα λέγαμε παραβάσεων.
Γι' αυτό μου προκαλεί πράγματι έκπληξη και εντύπωση το γεγονός ότι
ασκείται κριτική και στην εφαρμογή του θεσμού αυτού.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Ο κ. Χουρμουζιάδης έχει το λόγο. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Αν κανείς προσέγγιζε εντελώς θεωρητικά το θέμα, αν θα πρέπει δηλαδή
να ληφθούν μέτρα για τη φύλαξη των σχολείων, για την ενίσχυση της απρόσκοπτης λειτουργίας τους, σίγουρα πραγματικά θα αισθανόταν έκπληξη σε μια ερώτηση που θα έκανε κριτική. Αλλά η δική μας επίκαιρη ερώτηση κατατίθεται, γιατί θέλει να εκφράσει ανησυχίες σε δύο συγκεκριμένα

θέματα.
Πρώτα πρώτα, κύριε Υπουργέ, γιατί δεν δίνεται η δυνατότητα στο ίδιο
το σχολικό σύστημα να αυτοφυλαχθεί. Συγνώμη για τη λέξη, δεν είναι δόκιμη, αλλά τη χρησιμοποιώ. Θα μπορούσε δηλαδή το ίδιο σχολείο να αναπτύξει δυνάμεις εξασφάλισης της λειτουργίας του.
Ανατίθεται αυτή η φύλαξη σε ανθρώπους, οι οποίοι ασφαλώς δεν θα έχουν ενδεχομένως -το πιστεύω αυτό- καμιά σχέση ούτε λειτουργική ούτε οργανική ούτε και θεωρητική με το σχολείο. Αυτό είναι το ένα.
Δεύτερον, ξεκινώντας απ' αυτό το ίδιο το εγχειρίδιο, κύριε Υπουργέ,
της εφαρμογής των καθηκόντων, μπορείτε να δείτε μερικές αντιφάσεις. Λέει τι καθήκοντα έχει ο φύλακας και αναφέρει: Να ενημερώνει αμέσως για οποιοδήποτε συμβάν τον διευθυντή ή άλλον, παραδείγματος χάρη αστυνομική αρχή, πυροσβεστική.
Πιο κάτω λέει, ότι σε περίπτωση οποιουδήποτε συμβάντος κατά τη
διάρκειας λειτουργίας του σχολείου ειδοποιούν οπωσδήποτε το διευθυντή του σχολείου και μόνο αυτόν.
Αφήνετε, λοιπόν, μια τέτοια ασάφεια στα καθήκοντα των φυλάκων, για ένα οποιοδήποτε συμβάν να μπορεί να ενημερώνει τον διευθυντή και μόνο αυτόν, όπως λέτε, ενώ πιο πάνω λέτε "το διευθυντή και οποιαδήποτε άλλη αρχή". 'Αρα ο φύλακας θα πρέπει σε οποιοδήποτε συμβάν -τονίζεται η λέξηνα ενημερώνει και μια αρχή που δεν είναι μέσα στο σχολείο. Αυτό μου θυμίζει μια λειτουργία ενός νόμιμου, επιτρέψτε μου τη λέξη -με πολλά εισαγωγικά-"χαφιέ", ο οποίος θα ενημερώνει τον διευθυντή, αλλά παράλληλα του δίνει τη δυνατότητα το εγχειρίδιο εφαρμογής να ενημερώνει και την αστυνομική αρχή.
Αυτό μας ανησυχεί. Δεν μας ανησυχεί η φροντίδα του Υπουργείου για να φυλαχθούν σωστά τα σχολεία, αλλά ο τρόπος με τον οποίο αυτή η φροντίδα αναπτύσσεται. Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Ο κ. Πετσάλνικος έχει το λόγο.
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ (Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων):
Η έκπληξή μου μεγαλώνει ματά από την τοποθέτηση του κυρίου συναδέλφου. Πραγματικά μεγαλώνει. 'Ακουσα λέξεις για χαφιέδες κλπ. Σοβαρά πράγματα είναι αυτά; Επί χρόνια ζητούσε η ίδια η εκπαιδευτική κοινότητα να κάνουμε κάτι για να προστατεύσουμε τα σχολεία.
Γιατί το βράδυ έμπαιναν, για παράδειγμα, εξωσχολικοί, σε κτίρια, έκλεβαν
ολόκληρο τον εξοπλισμό και την άλλη μέρα το σχολείο δεν μπορούσε να λειτουργήσει.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗΣ: Δεν υπάρχει αντίρρηση σ' αυτό.
ΦΙΛΛΙΠΟΣ ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ (Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Ε, μα με συγχωρείτε, κύριε Χουρμουζιάδη, αλλά ειλικρινά τώρα είμαι ακόμη περισσότερο έκπληκτος με την προσπάθεια που κάνετε, για να αιτιολογήσετε και να στηρίξετε μία ερώτηση, η οποία δεν μπορεί να στηριχθεί. Ειλικρινά σας το λέω. Ξαναδιαβάζω από αυτό το έντυπο, που αφορά τους φύλακες, τα καθήκοντά τους και τις υποχρεώσεις τους, λέει το εξής: "Να ενημερώνει υποχρεούται ο φύλακας αμέσως για οποιοδήποτε συμβάν το διευθυντή του σχολείου, το αρμόδιο πρόσωπο του δήμου και την καθ' ύλην αρμόδια

υπηρεσία. Παραδείγματος χάρη, οικεία αστυνομική αρχή, πυροσβεστική, ΔΕΗ κλπ.". Εάν πάρει φωτιά, ποιον θα τρέχει να ενημερώσει; Δεν θα πρέπει να ενημερώσει αμέσως την πυροσβεστική; Ποιος θα έρθει να σβήσει τη φωτιά; Μόνο ο διευθυντής του σχολείου θα κατορθώσει να σβήσει τη φωτιά; Είναι σαφής, λοιπόν, η αναφορά. Προσέξτε, κύριε Χουρμουζιάδη, όταν διαβάζετε τους κανονισμούς, διαβάζετέ τους τουλάχιστον ολόκληρους, σας παρακαλώ.
Λέει αμέσως πιο κάτω στο υπ' αριθμόν 9 καθήκον, "να μην παρεμβαίνει
σε ζητήματα ή συμβάντα που προκύπτουν από ή και μεταξύ των μαθητών. 'Οπως για παράδειγμα καταλήψεις, διαπληκτισμοί μεταξύ των μαθητών κλπ.", αλλά να ενημερώνει αμέσως το διευθυντή του σχολείου. Δεν παρεμβαίνει. Του αποκλείουν την παρέμβαση σε τέτοιες περιπτώσεις.
Ξεκίνησε ένας θεσμός και μάλιστα από τις πρώτες μέρες λειτουργίας όλοι λένε ότι είναι πάρα πολύ θετικός ο θεσμός. Τρεις χιλιάδες τριακόσια άτομα επιτέλους σε εκατόν σαράντα πέντε δήμους σε εικοσιτετράωρη βάση προσέχουν τη λειτουργία των σχολείων, με την έννοια, δηλαδή, ότι προσέχουν να είναι οι εγκαταστάσεις σε καλή κατάσταση, να μη δημιουργούνται ζημιές, να λειτουργούν τα δίκτυα υδροδότησης κλπ. και αν παρουσιαστεί το παραμικρό, αμέσως να απευθυνθούν στο δήμο, για να αποκατασταθεί η βλάβη. Αυτήν την έννοια έχουν τα καθήκοντα των φυλάκων και κάθε φύλακας βέβαια σε κάθε σχολειό σαφώς, ακόμη και παλαιότερα -δηλαδή και οι μόνιμοι φύλακες που υπάρχουν στα σχολειά- τα ίδια ακριβώς καθήκοντα είχαν. Γι' αυτό λέω ότι υπερβαίνει τα όρια οποιασδήποτε καχυποψίας η τοποθέτηση ότι δήθεν πρόκειται περί "χαφιέδων" κλπ. Δεν αφορά καθόλου η αρμοδιότητά του φύλακα τη λειτουργία του σχολείου ή τη σχολική ζωή. Η δική του αρμοδιότητα έχει ως στόχο την προφύλαξη ολόκληρου του συγκροτήματος, των εγκαταστάσεων, του εξοπλισμού κλπ. Και ευτυχώς που ξεκίνησε επιτέλους στη χώρα μας -εμείς ως Υπουργείο Παιδείας το ζητούσαμε εδώ και πολύ καιρό-αυτό το πρόγραμμα σε τόσο μεγάλη έκταση.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Κύριοι συνάδελφοι, έχω την τιμή να ανακοινώσω στο Σώμα ότι από τα δυτικά θεωρεία και από τα θεωρεία των δημοσίων υπαλλήλων τη συνεδρίασή μας παρακολουθούν, αφού προηγουμένως ξεναγήθηκαν στην έκθεση της αίθουσας "ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ" για τα 80 χρόνια από την ενσωμάτωση της Θράκης στην Ελλάδα, εκατόν τριάντα επτά σπουδαστές και δύο συνοδοί από τη Σχολή Ανθυπασπιστών του Πολεμικού Ναυτικού.
Η Βουλή τους καλωσορίζει.
(Χειροκροτήματα από όλες τις πτέρυγες)
Επίκαιρες ερωτήσεις δευτέρου κύκλου:
Η πρώτη με αριθμό 720/12.3.2001 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του
Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος κ. Ευάγγελου Βλασσόπουλου προς τον Υπουργό Υγείας και Πρόνοιας, σχετικά με την καθυστέρηση, στη λειτουργία προγραμμάτων απεξάρτησης από τα ναρκωτικά, λόγω κωλύματος του κυρίου Υπουργού δεν θα συζητηθεί και διαγράφεται.
Η δεύτερη με αριθμό 722/12.3.2001 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή της
Νέας Δημοκρατίας κ. Θεόφιλου Λεονταρίδη προς τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, σχετικά με την έκδοση των αναγκαίων προεδρικών διαταγμάτων, που θα επιτρέπουν στους ασφαλισμένους του Οργανισμού

Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ), να δικαιούνται φυσικοθεραπείας κλπ.
Η επίκαιρη ερώτηση του κ. Λεονταρίδη έχει ως εξής:
"Είναι γνωστό ότι από το 1998 έχει μπει σε εφαρμογή ο κλάδος κύριας ασφάλισης των αγροτών, ο νέος ΟΓΑ. Οι αγρότες συνεισφέρουν για σύνταξη, αλλά και για ασθένεια (ιατροφαρμακευτική περίθαλψη). Είναι συχνό φαινόμενο στην επαρχία οι περιπτώσεις ηλικιωμένων ασφαλισμένων του ΟΓΑ, οι οποίοι έχουν ατυχήσει και πάσχουν από μία σοβαρή νόσο (εγκεφαλικά

επεισόδια, σοβαρές ορθοπεδικές εγχειρήσεις κλπ.). Τέτοιες περιπτώσεις χρήζουν φυσιοθεραπευτικής αγωγής, την οποία οι ηλικιωμένοι, κυρίως ασθενείς, λόγω της πενιχρής σύνταξης αδυνατούν να καλύψουν. Ο ΟΓΑ όχι μόνο δεν διατηρεί συμβάσεις με τα εργαστήρια φυσικοθεραπείας, αλλά δυστυχώς δεν δικαιολογεί ούτε δαπάνες φυσικοθεραπείας και η συνέπεια αυτής της αδυναμίας των ασφαλισμένων είναι πολλές φορές οι ασθενείς αυτοί να καταλήγουν κλινήρεις για όλη τους τη ζωή, σε αντίθεση με τα άλλα ασφαλιστικά ταμεία, που καλύπτουν τους ασφαλισμένους τους.
Επειδή, όσον αφορά την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη του ΟΓΑ, ο νέος
νόμος αφήνει σημαντικά κενά, τα οποία προβλεπόταν να καλυφθούν με προεδρικά διατάγματα, επειδή σε μια χώρα της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, όπως η πατρίδα μας, η παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης πρέπει να είναι πλήρης και σε όλους τους τομείς της υγείας και οι ίσες ευκαιρίες στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη είναι δικαίωμα όλων των ασφαλισμένων, ερωτάσθε, κύριε Υπουργέ, τι σκέπτεσθε να πράξετε άμεσα, για να αρθεί αυτή η αδικία σε βάρος των ασφαλισμένων του ΟΓΑ και επιτέλους να εκδοθούν τα προεδρικά διατάγματα, που θα επιτρέπουν στους ασφαλισμένους του Ταμείου να δικαιούνται φυσικοθεραπεία, τόσο σε σοβαρές περιπτώσεις των κατοίκων, όσο και με επισκέψεις σε συμβεβλημένα εργαστήρια φυσικοθεραπείας, όπως δικαιούνται οι ασφαλισμένοι όλων των άλλων ταμείων".
O Yφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κ. Φαρμάκης έχει το
λόγο.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΦΑΡΜΑΚΗΣ (Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφασίσεων): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο Ο.Γ.Α λειτούργησε επί πολλά χρόνια, όπως γνωρίζετε, προνοιακά, εξαρτώμενος πλήρως ως προς τις δαπάνες του από τον κρατικό προϋπολογισμό και παρείχε υπηρεσίες περίθαλψης στους αγρότες ασφαλισμένους χωρίς την καταβολή οποιασδήποτε εισφοράς. Μετεξελίσσεται, μετά τη σύσταση κλάδου κύριας ασφάλισης, σε Οργανισμό Κοινωνικών Ασφαλίσεων, όπως οι άλλοι οργανισμοί οι οποίοι λειτουργούν.
Με το νόμο προβλέπεται και η έκδοση κανονισμού παροχών, ο οποίος θα καθορίσει το είδος, την έκταση, τις προϋποθέσεις και τον τρόπο χορήγησης των παροχών ασθένειας στους ασφαλισμένους και συνταξιούχους του Ο.Γ.Α., καθώς και στα μέλη της οικογενείας τους. Βρισκόμαστε ακριβώς στην ώρα όπου οι υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων και οι υπηρεσίες του Ο.Γ.Α. συνεργάζονται για την κατάρτιση αυτού του οργανισμού παροχών, την τροποποίηση δηλαδή του παλαιού κανονισμού νοσοκομειακής περίθαλψης, όπως ελέγετο, του Ο.Γ.Α., διότι, όπως γνωρίζετε, τότε για πρωτοβάθμια περίθαλψη όλοι οι ασφαλισμένοι του Ο.Γ.Α. έπαιρναν υπηρεσίες μόνο από τους σχηματισμούς του δημοσίου, τα κέντρα υγείας και τα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων. Θα έχουμε σε λίγο αυτόν τον κανονισμό, όπου τα προβλήματα στα οποία αναφέρεται ο κύριος συνάδελφος θα βρουν τη λύση τους.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Ο κ. Λεονταρίδης έχει το λόγο.
ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΛΕΟΝΤΑΡΙΔΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, είναι ενθαρρυντικά αυτά που λέει
ο κύριος Υπουργός όσον αφορά το θέμα το οποίο έθεσα με την ανισότητα που καταγράφεται στην ελληνική κοινωνία και ιδίως στους συνταξιούχους του Ο.Γ.Α. αναφορικά με το επίπεδο των παροχών υγειονομικής περίθαλψης. Κι

ένα απ' αυτά τα θέματα είναι το πρόβλημα της φυσικοθεραπείας, όπου οι ασφαλισμένοι του Ο.Γ.Α. καταβάλλουν χρηματικά ποσά, ενώ από τα άλλα ταμεία παρέχονται δωρεάν αυτές οι υπηρεσίες.
Κύριε Υπουργέ, το ότι οι ασφαλισμένοι του Ο.Γ.Α. αντιμετωπίζονται ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας, φαίνεται προκλητικά και αυτήν τη στιγμή διότι ειλικρινά εδώ και έντεκα μήνες, όσοι υπέβαλαν τα δικαιολογητικά για συνταξιοδότηση το 2000 δεν έχουν πληρωθεί από τον Ο.Γ.Α. Αυτό το λέγω συμπληρωματικά, διότι είναι κάτι το επείγον και διότι αυτοί οι άνθρωποι εξαρτώνται απ' αυτά τα χρήματα, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις άμεσες καθημερινές τους ανάγκες.
Είναι συχνές οι περιπτώσεις ηλικιωμένων ασφαλισμένων του Ο.Γ.Α. στην επαρχία οι οποίοι έχουν ατυχήσει και πάσχουν από κάποια σοβαρή νόσο, όπως εγκεφαλικά επεισόδια, ορθοπεδικές εγχειρήσεις κλπ. Είπατε ότι σύντομα πρόκειται να περιλάβετε και αυτές τις παθήσεις, όπου δηλαδή οι συνταξιούχοι αγρότες θα έχουν άμεση πρόσβαση σ' αυτά τα εργαστήρια φυσικοθεραπείας ή θα μπορούν να καλυφθούν οι δαπάνες τους γι' αυτές τις
παθήσεις, ενώ από άλλα ασφαλιστικά ταμεία μέχρι τώρα καλύπτονται.
Θα μου επιτρέψετε εδώ να τονίσω το εξής, που είναι και προκλητικό. Συνταξιούχοι αγρότες, κατάκοιτοι με αναπηρία 80% και 90% δεν δικαιούνται επίδομα βοηθείας δευτέρου ατόμου, γιατί αυτό το επίδομα το λαμβάνουν όσοι έχουν αναπηρία 100%, σε αντίθεση με τα άλλα ασφαλιστικά ταμεία. Δεν μπορούν αυτοί οι άνθρωποι να αυτοεξυπηρετηθούν. Είναι κατάκοιτοι. Πρέπει να είναι τετραπληγικοί ή να είναι τυφλοί για να έχουν αυτό το επίδομα.
Θέλω να το εξετάσετε κι αυτό το θέμα, γιατί συμβαίνει μόνο στον
Ο.Γ.Α.
Επειδή, κύριε Υπουργέ, είπατε ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα θα τακτοποιήσετε το θέμα, ήθελα να είστε συνεπείς κι εσείς και η Κυβέρνησή σας απέναντι σ' αυτό το σοβαρό πρόβλημα των ασφαλισμένων του Ο.Γ.Α.
Να επαναλάβω όμως, τελειώνοντας, κύριε Υπουργέ, ότι θα πρέπει να
μεριμνήσετε και για το θέμα των αγροτών εκείνων που υπέβαλαν τα δικαιολογητικά τους για συνταξιοδότηση το 2000 και ακόμη δεν τους έχει καταβληθεί η σύνταξη εδώ και έντεκα μήνες. Και ακόμη να αλλάξετε την κλίμακα ώστε κι αυτοί που έχουν αναπηρία 80% με 90% να μπορούν να λαμβάνουν το επίδομα βοηθείας, έτσι ώστε να μην αναγκάζονται να αυτοεξυπηρετούνται, αλλά να έχουν τη δυνατότητα παροχής βοήθειας από ένα δεύτερο άτομο.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Ο κ. Φαρμάκης έχει το λόγο. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΦΑΡΜΑΚΗΣ (Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων):
Κύριε συνάδελφε στην ομιλία σας θέσατε πολύ περισσότερα θέματα από όσα αναφέρονται στην επίκαιρη ερώτησή σας. Και βέβαια μπορούμε να συζητήσουμε για τον ΟΓΑ και για τις παροχές του και για όσα συμβαίνουν εκεί σε μία άλλη ίσως ευκαιρία μέσα στη διαδικασία του κοινοβουλευτικού ελέγχου. Δεν νομίζω ότι μπορεί κανείς να το κάνει αυτό μέσα στο χρόνο που έχει στη διάθεσή του στα πλαίσια μιας επίκαιρης ερώτησης.
Σε ό,τι αφορά τις παροχές αναφέρθηκα στον υπό κατάρτιση Κανονισμό παροχών του ΟΓΑ. Θέλω όμως να αναφερθώ στην καθυστέρηση της έκδοσης των συντάξεων που αναφερθήκατε.
'Οταν μία συνταξιοδοτική υπόθεση είναι εντελώς ομαλή τότε η καθυστέρηση στην οποία αναφέρεστε δεν είναι μεγάλη. Θα έλεγα ότι είναι όσος χρόνος απαιτείται και στους άλλους ασφαλιστικούς οργανισμούς.
Υπάρχουν πράγματι καθυστερήσεις στην έκδοση αποφάσεων συνταξιοδοτικών
όταν υπάρχει θέμα διαδοχικής ασφάλισης, κυρίως δε όταν υπάρχει θέμα αλληλογραφίας με ασφαλιστικούς οργανισμούς του εξωτερικού για όσους εκ των αγροτών έχουν χρόνους ασφάλισης εκτός της χώρας μας και κυρίως στη Γερμανία που ως μετανάστες πολλοί εργάστηκαν τα παλαιότερα χρόνια.
Θέλω επίσης να αναφερθώ στο επίδομα της απόλυτης αναπηρίας στο οποίο αναφερθήκατε. Κατ'αρχήν αυτό το δικαιούνται οι εκ των αγροτών συνταξιούχοι αναπηρίας ως επιδείνωση του ποσοστού της αναπηρίας την οποία είχαν όταν συνταξιοδοτήθηκαν. Δεν το δικαιούνται, όπως και σε κανέναν άλλο ασφαλιστικό οργανισμό, οι συνταξιούχοι γήρατος. Και αυτό έχει τη λογική του . 'Ολοι μας λίγο καιρό προ του τέλους είμαστε απολύτως ανάπηροι αν δεν εξέλθουμε της ζωής αυτής με αιφνίδιο θάνατο. Τα άλλα επιδόματα στα οποία αναφέρεστε όπως το επίδομα του παραπληγικού και το επίδομα τυφλότητας είναι άλλα πράγματα. Είναι προνοιακά επιδόματα και πρέπει να σας πω, ότι το ύψος τους στον ΟΓΑ και στους ασφαλισμένους του είναι πολύ μεγαλύτερο από άλλους ασφαλιστικούς οργανισμούς. Ισούται ειδικά για τον OΓΑ με είκοσι ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη, περίπου εκατόν σαράντα χιλιάδες δραχμές το μήνα.
Συνεπώς δεν πρέπει να θεωρείτε, ότι όλα στον ΟΓΑ είναι χειρότερα
απ' ό,τι στους άλλους ασφαλιστικούς οργανισμούς.
Εν πάση περιπτώσει για να επανέλθω στα θέματα που θέσατε με την
επίκαιρη ερώτησή σας, αυτά θα βρούν τη λύση τους μέσα από το νέο Κανονισμό παροχών του οργανισμού.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Ο συνάδελφος κ. Αριστοτέλης
Παυλίδης ζητεί ολιγοήμερη άδεια απουσίας στο εξωτερικό.
Η Βουλή εγκρίνει;
ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας) Η Βουλή ενέκρινε.
Τρίτη είναι η με αριθμό 714/13-3-2001 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος κ. Παναγιώτη Κοσιώνη προς τους Υπουργούς Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων, Εθνικής 'Αμυνας, σχετικώς με την μεταφορά επικίνδυνων τοξικών ουσιών, μέσω του λιμανιού
της Κορίνθου από την εταιρεία CINAR Α.Ε. κλπ.
Η επίκαιρη ερώτηση του κ. Κοσιώνη έχει ως εξής:
"'Εντονη ανησυχία και αναστάτωση έχει προκαλέσει η απόφαση της Κυβέρνησης να μεταφερθούν μέσω του λιμανιού της Κορίνθου εκατό τόνοι εξαιρετικά επικίνδυνων τοξικών-κυανιούχων υγρών.
Πρόκειται για τα ίδια τοξικά από απόβλητα της ΕΒΟ που πριν από ένα μήνα περίπου, επιχείρησαν ανεπιτυχώς, η εταιρεία CINAR A.E. και ΕΒΟ, να μεταφέρουν από το λιμάνι της Πάτρας, μετά και την άρνηση του Λιμεναρχείου Πατρών. Το λιμάνι της Κορίνθου δεν πληροί τις προϋποθέσεις για τη μεταφορά τέτοιων επικίνδυνων τοξικών.
Με βάση και το ισχύον νομικό καθεστώς, ορθώς οι λιμενικές αρχές της
Κορίνθου αρνήθηκαν να δώσουν άδεια μεταφοράς. 'Ομως σύμφωνα με δημοσιεύματα του τοπικού Τύπου η Κυβέρνηση πίεσε τόσο τη νομαρχία όσο και το δήμο που τελικά συναίνεσαν για τη μεταφορά του θανατηφόρου φορτίου.
Για την υγεία των κατοίκων της περιοχής και την προστασία του
περιβάλλοντος υπάρχει ανάγκη άμεσα τώρα, να σταματήσει κάθε διαδικασία μεταφοράς τους.
Ερωτώνται οι κύριοι Υπουργοί:
Μετά την άρνηση των λιμενικών αρχών να επιτρέψουν τη μεταφορά μέσω
του λιμανιού της Κορίνθου που βρίσκονται τα επικίνδυνα τοξικά; Μεταφέρθηκαν από πού και πώς και τι μέτρα πάρθηκαν για τη διασφάλιση της υγείας των κατοίκων, αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής;
Δεδομένου ότι το λιμάνι της Κορίνθου δεν πληροί τις προϋποθέσεις για τη μεταφορά τέτοιων επικίνδυνων τοξικών, πώς δόθηκε η σχετική εντολή μεταφοράς τους;"

Ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων κ. Ευθυμιόπουλος έχει το λόγο.
ΗΛΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και

Δημοσίων 'Εργων): Κύριε Πρόεδρε, κύριοι Βουλευτές η ερώτηση αυτή έχει ξανατεθεί και έχω ξαναπαντήσει πριν από ένα περίπου μήνα για το ίδιο ακριβώς θέμα. Υπάρχει μια ανακρίβεια ότι το Λιμενικό Ταμείο και η Λιμενική Επιτροπή της Κορίνθου δεν έδωσαν άδεια. Η άδεια έχει δοθεί, έχω εδώ αντίγραφο της άδειας αυτής και μπορώ να το καταθέσω στη Βουλή. Επομένως θα έλεγα πρακτικά δεν υπάρχει κανένα ζήτημα. Τώρα αν ο κύριος Βουλευτής έχει πληροφορίες ότι η Kυβέρνηση πίεσε τη Λιμενική Επιτροπή
να δώσει τη σχετική άδεια, θα παρακαλούσα να τις προσκομίσει στη Βουλή. Και θα έλεγα ότι αυτό έχει κάποια σημασία, γιατι υπάρχει νόμος, υπάρχει το π.δ. 405 το οποίο ορίζει τη διαδικασία με την οποία πρέπει να γίνεται η μεταφορά των επικινδύνων υλικών εκτός της χώρας στο βαθμό που στην Ελλάδα δεν υπάρχουν οι αντίστοιχες εγκαταστάσεις για την ασφαλή επεξεργασία αυτών των υλικών, αυτών των φορτίων. Είναι μια συνήθης διαδικασία, έχει γίνει πάρα πολλές φορές από τα λιμάνια της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας, του Πειραιά, της Ελευσίνας, της Κορίνθου κλπ. τα οποία διαθέτουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την ασφαλή μεταφορά αυτών των φορτίων στο εξωτερικό. Ο σχετικός, λοιπόν, νόμος τα προβλέπει όλα αυτά και είναι βέβαια στη διακριτική ευχέρεια των λιμενικών επιτροπών να δεχθούν ή όχι αυτήν τη μεταφορά. Το κακό όμως είναι ότι πολλές φορές δημιουργούνται για λόγους άσχετους με την τεχνική πλευρά του θέματος πολιτικές εντάσεις και αντιπαραθέσεις γύρω απ' αυτήν τη μεταφορά, πράγμα που βεβαίως καθιστά καμιά φορά δύσκολη τη μεταφορά τους ή την αποδοχή αυτής της μεταφοράς από τους τοπικούς πληθυσμούς. Το ερώτημα είναι για ποιο λόγο πρέπει να δημιουργείται αυτό το κλίμα, δεδομένου ότι πρόκειται για μια τελείως νόμιμη διαδικασία στο βαθμό που ξαναλέω στην Ελλάδα δεν διαθέτουμε τέτοιες εγκαταστάσεις. Αυτό είναι το ερώτημα ποιος είναι ο σκοπός αυτού του κλίματος ανησυχίας το οποίο διαφαίνεται αν θέλετε και μέσα απ' αυτήν την ερώτηση.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Ο κ. Κοσιώνης έχει το λόγο.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΣΙΩΝΗΣ (Ε' Αντιπρόεδρος της Βουλής): Κύριε Πρόεδρε, δεν
ξέρω αλλά έχει γίνει συνήθεια το τελευταίο χρονικό διάστημα όταν γίνονται τέτοιες επερωτήσεις ή επίκαιρες ερωτήσεις που έχουν σχέση με το κλίμα που διαμορφώνεται στην κοινή γνώμη οι Υπουργοί να αναζητούν ενόχους.
Κύριε Υπουργέ, δεν το δημιούργησε το ΚΚΕ το κλίμα. Οι λιμενικές αχές αρνήθηκαν τη μεταφορά των τοξικών αποβλήτων από την Πάτρα πριν από ένα μήνα. Δημιουργήθηκε μια ένταση στην κοινή γνώμη. Δεν είναι τυχαίο ότι δημιουργήθηκε πριν από ένα μήνα. Το ξέρουμε πάρα πολύ καλά, κύριε

Υπουργέ, ότι γίνεται χρονια. Οι περισσότεροι και κυρίως οι λιμενικές αρχές δεν ήξεραν ούτε καν τι μεταφέρεται. Γιατί δημιουργήθηκε το κλίμα πριν από ένα μήνα; Γιατί ήταν πάνω στην ένταση που έχει δημιουργηθεί σε ολόκληρη την κοινή γνώμη της Ελλάδας για το εξασθενημένο ουράνιο που έλεγε και εξακολουθεί να λέει η Κυβέρνηση ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος. Υπάρχουν επιστήμονες που λένε ότι ο κίνδυνος εξακολουθεί να υπάρχει ακόμη.
Τι κάνετε, τι έκανε η Κυβέρνηση; Πριν από τρεις εβδομάδες απάντησε σε ερώτηση Βουλευτή του Συνασπισμού ο Υφυπουργός Εθνικής 'Αμυνας κ. Αποστολάκης και είπε ότι όλα τα μέτρα είναι εντάξει. Τι κάνατε σ' αυτό το χρονικό διάστημα που οι Λιμενικές Αρχές της Πάτρας αρνήθηκαν; Απλώς κάπου τα φύλαξε η ανάλογη εταιρεία και πάει να τα μεταφέρει τώρα από ένα λιμάνι το οποίο έχει μικρότερες υποδομές, λιγότερες απ' ό,τι έχει το λιμάνι της Πάτρας. Τι κάνατε σ' αυτό το χρονικό διάστημα να ληφθούν ορισμένα μέτρα; Και όταν είναι τοξικά απόβλητα που πάνε σε άλλη χώρα σημαίνει ότι είναι επικίνδυνα.
Κύριε Υπουργέ, ξέρετε πως μεταφέρονται; Για ρωτήστε και άλλους που ζούμε κάτω στους δρόμους. Μέσα από τους δρόμους χωρίς να παίρνουν κανένα μέτρο. Μέσα από πυκνοκατοικημένες περιοχές επίσης. Και μέσα από τα συμβατικά πλοία που μεταφέρουν προσωπικό. 'Ενα από τα "SUPERFAST" ήταν να μεταφερθεί από την Πάτρα στην Ιταλία.
Και ξέρετε πολύ καλά -αν δεν το ξέρετε σας το λέω εγώ- ότι ο
Πατραϊκός και το Ιόνιο δεν είναι και από τις πιο ήρεμες θάλασσες. Ποια είναι τα μέτρα που έχουν ληφθεί για ένα τέτοιο ενδεχόμενο; Δεν μπορεί να είστε πάντα καθησυχαστικός. Και είστε ένας άνθρωπος που ξέρω ότι έχετε και μια ευαισθησία σε περιβαλλοντικά θέματα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Ο κύριος Υπουργός έχει το λόγο. ΗΛΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και
Δημοσίων 'Εργων): Κύριε Κοσιώνη, πραγματικά δεν ξέρω τι προτείνετε. Σας λέω ότι έχουν τηρηθεί όλες οι νόμιμες διαδικασίες και υπάρχουν όλες οι νόμιμες άδειες για τη μεταφορά αυτών των φορτίων. 'Εχουν χορηγηθεί από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. στην εταιρεία. Και αυτήν τη στιγμή υπάρχει απόφαση της Λιμενικής Επιτροπής Κορίνθου, καθώς και του δήμου, για την ασφαλή

μεταφορά αυτών των φορτίων, δεδομένου ότι όπως είπα είναι μια συνήθης διαδικασία και απολύτως νόμιμη, στο βαθμό που στην Ελλάδα δεν υπάρχουν αυτές οι εγκαταστάσεις.
Μου λέτε τώρα ότι το Κ.Κ.Ε. δεν είναι υπεύθυνο για τη δημιουργία
αυτού του κλίματος. Σας ερωτώ όμως: Εάν δεν είναι υπεύθυνο, τότε τι νόημα έχει ο όρος "η μεταφορά του θανατηφόρου φορτίου"; Πρόκειται για συνήθη βιομηχανικά απόβλητα. Γιατί είναι θανατηφόρο το φορτίο; Και σας ερωτώ: Τι προτείνετε εσείς; Ποια είναι η δική σας η πρόταση; Αυτό είναι το ερώτημα.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΣΙΩΝΗΣ (Ε' Αντιπρόεδρος της Βουλής): Εάν μπορούσα να σας
απαντήσω, θα σας έλεγα.
ΗΛΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και

Δημοσίων 'Εργων): Κατά τα άλλα, η διαδικασία είναι απολύτως νόμιμη και έχει ολοκληρωθεί.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΣΙΩΝΗΣ (Ε' Αντιπρόεδρος της Βουλής): Κύριε Υπουργέ, πρέπει να συνεννοηθείτε με την Κυβέρνηση...
ΗΛΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων): Σας ερωτώ, λοιπόν, ποιο είναι το νόημα της έκφρασης "φορτία του θανάτου", γιατί αυτά είναι που δημιουργούν το κλίμα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
ολοκληρώθηκε η συζήτηση των επικαίρων ερωτήσεων.
Πριν εισέλθουμε στην ημερήσια διάταξη της νομοθετικής εργασίας, θα διακόψουμε για λίγο.
( Δ Ι Α Κ Ο Π Η )
(ΜΕΤΑ ΤΗ ΔΙΑΚΟΠΗ)
(Στο σημείο αυτό την Προεδρική 'Εδρα καταλαμβάνει ο Πρόεδρος της
Βουλής κ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, επαναλαμβάνεται η διακοπείσα συνεδρίαση.

Εισερχόμαστε στην ημερήσια διάταξη της
ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Συνέχιση της συζήτησης επί των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης: "Είσοδος και παραμονή αλλοδαπών στην Ελληνική Επικράτεια. Κτήση της

ελληνικής ιθαγένειας με πολιτογράφηση".
'Εχει ήδη κηρυχθεί περαιωμένη η συζήτηση επί της ενότητας των άρθρων 1 έως 24 και έχει υποβληθεί αίτηση ονομαστικής ψηφοφορίας από Βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας.
Θα διεξαχθεί, λοιπόν, ονομαστική ψηφοφορία επί της ενότητας των
άρθρων 1 έως 24.
Οι αποδεχόμενοι τα άρθρα λέγουν "ΝΑΙ".
Οι μη αποδεχόμενοι τα άρθρα λέγουν "ΟΧΙ".
Οι αρνούμενοι ψήφο λέγουν "ΠΑΡΩΝ".
Καλούνται επί του καταλόγου: Ο κ. Χρήστος Θεοδώρου από το ΠΑΣΟΚ και ο κ. Χρήστος Ζώης από τη Νέα Δημοκρατία.
Παρακαλώ να αρχίσει η ανάγνωση του καταλόγου.

(ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ)
(Κατά τη διάρκεισ της ψηφοφορίας την Προεδρική 'Εδρα καταλαμβάνει ο Α' Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΕΙΤΟΝΑΣ)
(ΜΕΤΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ) ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Υπάρχει κάποιος κύριος
συνάδελφος, ο οποίος δεν άκουσε το όνομά του; Κανείς.
Κηρύσσεται περαιωμένη η ψηφοφορία και παρακαλώ τους κύριους ψηφολέκτες να προβούν στην καταμέτρηση των ψήφων και την εξαγωγή του αποτελέσματος.
(ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΗ)
(ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΗ)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Κύριοι συνάδελφοι, έχω την τιμή να ανακοινώσω το αποτέλεσμα της διεξαχθείσης ονομαστικής ψηφοφορίας.
Ψήφισαν συνολικά 257 Βουλευτές.
Υπέρ της ενότητας των άρθρων 1 έως και 24, δηλαδή "ΝΑΙ" ψήφισαν 140
Βουλευτές.
Κατά της ενότητας των άρθρων 1 έως και 24, δηλαδή "ΟΧΙ" ψήφισαν 117 Βουλευτές, σύμφωνα με το παρακάτω πρωτόκολλο ονομαστικής ψηφοφορίας:
"Oνομαστική ψηφοφορία στα άρθρα 1 έως και 24
(Το παραπάνω πρωτόκολλο υπάρχει στο Τεύχος των Πρακτικών της Βουλής) ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Συνεπώς το άρθρο 1 έγινε δεκτό ως
έχει.
Το άρθρο 2 έγινε δεκτό ως έχει.
Το άρθρο 3 έγινε δεκτό όπως τροποποιήθηκε από τον κύριο Υπουργό.
Το άρθρο 4 έγινε δεκτό ως έχει.
Το άρθρο 5 έγινε δεκτό όπως τροποποιήθηκε από τον κύριο Υπουργό.

Το άρθρο 6 έγινε δεκτό όπως τροποποιήθηκε από τον κύριο Υπουργό.
Το άρθρο 7 έγινε δεκτό όπως τροποποιήθηκε από τον κύριο Υπουργό. Το άρθρο 8 έγινε δεκτό ως έχει.
Το άρθρο 9 έγινε δεκτό όπως τροποποιήθηκε από τον κύριο Υπουργό. Το άρθρο 10 έγινε δεκτό όπως τροποποιήθηκε από τον κύριο Υπουργό. Το άρθρο 11 έγινε δεκτό όπως τροποποιήθηκε από τον κύριο Υπουργό. Το άρθρο 12 έγινε δεκτό ως έχει.

Το άρθρο 13 έγινε δεκτό ως έχει. Το άρθρο 14 έγινε δεκτό ως έχει. To άρθρο 15 έγινε δεκτό ως έχει. To άρθρο 16 έγινε δεκτό ως έχει. To άρθρο 17 έγινε δεκτό ως έχει.
To άρθρο 18 έγινε δεκτό όπως τροποποιήθηκε από τον κύριο Υπουργό. To άρθρο 19 έγινε δεκτό όπως τροποποιήθηκε από τον κύριο Υπουργό. To άρθρο 20 έγινε δεκτό όπως τροποποιήθηκε από τον κύριο Υπουργό. To άρθρο 21 έγινε δεκτό όπως τροποποιήθηκε από τον κύριο Υπουργό. To άρθρο 22 έγινε δεκτό όπως τροποποιήθηκε από τον κύριο Υπουργό. Το άρθρο 23 έγινε δεκτό ως έχει.
Το άρθρο 24 έγινε δεκτό όπως τροποποιήθηκε από τον κύριο Υπουργό. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
εισερχόμαστε στην
ΕΙΔΙΚΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΤΑΞΗ
Αποφάσεις Βουλής: Συνέχιση της συζήτησης επί των αναθεωρητέων διατάξεων του Συντάγματος, σύμφωνα με τα άρθρα 110 του Συντάγματος και 119 του Κανονισμού της Βουλής άρθρα 66, 68, 70, 72, 74, 76, 79 και 80 παράγραφος 1.
ΒΥΡΩΝ ΠΟΛΥΔΩΡΑΣ: Επί πόσο χρόνο;
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Μέχρι να ολοκληρώσουμε τη

συζήτηση.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχω την τιμή να ανακοινώσω στο Σώμα ότι τη συνεδρίασή μας παρακολουθούν από τα δυτικά θεωρεία, αφού προηγουμένως ξεναγήθηκαν στην έκθεση της αίθουσας "ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ"
"Θράκη 2000: 80 χρόνια από την ενσωμάτωση στην Ελλάδα", πενήντα εννέα μαθητές και μαθήτριες και πέντε συνοδοί καθηγητές από το 1ο Γυμνάσιο Παιανίας.
Η Βουλή τους καλωσορίζει.
(Χειροκροτήματα από όλες τις πτέρυγες)
Ο Υπουργός Πολιτισμού, κ. Βενιζέλος, έχει το λόγο.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Κύριε Πρόεδρε, δεν είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω συνεχώς τις δύο χθεσινές συνεδριάσεις όντας εδώ με τη φυσική μου παρουσία, αλλά είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω ένα πολύ μεγάλο μέρος της συζήτησης από την τηλεόραση και φυσικά στη συνέχεια να μελετήσω τις αγορεύσεις των κυρίων συναδέλφων από τα Πρακτικά.
Θα μου επιτρέψετε να πω ότι η χθεσινή συζήτηση ήταν ιδιαίτερα σημαντική, γιατί έθεσε επί τάπητος το μείζον ζήτημα του ρόλου του
Κοινοβουλίου σε μια σύγχρονη μεταβιομηχανική αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Και χαίρομαι γιατί όλες και όλοι οι συνάδελφοι που μίλησαν, έθεσαν τον
δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων, διεκδικώντας ένα νέο ρόλο για το
Βουλευτή, διεκδικώντας να ξανακαλύψουν το ρόλο και τη θεσμική φύση του Κοινοβουλίου.
(Στο σημείο αυτό την Προεδρική 'Εδρα καταλαμβάνει ο Πρόεδρος της
Βουλής κ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ)
'Ομως, θα μου επιτρέψετε επίσης να πω ότι η χθεσινή συζήτηση
πρώτον, ήταν μια συζήτηση άνιση, γιατί λογικώ τω τρόπω ζήτησαν να λάβουν
το λόγο κυρίως οι αντιλέγοντες προς την πρόταση της Επιτροπής Αναθεώρησης
του Συντάγματος συνάδελφοι. Δεν εκπροσωπήθηκαν οι πολλοί συνάδελφοι που
έχουν δηλώσει με διάφορους τρόπους και στις δικές μας εσωκομματικές

διαδικασίες τη συμφωνία τους με την πρόταση αναθεώρησης, όπως έχει διαμορφωθεί από την επιτροπή.
Δεύτερον, η συζήτηση ήταν άδικη για την αναθεώρηση του Συντάγματος και για τις καινοτομίες που εισάγονται με αυτή, μάλιστα θα έλεγα ότι σε πάρα πολλά σημεία υπήρξε μια σκιαμαχία, διεκδικήθηκε να ανοιχτούν
ή να παραβιαστούν ανοιχτές θύρες. Διότι πολλές από τις προτάσεις που διατυπώθηκαν από του Βήματος της Βουλής είναι προτάσεις ενσωματωμένες στο κείμενο της Επιτροπής Αναθεώρησης ή πάντως ενσωματωμένες στα όσα είπα κι εγώ και ο εισηγητής της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης στις αρχικές μας αγορεύσεις για την ενότητα αυτή.
Φοβούμαι, λοιπόν, ότι το βασικό ζήτημα της σχέσης ανάμεσα στην επιτροπή και την Ολομέλεια κατά την άσκηση του νομοθετικού έργου της Βουλής εμφανίστηκε με έναν τρόπο οξύ, ενώ ουσιαστικά πρόκειται για μια πάρα πολύ μεγάλη παρεξήγηση. Θέλω να εξηγήσω τι εννοώ.
Πριν όμως εξηγήσω το σημείο αυτό, θα μου επιτρέψετε να απαριθμήσω τις μεγάλες καινοτομίες που περιέχει αυτή η ενότητα των άρθρων οι οποίες αναβαθμίζουν το ρόλο της Βουλής και το ρόλο του Βουλευτή.
Θα πρέπει και η Βουλή και η κοινή γνώμη διά της Βουλής να πληροφορηθεί ποιες είναι αυτές οι καινοτομίες επί των οποίων υπάρχει πλήρης συμφωνία των πτερύγων και των Βουλευτών.
Πρώτη καινοτομία: Ενισχύονται εντυπωσιακά οι δυνατότητες των
κοινοβουλευτικών επιτροπών ως προς την άσκηση κοινοβουλευτικού ελέγχου με τη χρήση υφισταμένων μέσων, αλλά και με τη δυνατότητα του Κανονισμού να συγκροτήσει και να θέσει σε εφαρμογή νέα μέσα διεισδυτικού και αποτελεσματικού κοινοβουλευτικού ελέγχου στο επίπεδο των επιτροπών με ακροάσεις, με ερωτήσεις, με άμεσες και απροειδοποίητες ερωτήσεις, με επερωτήσεις στο επίπεδο των επιτροπών, με εκθέσεις, με αναφορές, με πορίσματα.
Δεύτερη μεγάλη καινοτομία είναι η επέκταση της δυνατότητας άσκησης
κοινοβουλευτικού ελέγχου και κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του Τμήματος Διακοπής των Εργασιών της Βουλής. Ο Κανονισμός θα προβλέψει μορφές άσκησης κοινοβουλευτικού ελέγχου κατά τη διάρκεια της λειτουργίας των τμημάτων του άρθρου 71. Είναι πολύ σημαντική καινοτομία, που αναβαθμίζει τον ελεγκτικό ρόλο και της Βουλής και των Βουλευτών.

Τρίτη σημαντική καινοτομία: Διασφαλίζεται το δικαίωμα συμμετοχής, το δικαίωμα λόγου και το δικαίωμα νομοθετικής πρωτοβουλίας σε όλους τους
Βουλευτές για όλες τις συνθέσεις του Τμήματος Διακοπής των Εργασιών της Βουλής και για όλες τις Διαρκείς Κοινοβουλευτικές Επιτροπές. Τώρα αυτό δεν υπάρχει. Τώρα διασφαλίζεται εκ του Συντάγματος το δικαίωμα λόγου επί της αρχής για όλους χωρίς προϋποθέσεις, το δικαίωμα υποβολής προτάσεων νόμων ή προσθηκών ή τροπολογιών και το δικαίωμα λήψης του λόγου και για την υποστήριξη προτάσεων νόμων, προσθηκών ή τροπολογιών. Αυτό πιστεύω ότι διασφαλίζει ακόμη περισσότερο το δικαίωμα πολιτικής συμμετοχής του Βουλευτή στις λειτουργίες της Βουλής -και των επιτροπών και του
τμήματος- με την έννοια του forum.
Τέταρτη καινοτομία: Αυξάνεται το ειδικό πολιτικό βάρος κάθε Βουλευτή μέσα από τις επιτροπές, γιατί όταν αναβαθμίζεται ο ρόλος των επιτροπών, αναβαθμίζεται αναλογικά και ο ρόλος κάθε μέλους της επιτροπής, το οποίο μέσα από την ενεργό συμμετοχή του βλέπει τις απόψεις του να αναπτύσσονται, να κατατίθενται, να υιοθετούνται ή έστω να προβάλονται.
Πέμπτη μεγάλη καινοτομία: Ενισχύεται σημαντικά ο ρόλος της Βουλής σε
σχέση με την επεξεργασία και τη διαμόρφωση του προϋπολογισμού του κράτους. Η νέα ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία προσχέδιο του προϋπολογισμού κατατίθεται την πρώτη Δευτέρα του Οκτωβρίου και εξετάζεται από την αρμόδια Διαρκή Επιτροπή, έτσι ώστε οι παρατηρήσεις της επιτροπής να λαμβάνονται υπόψη από το Υπουργείο Οικονομικών κατά την κατάρτιση του τελικού σχεδίου του προϋπολογισμού, είναι μια ρύθμιση πολύ σημαντική. Επιτέλους μπορεί να γίνει συζήτηση για τα κονδύλια του προϋπολογισμού, για τους μεγάλους κωδικούς του προϋπολογισμού και για τις πολιτικές επιλογές που ενσωματώνει ο προϋπολογισμός.
Εδώ θα κάνουμε ακόμη μια διευκρίνιση. Το τελικό σχέδιο θα υποβάλεται σαράντα ημέρες νωρίτερα και όχι ένα μήνα, ώστε να είναι ακόμη μεγαλύτερο το περιθώριο της δεύτερης ανάγνωσης στην Ολομέλεια. Τα ίδια αναλογικά ισχύουν και ως προς τον ισολογισμό και τον απολογισμό του κράτους, που συνοδεύεται από την έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Θα δεχθώ την παρατήρηση του κ. Μάνου και άλλων συναδέλφων να μην
προβλέπεται εκ του Συντάγματος η αντίστοιχη έκθεση του Υπουργού Οικονομικών, την οποία όμως την προβλέπει ούτως ή άλλως ο Κανονισμός και η πρακτική και δεν χρειάζεται να το πούμε και στο Σύνταγμα. 'Ετσι θα γίνεται και μια αυτοτελής σοβαρή συζήτηση στην επιτροπή και στην Ολομέλεια για τον ισολογισμό και τον απολογισμό του κράτους.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Πολύ σωστά.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): 'Εκτη πολύ σημαντική καινοτομία: Ενισχύεται η διαφάνεια και η ωριμότητα της κοινοβουλευτικής διαδικασίας με όλες τις διατάξεις που έχουμε θέσει για τις προθεσμίες που πρέπει να μεσολαβούν μεταξύ κατάθεσης και συζήτησης είτε ενός νομοσχεδίου ή μιας πρότασης νόμου είτε τροπολογιών και προσθηκών.
'Ολα αυτά βεβαίως θα τελούν υπό τον έλεγχο της Βουλής, γιατί, όπως ορθά παρατήρησε ο κύριος Πρόεδρος της Βουλής, αν ο ίδιος ως μονοπρόσωπο όργανο διατηρήσει την τελική αποφασιστική αρμοδιότητα, μπορεί να εμφανιστεί το παράδοξο φαινόμενο για λόγους πρακτικής ανάγκης τα κόμματα να συμφωνούν στην ψήφιση μιας διάταξης και ο Πρόεδρος να περιέρχεται σε πολύ δύσκολη θέση γιατί αυτός πρέπει ουσιαστικά να παρερμηνεύσει ή να παραβιάσει εκ πλαγίου το Σύνταγμα. 'Αρα πρέπει τελικός κριτής της τήρησης των συνταγματικών διατάξεων να είναι η ίδια η Βουλή στο θέμα αυτό.
Επ' αυτού θα μου επιτρέψετε να κάνω μια παρατήρηση. Το τριήμερο που
τώρα επιβάλλουμε ως προθεσμία για τις υπουργικές τροπολογίες και προσθήκες πρέπει να αφορά γενικά στις τροπολογίες και στις προσθήκες και τις βουλευτικές, αλλιώς θα υπήρχε ο κίνδυνος καταστρατήγησης, διότι οι υπουργικές τροπολογίες θα μπορούσαν να εισαχθούν ως βουλευτικές απρόθεσμες.
Εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα συστηματικής ερμηνείας, διότι αυτό το εδάφιο που εντάσσουμε στην παράγραφο 5 του άρθρου 74, φαινομενικά είναι αντινομικό με την παράγραφο 3 του ίδιου άρθρου, που προβλέπει ότι οι βουλευτικές τροπολογίες κατατίθενται μέχρι την προτεραία της έναρξης της συζήτησης στην Ολομέλεια.
Θέλω να διευκρινίσω ότι σύμφωνα με την εκδοχή, που εγώ τουλάχιστον δέχομαι και ο κ. Βαρβιτσιώτης μου είπε ότι συμφωνεί με αυτήν την εκδοχή, η διάταξη της παραγράφου 3, που μιλάει για υποχρέωση κατάθεσης μέχρι την
προτεραία της συζήτησης, διακανονίζει τις σχέσεις Βουλευτών και Κυβέρνησης. Γιατί η αποδοχή της εκπρόθεσμης τροπολογίας εξαρτάται από το τι δηλώνει τελικά ο Υπουργός, ενώ η νέα ρύθμιση του σχετικού εδαφίου, που θέτουμε στην παράγραφο 5, αφορά τη σχέση όλων εκείνων που έχουν νομοθετική πρωτοβουλία, είτε των Υπουργών είτε των Βουλευτών, με την
ίδια τη Βουλή και την κοινοβουλευτική διαδικασία. Κι αυτό που λέω τώρα, θεωρώ ότι είναι μία δήλωση ερμηνείας των σχετικών διατάξεων, αιρομένης της φαινομενικής αντινομίας τους, η οποία καταχωρίζεται στα Πρακτικά.
Πιστεύω, λοιπόν, ότι αυτές οι έξι καινοτομίες είναι πάρα πολύ
σημαντικές. Είναι μία ουσιαστική αναβάθμιση του ρόλου της Βουλής και των Βουλευτών και όλα όσα περιέχονται στο Σύνταγμα είναι εγγυήσεις κυρίως για την αντιπολίτευση. Διότι κάλλιστα θα μπορούσαμε να θεσπίσουμε μία γενική
διάταξη, ότι η Βουλή ασκεί τις αρμοδιότητές της όπως ορίζει ο Κανονισμός. Αλλά στην περίπτωση αυτή θα ήταν μειωμένες οι εγγυήσεις υπέρ της αντιπολίτευσης, γιατί ο Κανονισμός ψηφίζεται, αλλά και τροποποιείται με

την κοινή διαδικασία και την κοινή πλειοψηφία.
'Ερχομαι τώρα στη μεγάλη παρεξήγηση. 'Εγινε πολύς λόγος χθες για το
πώς διαρρυθμίζονται οι σχέσεις μεταξύ επιτροπών και Ολομέλειας στην άσκηση του νομοθετικού έργου. Επαναλαμβάνω ότι σύμφωνα με την πρόταση αναθεώρησης, ο Κανονισμός μπορεί να προβλέψει ότι ορισμένες κατηγορίες σχεδίων ή προτάσεων νόμων θα μπορούν να συζητούνται και να ψηφίζονται

στις Διαρκείς Επιτροπές. Ο ίδιος μάλιστα ο Κανονισμός θα προσδιορίζει ανάλογα με τις ανάγκες τον αριθμό των επιτροπών. Αφαιρείται από το κείμενο η αναφορά σε έξι επιτροπές. Αφαιρούνται επίσης από το κείμενο όλα αυτά που αφορούσαν τη λειτουργία και τις αρμοδιότητες των επιτροπών, που λειτουργούν στους κόλπους του Τμήματος Διακοπής Εργασιών της Βουλής, γιατί η εναλλαγή των συνθέσεων δεν επιτρέπει να γίνει αυτό. Πολύ συχνά η επεξεργασία αρχίζει σε μία σύνθεση και ολοκληρώνεται σε άλλη μέσα στο καλοκαίρι. Αφαιρέθηκε η πρόβλεψη ότι αυτό επεκτείνεται και στις επιτροπές του Τμήματος. Μένει στις επιτροπές κατά τη διάρκεια της συνόδου.
'Αρα, λοιπόν, ο Κανονισμός θα είναι αυτός που θα προσδιορίζει τις κατηγορίες νομοσχεδίων και προτάσεων νόμων, για τις οποίες μπορεί να ακολουθηθεί η, ας το πούμε, συμβατικά "μικρή" νομοθετική διαδικασία. Για τα σοβαρά ή θα έλεγα, για τα περισσότερα νομοσχέδια η διαδικασία θα είναι αυτή που ξέρουμε, επεξεργασία στην επιτροπή, συζήτηση επί της αρχής, κατ' άρθρο και στο σύνολο στην Ολομέλεια.
Αλλά δεν πρέπει να κάνουμε και έναν πολιτικό διαχωρισμό της ύλης που συζητάμε; Δεν πρέπει να αποφεύγουμε την ισοπέδωση των συζητήσεων στην Ολομέλεια; Δεν είναι δυνατόν η Ολομέλεια να συζητάει τα πάντα με τον ίδιο τρόπο, από τα σοβαρά εθνικά θέματα μέχρι το μικρότερο λεπτομερειακό τεχνικό ή τοπικό ζήτημα.
'Αρα, η σκέψη ήταν ότι ψηφίζεται το νομοσχέδιο στην επιτροπή και στη συνέχεια ούτως ή άλλως εισάγεται για μία ενιαία πολιτική συζήτηση στην Ολομέλεια, μια που κάθε κόμμα έχει ούτως ή άλλως -και το μικρότερο κόμματη δυνατότητα να φέρει το ζήτημα στην Ολομέλεια. Η παρεξήγηση δημιουργήθηκε, γιατί δίπλα στο δικαίωμα των κομμάτων να κάνουν αυτό το πράγμα, είχαμε προσθέσει και την πρόβλεψη ότι και πενήντα Βουλευτές -είχε πει η επιτροπή- μπορούν να προτείνουν το ίδιο. Είχα πει από χθες ότι το πενήντα είναι υπερβολικό και είναι και συμβατικό. Μπορούμε να πούμε τριάντα, είκοσι, δέκα, πέντε. Σας θυμίζω ότι για να λάβει το λόγο ένας Βουλευτής επί του Κανονισμού, θέλει και μια υπογραφή συναδέλφου του, για να υπάρχει ένας στοιχειώδης έλεγχος, να το πούμε έτσι, σοβαρότητας του αιτήματος. Αλλά η αλήθεια είναι ότι αφ' ης στιγμής κάθε κόμμα της ελάσσονος Αντιπολίτευσης μπορεί να φέρει το ζήτημα στην Ολομέλεια, δεν θα υπάρχει νομοσχέδιο που να μην έρχεται στην Ολομέλεια για μία συζήτηση, έστω συνοπτική όπου χρειάζεται ή και πιο πανηγυρική όπου χρειάζεται. 'Αρα, περί όνου σκιάς γίνεται, θα μου επιτρέψετε να πω, η συζήτηση, γιατί είναι σαν να θέλουν τα μεγάλα κόμματα να περιορίσουν την πρωτοβουλία των Βουλευτών τους.
Είχαμε καταλήξει χθες το βράδυ στη σκέψη ότι θα μπορούσαν οι
Βουλευτές να είναι δέκα όσο και το όριο για τη δημιουργία κοινοβουλευτικής ομάδος. Θεωρώ ότι και αυτό είναι περιττό. Θα μπορούσαμε
να καταλήξουμε στην άποψη, αφού ούτως ή άλλως η αντιπολίτευση θα φέρνει που θα φέρνει το νομοσχέδιο και για να μη δημιουργούμε την ψευδή εντύπωση ότι οι Βουλευτές των μεγάλων κομμάτων δυσπιστούν για τα κόμματά τους και τα μεγάλα κόμματα δυσπιστούν σε σχέση με τους Βουλευτές του, ότι ούτως ή άλλως κάθε νομοσχέδιο που ψηφίζεται στην επιτροπή έρχεται για μία ενιαία συζήτηση, όπως ορίζει ο Κανονισμός, στην Ολομέλεια. Και μάλιστα σας θυμίζω ότι με το άρθρο 108 του Κανονισμού, εάν ένα νομοσχέδιο έχει ψηφιστεί με πλειοψηφία μεγαλύτερη των 4/5 στην επιτροπή η συζήτηση είναι μία συζήτηση τελείως συνοπτική.
'Αρα δεν μπόρεσα πραγματικά χθες να καταλάβω τους λόγους της
οξύτητας. Αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχει ένα πρόβλημα σχέσεων κομμάτων και Βουλευτών. 'Οχι ένα πραγματικό πρόβλημα, αλλά ένα θεωρητικό, θεσμικό και ιδεολογικό ζήτημα. Πιστεύω, λοιπόν, ότι οι διατάξεις περί Βουλής που πρέπει να ψηφίζονται με ευρυτάτη πλειοψηφία και να έχουν μία θεσμική προπτική δεν είναι ο κατάλληλος τόπος για να λύσουμε το θέμα αυτό το οποίο θέμα πρέπει να το λύνει η πρακτική και όχι το Σύνταγμα, ούτε καν ο Κανονισμός της Βουλής.
Υπό την έννοια, λοιπόν, αυτή έχω διαμορφώσει τις τελικές διατυπώσεις των διατάξεων αυτών, όπως τις έχω ήδη δώσει στους κυρίους εισηγητές των κομμάτων και θα τις έχετε και εσείς με δύο διευκρινίσεις που κάνω τώρα επί του κειμένου γιατί αυτά προέκυψαν από τις τελευταίες συζητήσεις.
Στο άρθρο 74 παρ.5 οι προσθήκες ή τροπολογίες όχι μόνο των Υπουργών, αλλά γενικά οι προσθήκες ή τροπολογίες συζητούνται μόνο εάν έχουν υποβληθεί τρεις τουλάχιστον ημέρες πριν την έναρξη της συζήτησης στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή ή την Ολομέλεια με την ερμηνευτική δήλωση και διευκρίνιση που έκανα προηγουμένως σε σχέση με την παράγραφο 3 του ίδιου άρθρου.
Επίσης από το άρθρο 79 παρ. 7 για τον απολογισμό και τον ισολογισμό διαγράφεται η εκ του Συντάγματος υποχρέωση, η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου να συνοδεύεται από την έκθεση του Υπουργού Οικονομικών, αλλά αυτή η έκθεση ούτως ή άλλως προβλέπεται και στην πρακτική που ακολουθείται χρόνια τώρα και στον Κανονισμό.
Πιστεύω ότι έχουμε καταλήξει σε ένα κείμενο το οποίο είναι ευρύτατα
αποδεκτό.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Το κείμενο δεν το ξέρουμε, κύριε Υπουργέ. ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Θα το μοιράσουμε, κύριε
συνάδελφε. Ούτως ή άλλως δεν ψηφίζουμε τώρα. Μέχρι την τελευταία στιγμή αποδεχόμουν ορισμένες παρατηρήσεις άλλων εισηγητών και τις ενσωμάτωνα στο κείμενο το δικό μου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Κάθε νομοσχέδιο έρχεται στην
Ολομέλεια.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Το έχω βάλει αυτό μέσα. Διαβάζω, λοιπόν, αυτήν την κρίσιμη, τη διαβάζω, όπως τώρα μου
υπέδειξε ο κύριος Πρόεδρος: "Νομοσχέδιο ή πρόταση νόμου που συζητήθηκε και ψηφίστηκε στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή εισάγεται στην Ολομέλεια σε μία συνεδρίαση, όπως ορίζει ο Κανονισμός της Βουλής, και συζητείται και ψηφίζεται ενιαία επί της αρχής, επί των άρθρων και στο σύνολο. Νομοσχέδιο ή πρόταση νόμου που έγινε δεκτή στην επιτροπή με πλειοψηφία τουλάχιστον 4/5 συζητείται και ψηφίζεται στην Ολομέλεια όπως ορίζει ο Κανονισμός".
Θα μου επιτρέψετε να καταθέσω στα Πρακτικά τις τελικές διατυπώσεις
ώστε να βγουν και φωτοτυπίες.
(Στο σημείο αυτό, ο Υπουργός Πολιτισμού κ. Ευάγγελος Βενιζέλος
καταθέτει στα Πρακτικά τις προαναφερθείσες διατυπώσεις οι οποίες έχουν ως εξής:
ΙΣΧΥΟΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑ
'Αρθρo 66
3. H Boυλή και oι κoινoβoυλευτικές επιτρoπές μπoρoύν να ζητήσoυν

την παρoυσία τoυ Yπoυργoύ ή τoυ Yφυπoυργoύ πoυ είναι αρμόδιoς για τα θέματα πoυ συζητoύν. Oι κoινoβoυλευτικές επιτρoπές έχoυν δικαίωμα να καλoύν διαμέσoυ τoυ αρμόδιoυ Yπoυργoύ oπoιoνδήπoτε δημόσιo λειτoυργό θεωρoύν χρήσιμo για τo έργo τoυς.
ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
'Αρθρο 66 παρ. 3
(με ευρεία πλειοψηφία)
[Η παράγραφος 3 του άρθρου 66 αντικαθίσταται ως εξής:]
"3. Η Βουλή και οι Κοινοβουλευτικές Επιτροπές μπορούν να ζητήσουν
την παρουσία του Υπουργού ή του Υφυπουργού που είναι αρμόδιος για τα θέματα που συζητούν.
Οι Κοινοβουλευτικές Επιτροπές έχουν δικαίωμα να καλούν οποιοδήποτε πρόσωπο θεωρούν χρήσιμο για το έργο τους. Οι Κοινοβουλευτικές Επιτροπές συνεδριάζουν δημόσια στην καθορισμένη προς τούτο αίθουσα, μπορούν όμως να διασκεφθούν σε μυστική συνεδρίαση, ύστερα από αίτηση της κυβέρνησης ή πέντε βουλευτών, αν το αποφασίσει η πλειοψηφία σε μυστική συνεδρίαση. Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή αποφασίζει κατόπιν, αν πρέπει να επαναδιεξαχθεί η συζήτηση για το ίδιο θέμα σε δημόσια συνεδρίαση."
ΤΕΛΙΚΗ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΣΤΗΝ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ
'Αρθρο 66 παρ. 3
(με ευρεία πλειοψηφία)
[Η παράγραφος 3 του άρθρου 66 αντικαθίσταται ως εξής:]
"3. Η Βουλή και οι Κοινοβουλευτικές Επιτροπές μπορούν να ζητήσουν την παρουσία του Υπουργού ή του Υφυπουργού που είναι αρμόδιος για τα θέματα που συζητούν.
Οι Κοινοβουλευτικές Επιτροπές μπορούν να καλούν οποιοδήποτε
πρόσωπο θεωρούν χρήσιμο για το έργο τους, ενημερώνοντας και τον αρμόδιο Υπουργό. Οι Κοινοβουλευτικές Επιτροπές συνεδριάζουν δημόσια όπως ορίζεται στον Κανονισμό της Βουλής, μπορούν όμως να διασκεφθούν σε μυστική συνεδρίαση, ύστερα από αίτηση της κυβέρνησης ή πέντε βουλευτών, αν το αποφασίσει η πλειοψηφία σε μυστική συνεδρίαση. Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή αποφασίζει κατόπιν, αν πρέπει να επαναδιεξαχθεί η συζήτηση για το ίδιο θέμα σε δημόσια συνεδρίαση."
'Αρθρo 68
1. H Boυλή στην αρχή κάθε τακτικής συνόδoυ συνιστά από τα μέλη
της κoινoβoυλευτικές επιτρoπές για να εξετάζoυν και να επεξεργάζoνται τα νoμoσχέδια και τις πρoτάσεις νόμων πoυ υπoβάλλoνται και υπάγoνται στην αρμoδιότητα της Oλoμέλειας και των Tμημάτων της.
'Αρθρο 68 παρ.1
(με ευρεία πλειοψηφία)
[Η παράγραφος 1 του άρθρου 68 αντικαθίσταται ως εξής:]
"1.Η Βουλή στις αρχές κάθε τακτικής συνόδου συνιστά από τα μέλη
της Κοινοβουλευτικές Επιτροπές για να εξετάζουν και να επεξεργάζονται τα νομοσχέδια και τις προτάσεις νόμων που υποβάλλονται. Οι Κοινοβουλευτικές Επιτροπές μπορούν να ψηφίζουν νομοσχέδια και προτάσεις νόμων κατά τα προβλεπόμενα στα άρθρα 70, 72 και 76, όπως ορίζει ειδικότερα ο Κανονισμός της Βουλής. Τα προηγούμενα εδάφια ισχύουν και ως προς τις Κοινοβουλευτικές Επιτροπές που συνιστώνται κατά τη διάρκεια της διακοπής των εργασιών της Βουλής, οπότε και συγκροτείται και λειτουργεί το προβλεπόμενο στο άρθρο 71 Τμήμα, όπως ορίζει ο Κανονισμός της Βουλής."
'Αρθρο 68 παρ.1
(με ευρεία πλειοψηφία)
[Η παράγραφος 1 του άρθρου 68 αντικαθίσταται ως εξής:]
"1.Η Βουλή στις αρχές κάθε τακτικής συνόδου συνιστά από τα μέλη
της Κοινοβουλευτικές Επιτροπές για να εξετάζουν και να επεξεργάζονται τα νομοσχέδια και τις προτάσεις νόμων που υποβάλλονται.
'Αρθρo 70
2. O Kανoνισμός της Boυλής πρoβλέπει ότι τo νoμoθετικό έργo πoυ καθoρίζεται από αυτόν ασκείται και σε Tμήματα, όχι περισσότερα από δύo, με τoυς περιoρισμoύς τoυ άρθρoυ 72. H σύσταση και λειτoυργία των Tμημάτων απoφασίζεται κάθε φoρά από τη Boυλή στην αρχή κάθε συνόδoυ, με την απόλυτη πλειoψηφία τoυ όλoυ αριθμoύ των βoυλευτών.
3. Mε τoν Kανoνισμό της Boυλής oρίζεται επίσης η κατανoμή της
αρμoδιότητας μεταξύ των Tμημάτων κατά υπoυργεία.
4. Aν δεν oρίζεται διαφoρετικά, oι διατάξεις τoυ Συντάγματoς πoυ αφoρoύν τη Boυλή ισχύoυν για τη λειτoυργία της τόσo σε Oλoμέλεια όσo και σε Tμήματα.
5. Για να λάβoυν απόφαση τα Tμήματα, απαιτείται πλειoψηφία πoυ
δεν μπoρεί να είναι μικρότερη από τα δύo πέμπτα τoυ αριθμoύ των βoυλευτών των Tμημάτων.
6. O κoινoβoυλευτικός έλεγχoς ασκείται από τη Boυλή σε Oλoμέλεια, δύo τoυλάχιστoν φoρές την εβδoμάδα, όπως oρίζει o Kανoνισμός της Boυλής.

'Αρθρο 70 παρ. 2,3,4,5 και 6 (με ευρεία πλειοψηφία)
[Οι παράγραφοι 2,3,4,5 και 6 του άρθρου 70 αντικαθίστανται ως
εξής :]
"2. Ο Κανονισμός της Βουλής προβλέπει ότι το νομοθετικό έργο που καθορίζεται από αυτόν ασκείται και από τις Διαρκείς Κοινοβουλευτικές Επιτροπές που δεν μπορεί να είναι περισσότερες από έξι, κατά τη διάρκεια της συνόδου και περισσότερες από τρεις, όταν συγκροτείται και λειτουργεί το κατά το άρθρο 71 Τμήμα.
Ο Κανονισμός της Βουλής προβλέπει τον τρόπο με τον οποίο η Βουλή ενημερώνεται από την Κυβέρνηση για τα ζητήματα που αποτελούν αντικείμενο κανονιστικής ρύθμισης στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης και συζητεί επ' αυτών.
3. Με τον Κανονισμό της Βουλής ορίζεται επίσης η κατανομή της αρμοδιότητας μεταξύ των Διαρκών Κοινοβουλευτικών Επιτροπών κατά Υπουργεία.
4. Αν δεν ορίζεται διαφορετικά, οι διατάξεις του Συντάγματος που αφορούν τη Βουλή ισχύουν για τη λειτουργία της σε Ολομέλεια και ως Τμήμα κατά το άρθρο 71, καθώς και για τη λειτουργία των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών.
[Η παράγραφος 5 καταργείται και η παράγραφος 6 αναριθμείται σε
5:]
"5. Ο κοινοβουλευτικός έλεγχος ασκείται από τη Βουλή σε Ολομέλεια, δύο τουλάχιστον φορές την εβδομάδα και από τις Κοινοβουλευτικές Επιτροπές που συγκροτούνται και λειτουργούν κατά τη διάρκεια κάθε τακτικής συνόδου, όπως ορίζει ο Κανονισμός της Βουλής."
'Αρθρο 70 παρ. 2,3,4,5 και 6
(με ευρεία πλειοψηφία)
[Οι παράγραφοι 2,3,4,5 και 6 του άρθρου 70 αντικαθίστανται ως
εξής :]
"2. Ο Κανονισμός της Βουλής προβλέπει ότι το νομοθετικό έργο που καθορίζεται από αυτόν μπορεί να ασκείται και από τις Διαρκείς Κοινοβουλευτικές Επιτροπές που συγκροτούνται κατά τη διάρκεια της συνόδου, όπως ορίζει ο Κανονισμός και με τους περιορισμούς του άρθρου 72.
3. Με τον Κανονισμό της Βουλής ορίζεται επίσης η κατανομή της αρμοδιότητας μεταξύ των Διαρκών Κοινοβουλευτικών Επιτροπών κατά Υπουργεία.
4. Αν δεν ορίζεται διαφορετικά, οι διατάξεις του Συντάγματος που αφορούν τη Βουλή ισχύουν για τη λειτουργία της σε Ολομέλεια και ως Τμήμα κατά το άρθρο 71, καθώς και για τη λειτουργία των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών.
5. Για να λάβoυν απόφαση το κατά το άρθρο 71 Tμήμα και οι Κοινοβουλευτικές Επιτροπές απαιτείται πλειoψηφία πoυ δεν μπoρεί να είναι μικρότερη από τα δύo πέμπτα τoυ αριθμoύ των βoυλευτών που μετέχουν.
6. Ο κοινοβουλευτικός έλεγχος ασκείται από τη Βουλή σε Ολομέλεια, όπως ορίζει ο Κανονισμός. Ο Κανονισμός μπορεί να προβλέπει την άσκηση κοινοβουλευτικού ελέγχου από το κατά το άρθρο 71 Τμήμα και από τις Διαρκείς Κοινοβουλευτικές Επιτροπές που συγκροτούνται και λειτουργούν κατά τη διάρκεια κάθε τακτικής συνόδου.
7. Ο Κανονισμός ορίζει τον τρόπο με τον οποίο μετέχουν στις ψηφοφορίες βουλευτές που βρίσκονται σε αποστολή της Βουλής ή της Κυβέρνησης στο εξωτερικό.
8. Ο Κανονισμός της Βουλής προβλέπει τον τρόπο με τον οποίο η Βουλή ενημερώνεται από την Κυβέρνηση για τα ζητήματα που αποτελούν αντικείμενο κανονιστικής ρύθμισης στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης και συζητεί γι'αυτά.
'Αρθρo 72
1. Στην Oλoμέλεια της Boυλής συζητoύνται και ψηφίζoνται o Kανoνισμός της, νoμoσχέδια και πρoτάσεις νόμων για την εκλoγή βoυλευτών, για τα θέματα των άρθρων 3, 13, 27, 28 και 36 παράγραφoς 1, για την άσκηση και πρoστασία των ατoμικών δικαιωμάτων, για τη λειτoυργία των πoλιτικών κoμμάτων, για την παρoχή νoμoθετικής εξoυσιoδότησης, κατά τo άρθρo 43 παράγραφoς 4, για την ευθύνη των υπoυργών, για την κατάσταση πoλιoρκίας, για τη χoρηγία τoυ Πρoέδρoυ
της Δημoκρατίας και για την αυθεντική ερμηνεία των νόμων κατά τo άρθρo 77, καθώς και για κάθε άλλo θέμα πoυ σύμφωνα με ειδική πρόβλεψη τoυ Συντάγματoς ανατίθεται στην Oλoμέλεια της Boυλής ή για τη ρύθμιση τoυ oπoίoυ απαιτείται ειδική πλειoψηφία.
Στην Oλoμέλεια της Boυλής ψηφίζεται επίσης o πρoϋπoλoγισμός και o απoλoγισμός τoυ Kράτoυς και της Boυλής.
2. H συζήτηση και η ψήφιση καταρχήν, κατ' άρθρo και στo σύνoλo
όλων των άλλων νoμoσχεδίων ή πρoτάσεων νόμων, μπoρεί να ανατεθεί σε Tμήμα της Boυλής, κατά τoυς oρισμoύς τoυ άρθρoυ 70.
3. To Tμήμα πoυ επιλαμβάνεται να ψηφίσει νoμoσχέδιo ή πρόταση νόμoυ απoφασίζει oριστικά για την αρμoδιότητά τoυ και δικαιoύται να παραπέμψει oπoιαδήπoτε σχετική με αυτή αμφισβήτηση στην Oλoμέλεια της Boυλής με απόφασή τoυ πoυ λαμβάνεται με την απόλυτη πλειoψηφία τoυ όλoυ αριθμoύ των μελών τoυ. H απόφαση της Oλoμέλειας δεσμεύει τα Tμήματα.
4. H Kυβέρνηση μπoρεί να εισάγει για συζήτηση και ψήφιση νoμoσχέδιo μεγαλύτερης σημασίας στην Oλoμέλεια αντί στα Tμήματα.
5. H Oλoμέλεια της Boυλής μπoρεί να ζητήσει με απόφασή της, πoυ
λαμβάνεται με απόλυτη πλειoψηφία τoυ όλoυ αριθμoύ των βoυλευτών, να συζητήσει η ίδια και να ψηφίσει κατ'αρχήν, κατ' άρθρo και στo σύνoλo νoμoσχέδιo ή πρόταση νόμoυ πoυ εκκρεμεί σε Tμήμα.
'Αρθρο 72
(με ευρεία πλειοψηφία)
[Οι παράγραφοι 1, 2, 3, 4 και 5 του άρθρου 72 αντικαθίστανται ως εξής :]
"1. Στην Ολομέλεια της Βουλής συζητούνται και ψηφίζονται ο Κανονισμός της, νομοσχέδια και προτάσεις νόμων για τα θέματα των άρθρων 3, 13, 27,28 παρ. 2 και 3, 29 παρ.2, 33 παρ.3, 48, 51, 54, 86, νομοσχέδια και προτάσεις εκτελεστικών του Συντάγματος νόμων για την άσκηση και προστασία των ατομικών δικαιωμάτων, καθώς και για κάθε άλλο θέμα που σύμφωνα με ειδική πρόβλεψη του Συντάγματος ανατίθενται στην Ολομέλεια της Βουλής ή για τη ρύθμιση του οποίου απαιτείται ειδική πλειοψηφία.
Στην Ολομέλεια της Βουλής ψηφίζεται επίσης ο προϋπολογισμός και ο απολογισμός του Κράτους και της Βουλής
2. Η συζήτηση και ψήφιση όλων των άλλων νομοσχεδίων ή προτάσεων
νόμων μπορεί να γίνεται, κατά την διάρκεια της Συνόδου, από την αρμόδια Διαρκή Κοινοβουλευτική Επιτροπή, κατά τους ορισμούς των άρθρων 68 παρ. 1 και 70. Γίνεται επίσης από το Τμήμα που συγκροτείται και λειτουργεί σύμφωνα με το άρθρο 71 κατά τη διάρκεια της διακοπής των εργασιών της Βουλής, καθώς και από τις Διαρκείς Επιτροπές που συγκροτούνται στο πλαίσιο του.
3. Η Διαρκής Κοινοβουλευτική Επιτροπή που επιλαμβάνεται της ψήφισης νομοσχεδίου ή πρότασης νόμου αποφασίζει για την αρμοδιότητά της, αλλά δικαιούται να παραπέμψει οποιαδήποτε σχετική αμφισβήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής. Οι κατά το προηγούμενο εδάφιο αποφάσεις λαμβάνονται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των μελών της Επιτροπής. Η απόφαση της Ολομέλειας δεσμεύει τις Επιτροπές.

Εφόσον σχέδιο ή πρόταση νόμου εισάγεται στην αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή για συζήτηση και ψήφιση, χωρίς να προηγείται συζήτηση στην Ολομέλεια, κατά το πρώτο και δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 5, μεταξύ κατάθεσης και συζήτησης πρέπει να μεσολαβεί τουλάχιστον μία εβδομάδα.
4. Η Κυβέρνηση μπορεί να εισάγει για συζήτηση και ψήφιση νομοσχέδιο που χαρακτηρίζει ιδιαίτερης πολιτικής σημασίας στην Ολομέλεια αντί στην αρμόδια Διαρκή Κοινοβουλευτική Επιτροπή.

5. Η Ολομέλεια της Βουλής μπορεί με απόφασή της που λαμβάνεται με απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, ύστερα από πρόταση που υποβάλλεται στον Πρόεδρο της Βουλής από αρχηγό κόμματος της Βουλής ή από πενήντα βουλευτές μέχρι την ψήφιση της αρχής του νομοσχεδίου ή της πρότασης νόμου από την αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή, να ζητήσει την συζήτηση και ψήφιση του σχεδίου ή της πρότασης νόμου από την Ολομέλεια. Η συζήτηση για τη λήψη της απόφασης αυτής διεξάγεται σε μία συνεδρίαση όπως ορίζει ο Κανονισμός της Βουλής. Μετά από πρόταση αρχηγού κόμματος της Βουλής ή πενήντα βουλευτών, που υποβάλλεται προς τον Πρόεδρο της Βουλής το αργότερο μέσα σε εικοσιτέσσερις ώρες από την
ολοκλήρωση της ψήφισης στην αρμόδια Διαρκή Κοινοβουλευτική Επιτροπή, συζητείται υποχρεωτικά στην Ολομέλεια σε μία συνεδρίαση που μπορεί με απόφαση της Βουλής να παραταθεί κατά μία ακόμη συνεδρίαση, οποιοδήποτε νομοσχέδιο ή πρόταση νόμου συζητήθηκε και ψηφίστηκε σε Διαρκή Κοινοβουλευτική Επιτροπή. Στην περίπτωση αυτή η συζήτηση και η ψηφοφορία διεξάγεται ενιαία επί της αρχής, επί των άρθρων και στο σύνολο όπως ορίζει ο Κανονισμός της Βουλής και ισχύει η απόφαση της Ολομέλειας της Βουλής. Τα δύο προηγούμενα εδάφια δεν εφαρμόζονται, εάν η Ολομέλεια έχει ήδη επιληφθεί κατά το πρώτο και δεύτερο εδάφιο της παραγράφου αυτής. Η παράγραφος αυτή ισχύει και ως προς τις σχέσεις του Τμήματος που συγκροτείται κατά το άρθρο 71 με τις κοινοβουλευτικές επιτροπές, που λειτουργούν στο πλαίσιο του, όπως ορίζει ειδικότερα ο Κανονισμός της Βουλής. Στην περίπτωση αυτή οι σχετικές προτάσεις υποβάλλονται από αρχηγό κόμματος της Βουλής ή είκοσι βουλευτές."
'Αρθρο 72 (με ευρεία πλειοψηφία)
[Οι παράγραφοι 1, 2, 3, 4 και 5 του άρθρου 72 αντικαθίστανται ως εξής :]
"1. Στην Ολομέλεια της Βουλής συζητούνται και ψηφίζονται ο Κανονισμός της, νομοσχέδια και προτάσεις νόμων για τα θέματα των άρθρων 3, 13, 27,28 παρ. 2 και 3, 29 παρ.2, 33 παρ.3, 48, 51, 54, 86, νομοσχέδια και προτάσεις εκτελεστικών του Συντάγματος νόμων για την άσκηση και προστασία των ατομικών δικαιωμάτων, νομοσχέδια και προτάσεις νόμων για την αυθεντική ερμηνεία νόμων καθώς και για κάθε άλλο θέμα που σύμφωνα με ειδική πρόβλεψη του Συντάγματος ανατίθενται στην Ολομέλεια της Βουλής ή για τη ρύθμιση του οποίου απαιτείται ειδική πλειοψηφία.
Στην Ολομέλεια της Βουλής ψηφίζεται επίσης ο προϋπολογισμός και ο απολογισμός του Κράτους και της Βουλής
2. Η συζήτηση και ψήφιση όλων των άλλων νομοσχεδίων ή προτάσεων
νόμων μπορεί να γίνεται, κατά την διάρκεια της Συνόδου, από την αρμόδια Διαρκή Κοινοβουλευτική Επιτροπή, κατά τους ορισμούς των άρθρων 68 παρ. 1 και 70. Γίνεται επίσης από το Τμήμα που συγκροτείται και λειτουργεί σύμφωνα με το άρθρο 71 κατά τη διάρκεια της διακοπής των εργασιών της Βουλής, όπως ορίζει ο Κανονισμός.
3. Η Διαρκής Κοινοβουλευτική Επιτροπή που επιλαμβάνεται της
ψήφισης νομοσχεδίου ή πρότασης νόμου μπορεί με απόφαση της που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία των μελών της να παραπέμπει οποιαδήποτε αμφισβήτηση για την αρμοδιότητά της στην Ολομέλεια. Η απόφαση της Ολομέλειας δεσμεύει τις Επιτροπές.
Μεταξύ της κατάθεσης σχεδίου ή πρότασης νόμου και της συζήτησης
του στην Διαρκή Κοινοβουλευτική Επιτροπή πρέπει να μεσολαβεί τουλάχιστον μία εβδομάδα.
4. Νομοσχέδιο ή πρόταση νόμου που συζητήθηκε και ψηφίστηκε στην αρμόδια Διαρκή Κοινοβουλευτική Επιτροπή εισάγεται στην Ολομέλεια σε μια συνεδρίαση, όπως ορίζει ο Κανονισμός της Βουλής, και συζητείται και ψηφίζεται ενιαία επί της αρχής, επί των άρθρων και στο σύνολο. Νομοσχέδιο ή πρόταση νόμου που έγινε δεκτή στην Επιτροπή με πλειοψηφία τουλάχιστον τεσσάρων πέμπτων συζητείται και ψηφίζεται στην Ολομέλεια, όπως ορίζει ο Κανονισμός.
'Αρθρo 74 5. Noμoσχέδιo ή πρόταση νόμoυ πoυ
περιέχει διατάξεις άσχετες με τo κύριo αντικείμενό τoυς δεν εισάγεται για συζήτηση. Kαμία πρoσθήκη ή τρoπoλoγία δεν εισάγεται για συζήτηση, αν δεν σχετίζεται με τo κύριo αντικείμενo τoυ νoμoσχεδίoυ ή της πρότασης. Σε περίπτωση αμφισβήτησης απoφαίνεται η Boυλή.
'Αρθρο 74 παρ. 5 (με ευρεία πλειοψηφία)
[Η παράγραφος 5 του άρθρου 74 αντικαθίσταται ως εξής:]
"5. Τα προβλεπόμενα στις παραγράφους 2 και 3 ισχύουν και για τη συζήτηση και ψήφιση νομοσχεδίων ή προτάσεων νόμων από την αρμόδια

Διαρκή Κοινοβουλευτική Επιτροπή, όπως ορίζει ο Κανονισμός της Βουλής. Νομοσχέδιο ή πρόταση νόμου που περιέχει διατάξεις άσχετες με το κύριο αντικείμενό του δεν εισάγεται για συζήτηση, με απόφαση του Προέδρου της Βουλής που ανακοινώνεται στη Βουλή.
Προσθήκη ή τροπολογία άσχετη με το κύριο αντικείμενο του νομοσχεδίου ή της πρότασης νόμου δεν εισάγεται για συζήτηση, με απόφαση του Προέδρου της Βουλής.
Προσθήκες ή τροπολογίες Υπουργών συζητούνται μόνον αν έχουν

υποβληθεί τρεις τουλάχιστον ημέρες πριν την έναρξη της συζήτησης στην αρμόδια Διαρκή Κοινοβουλευτική Επιτροπή ή την Ολομέλεια εφόσον δεν μεσολαβεί συζήτηση στην Επιτροπή. Σε περίπτωση αμφισβήτησης αποφαίνεται ο Πρόεδρος της Βουλής.
Βουλευτές που δεν μετέχουν στην αρμόδια Διαρκή Κοινοβουλευτική Επιτροπή ή στο κατά το άρθρο 71 Τμήμα έχουν το δικαίωμα να υποβάλλουν προτάσεις νόμων και προσθήκες ή τροπολογίες ή έγγραφες παρατηρήσεις επί της αρχής σχετικές με το αντικείμενο όλων των σχεδίων ή προτάσεων νόμων. Στην περίπτωση αυτή λαμβάνουν το λόγο για την υποστήριξη της πρότασης νόμου ή της προσθήκης ή τροπολογίας ή των έγγραφων προτάσεων που υπέβαλαν, όπως ορίζει ο Κανονισμός της Βουλής.
'Αρθρο 74 παρ. 5
(με ευρεία πλειοψηφία)
[Η παράγραφος 5 του άρθρου 74 αντικαθίσταται ως εξής:]
"5. Τα προβλεπόμενα στην παραγράφο 1 ισχύουν και για τη συζήτηση
και ψήφιση νομοσχεδίων ή προτάσεων νόμων από την αρμόδια Διαρκή Κοινοβουλευτική Επιτροπή, όπως ορίζει ο Κανονισμός της
Βουλής
.Νομοσχέδιο ή πρόταση νόμου που περιέχει διατάξεις άσχετες με το
κύριο αντικείμενό του δεν εισάγεται για συζήτηση. Προσθήκη ή τροπολογία άσχετη με το κύριο αντικείμενο του νομοσχεδίου ή της πρότασης νόμου δεν εισάγεται για συζήτηση.
Προσθήκες ή τροπολογίες συζητούνται μόνον αν έχουν υποβληθεί τρεις τουλάχιστον ημέρες πριν την έναρξη της συζήτησης στην αρμόδια Διαρκή Κοινοβουλευτική Επιτροπή ή την Ολομέλεια. Σε περίπτωση αμφισβήτησης για την εφαρμογή των παραπάνω εδαφίων αποφαίνεται η Βουλή.
Βουλευτές που δεν μετέχουν στην αρμόδια Διαρκή Κοινοβουλευτική Επιτροπή ή στο κατά το άρθρο 71 Τμήμα έχουν το δικαίωμα να λάβουν το

λόγο επί της αρχής και για να υποστηρίξουν προτάσεις νόμων και
προσθήκες ή τροπολογίες που έχουν υποβάλλει, όπως ορίζει ο Κανονισμός. 'Αρθρo 76 1. Kάθε νoμoσχέδιo και κάθε πρόταση νόμoυ πoυ
εισάγεται στην Oλoμέλεια ή στα Tμήματα συζητείται και ψηφίζεται μία μόνo φoρά, καταρχήν, κατ' άρθρo και στo σύνoλo.
2. Kατ' εξαίρεση νoμoσχέδια και πρoτάσεις νόμων συζητoύνται και
ψηφίζoνται από την Oλoμέλεια της Boυλής δύo φoρές και σε δύo
διαφoρετικές συνεδριάσεις, πoυ απέχoυν μεταξύ τoυς δύo τoυλάχιστoν

ημέρες, στην πρώτη συζήτηση κατ' αρχήν και κατ' άρθρo, και στη δεύτερη κατ' άρθρo και στo σύνoλo, αν, έως ότoυ αρχίσει η καταρχήν συζήτηση, τo ζητήσει τo ένα τρίτo τoυ όλoυ αριθμoύ των βoυλευτών.
3. Aν κατά τη συζήτηση έγιναν δεκτές τρoπoλoγίες, η ψήφιση τoυ
συνόλoυ αναβάλλεται για ένα εικoσιτετράωρo από τη διανoμή τoυ τρoπoπoιημένoυ νoμoσχεδίoυ ή πρότασης νόμoυ.
4. Noμoσχέδιo ή πρόταση νόμoυ πoυ χαρακτηρίζεται από την
Kυβέρνηση κατεπείγoν εισάγεται για ψήφιση ύστερα από περιoρισμένη συζήτηση, στην oπoία συμμετέχoυν, εκτός από τoυς oικείoυς εισηγητές, o Πρωθυπoυργός ή o αρμόδιoς Yπoυργός, oι Aρχηγoί των κoμμάτων της Boυλής και από ένας εκπρόσωπός τoυς. Mε τoν Kανoνισμό της Boυλής μπoρεί να περιoριστεί η διάρκεια των oμιλιών και o χρόνoς της συζήτησης.
5. H Kυβέρνηση μπoρεί να ζητήσει να συζητηθεί σε oρισμένo αριθμό συνεδριάσεων, όχι μεγαλύτερo από τρεις, νoμoσχέδιo ή πρόταση νόμoυ πoυ έχει ιδιαίτερη σημασία ή επείγoντα χαρακτήρα. H Boυλή μπoρεί να παρατείνει τη συζήτηση για δύo ακόμη συνεδριάσεις, αν τo πρoτείνει τo ένα δέκατo τoυ όλoυ αριθμoύ των βoυλευτών. O Kανoνισμός της Boυλής καθoρίζει τη διάρκεια κάθε oμιλίας
6. Η επιψήφιση δικαστικών ή διοικητικών κωδίκων, που συντάχθηκαν από ειδικές επιτροπές, οι οποίες έχουν συσταθεί με ειδικούς νόμους, μπορεί να γίνει από την Ολομέλεια της Βουλής με ιδιαίτερο νόμο που τους κυρώνει στο σύνολό τους.
7. Με τον ίδιο τρόπο μπορεί να γίνει κωδικοποίηση διατάξεων που
υπάρχουν με απλή ταξινόμησή τους ή επαναφορά στο σύνολό τους καταργημένων νόμων, εκτός από τους φορολογικούς.
8. Noμoσχέδιo ή πρόταση νόμoυ πoυ απoκρoύστηκε από την Oλoμέλεια ή Tμήμα της Boυλής δεν εισάγεται εκ νέoυ στην ίδια σύνoδo oύτε στo Tμήμα πoυ λειτoυργεί μετά τη λήξη της συνόδoυ.
'Αρθρο 76 παρ. 1,2,3,4,5 και 8
(κατά πλειοψηφία)
[Οι παράγραφοι 1,2,3,4,5 και 8 του άρθρου 76 αντικαθίστανται ως
εξής:]
"1. Κάθε νομοσχέδιο και κάθε πρόταση νόμου συζητείται και ψηφίζεται μία μόνο φορά, κατ'αρχήν, κατ' άρθρο και στο σύνολο με την εξαίρεση των περιπτώσεων που προβλέπονται στην παράγραφο 5 του άρθρου 72."
2. [η παρ. 2 καταργείται και αναριθμούνται αντίστοιχα οι επόμενες παράγραφοι]
"2. [3] Αν κατά τη συζήτηση έγιναν δεκτές προσθήκες ή τροπολογίες, η ψήφιση του συνόλου αναβάλλεται για ένα εικοσιτετράωρο από τη διανομή του τροποποιημένου νομοσχεδίου ή πρότασης νόμου με την εξαίρεση των περιπτώσεων που προβλέπονται στην παράγραφο 5 του άρθρου 72.
3. [4] Νομοσχέδιο ή πρόταση νόμου που χαρακτηρίζεται από την Κυβέρνηση κατεπείγον εισάγεται για ψήφιση, ύστερα από περιορισμένη συζήτηση σε μία συνεδρίαση, από την Ολομέλεια ή το κατά το άρθρο 71 Τμήμα, όπως ορίζει ο Κανονισμός της Βουλής.
4. [5] Η Κυβέρνηση μπορεί να ζητήσει να συζητηθεί σε ορισμένο
αριθμό συνεδριάσεων, όχι μεγαλύτερο από τρεις, νομοσχέδιο ή πρόταση νόμου που έχει επείγοντα χαρακτήρα. Η Βουλή μπορεί να παρατείνει τη συζήτηση για δύο ακόμη συνεδριάσεις, όταν το προτείνει το 1/10 του όλου αριθμού των βουλευτών στις περιπτώσεις που επιλαμβάνεται η Ολομέλεια ή των βουλευτών μελών του Τμήματος ή της Επιτροπής. Ο Κανονισμός της Βουλής καθορίζει τη διάρκεια κάθε ομιλίας."
5.[6]....................................................... 6.[7]...................................................... 7.[8] [η παρ.8 που θα ελάμβανε αριθμό 7 καταργείται.]
'Αρθρο 76 παρ. 1,2,3,4,5 και 8 (κατά πλειοψηφία)
[Οι παράγραφοι 1,2,3,4,5 και 8 του άρθρου 76 αντικαθίστανται ως
εξής:]
"1. Κάθε νομοσχέδιο και κάθε πρόταση νόμου συζητείται και ψηφίζεται μία μόνο φορά, κατ'αρχήν, κατ' άρθρο και στο σύνολο με την εξαίρεση των περιπτώσεων που προβλέπονται στην παράγραφο 4 του άρθρου 72."
2. Ψηφισμένο σχέδιο ή πρόταση νόμου που αναπέμπεται κατά το άρθρο 42 συζητείται και ψηφίζεται από την Ολομέλεια της Βουλής δύο φορές και σε δύο διαφορετικές συνεδριάσεις που απέχουν μεταξύ τους δύο
τουλάχιστον ημέρες, στην πρώτη συζήτηση κατ'αρχήν και κατ'άρθρο και στη δεύτερη κατ' άρθρο και στο σύνολο
3. Αν κατά τη συζήτηση έγιναν δεκτές προσθήκες ή τροπολογίες, η ψήφιση του συνόλου αναβάλλεται για ένα εικοσιτετράωρο από τη διανομή του τροποποιημένου νομοσχεδίου ή πρότασης νόμου με την εξαίρεση των περιπτώσεων που προβλέπονται στην παράγραφο 4 του άρθρου 72.

4. Νομοσχέδιο ή πρόταση νόμου που χαρακτηρίζεται από την
Κυβέρνηση κατεπείγον εισάγεται για ψήφιση, ύστερα από περιορισμένη συζήτηση σε μία συνεδρίαση, από την Ολομέλεια ή το κατά το άρθρο 71 Τμήμα, όπως ορίζει ο Κανονισμός της Βουλής.
5. Η Κυβέρνηση μπορεί να ζητήσει να συζητηθεί σε ορισμένο αριθμό συνεδριάσεων, νομοσχέδιο ή πρόταση νόμου που έχει επείγοντα χαρακτήρα, όπως ορίζει ο Κανονισμός της Βουλής.
6. Η επιψήφιση δικαστικών ή διοικητικών κωδίκων, που συντάχθηκαν από ειδικές επιτροπές, οι οποίες έχουν συσταθεί με ειδικούς νόμους, μπορεί να γίνει από την Ολομέλεια της Βουλής με ιδιαίτερο νόμο που τους κυρώνει στο σύνολό τους.
7. Με τον ίδιο τρόπο μπορεί να γίνει κωδικοποίηση διατάξεων που
υπάρχουν με απλή ταξινόμησή τους ή επαναφορά στο σύνολό τους καταργημένων νόμων, εκτός από τους φορολογικούς.
7.[8] η παρ.8 καταργείται
'Αρθρo 79
3. O πρoϋπoλoγισμός εισάγεται στη Boυλή από τoν Yπoυργό Oικoνoμικών έναν τoυλάχιστoν μήνα πριν αρχίσει τo oικoνoμικό έτoς και ψηφίζεται σύμφωνα με όσα oρίζει o Kανoνισμός, o oπoίoς και εξασφαλίζει τo δικαίωμα να εκφράζoυν τις αντιλήψεις τoυς όλες oι πoλιτικές μερίδες της Boυλής.
7. To αργότερo μέσα σε ένα έτoς από τη λήξη τoυ oικoνoμικoύ έτoυς κατατίθεται στη Boυλή o απoλoγισμός, καθώς και o γενικός ισoλoγισμός

τoυ Kράτoυς, πoυ εξετάζoνται από ειδική επιτρoπή βoυλευτών και κυρώνoνται από τη Boυλή, σύμφωνα με όσα oρίζει o Kανoνισμός της.
'Αρθρο 79 παρ. 3 και 7
(με ευρεία πλειοψηφία)
[Οι παράγραφοι 3 και 7 του άρθρου 79 αντικαθίστανται ως εξής :] "3. Ο προϋπολογισμός εισάγεται στη Βουλή από τον Υπουργό
Οικονομικών δύο τουλάχιστον μήνες πριν αρχίσει το οικονομικό έτος και ψηφίζεται από την Ολομέλεια σύμφωνα με όσα ορίζει ο Κανονισμός, ο οποίος και εξασφαλίζει το δικαίωμα να εκφράζουν τις απόψεις τους όλες οι πολιτικές μερίδες της Βουλής."
"7. Το αργότερο μέσα σ' ένα έτος από τη λήξη του οικονομικού έτους κατατίθεται στη Βουλή ο απολογισμός καθώς και ο γενικός ισολογισμός του Κράτους που συνοδεύονται υποχρεωτικά από τη σχετική έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, εξετάζονται από ειδική επιτροπή βουλευτών και κυρώνονται από την Ολομέλεια της Βουλής, σύμφωνα με όσα ορίζει ο Κανονισμός."

'Αρθρο 79 παρ. 3 και 7
(με ευρεία πλειοψηφία)
[Οι παράγραφοι 3 και 7 του άρθρου 79 αντικαθίστανται ως εξής :] "3. Προσχέδιο του προϋπολογισμού κατατίθεται από τον Υπουργό
Οικονομικών στην αρμόδια Διαρκή Κοινοβουλευτική Επιτροπή την πρώτη Δευτέρα του Οκτωβρίου και συζητείται, όπως ορίζει ο Κανονισμός. Ο Υπουργός Οικονομικών λαμβάνοντας υπόψη και τις παρατηρήσεις της Επιτροπής εισάγει τον προϋπολογισμό στη Βουλή σαράντα τουλάχιστον ημέρες πριν αρχίσει το οικονομικό έτος. Ο προϋπολογισμός συζητείται και ψηφίζεται από την Ολομέλεια σύμφωνα με όσα ορίζει ο Κανονισμός, ο οποίος και εξασφαλίζει το δικαίωμα να εκφράζουν τις απόψεις τους όλες οι πολιτικές μερίδες της Βουλής. "
"7. Το αργότερο μέσα σ' ένα έτος από τη λήξη του οικονομικού έτους κατατίθεται στη Βουλή ο απολογισμός καθώς και ο γενικός ισολογισμός του Κράτους που συνοδεύονται υποχρεωτικά από την κατά το άρθρο 98 παρ. 1 περίπτωση ε έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου εξετάζονται από ειδική επιτροπή βουλευτών και κυρώνονται από την Ολομέλεια της Βουλής, σύμφωνα με όσα ορίζει ο Κανονισμός."
'Αρθρo 80
1. Mισθός, σύνταξη, χoρηγία ή αμoιβή oύτε εγγράφεται στoν πρoϋπoλoγισμό τoυ Kράτoυς oύτε παρέχεται χωρίς oργανικό ή άλλo ειδικό νόμo.
'Αρθρο 80 παρ. 1
(κατά πλειοψηφία)
(απαιτείται πλειοψηφία τουλάχιστον 180 βουλευτών)
[Η παράγραφος 1 του άρθρου 80 αντικαθίσταται ως εξής:]
"1. Μισθός και κάθε είδους αποδοχές, σύνταξη ή χορηγία ούτε εγγράφονται στον προϋπολογισμό του Κράτους ούτε παρέχονται, ούτε επεκτείνονται σε πρόσωπα ή κατηγορίες προσώπων πέραν των όσων προβλέπονται ρητά στη σχετική διάταξη με πράξη οποιουδήποτε κρατικού οργάνου, παρά μόνον με τυπικό νόμο."
'Αρθρο 80 παρ. 1
(κατά πλειοψηφία)
(απαιτείται πλειοψηφία τουλάχιστον 180 βουλευτών)
[Η παράγραφος 1 του άρθρου 80 αντικαθίσταται ως εξής:]
"1. Μισθός και κάθε είδους αποδοχές, σύνταξη ή χορηγία ούτε εγγράφονται στον προϋπολογισμό του Κράτους, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου ούτε παρέχονται, ούτε επεκτείνονται σε πρόσωπα ή κατηγορίες προσώπων πέραν των όσων προβλέπονται ρητά στη σχετική διάταξη με πράξη οποιουδήποτε κρατικού οργάνου, παρά μόνον με τυπικό νόμο.")

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Ο κ. Βαρβιτσιώτης έχει το λόγο. ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, παρακολούθησα με ιδιαίτερο
ενδιαφέρον τις τοποθετήσεις όλων των συναδέλφων κατά τη χθεσινή πρωινή και απογευματινή συνεδρίαση και τους άκουσα με ιδιαίτερη προσοχή. 'Ολοι ενετόπισαν και επεσήμαναν λειτουργικά προβλήματα της Βουλής με τον παρόντα και ισχύοντα Κανονισμό, ο οποίος έχει εκδοθεί σύμφωνα με τις ισχύουσες συνταγματικές διατάξεις. Οι περισσότεροι από τους ομιλητές

όμως τάχθηκαν εναντίον της μεταφοράς αρμοδιοτήτων από την Ολομέλεια στο Τμήμα, από την Ολομέλεια στις Διαρκείς Επιτροπές, με το επιχείρημα ότι
ουσιαστικά ο ρόλος του Βουλευτή γίνεται υποδεέστερος. Δεν συμφωνώ με αυτήν την τοποθέτηση. Εγώ πιστεύω ότι αναβαθμίζεται ο ρόλος του Βουλευτή στη Διαρκή Επιτροπή κάτω βεβαίως από ορισμένες προϋποθέσεις. Στην Ολομέλεια ο Βουλευτής συμπιέζεται μεταξύ εισηγητών, Κοινοβουλευτικών Εκπροσώπων και Υπουργού και η δυνατότητά του να παρέμβει στο νομοσχέδιο είναι πολύ μικρή.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Και αυτό πρέπει να το δούμε στον
Κανονισμό.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Και αυτό. Είναι ένα θέμα το οποίο πρέπει να εξεταστεί. Παλαιότερα δεν γινόταν έτσι, κύριε Πρόεδρε, όπως ενθυμείστε. Τα τελευταία χρόνια άρχισε αυτή η μεθοδολογία η οποία πλήττει ευθέως τον Βουλευτή. Αλλά δεν είναι το θέμα της σημερινής μας συζητήσεως.
'Εγιναν από το αρχικό σχέδιο μέχρι σήμερα, ορισμένες βελτιώσεις. Οι βελτιώσεις είναι θετικές. Δεν ισχύει το τεκμήριο της πλειοψηφίας στις Διαρκείς Επιτροπές που είναι πολύ θετική βελτίωση. Την έκανε σήμερα ο
κ. Βενιζέλος με δική μου χθεσινή παρατήρηση.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Δήλωση είναι ή κείμενο;
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Κείμενο.
'Ενα θέμα το οποίο ακόμη εξακολουθεί να υπάρχει είναι ότι πρέπει να υπάρξει δήλωση πολιτική ότι οι αντικαταστάσεις στις επιτροπές δεν μπορεί να γίνονται χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του αντικαθισταμένου. Αυτό δεν μπορεί να μπει στο Σύνταγμα, αλλά ζητάμε να κάνει η Κυβέρνηση πολιτική δήλωση
ότι προς αυτήν την κατεύθυνση οδηγείται. Εμείς το δεχόμαστε, εμείς είμαστε υπέρ της μη αντικαταστάσεως Βουλευτών άνευ της συμφώνου γνώμης των ιδίων.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Κύριε Βαρβιτσιώτη, με συγχωρείτε.
Εγώ νομίζω, ως Πρόεδρος του Σώματος, ότι μπορώ να κάνω αυτήν τη δήλωση που
υποθέτω ότι θα δεσμεύει και τους επομένους Προέδρους.
'Οπως γνωρίζουμε, για να θυμηθούμε κάποια πράγματα από τον Κανονισμό
μας, τις επιτροπές τις συγκροτεί ο Πρόεδρος της Βουλής.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Μάλιστα. 'Υστερα από προτάσεις των κομμάτων.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Μετά τις προτάσεις των κομμάτων -το έχω πει μάλιστα πολλές φορές- σε ό,τι αφορά τις αντιπροσωπείες της Βουλής
σε διεθνείς οργανισμούς, και δεν το έχω πει ως απειλή, είναι κάτι που με προβληματίζει πράγματι, εκεί επειδή εκπροσωπείται η Βουλή, ο Πρόεδρος της Βουλής, δεν μπορεί να αρκείται στο ποια πρόσωπα, ποιους Βουλευτές προτείνουν τα κόμματα. Κρίνει ο ίδιος.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Θα γίνουν διαβουλεύσεις.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Ναι.
Και εδώ λοιπόν, μπορούμε να πούμε το εξής. Ο Πρόεδρος, όταν συγκροτεί την επιτροπή με βάση τις προτάσεις των κομμάτων, αν έχει γραπτή δήλωση Βουλευτού ότι δεν επιθυμεί την αντικατάστασή του, ασφαλώς και δεν θα πρέπει να συνεργήσει.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: 'Οχι έτσι, κύριε Πρόεδρε. Πρέπει να έχει γραπτή δήλωση του Βουλευτή ότι αποδέχεται την αντικατάσταση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Αυτό, δεν είναι πρακτικά σωστό.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Γιατί δεν είναι;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Θα σας πω γιατί. Διότι αυτό, θα αναγκάζει τον Αντιπρόεδρο μάλιστα -όχι τον Πρόεδρο, τον Αντιπρόεδρο που κάθε φορά έχει την ευθύνη των αντικαταστάσεων, όλα τα κόμματα κάνουν αντικαταστάσεις- κάθε φορά να ψάχνει, να τεκμηριώνει, να βρίσκει το Βουλευτή, ο Βουλευτής δεν θα ανευρίσκεται εάν δεν θέλει...

ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Εν πάση περιπτώσει, κύριε Πρόεδρε... ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Λοιπόν και επειδή στα θέματα αυτά
προέχει και η ανάληψη πολιτικής ευθύνης από τον καθένα, αν ο Βουλευτής

δεν επιθυμεί την αντικατάστασή του, πρέπει να έχει το πολιτικό θάρρος να το δηλώσει.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Σωστά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): 'Αλλως, πρέπει ο Πρόεδρος ή ο
οποιοσδήποτε είναι αρμόδιος να τελειώσει την πράξη αυτή της αντικαταστάσεως, να ψάχνει το Βουλευτή. Και αν ο Βουλευτής δεν ανευρίσκεται όπως καμιά φορά δεν ανευρίσκεται και για ψηφοφορία στη Βουλή...
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Εγώ δέχομαι την πολιτική σας δήλωση, ότι ο Βουλευτής δεν θα μπορεί να αντικατασταθεί εάν δεν συμφωνεί ο ίδιος. Το πώς θα γίνει...

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): 'Οχι, όχι. Να είμεθα σαφείς, διότι
απ'αυτήν τη θέση λέω κάτι και θα πρέπει να είναι υπεύθυνο. Εάν θα έχω έγγραφη δήλωση του Βουλευτή, πριν υπογράψω την απόφαση, ότι "δεν επιθυμώ την αντικατάστασή μου" δεν θα την υπογράψω. Θα πω στο κόμμα να βρει άλλον που θα αντικαταστήσει.
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Να τα πούμε στον Κανονισμό αυτά.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Αυτό θα πρέπει να ρυθμιστεί στον Κανονισμό. ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Γιατί όχι; Μπορούμε στον Κανονισμό
να το πούμε αυτό.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Συμφωνούμε επί της αρχής. Το πώς θα διατυπωθεί είναι θέμα του Κανονισμού.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Διότι εγώ γνωρίζω και συναδέλφους, που λένε "ναι να αντικατασταθώ", αλλά στα κανάλια δηλώνουν κάτι άλλο. Δεν γίνεται αυτό; Συνέβαινε, συμβαίνει και θα συμβαίνει.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Να προχωρήσω παρακάτω. Δεν έλαβαν υπόψιν τους οι συνάδελφοι που τάχθηκαν εναντίον της μεταφοράς αρμοδιοτήτων από την Ολομέλεια τις παρατηρήσεις που έκανε ο κ. Αυγερινός.
Ο κ. Αυγερινός με τη μακρά εμπειρία του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μας
είπε πώς λειτουργεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Και το Ευρωπαϊκό
Κοινοβούλιο που δεν έχει τα ίδια στοιχεία που έχει ένα Εθνικό
Κοινοβούλιο, λειτουργεί μ' ένα νέο Κανονισμό, τον πιο νέο κανονισμό λειτουργίας κοινοβουλίων στην Ευρώπη. Και εκεί λειτουργεί και πέτυχε πολύ το σύστημα των επιτροπών και της λειτουργίας των επιτροπών.
Θα έλεγα επίσης ότι, έτσι όπως σήμερα διαβάζω τις τελευταίες
προτάσεις του κ. Βενιζέλου, υπάρχει μία δικλείδα ασφαλείας. Τι λέει στο άρθρο 70 παράγραφος 2 ο Κανονισμός της Βουλής; Προβλέπει ότι το
νομοθετικό έργο που καθορίζεται από αυτόν μπορεί να ασκείται από τις Διαρκείς επιτροπές. Αυτό είναι μεγάλη δικλείδα ασφαλείας.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Είναι βασική αλλαγή στο κείμενο, δεν υπάρχει αμφιβολία.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Δεν ήταν αυτό στο προηγούμενο. Και το προηγούμενο Σύνταγμα προέβλεπε για τα δύο Τμήματα το "μπορεί", που

σημαίνει ότι αν δει η Βουλή ότι το σύστημα δεν περπατάει, μπορεί να το αλλάξει. Δεν είναι κατηγορηματική η διάταξη, έχει μία πλαστικότητα, προς την οποία συμφωνούμε.
Θα έλεγα επίσης, κύριε Πρόεδρε, ότι θα πρέπει να γίνει στον Κανονισμό της Βουλής και μία άλλη βασική τομή: Οι επιτροπές, όταν θα συζητούν τα νομοσχέδια σε βάθος -και θα πρέπει να τα συζητούν άρθρο κατ' άρθρο και όχι κατά ενότητες- δεν μπορεί να περιορίζονται να εξαντλήσουν το νομοσχέδιο σε τρεις συνεδριάσεις. Θα πρέπει στις επιτροπές να δοθεί απεριόριστος χρόνος -μέσα σε λογικά πλαίσια βέβαια- ώστε να είναι σε βάθος η εξέταση. Διότι αυτό το σύστημα που γίνεται στην Ολομέλεια της κατά ενότητας εξέταση είναι ολίγον παρωδία. 'Οταν μία ενότητα έχει δεκατέσσερα άρθρα, τι θα πει ο Βουλευτής στα δέκα λεπτά; Αντιστοιχεί μισό λεπτό σε κάθε άρθρο.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Επειδή όμως δέχομαι εγώ όλα αυτά τα πυρά, θέλω να πω ότι είναι γνωστός ο λόγος για τον οποίο γίνεται αυτό:
Διότι τα κόμματα, ενώ μιλούν για ΚΤΕ το ΠΑ.ΣΟ.Κ., για ΟΚΕ η Νέα
Δημοκρατία, στην πραγματικότητα δεν έχουν εξειδικεύσει το αντικείμενο του καθενός, ώστε με τις οργανωμένες συζητήσεις να εκφράζονται. Γι' αυτό
κάνουμε αυτήν τη ρύθμιση.
ΦΟΙΒΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Να πάψουν να είναι αμειβόμενες, για να μην υπάρχει
ο περιορισμός που υπάρχει.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Το θέμα, κύριοι συνάδελφοι, είναι να μην είναι τρεις οι συνεδριάσεις, να έχουν πλήρη άνεση, ώστε κατ' άρθρον να γίνεται

σε βάθος συζήτηση στις επιτροπές.
Τέλος, θα έλεγα ότι θα πρέπει να ξαναδούμε διά του Κανονισμού της Βουλής το θέμα της πλήρους τηλεοπτικής αναμεταδόσεως των σημαντικών συζητήσεων στις επιτροπές. 'Οχι της αποσπασματικής αναμεταδόσεως, διότι αυτή μπορεί να οδηγήσει στο να "φωτίζεται" ένα μεμονωμένο, ασήμαντο γεγονός προστριβής και να γίνεται πρώτο θέμα. Να δούμε πώς οι σημαντικές συζητήσεις στις επιτροπές μπορούν να παίρνουν τηλεοπτική δημοσιότητα.
Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να κάνω και μία παρατήρηση -και με αυτήν να
τελειώσω- σχετικά με τον προϋπολογισμό. Αναμφισβήτητα η πρόοδος που γίνεται με την τροποποίηση, σύμφωνα με τις προτάσεις της επιτροπής, τις παρατηρήσεις που έγιναν και την τελική άποψη που εξέφρασε ο εισηγητής της Πλειοψηφίας, είναι ότι υπάρχει πρόοδος. Και πάλι όμως υπολειπόμεθα πάρα
πολύ από το ό,τι συμβαίνει στα άλλα κοινοβούλια.
Θα σας έλεγα ότι στη Γερμανία, στο Βέλγιο, στη Γαλλία, στην Ισπανία, στο Λουξεμβούργο ο προϋπολογισμός κατατίθεται στη Βουλή τουλάχιστον τρεις μήνες πριν από τον οριζόμενο χρόνο συζητήσεώς του. Και περαιτέρω καθιερώνονται άνετες διαδικασίες και για τη συζήτησή του. Στη Γαλλία, βάσει του Κανονισμού της Γαλλικής Εθνοσυνελεύσεως, η όλη διαδικασία διαρκεί εβδομήντα ημέρες στην Ολομέλεια της Εθνοσυνελεύσεως.
Και εμείς εδώ το κάνουμε σε τρεις ημέρες. Δεν μπορεί να είναι σοβαρή συζήτηση για το υπ' αριθμόν ένα θέμα της Βουλής κατ' έτος, που είναι η ψήφιση του Προϋπολογισμού, κάτω από ασφυκτικές προθεσμίες.
Είναι βέβαια θετικό το ότι ο εισηγητής της Πλειοψηφίας δέχθηκε να κατατίθεται στη Βουλή σαράντα ημέρες πριν από τη συζήτησή του. Θα σας έλεγα όμως, κύριε Βενιζέλο, να το ξαναδείτε το θέμα, μήπως θα πρέπει να κατατίθεται το προσχέδιο το Σεπτέμβριο στη Βουλή, να αρχίζει η προεργασία του νομοσχεδίου και να κατατίθεται στην Ολομέλεια την πρώτη Δευτέρα του Οκτωβρίου, ώστε να υπάρχει άνεση χρόνου. Δεν μπορεί το κορυφαίο θέμα να συζητείται κάτω από ασφυξία. Δείτε το, σας παρακαλώ. Πιστεύω ότι είναι προς τη θετική πλευρά η τροπολογία, κάντε την λοιπόν, ακόμη, θετικότερη.
H δική μας πρόταση είναι: όλα τα νομοσχέδια να έρχονται από τις
Διαρκείς Επιτροπές για ψήφιση στην Ολομέλεια, χωρίς να υπάρχουν προϋποθέσεις ή του αριθμού των Βουλευτών ή του αιτήματος Προέδρου κόμματος. Θα γίνεται μια πολιτική συζήτηση, θα εκτίθενται οι πολιτικές θέσεις των κομμάτων και δεν θα γίνεται πια η λεπτομερειακή εκείνη συζήτηση που θα έχει προηγηθεί στη Διαρκή Επιτροπή.
Το σχέδιο της επιτροπής, κύριε Πρόεδρε, αναφερόταν ότι θα είναι έξι οι Διαρκείς Επιτροπές και αφαιρέθηκε. Γιατί; Μπορείτε να μας δώσετε μια λογική εξήγηση;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Γιατί μπορεί να γίνουν και περισσότερες και λιγότερες. Να το ορίσουμε στον Κανονισμό. Ο Κανονισμός όριζε πάντοτε τον αριθμό των επιτροπών. Σας υπενθυμίζω ότι κάποτε ήταν είκοσι, τώρα είναι έξι και μπορεί να γίνουν και λιγότερες. Να το ορίσουμε στον Κανονισμό. Γιατί να δεσμευτούμε με τον αριθμό έξι; Αυτός είναι ο λόγος. Και διότι -όπως είπα χθες, λείπατε δυστυχώς όταν μίλησα -έχω την άποψη -και αυτό θα προσπαθήσω να το εφαρμόσουμε και στην πράξη- ότι, αν πρόκειται για ένα νομοσχέδιο αποκλειστικής αρμοδιότητος μιας επιτροπής, θα πρέπει επί συναρμοδιότητος να έχουμε μεγαλύτερο αριθμό Βουλευτών, να έχουμε εκατό. Γιατί είναι ορισμένες επιτροπές, όπως η Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων, που έχει το περισσσότερο έργο, όπως ξέρουμε, και μπορούν κάποια Υπουργεία να κάνουν χωριστή επιτροπή. 'Ομως αυτά θα τα δούμε με τον Κανονισμό.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: 'Αρα, καταλήγουμε ότι οι τροποποιήσεις που έγιναν, και πολλές από τις οποίες έχουν τη δική μας πατρότητα, οδηγούν προς τη σωστή κατεύθυνση και πρέπει να να επισημάνω, τελειώνοντας, ότι

το βάρος της εφαρμογής των διατάξεων αυτών πέφτει στον Κανονισμό της Βουλής.
Μια τελευταία παρατήρηση, κύριε Βενιζέλο, στο άρθρο 74. ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Το έσβησα.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Το σβήσατε και δώσατε μια ερμηνεία, η οποία
βεβαίως είναι βαθύτατα θεμελιωμένη στη σχέση της τροπολογίας του Υπουργού με την τροπολογία του Βουλευτή, που είναι στην παράγραφο 3, που δεν είναι αναθεωρητέα. Εγώ νομίζω ότι πρέπει γι' αυτό το θέμα, το οποίο έχει μια νομική αμφισβήτηση, να αποφασίσει η Βουλή, ότι δεν πρέπει μόνο οι τροπολογίες των Υπουργών να συζητούνται, αν έχουν υποβληθεί πριν τρεις μέρες, αλλά καν των Βουλευτών, διότι η μέθοδος την οποία έχουμε ακολουθήσει όλοι είναι γνωστή. Δεν μπορεί να φέρνουμε την τροπολογία, να βάζουμε ένα συνάδελφο Βουλευτή να τη φέρνει και να την αποδεχόμαστε. Οδηγούμαστε σε καταστρατήγηση της γραμμής που θέλουμε να τηρήσουμε ότι οι τροπολογίες πρέπει έγκαιρα να κατατίθενται, αν αφήναμε τη δυνατότητα των τροπολογιών των Βουλευτών. Αυτό σημαίνει ότι και το νομοσχέδιο πρέπει να διανέμεται έγκαιρα. Διότι, όταν υποχρεώνουμε το Βουλευτή τρεις μέρες πριν να καταθέσει τροπολογία στο νομοσχέδιο, δεν μπορεί το νομοσχέδιο να έρχεται την παραμονή και την επόμενη μέρα να λέμε ότι συζητείται στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή. Πρέπει, λοιπόν, να ξαναοργανωθεί όλο αυτό το σύστημα, να μην είναι πιεστικές οι συνεδριάσεις των Διαρκών Επιτροπών,

υπό την έννοια ότι καταθέτει ο Υπουργός σήμερα το νομοσχέδιο και θέλει αύριο τη συζήτηση, αλλά πρέπει να υπάρχει άνεση χρόνου, να μελετηθεί από τους Βουλευτές, για να μπορέσουν να υποβάλουν...
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Κύριε Βαρβιτσιώτη, η σκέψη αυτή που είπα χθες το βράδυ στον κ. Βενιζέλο προέρχεται από τη διαπίστωσή μου,

κατά τη διάρκεια της μακράς μου θητείας εδώ μέσα, ότι κρίσιμα ζητήματα, πολλές φορές, έχουν ιδιαίτερα πολιτικό κόστος. 'Ερχονται εδώ με τροπολογίες Βουλευτών.
Αν βάζουμε, λοιπόν, τέτοιους αυστηρούς περιορισμούς ώστε να ξέρει η Βουλή τρεις μέρες τουλάχιστον τι συζητά, αντιλαμβάνεστε ότι το να έρχεται μία τροπολογία, που μπορεί να είναι ολόκληρο νομοσχέδιο, και να έρχεται ένας Βουλευτής και να λέει μετά η όποια πλειοψηφία ότι εντάξει, το δικαίωμά του ασκεί, ο Υπουργός την αποδέχεται κλπ. Να το κάνουμε κι αυτό.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Σαφώς, αλλά πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι
υπάρχει μία αντινομία μεταξύ αυτής της παραγράφου και της προηγούμενης που δεν είναι αναθεωρητέα. Και εν γνώσει αυτής εμείς αποδεχόμαστε ότι αυτή είναι η ορθή γραμμή.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Ο κ. Σκυλλάκος έχει το λόγο. ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΚΥΛΛΑΚΟΣ: Τελικά παρά τις τροποποιήσεις, ο πυρήνας των
προθέσεων παραμένει. Δηλαδή να περιοριστεί ο ρόλος της Ολομέλειας και να αυξηθεί σημαντικά ο ρόλος των επιτροπών.
Κατά τη δική μας άποψη αυτό απομακρύνει τη Βουλή από τη λαϊκή κυριαρχία και από τα πλήρη δικαιώματα των Βουλευτών. Στο βαθμό που οι επιτροπές θα νομοθετούν και που περιορίζεται σε μία μέρα συνεδρίαση η συζήτηση στην Ολομέλεια, όλα μαζί επί της αρχής και επί των άρθρων, αυτό γίνεται σε βάρος και του δικαιώματος των Βουλευτών και γενικά αυτό που είπα σε σχέση με τη λαϊκή κυριαρχία.
Δεύτερον, η μία μέρα σε πάρα πολλά νομοσχέδια δεν είναι αρκετή. Εκ
των πραγμάτων θα βρεθούμε σε ανάγκη να πάμε και σε δεύτερη συνεδρίαση. Θα γίνονται ονομαστικές ψηφοφορίες και δεν θα υπάρχουν απαρτίες. Στερούμε το δικαίωμα στη Βουλή να πάει δεύτερη και τρίτη συνεδρίαση, ανάλογα με τη σημασία του νομοσχεδίου και η οποία προκύπτει κατά τη συζήτηση, όταν γράφονται εκατοντάδες Βουλευτές. Γιατί να στερήσουμε τη Βουλή από
αυτό το δικαίωμα; Πρέπει να μείνει ανοικτό το ζήτημα των συνεδριάσεων. Εμείς βεβαίως θα θέλαμε να μην αλλάξουν τα σχετικά άρθρα. Εμμένουμε
στην άποψη ότι καλώς λειτουργούσε η Βουλή με τα άρθρα αυτά. Δεν την εμπόδιζαν τα άρθρα. 'Αλλοι ήταν οι λόγοι της υποβάθμισης της Βουλής. Από τη στιγμή όμως που επιμένετε να παίξει σοβαρό νομοθετικό ρόλο η επιτροπή, την Ολομέλεια γιατί τη συγκρατούμε στη μία συνεδρίαση;
Προσέξτε τώρα πώς φαλκιδεύεται το δικαίωμα των μικρότερων κομμάτων να
συζητηθούν ουσιαστικά ζητήματα στην Ολομέλεια. Κύριε εισηγητά της Πλειοψηφίας, παρακολουθείστε αυτό που θα σας πω.
Σύμφωνα με αυτά που συζητούσαμε μέχρι χθες, ο αρχηγός ενός κόμματος
θα μπορούσε να ζητήσει να πάει στην Ολομέλεια οποιοδήποτε νομοσχέδιο και
η Ολομέλεια να συζητούσε για μία μέρα και με απόφαση της πλειοψηφίας θα μπορούσε να υπάρχει και δεύτερη μέρα. Τώρα, στερούμε και τη δεύτερη μέρα.
'Ερχομαι όμως στα δικαιώματα των κομμάτων. Θα σας φέρω ένα
παράδειγμα. Η Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος ζητάει για ένα νομοσχέδιο να πάει την επόμενη ημέρα. Είχε το δικαίωμα αυτό, σύμφωνα με ό,τι ίσχυε μέχρι χθες. Τώρα, μία διάταξη του Κανονισμού, η οποία δεν στηριζόταν στο Σύνταγμα, ήταν διάταξη του Κανονισμού, έλεγε ότι αν ένα νομοσχέδιο στην επιτροπή συζητηθεί και ψηφιστεί με τα 4/5, αυτό θα πάει μεν στην Ολομέλεια για ψήφιση, αλλά με πολύ συνοπτικότερες διαδικασίες, ακόμα και από τη μία συνεδρίαση. Τι σημαίνουν λοιπόν τα 4/5; Σημαίνουν
ότι το 1/5, δηλαδή κόμματα που εκπροσωπούν εξήντα Βουλευτές, να μην μπορούν να συζητήσουν σε μία ολόκληρη συνεδρίαση.
Το δικαίωμα που δίνατε στα μικρότερα κόμματα, κάποια νομοσχέδια που
τα θεωρούσαν σοβαρά να τα συζητήσουν έστω και μία μέρα -και δεύτερη
λέγατε χθες- τους το στερείτε τώρα γιατί βάζετε τη διάταξη του Κανονισμού μέσα, όπου όταν τα δύο κόμματα θα συμφωνήσουν σε ένα νομοσχέδιο, γαία πυρί μειχθήτω, τα γράφουν τα μικρότερα κόμματα στα παλιά τους τα παπούτσια και το πολύ να πάμε με το δεκάλεπτο του Κανονισμού της Βουλής. Αυτό είναι αφαίρεση δικαιωμάτων για τα κόμματα που θα έχουν εξήντα Βουλευτές και

κάτω.
Τρίτη παρατήρηση, σχετικά με το εύρος των θεμάτων που συζητούνται στην Ολομέλεια σε πάνω από μια συνεδρίαση, δηλαδή θέματα που δεν πήγαν στην επιτροπή, είναι αυτά που περιλαμβάνονται στο άρθρο 72.
Ο κ. Παυλόπουλος έκανε μια πολύ καλή ομιλία, αλλά βλέπω ότι είναι οι προσωπικές εκτιμήσεις του κ. Παυλόπουλου και όχι της Νέας Δημοκρατίας, γιατί ο εισηγητής δεν το υπερασπίστηκε. Τι σημαίνει αυτό;
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Ποιο;
ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΚΥΛΛΑΚΟΣ: Θα σας εξηγήσω, νομοσχέδια που άπτονται των
ατομικών, κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων.
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Το είπα σε συνεννόηση με τον κ. Βαρβιτσιώτη.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΚΥΛΛΑΚΟΣ: Δεν είδα να το υποστηρίζει ο κ. Βαρβιτσιώτης, όταν
μίλησε σαν εισηγητής. "Το 72 να μην το πειράξετε", είπε ο κ.
Παυλόπουλος. Εννοεί όλο το εύρος, δηλαδή και τα ατομικά δικαιώματα και τα πολιτικά δικαιώματα, τα συνταγματικά, τα κοινωνικά, όπως είπε, αλλά και όταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα έρθει στη Βουλή να μας ενημερώσει για κήρυξη πολέμου και για συμβάσεις που έχουν ανώτερη ισχύ από το νόμο και

για νόμους πλαίσια, που δίνουν γενικές εξουσιοδοτήσεις σε σοβαρά ζητήματα σε μια σειρά Υπουργεία.
Είναι τέσσερα κρίσιμα ζητήματα, τα οποία θα πηγαίνουν στην καλύτερη περίπτωση σε μια συνεδρίαση. Και λέω στην καλύτερη περίπτωση, γιατί αν τα 4/5, τα δυο μεγάλα κόμματα, συμφωνήσουν, θα πηγαίνουν με ακόμη συνοπτικότερες διαδικασίες στην Ολομέλεια της Βουλής.
Συρρικνώνεται το δικαίωμα της Ολομέλειας; Συρρικνώνονται τα δικαιώματα των μικρότερων κομμάτων; Συρρικνώνονται τα δικαιώματα των Βουλευτών ή δεν συρρικνώνονται; Εξήντα Βουλευτές που μπορεί να διαφωνούν από μικρότερα κόμματα, δεν θα έχουν το δικαίωμα σχεδόν καθόλου να μιλήσουν στην Ολομέλεια.
Η δική μας γνώμη, λοιπόν, είναι να μείνουν ως έχουν. Αυτό δε γίνεται δεκτό. Το ελάχιστο που θα μπορούσατε να κάνετε σήμερα, για να συνεννοηθούμε, είναι να είναι μια συνεδρίαση το λιγότερο και τα υπόλοιπα να τα αφήσουμε στον Κανονισμό της Βουλής. Μην τα βάζετε μέσα. Είναι το ελάχιστο που θα μπορούσε να γίνει σήμερα. Αφήστε το δρόμο ανοιχτό και για δεύτερη και για τρίτη συνεδρίαση. Θα τις χρειαστείτε και εσείς ως κυβερνητικό κόμμα, η Νέα Δημοκρατία, και θα στερείται η Ολομέλεια του δικαιώματος αυτού. Μην τα κλείνετε σήμερα. Είμαστε εντελώς αντίθετοι με το να καθοριστεί στο Σύνταγμα ότι αν συμφωνηθεί από τα 4/5, δεν γίνεται πλήρης συζήτηση στην Ολομέλεια.
'Ερχομαι τώρα σε επιμέρους παρατηρήσεις. Κοινοβουλευτικός 'Ελεγχος: Θετικές οι τροποποιήσεις για να πάνε στις επιτροπές και το καλοκαίρι. Για να κάνουμε όμως τελικό απολογισμό για το αν είναι θετικό ή όχι, αυτό θα πρέπει να συνδυασθεί με το τι αλλαγές θα γίνουν στον Κανονισμό της Βουλής.
Μπορεί να πάει εκεί, αλλά αν ο τελικός αριθμός των επίκαιρων
ερωτήσεων, για να το πω έτσι, που θα κάνουν τα κόμματα ή θα κάνει το δικό μας το κόμμα, συρρικνωθεί από τον Κανονισμό, εγώ δε βιάζομαι να χειροκροτήσω αυτήν την τροποποίηση, η οποία δίνει δυνατότητες επέκτασης του Κοινοβουλευτικού Ελέγχου, αλλά μπορεί να ανατραπεί αυτή η θετική εξέλιξη μέσω του Κανονισμού της Βουλής.
Δεύτερη παρατήρηση, για τον προϋπολογισμό. Εμείς εμμένουμε στην άποψη ότι και στη δεύτερη ανάγνωση, αν η πλειοψηφία της Βουλής θέλει να αλλάξει ένα κονδύλι, να μπορεί να το αλλάξει το κονδύλι.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Μα, μπορεί.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΚΥΛΛΑΚΟΣ: 'Οχι να ακούει γνώμες, γιατί θα μπορούσε να φωνάξει τους Βουλευτές και τα Κόμματα στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και να αρχίσουμε από τον Αύγουστο να συζητάμε και να έχει ακούσει τις προτάσεις ολονών. Και να φωνάξει και τους κυβερνητικούς Βουλευτές σε δέκα συνεδριάσεις και να ακούσει τις παρατηρήσεις τους.
Το ζήτημα είναι αν η Βουλή σαν κυρίαρχο Σώμα θα μπορεί να αλλάξει στη δεύτερη ανάγνωση με την ψηφοφορία το κονδύλι για την υγεία, για την παιδεία. Γιατί να το στερήσουμε αυτό το δικαίωμα και να μπαίνει η λογική ότι είναι πρόταση μομφής, αν δεν ψηφιστεί ένα κονδύλι; 'Η τα ψηφίζεις

όλα ή σε διαγράφουμε από την Κοινοβουλευτική Ομάδα. Θέλετε να ενισχύετε τον πυρήνα της ηγεσίας, την εκτελεστική εξουσία. Γι' αυτό δεν προχωράτε σ'αυτό το θέμα. Και δεν είναι δα και πολύ αριστερή η πρόταση που κάνουμε. 'Αλλα κοινοβούλια την έχουν εφαρμόσει και δεν έχουν καμία σχέση με το
Κομμουνιστικό Κόμμα.
Για την προθεσμία των έξι ημερών ή της μιας εβδομάδας, υπάρχει ένα πρόβλημα. Εννοώ από την ημέρα που θα κατατεθεί το νομοσχέδιο μέχρι τη στιγμή που θα πάει για συζήτηση στην επιτροπή. Είναι θετικό ότι μπαίνει αυτό, αλλά χρειάζεται να προσέξουμε πότε θα το πάρουν στα χέρια τους οι Βουλευτές. Αυτό ειπώθηκε και το σημειώνω και εγώ, γιατί είναι κρίσιμο. Πρέπει να είμαστε καλά προετοιμασμένοι.
Και έρχομαι σε ένα ζήτημα που θα ήθελα να διευκρινιστεί. Δεν κατάλαβα
καλά τι θα γίνεται με τις τροπολογίες. Κατάλαβα ότι τρεις μέρες πριν να μπει στην επιτροπή, μπορεί ο Υπουργός να καταθέσει τροπολογία. Το ίδιο να κάνουμε και στους Βουλευτές. Συμφωνώ με αυτήν τη λογική. 'Οταν όμως πάμε στην Ολομέλεια για τη μία συνεδρίαση που λέτε, θα μπορούν να κατατίθενται ξανά τροπολογίες; Και σ'αυτήν την περίπτωση, εφόσον θα επιτρέπονται οι τροπολογίες και εν όψει της μοναδικής συνεδρίασης στην Ολομέλεια, τι θα ισχύει για τον Υπουργό και τι θα ισχύει για το Βουλευτή; Σας παρακαλώ ξεκαθαρίστε το, για να καταλάβουμε τι γίνεται.
Τελειώνω με μια παρατήρηση που δεν έχει σχέση με το παρόν κεφάλαιο, αλλά με ένα γενικότερο αίτημα που θέσαμε και στην επιτροπή και για το οποίο απευθύνθηκα επανειλημμένα στον κ. Βενιζέλο και στους εισηγητές. 'Εχουμε ιδιαίτερο ενδιαφέρον σαν κόμμα -και νομίζω ότι δεν αφορά μόνο το δικό μας κόμμα- για το τι θα γίνει με τα κομματικά μέσα ενημέρωσης και με τα ασυμβίβαστα. Βεβαίως στη συζήτηση που κάναμε στην επιτροπή υπήρχε μια ομοθυμία, ότι δεν μπορούμε και τα κόμματα να τα βάλουμε στην ίδια μοίρα
με τις ανώνυμες εταιρείες, ότι αποτελούν κάτι το ξεχωριστό και το ιδιαίτερο.
Εμείς θα προτιμούσαμε να μην αφεθεί αυτό στις δηλώσεις τις πολιτικές τέτοιου χαρακτήρα, αλλά να υπάρχει και μία διάταξη που να λύνει οριστικά και αμετάκλητα το ζήτημα κατά τρόπο που να μην παρεμποδίζεται η ελευθερία διακίνησης των ιδεών, των απόψεων των κομμάτων και η ελεύθερη δραστηριότητά τους. Αυτό να είναι ο γνώμονας.
Επειδή μας μένει μόνο μία συνεδρίαση, παρακαλώ τον εισηγητή της
Πλειοψηφίας ...
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Δύο συνεδριάσεις. Δύο ενότητες έχουμε ακόμη. ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΚΥΛΛΑΚΟΣ: Μία ενότητα έμεινε. Θα έχουμε την επόμενη Τετάρτη
και τελειώνουμε.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Μία ενότητα έχουμε. ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΚΥΛΛΑΚΟΣ: Εν πάση περιπτώσει, έχω την εντύπωση ότι την
επόμενη Τετάρτη τελειώνουμε και παρακαλώ να λυθεί αυτό το ζήτημα. ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, μου επιτρέπετε;
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, και εγώ θα ήθελα, παρακαλώ,
να πω δύο λόγια μετά τους εισηγητές.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Aς ακούσουμε τον κ. Κουβέλη και θα παρακαλούσα, αν σε κάποιο ζήτημα καίριο, όπως αυτό των τροπολογιών, υπάρχει κάτι, να το δούμε.

Ορίστε, κύριε Κουβέλη.
ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, έχω τη βεβαιότητα ότι η συζήτηση χθες δεν ήτο συζήτηση περί όνου σκιάς, όπως είπε ο κ. Βενιζέλος. 'Ενας πλούσιος προβληματισμός κατατέθηκε απ' όλους τους συναδέλφους, ένας προβληματισμός ο οποίος ορθά οδήγησε σήμερα τον εισηγητή της Πλειοψηφίας, αφού είχε επικοινωνήσει με το σύνολο των απόψεων, να κάνει αυτές τις βελτιώσεις που έκανε.
Δεν ηγέρθη καχυποψία, κύριε Βενιζέλο, εκ του μη όντος. Υπήρχε η βεβαιότητα ότι οι αρχικές σας προτάσεις οδηγούσαν στην υποβάθμιση του Κοινοβουλίου και ο καθένας εξ αγαθής δημοκρατικής προαιρέσεως διετύπωσε τα όσα διετύπωσε. Αντιλαμβάνομαι σήμερα την ανάγκη να δικαιολογήσετε μερικά από εκείνα τα οποία φέρατε χθες και τα οποία πράγματι δυνάμει απειλούσαν τη λειτουργία του Κοινοβουλίου. Αλλά αυτά πλέον δεν έχουν σημασία. Σημασία έχει ότι βελτιώνετε την πρότασή σας και εγώ οφείλω να είμαι ειλικρινής και να αναγνωρίσω τη βελτίωση των θέσεων που σήμερα επιφέρατε.
Θα ξεκινήσω, κύριε Πρόεδρε, από την κατάθεση των νομοσχεδίων. Εγώ
υποστηρίζω ότι πρέπει να πάμε στην κατάθεση των νομοσχεδίων, να επιλέξουμε δηλαδή σχετική ρύθμιση, πριν από δέκα ημέρες. Κύριε Πρόεδρε, δεν πρόκειται για κάποια αριθμητική πλειοδοσία.'Ενας λόγος για τον οποίον πολλές φορές οι Βουλευτές προχειρολογούν ή ομιλούν γενικώς και αορίστως -και μάλιστα όταν πρόκειται για συζήτηση επί των άρθρων- είναι διότι δεν
έχουν ικανό χρόνο να δουν τις ρυθμίσεις που προωθεί το νομοσχέδιο. Εξάλλου πρέπει να συμφωνήσουμε, κύριε Πρόεδρε -σας το έλεγα και στη
Διάσκεψη- ότι αυτή η πολυνομία, αυτή η βιομηχανία, κύριοι συνάδελφοι, των νομοθετημάτων, οδηγεί το Βουλευτή στο να λειτουργεί ως διεκπεραιωτής και όχι ως νομοθέτης. Και νομίζω ότι πρέπει να συμφωνήσουμε ότι η δεκαήμερη προθεσμία πρέπει να είναι εκείνη για την κατάθεση των νομοσχεδίων.
Θεωρώ θετικό το γεγονός ότι ο κοινοβουλευτικός έλεγχος διευρύνεται
και επιλέγεται ως ρύθμιση να γίνεται και στις επιτροπές.
Κύριε Βενιζέλο, εγώ ευθύς εξαρχής, όπως θα ακούσατε, κατέθεσα την
επικουρική πρόταση του Συνασπισμού.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Και εγώ σας είπα ότι
ουσιαστικά λέμε το ίδιο πράγμα.
ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Δεν λέγαμε το ίδιο πράγμα, αλλά δεν έχει σημασία
αυτό. Σήμερα χαίρομαι που υιοθετήσατε την επικουρική πρόταση του Συνασπισμού, που πρώτος αυτός κατέθεσε για να περισώσει τα πράγματα. Δεν είναι η θέση αρχής την οποία υποστηρίζουμε.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ: 'Ολοι για πατρότητα μιλάμε. Για τη μητρότητα δεν μιλάει κανείς.
ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Θα μιλήσετε εσείς για τη μητρότητα, ελπίζω όχι ως
καθ' ύλην αρμόδιος.
'Ελεγα λοιπόν ότι χαίρομαι γι' αυτό. Και το κάναμε, κύριε Πρόεδρε,
για να περισώσουμε εκείνο που θεωρούσαμε ως πάρα πολύ σημαντικό. Είναι

όμως ακριβής η παρατήρηση ότι ενδεχομένως να μην εξαρκεί ο χρόνος της
μιας συνεδρίασης. Νομίζω ότι μπορούμε να δώσουμε τη δυνατότητα -θέλω να βελτιώσω, κύριε Πρόεδρε, τη ρύθμιση όχι να αντιπολιτευτώ- να διευρυνθεί η συζήτηση και με μια άλλη μέρα συνεδρίασης, σύμφωνα με πρόβλεψη που θα έχει ο Κανονισμός.
Είναι ακριβές αυτό που ακούστηκε. Ενδεχομένως να μη φθάσει η μια

ημέρα και να χρειάζεται και δεύτερη ημέρα. Δεν χάλασε ο κόσμος, κύριε Πρόεδρε και κύριε Βενιζέλο, να δίνουμε τη δυνατότητα να υπάρξει ρύθμιση από τον Κανονισμό της Βουλής και για μια άλλη ή και για άλλες δύο ακόμα συνεδριάσεις. Νομίζω ότι αυτό θα οδηγήσει τα πράγματα στο να μην ασφυκτιούν από τον καθορισμό της μιας και μόνο ημέρας για τη συζήτηση επί της αρχής και επί των άρθρων στην Ολομέλεια της Βουλής.
Βεβαίως η επικουρική πρότασή μας, αυτή που καταθέσαμε χθες, σε καμία περίπτωση δεν είχε την προϋπόθεση των 4/5 που σήμερα ετέθη και δεν συμφωνούμε με αυτή.
Σε ό,τι αφορά, κύριε Πρόεδρε, τη συζήτηση για τον κρατικό προϋπολογισμό, είναι γεγονός ότι βελτιώνονται τα πράγματα. Δεν υιοθετείται βέβαια η πρόταση που ο Συνασπισμός κατέθεσε και στην Επιτροπή Αναθεώρησης του Συντάγματος και στην Ολομέλεια ότι δηλαδή η κατάθεση θα πρέπει να γίνεται τουλάχιστον τρεις μήνες πριν, να ακολουθεί ευρεία συζήτηση και να υπάρχει η δυνατότητα, μετά τη συζήτηση στη Βουλή, με επιμέρους ψηφοφορίες να μετακινούνται ή και να αλλάζουν κονδύλια.

Αυτό νομίζω ότι είναι μια δημοκρατική διαδικασία, η οποία δεν
υπηρετεί τον τύπο, υπηρετεί την ουσία, δηλαδή να έχει τη δυνατότητα η εκάστοτε κυβέρνηση να επικοινωνεί με τις απόψεις της Ολομέλειας, όλων των Βουλευτών και να επιφυλάσσει στον εαυτό της το δικαίωμα να αλλάζει εκείνα τα κονδύλια, για τα οποία έχει εκφραστεί η Βουλή των Ελλήνων.
Διαφορετικά, πράγματι θα δημιουργούνται διλήμματα για όλους εκείνους,
οι οποίοι δεν θέλουν το συγκεκριμένο κονδύλιο, αλλά στο όνομα της κομματικής πειθαρχίας ή στο όνομα και άλλων σκέψεων και υποχρεώσεων να
μην επιλέγουν να ψηφίζουν αρνητικά.
Κύριε Πρόεδρε, εάν δεν είχε τεθεί, δεν θα έπαιρνα το λόγο επ' αυτού. Είπε ο κ. Βαρβιτσιώτης για την τηλεοπτική μετάδοση των συζητήσεων. Είναι ορθό να μεταδίδονται οι συζητήσεις στη Βουλή από την τηλεόραση.
'Εχω όμως τη γνώμη, κύριε Βαρβιτσιώτη, ότι μια συνεχής ροή μετάδοσης
ενδεχομένως να μην είναι και η καλύτερη λύση.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Δεν είπα για συνεχή ροή. Είπα, όταν συζητούνται στις Διαρκείς Επιτροπές σημαντικά θέματα.
ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Εντάξει. Αυτό που λέτε είναι επίσης ενδιαφέρον και είμαι της γνώμης ότι θα πρέπει πράγματι να απασχολήσει το Κοινοβούλιο

αυτή η πρόταση.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Αν μου επιτρέπετε, κύριε Κουβέλη, και αν μου επιτρέπει ο κύριος Πρόεδρος μια διακοπή, θα πω ότι υπάρχουν και στη Γερμανία και στις Ηνωμένες Πολιτείες κανάλια, τα οποία δείχνουν συνεχή

ροή όλων των συνεδριάσεων.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Και εδώ συμβαίνει αυτό τώρα.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΚΥΛΛΑΚΟΣ: 'Αμα πληρώνεις μόνο.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΚΑΤΖΗΣ: 'Αμα είσαι συνδρομητής.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Ναι, άμα είσαι συνδρομητής, ενώ τα άλλα δεν
είναι συνδρομητικά.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Σε λίγο θα είναι τζάμπα. ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Πάντως, η θέση μου ήταν μόνο επί σημαντικών
θεμάτων.
ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Εν πάση περιπτώσει, το ζήτημα της ρύθμισης της τηλεοπτικής μετάδοσης είναι ένα θέμα που δεν μπορεί να απασχολεί την αναθεώρηση του Συντάγματος.
Τέλος, κύριε Βενιζέλο, οφείλετε μια συγκεκριμένη και έγκαιρη θέση, αναφορικά με το ζήτημα που επανειλημμένα έχει θέσει ο κ. Σκυλλάκος για λογαριασμό του Κομμουνιστικού Κόμματος. Νομίζω ότι πρέπει να το ξεκαθαρίσετε, προκειμένου και εμείς να εκφράσουμε την άποψή μας. Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, μπορώ να έχω το λόγο; ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Ορίστε, κύριε Πρόεδρε, έχετε το
λόγο.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, η χθεσινή συζήτηση ήταν αδιαμφισβήτητα χρήσιμη. 'Ηταν ίσως από τις καλύτερες συζητήσεις που έχω παρακολουθήσει και μας οδήγησε στο να αλλάξουμε πορεία. Μπορεί να προσθέσατε μόνο ένα "μπορεί", αλλά στην ουσία αλλάξατε στη βάση τη διάταξη, στην οποία όλοι μας είχαμε συμφωνήσει.
Εγώ δεν είχα δυσκολία από το Βήμα της Βουλής να βγω και να πω ότι με μετέπεισαν απόψεις που άκουσα στην Αίθουσα. Θα συνιστούσα και στον κύριο Υπουργό -ως νεότερο- να μην έχει καμιά δυσκολία να πει καμιά φορά -παντογνώστης δεν είναι κανένας- ότι ναι, αλλάξαμε πορεία και πήγαμε στο καλύτερο, κύριε Πρόεδρε, κι εδώ σταματώ, δεν θέλω να πάω παραπέρα.

Θέλω να σταθώ μόνο σε ένα θέμα. 'Εχουμε επανειλημμένως συζητήσει,
κύριε Πρόεδρε, και απευθύνομαι και προσωπικά και σε σας, για τις άσχετες προσθήκες της τελευταίας ώρας. Ας ελπίσουμε ότι το τελευταίας ώρας τώρα αντιμετωπίζεται, το άσχετο όμως δεν αντιμετωπίζεται. Εγώ επιμένω απόλυτα ότι πρέπει την ευθύνη να την έχει ο Πρόεδρος της Βουλής, ο οποίος με το προσωπικό και το θεσμικό του κύρος θα βάλει σε τάξη όχι μόνο την Κυβέρνηση αλλά όλη την Εθνική Αντιπροσωπεία. Και αν ολόκληρη θέλει, να μη γίνεται. Διότι μην έχετε την παραμικρή αμφιβολία, κύριε Πρόεδρε, ότι από την ώρα που θα μείνει η διάταξη όπως είναι, θα καταλήξουμε στο ίδιο θέαμα, το οποίο ζούμε καθημερινώς και εναντίον του οποίου όλοι μας εξεγειρόμεθα.
Κάνω έκκληση να μην αλλάξετε αυτήν τη διάταξη. Αφήστε τη. Επιτέλους, ο Πρόεδρος της Βουλής μας εκφράζει όλους. Εμπιστευόμεθα τον Πρόεδρο, τον όποιο Πρόεδρο, ο οποίος θα μπορεί να βάλει φρένο, διότι εάν μπορώ κάτι να αξιολογήσω ως πιο σημαντικό στην ανωμαλία τη γενικότερη που υπάρχει στη νομοθετική εργασία, θα επισημάνω ότι αυτό είναι το χειρότερο θέαμα. Το να έρχεται ως προσθήκη ένα ολόκληρο νομοσχέδιο την τελευταία ώρα, να ψηφίζεται απόντων των Βουλευτών, μεταμεσονυκτίως ενίοτε, ανατρέπει τη βάση του δημοκρατικού μας πολιτεύματος. Γι' αυτό θα παρακαλούσα η διάταξη αυτή να μείνει όπως αρχικώς είχε προταθεί.
Τέλος, εις ό,τι αφορά τη μετάδοση. Ξέρετε την άποψή μου, την έχω
πει, συμπίπτω με τον κύριο Πρόεδρο. Κύριε Πρόεδρε, πιστεύω ότι η Βουλή πρέπει να μεταδίδεται ολόκληρη από ένα κανάλι. Δωρεάν φυσικά. Ο ελληνικός λαός, όταν θέλει να ανοίξει την τηλεόραση και να δει τι γίνεται στο Κοινοβούλιό του, να δει τι κάνει ο εκλεκτός, τον οποίον έστειλε, πώς τον αντιπροσωπεύει. Είναι ο καλύτερος τρόπος. Και φυσικά να το επεκτείνουμε με μέτρο και πρακτικά και στις επιτροπές, εκεί όπου όντως χρειάζεται.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Κύριε Πρόεδρε, το λόγο
παρακαλώ, για να κάνω μία διευκρίνιση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Ορίστε, κύριε Υπουργέ, έχετε το λόγο.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Θέλω να κάνω μία διευκρίνιση σε σχέση με την πρώτη παρατήρηση του Προέδρου του κ. Μητσοτάκη, ο οποίος είπε ότι με μία λέξη, το "μπορεί", αλλάξαμε θέση. Δεν αλλάξαμε καθόλου.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Και το 6 καταργήσαμε και το "μπορεί"
προσθέσαμε.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): 'Οχι. Ακούστε, λοιπόν, σας παρακαλώ πολύ. Διότι φοβούμαι ότι δεν είχε προσεχθεί ούτε το κείμενο

ούτε η αγόρευσή μου."Μπορεί" έλεγε το κείμενο της επιτροπής, αλλά σε άλλη διάταξη. Εγώ ενοποίησα τις διατάξεις για λόγους οικονομίας λόγου.
Στο 68 παράγραφος 1, στο δεύτερο εδάφιο, σύμφωνα με την πρόταση της
Επιτροπής Αναθεώρησης, η διατύπωση ήταν: "Οι Διαρκείς Επιτροπές μπορούν να ψηφίζουν νομοσχέδια και προτάσεις νόμων κατά τα προβλεπόμενα κλπ., όπως ορίζει ειδικότερα ο Κανονισμός". Διέγραψα στην τελική πρόταση το εδάφιο αυτό, το ενοποίησα με το άρθρο 70 παράγραφος 2 και έβαλα το "μπορεί" εκεί. Το "μπορεί" υπήρχε στο 68 παρ.1 εδ.β' και για λόγους οικονομίας διατυπώσεων το ενοποίησα με το άρθρο 70 παράγραφος 2. 'Ηταν το "μπορεί" και παρέμεινε το "μπορεί". Γι' αυτό μίλησα προηγουμένως για παραβίαση ανοιχτών θυρών στη χθεσινή συζήτηση εδώ.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Γι' αυτό που είπα για τις προσθήκες, ποιος θα αποφασίζει;
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Ο κύριος Πρόεδρος θα μας απαντήσει τώρα.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Οφείλω εγώ μία διευκρίνιση στον κ. Μητσοτάκη, σε ό,τι αφορά τα νομοσχέδια και τις διατάξεις τους, αν είναι
σχετικές ή όχι με αυτά. Σας βεβαιώ ότι προβληματίστηκα πάρα πολύ, αλλά
εάν σε τέτοια ζητήματα που έχουν να κάνουν με το κύρος του Προέδρου του Σώματος με το κύρος του λειτουργήματός του...
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Γι' αυτό δεν το πρότεινα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Αν ο Πρόεδρος δεν μπορεί ο ίδιος να τα αντιμετωπίσει, αλλά θα χρειάζεται τους συνεργάτες, την υπηρεσία κλπ., νομίζω ότι θα είναι λάθος, να αναλάξει αυτή την ευθύνη.
Το νομοσχέδιο, όταν κατατίθεται, για να είναι σε θέση ο Πρόεδρος της Βουλής να αντιμετωπίζει τις αμφισβητήσεις, πρέπει να δει με προσοχή όλες

τις διατάξεις. Και στο σχετικό ή άσχετο, όπως ξέρουμε, ποικίλλουν οι απόψεις.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Εγώ δεν το πρότεινα αυτό. Το πρότεινα μόνο
για τις προσθήκες. Γιατί είναι δύο εδάφια. Στο πρώτο εδάφιο να το
αφήσουμε, διότι όντως αντιλαμβάνομαι τις δυσκολίες. Αλλά τις προσθήκες
τις άσχετες είναι βέβαιο ότι ο Πρόεδρος με μια ματιά τις βλέπει. ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Εσείς γνωρίζετε και πιστεύω ότι και
οι επόμενοι Πρόεδροι το ίδιο θα κάνουν, ότι αυτό ήδη γίνεται. Αλλά όταν η κυβέρνηση έχει ήδη με τα κόμματα κάνει κάποια συζήτηση, δεν είναι πολύ

καλό πάλι για το θεσμό και για το κύρος του Προέδρου, να έρχεται ο Πρόεδρος τη μια φορά να λέει ότι αυτή η προσθήκη είναι άσχετη και εγώ δεν την εισάγω και την επόμενη φορά να λέει το αντίθετο. Σας θυμίζω την περίφημη τροπολογία Μητρόπουλου. Εγώ δεν θεωρούσα ότι είναι σχετική. 'Ομως τα κόμματα, άλλα θετικά και άλλα υπό αίρεση το είχαν δεχθεί και, έτσι, εισήχθη.
Φανταστείτε λοιπόν τον Πρόεδρο να λέει -και συχνά συμβαίνει εδώ πέρα και γίνομαι και εγώ κακός, όπως γίνονταν και οι προκάτοχοί μου και οι επόμενοι- ότι είναι άσχετη ή δεν είναι μια τροπολογία κι αυτό να ανατρέπεται από τα κόμματα ή την πλειοψηφία.
Ουσιαστικά έχετε δίκιο ότι η πλειοψηφία θα έρχεται και θα συμφωνεί με τον υπουργό αλλά ας αναλαμβάνει κι αυτή τις ευθύνες της, χωρίς να φθείρει το κύρος του Προέδρου της Βουλής.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, δύο δυνατότητες έχουμε. Η μία είναι, που την απορρίψαμε όλοι, τα δικαστήρια να το κρίνουν. Αυτό το απορρίψαμε, επαναλαμβάνω, όλοι, αλλά όχι και να μην το κρίνει κανείς.

Προς Θεού! Θα κάνουμε έγκλημα αν το αφήσουμε έτσι. Να υπάρχει ένας άνθρωπος να αποφασίζει. Εσείς, κύριε Πρόεδρε, ο όποιος Πρόεδρος θα αποφασίζει.
Δεν ξέρουμε ότι αναφέρεται σε αντικείμενο άλλου Υπουργείου, όταν
μιλάμε για παράδειγμα για το Υπουργείο Οικονομικών και έρχεται μια διάταξη για το Υπουργείο 'Αμυνας ότι είναι άσχετη;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Τι γίνεται όμως στην περίπτωση, όπως συνέβη με μια άλλη τροπολογία για την είσοδο στο χρηματιστήριο κάποιων τηλεοπτικών επιχειρήσεων, που ο Πρόεδρος είχε την αντίρρησή του; Αλλά εδώ πέρασε και ουδείς είπε λέξη για το άσχετο.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: 'Αμα θεσμικώς κατοχυρωθεί, τότε είναι

διαφορετικό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Εγώ οφείλω να διαφυλάττω -το ίδιο έκαναν και οι προκάτοχοί μου και οι επόμενοι θα το κάνουν- το κύρος αυτού του θεσμού. Σας είπα δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Την περίπτωση της τροπολογίας Μητρόπουλου και την περίπτωση εισαγωγής στο Χρηματιστήριο των τηλεοπτικών επιχειρήσεων.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Ο Πρόεδρος πρέπει να έχει τη δυνατότητα να
αρνείται.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Δεν με καταλάβατε. Λέω ότι, παρά την άποψη του Προέδρου, τα κόμματα και η Βουλή αποφασίζουν το αντίθετο. Ο Πρόεδρος δεν θα γίνει ο δικτάτωρ του Σώματος. Και για να μην υφίσταται
λοιπόν το κύρος του Προέδρου και του θεσμού αυτές τις συνέπειες, ο Πρόεδρος λέει τη γνώμη του στην κυβέρνηση, πολλές φορές δεν προσυπογράφει την τροπολογία που του φέρνει ο Υπουργός, αλλά όταν τα κόμματα και επαναλαμβάνω, χωρίς συζήτηση πολλές φορές δέχονται να περάσει κάτι, δεν μπορεί ο Πρόεδρος να είναι ο θεματοφύλακας πραγμάτων που η Βουλή δεν θέλει να διαφυλάξει.
Αυτή είναι η άποψή μου, κύριε Πρόεδρε, και υπάρχει διαφωνία.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Αφήστε την πλειοψηφία να αποφασίζει, κύριε Πρόεδρε. Τουλάχιστον, όταν υπάρχει διαφορά μεταξύ αντιπολίτευσης και κυβέρνησης, να αποφαίνεται ο Πρόεδρος. Γιατί, αν αποφασίζει μόνο η πλειοψηφία, τότε μένουμε εκεί που είμαστε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): 'Εχετε δίκιο επί της ουσίας... ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Αλλά τι γίνεται;

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): ... αλλά και το δίκιο το δικό μου καμιά φορά κάπου το φαλκιδεύετε.
Ορίστε, κύριε Παυλόπουλε, έχετε το λόγο.
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Kύριε Πρόεδρε, αν και δεν είχα σκοπό να μιλήσω

γι' αυτό, ήθελα να τονίσω ότι αν έμπαινε στο Σύνταγμα ως, προϋπόθεση της εισαγωγής προς συζήτηση η απόφαση του Προέδρου ν' αποφαίνεται εάν η τροπολογία είναι σχετική ή όχι, δεν θα υπήρχε απολύτως κανένα πρόβλημα. Και δεν θα ερχόσασταν σε αντιδικία με τη Βουλή, διότι απλά δεν θα ερχόταν η τροπολογία προς συζήτηση αν δεν ήταν σχετική. Θα ήθελα να σας προτείνω -γιατί δεν έχουμε φθάσει ακόμη στις ψηφοφορίες- ότι αν δεν θέλατε μόνος -διότι αντιλαμβάνομαι και την πρόθεσή σας ως Προέδρου και των μελλοντικών Προέδρων να μην αντιδικούν με το Σώμα, αλλά και από την άλλη πλευρά να λαμβάνει και η Βουλή την ευθύνη της- ως ενδιάμεση λύση, την περίπτωση το να κρίνεται αυτό από τη Διάσκεψη των Προέδρων. Και να είναι προϋπόθεση εισαγωγής οποιασδήποτε τροπολογίας -σχετικής ή μη για συζήτηση- η απόφαση της Διάσκεψης των Προέδρων.
Δεν είμαι πάντως βέβαιος ότι το Κοινοβούλιο με τον τρόπο που έχει
λειτουργήσει ως σήμερα, θα θελήσει να κρίνει.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): 'Ισως η επιτροπή στα θέματα αυτά να λειτουργήσει διαφορετικά από την Ολομέλεια. Μην είστε βέβαιος.
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Τρεις παρατηρήσεις πολύ σύντομα, κύριε Πρόεδρε. Η μία είναι η εξής: Τόνισα στον κ. Βενιζέλο -το ανέφερε και ο κ.
Σκυλλάκος- ότι το άρθρο 72 παράγραφος 1, το οποίο καθορίζει την
αποκλειστική αρμοδιότητα της Ολομέλειας, κάνει λόγο για τους νόμους που αφορούν τη ρύθμιση των ατομικών δικαιωμάτων. Είναι σαφές ότι, όταν μπήκε

το άρθρο αυτό στο Σύνταγμα του 1974 είχαμε προ οφθαλμών -γιατί μόνο τέτοια, κατά βάση, δικαιώματα ρύθμιζε προηγουμένως το Σύνταγμα- τα ατομικά δικαιώματα. Ο συντακτικός νομοθέτης προσέθεσε και άλλα. Και τώρα με τη νέα αναθεώρηση προσθέτουμε κι άλλα.
Θεωρώ με βάση και την ασφαλιστική δικλείδα της νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, που τη θεσπίζουμε και με ρητή διάταξη τώρα, ότι μόνο για τους εκτελεστικούς νόμους μιλάμε κι όχι για άλλους νόμους ώστε να μην υπάρχει πληθώρα νόμων στην Ολομέλεια, πρέπει να επεκταθούμε σε όλα τα συνταγματικώς κατοχυρωμένα δικαιώματα.
Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί δεν θα είναι αρμόδια η Ολομέλεια, εκτός από τα ατομικά δικαιώματα, και για τα κοινωνικά δικαιώματα και άλλα, την τρίτη γενιά δικαιωμάτων. Πάντως, εν πάση περιπτώσει, για εκείνα τα οποία κατοχυρώνει ρητώς το Σύνταγμα. Στόχος του συντακτικού νομοθέτη είναι να θέλει η Ολομέλεια να είναι αυτή που θα έχει στην αρμοδιότητά της τους εκτελεστικούς νόμους περί συνταγματικών δικαιωμάτων.
Προτείνω, λοιπόν, στον κ. Βενιζέλο -και δεν νομίζω ότι πρέπει να μείνουμε στο ότι αυτό θέλησε ο συντακτικός νομοθέτης του 1974, ως τότε

μόνο ατομικά δικαιώματα, επαναλαμβάνω, είχαμε- να μπει "οι εκτελεστικοί νόμοι" -και ορθά μπαίνει, γιατί αυτό έχει πει και η νομολογία- "των δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στο Σύνταγμα".
Η δεύτερη παρατήρησή μου -και αφορά αυτά τα οποία είπατε- είναι η
εξής. Σωστά είπατε προηγουμένως ότι τον αριθμό των επιτροπών, τελικά, θα τον καθορίσει ο Κανονισμός της Βουλής. Διερωτώμαι όμως: Αυτό σωστό είναι όσο οι επιτροπές δεν έχουν νομοθετική αρμοδιότητα. Και μην κρίνετε από σας. Νομοθετούμε για το μέλλον. Φανταστήκαμε την περίπτωση που οι επιτροπές, οι οποίες θα ασκούν νομοθετική αρμοδιότητα- αν τους ανατεθεί από τον Κανονισμό- πολλαπλασιαστούν σε τέτοια έκταση που ο αριθμός των Βουλευτών οι οποίοι θα συμμετέχουν σ' αυτές θα ήταν πάρα πολύ μικρός; Διερωτώμαι. Ορθά λέτε ότι ο Κανονισμός πρέπει να μπορεί να προσθέτει επιτροπές. Αλλά μήπως θα πρέπει να πούμε ότι ειδικά οι επιτροπές που ασκούν -αν τους ανατεθεί-νομοθετική αρμοδιότητα πρέπει να είναι μέχρι έξι; Γιατί εγώ παραπάνω από έξι που να έχουν από πενήντα Βουλευτές δεν μπορώ να φαντασθώ ότι θα υπάρχουν. Μπορεί να κάνετε όσες θέλετε επιτροπές, αλλά εντοπίζω ότι όσες έχουν νομοθετική αρμοδιότητα να είναι μέχρι έξι. Και να καθορίσει ο Κανονισμός ποιες θα είναι. Φοβάμαι τον πολλαπλασιασμό με τη μείωση του αριθμού των Βουλευτών και ό,τι αυτό στο τέλος συνεπάγεται.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Κοιτάμε για την περίπτωση της αντικαταστάσεως Βουλευτή. Είναι δυνατόν να έλθει αύριο μια πλειοψηφία και να πει...
Αυτό μπορεί να οδηγήσει και πιο πέρα, να τροποποιείται κάθε τρις και λίγο ο Κανονισμός. Ε, ναι, αυτό όμως δεν θα είναι Κοινοβούλιο. Δεν μπορώ εγώ να φανταστώ ότι θα έλθει μια πλειοψηφία η οποία ...
ΒΥΡΩΝ ΠΟΛΥΔΩΡΑΣ: Δεν θα περάσει τίποτα απ' όλα αυτά.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Αν μία πλειοψηφία μπορεί να περάσει τέτοια πράγματα στον Κανονισμό, σημαίνει ότι θα έχει μια τέτοια χαλύβδινη συνοχή και τέτοια λογική που, ας ευχηθούμε πια...
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. τώρα έχει. Δόξα τω Θεώ! ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): 'Οχι, κύριε Πρόεδρε, μην το λέτε
αυτό το πράγμα. Δεν θέλω να υπερασπιστώ κανέναν, αλλά εγώ νομίζω ότι αυτή

η συζήτηση κάπου οδήγησε.
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Πάντως, εγώ, κύριε Πρόεδρε, το φόβο μου εκφράζω και νομίζω ότι είναι υπαρκτός. Δεν ξέρουμε πότε θα έχουμε ξανά αναθεώρηση του Συντάγματος για να διορθώσουμε τα πράγματα.
Η τελευταία παρατήρησή μου αφορά αυτό που είπε ο κ. Βενιζέλος. Γιατί
δεν με έπεισε η ερμηνεία την οποία έδωσε. Και, νομίζω, ότι δεν δεσμεύει

και κανέναν. Γιατί είναι τόσο ρητή η διατύπωση του άρθρου 74 παράγραφος 3, ώστε η σχέση του με την παράγραφο 5 δεν μπορεί να υιοθετηθεί με βάση τη δήλωση του κ. Βενιζέλου. Εμένα θα μου επιτρέψετε να πω το εξής. Πρώτα απ' όλα υπάρχει μία ατέλεια στη διατύπωση, την οποία ο κ. Βενιζέλος πρέπει να το διορθώσει. Μιλάω για την παράγραφο 5.
Λέει: "Προσθήκες ή τροπολογίες συζητούνται μόνο αν έχουν υποβληθεί τρεις τουλάχιστον ημέρες πριν από την έναρξη της συζήτησης στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή ή την Ολομέλεια". Στα Τμήματα;

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Υπάρχει ρητή διάταξη. Είναι το άρθρο 70 παράγραφος 4.
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Βενιζέλε, την ξέρω. Αλλά έχετε δει όμως

ότι ο συντακτικός νομοθέτης στην παράγραφο 3, πάλι έλαβε την πρόνοια να μιλήσει για Τμήματα. Αν ήταν έτσι που το λέτε, δεν έπρεπε να το πει.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Βάλαμε την Ολομέλεια και
την επιτροπή, γιατί η συνήθης νομοθετική διαδικασία είναι επεξεργασία στην επιτροπή, ψήφιση στην Ολομέλεια. Το Τμήμα υποκαθιστά την Ολομέλεια. Ούτως ή άλλως, με τη γενική παραπομπή του άρθρου 70 παράγραφος 3, αν το Σύνταγμα δεν ρυθμίζει διαφορετικά, όσα ισχύουν για την Ολομέλεια ισχύουν και για το Τμήμα.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Κύριε Υπουργέ, ίσως, αφού θέλουμε να κάνουμε την τομή, γιατί αφού θα έχει συζητηθεί στη Διαρκή Επιτροπή, θα
μπορεί να έρχεται, όπως το έχουμε εδώ στην Ολομέλεια, τρεις μέρες πριν,
μια τροπολογία. Λοιπόν, να φύγει η Ολομέλεια και οι τροπολογίες να κατατίθενται τρεις μέρες πριν στη Διαρκή Επιτροπή.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Δεν λέει αυτό ο
κ. Παυλόπουλος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Εγώ πάω πιο πέρα απ'αυτό που λέει ο

κ. Παυλόπουλος.
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, η δεύτερη παρατήρησή μου ήταν ακριβώς αυτή. Ξεκίνησα λέγοντάς σας ότι είναι αυτό που υποστηρίζετε. Και έχετε δίκιο.
Η άποψή μου είναι ότι τελικά θα πρέπει να βάλετε ή "το Τμήμα" για να είμαστε πλήρεις. 'Η, διαφορετικά, εγώ θα συμφωνήσω μ'αυτό που είπε ο κύριος Πρόεδρος και ήταν η δεύτερη παρατήρησή μου. Να διατηρήσουμε την παράγραφο 3, που λέει "τροπολογίες Βουλευτών σε νομοσχέδια κλπ.", για να αφορά μόνο τις τροπολογίες Βουλευτών σε ό,τι αφορά την Ολομέλεια ή τα Τμήματα. Και να διατηρήσουμε, στην παρ. 5, "προσθήκες ή τροπολογίες συζητούνται μόνο αν έχουν υποβληθεί τρεις τουλάχιστον ημέρες μετά την έναρξη της συζήτησης στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή", μόνο για τις Επιτροπές.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Δεν λύνουμε το πρόβλημα της αδυναμίας με την παράγραφο 3.
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Θα σας πω γιατί το λύνουμε. Και ακούστε ποια είναι η ερμηνευτική εκδοχή που σας προτείνω. Στην περίπτωση αυτή θα είναι η εξής: Θα ισχύει η παράγραφος 3 και για τις τροπολογίες Βουλευτών, αλλά μόνο στην Ολομέλεια και στο Τμήμα. Ενώ η παράγραφος 5 ερμηνευτικά θα ισχύει για τις τροπολογίες και τις προσθήκες όλων, δηλαδή Βουλευτών και Υπουργών, εν πάση περιπτώσει, μόνον όμως για τα θέματα των Επιτροπών.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Κύριε Πρόεδρε, υπάρχουν
δύο διαφορετικά θέματα που έθεσε ο κ. Παυλόπουλος με την τρίτη του παρατήρηση. Το πρώτο θέμα αφορά την τριήμερη προθεσμία, αν αυτή ισχύει μόνο στη φάση της συζήτησης στην επιτροπή ή και στη φάση της συζήτησης στην Ολομέλεια. Εγώ ευχαρίστως, παρ'ότι γίνεται πολύ πιο αυστηρή η διάταξη, να υιοθετήσω την παρατήρηση του κυρίου Προέδρου της Βουλής και να σβήσουμε το "ή στην Ολομέλεια". Δηλαδή ο Υπουργός μπορεί να υποβάλει την προσθήκη ή τροπολογία του το αργότερο τρεις μέρες πριν από τη συζήτηση στην επιτροπή. Αυτό το δέχομαι. Αλλά αυτό δεν λύνει το πρόβλημα
της φαινομενικής αντινομίας μεταξύ της παραγράφου 3 και της παραγράφου 5. Αυτό που είπε τώρα ο κ. Παυλόπουλος διατηρεί ανοικτό το ζήτημα. Λέει ότι
ο Βουλευτής μπορεί να υποβάλει τροπολογία και την προτεραία. Λοιπόν, για να είναι καθαρά τα Πρακτικά στο θέμα αυτό...
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Αυτό πρέπει να το συμφωνήσουμε,
διότι άλλως από την πρώτη μέρα θα έχουμε την αμφισβήτηση.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Κύριε Πρόεδρε, δέχομαι το σχετικό εδάφιο της παραγράφου 5 του άρθρου 74 να γίνει ως εξής:
"Προσθήκες ή τροπολογίες συζητούνται μόνο εάν έχουν υποβληθεί τρεις τουλάχιστον ημέρες πριν την έναρξη της συζήτησης στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή". Αλλά, επαναλαμβάνω τα όσα είπα προηγουμένως για
τη συστηματική ερμηνεία των παραγράφων 3 και 5 του άρθρου 74.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΚΥΛΛΑΚΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, υπάρχουν και ορισμένα νομοσχέδια που θα πηγαίνουν μόνο στην Ολομέλεια, αν κατάλαβα καλά. Είναι το άρθρο 72.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Το άρθρο 73, κύριε Σκυλλάκο, κανονίζει την αρμοδιότητα μεταξύ Ολομέλειας και Τμήματος Διακοπής των Εργασιών της Βουλής και Επιτροπών. Δηλαδή, ο κατάλογος του άρθρου 72 είναι κατάλογος θεμάτων για τα οποία ακολουθείται η μεγάλη νομοθετική διαδικασία μόνο στην Ολομέλεια. Δεν μπορεί να ψηφιστούν ούτε από το Τμήμα Διακοπής ούτε με τη μικρή κοινοβουλευτική διαδικασία.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Κύριε Υπουργέ, συγγνώμη. Ο

κ. Σκυλλάκος έχει δίκιο. Για τα νομοσχέδια εκείνα που θα είναι αρμοδιότητας, κατά το άρθρο 72, της Ολομέλειας, σε εκείνη την περίπτωση -διότι πρέπει να σας πω ότι εγώ πάντοτε σε όσα λέμε σκέφτομαι και κάποια πρακτικά ζητήματα- πρέπει να πούμε, "ή την Ολομέλεια" εάν πρόκειται για νομοσχέδια της αποκλειστικής της αρμοδιότητας.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): 'Οχι, κύριε Πρόεδρε, διότι το άρθρο 72 σημαίνει ότι ο κατάλογος αυτών των θεμάτων, των πολύ σοβαρών, πρώτον δεν εισάγεται στα Τμήματα των Θερινών Διακοπών.
Δεύτερον, όταν συζητείται στην Ολομέλεια κατά τη διάρκεια των
Συνόδων...
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Προηγείται η επιτροπή.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): ...ακολουθεί τη μεγάλη
διαδικασία. Προηγείται πάντα η επιτροπή.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): 'Αρα λοιπόν και εκεί...

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Και εκεί το τριήμερο
ισχύει για την επιτροπή. Είναι μείζων διασφάλιση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): 'Αρα, εν συνειδήσει τελούντες ότι και νομοσχέδια που είναι της αρμοδιότητας του άρθρου 72, που δεν θα ψηφίζονται αλλά θα συζητούνται μόνο στη Διαρκή Επιτροπή και εκεί οι τροπολογίες πρέπει να πάνε τρεις μέρες πιο πριν;
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Ακριβώς.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Ο κ. Ιωαννίδης έχει το λόγο.
ΦΟΙΒΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, εγώ θέλω να εκφράσω την

ικανοποίησή μου διότι διαπίστωσα ότι με τη χθεσινή συζήτηση και την ολοκλήρωσή της σήμερα, για μία ακόμα φορά -πολλές φορές έγινε και στην Επιτροπή Αναθεωρήσεως του Συντάγματος- υπήρξε ουσιαστική συζήτηση και ο εισηγητής της Πλειοψηφίας αποδέχθηκε και απόψεις που διατυπώθηκαν από τους συναδέλφους της Συμπολίτευσης και της Αντιπολίτευσης εδώ. Αυτό δε, το θεωρώ πολύ θετικό.
Και ανάμεσα στα άλλα που εγώ τουλάχιστον αναγνωρίζω στους εισηγητές, που έχουν πολύ κοπιάσει και θέλω να τους τιμήσω με την αναφορά αυτή -και τον κ. Βενιζέλο και τον κ. Βαρβιτσιώτη και τον κ. Σκυλλάκο και τον
κ. Κουβέλη- αναγνωρίζω στον κ. Βενιζέλο και όλη την καλοπιστία με την οποία σε πολλές περιπτώσεις δέχθηκε απόψεις που διατυπώθηκαν από άλλους συναδέλφους.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΚΑΤΖΗΣ: Ποιες, κύριε Ιωαννίδη;
ΦΟΙΒΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Δεν τις δέχθηκε όλες. Βεβαίως. Δεν μπορεί να τις δεχθεί όλες...
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΚΑΤΖΗΣ: Παραδείγματος χάρη, ποιες;
ΦΟΙΒΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Πολλές.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): 'Εχουμε και τον Κανονισμό. Μην το
ξεχνάτε αυτό. Ο Κανονισμός μας τα βρίσκει εκεί τα πράγματα.
ΦΟΙΒΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Σε αυτό άλλωστε θέλω να αναφερθώ, κύριε Πρόεδρε.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΚΥΛΛΑΚΟΣ:...(Δεν ακούστηκε)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Αλίμονο εάν θα ψηφίζονται νομοσχέδια που δύο κόμματα μιας επιτροπής -ας πούμε εσείς και ο Συνασπισμός- μπορεί
να μη συμφωνούν. Εάν είναι μεν μία διεθνής συνθήκη, έχουμε το 108 και
λέμε, ποιος έχει αντίρρηση.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΚΥΛΛΑΚΟΣ: Αυτό είναι πολιτική δέσμευση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Αυτά στον Κανονισμό πρέπει να τα
βρούμε.
Ορίστε, κύριε Ιωαννίδη.
ΦΟΙΒΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, θέλω να διατυπώσω μία σκέψη, μία
άποψη, γιατί φοβούμαι ότι όλα όσα κάναμε, που είναι θετικά για την αποτελεσματικότερη και σωστότερη λειτουργία της Βουλής, υπάρχει ένα

μείζον θέμα το οποίο δεν αντιμετωπίσαμε.
Το άρθρο 67 του Συντάγματος λέει επί λέξει: "Η Βουλή δεν μπορεί να
αποφασίσει χωρίς την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών, που όμως ποτέ δεν μπορεί να είναι μικρότερη από το 1/4 του όλου αριθμού των Βουλευτών". Αυτή είναι μία ρητή, κατηγορηματική, πλήρης διάταξη στο Σύνταγμα. Στην πράξη εφαρμόζεται; Δεν εφαρμόζεται.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Πώς δεν εφαρμόζεται.
ΦΟΙΒΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Δεν εφαρμόζεται.
Γιατί δεν εφαρμόζεται; Διότι ο Κανονισμός της Βουλής δίδει το
δικαίωμα με ένα μόνο τρόπο να αμφισβητηθεί η απαρτία. Με την ονομαστική ψηφοφορία. Αυτό, όμως, είναι κάτι που επίσης με τη δυνατότητα που έχει ο Πρόεδρος να λύσει τη συνεδρίαση για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου,

για τις ανάγκες του νομοθετικού έργου, έχει σαν αποτέλεσμα να ψηφίζουμε κατά κανόνα τους νόμους με την παρουσία ελάχιστων Βουλευτών. Αν υπάρξει αίτηση για ονομαστική ψηφοφορία με τις προϋποθέσεις που θέλει ο Κανονισμός, πάλι τότε βεβαίως ο Πρόεδρος κατά τον Κανονισμό ασκεί τα καθήκοντά του και ερχόμαστε την επομένη, όπως καλή ώρα, σήμερα ψηφίζουμε και τελειώνει. Αυτό τι σημαίνει; Σημαίνει ότι...
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Τι προτείνετε, γιατί είναι ένα
πρόβλημα που το έχουμε ζήσει επίδεκαετίες.
ΦΟΙΒΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Κατά τη γνώμη μου είναι η κύρια αιτία των άδειων εδράνων.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Θυμάμαι ως φοιτητές που ερχόμασταν και βλέπαμε τη Βουλή. Θυμόμαστε τι γινόταν εδώ με τις ιστορίες της απαρτίας. 'Ολο αυτό, η ιστορία της απαρτίας είναι, αν θέλετε, το μέσο με
το οποίο άρχισε να εξευτελίζεται η Βουλή. Εδώ περιεφέροντο οι Βουλευτές, μήπως κάποιος κάνει ένσταση απαρτίας. Δεν είναι έτσι, κύριε Μητσοτάκη;
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Εγώ, κύριε Πρόεδρε, είχα κρατήσει μόνος ένα
νομοσχέδιο πέντε μήνες. Γι'αυτό πράγματι σοφή είναι η εξέλιξη.
ΦΟΙΒΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Εγώ έχω επαινέσει τον κ. Μητσοτάκη για τη σοφία του σε άλλες διατάξεις του Συντάγματος. Στο θέμα αυτό δεν νομίζω ότι είχε ...
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Μα, είναι η πείρα του, όχι η σοφία
του.
ΦΟΙΒΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Είναι η άλλη άποψη.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Πρόκειται για Βουλή
πεπειραμένων σοφών.
ΦΟΙΒΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Εγώ επιμένω, γιατί ειλικρινώς με θλίβει η καθημερινή εμφάνιση της Βουλής. Δεν είναι δυνατόν τα κόμματα και
προπάντων οι ηγεσίες των κομμάτων να μην ασχολούνται με το να επιβάλλουν -και υπάρχουν τρόποι να επιβάλλουν- στους Βουλευτές την υποχρέωση της παρουσίας τους και της συμμετοχής τους, κυρίως στο νομοθετικό έργο.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ: Μόνο ένας τρόπος υπάρχει.
ΦΟΙΒΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Δεν θέλω να επεκτείνω τη συζήτηση τέτοια ώρα, κύριε Πρόεδρε. Μου αρκεί ότι είμαι ικανοποιημένος από τη συζήτηση και την κατάληξη της συζητήσεως σήμερα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Η κατάληξη είναι πολύ καλή.
ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, παρακαλώ το λόγο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Ορίστε, κύριε Κουβέλη, έχετε το
λόγο.
ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, θεωρώ ότι είναι επαρκής η ρύθμιση που γίνεται και όπως την εξήγησε ο κ. Βενιζέλος αναφορικά με τις τροπολογίες.
'Ηθελα, όμως, να ρωτήσω τον κύριο εισηγητή εάν επιμένει στο άρθρο 72
στη συγκεκριμένη διατύπωση. Γιατί στην Ολομέλεια της Βουλής συζητούνται, μεταξύ των άλλων, "νομοσχέδια και προτάσεις εκτελεστικών του Συντάγματος νόμων για την άσκηση και προστασία των ατομικών δικαιωμάτων";
Σας ερωτώ, εάν επιμένετε σε αυτήν τη διατύπωση και όχι στη διατύπωση
του άρθρου 72 ως είχε, αναφορικά με την εξής διατύπωση: "Για την άσκηση
και προστασία των ατομικών δικαιωμάτων". Γιατί δηλαδή θέλετε να ομιλούμε για προτάσεις και νομοσχέδια εκτελεστικών του Συντάγματος νόμων και όχι γενικώς για την άσκηση και προστασία των ατομικών δικαιωμάτων.
Δεύτερον, εάν προτίθεστε μετά την παρατήρηση που έγινε σήμερα -και
όχι μόνο σήμερα- από τον κ. Παυλόπουλο και από τον κ. Σκυλλάκο, να συμπεριλάβετε και τα κοινωνικά δικαιώματα. Εγώ σας προτείνω να το κάνετε.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Κύριε Πρόεδρε, παρακαλώ,
το λόγο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Ορίστε, κύριε Υπουργέ, έχετε το
λόγο.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Θέλω να διευκρινίσω το
σημείο αυτό.
Θέσατε δύο ερωτήματα. Πρώτον, γιατί μόνο οι εκτελεστικοί του Συντάγματος νόμοι. Γιατί όπως σωστά είπε ο κ. Παυλόπουλος -και αυτό το

είχα εξηγήσει στην Επιτροπή Αναθεώρησης- η διατύπωση αυτή προκύπτει μέσα από την επεξεργασία της διάταξης από τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας. Δεν υπάρχει νόμος που να μην εφάπτεται της προστασίας και της άσκησης ατομικού δικαιώματος, υπό την έννοια του δικαιώματος της προσωπικής ελευθερίας, ιδιαίτερα της οικονομικής ελευθερίας ή που να μην άπτεται της αρχής της ισότητας.
Για να μην έχουμε, λοιπόν, συνεχώς αυτήν την ερμηνευτική αμφισβήτηση πρέπει να αποσαφηνίσουμε ότι εννοούμε τους εκτελεστικούς νόμους, αυτούς δηλαδή που έρχονται να ανταποκριθούν σε επιφύλαξη υπέρ του νόμου, η οποία περιλαμβάνεται στα άρθρα 4 έως και 25 του Συντάγματος. Διότι δεν υπάρχει νομοθετική ρύθμιση που να μην σχετίζεται με την προσωπική ελευθερία και με την ισότητα. Αυτό νομίζω ότι απαντά στο πρώτο ζήτημα.
Τώρα, γιατί δεν αποδέχομαι την ορολογία "συνταγματικά δικαιώματα" και γιατί είμαι αντίθετος με τη πρόταση να προστεθούν και τα κοινωνικά δικαιώματα.
Δεν αποδέχομαι εδώ την ορολογία "συνταγματικά δικαιώματα", το είπε ο κ. Παυλόπουλος ...
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Συνταγματικώς κατοχυρωμένα.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Συνταγματικώς
κατοχυρωμένα, για τον εξής λόγο: Γιατί το κεφάλαιο των άρθρων 45 έως 25

επιγράφεται "ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα", γιατί αυτή την ορολογία χρησιμοποιεί το Σύνταγμα. Η έννοια του συνταγματικού δικαιώματος είναι μία επιστημονική έννοια και όχι μία συνταγματική έννοια.
ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Σε αυτό είμαστε σύμφωνοι.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Γιατί τώρα έχω αντίρρηση στα κοινωνικά δικαιώματα. 'Εχω αντίρρηση στα κοινωνικά δικαιώματα, υπέρ των κοινωνικών δικαιωμάτων.
Γιατί θεωρώ ότι για την υλοποίηση και το σεβασμό των κοινωνικών δικαιωμάτων πρέπει να επιτρέπουμε να ψηφίζονται τέτοιοι νόμοι παροχικού χαρακτήρα, που προβλέπουν μεταβιβαστικές πληρωμές, επιδόματα, και κατά τη διάρκεια των Θερινών Τμημάτων της Βουλής. Είναι λάθος να παρεμποδίσουμε την θέσπιση παροχών, μεταβιβαστικών πληρωμών κυρίως, δηλαδή
ρυθμίσεων που υλοποιούν το κοινωνικό κράτος, τους μήνες που η Βουλή δεν είναι σε Σύνοδο.
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Για τους εκτελεστικούς...

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Στα κοινωνικά δικαιώματα η έννοια του εκτελεστικού νόμου ποια είναι; 'Οταν βάζεις μέσα σε μία
διάταξη σε Θερινό Τμήμα ένα νέο επίδομα για τους πολυτέκνους, αυτό τι είναι;
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Το αυτό συμβαίνει και με τα ατομικά...
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Προσέξτε, θα έρθει μετά το Ελεγκτικό Συνέδριο...
ΒΥΡΩΝ ΠΟΛΥΔΩΡΑΣ: Τι γίνεται όταν το κόβεις το επίδομα;
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Θα έρθει μετά το Ελεγκτικό Συνέδριο, το οποίο έχει μία ροπή στο να ασκεί και έλεγχο της τυπικής συνταγματικότητας και θα πει ότι δεν το ψήφισε η Ολομέλεια. Πιστεύω ότι περιορίζουμε την ευελιξία της Βουλής σε θέματα κοινωνικής ευαισθησίας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Ο κ. Κουβέλης έχει το λόγο.
ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ; Θεωρώ ότι αυτό δεν είναι επιχείρημα, κύριε Βενιζέλο, διότι μπορεί να έρθει ένα νομοθέτημα και να αφαιρέσει μέρος του δικαιώματος. Γιατί βλέπετε μόνο τη μία όψη και δεν βλέπετε και την άλλη;
Εγώ προτιμώ, κύριε Πρόεδρε, τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα να
υπάγονται σε ενιαία ρύθμιση αναφορικά με τη συζήτηση που πρέπει να
γίνεται στα πλαίσια του άρθρου 72. Και επαναλαμβάνω, δεν είναι επιχείρημα ότι έτσι δεν θα επιτρέπεται να προσθέσουμε κοινωνικά δικαιώματα. Διότι η άλλη όψη είναι διαφορετική. Θα επιτρέπεται να αφαιρέσουμε κοινωνικά δικαιώματα. Γιατί, δεν συμβαίνει αυτό; Για δείτε. Ο κύριος Πρόεδρος με
την εμπειρία του θα σας πει ότι πολλές είναι αυτές οι περιπτώσεις. Πέρα
από την καλή σας διάθεση, αυτό είναι το γεγονός.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Ο κ. Κολοζώφ έχει το λόγο. ΟΡΕΣΤΗΣ ΚΟΛΟΖΩΦ: Κύριε Πρόεδρε, για να συνεχίσω αυτόν τον
προβληματισμό, να πω ότι εμείς είμαστε υπέρ του να συμπεριληφθούν τα κοινωνικά δικαιώματα, γιατί η πρακτική όλα αυτά τα χρόνια είναι ακριβώς η αντίθετη. Τους καλοκαιρινούς μήνες ξέρουμε τι περνάει, γιατί είναι ευκαιρία.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Κάνετε λάθος.
ΟΡΕΣΤΗΣ ΚΟΛΟΖΩΦ: Δεν κάνω καθόλου λάθος. Δεν είναι λίγες οι φορές που εμείς διαμαρτυρόμενοι αποχωρήσαμε ακόμη και από τη συζήτηση ακριβώς γι' αυτόν το λόγο. Εν πάση περιπτώσει, εγώ πήρα το λόγο για ένα άλλο ζήτημα, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Βενιζέλο, φυσικά δεν προσεγγίζετε τη δική μας άποψη, αλλά
κάποια αλλαγή προσπαθείτε να κάνετε. 'Ομως, συγκρίνοντας την πρότασή σας, όπως διαμορφώνεται, με την πρόταση όπως ήταν διατυπωμένη προηγουμένως, διακρίνουμε δύο μειονεκτήματα, όσον αφορά τη δική μας αντίληψη στα
ζητήματα που συζητούμε. Το ένα μειονέκτημα το ανέφερε ήδη ο κ. Σκυλλάκος. Προηγουμένως, όταν στην Ολομέλεια μπορούσε να το στείλει ο Αρχηγός

του κόμματος, δεν περιοριζόταν μόνο σε μία συνεδρίαση, μπορούσε να υπάρξει και μία δεύτερη συνεδρίαση. Αυτό αφαιρείται.
Και, δεύτερον, κάτι το οποίο δεν υπήρχε προηγουμένως και προστίθεται τώρα στο Σύνταγμα: Μπορεί σήμερα ο κύριος Πρόεδρος με την εμπειρία που έχει να δείχνει κατανόηση και με τον Κανονισμό να βρίσκει τη δυνατότητα να λύνει τα ζητήματα όπως πρέπει να λύνονται. 'Ομως όταν μπει αυτή η διατύπωση μέσα στο Σύνταγμα, με έναν άλλον Πρόεδρο ή μία άλλη κατάσταση
δεν ξέρω πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει το ζήτημα των 4/5 στην επιτροπή. Γι' αυτό εμείς θα λέγαμε να γίνουν αυτές οι συμπληρώσεις, να μην
υπάρχει το 4/5 και να υπάρχει μία διατύπωση που να μην κλείνει το θέμα σε

μία συνεδρίαση. Από εκεί και πέρα το βλέπει ο Κανονισμός ή εάν θέλετε αφήνουμε και το παράθυρο, το ίδιο το Σώμα ανάλογα με το τι έχει μπροστά του να αποφασίσει.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Κύριε Πρόεδρε, το λόγο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Νομίζω ότι την ώρα αυτή δεν θα έχετε
διάθεση να συνεχίσουμε τη συνεδρίαση, κύριοι συνάδελφοι.
ΒΥΡΩΝ ΠΟΛΥΔΩΡΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, μπορούμε να συνεχίσουμε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Ο κ. Πολύδωρας μόνο επιμένει. Οι
υπόλοιποι επιμένετε;
ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: 'Οχι, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Παρακαλώ, όσοι κύριοι Βουλευτές είναι μέλη της Διασκέψεως, να ανέβουν στην αίθουσα για να διεξαχθεί η
συνεδρίαση.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Την επόμενη Τετάρτη θα συζητηθεί η επόμενη
ενότητα;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Θα συζητηθεί η επόμενη ενότητα.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Θα είναι μαζί και τα δύο θέματα;
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Νομίζω ότι πρέπει να
συζητηθούν μαζί.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, με είχατε ειδοποιήσει ότι θα

γίνει μια συνεδρίαση για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τη Δημόσια Διοίκηση και μία ξεχωριστή για το άρθρο 101.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Μαζί.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Νομίζω ότι είναι καλύτερα να
συζητηθούν μαζί.
ΒΥΡΩΝ ΠΟΛΥΔΩΡΑΣ: Ας πάει μαζί.
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Αν χρειαστεί και άλλη συνεδρίαση, το βλέπουμε. ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: 'Ηθελα να ξέρω για την εισήγηση, αν θα είναι
ενιαία.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Ναι.
Κύριοι συνάδελφοι, οι Βουλευτές κύριοι Κρητικός, Σπυριούνης,
Φωτιάδης, Κουρουμπλής, Κοντομάρης, Στρατάκης και άλλοι κατέθεσαν πρόταση νόμου: "Για την προστασία της υγείας από το κινητό τηλέφωνο και τις
κεραίες της κινητής τηλεφωνίας".
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης διαβίβασε στη Βουλή αιτήσεις της εισαγγελικής
αρχής για άρση της ασυλίας των Βουλευτών κυρίων Κοσσυβάκη και Παπαδόπουλου.
Παραπέμπονται στις αρμόδιες Διαρκείς Επιτροπές.
Στο σημείο αυτό, κύριοι συνάδελφοι, δέχεστε να λύσουμε τη συνεδρίαση; ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
Με τη συναίνεση του Σώματος και ώρα 13.50' λύεται η συνεδρίαση για
αύριο Παρασκευή 16 Μαρτίου 2001 και ώρα 10.30', με αντικείμενο εργασιών
του Σώματος κοινοβουλευτικό έλεγχο: α) συζήτηση
επικαίρων ερωτήσεων και β) συζήτηση
επερώτησης Βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας προς τον Υπουργό

Ανάπτυξης, σχετικά με την πολιτική της Κυβέρνησης στον τομέα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΟΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ

PDF:

SYN031501.pdf

TXT:

Es010315.txt

Επιστροφή