Συνεδριάσεις Ολομέλειας

ΙΑ, Σύνοδος: Α' (Συνέχιση Ολομέλειας), Συνεδρίαση: ΡΚΔ΄ 01/03/2005

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΑ’
ΣΥΝΟΔΟΣ Α’
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΡΚΔ’

Τρίτη 1 Μαρτίου 2005

ΘΕΜΑΤΑ
Α. ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1. Επικύρωση Πρακτικών, σελ.
2. ‘Αδεια απουσίας του Βουλευτή κ. Κ. Μπαντουβά, σελ.
3. Ανακοινώνεται ότι τη συνεδρίαση παρακολουθούν μαθητές από τα Επτάνησα, σελ.

Β. ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
1. Κατάθεση αναφορών, σελ.
2. Απαντήσεις Υπουργών σε ερωτήσεις Βουλευτών, σελ.
3. Συζήτηση αναφορών και ερωτήσεων:
α) Προς τον Υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών σχετικά με την παραχώρηση του κτιρίου Ηλεκτρικής Ηρακλείου στο Δήμο Ηρακλείου, σελ.
β) Προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, , Χωροταξίας και Δημοσίων ‘Εργων σχετικά με τη χρηματοδότηση των έργων οδοποιίας Ηρακλείου-Μεσαράς και Ηρακλείου-Βιάννου, σελ.

Γ. ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
1. Ψήφιση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εξωτερικών: «Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυπριακής Δημοκρατίας για εκπροσώπηση της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Σαουδική Αραβία, αναφορικά με τη χορήγηση κυπριακών θεωρήσεων», σελ.
2. Ψήφιση επί του συνόλου του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης: «’Ιδρυση και λειτουργία Βιομηχανικών-Βιοτεχνικών εγκαταστάσεων της αειφόρου ανάπτυξης», σελ.
3. Συζήτηση επί της αρχής του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης: «Μέτρα ενίσχυσης του εσωτερικού ελέγχου και της διαφάνειας στη Δικαιοσύνη», σελ.
4. Κατάθεση σχεδίων νόμων:
α) Οι Υπουργοί Οικονομίας και Οικονομικών, Εξωτερικών, Ανάπτυξης, Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, Μεταφορών και Επικοινωνιών, Εμπορικής Ναυτιλίας και η Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού κατέθεσαν σχέδιο νόμου: «Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας για την αποφυγή της διπλής φορολογίας και την αποτροπή της φοροδιαφυγής αναφορικά με τους φόρους εισοδήματος και κεφαλαίου», σελ.
β) Οι Υπουργοί Οικονομίας και Οικονομικών, Εξωτερικών, Ανάπτυξης, Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, Μεταφορών και Επικοινωνιών, Εμπορικής Ναυτιλίας και η Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού κατέθεσαν σχέδιο νόμου: «Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Κράτους του Κουβέιτ για την αποφυγή της διπλής φορολογίας και την αποτροπή της φοροδιαφυγής αναφορικά με τους φόρους εισοδήματος και κεφαλαίου», σελ.


ΟΜΙΛΗΤΕΣ
Α. Επί των επικαίρων ερωτήσεων:
ΚΕΓΚΕΡΟΓΛΟΥ Β., σελ.
ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ Θ., σελ.
ΡΕΓΚΟΥΖΑΣ Α., σελ.
ΣΤΡΑΤΑΚΗΣ Ε., σελ.

Β. Επί του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης:
ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι., σελ.

Γ. Επί του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης:
ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ Ε., σελ.
ΖΑΓΟΡΙΤΗΣ Ε., σελ.
ΚΑΛΑΝΤΖΑΚΟΥΣ Σ., σελ.
ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ Χ., σελ.
ΚΑΝΕΛΛΗ Λ., σελ.
ΚΑΡΑΜΑΡΙΟΣ Α., σελ.
ΚΑΣΤΑΝΙΔΗΣ Χ., σελ.
ΚΟΛΟΖΩΦ Ο., σελ.
ΚΟΣΜΙΔΗΣ Σ., σελ.
ΛΥΚΟΥΡΕΝΤΖΟΣ Α., σελ.
ΜΑΚΡΗ Ζ., σελ.
ΜΑΝΟΥΣΟΥ-ΜΠΙΝΟΠΟΥΛΟΥ Α., σελ.
ΜΑΝΤΟΥΒΑΛΟΣ Π., σελ.
ΜΠΟΥΓΑΣ Ι., σελ.
ΝΤΟΛΙΟΣ Ι., σελ.
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Β., σελ.
ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Γ., σελ.
ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ Α., σελ.
ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ Φ., σελ.
ΠΟΛΥΔΩΡΑΣ Β., σελ.
ΡΟΒΛΙΑΣ Κ., σελ.
ΣΑΜΠΑΖΙΩΤΗΣ Δ., σελ.
ΣΧΟΙΝΑΡΑΚΗ-ΗΛΙΑΚΗ Ε., σελ.
ΤΑΣΟΥΛΑΣ Κ., σελ.
ΤΖΙΜΑΣ Μ., σελ.
ΤΡΑΓΑΚΗΣ Ι., σελ.
ΦΟΥΣΑΣ Α., σελ.
ΧΡΥΣΗΣ Β., σελ.


ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ
ΙΑ΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΣΥΝΟΔΟΣ Α΄
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΡΚΔ΄
Τρίτη 1 Μαρτίου 2005
Αθήνα, σήμερα την 1η Μαρτίου 2005, ημέρα Τρίτη και ώρα 18.35΄ συνήλθε στην Αίθουσα των συνεδριάσεων του Βουλευτηρίου η Βουλή σε ολομέλεια για να συνεδριάσει υπό την προεδρία του Α΄ Αντιπροέδρου αυτής κ. ΣΩΤΗΡΗ ΧΑΤΖΗΓΑΚΗ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σωτήρης Χατζηγάκης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αρχίζει η συνεδρίαση.
Παρακαλείται ο κύριος Γραμματέας να ανακοινώσει τις αναφορές προς το Σώμα.
(Ανακοινώνονται προς το Σώμα από τον κ. Εμμανουήλ Στρατάκη, Βουλευτή Ηρακλείου, τα ακόλουθα:
Α. ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΑΝΑΦΟΡΩΝ
1) Ο Βουλευτής Λασιθίου κ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία η Νομαρχιακή Επιτροπή Λασιθίου του ΤΕΕ/ΤΑΚ ζητεί να διενεργηθεί υδρογεωλογική έρευνα πριν την υλοποίηση του έργου «Φράγμα Αποσελέμη».
2) Ο Βουλευτής Λασιθίου κ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία ο Δήμαρχος Αγίου Νικολάου διαμαρτύρεται για την ανάκληση της δημοπράτησης του έργου «Κέλυφος του κλειστού κολυμβητηρίου Αγίου Νικολάου Λασιθίου Κρήτης».
3) Ο Βουλευτής Λασιθίου κ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία το Παράρτημα της Ένωσης Απόστρατων Αξιωματικών Αεροπορίας ζητεί να γίνουν τροποποιήσεις στην παράγραφο 3 άρθρο 37 του ν. 3016/2002, που αφορά στις μισθολογικές προαγωγές των αξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων.
4) Ο Βουλευτής Λασιθίου κ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Εργαζομένων ΙΚΑ διαμαρτύρεται για τα κριτήρια επιλογής διευθυντών στο ΙΚΑ.
5) Ο Βουλευτής Λασιθίου κ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία η Ένωση Προσωπικού Λιμενικού Σώματος Ανατολικής Κρήτης διαμαρτύρεται για μεταθέσεις λιμενικών.
6) Ο Βουλευτής Λασιθίου κ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία οι εργαζόμενοι στο έργο «Ανάκτορο και αρχαιολογικός χώρος Κνωσού» ζητούν στα πλαίσια του π.δ. 164/04 τη μονιμοποίησή τους.
7) Ο Βουλευτής Λασιθίου κ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία η Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Πελοποννήσου – Ηπείρου – Νήσων ζητεί να μην ισχύσουν οι απορριπτικές προτάσεις των υπηρεσιακών συμβουλίων προς το ΑΣΕΠ για τους συμβασιούχους της ΕΡΤ και των Περιφερειακών ΕΡΑ.
8) Ο Βουλευτής Α΄ Αθηνών κ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΛΕΥΡΑΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία η Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Πελοποννήσου – Ηπείρου – Νήσων ζητεί να μην ισχύσουν οι απορριπτικές προτάσεις των υπηρεσιακών συμβουλίων προς το ΑΣΕΠ για τους συμβασιούχους της ΕΡΤ και των Περιφερειακών ΕΡΑ.
9) Οι Βουλευτές Λέσβου και Β΄ Θεσσαλονίκης κύριοι ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΚΟΠΕΛΙΤΗΣ και ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΖΕΚΗΣ αντίστοιχα κατέθεσαν αναφορά, με την οποία ο Αναγκαστικός Συνεταιρισμός Διαχείρισης Αδιαιρέτου Δάσους Βασιλικών Νομού Εύβοιας ζητεί την καταβολή στους δικαιούχους της επιδότησης λαδιού και ελιάς περιόδου 2003-2004 καθώς και την καταβολή στους δικαιούχους των δεδουλευμένων καταπολέμησης δάκου 2004.
10) Οι Βουλευτές Λαρίσης και Μαγνησίας κύριοι ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΙΟΓΚΑΣ και ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΚΑΤΖΗΣ αντίστοιχα κατέθεσαν αναφορά με την οποία η Κοινότητα Βερδικούσας Λάρισας ζητεί να εγκριθεί θέση οδοντιάτρου ΙΚΑ στην Κοινότητα Βερδικούσας.
11) Ο Ε΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής και Βουλευτής Αχαΐας κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΣΙΩΝΗΣ και ο Βουλευτής Β΄ Πειραώς κ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΤΣΙΛΙΝΑΚΟΣ κατέθεσαν αναφορά, με την οποία ο Σύλλογος των Απανταχού Ραυτοπουλαίων ζητεί να επισκευαστεί αλλά και να ολοκληρωθεί το έργο κατασκευής του οδικού δικτύου που συνδέει το Ραυτόπουλο Μεσσηνίας με την Κυπαρισσία και την Καλαμάτα.
12) Οι Βουλευτές Β΄ Θεσσαλονίκης και Α΄ Θεσσαλονίκης κύριοι ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΖΕΚΗΣ και ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗΣ αντίστοιχα κατέθεσαν αναφορά, με την οποία το Επιμελητήριο Φλώρινας διαμαρτύρεται για τη διεύρυνση του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων.
13) Ο Ε΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής και Βουλευτής Αχαΐας κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΣΙΩΝΗΣ και ο Βουλευτής Β΄ Πειραώς κ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΤΣΙΛΙΝΑΚΟΣ κατέθεσαν αναφορά με την οποία το Εργατικό Κέντρο Ζακύνθου καταγγέλλει το Διοικητικό Συμβούλιο του ΠεΣΥΠ Ιονίων Νήσων, που μέσω του διοικητή του Νοσοκομείου Ζακύνθου, καλεί σε απολογία γιατρούς – συνδικαλιστές του Νοσοκομείου Ζακύνθου επειδή υπερασπίστηκαν την εύρυθμη και ασφαλή λειτουργία του καρδιολογικού τμήματος.
14) Οι Βουλευτές Λαρίσης και Μαγνησίας κύριοι ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΙΟΓΚΑΣ και ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΚΑΤΖΗΣ αντίστοιχα κατέθεσαν αναφορά, με την οποία το Ιατρικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ζητεί τη λήψη μέτρων για την ανάπτυξη του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας.
15) Οι Βουλευτές Α΄ Θεσσαλονίκης και Β΄ Αθηνών κυρία ΑΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΤΥΡΗ – ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΑΡΗ και κύριος ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΡΑΓΑΣΑΚΗΣ αντίστοιχα κατέθεσαν αναφορά, με την οποία τα Διοικητικά Συμβούλια των εργαζομένων των εταιρειών AREVA Α.Ε. – ΣΝΕΝΤΕΡ και ΕΛΕΚΤΡΙΚ Α.Ε. ζητούν την επίλυση αιτημάτων, που απασχολούν τους εργαζόμενους.
16) Οι Βουλευτές Β΄ Αθηνών και Νομού Αττικής κύριοι ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ και ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ αντίστοιχα κατέθεσαν αναφορά, με την οποία το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Κορίνθου ζητεί την επίλυση οικονομικών, εργασιακών και τοπικών προβλημάτων που απασχολούν τα μέλη του.
17) Ο Βουλευτής Β΄ Αθηνών κ. ΚΩΝ/ΝΟΣ ΓΕΙΤΟΝΑΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία οι σύλλογοι εργαζομένων στη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού ζητούν τη λήψη μέτρων για την αξιοποίηση των ολυμπιακών ακινήτων.
18) Ο Βουλευτής Β΄ Αθηνών κ. ΚΩΝ/ΝΟΣ ΓΕΙΤΟΝΑΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία ο Δήμαρχος Καματερού Αττικής ζητεί χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης για την κάλυψη λειτουργικών αναγκών του δήμου του.
19) Ο Βουλευτής Εύβοιας κ. ΣΥΜΕΩΝ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ κατέθεσε αναφορά, με την οποία η Κοινότητα Λιχάδας Εύβοιας ζητεί την αποκατάσταση των τοιχίων αντιστήριξης της παραλιακής οδού στον οικισμό Αγίου Γεωργίου.
20) Ο Βουλευτής Εύβοιας κ. ΣΥΜΕΩΝ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ κατέθεσε αναφορά, με την οποία η Ένωση Συνταξιούχων ΔΕΗ Αλιβερίου Εύβοιας ζητεί την τοποθέτηση οδηγού στο ΠΕΚΑ Εύβοιας.
21) Ο Βουλευτής Εύβοιας κ. ΣΥΜΕΩΝ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ κατέθεσε αναφορά, με την οποία ο Δήμαρχος Ελυμνίων Εύβοιας ζητεί ενίσχυση για την αποκατάσταση ζημιών σε βασικές υποδομές στην παραλία της Λίμνης.
22) Ο Βουλευτής Εύβοιας κ. ΣΥΜΕΩΝ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ κατέθεσε αναφορά, με την οποία ο Εξωραϊστικός και Εκπολιτιστικός Σύλλογος Μπούρου Αετού Καρύστου «ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ ΚΑΡΥΣΤΟΣ» ζητεί οικονομική ενίσχυση για τη διαμόρφωση πλατείας κλπ.
23) Ο Γ΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής και Βουλευτής Β΄ Πειραιώς κ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΡΑΓΑΚΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Χαραυγής ζητεί την απομάκρυνση και ξήρανση της λυματολάσπης από την Ψυττάλεια.
24) Ο Βουλευτής Λαρίσης κ. ΕΚΤΟΡΑΣ ΝΑΣΙΩΚΑΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία εργαζόμενοι στο Δήμο Λάρισας ζητούν τη μετατροπή της σύμβασης εργασίας τους σε αορίστου χρόνου.
25) Ο Βουλευτής Λασιθίου κ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ και οι Βουλευτές Αιτωλοακαρνανίας κύριοι ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΩΡΑΪΤΗΣ και ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΚΡΥΠΙΔΗΣ κατέθεσαν δημοσίευμα εφημερίδας σχετικά με την παραχώρηση στρατιωτικής έκτασης στο Αγρίνιο σε ιερωμένο.
26) Ο Δ΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής και Βουλευτής Καστοριάς κ. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία το Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος διαμαρτύρεται για την κατάργηση της Διεύθυνσης Τουρισμού της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και ζητεί την επάνδρωσή της.
27) Ο Βουλευτής Λαρίσης κ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΕΞΑΡΧΟΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία η Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων Λάρισας και οι Αγροτικοί Σύλλογοι και Συνεταιρισμοί Επαρχίας Αγιάς ζητούν να λειτουργήσει σταθμός γεωργικών προειδοποιήσεων στην Αγιά.
28) Ο Βουλευτής Κοζάνης κ. ΛΑΖΑΡΟΣ ΛΩΤΙΔΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία δημοσιογράφοι της Ελληνικής Ραδιοφωνίας του Ραδιοφωνικού Σταθμού Κοζάνης ζητούν την εφαρμογή του π.δ. 164/2004 για τους συμβασιούχους δημοσιογράφους των περιφερειακών σταθμών της ΕΡΤ.
29) Ο Βουλευτής Εύβοιας κ. ΣΥΜΕΩΝ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ κατέθεσε αναφορά, με την οποία ο Δήμαρχος Διρφύων Εύβοιας ζητεί χρηματοδότηση για την αποκατάσταση ζημιών στο οδικό δίκτυο του δήμου του.
30) Ο Βουλευτής Εύβοιας κ. ΣΥΜΕΩΝ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ κατέθεσε αναφορά, με την οποία ο Ιερός Ναός Αγίας Μαρίνας Μαγδαληνής Ιστιαίας Εύβοιας ζητεί ενίσχυση για τη δημιουργία φιλανθρωπικού ιδρύματος.
31) Ο Βουλευτής Εύβοιας κ. ΣΥΜΕΩΝ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ κατέθεσε αναφορά, με την οποία ο Δήμαρχος Μεσσαπίων Εύβοιας ζητεί τη χρηματοδότηση του έργου «Συντήρηση Σχολικών Κτιρίων Δήμου Μεσσαπίων».
32) Ο Βουλευτής Μαγνησίας κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΡΛΑΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία η Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα για τη δημιουργία του Δήμου Βοίβης ζητεί τη σύσταση του Δήμου Βοίβης Νομού Μαγνησίας.
33) Ο Βουλευτής Μαγνησίας κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΡΛΑΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία υπάλληλοι των Διευθύνσεων Υγείας και Πρόνοιας στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Μαγνησίας ζητούν τη χορήγηση επιδόματος.
34) Ο Βουλευτής Αιτωλ/νίας κ. ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΚΡΥΠΙΔΗΣ κατέθεσε αναφορά, με την οποία ο Σύλλογος Πολυτέκνων Αγρινίου και Περιχώρων ζητεί τη χορήγηση του στεγαστικού επιδόματος σε όλους τους πολύτεκνους φοιτητές.
35) Ο Βουλευτής Αιτωλ/νίας κ. ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΚΡΥΠΙΔΗΣ κατέθεσε δημοσίευμα εφημερίδας, το οποίο αναφέρεται στη φωταγώγηση και αξιοποίηση του Φαραγγιού της Κλεισούρας.
36) Ο Βουλευτής Λασιθίου κ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ κατέθεσε δημοσίευμα εφημερίδας, το οποίο αναφέρεται στην επαναφορά καθαιρεθέντος παρέδρου στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
37) Ο Βουλευτής Ηρακλείου κ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΕΓΚΕΡΟΓΛΟΥ κατέθεσε αναφορά, με την οποία ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας διαμαρτύρεται για το πλαίσιο λειτουργίας του Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού.
38) Ο Βουλευτής Ηρακλείου κ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΕΓΚΕΡΟΓΛΟΥ κατέθεσε αναφορά, με την οποία φορείς της περιοχής των Δήμων Γουβών και Επισκοπής ζητούν τη δημιουργία μιας ασφαλούς εισόδου και εξόδου στο νέο εθνικό δίκτυο (ΒΟΚ) στην περιοχή Κοκκίνη Χάνη του Δήμου Γουβών.
Β. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΥΠΟΥΡΓΩΝ ΣΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ
1. Στην με αριθμό 3102/14-9-04 ερώτηση του Βουλευτή κ. Εμμανουήλ Όθωνα δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 592/6-10-04 έγγραφο από τον Υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων η ακόλουθη απάντηση:
«Απαντώντας στην παραπάνω ερώτηση που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Μ. Όθωνας, σας πληροφορούμε τα εξής:
Α. Το Σεπτέμβριο του 2003 συστάθηκε η Δ/νση Βιολογικής Γεωργίας (αριθ. Αποφ. 256202/2003/ΦΕΚ/Β/1300), η οποία και είναι αρμόδια για θέματα βιολογικής γεωργίας. Σύμφωνα με το οργανόγραμμα της Δ/νσης, το προσωπικό που την έχει στελεχώσει είναι γεωπόνοι και κτηνίατροι και ενισχύεται διαρκώς με εξειδικευμένους επιστήμονες.
Στο site του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων γίνεται ιδιαίτερη προβολή του τομέα της βιολογικής γεωργίας. Παρουσιάζονται τα στατιστικά στοιχεία των τελευταίων χρόνων καθώς και η νομοθεσία που διέπει τον τομέα. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να θέσουν ερωτήματα σε οποιοδήποτε θέμα τους απασχολεί μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, φαξ, τηλεφώνου και να έχουν άμεσα απάντηση.
Β. Το Υπουργείο μέσω της Δ/νσης Χωροταξίας και Προστασίας Περιβάλλοντος αποτελεί φορέα υλοποίησης, του επιδοτούμενου προγράμματος βιολογικής γεωργίας (Μέτρο 3.1), στο πλαίσιο της εφαρμογής των αγροπεριβαλλοντικών μέτρων του Εγγράφου Προγραμματισμού Αγροτικής Ανάπτυξης 2000 - 2006 (ΕΠΑΑ). Το πρόγραμμα της βιολογικής γεωργίας είναι συνεχιζόμενο από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο 1994 - 1999 και εφαρμόζεται με βάση τον Καν. 1257/99.
Στις 14-9-2004 έληξε η διορία υποβολής αιτήσεων ένταξης δικαιούχων στο πρόγραμμα για το έτος 2004 και ήδη οι υποβληθέντες φάκελοι υποψηφιότητας αξιολογούνται από τις Δ/νσεις Αγροτικής Ανάπτυξης των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, σύμφωνα με τις διαδικασίες και το χρονοδιάγραμμα που προβλέπονται στις σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις. Μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών, ο δικαιούχος θα υπογράψει σύμβαση και θα ενισχύεται για μία πενταετία.
Ανάμεσα στα δικαιολογητικά που υποβάλλονται από τους δικαιούχους, υπάρχει και καλλιεργητικό σχέδιο υπογεγραμμένο από γεωπόνο μέλος του ΓΕΩΤΕΕ, ο οποίος παρέχει την απαραίτητη επιστημονική και τεχνική στήριξη. Επισημαίνεται ότι η παρεχόμενη στρεμματική ενίσχυση διαφοροποιείται και καθορίζεται ανά καλλιέργεια, αλλά δεν είναι δυνατόν να υπερβαίνει τα προβλεπόμενα από τον Καν. 1257/99 όρια.
Γ. Για την ενίσχυση των επενδύσεων σε γεωργικές επιχειρήσεις βιολογικής γεωργίας, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μελετά την καλύτερη αξιοποίηση των αναπτυξιακών προγραμμάτων που υπάρχουν, ώστε οι Έλληνες παραγωγοί που δραστηριοποιούνται στον τομέα να εκμεταλλεύονται όλες τις δυνατότητες που υπάρχουν για ενίσχυση. Για το σκοπό αυτό, θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην ενημέρωση των παραγωγών, ώστε να εκμεταλλευτούν τα προγράμματα που θα εκπονηθούν, (μέσω internet, εντύπων κ.τ.λ.). Επίσης, για την καλύτερη τεχνική κατάρτιση των παραγωγών θα πραγματοποιηθούν ταχύρυθμες εκπαιδεύσεις μέσω προγραμμάτων που θα εκπονήσει ο Οργανισμός ΔΗΜΗΤΡΑ.
Δ. Για την προώθηση των προϊόντων βιολογικής παραγωγής, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ετοιμάζει πρόγραμμα κατ' εφαρμογή του Καν. 817/2004 (Ποιότητα Τροφίμων). Στο πρόγραμμα προβλέπεται η ενίσχυση άτυπων ομάδων παραγωγών για την προώθηση των βιολογικών προϊόντων με διαφήμιση, συμμετοχή σε εκθέσεις κλπ.
Ε. Για την εξασφάλιση της αξιοπιστίας του συστήματος της πιστοποίησης και προκειμένου να ενισχυθεί το έργο του ΟΠΕΓΕΠ, ο οποίος και έχει την αρμοδιότητα για αυτό, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σύστησε επιτροπή για την διενέργεια εποπτικών ελέγχων, (Απόφαση 250927/2004/ΦΕΚ/Β/1032). Επιπλέον, σε σύντομο χρονικό διάστημα θα αντικατασταθεί η ισχύουσα νομοθεσία με την έκδοση νέας Κ.Υ.Α., η οποία και θα προβλέπει όλες τις λεπτομέρειες που θα εξασφαλίζουν την αξιοπιστία του συστήματος.
Συγκεκριμένα ο Ο.ΠΕ.Γ.Ε.Π., σε συνεργασία με τη Δ/νση Βιολογικής Γεωργίας, έχει συντάξει ολοκληρωμένο σχέδιο για την ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας, που αφορά όλο το σύστημα παραγωγής, μεταποίησης και εμπορίας των βιολογικών προϊόντων.
Στο σχέδιο αυτό προβλέπεται η δημιουργία ενός νέου, αξιόπιστου και αποτελεσματικού θεσμικού πλαισίου που θα διέπει το σύστημα ελέγχου και πιστοποίησης όλων των εμπλεκόμενων φορέων με τη βιολογική γεωργία.
Επίσης, μέσα στο πλαίσιο ενημέρωσης παραγωγών και φορέων παραγωγών για την παραγωγή προϊόντων πιστοποιημένης ποιότητας και την εφαρμογή συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης στον αγροτικό τομέα, ο Οργανισμός διοργανώνει 28 ημερίδες - ενημερωτικές εκδηλώσεις σε ολόκληρη την Ελλάδα, με προτεραιότητα ενημέρωσης σε θέματα βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, καθώς και των προβλεπόμενων μέτρων ενίσχυσης από το Γ' ΚΠΣ στο συγκεκριμένο τομέα.
Ταυτόχρονα, μέσα από το Μέτρο 1.2.β του ΕΠΑΑ - ΑΥ 2000 - 2006, ο Οργανισμός προχωρεί πρόγραμμα διάρκειας 3 ετών, που αφορά «Δοκιμές Επικύρωσης - Επιδεικτικές Εφαρμογές στη βιολογική κτηνοτροφία» και βρίσκεται στο τελικό στάδιο αξιολόγησης του προγράμματος «Δοκιμές Επικύρωσης - Επιδεικτικές Εφαρμογές στη βιολογική αμπελουργία και οινοποίηση», διάρκειας 3 ετών.
Ο Υφυπουργός
Α. ΚΟΝΤΟΣ»
2. Στην με αριθμό 3110/14-9-04 ερώτηση του Βουλευτή κ. Εμμανουήλ Όθωνα δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 599/6-10-04 έγγραφο από τον Υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων η ακόλουθη απάντηση:
«Απαντώντας στην παραπάνω ερώτηση που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Μ. Όθωνας, σας πληροφορούμε τα εξής:
Α. Στο Πρόγραμμα των Νέων Αγροτών δύναται να ενταχθούν νέοι κτηνοτρόφοι, ηλικίας μικρότερης των 40 ετών. Όσοι δε εξαυτών έχουν μόνιμη κατοικία σε ορεινές, μειονεκτικές περιοχές ή μικρά νησιά του Αιγαίου Πελάγους, εφόσον ενταχθούν στο Πρόγραμμα, παίρνουν ενισχυμένο πριμ πρώτης εγκατάστασης.
Οι παλαιοί γεωργοκτηνοτρόφοι, εφόσον πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις δύναται να ενταχθούν στο Πρόγραμμα «Επενδύσεις σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις», μέσω Σχεδίου Βελτίωσης και να τύχουν επιδότησης για την αγορά ζωικού κεφαλαίου, κατασκευής σταύλων, αποθηκών κ.τ.λ. Στην περίπτωση αυτή η επιδότηση δύναται να φθάσει το 65%, εφόσον είναι μόνιμοι κάτοικοι ορεινών και μειονεκτικών περιοχών των Νησιών του Αιγαίου Πελάγους.
Β. Βάσει του Ν. 2520, Άρθρο 26/2, (ΦΕΚ Α/173), μειώθηκε το κόστος των οικοδομικών αδειών των αγροτικών κατασκευών, (μείωση των εισφορών του Ι.Κ.Α., της αμοιβής των μηχανικών, κατάργηση των παραβόλων Δημοσίου).
Επί πλέον, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σε συνεργασία με το ΥΠΕΧΩΔΕ, εξέδωσε την Κοινή Υπουργική Απόφαση 281273/27-8-2004, (ΦEΚ/B/1396), με την οποία καθορίζονται οι προϋποθέσεις για την κατασκευή γεωργοκτηνοτροφικών εγκαταστάσεων μικρής κλίμακας. Με την απόφαση αυτή καθίσταται δυνατή η δωρεάν έκδοση έγκρισης κατασκευής, βάσει προεγκεκριμένων μελετών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Όσον αφορά την απλούστευση των διαδικασιών ίδρυσης, αρμόδιο για την έκδοση άδειας ίδρυσης είναι το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Γ. Για τον διαχωρισμό των βοσκοτόπων από τις δασικές εκτάσεις και τη ρύθμιση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, έχουν συσταθεί ειδικές επιτροπές, προκειμένου να μελετήσουν λεπτομερώς το θέμα και να υποβάλουν έκθεση για την υπάρχουσα κατάσταση του μακρόχρονου και πολύπλοκου αυτού προβλήματος.
Δ. Στους παραγωγούς αιγοπροβείου κρέατος καταβάλλονται, βάσει του Καν. (ΕΚ) 2529/2001 του Συμβουλίου για την Κοινή Οργάνωση Αγοράς στον τομέα προβείου και αιγείου κρέατος, ως εισοδηματική ενίσχυση, ανά κεφαλή επιλέξιμης προβατίνας ή αίγας, η βασική ενίσχυση (πριμοδότηση) και η συμπληρωματική πριμοδότηση επί πλέον της προηγούμενης η οποία καταβάλλεται μόνο στους παραγωγούς μειονεκτικών περιοχών ( ορεινές, νησιωτικές κλπ.). Οι δύο ενισχύσεις καταβάλλονται αποκλειστικά από Κοινοτικούς πόρους, όπως εμφανίζονται στο συνημμένο Πίνακα 1.
Επιπλέον, στα πλαίσια του παραπάνω κανονισμού (άρθρο 11), θεσπίστηκαν οι πρόσθετες πληρωμές. Το συνολικό προς διανομή ποσό για τη χώρα μας ανέρχεται σε 8.767 € ετησίως, σύμφωνα με το Παράρτημα Ι του ανωτέρω Κανονισμού. Οι πρόσθετες πληρωμές καταβάλλονται για τα έτη 2002, 2003 και 2004 στους παραγωγούς πρόβειου και αιγείου κρέατος των μειονεκτικών περιοχών ως αναλογούν ποσόν ανά επιλέξιμο ζώο.
Ε. Οι εισαγωγές πρόβειου και αιγείου κρέατος, καθώς και ζωντανών προβάτων και αιγών, από τις άλλες χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) είναι ελεύθερες.
Οι εισαγωγές από ορισμένες τρίτες χώρες γίνονται στα πλαίσια της συμφωνίας GATT/ΠOE (Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου), καθώς και στο πλαίσιο ειδικών συμφωνιών με ορισμένες τρίτες χώρες (π.χ. χώρες ΑΚΕ, Νορβηγία κλπ.) Οι παραπάνω συμφωνίες προβλέπουν τον καθορισμό ετήσιας ποσόστωσης αιγοπροβείου κρέατος ή και ζωντανών προβάτων και αιγών για κάθε τρίτη χώρα που εξάγει παραδοσιακά στην Ε.Ε. με μηδενικές ή μειωμένες δασμολογικές και λοιπές επιβαρύνσεις. Η ετήσια αυτή ποσόστωση για κάθε τρίτη χώρα είναι ενιαία για όλη την Ε.Ε., δηλ δεν κατανέμεται σε κάθε Κράτος - Μέλος ξεχωριστά.
Πέραν των ποσοτήτων που αντιστοιχούν στις παραπάνω ποσοστώσεις, οι εισαγωγές επιβαρύνονται με υψηλούς δασμούς και λοιπές επιβαρύνσεις (Κοινό Δασμολόγιο) που τις καθιστούν απαγορευτικές, με βάση το ισχύον καθεστώς. Για τις εισαγωγές βάσει του κοινού Δασμολογίου δεν υπάρχουν ποσοτικοί περιορισμοί.
Εισαγωγές μπορούν επίσης να γίνουν από ορισμένες χώρες της βαλκανικής (Κροατία, FYROM, Αλβανία) κλπ.), στα πλαίσια ειδικού προτιμησιακού καθεστώτος για τη σταθεροποίηση της περιοχής [Καν. (ΕΚ) 2007/00 και Καν. (ΕΚ) 2563/00 του Συμβουλίου ].
Τέλος, βάσει πρωτοκόλλων που έχει υπογράψει η Ε.Ε. με τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία και αρχής γενομένης από 1-4-2003 και 1-6-2003 αντίστοιχα, τα προϊόντα που προέρχονται από τις χώρες αυτές αποκτούν πρόσβαση στην Ε.Ε. χωρίς ποσοτικούς περιορισμούς και δασμούς ή εισφορές.
Ο Υφυπουργός
Α. ΚΟΝΤΟΣ»
3. Στην με αριθμό 3288/20-9-04 ερώτηση του Βουλευτή κ. Μιχάλη Καρχιμάκη δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 630/6-10-04 έγγραφο από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων η ακόλουθη απάντηση:
«Απαντώντας στην παραπάνω ερώτηση που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Μ. Καρχιμάκης, για τα θέματα της αρμοδιότητάς μας, σας πληροφορούμε τα εξής:
Α. Για τις καλυπτόμενες από τον ΕΛΓΑ ζημιές που προξενήθηκαν από τον παγετό της 15ης Σεπτεμβρίου 2004 σε καλλιέργειες κηπευτικών του Οροπεδίου Λασιθίου Κρήτης, διενεργήθηκαν από τον ΕΛΓΑ οι απαραίτητες επισημάνσεις και ενημερώθηκαν οι παραγωγοί για υποβολή δηλώσεων. Παράλληλα άρχισε η διενέργεια εξατομικευμένων εκτιμήσεων, πριν από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής δηλώσεων. Το έργο των εκτιμήσεων υπολογίζεται ότι θα ολοκληρωθεί μέχρι τέλος Οκτωβρίου και οι αποζημιώσεις θα καταβληθούν το συντομότερο δυνατό.
Β. Λόγω της παρουσίας στην περιοχή του Οροπεδίου Λασιθίου του επιβλαβούς οργανισμού Clavibacter michiganensis, που προκαλεί την ασθένεια της δακτυλιωτής σήψης της πατάτας, σύμφωνα με την αριθμ. 94837/11-5-2000 (ΦΕΚ Β'654) απόφαση του Υφυπουργού κ. Αργύρη, όπως αυτή τροποποιήθηκε με την αριθμ. 94014/25-4-2001 (ΦΕΚ Β'564) ομοία, απαγορεύεται η διακίνηση κονδύλων πατάτας που παρήχθησαν στην εν λόγω περιοχή στην υπόλοιπη χώρα. Σχετική και η απάντησή μας με Α.Π. 519/15-9-2004 επί των ερωτήσεων, 2681/24-8-04 και 3002/9-9-04 του ιδίου Βουλευτή.
Γ. Το θέμα ρύθμισης των αγροτικών χρεών και δανείων αποτελεί αρμοδιότητα του Υπ. Οικονομίας και Οικονομικών, προς το οποίο κοινοποιείται το παρόν έγγραφό μας με αντίγραφο της ερώτησης.
Ο Υπουργός
Ε. ΜΠΑΣΙΑΚΟΣ»
4. Στην με αριθμό 3107/14-9-04 ερώτηση του Βουλευτή κ. Εμμανουήλ Όθωνα δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 596/6-10-04 έγγραφο από τον Υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων η ακόλουθη απάντηση:
«Απαντώντας στην παραπάνω ερώτηση που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Μ. Όθωνας, σας πληροφορούμε τα εξής:
Α) Το έργο της κατάρτισης του Συστήματος Γεωγραφικών Πληροφοριών στον Ελαιοκομικό Τομέα και της κατάρτισης του Αμπελουργικού Μητρώου παραδόθηκε από τους αναδόχους. Ακολούθησαν ποιοτικοί έλεγχοι του τεχνικού συμβούλου του έργου και των επιτροπών παραλαβής και ξεκίνησε η διαδικασία αποστολής των αποσπασμάτων των ορθοφωτοχαρτών στους παραγωγούς.
Β) Προκηρύχθηκε διαγωνισμός για την επιλογή αναδόχων ενημέρωσης των ως άνω μητρώων και παράλληλα μελετάται η προκήρυξη διαγωνισμού για την ανάδειξη τεχνικού συμβούλου στα πλαίσια της ενημέρωσης των μητρώων αυτών.
Γ) Καταγράφονται σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς, τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν κατά την κατάρτιση των μητρώων ώστε να διαπιστωθεί το μέγεθος του θέματος και να γίνουν οι απαραίτητες διορθωτικές κινήσεις.
Δ) Μελετάται η προκήρυξη διαγωνισμού εκπόνησης μελέτης για το Σύστημα Υποστήριξης της Λήψης Αποφάσεων Σχεδιασμού Διαρθρωτικών Μέτρων Αγροτικής Πολιτικής του «ΕΠΑΑ - ΑΥ 2000 - 2006», μέσω του οποίου θα μελετηθεί το Μητρώο Αγροτών.
Ο Υφυπουργός
Α. ΚΟΝΤΟΣ»
5. Στην με αριθμό 3184/16-9-04 ερώτηση του Βουλευτή κ. Αλέξανδρου Αλαβάνου δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 8280/11-10-04 έγγραφο από τον Υπουργό Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας η ακόλουθη απάντηση:
«Απαντώντας στην με αριθμό 3184/2004 ερώτηση, που κατατέθηκε στη Βουλή από το Βουλευτή κ. Αλ. Αλαβάνο, σχετικά με το κοινωνικό πρόβλημα της φτώχειας, σας πληροφορούμε τα εξής:
1. Δεν έχει υιοθετηθεί επί του παρόντος ένας ορισμός του ορίου φτώχειας, ως γενικό κριτήριο για την παροχή στήριξης σε άτομα που χρήζουν βοήθειας. Αντίθετα, έχουν θεσμοθετηθεί κατά περίπτωση σχετικά διοικητικά κριτήρια, τα οποία πρέπει να πληρούνται για να καταστεί κάποιος δικαιούχος σε αντίστοιχα βοηθήματα («κατηγορικά μέτρα» αρμοδιότητας του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης).
Συμπληρωματικά επισημαίνεται ότι στις στατιστικές έρευνες που διενεργούν σε εθνικό επίπεδο οι στατιστικές υπηρεσίες κάθε Κράτους-Μέλους της Ε.Ε. (και οι οποίες αποτελούν τη βάση για τα αντίστοιχα δημοσιεύματα της EUROSTΑΤ) χρησιμοποιείται συνήθως ως κατώφλι κάτω από το οποίο ένα άτομο θεωρείται ότι βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας, το 60% του «εθνικού διάμεσου εισοδήματος».
Αυτό το κατώφλι χρησιμοποιείται κατά τον υπολογισμό των κύριων «δεικτών του Laeken». Οι συγκεκριμένοι δείκτες στον τομέα του Κοινωνικού Αποκλεισμού και της Φτώχειας δίνουν στα Κ-Μ τη δυνατότητα εκτίμησης με στατιστικά εργαλεία της προόδου στην καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, στο πλαίσιο της εφαρμογής της Ανοικτής Μεθόδου Συντονισμού σε ζητήματα κοινωνικής ένταξης. Ο υπολογισμός των περισσότερων δεικτών γίνεται με βάση, κυρίως, τα στοιχεία από το «Ευρωπαϊκό Πάνελ για την Έρευνα των Οικογενειακών Προϋπολογισμών» - ECHP (η οποία το 2002 αποφασίσθηκε να αντικατασταθεί από τη νέα έρευνα «Στατιστικές εισοδήματος και συνθηκών διαβίωσης στην Ε.Ε.» - EU-SILC). Επιπλέον, χρησιμοποιούνται και δείκτες υπολογισμένοι με βάση στοιχεία από τις Έρευνες Εργατικού Δυναμικού.
Πρέπει να τονισθεί ότι:
υποστηρικτικών Υπηρεσιών (εκ των οποίων τα 10 αφορούν την κατάρτιση στον τομέα πληροφορικής), που υλοποιεί αποκλειστικά το Υπουργείο «Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας», συνολικού προϋπολογισμού 600.000.000 € (εκ των οποίων τα 200.000 ευρώ αφορούν προγράμματα στην Κοινωνία της Πληροφορίας) και συνολικού αριθμού ωφελουμένων 235.000 ατόμων (κυρίως άνεργοι και άτομα από ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού).
Ένα πρόσθετο ποσό των 100.000.000 € θα διατεθεί για 2 προγράμματα εργαζομένων σε ιδιωτικές επιχειρήσεις. Από το ποσό αυτό το 30% θα διατεθεί για την κατάρτιση 7000 εργαζομένων στον τομέα της πληροφορικής και το 70% των πόρων διατίθεται για την κατάρτιση 50.000 εργαζομένων στους άλλους τομείς. Μέχρι τη στιγμή αυτή από τα προγράμματα που υλοποιήθηκαν ωφελήθηκαν 73.000 άνεργοι.
Ακόμη δύο προγράμματα αναμένεται εντός των 2-3 επομένων μηνών, με την ολοκλήρωση των διαδικασιών προκήρυξής τους, να ενεργοποιηθούν με συνολικό αριθμό ωφελουμένων 31.500 ανέργους.
Το σύνολο δε των προγραμμάτων για την κατάρτιση ανέργων, με εξαίρεση τα προγράμματα της πληροφορικής, προβλέπεται να προκηρυχθούν εντός του τρέχοντος έτους. Τα προγράμματα αυτά ουσιαστικά θα πραγματοποιούνται μέσα στο επόμενο έτος.
β) Επίσης, η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού και Παρακολούθησης Δράσεων ΕΚΤ, μας πληροφόρησε τα Μέτρα που χρηματοδοτούνται από το ΕΚΤ, στα πλαίσια των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΠΕΠ).
Ειδικότερα Χρηματοδοτούνται:
- Μέτρα που αφορούν Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις για την «Αστική ανάπτυξη», για την «Ανάπτυξη των ορεινών και μειονεκτικών περιοχών», καθώς και οι «Τοπικές Πρωτοβουλίες για την Απασχόληση», κύριος άξονας των οποίων είναι η βελτίωση και η αύξηση της απασχόλησης σε τοπικό επίπεδο. Οι παρεμβάσεις αυτές περιλαμβάνουν κυρίως δράσεις κατάρτισης, προώθησης στην απασχόληση (δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, νέων ελεύθερων επαγγελματιών, απόκτηση εργασιακής εμπειρίας), συμβουλευτικής και συνοδευτικών υποστηρικτικών υπηρεσιών.
- Μέτρο Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού που αφορά κατάρτιση.
- Μέτρο Κοινωνικών Υπηρεσιών Υποστήριξης, που αφορά: α) Δομές φύλαξης παιδιών, νηπίων και βρεφών (παιδικοί κλπ σταθμοί), β) Μονάδες «Παροχής φροντίδας σε ηλικιωμένους («Βοήθεια στο Σπίτι», «Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων - ΚΗΦΗ»).
Στο πλαίσιο αυτό, τα αποτελέσματα από την εφαρμογή των Μέτρων των Ολοκληρωμένων Παρεμβάσεων (των οποίων η υλοποίηση έχει ξεκινήσει), έχουν ως εξής:
- Μέτρο των Τοπικών Πρωτοβουλιών Απασχόλησης: σε σύνολο 113 Σχεδίων
- Ολοκληρωμένης Παρέμβασης αναμένεται να ωφεληθούν 11.000 άτομα περίπου
- Μέτρο των Ολοκληρωμένων Παρεμβάσεων για την Ανάπτυξη Αστικών Περιοχών -ΕΚΤ: έχουν εγκριθεί 73 Επιχειρησιακά Σχέδια και αναμένεται να ωφεληθούν 6.830 άτομα περίπου
- Μέτρο των Ολοκληρωμένων Παρεμβάσεων για την Ανάπτυξη των Ορεινών Μειονεκτικών Περιοχών: από 47 εγκεκριμένα Επιχειρησιακά Σχέδια αναμένεται να ωφεληθούν 4.680 άτομα περίπου.
- Μέτρο Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού - Κατάρτιση: από την υλοποίηση του Α΄ κύκλου (ο οποίος έχει ολοκληρωθεί) και Β' κύκλου (που βρίσκεται σε εξέλιξη) προκηρύξεων στα πλαίσια των ΠΕΠ αναμένεται να προωθηθούν στην απασχόληση περίπου 12.000 άτομα.
- Μέτρο των Κοινωνικών Υπηρεσιών Υποστήριξης: ΄Εχουν εγκριθεί 1.057 Δομές και Μονάδες, οι οποίες στην πλειοψηφία τους έχουν ξεκινήσει ήδη την λειτουργία τους.
-·Οι απασχολούμενοι (κυρίως γυναίκες) ανέρχονται σε 3.900, περίπου, ενώ οι ωφελούμενοι (γυναίκες που αποδεσμεύονται για την ένταξη/επανένταξη τους στην αγορά εργασίας) σε 47.500 περίπου.
Οι προαναφερθείσες δράσεις και Μέτρα του ΕΚΤ των ΠΕΠ συμβάλουν γενικά στην προώθηση των ανέργων στην απασχόληση, αλλά και ειδικότερα στην προώθηση επιμέρους ομάδων όπως:
- οι νέοι πτυχιούχοι έως 30 ετών (εξειδικευμένα προγράμματα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας, προγράμματα κατάρτισης)
- οι γυναίκες (δράσεις Συμβουλευτικής και Συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών που, μεταξύ άλλων, προωθούν την γυναικεία επιχειρηματικότητα, κοινωνικές υπηρεσίες, που τις αποδεσμεύουν από οικογενειακές υποχρεώσεις, ώστε να μπορέσουν να ενταχθούν στην αγορά εργασίας κ.α.)
- άνεργοι σε τοπικό επίπεδο (όλες οι Ολοκληρωμένες Παρεμβάσεις εφαρμόζονται σε τοπικό επίπεδο, και σχεδιάζονται και υλοποιούνται με πρωτοβουλία των τοπικών φορέων, που γνωρίζουν τις ανάγκες της περιοχής τους).
- Ειδικές Πολιτισμικές και Μειονεκτούσες Ομάδες (προώθηση στην απασχόληση).
Ο Υπουργός
ΠΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ»
6. Στην με αριθμό 3187/16-9-04 ερώτηση του Βουλευτή κ. Θάνου Μωραΐτη δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 8281/11-10-04 έγγραφο από τον Υπουργό Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας η ακόλουθη απάντηση:
«Απαντώντας στην υπ’ αριθμ. 3187/2004 ερώτηση, που κατατέθηκε στη Βουλή από το Βουλευτή κ. Θ. Μωραΐτη, σχετικά με τη λειτουργία ΚΕΤΕΚ ΟΑΕΔ στο Mεσoλόγγι, σας πληροφορούμε τα εξής:
Κατά το σχολικό έτος 2004-2005, έχει προγραμματιστεί να λειτουργήσουν στο ΤΕΕ Μεσολογγίου οι εξής ειδικότητες:
1. Ξενοδοχειακών επιχειρήσεων
2. Μαγειρικής Τέχνης
3. Υποστήριξης συστημάτων υπολογιστών
4. Ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων κτηρίων
Τονίζουμε ότι κατά το σχολικό έτος 2003 - 2004 λειτούργησε αντίστοιχος αριθμός ειδικοτήτων.
Από το διοικητικό προσωπικό του ΤΕΕ Μεσολογγίου ένας υπάλληλος μετατέθηκε ύστερα από αίτησή του, με απόφαση του Υπηρεσιακού, στα πλαίσια της επιτακτικής ανάγκης ενίσχυσης των Υπηρεσιών Απασχόλησης του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ).
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι ουδεμία πρόθεση της Διοίκησης του ΟΑΕΔ για υποβάθμιση του ΤΕΕ Μεσολογγίου υπάρχει.
Ένας υπάλληλος της Τοπικής Υπηρεσίας (Τ.Υ.) Μεσολογγίου μετατέθηκε στην Τ.Υ. Αγρινίου με την αριθμ. 1625/287/7-7-2004 απόφαση του Β΄ Υπηρεσιακού Συμβουλίου του ΟΑΕΔ, ύστερα από εκτίμηση του όγκου των αναγκών που παρουσιάζουν οι δύο Υπηρεσίες.
Η Διοίκηση του ΟΑΕΔ με στόχο την ανάπτυξη ενός πανελλαδικού δικτύου Υπηρεσιών Απασχόλησης, που θα καλύπτει πλήρως τις ανάγκες της αγοράς εργασίας θα εξετάσει, μελλοντικά την ανάγκη ίδρυσης Κέντρου Προώθησης Απασχόλησης (Κ.Π.Α) και στην πόλη του Μεσολογγίου.
Ο Υπουργός
ΠΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ»
7. Στις με αριθμό 3169 και 3170/16-9-04 ερωτήσεις του Βουλευτή κ. Νικολάου Κορτσάρη δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 7017/4/4553/8-10-04 έγγραφο από τον Υφυπουργό Δημόσιας Τάξης η ακόλουθη απάντηση:
«Σε απάντηση των ανωτέρω ερωτήσεων, που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Ν.. Κορτσάρης, σας γνωρίζουμε ότι μια από τις τομές που προωθεί το Υπουργείο μας, για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των πυροσβεστικών προβλημάτων και την παροχή καλύτερων υπηρεσιών στον πολίτη, είναι και η αναδιάρθρωση των Πυροσβεστικών Υπηρεσιών με βάση τις σύγχρονες ανάγκες και τα νέα δεδομένα.
Για την εξέταση του σημαντικού θέματος της αναδιάρθρωσης (ίδρυσης, κατάργησης, προαγωγής κ.λ.π.) των πυροσβεστικών Υπηρεσιών, έχει συγκροτηθεί στο Αρχηγείο Πυροσβεστικού Σώματος Επιτροπή η οποία εξετάζει εμπεριστατωμένα όλα τα συναφή προς το θέμα στοιχεία και δεδομένα, προκειμένου στη συνέχεια και μετά από αναλυτική αξιολόγηση και εκτίμηση όλων των παραμέτρων να υποβληθούν οι σχετικές προτάσεις και να ληφθούν οριστικές αποφάσεις. Στα πλαίσια αυτά θα εξετασθούν και τα αιτήματα για ίδρυση Πυροσβεστικών Υπηρεσιών στους Δήμους Aμυvταίoυ και Πρεσπών του νομού Φλώρινας.
Πάντως πρέπει να επισημάνουμε ότι, πέραν των αρμόδιων τοπικών Υπηρεσιών, η αντιμετώπιση των δασικών και λοιπών πυρκαγιών, όταν υπάρχει ανάγκη, γίνεται και με τη συνδρομή των όμορων Υπηρεσιών, αλλά και των αερομεταφερόμενων πεζοπόρων τμημάτων, όπως επίσης και από τα λοιπά διαθέσιμα, για το σκοπό αυτό, επίγεια και εναέρια μέσα και στο πλαίσιο αυτό θα αντιμετωπισθεί κάθε περίπτωση πυρκαγιάς και στις αναφερόμενες περιοχές.
Ο Υφυπουργός
ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΑΡΚΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ»
8. Στην με αριθμό 3179/16-9-04 ερώτηση του Βουλευτή κ. Αθανασίου Λεβέντη δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 7017/4/4550/8-10-04 έγγραφο από τον Υφυπουργό Δημόσιας Τάξης η ακόλουθη απάντηση:
«Σε απάντηση της ανωτέρω ερώτησης, που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Α. Λεβέντης, σε ό,τι μας αφορά, σας γνωρίζουμε ότι η αρμόδια Υπηρεσία του Αρχηγείου Ελληνικής Αστυνομίας, μετά από σχετικές πληροφορίες που περιήλθαν σε γνώση της, για ενδεχόμενες επινίκιες εκδηλώσεις, μετά τον ποδοσφαιρικό αγώνα μεταξύ των εθνικών ομάδων Αλβανίας - Ελλάδας, τόσο από Αλβανούς φιλάθλους που διαμένουν στη χώρα μας, όσο και από Έλληνες φιλάθλους, διέταξε όλες τις Αστυνομικές Διευθύνσεις της χώρας, προκειμένου να λάβουν τα αναγκαία μέτρα τάξης, ασφάλειας και τροχαίας σε όλους τους ευαίσθητους χώρους συγκέντρωσης φιλάθλων, με σκοπό την πρόληψη συμπλοκών, πράξεων βίας ή έκνομων ενεργειών σε βάρος προσώπων ή πραγμάτων, έχοντας παράλληλα επιπροσθέτως εξασφαλίσει ανάλογη αστυνομική δύναμη σε ετοιμότητα για τυχόν επέμβαση σε περίπτωση που κάτι τέτοιο θα απαιτείτο.
Στο πλαίσιο αυτό, από όλες τις Αστυνομικές Διευθύνσεις της χώρας, ελήφθησαν πριν από την έναρξη, κατά τη διάρκεια αλλά και μετά τη λήξη του ποδοσφαιρικού αγώνα αυξημένα αστυνομικά μέτρα σε όλους τους ευαίσθητους χώρους, όπου συνηθίζεται η πραγματοποίηση επινίκιων εκδηλώσεων σε ανάλογες περιπτώσεις.
Μετά τη λήξη της εν λόγω αθλητικής συνάντησης, σε διάφορες πόλεις της χώρας έλαβαν χώρα αρκετές μαζικές εκδηλώσεις υπηκόων Αλβανίας, οι οποίοι διαβιούν στη χώρα μας, με αποτέλεσμα, σε ορισμένες περιπτώσεις, να προκληθούν συμπλοκές με Έλληνες οπαδούς, που είχαν ως συνέπεια τραυματισμούς, υλικές ζημιές σε οχήματα κ.λ.π. και από τις δύο πλευρές. Στις περιπτώσεις αυτές οι αστυνομικές δυνάμεις ενήργησαν στα πλαίσια των κανονισμών του Σώματος και των νόμων του κράτους, με αντικειμενικότητα και χωρίς διακρίσεις ως προς την εθνικότητα κ.λ.π. των οπαδών.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τις Ερυθρές, σας πληροφορούμε ότι, μετά τη λήξη του εν λόγω ποδοσφαιρικού αγώνα, σημειώθηκαν μικροσυμπλοκές μεταξύ Ελλήνων και Αλβανών οπαδών, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα μικροτραυματισμούς ατόμων και από τις δύο πλευρές, χωρίς άλλες προεκτάσεις ή συνέπειες. Επισημαίνεται ότι, από τους εμπλεκόμενους δεν υπεβλήθη έγκληση, ενώ, σύμφωνα με διαβεβαιώσεις τους, οι σχέσεις τους αποκαταστάθηκαν αμέσως μετά τη λήξη των επεισοδίων αυτών. Για τα αναφερόμενα στην ερώτηση, περί πυροβολισμών κατά τη διάρκεια των εν λόγω επεισοδίων, σας πληροφορούμε ότι, από την αρμόδια Υπηρεσία μας, δεν διαπιστώθηκε κάτι σχετικό, αλλά ούτε και επιβεβαιώθηκε τέτοιο περιστατικό από τα εμπλεκέvτα στα επεισόδια άτομα.
Σε ό,τι αφορά τους συνδέσμους φιλάθλων ομάδων που υπάρχουν στη χώρα μας, σας πληροφορούμε ότι αυτοί λειτουργούν και εποπτεύονται σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που προβλέπει η σχετική νομοθεσία, ενώ δεν έχει διαπιστωθεί η λειτουργία συνδέσμων εθνικών ομάδων που να έχουν διασυνδέσεις με ακροδεξιές κ.λ.π. ομάδες, ούτε και η ύπαρξη ακραίων οργανώσεων ή συνδέσμων που δημιουργούν ή αναδεικνύουν κοινωνικές ανισότητες ή εκδηλώσεις ρατσιστικής δράσης.
Με βάση τα δεδομένα αυτά, εκτιμάται ότι τέτοια μεμονωμένα περιστατικά δεν μπορούν να αμαυρώσουν την εικόνα της ειρηνικής και αρμονικής συμβίωσης Ελλήνων και Αλβανών και φυσικά δεν καταδεικνύουν, σε καμία περίπτωση, ότι στη χώρα μας υφίσταται κλίμα ρατσισμού και ξενοφοβίας. Επισημαίνεται ότι είμαστε ιδιαίτερα ευαίσθητοι στα θέματα ρατσισμού και ξενοφοβίας και συνεπώς το Υπουργείο μας δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να ανεχθεί τη δημιουργία τέτοιου κλίματος στη χώρα μας, καθώς και εκδηλώσεις ακραίων μορφών, απρεπούς συμπεριφοράς ή ρατσιστικών φαινομένων. Προς τούτο έχουν δοθεί στις αρμόδιες Υπηρεσίες μας σχετικές εντολές και οδηγίες και τέτοιες δραστηριότητες ατόμων ή ομάδων, οι οποίες πάντως είναι μεμονωμένες, δεν διαφεύγουν της προσοχής και ελέγχου των εν λόγω Υπηρεσιών μας, στις περιπτώσεις δε που διαπράττονται αδικήματα, αυτές εφαρμόζουν με αυστηρότητα την ισχύουσα νομοθεσία.
Ο Υφυπουργός
ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΑΡΚΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ»
9. Στην με αριθμό 3150/15-9-04 ερώτηση του Βουλευτή κ. Αναστασίου Χωρέμη δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 611/5-10-04 έγγραφο από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων η ακόλουθη απάντηση:
«Απαντώντας στην παραπάνω ερώτηση που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Τ. Χωρέμης, για τα θέματα της αρμοδιότητάς μας, σας πληροφορούμε τα εξής:
1. Μετά τη σύσταση των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων με το Ν. 2218/1994 (ΦΕΚ Α90) οι υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων των Νομαρχιών μεταφέρθηκαν στις αντίστοιχες Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, το δε προσωπικό που υπηρετούσε στις κατά τόπους υπηρεσίες του Υπουργείου, μετατάχθηκε αντίστοιχα στις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις Ν.2910/2001(ΦΕΚ Α 91).
Ύστερα από τα ανωτέρω, η στελέχωση των υπηρεσιών αυτών ανήκει στην αρμοδιότητα των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων και του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, προς το οποίο κοινοποιείται το παρόν έγγραφό μας με αντίγραφο της ερώτησης.
2. Με την 263638/1-7-2004 Κ.Υ.Α του Υφυπουργού Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, προσλήφθηκαν με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου (ένα χρόνο) για λόγους πρακτικής άσκησης και τοποθετήθηκαν στη Δ/νση Γεωργίας της Ν.Α. Κορινθίας ,-2- Γεωπόνοι και -2- Τεχνολόγοι Γεωπονίας.
Επίσης, με την αριθμ. 248138/10-5-2004 απόφαση του Γενικού Γραμματέα, κατανεμήθηκε στη Δ/νση Γεωργίας της ίδιας ως άνω Ν.Α. προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, για την αντιμετώπιση των εποχιακών αναγκών του Τομέα Φυτικής Παραγωγής στο Πρόγραμμα καταπολέμησης του δάκου της ελιάς, ήτοι δέκα (10) Τομεάρχες (Γεωπόνοι ή Τεχνολόγοι Γεωπονίας), ένας (1) Αποθηκάριος και ενενήντα πέντε (95) άτομα εργατοτεχνικό προσωπικό (ψεκαστές, παγιδοθέτες κλπ).
3. Έχει μεταφερθεί πίστωση 73.000,00 € για κάλυψη εξόδων μετακίνησης για ποιοτικό έλεγχο - φυτοπροστασία και γεωργοκτηνοτροφικά προγράμματα.
Υπάρχει σε εκκρεμότητα κατανομή 19.500,00€ για δαπάνες του προγράμματος ποιοτικού ελέγχου και κατανομή 2.100.00€ για δαπάνες φυτοπροστασίας. Οι εν λόγω κατανομές θα αποσταλούν μόλις μας αποστείλει η Νομαρχία Κορινθίας τα απαραίτητα δικαιολογητικά.
Επίσης, έχουν μεταφερθεί πιστώσεις για το πρόγραμμα ΟΣΔΕ 17.500,00 €.
Πέραν αυτών, ποσό ύψους 15.500,00€ έχει ήδη μεταφερθεί για οδοιπορικά έξοδα της εξισωτικής αποζημίωσης, RICA και αγροπεριβαλλοντικών μέτρων.
Τέλος, κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους θα συνεχισθεί η μεταφορά πιστώσεων στην Ν.Α. Κορινθίας, για την κάλυψη των υποχρεώσεών της σε συνδυασμό με τις πιστώσεις που έχει χορηγήσει το Υπ. Οικονομίας και Οικονομικών.
Ο Υπουργός
Ε. ΜΠΑΣΙΑΚΟΣ»
10. Στην με αριθμό 3117/14-9-04 ερώτηση της Βουλευτού κ. Θεοδώρας Τζάκρη δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 144/30-9-04 έγγραφο από τον Υπουργό Δικαιοσύνης η ακόλουθη απάντηση:
«Σε απάντηση της ερώτησης που κατέθεσε η Βουλευτής κ. Θεοδώρα Τζάκρη αναφορικά με το Δικαστικό Μέγαρο Γιαννιτσών, επισημαίνεται ότι μέχρι το τέλος Οκτωβρίου το Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου Χρηματοδοτήσεως Δικαστικών Κτιρίων (ΤΑ.Χ.ΔI.Κ.) θα έχει αποφανθεί για την αποδοχή ή μη της δωρεάς από το Δήμο Γιαννιτσών του ακινήτου συνολικής έκτασης 3.599,46 τ.μ., το οποίο εκχωρείται συνοδεύον πρόταση του Δήμου για ανέγερση νέου Δικαστικού Μεγάρου.
Ο Υπουργός
ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Π. ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ»
11. Στην με αριθμό 3181/16-9-04 ερώτηση των Βουλευτών κυρίων Τάκη Τσιόγκα, Άγγελου Τζέκη και Παναγιώτου Κοσιώνη δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 617/5-10-04 έγγραφο από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων η ακόλουθη απάντηση:
«Απαντώντας στην παραπάνω ερώτηση που κατέθεσαν οι Βουλευτές κ.κ. Τ. Tσιόγκας, Α. Τζέκης, Π. Koσιώνης, σας πληροφορούμε τα εξής:
Α. Οι επιδοτήσεις του ΟΣΔΕ καταβάλλονται στο ακέραιο στον τραπεζικό λογαριασμό κάθε παραγωγού, χωρίς να γίνεται καμία παρακράτηση.
Πληρωμές υπέρ τρίτων μετά την πίστωση του λογαριασμού παραγωγού, μπορεί να γίνονται μόνο και εφόσον υφίσταται γραπτή εντολή (εξουσιοδότηση) του παραγωγού προς τρίτο (Α.Τ.Ε., Ένωση Παραγωγών κ.λ.π.)
Ειδικότερα:
α) Τα δικαιούμενα ποσά πριμοδότησης που καταβάλλονται στους παραγωγούς καπνού, οπωροκηπευτικών και σταφίδας δια μέσου των Οργανώσεων Παραγωγών (Ομάδες Παραγωγών), πιστώνονται στο ακέραιο στον τραπεζικό λογαριασμό του παραγωγού και η τήρηση αυτής της διαδικασίας ελέγχεται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ με δειγματοληπτικούς ελέγχους.
β) Η ενίσχυση στην παραγωγή του ελαιολάδου υπόκειται, βάσει των διατάξεων του Καν. (ΕΟΚ) 136/66 του Συμβουλίου άρθρα 5 (παρ.9) και 20δ στις παρακάτω κρατήσεις:
- Ποσοστό 1,4% για την βελτίωση της ποιότητας του ελαιολάδου (ενέργειες δακοκτονίας).
- ποσοστό 0,8% για την χρηματοδότηση των εξόδων που προκύπτουν από τις δραστηριότητες των Οργανώσεων Παραγωγών στον τομέα του ελαιολάδου και
- ποσοστό 0,8% για την χρηματοδότηση των εξόδων που προκύπτουν από τις δραστηριότητες των ελαιουργικών φορέων. Άλλη κράτηση δεν προβλέπεται από την εθνική νομοθεσία.
Η λειτουργία των ΟΠ βασίζεται στο Καταστατικό και στον Εσωτερικό Κανονισμό, που καθορίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μελών τους, στα πλαίσια των οποίων δίδεται η δυνατότητα, μετά από μια ολοκληρωμένη ενημέρωση των παραγωγών και λήψη σχετικής απόφασης, να καθοριστεί ειδική εισφορά στην περίπτωση που τα έξοδα διαχείρισης του καθεστώτος υπερβαίνουν το ποσό που αντιστοιχεί στο 0,8% επί της ενίσχυσης στην παραγωγή ελαιολάδου που χορηγείται στις ΟΠ σύμφωνα με τα προαναφερθέντα.
Όσον αφορά την αμοιβή που λαμβάνουν οι Ε.Α.Σ., εφόσον υποβοηθούν τους παραγωγούς στη συμπλήρωση των αιτήσεών τους στα πλαίσια των καθεστώτων του ΟΣΔΕ 2004, αυτή προβλέπεται, μεταξύ άλλων, στο μνημόνιο συνεργασίας που υπεγράφη μεταξύ του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και της ΠΑΣΕΓΕΣ. Στο εν λόγω μνημόνιο περιλαμβάνεται ενιαίος αναλυτικός κατάλογος για την παροχή υπηρεσιών.
Ο Υπουργός
Ε. ΜΠΑΣΙΑΚΟΣ»
12. Στην με αριθμό 3260/17-9-2004 ερώτηση του Βουλευτή κ. Μανόλη Στρατάκη δόθηκε με το υπ’ αριθμ. Φ90021/24495/1624/8-10-2004 έγγραφο από τον Υφυπουργό Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας η ακόλουθη απάντηση:
«Απαντώντας στην με αριθμό ερώτηση 3260/17-9-2004, που κατατέθηκε στη Βουλή από το Βουλευτή Ηρακλείου Κ. Μανόλη Στρατάκη, σχετικά με την συγκρότηση της Τοπικής Διοικητικής Επιτροπής του ΙΚΑ Ηρακλείου, σας γνωρίζουμε τα εξής:
Η Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, διατηρεί την εποπτεία όλων των υπ' αυτής εποπτευομένων φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης που λειτουργούν με την μορφή Ν.Π.Δ.Δ. (Π.Δ. 368/97 και Ν. 2084/92), πλην όμως με ειδικές ρυθμίσεις (Ν. 2240/94 άρθρο 4, Ν. 2386/96 άρθρο 20), ο διορισμός των μελών των Τ.Δ.Ε. που λειτουργούν εκτός της περιοχής της τέως Διοικήσεως Πρωτευούσης που ανήκε στην αρμοδιότητα του Νομάρχη, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 2503/97, όπως τροποποιήθηκε μεταγενέστερα, περιήλθε στην αρμοδιότητα του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας.
Έτσι ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας, έχοντας την αποκλειστική αρμοδιότητα, σύμφωνα με τα παραπάνω, επιλέγει από τον κατάλογο των προτεινομένων εκπροσώπων των συνδικαλιστικών οργανώσεων (ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ), τους εκπροσώπους των στις Τοπικές Διοικητικές Επιτροπές.
Ο Υφυπουργός
Ν. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ»
13. Στην με αριθμό 3208/17-9-2004 ερώτηση του Βουλευτή κ. Αθανασίου Λεβέντη δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 7017/4/4454/12-10-2004 έγγραφο από τον Υφυπουργό Δημόσιας Τάξης η ακόλουθη απάντηση:
«Σε απάντηση της ανωτέρω ερώτησης, που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Θ. Λεβέντης, σε ό,τι μας αφορά, σας γνωρίζουμε ότι οι συλληφθέντες την 10-9-2004 στο Φαρμακονήσι, από άνδρες του εκεί στρατιωτικού φυλακίου, δέκα (10) λαθρομετανάστες την 13-9-2004 μεταφέρθηκαν στη Λέρο από το Λιμεναρχείο Λέρου, από το οποίο σχηματίσθηκε δικογραφία σε βάρος τους, για παράβαση του ν. 2910/2001. Την επομένη ημέρα παραδόθηκαν στο Αστυνομικό Τμήμα Λέρου και την 16-9-2004 εκδόθηκαν αποφάσεις απέλασής τους με κράτηση, ενώ την 25-9-2004 μεταφέρθηκαν και κρατούνται στους ειδικούς χώρους κράτησης στα Βρυσικά Ροδόπης.
Τέλος σας πληροφορούμε ότι στην Αστυνομική Διεύθυνση Δωδεκανήσου δεν ανεφέρθη από το Λιμεναρχείο Λέρου, ούτε καταγγέλθηκε από τους ίδιους τους λαθρομετανάστες περιστατικό βάναυσης συμπεριφοράς σε βάρος τους.
Ο Υφυπουργός
ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΑΡΚΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ»
14. Στην με αριθμό 3244/17-9-2004 ερώτηση του Βουλευτή κ. Κωνσταντίνου Καΐσερλη δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 8288/12-10-2004 έγγραφο από τον Υπουργό Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας η ακόλουθη απάντηση:
«Απαντώντας στα ανωτέρω σχετικά με τα οποία μας διαβιβάστηκαν η υπ’ αριθμ. 3244/2004 ερώτηση και η υπ’ αριθμ. 3132/813Π-7-2004 αναφορά του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Ρόδου, που κατατέθηκαν στη Βουλή από τους Βουλευτές κ.Κ. Καϊσερλή, Δ. Τσιόγκα και Στ. Σκοπελίτη, σχετικά με την επιδότηση ανεργίας στους ξενοδοχοϋπαλλήλους της Ρόδου, σας πληροφορούμε τα εξής:
Οι προϋποθέσεις επιδότησης καθορίζονται σαφώς στα άρθρα 4 και 5 του ν. 1545/85, τα οποία για να τροποποιηθούν χρειάζονται νομοθετική ρύθμιση.
Οι οικονομικές ενισχύσεις χορηγούνται σε ανέργους, οι οποίοι δεν έχουν προϋποθέσεις τακτικής επιδότησης, με Απόφαση του Υπουργού Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση του Δ.Σ. του ΟΑΕΔ, σύμφωνα με το άρθρο 23 του ν. 1836/89 και του άρθρου 46 του Ν.Δ. 2698/53, όπως αυτό συμπληρώθηκε με το άρθρο 38 του ν. 2224/94, τα οποία ορίζουν ότι:
α) Επιτρέπεται όπως δι' αποφάσεων των Δ.Σ. των υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εργασίας τελούντων Οργανισμών Κοινωνικής Πολιτικής, εγκρινομένων υπό του Υπουργού Εργασίας, διατίθενται χρηματικά ποσά υπέρ κοινωφελών σκοπών ως και υπέρ προσώπων παθόντων εκ σεισμών ή άλλης μεγάλης και δεδοκιμασμένης αιτίας.
β) Ως δεδοκιμασμένη αιτία θεωρείται ιδίως η ύπαρξη αυξημένης ανεργίας σε περιπτώσεις ομαδικών απολύσεων λόγω παύσης λειτουργίας επιχειρήσεων ή πτωχεύσεων ή όπου τα ποσοστά ανεργίας είναι ανώτερα του μέσου όρου που ισχύει για την επικράτεια σε συγκεκριμένη περιοχή της χώρας, όπως προσδιορίζεται με απόφαση του Υπουργού Εργασίας.
Τέλος, σας ενημερώνουμε ότι στις δράσεις του ΟΑΕΔ παρατηρείται μετατροπή από τις παθητικές πολιτικές (επιδοματικής) σε ενεργητικές (προγράμματα απασχόλησης και κατάρτισης) στα πλαίσια των προσπαθειών του για την καταπολέμηση της ανεργίας.
Ο Υπουργός
ΠΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ
15. Στην με αριθμό 3263/20-9-2004 ερώτηση των Βουλευτών κυρίων Παναγιώτου Σγουρίδη, Αγγελικής Γκερέκου και Μανόλη Στρατάκη δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 1464/11-10-2004 έγγραφο από τον Υφυπουργό Τουρισμού η ακόλουθη απάντηση:
«Αναφορικά με την παραπάνω ερώτηση των Βουλευτών κυρίων Σγουρίδη, Γκερέκου και Στρατάκη, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
Το Υπουργείο Τουρισμού το οποίο ανασυστάθηκε με το Π.Δ. 122/17.3.2004 (ΦΕΚ 85Α/17.3.2004), αντικαθιστώντας τη Γενική Γραμματεία Τουρισμού του Υπουργείου Ανάπτυξης, διαθέτει πολύ μικρό αριθμό μονίμων υπαλλήλων και ορισμένων μόνο ειδικοτήτων.
Ο νέος νόμος με τις αρμοδιότητες του Υπουργείου μόλις ψηφίστηκε από τη Βουλή των Ελλήνων και θα ακολουθήσει η έκδοση Προεδρικών Διαταγμάτων για τη διάρθρωση του Οργανισμού του Υπουργείου και τη ρύθμιση θεμάτων προσωπικού. Είναι προφανές ότι προκύπτει άμεση και επιτακτική ανάγκη διαφόρων ειδικοτήτων, τόσο για την κάλυψη έκτακτων αναγκών όσο και την εύρυθμη λειτουργία του Υπουργείου, μέχρι την ολοκλήρωση της διάρθρωσης του Οργανισμού και τη τελική μετακόμιση και εγκατάσταση του Υπουργείου σε νέο κτίριο (προς το παρόν συστεγάζεται με το Υπουργείο Ανάπτυξης).
Για τους παραπάνω λόγους, ξεκίνησε η διαδικασία του «Αιτήματος έγκρισης συμβάσεων μίσθωσης έργου» προς τα αρμόδια Υπουργεία, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 του Ν. 2527/1997 και όχι σε διαδικασία προσλήψεων.
Όσες εκ των συμβάσεων πραγματοποιηθούν θα έχουν συγκεκριμένη διάρκεια έναρξης και λήξης (1 χρόνος), οι ανάδοχοι δε θα δικαιούνται επιδομάτων εορτών και αδείας και η λήξη της διάρκειας της σύμβασης θα επιφέρει αυτόματα και τη λύση της σχέσης μεταξύ Δημοσίου και αναδόχων.
Ο Υφυπουργός
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΛΙΑΣΚΟΣ»
16. Στην με αριθμό 3144/15-9-2004 ερώτηση των Βουλευτών κυρίων Αθανάσιου Λεβέντη και Ιωάννου Δραγασάκη δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 5706/8-10-2004 έγγραφο από τον Υπουργό Ανάπτυξης η ακόλουθη απάντηση:
«Σε απάντηση της παραπάνω ερώτησης που κατέθεσαν οι βουλευτές κ. κ. Αθ. Λεβέντης και Γ. Δραγασάκης, όσον αφορά αρμοδιότητες του Υπουργείου Ανάπτυξης, σας πληροφορούμε τα ακόλουθα.
Η εταιρεία RILKEN Α.Ε. υπέβαλε αίτημα στο Υπουργείο μας με υπ' αριθμόν 15459/ΔΒΕ και ζητά την έγκριση της εκμίσθωσης των μηχανημάτων της επιχορηγηθείσας επένδυσης στην εταιρεία FAMAR ΑΒΕ, εταιρεία του ομίλου Μαρινόπουλου, η οποία θα συνεχίσει την παραγωγική λειτουργία των μηχανημάτων αυτών στο ίδιο αντικείμενο (καλλυντικά προϊόντα), για λογαριασμό της RILKEN (facon) ή και τρίτων.
Σημειώνεται ότι η FAMAR δηλώνει, και στην αίτησή της, ότι θα αναλάβει όλο το προσωπικό που απασxoλείται στην παραγωγή αυτή, που είναι άλλωστε και συμβατική της υποχρέωση για την επιδότησή της.
Η αρμόδια γνωμοδοτική επιτροπή του Υπουργείου Ανάπτυξης πρόκειται αν συνεδριάσει σε σύντομο χρονικό διάστημα, όπου και θα εξεταστεί το θέμα.
Να σημειωθεί ότι, κατά την εξέταση του αιτήματος από την εν λόγω επιτροπή, είναι αυτονόητο ότι θα ληφθούν σοβαρά υπ' όψιν κυρίως οι παράγοντες της νομιμότητας του αιτήματος, της τήρησης των συμβατικών υποχρεώσεων της επιχείρησης, των συμφερόντων της εθνικής οικονομίας και τα αιτήματα των εργαζομένων, στα πλαίσια της ευρύτερης κοινωνικής πολιτικής, όπως η κατοχύρωση των θέσεων των εργαζομένων, μέσα από τις δυνατότητες των κείμενων νομοθετικών διατάξεων.
Τέλος, επισημαίνεται, όπως φαίνεται και από το κείμενο της ερώτησής σας, ότι η σημερινή Κυβέρνηση ουδεμίαν ανάμειξη και ευθύνη φέρει για την τωρινή δυσχερή θέση της RILKEN ΑΕ.
Απεναντίας, η σημερινή ηγεσία του ΥΠΑΝ στοχεύει στην πάταξη των φαινομένων αυτών και στην αποκατάσταση της αγοράς και της επιχειρηματικότητας, στα πλαίσια της νομιμότητας και του υγιούς ανταγωνισμού των πάσης .φύσεως επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.
Εξάλλου, με το εφαρμοζόμενο κυβερνητικό πρόγραμμά μας, δίδεται ιδιαίτερα μέριμνα για την εξασφάλιση των θέσεων εργασίας και την προστασία των εργαζομένων, που κατά την άποψή μας' εξασφαλίζεται μέσα από την ορθολογική ανάπτυξη των επιχειρήσεων και την εύρυθμη λειτουργία των αγορών.
Ο Υπουργός
ΔΗΜ. ΣΙΟΥΦΑΣ»
17. Στην με αριθμό 2947/8-9-2004 ερώτηση του Βουλευτή κ. Ανδρέα Λοβέρδου δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 8279/12-10-2004 έγγραφο από τον Υπουργό Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας η ακόλουθη απάντηση:
«Απαντώντας στην αριθμ. 2947/2004 ερώτηση, που κατατέθηκε στη Βουλή από το Βουλευτή κ. Aνδρέα Λοβέρδο σχετικά με τον κινητό εξοπλισμό του Ολυμπιακού Χωριού, σας πληροφορούμε τα εξής:
Στο διάστημα των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων η φύλαξη των εγκαταστάσεων του Ολυμπιακού Χωριού και η εν γένει διαχείρισή τους ανήκει στην Οργανωτική Επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων (ΟΕΟΑ) Αθήνα 2004.
Μετά την λήξη των Παραολυμπιακών Αγώνων και μέχρι να παραδοθούν οι εγκαταστάσεις στην Ολυμπιακό Χωριό Α.Ε. για την μεταολυμπιακή προσαρμογή, παραμένουν υπό την ευθύνη της ΟΕΟΑ Αθήνα 2004.
Ο κινητός εξοπλισμός ανήκει επίσης στην ΟΕΟΑ Αθήνα 2004 και ήδη έχει προγραμματισθεί η αποκομιδή του.
Ο Υπουργός
ΠΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ»
18. Στην με αριθμό 3176/16-9-2004 ερώτηση του Βουλευτή κ. Κωνσταντίνου Σπηλιόπουλου δόθηκε με το υπ’ αριθμ. Β-1167/11-10-2004 έγγραφο από τον Υπουργό Μεταφορών και Επικοινωνιών η ακόλουθη απάντηση:
«Σε απάντηση της ερώτησης με αριθμό 3176/16-9-2004 που κατέθεσε στη Βουλή ο Βουλευτής κ. Κώστας Σπηλιόπoυλoς σχετικά με τη σιδηροδρομική γραμμή Κιάτου-Πάτρας, σύμφωνα και με το με αριθμό 77362/28-9-2004 έγγραφο του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος Α.Ε., σας πληροφορούμε τα πιο κάτω:
1. Η κατασκευή της νέας διπλής ηλεκτροκινούμενης σιδηροδρομικής γραμμής υψηλών ταχυτήτων, κανονικού εύρους, στο τμήμα Κιάτου-Πάτρας, που θα αποτελέσει τη συνέχεια της υπό κατασκευή νέας γραμμής Αθηνών - Κιάτου και θα συνδέσει την Αθήνα με το νέο λιμάνι της Πάτρας, έχει ενταχθεί στο Στρατηγικό Σχέδιο Επενδύσεων του σιδηροδρομικού άξονα Πάτρα - Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Ειδομένη Προμαχώνας (ΠΑΘΕ/Π), που συντάχθηκε από τη Διαχειριστική Αρχή του Υπουργείου Μεταφορών & Επικοινωνιών, σε συνεργασία με τον ΟΣΕ και την ΕΡΓΟΣΕ και υποβλήθηκε από τα συναρμόδια Υπουργεία ΥΜΕ και ΥΠΟΙΟ στις Υπηρεσίας της Ε.Ε. τον lούνιο 2003.
Το Στρατηγικό αυτό Σχέδιο αποτελεί τον δεσμευτικό προγραμματισμό της Χώρας, όσον αφορά στην ανάπτυξη του σιδηροδρομικού ΠΑΘΕ/Π.
Το Σχέδιο προβλέπει έναρξη εργασιών κατασκευής της νέας διπλής γραμμής Κιάτου - Πάτρας το 2005 και ολοκλήρωση του όλου Έργου, μαζί με την ηλεκτροκίνηση της γραμμής, το 2011. Πρόκειται δηλαδή για Έργο που θα κατασκευασθεί στα πλαίσια δυο προγραμματικών περιόδων, δηλαδή της τρέχουσας (2000 - 2006) και της επόμενης.
2. Η ένταξη των επιμέρους φάσεων του Έργου στα συγχρηματοδοτούμενα Προγράμματα γίνεται σταδιακά, με βάση την προβλεπόμενη περίοδο υλοποίησής τους και μετά την εξασφάλιση της απαιτούμενης ωριμότητας μελετών, ώστε να ικανοποιούνται τα κριτήρια για την έγκριση της χρηματοδότησης από την Ε.Ε.
3. Στο πιο πάνω πλαίσιο:
Έχουν ενταχθεί στο Πρόγραμμα του Ταμείου Συνοχής και είναι σε εξέλιξη οι υπολειπόμενες μελέτες για την ολοκλήρωση του τμήματος Κιάτο - Πάτρα (Αριθμός Απόφασης: 4323/2001).
Τον Σεπτέμβριο 2004 υποβλήθηκε στην Ε.Ε. αίτηση χρηματοδότησης από το Ταμείο Συνοχής που αφορά στην κατασκευή του πρώτου τμήματος (Κιάτο - Αίγιο), το οποίο πληροί, από απόψεως ωριμότητας μελετών και προπαρασκευαστικών ενεργειών, τα θεσπισμένα κριτήρια ένταξης. Ο συνολικός προϋπολογισμός του προταθέντος έργου είναι 534 εκατ. ευρώ και η περίοδος υλοποίησής του είναι από το β' εξάμηνο του 2005 έως το τέλος του 2008 (χωρίς ηλεκτροκίνηση).
Το εναπομένον φυσικό αντικείμενο για την ολοκλήρωση του όλου Έργου, δηλαδή η νέα διπλή γραμμή Αιγίου - Πάτρας, μαζί με την ηλεκτροκίνηση του άξονα Κιάτου - Πάτρας είναι συνολικού προϋπολογισμού 411 εκατ. ευρώ. Οι σχετικές κατασκευαστικές εργασίες προβλέπεται ν' αρχίσουν το β' εξάμηνο του 2006 και να ολοκληρωθούν το 2011.
Το σχήμα χρηματοδότησης του έργου θα καθορισθεί σε συνεργασία με τις συναρμόδιες Υπηρεσίες, δηλαδή τη Διαχειριστική Αρχή του ΥΜΕ και το ΥΠΟΙΟ. Στο σχήμα αυτό θα συνεισφέρουν οι διαθέσιμες πιστώσεις του Προγράμματος του Ταμείου Συνοχής 2000 - 2006, οι αναγκαίοι αμιγώς εθνικοί πόροι, στα πλαίσια σχετικής δέσμευσης που έχει αναληφθεί από το ΥΠΟΙΟ για το εν λόγω Έργο και, ενδεχομένως, πόροι της επόμενης προγραμματικής περιόδου (Δ' Κ.Π.Σ.).
4. Όπως προκύπτει από όσα προαναφέρθηκαν, η νέα διπλή γραμμή κανονικού εύρους Κιάτου - Αιγίου θα ολοκληρωθεί και αποδοθεί σε κυκλοφορία νωρίτερα από τη νέα γραμμή Αιγίου - Πάτρας. Κατά τη μεταβατική αυτή φάση και με στόχο την εξασφάλιση λειτουργικότητας του τμήματος, έχει προβλεφθεί ότι στον σταθμό Αιγίου θα γίνεται η μετεπιβίβαση από τη νέα κανονικού εύρους γραμμή Κιάτου - Αιγίου στη μετρική γραμμή από/προς Πάτρα.
Ο Υπουργός
ΜΙΧΑΛΗΣ ΛΙΑΠΗΣ»)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σωτήρης Χατζηγάκης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εισερχόμαστε στη συζήτηση των
ΑΝΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ
Αναφορές και ερωτήσεις πρώτου κύκλου:
Πρώτη είναι η με αριθμό 4506/26.10.2004 ερώτηση του Βουλευτή του Πανελληνίου Σοσιαλιστικού Κινήματος κ. Εμμανουήλ Στρατάκη προς τον Υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών, σχετικά με την παραχώρηση του κτηρίου Ηλεκτρικής Ηρακλείου στο Δήμο Ηρακλείου.
Η ερώτηση του κ. Στρατάκη έχει ως εξής:
«Τμήμα του κτηρίου της Ηλεκτρικής Ηρακλείου είχε παραχωρηθεί από το Δήμο Ηρακλείου στη ΔΕΗ αποκλειστικά για παραγωγή και διανομή ηλεκτρικού ρεύματος, που κάλυπτε στο παρελθόν τις ανάγκες του Ηρακλείου.
Η χρήση αυτή έχει σταματήσει εδώ και πολλά χρόνια, με αποτέλεσμα να προκύπτει υποχρέωση της ΔΕΗ για παραχώρηση του κτηρίου στο δήμο.
Με βάση αυτά τα δεδομένα, από το 1996 άρχισε η διαδικασία για την ίδρυση του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας και έγινε η αναγκαία παραχώρηση στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Η ΔΕΗ, αν και γνώριζε την εξέλιξη αυτή, παραχώρησε τμήμα του κτηρίου στον Οργανισμό Ασφαλείας Προσωπικού, κάνοντας ταυτόχρονα επένδυση σ΄ αυτό ύψους 40.000.000 δραχμών.
Ο Δήμος Ηρακλείου ταυτόχρονα, μετά την έγκριση του προγράμματος URBAN II, επείγεται για την υλοποίηση του συνολικού προγράμματος, στο οποίο εντάσσεται και η δημιουργία Μουσείου Φυσικής Ιστορίας.
Ο Δήμος Ηρακλείου και το Πανεπιστήμιο Κρήτης, με επανειλημμένες γραπτές και προφορικές παρεμβάσεις στη ΔΕΗ, αλλά και με συμφωνίες επιδιώκει να κλείσει το θέμα, όμως από πλευράς ΟΑΠ παρατηρείται μία αδικαιολόγητη κωλυσιεργία.
Το ελληνικό δημόσιο είναι ο πλειοψηφών μέτοχος της ΔΕΗ, με αποτέλεσμα να έχει τελικά την ευθύνη για την όλη καθυστέρηση και τον κίνδυνο να χαθούν πόροι για την πόλη του Ηρακλείου.
Ερωτώνται οι κύριοι Υπουργοί αν προτίθενται να παρέμβουν, προκειμένου η ΔΕΗ να προχωρήσει την υλοποίηση των συμφωνηθέντων και να παραχωρήσει το κτήριο, προκειμένου να μπορέσει ο δήμος να υλοποιήσει το πρόγραμμα URBAN II στο σύνολό του».
Το λόγο έχει ο Υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κ. Ρεγκούζας.
ΑΔΑΜ ΡΕΓΚΟΥΖΑΣ (Υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών): Κύριοι συνάδελφοι, πράγματι πριν από πολλά χρόνια είχε παραχωρηθεί από το Δήμο Ηρακλείου στη ΔΕΗ κατά κυριότητα για τη χρήση και διανομή ηλεκτρικού ρεύματος για τις ανάγκες του Ηρακλείου αυτό το κτήριο. Για πολλά χρόνια αυτή η λειτουργία είχε σταματήσει, αλλά δεν είχε αλλοιωθεί το περιεχόμενο της συμβατικής σχέσης που είχε δημιουργηθεί, δηλαδή δεν είχαν αλλοιωθεί τα εμπράγματα δικαιώματα, μεταβίβαση του κτηρίου κατά κυριότητα.
Μετά από μερικά χρόνια είχε προκύψει η ανάγκη δημιουργίας του ΘΗΣ Ηρακλείου. Η ΔΕΗ, ανταποκρινόμενη σ΄ αυτήν την ανάγκη οικειοθελώς και με απόφαση του Διοικητικού της Συμβουλίου, παραχώρησε κατά χρήση την ιδιοκτησία που είχε εκείνη.
Ένα κομμάτι, όμως, από αυτήν την ιδιοκτησία, βάσει της εφαρμογής του ν. 2773/1999, ανήκει κατά κυριότητα στον Οργανισμό Ασφάλισης Προσωπικού ΔΕΗ, που -ως γνωστόν- είναι ανεξάρτητος οργανισμός από την επιχείρηση και εποπτεύεται από το Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας.
Γι’ αυτό το κομμάτι ασφαλώς δεν υπάρχει καμία απολύτως ευθύνη ούτε από τη ΔΕΗ, που δεν έχει την κυριότητα στο συγκεκριμένο κομμάτι ούτε από την πλευρά της Κυβέρνησης. Γι’ αυτό η Κυβέρνηση εύχεται και ελπίζει να βρεθεί μία λύση για τον ασφαλιστικό φορέα των εργαζομένων της ΔΕΗ, ώστε να προχωρήσει το έργο, γιατί πράγματι όπως λέτε, κύριε συνάδελφε, καθυστερεί η ολοκλήρωση της επένδυσης που την έχει ανάγκη η περιοχή του Ηρακλείου Κρήτης.
Μετά από όλα αυτά, όπως αντιλαμβάνεστε, εμείς δεν μπορούμε διατακτικά να σταθούμε απέναντι στο πρόβλημα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σωτήρης Χατζηγάκης): Ευχαριστώ, κύριε Υπουργέ.
Ορίστε, κύριε Στρατάκη, έχετε το λόγο.
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΣΤΡΑΤΑΚΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, αυτά που είπατε, είναι αυτά που αναφέρω και εγώ στην ερώτησή μου. Το θέμα είναι ότι το ελληνικό δημόσιο είναι υπεύθυνο για την όλη εξέλιξη με την εξής έννοια:
Η ΔΕΗ παραχώρησε μεν στον Οργανισμό Ασφάλισης Προσωπικού αυτό το τμήμα του κτηρίου του θερμοηλεκτρικού σταθμού, αλλά το παραχώρησε ενδεχομένως με τη λογική να δώσει κάτι στους εργαζόμενους ή στο ταμείο τους. Το θέμα είναι ότι αυτό, σύμφωνα με τη διαδικασία της αρχικής παραχώρησης από την πλευρά του δήμου στη ΔΕΗ, έγινε παρατύπως. Ας μη μείνουμε, όμως, σ’ αυτά. Έγινε ό,τι έγινε. Το θέμα είναι ότι σήμερα η ΔΕΗ δεν παρεμβαίνει και το δημόσιο δεν παρεμβαίνει ούτε καν στον Οργανισμό Ασφάλειας Προσωπικού, που είναι υπό την εποπτεία του Υπουργείου Απασχόλησης, ώστε να διευθετηθεί τελικά το θέμα. Υπάρχουν διάφορες προτάσεις κατατεθειμένες ήδη στο τραπέζι, οι οποίες όμως δεν καταλήγουν κάπου, για να κλείσει το θέμα και να ολοκληρωθεί το μουσείο φυσικής ιστορίας. Αυτό είναι ένα τεράστιο πρόβλημα.
Θα καταθέσω στα Πρακτικά ένα δημοσίευμα προ ημερών, που λέει ότι αυτό αποτελεί ουσιαστικά το αγκάθι για την υλοποίηση του URBAN ΙΙ, που είναι ένα πρόγραμμα μεγάλης σημασίας για την πόλη του Ηρακλείου και ιδιαίτερα για εκείνη την περιοχή που είναι υποβαθμισμένη.
(Στο σημείο αυτό ο Βουλευτής κ. Εμμανουήλ Στρατάκης καταθέτει για τα Πρακτικά το προαναφερθέν έγγραφο, το οποίο βρίσκεται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής)
Είναι μια περιοχή, που έχει ανάγκη να εκτελεστούν αυτά τα έργα. Βέβαια έχει περισσότερη ανάγκη το Ηράκλειο να έχει ένα μουσείο φυσικής ιστορίας, όταν είναι γνωστό ότι υπάρχει διασπαρμένο σε διάφορες αποθήκες υλικό, που είναι πολύ χρήσιμο και καταστρέφεται. Αυτό με άλλες μας ερωτήσεις το έχουμε αναδείξει, όμως πρέπει να το τονίσω και τώρα, γιατί υπάρχει ανάγκη αυτό το υλικό να διαφυλαχτεί. Όμως αυτές οι καθυστερήσεις διαμορφώνουν όρους και προϋποθέσεις για να καταστραφεί το υλικό αυτό, το οποίο αναφέρεται σε πολλά χρόνια πριν, σε διάφορες πτυχές της ιστορίας της Κρήτης.
Θα έλεγα, λοιπόν, ότι το Υπουργείο Οικονομίας είναι καθ’ ύλην υπεύθυνο και σε ό,τι αφορά τις μετοχές στην ανώνυμη εταιρία ΔΕΗ πλέον σήμερα, αλλά και σε ό,τι αφορά τα ασφαλιστικά ταμεία, διότι ουσιαστικά το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών είναι ο διαχειριστής και ο υπεύθυνος για την περιουσία του δημοσίου. Πρέπει να δει πραγματικά πώς θα συμβάλει, ώστε να λυθεί αυτό το πρόβλημα και να ολοκληρωθούν οι εργασίες που χρειάζονται, ώστε να γίνει και το μουσείο φυσικής ιστορίας, αλλά και το πρόγραμμα URBAN ΙΙ να μην έχει κονδύλια, που να μην έχουν απορροφηθεί, ώστε να μη γίνονταν τα έργα που έχει ανάγκη η συγκεκριμένη περιοχή.
Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σωτήρης Χατζηγάκης): Ευχαριστούμε, κύριε Στρατάκη.
Ο κ. Ρεγκούζας έχει το λόγο.
ΑΔΑΜ ΡΕΓΚΟΥΖΑΣ (Υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών): Κύριε συνάδελφε, έχετε δίκιο σ’ αυτά που λέτε. Όμως υπάρχει ένα δεδομένο. Παραχωρήθηκε από το Δήμο Ηρακλείου κατά κυριότητα στη ΔΕΗ αυτός ο χώρος. Όμως δεν ανεκλήθη ποτέ αυτή η παραχώρηση. Η ΔΕΗ στη συνέχεια παραχώρησε τη χρήση, όχι την κυριότητα, για να εξυπηρετηθεί ακριβώς αυτός ο σκοπός. Η διαφορά είναι, όμως, ότι με νόμιμες διαδικασίες έγινε η μεταβίβαση της κυριότητας σ’ αυτόν τον ασφαλιστικό φορέα. Δεν μπορεί κανείς να διατάξει τον ασφαλιστικό φορέα ούτε έχει την εποπτεία το Υπουργείο Οικονομίας για να κάνει κάτι τέτοιο, παρά το γεγονός ότι η ανώνυμη εταιρία ΔΕΗ ασφαλώς εποπτεύεται από το κράτος, γιατί είναι ο μοναδικός μέτοχος στη συγκεκριμένη εταιρία. Στο μέρος αυτό, για το οποίο γίνεται λόγος και σχετικά με το πού οφείλεται η καθυστέρηση ολοκλήρωσης του έργου, που είναι του ασφαλιστικού φορέα, δεν έχουμε καμία απολύτως αρμοδιότητα.
Αλλά, όπως σας είπα και πρωτολογώντας, ευχητικά μπορούμε να σταθούμε, για να δοθεί λύση μετά από διαβούλευση με τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, παρά διατακτικά, γιατί δεν έχουμε τέτοια δυνατότητα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σωτήρης Χατζηγάκης): Ευχαριστούμε, κύριε Υπουργέ.
Αναφορές και ερωτήσεις δεύτερου κύκλου:
Εισερχόμαστε στην πρώτη ερώτηση με αριθμό 3780/5-10-2004 του Βουλευτή του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος κ. Βασιλείου Κεγκέρογλου προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, σχετικά με τη χρηματοδότηση των έργων οδοποιίας Ηρακλείου-Μεσαράς και Ηρακλείου-Βιάννου.
Το ειδικότερο περιεχόμενο της ερώτησης του κ. Κεγκέρογλου έχει ως εξής:
«Τα έργα οδοποιίας που εκτελούνται στην Κρήτη, χρηματοδοτούνται από το ΠΕΠ Κρήτης του Γ΄ ΚΠΣ.
Στο πλαίσιο του ΠΕΠ Κρήτης, όπως είναι φυσικό, δεν μπορούσαν να ενταχθούν όλα τα αναγκαία αναπτυξιακά έργα.
Το ΥΠΕΧΩΔΕ, παρ’ ότι υπάρχει χαρακτηρισμένο διευρωπαϊκό δίκτυο, δεν έχει μέχρι σήμερα χρηματοδοτήσει τέτοιο έργο.
Ακόμη, πολλά από τα έργα του ΒΟΑΚ χρηματοδοτούνται από το ΠΕΠ, σύμφωνα με την πληροφόρηση που έχω.
Το αποθεματικό επίδοσης του ΠΕΠ Κρήτης δεν μπορεί να καλύψει εξ ολοκλήρου σχεδόν κανένα από τα αναγκαία έργα του Νομού Ηρακλείου.
Απ’ τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση θα προταθεί στο ΠΕΠ το έργο Χουδέτσι-Παρθένι-Πύργος, όπως μας ενημερώνει ο Νομάρχης.
Επειδή το αποθεματικό του Γ΄ ΚΠΣ για το πρόγραμμα του ΥΠΕΧΩΔΕ προβλέπει ένα σημαντικό ποσό για οδοποιία και οι χρηματοδοτήσεις για τους δύο κάθετους άξονες του Νομού Ηρακλείου, Ηράκλειο-Μεσαρά και Ηράκλειο-Βιάννος, υπολείπονται σημαντικών ποσών, προκειμένου αυτοί να ολοκληρωθούν.
Ερωτάται ο κύριος Υπουργός αν προτίθεται να χρηματοδοτήσει τα έργα οδοποιίας, Ηράκλειο-Μεσαρά και Ηράκλειο-Βιάννος από το αποθεματικό του ΥΠΕΧΩΔΕ».
Ο Υφυπουργός κ. Ξανθόπουλος έχει το λόγο.
ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Δεν είναι ακριβής η πληροφόρησή σας, αγαπητέ κύριε συνάδελφε, ότι το ΥΠΕΧΩΔΕ δεν χρηματοδοτεί έργα οδοποιίας στην Κρήτη. Αντίθετα αυτήν τη στιγμή, δηλαδή τους τελευταίους δύο μήνες, έχουμε ήδη δημοπρατήσει έργα ύψους 100,4 εκατομμυρίων ευρώ και συγκεκριμένα στο βόρειο οδικό άξονα Κρήτης, το τμήμα Σταλίδα-Μάλια, κάποια συμπληρωματικά έργα στον ανισόπεδο κόμβο Μεσαράς, της παράκαμψης Ηρακλείου, την ολοκλήρωση της παράκαμψης Ρεθύμνου, τις δύο συνδετήριες οδούς στους κόμβους Γαλατά και Κολυμπαρίου, επίσης σημαντικό έργο για την κυκλοφορία της περιοχής, το μεγάλο έργο Άγιος Νικόλαος-Καλό Χωριό και το τμήμα Αυχένας-Αγκαθιάς-Χαμέζι, με τα οποία ουσιαστικώς βελτιώνεται σημαντικά όλος ο βόρειος οδικός άξονας.
Παράλληλα ολοκληρώνονται οι μελέτες αξιοποίησης των κονδυλίων που προέρχονται από το τέλος του Γ΄ και Δ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης για μια περαιτέρω αναβάθμιση όλου του ΒΟΑΚ.
Τώρα πράγματι έχετε δίκιο ότι είναι απόλυτα αναγκαία και η προώθηση των δύο καθέτων αξόνων, Ηράκλειο-Βιάννος και Ηράκλειο-Άγιοι Δέκα, δηλαδή Ηράκλειο-Μεσαρά. Τα έργα αυτά έχουν εκχωρηθεί από πλευράς χρηματοδότησης στην Περιφέρεια Κρήτης.
Το ευχάριστο είναι ότι τα έργα αυτά πλέον έχουν ωριμάσει από πλευράς μελετών και βέβαια αναζητούνται οι πόροι κυρίως για το κομμάτι Αγία Βαρβάρα-Άγιοι Δέκα, ένα δύσβατο κομμάτι, το οποίο υπολογίζεται ότι θα είναι έτοιμο για δημοπράτηση από πλευράς μελετών εντός διμήνου.
(Στο σημείο αυτό την Προεδρική Έδρα καταλαμβάνει η Πρόεδρος της Βουλής κ. ΑΝΝΑ ΜΠΕΝΑΚΗ-ΨΑΡΟΥΔΑ)
Στο πλαίσιο της δυνατότητας που θα υπάρξει προς το τέλος του πρώτου εξαμήνου, όταν γίνει η τελική διάθεση των αποθεματικών του προγράμματος δημοσίων, το ΥΠΕΧΩΔΕ μαζί με την Περιφέρεια Κρήτης, θα επανεξετάσει τη δυνατότητα χρηματοδότησης μέρους του έργου. Το ίδιο γίνεται και στο πλαίσιο του προγράμματος «ΟΑΛΑ», του γνωστού επιχειρησιακού προγράμματος, για το οποίο επίσης υπάρχει κάποια προσπάθεια αναδιάταξης κονδυλίων, μέσα στα οποία προτεραιότητα έχουν και αυτοί οι κάθετοι άξονες.
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Το λόγο έχει ο κ. Κεγκέρογλου.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΕΓΚΕΡΟΓΛΟΥ: Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, καταλαβαίνετε ότι για να είναι μια ερώτηση της 5ης Οκτωβρίου και σήμερα επίκαιρη, σημαίνει ότι υπάρχει ένα πρόβλημα, το οποίο δεν έχει λυθεί.
Αφορά πράγματι τους δύο κάθετους άξονες του Νομού Ηρακλείου. Χαίρομαι που σήμερα το ΥΠΕΧΩΔΕ, σε αντίθεση με άλλες φορές, αναλαμβάνει την ευθύνη ότι έχει αρμοδιότητα, παρά το ότι η εκτέλεση τους, έχει εκχωρηθεί στην Περιφέρεια Κρήτης.
Δύο θέματα όμως υπάρχουν, κύριε Υπουργέ, γι’ αυτούς τους δύο δρόμους. Το ένα αφορά τις εργολαβίες που είναι σε υλοποίηση και που χρειάζονται συμπληρωματική χρηματοδότηση, προκειμένου να ολοκληρωθούν. Αναφέρομαι σ΄ ένα ποσό της τάξεως των 1.800.000 ευρώ, που χρειάζονται για την εργολαβία Αυγενική-Αγία Βαρβάρα. Ένα ίδιο σχεδόν ποσό, 1.819.000 ευρώ, χρειάζεται στην εργολαβία Άγιος Σώζων-Αλάγνι του άξονα Ηράκλειο-Βιάννος. Επίσης χρειάζεται η αντιμετώπιση των τεχνικών προβλημάτων, για τα οποία είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε σε προηγούμενη ερώτηση, στην περιοχή Χουμέρι του τμήματος Αλάγνι-Αρκαλοχώρι. Αυτά είναι τα άμεσα. Νομίζω ότι, επιτέλους, θα πρέπει να δοθούν αυτές οι χρηματοδοτήσεις, για να ολοκληρωθούν οι εργολαβίες.
Το άλλο θέμα είναι ακριβώς η ολοκλήρωση αυτών των οδικών αξόνων. Πραγματικά, αν δεν δοθεί μέσα από το αποθεματικό του Υπουργείου ή μέσα από την αναδιάταξη του προγράμματος, στο οποίο αναφερθήκατε, μια γενναία χρηματοδότηση για τους δύο αυτούς δρόμους, που έχουν ωριμάσει, όπως αποδεχθήκατε, οι μελέτες για τη δημοπράτησή τους –αναφερθήκατε μάλιστα και σ΄ ένα χρονοδιάγραμμα- τότε πραγματικά δεν θα τους δούμε αυτούς να ολοκληρώνονται μέσα στα πλαίσια της επόμενης γενιάς. Θα πρέπει να αποφασίσετε τη χρηματοδότησή τους.
Θα ήθελα, επίσης, να σας επισημάνω ότι αυτά τα χρονοδιαγράμματα θα πρέπει να τηρούνται, γιατί σε ερώτηση άλλου συναδέλφου, του κ. Στρατάκη που παρευρίσκεται σήμερα, για το δρόμο Ηράκλειο-Βιάννος, είχατε πει ότι θα δοθεί στην κυκλοφορία ένα τμήμα που είναι έτοιμο, το τμήμα Άγιος Σώζων-Πεζά. Όμως αυτό δεν έχει δοθεί ακόμη στην κυκλοφορία. Θα πρέπει πραγματικά να δείτε και αυτά τα θέματα σε συνεργασία με την Περιφέρεια.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Το λόγο έχει ο Υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Ξανθόπουλος.
ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων): Πράγματι, κύριε Βουλευτά, είναι γεγονός ότι εντός του ΒΟΑΚ, όπως είπα, προχωρούν σήμερα με χρηματοδότηση του ΥΠΕΧΩΔΕ κατά τρόπο εξαιρετικά ενθαρρυντικό αυτά τα έξι έργα που προανέφερα. Οι κάθετοι άξονες είναι υπευθυνότητα και αρμοδιότητα όλων μας και όχι μόνο της Περιφέρειας Κρήτης. Πράγματι, επιτέλους αυτά τα έργα είναι ώριμα από πλευράς μελετών, για να προχωρήσουν. Το ζητούμενο, όπως πάντα, είναι η χρηματοδότηση και μάλιστα η έγκαιρη χρηματοδότηση, ώστε να ξεκινήσουν στο τρέχον έτος.
Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, νομίζω και εγώ ότι θα συμφωνήσουμε ότι, παρά τους περιορισμένους πόρους και το σφίξιμο που υπάρχει για τη διάθεση πόρων και στο ΥΠΕΧΩΔΕ από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, η προτεραιότητα έχει τεθεί, όπως είπα και προηγουμένως. Σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης θα ζητήσουμε έγκαιρα πόρους, πριν από την παρέλευση του πρώτου εξαμήνου, ώστε να ολοκληρωθούν απρόσκοπτα.
Επισημαίνω ότι το κομμάτι στο οποίο αναφερθήκατε, έχει πράγματι μια μικρή καθυστέρηση που δεν οφείλεται πρακτικώς στο ΥΠΕΧΩΔΕ, αλλά, απ’ ό,τι πληροφορήθηκα προ ολίγων ημερών, ελπίζουμε σύντομα να δοθεί στην κυκλοφορία.
Το τελικό ζητούμενο είναι τα έργα αυτά, δηλαδή οι κάθετοι άξονες, να λειτουργήσουν πριν από το τέλος του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, έτσι ώστε να μπορεί στο Δ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης να μπουν δυο άλλα μεγάλα έργα, με τα οποία η Κρήτη θα ολοκληρώσει πράγματι το όραμά της για μια σύγχρονη οδική υποδομή. Αναφέρομαι στην ολοκλήρωση του ΒΟΑΚ κυρίως και στην ολοκλήρωση των καθέτων αξόνων προς το νότιο τμήμα, προϋπολογιζόμενου μεγάλου ύψους. Έχουμε εκτιμήσει ότι θα ξεπεράσει τα 300.000.000-400.000.000 ευρώ. Αυτό είναι το επόμενο στοίχημα, αλλά για να γίνει, πρέπει πρώτα να υλοποιηθεί το προηγούμενο, δηλαδή η ολοκλήρωση εντός του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης των έργων που είπα.
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Ευχαριστούμε πολύ, κύριε Υφυπουργέ.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ολοκληρώθηκε η συζήτηση αναφορών και ερωτήσεων.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εισερχόμαστε στην ημερήσια διάταξη της
ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Θα γίνει προεκφώνηση των νομοσχεδίων που είναι γραμμένα στην ημερήσια διάταξη.
Υπουργείου Ανάπτυξης
Ψήφιση στο σύνολο του σχεδίου νόμου: «Ίδρυση και λειτουργία βιομηχανικών-βιοτεχνικών εγκαταστάσεων στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης».
Το νομοσχέδιο θα ψηφιστεί στο σύνολο στη συνέχεια.
Υπουργείου Δικαιοσύνης
Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: «Μέτρα ενίσχυσης του εσωτερικού ελέγχου και της διαφάνειας στη Δικαιοσύνη».
Το νομοσχέδιο θα συζητηθεί κατά τη σημερινή συνεδρίαση.
Υπουργείου Εξωτερικών
Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: «Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυπριακής Δημοκρατίας για εκπροσώπηση της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Σαουδική Αραβία, αναφορικά με τη χορήγηση κυπριακών θεωρήσεων».
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η Συμφωνία αυτή ψηφίστηκε ομόφωνα στη Διαρκή Επιτροπή.
Ερωτάται το Σώμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο;
ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Δεκτό, δεκτό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Συνεπώς το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εξωτερικών: «Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυπριακής Δημοκρατίας για εκπροσώπηση της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Σαουδική Αραβία, αναφορικά με τη χορήγηση κυπριακών θεωρήσεων» έγινε δεκτό ομοφώνως σε μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου και έχει ως εξής:
(Το κείμενο του ψηφισθέντος νομοσχεδίου βρίσκεται στο τεύχος των Πρακτικών της Βουλής)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, παρακαλώ το Σώμα να εξουσιοδοτήσει το Προεδρείο για την υπ’ ευθύνη του επικύρωση των Πρακτικών ως προς την ψήφιση στο σύνολο του παραπάνω νομοσχεδίου.
ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Το Σώμα παρέσχε τη ζητηθείσα εξουσιοδότηση.
Υπουργείου Εθνικής Άμυνας
Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: «Κύρωση του Πρωτοκόλλου Συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Υπουργείου Άμυνας της Δημοκρατίας της Αλβανίας για την ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ του Όπλου του Μηχανικού του Στρατού των δύο χωρών».
Ερωτάται το Σώμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο;
ΜΕΡΙΚΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Κρατείται.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Το νομοσχέδιο κρατήθηκε και θα συζητηθεί κατά τη συνήθη διαδικασία.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, επανερχόμαστε στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης.
Ψήφιση στο σύνολο του σχεδίου νόμου: «Ίδρυση και λειτουργία βιομηχανικών – βιοτεχνικών εγκαταστάσεων στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης».
Κύριε Υπουργέ, έχετε κάποια παρατήρηση να κάνετε; Ορίστε, έχετε το λόγο.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ (Υφυπουργός Ανάπτυξης): Κυρία Πρόεδρε, έχω να κάνω τέσσερις διορθώσεις.
Κατ’ αρχήν, στον τίτλο του νομοσχεδίου να προστεθεί η φράση «και άλλες διατάξεις». Δεύτερον, στο τέλος της παραγράφου 5 του άρθρου 1, να διαγραφεί η φράση: «οργανικής και». Τρίτον, στην παράγραφο 1 του άρθρου 27, μετά τη φράση: «για την οποία έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του…», να προστεθεί να φράση: «του άρθρου 17 του…». Και τέταρτον, στο τέλος του άρθρου 36, από τη φράση: «καθορίζεται με κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Ανάπτυξης», να διαγραφεί η λέξη «Υπουργική».
Καταθέτω τις διορθώσεις για τα Πρακτικά.
(Στο σημείο αυτό ο Υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Ιωάννης Παπαθανασίου καταθέτει για τα Πρακτικά το προαναφερθέν έγγραφο, το οποίο έχει ως εξής:
«ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΥΠΟΥΡΓΟΣ
Αθήναι 1η Μαρτίου 2005
Προς
τη Βουλή των Ελλήνων
Ενταύθα

Παρακαλώ, στο σχέδιο νόμου: «Ίδρυση και λειτουργία Βιομηχανικών Βιοτεχνικών εγκαταστάσεων στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης», να γίνουν οι ακόλουθες νομοτεχνικές διορθώσεις:
α) Στον τίτλο του νομοσχεδίου να προστεθεί η φράση: «...και άλλες διατάξεις».
β) Στο τέλος της παρ. 5 του άρθρου 1, να διαγραφεί η φράση: «οργανικής και».
γ) Στην παρ. 1 του άρθρου 27, μετά την φράση: «για την οποία έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του...», να προστεθεί η φράση: «του άρθρου 17 του...».
δ) Στο τέλος του άρθρου 36, από τη φράση: «καθορίζεται με κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Ανάπτυξης», να διαγραφεί η λέξη «Υπουργική».

Δημήτρης Σιούφας»)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Ερωτάται το Σώμα: Γίνεται δεκτό και στο σύνολο το νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης: «Ίδρυση και λειτουργία βιομηχανικών – βιοτεχνικών εγκαταστάσεων στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης», ως διενεμήθη, με τις νομοτεχνικές βελτιώσεις του κυρίου Υπουργού;
ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Δεκτό, δεκτό.
ΛΙΑΝΑ ΚΑΝΕΛΛΗ: Κατά πλειοψηφία.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Το νομοσχέδιο έγινε δεκτό και στο σύνολο, ως διενεμήθη, με τις νομοτεχνικές βελτιώσεις του κυρίου Υπουργού, κατά πλειοψηφία.
Συνεπώς το νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης: «Ίδρυση και λειτουργία βιομηχανικών – βιοτεχνικών εγκαταστάσεων στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης» έγινε δεκτό κατά πλειοψηφία σε μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου και έχει ως εξής:
(Το κείμενο του ψηφισθέντος νομοσχεδίου βρίσκεται στο τεύχος των Πρακτικών της Βουλής)

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, παρακαλώ το Σώμα να εξουσιοδοτήσει το Προεδρείο για την υπ’ ευθύνη του επικύρωση των Πρακτικών ως προς την ψήφιση στο σύνολο του παραπάνω νομοσχεδίου.
ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Το Σώμα παρέσχε τη ζητηθείσα εξουσιοδότηση.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, επανερχόμαστε στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: «Μέτρα ενίσχυσης του εσωτερικού ελέγχου και της διαφάνειας στη Δικαιοσύνη».
Καλείται στο Βήμα ο εισηγητής της Νέας Δημοκρατίας κ. Ζαγορίτης.
ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Κυρία Πρόεδρε, μπορώ να έχω το λόγο;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Παρακαλώ, κύριε Υπουργέ.
ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Έχω κάποιες φραστικές, νομοτεχνικές βελτιώσεις. Έχουν ήδη μοιραστεί στους συναδέλφους, αλλά μπορώ να τις διαβάσω απλώς για την τάξη.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Κύριε Υπουργέ, δεν χρειάζεται να τις διαβάσετε, αν έχουν διανεμηθεί.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχετε πάρει όλοι αυτό το έγγραφο; Ναι. Εάν είναι σαφές, να μην υποβληθεί ο κύριος Υπουργός στον κόπο να το διαβάσει.
Παρακαλώ όμως, κύριε Υπουργέ, να τις καταθέσετε για τα Πρακτικά.
ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.
(Στο σημείο αυτό ο Υπουργός Δικαιοσύνης κ. Αναστάσης Παπαληγούρας καταθέτει για τα Πρακτικά το προαναφερθέν έγγραφο, το οποίο έχει ως εξής:
«ΦΡΑΣΤΙΚΕΣ - ΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ, ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ
«ΜΕΤΡΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ»
1. Στο άρθρο 2 παράγραφος 3 και στο άρθρο 17, στοιχ. Γαρ. 1 του Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ. μετά τις λέξεις « ασφαλιστικών μέτρων» προστίθεται :«(άρθρα 683,684 Κ.Πολ.Δ.0».
2. Στο άρθρο 3 παράγραφος 2 και στη διάταξη του άρθρου 691 παρ. 4 Κ.Πολ.Δ. προστίθενται: α) στο τέλος του δευτέρου εδαφίου και μετά τις λέξεις «προσωρινής διαταγής», η φράση: «εκτός αν αυτή παραταθεί από το δικαστήριο που εκδικάζει την αίτηση», β) τελευταίο εδάφιο ως ακολούθως: «Στις υποθέσεις αυτές, αν δεν χορηγηθεί προσωρινή διαταγή, η συζήτηση της αίτησης προσδιορίζεται υποχρεωτικά εντός τριάντα ημερών από την κατάθεσή της» .
3. Στο άρθρο 3 παράγραφος 3 και στη διάταξη του άρθρου 226 παρ. 5 Κ.Πολ.Δ. διαγράφονται: α) οι λέξεις «για καθορισμό ημέρας συζήτησης», β) η λέξη «διάταξη» και στη θέση της τίθεται η λέξη «πράξη».
4. Στη διάταξη του άρθρου 4 παράγραφος 3 και στην υποπερίπτωση ί της περίπτωσης β της παραγράφου 2 του άρθρου 3 του Ν. 3213/2003 διαγράφεται η φράση «ένας εφέτης των πολιτικών δικαστηρίων ή αντεισαγγελέας εφετών, οι οποίοι ορίζονται με απόφαση των οικείων Ανωτάτων Δικαστικών Συμβουλίων και ασκούν το έργο τους, κατ αποκλειστική απασχόληση, για δύο έτη» και αντ' αυτής τίθεται «ένας εκπρόσωπος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, ο οποίος ορίζεται μαζί με τον αναπληρωτή του από τον πρόεδρό του για διετή θητεία. Οι δικαστικοί λειτουργοί ορίζονται με απόφαση των οικείων Ανωτάτων Δικαστικών Συμβουλίων και ασκούν το έργο τους, κατ αποκλειστική απασχόληση, για δύο έτη».
5. Στο άρθρο 4 παράγραφος 4 και στην περίπτωση γ της παραγράφου 2 του άρθρου 3 του Ν. 3213/2003 μετά τη λέξη «αποσπώνται» προστίθενται οι λέξεις «ύστερα από πρόταση του προέδρου της».»)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Ως ειδική αγορήτρια του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας ορίζεται η κ. Λιάνα Κανέλλη.
Επίσης πρέπει να σας πω –είναι και γνωστό- ότι η Διάσκεψη των Προέδρων αποφάσισε το νομοσχέδιο να συζητηθεί σε δύο συνεδριάσεις, σήμερα επί της αρχής και αύριο επί των άρθρων.
Ορίστε, κύριε Ζαγορίτη, έχετε το λόγο.
ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΖΑΓΟΡΙΤΗΣ: Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εισαγωγικά να μου επιτρέψετε να συγχαρώ τους νεοεκλεγέντες για την προσεχή τριετία προέδρους και μέλη των διοικητικών συμβουλίων των δικηγορικών συλλόγων της χώρας και να τους ευχηθώ «καλή δύναμη» στην άσκηση των καθηκόντων τους, όπως επίσης να ευχηθώ «καλή επιτυχία» στους υποψηφίους προέδρους που μετέχουν στις επαναληπτικές εκλογές της επόμενης Κυριακής.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δείκτη δημοκρατίας και πολιτισμού αποτελεί η ποιότητα της δικαιοσύνης. Η Ελλάδα χρειάζεται μια δικαιοσύνη ανεξάρτητη, γρήγορη, ακριβοδίκαιη, εμπνέουσα εμπιστοσύνη, ελπίδα και βεβαιότητα ότι θα προασπίσει το δίκαιο και τα νόμιμα συμφέροντα του κάθε πολίτη έναντι του οποιουδήποτε. Δεν νομίζω ότι μπορεί να διαφωνήσει κανείς μ΄ αυτήν την αρχή. Δεν μπορεί επίσης να διαφωνήσει κανείς ότι χρειαζόμαστε μια δικαιοσύνη ανεπηρέαστη από κάθε μορφής παρεμβάσεις και με διασφαλισμένη την προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία των δικαστικών λειτουργών.
Δυστυχώς η χώρα μας τα τελευταία χρόνια είχε το αρνητικό προνόμιο να καταλαμβάνει την πρώτη, την εξέχουσα θέση ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη διαφθορά.
Τα τελευταία χρόνια επίμονα και συστηματικά ο σημερινός Πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής και η Νέα Δημοκρατία ζητούσαμε και εξακολουθούμε να ζητάμε τη συστράτευση, τη συνένωση των προσπαθειών όλων ανεξαιρέτως των πολιτικών δυνάμεων απέναντι στη διαπλοκή και τη διαφθορά. Αυτό άλλωστε αποτελούσε και αποτελεί αξίωση όλων των πολιτών, που υφίστανται πρώτοι τις συνέπειες. Το κτύπημα της διαφθοράς ήταν και είναι η δέσμευσή μας, η κυρίαρχη προτεραιότητα.
Νοσηρά φαινόμενα που οφείλονται σ΄ ένα βαθμό στην αδιαφορία, στη χαλαρότητα, στην ατιμωρησία που επικρατούσε τα προηγούμενα χρόνια, δεν άφησαν αλώβητο κανένα χώρο. Κτύπησαν παντού. Κτύπησαν και στο χώρο της δικαιοσύνης. Η ύπαρξη έστω και λίγων επίορκων δικαστών, που τα τελευταία χρόνια αλωνίζουν και εμπορεύονται την ετυμηγορία τους, έχει κλονίσει το κλίμα εμπιστοσύνης στη δικαστική λειτουργία και στην ανεξάρτητη και ελεύθερη κρίση της. Δυναμιτίζει τα θεμέλια, όχι μόνο της δικαιοσύνης, αλλά και της κοινωνίας μας, αφού δημιουργεί την εικόνα ότι τίποτα δεν έχει μείνει αλώβητο, ότι τα πάντα έχουν διαβρωθεί.
Τα φαινόμενα ηθικής χαλάρωσης και διαφθοράς, έστω και περιορισμένα στο Δικαστικό Σώμα, αποτελούν σοβαρό πλήγμα για τους θεσμούς. Ευτυχώς, απ’ ό,τι φαίνεται, η διάβρωση δεν έχει προχωρήσει πολύ βαθιά στο χώρο της δικαιοσύνης. Είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας. Προσβάλλουν, σπιλώνουν και διασύρουν οι λίγοι επίορκοι, που συναλλάσσονται, τη συντριπτική πλειοψηφία των ανεπίληπτων και ακέραιων δικαστικών λειτουργών. Οι λίγοι υπονομεύουν και απαξιώνουν το έργο των τριών χιλιάδων δικαστών που υπηρετούν σήμερα. Είναι πασιφανές ότι οι ‘Ελληνες δικαστές στην πλειονότητά τους διακρίνονται για το ήθος, το υψηλό φρόνημα, την εργατικότητα και την ακεραιότητά τους. ‘Όμως, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τα κρούσματα διαφθοράς πρέπει να αντιμετωπιστούν σκληρά και άμεσα για την εμπέδωση της εμπιστοσύνης των πολιτών στη δικαιοσύνη, για την προστασία και τη στήριξη των πολλών δικαστικών λειτουργών.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η σημερινή Κυβέρνηση αντέδρασε άμεσα στα φαινόμενα που είδαν το φως της δημοσιότητας, δεν ολιγώρησε. Με το σχέδιο νόμου: «Μέτρα ενίσχυσης του εσωτερικού ελέγχου και της διαφάνειας στη Δικαιοσύνη», η Κυβέρνηση, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, προτείνει σε πρώτη φάση σειρά μέτρων, προκειμένου να καταπολεμηθούν ριζικά τα νοσηρά φαινόμενα της διαφθοράς στο χώρο της δικαιοσύνης.
Τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και ο Συνασπισμός, αλλά και οι εκπρόσωποι των περισσοτέρων φορέων και το ΚΚΕ σε αρκετές από τις διατάξεις, συμφώνησαν επί της αρχής, κάτι που θεωρούμε εξαιρετικά σημαντικό και ελπιδοφόρο για το μέλλον σε σχέση με το χώρο της δικαιοσύνης και σε σχέση με το κτύπημα της διαφθοράς.
Η Κυβέρνηση μ΄ αυτό το σχέδιο νόμου αποτυπώνει τη βούλησή της: Με θεσμικές μεταβολές να ενισχύσει και να αποκαταστήσει τους κανόνες διαφάνειας, έτσι ώστε να κλείσουν οι κερκόπορτες που οι επιτήδειοι, οι διεφθαρμένοι εκμεταλλεύονται.
Προτείνονται αυστηρά μέτρα για την αντιμετώπιση εγκλημάτων, όπως η δωροδοκία δικαστή, η ψευδορκία, η ψευδής καταμήνυση. Είναι αδιαπραγμάτευτη η απόφασή μας για τη σύγκρουση με τα φαινόμενα διαφθοράς. Δεν κουκουλώνουμε, δεν συγκαλύπτουμε τίποτα, δεν συμβιβαζόμαστε. Εκπτώσεις σε ζητήματα διαφάνειας και σε ζητήματα αντιμετώπισης της διαφθοράς, δεν γίνονται.
Δεσμευτήκαμε απέναντι στον ελληνικό λαό. Συνεπώς δεν κάνουμε ούτε ένα βήμα πίσω. Άλλωστε η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών στηρίζει την προσπάθειά μας.
Με τα προτεινόμενα νομοθετικά μέτρα που ενισχύουν το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, με τη βοήθεια της συντριπτικής πλειοψηφίας των δικαστών, που λειτουργούν σωστά και των θεσμοθετημένων οργάνων της δικαιοσύνης τα φαινόμενα της διαφθοράς θα περιοριστούν. Ειδικά στο χώρο της δικαιοσύνης θα πρέπει -αν είναι δυνατόν- και να εξαλειφθούν. Δεν πρέπει να μείνει ούτε ένας επίορκος δικαστής. Πρέπει να τεθεί τέρμα στο καθεστώς της αθέμιτης συναλλαγής και της έκπτωσης των συνειδήσεων. Θα πρέπει να εξαλειφθεί κάθε σκιά.
Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ανταποκρινόμαστε στην κοινωνική επιταγή για μια δικαιοσύνη ανεπίληπτη, χωρίς εξαρτήσεις, χωρίς διακρίσεις, μια δικαιοσύνη γενναιόψυχη, γενναιόδωρη και ταυτόχρονα ευαίσθητη και ακριβοδίκαιη. Με τις τροποποιήσεις αυστηροποιούμε τις κυρώσεις για τα αδικήματα, που έχουν σχέση με τη διεξαγωγή της δίκης. Επιταχύνουμε τις διαδικασίες διερεύνησης των σχετικών καταγγελιών. Εκσυγχρονίζουμε και αναβαθμίζουμε την ελληνική δικαιοσύνη. Στηρίζουμε και προστατεύουμε τους πολλούς αδέκαστους, έντιμους και ακέραιους δικαστικούς λειτουργούς. Ενισχύουμε τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, προκειμένου να εξυγιανθεί το Δικαστικό Σώμα από τους επίορκους, προκειμένου να τιμωρηθούν αμείλικτα, παραδειγματικά όλοι εκείνοι που διασύρουν την υπόληψη του Δικαστικού Σώματος και κηλιδώνουν το νόμο στη συνείδηση των πολιτών.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα πραγματικά να συγχαρώ το σημερινό Υπουργό Δικαιοσύνης κ. Παπαληγούρα που δεν έκανε, όπως άλλοι στο παρελθόν, δεκτή την παραίτηση δικαστικού λειτουργού, ο οποίος προσπάθησε να φύγει από το Δικαστικό Σώμα, προκειμένου να αποφύγει τις συνέπειες των πράξεών του, μόλις αυτές αποκαλύφθηκαν. Ο Υπουργός Δικαιοσύνης δεν άφησε να νοηθεί με κανένα τρόπο ότι οι επίορκοι δικαστές θα μπορούσαν να έχουν την ανοχή ή την επιείκεια της πολιτείας ή διέξοδο διαφυγής. Κανείς δεν μπορεί να έχει διέξοδο διαφυγής σ’ αυτές τις περιπτώσεις.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μ’ αυτό το σχέδιο νόμου τροποποιούνται οι διατάξεις του Ποινικού Κώδικα, του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, του Κώδικα Οργανισμού των Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών, καθώς και του ειδικού νόμου που αφορά στον έλεγχο της περιουσιακής κατάστασης δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών. Αποκαθιστούμε το κύρος και την αξιοπιστία της δικαιοσύνης στη συνείδηση των πολιτών.
Με το άρθρο 1, το έγκλημα της δωροδοκίας δικαστή, από πλημμέλημα γίνεται κακούργημα και προβλέπεται η επιβολή ποινής κάθειρξης μέχρι δέκα ετών, αντί της φυλάκισης ενός έτους που προβλεπόταν και σωρευτικά η επιβολή υψηλής χρηματικής ποινής.
Ο χρόνος παραγραφής του αδικήματος επιμηκύνεται στα είκοσι χρόνια. Παράλληλα προβλέπεται ανάλογη τιμωρία σε βαθμό κακουργήματος όποιου προσφέρει ή υπόσχεται χρήματα, διαμεσολαβεί και δίνει ωφελήματα σε δικαστικό λειτουργό, με σκοπό μια υπόθεση να κριθεί υπέρ ή εναντίον κάποιου.
Αυξάνονται επίσης τα ελάχιστα όρια ποινής για τα εγκλήματα της ψευδορκίας, της ψευδούς ανώμοτης κατάθεσης, της ψευδορκίας πραγματογνώμονα και διερμηνέα και της ψευδούς καταμήνυσης.
Με το άρθρο 2 θεσπίζεται η κλήρωση και των συνθέσεων που θα εκδικάζουν υποθέσεις ασφαλιστικών μέτρων στα μεγάλα πρωτοδικεία της χώρας, κάτι που μέχρι σήμερα δεν γινόταν. Λαμβάνεται πρόνοια, ώστε να κατοχυρώνεται το αδιάβλητο της κλήρωσης σε όλες τις διαδικασίες. Διασφαλίζεται απόλυτα ότι τη θέση κωλυομένου δικαστή θα καταλαμβάνει μόνο εκείνος, που θα έχει κληρωθεί προηγούμενα ως αναπληρωματικός και όχι κάποιος τρίτος.
Με το άρθρο 2 ακόμα μπορεί να τεθούν προσωρινά εκτός υπηρεσίας, με απόφαση του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου, δικαστές σε βάρος των οποίων έχει διαταχθεί πειθαρχική προκαταρκτική εξέταση για αδικήματα που μπορεί να επισύρουν την ποινή της οριστικής παύσης.
Θεσπίζεται ο θεσμός των επίκουρων επιθεωρητών, που ορίζονται από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο για να βοηθούν το έργο των επιθεωρητών στις μεγάλες δικαστικές περιφέρειες. Εισάγεται ο θεσμός του επόπτη ανακριτή για καθένα από τα τρία μεγαλύτερα πρωτοδικεία της χώρας. Ο επόπτης παρακολουθεί και εποπτεύει την εύρυθμη λειτουργία του ανακριτικού έργου, ώστε ταχύτερα να διακινούνται οι ανακριτικές δικογραφίες και ο κίνδυνος παραγραφής των εγκλημάτων να προλαμβάνεται.
Με το άρθρο 3 ορίζεται πως μετά από εύλογη χρονική περίοδο οκτώ μηνών για την έκδοση απόφασης σε πολιτική υπόθεση, ο δικαστής πρέπει εάν δεν έχει βγάλει απόφαση να επιστρέψει στη δικογραφία, άλλως αυτή του αφαιρείται. Ορίζεται ότι η ισχύς της προσωρινής διαταγής στις υποθέσεις των ασφαλιστικών μέτρων παύει να ισχύει, εάν η υπόθεση δεν εκδικαστεί μέσα σε τριάντα ημέρες από την έκδοσή της, περίοδος που ανταποκρίνεται στην έννοια του όρου «ασφαλιστικά προσωρινά μέτρα, προσωρινή διαταγή», τα οποία ασφαλιστικά μέτρα μέχρι τώρα πολλές φορές ορίζονταν να εκδικαστούν μετά από έξι, επτά, οκτώ ή και μετά από δέκα μήνες.
Θεσπίζεται ακόμα στις εργατικές διαφορές, για την έκδοση προσωρινής διαταγής, η υποχρεωτική κλήτευση των αντιδίκων πριν από είκοσι τέσσερις ώρες για να εκθέσουν τις απόψεις τους, ενώ η εκδίκαση όλων των εργατικών διαφορών θα προσδιορίζεται μέσα σε χρονικό διάστημα τριάντα ημερών από την κατάθεσή τους, είτε έχουν προσωρινή διαταγή είτε δεν έχουν. Αυτή νομίζω ότι είναι πρόταση που έγινε από την κ. Κανέλλη. Τέλος, με το άρθρο 4 αντιμετωπίζονται θέματα ελέγχου της περιουσιακής κατάστασης και του πόθεν έσχες των δικαστικών λειτουργών.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο κ. Κοσμίδης, ο εκλεκτός συνάδελφος, εισηγητής της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, κατά την εισήγησή του ενώπιον της επιτροπής διατύπωσε την άποψη –κωδικοποιημένα το λέω- ότι η διαφθορά είναι ενδημικό φαινόμενο, πανταχού και πάντοτε παρόν και ότι επιβιώνει διότι στηρίζεται στην ανοχή των πολιτών.
Εγώ, κύριε Κοσμίδη, θα προσέθετα ότι η διαφθορά επιβιώνει διότι στηρίζεται πολλές φορές και στην ανοχή των κυβερνώντων και δεν διστάζω να πω ότι η απραξία, η αναποτελεσματικότητα, η ανοχή των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ έχουν μεγάλο μερίδιο στην έκταση και στην ένταση της διαφθοράς στην Ελλάδα, έκταση και ένταση που αποκαλύπτεται σε όλα τα επίπεδα στις μέρες μας.
Επαναλαμβάνω ότι δεν θα κάνουμε τίποτα ούτε για να κουκουλώσουμε ούτε για να συγκαλύψουμε ούτε για να μεταθέσουμε. Είναι περιττό να πω ότι αυτό σηματοδοτήθηκε και με τα εκλογικά αποτελέσματα, γιατί οι πολίτες είναι σίγουρο ότι με την ψήφο τους καταδίκασαν το ΠΑΣΟΚ εκτός των άλλων, αποδίδοντάς του και συντριπτικές ευθύνες για τη διαφθορά στη χώρα μας.
Η απόφαση της νέας Κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή να αποκαταστήσει συνθήκες διαφάνειας και να αντιμετωπίσει τη διαφθορά στο δημόσιο βίο της χώρας και ειδικότερα στο χώρο της δικαιοσύνης είναι και διακηρυγμένη και σαφής. Η σύγχρονη Ελλάδα δεν πρόκειται να συνεχίσει τη διολίσθηση στην αδιαφάνεια και τη διαφθορά, όποιο και να είναι το κόστος.
Είμαστε αποφασισμένοι να υπάρξει παντού διαφάνεια, παντού νομιμότητα, παντού σεβασμός στον πολίτη. Το απαιτεί η κοινή γνώμη, το έχει ανάγκη η χώρα και έχουμε δεσμευθεί να το κάνουμε και το κάνουμε πράξη. Θέλουμε να το κάνουμε πράξη σε συνεργασία και σε συνεννόηση με όλες τις πολιτικές δυνάμεις. Σε τέτοιου είδους ζητήματα η συμφωνία με όλους είναι σημαντική.
Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη - Ψαρούδα): Ευχαριστούμε πολύ, κύριε Ζαγορίτη.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχω την τιμή να ανακοινώσω στο Σώμα ότι από τα άνω δυτικά θεωρεία παρακολουθούν τη συνεδρίασή μας, αφού πρώτα ξεναγήθηκαν στην έκθεση για τα τριάντα χρόνια από το Σύνταγμα του 1975, καθώς και στους λοιπούς χώρους του Μεγάρου της Βουλής των Ελλήνων, ογδόντα έξι φιλοξενούμενοι της Βουλής μαθητές και συνοδοί από τα Επτάνησα, που συμμετέχουν στην έκθεση παιδικής ζωγραφικής η οποία διοργανώθηκε από το Ίδρυμα της Βουλής, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τον εορτασμό των 140 χρόνων από την Ένωση της Επτανήσου.
Η Βουλή τους καλωσορίζει και τους συγχαίρει για την επιτυχία τους στο διαγωνισμό ζωγραφικής.
(Χειροκροτήματα από όλες τις πτέρυγες της Βουλής)
Ο συνάδελφος, εισηγητής του ΠΑΣΟΚ, κ. Σωκράτης Κοσμίδης έχει το λόγο.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΣΜΙΔΗΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, επιτρέψτε μου να αφιερώσω λίγο από το χρόνο μου για να καταθέσω προσωπικές μου απόψεις γύρω από το φαινόμενο της διαφθοράς και αυτό διότι κάθε φορά που συζητούνται ή προωθούνται ρυθμίσεις που φιλοδοξούν να εμπλουτίσουν το οπλοστάσιο κατά της διαφθοράς θεωρώ αναγκαίο και χρήσιμο να προσυμφωνούμε σε κάποιες παραδοχές. Θα επιχειρήσω να αναφέρω κάποιες απ΄ αυτές.
Πρώτον, η διαφθορά είναι φαινόμενο ενδημικό, πανταχού και πάντοτε παρόν. Δεν είναι φαινόμενο αυτοφυές, εισαγόμενο ή εξαγόμενο. Σε κάθε κοινωνία υπάρχει μικρή ή μεγάλη έφεση στην παρανομία, στη διαφθορά. Συνεπώς η διαφθορά έχει βαθιές ρίζες στην κοινωνία και στην ανθρώπινη διάσταση και η επιβίωσή της δεν οφείλεται –ή δεν οφείλεται μόνο- στην απραξία και αναποτελεσματικότητα των συντεταγμένων πολιτειακών οργάνων.
Το κοινωνικοπολιτικό καθεστώς σε μια χώρα ασφαλώς επιδρά θετικά ή αρνητικά στο φαινόμενο και στη διάστασή του. Όπως οι δέκα εντολές δεν επήρκεσαν στην αποτροπή των κανόνων που θέσπισαν, έτσι και το βέλτιστο θεσμικό πλαίσιο δεν συνιστά μαγικό ραβδί αποτροπής της διαφθοράς.
Δεύτερον, η διαφθορά επιβιώνει και κατά καιρούς και κατά τόπους διευρύνεται και ανθεί διότι στηρίζεται και στην ανοχή των πολιτών. Ο βαθμός της ανοχής είναι σε αντιστοίχιση με το ύψος στο οποίο ο καθένας μας τοποθετεί τον πήχυ και κάτω από το οποίο θεωρεί ότι μια πράξη δεν συνιστά διαφθορά, όχι διότι δεν εμπίπτει στην έννοια και στον ορισμό της, αλλά επειδή είναι ανεκτό το επίπεδο και η διάστασή της.
Για παράδειγμα, για πολλούς –για όλους;- το κέρασμα ενός καφέ ή μιας μπύρας σε ένα δημόσιο υπάλληλο για να χορηγήσει γρηγορότερα μια βεβαίωση είναι θεμιτή πράξη. Για άλλους –πόσους;- είναι πράξη αξιόμεμπτη. Η συγκάλυψη μιας υπόθεσης φοροδιαφυγής θεωρείται κάτω ή πάνω από τον πήχυ ή το κατώφλι ανάλογα με το ύψος της ή το τίμημα της συγκάλυψης.
Τα «στραβά» μάτια ενός τροχονόμου σε μια τροχαία παράβαση είναι ή δεν είναι πράξη διαφθοράς; Το ρουσφέτι είναι διαφθορά ή είναι απλά ρουσφέτι; Πώς εκτιμάται η αποδοχή μικρών δώρων σε γιορτές ή η δωρεάν μετάβαση σε συνέδριο στο εξωτερικό με δαπάνες επιχειρηματία, ο οποίος έχει σχέση με το επάγγελμα του αποδεχόμενου ή μεταβαίνοντος;
Είναι βέβαιο ότι ο πήχυς ανεβαίνει όσο επιδεικνύεται αδυναμία στην πάταξη της διαφθοράς και όσο οι συνθήκες διαβίωσης και συμβίωσης ευνοούν το φαινόμενο.
Τρίτον, η ανοχή είναι το σκαλοπάτι για τη συνενοχή. Ο ανεχόμενος είναι εν δυνάμει συνένοχος. Η ιδιότητα του έως τώρα απλά ανεκτικού και το επίπεδο της ανεκτικότητας υπαγορεύουν τη στάση του στο επόμενο στάδιο που είναι η συμμετοχή σε πράξη διαφθοράς.
Ποιοτικές έρευνες που διενεργήθηκαν στη χώρα μας δείχνουν πως περισσότεροι από ενενήντα στους εκατό συμπολίτες μας πιστεύουν ότι υπάρχει πολλή ή αρκετή διαφθορά, ωστόσο μόνο δύο στους εκατό θεωρούν ότι η διαπίστωση αυτή αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για τη χώρα. Φαίνεται, λοιπόν, ότι η διαφθορά δεν θεωρείται σαφές και σταθερό διακύβευμα λόγω της πολυμορφίας και της ποικιλίας της.
Τέταρτον, η διαφθορά δεν εξορκίζεται, δεν αναθεματίζεται, δεν αφορίζεται. Καταπολεμάται με διαρκές ανοικτό μέτωπο, όπως αυτό κατά της εγκληματικότητας, με διαρκή πόλεμο και όχι με συγκυριακές μάχες, με διάρρηξη του πλέγματος της ανοχής και της συνενοχής. Ο πόλεμος αυτός δεν θα κερδηθεί ποτέ, αν δεν διαμορφωθεί ενιαία αντίληψη για το φαινόμενο και ειλικρινής κοινή βούληση των πολιτών για την καταπολέμησή του.
Καταλυτικό στοιχείο για την επιτυχία της προσπάθειας είναι η μηδενική ανοχή. Η κυρίαρχη μοιρολατρική αίσθηση ότι τίποτα δεν μπορεί να γίνει στοιχειοθετεί έλλειψη ειλικρινούς βούλησης.
Πέμπτον, ο πόλεμος κατά της διαφθοράς έχει αντίπαλο το φαινόμενο και τους υπηρέτες του. Δεν μπορεί να είναι διαπαραταξιακή μάχη. Δεν υπάρχουν παρατάξεις που συγκαλύπτουν τη διαφθορά. Υπάρχουν άνθρωποι ανάμεσά μας που την ευνοούν με ιδιοτέλεια. Τα θέματα αυτά δεν επιτρέπεται να αποτελούν αιχμή δόρατος πολιτικής αντιπαράθεσης με αοριστολογίες και απλουστευτικές γενικεύσεις και δεν συμφωνώ ότι η Ελλάδα κατέχει σκήπτρα στη διαφθορά. Δεν υπάρχουν μέσα να μετρούν μαθηματικά τα μεγέθη.
Έρχομαι στο νομοσχέδιο. Προανέφερα ότι η διαφθορά είναι φαινόμενο ενδημικό. Ωστόσο, με κάποια συγκυριακή αφορμή, εμφανίζεται και ως επιδημικό φαινόμενο. Θυμίζω την περίπτωση «φρουτάκια» πριν λίγα χρόνια. Εδώ και πολλές εβδομάδες, το φαινόμενο εμφανίστηκε ως επιδημία στους κόλπους της Εκκλησίας και στο χώρο της δικαιοσύνης, δηλαδή σε δύο θεσμούς, όπου οι πολίτες τοποθετούν τον πήχυ της απαιτούμενης εντιμότητας και ανεξαρτησίας υψηλότερα από κάθε άλλη περίπτωση φορέων εξουσίας και ευλόγως.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, φέρεται ότι κάποιοι δικαστικοί λειτουργοί παραπέμπονται με το ερώτημα της απόλυσης και δημιουργείται η εντύπωση ότι ο εσωτερικός έλεγχος στο χώρο της δικαιοσύνης ήταν αδρανής. Σας πληροφορώ, λοιπόν, ότι είκοσι δύο λειτουργοί της δικαιοσύνης απομακρύνθηκαν οριστικά από το Σώμα τα τελευταία χρόνια –επί προεδρίας κ. Ματθία- με το αιτιολογικό της ανεπάρκειας και σε άλλους τριακόσιους –αριθμός, τριακόσιοι!- έχουν επιβληθεί τα τελευταία χρόνια πειθαρχικές ποινές. Δεν αποκλείεται πίσω από το σκεπτικό της ανεπάρκειας να καλύφθηκαν και περιπτώσεις διαφθοράς που δεν αποδεικνύονταν ευχερώς ως τέτοιες.
Τα φαινόμενα διαφθοράς δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών που είδαν το φως της δημοσιότητας, ευλόγως υποχρέωσαν την Κυβέρνηση να ακολουθήσει την πεπατημένη, σε παρεμφερείς περιπτώσεις, οδό της ανάληψης νομοθετικής πρωτοβουλίας αυστηροποίησης ορισμένων διατάξεων του οικείου θεσμικού πλαισίου. Με αξιοσημείωτη μετριοπάθεια, ο τίτλος του νομοσχεδίου αποδέχεται την ύπαρξη εσωτερικού ελέγχου και διαφάνειας στη δικαιοσύνη, φιλοδοξώντας την ενίσχυσή του με πρόσθετα μέτρα.
Θυμίζω, λοιπόν, ότι στο οπλοστάσιο αυτό η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας βρήκε νέους θεσμούς και όργανα ικανά να περιορίσουν τα φαινόμενα διαφθοράς. Αναφέρω το Συνήγορο του Πολίτη, τις Υπηρεσίες Εσωτερικών Υποθέσεων στην Αστυνομία και στο Λιμενικό, τα Σώματα Επιθεωρητών Ελεγκτών σε αρκετά Υπουργεία –Υγείας, Μεταφορών, Οικονομικών, Δημόσιας Διοίκησης- και το Γενικό Επιθεωρητή που συντονίζει και παρακολουθεί το έργο των επιμέρους Ελεγκτικών Σωμάτων, αλλά και την πορεία των υποθέσεων διαφθοράς που φθάνουν στις εισαγγελίες και στα πειθαρχικά όργανα.
Θυμίζω και τη θέσπιση της, κατά προτεραιότητα, εκδίκασης υποθέσεων διαφθοράς, τη διεύρυνση των προσώπων που υποβάλλουν δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης και τον αναδρομικό τους έλεγχο ως το 1990. Και κάτι ακόμη. Επίορκοι δεν είναι μόνο όσοι δικαστές διέπραξαν αδικήματα. Επίορκοι είναι και όσοι κράτησαν σκοπίμως στα συρτάρια τους τέτοιες υποθέσεις.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εφόσον δέχτηκα νωρίτερα ότι η καταπολέμηση της διαφθοράς είναι –πρέπει να είναι- διαπαραταξιακή επιδίωξη, δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω επί της αρχής του νομοσχεδίου, διατηρώντας επιφυλάξεις για ορισμένες διατάξεις του.
Συνεχίζοντας να ομιλώ επί της αρχής, επιθυμώ να τονίσω τα εξής: Πρώτον, η αυστηροποίηση των ποινών δεν είναι πανάκεια, αν και φαίνεται να υπηρετεί την αρχή της γενικής πρόληψης τέλεσης των συναφών αδικημάτων. Πιθανώς η αυστηροποίηση να αποθαρρύνει κάποιους να καταθέτουν ως μάρτυρες.
Το πρόβλημα στο χώρο της δικαιοσύνης είναι η ταχεία εκδίκαση των σχετικών υποθέσεων διαφθοράς και η παραδειγματική τιμωρία των ενόχων. Είναι γνωστό ότι με την αναγνώριση ελαφρυντικών, τα κατώτατα όρια νομίμως παραβιάζονται.
Θα ήθελα να δώσω ένα παράδειγμα. Στην Ελλάδα, στα αδικήματα τα σχετικά με τα ναρκωτικά, η νομοθεσία μας είναι η αυστηρότερη σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και όμως, η εμπορία ναρκωτικών, εάν δεν ανθεί, είναι βέβαιο ότι δεν υποχωρεί.
Δεύτερον, πρόβλημα είναι η καταδίκη σε υποθέσεις δωροδοκίας. Αρκετές φορές ο δωροδοκών καταγγέλλει το αδίκημα μετά τη διάπραξή του, ανωνύμως ή επωνύμως, αλλά δεν προσέρχεται να καταθέσει, για να μην υποστεί τις συνέπειες της ενεργητικής δωροδοκίας και της κοινωνικής απαξίωσης.
Έτσι ο δωροδοκούμενος διώκεται για άλλα αδικήματα, όπως παραδείγματος χάριν για ξέπλυμα χρήματος και όχι για δωροληψία.
Τρίτον, με την παράγραφο 4 του άρθρου 2 δίνεται η δυνατότητα προσωρινής θέσης εκτός υπηρεσίας δικαστή, για τον οποίο δεν έχει ασκηθεί πειθαρχική δίωξη, αλλά απλά έχει διαταχθεί πειθαρχική προκαταρκτική εξέταση. Η καινοτομία αυτή είναι αυστηρή και γεννά ερωτηματικά, παραδείγματος χάριν ως προς την ακρόαση του καθ’ ου η προκαταρκτική εξέταση πριν τη θέση του προσωρινά εκτός υπηρεσίας ή ως προς το χρόνο διάρκειας της εξέτασης.
Τέταρτον, με την παράγραφο 6 του ίδιου άρθρου προβλέπεται ο ορισμός επόπτη των ανακριτών. Αν και στο νομοσχέδιο αναφέρεται το αυτονόητο, ότι ο επόπτης δεν έχει τη δυνατότητα ανάμειξης στην ουσιαστική λειτουργία της ανάκρισης, φοβούμαι ότι η εποπτεία αυτή θα επικαλύπτεται με τις αρμοδιότητες των επιθεωρητών, αλλά και των εισαγγελέων εποπτών.
Φρονώ ότι αν ο εποπτεύων σήμερα εισαγγελεύς εφετών καταστεί αποκλειστικής απασχόλησης δεν χρειάζεται και επόπτης εφέτης ή πρόεδρος εφετών. Ο περιορισμός του ρόλου του στο συντονισμό και στην παρακολούθηση της χρονικής πορείας των υποθέσεων θα διασκέδαζε τους φόβους μας.
Πέμπτον, όσον αφορά στη ρύθμιση της παραγράφου 2 του άρθρου 3, η οποία προφανώς υπαγορεύθηκε από τις προσωρινές διαταγές υπέρ συμβασιούχων, καλώς δεχτήκατε την πρότασή μας για διεύρυνση των δεκαπέντε ημερών σε τριάντα. Αναμένουμε, ωστόσο, την απάντησή σας στην άλλη πρότασή μας, να διατηρείται η προσωρινή διαταγή σε περίπτωση συμπεφωνημένης αναβολής της δίκης των ασφαλιστικών έργων. Δεν καλύπτεται αυτό που λέω.
Έκτον, όσον αφορά στο άρθρο 4 «δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης δικαστικών λειτουργών», γνωρίζω ότι αρκετές τροποποιήσεις προέρχονται από υποδείξεις του προέδρου της οικείας επιτροπής, δηλαδή του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Αντωνακάκη. Τις είχε υποβάλει και πριν τις εκλογές. Είναι ρυθμίσεις χωρίς κανένα ειδικό βάρος.
Χαίρομαι που στην επιτροπή προφορικά, αλλά και σήμερα επισήμως, ο κύριος Υπουργός δέχτηκε να μην τροποποιηθεί η σύνθεση της επιτροπής που ελέγχει τις δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης δικαστικών, δημοσιογράφων, δημάρχων, νομαρχών κλπ..
Είμαι επιφυλακτικός, κύριε Υπουργέ, με την καθιέρωση υποχρέωσης των συμβολαιογράφων να υποβάλλουν στον αρμόδιο αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου αντίγραφα συμβολαίων, με τα οποία μεταβιβάζεται από ή προς δικαστικό λειτουργό, σύζυγο ή τέκνο του, κινητό ή ακίνητο πράγμα. Πρόκειται για γραφειοκρατική διαδικασία που δείχνει ακραία καχυποψία προς τους δικαστικούς λειτουργούς ότι αποκρύπτουν να δηλώνουν περιουσιακές μεταβολές, κάτι που αποτελεί και ποινικό αδίκημα. Η υποχρέωση αυτή, αν επιμένετε, για την ταυτότητα του λόγου, πρέπει να είναι γενικής εφαρμογής για όλους τους υποχρέους σε δήλωση περιουσιακής κατάστασης και όχι μόνο για τους δικαστικούς λειτουργούς.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το νομοσχέδιο θεωρώ ότι δεν προσθέτει κάτι το ιδιαιτέρως σημαντικό στο οπλοστάσιο της καταπολέμησης της διαφθοράς. Παρά ταύτα, το ψηφίζουμε επί της αρχής σε πλήρη συνείδηση ότι δεν θα προσφέρει πολλά πράγματα. Σε κάθε περίπτωση επιθυμώ να τονίσω ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία, οι δικαστικοί λειτουργοί επιτελούν ευόρκως το έργο τους, γι’ αυτό και δεν πρέπει να επιτρέψουμε τη μείωση του κύρους της δικαιοσύνης, γιατί φοβούμαι ότι αυτό θα έχει παράπλευρες επιπτώσεις ακόμη και για τους δημοκρατικούς μας θεσμούς.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η δικαιοσύνη δεν ταυτίζεται με τους δικαστές, όπως δεν ταυτίζεται ο Θεός με τους παπάδες. Και σε κάθε περίπτωση, ας μην πιπιλίζουμε την καραμέλα της κάθαρσης, της αυτοκάθαρσης, γιατί φοβούμαι ότι στο τέλος θα την καταπιούμε.
Και κλείνω με μία γενική αναφορά στο χώρο στη δικαιοσύνης.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, για το χώρο της δικαιοσύνης κατά καιρούς έχω δημοσιοποιήσει διάφορες απόψεις μου. Είμαι κατά της διεύρυνσης του αριθμού των δικαστών, κυρίως στα ανώτερα κλιμάκια. Λιγότεροι και καλύτεροι δικαστές. Αυτός πρέπει να είναι ο στόχος. Διαρκής αξιολόγηση των δικαστών με μετρήσιμα στοιχεία σε όλη τους τη σταδιοδρομία. Μέτρα κατά της δικομανίας και υπέρ της επιτάχυνσης των δικών με ασφάλεια δικαίου, έστω και σε βάρος της λεγόμενης δικηγορικής ύλης.
Και σας ομιλεί δικηγόρος που είναι και πατέρας δικηγόρου. Τέτοια μέτρα ωφελούν τους πολίτες, αλλά και τους δικηγόρους, αν το ζυγίσουν καλά.
Με αυτές τις σκέψεις, κλείνω την εισήγησή μου και τονίζω και πάλι ότι θα ψηφίσουμε το νομοσχέδιο επί της αρχής. Ευχαριστώ πολύ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη - Ψαρούδα): Κύριοι συνάδελφοι, οι Υπουργοί Οικονομίας και Οικονομικών, Εξωτερικών, Ανάπτυξης, Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, Μεταφορών και Επικοινωνιών, Εμπορικής Ναυτιλίας και η Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού κατέθεσαν σχέδιο νόμου «Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας για την αποφυγή της διπλής φορολογίας και την αποτροπή της φοροδιαφυγής αναφορικά με τους φόρους εισοδήματος». Το νομοσχέδιο παραπέμπεται στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή.
Οι Υπουργοί Οικονομίας και Οικονομικών, Εξωτερικών, Ανάπτυξης, Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, Μεταφορών και Επικοινωνιών, Εμπορικής Ναυτιλίας και η Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού κατέθεσαν σχέδιο νόμου «Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Κράτους του Κουβέιτ για την αποφυγή της διπλής φορολογίας και την αποτροπή της φοροδιαφυγής αναφορικά με τους φόρους εισοδήματος και κεφαλαίου». Το νομοσχέδιο παραπέμπεται στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή.
Κύριοι συνάδελφοι, ο συνάδελφος κ. Κωνσταντίνος Μπαντουβάς ζητεί άδεια ολιγοήμερης απουσίας στο εξωτερικό.
Η Βουλή εγκρίνει;
ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη - Ψαρούδα): Συνεπώς η Βουλή ενέκρινε τη ζητηθείσα άδεια.
Το λόγο έχει η ειδική αγορήτρια του Κομμουνιστικού Κόμματος κ. Λιάνα Κανέλλη.
ΛΙΑΝΑ ΚΑΝΕΛΛΗ: Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η συζήτηση επί της αρχής έχει την πολυτέλεια και την υποχρέωση, το καθήκον και τη δυνατότητα να αναφέρεται κανείς στην πολιτική ουσία μίας νομοθετικής παρέμβασης. Γι’ αυτό και θα αποφύγω τις αναφορές -γιατί έχουμε αύριο τη συνεδρίαση- στα άρθρα, τα οποία είναι μεν λίγα, δηλαδή, πρόκειται για ευάριθμα άρθρα, όπως σε ορθά ελληνικά θα μπορούσαμε να πούμε, και θα μείνω στην ουσία.
Οφείλω να ομολογήσω ότι με κατάπληξη άκουσα τον εισηγητή της Πλειοψηφίας να λέει ότι σε πολλά ζητήματα το Κομμουνιστικό Κόμμα παρείχε την έγκρισή του επί της αρχής. Εις ουδένα.
ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΖΑΓΟΡΙΤΗΣ: Όχι επί της αρχής, σε άρθρα.
ΛΙΑΝΑ ΚΑΝΕΛΛΗ: Εις ουδένα. Ένα αίτημα είχαμε για την αντιμετώπιση των εργατικών διαφορών και δεν χρωστάμε ευγνωμοσύνη σε κανέναν που το έκανε δεκτό. Είναι απαίτηση και ως τέτοια απαίτηση των εργαζομένων το εκπροσωπούμε και γι’ αυτό μας έστειλαν εδώ στη Βουλή. Το ότι έγινε δεκτή αυτή η απαίτηση δεν συνεπάγεται καμία συναίνεση για το νομοσχέδιο, την οποία δεν θα έχετε επί της αρχής. Και δεν θα την έχετε, γιατί η συζήτηση που γίνεται για την πάταξη της διαφθοράς, με αφορμή αυτό το νομοσχέδιο, αρχίζει και γίνεται εξωλογική. Μας καλείτε οι μεν να αποδεχθούμε μία ρομφαία κάθαρσης, όταν έχω μπροστά μου την τοποθέτηση του Προέδρου της Ενώσεως Εισαγγελέων και την τοποθέτηση του Προέδρου της Ενώσεως Δικαστών που σε μακρά συνεδρίαση αποδέχθηκαν το αλυσιτελές ατελέσφορο της εν θερμώ νομοθέτησης.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν είναι η πρώτη φορά που η Βουλή νομοθετεί εν θερμώ υπό το βάρος μιας γενικευμένης τηλεοπτικής τοκογλυφίας και σε ένα αστικό σύστημα, όπου και η δικαιοσύνη και οι άλλες δύο εξουσίες έχουν υποταγεί συνειδητά -γιατί είναι στη φύση τους- σε μία και μόνη αρχή: κέρδος, κέρδος, κέρδος σε βάρος των ανθρώπων.
Φθάνουμε σήμερα, όπου η μεν Αξιωματική Αντιπολίτευση διά στόματος κ. Κοσμίδη έρχεται και μας μιλά με σχεδόν ιατροκοινωνικούς όρους περί ενδημικού και επιδημικού, αν θέλετε, φαινομένου. Παρά ταύτα, αν και η Αξιωματική Αντιπολίτευση θεωρεί ότι δεν προσφέρει τίποτε το νομοσχέδιο το οποίο έρχεται σε επιδημική κατάσταση, όπως λέει, αποδέχεται να συναινέσει στην παροχή ασπιρίνης.
Το νομοσχέδιο είναι ενδημικό τίνος πράγματος; Εσείς είπατε ότι φέρνετε ως Νέα Δημοκρατία τη ρομφαία. Τίνος πράγματος; Του συστήματος;
Μα, το σύστημα αναπαράγει τη διαφθορά και είναι και εξαιρετικά προσοδοφόρα διαδικασία η αναπαραγωγή της διαφθοράς.
Έρχεστε, όμως, εδώ μ΄ ένα νομοσχέδιο, το οποίο μη μου πείτε ξαφνικά ότι θα ελαφρύνει τους ανθρώπους και τους δικαστές. Έρχεστε με το δόγμα της μηδενικής ανοχής.
Δε μου λέτε: Σε ποια ανοχή αναφέρεστε; Μηδενική ανοχή. Συναινείτε και τα δύο μεγάλα κόμματα επί της αρχής. Εμείς δε συναινούμε επί της αρχής. Μηδενική ανοχή έχουν τα δικαστήρια, που δεν υπάρχει απεργία που να μην έχει κηρυχθεί παράνομη και καταχρηστική; Θεωρείται διεφθαρμένο το δικαίωμα στην εργασία, όταν διεκδικείται συνδικαλιστικά;
Για να δούμε ποιος κάνει κατάχρηση δικαιώματος. Είναι ανεκτικοί οι πολίτες όταν διεκδικούν; Και ποιος κραδαίνει τη ρομφαία της κάθαρσης ή μετακυλύει τις ευθύνες στο λαό ως ανεκτικό; Οι πολίτες που προσφεύγουν στα δικαστήρια τις περισσότερες φορές ως κατηγορούμενοι και ελάχιστες φορές διεκδικούντες τι είναι; Αυτοί οι οποίοι ανέχονται τη διαφθορά του δικαστού;
Έρχεστε τώρα με την απειλή της φυλακής προς το δικαστή «πρόσεξε τις ποινές που επιβάλλεις» -λέμε στο δικαστή- «γιατί θα πας κι εσύ φυλακή» και αυτός ο δικαστής στην εν θερμώ διαδικασία με στημένα ιεροδικεία, δικαστικοδικεία, ανακριτοδικεία και ταυτόχρονα -είναι αρκετά προσοδοφόρα διαδικασία- όλοι οι κατηγορούμενοι να απολαμβάνουν της διαφήμισης της διαφθοράς επί σαράντα τουλάχιστον ημέρες.
Φέραμε ένα νομοσχέδιο. Δεν έχουμε φέρει αντίστοιχα νομοσχέδια για να πατάξουμε τη διαφθορά για τα «φρουτάκια» και να σώσουμε την ελληνική κοινωνία από τα «φρουτάκια»; Δεν έχουμε ξανανομοθετήσει εδώ μέσα ως σύστημα σε αυτοκαθαρτική διαδικασία; Εδώ επισείεται τρόμος πάνω από τους δικαστές. Λυπάμαι που αναγκάζομαι να φτάσω σ’ αυτό το σημείο.
Χρησιμοποιείτε την κομψή λέξη «αυστηροποίηση». Θα μεγαλώσετε τα πρόστιμα, θα μεγαλώσετε τις ποινές, μεγαλώνετε την ποινή για την ανωμοτί κατάθεση, ακούσαμε και τι είπατε, να πάψουν οι Έλληνες να είναι δικομανείς. Βέβαια, πρέπει να πάψουν να είναι δικομανείς γιατί μέχρι τώρα η άποψη ήταν άλλη, αλλά μας προέκυψαν διεφθαρμένοι. Εξαιτίας των ολίγων διεφθαρμένων, έτσι αρχίζει σιγά-σιγά η επιβολή της μηδενικής ανοχής απέναντι στα λαϊκά αιτήματα.
Είμαστε –είναι η αλήθεια- και μ’ αυτό το νομοσχέδιο στη γραμμή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε λίγο θα ανακαλύπτουμε πέντε κακούς δασκάλους ή πέντε δασκάλους ενδεχομένως παιδεραστές, θα κλείνουμε τα σχολεία και θα τα καίμε. Αυτή θα είναι η διαδικασία. Θα τα κλείνουμε, θα τα κάψουμε, θα ορίζουμε και το περιεχόμενο. Δηλαδή, ο δικαστής θα είναι φοβισμένος –σας τα είπε και ο κ. Μπάγιας στην επιτροπή- και με τέτοια νομοθεσία εν θερμώ θα καταλήξουμε να έχουμε ελεύθερους δικαστές οι οποίοι μπορούν να κινηθούν ελευθέρως μέσα στο σύστημα και να είναι.
Δεν τη βλέπετε την αυστηροποίηση των ποινών; Ποιος την πλήρωσε; Ο λαός την πλήρωσε. Αυτές τις μέρες οι ποινές είναι πολύ αυστηρές. Έρχεται ο Πρόεδρος της Ενώσεως Δικαστών κ. Ζήσης και λέει: «Αν μείνετε σ’ αυτές τις διαδικασίες, θα φθάσουμε στο αντίθετο άκρο, θα φθάσουμε σε μορφές φοβερής επιείκειας».
Τίνος τα συμφέροντα παίζονται μ’ ένα τέτοιο νομοσχέδιο; Φοβίζουμε τους δικαστές, τους υποχρεώνουμε να βγάζουν μία απόφαση μέσα σε οκτώ μήνες, αν δε βγάλουν την απόφαση σε οκτώ μήνες…
Δεν παρέχουμε τίποτα στους δικαστές ως εργαζόμενους. Θα έλθουν και άλλα πράγματα για τους δικαστές. Οι δικαστές είναι τώρα υποχρεωμένοι να φτάσουν να δεχτούν την αυστηροποίηση με το πιστόλι στον κρόταφο κυριολεκτικά, υπό την απειλή της εμπορευματοποιημένης διαφήμισης της διαφθοράς, όπου αιφνιδίως μ’ ένα κουμπί…
Είναι η πρώτη φορά που συμβαίνουν αυτά τα φαινόμενα. Δηλαδή, εκ παρθενογενέσεως επικοινωνιακής ανακαλύψαμε ρομφαία της κάθαρσης; Πρώτη φορά είναι;
Η παγκόσμια ιστορία έχει αποδείξει ότι τέτοιου είδους μέτρα δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά να αναπαράγουν το φαινόμενο και να το μετακυλύουν σε ευκολότερες προϋποθέσεις.
Πού ζούμε; Ζούμε σε μία Ευρωπαϊκή Ένωση όπου κάποιος μπορεί να κάνει κάποιες επιχειρήσεις, να κάνει off shore εταιρείες, να μπορεί να μην εμφανίζεται ποτέ ως πρόσωπο, να είναι κρυμμένος πίσω από ανώνυμα χαρτιά, πίσω από Παρθένες Νήσους ή κι εγώ δεν ξέρω τι άλλο, να μπορεί να προσπορίζεται όφελος εκμεταλλευόμενος τον άνθρωπο. Νούμερο ένα αρχή του Ευρωπαϊκού δήθεν Συντάγματος, το οποίο θα αναγκαστούμε να συζητήσουμε τις αμέσως επόμενες μέρες, όμως ποτέ απέναντι στο λαό. Στα κλειστά «τείχη» της Βουλής θα το συζητήσουμε.
Εδώ τι ερχόμαστε να κάνουμε στο δικαστή; Ξέρετε τι ερχόμαστε να κάνουμε στο δικαστή; Να τον φοβίζουμε μήπως και δεν υπηρετήσει το σύστημα που αναπαράγει τη διαφθορά υπέρ των ωφελημένων από τη διαφθορά. Αυτό κάνουμε, τίποτα πέραν τούτου.
Εσείς, δηλαδή, πιστεύετε ότι μαγικά ένα πρωί ο δικαστής, με το φόβο μήπως δε βγάλει απόφαση μέσα σε οκτώ μήνες ή με το φόβο μήπως τον πιάσουν να κάνει κάποια πράξη, θα το κάνει αυτό.
Σας το είπαμε, δεν προσφέρετε. Επαρκής αριθμός δικαστών δεν υπάρχει. Επαρκής αριθμός προσωπικού για τα δικαστήρια δεν υπάρχει. Υποδομή δεν υπάρχει. Θα φτάσετε στην εντατικοποίηση. Μου κάνει δε εντύπωση ότι η Αξιωματική Αντιπολίτευση είπε, λιγότεροι και καλύτεροι δικαστές, λιγότεροι και καλύτεροι διάδικοι και πιο ακριβοπληρωμένοι. Όποιος έχει και μπορεί, θα πηγαίνει σε λιγότερους και καλύτερους δικαστές. Αυτό είναι ένα λαϊκό μέτρο που θα φυλάξει την κοινωνία από την ενδημική της αρρώστια να ανέχεται τη διαφθορά. Αλλά η ίδια ενδημική κοινωνία σε επιδημικά φαινόμενα, είναι αυτή που ψηφίζει αυτούς που νομοθετούν για να την εκκαθαρίσουν με το ίδιο σύστημα και με τον ίδιο τρόπο.
Με συγχωρείτε πολύ, αλλά κύριε Κοσμίδη, αν εσείς πιστεύετε ότι σας ψηφίζουν άνθρωποι οι οποίοι ενδημικώς –και δεν μπορείτε να ελέγξετε τους ψηφοφόρους- είναι άρρωστοι σε ό,τι αφορά την ανοχή τους απέναντι στη διαφθορά, έχω την εντύπωση ότι επιλέγετε ένα σύστημα που προσπαθείτε να το υπερασπιστείτε ως αστική δημοκρατία η οποία είναι χωρίς κανένα ταξικό χαρακτηριστικό. Καταργήσατε την ταξική διαφορά με τρεις κουβέντες. Είναι ζήτημα ασθένειας και ζήτημα θεραπείας, είναι ζήτημα ασπιρίνης. Προφανώς συστήνετε στην Κυβέρνηση κάποιο βαρύτερο αντιβιοτικό. Διότι δεν προσφέρει και πολλά. Τα είχατε κάνει όλα εσείς, είχατε κάνει τη θεραπεία και ήλθε τώρα η Κυβέρνηση μέσα στην «τούρλα» της έντασης και της εμπορευματοποίησης να προσφέρει κάτι τις. Το πρόστιμο θα είναι περίπου εκατό χιλιάδες, αντί για δέκα μέρες, θα πηγαίνεις ένα χρόνο φυλακή, μόνο ο δικαστής δεν πήγαινε, τώρα θα πάει φυλακή. Θα του αφαιρούμε και τη δικογραφία; Σε ποιο σύστημα, ποιος, με ποια μέσα; Με τη σπάθη πάνω από το κεφάλι του ένας δικαστής που δεν προλαβαίνει, που δεν μπορεί; Και γι’ αυτό ποιος φταίει; Ο δικομανής ελληνικός λαός.
Δεν είχατε αγροτοδικία; Δεν είχατε μαθητοδικία; Έχετε δει καμία δικαστική απόφαση αυτήν τη στιγμή; Βεβαίως πρέπει να φοβηθούν οι δικαστές. Έρχονται και άλλα χειρότερα. Έρχονται αναδιαρθρώσεις και χίλια δυο πράγματα. Εντάξει. Τι θα κάνουμε; Θα έχουμε τεράστια ευγνωμοσύνη της εργατικής τάξης επειδή αποφασίζετε να κρίνετε ότι πρέπει επιτέλους στα ασφαλιστικά, για εργατικές διαφορές μέσα σε τριάντα μέρες να παίρνεται απόφαση; Εδώ έχει εξαρθρωθεί κάθε εργατικό δικαίωμα. Με προσωρινή και μερική απασχόληση θα έχουμε προσωρινή και μερική ευγνωμοσύνη γιατί ζητάει ο εργαζόμενος να μη μένει υπό την σπάθη απολυμένος πάνω από τριάντα μέρες, γιατί τα δικαστήρια δεν έχουν επαρκή αριθμό δικαστών και δικάζουν μετά από επτά, οκτώ και δέκα μήνες;
Παραχώρηση είναι αυτό στην εργατική τάξη; Φυσική απάντηση στην απαίτησή της να μη μένει δικαστικός άνεργη; Ή θα πρέπει να ευγνωμονούμε ξαφνικά γιατί οι εργοδότες –μη μου πείτε ότι πηγαίνουν με ένα δυο δικηγόρους, κατεβάζουν ό,τι νομικό έχουν- θα πατάξουν τη διαφθορά; Πώς θα την πατάξουν; Με αυτό το νομοσχέδιο;
Μα, την καραμέλα που φοβάστε μήπως την καταπιείτε –θα χρησιμοποιήσω και εγώ έναν ιατρικό όρο- είναι σύμφυτη με τη φύση του σάλιου μας και δεν εφευρίσκεται; Μήπως είναι αυτοφυής η καραμέλα της κάθαρσης;
Η Κυβέρνηση είχε πει μια φράση: η υπόθεση της κάθαρσης δεν είναι μαγικό χαρτί. Αφού δεν είναι, λοιπόν, γιατί τραβάτε ένα νομοθετικό άσο μέσα σε είκοσι μέρες, και φτιάχνετε στο πιτς-φυτίλι τέσσερα-πέντε άρθρα εγκλωβιστικά στο επίπεδο αυτής της νεοταξίτικης zero tolerance, δηλαδή μηδενικής ανοχής; Η μηδενική ανοχή στην Αγγλία έφτασε στο να δικάζονται οι ανήλικοι ως ενήλικες. Αυτή ήταν η διαφορά της μηδενικής ανοχής. Η μηδενική ανοχή, οδήγησε στη μετατροπή της συνδικαλιστικής και μαχητικής διεκδίκησης των εργατικών δικαιωμάτων σε αντίστοιχες κοινωνίες, να φτάνει να δικάζονται οι εργατικές διαφορές στο επίπεδο της τρομοκρατίας, γιατί έχουμε νομοθετήσει και νομοθετούμε συνεχώς κάθε διεκδίκηση πατασσόμενη εκ των προτέρων ως ανατρεπτική του συστήματος.
Έχετε την εντύπωση ότι ο φοβισμένος δικαστής αντιμέτωπος με εν θερμώ διόγκωση των ευθυνών του σε ό,τι αφορά την ταχύτητα, χωρίς να του παρέχετε τίποτε άλλο ως εργαζόμενου, θα ανταποκριθεί σ΄ αυτό που επιθυμείτε; Εργαζόμενος είναι και ο δικαστής στο σύστημα σήμερα. Δεν του παρέχετε τίποτα άλλο. Δεν υπάρχει καμία δέσμευση μέσα στο νομοσχέδιο για το τι χρειάζονται τα δικαστήρια, αν χρειάζονται μηχανοργάνωση ή όχι. Θα την αποκτήσουν ποτέ; Ποτέ θα την αποκτήσουν. Εάν βρεθεί ικανός εργοδότης να εκμεταλλευτεί στην κοινωνία των πολιτών την τεχνολογία δι’ ίδιον όφελος, ενδεχομένως και τα δικαστήρια να ενταχθούν στο επίπεδο της ιδιωτικοποίησης! Το έχετε κάνει σε όλους τους χώρους, σε όλους τους τομείς.
Η αυστηροποίηση των ποινών είναι ακριβώς η ίδια φενάκη με την αντίληψη ότι ιδιωτικοποιώντας τα πάντα και κάθε έννοια δημόσιου αγαθού ο ανταγωνισμός ρίχνει τις τιμές! Δε ρίχνει τις τιμές. Ανεβάζει τα κέρδη και στριμώχνει το λαό στη γωνία.
Ο διάδικος μ΄ αυτό το νομοσχέδιο, έτσι όπως θα το δει, με την ανωμοτί κατάθεση, με την ψευδομαρτυρία θα αποθαρρυνθεί. Αυτό είναι προς κάθαρση της δικαιοσύνης ή θα αφήσει την υπόθεση σε λίγους έχοντες και κατέχοντες;
Τελειώνω με μια κατηγορηματική θέση απορρίπτοντας επί της αρχής το νομοσχέδιο. Για εμάς είναι αδιανόητη η εν θερμώ νομοθέτηση αυστηροποίησης χωρίς καμία παροχή δυνατότητας για ουσιαστικά καλύτερη και με λαϊκό κριτήριο απονομή της δικαιοσύνης. Είναι και σχεδόν επικίνδυνη η ενοχοποίηση με μια τέτοια νομοθεσία συλλήβδην του δικαστικού Σώματος.
Είπαμε από την αρχή ότι δεν το δεχόμαστε και δεν το ανεχόμαστε. Οι λίγες φραστικές αλλαγές που έγιναν, όπως είπε ο Υπουργός, δεν αλλάζουν σε τίποτα την αρχή του νομοσχεδίου.
Βασική αρχή κάθε αντιλαϊκού μέτρου είναι να προηγείται επικοινωνιακώς, νομοθετικώς, τώρα πια και δικαστικώς η κατατρομοκράτηση του αντιστεκόμενου. Αυτό το νομοσχέδιο θα το πληρώσουν οι ανυπάκουοι πολίτες, οι ανυπάκουοι δικαστές, οι άνθρωποι οι οποίοι έχουν το κουράγιο όταν το σύστημα επιτάσσει την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του να λένε όχι. Κατ’ αυτήν την έννοια είναι βαθύτατα αντιλαϊκό και βαθύτατα αντιδικαστικό. Και κατ’ αυτήν την έννοια επισημαίνω για μια ακόμη φορά το κατηγορηματικό μας όχι επί της αρχής του νομοσχεδίου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη - Ψαρούδα): Κύριοι συνάδελφοι, από τα άνω δυτικά θεωρεία παρακολουθούν τη συνεδρίασή μας, αφού πρώτα ξεναγήθηκαν στην έκθεση για τα τριάντα χρόνια από το Σύνταγμα του 1975, καθώς και στους λοιπούς χώρους του Μεγάρου μας, σαράντα έξι φιλοξενούμενοι της Βουλής μαθητές και συνοδοί από τα Επτάνησα που συμμετέχουν στην έκθεση παιδικής ζωγραφικής η οποία διοργανώθηκε από το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τον εορτασμό των εκατόν σαράντα χρόνων από την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα.
Τους υποδεχόμαστε με χαρά και τους συγχαίρουμε για την επιτυχία τους στο διαγωνισμό.
(Χειροκροτήματα)
Θα προχωρήσουμε τώρα στους εγγεγραμμένους συναδέλφους και όταν προσέλθει ο εισηγητής του Συνασπισμού θα κάνει την εισήγησή του.
Το λόγο έχει ο κ. Καραμάριος.
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΑΡΑΜΑΡΙΟΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η όλη προσπάθεια τροποποίησης ορισμένων διατάξεων, τόσο της ποινικής δικονομίας, όσο και της αστικής κατατείνει στο να βοηθηθούν περισσότερο και οι διάδικοι και η απονομή της δικαιοσύνης. Γι’ αυτό και εκ προοιμίου δεν έχω παρά να πω ότι συμφωνώ με τις οποιεσδήποτε ρυθμίσεις, αλλά θα ήθελα γενικότερα τοποθετούμενος να έκανα προς την Εθνική Αντιπροσωπεία τις εξής παρατηρήσεις.
Κύριοι συνάδελφοι, επιβάλλοντας αυστηρές ποινές προκειμένου να φοβίσουμε εκείνους που εμπλέκονται στη διαφθορά, είτε λέγονται πολίτες είτε λέγονται δικαστές, θα μπορούσαμε να επισείσουμε την ποινή του θανάτου οπότε οι πάντες θα τρομάζανε.
Άρα, λοιπόν, ερωτάται, η οποιαδήποτε ποινή η οποία μπορεί να επιβληθεί, είναι δυνατόν να αποτρέψει τη διαφθορά; Είναι ποτέ δυνατόν να αποτρέψει εκείνους τους εγκληματίες οι οποίοι προσπαθούν να διαφθείρουν είτε το δημόσιο είτε τον ιδιωτικό βίο; Και επειδή είναι επίκαιρες αυτές οι διαπιστώσεις και επειδή η κρίση των θεσμών που παρουσιάζεται αυτές τις ημέρες, μας ενέβαλε όλους και μας εμβάλλει σε ανησυχία, η Κυβέρνηση θεώρησε σκόπιμο να φέρει σε πρώτο στάδιο αυτές τις νομοθετικές παρεμβάσεις.
Αλλά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι και κύριε Υπουργέ, πιστεύω ακράδαντα ότι στην τοποθέτησή σας θα πείτε ότι αυτές οι παρεμβάσεις είναι επείγουσες και μελλοντικά οπωσδήποτε θα πρέπει κάτι άλλο να ρυθμιστεί. Και στη μακρά μου θητεία στα δικαστήρια, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τόσα χρόνια σαν δικηγόρος που από πολλές απόψεις είδα καταστάσεις, θα μπορούσα να σας πω μία και μόνο: Όταν ορίστηκα ως ένορκος δικαστής, υπήρχε μία τραγική υπόθεση. Και όταν εκλήθημεν να αποφασίσουμε, τότε εγώ ο οποίος είχα προτείνει την αθώωση, διότι δεν έβγαινε το έγκλημα και ήρθε η σειρά μου να αποφασίσω είπα τότε, εφόσον το έγκλημα στο οποίο ο κατηγορούμενος παραπέμπεται να δικαστεί πρέπει να του επιβληθεί η εσχάτη των ποινών, επρότεινα την ποινή του θανάτου. Και οι δικαστές είπαν «ε, όχι και θάνατο».
Πού θέλω να καταλήξω; Η δικαιοσύνη δεν απονέμεται μόνο στα χαρτιά. Απονέμεται εάν η πολιτεία οργανώσει καλά το σύστημα. Και το σύστημα απονομής της δικαιοσύνης έχει πολλές φάσεις. Η πρώτη φάση είναι οι ίδιοι οι δικαστές, αυτοί οι οποίοι θα απονείμουν το δίκαιο, είτε λέγονται ποινικοί δικαστές είτε λέγονται αστικοί δικαστές.
Άρα, λοιπόν, τίθεται το πρώτο πρόβλημα, επιλογή δικαστών. Και από το 1975, νέος ακόμη δικηγόρος, σε μία τότε πραγματεία μου, σε ένα ποινικό περιοδικό, είχα πει τότε ότι το πρώτιστο είναι η επιλογή των δικαστών. Και όχι μόνο η επιλογή, αλλά και η μετέπειτα παρακολούθηση των δικαστών, η εκπαίδευση των δικαστών.
Δεν αρκεί ένας δικαστής ο οποίος ακόμα μόλις έχει βγει από το πανεπιστήμιο, δεν ξέρει πώς συντάσσεται η αγωγή, να κάθεται στα έδρανα των δικαστών και να απονέμει δικαιοσύνη. Είναι δύσκολο λειτούργημα. Άρα, λοιπόν, αυτό είναι το πρώτο, η επιλογή των δικαστών.
Το δεύτερο είναι η οργάνωση των δικαστηρίων, ο οργανισμός των δικαστηρίων, ο τρόπος με τον οποίο απονέμεται. Και ένα μέρος αυτού είναι αυτό που το νομοσχέδιο σήμερα διαπραγματεύεται. Η επιθεώρηση των δικαστών, κύριε Υπουργέ, πραγματικά τόσα χρόνια δεν γίνεται σωστά. Δεν επιθεωρούνται με τέτοιο τρόπο που να ξέρει ο δικαστής ότι υπάρχει κάποιος που τον ελέγχει όχι σαν άνθρωπο, αλλά σαν αξία απονομής της δικαιοσύνης ως δικαστής.
Μη στεκόμαστε μόνο στα σύγχρονα τρία-τέσσερα δικαστήρια των Αθηνών ή σε κάποια των επαρχιών δικαστήρια, που απονέμεται η δικαιοσύνη, αλλά να δούμε πόσο δύσκολη είναι η απονομή της δικαιοσύνης.
Ερχόμαστε στους χώρους δουλειάς των δικαστών. Πράγματι οι δικαστές αυτοί υποφέρουν γιατί τους λείπει και η δυνατότητα και τα εργαλεία που τίποτε άλλο δεν είναι, η βιβλιογραφία και τα σύγχρονα μέσα. Αλλά και πολύ περισσότερο, δώσαμε ποτέ στο δικαστή αυτήν την ευχέρεια να νιώθει ότι είναι πάνω από κάθε υποψία, ούτως ώστε αδέκαστος να προσπαθήσει πράγματι να δικαιώσει εκείνον τον πολίτη, ο οποίος βλέπει επιτέλους το δικαστήριο σαν το έσχατο καταφύγιο της προστασίας του από οποιοδήποτε αδίκημα;
Πού καταλήγω; Η μισθοδοσία και οι αποδοχές των δικαστών είναι σήμερα εκείνες που πρέπει; Είδατε πόσο δύσκολο είναι σε έναν επαρχιώτη δικαστή, όταν έχει οικογένεια και είναι μακριά η οικογένειά του ή η σύζυγός του είναι δημόσιος υπάλληλος, πόσο δύσκολα μπορεί να απονείμει το έργο του;
Αυτές όλες τις παρατηρήσεις δεν πρέπει να τις δούμε συνολικά; Δεν πρέπει να δούμε αν το σύστημα με το οποίο σήμερα απονέμεται η δικαιοσύνη είναι το καλύτερο; Αν φτάσαμε σήμερα να ελέγχουμε τη διαφθορά, βεβαίως και πρέπει να την ελέγξουμε. Δεν κατατείνει όμως πουθενά, ούτε μπορούμε να πετύχουμε τίποτα. Εκείνο που πρέπει να συζητήσουμε είναι πως θα προλάβουμε και πως θα καταστήσουμε πράγματι τη συνταγματική θεμελίωση εκείνη με την οποία η νομοθετική, η εκτελεστική και η δικαστική εξουσία είναι ισότιμες, άρα η δικαστική εξουσία με το αυτοδιοικούμενο, πράγματι, μπορεί να κάνει το καθήκον της.
Εγώ δεν θα πω περισσότερα, κύριε Υπουργέ. Συμφωνώ απόλυτα μαζί σας. Προσπαθείτε αυτήν τη στιγμή να κάνουμε κάτι. Όμως σας είπα και από την αρχή αναμένω από εσάς μια γενναία πρωτοβουλία. Δεν μπορεί στην Ελλάδα ολόκληρη η δικαιοσύνη αυτή η οποία απονέμεται από τα διοικητικά πρωτοδικεία, όπου καταφεύγει ο πολίτης, να χρειάζεται δυο και τρία χρόνια να βγάλει μια απόφαση σε βάρος και του ίδιου του κράτους, το οποίο περιμένει ξεκαθάρισμα μιας υποθέσεως για να εισπράξει τους δασμούς ή τα τέλη ή τους φόρους. Και από την άλλη μεριά ο πολίτης ο οποίος αδικήθηκε ή του έκλεισαν το μαγαζί να περιμένει να του απονεμηθεί δικαιοσύνη και οι διοικητικοί δικαστές στην επαρχία να εμφανίζονται ή κάθε μήνα, ή εν πάση περιπτώσει με τρόπο εφημερίας, να παρίσταται ένας και οι υπόλοιποι να είναι εκτός της επαρχίας τους.
Άρα λοιπόν, κύριε Υπουργέ, προχωρήστε σε γενναιότερες λύσεις. Προχωρήστε στην τριμερή οργάνωση που είναι οι δικαστές, ο οργανισμός των δικαστηρίων και αυτή καθεαυτή η υποδομή. Όλα αυτά αν γίνουν τότε μόνο θα είμαστε σίγουροι για ποιο λόγο οι δικαστές θα εμπλέκονται ή ενέχονται σε περιπτώσεις διαφθοράς.
Δεν θα φτάσω στη συμμετοχή των πολιτών γιατί και οι ίδιοι οι πολίτες είμαστε υπεύθυνοι. Αλλά πρέπει όλοι μαζί να δούμε επιτέλους, αν θέλουμε να αποταθούμε στη δικαιοσύνη, ότι σήμερα μπορούμε να τη διορθώσουμε για να φτάσουμε πράγματι σ’ αυτόν τον πιο βασικό θεσμό που είναι η προστασία όλων των πολιτών να απονέμεται πολύ καλύτερα.
Σας ευχαριστώ πολύ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Ευχαριστούμε τον κ. Καραμάριο. Το λόγο έχει ο συνάδελφος, κ. Ευάγγελος Βενιζέλος.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, η χώρα συνταράσσεται εδώ και έναν περίπου μήνα. Η εκκλησία και η δικαιοσύνη βρίσκονται στο επίκεντρο μιας πρωτοφανούς κρίσης. Και όλο αυτό το διάστημα η Κυβέρνηση παρακολουθεί με μια περίεργη αμηχανία και παθητικότητα τις εξελίξεις, αρκείται σε κοινότοπες, ηθικίζουσες δηλώσεις και προτροπές, δίκην γυμνασιάρχου της παλαιάς εποχής, χωρίς να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τον πυρήνα του προβλήματος.
Νομίζει η Κυβέρνηση και προσωπικά ο κ. Καραμανλής ότι αυτή η κρίση σε βασικούς πυλώνες συντηρητικής κατά βάση κατεύθυνσης, όπως είναι η δικαιοσύνη και η εκκλησία, θα επιτρέψει στην Κυβέρνηση και προσωπικά στον Πρωθυπουργό, να εμφανίζεται ως ο μόνος «ιεροκήρυκας» στη χώρα αυτή, ως ο ύπατος ηθικός κριτής και αξιολογητής των πάντων.
Το πλήγμα που δέχεται ο νωτιαίος μυελός της συντηρητικής ιδεολογίας με την κρίση που τώρα εξελίσσεται στο χώρο της εκκλησίας και της δικαιοσύνης, είναι τεράστιο. Αλλά, δυστυχώς, η Κυβέρνηση και το κόμμα της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας δεν το έχουν αντιληφθεί αυτό. Και εν πάση περιπτώσει αυτό δεν είναι κρίσιμο. Μπορεί να είναι και μακροπροθέσμως ενδιαφέρον. Εκείνο που είναι κρίσιμο είναι ότι η κοινωνία χάνει τη θεσμική της εμπιστοσύνη, γίνεται μια κοινωνία έμφοβη, μια κοινωνία που βιώνει το απόλυτο αδιέξοδο και βλέπει να καταλύονται οι αρμοί της κοινωνικής συνοχής. Και αν καταφύγιο του απελπισμένου ανθρώπου είναι η πίστη και η εκκλησία, αν καταφύγιο του αδικημένου πολίτη είναι η δικαιοσύνη, καταφύγιο μιας κοινωνίας που νιώθει ότι βρίσκεται σε αδιέξοδο είναι μόνον η δημοκρατία και η πολιτική, δηλαδή οι πρωτοβουλίες που οφείλει να πάρει η Κυβέρνηση και σε περίπτωση αδυναμίας και αδράνειας της Κυβέρνησης, η Βουλή.
Γι’ αυτό και καταθέσαμε σήμερα ως Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ μια σειρά από προτάσεις στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας να κληθούν οι πρόεδροι των δικαστικών ενώσεων, να κληθεί η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, να αναληφθούν μια σειρά από πρωτοβουλίες διαλόγου, οι οποίες υπερβαίνουν την κρίση και δίνουν διέξοδο.
Αντ’ αυτού, τι κάνει η Κυβέρνηση; Στο θέμα της εκκλησίας τίποτα. Δεν νιώθει καν την ανάγκη να θέσει το θέμα των θεσμικών σχέσεων κράτους και εκκλησίας.
Τι θα κάνετε, κύριε Υπουργέ, με τα προβλήματα της εκκλησιαστικής δικαιοσύνης; Θα υιοθετήσετε και θα εισηγηθείτε στη Βουλή μέτρα πολιτειοκρατικής αντίληψης του 19ου αιώνα ή μέτρα που συνάδουν στη σύγχρονη αντίληψη για την ερμηνεία των θεσμών και τη λειτουργία του Συντάγματος; Και αυτό δεν σημαίνει χωρισμός της εκκλησίας από την παράδοση, την ιστορία και την κοινωνική συνείδηση, αλλά σημαίνει διάκριση των δύο οντοτήτων, εκκλησίας και κράτους, με σεβασμό στην ιστορία και το ρόλο του κάθε θεσμού, αλλά και σεβασμό στη θρησκευτική ελευθερία.
Τι θα κάνετε με τα θέματα της εκκλησιαστικής δικαιοσύνης και της διαφάνειας; Σίγουρα τίποτα το σημαντικό, τίποτα που να δίνει διέξοδο. Κάποια αποσπασματική ρύθμιση, όπως και με την παρούσα νομοθετική πρωτοβουλία. Θετικά είναι τα μέτρα. Ενδέχεται να συμβάλουν. Αλλά είναι μέτρα, τα οποία δεν έχουν ορίζοντα, είναι αποσπασματικά. Τα ψηφίζουμε, βεβαίως, ως συμβολική πράξη ευθύνης για να στηρίξουμε την Κυβέρνηση να κάνει κάτι. Αλλά κάτι, όχι τίποτα.
Ποια είναι τα μέτρα που εισηγείται η Κυβέρνηση με το νομοσχέδιο αυτό; Είναι μέτρα αυστηροποίησης ορισμένων ποινικών διατάξεων, που αφορούν το αδίκημα της δωροδοκίας δικαστή. Ωραία. Σωστό. Αλλά πιστεύετε, πραγματικά, τόσο πολύ στη γενική προληπτική λειτουργία των αυστηρών ποινικών διατάξεων; Η κοινωνιολογία του δικαίου και η εγκληματολογία δεν διδάσκουν κάτι τέτοιο. Δεν έχουν επενδύσει πολλές ελπίδες στη γενική προληπτική λειτουργία των αυστηρών ή ακόμη αυστηρότερων ποινών. Αλλού είναι το πρόβλημα. Δεν είναι το πρόβλημα η ποινική καταστολή.
Ποια είναι η απάντηση του νομοσχεδίου; Η δεδηλωμένη δυσπιστία στους δικαστές του Α΄ βαθμού, λες και το πρόβλημα εντοπίζεται στους πρωτοδίκες, στους ανακριτές που είναι πρωτοδίκες και στους δικαστές των ασφαλιστικών μέτρων που είναι πρωτοδίκες. Να ληφθούν μέτρα για τον Α΄ βαθμό, να εφαρμοστεί η αρχή του νόμιμου δικαστή χωρίς καμία παρέκκλιση, όλα να βασίζονται στην κλήρωση και σε αντικειμενικά κριτήρια, αλλά φυσικά και σε όλες τις υποθέσεις του Β΄ βαθμού και κυρίως τι γίνεται στα ανώτατα δικαστήρια, όπου συγκεντρώνονται τελικά τα πάντα; Γιατί είναι σχετικά εύκολη στη δική μας έννομη τάξη η άσκηση των ενδίκων μέσων και των εκτάκτων ενδίκων μέσων και της αίτησης αναιρέσεως, αλλά πολύ περισσότερο της αίτησης ακυρώσεως, που είναι και ένδικο βοήθημα και ανοίγει μία δίκη σε Α΄ βαθμό απευθείας σε ανώτατο δικαστήριο.
Πολύ σημαντικότερη πρωτοβουλία από τη συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία είναι να δούμε πώς θα ασκήσετε το δικαίωμα επιλογής των προέδρων και των αντιπροέδρων των ανωτάτων δικαστηρίων τον Ιούνιο. Με ποια κριτήρια θα αντικαταστήσετε ανθρώπους που τώρα έχουν ανεβάσει τον πήχη πάρα πολύ ψηλά, όπως ο κ. Γεραρής, ο κ. Κάππος, ο κ. Ρίζος, ο κ. Λινός. Γιατί στα ανώτατα δικαστήρια η ολομέλεια είναι συγκεκριμένη. Η σύνθεση των τμημάτων είναι συγκεκριμένη.
Άρα δεν λύνεις με κληρώσεις το πρόβλημά σου. Το λύνεις με εμπιστοσύνη στη λειτουργική και, κυρίως, προσωπική ανεξαρτησία, στην προσωπικότητα και τη συνείδηση του προέδρου που διευθύνει, του αντιπροέδρου που ορίζει εισηγητή και ουσιαστικά διαμορφώνει εν πολλοίς τη σύνθεση του δικάζοντος τμήματος. Λύνεις το πρόβλημά σου με το κύρος που επενδύεις πάνω στους ανώτατους δικαστές, για να λειτουργήσει έτσι η πυραμίδα της δικαιοσύνης μέσα από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο κάθε κλάδου. Άρα, λοιπόν, πολύ σημαντικότερο από το νομοσχέδιό σας είναι να δούμε το πώς θα επιλέξετε τη μελλοντική ηγεσία της δικαιοσύνης. Κι εκεί θα κριθείτε. Εκεί θα στείλετε μηνύματα στους δικαστικούς κλάδους και στους δικαστές της ουσίας.
Εν πάση περιπτώσει, έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, να δούμε τι μηνύματα στέλνει το νομοσχέδιο αυτό και η στάση της Κυβέρνησης σε σχέση με τη νοοτροπία των δικαστών, γιατί η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και οι εγγυήσεις λειτουργικής και προσωπικής ανεξαρτησίας λειτουργούν εν τέλει πώς; Ως εγγύηση και θωράκιση της κατά συνείδηση κρίσης του δικαστή. Αλλά η κατά συνείδηση κρίση του δικαστή δεν είναι μία αυθαίρετη και ανεξέλεγκτη κρίση, είναι μία δικονομικά οργανωμένη, διαφανής και ελέγξιμη κρίση.
Άρα το πρόβλημα πού είναι; Είναι στο συντηρητικό μοντέλο δικαστή. Το μήνυμα που στέλνετε με όλες τις πράξεις και τις παραλείψεις σας είναι ότι ο ανεπιεικής δικαστής, ο συντηρητικός δικαστής, ο αυστηρός δικαστής είναι ο καλός και τυπικός δικαστής και δεν έχει να φοβηθεί τίποτα. Αλλά η συντηρητική ιδεολογία βασίζεται σε στερεότυπα και ιδεοληψίες. Αυτή φέρνει σε επαφή τους δικαστικούς λειτουργούς με τις παραεκκλησιαστικές οργανώσεις και με μία θρησκόληπτη αντίληψη των πραγμάτων που δεν έχει καμία σχέση με την παράδοση και το δόγμα της ορθοδοξίας στη χώρα μας, γιατί εμείς είμαστε μία χώρα που έχουμε μία ειδική σχέση με αυτό που λέγεται ορθόδοξο δόγμα και πλούτος πολιτιστικός.
Άρα, έχει πολλή μεγάλη σημασία, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, να ξέρουμε ότι αυτή η νομοθετική πρωτοβουλία που την ψηφίζουμε για να στηριχθεί η Κυβέρνηση στην προσπάθεια που κάνει ατελώς μπορεί να ερμηνευθεί και λανθασμένα και να στείλει μηνύματα σε σχέση και με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, τα οποία, τελικώς, θα θίξουν τον πυρήνα της δικαστικής ανεξαρτησίας. Γι’ αυτό έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία, πέρα από τη νομοθετική δραστηριότητα της Βουλής, η Βουλή να λειτουργήσει ως forum και στην Ολομέλεια και στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή και στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας, να ανοίξουν αυτές οι συζητήσεις που αφορούν τον ιδεολογικό και τον νοοτροπιακό πυρήνα του προβλήματος και για τη δικαιοσύνη και για την εκκλησία.
Ευχαριστώ πολύ.
(Χειροκροτήματα από όλες τις πτέρυγες)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Το λόγο έχει η κ. Καλαντζάκου.
ΣΟΦΙΑ ΚΑΛΑΝΤΖΑΚΟΥ: Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εδώ κατηγορηθήκαμε για αμηχανία και ηθικίζουσες δηλώσεις. Εγώ αντίθετα θα έλεγα ότι η Κυβέρνηση έδειξε ότι έχει αντανακλαστικά. Στο συγκεκριμένο θέμα της δικαιοσύνης, ένα θέμα που έχει ανοίξει και ένα θέμα που απασχολεί τους πάντες, ένα θέμα το οποίο πρέπει να κλείσει και να κλείσει σωστά, αμέσως η Κυβέρνηση πήρε τα κατάλληλα μέτρα. Δεν νομίζω ότι πήρε μέτρα ούτε εν θερμώ ούτε εν ψυχρώ. Ζύγισε την κατάσταση, μίλησε με όλους αυτούς με τους οποίους έπρεπε να μιλήσει και μέσα στη Βουλή η συντριπτική πλειοψηφία των συναδέλφων υποστήριξε πως επί της αρχής τα μέτρα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.
Μου έκανε κατάπληξη αυτό που είπε ο κ. Βενιζέλος ότι η δικαιοσύνη τώρα είναι συντηρητική κατεύθυνση. Τι σημαίνει «είναι συντηρητική κατεύθυνση» και ότι «εμείς οι συντηρητικοί οδηγούμε τη χώρα προς τη συντηρητική κατεύθυνση της δικαιοσύνης»; Εγώ νόμιζα ότι η δικαιοσύνη είναι θεσμός τον οποίο όλοι στηρίζουμε, όλοι πιστεύουμε και είναι ένας θεσμός που δίκαια και αμερόληπτα διευθετεί τις διαφορές μας. Αυτός είναι ο ρόλος της δικαιοσύνης. Τι πάει να πει «συντηρητική κατεύθυνση»; Δεν υπάρχουν αδιέξοδα ούτε στην πολιτική -αυτό είναι το μόνο βέβαιο- αλλά ούτε και στην κοινωνία. Από εμάς εξαρτάται ποια θα είναι τα επόμενα βήματα, ποιες είναι οι λύσεις τις οποίες θα προτείνουμε.
(Στο σημείο αυτό την Προεδρική Έδρα καταλαμβάνει ο Α΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΣΩΤΗΡΗΣ ΧΑΤΖΗΓΑΚΗΣ)
Έχουν ειπωθεί για την εκκλησία πολλά και μπορεί να έχουν γίνει και πολλά λάθη, αλλά θα πω κάτι από αυτό το Βήμα το οποίο είναι ιερό, ότι η Εκκλησία δεν μπορεί να αποτελεί κλωτσοσκούφι για τους πολιτικούς και για τα κόμματα, ανά πάσα στιγμή να εκτονώνονται πάνω στην εκκλησία. Και δεν είναι πολιτιστικός φορέας η Εκκλησία ούτε η θρησκεία. Εγώ δεν αντιδικώ. Κάποιος μπορεί να μην πιστεύει. Αυτό είναι δικό του θέμα. Αλλά όχι τώρα να λέμε και να ξαναλέμε από όλα τα βήματα και από παντού ότι η Εκκλησία είναι πολιτιστικός φορέας και απλά παράδοση του ελληνικού λαού. Υπάρχουν και άνθρωποι οι οποίοι είναι, πραγματικά, πιστοί και θεωρούν ότι αποτελεί κάτι πολύ παραπάνω, απαντά σε πολύ διαφορετικά πράγματα για αυτούς.
Πολλά ειπώθηκαν για τους κανόνες, ότι είναι πολύ αυστηροί, ότι είναι πολύ συντηρητικοί ή ότι δεν είναι οι κανόνες που, πραγματικά, θα δώσουν την οριστική λύση σε ένα πρόβλημα, το οποίο δεν είναι μόνο ελληνικό αλλά ταλανίζει όλη την ανθρωπότητα, από αρχαιοτάτων χρόνων.
Τους κανόνες όμως δεν τους θέλουν οι ισχυροί. Τους βολεύει να είναι τα πράγματα γκρίζα, να μην υπάρχουν άξονες. Δεν θέλουν να υπάρχουν κανόνες, θεσμοί οι οποίοι αποτελούν την πεπατημένη, που να αποτελούν το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούμαστε; Βολεύει αυτό τους ισχυρούς. Πιστεύω ότι αυτοί –οι ισχυροί-είναι πάρα πολλοί λίγοι. Εμείς βάζουμε κανόνες γιατί αυτό εξυπηρετεί τη συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας η οποία έχει ανάγκη να αναφέρεται κάπου, από κάπου να αντλεί δύναμη.
Το θέμα των κανόνων έχει μια διάσταση που δεν πρέπει να την παραβλέψουμε. Οι κανόνες μπορεί να μπουν. Όμως δεν είναι μόνο θέμα ηθικής τάξης το θέμα της τήρησης των κανόνων. Πιστεύω ότι είναι ένα φιλοσοφικό θέμα που είχε απασχολήσει και τους αρχαίους. Θα παίξει συνεπώς μεγάλο ρόλο το να πείσουμε την κοινωνία, τον καθένα από μας χωριστά, ότι είναι πολύ καλύτερο και συμφέρει τον κάθε πολίτη χωριστά, να τηρεί αυτούς τους κανόνες. Διότι αν ο ίδιος ο πολίτης δεν πειστεί ότι συνολικά η ζωή του, οι ευκαιρίες του, οι προοπτικές του θα είναι καλύτερες, τότε για ποιο λόγο να μην αφιερώνει όλη του τη δημιουργική ενέργεια για να παραβεί αυτούς τους κανόνες;
Επίσης λέγεται ότι για όλα αυτά τα φαινόμενα φταίει η παγκοσμιοποίηση ενδεχομένως, ότι ο κόσμος έχει χάσει τις αξίες και τα ιδανικά του, ότι τα χρήματα είναι που δελεάζουν.
Θέλω να πω ότι τα χρήματα δεν είναι μόνο αυτά που δελεάζουν. Είναι θέμα δύναμης. Είναι γιατί αυτοί που παραβιάζουν τους κανόνες, μπορούν. Και πώς θα δείξει κάποιος στην κοινωνία που ζούμε ότι διαφέρει; Με το να κάνει κάτι το οποίο είναι έξω από τους κανόνες. Τα χρήματα τα πολλά είναι και αυτά μέρος του παιχνιδιού όπως η δύναμη, το να δείξεις ότι έχεις την επικρατούσα άποψη, τη δύναμη να επιβληθείς στον άλλον, να τον κάνεις να αισθανθεί ότι το να στηρίζει κάποιους θεσμούς και αξίες είναι ντεμοντέ, είναι εκτός εποχής και ότι είναι ο χαμένος της υπόθεσης. Σ’ αυτό πρέπει να απαντήσουμε ως πολιτικά πρόσωπα.
Η Βουλή και η Κυβέρνηση, αλλά και εμείς οι ίδιοι πρέπει με κάθε τρόπο να δείξουμε στους πολίτες πόσο σημαντικό είναι να λειτουργούμε όλοι μέσα στα συγκεκριμένα πλαίσια, γιατί για όλους η ζωή θα είναι πολύ πιο εύκολη και ποιοτικότερη.
Συζητάμε πάρα πολύ για το θέμα της διαφάνειας και νομίζω ότι η Νέα Δημοκρατία σταθερά και αμετακίνητα έχει πει ότι θέλει διαφάνεια παντού και το εφαρμόζει αυτό. Εγώ δεν λέω ότι υπήρχαν εποχές οι οποίες ήταν ιδανικές. Αλλά αυτό το πράγμα που έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια πραγματικά έχει ξεφύγει. Πρέπει να πατήσουμε φρένο. Δεν είμαι εγώ αυτή που θα δείξω με το δάκτυλο ένα, δύο, τρία πρόσωπα ή ένα σύστημα το οποίο φταίει, αλλά θα πω το εξής: Μην αυταπατόμαστε. Υπήρχε πρόβλημα. Έσπασε αυτό το σπυρί και βγαίνει τώρα όλο το πύον. Αυτό συμβαίνει. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε δυναμικά και μ’ αυτήν τη σταθερότητα και την αποφασιστικότητα την οποία ήδη έχουμε δείξει, τη συναλλαγή, τη φθορά των θεσμών, την αδιαφάνεια, η οποία έχει δημιουργηθεί.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, οι κανόνες φέρνουν και το σεβασμό. Νομίζω ότι πάσχουμε απ’ αυτό. Ο σεβασμός προς τον συνάνθρωπό μας, προς τις επιλογές, προς πρόσωπα, θεσμούς αξίες, ιδανικά έχει εκλείψει, είναι κάτι για το οποίο δεν μιλούμε.
Και ειλικρινά πιστεύω ότι ο μόνος τρόπος για να μπορέσουμε να βγούμε από αυτήν την παρακμιακή κατάσταση και να δούμε με πραγματική αισιοδοξία και όχι με ευχολόγια το μέλλον, είναι να αποφασίσουμε εδώ και τώρα όχι μόνο να νομοθετήσουμε, αλλά να αλλάξουμε και τις βάσεις αντιμετώπισης όλων των προβλημάτων που μας έφεραν μέχρι εδώ.
Σας ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ ( Σωτήρης Χατζηγάκης): Ο κ. Ρόβλιας έχει το λόγο.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΡΟΒΛΙΑΣ: Κύριοι συνάδελφοι, αποφεύγοντας να κάνω αντιπολίτευση στην Αντιπολίτευση θα σας πω ότι προσωπικά πιστεύω ότι το νομοσχέδιο αυτό είναι θετικό, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι πλήρες. Βέβαια αυτό το λέω ανεξάρτητα από τα κίνητρα της σύνταξής του, σε αυτήν τη χρονική στιγμή. Πρέπει επίσης να σας πω ότι αυτή είναι μία από τις σπανιότατες περιπτώσεις που η Κυβέρνηση ήλθε στην επιτροπή και έκανε έναν ουσιαστικό διάλογο και υιοθέτησε απόψεις της Αντιπολίτευσης. Γι’ αυτό θεωρώ ότι το κλίμα της συζήτησης στην επιτροπή ήταν πολύ θετικό.
Βέβαια οφείλω να επισημάνω ότι είχε δημοσιοποιηθεί ένα προσχέδιο νομοθετικής ρύθμισης για την ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης. Και αντί να έλθει στη Βουλή ένα νομοσχέδιο ακριβώς γι’ αυτό το θέμα, εξαιτίας της συγκυρίας, η Κυβέρνηση αναγκάστηκε να φέρει αυτό το νομοσχέδιο για τη διαφάνεια και για την πάταξη της διαφθοράς. Αυτό που πρέπει να προσέξουμε όλοι μας είναι να μην απαξιώσουμε γενικά τη δικαιοσύνη, που είναι ένας από τους πυλώνες της δημοκρατίας. Γι’ αυτό εμείς λέμε ότι εμπιστευόμαστε την ελληνική δικαιοσύνη και ότι η ελληνική δικαιοσύνη δεν είναι διεφθαρμένη.
Το συζητούμενο νομοσχέδιο φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει τα φαινόμενα διαφθοράς των ολίγων επίορκων δικαστών. Τα φαινόμενα αυτά είναι ελάχιστα σε σχέση με τον αριθμό των δικαστών και σε σχέση με το μεγάλο αριθμό των υποθέσεων που αυτοί διεκπεραιώνουν. Το ποσοστό διαφθοράς στη δικαιοσύνη είναι πολύ μικρότερο από τη διαφθορά που υπάρχει σε άλλους τομείς. Όμως, η ηθική απαξία του αδικήματος της διαφθοράς ενός δικαστή, πραγματικά, επιβάλλει τη λήψη των αυστηρότερων δυνατών μέτρων και την πρόβλεψη των αυστηρότερων ποινών.
Ένα πρώτο συμπέρασμα:
Εμπιστευόμαστε την ελληνική δικαιοσύνη. Λέμε ότι τα φαινόμενα διαφθοράς δεν είναι το μείζον πρόβλημα της ελληνικής δικαιοσύνης. Στη συνέχεια θα μιλήσω αναλυτικά επ’ αυτού. Ταυτόχρονα, όμως, λέμε ναι στα αυστηρά μέτρα που προτείνονται, διότι το αδίκημα της διαφθοράς επ’ ουδενί μπορεί να γίνει ανεκτό για ένα δικαστή. Η αποστροφή όλων είναι απόλυτη. Όμως, δεν πρέπει να πέσουμε στην παγίδα της αυταπάτης ότι αν αντιμετωπιστεί η διαφθορά στη δικαιοσύνη λύνεται το πρόβλημα. Η δικαιοσύνη ταλαιπωρείται από προβλήματα πολύ μεγαλύτερα της διαφθοράς. Είναι προβλήματα που αλληλοτροφοδοτούμενα οδηγούν τα πράγματα όλο και πιο κοντά στην έννοια και στην ουσία της αρνησιδικίας. Είναι προβλήματα που δυνατόν να υποθάλπουν και φαινόμενα διαφθοράς. Τα μεγάλα προβλήματα της δικαιοσύνης στη χώρα μας έχουν όνομα και είναι τα εξής: Η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, η ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης και η ποιότητα των δικαστικών αποφάσεων.
Θα μου επιτρέψετε μερικές σκέψεις σ’ αυτά τα ζητήματα, σκέψεις που πιστεύω ότι θα συμβάλουν στο διάλογο που αναμένουμε ότι πρέπει να αναπτυχθεί σχετικά με αυτά τα ζητήματα.
Η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης συναρτάται οπωσδήποτε με τον τρόπο επιλογής της ηγεσίας. Επίσης συναρτάται με την θέσπιση θητείας για τους αντιπροέδρους των Ανωτάτων Δικαστηρίων ίσης με αυτήν των προέδρων. Η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης συναρτάται προφανώς και με την οικονομική ενίσχυση. Είναι γνωστό ότι υφίσταται μεγάλη αναντιστοιχία των εσόδων που έχει το κράτος από την ελληνική δικαιοσύνη σε σχέση με τις δαπάνες που προβλέπει ο κρατικός προϋπολογισμός για τη δικαιοσύνη.
Όσον αφορά την ταχύτητα απονομής δικαιοσύνης, σήμερα που μιλάμε, το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών προσδιορίζει δικάσιμο για αγωγή που κατατίθεται σήμερα, για μετά από δυόμισι χρόνια. Στα ασφαλιστικά μέτρα που υποτίθεται ότι πρέπει να είναι η ταχύτερη, η ταχύτατη διαδικασία, προσδιορίζεται δικάσιμους για μετά από τρεις με τρεισήμισι μήνες. Οι εργατικές διαφορές δικάζονται μετά από ένα χρόνο και στα διοικητικά δικαστήρια λιμνάζουν εκατοντάδες χιλιάδες υποθέσεων. Οι οριστικές, οι τελεσίδικες και οι αμετάκλητες αποφάσεις αυτών των υποθέσεων θα εκδοθούν μετά από πέντε έως δεκαπέντε χρόνια.
Καταλαβαίνετε, λοιπόν, κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, γιατί σας μιλάω για ουσιαστική αρνησιδικία. Η ταχύτητα απονομής δικαιοσύνης μπορεί να βελτιωθεί. Μπορεί να βελτιωθεί με μέτρα όπως αυτά της αύξησης των οργανικών θέσεων των δικαστών, της αποποινικοποίησης ορισμένων πράξεων που μπορούν να τιμωρούνται με μεγάλα πρόστιμα, της πρόβλεψης διαδικασίας ποινικής συνδιαλλαγής, της καθιέρωσης αξιόπιστων εναλλακτικών τρόπων επίλυσης αστικών διαφορών, εφόσον βέβαια συμφωνούν οι διάδικοι, και βεβαίως της βελτίωσης της υλικοτεχνικής υποδομής των δικαστηρίων.
Τέλος, η ποιότητα απονομής δικαιοσύνης, που είναι μείζον ζήτημα, μπορεί να αναβαθμιστεί με την αναμόρφωση της Σχολής Δικαστών, με τη συνεχή επιμόρφωση των δικαστών, με τη δημοσιοποίηση της εισήγησης πριν την εκδίκαση των υποθέσεων, όπου αυτό είναι δυνατόν, και τέλος και πιο κρίσιμο όλων, με την ουσιαστική επιθεώρηση και ουσιαστική αξιολόγηση των δικαστών και εισαγγελέων.
Αφιέρωσα λίγο χρόνο στη συνοπτική περιγραφή αυτών των μεγάλων ζητημάτων της δικαιοσύνης για να σας αποδείξω ότι το συζητούμενο σήμερα νομοσχέδιο είναι μεν επίκαιρο, αλλά δεν είναι ικανό να δώσει λύσεις στις ουσιαστικές εκκρεμότητες που ταλαιπωρούν την ελληνική δικαιοσύνη.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σε μια δημοκρατική πολιτεία η δικαιοσύνη είναι το καταφύγιο του απλού πολίτη όταν αισθάνεται ότι αδικείται είτε από το κράτος είτε από κάποιον άλλον ιδιώτη. Ο μεγάλος αριθμός των δικών στην Ελλάδα έχει διάφορες αιτίες. Μία όμως από αυτές είναι πολύ σημαντική και είναι η εμπιστοσύνη του πολίτη στον Έλληνα δικαστή. Την ίδια εμπιστοσύνη έχουμε και εμείς. Οι θλιβερές εξαιρέσεις δεν είναι σε θέση να αμαυρώσουν την εικόνα του Έλληνα δικαστή που ιστορικά έχει καταξιωθεί στη συνείδηση όλων μας!
Σας ευχαριστώ πολύ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σωτήρης Χατζηγάκης): Ευχαριστούμε το συνάδελφο κ. Ρόβλια.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχω την τιμή να ανακοινώσω στο Σώμα ότι τη συνεδρίασή μας παρακολουθούν από τα άνω δυτικά θεωρεία της Βουλής, αφού προηγουμένως ξεναγήθηκαν στην έκθεση για τα τριάντα χρόνια από το Σύνταγμα του 1975, καθώς και στους λοιπούς χώρους του Μεγάρου της Βουλής των Ελλήνων, σαράντα δύο φιλοξενούμενοι της Βουλής μαθητές και μαθήτριες και συνοδοί - καθηγητές από τα Επτάνησα που συμμετέχουν στην έκθεση παιδικής ζωγραφικής, η οποία διοργανώθηκε από το Ίδρυμα της Βουλής στο πλαίσιο των διοργανώσεων για τον εορτασμό των εκατόν σαράντα χρόνων από την ένωση της Επτανήσου, με την Ελλάδα.
Η Βουλή τους καλωσορίζει και τους συγχαίρει.
(Χειροκροτήματα από όλες τις πτέρυγες της Βουλής)
Το λόγο έχει ο κ. Μαργαρίτης Τζίμας.
ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ ΤΖΙΜΑΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ζούμε σε μία κοινωνία, μια κοινωνία πολιτών, η οποία χαρακτηρίζεται από την αλματώδη και ιλιγγιώδη προσπάθεια των Ελλήνων πολιτών για την απόκτηση κέρδους.
Σε μια τέτοια κοινωνία αναζήτησης του εύκολου και του γρήγορου κέρδους, το μεγάλο ερώτημα που τίθεται στον πολιτικό κόσμο της χώρας είναι αν με τους διάφορους νόμους έχουμε στόχο να προλάβουμε ή να καταστείλουμε. Και το τελευταίο διάστημα δυο κορυφαίοι θεσμοί της ελληνικής κοινωνίας που είναι η εκκλησία και η δικαιοσύνη υφίστανται χτυπήματα και αναδεικνύουν φαινόμενα διαφθοράς και μάλιστα από δύο θεσμούς που έχουν να κάνουν με τον ίδιο τον άνθρωπο, τον ίδιο τον πολίτη, η μεν εκκλησία υπεύθυνη για τη διάπλαση του εσωτερικού πνευματικού κόσμου των ανθρώπων, η δε δικαιοσύνη ως υπεύθυνη για την απονομή της δικαιοσύνης στους Έλληνες πολίτες.
Θεωρώ, λοιπόν, πως κανένας νόμος δεν είναι ικανός να επιφέρει την αλλαγή στην κοινωνία μας εάν προηγουμένως η κοινωνία δεν αποτελείται από ανθρώπους, από πολίτες οι οποίοι να έχουν χαρακτηριστικά παιδευμένα. Δεν μπορείς να οικοδομήσεις οποιονδήποτε νόμο σε μια κοινωνία χωρίς παιδεία και χωρίς πολιτισμό. Τι σημαίνει μετά από είκοσι χρόνια διακυβέρνησης από ένα κόμμα να έχουν αναπτυχθεί τέτοια φαινόμενα διαφθοράς; Δεν υπήρχε η διάθεση από την προηγούμενη κυβέρνηση να χτυπήσει τα φαινόμενα διαφθοράς ή να αποτρέψει την ανάπτυξή τους; Εγώ πιστεύω πως υπήρχε. Μήπως όμως οι νόμοι της προηγούμενης κυβέρνησης απευθύνονταν σε μια κοινωνία χωρίς πνευματικά και ηθικά ερείσματα; Το πρόβλημα καταπολέμησης της διαφθοράς είναι μόνο πρόβλημα ή είναι πρόβλημα εγκράτειας των πολιτών; Διότι εγώ σαν ΄Ελληνας πολίτης όταν αποκλειστικό στόχο στη ζωή μου έχω να ικανοποιήσω και τις τελευταίες μου ανάγκες και εκείνες τις ανάγκες που απολαμβάνει ο πιο πλούσιος πολίτης στην ελληνική πολιτεία θα κάνω ό,τι είναι δυνατόν για να πετύχω αυτόν τον στόχο.
Για να διερωτηθούμε όλοι μας: Ένας πολιτικός που διορίζει κατ’ εξαίρεση μη εφαρμόζοντας κανόνες αξιοκρατίας είναι διεφθαρμένος; Είναι διεφθαρμένος. Διότι η διαφθορά δεν έχει σχέση μόνο με οικονομικό αντάλλαγμα. Προηγείται η διαφθορά στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου είτε αυτόν που απονέμει τη δικαιοσύνη, είτε αυτόν που είναι ταγός της Ορθοδοξίας ή της Εκκλησίας. Για να αποτρέψουμε, λοιπόν, την ανάπτυξη φαινομένων διαφθοράς, είναι απαραίτητο να οικοδομήσουμε επιτέλους μια κοινωνία η οποία θα στηρίζεται πάνω σε ισχυρές βάσεις της παιδείας του πολιτισμού και της εγκράτειας. Γιατί αλλιώς πώς θα δημιουργηθούν οι συνθήκες για μια δίκαιη δίκη; Τι αναζητούμε; Αναζητούμε το αυτονόητο ότι ο δικαστής πρέπει να εφαρμόσει κανόνες δικαίου. Και δεν είναι μόνο καταφύγιο των αδυνάτων ή των αδικημένων η δικαιοσύνη, αλλά, κυρίως, είναι ο χώρος που πρέπει να δώσει τη δικαιοσύνη στον εγκληματία, να απονείμει το δίκαιο.
Τι σημαίνει ανάπτυξη φαινομένων διαφθοράς στη δικαιοσύνη; Σημαίνει ευθεία βολή εναντίον της δημοκρατίας, εναντίον της ισονομίας, εναντίον της ισοπολιτείας. Σε καμία περίπτωση η εμφάνιση ολίγων επιόρκων δικαστών ή ολίγων επιόρκων ιεραρχών δεν υπονομεύει ούτε την υπόσταση της δικαιοσύνης, αλλά ούτε την υπόσταση της Εκκλησίας μας. Ούτε τα φαινόμενα αυτά ακυρώνουν το έργο της πλειονότητας των δικαστών.
Εμείς ως Κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή δεσμευθήκαμε να ενισχύσουμε το θεσμικό πλαίσιο που ισχύει σήμερα δίνοντας όμως συγχρόνως βαρύτητα στην παιδεία και τον πολιτισμό.
Δεσμευθήκαμε να λάβουμε τα αναγκαία εκείνα μέτρα που θα ενισχύσουν τους ελεγκτικούς μηχανισμούς. Όταν ρώτησα στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής τον Πρόεδρο της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων να μου πει αν έκανε στο παρελθόν καμία πρόταση στην πολιτεία να βελτιώσει το υφιστάμενο σύστημα εσωτερικού ελέγχου και διαφάνειας, να μετατραπεί το έγκλημα της δωροδοκίας του δικαστή από πλημμέλημα σε κακούργημα, μου είπε «όχι», ότι δεν το έκανε. Το κάνει, όμως, αυτός ο νόμος.
Τι αποτέλεσμα έχει το έγκλημα της δωροδοκίας δικαστή; Την αδικία των πολιτών. Όταν πολλοί πολίτες αδικούνται, δημιουργείται η αμφισβήτηση σε όλους τους θεσμικούς παράγοντες και σε όλα τα θεσμικά όργανα. Γι’ αυτό σχεδόν κανένας θεσμός - ούτε αυτή η ίδια η Βουλή και οι Έλληνες Βουλευτές- στη χώρα μας δεν έχει την αξιοπιστία που του αρμόζει. Η ύπαρξη, λοιπόν, διαφάνειας στην απονομή της δικαιοσύνης αποτελεί υποχρέωση όχι μόνο των δικαστών, χρέος τιμής όχι μόνο της ελληνικής πολιτείας, αλλά όλης της συντεταγμένης πολιτείας και όλων των πολιτών.
Τίθεται το εξής ερώτημα: Εάν το υφιστάμενο σύστημα εσωτερικού ελέγχου και διαφάνειας στη δικαιοσύνη ήταν τόσο ισχυρό και τόσο συμπαγές, τότε πώς αναπτύχθηκαν φαινόμενα εμπλοκής εξωθεσμικών τρίτων προσώπων, για να κατευθύνουν ευνοϊκώς αποφάσεις της δικαιοσύνης; Ακριβώς αυτό και μόνο το γεγονός δίνει το δικαίωμα στην Κυβέρνηση να υποστηρίζει ότι ήταν αναγκαίες αυτές οι νομοθετικές ρυθμίσεις που φέρνουμε στη Βουλή.
Υπάρχει, όμως, και ένα τελευταίο ερώτημα: Πότε εμφανίστηκαν τα φαινόμενα διαφθοράς, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, που συνταράσσουν το πανελλήνιο; Εμφανίστηκαν επί των ημερών της σημερινής κυβέρνησης; Όλα τα σκάνδαλα και τα φαινόμενα διαφθοράς δεν ανάγονται στην εποχή που κυβερνούσε ένα κόμμα τη χώρα μας; Το ΠΑΣΟΚ δεν ήταν Κυβέρνηση; Δεν ευθύνεται το ΠΑΣΟΚ για την ανάπτυξη των φαινομένων διαφθοράς; Ευθύνεται, κατά την άποψή μου, για το γεγονός ότι δημιούργησε μία ανοχύρωτη κοινωνία από πνευματικής και ηθικής απόψεως.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σωτήρης Χατζηγάκης): Ευχαριστούμε τον κ. Μαργαρίτη Τζίμα.
Το λόγο τώρα έχει ο κ. Γεώργιος Παπαγεωργίου.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ (Ν. Ευβοίας): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αντιλαμβάνομαι, βέβαια, ότι αυτή η Αίθουσα και αυτό το Βήμα είναι ένα Βήμα για «ευγενείς» τριβές και αντιπαραθέσεις ιδεών. Οπωσδήποτε προσφέρεται και για υγιείς διαφωνίες. Δυσκολεύομαι, όμως, να αντιληφθώ ότι αυτό που γίνεται σήμερα υπηρετεί τον κοινοβουλευτικό διάλογο.
Εν πάση περιπτώσει δεν συνιστά, τουλάχιστον, αμετροέπεια και οπωσδήποτε ρήση που δεν πείθει ούτε αυτούς που την εκφέρουν το να λέμε ότι ένα κόμμα που κυβερνάει είκοσι χρόνια είναι υπεύθυνο για τα όποια φαινόμενα διαφθοράς και ηθικής διαπαιδαγώγησης των ανθρώπων, για το πώς αντιλαμβάνεται ο καθένας τη ροπή του προς τον εύκολο πλουτισμό και προς την πάσης φύσεως παρατυπία, παρανομία και ανηθικότητα.
Νομίζω ότι είναι μία υπερβολή που με πιο συνετή σκέψη μάλλον θα πρέπει από την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας να την απορρίψουν. Όπως, επίσης, πρέπει να απορρίψουμε και την υπερβολική αισιοδοξία του εισηγητού της Νέας Δημοκρατίας, του συναδέλφου Βουλευτή και δικηγόρου κ. Ζαγορίτη, ότι επιτέλους ο Πρωθυπουργός της χώρας με αυτά τα μέτρα που λαμβάνει, πατάσσει τη διαφθορά στη δικαιοσύνη.
Επίσης, είναι δύσκολο να παραδεχθώ ότι και στο ΠΑΣΟΚ που πρέπει να πω ότι βλέπουμε τη δικαιοσύνη, αγαπητοί συνάδελφοι της Νέας Δημοκρατίας, ως μια εθνική υπόθεση και ως ένα θεσμό που ειρηνεύει τους ανθρώπους, αποτελεί την καταφυγή των ανθρώπων, όταν αδικούνται πολλές φορές στις ιδιωτικές διαφορές αλλά και απέναντι στην αυθαιρεσία του κράτους και εν τέλει με αυτόν τον τρόπο θεμελιώνεται η Δημοκρατία και η κοινωνία των ίσων ευκαιριών και δικαιωμάτων αυτής της χώρας.
Και δεν νομίζω ότι αυτήν την ιδεολογία, αυτήν τη θέση είμαστε διατεθειμένοι σαν παράταξη και εγώ προσωπικά σαν Βουλευτής να τη χαρίσουμε σε κανέναν. Δεν μπορεί να λέγονται αυτά τα πράγματα, ότι εμείς ευθυνόμαστε γι’ αυτά τα λίγα –που λέτε κι εσείς- φαινόμενα διαφθοράς δικαστών και γι’ αυτά τα λίγα φαινόμενα διαφθοράς που παρατηρούνται τώρα τελευταία στην εκκλησία.
Για να ευφυολογήσω –και νομίζω ότι δικαιούμαι να το κάνω, με αυτόν τον καταιγισμό από τα μέσα ενημέρωσης- στο τέλος-τέλος θα μας κατηγορήσετε ότι είμαστε υπεύθυνοι και για τις όποιες «ιδιοτροπίες» –και δεν θέλω να το εξειδικεύσω άλλο- που βλέπουν το φως της δημοσιότητας ή για το ότι αλληλοσπαράσσονται και αλληλοκατηγορούνται οι αρχιερείς και οι υποαρχιερείς.
Νομίζω, λοιπόν, ότι αυτά τα πράγματα δεν ωφελούν, δεν συμβάλλουν στο διάλογο. Δεν κάνουμε εν τέλει καλό στον ελληνικό λαό, αν εμείς, από αυτήν την Αίθουσα, εκφέρουμε την άποψη ότι τα πάντα είναι διαλυμένα. Γιατί νομίζω ότι εμείς είμαστε εκείνοι που πρέπει να αντισταθούμε, εμείς είμαστε εκείνοι που πρέπει να πούμε ότι η δημοκρατία μας λειτουργεί, εμείς είμαστε εκείνοι που πρέπει να πούμε ότι όσο η ζωή εξελίσσεται, θα παρατηρούνται και τέτοια φαινόμενα, γιατί είναι σύμφυτα με την ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία, αλλά είμαστε εδώ να τα συζητήσουμε όλοι μαζί, να βρούμε τις λύσεις και να τα θεραπεύσουμε.
Επανερχόμενος στο θέμα, το οποίο συζητάμε, για τη δικαιοσύνη και για το αν θα αποτρέψει τα φαινόμενα της διαφθοράς –λίγα ή πολλά, όσα είναι αυτά- τα οποία παρατηρούνται, για την «αυστηροποίηση», όπως λέει και η εισηγητική έκθεση αυτού του νομοσχεδίου, εγώ, προσωπικά, θέλω να καταθέσω την εξής πρώτη άποψη: πραγματικά με συνθλίβει σαν Έλληνα πολίτη και όχι μόνο σαν πολιτικό το γεγονός ότι χρειάζεται ο δικαστής μια αυστηρότερη ποινή, για να λειτουργήσει.
Και είναι φοβερό, αγαπητοί συνάδελφοι –για να μιλήσουμε, πραγματικά, με γεγονότα- να λέει ο δικαστής στο δικηγόρο ή σε οποιονδήποτε άλλο «βάλε μου τόσες χιλιάδες ευρώ στο λογαριασμό μου». Και βρέθηκε ένας ανθρωπάκος εκεί να το καταγγείλει, που είχε το ηθικό ανάστημα, ή δεν ξέρω τι άλλο έγινε και αν έγινε, εν πάση περιπτώσει, χάριν της τηλεοπτικής αγοράς – γιατί όλοι καχύποπτοι έχουμε γίνει σε αυτήν τη χώρα. Αυτό είναι φοβερό! Δηλαδή, υπάρχουν δικαστές, υπάρχει κομμάτι τις δικαιοσύνης, που θεωρεί τον εαυτό του μέρος της συναλλαγής. Τόσο θα είναι η απόφαση, τόσο θα πάρει ο δικαιούχος, τόσο θα πάρει και ο δικαστής. Και έχει τόσο αμβλυνθεί η συνείδησή του, τα θεωρεί όλα τόσο φυσιολογικά, που λέει «βάλ’ τα μου στο λογαριασμό»! Εγώ θα μιλήσω πρακτικά και μιλάω και σαν δικηγόρος και πολλοί μπορούν να με καταλάβουν: τι γίνεται με εκείνους που λένε «μην τα βάλεις στο λογαριασμό»; Αυτό είναι ένα ζήτημα, πώς αυτούς θα τους βρούμε και πώς θα τους πατάξουμε.
Και τι φταίει, στο κάτω-κάτω της γραφής, το ΠΑΣΟΚ; Και νόμους έκανε και το παραδεχθήκατε κι εσείς και θα το βρείτε και μπροστά σας ότι νόμους έχουμε, θεσμούς έχουμε. Πώς τους εφαρμόζουμε είναι το θέμα. Θα βάλουμε έναν πομπό να παρακολουθεί τον κάθε δικαστή σε ποιο μπαρ πάει, πού τρώει, πού κάνει διακοπές, σε ποιο κότερο, αν έχει βίλα ή αν δεν έχει ούτως, ώστε να του πούμε με τα 3.000 ευρώ –που είναι ένας μέσος μισθός δικαστή- πώς τα κάνει όλα αυτά; Είναι ζητήματα αυτά.
Και συμφωνώ μαζί σας, κύριε Τζίμα, ότι είναι ζήτημα το πώς τελικά λειτουργεί ο θεσμός της καταστολής. Υπάρχει καμιά δυνατότητα πράγματι να λειτουργήσει και από μόνοι τους οι δικαστές να μπορέσουν με την επιθεώρηση και όλους αυτούς τους ελεγκτικούς μηχανισμούς να βρουν τους επίορκους δικαστές; Και είναι μόνο επίορκοι δικαστές αυτοί που χρηματίζονται ή και εκείνοι που δεν έχουν συνείδηση ότι ασκούν το λειτούργημα του δικαστού; Όταν πρωτοέγινα δικηγόρος, δίκαζαν μέχρι τη 1 και τις 2 τη νύχτα. Δεν λέω ότι πρέπει να φτάσουμε πάλι εκεί, αλλά δεν μπορώ να μην φανταστώ ότι είναι, τουλάχιστον, πάρα λιγότερο ασυνείδητοι και οι δικαστές, οι οποίοι βλέπουν τη δικαιοσύνη σαν απλή διεκπεραίωση και συνήθη εργασία.
Και αν, τελικά, αυτός ο νόμος οδηγήσει στο φαινόμενο να ελέγχονται οι δικαστές με βάση την ταχύτητα και την αυστηρότητα –και ό,τι μέλλει προκύψει- αυτό δεν είναι απονομή της δικαιοσύνης. Αυτά πρέπει να τα καταθέσουμε κυρίως εμείς οι νομικοί. Διότι έτσι οδηγούμαστε στο αντίθετο συμπέρασμα. Δηλαδή, ο δικαστής θα ελέγχεται μόνον αν βγάζει γρήγορα και αυστηρές αποφάσεις; Είπε ο κύριος Υπουργός, για τον επόπτη των ανακρίσεων και για το αν θα προωθεί γρήγορα τις δικογραφίες. Δεν μας νοιάζει πώς τις προωθεί; Και αν, εν πάση περιπτώσει, στους οκτώ μήνες δεν έχει βγάλει την απόφαση, θα του την πάρουμε τη δικογραφία. Και σε τι οδηγούμε εκείνον το δικαστή; Στο να βγάλει προδικαστική, να ζητήσει ένα έγγραφο ή να ζητήσει να αποδειχθεί και κάτι άλλο ή να φέρει ακόμα ένας μάρτυρας.
Λοιπόν, αυτά είναι τα ζητήματα και γι’ αυτό λέω εγώ ότι αυτό το νομοσχέδιο το αντιλαμβάνομαι ως εξής: εν πάση περιπτώσει, έπρεπε η Κυβέρνηση ενδεχομένως να αντιδράσει.
Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα περιοριστούμε σ’ αυτά χωρίς διάλογο, χωρίς να αποταθούμε στην κοινωνία, χωρίς να δημιουργήσουμε ένα σύστημα ευρύτερων συζητήσεων, για να μπορέσουμε επιτέλους να βρούμε τη λύση.
Αγαπητοί συνάδελφοι, εμείς δεν έχουμε καμία αντίρρηση να ψηφίσουμε αυτό το νομοσχέδιο, αλλά δεν είμαστε αιθεροβάμονες, δεν πιστεύουμε ότι θα φέρει εκείνες τις λύσεις που θέλουμε και έχουμε υποχρέωση να συμβάλλουμε όλοι, γιατί η δικαιοσύνη είναι εθνική υπόθεση, δεν είναι κανενός κόμματος.
Εν πάση περιπτώσει, μη μας λέτε αυτά τα μεγάλα λόγια, αυτά τα μεγαλεπήβολα σχέδια και οράματα, ότι μ’ αυτό το νομοσχέδιο επειδή ο άλλος θα τιμωρείται σε βαθμό κακουργήματος, τάχατες θα λυθεί το πρόβλημα απονομής της δικαιοσύνης. Είναι ένα νομοσχέδιο καθαρά επικοινωνιακό, έρχεται ύστερα από τα γεγονότα. Ας αναλογιστούμε τις ευθύνες μας όλοι, από τους πολίτες μέχρι τους λειτουργούς της δικαιοσύνης.
Είπατε: «τι προτάσεις έκαναν οι ενώσεις δικαστών;» Εγώ είμαι δικηγόρος. Τι προτάσεις έκαναν οι δικηγόροι, οι οποίοι πολλές φορές αυτοδιαφημίζονται από τηλεοπτικά παράθυρα και πηγαίνουν στους πελάτες τους και τους λένε «εγώ θα σε σώσω, αρκεί να μου δώσεις τόσα για να τα δώσω κάπου αλλού»; Αυτά είναι ζητήματα που τα ξέρουν όλοι οι συνάδελφοί μου. Ας δούμε τα πράγματα κατάματα.
Νομίζω ότι πρέπει να κάνετε τη βελτίωση που σας είπε ο κ. Κοσμίδης για την προσωρινή διαταγή όταν συμφωνούν οι διάδικοι μεταξύ τους. Παραδεχόμαστε ότι έγιναν βελτιώσεις στα περιορισμένα περιθώρια και πλαίσια αυτού του νομοσχεδίου, αλλά ψηφίζουμε αυτό το νομοσχέδιο με τις επιφυλάξεις που ανέφερα.
Το θέμα της δικαιοσύνης, κύριοι συνάδελφοι, είναι πολύ μεγάλο. Δεν μπόρεσα να πω, παρά το ελάχιστο από τις σκέψεις μου. Πιστεύω να μας δοθεί η ευκαιρία σε ένα άλλο νομοσχέδιο που θα φέρετε πιο πληρέστερο, πιο διεξοδικό, πιο αναλυτικό, να ξαναέχουμε ένα γόνιμο διάλογο για το καλό της δικαιοσύνης και επομένως της κοινωνίας και της δημοκρατίας μας.
Ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σωτήρης Χατζηγάκης): Ευχαριστούμε τον κ. Παπαγεωργίου.
Έχει ζητήσει το λόγο ο Υπουργός Δικαιοσύνης.
Ο κύριος Υπουργός έχει το λόγο.
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Αγαπητοί συνάδελφοι, αλλεπάλληλες καταγγελίες έφεραν στην επιφάνεια μία σειρά νοσηρών φαινομένων που καταδεικνύουν ότι και στο χώρο της δικαιοσύνης έχει εισβάλει ένα κλίμα ηθικής χαλαρότητας και ψυχικής κατάπτωσης που επικράτησε τα τελευταία χρόνια στην κοινωνία μας.
Η ύπαρξη λίγων, έστω, επίορκων δικαστών που πουλάνε δίκες, που παζαρεύουν την ετυμηγορία τους και καταντούν πελάτες παραδικαστικών κυκλωμάτων, δυναμιτίζει στην κυριολεξία τα θεμέλια της δικαιοσύνης, γιατί απειλεί να καταστήσει την εφαρμογή του νόμου μια ψεύτικη, μια στημένη διαδικασία, ένα προϊόν αθέμιτης συναλλαγής στη συνείδηση των πολιτών.
Όταν λειτουργοί της δικαιοσύνης εμφανίζονται να παρανομούν, ανατρέπεται η ίδια η κοινωνική και δημοκρατική τάξη και δημιουργείται στους πολίτες, θα έλεγα ιδιαίτερα στους νέους ανθρώπους, η αίσθηση ότι, αφού τίποτα δεν έχει μείνει όρθιο, όλα πια επιτρέπονται σ’ αυτόν τον τόπο. Άλλωστε συνάδελφος Βουλευτής του ΠΑΣΟΚ έφθασε να διατυπώσει την επικίνδυνη σκέψη ότι –το κατέγραψα- «η διαφθορά είναι σύμφυτη με την ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία».
Επιθυμώ να μιλήσω, κύριοι συνάδελφοι, χωρίς περιστροφές. Υπήρξαν πράγματι, επί χρόνια, ελεγκτικά κενά στη δικαιοσύνη, περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν επιδείχθηκε η δέουσα αυστηρότητα σε φαινόμενα διαφθοράς στο δικαστικό σώμα, περιπτώσεις που παρατηρήθηκε υστέρηση ή ακόμη-ακόμη ολιγωρία των αρμοδίων δικαστικών οργάνων να αντιμετωπίσουν τα νοσηρά αυτά φαινόμενα.
Η Κυβέρνηση άμεσα αντέδρασε στις πρώτες ακόμα αποκαλύψεις με τη νομοθετική της πρωτοβουλία που ανακοινώθηκε στα τέλη Ιανουαρίου, πήρε τη μορφή νομοσχεδίου που συζητήθηκε στη Διαρκή Επιτροπή στα μέσα Φεβρουαρίου, συζητείται σήμερα στην Ολομέλεια και ευελπιστούμε ότι αύριο θα είναι νόμος του κράτους.
Η άμεση αντίδρασή μας καταδεικνύει ότι η Κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να πράξει ό,τι απαιτείται για να αποκαθάρει την ελληνική δικαιοσύνη από τα στοιχεία που τη διασύρουν, να περιφρουρήσει το κύρος, την αξιοπιστία των ίδιων των δικαστικών λειτουργών, να καταστήσει τελικά και πάλι το νόμο σεβαστό.
Δε νοείται ευνομούμενη πολιτεία με ανυπόληπτη δικαιοσύνη. Γι΄ αυτό και εύλογα οι απαιτήσεις της πολιτείας, αλλά και της κοινωνίας από τους δικαστικούς λειτουργούς είναι ιδιαίτερα αυξημένες. Αυτοί αποφασίζουν καθημερινά για την τιμή, την περιουσία, την ελευθερία των Ελλήνων πολιτών και άρα οφείλουν να είναι αδέκαστοι, ανεπίληπτοι.
Αισθάνομαι την ανάγκη να επαναλάβω επιγραμματικά τα μέτρα, τα αυστηρά πράγματι μέτρα, που εισηγούμαστε. Μετατρέπεται από πλημμέλημα σε κακούργημα η δωροδοκία δικαστή. Πέραν της κάθειρξης θεσπίζεται και βαρύτατη χρηματική ποινή. Θα επιβάλλεται πλέον για δωροδοκία δικαστή ποινή κάθειρξης από πέντε έως δέκα χρόνια, αντί φυλάκισης ενός μέχρι πέντε, όπως ίσχυε. Ορίζεται επίσης χρηματική ποινή από 100.000 έως 1.000.000 ευρώ.
Δεύτερον, σε βαθμό κακουργήματος θα τιμωρείται και όποιος προσφέρει χρήματα, δώρα και όποια άλλα ωφελήματα σε δικαστικό λειτουργό, προκειμένου να επηρεάσει την κρίση του. Σημειώνω ότι η ευρεία αυτή διατύπωση περιλαμβάνει διαδίκους, περιλαμβάνει δικηγόρους, περιλαμβάνει οιονδήποτε τρίτο.
Τρίτον, ουσιαστικοποιείται και εντατικοποιείται το έργο της επιθεώρησης των δικαστικών λειτουργών. Αυξάνεται ο αριθμός των επιθεωρητών με τον ορισμό επίκουρων επιθεωρητών, ενώ παράλληλα το Υπουργείο Δικαιοσύνης ενισχύει τη Γραμματεία Επιθεώρησης με προσωπικό και υλικοτεχνικά μέσα.
Η επιθεώρηση δεν θα περιορίζεται σε έλεγχο πέντε αποφάσεων κατ’ επιλογήν του επιθεωρούμενου, όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα, αλλά θα διενεργείται πλέον συστηματικά, ουσιαστικά και σε βάθος, έτσι ώστε να ασκείται έλεγχος στην υπηρεσιακή απόδοση, στις γνώσεις, στην ικανότητα, στο ήθος των δικαστικών λειτουργών.
Τέταρτον, ενεργοποιείται ο έλεγχος του πόθεν έσχες όλων, των τριών περίπου χιλιάδων δικαστικών λειτουργών. Λαμβάνονται τα αναγκαία μέτρα, ώστε ο επί χρόνια πλημμελώς –και είμαι επιεικής- ασκούμενος έλεγχος να καταστεί πραγματικός, να καταστεί εξαντλητικός για όλους. Ενισχύεται η υπηρεσία ελέγχου με προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή. Ο νόμος του πόθεν έσχες για τους δικαστές επιτέλους θα εφαρμοστεί από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα.
Πέμπτον, προβλέπεται η δυνατότητα παύσης της άσκησης των καθηκόντων οποιουδήποτε δικαστή, σε βάρος του οποίου διενεργείται πειθαρχική προκαταρκτική εξέταση για θέματα διαφθοράς ή άλλα σοβαρά πειθαρχικά παραπτώματα.
Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα δεν υφίστατο τέτοια πρόβλεψη, με αποτέλεσμα να δικάζουν δικαστές οι οποίοι τελούσαν υπό τον ίσκιο σοβαρότατων καταγγελιών.
Έκτο, ελέγχεται πειθαρχικά όποιος δικαστής καθυστερήσει την έκδοση αστικής απόφασης πέραν του οκταμήνου και η δικογραφία του αφαιρείται υποχρεωτικά. Το μέτρο αυτό θα ισχύσει από την έναρξη του νέου δικαστικού έτους το Σεπτέμβρη.
Έβδομο, εισάγεται ο θεσμός του Εφέτη Επόπτη Ανακριτών για τα μεγάλα δικαστήρια των Αθηνών, της Θεσσαλονίκης και του Πειραιά, προκειμένου να παρακολουθεί και να ελέγχει την εύρυθμη λειτουργία του ανακριτικού έργου. Αυτονόητα, εξακολουθεί την ανώτατη διεύθυνση στην ανάκριση να έχει ο Εισαγγελέας Εφετών. Ο Επόπτης Ανακριτών δεν παρεμβαίνει κατά το ουσιαστικό μέρος και βέβαια δεν θίγεται η σημερινή λειτουργική ανεξαρτησία του ανακριτή.
Όγδοο, διασφαλίζεται το αδιάβλητο της διαδικασίας των κληρώσεων για τον καθορισμό των συνθέσεων των ποινικών δικαστηρίων με νέα νομοθετική ρύθμιση. Ενεργός ρόλος παρακολούθησης και ελέγχου της κλήρωσης ανατίθεται σε ολόκληρη πια τη σύνθεση του δικαστηρίου, ενώ προβλέπεται συμμετοχή και δεύτερου Γραμματέα στη διαδικασία της κλήρωσης και του καθορισμού των συνθέσεων.
Ένατο, αποκλείεται η αντικατάσταση οποιουδήποτε δικαστή έχει κληρωθεί ως μέλος ποινικού δικαστηρίου σε συγκεκριμένη δικάσιμο από άλλο δικαστή, πλην εκείνων που έχουν ήδη κληρωθεί ως αναπληρωματικοί. Προς τούτο, θα πρέπει να αυξηθεί ο αριθμός των δικαστών που εκ των προτέρων κληρώνονται ως αναπληρωματικοί.
Δέκατο, εισάγεται ο υποχρεωτικός προσδιορισμός των ασφαλιστικών μέτρων εντός τριάντα ημερών από τη λήψη προσωρινής διαταγής, χωρίς δυνατότητα αναβολής, εκτός αν το δικαστήριο που δικάζει την αίτηση εκτιμήσει αλλιώς. Στις εργατικές διαφορές, αν δεν χορηγηθεί προσωρινή διαταγή, η συζήτηση της αίτησης προσδιορίζεται υποχρεωτικά μέσα σε τριάντα μέρες από την κατάθεσή της.
Ενδέκατο, απαιτείται αιτιολογημένη πράξη του αρμόδιου δικαστή για τη χορήγηση προτίμησης της συζήτησης, σε περίπτωση υποβολής αίτησης για αλλαγή της δικασίμου που έχει νόμιμα οριστεί.
Δωδέκατο, θεσπίζονται αυστηρότερες ποινές για τα εγκλήματα της ψευδορκίας, της ψευδούς καταμήνυσης και της ψευδούς ανώμοτης κατάθεσης. Το φαινόμενο της ψευδομαρτυρίας έχει προσλάβει ενδημικές πράγματι διαστάσεις, υποκινούμενο από παραδικαστικά κυκλώματα και έχει ως αποτέλεσμα τη συχνή παραπλάνηση των δικαστών και τη νόθευση της απονομής της δικαιοσύνης. Είναι ανάγκη να παταχθεί αμείλικτα!
Ναι, εγώ θα το συνομολογήσω και το θεωρώ θετικό! Ναι, αυστηροποιούμε την αντιμετώπιση πολλών κρουσμάτων διαφθοράς, όχι ενισχύοντας στους δικαστές τον ηθικολογικό συντηρητισμό –κατά τον κ. Βενιζέλο- αλλά γιατί δημιουργήθηκε με την ανοχή των προηγούμενων κυβερνήσεων ένα κλίμα ηθικής χαλαρότητας, υποχώρησης αρχών και αξιών, αδιαφάνειας, ατιμωρησίας, διαπλοκής, γενικότερης ανοχής.
Αντί σήμερα το ΠΑΣΟΚ να αιτιάται τη Νέα Δημοκρατία που αντιδρά, που παίρνει πρωτοβουλίες, που συγκρούεται, ας αιτιάται εαυτόν γιατί έχει μεγάλο μέρος της ευθύνης για την κατάσταση, που αναγκαζόμαστε σήμερα να αντιμετωπίσουμε.
Γιατί, βέβαια, αυτά τα φαινόμενα της διαφθοράς δεν αναπτύχθηκαν τις περασμένες εβδομάδες ή τους περασμένους μήνες, αλλά κατά τη διάρκεια των περασμένων ετών.
Εκτός από τη λήψη των νομοθετικών μέτρων στα οποία αναφέρθηκα, αγαπητοί συνάδελφοι, αποφασίσαμε και τα ακόλουθα πρόσθετα –διοικητικά πλέον- μέτρα. Πρώτον, επανέλεγχο σοβαρών πειθαρχικών υποθέσεων που σχετίζονται με φαινόμενα διαφθοράς δικαστικών λειτουργών και είχαν τεθεί στο αρχείο. Κατ’ επανάληψη έχει καταγγελθεί από πολλές πλευρές ότι δικαστές, σε βάρος των οποίων έχουν καταλογισθεί σοβαρά πειθαρχικά παραπτώματα, τελικά έχουν απαλλαγεί από τα αρμόδια πειθαρχικά όργανα χωρίς πειστική αιτιολογία.
Δεύτερον, διενέργεια νομίμου ελέγχου όλων των δηλώσεων πόθεν έσχες των δικαστικών λειτουργών και των δύο προηγούμενων χρόνων.
Τρίτον, σύσταση ευρείας επιτροπής υπό το Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Δικαιοσύνης, με τη συμμετοχή ανώτατων δικαστικών, εκπροσώπων των δικαστικών ενώσεων και διακεκριμένων ακόμα νομικών, προκειμένου να μελετήσει και να προτείνει τα αναγκαία βελτιωτικά μέτρα για ορισμένα σύνθετα θέματα-διαδικασίες που θα μπορούσαν να θεωρηθούν υπεύθυνα για τα κρούσματα διαφθοράς στη δικαιοσύνη.
Μεταξύ των θεμάτων αυτών, ιδιαίτερης σημασίας είναι το σύστημα διοίκησης των μεγάλων δικαστηρίων και εισαγγελιών, η διαδικασία κρίσεων και προαγωγών των δικαστικών λειτουργών, τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις των μεταθέσεων των δικαστών.
Επιθυμώ να αναφερθώ ιδιαίτερα στο πρώτο θέμα, του συστήματος δηλαδή διοίκησης των δικαστηρίων και να τονίσω ότι θεωρώ την ιδέα, την αρχή του αυτοδιοίκητου της δικαιοσύνης, κατάκτηση. Η εφαρμογή, όμως, της ιδέας παρουσιάζει οπωσδήποτε δυσλειτουργίες και, άρα, χρήζει βελτιώσεων. Αυτές είναι που θα αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης και περιεχόμενο προτάσεων προς την Κυβέρνηση από την επιτροπή στην οποία μόλις αναφέρθηκα.
Συμπερασματικά, με τα παραπάνω μέτρα, με τις παραπάνω πρωτοβουλίες της Κυβέρνησης, αποσκοπούμε στο να κλείσουμε τις κερκόπορτες της διαφθοράς και στο χώρο της δικαιοσύνης. Ανταποκρινόμαστε ακόμα στην κοινωνική επιταγή για μία δικαιοσύνη ανεπίληπτη, αλλά και στην ανάγκη της μεγάλης πλειονότητας των ακέραιων Ελλήνων δικαστών να διαφυλάξουν το κύρος τους, την αξιοπιστία και την υπόληψή τους έναντι των πολιτών, τους οποίους κρίνουν και από τους οποίους αυτές τις μέρες κρίνονται.
Στηρίζουμε τέλος και θωρακίζουμε μία ελληνική δικαιοσύνη, στην οποία δεν έχει θέση κανένας –μα, κανένας- επίορκος δικαστής, γιατί οι λίγοι δεν μπορούν να σπιλώνουν τους πολλούς.
Αγαπητοί συνάδελφοι, όλες αυτές οι αποφάσεις, εκτός από την αυτοτελή αξία τους, πιστεύω ότι έχουν και ισχυρότατο σημειολογικό βάρος. Σηματοδοτούν την απόφαση του Κώστα Καραμανλή, την απαρασάλευτη βούληση της Κυβέρνησης να μην ανεχθεί διαφθορά στη δικαιοσύνη, να συγκρουστεί με τα παρακμιακά αυτά φαινόμενα που απειλούν να καταλύσουν την οργανική τάξη μιας ευνομούμενης πολιτείας, να πατάξει αμείλικτα συμπεριφορές που νοθεύουν ακόμα και την ίδια τη λειτουργία του δημοκρατικού μας πολιτεύματος.
Σας ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σωτήρης Χατζηγάκης): Ευχαριστώ τον Υπουργό κ. Παπαληγούρα.
Ο κ. Χαράλαμπος Καστανίδης έχει το λόγο.
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΑΣΤΑΝΙΔΗΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συζητούμε νομοσχέδιο για το οποίο έχει ήδη εκφραστεί θετικά η μεγάλη πλειοψηφία του Σώματος. Συνεπώς, είναι η ευκαιρία να σκεφθούμε και να συζητήσουμε ορισμένα γενικότερα θέματα μεγάλης σημασίας για την κοινωνική μας οργάνωση και τη λειτουργία της δημοκρατίας μας.
Ζούμε εδώ και πάρα πολλά χρόνια μια βαθύτατη ηθική κρίση διαρκώς αυξανόμενη, μια κρίση που διαρκώς οξύνεται και που μετατρέπεται σε κρίση των θεσμών. Με άλλα λόγια η ηθική κρίση μετατρέπεται σε βαθύτατη θεσμική κρίση, δηλαδή σε πρόβλημα λειτουργίας της δημοκρατίας μας.
Είναι φανερό ότι το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων επιθυμούν –τουλάχιστον αυτό δηλώνεται- να αντιμετωπιστεί αυτή η ηθική κρίση. Δεν είναι εύκολο, αλλά είναι σημαντική προτεραιότητά μας. Δεν αρκεί λίγος χρόνος. Χρειάζεται προσπάθεια σε βάθος χρόνου. Πάνω απ’ όλα, όμως, απαιτείται πολιτική βούληση, σταθερός ρυθμός, αξιοποίηση και αξιολόγηση των μέτρων που ήδη έχουν ληφθεί, προκειμένου να γνωρίζουμε εάν βρισκόμαστε στην ορθή κατεύθυνση, εμβάθυνση των μέτρων που ενδεχομένως έχουμε σκεφθεί και συνέχιση με ακάματο τρόπο της προσπάθειας που θα οδηγήσει στην τελική κάθαρση.
Είχα την ευκαιρία, συζητώντας άλλο νομοσχέδιο, να πω ότι η ηθική κρίση δεν αντιμετωπίζεται τόσο πολύ με τη λήψη θεσμικών μέτρων, όσο με την επιλογή των σωστών ανθρώπων στον κατάλληλο χρόνο για την κατάλληλη θέση. Η ηθική είναι ένα θέμα πάρα πολύ προσωπικό. Την έχεις ή δεν την έχεις. Πολλές φορές την έχεις και κινδυνεύεις να την απολέσεις. Σ’ αυτήν τη δεύτερη περίπτωση, είναι χρήσιμο κάθε πρόσωπο να επιβοηθάται από την οργάνωση ενός θεσμικού πλαισίου που δεν θα τον διευκολύνει να την απολέσει.
Αλλά πρωτίστως, ας σταθούμε στην πρώτη αρχή. Την ηθική στάση την έχεις ή δεν την έχεις. Με αυτήν την έννοια –και σε αυτό θα επανέλθω αμέσως μετά- έχει πολύ μεγάλη σημασία να δούμε, με ποιο τρόπο κάθε φορά επιλέγουμε αρμόδια όργανα είτε στη διοίκηση είτε στη δικαιοσύνη, ασφαλώς και πέρα από τα όργανα της συντεταγμένης πολιτείας, όπως στην Εκκλησία. Η κρίση, λοιπόν, είναι βαθιά.
Το πρώτο ερώτημα που αναδεικνύεται είναι πώς αντιμετωπίζεται. Η άποψη την οποία έχω είναι ότι απαιτείται, πρώτα απ’ όλα, να ξεκινήσουμε με μια σηματοδότηση στο επίπεδο της πολιτικής εξουσίας και ιδιαίτερα στην κορυφή της πυραμίδας. Οι πρώτοι που έχουν ευθύνη να σηματοδοτήσουν τη γενναία προσπάθεια να αποκατασταθεί κλίμα διαφάνειας, ισονομίας και τήρησης του νόμου, είναι οι εκπρόσωποι της πολιτικής εξουσίας, ιδιαίτερα στην κορυφή της. Αυτό το κλίμα αυστηρής διαχείρισης των πόρων, προσεκτικής συμπεριφοράς και υπεράσπισης της διαφάνειας μπορεί να σηματοδοτηθεί με συγκεκριμένες πράξεις συμβολικού περιεχομένου.
Είχα την ευκαιρία, πριν από χρόνια, να παρουσιάσω σε αρθρογραφία μου μια σκηνή σχετικά με το πώς θα μπορούσε η Κυβέρνηση να σηματοδοτήσει μια διαφορετική προσπάθεια, να δείξει μέσα από συμβολισμούς τι ακριβώς οφείλουμε να κάνουμε.
Θα ήταν αρκετό να συνεδριάσει ένα Υπουργικό Συμβούλιο, παρουσία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, σε απευθείας μετάδοση στον ελληνικό λαό και ο Πρωθυπουργός -αναφέρομαι σε κάθε πρωθυπουργό και όχι στο σημερινό- έλεγε τα ακόλουθα: Ζητώ από τους Υπουργούς μου σε τριάντα ημέρες να έχουν περαιώσει όλες τις εκκρεμείς πειθαρχικές αποθέσεις που καθυστερούν πολύ καιρό να κριθούν. Θα ήθελα στο τέλος αυτών των τριάντα ημερών να γνωρίζω ποιοι έχουν παραβεί τον όρκο τους, ώστε, αν χρειαστεί, και δημόσια να ονοματιστούν προκειμένου ο Έλληνας πολίτης να αντιληφθεί ότι κάτι καινούργιο ξεκινά σ’ αυτήν τη χώρα. Εάν δεν συμβεί αυτό, η κύρωση είναι ότι ο Υπουργός χάνει τη θέση του». Ξεκινώντας με αυτήν τη σηματοδότηση, θα μπορούσε να οργανωθεί στη συνέχεια σειρά μέτρων που εξασφαλίζουν την αυστηρότητα στη διαχείριση των πόρων και την ηθική στάση στο διοικείν ή στην άσκηση των δικαστικών καθηκόντων, θέμα που σήμερα συζητούμε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πρέπει το παράδειγμα να δοθεί πρώτα από εμάς, για να έχουμε το δικαίωμα και τη δυνατότητα να ζητήσουμε και από όλους τους άλλους που είτε είναι υφιστάμενοί μας είτε βρίσκονται δίπλα μας να συμμορφωθούν.
(Στο σημείο αυτό την Προεδρική Έδρα καταλαμβάνει ο Β΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΡΛΑΣ)
Στο δημόσιο είναι φανερό ότι για πολλά χρόνια αδρανοποιήθηκαν οι εσωτερικοί μηχανισμοί πειθαρχικού ελέγχου και αναζήτησης ευθυνών. Από τις παλαιές συνθήκες του ακραίου επιθεωρητισμού, που οδηγούσε σε αυταρχικές λύσεις, περάσαμε στην άλλη άκρη ενός περίεργου δημοκρατισμού, όπου ο συνδικαλιστής ή το συνδικαλιστικό κίνημα μπορεί να διεκδικεί τη συνδιοίκηση, να επικαθορίζει τις αποφάσεις του Υπουργού ή να διεκδικεί να μην υπάρχει κανένας πειθαρχικός έλεγχος, στο όνομα της συναδελφικής αλληλεγγύης.
Το εκκρεμές έχει χτυπήσει, λοιπόν, μέσα σε έναν ιστορικό κύκλο αρκετά μεγάλο στα άκρα του. Είναι η ώρα να ισορροπήσουμε με μέτρα, τα οποία θα αποκαθιστούν την εσωτερική συνοχή και λειτουργία του κράτους.
Το ίδιο αφορά και την Εκκλησία. Είναι εξαιρετικά οδυνηρό ένας κατ’ εξοχήν πνευματικός θεσμός να ακυρώνεται στα μάτια των πιστών. Δεν θα μπορούσε η συντεταγμένη πολιτεία να νομοθετήσει για καθετί που αφορά την Εκκλησία. Αντιθέτως, είναι προσδιορισμένα τα όριά της. Ιδιαίτερα, δεν μπορεί να νομοθετήσει για θέματα, τα οποία αντιμετωπίζονται ουσιαστικά από τους ιερούς κανόνες, δηλαδή έχουν σχέση με το εσωτερικό κανονικό δίκαιο της Εκκλησίας.
Το μήνυμα, όμως, το οποίο πρέπει να στείλουμε -και πρέπει να είναι ένα μήνυμα που ενδιαφέρει όλους τους πιστούς- είναι ότι η Εκκλησία δεν μπορεί να ακυρώνεται από τους λειτουργούς της, ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορεί στο όνομα του Θεού να ακυρώνεται και ο Θεός και ο λαός.
Κατά τον ίδιον τρόπο, στη δικαιοσύνη χρειάζεται να σκεφθούμε μέτρα που αφορούν την επιλογή της ηγεσίας της. Συνυπογράφουμε τα μέτρα τα οποία εισηγείται σήμερα η Κυβέρνηση. Η εκτίμησή μου είναι ότι δεν αρκούν και θα επαναφέρω μία πρόταση, την οποία είχα την ευκαιρία παλαιότερα να διατυπώσω και σήμερα θα τη θέσω στην κρίση των συναδέλφων. Ξέρετε πάρα πολύ καλά ότι έχει ιδιαίτερη σημασία για τη λειτουργία των προσώπων η αρχή της νομιμοποίησής τους, δηλαδή ο τρόπος με τον οποίον εκλέγονται ή επιλέγονται. Όσο ασφαλέστερος ηθικά, όσο πιο δημοκρατικός και όσο δικαιότερος είναι ο τρόπος επιλογής, τόσο μεγαλύτερες είναι οι εγγυήσεις που παρέχονται για την ορθή λειτουργία των προσώπων.
Βεβαίως, κατά το Σύνταγμα, προβλέπεται ότι την ηγεσία της δικαιοσύνης επιλέγει η εκάστοτε κυβέρνηση. Αυτό το δικαίωμα και η υποχρέωση θα διατηρηθεί, αλλά πιστεύω στην προεπιλογή, ότι δηλαδή μπορεί να υπάρξει ένα ευρύτατο εκλεκτορικό σώμα, αποτελούμενο από την απερχόμενη ή ενεστώσα ηγεσία της δικαιοσύνης, από τους προέδρους των μεγαλυτέρων δικηγορικών συλλόγων της χώρας, από εκλεκτούς καθηγητές των νομικών σχολών των πανεπιστημίων της χώρας μας και το οποίο θα μπορούσε να προεπιλέγει, με συγκεκριμένα κριτήρια, μία μικρή λίστα υποψηφίων για την ηγεσία της δικαιοσύνης, από την οποία, ασφαλώς, έχει το δικαίωμα να επιλέξει η κυβέρνηση.
Αυτή η διαδικασία καθιστά και πιο δημοκρατικό τον τρόπο της επιλογής και παρέχει περισσότερες εγγυήσεις για την καλύτερη επιλογή των προσώπων.
Δεν ισχυρίζομαι ότι αυτή είναι η μόνη και θαυματουργός ιδέα. Αξίζει, όμως, να συζητήσουμε τέτοιου είδους προτάσεις που οδηγούν σε συνολική αναδιάταξη των πραγμάτων στη δικαιοσύνη.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχει πολύ μεγάλη σημασία να παρακολουθήσουμε και ορισμένες αθέατες πλευρές της θεσμικής κρίσης που βιώνουμε στον τόπο μας. Είπα πριν ότι η ηθική κρίση μετατρέπεται σε κρίση των θεσμών, σε θεσμική κρίση.
Μία αθέατη πλευρά, που δεν έχει συζητηθεί, είναι ότι πολλές φορές, ενώ έχουμε τη δυνατότητα να επέμβουμε πιο αποφασιστικά και πιο δυναμικά, αφήνουμε να εξελίσσεται η κρίση, και αυτό είναι επικίνδυνο. Όσο πιο γρήγορα επέμβουμε, τόσο το καλύτερο για τη χώρα και τους πολίτες.
Γνωρίζετε ότι παλαιότερα ξεκίνησε μία συστηματική αμφισβήτηση των συλλογικών φορέων της πολιτικής και των πολιτικών προσώπων. Η αμφισβήτηση αυτή, άλλοτε αθέλητη και άλλοτε θελημένη, προχώρησε και σε άλλους θεσμούς. Πρόσφατα, παρατηρήθηκε έξαρση της αμφισβήτησης του δημοσιογραφικού λειτουργήματος τις μέρες αυτές αμφισβητείται η Εκκλησία και η Δικαιοσύνη.
Αν τελικά επέλθει συνολική έκπτωση του αξιακού συστήματος, αν βρεθούμε ενώπιον της ανάγκης να ομολογήσουμε ότι καταρρέει το σύνολο του θεσμικού μας συστήματος, τότε ο κίνδυνος είναι, επειδή οι πολίτες δεν θα έχουν σε τι να πιστέψουν, να εμφανισθούν φαινόμενα ακραία και επικίνδυνα. Όσο αδρανούμε να επέμβουμε στον πυρήνα του προβλήματος, τόσο οξύνονται οι κίνδυνοι να οδηγηθούμε σε ακραίες καταστάσεις.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αν ο πολίτης δεν έχει να πιστέψει σε κάτι, τότε αυτό που του απομένει είναι η απόλυτη μοναξιά στη σκοτεινή πλευρά του κόσμου, για να θυμίσω λίγο τον Πασκάλ. Αν καταβυθιστεί στη μοναξιά του και στην απελπισία, δεν θα έχεις έναν πολίτη έτοιμο να υπερασπιστεί τη δημοκρατία. Αντιθέτως, μπορεί να έχουμε φασίζουσες πλευρές στη συμπεριφορά πολλών. Αυτή είναι η συνέπεια που πρέπει να έχουμε προ οφθαλμών, αν ολοκληρωθεί η κρίση των θεσμικών λειτουργιών.
Μ’ αυτήν την έννοια, έχει εξαιρετική σημασία να είμαστε όλοι μας σε εγρήγορση. Οφείλουμε να επισημάνουμε, επίσης, το αξιοπερίεργο φαινόμενο ότι, ενώ υπάρχει κρίση στους θεσμούς, η αντιμετώπιση της κρίσης δε γίνεται ενδοσυστημικά, αλλά εξωθεσμικά. Δεν είναι τυχαίο ότι διάφοροι «σταυροφόροι» της κάθαρσης και της διαφάνειας, αυτοχρισθέντες «σταυροφόροι», λειτουργώντας παραθεσμικά ή χωρίς τη νομιμοποίηση κανενός, αναλαμβάνουν να γίνουν δικαστές, εισαγγελείς, να απονείμουν δικαιοσύνη και τελικώς να επιβάλλουν λύσεις. Αν σε ορισμένες περιπτώσεις αυτό θα ήταν χρήσιμο για την ανάγκη αποκατάστασης των θεσμικών λειτουργιών, καθίσταται ωστόσο επικίνδυνο σε συνθήκες θεσμικής κρίσης και μάλιστα, γενικευμένης καταρράκωσης του κύρους των θεσμών.
Ας έχουμε υπόψη μας ότι αν η δημοκρατία αδυνατεί να αντιμετωπίσει την κρίση των θεσμών της, τότε ο κίνδυνος είναι να εμφανιστούν άλλοι, που στο όνομά της θα μπορούσαν να τη φαλκιδεύσουν.
Μ’ αυτήν την έννοια, οφείλουμε να επαναφέρουμε στο προσκήνιο εκείνους τους μηχανισμούς ελέγχου, που από το Σύνταγμα και το νόμο, είναι αρμόδιοι να επεμβαίνουν για την αντιμετώπιση των διαφόρων πλευρών της κρίσης.
Κύριοι συνάδελφοι, νομίζω ότι δεν έχουμε πολύ χρόνο στη διάθεσή μας και θα ήθελα να επισημάνω για μια ακόμα φορά ότι οι κίνδυνοι είναι μεγάλοι. Δεν συμβαίνει, όπως έγινε σε άλλες χώρες της Ευρώπης, οι κρίσεις να επιλύονται με τον ίδιο τρόπο και, κυρίως, δεν συμβαίνει να είναι ανεξάντλητη η αντοχή και η ανοχή των πολιτών. Πριν οδηγηθούμε σε μηδενικό σημείο, πρέπει να αποφασίσουμε όλοι μας από κοινού –και σ’ αυτό θα συμβάλει αποφασιστικά το ΠΑΣΟΚ- μια κοινή στάση, μια κοινή εθνική προσπάθεια που θα διασώζει το κύρος της δημοκρατίας.
Σας ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας, κ. Πολύδωρας, έχει το λόγο.
ΒΥΡΩΝ ΠΟΛΥΔΩΡΑΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, παρακολούθησα με ιδιαίτερη προσοχή την αγόρευση του κ. Καστανίδη. Εξετίμησα όλη την επιχειρηματολογία του και θέλω να μου επιτρέψετε να συνεκτιμήσω επίσης, ότι το συζητούμενο νομοσχέδιο υπάγεται στον κύκλο των επιχειρημάτων της ανάλυσης του κ. Καστανίδη. Διότι με τη δική μου εκτίμηση και περιγραφή των θεμάτων των συμβαινόντων στην κοινωνική ατμόσφαιρα και στη ροή των γεγονότων και με το βάρος της επικαιρότητας, τιτλοφορεί το θέμα μας και το νομοσχέδιο στη βάση του παλαιού ερωτήματος που είχε θέσει ο Πλάτωνας στην «Πολιτεία» του «ποιος θα μας φυλάξει από τους φύλακες;»
Η γραμμή σκέψεως που τελικά εισάγεται στην Ακαδημία και στην πολιτική πράξη ως λύση στο ερώτημα, καθώς όλοι γνωρίζετε, εστιάζεται σε τρία κεφάλαια εν παρενθέσει ή στην επιμέρους επιχειρηματολογία των ρητόρων που προηγήθησαν στο Βήμα και διετυπώθησαν ή με σαφήνεια ή υπαινιχτηκά λύσεις. Επιγραμματικά σας λέω ότι κάπως οι λύσεις συνοψίζονται στο τρίπτυχο: Η επιλογή των αρίστων, η οργάνωση του παραδείγματος από κάθε ένα επιλεγέντα και τρίτον η κύρωση σε περίπτωση παραβάσεως και του κανόνα του ηθικού και του παραδείγματος του προτύπου που προτείνεται για το θεσμικό ρόλο του κάθε φύλακα.
Επίσης, θέλω να σημειώσω εισαγωγικά, συναντώμενος με διασταυρούμενα ξίφη ή με λόγο αντίλογο με το Χάρη Καστανίδη, την τεράστια διάκριση μεταξύ ατομικής ηθικής και συλλογικής ηθικής.
Πολύ χρόνο αφιερώσατε, κύριε Καστανίδη, στο κεφάλαιον της ατομικής ηθικής και κάνετε ένα άλμα σκέψεως ότι μπορεί οι κανόνες της ατομικής ηθικής –εν πολλοίς εύλογο άλμα- να εφαρμοσθούν και στη συλλογική ηθική.
Πρακτικά, όχι απολύτως θεωρητικά, παρ’ ότι συνομολογώ ότι είμαι και στη θεωρία με την ανάπτυξη αυτών των σχέσεων, πρακτικά λοιπόν, ξέρετε τι ήταν το αρχαίο ελληνικό δράμα; Τι ήσαν τα τέσσερις χιλιάδες αμφιθέατρα στο γεωγραφικό ελληνισμό; Απάντηση: Διδασκαλία ανηλίκων. Εκεί εσφυρηλατείτο με την επιχειρηματολογία του λόγου-αντιλόγου μπροστά. Γιατί ξέρετε, ότι η αρχαία ελληνική τραγωδία δεν ευτέλιζε τον εν τέλει ηττημένο στη σύγκρουση του καλού με το κακό.
Μέχρις ενός σημείου, κάποτε μέχρι τέλους, μέχρι να εμφανιστεί divina ex machina, ο από μηχανής θεός, το κρατούσε σε μια ισορροπία ορθότητας επιχειρημάτων. Γιατί; Για να ασκηθούν οι κοινωνικοί αμφισβητίες, και να το δουν τελικά, να δουν τη λύση-κάθαρση. Ήταν διδασκαλία ενηλίκων. Η διαρκής, η αέναη σπουδή του ορισμού του καλού και του κακού.
Εκεί διεμορφώνετο ο λεγόμενος κοινωνικός ντετερμινισμός, δηλαδή η κυρίαρχη ιδεολογία θα λέγαμε σήμερα, της κοινωνίας. Πού είναι αυτά σήμερα; Σήμερα, έχουμε πρωταγωνιστές, διαμορφωτές της κοινής γνώμης, τους ήρωες των σκουπιδιών, τους ήρωες της σαχλαμάρας, τους ήρωες του παιχνιδιού, αντί για ψυχαγωγία. Είναι όροι αυτοί επιστημονικοί στην κοινωνιολογία που σας είπα και για τα σκουπίδια και για τη σαχλαμάρα και για το παιχνίδι, αντί για ψυχαγωγία.
Ουδετεροποιήθηκε η Γερουσία, η senatus, εμείς δηλαδή, από την πρόταση του προτύπου, ενός ορισμού του 2005, ξανά για το καλό ή το κακό. Είναι τεράστιες οι ευθύνες μας. Και αυτό συνέβη σε διάρκεια και δεν είναι στο 2005, εν αιθρία.
Ποιος επώασε τη χαλάρωση; Δεν λέγω την ανηθικότητα, κύριε Καστανίδη. Λέω τη χαλάρωση και από τη χαλάρωση να βγει, να διαμορφωθεί ένα σύστημα ανηθίκου αυγού, το οποίο έσπασε και βγήκε το φίδι σε πολλές περιπτώσεις. Τώρα, ξανά το ερώτημα: Ποιος θα μας φυλάξει από τους φύλακες;
Δεν θέλω να μακρύνω τους συλλογισμούς. Αλλά και στην περίπτωση που ο Πρωθυπουργός καλούσε ο Υπουργικό Συμβούλιο –παρακολουθώ μια παράγραφο από την επιχειρηματολογία του κ. Καστανίδη- και τους όριζε την ταχεία περαίωση των πειθαρχικών εκκρεμοτήτων στα επί μέρους Υπουργεία, είναι μια έκφανση κυρωτική. Μπορεί να την αποδεχθώ. Όπως μπορεί να αποδεχθώ και την άλλη παράγραφο για την επιλογή της ιεραρχίας της δικαιοσύνης.
Δεν είναι της παρούσης. Ή και αν είναι της παρούσης, νομίζω το κεντρικό σημείο της συζητήσεώς μας είναι ένα. Η σπουδή του ηθικού κανόνα όχι μόνο από τη Βουλή, αλλά προεχόντως από τη Βουλή, γιατί θέλουμε να θυμηθούμε την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας ότι όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το λαό.
Επισημαίνω ότι είναι εντυπωσιακή η άγνοια στην πρόθεση της σπουδής και επικαιροποίησης -θα έλεγα μια βάναυση διατύπωση- του ηθικού κανόνα, από την μαχόμενη Ακαδημία, από τους διάφορους φορείς. Δεν είμαστε διαχειριστές μιας ρουτίνας χωρίς το ηθικό πλαγκτόν από το οποίο θα τροφοδοτηθεί ο πρακτικός μας βίος και το προσωπικό και συλλογικό υποκείμενο, υποκείμενο αξιακό.
Έτσι, λοιπόν, νομίζω ότι είναι στα πράγματα αυτής της θεωρητικής εισήγησης που σας έκανα, ο νόμος που φέρνει η Κυβέρνηση. Είδε την έκφανση μιας κρίσης για την οποία δεν ευθύνεται η ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Έρχεται από παλιά. Και αντιμετωπίστηκε το ζήτημα –είμαι βέβαιος στα ανακλαστικά του Υπουργείου ή του Αναστάση Παπαληγούρα- επιλαμβανόμαστε, εν θερμώ, ως επίδειξη υπάρξεως ανακλαστικών ή το αφήνουμε για κάποιο ευθετότερο χρόνο να παγώσει, δηλαδή, γιατί δεν πρέπει να λαμβάνονται αποφάσεις εν θερμώ.
Εξαίρω την επιλογή της Κυβέρνησης να αποφανθεί με την εισαγωγή του νομοσχεδίου εν θερμώ, επιδεικνύοντας την ύπαρξη των υγιών αντανακλαστικών της πολιτείας ευρύτερα, όχι μόνο της Κυβέρνησης, γιατί έκανε σύγκριση δύο αγαθών.
Το ένα είναι η βλάβη με τη διαιώνιση του φαινομένου και το άλλο είναι το σήμα εξυγιάνσεως, το οποίο θα εδίδετο στην κοινωνία, στο λαό, στο δικαστικό κόσμο.
Πρέπει να συνεννοηθούμε ότι οι διατάξεις περιέχουν σοφία. Σας θυμίζω την αναγωγή, αναγόρευση της δωροδοκίας του δικαστή από πλημμέλημα σε κακούργημα ως σήμα ιεραρχήσεως των αξιών και αντιστοίχως των απαξιών. Μη μου πείτε πόσοι κατεδικάσθησαν στο πλημμέλημα όταν ήταν, ή η αυστηροποίηση των ποινών δεν φέρνει αποτέλεσμα.
Θέλω να συμφωνήσουμε –και χαιρετίζω τη στάση του ΠΑΣΟΚ που ψηφίζει επί της αρχής το νομοσχέδιο- ότι το σήμα έπρεπε να εκπεμφθεί, η διάταξη, ως ορίζουσα την απαξία, πολύ βαρύ πράγμα.
Δεύτερον, μία εποπτεία από τον εφέτη για τους πρωτοδίκες στα ευαίσθητα τμήματα του πρωτοδικείου, του πλημμελειοδικείου στην ανάκριση π.χ. και στις αναβολές, ή ο δεύτερος γραμματεύς στις κληρώσεις ή η μη αλλαγή του κληρωθέντος δικαστού είναι πλέγμα σοφών διατάξεων, για να δώσει το σήμα που σας είπα, του πως βλέπει την απαξία στο χώρο της δικαιοσύνης η Κυβέρνηση και εν τέλει για την αρχή που λέμε της γενικής πρόληψης με τις ποινές και τις πρόνοιες του Ποινικού Δικαίου ή του Διοικητικού Δικαίου.
Θέλω να κλείσω με μία παρατήρηση. Έτσι όπως τα πράγματα εκτυλίσσονται, ο συναγερμός πρέπει να δοθεί από όλες τις πτέρυγες της κοινωνίας και τις κομματικές πτέρυγες. Δεν πρέπει να ταλανιζόμαστε με την επιφύλαξη μήπως η αυστηροποίηση των διατάξεων και των νόμων και του πνεύματος αυτού που μπορούσε να λεχθεί ότι είναι ένα πνεύμα πουριτανισμού, ή μίας λογικής εγκλητικής ή κυρωτικής. Αυτές τις επιφυλάξεις σας ζητώ να τις άρουμε. Πρέπει από την Εθνική Αντιπροσωπεία και από την ηγέτιδα τάξη, πνευματική-ακαδημαϊκή της κοινωνίας μας, αλλά και από τις δομές τις εσωτερικές π.χ. από την παιδεία, από την εκπαίδευση, η εκπαίδευση να προσλάβει διαστάσεις και στοιχεία παιδείας, παιδείας για ένα πολιτισμό ήθους. Μη μας φοβίζουν οι όροι. Εκείνο που θέλω να σημειώσω με κάθε σαφήνεια είναι ότι είμαι απρόθυμος να κάνω μόνος μου τον ιεροκήρυκα. Ειλικρινώς σας ζητώ αυτή την εγρήγορση και το συναγερμό της διαμορφώσεως της ηθικής του συλλογικού μας υποκειμένου.
Ασφαλώς και μιλάω για ιδέες, ασφαλώς και μιλάω για εφαρμογές ενός κοινωνικού και εθνικού, θα έλεγα, ήθους, το οποίο χρειάζεται η κοινωνία μας σήμερα. Το νομοθέτημα που συζητούμε και ψηφίζουμε είναι το ελάχιστο στα όσα οφείλουμε να διαχειριστούμε, εν ονόματι των παιδιών μας και της επιβίωσης αυτής της κοινωνίας με τα εθνικά, ηθικά, κοινωνικά χαρακτηριστικά της. Οφείλουμε δηλαδή, να συμβάλουμε στην οργάνωση της ανασύνταξης των αρμών του εθνικού και κοινωνικού ιστού και ταυτόχρονα να κατοχυρώσουμε τους όρους επιβίωσης αυτής της κοινωνίας.
Το νομοσχέδιο είναι καλό, φωτεινό μονοπάτι. Σας ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ευχαριστούμε τον κ. Πολύδωρα.
Το λόγο έχει ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος κ. Ορέστης Κολοζώφ.
ΟΡΕΣΤΗΣ ΚΟΛΟΖΩΦ: Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, είναι γεγονός πως στην ημερήσια διάταξη της κοινωνίας μας μπήκαν με ένταση φαινόμενα διαφθοράς σε όλους τους τομείς που αποτελούν τους πυλώνες της κοινωνίας μας, της καπιταλιστικής κοινωνίας που ζούμε: θρησκεία, Δικαστικό Σώμα, δημοσιογράφοι, Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ισχυροί οικονομικοί παράγοντες της διαπλοκής. Τα φαινόμενα αυτά δεν έπεσαν από τον ουρανό, δεν αποτελούν κεραυνό εν αιθρία. Αν ρωτήσετε έναν οποιονδήποτε πολίτη θα σας πει με βεβαιότητα πως όλοι τα παίρνουν –θα το έχετε ακούσει και εσείς στις περιοδείες σας- χωρίς φυσικά να διαθέτει κανένα συγκεκριμένο στοιχείο. Είναι γενική η αίσθηση πως όλοι οι ισχυροί βρίσκουν τρόπους για να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά τους και πως αρκεί να λαδώσεις κάποιους για να γίνει η δουλειά σου.
Η διαφθορά, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, δεν μπορεί να εξαφανιστεί από την κοινωνία μας, όπου η ανώτατη αξία είναι το κέρδος, όπου οι πολίτες από τα πρώτα τους βήματα διαπαιδαγωγούνται στην αναζήτηση γρήγορου πλουτισμού βλέποντας, πως όποιος έχει χρήματα, ανεξάρτητα πως τα απέκτησε, θεωρείται επιτυχημένος και συχνά τιμάται από το Κράτος.
Μίλησαν οι προηγούμενοι συνάδελφοι για ηθική. Μα, ηθική πώς δημιουργείται μέσα στην κοινωνία μας; Δεν δημιουργείται από τα παραδείγματα που ακολουθούν από τα μικρά τους χρόνια οι πολίτες, παρακολουθώντας τους επώνυμους, τους ισχυρούς, τους δασκάλους, τους δικαστές, τους ιερείς; Ποια ηθική μπορεί να έχει ένα παιδί όταν θεωρεί ότι είναι επιτυχημένος ακόμα και ο πατέρας του αν βγάζει πολλά χρήματα και είναι αποτυχημένος όταν είναι ένας απλός πολίτης που ζει με το μισθό του; Ποια ηθική μπορεί να έχει ένα νέο παιδί όταν βλέπει ότι δεν μπορεί να προωθήσει τα όνειρά του με κανονικές διαδικασίες και πως παντού υπάρχουν πόρτες και παράθυρα.
Η ηθική διαμορφώνεται από το κοινωνικό σύστημα που ζούμε. Από το πώς προσανατολίζεται ο πολίτης από τα παιδικά του ακόμα χρόνια και ποιες είναι οι ηθικές αξίες που εμείς του δίνουμε. Και όταν η αξία του κέρδους αντικαθιστά όλες τις άλλες αξίες, τότε πια δεν μπορούμε να μιλούμε για την ηθική όπως μίλησαν ορισμένοι συνάδελφοι. Αλλά πρέπει να μιλάμε για την ηθική του κέρδους η οποία και κυριαρχεί σήμερα σε όλες τις λειτουργίες της κοινωνίας μας.
Η διαφθορά, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, δεν μπορεί να εξαφανιστεί από την κοινωνία μας όπου η ανώτατη αξία είναι το κέρδος, όπου οι πολίτες δεν μπορούν παρά να θεωρήσουν ότι ανοίγουν τους δρόμους για να κατακτήσουν αυτό που προσδοκούν, τα minimum, χωρίς να ανατρέχουν στους ισχυρούς. Σήμερα στη χώρα μας, τα πράγματα έχουν φτάσει στο απροχώρητο. Το καπιταλιστικό σύστημα, στο οποίο ζούμε, σαπίζει με γρήγορους ρυθμούς, φτάνοντας στα όρια του εκφυλισμού. Αυτά δεν είναι τίποτα άλλο παρά σημάδια της παρακμής του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος.
Είμαι βέβαιος πως θα παρθούν ορισμένα μέτρα για να μπορέσει ο απλός, ο ανυποψίαστος πολίτης να ξαναβρεί την εμπιστοσύνη του στο σύστημα. Είμαι βέβαιος πως κάποιοι θα τιμωρηθούν. Κάποιοι θα θυσιαστούν σαν αποδιοπομπαίοι τράγοι. Είμαι όμως και απόλυτα βέβαιος –η ιστορική πείρα άλλωστε αυτό διδάσκει- πως όλα αυτά τα μέτρα δεν πρόκειται να αντιμετωπίσουν αποφασιστικά τη διαφθορά. Απλώς θα την κρύψουν όπως την έκρυβαν μέχρι τώρα για να επανέλθει στο προσκήνιο με μεγαλύτερη ακόμα ένταση.
Σήμερα καλούμαστε να ψηφίσουμε ένα νόμο, που κατά τη γνώμη της Κυβέρνησης θα βάλει μια τάξη στο δικαστικό μας σύστημα και θα αντιμετωπίσει τα φαινόμενα της διαφθοράς.
Η φιλοσοφία αυτού του νομοσχεδίου είναι σε μία κατεύθυνση αύξησης των ποινών για τους επίορκους και μιας ασφυκτικής πίεσης προς τους δικαστές να εντατικοποιήσουν τη δουλειά τους για να μειωθούν οι καθυστερήσεις.
Εμείς δεν συμφωνούμε μ’ αυτόν τον προσανατολισμό. Δεν πιστεύουμε πως μπορεί να παταχθεί η δωροδοκία αυξάνοντας τις ποινές. Σε καμία περίπτωση δεν μειώθηκε η εγκληματικότητα με την αύξηση των ποινών. Δείτε τις χώρες που έχουν ακόμα και την ποινή του θανάτου, παραδείγματος χάρη οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής: Η εγκληματικότητα εξακολουθεί να βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα. Επομένως, κάτι άλλο πρέπει να γίνει, κάτι άλλο που η Κυβέρνηση δεν τολμάει να προχωρήσει.
Πρέπει να σημειώσω σ’ αυτό το σημείο, προς αποφυγή κάθε παρεξήγησης, πως δεν θεωρούμε όλο το Σώμα των Δικαστών υπό κατηγορία. Αν υπάρχουν ζητήματα με την ελληνική δικαιοσύνη, δεν είναι τόσο η διαφθορά όσο το ότι λειτουργεί ταξικά. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως συχνά το γράμμα του νόμου έχει ταξικό περιεχόμενο, όμως υπάρχει το αίσθημα του δικαίου, που συχνά αγνοείται στις διενέξεις εργοδοτών και εργατών.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, αν κοιτάξουμε τα στατιστικά στοιχεία που αφορούν διαφορές μεταξύ εργοδοτών και εργατών στο ζήτημα των απεργιών, θα δούμε ότι όλες οι απεργίες με πολύ λίγες εξαιρέσεις κηρύσσονται παράνομες και καταχρηστικές. Είναι αδύνατο το δίκαιο να βρίσκεται πάντα με το μέρος των εργοδοτών, ιδιωτών ή του δημοσίου.
Σήμερα άκουσα για τα μέτρα που πάρθηκαν στον Πειραιά -εγώ θα έλεγα στον αμαρτωλό Πειραιά- για τη μετάθεση αρκετών δικαστών. Εκεί οι εργαζόμενοι χρόνια δίνουν τη μάχη μ’ αυτούς που έχουν τα σκλαβοπάζαρα, με τους εφοπλιστές. Ιδιαίτερα στον Πειραιά, όπου έχουν τις έδρες τους, συχνά τα συνδικάτα προσπάθησαν να καταγγείλουν αυτές τις καταστάσεις. Στο τέλος, το αποτέλεσμα ποιο είναι; Ότι αυτοί που καταγγέλλουν βρίσκονται κατηγορούμενοι και καταδικάζονται.
Αυτό δεν μπορεί να διέφυγε από την προσοχή της ηγεσίας του Δικαστικού Σώματος ή και του Υπουργείου. Εμείς αυτά τα λέμε συνέχεια εδώ μέσα στη Βουλή. Γιατί συμβαίνει αυτό; Μιλήσαμε για ηθική. Βεβαίως, υπάρχει ηθική. Η ταξική ηθική. Η ηθική της προστασίας του κεφαλαίου. Και σ’ αυτές τις διενέξεις αυτό το ζήτημα έχει σχέση με το ποιον εξυπηρετεί αυτό το σύστημα και τι νόμους κάνει, έτσι ώστε οι δικαστές να βγάζουν όλες τις απεργίες παράνομες και καταχρηστικές.
Θα θέλαμε ακόμα να σημειώσουμε πως μέσα στα πλαίσια λειτουργίας του καπιταλιστικού συστήματος υπάρχουν και λειτουργούν δίαυλοι εξωθεσμικών επικοινωνιών και επηρεασμού μεταξύ δικαστικής εξουσίας, πολιτικής εξουσίας, των οικονομικών συμφερόντων, της Εκκλησίας, των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Η παραγνώριση αυτών των ζητημάτων, που τελικά εμπλέκουν τις λειτουργίες και διαπλέκουν τα διάφορα συμφέροντα, δυσκολεύει την αντιμετώπιση αυτών των φαινομένων. Η αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων είναι δύσκολη έως αδύνατη στα πλαίσια λειτουργίας του συστήματος.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, μας δημιουργείται η εντύπωση πως το ζήτημα της διαφθοράς πάει να αξιοποιηθεί για την εισαγωγή νέων κατασταλτικών μέτρων στο δικαστικό μας σύστημα σε αρμονία με το πλαίσιο των μέτρων καταστολής που απαιτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα όποια μέτρα προταθούν για το δικαστικό μας σύστημα, κατά τη γνώμη μας θα πρέπει να αρχίζουν από την ενίσχυση του αυτοδιοίκητου της ελληνικής δικαιοσύνης. Δεν μπορεί να υπάρξει ανεξάρτητη δικαιοσύνη, όπως σαν καραμέλα το λέμε κάθε μέρα, όταν η ηγεσία της διορίζεται από την Κυβέρνηση. Και μόνον αυτό το θέμα θέτει στους ανώτατους δικαστές σοβαρά διλήμματα.
Αμέσως μετά έρχονται τα ζητήματα υλικής υποστήριξης των δικαστών, αύξησης του προσωπικού, κάλυψης των οργανικών θέσεων και αύξησής τους σύμφωνα με τις σύγχρονες ανάγκες και όχι με αυτό που έχει γίνει εδώ και χρόνια, αύξησης των δικαστικών υπαλλήλων, επίλυσης προβλημάτων υποδομής, γραμματειακής υποστήριξης και τεχνολογικής στήριξης με ηλεκτρονικούς υπολογιστές και άλλες τεχνικές διευκολύνσεις. Έτσι θα μπορούσαν με μεγαλύτερη άνεση να ασχοληθούν ουσιαστικά με τα ζητήματα και να μη μετατρέπονται σε διεκπεραιωτές -απλώς- υποθέσεων, αλλά να σκέπτονται να αποδώσουν δίκαιο. Αυτά τα μέτρα θα διευκολύνουν τις συνθήκες λειτουργίας των δικαστών και θα συμβάλουν στην αναβάθμιση της ποιότητας της δουλειάς των δικαστικών λειτουργών, θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση των καθυστερήσεων.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, από τη στιγμή που είδαν το φως της δημοσιότητας τα ζητήματα διαφθοράς στο Δικαστικό Σώμα, παρατηρούμε μία σκλήρυνση των δικαστών πολλές φορές με αποφάσεις εξοντωτικές που κάθε άλλο παρά έχουν να κάνουν με το ακριβοδίκαιο της δικαιοσύνης. Τα μέτρα που προτείνει το παρόν νομοσχέδιο, τελικά, οδηγούν σε μεγαλύτερη πίεση των δικαστικών λειτουργών, όπως παραδείγματος χάριν το μέτρο με τους επόπτες της ανάκρισης στα μεγάλα δικαστήρια της χώρας. Πιστεύουμε πως αυτά τα μέτρα είναι αποτελεσματικά και πολύ σύντομα αυτό θα αποδειχθεί στην πράξη.
Παίρνοντας υπ’ όψιν όλα όσα είπα προηγουμένως, είναι φανερό πως εμείς δεν ψηφίζουμε αυτό το νομοσχέδιο.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ευχαριστούμε τον κ. Κολοζώφ.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εισερχόμεθα στον κατάλογο των ομιλητών Βουλευτών.
Το λόγο έχει ο κ. Αντώνιος Φούσας.
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΦΟΥΣΑΣ: Επιλέγω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, να αναπτύξω τις απόψεις μου σε ιδιαίτερα χαμηλούς τόνους, διότι έτσι αντιλαμβάνομαι ότι πρέπει να κάνω σε αυτό το νομοσχέδιο, του οποίου αντικείμενο είναι τα μέτρα κατά της διαφθοράς στο χώρο της δικαιοσύνης, αλλά και η ενίσχυση της διαφάνειας. Δεν πιστεύω ότι χρειάζονται υπερβολές σήμερα. Εξάλλου, το παράδειγμα το έδειξε ολόκληρη η Βουλή. Πέρα από μερικές διαφορετικές απόψεις, εν τέλει σχεδόν όλοι στηρίζουν αυτήν την πρωτοβουλία του Υπουργείου Δικαιοσύνης και αυτό το νομοσχέδιο.
Πρέπει να σας πω ότι διακονώ στο χώρο της δικαιοσύνης αρκετά χρόνια και διακονώ πολύ έντονα. Κατά το κοινώς λεγόμενο είμαι μάχιμος δικηγόρος. Κατά τα χρόνια αυτά διαπίστωσα πολλά προβλήματα στη Δικαιοσύνη, πολλές ελλείψεις, παραδείγματος χάριν καθυστερήσεις εκδόσεως αποφάσεων, αδικαιολόγητες αναβολές, προσδιορισμοί δικασίμων μετά από πολλά χρόνια, ώστε να φθάνουμε και σε περιπτώσεις αρνησιδικίας και βεβαίως πολλές περιπτώσεις ανεπάρκειας δικαστών. Δεν είχα όμως ποτέ συναντήσει στα πολλά χρόνια της διακονίας μου στο χώρο της Δικαιοσύνης ή και δεν είχα φανταστεί ότι είναι δυνατόν τέτοια φαινόμενα να υπάρχουν.
Δεν μπορούσα να διανοηθώ ότι θα υπάρχουν στο χώρο της Δικαιοσύνης επίορκοι δικαστές, ότι θα μπορούσε να υπάρχει τόση διαφθορά σε σημείο μάλιστα χρηματισμού. Οφείλω, όμως, να δώσω μερικές εξηγήσεις και να κάνω μερικές διευκρινίσεις.
Όπως είναι γνωστό υπηρετούν στο Σώμα της Ελληνικής Δικαιοσύνης περίπου τρεις χιλιάδες δικαστές και επτακόσιοι περίπου ειρηνοδίκες. Το σύνολο των δικαστών που φαίνεται ότι εμπλέκονται σε τέτοιες διαφθορές αυτή την περίοδο, δεν ξεπερνάει, όπως τα στοιχεία δείχνουν μέχρι σήμερα, τους τριάντα. Επομένως ομιλούμε για ένα ποσοστό κάτω του 1%.
Αισθάνομαι την ανάγκη να το σημειώσω αυτό και να το υπογραμμίσω, διότι θέλω να στείλω και ένα μήνυμα αισιοδοξίας προς τους Έλληνες πολίτες. Είμαι ένας άνθρωπος που γνωρίζει ελπίζω πολύ καλά το χώρο της Δικαιοσύνης. Να στείλω πράγματι ένα μήνυμα αισιοδοξίας, και να τονίσω ότι η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων δικαστών είναι έντιμοι και είναι μάλιστα δικαστές οι οποίοι αγωνίζονται κάτω από δύσκολες συνθήκες για να απονείμουν δικαιοσύνη. Αυτό το μήνυμα είναι ανάγκη να το στείλουμε όλοι μας και το στέλνουμε ευτυχώς. Αυτό όμως, δεν σημαίνει ότι επειδή αυτό το μήνυμα πρέπει να στείλουμε -και αυτή είναι η διαπίστωση ότι οι επίορκοι δεν ξεπερνούν το 1% του συνόλου των δικαστών μας- πως δεν είναι αναγκαίο και απολύτως επιβεβλημένο και για τους ολίγους αυτούς, κατά το παρόν στάδιο, αλλά και για το μέλλον να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα. Για το λόγο αυτόν εκτιμώ και πιστεύω πως το νομοσχέδιο που έρχεται από την πλευρά του Υπουργείου Δικαιοσύνης ασφαλώς είναι μια σωστή νομοθετική πρωτοβουλία.
Είναι γνωστό ότι στις περιπτώσεις της δικαιοσύνης για να έχουμε υγιή δικαιοσύνη, για να έχουμε κάθαρση τέτοιων φαινομένων και πάταξη, δύο λύσεις υπάρχουν: Κατ’ αρχάς, η ίδια η δικαιοσύνη να οδηγηθεί με τους δικούς της μηχανισμούς στην αυτοκάθαρση αυτών των φαινομένων. Και από την άλλη πλευρά, η εκάστοτε κυβέρνηση, που ασφαλώς δεν μπορεί να παρέμβει στο έργο των δικαστών -και σε κάθε περίπτωση όλοι μας πρέπει να ενισχύσουμε την προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία κάθε δικαστή και του συνόλου των δικαστών και αυτό κάνει η σημερινή Κυβέρνηση- πρέπει να πάρει τις ανάλογες νομοθετικές πρωτοβουλίες, όπως το προτείνει με αυτό το νομοσχέδιο.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα γνωρίζετε ασφαλώς και ιδίως οι παλαιότεροι νομικοί, αλλά και όλη η ελληνική κοινωνία, ότι στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας είχαμε δύο ιδιαίτερα ενδιαφέροντα πορίσματα, που είχαν σχέση με φαινόμενα διαφθοράς στο χώρο της δικαιοσύνης. Αναφέρομαι στο πόρισμα του αειμνήστου αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Φλούδα, όπως επίσης αναφέρομαι και στο πόρισμα του πρώην εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Πλαγιανάκου.
Αυτά τα δύο πορίσματα στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας πράγματι ανέφεραν συγκεκριμένα φαινόμενα και συγκεκριμένες περιπτώσεις διαφθοράς. Όμως πέρασαν δέκα χρόνια και πλέον και, δυστυχώς, αυτά δεν οδήγησαν ούτε τις εκάστοτε ηγεσίες της δικαιοσύνης αλλά ούτε και τις πολιτικές ηγεσίες σε διαδικασίες αφ’ ενός μεν κάθαρσης, αφ’ ετέρου δε να ληφθούν μέτρα ώστε να προληφθούν τέτοια φαινόμενα.
Εδώ είναι αυτονόητο πως υπάρχουν ασφαλώς ευθύνες, αλλά δεν είναι του παρόντος να ασχοληθώ με το θέμα αυτό σήμερα και δεν το θέλω εξάλλου, γιατί επιλέγω να συμμορφωθώ και εγώ προς το γενικό κλίμα της συναίνεσης να πατάξουμε στη χώρα μας και ιδίως στο χώρο της δικαιοσύνης, τη διαφθορά, την ανεντιμότητα, τις συναλλαγές που είναι απαράδεκτα φαινόμενα για τη δικαιοσύνη.
Ασφαλώς υπάρχει το μεγάλο ερώτημα: Γιατί οδηγηθήκαμε σ’ αυτές τις καταστάσεις; Πώς είναι δυνατόν στο χώρο της δικαιοσύνης να έχουμε, ελάχιστα μεν -αυτά είναι όμως- φαινόμενα που δυστυχώς διογκώνονται, μεγαλοποιούνται και αποτελούν αντικείμενο συζητήσεων κατά υπερβολικό τρόπο σε διάφορους χώρους; Πώς φθάσαμε σ’ αυτήν την κατάσταση;
Δεν υπάρχει άλλος τρόπος παρά να επανέλθουν ο έλεγχος και οι επιθεωρήσεις, οι οποίες έλειψαν τόσα χρόνια. Αυτή είναι η απάντησή μου προς το φίλο κ. Κοσμίδη. Όσοι συμμετείχαμε στην επιτροπή γνωρίζουμε ότι αυτή η έλλειψη επιβεβαιώθηκε και από τους εκπροσώπους των συνδικαλιστικών οργανώσεων των δικαστικών. Από αυτήν τη άποψη, ασφαλώς, το παρόν νομοσχέδιο ορθώς ενισχύει τον έλεγχο και τις επιθεωρήσεις. Μπορεί να διατυπωθούν διάφορες απόψεις, αλλά πάντως το βέβαιο είναι ότι είναι ανάγκη να γίνονται περισσότεροι έλεγχοι, ώστε να διαπιστώνονται και να βρίσκονται εγκαίρως οι ελάχιστοι επίορκοι, οι οποίοι δημιουργούν το τεράστιο πρόβλημα εις βάρος της δικαιοσύνης.
Τέλος, θέλω να στείλω ένα μήνυμα προς την ελληνική κοινωνία. Μία είναι η λύση. Όλοι μαζί να αποφασίσουμε ότι πρέπει να πατάξουμε τη διαφθορά. Αυτό το έκανε η Κυβέρνηση πρώτη με τον καλύτερο τρόπο. Το έκανε ολόκληρη η Βουλή. Το έκαναν τα κόμματα. Ευτυχώς φαίνεται ότι γι’ αυτό είναι αποφασισμένες και οι ηγεσίες της ελληνικής δικαιοσύνης. Αυτή είναι η μόνη ελπίδα και η αισιοδοξία μας. Πιστεύω ότι θα οδηγηθούμε σε καλό δρόμο για το καλό της δικαιοσύνης και της δημοκρατίας.
Ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Η κ. Μανούσου-Μπινοπούλου έχει το λόγο.
ΑΡΙΑΔΝΗ ΜΑΝΟΥΣΟΥ - ΜΠΙΝΟΠΟΥΛΟΥ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ακούστηκαν προηγουμένως συνάδελφοι να μιλούν για κατάπτωση θεσμών και αξιών. Εγώ θα χρησιμοποιήσω άλλο όρο. Τα τελευταία χρόνια είχε επέλθει στην πατρίδα μας μία αναστολή των ηθικών αξιών. Τα αποτελέσματά της θέριεψαν και αυτά εισπράττουμε σήμερα. Οικονομικά σκάνδαλα από τις προμήθειες και τα πανεπιστημιακά ιδρύματα έως τους κόλπους της Εκκλησίας και της δικαιοσύνης. Ολόκληρη η ελληνική κοινωνία έχει πλέον συνειδητοποιήσει ότι δεν πάει άλλο.
Σήμερα δίνεται η ευκαιρία σε όλους μας εκθέτονται τις σκέψεις και τις απόψεις μας, να πιστοποιήσουμε ότι η σημερινή Κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι είναι αποφασισμένη να βάλει τέλος στο χρόνο αναστολής των ηθικών αξιών και να πατάξει τα φαινόμενα της διαφθοράς από όπου και αν προέρχονται. Υποστηρίχθηκε στην Αίθουσα ότι η ανοχή είναι το σκαλοπάτι για τη συνενοχή. Ο ανεχόμενος είναι εν δυνάμει συνένοχος. Και ερωτώ ποιος έδειξε ανοχή και σε ποιο βαθμό όλα αυτά τα χρόνια; Πράγματι, κύριε συνάδελφε, επίορκοι δεν είναι μόνο όσοι δικαστές διέπραξαν αδικήματα. Είναι και όσοι καθ’ οιονδήποτε τρόπο άμεσα ή έμμεσα δεν άφηναν να αποκαλυφθεί η διαφθορά επί σειρά ετών.
Δεν μπορεί ένα ευνομούμενο κράτος να πορεύεται με κύριο μέλημα και στόχο τον ιθυνόντων του να είναι αρεστοί, να μην ταράξουν τα αποτελματωμένα νερά.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχω υπηρετήσει τη δικαιοσύνη επί είκοσι πέντε συνεχή χρόνια ως δικηγόρος και ως προϊσταμένη διεύθυνσης πρωτοδικείου. Αυτό μου δίνει τη δυνατότητα να γνωρίζω από διαφορετικές οπτικές γωνίες τον τρόπο λειτουργίας και ελέγχου των παραγόντων της δίκης και της δικαιοσύνης κατ’ επέκταση. Ο τρόπος επιλογής των δικαστών κατά την εισαγωγή τους στον κλάδο, οι εντατικές επιθεωρήσεις, οι συχνές εκθέσεις και η επίδειξη μεγάλης αυστηρότητας εναντίον όσων δεν είναι συνεπείς με τα καθήκοντά τους είναι απαραίτητοι όροι για τη διασφάλιση της απονομής της δικαιοσύνης. Έχουμε περιπτώσεις δικαστών που δικάζουν υπό την επήρεια δυνατών ψυχοφαρμάκων.
Το σύστημα της επιθεώρησης των δικαστηρίων είναι ένας από τους κυριότερους παράγοντες που άφησε να εκτραφεί το θηρίο της διαφθοράς στο χώρο της δικαιοσύνης και γι’ αυτό θα αναφερθώ αναλυτικά αύριο στην κατ’ άρθρο συζήτηση.
Σήμερα περιορίζομαι να προτείνω ότι πρέπει να αυξηθούν οι περιφέρειες της επιθεωρήσεως από έξι σε εννέα. Δεν είναι δυνατόν ένας επιθεωρητής να αντεπεξέλθει σε αυτά που ζητάει ο κώδικας λειτουργίας των δικαστηρίων μέσα σε τόσο λίγο χρονικό διάστημα σε τόσο μεγάλες περιφέρειες.
Παράλληλα και οι δικηγορικοί σύλλογοι πρέπει να αναπτύξουν τις πειθαρχικές τους διαδικασίες. Πραγματικά, ήμουν μάρτυρας όλων των επιθεωρητών που έρχονταν στο πρωτοδικείο και χρησιμοποιούσαν την έκφραση σε κάθε δικαστή «φέρε μου πέντε δικές σου αποφάσεις για να τις ελέγξω» και το κύριο μέλημά τους ήταν να μην υπάρχει καθυστέρηση. Αυτός ο τρόπος καθιστά πλημμελή και τον επιστημονικό και τον πειθαρχικό έλεγχο.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η δικαιοσύνη στη χώρα μας δεν είναι διεφθαρμένη. Τα κρούσματα διαφθοράς είναι μεμονωμένα και όμως καθημερινά διασύρεται στο σύνολό της η δικαιοσύνη. Η δικαιοσύνη όμως δεν διαθέτει μηχανισμούς άμυνας. Δεν διαθέτει Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας. Δεν διαθέτει γραφεία Τύπου που να λειτουργούν σε καθημερινή βάση. Δεν διαθέτει κήρυκες και προστάτες και δεν πρέπει να διαθέτει, γιατί δεν επιτρέπεται στη δικαιοσύνη να απολογείται.
Έτσι, όμως, βρίσκεται απροστάτευτη στο στόχαστρο οποιουδήποτε και ανακύπτει το ερώτημα: Πώς θα προστατευθούν η αξιοπιστία και το κύρος της; Η αξιοπιστία και η ανεξαρτησία των δικαστών; Πώς οι δικαστικοί λειτουργοί θα καταξιωθούν πάλι στη συνείδηση των πολιτών μετά τα τελευταία γεγονότα που πήραν τέτοιες διαστάσεις από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης;
Τον πρώτο λόγο τον έχει η πολιτεία που και την εξουσία, αλλά και τα μέσα διαθέτει, ώστε να προβεί στις αναγκαίες νομοθετικές και άλλες παρεμβάσεις για την αποκατάστασή τους. Τον κύριο λόγο κατά ένα μέρος έχουμε εμείς οι ίδιοι που νομοθετούμε.
Πιστεύω και προτείνω ότι πρέπει να επανέλθει το αδίκημα της περιύβρισης αρχής, περιοριζόμενο όμως στην περιύβριση της δικαστικής αρχής. Ο τρόπος αντιμετώπισης της διαφθοράς από τη νομοθετική εξουσία θα είναι καθοριστικός. Οι δικαστές μας πρέπει να είναι υπερήφανοι για την επιλογή τους να υπηρετούν τη δικαιοσύνη. Όλοι γνωρίζουμε ότι έχουν υψηλό επίπεδο ανεξαρτησίας που στηρίζεται σε ζηλευτή συνταγματική θωράκιση και ένα ανώτατο δικαστικό συμβούλιο θεματοφύλακα και εγγυητή της λειτουργικής και προσωπικής τους ανεξαρτησίας.
Με αυτό σαν δεδομένο, θέλω να ζητήσω από τους δικαστές μας να μην επηρεαστεί η ακέραιη κρίση τους από τα τελευταία γεγονότα και από το φόβο τυχόν ευθυνών να μη σταματήσουν να δικάζουν με επιείκεια, όπου αυτό απαιτείται και δικαιολογείται.
Τελειώνοντας θα ζητούσα πάλι από τους δικαστές μας να μην αφιερώνουν όλο το χρόνο τους στη μελέτη των δικογραφιών τους. Να διαθέτουν περισσότερο χρόνο στις οικογένειές τους και να επιδεικνύουν τρυφερότητα και αγάπη στους οικείους τους, γιατί μόνο η αγάπη και η φροντίδα ευαισθητοποιούν και τις σχέσεις τους με το δικαζόμενο πολίτη. Γιατί θέλουμε δικαστές με ευαισθησία. Γιατί θέλουμε ο δικαστής να ωριμάζει καθημερινά μέσα από τις εμπειρίες του. Γιατί ο πολίτης σ’ αυτό το δικαστή εναποθέτει τις ελπίδες του και αυτό το δικαστή θέλει να εμπιστεύεται! Ένας τέτοιος δικαστής ουδέποτε θα ενδώσει στις σειρήνες της διαφθοράς!
Ευχαριστώ πολύ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Το λόγο έχει η συνάδελφος κ. Χριστιάνα Καλογήρου.
ΧΡΙΣΤΙΑΝΑ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συζητούμε σήμερα ένα νομοσχέδιο, φιλοσοφία και επιδίωξη του οποίου είναι η ενίσχυση των μέτρων εσωτερικού ελέγχου απονομής της δικαιοσύνης. Βεβαίως στο νομοσχέδιο αυτό τον πρώτο λόγο εκ των πραγμάτων έχουν οι συνάδελφοι όλων των πτερύγων του Κοινοβουλίου, οι οποίοι έχουν φοιτήσει στα έδρανα των αμφιθεάτρων των νομικών σχολών. Ωστόσο επειδή το συζητούμενο θέμα είναι ένα από εκείνα που κατ’ εξοχήν άπτονται της λειτουργίας της δημοκρατίας παίρνω το λόγο για να αναπτύξω τις πολιτικές μου απόψεις επ’ αυτού.
Στόχος του συζητούμενου νομοσχεδίου είναι η λήψη αυστηρών νομοθετικών μέτρων, τα οποία συμπληρώνουν το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο απονομής της δικαιοσύνης για να αντιμετωπίσουμε φαινόμενα διαφθοράς, γιατί είναι κοινωνική επιταγή η αντιμετώπιση της διαφθοράς, ώστε να τεθεί έτσι φραγμός στην αχαρακτήριστη συμπεριφορά ευτυχώς ολίγων δικαστικών λειτουργών.
Είναι λυπηρό, αλλά συνάμα και αποκαρδιωτικό το φαινόμενο, ορισμένοι δικαστικοί λειτουργοί να επιδιώκουν οικονομικά ανταλλάγματα, προκειμένου να αποφανθούν, να επιλύσουν διαφορές και να αποδώσουν το δίκαιο. Το κατάντημα των δικαστικών αυτών λειτουργών -σίγουρα μεμονωμένων- είναι απόρροια της πολιτικής που εφαρμόστηκε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις, μιας πολιτικής που ισοπέδωσε τα πάντα και δεν άφησε αλώβητο θεσμό για θεσμό μέχρι του σημείου οι εντεταλμένοι φορείς διαφόρων δημόσιων εξουσιών να ζητούν ανενδοίαστα πληρωμή, το λεγόμενο «φακελάκι» ή «μπαξίσι» από τον ταλαίπωρο τον πολίτη, που σαν πλανόδιος ιουδαίος ανεβοκατεβαίνει καθημερινά από γραφείο σε γραφείο.
Είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι σε ελληνική περιφέρεια υπήρξαν έντονα κρούσματα ορισμένων δικαστικών, αλλά και εισαγγελικών λειτουργών, οι οποίοι συμπεριφέρονταν κατά τρόπο μεροληπτικό, φιλικό σε ορισμένους, φίλα προσκείμενους προς την προηγούμενη κυβέρνηση, εκπροσώπους των διαδίκων. Επακόλουθο της συμπεριφοράς αυτής ήταν να δημιουργείται η εντύπωση, ίσως και δικαιολογημένα, ότι οι εκπρόσωποι αυτοί ετύγχαναν κάποιας εύνοιας με όλες τις πελατειακές συνέπειες που μπορεί να έχει αυτό και βεβαίως και τις κομματικές προεκτάσεις. Ευτυχώς η κατά πάντα αδικαιολόγητη αυτή συμπεριφορά έχει εκμηδενιστεί. Φρονώ ότι δεν πρόκειται να επαναληφθεί. Δεν πρόκειται να διαμορφωθούν οι συνθήκες που θα την αναπτύξουν εκ νέου. Γιατί και οι καιροί έχουν αλλάξει, αλλά και εμείς οι εκπρόσωποι στην Εθνική Αντιπροσωπεία εδώ είμαστε και δεν θα το επιτρέψουμε!
Η απονομή της δικαιοσύνης είναι κατά το Βολταίρο η ωραιότερη λειτουργία της ανθρωπότητας και βεβαίως δεν είναι όπως μας είπε ο κ. Βενιζέλος ούτε συντηρητική, αλλά ούτε και προοδευτική. Σύμφωνα δε, με ανώτατο εισαγγελικό λειτουργό που άσκησε εξουσία κατά τους πρώτους χρόνους της μεταπολίτευσης, η δικαιοσύνη είναι η σπουδαιότερη εξουσία, η οποία ανατέθηκε ποτέ στον άνθρωπο, αλλά και η πλέον λεπτή και ευαίσθητη. Αυτήν την ιδιάζουσα λειτουργία ατυχώς ορισμένοι επιλήσμονες δικαστικοί λειτουργοί, με την εγκληματική συμπεριφορά του χρηματισμού, την καταρράκωσαν και την έθεσαν υπό αμφισβήτηση με όλες τις σημερινές δυσμενείς επιπτώσεις απέναντι στην κοινωνία. Οι υπηρέτες της δικαιοσύνης, η οποία κατά τον Αριστοτέλη είναι η αρετή όλων των αρετών, οφείλουν να εφαρμόζουν τους κανόνες δικαίου κατά τρόπο αντικειμενικό, ακριβοδίκαιο, με σύνεση και σωφροσύνη. Τα πάντα μπορεί να χάσει κανείς και να σωθεί. Δεν θα σωθεί όμως, αν χάσει τη δικαιοσύνη, έχει γράψει ο Πλάτων. Και εύχομαι πραγματικά με όλη μου την καρδιά οι εγκληματικές πράξεις των ολίγων δικαστών, που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας αυτόν τον καιρό, να μην έχουν την έκταση που δίνουν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ώστε η πολιτεία σύντομα να αποκαταστήσει το κύρος της δικαστικής εξουσίας. Οφείλουμε βεβαίως να εξάρουμε τα αντανακλαστικά των δικαστικών λειτουργών που άμεσα αντέδρασαν και προώθησαν προς αντιμετώπιση τις υποθέσεις διαφθοράς.
Ας μου επιτραπεί στο σημείο αυτό να κάνω μια γενική παρατήρηση την οποία θεωρώ εξαιρετικά σημαντική. Επί πρωθυπουργίας του αείμνηστου Κωνσταντίνου Καραμανλή, τόσο κατά την περίοδο 1956-1963 όσο και κατά την περίοδο 1974-1980, ορίστηκαν με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου Πρόεδροι του Αρείου Πάγου υποδειγματικοί λειτουργοί της Θέμιδος, μεταξύ των οποίων ο Καυκάς, ο Καραμάνος και ο Σκούμπης. Οι πολιτικές τους αντιλήψεις; Κάθε άλλο παρά συνέπλεαν με τις αντιλήψεις της τότε κυβερνητικής παράταξης.
Οι νέοι τότε Βουλευτές είχαν διερωτηθεί αν ήταν ορθή η πολιτική αυτή του αείμνηστου Κωνσταντίνου Καραμανλή. Ο ίδιος τους είχε απαντήσει τότε: «Ακούστε εσείς, οι νέοι. Μην προτρέχετε! Τα ανώτατα αξιώματα των φορέων συμφέρον είναι να καταλαμβάνουν οι ικανοί και οι άξιοι, χωρίς να αποτελεί εμπόδιο η τυχόν αντίθετη πολιτική τους πεποίθηση.» Απευθυνόμενος δε προς τους δικαστικούς λειτουργούς είχε πει χαρακτηριστικά: «Δεν θέλω να γίνετε φίλοι της παρατάξεώς μου, αλλά έντιμοι συνεργάτες της Κυβερνήσεώς μου.»
Αυτή τη φιλοσοφία, αυτό το αξιακό καθεστώς δυστυχώς το καθεστωτικό κράτος του ΠΑΣΟΚ δεν το ακολούθησε. Το ποια μέθοδο ακολούθησαν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, που άσκησαν εξουσία επί μία εικοσαετία σε όλους τους τομείς και ιδιαίτερα στον τομέα της δικαιοσύνης, είναι γνωστό και είναι πραγματικά πλεονασμός να την αναλύσω.
Ένα είναι βέβαιο: Η πολιτική πρακτική των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ πόρρω απείχε της αξιοκρατίας. Δεν είναι του παρόντος να θυμηθούμε τις ολέθριες συνέπειες της κατάργησης της επετηρίδας, όταν αυτή δεν συνοδεύτηκε από δημοκρατικές διαδικασίες κατά την ανάδειξη της φυσικής ηγεσίας της δικαιοσύνης.
Και ιδού, τα αποτελέσματα! Τα σημερινά φαινόμενα λειτουργών της Θέμιδος, φαινόμενα που –επαναλαμβάνω- είναι μεμονωμένα. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να πάρουμε τις πολιτικές αποφάσεις, για να τα εξαλείψουμε. Σε αυτό ακριβώς στοχεύει το παρόν νομοσχέδιο. Δεν συγκαλύπτουμε. Δεν κουκουλώνουμε. Αντιμετωπίζουμε με θάρρος τη διαφθορά.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το προς ψήφιση νομοσχέδιο βαίνει στην ορθή κατεύθυνση και είμαι πεπεισμένη ότι τελικά θα τύχει της εγκρίσεως όλων των πτερύγων της Εθνικής Αντιπροσωπείας.
Σας ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Το λόγο έχει ο κ. Ανδρέας Λυκουρέντζος.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΥΚΟΥΡΕΝΤΖΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, κύριε Υπουργέ, είναι μεγάλη η φιλοδοξία μου, να προσπαθήσω, να αναπτύξω τα δικά μου επιχειρήματα κάτω από το βάρος της αγόρευσης τόσο του κυρίου Υπουργού όσο και του Κοινοβουλευτικού μας Εκπροσώπου, αλλά και της συνεισφοράς στη συζήτηση τόσο του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου του ΠΑΣΟΚ όσο και του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. Το λέω αυτό, διότι θα αποφύγω κάθε απόπειρα θεωρητικής ανάλυσης ή ακαδημαϊκής προσέγγισης του συζητουμένου αντικειμένου με το παρόν νομοσχέδιο.
Έτσι, όμως, οφείλω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, να εξηγήσω γιατί ψηφίζω το νομοσχέδιο. Το ψηφίζω, διότι θεωρώ ότι είναι η ώρα για την ενίσχυση και τη θωράκιση της δικαιοσύνης, την ενίσχυση των κανόνων της διαφάνειας. Απαιτούνται εδώ τα αυστηρά μέτρα. Είναι η ώρα της σύγκρουσης με τα φαινόμενα της διαφθοράς, σύγκρουση με τη διαφθορά παντού, σύγκρουση με το καθεστώς της αθέμιτης συναλλαγής, που, όπως όλοι γνωρίζουμε σε αυτήν την Αίθουσα, κληρονομήσαμε από το παρελθόν.
Στέλνουμε σήμερα ένα ισχυρό μήνυμα στην ελληνική κοινωνία με την αποφασιστική στάση της Κυβέρνησης, μια στάση που παραμένει αταλάντευτη, αμετάκλητη από την αρχή της εκλογής της Κυβέρνησης Καραμανλή και την ανάδειξή της στη νέα διακυβέρνηση της πατρίδας. Σε αυτήν την πορεία και την επιλογή μας έχουμε σταθερά μαζί μας την κοινωνία. Το διαπιστώνουμε σε όλες τις δημοσκοπήσεις. Το διαπιστώνουμε στην καθημερινή ανταπόκριση των συμπολιτών μας απέναντι στις πρωτοβουλίες της Κυβέρνησης.
Ερχόμαστε απόψε, κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με ένα αίσθημα υπερηφάνειας και με αισθήματα πανηγυρισμού μιας νίκης πολιτικής. Θα εξηγήσω αμέσως τι σημαίνει αυτό: Το γεγονός ότι η Μειοψηφία στηρίζει επί της αρχής αυτό το νομοσχέδιο είναι αποτέλεσμα της συνεπούς προσπάθειας που έχουμε καταβάλει τους δώδεκα τελευταίους μήνες μέσα σε αυτήν την Αίθουσα. Αποδείξαμε ότι εννοούμε και πιστεύουμε τις αρχές και τις αξίες που υπερασπιζόμαστε.
Και θα ήταν μια ευχάριστη έκπληξη, αλλά και μια σταθερή συμπόρευση η αποψινή στάση της Αντιπολίτευσης, ευχάριστη έκπληξη και σταθερή συμπόρευση προς το καλό της δημοκρατίας, για την πολιτική ανάπτυξη του τόπου, αν δεν είχαμε την αντιφατική τους συμπεριφορά.
Τι να αποδεχθούμε; Το λόγο του εισηγητή της Μειοψηφίας απόψε ή τη μόλις προχθεσινή στάση των ιδίων ανθρώπων, του ιδίου κόμματος, με την υπόθεση της Εξεταστικής Επιτροπής; Τι δικαιολογούσαν με τη συμπεριφορά τους; Τι νομιμοποιούσαν μόλις προχθές; Τι επιχειρήματα ήταν αυτά; «Τα πάντα επιτρέπονται, τα πάντα δικαιολογούνται και αν τολμήστε και μας ενοχλήσετε, στρέφουμε τα πυρά εναντίον της Κυβέρνησης και σας συκοφαντούμε με μεγάλη άνεση». Τι να πιστέψουμε; Αυτά τα οποία μας είπατε σήμερα ή την επιχειρηματολογία για το βασικό μέτοχο; Αυτή είναι η διαφάνεια που θέλετε; Υιοθετείτε αυτή τη θέση που διατυπώνετε τώρα επί της αρχής ή την καθημερινή σας πρακτική;
Αισθάνομαι και για άλλο λόγο ότι υπερέχουμε και ότι επιτύχαμε νίκη με τις θέσεις μας, που επαναλάβαμε πολλές φορές σε αυτήν την Αίθουσα. Πού κατέφυγε ο εισηγητής του ΠΑΣΟΚ, ο εκλεκτός κ. Κοσμίδης; Στο να μας πει ότι η νομιμοποίηση της διαφθοράς είναι πολύ φυσικό και ανθρώπινο φαινόμενο. Με τέτοια επιχειρήματα θέλετε να συμμαχήσουμε, για να πολεμήσουμε τη διαφθορά; Με την έμμεση νομιμοποίηση, με αυτό που λέτε ότι περίπου τα πάντα επιτρέπονται, διότι –τι να κάνουμε;- ανθρώπινες αδυναμίες είναι αυτές;
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΣΜΙΔΗΣ: Λάθος καταλάβατε. Λάθος καταλάβατε.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΥΚΟΥΡΕΝΤΖΟΣ: Σας καταλαβαίνω. Σας καταλαβαίνω πολύ καλά. Γιατί καταφύγατε και σε άλλα επιχειρήματα. Δεν είναι διαφθορά, είπατε, το ρουσφέτι; Ποιο ρουσφέτι; Πού υπάρχει αυτό το ρουσφέτι;
Όταν, λοιπόν, καταφεύγετε σε τέτοιας ποιότητας επιχειρήματα, προσπαθείτε να δικαιολογήσετε το παρελθόν, το οποίο, σας είπα και άλλη φορά στη Βουλή, έρχεται από πολύ μακριά, έρχεται από μία φράση, που δεν θα κάνω το λάθος να επαναλάβω. Όχι γιατί δεν είναι αλήθεια, όχι γιατί δεν νομιμοποιήθηκαν χάριν αυτής της φράσεως όλα τα φαινόμενα αδιαφάνειας, διαφθοράς και διαπλοκής, αλλά διότι δεν περιποιεί τιμή γενικότερα για τον πολιτικό κόσμο. Και εμείς έχουμε θέσει ως πρώτη προτεραιότητα να υπερασπιστούμε την τιμή του πολιτικού κόσμου, την τιμή της δικαιοσύνης, την τιμή της Εκκλησίας.
(Στο σημείο αυτό την Προεδρική Έδρα καταλαμβάνει ο Γ΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΡΑΓΑΚΗΣ )
Μην καταφεύγετε, λοιπόν, σε αυτά τα επιχειρήματα. Γιατί είπατε και κάτι άλλο: τι ενδιαφέρει την κοινωνία; Δεν είναι, λέει, μεγάλο διακύβευμα για την κοινωνία, όπως αποδεικνύουν ποιοτικές έρευνες, το θέμα της διαφθοράς. Και τα λέμε στην Εθνική Αντιπροσωπεία και μας παρακολουθεί ο ελληνικός λαός! Άρα, από εδώ βγαίνει το επιχείρημα ότι ούτε οι συμπολίτες μας ενδιαφέρονται για τη διαφάνεια!
Μα, δείτε τις ποσοτικές μετρήσεις, δείτε πόσο υπερασπίζονται τις επιλογές της Κυβέρνησης οι συμπολίτες μας για τα θέματα της διαφάνειας. Γιατί εμπιστεύονται τον Καραμανλή, γιατί εμπιστεύονται τη Νέα Δημοκρατία, γιατί μας έδωσαν μια τέτοια νίκη στις 7 Μαρτίου; Διότι είπαμε ξεκάθαρα, όπως το λένε οι νέοι μας, «το πάρτι τέλος»! Και βλέπετε ότι παραμένουμε συνεπείς σε αυτό.
Άλλος εκλεκτός συνάδελφος και καθηγητής ισχυρίστηκε ότι είναι «ηθικίζουσες» οι δηλώσεις των Υπουργών και του Πρωθυπουργού; Για πείτε μας, αν οι δικές μας θέσεις είναι «ηθικίζουσες», ποιες είναι οι δικές σας θέσεις περί ηθικής. Να τις ακούσουμε! Τι συνιστά για σας ηθική πολιτική στο δημόσιο βίο; Δεν το ξέρουμε. Δεν το είδαμε. Δεν είδαμε να παρεμβαίνετε για να το υπερασπιστείτε τόσα χρόνια. Ζητήσατε να κάνει κάτι η Κυβέρνηση. Επιτέλους –είπε ο εκλεκτός κύριος συνάδελφος του ΠΑΣΟΚ- σας στηρίζουμε, αλλά κάντε κάτι!
Ορίστε, νομοθετικές πρωτοβουλίες για μια σειρά από ζητήματα. Και ευτυχώς που απόψε είστε μαζί μας. Καλά κάνετε, σας το έχουμε ζητήσει, να πορευτούμε μαζί. Γιατί όταν διασφαλίζονται και προασπίζονται οι θεσμοί, όταν λειτουργούν οι κανόνες, όταν όλοι μαζί υπερασπιζόμαστε αξίες και ιδανικά, όταν όλοι μαζί υπερασπιζόμαστε ηθικές αρχές, τότε το μέλλον για τη δημοκρατία είναι αισιόδοξο.
Και όσον αφορά το δικό σας έργο, αν ποτέ και όταν –δηλαδή, προς το παρόν μην το φαντάζεστε- έρθετε στην εξουσία, θα είναι εύκολο. Θα μπορείτε να κυβερνήσετε χωρίς τα βάρη του παρελθόντος, χωρίς δουλείες, χωρίς υποχρεώσεις, χωρίς δεσμεύσεις, χωρίς εξαρτήσεις. Άρα, αυτό είναι μια ποιοτική αναβάθμιση της δημοκρατίας.
Βεβαίως, αποδεχόμαστε εμείς ως Βουλευτές –πιστεύω το αποδέχεσθε και εσείς, κύριε Υπουργέ- την πρόκληση για την ηγεσία της δικαιοσύνης και είμαστε σίγουροι ότι την αποδέχεσθε, γιατί γνωρίζετε ότι οι ηγεσίες στέλνουν τα μηνύματα, οι ηγεσίες διδάσκουν με τη συμπεριφορά τους. Αυτό το μήνυμα έχουμε λάβει όλοι εμείς της Νέας Δημοκρατίας από τον Πρωθυπουργό και αυτό περιμένουμε από την ηγεσία της δικαιοσύνης και αυτό περιμένουμε και από την ηγεσία της ελλαδικής Εκκλησίας. Αποδεχόμαστε την πρόκληση, γιατί σας έχουμε εμπιστοσύνη. Γνωρίζουμε την ηθική και πολιτική σας ακεραιότητα. Γνωρίζουμε ότι σε αυτήν στρέφουν αυτήν την ώρα οι συμπολίτες μας τις ελπίδες τους. Γιατί αλίμονο αν ποτέ ο θεσμός της δικαιοσύνης καταρρακωθεί. Αλίμονο αν ποτέ αποτελέσει μόνιμο αποκαρδιωτικό θέαμα των τηλεοπτικών παραθύρων και των τηλεοπτικών διαλόγων!
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μια τελευταία κουβέντα περί ήθους και ηθικής. Είχα τολμήσει στο παρελθόν σε μία ομιλία μου ως μέλος της κομματικής νεολαίας να επικαλεσθώ το ήθος. Ο σημερινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο αξιότιμος κ. Κωστής Στεφανόπουλος μου έκανε την εξής παρατήρηση: «το ήθος δεν μπορείς να το επικαλείσαι στη δημόσια ζωή. Αν το διαθέτεις, οι συμπολίτες σου, το αναγνωρίζουν και σε καταξιώνουν». Αυτό λοιπόν πετύχαμε με την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας: καταξιώνουν οι πολίτες το ήθος που διαθέτει ο Πρωθυπουργός και οι Υπουργοί του. Αυτό αποτελεί το ασφαλέστερο πηδάλιο για την πορεία της ελληνικής κοινωνίας στο μέλλον.
Σας ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Η κ. Μακρή έχει το λόγο.
ΖΩΗ ΜΑΚΡΗ: Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι σαφές ότι το υπό συζήτηση νομοσχέδιο αποτυπώνει την αδιαμφισβήτητη βούληση της Κυβέρνησης να αποκαταστήσει την ηθική τάξη στο χώρο της δικαιοσύνης, αποκαθιστώντας ταυτόχρονα το κύρος των δικαστικών λειτουργών.
Το μήνυμα που το Υπουργείο Δικαιοσύνης, εκφράζοντας τη βούληση του ίδιου του Πρωθυπουργού, στέλνει με τα δώδεκα, άμεσα, μέτρα που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο, είναι ξεκάθαρο:1) Η πολιτεία στηρίζει ενεργά την προσπάθεια που έχει αναλάβει η ίδια η ηγεσία της δικαιοσύνης να αποκαθάρει το Σώμα των Δικαστών από όλα εκείνα τα στοιχεία που το διασύρουν στη συνείδηση των πολιτών. 2) Η πολιτεία είναι αποφασισμένη να περιφρουρήσει την εικόνα και το κύρος της πλειονότητας των Ελλήνων δικαστών που ασκούν κατά τρόπο έντιμο και ακέραιο το λειτούργημά τους. 3) Η πολιτεία προτίθεται να πράξει ό,τι απαιτείται, προκειμένου να πάψουν να διασύρονται οι θεσμοί, παρέχοντας στην ίδια τη δικαιοσύνη τη δυνατότητα της αυστηρής, παραδειγματικής τιμωρίας των επίορκων δικαστών, αλλά και των παραδικαστικών κυκλωμάτων, που, όπως αποκαλύπτεται, επιχειρούσαν μεθοδικά τα τελευταία χρόνια να καταντήσουν το νόμο μία διαδικασία άνομης συναλλαγής.
Η νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Δικαιοσύνης αποσκοπεί, σε τελευταία ανάλυση στο να ξανακάνει το νόμο σεβαστό, να αποκαταστήσει δηλαδή ένα βασικό πυλώνα της δημοκρατίας μας στη συνείδηση της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών που εύλογα έχουν ανάγκη και απαιτούν οι θεσμοί να καταξιώνονται από τα πρόσωπα που έχουν ταχθεί να τους υπηρετούν.
Εμείς ιδιαίτερα, ως εκπρόσωποι του πολιτικού συστήματος και φορείς της λαϊκής εντολής, έχουμε πρωταρχικό χρέος την καταπολέμηση συμπτωμάτων διαφθοράς σε όλα τα πεδία της δημόσιας ζωής, αλλά ιδιαίτερα στο χώρο της δικαιοσύνης, γιατί το φαινόμενο επίορκων δικαστών που εμπορεύονται την ετυμηγορία τους με παραδικαστικά κυκλώματα, το φαινόμενο έστω και μετρημένων δικαστικών λειτουργών που ασκούν το λειτούργημά τους με γνώμονα όχι τη δικαιοσύνη, αλλά τον προσπορισμό κέρδους, η ύπαρξη έστω και λίγων δικαστών που είχαν καταντήσει λαθρέμποροι της δικαιοσύνης και χρησιμοποιούσαν το νόμο για να απονέμουν ανομία, ναρκοθετεί κυριολεκτικά τα θεμέλια της δικαιοσύνης, την απαξιώνει στα μάτια των πολιτών, νομιμοποιώντας έμμεσα την παρανομία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο όμως διαβρώνεται το ίδιο το κοινωνικό εποικοδόμημα, διαβρώνεται επίσης η ουσία της δημοκρατίας.
Όλοι θυμόμαστε τη γνωστή ρήση του Κικέρωνα: «είμαστε σκλάβοι των νόμων, για να μπορούμε να ζούμε ελεύθεροι ως πολίτες». Η αντίληψη αυτή διαπνέει ολόκληρο το δικαϊκό σύγχρονο πολιτισμό, τις σύγχρονες δημοκρατικές κοινωνίες.
Σκεφτείτε όμως, όταν εμπορευματοποιείται η διαδικασία απονομής τής δικαιοσύνης, είναι σαν να εμπορευματοποιείται η ίδια η ελευθερία μας. Δεν θα έπρεπε τότε να μιλάμε για δημοκρατική τάξη αλλά για επιστροφή στο νόμο της ζούγκλας με δημοκρατική πρόσοψη.
Αυτός είναι ο βαθύτερος λόγος για τον οποίο ο πολιτικός κόσμος στο σύνολό του οφείλει να αντιμετωπίσει με ιδιαίτερη αυστηρότητα και απροσχημάτιστη καθαρότητα τα φαινόμενα διαφθοράς στο δικαστικό χώρο και τον ευρύτερο χώρο της δικαιοσύνης.
Θέλω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, να είμαι ξεκάθαρη. Δεν θεωρώ ότι η κρίση στο χώρο της δικαιοσύνης προήλθε από παρθενογένεση. Όπως ήταν φυσικό, διαπέρασε και το χώρο της δικαιοσύνης, ένα ορισμένο κλίμα γενικής χαλαρότητας και απαξίας που επικράτησε τα τελευταία χρόνια στην πολιτεία και την κοινωνία μας.
Μοιραία υπήρξαν και δικαστές μειωμένων αντιστάσεων μέσα στο κλίμα αυτό, για το οποίο οι πολιτικές ευθύνες είναι και προφανείς και δεδομένες. Αυτό ωστόσο δεν αναιρεί τη σκοπιμότητα, την ανάγκη το παρόν νομοσχέδιο να στηριχθεί από το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων, ακόμα και από αυτούς που το κατέστησαν με την πολιτική τους απαραίτητο.
Γι’ αυτόν το λόγο χαιρετίζω με ιδιαίτερη ικανοποίηση το γεγονός ότι το σύνολο σχεδόν του πολιτικού κόσμου τάχθηκε υπέρ αυτού του νομοσχεδίου, επικρότησε τα μέτρα του, επιδοκίμασε την ανάγκη που τα υπαγόρευσε και επικύρωσε τους στόχους που υπηρετεί. Κατά τούτο, το νομοσχέδιο δεν ανταποκρίνεται μόνο στις ανάγκες μιας ιδιαίτερα οξυμένης συγκυρίας, δεν επιβεβαιώνει μόνο τη συνέπεια της κυβερνητικής βούλησης έναντι των προγραμματικών μας δεσμεύσεων και της ίδιας της λαϊκής εντολής.
Υποδηλώνει ταυτόχρονα και πάνω από όλα ότι η διακηρυγμένη εντολή του Πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή για διαφάνεια παντού πρέπει και μπορεί να αποτελέσει το θεμέλιο λίθο της συναίνεσης που η νέα διακυβέρνηση επαγγέλλεται στην πολιτική μας ζωή και την αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων αυτού του τόπου.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εμπιστευόμαστε τη βούληση της ανεξάρτητης δικαιοσύνης να αυτοκαθαρθεί, αποβάλλοντας από τους κόλπους της τα στοιχεία που την εκθέτουν. Σημειώνω με ιδιαίτερη ικανοποίηση την πρόσφατη δήλωση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Λινού ότι η αυτοκάθαρση της δικαιοσύνης θα φτάσει όσο βαθιά και όσο ψηλά χρειάζεται.
Το λέω αυτό, διότι πιστεύω ότι η αποκατάσταση του κύρους της δικαιοσύνης αποτελεί πρώτιστα έργο των ίδιων των δικαστικών λειτουργών. Σε τελευταία ανάλυση, πέρα από νόμους και δυνητικές τιμωρίες, ο δικαστής είναι μόνος, μόνος με τη συνείδησή του. Αυτό αποτελεί την ισχυρότερη εγγύηση ότι η αυτοκάθαρση της δικαιοσύνης είναι δυνατή.
Το παρόν νομοσχέδιο αποτυπώνει τη βούληση της πολιτείας να εξοπλίσει τους ίδιους τους δικαστικούς λειτουργούς έναντι των συγκεκριμένων επιόρκων δικαστών που κηλιδώνουν το Δικαστικό Σώμα. Ανταποκρίνεται στην ανάγκη της πλειονότητας των Ελλήνων δικαστών να αυτοπροστατευθούν και να αποκατασταθούν στη συνείδηση των πολιτών.
Παρέχει το εχέγγυο ότι και αυτοί που κρίνουν κρίνονται και μάλιστα επιζητούν την κρίση των πολιτών. Θωρακίζει και στηρίζει εσωτερικά την ελληνική δικαιοσύνη, βοηθώντας την να αποδείξει ότι στους κόλπους της δεν υπάρχει θέση για επίορκους λειτουργούς, γι’ αυτό και πρέπει να το υπερψηφίσουμε.
Σας ευχαριστώ πολύ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ευχαριστούμε πολύ, κυρία συνάδελφε.
Θα ήθελα να παρακαλέσω το Σώμα, επειδή βλέπω ότι υπάρχουν έντεκα ακόμα ομιλητές, να πάρουμε απόφαση να μειωθεί ο χρόνος στα πέντε λεπτά, ώστε να προλάβουμε να το ψηφίσουμε το νομοσχέδιο ως τις δώδεκα, αφού θα σταματήσουμε εκείνη την ώρα.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΣΜΙΔΗΣ: Στα έξι λεπτά, κύριε Πρόεδρε.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΧΡΥΣΗΣ: Έξι λεπτά.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ωραία, κύριοι συνάδελφοι. Ο χρόνος μειώνεται στα έξι λεπτά.
Κύριε Μπούγα, έχετε το λόγο.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΠΟΥΓΑΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το τελευταίο χρονικό διάστημα η ελληνική κοινωνία κλονίζεται με αποκαλύψεις σκανδάλων με πρωταγωνιστές επίορκους δημόσιους λειτουργούς, που πλήττουν το κύρος θεμελιωδών για τη χώρα και το έθνος μας θεσμών, όπως είναι η εκκλησία και η δικαιοσύνη. Ασφαλώς, τα φαινόμενα διαφθοράς, απλώς αποκαλύφθηκαν πρόσφατα. Έχουν όμως βαθιές ρίζες στην ελληνική κοινωνία και οι αιτίες της δημιουργίας τους πρέπει να αναζητηθούν στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν.
Συγκεκριμένα, με ευθύνη βασική των προηγούμενων κυβερνήσεων δημιουργήθηκε ένα σύστημα, που, αν δεν ευνοούσε άμεσα τη διαφθορά, έδειχνε απρόθυμο να ενεργοποιήσει μηχανισμούς προστασίας της κοινωνίας και της πολιτείας απέναντι στις νοσηρές αυτές καταστάσεις, με αποτέλεσμα να παγιωθεί στην κοινή γνώμη η αντίληψη, ότι πρόκειται για φαινόμενα αποδεκτά ή καμία φορά και αναγκαία για τη λειτουργία του συστήματος.
Η Κυβέρνησή μας, στη βάση της συναίνεσης και της συνεργασίας, προσπαθεί να ενισχύσει τις σχέσεις εμπιστοσύνης με την ελληνική κοινωνία και προχωρά με αποφασιστικότητα στις επιβαλλόμενες θεσμικές μεταρρυθμίσεις. Στόχος μας είναι να θέσουμε οριστικό τέρμα στη σιωπή και στη συγκάλυψη. Όσα έγιναν τα προηγούμενα χρόνια και καθημερινά αποκαλύπτονται, δικαιώνουν απόλυτα την προτεραιότητα της Κυβέρνησης να καταπολεμήσει τη διαπλοκή, τη διαφθορά και την ανομία, επιδεικνύοντας μηδενική ανοχή στα φαινόμενα αυτά.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, εντός του πλαισίου της γενικότερης κυβερνητικής πολιτικής και αντιδρώντας άμεσα σε όσα συνέβησαν πρόσφατα, με σκοπό την προστασία του θεσμικού κύρους της δικαιοσύνης, την ηθική θωράκιση των έντιμων λειτουργών της και την ενίσχυση, κυρίως, της εμπιστοσύνης των πολιτών, εισηγείται την ψήφιση του παρόντος νομοσχεδίου.
Το παρόν νομοσχέδιο, με τις ρυθμίσεις που εισάγει, είναι προφανές ότι σκοπεύει να πατάξει φαινόμενα ανεπάρκειας και διαφθοράς στο χώρο της δικαιοσύνης, που δημιουργούν εμπλοκές στην εύρυθμη λειτουργία της και στη γρήγορη απονομή του δικαίου και κλονίζουν την εμπιστοσύνη του λαού προς την ανεξάρτητη δικαστική λειτουργία.
Βεβαίως οι έννοιες «ανεπάρκεια» και «διαφθορά» σαφώς διακρίνονται μεταξύ τους, όμως για το δοκιμαζόμενο πολίτη που καταφεύγει στη δικαιοσύνη η εννοιολογική τους διάκριση δεν έχει καμία απολύτως αξία, όπως αδιάφορο είναι να αντιληφθεί πού τελειώνει η ανεπάρκεια και πού αρχίζει η διαφθορά. Ο πολίτης απαιτεί ένα δικαιοδοτικό σύστημα που θα του διασφαλίζει τη δυνατότητα ευχερούς πρόσβασης, άνετης ανάπτυξης των επιχειρημάτων και ισχυρισμών του, αναλυτικής παρουσίασης των αποδεικτικών του μέσων, ταχείας εκδίκασης της διαφοράς του και γρήγορης έκδοσης απόφασης η οποία θα μπορεί να εκτελεστεί και όλα αυτά υπό την αντικειμενική και απροσωπόληπτη κρίση του δικαστή, ο οποίος θα είναι και θα φαίνεται αμερόληπτος.
Σήμερα, δυστυχώς, εξαιτίας όσων συμβαίνουν, έχει κλονιστεί η εμπιστοσύνη του κόσμου στη δικαιοσύνη. Ελπίζουμε όλοι μας ότι το πρόβλημα περιορίζεται και εξαντλείται στις ελάχιστες περιπτώσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας. Δεν είμαι όμως καθόλου βέβαιος, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι τα πράγματα –επειδή έτσι θέλουμε να πιστεύουμε ότι είναι- έτσι είναι και στην πραγματικότητα.
Με το παρόν σχέδιο νόμου τροποποιούνται διατάξεις του Ποινικού Κώδικα, του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, του Οργανισμού των Δικαστηρίων και του ειδικού νόμου που αφορά τον έλεγχο περιουσιακής κατάστασης δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών.
Με τις διατάξεις του άρθρου 1 του νομοσχεδίου αυξάνονται οι προβλεπόμενες ποινές σε εγκλήματα σχετικά με την απονομή της δικαιοσύνης, ενώ το έγκλημα της δωροδοκίας δικαστή μετατρέπεται από πλημμέλημα σε κακούργημα. Ασφαλώς η απειλή αυστηρών ποινών λειτουργεί αποτρεπτικά για τους διαδίκους, τους μάρτυρες, τους διερμηνείς ή τους πραγματογνώμονες που με δόλο θα παραβούν το καθήκον ειλικρίνειας και για όσους δικαστικούς λειτουργούς ενσυνείδητα μεροληπτήσουν υπέρ ή εναντίον κάποιου διαδίκου με αντάλλαγμα την παροχή δώρων ή άλλων ωφελημάτων.
Όμως οι αυστηρές ποινές δεν αρκούν. Η πολιτεία οφείλει να εξετάσει συνολικά το πρόβλημα της επιλογής και εκπαίδευσης των δικαστών, ώστε να ανταποκρίνονται ενσυνείδητα στο καθήκον τους και να μην αναγκάζεται να ενεργοποιεί το σύστημα κυρώσεων.
Συγκεκριμένα, οφείλει να δίδει κίνητρα, ώστε να κατευθύνονται στο Δικαστικό Σώμα οι άριστοι νομικοί. Να καθιερωθεί ένα αυστηρό και αδιάβλητο σύστημα επιλογής υποψηφίων δικαστών. Να καταστεί επιτέλους ουσιαστική η φοίτηση στη Σχολή Δικαστών και να μη θεωρείται αυτονόητο ότι όποιος εισαχθεί σ’ αυτήν κατ’ ανάγκη θα αποφοιτήσει. Να προβλεφθούν περιοδικοί έλεγχοι του τρόπου άσκησης των καθηκόντων των δικαστικών λειτουργών και της επιστημονικής τους επάρκειας. Να καταργηθεί οποιαδήποτε δυνατότητα υφίσταται σήμερα να μπορεί ένας δικαστικός λειτουργός να δικηγορήσει μετά τη συνταξιοδότησή του, αφού οποιοσδήποτε δικαστής θέλει να δικηγορήσει μετά την έξοδό του από το Σώμα, μπορεί, όσο υπηρετεί σ’ αυτό, να προετοιμάζει μια επιτυχή δικηγορική σταδιοδρομία.
Σημαντικότατο είναι, επίσης, το πρόβλημα της καθυστέρησης στην απονομή της δικαιοσύνης. Το πρόβλημα αυτό έχει λάβει διαστάσεις ιδιότυπης αρνησιδικίας. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι πολλές αποφάσεις που εκδόθηκαν από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σε βάρος της χώρας μας αναφέρονται σε παραβιάσεις της υποχρέωσής μας που απορρέει από τη διάταξη του άρθρου 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για γρήγορη διεξαγωγή της δίκης.
Η καθυστέρηση στην εκδίκαση των υποθέσεων που άγονται ενώπιον των δικαστηρίων και στην έκδοση εκτελεστών αποφάσεων δεν έχει να κάνει μόνο με την ορθή απονομή της δικαιοσύνης. Δυστυχώς προκαλεί ποικίλες παρενέργειες και δυσμενείς επιπτώσεις στη σύγχρονη κοινωνική και οικονομική ζωή.
(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Βουλευτή)
Ένα λεπτό, κύριε Πρόεδρε.
Αιτία του φαινομένου της καθυστέρησης στην απονομή της δικαιοσύνης δεν είναι η έλλειψη δικαστών. Ο αριθμός των δικαστών που υπηρετούν στα ελληνικά δικαστήρια είναι αυξημένος σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ως αιτίες πρέπει να αναφέρουμε τη δημιουργία νέων δικαστηρίων –ιδιαίτερα δικαστηρίων δεύτερου βαθμού, για την εξυπηρέτηση εκλογικών σκοπιμοτήτων, χωρίς την πρόβλεψη των αναγκαίων υποδομών- την ανεπάρκεια αλλά και τη φυγοπονία αρκετών δικαστικών λειτουργών, καθώς και τη μη εισαγωγή στη νομοθεσία μας θεσμικών μέτρων που θα επιτρέψουν την επιτάχυνση των διαδικασιών.
Έτσι, είναι προφανώς προς την ορθή κατεύθυνση η διάταξη του άρθρου 3 του νομοσχεδίου, με βάση την οποία μετά παρέλευση οκταμήνου από τη συζήτηση, ο δικαστής οφείλει να επιστρέψει τη δικογραφία, εάν δεν έχει καταφέρει να εκδώσει απόφαση.
Πρέπει, όμως, κύριε Υπουργέ, να υπάρξουν ρυθμίσεις, έτσι ώστε να προσδιορίζονται σε εύλογο χρονικό διάστημα οι υποθέσεις και όχι μετά από ενάμιση χρόνο από την κατάθεση του δικογράφου, όπως δυστυχώς ισχύει σήμερα. Να περατώνεται γρήγορα η αποδεικτική διαδικασία και να εκδίδεται σε εύλογο χρόνο η δικαστική απόφαση.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Κύριε συνάδελφε, να τα πούμε αύριο αυτά στη συζήτηση επί των άρθρων; Αυτό σας το λέω επειδή αναφέρεστε στα άρθρα.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΠΟΥΓΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, θέλω να κάνω τρεις παρατηρήσεις μόνο σε ό,τι αφορά στην έκδοση προσωρινής διαταγής, γιατί δεν θα χρειαστεί να πάρω αύριο το λόγο.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Δηλαδή η συμφωνία για τα έξι λεπτά πετάγεται στον αέρα.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΠΟΥΓΑΣ: Σε ό,τι αφορά στην έκδοση προσωρινής διαταγής, ορθή και αυτή η διάταξη, κύριε Υπουργέ, με τρεις προτάσεις. Πρώτον, να επιτρέπεται –νομίζω ότι ειπώθηκε και από τον εισηγητή του ΠΑΣΟΚ- η αναβολή σε περίπτωση συμφωνίας των διαδίκων. Δεύτερον, σε περίπτωση που κατά τη συζήτηση ο δικαστής κρίνει ότι πρέπει να διατηρήσει την προσωρινή διαταγή, να επιβάλλεται η υποχρέωσή του να εκδίδει απόφαση τριάντα μέρες μετά τη συζήτηση. Τρίτον, να προβλεφθεί η δυνατότητα γενίκευσης της ακρόασης του αντιδίκου του αιτούντος.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η άμεση εισαγωγή προς ψήφιση στην Εθνική Αντιπροσωπεία του παρόντος σχεδίου νόμου, δείχνει ότι η πολιτεία διαθέτει ισχυρά αντανακλαστικά προς όσα –δυστυχώς, νοσηρά- φαινόμενα βλέπουμε καθημερινά. Βλέποντας και κρίνοντας το έργο της Κυβέρνησης και του Υπουργού, εκφράζω τη βεβαιότητα ότι με απόλυτο σεβασμό στις συνταγματικές αρχές, θα τολμήσει όλες εκείνες τις νομοθετικές επεμβάσεις στο χώρο της δικαιοσύνης, για να ανακτήσει ξανά το χαμένο κύρος και την αξιοπιστία της.
Ευχαριστώ πολύ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ευχαριστώ πολύ, κύριε συνάδελφε.
Ο κ. Μαντούβαλος έχει το λόγο και επειδή ξέρουμε ότι μιλάει και γρήγορα, θα τα πει εντός του εξαλέπτου που έχουμε αποφασίσει.
ΠΕΤΡΟΣ ΜΑΝΤΟΥΒΑΛΟΣ: Μάλιστα, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ευχαριστούμε, κύριε Μαντούβαλε.
ΠΕΤΡΟΣ ΜΑΝΤΟΥΒΑΛΟΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε και για τη διακριτική υπόμνηση αλλά και για τη δυνατότητα που μου δίνετε να μιλήσω.
Διακεκριμένες κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, νομίζω ότι πραγματικά εξαντλήθηκε στο μεγαλύτερό της τμήμα αυτή η συζήτηση για το σχέδιο νόμου που πολύ προσεκτικά έφερε ο κύριος Υπουργός Δικαιοσύνης. Εξαντλήθηκε όχι μόνο από τις τοποθετήσεις του κυρίου Υπουργού ή του εισηγητού μας, αλλά και με τον τρόπο που όλοι οι συνάδελφοι από όλες τις πλευρές τοποθετήθηκαν.
Σήμερα διαπιστώσαμε επίσης κάτι πάρα πολύ χρήσιμο. Διαπιστώσαμε ότι στον κοινοβουλευτικό διάλογο υπάρχουν τομείς, υπάρχουν χώροι, όπου νομίζω ότι μπορούμε να προχωρήσουμε με σύνθεση. Αποδεικνύεται ότι μέσα από τη σύνθεση, μέσα από την κοινοβουλευτική διαφωνία –αλλά τελικά συνθέτοντας- μπορούμε να δημιουργήσουμε, να προχωρήσουμε και να παρουσιάσουμε στον κόσμο νομοθετήματα, τα οποία μπορεί να τα δεχθεί με τρόπο κοινά αποδεκτό.
Εδώ θα ήθελα να πω κάτι το οποίο είναι πολύ χρήσιμο. Άκουσα τον τελευταίο καιρό κάτι γι’ αυτά που συμβαίνουν και στο χώρο της δικαιοσύνης και στο χώρο της εκκλησίας. Άκουσα τη φράση «ευτυχώς που υπάρχουν οι πολιτικοί». Καιρό είχα να την ακούσω αυτήν τη φράση. Ευτυχώς που υπάρχουν οι πολιτικοί που υπηρετούν το κοινοβουλευτικό μας σύστημα με αυτόν τον τρόπο, δηλαδή μέσα από τις διαφωνίες μας, μέσα από τις αντιδικίες μας αλλά και μέσα από έναν ευπρεπή κοινοβουλευτικό διάλογο.
Είναι λοιπόν ένα προσεγμένο σχέδιο νόμου, κύριε Υπουργέ, το οποίο φέρνετε με τους εκλεκτούς σας συνεργάτες και μπορεί κανείς να πει ότι μας πρόλαβαν οι δημοσιογράφοι, γιατί αυτήν τη φορά τεκμηριωμένα απέδειξαν τι δεν λειτουργεί σωστά, όχι αν λειτουργεί ή όχι κάτι. Εδώ δεν χρειάζεται να σας καταθέσω εγώ την προσωπική μου εμπειρία, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις είναι δυσανάλογη η επιστημονική επαγγελματική εμπειρία μου με την ηλικία μου.
Εδώ το είδαμε όλοι. Θα έλεγε κανείς ότι μας πρόλαβαν οι δημοσιογράφοι και άριστα έπραξαν, εάν όλον αυτόν τον καιρό που η Νέα Δημοκρατία είναι στην Κυβέρνηση, το Υπουργείο Δικαιοσύνης δι’ υμών, κύριε Παπαληγούρα, δεν είχε φέρει σπουδαία νομοθετήματα. Όμως υπήρξαν νομοθετήματα με πολύ προσεκτικό τρόπο διατυπωμένα, που ήσαν για χρόνια απαίτηση όλου του ελληνικού λαού. Δεν χρειάζεται εγώ να τα αναφέρω.
Πρόσφατα είχαμε το «βασικό μέτοχο», πρόσφατα είχαμε θέματα που προσέγγισαν την τρομοκρατία και τώρα τι γίνεται; Είναι ακαριαία όχι η παρέμβαση αλλά η αντίδραση του Υπουργείου. Είναι ακαριαία η υλοποίηση των εντολών του Πρωθυπουργού κόντρα στη διαφθορά, κόντρα στη διαπλοκή, κόντρα σ’ αυτό που λέγεται αδιαφάνεια και πράγματι το πράξατε και βλέπετε ότι το χειροκροτούμε. Είναι χρήσιμο το ότι μέσα από ένα διάλογο, μέσα από σύνθεση ερχόμαστε σήμερα να το ψηφίσουμε και λέμε ότι ναι, συμφωνούμε, ναι, στηρίζουμε αυτό το νομοσχέδιο.
Δεν έγιναν βιαστικές, δεν έγιναν εμβαλωματικές παρεμβάσεις με τα τέσσερα αυτά άρθρα, έτσι όπως πολύ προσεκτικά έγιναν και διατυπώθηκαν. Έγιναν βαθιές, ουσιαστικές, αποτελεσματικές αλλά και κοινά αποδεκτές παρεμβάσεις.
Άρα, λοιπόν, νομίζω ότι μέρα με τη μέρα υλοποιούμε το μήνυμα και την υπόσχεση προς την κοινωνία, την κοινωνία που αγωνιά, την κοινωνία που υποσχεθήκαμε και υπεσχέθη ο Πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής ότι θα στηρίξουμε. Βάζουμε φραγμό για εκείνους που νομίζουν ότι μπορούν να καταστρατηγήσουν το νόμο και να κάνουν κάτι. Είναι αυτοί οι επίορκοι, ελάχιστοι, ασήμαντοι στην πλειονότητα των Ελλήνων δικαστών, που «στραγγάλισαν», που προσπάθησαν να «στραγγαλίσουν», ή πλέον σηματοδοτούμε μ’ αυτόν το νόμο την πορεία μας στο μέλλον σ’ εκείνους που σκέπτονται να «στραγγαλίσουν» την ελπίδα, αλλά και την πίστη κάθε πολίτη ότι υπάρχει και ότι λειτουργεί η δικαιοσύνη μας.
Έτσι, λοιπόν, κύριε Πρόεδρε, για να είμαι σύμφωνος μ’ αυτά που σας υποσχέθηκα και για να είμαι σύντομος και μέσα στο χρόνο μου, θα μου επιτρέψετε αυτήν τη φορά να πω το εξής: Ευτυχώς που υπάρχουν πολιτικοί σε όλα τα κόμματα που μέσα από προσεκτικά διατυπωμένα νομοσχέδια, μέσα από άριστα νομοθετήματα, που τα θέλει και τα επιζητεί η ελληνική κοινωνία και που έρχονται έγκαιρα, μπαίνει φραγμός σε τέτοιου είδους βλέψεις, γι’ αυτό και τα στηρίζουμε και τα ψηφίζουμε, κύριε Υπουργέ.
Σας ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ευχαριστούμε πολύ, κύριε συνάδελφε. Ήσασταν συνεπής στο χρόνο, εύχομαι και οι υπόλοιποι συνάδελφοι να είναι το ίδιο συνεπείς.
Ο κ. Χρύσης έχει το λόγο.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΧΡΥΣΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, θα προσπαθήσω να φανώ κι εγώ συνεπής μέσα στα στενά όρια του χρόνου που έχω στη διάθεσή μου.
Η διαφθορά, σε όποιο βαθμό αποδειχθεί στο Δικαστικό Σώμα, δεν είναι καινοφανές φαινόμενο. Υπέβοσκε εδώ και αρκετά χρόνια στη δικαιοσύνη. Σήμερα οι «αναθυμιάσεις» αυτής της διαφθοράς «έπνιξαν» την ελληνική κοινωνία και δικαίωσαν τις επίμονες αναφορές του Κώστα Καραμανλή στη διαπλοκή και στη διαφθορά.
Σήμερα, παρ’ όλη τη δυσπιστία στη δικαιοσύνη, παρ’ όλα τα πλήγματα και τα χτυπήματα που δέχεται η δικαιοσύνη, η πολιτεία και αυτή η Κυβέρνηση δεν θα αφήσουν να καταρρεύσει ο θεσμός αυτός.
Κύριε Υπουργέ, η Κυβέρνηση με αίσθημα ευθύνης απέναντι στον ελληνικό λαό τολμά μ’ αυτό το νομοσχέδιο, «Μέτρα ενίσχυσης εσωτερικού ελέγχου και διαφάνειας στη Δικαιοσύνη», να εξυγιάνει και να αποβάλει διά παραδειγματικής τιμωρίας εκείνους τους επίορκους δικαστές οι οποίοι είχαν μικρό ηθικό ανάστημα για να ανταποκριθούν στην υψηλή αποστολή τους.
Σήμερα η εμπιστοσύνη του ελληνικού λαού στη δικαιοσύνη κλονίστηκε γιατί ο ίδιος ο θεσμός της δικαιοσύνης συθέμελα συγκλονίστηκε με τις αποκαλύψεις των σκανδάλων, που εξευτελίζουν και ντροπιάζουν θεσμούς και πρόσωπα.
Με το παρόν νομοσχέδιο η δικαιοσύνη θωρακίζεται με ελεγκτικούς μηχανισμούς και επιταχύνονται οι διαδικασίες για τη διερεύνηση καταγγελιών που σκιάζουν την απονομή της δικαιοσύνης και δημιουργούν υπόνοιες μεροληψίας.
Αποτελείται το παρόν νομοσχέδιο από τέσσερα κεφάλαια που το καθένα έχει το δικό του ειδικό βάρος. Είναι το κεφάλαιο 1 που αναφέρεται στις τροποποιήσεις του Ποινικού Κώδικα, το κεφάλαιο 2 που αναφέρεται επίσης στις τροποποιήσεις διατάξεων των άρθρων του Κώδικα Οργανισμού των Δικαστηρίων και κατάστασης δικαστικών λειτουργών, το κεφάλαιο 3 που αναφέρεται στην τροποποίηση των διατάξεων του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και το σοβαρό και καινοφανές κεφάλαιο 4 μέσα σ’ αυτό το νομοσχέδιο που αναφέρεται στον έλεγχο της περιουσιακής κατάστασης των δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών.
Στο πρώτο άρθρο, η αύξηση των ελαχίστων ορίων ποινής για τα εγκλήματα ψευδορκίας, ψευδούς ανόμωτης κατάστασης και ψευδορκίας πραγματογνώμονα και διερμηνέα, μπορώ να πω ότι αποτρέπουν αυτούς τους ανθρώπους, οι οποίοι παραπλανούν δικαστή και τον οδηγούν σε εσφαλμένες αποφάσεις, δι’ υψηλών ποινών με αύξηση του ελαχίστου ορίου της ποινής και παράλληλα με την ψευδή καταμήνυση η οποία τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους, τίθεται φραγμός στη δικομανία.
Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στην αναβάθμιση της δωροδοκίας από πλημμέλημα σε κακούργημα με επιβολή κάθειρξης δέκα ετών, αντί της μέχρι σήμερα προβλεπομένης φυλάκισης. Η επαπειλούμενη ποινή της κάθειρξης σε συνδυασμό με την επιβολή χρηματικής ποινής που φτάνει από 100.000 ευρώ μέχρι 1.000.000 ευρώ, θέτουν φραγμούς στους επίδοξους επίορκους δικαστές.
Στο δεύτερο κεφάλαιο με την τροποποίηση του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων, αναφορικά με τον τρόπο κλήρωσης των συνθέσεων των ποινικών δικαστηρίων καθώς και τον τρόπο αναπλήρωσης των δικαστών, ισχυροποιείται η εμπιστοσύνη στην ευθυκρισία των λειτουργών της δικαιοσύνης.
Εκτός των ποινικών δικαστηρίων, για πρώτη φορά καθιερώνεται η κλήρωση συνθέσεων και για υποθέσεις ασφαλιστικών μέτρων στα πρωτοδικεία της χώρας. Η κλήρωση των δικαστών καθώς και η αναπλήρωση λόγω κωλύματος διασφαλίζουν την αμεροληψία και αποφεύγονται παντελώς οι στημένες συνθέσεις από τους εναπομείναντες νοσταλγούς της διαφθοράς.
Επιπρόσθετα, η καθιέρωση για πρώτη φορά του θεσμού των επίκουρων επιθεωρητών που ορίζονται από ανώτατο δικαστικό συμβούλιο, για να βοηθούν το έργο των επιθεωρητών στις μεγάλες δικαστικές περιφέρειες, δεν αποτελούν φόβητρο για τους δικαστές αλλά πρόσθετη εγγύηση αμεροληψίας.
Με το άρθρο 3, επιβάλλεται η αφαίρεση της δικογραφίας από το δικαστή, μετά από παρέλευση οκτάμηνου κωλυσιεργίας. Έτσι, η ολιγωρία του δικαστή ελέγχεται και επιταχύνεται η έκδοση της απόφασης. Τοιουτοτρόπως η απονομή της δικαιοσύνης μπαίνει σε νέους ρυθμούς. Η επιβράδυνση της απονομής της με τις υφιστάμενες διατάξεις, κατέληγε μερικές φορές σε αρνησιδικία και αυτό δημιουργούσε εύλογα αγανάκτηση και δυσπιστία στον πολίτη.
Στο τέταρτο κεφάλαιο, καθιερώνεται ο στοιχειώδης έλεγχος των λειτουργών της δικαιοσύνης με την υποχρέωση των συμβολαιογράφων να υποβάλλουν αντίγραφα των συμβολαίων τους στον αρμόδιο αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Με αυτό το άρθρο ο δικαστής δεν μειώνεται, αλλά δείχνει το καθαρό του πρόσωπο στην κοινωνία και γίνεται παράδειγμα διαφάνειας στον πολίτη με την ειλικρινή δήλωση των περιουσιακών του στοιχείων.
Αυτό λοιπόν το νομοσχέδιο που δεν έρχεται «εν θερμώ» στο Κοινοβούλιο αλλά κατόπιν ωρίμου σκέψεως έρχεται στη Βουλή για να βάλει νομικούς και ηθικούς φραγμούς στη δικαιοσύνη, που σπιλώθηκε έστω και από λίγους επίορκους δικαστές.
Έχουμε χρέος ανεξαρτήτως πολιτικών πτερύγων, με αίσθημα ευθύνης απέναντι στον ελληνικό λαό να υπερψηφίσουμε το παρόν νομοσχέδιο, που αποβλέπει στην κάθαρση της δικαιοσύνης και στην αξιοπιστία και επανάκτηση του κύρους των λειτουργών της δικαιοσύνης.
Ευχαριστώ.
( Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας )
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ο κ. Πετσάλνικος έχει το λόγο.
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ (Δ’ Αντιπρόεδρος της Βουλής): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, όταν συζητούμε τόσο σημαντικά θέματα, όπως ο τρόπος λειτουργίας της δικαιοσύνης ή και αρνητικά φαινόμενα, που αποκαλύπτονται σήμερα, σε ό,τι αφορά τη λειτουργία ορισμένων δικαστικών λειτουργών, εκτιμώ ότι δεν επιτρέπεται ούτε από την πλευρά της Κυβέρνησης να καταβάλλεται προσπάθεια για να κερδιθούν εντυπώσεις –και δυστυχώς το κάνετε, κύριε Υπουργέ, γιατί είπατε ότι υπήρξε ανοχή τέτοιων φαινομένων και αν δεν κάνω λάθος, στην ομιλία σας είπατε ότι έχουν ενθαρρυνθεί κιόλας τέτοια φαινόμενα κατά το παρελθόν- ούτε από την πλευρά της Αντιπολίτευσης επίσης επιτρέπεται η άσκηση μιας εύκολης και εντυπωσιακής κριτικής, γιατί είναι ιδιαίτερα σημαντικά τα θέματα, θέματα που επαναλαμβάνω αναφέρονται στη δικαιοσύνη, ένα βασικό πυλώνα της λειτουργίας του δημοκρατικού μας πολιτεύματος και ενός θεσμού, όπως είναι η ελληνική δικαιοσύνη, στην οποία προστρέχει ο πολίτης με εμπιστοσύνη, ένας θεσμός που με τη λειτουργία του θα πρέπει να κατακτά ο ίδιος το κύρος του.
Υπάρχουν ωστόσο ορισμένα ερωτήματα που γεννώνται αυτές τις ημέρες. Και ένα ερώτημα που είμαι σίγουρος ότι απασχολεί τους πολίτες, είναι το εάν είναι διεφθαρμένη η δικαιοσύνη στη χώρα μας. Μάλιστα ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται συγκεκριμένες περιπτώσεις, ένας τρόπος που οδηγεί προς την γενίκευση των εντυπώσεων, εύλογα θα δημιουργεί αυτό το ερώτημα. Είναι διεφθαρμένη η δικαιοσύνη; Είναι διεφθαρμένοι οι λειτουργοί της δικαιοσύνης στη χώρα μας;
Η απάντηση κατά την άποψή μου είναι σαφώς όχι. Εκτιμώ –και έχοντας στο παρελθόν την ευθύνη επί δυόμισι χρόνια του Υπουργείου Δικαιοσύνης- ότι η μεγάλη, η συντριπτικά μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων δικαστικών λειτουργών επιτελούν ευόρκως το καθήκον τους. Και αντιλαμβάνομαι ότι αυτές της ημέρες, μέσα σ’ αυτές τις γενικεύσεις, θα αισθάνονται πάρα πολύ άσχημα όλοι αυτοί οι δικαστικοί λειτουργοί, που πράγματι ανεπηρέαστοι επιτελούν το καθήκον τους και υπηρετούν το λειτούργημά τους.
Βέβαια υπάρχει πρόβλημα ακόμη και αν ένας δικαστικός λειτουργός αποδειχθεί ότι έχει λησμονήσει και το καθήκον και τον όρκο του.
Ένα δεύτερο ερώτημα, που σίγουρα πλανάται, είναι αν υπήρξε ολιγωρία από πλευράς της φυσικής ηγεσίας, των αρμοδίων οργάνων της δικαιοσύνης. Και ορισμένοι συνάδελφοι από την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας, αλλά αν δεν κάνω λάθος το είπατε και εσείς, κύριε Υπουργέ, είπαν ότι υπήρξε ολιγωρία.
Είναι έτσι; Εκτιμώ ότι δεν υπήρξε ολιγωρία, γιατί ήδη, όπως ανεφέρθη και από τον εισηγητή μας, τα προηγούμενα δέκα χρόνια απελύθησαν είκοσι δύο δικαστικοί λειτουργοί, ενώ σε τριακόσιες άλλες περιπτώσεις είχαν ασκηθεί πειθαρχικές διώξεις και είχαν επιβληθεί ποινές για δυσλειτουργίες των δικαστικών λειτουργών.
Τότε γιατί τώρα διαπιστώνονται τέτοια φαινόμενα; Γιατί τώρα κατατέθηκαν στοιχεία. Τώρα έγιναν αποκαλύψεις. Και τα στοιχεία αυτά δεν τα ανακάλυψε ούτε η πολιτική ηγεσία, δηλαδή η σημερινή Κυβέρνηση, ούτε βέβαια η φυσική ηγεσία της δικαιοσύνης. Είναι γνωστό ότι τα στοιχεία αυτά μέσα από τη δημοσιογραφική έρευνα ήλθαν στο φως της δημοσιότητας.
Υπήρξε όμως αδράνεια και ολιγωρία από πλευράς των αρμοδίων οργάνων της δικαιοσύνης; Σαφώς όχι. Και εκτιμώ, επειδή γνωρίζω κιόλας και τον Πρόεδρο και τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και τους άλλους ανώτατους δικαστικούς που πλαισιώνουν τα αρμόδια όργανα, είμαι σίγουρος ότι θα προχωρήσουν με τους απαραίτητους γρήγορους ρυθμούς αλλά θα πρέπει να προχωρήσουν –και αυτό κάνουν- και με σοβαρότητα.
Δεν θα πρέπει οι αποφάσεις να παίρνονται εν θερμώ και να δημιουργείται ο κίνδυνος μέσα σε γενικευμένες εικόνες να υπάρξουν λάθος αποφάσεις. Η κάθαρση θα πρέπει να προχωρήσει, αλλά επαναλαμβάνω ότι θα πρέπει να γίνει και με τους αναγκαίους γρήγορους ρυθμούς αλλά και με την απαιτούμενη σοβαρότητα. Και αυτό γίνεται κατά την άποψή μου από την πλευρά των οργάνων της δικαιοσύνης.
Υπάρχει ένα τρίτο ερώτημα. Δεν χρειάζεται εκσυγχρονισμό και βελτίωση το όλο σύστημα επιθεώρησης των δικαστικών λειτουργών; Εδώ η απάντησή μου είναι καταφατική. Ναι χρειάζεται εκσυγχρονισμός, ριζική βελτίωση του συστήματος αυτού.
Το φθινόπωρο του 2003 είχα ανακοινώσει τότε ότι θα προχωρούσαμε στην ριζική αλλαγή, εκσυγχρονισμό και βελτίωση του όλου συστήματος επιθεώρησης αλλά και αξιολόγησης των δικαστικών λειτουργών. Και αυτό είχε διαπιστωθεί από εμένα διαβάζοντας και τις εκθέσεις αξιολόγησης των δικαστικών λειτουργών.
Είμαι σίγουρος λοιπόν, κύριε Υπουργέ, ότι και εσείς έχετε την ίδια εμπειρία όταν διαβάζετε τις εκθέσεις αξιολόγησης. Πάρα πολλές από αυτές τις εκθέσεις των ανώτατων δικαστικών λειτουργών είναι πανομοιότυπες. Και αυτό γιατί το σύστημα επί πολλές δεκαετίες εφαρμόζεται, πάρα πολλά αλλάζουν, άρα είναι ανάγκη να υπάρξουν αλλαγές και να εκσυγχρονιστεί. Γι’ αυτόν το λόγο είχαμε προχωρήσει τότε, είχα προχωρήσει, στη συγκρότηση ειδικής νομοπαρασκευαστικής επιτροπής με σκοπό τη βελτίωση του συστήματος επιθεώρησης των δικαστηρίων και των δικαστικών λειτουργών. Και απετελείτο από τον κ. Στέφανο Γαβρά, αρεοπαγίτη, ως πρόεδρο, με συμμετοχή συμβούλου του Συμβουλίου της Επικρατείας, παρέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ενός εφέτη και ενός αντεισαγγελέα εφετών. Η επιτροπή αυτή είχε αρχίσει τις συνεδριάσεις της, είχε αρχίσει την εκπόνηση των πλαισίων για την ανασυγκρότηση και το ριζικό εκσυγχρονισμό του όλου συστήματος, επαναλαμβάνω και επιθεώρησης αλλά και αξιολόγησης. Γιατί αν έχουμε ένα σύγχρονο σύστημα επιθεώρησης και αξιολόγησης, τότε είναι πολύ πιθανό να προλαμβάνονται τέτοιου είδους φαινόμενα, όπως αυτά που αποκαλύπτονται τώρα. Η επιτροπή αυτή βέβαια – μεσολάβησαν οι εκλογές – δεν έχει ολοκληρώσει το έργο της.
Κατά την άποψή μου, κύριε Υπουργέ, θα σας ήταν πολύ χρήσιμο εάν δεν την είχατε παραμερίσει και αν είχατε αφήσει να συνεχίσει τη λειτουργία της και να ολοκληρώσει τις προτάσεις της. Θα ήταν πολύ χρήσιμες αυτές οι προτάσεις και θα είχαν υποβοηθήσει στο να ερχόταν σήμερα εδώ ένα ολοκληρωμένο νομοσχέδιο. Θα το υπογραμμίσω και εγώ ότι είμαστε υπέρ της διαφάνειας για τους πάντες και παντού και γι’ αυτό και συμβολικά αν θέλετε, για να ενισχύσουμε οποιαδήποτε προσπάθεια για περισσότερη διαφάνεια, ψηφίζουμε επί της αρχής το νομοσχέδιο. Αυτό όμως και η δική μας ψήφος δεν καλύπτει τις αδυναμίες του νομοσχεδίου αυτού.
Εγώ αντιλαμβάνομαι ότι η Κυβέρνηση, η κάθε κυβέρνηση, είναι αναγκασμένη ορισμένες φορές να ενεργεί και εν θερμώ. Υπήρξαν οι αποκαλύψεις, θα έπρεπε και η Κυβέρνηση να πάρει κάποια πρωτοβουλία. Και αντιλαμβάνομαι ότι οι αποφάσεις, όταν λαμβάνονται αναγκαστικά εν θερμώ, μπορεί να μην είναι πλήρεις, να μην είναι οι καλύτερες. Ωστόσο εκτιμώ ότι θα μπορούσε να είναι πολύ καλύτερο το νομοσχέδιο αυτό.
Κατά την άποψή μου, ποια θα πρέπει να είναι τα βασικά χαρακτηριστικά για ένα σύγχρονο σύστημα επιθεώρησης και αξιολόγησης των δικαστικών λειτουργών: Πρώτα απ’ όλα, σε ό,τι αφορά την επιθεώρηση θα πρέπει να προβλεφθεί πολύ μεγαλύτερο διάστημα θητείας των επιθεωρητών. Τώρα έχουν ένα έτος θητεία και αφήνετε και εσείς ενιαύσια τη θητεία των επιθεωρητών. Είναι ασφυκτικός ο χρόνος, δεν απαλλάσσονται από τα άλλα καθήκοντα για να ασχοληθούν αποκλειστικά με το έργο της επιθεώρησης και η εκτίμησή μου ήταν ότι αυτός ο χρόνος δεν επαρκεί, χωρίς μάλιστα την απαλλαγή από τα άλλα καθήκοντα, για να κάνουν ουσιαστικά και σε βάθος τη δουλειά τους.
Δεύτερον, ότι θα πρέπει να υπάρξει κατάτμηση των μεγάλων περιφερειών. Σήμερα είναι έξι, όπως γνωρίζετε, οι περιφέρειες της επιθεώρησης των δικαστηρίων και των εισαγγελέων όλης της χώρας. Ορισμένες από αυτές είναι μεγάλες από πλευράς δηλαδή επιθεωρούμενων δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών, όπως για παράδειγμα του Πρωτοδικείου και της Εισαγγελίας Αθηνών.
Αύξηση του αριθμού, για να μπορεί κάθε επιθεωρητής να έχει υπό επιθεώρηση, πολύ μικρότερο αριθμό δικαστικών λειτουργών.
Τρίτον και σημαντικότερον. Εκτιμώ ότι θα πρέπει να καταστεί ουσιαστικότερη η επιθεώρηση με μέτρα όπως η επιλογή των προς εξέταση αποφάσεων και μάλιστα πολλών αποφάσεων, από τους ίδιους τους επιθεωρητές. Δεύτερον, η δυνατότητα στην πράξη, οι επιθεωρούντες να παρακολουθούν τη διεξαγωγή της δίκης, πώς διευθύνει μία επ’ ακροατηρίω συζήτηση ένας δικαστής, πώς συμμετέχουν στη διαδικασία αυτή οι δικαστές. Ιδιαίτερα στα ποινικά δικαστήρια αυτό θα ήταν πάρα πολύ χρήσιμο με αιφνιδιαστικούς ελέγχους και παρακολούθηση –επαναλαμβάνω- της διαδικασίας.
Επίσης θα πρέπει να συνεκτιμάται η μεταγενέστερη ανατροπή των αποφάσεων για έκδηλα σφάλματα. Γιατί ανετράπησαν οι αποφάσεις, γιατί υπάρχει μεγάλος αριθμός, πιθανά, αποφάσεων κάποιου δικαστή και να συνεκτιμάται επίσης και ο χρόνος έκδοσης των αποφάσεων.
Τέλος, θα πρέπει να διευρυνθεί η κλίμακα αξιολόγησης, έτσι ώστε να μπορεί να αποτυπώνεται με μεγαλύτερη ακρίβεια η ικανότητα και η απόδοση ενός εκάστου δικαστικού λειτουργού.
Όλα αυτά θα ήταν ένα συγκεκριμένο ολοκληρωμένο κατά την άποψή μου πλαίσιο. Και αυτό το πλαίσιο δεν έρχεται εδώ με το νομοσχέδιο, γίνονται μόνο μικρά βήματα.
Γιατί το θέμα δεν είναι μόνο η επιθεώρηση για να προλαμβάνονται τέτοιου είδους φαινόμενα. Το θέμα, που είναι εξίσου σημαντικό, είναι η αξιολόγηση της απόδοσης των δικαστικών λειτουργών. Θα γνωρίζετε και εσείς, κύριε Υπουργέ, ότι ουσιαστικά το κρίσιμο σημείο είναι όταν έρχεται η ώρα της προαγωγής σε προέδρους πρωτοδικών. Από εκεί και πάνω με το ισχύον σύστημα, τον κυρίαρχο, σχεδόν τον αποκλειστικό ρόλο παίζει πλέον η χρονική επετηρίδα. Οι προαγωγές γίνονται με βάση την επετηρίδα. Στην εποχή μας όμως, στον 21ο αιώνα, θα πρέπει και στο δικαστικό χώρο να γίνεται αξιολόγηση για να υπάρχει και επιβράβευση των ικανοτέρων έτσι ώστε να λαμβάνεται υπ’όψιν εκτός όλων των άλλων και στις προαγωγές. Έτσι θα έχουμε ακόμη καλύτερη δικαιοσύνη.
Για όλους αυτούς τους λόγους, λοιπόν, θεωρώ ότι είναι μικρά τα βήματα και είναι ατελές το νομοσχέδιο, ενώ θα χρειαζόταν –και ήταν μια καλή ευκαιρία και ίσως επανέλθουμε σ’ αυτό κάποια στιγμή- η προσπάθεια όλων μας για ένα συνολικό πλαίσιο εκσυγχρονισμού και της επιθεώρησης αλλά και του συστήματος αξιολόγησης των δικαστικών λειτουργών.
Και θα μου επιτρέψετε να ολοκληρώσω με δυο-τρεις παρατηρήσεις, γιατί δεν θα μπορέσω να τοποθετηθώ στα άρθρα αύριο, κύριε Πρόεδρε. Θα ήθελα να θέσω ορισμένα ερωτήματα, ορισμένα ερεθίσματα προς την πλευρά του Υπουργού.
Σε ό,τι αφορά το άρθρο 2, παράγραφος 4, το οποίο επιτρέπει τη θέση δικαστή εκτός υπηρεσίας με μόνη τη διεξαγωγή προκαταρκτικής εξέτασης. Θα έλεγα ότι εδώ χρειάζεται προσοχή. Χρειάζεται πολλή προσοχή, γιατί χωρίς την άσκηση πειθαρχικής δίωξης κατά δικαστή και επομένως δίχως έστω και απλή πιθανολόγηση της τέλεσης παραπτώματος, ο δικαστής θα μπορεί να τίθεται –έτσι όπως είναι διατυπωμένη η διάταξη- εκτός υπηρεσίας για αόριστο χρόνο. Εγώ θα προτιμούσα να προστεθεί στη διάταξη αυτή αυστηρός χρονικός περιορισμός, λόγου χάριν ένας μήνας ή το πολύ δύο μήνες. Είναι χρόνος επαρκής για την άσκηση πειθαρχικής δίωξης και να απαιτείται και ειδική αιτιολογία.
Σε ό,τι αφορά το άρθρο 3, παράγραφος 1, επιτάσσεται η αφαίρεση της δικογραφίας μετά την παρέλευση οκταμήνου από τη συζήτηση πολιτικής υπόθεσης. Θεωρώ ότι και αυτή η διάταξη, έτσι όπως μπαίνει, είναι ανελαστική και μπορεί να δημιουργήσει άλλα προβλήματα, όπως για παράδειγμα το ότι σε μια υπόθεση που όντως μπορεί να παρουσιάζει εξαιρετικές δυσχέρειες- χρειάζεται ο χρόνος αυτός και επιπλέον η εφαρμογή αυτής της διάταξης, δηλαδή της αφαίρεσης οπωσδήποτε της δικογραφίας μετά την παρέλευση του οκταμήνου, μπορεί να επιβαρύνει τους διαδίκους. Γιατί με το νέο προσδιορισμό για τη συζήτηση της υπόθεσης θα πρέπει να αναμείνουν τουλάχιστον ένα με δύο χρόνια ακόμα.
Τέλος, σε ό,τι αφορά το άρθρο 3, παράγραφος 2, στο μέρος που προβλέπει την υποχρεωτική κλήτευση του αντιδίκου, είκοσι τέσσερις ώρες πριν τη συζήτηση του αιτήματος προσωρινής διαταγής σε εργατικές διαφορές, και εδώ χρειάζεται προσοχή στη διατύπωση αυτής της διάταξης, γιατί ενδέχεται στο εικοσιτετράωρο ακόμα και να ματαιωθεί η αιτηθείσα δικαστική προστασία, αν για παράδειγμα ο εργοδότης επιτύχει στο διάστημα αυτό να αποκρύψει περιουσιακά στοιχεία.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ολοκληρώστε παρακαλώ.
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ (Δ΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής): Ολοκληρώνω, κύριε Πρόεδρε.
Εκτιμώ ότι η ισχύουσα ρύθμιση είναι αρκετά ευλύγιστη και επιτρέπει να εκδοθεί προσωρινή διαταγή περιορισμένης χρονικής ισχύος έως ότου παρουσιαστεί ο αντίδικος για συζήτηση της αίτησης προσωρινής διαταγής.
Επαναλαμβάνω ότι, παρά τις πολύ μεγάλες ελλείψεις και την αποσπασματικότητα αυτού του νομοσχεδίου, που δεν δίνει απάντηση στο ουσιαστικό αναγκαίο αίτημα για μια ριζική αναδιάρθρωση του όλου συστήματος επιθεώρησης και αξιολόγησης των δικαστικών λειτουργών, ψηφίζω και εγώ επί της αρχής το νομοσχέδιο, για τους λόγους που ανέφερα και στην αρχή.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ευχαριστούμε πολύ.
ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Κύριε Πρόεδρε, θα μπορούσα να κάνω μια παρέμβαση;
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Βεβαίως, κύριε Υπουργέ. Έχετε το λόγο.
ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Θα ήθελα να δώσω μια απάντηση στον κ. Πετσάλνικο, ο οποίος, όπως δήλωσε, δεν θα είναι σε θέση αύριο να παρακολουθήσει τη συζήτηση επί των άρθρων.
Ήθελα απλώς να σημειώσω ότι είναι παράδοξο να ακούγεται τέτοια κριτική για αποσπασματική αντιμετώπιση του προβλήματος, για μικρά δειλά βήματα, από πρώην Υπουργό Δικαιοσύνης, ο οποίος δεν αντιμετώπισε καθόλου τα προβλήματα αυτά, αλλά αντίθετα, αδράνησε. Με αποτέλεσμα μάλιστα να αναπτυχθεί το νοσηρό αυτό κλίμα που σήμερα καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, έστω εν θερμώ.
Κατά τα άλλα, ήθελα να σας ενημερώσω επίσης, κύριε Πετσάλνικε, ότι είναι ανακριβές αυτό το οποίο είπατε σε σχέση με τις αρμοδιότητες των επιθεωρητών. Κατά τον Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων: «οι επιθεωρητές αρεοπαγίτες και αντιεισαγγελείς του Αρείου Πάγου κατά το χρονικό διάστημα της άσκησης των καθηκόντων τους, απαλλάσσονται από οποιαδήποτε άλλη υπηρεσία».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ (Δ΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής): Σε ποιο άρθρο του κώδικα; Μπορείτε να μου διαβάσετε τη διάταξη;
ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Αυτά επειδή ισχυριστήκατε ότι δεν απαλλάσσονται από τα άλλα καθήκοντά τους.
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ (Δ΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής): Δεν είναι έτσι η διατύπωση του ισχύοντος άρθρου. Δεν είναι ακριβώς έτσι. Θα σας παρακαλέσω να μου διαβάσετε ακριβώς.
ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Σας το διάβασα κατά λέξη. Παράγραφος 3.
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ (Δ΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής): Εάν ήθελα να κάνω στο ίδιο επίπεδο αντιπολίτευση, όπως εσείς κάνετε τη δική σας, θα σας έλεγα κάτι πολύ απλό: Γιατί στους έντεκα μήνες…
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ολοκληρώσατε, κύριε Πετσάλνικε.
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ (Δ΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής): Γιατί έντεκα μήνες, κύριε Υπουργέ, δεν πήρατε αυτήν την πρωτοβουλία; Αφού αποκαλύφθηκαν στοιχεία, τώρα προχωρήσατε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ευχαριστούμε, κύριε Πετσάλνικε.
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ (Δ΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής): Εάν είχατε πάρει νωρίτερα αυτές τις πρωτοβουλίες, θα δικαιολογείτο να διατυπώσετε κριτική σ’ εμάς.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ευχαριστούμε πολύ, κύριε Πετσάλνικε.
Ο κ. Σαμπαζιώτης έχει το λόγο.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΑΜΠΑΖΙΩΤΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πιστεύω ότι το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου κινείται με πρόθεση να αντιμετωπίσει ένα φαινόμενο, το οποίο, ιδιαίτερα τις τελευταίες ημέρες, πήρε έντονες διαστάσεις και συγκλόνισε την ελληνική κοινωνία.
Τα φαινόμενα διαφθοράς που παρατηρούνται στο χώρο του δικαστικού Σώματος: Πρώτον, μειώνουν το κύρος της ίδιας της δικαιοσύνης, δεύτερον, απογοητεύουν τους δικαστές μας και τρίτον, απειλούν να διαβρώσουν τα θεμέλια του δικαστικού συστήματος, άρα και την κοινωνική οργάνωση και την ίδια τη δημοκρατική τάξη στον τόπο. Όταν λειτουργοί της δικαιοσύνης εμφανίζονται να παρανομούν, δημιουργείται στους πολίτες η αίσθηση ότι τίποτα δεν λειτουργεί και ότι όλα επιτρέπονται σ’ αυτόν τον τόπο.
Είμαι κι εγώ απ’ αυτούς που πιστεύουν, κύριοι συνάδελφοι του ΠΑΣΟΚ, ότι για την εμφάνιση αυτών των κρουσμάτων διαφθοράς και αδιαφάνειας στη λειτουργία της δικαιοσύνης οι ευθύνες των κυβερνήσεών σας είναι τεράστιες. Κι αυτό γιατί το νομοθετικό πλαίσιο που θωράκιζε το χώρο από παρόμοια φαινόμενα ήταν απαράδεκτα χαλαρό. Το σύστημα ΠΑΣΟΚ, δυστυχώς, επέτρεπε χαλαρότητα, ατιμωρησία, αδιαφορία και ασυδοσία. Ποτέ δεν διενεργήθηκε, έπειτα από σοβαρή καταγγελία για διαφθορά, ουσιαστική έρευνα από την πλευρά της πολιτείας. Απλά οι κυβερνήσεις σας κάθε φορά συνέστηναν σε όσους διέθεταν στοιχεία να τα καταθέσουν στον εισαγγελέα. Αυτή, λοιπόν, είναι η πολιτική που εξέθρεψε πρόσωπα και καταστάσεις που σήμερα ντροπιάζουν τη δικαιοσύνη.
Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, με το νομοσχέδιο αυτό, αντέδρασε άμεσα δείχνοντας την αδιαπραγμάτευτη βούλησή της να υπάρξει κάθαρση στην ελληνική δικαιοσύνη από τα στοιχεία που τη διασύρουν στη συνείδηση των πολιτών. Έδειξε ότι δεν είναι διατεθειμένη να επιτρέψει η απονομή της δικαιοσύνης να εμπορευματοποιηθεί και ότι είναι αποφασισμένη να περιφρουρήσει το κύρος της μεγάλης πλειονότητας των εντίμων δικαστικών λειτουργών.
Τον τελευταίο καιρό αποκαλύφθηκαν από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης τα φαινόμενα διαφθοράς των δικαστών και ήδη οδηγούνται περισσότεροι από είκοσι δικαστές στον Άρειο Πάγο για να ελεγχθούν. Το γεγονός, όμως, ότι όλα αυτά σήμερα ανακαλύπτονται, και αποκαλύπτονται από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και όχι από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο ή από την Επιθεώρηση ή από την εποπτεία των ανακριτών και το γεγονός ότι αυτοί, οι οποίοι γνώριζαν ότι υπάρχουν κάποιοι δικαστές που ζητούν χρήματα ή ότι κάποιοι δικηγόροι μεσολαβούν, καταφεύγουν στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και όχι στα όργανα της δικαιοσύνης για να λύσουν αυτά τα θέματα, είναι απόδειξη μιας αδυναμίας που έχει το σύστημα και μιας έλλειψης αξιοπιστίας. Αυτή και μόνο η πρακτική δείχνει ότι η κατάσταση πλέον έχει ξεφύγει από τον έλεγχο της ανεξάρτητης δικαιοσύνης.
Κύριοι συνάδελφοι, πέρα από τα φαινόμενα της διαφθοράς, υπάρχει στο χώρο της δικαιοσύνης και μία παθολογία, που σχετίζεται με την ταχύτητα και την ποιότητα απονομής της δικαιοσύνης. Κανείς δεν αμφισβητεί το δεδομένο ότι οι υποθέσεις χρονοτριβούν και καθυστερούν απαράδεκτα επί σειρά ετών. Έτσι ο πολίτης δικαιολογημένα πιστεύει ότι δεν αποτελεί παροχή εννόμου προστασίας η απονομή δικαιοσύνης μετά από πέντε ή και από επτά ολόκληρα χρόνια. Εάν προσθέσουμε εδώ το γεγονός ότι στο μονομελές πρωτοδικείο ή στον Άρειο Πάγο η δικάσιμος προσδιορίζεται μετά από δύο ή δυόμισι ολόκληρα χρόνια, και ότι στο Συμβούλιο Επικρατείας κάνει να εκδοθεί η απόφαση δύο και τρία χρόνια, και ότι για υποθέσεις που έχουν συζητηθεί εννέα μήνες πριν δεν έχουν ακόμα εκδοθεί οι αποφάσεις, είναι εμφανής η παθολογία στο θέμα της ταχύτητας. Ως προς την ποιότητα, θα δούμε μία συμπεριφορά κάποιων δικαστικών λειτουργών -ευτυχώς ελαχίστων σε σχέση με τους πολλούς ηθικούς και εντίμους- η οποία τείνει να μετατρέψει την απονομή της δικαιοσύνης σε διεκπεραιωτική διαδικασία.
Θα δούμε δίκες να ολοκληρώνονται σε πέντε λεπτά, δικαστές να συμπεριφέρονται με απαξιωτικό τρόπο προς τους δικηγόρους, προς τους κατηγορούμενους και τους πολίτες που δικάζονται. Προσθέστε τώρα σε αυτά και όλα όσα βλέπουν το φως της δημοσιότητας και ακούν στο όνομα «διαφθορά», για να αντιληφθούμε όλοι πόσο δικαιολογημένα δυσπιστεί ο Έλληνας πολίτης για τη δικαιοσύνη.
Βέβαια, κύριε Υπουργέ, η δικαιοσύνη και οι λειτουργοί της δεν είναι μόνο οι δικαστές και οι εισαγγελείς, είναι και μια σειρά άλλοι παράγοντες, όπως οι δικηγόροι και οι δικηγορικοί σύλλογοι. Δεν μπορεί να υπάρξει διαφθορά στο χώρο της δικαιοσύνης, εάν δεν υπάρξουν παρόμοια φαινόμενα στους άλλους πυλώνες της. Υπάρχει, λοιπόν, μία ατιμωρησία σε όλα τα επίπεδα, γι’ αυτό χρειάζεται και η αναμόρφωση του πειθαρχικού δικαίου των δικηγορικών συλλόγων, έτσι ώστε το πειθαρχικό δίκαιο να γίνεται σεβαστό, να πείθει και κυρίως να αποτρέπει. Με βάση, λοιπόν, όλα αυτά προκύπτει ότι η πολιτεία πρέπει να παρέμβει για να δυσκολέψει εκείνους οι οποίοι, εκμεταλλευόμενοι το υπέρτατο αξίωμα, έχουν προσωπικά οφέλη.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, καθίσταται προφανής και αναγκαία η ενίσχυση του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου με τη λήψη αυστηρών νομοθετικών μέτρων για την πάταξη και αποτροπή παρομοίων φαινομένων. Πολύ σωστά με το νομοσχέδιο αυτό μετατρέπεται σε κακούργημα η δωροδοκία του δικαστή, διότι είναι πράγματι ένα πολύ σημαντικό αδίκημα. Οι συγκροτημένες δημοκρατίες έχουν αυξημένες απαιτήσεις από τους δικαστικούς λειτουργούς.
Επίσης αυστηροποιούνται οι ποινές για το αδίκημα της ψευδορκίας. Θεσπίζεται για πρώτη φορά ο θεσμός της κλήρωσης των συνθέσεων στη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων με στόχο την ενίσχυση της εμπιστοσύνης του πολίτη στη δικαιοσύνη, διότι, δυστυχώς, η εμπειρία έχει επιβεβαιώσει ότι και ο χώρος των ασφαλιστικών μέτρων είναι ένας χώρος διαφθοράς. Πλέον μπορεί να τεθούν προσωρινά εκτός υπηρεσίας με απόφαση του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου δικαστές σε βάρος των οποίων έχει διαταχθεί πειθαρχική προκαταρτική εξέταση για αδικήματα που μπορεί να επισύρουν την ποινή της οριστικής παύσης. Μέχρι σήμερα βρισκόμαστε μπροστά στο πολύ παράδοξο φαινόμενο να δικάζουν δικαστές παρά τη σε βάρος τους πειθαρχική προκαταρκτική έρευνα για βαρύτατα αδικήματα.
Εισάγεται για πρώτη φορά ο θεσμός του επόπτη ανακριτών. Ο επόπτης δεν αναμειγνύεται στην ουσιαστική έρευνα της υπόθεσης από τον ανακριτή, όμως παρακολουθεί και εποπτεύει την εύρυθμη λειτουργία του ανακριτικού έργου, ώστε και ταχύτερα να διακινούνται οι ανακριτικές δικογραφίες και ο κίνδυνος της παραγραφής των εγκλημάτων να προλαμβάνεται. Γι’ αυτό και η παρουσία του επόπτη σε καμία περίπτωση, κύριοι συνάδελφοι, δεν θα πρέπει να οδηγήσει στη σκέψη ότι περιορίζει το αυτοδιοίκητο των δικαστηρίων, που αποτελεί βεβαίως δημοκρατική κατάκτηση.
Επίσης προβλέπεται ο πειθαρχικός έλεγχος του δικαστή, που δεν εκδίδει απόφαση εντός οκτώ μηνών από τη συζήτηση της πολιτικής υπόθεσης. Αυτό θα ελαχιστοποιήσει τις παρουσιαζόμενες καθυστερήσεις έκδοσης αποφάσεων, ενώ απομακρύνει την υπόνοια πως η καθυστέρηση είναι δυνατόν να οφείλεται και σε άλλους λόγους.
Θεσπίζεται επίσης ο έλεγχος της περιουσιακής κατάστασης των δικαστών και εισαγγελικών λειτουργών, οπότε ουδείς ανεξέλεγκτος. Έτσι, με τα προτεινόμενα νομοθετικά μέτρα ενισχύονται οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, αυστηροποιούνται οι προβλεπόμενες για τα σχετικά αδικήματα κυρώσεις και επιταχύνονται οι διαδικασίες διερεύνησης των σχετικών καταγγελιών.
Νομίζω ότι σύντομα θα πείσουμε την κοινωνία ότι το καταφύγιό της, στην περίπτωση που έχει εν γνώσει της τέτοιου είδους κρούσματα διαφθοράς, δεν είναι ένα τηλεοπτικό παράθυρο, αλλά είναι η ίδια η δικαιοσύνη, η οποία έχει και τους ανθρώπους και τους μηχανισμούς να συντρίψει όλα αυτά τα φαινόμενα στη γέννησή τους. Πιστεύω ότι η ανεξάρτητη δικαιοσύνη με τις διαδικασίες που έχει δρομολογήσει θα πάρει τις αναγκαίες αποφάσεις για να απομονώσει όλα εκείνα τα φαινόμενα, θα τιμωρήσει τους επίορκους. Το ίδιο το Δικαστικό Σώμα, που συγκροτείται από εντίμους και κατηρτισμένους δικαστές στην πλειονότητά τους, άνθρωποι οι οποίοι τιμούν το λειτούργημά τους, θα επιτύχει σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να εδραιωθεί και πάλι η πεποίθηση ότι ο πήχης της εντιμότητας είναι τοποθετημένος πολύ ψηλά, διότι στα ζητήματα διαφάνειας στο χώρο της δικαιοσύνης ισχύει, κύριοι συνάδελφοι, αυτό που λέμε «μηδενική ανοχή». Είναι όρος για να λειτουργήσει η δικαιοσύνη στη συνείδηση του κόσμου και είναι το καταλυτικό στοιχείο για την επιτυχία της προσπάθειας, της αποκατάστασης της εμπιστοσύνης του ελληνικού λαού προς την τρίτη συντεταγμένη εξουσία του πολιτεύματος.
Τέλος, πιστεύω ότι για να τιθασεύσουμε αποτελεσματικά το φαινόμενο της διαφθοράς πρέπει να αρχίσουμε να πιστεύουμε ότι, συγκρουόμενοι μαζί του, δεν ματαιοπονούμε. Επίσης να καταδείξουμε ότι ο πόλεμος εναντίον του έχει αντίπαλο το ίδιο το φαινόμενο της διαφθοράς και τους υπηρέτες του, να καταλάβουμε ότι ο πόλεμος αυτός δεν θα κερδηθεί ποτέ, αν δεν διαμορφωθεί ενιαία αντίληψη στην κοινωνία για το φαινόμενο και ειλικρινής κοινή βούληση των πολιτών για την καταπολέμηση του.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ολοκληρώστε παρακαλώ.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΑΜΠΑΖΙΩΤΗΣ: Ολοκληρώνω κύριε Πρόεδρε.
Κύριοι συνάδελφοι, με το νομοσχέδιο αυτό κτυπάμε τη διαφθορά και δείχνουμε ότι η εκτελεστική εξουσία δεν είναι πια διατεθειμένη να ανεχθεί αυτό το γενικότερο κλίμα χαλαρότητας που υπάρχει σήμερα. Κλείνουμε τις κερκόπορτες και λέμε απερίφραστα ότι στην ελληνική δικαιοσύνη δεν έχει θέση κανένας επίορκος δικαστής.
Θεωρώ, λοιπόν ότι αυτό το νομοσχέδιο, που συζητάμε, προσθέτει σημαντικά όπλα στο οπλοστάσιο της καταπολέμησης της διαφθοράς και ελπίζω ότι όλες οι πτέρυγες του Κοινοβουλίου θα στηρίξουν την προσπάθεια αυτή δείχνοντας ότι ο αγώνας εναντίον της διαφθοράς δεν είναι μία διαπαραταξιακή μάχη, δείχνοντας ότι δεν υπάρχουν παρατάξεις που συγκαλύπτουν τη διαφθορά, αλλά άνθρωποι που την ευνοούν με ιδιοτέλεια και πως απέναντί τους βρίσκεται σύμπας ο πολιτικός κόσμος της χώρας. Γι’ αυτό και ψηφίζω ανεπιφύλακτα αυτό το νομοσχέδιο.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ευχαριστούμε, κύριε συνάδελφε.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΑΜΠΑΖΙΩΤΗΣ: Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε, για την ανοχή σας. Νομίζω ότι δικαιούνται τον παραπάνω χρόνο αυτοί που έχουν την υπομονή μέχρι τέτοια ώρα να περιμένουν να μιλήσουν.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ο κ. Τασούλας έχει το λόγο.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ: Κύριε Υπουργέ και κύριοι συνάδελφοι, ο μεγαλύτερος σύμμαχος κάθε νομοθετήσεως δεν είναι τόσο οι προθέσεις των νομοθετούντων ή η αυστηρότητα εκείνων, οι οποίοι είναι εντεταλμένοι να τηρήσουν αυτές τις νομοθετήσεις, όσο η περιρρέουσα ατμόσφαιρα στην κοινωνία εν σχέσει με τα όσα νομοθετούνται και εν σχέσει με το πνεύμα του νόμου, το οποίο θεσπίζεται.
Θα ήταν μία όαση στην πλησμονή των νομοθετήσεων αυτός ο νόμος εάν υπήρχε η απογοήτευση εκ προοιμίου ότι αυτό το κλίμα και αυτό το πνεύμα που θέλει να καταπολεμήσει αυτό το νομοσχέδιο, είναι αδύνατον να καταπολεμηθεί. Και θα ήταν εξαιρετικά λυπηρό να ήμασταν Δον Κιχώτες εδώ μέσα, όταν νομοθετούμε μέτρα για την ενίσχυση του εσωτερικού ελέγχου και της διαφάνειας στη δικαιοσύνη και δεν πιστεύαμε συγχρόνως προς τη σκοπιμότητα αυτών που νομοθετούμε και ότι με τέτοιες πρωτοβουλίες και άλλες που θα έρθουν, θα εμπεδωθεί ένα διαφορετικό πνεύμα και κλίμα στα της δικαιοσύνης.
Η πολιτεία όταν δικαιοδοτεί ασκεί την πιο ισχυρή μορφή ασκήσεως εξουσίας. Δεν τη φθάνει ούτε η πολιτεία όταν νομοθετεί, ούτε η πολιτεία όταν εκδίδει διοικητικές πράξεις, που είναι η περιγραφή της εκτελεστικής εξουσίας. Η δικαιοδοτούσα πολιτεία κάνει τη μεγαλύτερη παραχώρηση, που έκανε ποτέ οργανωμένη κοινωνία, εκχωρώντας ένα μεγάλο μέρος της ελευθερίας της σ’ αυτό που λέγεται οργανωμένο κράτος, για να της το ανταποδώσει έπειτα το οργανωμένο κράτος στο πλαίσιο αυτού του συμβολαίου, στο πλαίσιο αυτού του κοινωνικού συμβολαίου σε ορθή και δίκαιη κρίση.
Εάν αφήσαμε τους νόμους της ζούγκλας, και αυτοδεσμευτήκαμε σκοπίμως έναντι της δικαιοσύνης, έναντι των δικαστών, έναντι των πρωτοδικών, των εφετών, των αρεοπαγιτών, δεν είναι γιατί η κοινωνία έγινε αίφνης εθελόδουλη ή έγινε δειλή ή έχασε την αίσθηση ο άνθρωπος ότι μπορεί να απονείμει μόνος του το δίκαιο. Είναι γιατί έκρινε ότι ούτε ο νόμος της ζούγκλας μπορεί να τον οδηγήσει πουθενά και έκρινε ότι μέσω διαδικασιών και εγγυήσεων είναι ο πιο υπεύθυνος και ο πιο πολιτισμένος τρόπος να λύνει τις διαφορές του.
Και αν αυτά που σήμερα συνταράσσουν την κοινή γνώμη, χωρίζονται σε θέματα που στενοχωρούν τους ευλαβείς χριστιανούς, αλλά στενοχωρούν και τους υπεύθυνους πολίτες, νομίζω ότι το τραγικότερο είναι η κρίση στη δικαιοσύνη. Γιατί ενώ το θέμα της θρησκευτικής ευλάβειας είναι θέμα προαιρέσεως του καθενός μας, το θέμα της προσφυγής στη δικαιοσύνη και της αναγνωρίσεως της δικαιοσύνης είναι υποχρεωτικό. Και δεν μπορεί κανείς να διαλέξει τη δικαιοσύνη του, όπως διαλέγει τη θρησκεία του.
Δεν μπορεί κανείς να διαλέξει το δικαστή του. Αυτό είναι το σύστημα που έχουμε και σ’ αυτό θα καταφύγουμε αν έχουμε ανάγκη ή αν πιστεύουμε ότι αδικούμεθα. Αυτό το σύστημα οφείλει η πολιτεία να το θωρακίσει και να το κάνει όσο πιο δίκαιο γίνεται, τιμωρώντας συγχρόνως αυστηρότατα εκείνους τους λειτουργούς της δικαιοσύνης, που δεν αντιλαμβάνονται την υψηλή τους αποστολή.
Νομίζω ότι η μεγαλύτερη αιτίαση, που δεν την δεχθήκατε, κύριε Υπουργέ, ούτε στην επιτροπή ούτε στην ολομέλεια, εναντίον αυτού του νομοσχεδίου δεν είναι ότι είναι αποσπασματικό ή ότι είναι ατελές. Βεβαίως είναι αποσπασματικό και ατελές, διότι η τελειότης δεν είναι του κόσμου τούτου και διότι δεν το παρουσιάσατε με τη φιλοδοξία να είναι κάτι ολοκληρωμένο και συνολικό που θα αντιμετωπίσει το επίμαχο ζήτημα της διαφθοράς στη δικαιοσύνη. Το αντιμετωπίσατε και το προτείνατε σαν μία άμεση αντίδραση της πολιτείας, μέσω της οποίας συμβολίσατε την αδιαπραγμάτευτη θέλησή σας να είστε πολύ πιο αυστηρός από όσο μέχρι σήμερα ήταν η πολιτεία έναντι των επιόρκων δικαστών.
Εάν υπήρχε κάποια συντριπτική κριτική, θα ήταν να σας έλεγαν αυτό που αρκετοί πολίτες πιστεύουν ενδεχομένως πως ό,τι και να κάνετε, όσα κακουργήματα και αν θεσπίσετε στη θέση των πλημμελημάτων, όσους επιθεωρητές και επόπτες δικαστών περισσοτέρους και αν βάλετε, όσο και αυστηροί και αν είστε με αυτούς που ψευδορκούν ή με αυτούς που είναι πραγματογνώμονες και σκοπίμως κάνουν ψεύτικες πραγματογνωμοσύνες δεν θα καταφέρετε τίποτε, γιατί είναι τέτοια η σαπίλα και τέτοια η έκταση του προβλήματος, που αυτή η πρωτοβουλία σας φαντάζει δονκιχωτική. Κάτι, όμως, τέτοιο δεν ελέχθη ούτε υποστηρίζεται. Απεναντίας, κύριε Υπουργέ, με τη νομοθετική σας πρωτοβουλία κυρίως συντάσσεσθε με τη νοοτροπία, η οποία ήταν σε άμυνα ή δεν ήταν στην πρωταρχία της νοοτροπίας ίσαμε τώρα, δηλαδή με τη νοοτροπία της επαναφοράς των πραγμάτων εις την προτέρα κατάσταση, μία κατάσταση που κάποτε στην Ελλάδα αποφασίσαμε να την ονομάσουμε καταπιεστική και στη θέση της ξεθεμελιώσαμε το σύμπαν και σχετικοποιήσαμε τα πάντα. Και ως αποτέλεσμα αυτής της άκρατης σχετικοποιήσεως είχαμε τα οδυνηρά κρούσματα τώρα και όχι χθες ή πριν από είκοσι χρόνια της διαφθοράς στη δικαιοσύνη.
Η υγιής πλειοψηφία της κοινωνίας είναι στο πλευρό σας. Τα μέτρα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Δεν λύνουν όλα τα προβλήματα, αλλά αρχίζουν να λύνουν ένα σοβαρό πρόβλημα. Αξίζει κάθε υποστήριξη αυτή η νομοθετική πρωτοβουλία.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ο κύριος Υπουργός έχει το λόγο.
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Αισθάνθηκα την ανάγκη να ζητήσω το λόγο για να αποκαταστήσω την τάξη. Διαβάζω το άρθρο 80 του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων: «Οι επιθεωρητές αρεοπαγίτες και αντιεισαγγελείς του Αρείου Πάγου κατά το χρονικό διάστημα της άσκησης των καθηκόντων τους απαλλάσσονται από οποιαδήποτε άλλη υπηρεσία. Ειδικότερα ο επιθεωρητής της δεύτερης περιφέρειας απαλλάσσεται για όλο το διάστημα της θητείας του, καθώς και για τον επόμενο Ιανουάριο και οι επιθεωρητές των υπόλοιπων περιφερειών για όλο το διάστημα από 1ης Ιουλίου του έτους της θητείας τους μέχρι και την 31η Ιανουαρίου του επόμενου έτους. Σε περίπτωση παράτασης της θητείας απαλλάσσονται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από τη λήξη της παράταξης».
Άρα ήταν ανακριβές αυτό το οποίο είπα ότι συνολικά απαλλάσσονται, όπως ήταν ανακριβές αυτό που είπατε και σεις κύριε Πετσάλνικε ότι τάχα συντρέχουν οι αρμοδιότητές της επιθεώρησης με το άλλο δικαστικό έργο τους. Το ακριβές είναι ότι ο επιθεωρητής της δεύτερης περιφέρειας, που είναι η Αθήνα, απαλλάσσεται ολοκληρωτικά. Οι άλλοι πέντε επιθεωρητές απαλλάσσονται για επτά μήνες από τους δώδεκα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ευχαριστούμε, κύριε Υπουργέ. Νομίζω ότι αποκαταστάθηκε η τάξη.
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ (Δ΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής): Αισθάνομαι ικανοποίηση γιατί ο Υπουργός διαπίστωσε ότι είχα δίκιο.
Επαναλαμβάνω, όμως, τη διατύπωσή μου. Είπα μεταξύ άλλων να προβλεφθεί πλήρης απαλλαγή των επιθεωρητών από τα υπόλοιπα καθήκοντά τους για όλες τις περιφέρειες.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ωραία, αυτή είναι η πρότασή σας!
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ (Δ’ Αντιπρόεδρος της Βουλής): Αυτό ακριβώς έλεγα και το άρθρο που διαβάσατε…
ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Δεν είπατε πλήρης απαλλαγή.
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ (Δ΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής): Λέω πλήρης απαλλαγή από τα καθήκοντα των επιθεωρητών για όλες τις περιφέρειες. Αυτό ακριβώς είχα πει.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Μιλήσατε για πλήρη απαλλαγή.
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ (Δ΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής): Βιαστήκατε να μου ασκήσετε κριτική ότι δεν είχα διαβάσει καλά το νόμο. Διαπιστώνετε εδώ ότι εσείς δεν τον είχατε διαβάσει καλά. Τώρα αποκαταστάθηκε η αλήθεια!
ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Ε, όχι και έτσι! Αυτό είναι μικρότητα!
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΣΜΙΔΗΣ: Η επανόρθωση τιμά τον Υπουργό!
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ (Δ΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής): Δείχνει γενναιότητα το ότι δέχεστε ότι βιαστήκατε!
ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Επί επτά μήνες δεν έχουν άλλα καθήκοντα. Πάντως, ο επιθεωρητής της δεύτερης περιφέρειας της σημαντικής έχει για όλο το χρόνο τη δυνατότητα να ασκήσει αυτό το καθήκον και μόνο.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Το λόγο έχει ο κ. Οικονόμου.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Κύριε Πρόεδρε, πριν από κάποιους μήνες με αφορμή το επεισόδιο με τις μετεγγραφές και τον τότε θόρυβο, είχε σπεύσει η Κυβέρνηση και νομοθέτησε.
Σήμερα βλέπουμε πάλι με αφορμή το θόρυβο που υπάρχει στην κοινή γνώμη και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ότι έρχεται ξανά η Κυβέρνηση και νομοθετεί. Εγώ δεν λέω εάν είναι σωστό το συγκεκριμένο νομοθέτημα ή όχι.
Ο κ. Τασούλας προηγουμένως περιέγραψε ακριβώς την πραγματικότητα. Το νομοσχέδιο είναι και ατελές και ατελέσφορο και συμπτωματικό, γιατί βέβαια αντιμετωπίζει τη συγκυρία. Αντιμετωπίζει το πρόβλημα, που σήμερα αναδείχθηκε μέσα από τη δημοσιογραφική έρευνα. Αλλιώς θα το σχολιάζαμε και αλλιώς θα το προσεγγίζαμε αν ερχόταν σε ανύποπτο χρόνο, κύριε Υπουργέ, το νομοσχέδιό σας -ας πούμε πέρυσι τέτοιο καιρό ή πέρυσι το καλοκαίρι- όταν θα βλέπαμε με καθαρό μάτι τη λογική και την προσέγγιση που είχατε πάνω σ’ αυτά τα θέματα.
Σήμερα, υπό το βάρος και το άγχος των εξελίξεων και των καταγγελιών φέρνετε αυτό το νομοσχέδιο. Καλά κάνετε, γιατί έπρεπε να αντιδράσετε σαν Κυβέρνηση. Αυτό, όμως, σαν πολιτική πορεία και αντίληψη που διαμορφώνετε για το Υπουργείο Δικαιοσύνης δεν μας δείχνει ξεκάθαρα ποια πολιτική θέλετε να κάνετε. Αυτό σας το λέω, γιατί ένα χρόνο τώρα -αφότου έχετε κερδίσει τις εκλογές- το ζητούμενο είναι τι τελικά θέλει να κάνει η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ανά Υπουργείο και σε κάθε τομέα.
Εδώ σήμερα μας φέρνετε ένα νομοσχέδιο, το οποίο θέλει να αντιμετωπίσει προς το αυστηρότερο, κάποια ζητήματα. Καλά κάνετε και εμείς επί της αρχής αυτό το ψηφίζουμε. Νομίζω, όμως, ότι δεν είχε κανένα νόημα ο δικός σας λόγος και ο λόγος των Βουλευτών της Πλειοψηφίας να προσπαθεί να βγάλει -αυτό που λέει ο λαός- «από τη μύγα ξίγκι». Δηλαδή με μία αναδρομή και σε μία «αναπαλαίωση» να προσπαθήσετε να δώσετε την εξήγηση, η οποία είναι και αφελής –πιστεύω εγώ- και επικίνδυνη, δηλαδή ότι τα φαινόμενα αυτά τα εξέθρεψε η προηγούμενη κυβέρνηση.
Θεωρώ ότι αποτελεί φανατισμό, που επιδεικνύετε ακόμη και τη στιγμή που το κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης δέχεται με συναινετικό τρόπο να συνηγορήσει σε μία θετική –όχι, όμως, στο εύρος που όλοι θέλουμε- προσπάθειά σας, το να επιμένετε σ’ έναν τέτοιο λόγο φανατισμού. Αυτός ο φανατισμός νομίζω ότι δεν χρειάζεται, ειδικά όταν τα κόμματα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης έρχονται εδώ με καλή διάθεση.
Οι τροποποιήσεις που κάνετε στον Ποινικό Κώδικα, στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ή στον Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων έχουν θετικά στοιχεία –αυτό είναι γεγονός- και το αναγνωρίσαμε.
Θα πω βέβαια ότι τα θετικά στοιχεία κρίνονται και από την πράξη. Οι αλλαγές που κάνετε στα άρθρα του Ποινικού Κώδικα, οι οποίες επιφέρουν αυστηρότερες ποινές για αδικήματα, όπως είναι η ψευδορκία ή η ψευδής καταμήνυση, νομίζω ότι τονώνουν και ενισχύουν την προληπτική ισχύ του νόμου και των ποινών -και το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής είναι το καλύτερο δυνατό- αλλά δεν ξέρω αν είναι αρκετό, όμως, πρέπει να γίνει.
Αυτό το λέω με την έννοια ότι δεν είναι πανάκεια αυτές οι αλλαγές των άρθρων του Ποινικού Κώδικα.
Οι αλλαγές που κάνατε στον Κώδικα Οργανισμών Δικαστηρίων έχουν γίνει κάτω από το κλίμα των δημοσιογραφικών αποκαλύψεων και των φαινομένων διαφθοράς δικαστικών λειτουργών, οι οποίοι βέβαια δεν είναι πολλοί σε αριθμό -και αυτό πρέπει να το παραδεχθούμε- στατιστικά και αναλογικά. Όμως, επειδή η δικαιοσύνη είναι ένας ευαίσθητος θεσμός, ο πολίτης συνταράσσεται και η εμπιστοσύνη του κλονίζεται, όταν ένας δικαστικός λειτουργός επιδεικνύει μία μη σύννομη συμπεριφορά ή μία συμπεριφορά που φανερώνει πίσω από αυτόν μία θολή εικόνα για το κρυστάλλινο θεσμικό πλαίσιο, που πρέπει να έχει ο καθένας στο μυαλό του, όταν αντικρίζει τη δικαιοσύνη ως θεσμό.
Άρα κάνατε κάποιες αλλαγές, όπως είναι η σωστή προσθήκη για το ζήτημα ότι αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα δικαστικών λειτουργών η μη έκδοση απόφασης μέσα σε οκτώ μήνες από τη συζήτηση της πολιτικής υπόθεσης και η αφαίρεση της δικογραφίας από το δικαστή που τη χειρίζεται. Αυτό νομίζω ότι είναι ένα θετικό στοιχείο, το οποίο πιστεύω όμως, ότι δημιουργεί σύγχυση με το ισχύον άρθρο του ν. 91 παράγραφος 3 εδάφιο δ΄. Θα τα αναφέρω αύριο στην κατ’ άρθρον συζήτηση. Παραμένει δηλαδή σε ισχύ το ζήτημα της έκδοσης της αποφάσεως σε τέσσερις μήνες μετά τη συζήτηση. Αυτά τα δύο ζητήματα σε μία αντιστοιχία δημιουργούν ίσως κάποιο πρόβλημα. Αυτό θα το συζητήσουμε αύριο. Νομίζω ότι το ζήτημα της προκαταρκτικής εξέτασης για το αδίκημα και για το αν ο δικαστής τίθεται σε αργία, όταν επισύρει την ποινή της οριστικής παύσης, είναι μία θετική ρύθμιση. Όμως, δεν ξέρω αν από μόνη της αυτή η ρύθμιση είναι αρκετή για να μπορέσει να απαντήσει στο πρόβλημα που τουλάχιστον η συγκυρία και η πραγματικότητα μας έχει αναδείξει.
Συμπερασματικά εγώ θα σας έλεγα ότι το νομοσχέδιό σας κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, αντιμετωπίζοντας τα συγκυριακά φαινόμενα, που ανακαλύψαμε μέσα από τη δημοσιογραφική έρευνα σήμερα. Όντως δεν έχει γίνει κάποια ενέργεια από την πολιτική ηγεσία και την Κυβέρνηση, για να ισχυρίζονται και να παινεύονται οι Βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας ότι δημιουργούν την κάθαρση. Έχετε μπροστά σας ένα γεγονός, το οποίο πρέπει να αντιμετωπίσετε. Βέβαια, υπήρξε και ολιγωρία από την πλευρά των οργάνων του Δικαστικού Σώματος. Νομίζω, όμως, ότι η σημερινή ανταπόκριση που έχουν τα όργανα, όσον αφορά την αυτοκάθαρση του Δικαστικού Σώματος, δημιουργεί μία καλή ελπίδα ότι μπορεί να λυθεί το ζήτημα σε συνδυασμό με τη δική σας πρωτοβουλία που επιτέλους έγινε. Μπορούμε να ελπίζουμε ότι τουλάχιστον σε αυτό το θέμα, στα ζητήματα διαφθοράς και ηθικής θα υπάρξει μία διακομματική συναίνεση και ένα διακομματικό μέτωπο.
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ευχαριστούμε, κύριε συνάδελφε.
Το λόγο έχει η συνάδελφος κ. Ευαγγελία Σχοιναράκη – Ηλιάκη.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΣΧΟΙΝΑΡΑΚΗ – ΗΛΙΑΚΗ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ζούμε πολύ άσχημες μέρες σε χώρους αυτοδιοίκητων θεσμών, όπως η Εκκλησία και η δικαιοσύνη. Η πίστη του κόσμου σε αυτούς τους θεσμούς έχει ιδιαίτερα κλονιστεί με όσα παρακολουθούμε το τελευταίο διάστημα και αυτό είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για τον κοινωνικό ιστό, γιατί αυτοί οι συγκεκριμένοι θεσμοί είναι πολύ σημαντικοί για τους πολίτες.
Ο πολίτης, και κυρίως ο αδικημένος και αδύναμος πολίτης, αναζητεί στην Εκκλησία και στη δικαιοσύνη καταφύγιο και υπεράσπιση. Μέσα στο δύσκολο αυτό κοινωνικό τοπίο, μέσα στο γενικότερο σάλο των ημερών, σχετικά με τα φαινόμενα διαφθοράς στη δικαιοσύνη, ο κύριος Υπουργός, επιλέγει να φέρει στη Βουλή ένα νομοσχέδιο που, όπως όλα τα νομοθετήματα της Κυβέρνησης, παρουσιάζει έντονα σημάδια τρομολαγνείας, χωρίς στην πραγματικότητα να επιλύει στη βάση του κανένα πρόβλημα.
Κοινός τόπος όλων μας, μέσα σε αυτήν την Αίθουσα, αλλά και σε ολόκληρη την κοινωνία, είναι ότι ο θεσμός της δικαιοσύνης οφείλει να βρίσκεται μακριά από συμφέροντα και οικονομικές συναλλαγές, που ευτελίζουν το ρόλο της και την καθιστούν υποχείριο είτε της διοίκησης είτε ατομικών συμφερόντων.
Και βεβαίως η πολιτεία έχει χρέος να θωρακίζει το θεσμικό πλαίσιο για να διασφαλίζονται τα παραπάνω. Το ζητούμενο βέβαια σε όλη αυτήν την υπόθεση είναι πώς πραγματώνεται αυτό, πώς διασφαλίζεται τελικά η επιδίωξη αυτή, μέσω των νομοθετικών ρυθμίσεων, με δύο άξονες: Πρώτον, την αποτελεσματικότητα και δεύτερον την ικανοποίηση του κοινού περί δικαίου αισθήματος.
Στο χώρο της δικαιοσύνης, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν φθάνουν μόνο τα προβλήματα απονομής της δικαιοσύνης διαδικαστικής φύσεως, αλλά έχουν προκύψει –αυτά που βλέπουμε τελευταία- και οξύτατα προβλήματα διαφθοράς. Και τι κάνει η Κυβέρνηση γι’ αυτά; Καταθέτει ένα νομοσχέδιο που αυστηροποιεί στην ουσία τις ποινές για τους επίορκους δικαστές, τη στιγμή που είναι αμφίβολο αν αυτή η αυστηροποίηση φέρει αποτέλεσμα ως προς την τέλεση των εγκλημάτων. Το σημαντικό είναι ο ουσιαστικός διάλογος με τους αρμόδιους φορείς και την κοινωνία, η κατάθεση ριζοσπαστικών προτάσεων και η ανάληψη πρωτοβουλιών με στόχευση την ορθή λειτουργία της δικαστικής εξουσίας. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση, όπως -επιτρέψτε μου να πω- σε μια σειρά άλλων νομοσχεδίων που έχουν περάσει το προηγούμενο διάστημα, αποδεικνύεται τελικά μέσα και από τη διαδικασία συζήτησης με τους φορείς ότι η Κυβέρνηση δεν έχει κουβεντιάσει με τους κοινωνικούς φορείς. Στην τελευταία επιτροπή με τους δικαστικούς ο εκπρόσωπος των εισαγγελέων είπε ξεκάθαρα ότι πολύ σύντομα έγινε αυτό, δεν ενημερώθηκαν και η μόνη συζήτηση που έγινε ήταν αυτή στη διαδικασία της επιτροπής. Δηλαδή, τελικά αξιοποιείται η διαδικασία της Βουλής για να κουβεντιάσει η Κυβέρνηση με την κοινωνία;
Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι τελικά από την πρώτη μέρα εκείνο που κάνει η Κυβέρνηση είναι να επιδίδεται σε ηθικολογικού τύπου δεσμεύσεις όπως και σε πολλούς άλλους τομείς δραστηριότητας. Είναι μια παλιομοδίτικη τακτική χωρίς καινοτόμες ιδέες και προτάσεις. Η πολιτική ηγεσία, η Κυβέρνηση αρκείται, είτε στο να παρακολουθεί τα γεγονότα, όπως γίνεται με την κρίση στην Εκκλησία, είτε στην κατάθεση κάποιων νομοσχεδίων, που μόνο επιδερμικά, επιτρέψτε μου να πω, αγγίζουν τα προβλήματα, όπως γίνεται και με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Τις περισσότερες φορές όμως η Κυβέρνηση και οι κυβερνητικοί Βουλευτές συνεχίζουν να ακολουθούν την προσφιλή τακτική τους, να προσπαθούν δηλαδή να καλύψουν τα ζητήματα αντιπολιτευόμενοι το ΠΑΣΟΚ, όπως έγινε και σήμερα σ’ αυτήν την Αίθουσα, παρά το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ ψηφίζει επί της αρχής το συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Και αυτό τελικά γίνεται γιατί η Κυβέρνηση αφού σύρεται από τα γεγονότα, παίρνει πρωτοβουλίες από την εκάστοτε επικαιρότητα, δρώντας εν θερμώ, χωρίς συγκροτημένη και μακροπρόθεσμη στρατηγική και χωρίς όραμα, θέλοντας έτσι να δείξει στην κοινωνία ότι απλά κάτι κάνει για τα σημαντικά γεγονότα που συμβαίνουν.
Αυτό μας δείχνει περίτρανα ότι τελικά η Κυβέρνηση δεν έχει καθόλου όραμα για τον τόπο, την ανάπτυξή του και για τους πολίτες στο σύνολό τους. Αυτό είναι κάτι που το επικυρώνουν καθημερινά οι πολίτες. Σήμερα παρά το γεγονός ότι επικαλέσθηκαν πολλοί συνάδελφοι την επικύρωση στο πρόσωπο του Πρωθυπουργού και της Κυβέρνησης στο σύνολό της, τη θετική βούληση της κοινωνίας, νομίζω ότι δεν έχετε διαπιστώσει, αγαπητοί συνάδελφοι, ότι αυτό αρχίζει σιγά-σιγά να χάνεται. Βεβαίως, δε χάνει ευκαιρία και η Κυβέρνηση στο να συμπεριλαμβάνει διατάξεις στα νομοσχέδια που φέρνει για συζήτηση, που έχουν και άλλους ανομολόγητους, επιτρέψτε μου να πω, σκοπούς όπως γίνεται με το άρθρο 3 του συγκεκριμένου νομοσχεδίου και την ανάκληση προσωρινής διαταγής που στοχεύει ασφαλώς στην άρση της όποιας δικαστικής προστασίας απολαμβάνουν οι συμβασιούχοι εργαζόμενοι, μέσω της έκδοσης από τα δικαστήρια των προσωρινών διαταγών.
Με αυτούς τους συμβασιούχους είχατε παίξει προεκλογικά, κύριε Υπουργέ, είχε παίξει ο ίδιος ο σημερινός Πρωθυπουργός. Είχε παίξει πάνω στην αγωνία τους και στο πρόβλημά τους για εργασία. Σήμερα ερχόσαστε μέσα από διατάξεις σε διάφορα νομοσχέδια να αθετείτε τελικά οι ίδιοι την υπόσχεση που προεκλογικά τους δώσατε και ταυτόχρονα να δυσκολεύετε ακόμη περισσότερο αν κάτι θετικό πάει να γίνει προς αυτούς.
Παρά το γεγονός ότι ψηφίζουμε επί της αρχής το νομοσχέδιο με τις επισημάνσεις που ανέφερα, είναι βέβαιο ότι τα όποια αυστηρά μέτρα που εισηγείται το νομοσχέδιο και η ηθικολογική αντιμετώπιση του θέματος δεν θα λύσουν το υπαρκτό πρόβλημα της διαφθοράς και πολύ φοβάμαι ότι επειδή είναι αποσπασματικές όλες αυτές οι κινήσεις σε λίγο καιρό θα μιλάμε και πάλι για διαφθορά στη δικαιοσύνη.
Σας ευχαριστώ.
((Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ευχαριστούμε πολύ, κυρία συνάδελφε.
Ο κ. Ντόλιος έχει το λόγο για έξι λεπτά.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΝΤΟΛΙΟΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κύριε Υπουργέ, εκείνο το οποίο θα πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι η απόφασή μας να ψηφίσουμε επί της αρχής το νομοσχέδιο δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση αναγνώριση από την πλευρά μας κάποιου αισθήματος ενοχής για ό,τι κάναμε μέχρι τώρα στο χώρο της δικαιοσύνης. Δεν είναι μια αμυντική στάση, δεν είναι μια αμυντική κίνηση. Είναι μια θετική στάση απέναντι σε μια φυσιολογική, θα έλεγα, αντίδραση της Κυβέρνησης.
Κατ’ αρχάς, θέλω να πω ότι είναι πολύ σημαντικό γεγονός αυτή καθεαυτή η συζήτηση στη Βουλή του συγκεκριμένου σχεδίου, το οποίο κατατέθηκε μετά από αυτόν τον ορυμαγδό καταγγελιών, που παρακολουθούμε τις τελευταίες μέρες στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
Θέλω να επισημάνω από την αρχή και να τονίσω ότι υπάρχει ένας πολύ εύστοχος και πολύ μετριοπαθής τίτλος στο σχέδιο νόμου: «Μέτρα ενίσχυσης του εσωτερικού ελέγχου και της διαφάνειας στη δικαιοσύνη». Αυτήν, όμως, τη μετριοπάθεια του τίτλου φοβάμαι ότι δεν κράτησαν όλοι οι συνάδελφοι της Νέας Δημοκρατίας στη σημερινή συζήτηση. Αυτό το πνεύμα, το οποίο επικράτησε στη συζήτηση, ξέφυγε πολλές φορές από αυτόν το στόχο, τον οποίο έθεσε –εκτιμήσαμε από την αρχή- το Υπουργείο Δικαιοσύνης, επιλέγοντας αυτόν τον τίτλο. Ήταν, λοιπόν, μια φυσιολογική κίνηση. Γι’ αυτό και αποφασίσαμε να ψηφίσουμε αυτό το σχέδιο νόμου.
Ενώ, όμως, υπήρξε, όπως είπα, αυτός ο εύστοχος και μετριοπαθής τίτλος, διαπιστώσαμε από την πλευρά της Κυβέρνησης ότι επιχειρήθηκε να δοθούν άλλες διαστάσεις από αυτές που πραγματικά έχει, δηλαδή πολύ-πολύ μεγαλύτερες. Είναι λάθος και πιστεύω ότι δεν πρόκειται να πειστεί κανένας πολίτης ότι ξοφλάμε –επιτρέψτε μου το ρήμα- με αυτή μας την πρωτοβουλία απέναντι στην κρίση που αντιμετωπίζουν οι θεσμοί.
Οφείλουμε, πρώτα απ’ όλα, να θέσουμε το θέμα στις πραγματικές του διαστάσεις και να τονίσουμε κατ’ αρχήν ότι η νομοθετική πρωτοβουλία αφορά ένα χώρο, αυτόν της δικαιοσύνης, ο οποίος αντέδρασε πολύ καλά στα τελευταία φαινόμενα. Θα έλεγα ότι αντέδρασε με υγεία σε όσα είδαν το φως της δημοσιότητας και αφορούσαν το συγκεκριμένο χώρο.
Εάν συνεκτιμήσουμε, λοιπόν, αυτήν την αντίδραση των δικαστικών λειτουργών, τότε μπορούμε να προβλέψουμε ότι το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου θα αποτελέσει ένα ακόμη εργαλείο, ένα ακόμη όπλο στα χέρια τους, το οποίο θα αξιοποιηθεί θετικά. Βεβαίως, δεν έχει ούτε τις διαστάσεις, ούτε το μέγεθος, ούτε την τόλμη που απαιτούν οι περιστάσεις, για να απαντήσει στο υπαρκτό πραγματικά πρόβλημα, που υπάρχει στο χώρο της δικαιοσύνης.
Αυτή σας η πρωτοβουλία, κύριε Υπουργέ, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αποτελέσει άλλοθι, για να πείσετε τους πολίτες ότι έχετε απαντήσει στο μεγάλο ζήτημα της διαφθοράς, το οποίο συζητήσαμε σήμερα στην ελληνική Βουλή. Υπάρχουν μια σειρά ζητημάτων.
Και μου δίνεται τώρα η ευκαιρία να θέσω ένα άλλο ζήτημα: Δεν μπορώ να κατανοήσω, παραδείγματος χάρη, γιατί αυτή η Κυβέρνηση, που παίρνει αυτήν τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, για να απαντήσει στα ζητήματα, τα οποία έχουν προκύψει στο χώρο της δικαιοσύνης –και μου δίνετε την ευκαιρία με την παρουσία σας να θέσω το θέμα στην Κυβέρνηση- δεν παίρνει μια ανάλογη πρωτοβουλία σε έναν άλλο χώρο, που έχουν δημιουργηθεί τα ίδια ή και μεγαλύτερα ζητήματα.
Και βεβαίως αναφέρομαι στο χώρο της Εκκλησίας, εκεί όπου η ανάγκη νομοθετικής παρέμβασης είναι κατά τη γνώμη μου φανερό ότι είναι πιο αναγκαία, εκεί όπου οι στόχοι μιας πιθανής νομοθετικής πρωτοβουλίας είναι πιο οφθαλμοφανείς, εκεί όπου η κοινή γνώμη θα ανακουφιστεί κυριολεκτικά από μια τέτοια κίνηση.
Νομίζω ότι οφείλει αυτό να το κάνει η Κυβέρνηση, να φέρει μια τέτοια πρωτοβουλία στη Βουλή, για να συζητήσουμε στο ελληνικό Κοινοβούλιο αυτό, το οποίο συζητείται σε καθημερινή βάση στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ευχαριστούμε, κύριε συνάδελφε.
Κύριε Κοσμίδη, θέλετε για δύο λεπτά το λόγο; Όχι.
Κύριε Υπουργέ, θέλετε εσείς το λόγο; Όχι.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κηρύσσεται περαιωμένη η συζήτηση επί της αρχής του νομοσχεδίου του Υπουργείου Δικαιοσύνης: «Μέτρα ενίσχυσης του εσωτερικού ελέγχου και της διαφάνειας στη Δικαιοσύνη».
Ερωτάται το Σώμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο επί της αρχής;
ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Δεκτό, δεκτό.
ΟΡΕΣΤΗΣ ΚΟΛΟΖΩΦ: Κατά πλειοψηφία.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Συνεπώς το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης: «Μέτρα ενίσχυσης του εσωτερικού ελέγχου και της διαφάνειας στη Δικαιοσύνη» έγινε δεκτό επί της αρχής κατά πλειοψηφία.
Κύριε Υπουργέ, πριν αποχωρήσετε, θα ήθελα να κάνω μία παρέμβαση. Επειδή είμαι Πρόεδρος της Επιτροπής του άρθρου 21 του ν. 3023/2002 που αφορά το «πόθεν έσχες» των πολιτικών, δηλαδή των Βουλευτών, των Ευρωβουλευτών και όλων των εμπλεκομένων, θα ήθελα να πω ότι αυτά που αναφέρετε στην προσθήκη που κάνετε στο άρθρο 4 ότι η δήλωση περιουσιακής κατάστασης των δικαστικών συνοδεύεται υποχρεωτικά από αντίγραφο της φορολογικής δήλωσης, αυτό ισχύει για τους Βουλευτές από το 2002 με το ν. 3023/2002.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΣΜΙΔΗΣ: Το είπα στην επιτροπή.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Επίσης οι συνάδελφοι Βουλευτές, για να ξέρετε, καταθέτουν, αναφέροντας την περιουσιακή τους κατάσταση, όλες τις συμβολαιογραφικές πράξεις μεταβολής της περιουσιακής τους κατάστασης. Και η πρόταση που θέλω να κάνω είναι: Επειδή η Επιτροπή του άρθρου 21 συντάσσει μόνο την έκθεση, ο έλεγχος στη Βουλή για το «πόθεν έσχες» των Βουλευτών, γίνεται από το Σώμα των Ορκωτών Λογιστών. Όταν αύριο θα συζητήσετε τα άρθρα, σκεφτείτε και το ενδεχόμενο ο έλεγχος να γίνεται από ορκωτούς λογιστές και για τους δικαστικούς.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχουν διανεμηθεί τα Πρακτικά της συνεδρίασης Πέμπτης 17 Φεβρουαρίου 2005 και παρακαλώ το Σώμα για την επικύρωσή τους.
ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Συνεπώς τα Πρακτικά της συνεδρίασης της Πέμπτης 17 Φεβρουαρίου 2005 επικυρώθηκαν.
Κύριοι συνάδελφοι, δέχεστε στο σημείο αυτό να λύσουμε τη συνεδρίαση;
ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
Με τη συναίνεση του Σώματος και ώρα 23.40΄λύεται η συνεδρίαση για αύριο ημέρα Τετάρτη 2 Μαρτίου 2005 και ώρα 10.30΄, με αντικείμενο εργασιών του Σώματος νομοθετική εργασία: α) μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας: «Κύρωση του Πρωτοκόλλου Συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου εθνικής Άμυνας της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Υπουργείου Άμυνας της Δημοκρατίας της Αλβανίας για την ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ του όπλου του Μηχανικού του Στρατού των δύο χωρών» και β) συνέχιση της συζήτησης επί των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης: «Μέτρα ενίσχυσης του εσωτερικού ελέγχου και της διαφάνειας στη Δικαιοσύνη», σύμφωνα με την ημερήσια διάταξη που έχει διανεμηθεί.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΟΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ 1-3-04 ΣΕΛ. -66-

PDF:

es01042005.pdf

TXT:

es050301.txt

Επιστροφή