Συνεδριάσεις Ολομέλειας

Θ΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ), Σύνοδος: (Θέρος '97), Συνεδρίαση: ΙΖ' 29/07/1997

Σελίδα 511
Π Ρ Α Κ Τ Ι Κ Α Β Ο Υ Λ Η Σ

Θ' ΠΕΡΙΟΔΟΣ (ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ)

Σ Υ Ν Ο Δ Ο Σ Α'

ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΒΟΥΛΗΣ

ΘΕΡΟΥΣ 1997

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ IZ'

Τρίτη 29 Ιουλίου 1997

Αθήνα, σήμερα στις 29 Ιουλίου 1997, ημέρα Τρίτη και ώρα 18.47' συνήλθε στην Αίθουσα των συνεδριάσεων του Βουλευτηρίου το Τμήμα Διακοπής Εργασιών της Βουλής (Α' σύνθεση), για να συνεδριάσει υπό την προεδρία του Προέδρου αυτής κ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗ.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αρχίζει η συνεδρίαση.

Εισερχόμαστε στην ημερήσια διάταξη

ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Θα γίνει προεκφώνηση των νομοσχεδίων, που είναι εγγεγραμμένα στην ημερήσια διάταξη.

Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Ψήφιση στο σύνολο του σχεδίου νόμου: "Εκλογή Διδακτικού Προσωπικού των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και άλλες διατάξεις".

Το νομοσχέδιο, θα ψηφισθεί στο σύνολο στη συνέχεια.

Υπουργείου Δημόσιας Τάξης

Ψήφιση στο σύνολο του σχεδίου νόμου: "Προϋποθέσεις λειτουργίας ιδιωτικών επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών ασφαλείας -Προσόντα και υποχρεώσεις του προσωπικού αυτών και άλλες διατάξεις".

Αυτό κρατείται ούτως ή άλλως, γιατί ο Υπουργός απουσιάζει.

Υπουργείου Γεωργίας

Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: "Μέτρα για τους νέους αγρότες, σύσταση Οργανισμού Γεωργικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Απασχόλησης και άλλες διατάξεις".

To νομοσχέδιο αυτό θα συζητηθεί απόψε.

Υπουργείου Οικονομικών

Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: "Ειδικό μισθολόγιο δικαστικών λειτουργών, μισθολόγια κύριου προσωπικού Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και ιατροδικαστών και άλλες διατάξεις".

Ερωτάται το Τμήμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο;

ΜΕΡΙΚΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Κρατείται.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Το νομοσχέδιο κρατήθηκε και θα συζητηθεί κατά τον Κανονισμό.

Επανερχόμαστε στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας.

Ψήφιση στο σύνολο του σχεδίου νόμου "Εκλογή Διδακτικού Προσωπικού των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και άλλες διατάξεις".

Υπάρχει κάποια παρατήρηση, κύριε Υπουργέ;

ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): 'Οχι, κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Από τους εισηγητές; Από τους συναδέλφους; 'Οχι.

Ερωτάται το Τμήμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων "Εκλογή Διδακτικού Προσωπικού των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και άλλες διατάξεις", στο σύνολο;

ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Δεκτό, δεκτό.

ΟΡΕΣΤΗΣ ΚΟΛΟΖΩΦ: Κατά πλειοψηφία.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων "Εκλογή Διδακτικού Προσωπικού των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και άλλες διατάξεις", έγινε δεκτό κατά πλειοψηφία, σε μόνη συζήτηση κατ' αρχήν, κατ' άρθρο και στο σύνολο και έχει ως εξής:

Εκλογή Διδακτικού Προσωπικού των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών

Ιδρυμάτων και άλλες διατάξεις

'Αρθρο 1

Εκλογή Μελών Διδακτικού Ερευνητικού

Προσωπικού


1. Η εκλογή μέλους Δ.Ε.Π. γίνεται με προκήρυξη της αντίστοιχης θέσης και με ανοικτή διαδικασία. Η προκήρυξη αφορά είτε πλήρωση νέων θέσεων Δ.Ε.Π. στο πλαίσιο του ετήσιου προγραμματισμού, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις είτε πλήρωση θέσεων ύστερα από αίτηση του μέλους Δ.Ε.Π. για εξέλιξη. Τα μέλη Δ.Ε.Π. έχουν δικαίωμα να ζητήσουν την προκήρυξη της θέσης τους στην αμέσως επόμενη βαθμίδα, μετά τη συμπλήρωση τριών ετών παραμονής στη θέση της βαθμίδας που κατέχουν κατά τα κατωτέρω οριζόμενα.

2. Λέκτορες:

α) Οι Λέκτορες εκλέγονται με θητεία. Μετά τη συμπλήρωση τριών ετών στη βαθμίδα αυτή και πριν την πάροδο επτά ετών από την ημερομηνία δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της πράξης διορισμού του, ο Λέκτορας έχει το δικαίωμα να ζητήσει την προκήρυξη της θέσης του στη βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή μέχρι δύο φορές.

β) Σε περίπτωση θετικής κρίσης υπάγεται στις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 1 του παρόντος περί Επίκουρων Καθηγητών.

γ) Εάν κατά την πρώτη κρίση εκλεγεί άλλος υποψήφιος λήγει αυτοδικαίως η θητεία του Λέκτορα.

Σελίδα 512



δ) Εάν κατά την πρώτη κρίση η διαδικασία αποβεί άγονη ή είναι ο μοναδικός υποψήφιος και δεν εκλεγεί ο ίδιος, παραμένει στη θέση που κατέχει και δικαιούται εντός της επταετίας να ζητήσει για δεύτερη φορά την προκήρυξη της θέσης του στη βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή.

ε) Εάν κατά τη δεύτερη κρίση η διαδικασία αποβεί άγονη, εκλεγεί άλλος υποψήφιος ή κριθεί αρνητικά, λήγει αυτοδικαίως η θητεία του Λέκτορα.

στ) Μετά την πάροδο της επταετίας από την ημερομηνία δημοσίευσης του διορισμού του στη βαθμίδα του Λέκτορα λήγει αυτοδικαίως η θητεία του, εκτός των περιπτώσεων που η διαδικασία εξέλιξης δεν έχει ολοκληρωθεί, οπότε παρατείνεται η διάρκεια της θητείας έως την ολοκλήρωσή της για χρονικό διάστημα ενός έτους, κατά ανώτατο όριο, εντός του οποίου κρίνεται υποχρεωτικά, άλλως θεμελιώνεται παράλειψη οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας.

3. Επίκουροι Καθηγητές:

α) Οι Επίκουροι Καθηγητές εκλέγονται με θητεία. Μετά τη συμπλήρωση τριών ετών παραμονής στη βαθμίδα αυτή, οι Επίκουροι Καθηγητές έχουν δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση για μονιμοποίηση στη θέση της βαθμίδας που κατέχουν εντός αποκλειστικής προθεσμίας δύο μηνών από την παρέλευση της τριετίας. Σε αντίθετη περίπτωση λήγει αυτοδικαίως η θητεία τους.

β) Εάν η κρίση για μονιμοποίηση είναι θετική, οι Επίκουροι Καθηγητές μονιμοποιούνται στη θέση την οποία κατέχουν.

γ) Εάν η κρίση για μονιμοποίηση είναι αρνητική, λήγει η θητεία τους.

δ) Η κρίση για μονιμοποίηση βασίζεται κυρίως στο συνολικό διδακτικό και ερευνητικό έργο των κρινομένων, λαμβανομένου υπόψη και του διοικητικού τους έργου.

ε) Μετά τη μονιμοποίησή τους οι Επίκουροι Καθηγητές έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν την προκήρυξη της θέσης τους στη βαθμίδα του Αναπληρωτή Καθηγητή μέχρι δύο φορές, που θα απέχουν τουλάχιστον τρία έτη μεταξύ τους.

4. Αναπληρωτές Καθηγητές - Καθηγητές:

α) Οι Αναπληρωτές Καθηγητές και οι Καθηγητές εκλέγονται ως μόνιμοι.

β) Οι Αναπληρωτές Καθηγητές, μετά τη συμπλήρωση τριών ετών στη βαθμίδα που βρίσκονται, έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν την προκήρυξη της θέσης τους στη βαθμίδα του Καθηγητή μέχρι δύο φορές που θα απέχουν τουλάχιστον τρία έτη μεταξύ τους. 5. Το χρονικό διάστημα της τριετίας για τη δεύτερη κρίση εξέλιξης των Επίκουρων Καθηγητών και Αναπληρωτών Καθηγητών υπολογίζεται από την υποβολή της αίτησης υποψηφιότητας για την πρώτη κρίση.

6. Αρμόδιο όργανο για την κρίση εκλογής ή εξέλιξης των μελών Δ.Ε.Π. και για την κρίση μονιμοποίησης των Επίκουρων Καθηγητών είναι το εκλεκτορικό σώμα, όπως αυτό ορίζεται από τις κείμενες διατάξεις.

7. Κατά τη διαδικασία της ψηφοφορίας η άρνηση ψήφου ή η λευκή ψήφος θεωρούνται ψήφοι αρνητικού περιεχομένου.

8. Οι θέσεις που κενώνονται για οποιαδήποτε αιτία επαναπροκηρύσσονται εκτός ετήσιου προγραμματισμού, σε οποιαδήποτε βαθμίδα.

9. Μέλη Δ.Ε.Π., που υπηρετούν με οποιοδήποτε καθεστώς στα Α.Ε.Ι., έχουν δικαίωμα να υποβάλουν υποψηφιότητα σε οποιαδήποτε προκήρυξη με ανοικτή διαδικασία θέσεων μελών Δ.Ε.Π. σε οποιαδήποτε βαθμίδα, στο ίδιο ή άλλο Α.Ε.Ι., εφόσον πληρούν τις απαραίτητες τυπικές προϋποθέσεις και ειδικότερα καλύπτουν το αντίστοιχο γνωστικό αντικείμενο της προκηρυσσόμενης θέσης.

'Αρθρο 2

Μεταβατικές διατάξεις

1. Λέκτορες:

α) Οι κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου υπηρετούντες Λέκτορες επί θητεία υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 2 του παρόντος περί Λεκτόρων. 'Οσοι έχουν υποβάλει ή υποβάλλουν αίτηση εξέλιξής τους, εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριών μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, βάσει του άρθρου 7 παρ. 2 του ν. 2083/1992, κρίνονται σύμφωνα με τη διάταξη αυτή. Σε περίπτωση θετικής κρίσης ο ενδιαφερόμενος υπάγεται στις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 1 του παρόντος περί Επίκουρων Καθηγητών. Σε περίπτωση αρνητικής κρίσης ο ενδιαφερόμενος έχει το δικαίωμα να ζητήσει την προκήρυξη της θέσης του ακόμη μία φορά εντός της επταετίας από την ημερομηνία δημοσίευσης του διορισμού του στη βαθμίδα του Λέκτορα. Σε περίπτωση θετικής κρίσης υπάγεται στις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 1 του παρόντος περί Επίκουρων. Σε περίπτωση αρνητικής κρίσης λήγει αυτοδικαίως η θητεία του. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του εδ. στ' της παρ. 2 του άρθρου 1 του παρόντος.

β) Οι κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου υπηρετούντες μόνιμοι Λέκτορες έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν την προκήρυξη της θέσης τους στη βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή, δύο φορές που απέχουν τουλάχιστον τρία χρόνια μεταξύ τους. 'Οσοι έχουν υποβάλει ή υποβάλλουν αίτηση εξέλιξής τους, εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριών μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, βάσει του άρθρου 7 παρ. 1 του ν. 2083/1992, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 του ν. 2454/1997, κρίνονται σύμφωνα με την ανωτέρω διάταξη. Σε περίπτωση θετικής κρίσης, ο ενδιαφερόμενος υπάγεται στις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 1 του παρόντος, περί Επίκουρων Καθηγητών, διατηρώντας τη μονιμότητά του. Σε περίπτωση αρνητικής κρίσης, ο μόνιμος Λέκτορας έχει το δικαίωμα να ζητήσει μία ακόμη φορά την προκήρυξη της θέσης του στη βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή, οποτεδήποτε μετά την παρέλευση τριών ετών από την αρνητική κρίση.

Σε αυτή τη διάταξη υπάγονται και συνεχίζεται η διαδικασία εξέλιξής τους στη βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή και οι μόνιμοι Λέκτορες, των οποίων κατά την έναρξη ισχύος του ν. 2083/1992 εκκρεμούσε η διαδικασία για την ένταξή τους στη βαθμίδα του Λέκτορα και είχε κατατεθεί θετική έκθεση της τριμελούς Εισηγητικής Επιτροπής, εφόσον η κρίση για την ένταξη απέβη θετική.

2. Επίκουροι Καθηγητές:

α) Οι κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου υπηρετούντες Επίκουροι Καθηγητές επί θητεία υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 3 του παρόντος περί Επίκουρων Καθηγητών. Οι ως άνω Επίκουροι Καθηγητές μετά την παρέλευση τριετούς παραμονής στη βαθμίδα αυτή υποβάλλουν αίτηση για μονιμοποίηση εντός αποκλειστικής προθεσμίας δύο μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου. 'Οσοι έχουν υποβάλει ή υποβάλλουν αίτηση εξέλιξής τους, εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριών μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, βάσει του άρθρου 7 παρ. 2 του ν. 2083/1992, κρίνονται σύμφωνα με την ανωτέρω διάταξη. Σε περίπτωση θετικής κρίσης ο ενδιαφερόμενος εμπίπτει στις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 1 του παρόντος περί Αναπληρωτών Καθηγητών. Σε περίπτωση αρνητικής κρίσης ο ενδιαφερόμενος έχει το δικαίωμα να ζητήσει τη μονιμοποίησή του, εντός αποκλειστικής προθεσμίας δύο μηνών από την αρνητική κρίση. Εάν η κρίση για μονιμοποίηση είναι θετική, ο Επίκουρος Καθηγητής μονιμοποιείται στη θέση την οποία κατέχει. Μετά τη μονιμοποίησή του, ο Επίκουρος Καθηγητής έχει το δικαίωμα να ζητήσει μία ακόμη φορά την προκήρυξη της θέσης του στη βαθμίδα του Αναπληρωτή Καθηγητή οποτεδήποτε, μετά την παρέλευση τριών ετών από την πρώτη αρνητική κρίση. Εάν η κρίση για μονιμοποίηση είναι αρνητική, λήγει η θητεία του ενδιαφερομένου.

β) Οι κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου υπηρετούντες μόνιμοι Επίκουροι Καθηγητές υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 3 του παρόντος περί Επίκουρων Καθηγητών. 'Οσοι έχουν υποβάλει ή υποβάλλουν αίτηση εξέλιξής τους, εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριών μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, βάσει του άρθρου 7 παρ. 1 του ν. 2083/1992, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 1

Σελίδα 513

του ν. 2454/1997, κρίνονται σύμφωνα με την ανωτέρω διάταξη. Σε περίπτωση θετικής κρίσης, ο ενδιαφερόμενος υπάγεται στις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 1 του παρόντος, περί Αναπληρωτών Καθηγητών. Σε περίπτωση αρνητικής κρίσης, ο μόνιμος Επίκουρος έχει το δικαίωμα να ζητήσει μία ακόμη φορά την προκήρυξη της θέσης του στη βαθμίδα του Αναπληρωτή Καθηγητή, οποτεδήποτε, μετά την παρέλευση τριών ετών από την αρνητική κρίση.

3. Αναπληρωτές Καθηγητές:

Οι κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου υπηρετούντες Αναπληρωτές Καθηγητές κρίνονται για εξέλιξη στη βαθμίδα του Καθηγητή χωρίς προκήρυξη της αντίστοιχης θέσης, μετά τη συμπλήρωση τριετίας στη βαθμίδα που βρίσκονται. Κατά τα λοιπά υπάγονται στις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 1 του παρόντος. 'Οσοι έχουν υποβάλει ή υποβάλλουν αίτηση εξέλιξής τους, εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριών μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, βάσει του άρθρου 7 παρ. 1 του ν. 2083/1992, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 του ν. 2454/1997, κρίνονται σύμφωνα με την ανωτέρω διάταξη. Σε περίπτωση θετικής κρίσης, ο ενδιαφερόμενος υπάγεται στις διατάξεις του νόμου περί Καθηγητών. Σε περίπτωση αρνητικής κρίσης, ο Αναπληρωτής Καθηγητής κρίνεται για εξέλιξη στη βαθμίδα του Καθηγητή μία ακόμη φορά χωρίς προκήρυξη της αντίστοιχης θέσης, οποτεδήποτε, μετά την παρέλευση τριών ετών από την αρνητική κρίση.

4. Το χρονικό διάστημα της τριετίας για τη δεύτερη κρίση εξέλιξης των υπηρετούντων Λεκτόρων, Επίκουρων Καθηγητών και Αναπληρωτών Καθηγητών υπολογίζεται από την υποβολή της αίτησης υποψηφιότητας για την πρώτη κρίση.

5. Σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί υποψήφιος να ζητήσει την προκήρυξη της θέσης του μετά από δύο αρνητικές κρίσεις στην ίδια βαθμίδα, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και εκείνες πριν από την έναρξη εφαρμογής του παρόντος νόμου.

6. Στην περίπτωση κατά την οποία μέλος Δ.Ε.Π. αποσύρει αίτηση εξέλιξής του, που είχε υποβάλει βάσει της παρ. 1 του άρθρου 7 του ν. 2083/1992, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 του ν. 2454/1997 ή βάσει της παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 2083/1992, η αίτησή του θεωρείται ότι ουδέποτε κατατέθηκε, εφόσον δεν έχει δημοσιευθεί η προκήρυξη της θέσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

7. Διαδικασίες κρίσης μελών Δ.Ε.Π. που είναι εκκρεμείς κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου συνεχίζονται και ολοκληρώνονται με τη λήψη σχετικής απόφασης από το οικείο εκλεκτορικό σώμα, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις εκλογής ή εξέλιξης των αντίστοιχων διατάξεων του παρόντος νόμου.

'Αρθρο 3

Επιστημονικοί Συνεργάτες, Βοηθοί, Επιμελητές,

Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό (Ε.Ε.Π.) και

Ειδικό Διοικητικό και Τεχνικό Προσωπικό (Ε.Δ.Τ.Π.)


1. Οι κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου υπηρετούντες μόνιμοι Βοηθοί, Επιστημονικοί Συνεργάτες, Επιμελητές και τα μέλη του Ε.Ε.Π., οι οποίοι έχουν ή θα αποκτήσουν διδακτορικό, υπηρετούν τουλάχιστον επί επταετία στο Α.Ε.Ι., καλύπτουν γνωστικά αντικείμενα που ανήκουν σε τομείς Τμημάτων και πληρούν τις προϋποθέσεις εκλογής στη βαθμίδα του Λέκτορα, σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 2 του ν. 1268/1982, όπως τροποποιήθηκε με το εδάφιο α' της παρ. 6 του άρθρου 79 του ν. 1566/1985, έχουν δικαίωμα εντός αποκλειστικής προθεσμίας δώδεκα (12) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, να ζητήσουν μία φορά την ένταξή τους μετά από κρίση στη βαθμίδα του Λέκτορα. Για όσα από τα μέλη Ε.Ε.Π. ανήκουν οργανικά στο Α.Ε.Ι. η σχετική αίτηση υποβάλλεται στη γραμματεία του Τμήματος του Α.Ε.Ι. που από πλευράς γνωστικού αντικειμένου έχει συνάφεια με το αντικείμενο της διδακτορικής διατριβής των ενδιαφερομένων για την οποία αποφαίνεται η Γ.Σ. του Τμήματος. Σε περίπτωση θετικής κρίσης ο ενδιαφερόμενος υπάγεται στις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 2 του παρόντος περί Λεκτόρων, διατηρώντας τη μονιμότητά του. Σε περίπτωση αρνητικής κρίσης ο ενδιαφερόμενος παραμένει στη θέση που κατέχει και δεν έχει δικαίωμα να ζητήσει εκ νέου την ένταξή του στη βαθμίδα του Λέκτορα.

2. Εκκρεμείς διαδικασίες ένταξης μελών του ως άνω προσωπικού συνεχίζονται και ολοκληρώνονται με τη δημοσίευση της σχετικής πράξης του Πρύτανη στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και με βάση τις διατάξεις του παρόντος νόμου.

3. Οι κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου υπηρετούντες μόνιμοι Βοηθοί, Επιστημονικοί Συνεργάτες, Επιμελητές και τα μέλη του Ε.Ε.Π., όπως και οι υπηρετούντες Καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με απόσπαση στα ΤΕΦΑΑ που ασκούν διδακτικό έργο, οι οποίοι πληρούν τις προϋποθέσεις της παρ. 1 του παρόντος άρθρου και δεν έκαναν χρήση του δικαιώματος ένταξής τους, καθώς και τα μέλη του Ε.Δ.Τ.Π., έχουν δικαίωμα να ζητήσουν μία φορά την προκήρυξη θέσης Λέκτορα, η πλήρωση της οποίας γίνεται με ανοικτή διαδικασία. Για όσα από τα μέλη Ε.Ε.Π. και Ε.Δ.Τ.Π. ανήκουν οργανικά στο Α.Ε.Ι. εφαρμόζεται αναλόγως η αντίστοιχη διάταξη της παρ. 1 του παρόντος άρθρου. Σε περίπτωση θετικής κρίσης, ο ενδιαφερόμενος διορίζεται σε θέση Λέκτορα επί θητεία και υπάγεται στις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 2 του παρόντος. Σε περίπτωση που εκλεγεί άλλος υποψήφιος, εάν η διαδικασία αποβεί άγονη ή κριθεί αρνητικά, ο ενδιαφερόμενος, εφόσον δεν κατέχει μόνιμη θέση, παραμένει σε συνιστώμενη προσωποπαγή θέση και δεν έχει δικαίωμα να ζητήσει εκ νέου την προκήρυξη της θέσης του.

'Αρθρο 4

Καταργούμενες - Τροποποιούμενες διατάξεις

1. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου καταργούνται η παρ.1 και τα εδάφια α', β', γ', δ', ε', ζ' και η πρώτη περίοδος του εδαφίου στ' της παρ. 2 της περ. Δ' του άρθρου 6 του ν. 2083/1992, που αναριθμήθηκε σε περίπτωση Β' του ίδιου άρθρου με τη διάταξη του άρθρου 1 παρ. 6α του ν. 2188/1994, καθώς και κάθε άλλη διάταξη νόμου που αντίκειται στις ρυθμίσεις του παρόντος.

2. Η δεύτερη περίοδος του εδαφίου β' της παρ. 1 της περ. ΣΤ' του άρθρου 6 του ν. 2083/1992, που αναριθμήθηκε σε περ. Δ' με το άρθρο 1 της παρ. 6α του ν. 2188/1994, καταργείται.

3. Η παρ. 5α του άρθρου 14 του ν. 1268/1982, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 79 παρ. 6 εδάφιο ζ' του ν. 1566/1985, αντικαθίσταται ως εξής:

"Η κρίση για εξέλιξη ή εκλογή μελών Δ.Ε.Π. βασίζεται στο συνολικό διδακτικό έργο των κρινομένων, στη συνολική τους επιστημονική και ερευνητική δραστηριότητα, με έμφαση στη διεθνή τους παρουσία, ικανό μέρος των οποίων πρέπει να έχει συντελεσθεί τα τελευταία πέντε έτη από την υποβολή της αίτησης για εξέλιξη ή εκλογή."

4. Το δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 της περ. Γ' του άρθρου 6 του ν. 2083/1992 που αναριθμήθηκε σε περ. Α' του ίδιου άρθρου με τη διάταξη του άρθρου 1 παρ. 6α του ν. 2188/1994, αντικαθίσταται ως ακολούθως: "Στην προκήρυξη αναφέρεται η βαθμίδα, ο τομέας και το γνωστικό αντικείμενο της υπό πλήρωση θέσης, το οποίο πρέπει να καλύπτει έναν πλήρη κλάδο της οικείας επιστήμης με εύρος τουλάχιστον μιας αναγνωρισμένης ειδικότητας."

5. Το άρθρο μόνο του π.δ/τος 107/1988 τροποποιείται ως εξής: "Στη Διοικούσα Επιτροπή των Πανεπιστημίων Ιονίου και Θεσσαλίας μετέχουν:

α) εννέα (9) μέλη που ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, χωρίς συγκεκριμένη θητεία και μέχρι να αναδειχθούν τα οικεία πανεπιστημιακά όργανα διοίκησης, κατά τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρθρου μόνου του π.δ/τος 107/1988, με την οποία αντικαταστάθηκε η παρ. 2 του άρθρου 5 του π.δ/τος 83/1984, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 3 του π.δ/τος 302/1985,

β) οι Πρόεδροι των αυτοδύναμων Τμημάτων,

γ) ένας εκπρόσωπος για κάθε μη αυτοδύναμο Τμήμα εκλεγόμενος κατ' έτος από τα μέλη Δ.Ε.Π. του Τμήματος, με

Σελίδα 514

την προϋπόθεση ότι στα Τμήματα αυτά υπηρετούν τουλάχιστον τρία μέλη Δ.Ε.Π.,

δ) τέσσερις εκπρόσωποι των φοιτητών που ανήκουν σε διαφορετικά Τμήματα και εκλέγονται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 79 παρ. 1 εδ. α' του ν. 1566/1985.

Κατά τα λοιπά, παραμένουν σε ισχύ οι διατάξεις των εδαφίων δ' και ε' της παρ. 2 και της παρ. 3 του άρθρου μόνου του π.δ/τος 107/1988."

'Αρθρο 5

1. α) Τα μέλη Δ.Ε.Π., που συμπληρώνουν τουλάχιστον τρία (3) χρόνια υπηρεσίας σε αυτοδύναμο Τμήμα στο οποίο υπηρετούν, έχουν τη δυνατότητα μετακίνησης σε άλλο Τμήμα του ίδιου ή άλλου Πανεπιστημίου, στην ίδια θέση της βαθμίδας που κατέχουν, στο ίδιο γνωστικό αντικείμενο και σε οργανική θέση του Τμήματος υποδοχής και εάν δεν υπάρχει σε συνιστώμενη αυτοδικαίως σε αυτό προσωποπαγή θέση. Αποκλείεται η μετακίνηση μελών Δ.Ε.Π. προς τα Πανεπιστήμια των Νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης. Για τη μετακίνηση απαιτείται αίτηση του ενδιαφερόμενου προς το Τμήμα του και προς το Τμήμα υποδοχής, καθώς και αιτιολογημένη σύμφωνη γνώμη των Γενικών Συνελεύσεων των δύο Τμημάτων. Η μετακίνηση γίνεται με πράξη του Πρύτανη του Πανεπιστημίου υποδοχής, μετά από σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου προελεύσεως.

Η πίστωση για τη θέση που καταλαμβάνει το μέλος Δ.Ε.Π. μεταφέρεται από το Πανεπιστήμιο προέλευσης προς το Πανεπιστήμιο υποδοχής.

Ο χρόνος υπηρεσίας στη βαθμίδα λαμβάνεται υπόψη ενιαία, στο σύνολο του χρόνου παραμονής στην ίδια βαθμίδα, ανεξαρτήτως του συγκεκριμένου Πανεπιστημίου ή Τμήματος.

β) Οι προϋποθέσεις της προηγούμενης παραγράφου ισχύουν και για τη μετακίνηση των Επιμελητών, Βοηθών και Επιστημονικών Συνεργατών σε άλλο Τμήμα του ίδιου ή άλλου Α.Ε.Ι..

2. α) Το εδ. β' της παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 2194/1994 αναδιατυπώνεται και συμπληρώνεται ως ακολούθως:

"Η εποπτεία του Κράτους επί της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (Ε.Σ.Δ.Υ.) ασκείται από τους Υπουργούς Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και Υγείας και Πρόνοιας. Στην αποκλειστική εποπτεία του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων υπάγονται:

α) η έγκριση του αναλυτικού προγράμματος σπουδών της Σχολής, β) ο έλεγχος της νομιμότητας των αποφάσεων των εκλεκτορικών σωμάτων για την εκλογή ή την εξέλιξη του διδακτικού προσωπικού της Σχολής, γ) η ίδρυση, κατάργηση, συγχώνευση, κατάτμηση ή μετονομασία των Τμημάτων και Τομέων της Σχολής. Για κάθε άλλο θέμα της Σχολής η εποπτεία ασκείται από τον Υπουργό Υγείας και Πρόνοιας."

β) Στο πρώτο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 3 του ν. 2194/1994 προστίθενται περιπτώσεις ως ακολούθως:

"6) η διαδικασία και οι προϋποθέσεις ίδρυσης, κατάργησης, συγχώνευσης, κατάτμησης ή μετονομασίας Τμημάτων και Τομέων της Σχολής,

7) η ισοτιμία των πτυχίων που έχουν απονεμηθεί μέχρι την έκδοση του προεδρικού αυτού διατάγματος,

8) υπηρεσιακά θέματα του Διδακτικού Προσωπικού της Σχολής κατ' αντιστοιχία με τα μέλη Δ.Ε.Π. των Α.Ε.Ι.".

Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας, μετά από πρόταση της Ε.Σ.Δ.Υ., εκδίδεται ο κανονισμός λειτουργίας της Σχολής.

Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων μετά από πρόταση της Ε.Σ.Δ.Υ., O εκδίδεται ο κανονισμός σπουδών της Σχολής.

3. Η παράγραφος 2 της περ. Γ' του άρθρου 15 του ν. 1566/1985 αναδιατυπώνεται ως εξής:

"2. Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων καθορίζονται: α) ο αριθμός των θέσεων που πρόκειται να πληρωθούν για κάθε κλάδο, β) τα προσόντα, τα οποία δεν μπορούν να είναι κατώτερα από τα οριζόμενα για κάθε κλάδο από αυτόν το νόμο, με επιπλέον προσόν τον τίτλο μεταπτυχιακών σπουδών ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης του εσωτερικού ή του αντίστοιχου τίτλου του εξωτερικού συναφούς ειδικότητας ή επιστημών αγωγής και γ) η διαδικασία επιλογής."

4. α) Οι διατάξεις των παραγράφων 1 έως 5 και η διάταξη της παραγράφου 6 στο μέρος που αφορά την εισαγωγή υποψηφίων στα Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. ημεδαπής του άρθρου 11 του ν. 2413/1996 καταργούνται.

β) Το εδ. β' της παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 1351/1983 αντικαθίσταται ως ακολούθως:

"Τέκνα Ελλήνων υπαλλήλων που ο ένας τουλάχιστον των γονέων τους υπηρέτησε, επί πέντε (5) πλήρη έτη ή πέντε (5) σχολικά έτη σε ελληνικές δημόσιες υπηρεσίες στο εξωτερικό ή σε Διεθνείς Οργανισμούς, στους οποίους μετέχει και η Ελλάδα κατά την τελευταία δεκαετία πριν από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης του υποψηφίου και με την προϋπόθεση ότι ο υποψήφιος τελείωσε με πλήρη φοίτηση τουλάχιστον τρεις (3) τάξεις δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ή τις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου στο εξωτερικό, κατά το χρόνο που ο γονέας του υπηρετούσε στο εξωτερικό. Εάν ο γονέας επανήλθε στην Ελλάδα για υπηρεσιακούς λόγους χωρίς αίτησή του κατά τη διάρκεια του πέμπτου έτους της απόσπασής του και μετά την έναρξη του σχολικού έτους κατά το οποίο ο υποψήφιος πληροί την προϋπόθεση της πλήρους φοίτησης της τρίτης τάξης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ή της τελευταίας τάξης του Λυκείου, κατά περίπτωση, θεωρείται ότι πληρούται η ανωτέρω προϋπόθεση.

Η διάταξη του αντικαθιστώμενου, με την παρούσα, εδαφίου β' της παρ.1 του άρθρου 3 του ν. 1351/1983 διατηρείται σε ισχύ ειδικά και μόνο για όσους πληρούν ή θα πληρούν τις προϋποθέσεις της αντικαθιστώμενης διάταξης για εισαγωγή με την ειδική αυτή κατηγορία στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μέχρι και το έτος 1999 και για ποσοστό θέσεων, όπως αυτό έχει καθοριστεί με την αριθμ. Φ. 152.11/Β3/1916/1992 (ΦΕΚ 306 Β') υπουργική απόφαση, εφόσον ο γονέας αποσπάστηκε στο εξωτερικό πριν τη δημοσίευση του παρόντος νόμου."

Η ισχύς της διάταξης αυτής αρχίζει για τους υποψήφιους για εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση το ακαδημαϊκό έτος 1998-1999.

'Αρθρο 6

1. Το 'Ιδρυμα Αναργύρειος και Κοργιαλένειος Σχολή Σπετσών επιχορηγείται με το ποσό των εκατό εκατομμυρίων (100.000.000) δρχ. από τον τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων για την ολοσχερή εξόφληση του ισόποσου εναπομείναντος κεφαλοποιημένου δανείου προς την Εθνική Κτηματική Τράπεζα της Ελλάδος για την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων της Σχολής.

2. Για την κάλυψη εκπαιδευτικών αναγκών των σχολείων του Αρμενικού Κυανού Σταυρού στο μάθημα της αρμένικης γλώσσας και ιστορίας, μπορούν να προσλαμβάνονται από το επόμενο σχολικό έτος και σε αριθμό ανάλογο με τις ανάγκες του προγράμματος, με πράξη του Προϊσταμένου του αντίστοιχου Γραφείου πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, μετά από εισήγηση του διοικούντος οργάνου του σχολείου, απόφοιτοι των Αρμενικών Κολεγίων του εξωτερικού με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου για ένα σχολικό έτος, με δυνατότητα ανανέωσης για ένα ακόμα σχολικό έτος. Με την ίδια σύμβαση καθορίζονται και τα θέματα της υπηρεσιακής τους κατάστασης.

Οι αποδοχές τους είναι αντίστοιχες με των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και εγγράφονται στους αντίστοιχους φορείς του προϋπολογισμού του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.

3. Στο άρθρο 4 παράγραφος 2 του ν.2341/1995 και στην αρχή αυτής προστίθεται το εξής:

"Οι επιχορηγήσεις, από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, των Ειδικών Λογαριασμών του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, των Α.Ε.Ι., Τ.Ε.Ι., και των νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου

Σελίδα 515

αρμοδιότητας Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, που υλοποιούν προγράμματα ή έργα συγχρηματοδοτούμενα από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία ή άλλες πηγές χρηματοδότησης, μπορούν να καλύπτουν όλες τις κατηγορίες δαπανών που είναι επιλέξιμες από τα ανωτέρω ταμεία και προβλέπονται για την εκτέλεση προγραμμάτων, έργων, ενεργειών, δραστηριοτήτων, σε αποφάσεις, συμβάσεις ή τεχνικά δελτία. Οι επιχορηγήσεις γίνονται με αποφάσεις του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων στους ανωτέρω ειδικούς λογαριασμούς και τα νομικά πρόσωπα."

'Αρθρο 7

Στο τέλος του άρθρου 19 του ν. 2470/1997 "Αναμόρφωση μισθολογίου προσωπικού της δημόσιας διοίκησης και άλλες συναφείς διατάξεις" προστίθεται παράγραφος 6 ως ακολούθως:

"6. Οι διατάξεις που προ|σχυσαν του ν. 2470/1997 και αφορούσαν τη συμμετοχή και αποζημίωση του κάθε φύσης προσωπικού που συμμετέχει σε επιτροπές και ομάδες εργασίας, που καθορίζονται από τις διατάξεις αυτές και αφορούν την οργάνωση και διεξαγωγή των γενικών και ειδικών εξετάσεων ή άλλης διαδικασίας εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και την έκδοση των αποτελεσμάτων επιλογής, καθώς και στις εξετάσεις ιδιωτικών, γενικών και τεχνικών επαγγελματικών λυκείων και τεχνικών επαγγελματικών σχολών και στις αναβαθμολογήσεις γραπτών δοκιμίων μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, δεν θίγονται από τις διατάξεις του άρθρου αυτού."

'Αρθρο 8

Η υποπερίπτωση δδ' της περίπτωσης δ' της παραγράφου 1 του άρθρου 6 του ν. 2009/1992 (ΦΕΚ 18 Α'), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής:

"δδ. Απολυτηρίου γενικού λυκείου ή απολυτηρίου ενιαίου πολυκλαδικού λυκείου (Ε.Π.Λ.) που στη Γ' τάξη παρακολούθησαν μαθήματα δέσμης, μετά από κατάρτιση στα Ι.Ε.Κ. μέχρι τεσσάρων εξαμήνων."

'Αρθρο 9

Διορισμοί εκπαιδευτικών - Ωράριο διδασκαλίας των εκπαιδευτικών

των δημοτικών σχολείων

1. Ως βάση για τον αριθμό των προσλήψεων του πάσης φύσεως εκπαιδευτικού προσωπικού στη δημόσια πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, κατά τις διατάξεις του άρθρου 6 παρ. 1 του ν. 2469/1997 (ΦΕΚ 38 Α'), λαμβάνεται υπόψη ο αριθμός των υπηρετούντων τακτικών εκπαιδευτικών και προσωρινών αναπληρωτών την 30ή Ιουνίου του ίδιου έτους, στον οποίο προστίθεται και ο αριθμός των συνιστώμενων νέων οργανικών θέσεων από την ίδρυση και προαγωγή δημόσιων σχολείων.

2. Για το σχολικό έτος 1997-1998 η πρόσληψη εκπαιδευτικών αφορά και στην κάλυψη νέων οργανικών θέσεων, που συνιστώνται κατά τη διαδικασία του άρθρου 47 του ν. 2413/1996 και του άρθρου 14 του ν. 1566/1985.

3. Η παράγραφος 7 του άρθρου 13 του ν. 1566/1985 αντικαθίσταται ως εξής:

"7.α) Το εβδομαδιαίο υποχρεωτικό ωράριο διδασκαλίας των εκπαιδευτικών, που υπηρετούν στα δημοτικά σχολεία, ορίζεται από 1.9.1997 ως εξής:

Ι) Διευθυντές 4θέσιων και 5θέσιων δημοτικών σχολείων, ώρες 20.

ΙΙ) Διευθυντές 6θέσιων μέχρι και 9θέσιων δημοτικών σχολείων, ώρες 12.

ΙΙΙ) Διευθυντές 10θέσιων και 11θέσιων δημοτικών σχολείων, ώρες 10.

IV) Διευθυντές 12θέσιων και πάνω δημοτικών σχολείων, ώρες 8.

V) Εκπαιδευτικοί που υπηρετούν σε 1θέσια, 2θέσια και 3θέσια δημοτικά σχολεία, ανεξάρτητα από το βαθμό και το χρόνο υπηρεσίας τους, ώρες 25.

VI) Εκπαιδευτικοί 4θέσιων και πάνω δημοτικών σχολείων, ώρες 24, αν έχουν μέχρι 10 έτη υπηρεσίας, ώρες 23, αν έχουν από 10 μέχρι 15 έτη υπηρεσίας, ώρες 22, αν έχουν από 15 μέχρι 20 έτη υπηρεσίας και 21 ώρες, αν έχουν πάνω από 20 έτη υπηρεσίας.

β) Στους εκπαιδευτικούς που συμπληρώνουν τον οριζόμενο στην προηγούμενη περίπτωση χρόνο υπηρεσίας μέχρι 31 Δεκεμβρίου ανατίθεται μειωμένο ωράριο διδασκαλίας από την 1η Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους και στους λοιπούς από την 1η Σεπτεμβρίου του επόμενου διδακτικού έτους.

γ) Σε περίπτωση που οι ώρες διδασκαλίας του προγράμματος κάθε δημοτικού σχολείου δεν καλύπτονται με το υποχρεωτικό ωράριο των διδασκόντων, ανατίθεται υπερωριακή διδασκαλία στους εκπαιδευτικούς του ίδιου σχολείου. Για τα όργανα, τη διαδικασία, τις προϋποθέσεις, το ανώτατο όριο υπερωριακής διδασκαλίας και το ύψος της ωριαίας αντιμισθίας εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις των παραγράφων 16, 18 και 19 του άρθρου 14 του ν. 1566/1985, όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν, καθώς και οι διατάξεις της παραγράφου 8 του άρθρου 18 του ν. 2470/1997."

'Αρθρο 10

Στα μονοτμηματικά Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα όπου ο Πρόεδρος του Τμήματος ασκεί ταυτόχρονα και καθήκοντα Πρύτανη του Ιδρύματος και ο αναπληρωτής του καθήκοντα Αντιπρύτανη, σύμφωνα με το άρθρο 30 του ν. 1268/1982, ο χρόνος της θητείας τους εξομοιώνεται προς το χρόνο θητείας των Πρυτανικών Αρχών και των άλλων Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.

'Αρθρο 11

Στους από εικοσαετίας άμισθους υφηγητές, σήμερα άμισθους επίκουρους καθηγητές, οι οποίοι έχουν διατελέσει διευθυντές κρατικών κλινικών ή εντεταλμένοι υφηγητές και εφόσον στην ειδικότητά τους δεν έγινε εκλογή καθηγητή με ανοικτή διαδικασία, αλλά μόνο με εξέλιξη, απονέμεται ο τίτλος του άμισθου καθηγητή.

'Αρθρο 12

Το ιατρικό προσωπικό, που υπηρετεί σε οργανικές θέσεις των πανεπιστημιακών νοσοκομείων Αιγινίτειου και Αρεταίειου και έχει ή θα αποκτήσει διδακτορικό δίπλωμα, έχει το δικαίωμα, εντός διετίας από τη δημοσίευση του παρόντος, να προκηρύξει τη θέση του, με ανοικτή διαδικασία, μία μόνο φορά, μετά από κρίση, στη βαθμίδα του λέκτορα, σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 2 του ν. 1268/1982, όπως τροποποιήθηκε με το εδάφιο α' της παραγράφου 6 του άρθρου 79 του ν. 1566/1985, σε αυτοδικαίως συνιστώμενη οργανική θέση ή εφόσον δεν υπάρχει, σε συνιστώμενη αυτοδικαίως προσωποπαγή θέση.

'Αρθρο 13

Η παράγραφος 4 περιπτώσεις αα', δδ', εε', στστ', εδάφιο (ι) του άρθρου 25 του ν. 1566/1985 αντικαθίσταται ως εξής:

"πτυχίο τμήματος αντίστοιχης ειδικότητας Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή ισότιμο πτυχίο ομοταγούς ιδρύματος της αλλοδαπής ή πτυχίο Α.Ε.Ι. άλλης ειδικότητας που, σε συνδυασμό με την εξειδίκευση που αποκτήθηκε με το διδακτορικό δίπλωμα, καλύπτει το γνωστικό πεδίο της προκηρυσσόμενης θέσης συμβούλου/μόνιμου παρέδρου του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου."

'Αρθρο 14

'Εναρξη ισχύος

Η ισχύς του παρόντος αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός αν άλλως ορίζεται από τις ειδικότερες διατάξεις του.

Σελίδα 516



ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Παρακαλώ το Τμήμα να εξουσιοδοτήσει το Προεδρείο για την υπ' ευθύνη του επικύρωση των Πρακτικών, ως προς την ψήφιση στο σύνολο του παραπάνω νομοσχεδίου.

ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Παρεσχέθη η ζητηθείσα εξουσιοδότηση.

Το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως θα κρατηθεί για άλλη ώρα να ψηφισθεί στο σύνολο.

Εισερχόμεθα στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Γεωργίας.

Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: "Μέτρα για τους νέους αγρότες, σύσταση Οργανισμού Γεωργικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Απασχόλησης και άλλες διατάξεις".

'Εχει αποφασισθεί να συζητηθεί το νομοσχέδιο αυτό σε τρεις συνεδριάσεις. Η πρώτη θα είναι η σημερινή συνεδρίαση, που θα διατεθεί για την επί της αρχής και δύο συνεδριάσεις επί των άρθρων τις επόμενες ημέρες.

Ο κ. Εμμανουήλ Στρατάκης, εισηγητής της Πλειοψηφίας, έχει το λόγο.

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΣΤΡΑΤΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με το εισαχθέν για συζήτηση στη Βουλή σχέδιο νόμου του Υπουργείου Γεωργίας που αφορά τα μέτρα για τους νέους αγρότες, τη σύσταση Οργανισμού Γεωργικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Απασχόλησης και άλλες διατάξεις, επιχειρείται μία πολύ σημαντική παρέμβαση σε δύο βασικούς συντελεστές παραγωγής, τον ανθρώπινο παράγοντα και το μέγεθος της αγροτικής εκμετάλλευσης που επηρεάζουν άμεσα το μέλλον και τις προοπτικές του αγροτικού τομέα της οικονομίας μας.

Ο αγροτικός τομέας, αγαπητοί συνάδελφοι, είναι γνωστό ότι έχει πολύ μεγάλη σημασία για τη χώρα μας και ιδιαίτερα οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ έχουν καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για την ενίσχυσή του αλλά και την ενδυνάμωσή του ώστε να ανταποκριθεί στις δύσκολες απαιτήσεις της συγκυρίας.

Παρά τα αρνητικά που θα μπορούσε κανείς να επισημάνει, δεν πρέπει να αγνοηθούν αλλά αντίθετα να συνεκτιμηθούν και να επαινεθούν οι φιλότιμες προσπάθεις, από όπου και αν προέρχονται, για να μπορέσει ο αγροτικός τομέας στο σύνολό του να ξεπεράσει την κρίση που τον μαστίζει.

Αποτελεί υποχρέωση όλων των πτερύγων της Βουλής -και σε μεγάλο βαθμό μπορώ να πω ότι υλοποιείται αυτή η υποχρέωση- να συμβάλει όσο μπορεί η κάθε μία από τη σκοπιά της με την κριτική της, τις προτάσεις της, τις σκέψεις της στο ξεπέρασμα της κρίσης γιατί ο αγροτικός τομέας είναι και πρέπει να παραμείνει ως ένας από τους σημαντικότερους τομείς της οικονομίας μας, διότι είναι γνωστό ότι ως χώρα διαθέτουμε πολλά συγκριτικά πλεονεκτήματα για παραγωγή ανταγωνιστικών, αλλά και ποιοτικά αναβαθμισμένων προϊόντων.

(Στο σημείο αυτό την Προεδρική 'Εδρα καταλαμβάνει ο Α' Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ν. ΚΡΗΤΙΚΟΣ)

Είναι ανάγκη, λοιπόν, να υπάρξει μία ενιαία εθνική στρατηγική ει δυνατόν απ'όλα τα κόμματα στον αγροτικό τομέα, γιατί αυτήν τη στρατηγική την έχει ανάγκη ο τόπος.

Η Κυβέρνηση από την πλευρά της έδειξε αυτήν την πρόθεση με αρκετές μέχρι σήμερα ενέργειες. Αυτό, όμως, διαφάνηκε κυρίως από την πρόθεση του κυρίου Υπουργού κατά τη συζήτηση του παρόντος σχεδίου νόμου στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου, ο οποίος αποδέχθηκε κάθε θετική πρόταση ανεξάρτητα από το από πού προερχόταν αυτή.

Για να γίνει, όμως, αγαπητοί συνάδελφοι, κατανοητό το μέγεθος και η σημασία της παρέμβασης που επιχειρείται με το σχέδιο νόμου που συζητάμε εδώ, πρέπει να ανατρέξουμε πολύ σύντομα και περιληπτικά στα στοιχεία που συνθέτουν τη σημερινή εικόνα και τότε πολύ εύκολα θα γίνει αντιληπτό γιατί απαιτείται αυτή η σημαντική τομή.

Σε σχέση, λοιπόν, με τον ανθρώπινο παράγοντα, είναι γνωστό ότι παρατηρείται γήρανση του αγροτικού πληθυσμού και εγκατάλειψη του αγροτικού επαγγέλματος. Μόλις το 8% των νέων ηλικίας από δεκαοκτώ έως είκοσι πέντε ετών ακολουθεί το γεωργικό επάγγελμα. Ο ενεργός αγροτικός πληθυσμός ηλικίας από σαράντα πέντε έως εξήντα πέντε ετών είναι υπερδιπλάσιος του αντίστοιχου από είκοσι πέντε έως σαράντα πέντε ετών. Από το σύνολο των αρχηγών των αγροτικών εκμεταλλεύσεων το 57% είναι ηλικίας άνω των πενήντα πέντε ενώ το 30% περίπου είναι άνω των εξήντα πέντε ετών.

Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι έχουμε τα δυσμενέστερα δεδομένα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, όσον αφορά πάντα τον ανθρώπινο παράγοντα.

Η κατάσταση επιδεινώνεται αν προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε λίγο τα νούμερα που έχουν να κάνουν με την κατάρτιση, τη μόρφωση αυτών που ασχολούνται με το αγροτικό επάγγελμα. Μόνο το 0,2% από τους αγρότες μας είναι πτυχιούχοι ΑΕΙ και ΤΕΙ. Το 2,2% είναι απόφοιτοι μέσης εκπαίδευσης, το 3,4% είναι απόφοιτοι της Γ' τάξης γυμνασίου, το 61,8% είναι απόφοιτοι δημοτικού και το 32,4% δεν έχει καμία εκπαίδευση.

'Ενα άλλο στοιχείο που έχει να κάνει με το συντελεστή παραγωγής "έδαφος" και αφορά την αγροτική εκμετάλλευση, μας δείχνει ότι η μέση γεωργική εκμετάλλευση ανέρχεται στη χώρα μας σε σαράντα τρία στρέμματα έναντι εκατόν εξήντα πέντε στρεμμάτων στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση και πολύ περισσοτέρων στις ΗΠΑ και τον Καναδά.

Για την εκμετάλλευση δε, των σαράντα τριών στρεμμάτων πρέπει να πούμε ότι είναι χωρισμένη σε επτά κατά μέσο όρο αγροτεμάχια και αυτό οπωσδήποτε αποτελεί ένα ανασχετικό παράγοντα σε κάθε προσπάθεια βελτίωσης της αποδοτικότητας της εκμετάλλευσης.

Δεν πρέπει να αγνοηθεί ακόμη ότι υπάρχουν στη χώρα μας διακόσιες μία χιλιάδες γεωργικές εκμεταλλεύσεις ή το 23,7% του συνόλου των εκμεταλλεύσεων ή αν θέλετε το 2,5% της γεωργικής γης με έκταση μικρότερη από δέκα στρέμματα σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 1991.

Για την ολοκλήρωση της εικόνας, καλό θα ήταν να γνωρίζουμε ό,τι έχει σχέση με το επίπεδο κατάρτισης, αλλά και αποεπένδυσης στη γεωργία και ότι, αν και ο αριθμός των απασχολουμένων ανά χίλια στρέμματα μειώθηκε από εξήντα ένα άτομα το 1961 σε είκοσι άτομα το 1993, εξακολουθεί να θεωρείται υψηλός, συγκρινόμενος με τα δεδομένα άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

'Ολα αυτά συνθέτουν την εικόνα από την οποία προκύπτει ότι λιγότερες από πεντακόσιες χιλιάδες γεωργικές εκμεταλλεύσεις στην Ελλάδα, σε ένα σύνολο περίπου οκτακοσίων πενήντα χιλιάδων, μπορούν να θεωρηθούν ως επαγγελματικές, ενώ οι υπόλοιπες δεν είναι αποτελεσματικές, δεν επιδέχονται καμία βελτίωση και θα εγκαταλειφθούν με τη φυσική αποχώρηση των αρχηγών τους.

Με βάση όσα προανέφερα, που αφορούν τους δύο βασικούς συντελεστές παραγωγής, σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος του συντελεστή κεφάλαιο, γίνεται αντιληπτό, γιατί το έλλειμμα του αγροτικού μας ισοζυγίου είναι της τάξης των εκατόν πενήντα δισεκατομμυρίων το χρόνο -φαινόμενο που παρατηρείται δυστυχώς συνεχώς από το 1985 και μετά- διευρύνοντας συνεχώς την ελλειμματικότητά του, τόσο από την αύξηση των εισαγωγών, όσο και από την υποχώρηση των εξαγωγών ορισμένων προϊόντων με μεγάλη, αλλά φθίνουσα σημασία.

'Ενα παράδειγμα νομίζω ότι μας πείθει όλους: Οι συναλλαγματικές εισπράξεις από τον καπνό έπεσαν στο 4% σε σύγκριση με το 50% που ήταν παλιότερα.

Σήμερα, είναι γνωστό σε όλους μας, ότι διαμορφώνονται νέα δεδομένα και ότι, μετά την υπογραφή της τελικής πράξης στο Μαρακές τον Απρίλιο του 1994, έκλεισε ο κύκλος της Ουρουγουάης -ο γύρος της Ουρουγουάης, όπως αλλιώς λέγεται- και η γενική συμφωνία δασμών και εμπορίου, η γνωστή GATT, παραχώρησε τη θέση της στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, στον οποίο συμμετέχουν εκατόν είκοσι τέσσερις χώρες από όλο τον κόσμο, με κυρίαρχο χαρακτηριστικό αυτής της συμφωνίας την καθιέρωση της ανταγωνιστικότητας και για τα αγροτικά προϊόντα. Αυτό είναι το νέο στοιχείο που πρέπει

Σελίδα 517

να γίνει συνείδηση σε όλους, για να μπορέσουμε να επωφεληθούμε από τα θετικά της παγκόσμιας αγοράς.

Εξάλλου, είναι γνωστό ότι και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, η αυξημένη ανταγωνιστικότητα στο εσωτερικό, αλλά και στο εξωτερικό, αποτελεί τον πρωταρχικό στόχο της κοινής γεωργικής πολιτικής, όπως προκύπτει από την "Αντζέντα 2000". Είναι κατά συνέπεια, αγαπητοί συνάδελφοι, αδήριτη αναγκαιότητα να οδηγηθούμε σε έναν ανταγωνιστικό αγροτικό τομέα, προκειμένου να κατακτήσουμε το μερίδιο της αγοράς, που έχουμε ανάγκη ως χώρα -για να καλύψουμε τις απαιτήσεις μας- το οποίο βέβαια μας ανήκει, αν το θελήσουμε, αλλά προπαντός αν το διεκδικήσουμε συστηματικά, θα το κερδίσουμε. Η δημιουργία ανταγωνιστικού τομέα πρέπει να βασιστεί στη βελτιστοποίηση των συντελεστών παραγωγής, προκειμένου να παραχθούν ανταγωνιστικά αγροτικά προϊόντα.

Ο ανθρώπινος παράγοντας, που αποτελεί με την εργασία του το σπουδαιότερο συντελεστή παραγωγής, πρέπει να εξασφαλίσει συνέχεια, αλλά διαθέτοντας ταυτόχρονα επάρκεια, στην επαγγελματική κατάρτιση, για να μπορεί να ανταποκριθεί στις σύγχρονες απαιτήσεις. Η συνέχεια στον αγροτικό τομέα γίνεται προσπάθεια να εξασφαλιστεί με την προσέλκυση νέων αγροτών, δηλαδή αγροτών μέχρι την ηλικία των σαράντα χρόνων.

Με το παρόν σχέδιο νόμου δίδονται κίνητρα, πέρα από αυτά που προβλέπονται από τον κανονισμό 2328/91 της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης. Και τα κίνητρα αυτά συνίστανται σε φορολογικές απαλλαγές. Στην απαλλαγή των νέων αγροτών από τον φόρο κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών. Στην απαλλαγή γεωργικών και κτηνοτροφικών εκτάσεων από το φόρο μεταβίβασης ακινήτων. Πρόσθετα κίνητρα για τους νέους αγρότες, μετά από έγκριση της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, που έχουν σχέση με το κόστος του χρήματος και αναφέρονται σε μείωση των επιτοκίων των βραχυπροθέσμων και μεσοπροθέσμων δανείων. Και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, ειδικότερα μετά την παρατηρούμενη αποεπένδυση στον αγροτικό τομέα.

Με τα κίνητρα προσέλκυσης νέων αγροτών, αλλά και με τα κίνητρα που προβλέπονται στο άρθρο 10 για τους αγρότες, ανεξάρτητα αν είναι νέοι ή όχι, αλλά τους ενεργούς αγρότες, γίνεται προσπάθεια να μεγεθυνθεί η αγροτική εκμετάλλευση και να δημιουργηθούν ενιαίες βιώσιμες εκμεταλλεύσεις, που θα αποτελέσουν τον κορμό, με τη βελτιωμένη ασφαλώς απόδοσή τους, για μια ανταγωνιστική γεωργία.

Η επάρκεια σε επαγγελματική κατάρτιση επιδιώκεται να εξασφαλιστεί με τη σύσταση του Οργανισμού Γεωργικής Επαγγελματικής Κατάρτισης και Απασχόλησης, (Ο.Γ.Ε.Ε.Κ.Α.)- ΔΗΜΗΤΡΑ, όπως χαρακτηριστικά γράφεται Και η λειτουργία των κέντρων "ΔΗΜΗΤΡΑ" -στα οποία συμπεριλαμβάνονται τα κέντρα γεωργικής εκπαίδευσης και τα κέντρα γεωργικής ανάπτυξης των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων- θα συμβάλει αποτελεσματικά σε αυτήν την αναγκαιότητα.

Το πράσινο πιστοποιητικό, αγαπητοί συνάδελφοι, θα αποτελέσει μια βάση για δημιουργία επαγγελματιών και κατά το δυνατόν, πλήρως καταρτισμένων αγροτών προκειμένου να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της τεχνολογικής επανάστασης της εποχής μας.

Με το παρόν νομοσχέδιο γίνεται ακόμη προσπάθεια να σταματήσει η εγκατάλειψη και η ερήμωση της υπαίθρου με την καθιέρωση κινήτρων για τη μείωση του κόστους κατασκευής πρώτης κατοικίας μέχρι εκατόν σαράντα τετραγωνικών μέτρων, αλλά και όλων των αγροτικών κατασκευών εμβαδού ανάλογου του μεγέθους και της βιωσιμότητας της εκμετάλλευσης. Τα μέτρα στην περίπτωση αυτή είναι η απαλλαγή από κάθε είδους κράτηση και επιβάρυνση, είναι η μείωση των εισφορών του Ι.Κ.Α. κατά 50% και η μείωση των αμοιβών των μηχανικών κατά 30% και 60% ανάλογα με την περίπτωση και την κατασκευή.

Επίσης, με το συζητούμενο νομοσχέδιο καθιερώνεται η χρηματοδοτική μίσθωση αγροτικών εκτάσεων, ή αλλιώς πως, το λεγόμενο λήζινγκ, που θα συμβάλει στο να υπάρχουν επιχειρηματικές πρωτοβουλίες από μη κατόχους γεωργικής γης, οι οποίοι θα έχουν στη συνέχεια τη δυνατότητα να αποκτήσουν αυτήν την αγροτική γη.

Είναι κατανοητό, αγαπητοί συνάδελφοι, ότι με όλες αυτές τις ουσιαστικές και σημαντικές ρυθμίσεις, αλλά κυρίως με τη γρήγορη και αποτελεσματική εφαρμογή τους στην πράξη, διαμορφώνεται ένα νέο πλαίσιο ικανό να συμβάλει στη δημιουργία και κατάκτηση ατομικών στόχων απ' όλους τους αγρότες, αλλά κυρίως από τους νέους, στους οποίους ανήκει και το μέλλον του αγροτικού τομέα της πατρίδας μας. Το ξαναζωντάνεμα της υπαίθρου είναι δικιά τους υπόθεση αξιοποιώντας όλα τα μέτρα, κίνητρα που θεσπίζονται, αλλά διεκδικόντας ταυτόχρονα το μερίδιο που ανήκει στον κόπο τους από το διεθνή καταμερισμό και όχι μόνο από το κράτος.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε, δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς, ότι αν ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις της παγκόσμιας αγοράς θα έχουμε απεριόριστες δυνατότητες και πρέπει να τις αξιοποιήσουμε.

Θέλω να πιστεύω, αγαπητοί συνάδελφοι, ότι το καλό κλίμα που κυριάρχησε κατά τη συζήτηση στη Διαρκή Επιτροπή και οι καλές προθέσεις της κυβέρνησης, όπως έχουν μέχρι σήμερα διαφανεί πέρα για πέρα, θα δώσουν τη δυνατότητα να ψηφιστεί το παρόν σχέδιο νόμου απ' όλες τις πτέρυγες της Βουλής.

Σας ευχαριστώ πολύ.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Ο εισηγητής της Νέας Δημοκρατίας, κ. Αθανάσιος Νάκος, έχει το λόγο.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΝΑΚΟΣ: Κύριοι συνάδελφοι, σήμερα συζητείται επιτέλους ένα νομοσχέδιο -το πρώτο τροποποιημένο και διαχωρισμένο από τους οργανισμούς για τη διάθεση αγροτικών προϊόντων που προβλέπονταν αρχικά- ένα από εκείνα με τα οποία προ δεκαοκτώ μηνών μας είχε βομβαρδίσει ο κύριος Υπουργός διαβεβαιώνοντας τότε, ότι η ψήφισή τους ήταν θέμα ολίγων μηνών.

Οι διατάξεις του παρόντος σχεδίου νόμου, αποτέλεσαν αντικείμενο και άλλοθι συγχρόνως, του δευτέρου συμβουλίου αγροτικής πολιτικής, στο οποίο μάλιστα αναληθώς είχε αναφέρει ο κύριος Υπουργός, ότι είχε κατατεθεί, προκειμένου να δημιουργηθούν ευχάριστες εντυπώσεις, ενώ κάτι τέτοιο δεν συνέβαινε.

Η μεθοδολογία και οι λόγοι είναι προφανείς. Δυστυχώς η ίδια μεθοδολογία ακολουθείται και στο παρόν σχέδιο νόμου που συζητούμε και θα εξηγήσω το γιατί.

Εμείς στη Νέα Δημοκρατία εδώ και χρόνια κρούομαι τον κώδωνα του κινδύνου για τη σε επικίνδυνο βαθμό συσσώρευση προβλημάτων στον αγροτικό τομέα, που έχει εγκαταλειφθεί από την κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. 'Εχουμε δε αναδείξει το αγροτικό πρόβλημα σε εθνικό μείζον πρόβλημα. 'Εχουμε παράλληλα καταθέσει προτάσεις, οι οποίες διακρίνονται σε άμεσα μέτρα, σε βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες πολιτικές πρωτοβουλίες και μέτρα. Μέτρα και πρωτοβουλίες που πρέπει να αναληφθούν και με τις οποίες κατά καιρούς περιφραστικώς τουλάχιστον, φαίνεται ότι συμφωνεί ο κύριος Υπουργός Γεωργίας. Για να είναι, όμως, αποτελεσματικές αυτές οι πολιτικές έπρεπε και πρέπει να γίνουν γρήγορα, σωστά ιεραρχημένες, με στόχο και επιδιώξεις.

'Οταν σήμερα, μετά από τρία χρόνια έρχονται μερικά από τα άμεσα μέτρα που απαιτούνται και τα οποία είχαμε προτείνει και χλευάστηκαν ως ασπιρίνες και αυτά κουτσουρεμένα και άτολμα και όπως θα αποδείξω, πρόχειρα και μερικές φορές επικίνδυνα, αλήθεια πόσα χρόνια πρέπει να περιμένει κανείς για μια ολοκληρωμένη ριζοσπαστική πολιτική στο χώρο της αγροτικής οικονομίας;

Είναι προφανές ότι οι πρωτοβουλίες, αν και εφόσον υπήρξαν, θα υπολείπονται της ταχύτητος των γεγονότων, των οποίων θα παραμένουμε απλοί θεατές. Μέσα σ' αυτό το διαμορφωμένο πλαίσιο της αναποτελεσματικότητας, συζητάμε σήμερα ένα σχέδιο νόμου που επιγράφεται "Μέτρα για τους νέους αγρότες". Τα μέτρα αυτά, που κυρίως είναι φορολογικές απαλλαγές που από καιρό ως Νέα Δημοκρατία είχαμε ζητήσει, είναι ευχές για φθηνότερο χρήμα και για αναπτυξιακές πρωτοβουλίες, καθώς και για τη δημιουργία ενός νέου πλαισίου

Σελίδα 518

για την ανύπαρκτη, κατά γενική ομολογία, εκπαίδευση των Ελλήνων αγροτών μέχρι τώρα.

Αυτό το σχέδιο νόμου θα μπορούσε να αποτελέσει την έστω και με τραγική καθυστέρηση αφετηρία για τη διαμόρφωση πολιτικής στον αγροτικό τομέα. Ακόμα, θα μπορούσε να αποτελέσει το εναρκτήριο λάκτισμα για έναν αγώνα επιβίωσης του αγροτικού κόσμου. Δυστυχώς, όμως, αυτό δεν γίνεται, γιατί οι κοντόφθαλμες αντιλήψεις και ιδεοληψίες της δεκαετίας του 1980, συνοδευόμενες από την ανάγκη συντήρησης του κομματικού κράτους, είναι παρούσες και σ' αυτό το νομοσχέδιο, παρά τις περί αντιθέτου διακηρύξεις για εκσυγχρονιστικά μέτρα και διάφορες πρωτοβουλίες και παρά τα δεινά που επεσώρευσαν τόσα χρόνια αυτές οι πολιτικές που όλοι τις πληρώνουμε.

Γιατί, πώς είναι δυνατόν να δικαιολογηθεί το φαινόμενο από τη μια μεριά να γνωρίζετε την αναποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα, την ανάγκη για βαθιές τομές για την εξυγίανσή του, την ανάγκη για δραστική μείωση του δημόσιου τομέα και από την άλλη να γίνονται σχεδόν τα αντίθετα;

Σήμερα η αγροτική εκπαίδευση γίνεται από τις τεχνικές σχολές, από τα πρακτικά γεωργικά σχολεία, έξι τον αριθμό, από τα Ι.Ε.Κ., από τα ΚΕΓΕ και από τα κέντρα ανάπτυξης των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων. Οι δαπάνες που απαιτήθηκαν για το 1994 ήταν σχεδόν μηδέν, για το 1996 πεντέμισι δισεκατομμύρια (5.500.000.000) και για το 1997 επτά δισεκατομμύρια τριακόσια εκατομμύρια (7.300.000.000). Αυτά τα κέντρα παρέχουν τις υπηρεσίες που παρέχει κάθε δημόσια υπηρεσία. Αφ' ενός μεν υπολειτουργούν και αφ' ετέρου οι παρεχόμενες υπηρεσίες, όταν παρέχονται, έχουν το χαμηλό επίπεδο που είναι κοινό σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες. Δηλαδή και αυτά τα χρήματα που διατίθενται, χάνονται στη χοάνη της ανυπαρξίας και της αναποτελεσματικότητας της κρατικής μηχανής. Αυτό γίνεται, παρ' ότι υπάρχουν ελλιπείς βεβαίως υποδομές, από εξειδικευμένο προσωπικό της Διεύθυνσης Γεωργικών Εφαρμογών που συμπληρώνει, όμως, γραφειοκρατικές καταστάσεις, διότι αυτή η δουλειά τους έχει ανατεθεί.

Αντί, λοιπόν, να προχωρήσει η Κυβέρνηση για να αξιοποιήσει τα δεδομένα που έχει στα χέρια της κάνοντας παρεμβάσεις στήριξης, ενίσχυσης, βελτίωσης, αναβάθμισης και κυρίως σύστασης μηχανισμών ελέγχου και αξιολόγησης, δημιουργεί ένα νέο οργανισμό με νέες στρατιές δημοσίων υπαλλήλων, με προέδρους, με διευθύνοντες συμβούλους, με διευθυντές που θα προστεθούν στις υπάρχουσες στρατιές των κρατικοδίαιτων.

Πώς αλλιώς, θα μου πείτε, θα έκανε κάποιος, που κριτήριά του είναι αυτά που προανέφερα, δηλαδή η διατήρηση του αδηφάγου και σπάταλου κράτους; Πώς θα χρησιμοποιούσε τα σαράντα πέντε δισεκατομμύρια (45.000.000.000) δραχμές που μας δίνει η Ευρωπαϊκή 'Ενωση για το 1998 και το 1999;

Αν δεν με πιστεύετε -θυμηθείτε με, θα το μάθετε- σας λέω ότι ήδη έχει δοθεί η θέση του διευθύνοντος συμβούλου του νέου κρατικού οργανισμού. Μας περνάτε για αφελείς; Μην ισχυρίζεσθε, λοιπόν, κύριε Υπουργέ, ότι συστήνετε Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, ανεξάρτητο οργανισμό που θα ήταν πράγματι απαραίτητος και θα ήταν σύμφωνος προς τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης. Γι' αυτό μη μας μιλάτε για ευελιξία κλπ., διότι θα σας διαψεύσει το Τμήμα Νομοτεχνικής Επεξεργασίας της Βουλής, το οποίο λέει επί λέξει στην έκθεσή του: "Η διάκριση θέσεων μονίμου ή με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου προσωπικού φαίνεται να προβλέπει ότι είναι δυνατόν να υπάρχει προσωπικό με σχέση δημοσίου δικαίου". Μία τέτοια όμως ρύθμιση δεν είναι συμβατή με το χαρακτήρα του ΟΓΕΕΚΑ ως Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου.

Το νομοσχέδιο δεν περιέχει ρυθμίσεις για το προσωπικό που υπηρετεί τώρα σε αυτές τις θέσεις. 'Ετσι, λοιπόν, αντί για έναν ανεξάρτητο, αξιοκρατικά στελεχωμένο οργανισμό, δημιουργείται ένας κρατικός οργανισμός, με λίγο πασπάλισμα ιδιωτικής άχνης με συμβάσεις αορίστου χρόνου, οι οποίες μάλιστα, διατηρούνται εκτός των διατάξεων του ν. 2190, ανεξέλεγκτος, χωρίς εποπτεία, χωρίς να δίνει λόγο σε κανένα.

Η εποπτεία και ο προληπτικός και κατασταλτικός έλεγχος δεν γίνεται από μηχανισμό αξιολόγησης, αλλά από τον ίδιο ατομικά τον Υπουργό Γεωργίας. Αυτό όμως, σύμφωνα με την ίδια έκθεση, είναι αντίθετο προς την έννοια της διοικητικής αυτοτέλειας, διότι επί των νομικών προσώπων χωρεί εποπτεία επί συγκεκριμένων πράξεων και όχι προληπτικός και κατασταλτικός ιεραρχικός έλεγχος νομιμότητος και σκοπιμότητος και μάλιστα, απεριόριστος.

Κατά συνέπεια, για ποιον ανεξάρτητο οργανισμό μπορεί να μας μιλήσει κανείς;

Η δε Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, για την οποία υποτίθεται ότι κόπτεται η Κυβέρνηση του Π.Α.Σ.Ο.Κ, αποψιλώνεται και από αυτήν τη συμβολή παρ'ότι θα ήταν δυνατόν να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά, μια που καλύτερα παντός άλλου, γνωρίζει τις τοπικές συνήθειες, τις αναπτυξιακές δυνατότητες, τις τοπικές συνθήκες και τις ιδιομορφίες της τοπικής γεωργικής παραγωγής.

Αυτά όμως, είναι ψιλά γράμματα, κύριοι συνάδελφοι, συγκρινόμενα με τα οφέλη της διαχείρισης των σαράντα πέντε δισεκατομμυρίων δραχμών.

Εάν η εικόνα στον τομέα της προτεινόμενης κατάρτισης των αγροτών διαμορφώνεται στρεβλή, όπως ήδη σας περιέγραψα, εκεί που θα δημιουργηθεί σύγχυση, είναι στις θεσμοθετούμενες διατάξεις που έχουν σχέση με τα κίνητρα και τις φορολογικές απαλλαγές. Εκτός των διατάξεων που αφορούν το λήζινγκ και τις μειώσεις στο κόστος των αδειών και κατασκευών, με ορισμένες συμπληρώσεις που θα προτείνουμε στη συζήτηση των άρθρων- και που δεν αντεγράφησαν, όπως άλλες διατάξεις από την πρόταση της Νέας Δημοκρατίας- θα μπορέσουν να θεωρηθούν ικανοποιητικές.

Ας δούμε, λοιπόν, τι γίνεται με τα κίνητρα και τις φορολογικές ρυθμίσεις.

Πρώτα απ'όλα η διάρθρωση του νομοσχεδίου σε πολλά σημεία είναι αντιφατική, με αποτέλεσμα να επιδέχεται παρερμηνείες, οι οποίες ουδείς γνωρίζει σήμερα πού θα οδηγήσουν. Παραδείγματος χάριν, ενώ ορίζεται στην αρχή η έννοια του αγρότη -άλλο εάν ορίζεται κακώς- και η έννοια του "νέου", πράγμα που σημαίνει ότι όταν λέμε "νέος αγρότης", ξέρουμε τι εννοούμε, σε πολλά σημεία υπάρχουν αναφορές, όπως παραδείγματος χάριν, στο άρθρο 3 παράγραφος Γ' όπου εκεί γράφει: "νέος αγρότης και ασχολείται κατά κύριο επάγγελμα σε αγροτικές εργασίες".

Δηλαδή, αυτό κύριε Υπουργέ, αναιρεί τους ορισμούς που υπάρχουν στο άρθρο 1; 'Η είναι νέος αγρότης, που ξέρουμε τι σημαίνει νέος αγρότης από το άρθρο 1, που βεβαίως, έχει 50% του χρόνου απασχόλησης στη γεωργία, μεγαλύτερο από 50% εισόδημα και είναι κάτω από σαράντα χρονών, άρα αυτή η διατύπωση αρκεί.Εάν δεν βάζετε αυτές τις διατυπώσεις λέτε ότι κάτι άλλο συμβαίνει, άρα κάτι δεν χρειάζεται: 'Η το 50% σαν εισόδημα, ή το 50% σαν χρόνος απασχόλησης.

Πιστεύω, ότι είναι απαράδεκτη η νομοτεχνική επεξεργασία, διότι δημιουργεί κενά και παρερμηνείες.

Η ίδια προχειρότητα όμως και αντιφατικότητα, εμφανίζεται και στα υποτιθέμενα θεσμοθετούμενα κίνητρα, τα οποία βεβαίως, δεν θεσμοθετούνται με το παρόν σχέδιο νόμου, αλλά θα θεσμοθετηθούν όταν υποβληθούν και εγκριθούν από την Ευρωπαϊκή 'Ενωση, εκτός των δανειακών διευκολύνσεων, που παρ'ό,τι είναι ανεπαρκείς, αναγράφονται στο παρόν σχέδιο νόμου.

Στο σχέδιο νόμου δηλαδή, αναφέρονται αόριστα κίνητρα που θα υπάρξουν και δεν προσδιορίζονται και άτολμες και κατά τη γνώμη μας αναποτελεσματικές, δανειακές διευκολύνσεις που προσδιορίζονται. Και οι δύο όμως, κατηγορίες τελούν υπό την έγκριση της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης.

Αυτή η μοναδικής πρωτοτυπίας και προχειρότητας διαδικασία ακολουθήθηκε. Και θα ρωτήσει κανείς, κύριε Υπουργέ: Θεωρούνται επαρκή τα κίνητρα που θεσμοθετεί; Εάν o μη γένοιτο δεν εγκριθούν, τι θα κάνετε; Θα φέρετε ένα άλλο νόμο που θα αλλάξει αυτά που θεσμοθετείτε σήμερα;

Σε αυτά τα ερωτηματικά πρέπει να μας απαντήσετε και

Σελίδα 519

πρέπει να μας πείτε ποια είναι τα υπόλοιπα κίνητρα που έχετε κατά νου, τα αναφέρετε εδώ και δεν τα προσδιορίζετε.

Αλήθεια, θεωρείτε ότι είναι πρόσθετα κίνητρα αυτά που η Κυβέρνησή σας προτείνει, όταν τα κίνητρα τα οποία υπήρξαν μέχρι τώρα χρησιμοποιήθηκαν μόνο από το 7% των Ελλήνων αγροτών; 'Εξι χιλιάδες νέοι αγρότες χρησιμοποίησαν τα κίνητρα που υπήρχαν μέχρι τώρα από το σύνολο των οκτακοσίων χιλιάδων αγροτών.

Αυτά τα κίνητρα που εμφανίζονται θεωρείτε ότι θα αποδειχθούν αποτελεσματικά; 'Οταν π.χ. το κεφάλαιο κίνησης για συμπληρωματικές δραστηριότητες-που θα έπρεπε να είναι πιστεύω η αιχμή του δόρατος των κινήτρων-επιδοτείται με 25%, σε ποιο επιτόκιο; Στο επιτόκιο της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία σήμερα δανειοδοτεί με 18%, άρα έχουμε 13,5% πραγματικό επιτόκιο δανειοδότησης; Θεωρείτε ότι είναι ισχυρό κίνητρο το 13,5% για τον 'Ελληνα αγρότη και ότι ο 'Ελληνας αγρότης μπορεί να κάνει την οποιαδήποτε δουλειά και συμπληρωματική δραστηριότητα και να πληρώνει τοκοχρεωλύσια με 13,5% τόκο; Εάν ακόμα υποθέσουμε ότι κάποιος νέος θέλει να κάνει τον αγρότη, πώς θα επιλύσει τα παρακάτω προβλήματα;

Πρώτον, πώς θα μπορέσει να εξυπηρετήσει το δάνειο με 13%; Υπάρχουν αποθέματα γης που θα καλλιεργήσει ο νέος αγρότης; Υπάρχουν καλλιέργειες, υπάρχουν εθνικά αποθέματα από τις ποσοστώσεις για να πάρει ο νέος αγρότης γη και να την καλλιεργήσει;

Χωρίς απάντηση σε αυτά τα τρία βασικά ερωτήματα, είναι αστείο νομίζω να μιλάει κανείς για κίνητρα προς τους νέους αγρότες και μάλιστα, για πρόσθετα κίνητρα, όταν δεν τα έχουμε μέχρι στιγμής.

Ας δούμε όμως και τις φορολογικές απαλλαγές και τα κίνητρα για μεγαλύτερες και συνεπώς πιο βιώσιμες εκμεταλλεύσεις. Πιστεύω, κύριε Υπουργέ, ότι ενώ έχετε αντιληφθεί το πλέγμα των παραγόντων που διέπουν τη μεταβίβαση-από κάθε αιτία-της αγροτικής γης, δεν γίνεται η νέα αντιμετώπιση. 'Ετσι με αντιφατικές διατάξεις προσπαθείτε να συνδυάσετε τους παρακάτω παράγοντες: Τη σε ένα κληρονόμο μεταβίβαση μέσω κινήτρων της αγροτικής γης για την αύξηση του κλήρου, τη φοροαπαλλαγή για την απόκτηση από τους νέους αγρότες με διατήρηση των παλαιών διατάξεων για τους άνω των σαράντα ετών αγρότες, για την απόκτηση γης και μάλιστα, με πρόσθετο κίνητρο για την απόκτηση όμορης γης.

Οι στόχοι και βέβαια είναι οι επιβεβλημένοι, αγνοείτε όμως ότι ο μηχανισμός που δημιουργεί τις διαφοροποιήσεις είναι η χρήση της γης. 'Ετσι μπλέκετε τιμές, αξίες, αφορολόγητα ποσά, χωρίς να δημιουργείτε ένα υπόστρωμα, πάνω στο οποίο θα στηριχθείτε και έτσι θα προκαλέσετε σύγχυση και ανεπιθύμητες παρενέργειες.

Η διαφορά στην αξία της γης είναι, εάν είναι για γεωργική εκμετάλλευση ή για άλλη χρήση. Εάν είναι για γεωργική εκμετάλλευση, οι διαφορές των αξιών-εάν είναι βαμβακοχώραφα ή καλαμποχώραφα-είναι μικρές. Δεν είναι το άλμα εκείνο που παρουσιάζεται από την τουριστική ή άλλη εκμετάλλευση των γαιών, που είναι αγροτικές και μετατρέπονται σε άλλη χρήση.

Και όμως, αυτόν το μηχανισμό τον χρησιμοποιείτε στο άρθρο 5. Εάν αυτός ο μηχανισμός ήταν γενικότερης εφαρμογής, κατά την ταπεινή μου άποψη πιστεύω ότι θα έλυνε πάρα πολλά προβλήματα και θα υπήρχε ένα ενιαίο σύνολο. Και τότε δεν θα είχατε λόγους να πηγαίνετε σε αντικίνητρα τιμωρίας με τον τετραπλασιασμό του φόρου μεταβίβασης σε μη αγρότη.

Και ερωτώ: Εγώ θέλω να αγοράσω ένα οικόπεδο για να κάνω μία τουριστική επιχείρηση, μία βιοτεχνία, μία βιομηχανία ή για να χτίσω ένα σπίτι. Δεν θέλω να το χρησιμοποιήσω για γεωργική εκμετάλλευση. Θα πληρώσω τετραπλάσιο φόρο, δηλαδή θα πληρώσω 44,5% μαζί με την πυροσβεστική ή θα πληρώσω 11,2% ; Δηλαδή καταργείται η φορολογία μεταβίβασης ακινήτων με τα εκτός σχεδίου ακίνητα; Διότι εάν καταργείται, σημαίνει ότι κάθε μεταβίβαση υπόκειται πλέον σε φόρο μεταβιβάσεως ακινήτων 44% .Εάν συναρτάται με τη χρήση που θα έχει μετά την αγορά, αυτό πώς το διασφαλίζετε; Εάν δε, πω ότι αυτό δεν είναι γεωργική εκμετάλλευση και είναι σε κάποια ορεινή περιοχή, τότε είναι πολύ πιθανόν να έλθει και το δασαρχείο να το χαρακτηρίσει δασικό, αφού δεν είναι γεωργική εκμετάλλευση. Βάζετε τορπίλη με αυτό. Πιστεύω, ότι προσφέρετε κακή υπηρεσία στους αγρότες, εάν το διατηρήσετε. Σκεφθείτε το και σήμερα το απόγευμα και να το συζητήσουμε αύριο, διότι πρώτον, του αγρότη του μειώνετε την περιουσία, αφού υπερφορολογείτε τη μεταβίβαση σε χρήσεις που δεν είναι γεωργικές.

Δεύτερον, θα ανοίγεται ένα παράθυρο, όπου ο άλλος θα χαρακτηρίζει τη γεωργική γη μη γεωργική, για να πάει με το 11%. Και μετά αν την καλλιεργήσει, πώς θα τον βρείτε; Εκτός εάν καταργείτε τη φορολογία μεταβίβασης ακινήτων που ισχύει τώρα, που είναι 9% μέχρι τέσσερα εκατομμύρια και 11% για το πλέον των τεσσάρων εκατομμυρίων. Δεν έχω καταλάβει τι γίνεται. Εξαιρείτε μια περίμετρο πεντακοσίων μέτρων γύρω από τους οικισμούς και χίλια μέτρα από τη θάλασσα. 'Ομως, με τις διατάξεις του ν.1337 μετά το 1985, καθορίστηκαν όρια οικισμών πάρα πολύ μεγάλα, ουσιαστικά και μέσα σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Πεντακόσια μέτρα απ'αυτό το μεγάλο όριο περιμετρικά, είναι μια μεγάλη έκταση και στερεί από πάρα πολλούς το δικαίωμα να έχουν αυτές τις ελαφρύνσεις.

Επίσης, σε νησιά, σε χερσονήσους, στο Πήλιο από το οποίο κατάγομαι, τα χίλια μέτρα από τη θάλασσα, σημαίνει, ότι το μισό Πήλιο, παρ' ότι είναι αγροτική γη, δεν μπορεί να μπει σε αυτές τις διατάξεις. 'Αρα, λοιπόν, και από αυτήν τη συλλογιστική, αποδεικνύεται, ότι η χρήση είναι το ζητούμενο και όχι οτιδήποτε άλλο. Εάν, λοιπόν, εφαρμόσετε ένα σύστημα, αντικειμενικό σύστημα, προσδιορισμού αξιών, με μικρές διαφορές, ανάλογα με τις εκμεταλλεύσεις και τα εδάφη για γεωργική χρήση, έχεις αυτό το φορολογικό καθεστώς και δεν επιτρέπεται να αλλάξεις τη χρήση. 'Οπως γίνεται με τις επιδοτήσεις στη βιομηχανία, όπως γίνεται με τις χρήσεις στις οικοδομές και στις αυτοτελείς διηρεμένες ιδιοκτησίες. Αν αλλάξεις τη χρήση, δηλαδή όπως το περιγράφετε στο δεύτερο εδάφιο του άρθρου 5, τότε πιστεύω, ότι έχετε ένα μηχανισμό και δεν είσθε αναγκασμένος να προσφύγετε σε άλλου είδους καταστάσεις.

Κύριοι συνάδελφοι, από τα μέχρι στιγμής αναφερθέντα, συμπεραίνει κανείς, ότι η πρόθεση δεν είναι ποτέ αρκετή. Χρειάζεται τόλμη και ενδιαφέρον. Η αντιγραφή μερικών από τις προτάσεις της Νέας Δημοκρατίας δεν εξουδετερώνει τις επιπτώσεις από τη θεσμοθέτηση επικίνδυνων διατάξεων ή τη δημιουργία καινούριων παραλλαγμένων άκομψα κρατικών οργανισμών. Και οι επιπτώσεις αυτές, δυστυχώς, εισέρχονται στον πιο ευαίσθητο τομέα της ελληνικής οικονομίας, τον αγροτικό τομέα και στην πιο ευάλωτη κατηγορία συμπολιτών μας, τους αγρότες. Για μας, υπάρχει λύση. Απαιτείται χάραξη στρατηγικής, που στόχο θα έχει την οικονομία της υπαίθρου δηλαδή την αντιμετώπιση του προβλήματος συνολικά. 'Ετσι θα μπορέσει να επιτευχθεί ανάσχεση των φαινομένων της εγκατάλειψης της υπαίθρου ή της αναγκαστικής παραμονής, που συνοδεύεται, δυστυχώς, από υποαπασχόληση και ανέχεια λόγω αδυναμίας εξεύρεσης διεξόδου. Και μόνο έτσι θα επιτευχθεί η διατήρηση των παραδοσιακών, κοινοτικών δεσμών που συνέχουν την ελληνική κοινωνία. Για την επίτευξη όμως αυτού του στόχου δεν αρκούν αποσπασματικές πολιτικές, αλλά ολοκληρωμένος σχεδιασμός. Αυτό, δηλαδή, που δεν υπήρξε ούτε ως προβληματισμός κατά τη χαμένη δεκαετία του 1980 και που δυστυχώς, όπως φαίνεται, δεν υπάρχει μέχρι σήμερα. 'Ετσι πολιτικές που εφαρμόστηκαν με επιτυχία σε άλλες χώρες, με παραπλήσιο σε ποσότητα γεωργικό πληθυσμό, δεν εφαρμόζονται. Πολιτικές που θα λαμβάνουν υπόψη την ύπαρξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων στην αγροτική μας παραγωγή, που δίνουν τη δυνατότητα δημιουργίας διεθνώς ανταγωνιστικών απασχολήσεων σε όλη την εξαρτώμενη απ'αυτή αλυσίδα δραστηριοτήτων. Η παραγωγή, η μεταποίηση, η εμπορία παραδοσιακών σύγχρονων δυναμικών, ποιοτικών και εξειδικευμένων καλλιεργειών, μπορεί και πρέπει να συνδυαστεί με τα ιδιαίτερα επιπλέον αξιοποιήσιμα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής και έτσι να υπάρξει πολυσχιδής και πολυδιάστατη

Σελίδα 520

δραστηριότητα.

Γι'αυτό, ολοκληρωμένη ανάπτυξη, κατά την άποψή μου, σημαίνει ανάπτυξη της οικονομίας της υπαίθρου, συνδυασμός της πρωτογενούς, δευτερογενούς παραγωγής με τον τριτογενή τομέα εκεί στον τόπο αναφοράς, με κριτήριο την πράσινη λογιστική ανάπτυξης και με εφόδια το φυσικό περιβάλλον, την παιδεία, την παράδοση και τον πολιτισμό μας, την κοινωνική μας ανοικτή νοοτροπία και ευαισθησία, τη γεωγραφική μας θέση, τις έμφυτες ικανότητες επαφής και επικοινωνίας. 'Ετσι, θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε το αύριο που ο κάτοικος της υπαίθρου δικαιούται.

Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Κύριοι Βουλευτές, ο Πρόεδρος του Δημοκρατικού Κοινωνικού Κινήματος, κ. Δημήτριος Τσοβόλας, ορίζει ειδικό αγορητή για τη συζήτηση του νομοσχεδίου του Υπουργείου Γεωργίας, το Βουλευτή κ. Ιωάννη Αράπη.

Ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, κ. Ορέστης Κολοζώφ, έχει το λόγο.

ΟΡΕΣΤΗΣ ΚΟΛΟΖΩΦ: Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, είναι γνωστή η άσχημη κατάσταση που υπάρχει στον αγροτικό τομέα της οικονομίας μας. Η συστηματική παρέμβαση της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης με την κοινή αγροτική πολιτική, σε συνδυασμό με τις δεσμεύσεις της GATT, είχαν σαν αποτέλεσμα να συρρικνωθεί ο αγροτικός πληθυσμός με πρώτα θύματα τους μεσαίους και τους φτωχούς αγρότες.

Η συνέχιση αυτής της πολιτικής δημιουργεί εντάσεις και σε τελευταία ανάλυση αγωνία, γιατί ο αγροτικός κόσμος βλέπει πως οι προβλέψεις για δραστική μείωση του αριθμού των αγροτών που θα παραμείνουν στην παραγωγή, υλοποιούνται με γρήγορους ρυθμούς. Τα μέτρα και οι κανονισμοί που ισχύουν, αλλά και που συνεχίζουν να παίρνονται, σπρώχνουν χιλιάδες αγρότες να αναζητήσουν διέξοδο σε άλλες δραστηριότητες. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τους νέους αγρότες. 'Ολο και λιγότεροι νέοι αποφασίζουν να ασχοληθούν με τη γεωργία είτε προέρχονται από αγροτικές περιοχές είτε προέρχονται από αστικές περιοχές. Οι περιορισμοί στην παραγωγή, τα πλαφόν, τα πρόστιμα, η αδυναμία για αύξηση της καλλιέργειας, είναι ισχυρά αντικίνητρα για ένα νέο που θέλει να αρχίσει την καλλιέργεια της γης σαν επάγγελμα.

Επομένως, το κόμμα μας, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ελλάδας, θα ήταν το πρώτο κόμμα που θα στήριζε κάθε προσπάθεια, από όποιον και αν προέρχεται, που πάει προς την κατεύθυνση μείωσης των συνεπειών που προέρχονται από τα αντικίνητρα που βάζει ουσιαστικά η κοινή αγροτική πολιτική. Θα ήταν έτοιμο να στηρίξει κάθε μέτρο, που είναι σε θέση να οργανώσει την αντίσταση των αγροτών στην επίθεση που αυτή τη στιγμή δέχονται στο εισόδημά τους, κάθε μέτρο που θα δώσει τη δυνατότητα στους αγρότες, ιδιαίτερα στους φτωχούς και τους μεσαίους -και φυσικά με αιχμή τους νέους που ετοιμάζονται να μπουν στην αγροτική παραγωγή- να αντιμετωπίσουν αυτές τις δυσκολίες.

Θα θέλαμε, κύριε Υπουργέ, στο σημερινό νομοσχέδιο, να μπορούσαμε να διακρίνουμε εκείνα τα τολμηρά μέτρα, που πράγματι θα έβαζαν τις προϋποθέσεις, ώστε οι νέοι αγρότες να μπορούσαν να ελπίζουν σε μία αρχική βοήθεια ικανή να τους εντάξει στην αγροτική παραγωγή με λιγότερα ρίσκα.

'Οντως σ' αυτό το νομοσχέδιο, υπάρχουν ορισμένα θετικά στοιχεία, όμως είναι τόσο άτολμα, τόσο περιορισμένα, που στο γενικότερο ισολογισμό να επιδρούν πολύ λίγο, δηλαδή, χωρίς να είναι σε θέση να αντιστρέψουν την υπάρχουσα αρνητική κατάσταση για τους νέους αγρότες.

Εμείς, κύριε Υπουργέ, πιστεύουμε ότι τουλάχιστον οι νέοι αγρότες θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να μην υφίστανται τις συνέπειες από τους περιορισμούς που επιβάλλει η κοινή αγροτική πολιτική στην παραγωγή, τα πλαφόν, τα πρόστιμα. Για ένα νέο είναι σημαντικό να μπορεί να βάζει ένα στόχο και στο τέλος να μπορεί να τον ξεπεράσει. Του δίνει αυτοπεποίθηση, του δίνει όρεξη να συνεχίσει με πολλαπλάσιες δυνάμεις τη δραστηριότητά του.

Η πολιτεία, το κράτος, πρέπει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ενίσχυση των συνεταιρισμών, που κάτω απο διαφορετικές συνθήκες, μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για την αγροτική ανάπτυξη της χώρας και της διατήρησης του εισοδήματος των νέων αγροτών. Πρέπει να υπάρξει παραγωγικός συνεταιρισμός που να μπορεί να αντικαταστήσει τη λογική της επιχειρηματικής γεωργίας, που φαίνεται πως ακολουθεί και αυτό το νομοσχέδιο.

Ισχυρά, κατά τη γνώμη μας, πρέπει να είναι τα κίνητρα εγκατάστασης για τους νέους αγρότες, καθώς και τα χαμηλότοκα δάνεια προς τους συνεταιρισμούς. 'Ομως πέρα από αυτά, χρειάζεται, κατά τη γνώμη μας, να ασκηθεί μία αγροτική πολιτική, που να λαμβάνει υπόψη της τα κοινωνικά προβλήματα, που η ύπαρξή τους και η οξυμένη μορφή, με την οποία εμφανίζονται στην ύπαιθρο, αποτελούν ισχυρό αντικίνητρο για την παραμονή των νέων στην ύπαιθρο.

Είναι τα οξυμένα προβλήματα, που όλοι γνωρίζουμε, της παιδείας, της υγείας, της ποιότητας ζωής στις περιοχές αυτές, του αθλητισμού, του πολιτισμού. Αυτά αποθαρρύνουν τους νέους να παραμείνουν ή να πάνε να εγκατασταθούν στο χωριό.

Το ασφαλιστικό σύστημα τους αφορά πάρα πολύ. Χρειάζεται θαρραλέα παρέμβαση, για να υπάρξει ουσιαστική ασφάλιση και να δοθεί σύνταξη στον αγρότη, να του δίνεται μια προοπτική. Το ίδιο χρειάζεται να διασφαλίζονται τα προϊόντα τους από φυσικές καταστροφές με αλλαγές, που πρέπει να γίνουν στους Κανονισμούς του ΕΛΓΑ και του ΟΓΑ, που δεν επαρκούν σήμερα. Καταλαβαίνουμε όλοι πως μια τέτοια παρέμβαση αυτών των διαστάσεων έχει ανάγκη τη συμμετοχή του κράτους και φυσικά μια αντίστοιχη πολιτική.

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, και με αυτό το νομοσχέδιο ενισχύεται η τάση, που υπάρχει σε όλους τους τομείς της παραγωγής, δηλαδή η ενίσχυση του ιδιωτικού παράγοντα. Θα πρέπει να σημειώσω ότι, όταν αναφέρομαι στον ιδιωτικό τομέα στην περίπτωση της αγροτικής οικονομίας, αναφέρομαι στις μεγάλες επιχειρήσεις και στους μεγάλους αγρότες.

Στο όνομα των διαρθρωτικών προβλημάτων, παίρνονται νομοθετικά μέτρα, όχι απλά για να συγκεντρώνεται η γη, όπως ανέφερε ο προηγούμενος ομιλητής, αλλά για να γίνεται αυτή η συγκέντρωση της γης σε λίγα χέρια, ειδικά σε εταιρείες λήζινγκ ή εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης, όπως προβλέπει αυτό το νομοσχέδιο. Αυτή, αν θέλετε, είναι μία από τις κύριες κατευθύνσεις αυτού του νομοθετήματος.

Με τις εταιρείες λήζινγκ, η μόνη διέξοδος που θα βρει ο αγρότης, όταν έχει ανάγκη -και ξέρουμε ότι είναι σύνηθες αυτό το φαινόμενο- είναι να πουλήσει δυο τρία στρέμματα γης του. Είναι αναγκασμένος να τα πουλήσει ακριβώς σ' αυτές τις εταιρείες. Με τον τρόπο αυτό, γίνονται οι μοναδικοί αγοραστές αυτές οι εταιρείες, αφού τα σημερινά εισοδήματα δεν θα επιτρέπουν στον αγρότη να κάνει ανάλογη αγορά, όταν του παρουσιάζονται τέτοιες ευκαιρίες.

Εμείς πιστεύουμε πως αντίθετα πρέπει να ενισχυθούν οι οικογενειακού τύπου πραγματικές εκμεταλλεύσεις και οι παραγωγικοί συνεταιρισμοί, όπου θα εξασφαλίζεται η κοινή άρδευση, η κοινή συλλογική δραστηριότητα, η κοινή καλλιέργεια κλπ. Επομένως, οι φτωχοί αγρότες θα βρίσκουν διέξοδο να συμπληρώνουν το εισόδημά τους, ακόμη και με κάποια ημερομίσθια σε τέτοιου είδους δραστηριότητες.

Σχετικά με τη δημιουργία του νέου Οργανισμού Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, θα ήθελα να επισημάνω την αντίθεσή μας. Είμαστε πεπεισμένοι ότι δεν χρειαζόταν να προχωρήσουμε σε ένα τέτοιο μέτρο.

(Στο σημείο αυτό την Προεδρική ' Εδρα καταλαμβάνει ο Δ' Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ)

Θα ήθελα να παρατηρήσω ακόμη πως η σύσταση αυτού του Οργανισμού γίνεται σε μία περίοδο, όπου ο βασικός προσανατολισμός της Κυβέρνησης είναι να διαλύσει οργανισμούς στον αγροτικό τομέα, όπως για τον καπνό, το βαμβάκι, το γάλα, το λάδι .

Αναρωτιέται κανείς γιατί εδώ συγκροτεί οργανισμό, γιατί

Σελίδα 521

εξαιρεί την εκπαίδευση από αυτήν την τάση που υπάρχει στην Κυβέρνηση. Νομίζουμε πως η προσπάθεια αυτή έχει να κάνει με τον προσανατολισμό της ιδιωτικοποίησης γενικότερα στον τομέα της εκπαίδευσης. Δημιουργείται ο οργανισμός αυτός σαν Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, όπου εντάσσεται η υπάρχουσα δομή, η οποία μέχρι σήμερα λειτουργούσε και απέδιδε. Φυσικά, είχε τα προβλήματά της, αλλά γενικά λειτουργούσε.

Σπαταλώνται πόροι για τη συγκρότηση μιας γραφειοκρατικής δομής, η οποία εκτός από την τακτοποίηση κάποιων, πολύ λίγα, κατά τη γνώμη μας, θα μπορέσει να προσφέρει. Συμφωνούμε με τις παρατηρήσεις που έχει κάνει η Πανελλήνια 'Ενωση Γεωπόνων Δημοσίων Υπαλλήλων ότι θα επαρκούσαν πολύ λιγότερα χρήματα για τη βελτίωση και ενίσχυση της υπάρχουσας δομής, δηλαδή του μηχανισμού που λειτουργεί σήμερα στο Υπουργείο Γεωργίας. Με τη λειτουργία αυτού του οργανισμού η παρεχόμενη γνώση θα έχει περισσότερο θεωρητικό χαρακτήρα σε αντίθεση με τον προσανατολισμό που υπήρχε μέχρι σήμερα όπου βοηθιόντουσαν οι αγρότες με πρακτικό τρόπο.

Επισημαίνουμε, επίσης, το γεγονός ότι η εκπαίδευση του Υπουργείου Γεωργίας μέχρι σήμερα είχε ένα χαμηλό κόστος σε σύγκριση με την ιδιωτική εκπαίδευση. Υπενθυμίζουμε ακόμα πως τα προγράμματα που υλοποιήθηκαν από ιδιωτικούς φορείς ΚΕΚ κλπ. παρουσίασαν τεράστια προβλήματα με αποτέλεσμα το σχετικό πρόγραμμα -αναφέρω ένα παράδειγμα, το Υπουργείο Εργασίας- να έχει διακοπεί και να εκκρεμεί η παροχή της κοινοτικής συμμετοχής, όπως μας ενημερώνει η ΠΕΔ;

Τέλος, σχετικά με τους πόρους του οργανισμού αυτοί προέρχονται από τον ΟΓΑ με 0,3 τοις χιλίοις και τα δίδακτρα θα πληρώνουν οι νέοι αγρότες. Δηλαδή, ουσιαστικά αντλούνται από τους ίδιους τους αγρότες αυτοί οι πόροι. Είναι φανερό πως γίνεται προσπάθεια να απορροφηθούν τα σαράντα τέσσερα δισεκατομμύρια (44.000.000.000) της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης που προέρχονται από το δεύτερο Πλαίσιο Στήριξης και έτσι αυτά να δοθούν για τη λειτουργία αυτού του οργανισμού ιδιωτικού δικαίου. Αυτά τα ποσά στην πράξη αφαιρούνται από το Υπουργείο Γεωργίας. 'Ηταν ποσά που τα αξιοποιούσε το Υπουργείο Γεωργίας. Υπάρχει όμως ανάγκη πρόβλεψης σχετικά με τη συνέχεια της λειτουργίας του οργανισμού, όταν εξαντληθούν αυτοί οι πόροι που σήμερα υπάρχουν.

Τέλος, την εποπτεία αυτού του οργανισμού, κατά τη γνώμη μου, αφού δημιουργείται και αφού έχει αυτόν το χαρακτήρα, θα πρέπει να την έχει το Υπουργείο Παιδείας. Πρέπει να φύγει από το Υπουργείο Γεωργίας.

Ανακεφαλαιώνοντας εμείς είμαστε αντίθετοι και θα καταψηφίσουμε επί της αρχής αυτό το νομοσχέδιο παρά το γεγονός ότι στην κατ' άρθρο συζήτηση θα ψηφίσουμε εκείνα τα άρθρα που βελτιώνουν έστω και λίγο την υπάρχουσα κατάσταση.

'Οπως είπα και πριν, αυτές οι μικροβελτιώσεις, κατά την εκτίμησή μας, -και θα τις δούμε κατά τη συζήτηση επί των άρθρων- δεν είναι σε θέση να ανατρέψουν την αρνητική μας εντύπωση για το σύνολο του νομοσχεδίου, πολύ περισσότερο που στο νομοσχέδιο αυτό προβλέπεται η δημιουργία του νέου οργανισμού με τον οποίο είμαστε αντίθετοι.

Τέλος, θα ήθελα να κλείσω τη σύντομη αυτή παρέμβασή μου, κύριε Υπουργέ, με το ζήτημα του ορισμού του αγρότη. Εσείς γνωρίζετε πολύ καλύτερα από όλους μας, γιατί καθημερινά βρίσκεσθε αντιμέτωπος με τέτοια ζητήματα, ότι για τους φτωχούς ιδιαίτερα αγρότες, αλλά και για ένα μεγάλο τμήμα των μεσαίων αγροτών το εισόδημα είναι τόσο χαμηλό μα τόσο χαμηλό, που στην προσπάθειά του να επιζήσουν πηγαίνουν σε άλλες δραστηριότητες, όταν τους δίνεται αυτή η ευκαιρία. Είτε είναι καλοκαιρινοί μήνες είτε είναι άλλες ευκαιρίες που έχουν στη διάθεσή τους. Γνωρίζετε πολύ καλά ότι τελικά το εισόδημα που έχουν απ' αυτές τις συμπληρωματικές δραστηριότητες είναι μεγαλύτερο από το 50% και είναι ένα πραγματικό πρόβλημα γι'αυτόν τον κόσμο. Με τον τρόπο που ορίζεται σήμερα ο αγρότης, με αυτούς τους όρους που βάζουμε σήμερα, πολύ φοβάμαι ότι ακριβώς εκείνο το στρώμα που περισσότερο έχει ανάγκη από στήριξη θα βρεθεί σε μεγάλη δυσκολία και θα του αρθεί η ιδιότητα του αγρότη. Νομίζουμε ότι πιο σωστό θα ήταν να παίρναμε υπόψη μας -και φυσικά να εκτιμούσαμε όλους τους παράγοντες- το συνολικό εισόδημα του αγρότη σε σχέση φυσικά με τη γη, τα μέτρα κλπ.

Θα ήταν ίσως πιο δίκαια προσέγγιση αυτού του ζητήματος και θα έδινε τη δυνατότητα σε αυτόν τον κόσμο να συνεχίσει την προσπάθεια του να ανοίξει ένα δρόμο, να μπορέσει να δημιουργήσει εκείνες τις προϋποθέσεις, ώστε και ο ίδιος να μπορέσει να αντιμετωπίσει αυτές τις δυσκολίες που σήμερα προέρχονται από αυτήν τη γενική κατεύθυνση που έχει καθορίσει για μας η Ευρωπαϊκή 'Ενωση στον αγροτικό τομέα, αλλά και να βρει εκείνες τις δυνάμεις για να μπορέσει τελικά να ανοίξει ένα δρόμο για τα παιδιά του, ώστε να παραμείνουν, να συνεχίσουν τις δραστηριότητες και την παράδοση στον αγροτικό τομέα της χώρας μας.

Νομίζω ότι θα μπορούσαμε κατά τη διάρκεια της συζήτησης των άρθρων, να βρούμε ορισμένα πράγματα που θα μπορούσαν ίσως να καλυτερέψουν ορισμένα ζητήματα. Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου κ. Δραγασάκης, έχει το λόγο.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΡΑΓΑΣΑΚΗΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, επειδή έγιναν ορισμένες γενικότερες αναφορές στο θέμα της αγροτικής οικονομίας και από τον εισηγητή της Πλειοψηφίας και από άλλους συναδέλφους, θα ήθελα και εγώ πολύ συνοπτικά -δεν θα μπω σ' αυτό το θέμα- να κάνω ορισμένες παρατηρήσεις.

'Ακουσα ότι η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έχει δώσει αμέριστη βοήθεια στον αγροτικό τομέα. Νομίζω ότι δεν θα έπρεπε πια να λέγονται τέτοια πράγματα, όταν και ο ίδιος ο Υπουργός και η Κυβέρνηση πέρυσι, με αφορμή τις κινητοποιήσεις των αγροτών, αναγνώρισαν χρόνιες αδυναμίες και ελλείψεις, όταν ακόμα και Υπουργοί της σημερινής Κυβέρνησης χαρακτηρίζουν τη δεκαετία του '80 ως μία χαμένη δεκαετία και όταν όλοι ζούμε σήμερα μια αγροτική οικονομία, η οποία για να μην χρησιμοποιήσω την τετριμένη έκφραση ότι είναι "ξυπόλητη στα αγκάθια", θα πω ότι άοπλη, χωρίς τις αναγκαίες υποδομές παραδίδεται σε δυνάμεις της αγοράς, τις οποίες δεν μπορεί να αντέξει.

'Ολα αυτά τα χρόνια, όταν η αριστερά ασκούσε κριτική και μιλούσε για διαρθρωτικά προβλήματα της αγροτικής οικονομίας, πολλές φορές εισπράτταμε τον εφησυχασμό των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων. 'Εστω, λοιπόν, και σήμερα, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε κάποια πράγματα, όχι για να αποδοθούν τόσο ευθύνες, όσο να αναγνωρισθεί η κρισιμότητα της κατάστασης, στην οποία βρίσκεται ειδικά η αγροτική μας οικονομία.

Κύριε Υπουργέ, σήμερα το πρωί στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων, συζητούσαμε νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών με τίτλο "Κωδικοποίηση Διοικητικών και Ποινικών Κυρώσεων". Οι κυρώσεις που προβλέπει προς τους αγρότες, οι οποίοι δεν κάνουν φορολογική δήλωση ή κάνουν λάθη είναι αυστηρότατες, εξοντωτικές, όταν εσείς γνωρίζετε ότι το μητρώο των αγροτών δεν έχει γίνει, ότι δεν υπάρχει επαρκής ενημέρωση, ότι δεν υπάρχουν υποδομές και στήριξη του αγρότη, ιδίως σε ορεινές περιοχές κλπ. Αμφιβάλλω αν το Υπουργείο σας έχει ενημερωθεί.

Το λέω ως παράδειγμα για να δείξω ότι σήμερα που έχουμε εδώ ένα νομοσχέδιο που προσπαθεί έστω να ακουμπήσει δύο ευαίσθητους τομείς, που είναι οι νέοι αγρότες και η κατάρτιση και εκπαίδευση των αγροτών, ήδη σήμερα άλλο τμήμα της Κυβέρνησης, στην προσπάθειά του να δει τα πρόστιμα, και τις κυρώσεις και τις ποινές, με τις οποίες θα μπορέσει να εισπράξει κάποια έσοδα, ειδικά στους αγρότες εξαντλεί την αυστηρότητά του.

Μια και το έφερε η συζήτηση, δείτε το αυτό το θέμα, συζητείστε το με τον κ. Δρυ, ώστε να βελτιωθεί.

Η δεύτερη παρατήρηση που θέλω να κάνω είναι η εξής: Επειδή πολλές φορές ακούμε διαλέξεις για την παγκοσμιο-

Σελίδα 522

ποίηση, θα ήθελα να σημειώσω ότι η παγκοσμιοποίηση, η διεθνοποίηση, δεν καταργεί τις ιδιαιτερότητες των επιμέρους χωρών, αλλά καθιστά αναγκαία την ανάδειξη αυτών των ιδιαιτεροτήτων, την αξιοποίηση όπου αυτό είναι δυνατόν, τη μετατροπή ακόμα και εθνικών μειονεκτημάτων σε στρατηγικά πλεονεκτήματα. Αυτό ειδικά στον αγροτικό χώρο δεν είναι παραδοξολογία. Είναι κάτι υπαρκτό.

Η Ελλάδα με τον νησιώτικο χαρακτήρα της, με τους ορεινούς όγκους της έχει ανάγκη -το είχε πάντα- ειδικά σήμερα από μία εθνική στρατηγική, που θα έχει διεθνείς ορίζοντες ασφαλώς και αναφορές, αλλά που θα αξιοποιεί τα στοιχεία τα ιδιόμορφα της δικής μας πραγματικότητας.

Μοντέλα αγροτικής οικονομίας που έχουν ως υποδείγματά τους μεγάλες πεδιάδες, άφθονα νερά, δυνατότητες καπιταλιστικής ανάπτυξης της αγροτικής οικονομίας απλούστατα δεν ισχύουν για περιπτώσεις χωρών σαν τη δική μας. Αυτό που πολλές φορές ζητάμε να κάνει η αγροτική πολιτική στην ουσία είναι προβλήματα ευρύτερης περιφερειακής συγκρότησης και περιφερειακής ανάπτυξης της χώρας μας. 'Εχει σημασία να αναφερθούν αυτά ακριβώς σήμερα διότι ζούμε το άνοιγμα των αγορών, ζούμε τον ανταγωνισμό, ζούμε όχι πια την απειλή αλλά τη βεβαιότητα μιας αναθεώρησης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής λόγω της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, η οποία μόνο περιορισμούς και προβλήματα πρόσθετα θα δημιουργήσει και επειδή ακριβώς έχει αρχίσει κάποιος διάλογος σε άλλα όργανα, μέσω του οποίου υπάρχει τουλάχιστον δυνατότητα να φωτιστούν αυτά τα δεδομένα του προβλήματος και στο μέτρο του δυνατού να αναζητηθούν λύσεις.

Η τρίτη γενική παρατήρηση που συνδέεται με τα παραπάνω είναι ότι κατά τη γνώμη μου δεν ισχύει στην περίπτωση της αγροτικής οικονομίας η στενή οικονομιστική αντίληψη, "παραγωγή - παραγωγικότητα - ανταγωνιστικότητα". Η αγροτική οικονομία παντού, αλλά ειδικά στην Ελλάδα είναι μια αγροτική οικονομία πολλών ταχυτήτων και διαφορετικών κριτηρίων. Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχει συνειδητοποιηθεί αυτό το πρόβλημα και δεν οργανώνονται αυτές οι διαφορετικές ταχύτητες με βάση τα κριτήρια που προσιδιάζουν σε αυτές. Υπάρχει το τμήμα της αγροτικής οικονομίας που βασικό του κριτήριο είναι η παραγωγικότητα και η ανταγωνιστικότητα, τα διεθνή δίκτυα, η τυποποίηση, τα στάνταρντς. Εκεί ακριβώς πάσχουμε και εκεί ακριβώς θα πρέπει να υπάρξουν ενισχύσεις. Αλλά υπάρχουν και σημαντικά τμήματα της αγροτικής μας οικονομίας, όπου τα κριτήρια είναι πιο σύνθετα. Είναι η οικονομία των ορεινών όγκων. Είναι η οικονομία των νησιωτικών περιοχών. Αλοίμονο εάν σε μας επικρατήσουν κριτήρια να μειωθεί ο αγροτικός πληθυσμός στο 6% ή όσο άλλο λέγεται. Αυτά σημαίνουν ερήμωση της μισής Ελλάδας. Και ακριβώς και τα επιστημονικά δεδομένα με οικολογική γεωργία, με συνδυασμό αγροτικής οικονομίας και τουρισμού παρέχουν δυνατότητες αυτοί οι χώροι να οργανωθούν με τη φιλοδοξία βεβαίως ότι με αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα δεν θα λύσει το πρόβλημα των εξαγωγών της, αλλά μπορεί τμήματα και περιοχές να επιβιώσουν, να αξιοποιηθούν παραδοσιακά στοιχεία και έτσι μια σειρά τετριμμένων, ο μικρός κλήρος, το παραδοσιακό, το μη εκσυγχρονισμένο κλπ. όλα αυτά τα στοιχεία σε ορισμένες, επαναλαμβάνω, περιπτώσεις -για να μη μου αποδώσει κανείς διαφορετικές αντιλήψεις- θα μπορούσαν να καταστούν και πλεονεκτήματα στα πλαίσια βεβαίως μιας οργανωμένης προσπάθειας.

Τώρα, σε ό,τι αφορά το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, εμείς και στην επιτροπή με τον ειδικό εισηγητή που είχαμε, τον κ. Αποστόλου, δεν διστάσαμε να το θεωρήσουμε ότι κινείται σε θετική κατεύθυνση. 'Οχι διότι πρόκειται να λυθούν και μάλιστα με ριζικό τρόπο τα προβλήματα στα οποία αναφέρεται, αλλά διότι εν πάση περιπτώσει γίνεται μια προσπάθεια να προσεγγιστεί αυτό το οξύ πρόβλημα για το οποίο η Αριστερά πάντα μιλούσε, να μου επιτραπεί να πω, το πρόβλημα, δηλαδή, το οποίο συνίσταται στη στρέβλωση της ηλικιακής πυραμίδας, στη γήρανση του αγροτικού πληθυσμού, στη μη προσέλευση και προσέλκυση νέων στο αγροτικό επάγγελμα. Πολύ καθυστερημένα, αλλά έστω τώρα, είναι ευκαιρία αυτό το θέμα να συζητηθεί σοβαρά.

Επαναλαμβάνω απλώς την κεντρική μας διαπίστωση ότι το πρόβλημα αυτό, δεν είναι μόνο πρόβλημα οικονομικών στενά κινήτρων -παρ' όλο που και αυτά έχουν τη σημασία τους- αλλά είναι το ευρύτερο θέμα του κοινωνικού περιβάλλοντος, της πολιτιστικής υπόστασης που διαμορφώνουμε στην ύπαιθρο και μέσα στην οποία καλείται ο νέος άνθρωπος της εποχής μας να αναζητήσει το μέλλον του επιλέγοντας διαφορετικές δυνατότητες ή διαφορετικές κατευθύνσεις.

Το δεύτερο που θέλω να σημειώσω είναι ότι ο κύριος Υπουργός σε αυτό το νομοσχέδιο έδειξε στην πορεία της επεξεργασίας του μια θετική προδιάθεση. 'Ακουσε απόψεις και πήρε αρκετές υπόψη του, με αποτέλεσμα το σχέδιο, το οποίο συζητάμε σήμερα να έχει αρκετές βελτιώσεις σε σχέση με το αρχικό.

Γι'αυτούς τους λόγους λοιπόν θα δώσουμε θετική ψήφο επί της αρχής, παρ'όλο που έχουμε σοβαρές επιφυλάξεις στο "δια ταύτα", στο τελικό αποτέλεσμα.

Θα ήθελα στο σημείο αυτό να πω ότι εδώ ειδικά, κύριε Υπουργέ, θα πρέπει να κάνετε μια μελέτη εφαρμογής του νόμου εφ'όσον ψηφιστεί. Δηλαδή, εφ'όσον ψηφίσουμε αυτόν το νόμο, η εφαρμογή του απαιτεί μια αυστηρή παρακολούθηση. Πρέπει να συνδυαστούν διάφοροι φορείς, από το Υπουργείο Γεωργίας μέχρι τον ΟΑΕΔ κλπ. Αν δεν γίνει ένας σχεδιασμός, ένα χρονοδιάγραμμα, μια καταγραφή των ενεργειών που πρέπει να γίνουν, υπάρχει περίπτωση να μείνουν ευχές πάρα πολλά πράγματα, ενώ ορισμένα θα μπορούσαν να υλοποιηθούν.

Ορισμένες πρόσθετες παρατηρήσεις θα ήθελα να κάνω τώρα.

Η εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου λέει ότι αυτά που προβλέπονται για την εκπαίδευση, μόρφωση, απασχόληση, θα υπηρετούν μια ολοκληρωμένη στρατηγική ανάπτυξης. Η παρατήρησή μου είναι ότι αυτά που είπα στην αρχή μπορούν να συνδεθούν μ'αυτήν τη διαπίστωση, ότι αυτή η ολοκληρωμένη στρατηγική γεωργικής ανάπτυξης, αποτελεί το ζητούμενο. Και όσο δεν την έχουμε, θα δυσκολεύει ακόμα και η λήψη συγκεκριμένων επιμέρους μέτρων. Δηλαδή, εάν υπήρχε όντως μια τέτοια στρατηγική, θα μπορούσε κανείς να δει πιο συγκεκριμένα τα μέτρα για τους νέους αγρότες, τους στόχους, τις κατευθύνσεις, όπως και τις επιμέρους κατευθύνσεις των προγραμμάτων κατάρτισης και εκπαίδευσης των αγροτών.

Προς το παρόν νομοθετούμε το επιμέρους προσδοκώντας το γενικότερο που είναι η στρατηγική και που είναι θέμα προς διαμόρφωση.

Σε ό,τι αφορά την κατάρτιση, υπάρχει μια διεθνής εμπειρία που θέλουμε να πιστεύουμε ότι το Υπουργείο τη μελέτησε, η οποία μάλιστα έχει και μια ποικιλία από χώρα σε χώρα. Υπάρχουν χώρες όπου όλο αυτό το σύστημα υπάγεται στα Υπουργεία Παιδείας. Υπάρχουν όμως και χώρες όπου τα ζητήματα εκπαίδευσης των αγροτών υπάγονται στα αντίστοιχα Υπουργεία Γεωργίας ή και σε ειδικούς φορείς.

Μας απασχόλησε και εμάς αυτό το θέμα. Μας φοβίζει η ανάγκη δημιουργίας αρκετών νέων δομών και υπηρεσιών. Καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ίσως στη χώρα μας μια διπλή αξιοποίηση των δύο αυτών φορέων θα ήταν το καλύτερο σύστημα. Δηλαδή, το Υπουργείο Γεωργίας να φτιάξει αυτόν τον οργανισμό, όμως ως ένα οργανισμό συντονισμού και στα διαχειριστικά θέματα, να αξιοποιηθούν οι υφιστάμενες δομές του Υπουργείου Παιδείας.

Το δεύτερο κριτήριο που μας οδηγεί σ'αυτό το συμπέρασμα, είναι ότι αυτό το πράσινο πιστοποιητικό, που παίρνει ο αγρότης, πρέπει να έχει ένα κύρος.

Λαμβάνοντας υπόψη μας και διαμορφωμένες νοοτροπίες, έχουμε την εντύπωση ότι αν αυτό το πιστοποιητικό δινόταν από το Υπουργείο Παιδείας ως ένα στοιχείο του όλου εκπαιδευτικού συστήματος, ενδεχομένως να είχε ένα αυξημένο κύρος, ιδίως στα πρώτα βήματα του θεσμού που πρέπει να καταξιωθεί στην πράξη.

Σε κάθε περίπτωση, ο Οργανισμός αυτός είναι υπουργοκεντρικός πολύ. 'Ολα τα κάνει ο Υπουργός, διορίζει τον

Σελίδα 523

πρόεδρο, διορίζει το διευθύνοντα σύμβουλο. Ειδικά σ'αυτές τις περιπτώσεις νομίζουμε ότι πρέπει να αξιοποιηθεί η διαδικασία της προκήρυξης των θέσεων, να υπάρξουν υποψηφιότητες και μέσα απ'αυτήν τη διαδικασία, να αξιολογηθούν τα σχετικά πρόσωπα και να γίνει προσπάθεια να προσελκυσθούν ικανοί άνθρωποι.

Σε ό,τι αφορά τους πόρους, εκτός των άλλων προβλέπεται ένα κονδύλι από τον ΟΕΕΚ, αυτόν τον Οργανισμό του Υπουργείου Εργασίας του ΟΑΕΔ κλπ. Βεβαίως το δικαιούται και το σχετικό άρθρο 22 αναφέρει ότι οι πόροι αυτοί θα αντιστοιχούν στον αριθμό των εργαζομένων στις βιομηχανίες μεταποίησης και εμπορίας προϊόντων φυτικής και ζωικής παραγωγής. Επειδή αυτό το κριτήριο είναι ασαφές και θα πρέπει κάθε τόσο κάποιος να μετρά πόσοι δουλεύουν κλπ, αν ήδη έχει συμφωνηθεί κάποιο ποσό, ας αναχθεί σε ποσοστό επί του όλου λογαριασμού αυτό το ποσό και να μπει ένα ποσοστό, ότι δηλαδή αυτή η διαδικασία της αγροτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, θα δικαιούται το Χ% του ΛΑΕΚ.

Σε ότι αφορά το λήζινγκ, εδώ υπάρχει μια εμμονή σε αποσπασματικά μέτρα και εδώ η αποσπασματικότητα έχει δυο διαστάσεις. Πρώτον, είναι ανοικτό από φορολογική άποψη το θέμα του λήζινγκ γενικώς, του λήζινγκ των ακινήτων, του λήζινγκ των οικοπέδων, του λήζινγκ της γης. 'Η θα πρέπει λοιπόν να δείτε με το Υπουργείο Οικονομικών μια συνολικότερη ρύθμιση του θέματος λήζινγκ και θα υπάρξει μια συνολική και ενιαία ρύθμιση και εκεί να δούμε και το θέμα της αγροτικής γης. Διαφορετικά έχουμε ένα αποσπασματικό μέτρο, το οποίο ενδεχομένως θα έχει και αρνητικές παρενέργειες σε κάποιες άλλες αγορές.

Το δεύτερο και σημαντικότερο πρόβλημα: 'Οπως πολύ καλά γνωρίζετε, υπάρχει ένα γενικότερο πρόβλημα γης. Τι κάνουμε με την εγκαταλελειμμένη γη; Θα δημιουργηθούν, αγορές, τράπεζες γης; Θα μπορεί η Αυτοδιοίκηση να συγκεντρώνει εκτάσεις εγκαταλελειμμένες, αμφιλεγόμενες, αμφισβητούμενες και μέσα από μια τράπεζα να μπορεί να τις δίνει είτε σε ακτήμονες είτε για όρους αγοράς είτε με λήζινγκ να τις αξιοποιεί;

Πρώτα, λοιπόν, έπρεπε να αντιμετωπισθούν θέματα πολιτικής γης και μετά να έρθουν τα εργαλεία, τα μέσα ένα από τα οποία θα μπορούσε να είναι και το λήζινγκ για να ρυθμίσει αυτό το θέμα. Επομένως, από κάθε άποψη η ρύθμιση αυτή είναι αποσπασματική.

Τέλος, κύριε Υπουργέ, επειδή τώρα τα είδαμε και εμείς, εδώ και η Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής κάνει ορισμένες παρατηρήσεις ιδίως αυτές που αφορούν το άρθρο 8. 'Ισως θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στην κατ' άρθρον συζήτηση του νομοσχεδίου. Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Ο ειδικός αγορητής του ΔΗ.Κ.ΚΙ έχει το λόγο.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΡΑΠΗΣ: Κύριοι συνάδελφοι, είναι γεγονός ότι τα τριάντα χρόνια ενώ από την μια μεριά έχει αυξηθεί παγκοσμίως η αγροτική παραγωγή, από την άλλη έχει μειωθεί δραστικά ο αγροτικός πληθυσμός και πολύ περισσότερο αυτός των ανεπτυγμένων χωρών.

Το γεγονός οφείλεται στην κατακόρυφη αύξηση της αγροτικής παραγωγής με την καλύτερη και εντατικότερη οργάνωση και με την ανάπτυξη της τεχνολογίας που οδηγεί σε νέα αγροτικά προϊόντα υψηλής απόδοσης, νέα μηχανήματα, νέα λιπάσματα κλπ.

Από την άλλη η επιβεβλημένη από τις ΗΠΑ απελευθέρωση του εμπορίου ισοδυναμεί με σταδιακή κατάργηση όλων των μέτρων και δασμών που εφάρμοζαν οι διάφορες χώρες για την προστασία της εγχώριας παραγωγής. Αυτή ακριβώς είναι και η πεμπτουσία της GATT και κατά συνέπεια και της ΚΑΠ. Το ποιοι ωφελούνται απ' αυτήν τη διεθνή στρατηγική, δεν είναι του παρόντος να το αναπτύξουμε.

Επισημαίνουμε μόνο ότι παρά τις καλές εξαγωγικά προθέσεις των αναπτυγμένων χωρών, το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών χωρών συνεχώς μεγαλώνει, η πείνα στον τρίτο κόσμο καλπάζει και η συνείδηση των ανεπτυγμένων χωρών παραμένει ήσυχη με την ανθρωπιστική -σε εισαγωγικά και αυτή- βοήθεια προς τις χώρες του τρίτου κόσμου. Στις δε ανεπτυγμένες χώρες, διευρύνεται συνεχώς το χάσμα μεταξύ των δικών τους πλουσίων και φτωχών.

'Εχουμε, λοιπόν, διεθνώς ραγδαία αύξηση της γεωργικής παραγωγικότητας και συνεπώς ραγδαία μείωση της αξίας της αγροτικής εργασίας και άρα του αγροτικού πληθυσμού. Στις ΗΠΑ οι αγρότες αποτελούν το 4% του ενεργού πληθυσμού, στην Ευρώπη είναι κατά μέσο όρο γύρω στο 10% και στην Ελλάδα που οι αγρότες αυτήν τη στιγμή υπολογίζονται γύρω στο 22% πηγαίνουν να μειωθούν και να φθάσουν στο 8%.

Πώς, λοιπόν, θα γίνει αυτό; Αυτό φαίνεται να είναι το κεντρικό πρόβλημα της εκσυγχρονιστικής μας Κυβέρνησης, όσον αφορά το αγροτικό ζήτημα.

Το αγροτικό πρόβλημα στη χώρα μας έχει φτάσει στο κρισιμότερο σημείο. Παλαιότερες κυβερνήσεις κατασπατάλησαν την κοινοτική βοήθεια, χωρίς να εκσυγχρονίσουν τη γεωργική μας παραγωγή. Τις χαρακτήριζε παντελής έλλειψη στρατηγικής και πλεόνασμα δημαγωγίας. Χρειάζονταν γενναίες και ριζοσπαστικές λύσεις, που θα έπρεπε να προέλθουν μέσα από ένα γνήσιο εθνικό διάλογο και με τη σύμφωνη γνώμη των αγροτών. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν είδαμε να γίνεται και δεν βλέπουμε να γίνεται ούτε και σήμερα.

Είδαμε κατά τη διάρκεια των αγροτικών κινητοποιήσεων, να προβάλεται από τον κύριο Υπουργό ως πανάκεια των αγροτικών προβλημάτων το μητρώο των αγροτών. Σήμερα, με το παρόν νομοσχέδιο, βλέπουμε πώς εννοούσε η Κυβέρνηση τη λύση του αγροτικού προβλήματος και διαπιστώνουμε ότι το περίφημο μητρώο των αγροτών δεν θα αποτελέσει τίποτε άλλο από ένα κυβερνητικό εργαλείο δραστικής μείωσης του αγροτικού πληθυσμού της χώρας μας.

Ας έλθουμε, όμως, σε συγκεκριμένες πτυχές του νομοσχεδίου. Αποτελείται από τρία κεφάλαια. Αυτό που αφορά τα μέτρα για τους νέους αγρότες, αυτό που αφορά τη γεωργική εκπαίδευση και τις άλλες διατάξεις. Η ουσία βρίσκεται στο πρώτο κεφάλαιο. Εκεί ορίζεται τι είναι αγρότης και θεσπίζονται μέτρα και κίνητρα για τους νέους αγρότες.

'Οπως καταλαβαίνει ο κάθε ένας, ο ορισμός του αγρότη είναι κύριας σημασίας, διότι με βάση αυτόν θα εγγράφεται ή θα διαγράφεται από το μητρώο αγροτών και προφανώς όλες οι ενισχύσεις, οι επιδοτήσεις, οι ασφαλίσεις κλπ., θα αφορούν μόνο αυτούς που θα είναι γραμμένοι στο μητρώο.

Ορίζει, λοιπόν, το άρθρο 1, ότι αγρότες θεωρούνται οι ασχολούμενοι -κατά κύρια απασχόληση- με κάθε είδους αγροτική εργασία, των οποίων το εισόδημα από την εργασία αυτή αποτελεί τουλάχιστον το 50% του συνολικού τους εισοδήματος και οι οποίοι αφιερώνουν τουλάχιστον το ήμισυ του χρόνου τους σε αγροτική δραστηριότητα.

Αυτήν τη στιγμή, κύριε Υπουργέ, γίνεται ένα βήμα προς τα εμπρός. Σε εμάς, όμως, δημιουργείται ένα ερώτημα βασικό: Τι θα γίνει ο ορεινός και ο νησιώτης αγρότης; Προχθές ήμουν στην 'Ηπειρο, στο χωριό μου. Εκεί έμειναν μόνο δέκα γέροι. Αυτό είναι το βασικό ερώτημα. Πρέπει να προσέξουμε να διατηρήσουμε τον ορεινό και το νησιώτη αγρότη, γιατί, όπως φαίνονται τα πράγματα, θα αδειάσει εντελώς το χωριό, θα μείνουμε εντελώς ξεκρέμαστοι και θα κατοικήσουν εκεί Αλβανοί.

Κύριοι συνάδελφοι, τα υπόλοιπα άρθρα του πρώτου κεφαλαίου αφορούν φορολογικά κίνητρα και απαλλαγές αυτών που το νομοσχέδιο ονομάζει "νέους αγρότες". Μεταξύ άλλων, λιγότερο σημαντικά είναι και τα κίνητρα που θα εμποδίζουν τη συνεχή κατάτμηση του αγροτικού κλήρου, λόγω κληρονομιών. Νομίζουμε πως αυτά τα κίνητρα είναι σωστά, αλλά δεν είναι επαρκή.

Είναι πράγματι ευχής έργο να εμποδιστεί αυτή η συνεχής σμίκρυνση του αγροτικού κλήρου. Θα έπρεπε τα αντίστοιχα μέτρα να είναι δραστικότερα. Παραδείγματος χάρη θα έπρεπε να είναι πλήρης η φοροαπαλλαγή αγροτικής κληρονομιάς.

Στο δεύτερο κεφάλαιο του νομοσχεδίου με το οποίο θεσμοθετείται ο Οργανισμός Γεωργικής Εκπαίδευσης, δεν έχουμε σημαντικές αντιρρήσεις. Είναι σημαντικό το να συντονίζεται σωστά η γεωργική εκπαίδευση και κατάρτιση που

Σελίδα 524

παρέχεται από διάφορους φορείς στη χώρα μας. Πιστεύουμε ότι η δημιουργία του Οργανισμού "ΔΗΜΗΤΡΑ" θα εξυπηρετήσει αυτόν το σκοπό.

Κύριοι συνάδελφοι, δυστυχώς δεν υπήρξε και ούτε υπάρχει εθνική στρατηγική στην αγροτική πολιτική ούτε παραγωγικός σχεδιασμός και μέτρα αναδιάρθρωσης της αγροτικής παραγωγής.

Το κόστος παραγωγής έχει εκτοξευτεί στα ύψη. Η μικρομεσαία αγροτική παραγωγή μαραζώνει. Και το συνεταιριστικό κίνημα, που για άλλες ευρωπαϊκές χώρες αποτελεί τη βάση της παραγωγής και της εμπορίας αγροτικών προϊόντων, δυσφημίστηκε και αποδιοργανώθηκε.

Αποτέλεσμα αυτών είναι η περιθωριοποίηση των αγροτών, η χρεοκοπία της αγροτικής οικονομίας και ο μαρασμός του χωριού, με όλες τις επιπτώσεις που αυτό συνεπάγεται.

Από την άλλη, υπάρχει ενίσχυση των μηχανισμών εκμετάλλευσης των αγροτών από μεγαλέμπορους και μεσάζοντες που όχι μόνο υφαρπάζουν μέσω των τιμών το μεγαλύτερο κομμάτι της παραγωγής, αλλά με πλασματικές δηλώσεις υφαρπάζουν το μεγάλο τμήμα των ενισχύσεων από την Ευρωπαϊκή 'Ενωση.

Για την επίλυση του αγροτικού προβλήματος απαιτείται η χάραξη μακροπρόθεσμου σχεδίου με κεντρικούς άξονες:

Πρώτον, τη διατροφική μας αυτάρκεια ως χώρα. Δηλαδή, την ανάπτυξη κλάδων που σήμερα είναι ελλειμματικοί.

Δεύτερον, την ανταγωνιστικότητα της παραγωγής. Πράγμα που σημαίνει τη δυναμική ανάπτυξη της γεωργίας μας στους κλάδους εκείνους, που έχουμε ως χώρα συγκριτικό πλεονέκτημα.

Τρίτον, την παραγωγή υψηλής ποιότητας επωνύμων προϊόντων, συνδυάζοντας το ιδανικό κλίμα της Ελλάδος και τη χρησιμοποίηση οικολογικών μεθόδων.

Και τέταρτον, τη σύνδεση της γεωργίας με τη βιομηχανία για επεξεργασία και τυποποίηση των αγροτικών προϊόντων μέσα από συνεταιριστικές οργανώσεις νέο τύπο και δομές.

Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με μία συγκροτημένη πολιτική μεγέθυνσης και αξιοποίησης των σημερινών όρων της κοινής αγροτικής πολιτικής, αλλά και επαναδιαπραγμάτευσης των όρων της συμφωνίας της GATT, μπορούν να συντελέσουν, για να ξεπεραστεί η σημερινή πολύμορφη κρίση της γεωργίας μας.

Εμείς θα ψηφίσουμε το νομοσχέδιο επί της αρχής, γιατί βλέπουμε ότι αυτή τη στιγμή γίνεται ένα βήμα προς τα εμπρός, έστω και αργά, που το ξεκινάει ο κύριος Υπουργός.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Ο Υπουργός Γεωργίας κ. Στέφανος Τζουμάκας έχει το λόγο.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η πολιτική μας στη γεωργία επηρεάζεται σημαντικά από το διεθνές περιβάλλον. Και επισημαίνω το διεθνές περιβάλλον, γιατί πρόβλημα της ελληνικής γεωργίας δεν είναι μόνο η κοινή αγροτική πολιτική της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, είναι ο γενικότερος ανταγωνισμός σε διεθνές επίπεδο. Και πρέπει η ελληνική γεωργία να οργανωθεί. Να αποκτήσει, δηλαδή, πολύ ισχυρές δυνατότητες, για να αντιμετωπίσει το διεθνές περιβάλλον.

Εμείς, ως χώρα που συνορεύουμε με χώρες που δεν είναι στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση, αντιμετωπίζουμε, σοβαρά προβλήματα πιέσεων από τα προϊόντα των χωρών αυτών. Οι χώρες αυτές, λόγω του οικονομικού, του κοινωνικού και του περιβαλλοντολογικού ντάμπινγκ, έχουν τη δυνατότητα να πιέζουν τις αγορές με προϊόντα τουλάχιστον τρεις φορές πιο φτηνά απ' όσο τα ελληνικά προϊόντα.

Πέραν τούτου, υπάρχουν αγορές τρίτων χωρών προς την Ευρωπαϊκή 'Ενωση. Λόγω του απόδημου ελληνισμού και άλλων εξελίξεων της οικονομίας μας, έχουμε σοβαρό πρόβλημα επίσης με τα ελληνικά προϊόντα. Γιατί αντιμετωπίζουν μεγάλο ανταγωνισμό από προϊόντα ίδια άλλων χωρών της Μεσογείου, που δεν είναι στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση. 'Εχουμε, δηλαδή, ένα πρόβλημα μεγάλου ανταγωνισμού με προϊόντα τρίτων χωρών που είτε είναι στα όρια μας από άποψη συνόρων είτε όχι. Είναι οι αγορές που τα προϊόντα τα ελληνικά έχουν να αντιμετωπίσουν προϊόντα μεσογειακών χωρών κυρίως. Επίσης έχουμε το πρόβλημα ότι είμαστε σε μία 'Ενωση, όπου τα προϊόντα είναι πάρα πολύ ακριβά και σε μεγάλες ποσότητες.

Χρειάζεται, λοιπόν, να δούμε τη δική μας πολιτική.

Εγώ θα προσχωρήσω στην άποψη που εξέφρασε ο εκπρόσωπος του Συνασπισμού, ότι όντως δεν είχαμε μία οργανωμένη πολιτική στη γεωργία και δεν έχουμε ακόμα. Επηρεαστήκαμε από τη γενικότερη ρητορική μίας ορισμένης περιόδου, ως χώρα, που η μία πλευρά κατήγγειλε συνεχώς τις εξελίξεις με δυνατές φωνές και σε υψηλούς τόνους, με αποτέλεσμα να μη γίνονται προσπάθειες -γιατί με τις καταγγελίες και τις ρητορικές δεν υπάρχουν προσπάθειες και δεν υπήρξαν προσπάθειες- και η άλλη πλευρά εφησύχαζε ότι όλα τα θέματα της ελληνικής γεωργίας θα λυθούν μέσα στα πλαίσια της λογικής της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης και ως εκ τούτου, με τη λογική της αποδιοργάνωνε τα υφιστάμενα, έστω δίκτυα. Και οι μικροί πυρήνες, που ήταν οι δημιουργικοί πυρήνες, είχαν τη δημιουργική λογική ότι πρέπει να οργανώσουμε την πολιτική μας στη γεωργία και τη γεωργία. Γιατί εκτός από την πολιτική στη γεωργία, υπάρχει και η γεωργία, αυτή καθ'εαυτή. Υπάρχει, δηλαδή, η διαδικασία της παραγωγής που φθάνει μέχρι την αγορά. 'Επρεπε να περάσει μία ορισμένη περίοδος, να αποκτήσουμε εμπειρίες και να αποκτήσουμε συνείδηση από τις εξελίξεις και όχι να τις έχουμε προείδει, να έχουμε οργανώσει στρατηγική γι'αυτές, να έχουμε, δηλαδή, εθνική στρατηγική.

Ευτυχώς, είμαστε σε μία περίοδο όπου σε πολλές πλευρές των πολιτικών και των κοινωνικών δυνάμεων αρχίζει να περπατάει αυτή η δημιουργική στρατηγική. Αρκετά, λοιπόν, με τις καταγγελίες, αρκετά με τις ρητορικές, αρκετά με τον εφησυχασμό ότι με την 'Ενωση θα βρούμε το δρόμο μας.

Η προσωπική μου εμπειρία ταυτίζεται με αυτές τις εξελίξεις, όπως τις είδα στην 'Ενωση. 'Ολες οι χώρες της 'Ενωσης οργανώνονται πρώτα απ'όλα απέναντι στην ίδια την 'Ενωση και βέβαια και απέναντι στις άλλες αγορές, στις άλλες χώρες. Και αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία. Επισκέφθηκα χώρες με παραγωγικές δραστηριότητες, συζήτησα με συναδέλφους και με άλλους παράγοντες και η αλήθεια είναι αυτή. Παίρνω μέρος σε συμβούλια, όπου η κάθε πλευρά επιμένει και οργανώνει τις δικές της δυνάμεις και τις δικές της δυνατότητες. Αυτό εμείς δεν το είχαμε ως πολιτική στο βαθμό που θα έπρεπε. 'Οχι ότι δεν υπάρχουν θετικές εξελίξεις. Ασφαλώς και υπάρχουν θετικές εξελίξεις, αλλά όχι στο βαθμό που θα έπρεπε.

'Ετσι, λοιπόν, χρειάζεται να συνεχίσουμε αυτό το δημιουργικό δρόμο, έξω από τις ρητορικές και έξω από τον εφησυχασμό και να οργανώσουμε τις δυνάμεις μας σε όλα τα επίπεδα. Χρειαζόμαστε, λοιπόν, μία μεταρρύθμιση σε όλους τους τομείς στη γεωργία. Χρειαζόμαστε μεταρρύθμιση στις σκέψεις μας και ενημέρωση.

Θα ήθελα να σας πω ότι το διεθνές περιβάλλον και ιδιαίτερα το ευρωπαϊκό περιβάλλον στο θέμα της γεωργίας, που θα εφάπτεται ως ένα βαθμό μετά το 1999 που θα αρχίσει η διαπραγμάτευση για το νέο γύρο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, αλλάζει. Και αλλάζει με έναν τρόπο που είναι σαφείς και οι προσανατολισμοί των συμφερόντων. Δεν είναι μόνο η διεύρυνση, όπως είπε ο κ. Δραγασάκης -που είναι ένα θέμα που απασχολεί τις μεγάλες χώρες και πρώτα απ'όλα τη Γερμανία, όπως και άλλες χώρες που ασκούν σημαντική εξωτερική πολιτική και μέσω των προϊόντων τους και μέσω άλλων επιδιώξεων- αλλά είναι η γενικότερη κατεύθυνση που πρέπει να δούμε. Και πάνω σε αυτό θα ήθελα να σας πω μερικά πράγματα: Τόσο η μεταρρύθμιση του 1992, όσο και αυτή που γίνεται τώρα με την "Αντζέντα του 2000", έχει σαφή προσανατολισμό συμφερόντων.

Τώρα επιδιώκουν τρεις βασικούς κύκλους προϊόντων οι εταίροι μας, για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματά τους: Το βόειο κρέας και όλο τον κύκλο του κρέατος, αλλά ο πυρήνας είναι το βόειο κρέας, τα γαλακτοκομικά και τις αροτραίες καλλιέργειες.

Θα ρίξουν τις τιμές σ'αυτούς τους τρεις κύκλους των παραγωγικών δραστηριοτήτων με μια και βασική κατεύθυνση,

Σελίδα 525

για να δώσουν μεγάλες αντισταθμίσεις και έτσι να ενισχύσουν τους αγρότες των χωρών τους οι εταίροι μας και ταυτόχρονα θα προετοιμάσουν τα προϊόντα τους να είναι ανταγωνιστικά εν όψη των πιέσεων που ασκούν οι εμπορικοί μας εταίροι, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, ο Καναδάς και η Αυστραλία για τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, τη νέα διαπραγμάτευση που θα αρχίσει το 1999.

Είναι σαφές ότι είναι ανειλικρινείς και λένε μεγάλα λόγια, όπως λέμε κι εμείς στο Κοινοβούλιό μας ή στα συμβούλιά μας ότι ετοιμάζεται μεταρρύθμιση. Μια μονόπλευρη μεταρρύθμιση, γιατί ήδη έχουν ετοιμάσει τη μεταρρύθμιση στα οπωροκηπευτικά, όπου ήταν αρνητικές οι συνέπειες για τη χώρα μας. Αλλά ψηφίσαμε -κι εγώ προσωπικά- στα πλαίσια μιας διαπραγμάτευσης για τα οπωροκηπευτικά, λαμβάνοντας υπόψη από πού είχε αρχίσει η διαπραγμάτευση. Τα πράγματα ήταν τραγικά από το σημείο εκκινήσεως μέχρι την τελική κατάληξη. Τα μεσογεικά προϊόντα και τα προϊόντα του νότου τα άφησαν να εξελιχθούν με βάση τη συζήτηση που γίνεται για την αναμόρφωση των κοινών οργανώσεων αγοράς. Δηλαδή, είναι σε εξέλιξη η συζήτηση για το ελαιόλαδο και για τα καπνά, είχε γίνει η μεταρρύθμιση για το βαμβάκι και ετοιμάζεται για τα αμπελοοινικά. Ενώ δηλαδή, τα προϊόντα των χωρών του Βορρά προτείνονται μέσα στο πακέτο "Ατζέντα 2000", άφησαν κατά περίπτωση στην εξέλιξη και τη διαδικασία τα προϊόντα των χωρών του νότου. Αυτό έχει σχέση με τις πλειοψηφίες, τις εικαζόμενες ή τις διαμορφούμενες.

Επί τη ευκαιρία θα σας πω ότι λόγω του ότι προέκυψε το θέμα της ασθένειας των τρελών αγελάδων το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε την ανάκληση των επιτρόπων, διότι γινόταν μεγάλη συζήτηση στην Ευρώπη σχετικά με την ασθένεια αυτή, η Κομισιόν δεν έπαιρνε τα ανάλογα μέτρα. Για να δημιουργήσει ένα πλαίσιο εντυπωσιακών μέτρων ο Επίτροπος έφερε μια πρόταση στο τελευταίο συμβούλιο -τις τελευταίες μέρες πριν από το συμβούλιο- στα αρμόδια όργανα ότι και ορισμένα τμήματα από τα ζώα -πρόβατα και κατσίκια- μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τροφές των άλλων ζώων, δηλαδή αυτός ο μεγάλος εκφυλισμός που έγινε, που δεν ισχύει για τη χώρα μας, δηλαδή να διατίθενται τμήματα ζώων για να φτιάχνονται τροφές για άλλα ζώα και μιλάω πάντα για τα μηρυκαστικά. 'Ηταν θέμα που έπρεπε να αντιμετωπιστεί σ'αυτό το συμβούλιο.

Η πλειοψηφία ήταν με το μέρος των χωρών που δεν χρησιμοποίησαν τροφές από ζώα, για να θρέψουν μηρυκαστικά. Μια από αυτές τις χώρες ήταν και η Ελλάδα. Εμείς δεν χρησιμοποιήσαμε ούτε οστεάλευρα, ούτε κρεατάλευρα. Τα ζώα στη χώρα μας διετρέφοντο πάντα με βλάστηση ή με ξερά χόρτα ή με ξηρούς καρπούς. 'Αλλες τέτοιες χώρες ήταν η Γερμανία, η Ισπανία, η Ιταλία και άλλες.

Στην επιμέρους διαπραγμάτευση κάλεσε ο Επίτροπος κάποιους Υπουργούς που έχουν προβλήματα, που έχουν αιτήματα. Και ενώ είχαμε την πλειοψηφία, αυτή άλλαξε. Μετακινήθηκε προς την πλευρά της μειοψηφίας ο Φινλανδός συνάδελφος και ο Πορτογάλος συνάδελφος. Η Ισπανίδα συνάδελφος, ενώ ήταν στη μειοψηφία, μετακινήθηκε στη δική μας πλειοψηφία, που έγινε τελικά όμως, μειοψηφία.

Τα λέω αυτά, γιατί γράφτηκαν ορισμένα παιδαριώδη, ότι "δεν ήταν προετοιμασμένος ο Υπουργός Γεωργίας να υπερασπίσει τα εθνικά συμφέροντα γύρω από τη σπλίνα, το κεφάλι και το νοτιαίο μυελό". Μέχρι εκεί έχουμε φτάσει. Αυτό αφορά το Κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, που έβγαλε μια τέτοια ανακοίνωση, που μπορεί να χαρακτηριστεί ως ανεύθυνη και όχι ως ανακοίνωση ενός μεγάλου κόμματος, που εκφράζει το μισό της χώρας.

Λέω, λοιπόν, ένα παράδειγμα, για να δούμε πώς διαμορφώνονται ορισμένες πλειοψηφίες, με βάση ορισμένες επιδιώξεις.

Θα γίνουν πολύ δυνατές αναμετρήσεις σ'αυτό το συμβούλιο Υπουργών για την "Aτζέντα 2000". Αλλά είναι σαφής μια πλειοψηφία γύρω από ένα κύκλο προϊόντων και γύρω από μια ζώνη συμφερόντων, αυτά που πολλά χρόνια λέγαμε στην Ελλάδα. 'Οπως είπε ο κ.Κολοζώφ, έχει ένα θετικό στοιχείο αυτή η πρόταση, όπως είναι τώρα διαμορφωμένη, ότι θα πάει σε μια οροφή ενίσχυσης απευθείας στον παραγωγό για να στηρίξει τους μικρούς παραγωγούς. Λέει, αφού φτιάχνουμε μια ζώνη συμφερόντων και προϊόντων, πρέπει να συζητήσουμε και για τους μικρούς παραγωγούς του νότου. 'Οταν στο ελαιόλαδο έχουμε το 65% που είναι μικροί παραγωγοί, όταν στα καπνά υπάρχει μια αντίστοιχη αναλογία, όπως στο βαμβάκι επίσης κ.ο.κ., πρέπει να υπάρχει μια ισορροπία. Είναι ένα θέμα που κατ'εξοχήν συζητήθηκε το βράδυ στο συμβούλιο, ότι δεν είναι δυνατόν να δεχθούμε τέτοια συζήτηση, χωρίς να υπάρχει μια λογική ότι θα πάμε σε ισορροπία.

'Εχω στείλει, τουλάχιστον στους συναδέλφους που είναι εδώ και ανήκουν στον τομέα παραγωγής και εμπορίου, φάκελο με τρία κείμενα που περιγράφω την κατάσταση σχετικά με την πρόταση "Ατζέντα 2000". Θα δοθεί μάχη ειλικρινά, γιατί η διατύπωση για τον ορισμό του αγρότη προέρχεται ακριβώς από τον κανονισμό, που δεν μας δίνει άλλες δυνατότητες. Και εμείς, επειδή τώρα θέτουμε ως θέμα το μικρό παραγωγό, θα ζητήσουμε αναθεώρηση του ορισμού του αγρότη, γιατί υπάρχουν μικροί παραγωγοί. Δηλαδή, από άποψη ουσίας, υπάρχει ένα πραγματικό γεγονός που το λέτε, κύριε Κολοζώφ.

Αλλά δεν έχουμε τις ίδιες δυνατότητες από τον κανονισμό και από το Κοινοτικό Πλαίσιο να ασκούμε γεωργική πολιτική και να ενισχύσουμε αυτούς τους παραγωγούς. Διότι, ο οποιοσδήποτε μπορεί να καταφύγει στη Γενική Διεύθυνση του Ανταγωνισμού και να έχει η χώρα διπλάσιο πρόστιμο. Και ούτε δίδει άδεια, εκτός και αν έχει και εθνικούς πόρους. Και εμείς, ξέρετε, ότι είμαστε η τελευταία χώρα στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση σε οικονομικό και δημοσιονομικό επίπεδο, αλλά και από άποψη ελλειμμάτων και από τη γενικότερη πορεία μας.

Και μια και είπαμε για τις εθνικές ενισχύσεις πρέπει να σας πω ότι αυτός που ήταν σφόδρα υπέρ των εθνικών ενισχύσεων, ήταν ο εργατικός, ο σοσιαλιστής Υπουργός, ο κ.Κάνιχαν του Ηνωμένου Βασιλείου, ο οποίος είπε "ναι σε όλες τις εθνικές ενισχύσεις, χωρίς κανέναν έλεγχο από την Ευρωπαϊκή 'Ενωση και χωρίς κανόνες". Χωρίς κανέναν έλεγχο, διότι η πρόταση της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης "Ατζέντα 2000", της Koμισιόν, είναι να αφεθεί αυτή η δυνατότητα κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις με βάση ορισμένους κανόνες και αν υπάρχουν οικονομικές δυνατότητες.

Πρέπει να πω ότι είναι προς τιμήν του Γερμανού Υπουργού που αρνήθηκε και είπε ότι η χώρα του είναι αντίθετη στις εθνικές ενισχύσεις, διότι δεν υπάρχουν οι δημοσιονομικές προοπτικές σε πολλές χώρες. Επίσης, θα είναι ένα κτύπημα στον ανταγωνισμό αυτό. Δηλαδή, χώρες που θα κάνουν την επιλογή να ενισχύσουν προϊόντα θα βλάψουν την ανταγωνιστικότητα προϊόντων άλλων χωρών.

Δεν θα ήθελα να συνεχίσουμε άλλο στο θέμα "Ατζέντα 2000". Μπορώ οποτεδήποτε να σας ενημερώσω. Κράτησα πρακτικά από όλη τη συζήτηση, τις τοποθετήσεις όλων των Υπουργών, που έχουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για το πού κάθε χώρα προσανατολίζεται και σε άλλα θέματα πέραν της γεωργίας. 'Εγινε μια γενική συζήτηση. Η συζήτηση θα συνεχιστεί στο Λουξεμβούργο, που έχει την προεδρία, στις 9 Σεπτεμβρίου και θα είναι πιο οργανωμένη. Κάθε χώρα πρέπει να προτείνει εναλλακτικές λύσεις σε ό,τι δεν συμφωνεί και για το τι επιδιώκει. Η δουλειά που έχουμε να κάνουμε δύο μήνες στη χώρα, με όλους τους φορείς και με όλες τις δυνάμεις που κινούνται γύρω από τη γεωργία, είναι πολύ σημαντική, γιατί πρέπει να έχουμε συγκεκριμένες πια διατυπώσεις και γιατί στις 17 και 18 Νοεμβρίου θα παρθούν αποφάσεις στο συμβούλιο ούτως ώστε μετά, στο Συμβούλιο Κορυφής το Δεκέμβριο, να βγει τελική απόφαση από την προεδρία που έχει τις κατευθύνσεις.

Με βάση αυτήν τη μικρή ενημέρωση, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι σαφές ότι πρέπει να οργανωθούμε. Πρέπει να οργανωθούμε τουλάχιστον στο επίπεδο που έχουν οργανωθεί και οι χώρες της 'Ενωσης. Και μπορούμε να οργανωθούμε. 'Εχουμε τη δυνατότητα να το κάνουμε. Για παράδειγμα, υπάρχουν ιστορικές ευθύνες εδώ, από όλον τον πολιτικό κόσμο που κυβέρνησε τη χώρα για το ότι οι αγρότες είναι

Σελίδα 526

ανασφάλιστοι στη χώρα μας. Πρέπει να έχουμε την ειλικρίνεια να το πούμε αυτό.

Ακόμη πρέπει να πούμε ότι η πρώτη μεταρρύθμιση που έκανε η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ που προέκυψε απο τις τελευταίες εκλογές, ήταν ότι εισήγαγε το θεσμό της ασφάλισης των αγροτών. Αυτό ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα για τη χώρα μας. Θα διευκολύνει τη διαδοχή και τη δυνατότητα να υπάρχουν εκμεταλλεύσεις βιώσιμες και ανταγωνιστικές. Πρέπει να κάνουμε κοινωνική πολιτική, ένα δίκτυο ασφάλειας των αγροτών, που δεν έχουν τη δυνατότητα να λειτουργήσουν ανταγωνιστικά στην αγροτική οικονομία. Ταυτοχρόνως, όμως, πρέπει να τραβήξουμε ένα δρόμο δημιουργικό και ανταγωνιστικό, γιατί αν μείνουμε μόνο να κρατάμε ένα δίκτυ για να υποστηρίζουμε τις μικρές δυνατότητες, τότε θα είμαστε μία μέτρια χώρα σε πάρα πολλές δραστηριότητες, όταν οι απαιτήσεις είναι πολύ μεγαλύτερες, δηλαδή ποιότητα και χαμηλότερες τιμές.

Πρέπει να προχωρήσουμε και σε άλλες μεταρρυθμίσεις που αφορούν τους ανθρώπινους πόρους. Χρειάζεται ενίσχυση προς τους νέους αγρότες. Εδώ, θέλω να πω, επειδή έκανε μία παρατήρηση ο κ. Νάκος, ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος παρά να ανακοινώσουμε αυτό το πρόγραμμα στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση για να έχουμε μία θετική στάση, διότι ο καθένας μπορεί να το προσβάλλει για διάφορες πλευρές του που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ότι βλάπτουν τον ανταγωνισμό, δηλαδή την κοινή πολιτική που έχουμε, ότι θα έχουμε ίδια αφετηρία στον ανταγωνισμό.

Βέβαια, αυτό υπαρχει στα κείμενα τουλάχιστον, γιατί η αλήθεια δεν είναι έτσι στη ζωή. Ο ανταγωνισμός είναι σε βάρος μας. Η Ευρωπαϊκή 'Ενωση είναι ένωση συμφερόντων και συγκρούσεων. Αποτυπώνεται αυτό στα συμβούλια στις αποφάσεις, στις διαπραγματεύσεις. Είναι ένα μεγάλο μάθημα για όλους μας.

Αυτά τα κίνητρα είναι επιχειρηματικά. 'Εχουν ένα έλλειμμα ως προς το κοινωνικό τους πεδίο. Δηλαδή, έχουμε ένα πρόβλημα σε ευρωπαϊκή κλίμακα. Και άλλες χώρες στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση έδωσαν τέτοια κίνητρα, αλλά οι νέοι αγρότες δεν έμειναν στην ύπαιθρο, διότι δεν υπάρχουν οι σημερινές κοινωνικές προϋποθέσεις που θέλει ένας νέος ο οποίος θέλει ένα πλαίσιο ζωής, ένα πλαίσιο πολιτισμού και ελεύθερου χρόνου, για να ζήσει με όρους, όπως αυτοί διαμορφώνονται δυστυχώς ή ευτυχώς απο ορισμένα πρότυπα των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης κάθε χώρας, των προτύπων πολιτισμού κλπ. Αυτό είναι το μεγάλο θέμα μας, διότι και μετά από αυτά τα μέτρα θα εξακολουθεί να υπάρχει το πρόβλημα.

Γι' αυτό ακριβώς στο Συμβούλιο Αγροτικής Πολιτικής έθεσα το θέμα ότι πρέπει να γίνει μια μεγάλη πολιτιστική και κοινωνική καμπάνια που να υποστηριχθεί από όλες τις πολιτικές δυνάμεις και από τον κόσμο της διανόησης, από τον πολιτιστικό κόσμο, για να μπορέσουμε να δώσουμε το μήνυμα ότι το αγροτικό επάγγελμα είναι από τα καλύτερα. Αυτό, έχει περάσει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν κρίση, διότι υπάρχουν είκοσι εκατομμύρια άνεργοι και αποβιομηχάνιση. Παλιά υπήρχε ο μύθος της βιομηχανίας. 'Ομως το αγροτικό επάγγελμα έχει σημασία. Και πραγματικά επειδή βρίσκομαι σ' αυτόν το χώρο για ένα διάστημα, το πιστεύω αυτό, γιατί ο δημιουργός παράγει ένα συγκεκριμένο δημιούργημα, με το οποίο μπορεί να κινηθεί μέσα στην κοινωνία και στην οικονομία.

Χρειάζονται όμως ακόμα μεγαλύτερες προσπάθειες στο κοινωνικό πεδίο. Είμαστε πολύ αδύνατοι. Υπαρχουν και άλλα προβλήματα όπως είναι το ζήτημα της γης. Γιατί να μην έχει γη ο νέος; Γι' αυτό προσπαθούμε με το συνδυασμό αυτών των κινήτρων, να διαμορφώσουμε το θέμα της διαδοχής με κάποιον πιο πρόσφορο, πιο αποτελεσματικό τρόπο. Αυτό βέβαια δεν αποφέρει όσα θα θέλαμε για τη γη και γι' αυτό στη συνέχεια έχουμε το λήζιγνκ, αλλά ούτε αυτό αποφέρει. Γι' αυτό στο άλλο νομοσχέδιο για τους οργανισμούς, θα έχουμε την τράπεζα γης. Ακόμη, ετοιμάζουμε τώρα το νομοσχέδιο για τους συνεταιρισμούς και για τον ΕΛΓΑ, ώστε να κλείσουμε έναν κύκλο μεταρρυθμίσεων. Μέσα από όλα αυτά, θα φανεί μία στρατηγική. Ακόμη είναι σαφές ότι με το Κοινοτικό Πλαίσιο που έχουμε, δεν μπορεί να μείνει κάποιος αν δεν έχει ποσόστωση σε προϊόντα που έχουν ποσόστωση -σωστά το είπε ο κ. Νάκος- όπως είναι ο καπνός, το γάλα και τα σιτηρά.

Γι'αυτό εξασφαλίσαμε ήδη από τη συζήτηση που κάναμε για τον καπνό, εθνικό απόθεμα στον καπνό για τους νέους αγρότες. Και μένει τώρα σε εξέλιξη, ότι έχουμε ζητήσει το ίδιο θέμα για το γάλα, όπου θα υπάρχει μεγάλη σύγκρουση για το γάλα -είναι ένα από τα τρία προϊόντα της "Ατζέντας 2000"- και επίσης για τα σιτηρά. Διότι είναι έτσι το σύστημα πλέον, απαιτείται ποσόστωση, που ενισχύει τους αγρότες στην Ε.Ε. που είναι μια τεχνητή αγορά, ανεβάζει τιμές τεχνητά. Εάν δεν ήμασταν στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση -γιατί υπάρχουν και άλλες αντιρρήσεις εδώ μέσα και έξω από εδώ- θα έπαιρναν οι αγρότες εκατό δισεκατομμύρια στο βαμβάκι φέτος. Θα πάρουν τώρα τριακόσια δισεκατομμύρια. Τα διακόσια είναι από την 'Ενωση. Γιατί παλιά λέγαμε τιμές Αθηνών και όχι Βρυξελλών. Και ήταν τεράστιο λάθος αυτό που λέγαμε. Γιατί αν ήταν τιμές Αθηνών σήμερα θα είχαμε εκατό δισεκατομμύρια (100.000.000.000) στο βαμβάκι. Είναι Βρυξελλών και έχουμε τριακόσια δισεκατομμύρια (300.000.000.000).

ΣΑΒΒΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΙΔΗΣ: Να μη γενικεύουμε.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Δεν γενικεύω. Αλλά, όμως, λέω για τις ποσοστώσεις. Οι ποσοστώσεις παίζουν σημαντικό ρόλο. Είναι μια ενίσχυση. Η πολιτική της ενίσχυσης. Αυτό το έκανε και η Θάτσερ, η πιο σκληρή του νεοφιλελευθερισμού. Είπε, ότι ο αγροτικός τομέας δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς ενίσχυση. Είναι αδύνατος απέναντι στην αγορά, τη βαρβαρότητά της, που η ίδια ήταν υπέρμαχος και θιασώτης σκληρός και των άλλων διαδικασιών που υπάρχουν στην οικονομία. Ασφαλώς, υπάρχουν και άλλα προβλήματα. Είναι το κόστος. Θα το συζητήσουμε το Σεπτέμβριο στο Συμβούλιο Αγροτικής Πολιτικής, που είναι σημαντικός παράγοντας. Υπάρχουν επενδύσεις. 'Εχουμε αποεπένδυση στη γεωργία. Πολύ σωστή παρατήρηση, τη δεχόμαστε. 'Εχω μιλήσει γι'αυτά. 'Ομως έχουμε μία θετική εξέλιξη.

Εμείς φέτος είχαμε απορρόφηση 118% στο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Και αυτό εκτιμήθηκε και με συζητήσεις που έκανα με τον Πρωθυπουργό και με κείμενα. Είχαμε πριν από μία βδομάδα συνάντηση στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας. Θα μετακινηθούν κονδύλια από άλλα Υπουργεία που δεν απορρόφησαν τα χρήματά τους, εκατόν δώδεκα δισεκατομμύρια (112.000.000.000), για να γίνουν επενδύσεις στον ιδιωτικό τομέα και να γίνουν εγγειοβελτιωτικά έργα, λιμνοδεξαμενές και τα αντίστοιχα σημαντικά αιτήματα απ' όλη τη χώρα. Αλλά χωρίς χρήματα; Δεν γίνεται.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΟΥΛΗΣ: Δεν γίνεται αυτό.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Θα γίνει. Θα υπάρξει μια συζήτηση με την 'Ενωση. 'Εχουμε κάνει κάποιες προκαταρκτικές συζητήσεις. Αυτό θα πάει καλά. Το Σεπτέμβριο θα έχουμε εξελίξεις. Αλλά η κατ' αρχήν απόφαση από τη συνάντηση που είχαμε είναι αυτή. Και μην κακοπαίρνουμε το θέμα από πριν. Αφήστε να προχωρήσει. Γιατί ξέρω, ότι πρέπει να γίνει μια αλλαγή όσον αφορά την Ευρωπαϊκή 'Ενωση και τους λογαριασμούς. Αλλά είναι γνωστό, ότι η χώρα έχει ανάγκη από υποστήριξη των δομών όσον αφορά το γεωργικό τομέα. Το γνωρίζουν στην 'Ενωση. 'Εχουμε κάνει αρκετές συζητήσεις γι'αυτό.

Θα μπορούσα να πω και για άλλα θέματα που θα προχωρήσουμε σε αλλαγές. Και όχι τόσο τα θεσμικά. Και πολύ σωστό είναι το θέμα, ότι θα συγκροτήσουμε ένα γραφείο για να υποστηρίξει το πρόγραμμα για τους νέους αγρότες. Γιατί έρχονται ακόμα και εδώ στην Αθήνα να ρωτήσουν γι'αυτό το πρόγραμμα, ενώ πρέπει γι'αυτό να πληροφορηθούν περιφερειακά κ.ο.κ. Αλλά είναι η δράση που πρέπει να έχουμε για το θεσμικό πλαίσιο σε πάρα πολλές περιπτώσεις. Νομίζω, ότι πολύ σωστά πάμε προς αυτήν την κατεύθυνση.

Υπάρχει, όμως, ένας δεύτερος κύκλος που αφορά την εκπαίδευση. 'Ακουσα, ότι μέχρι τώρα γίνονταν αρκετά πράγματα. Αυτές οι πληροφορίες είναι από υπαλλήλους του

Σελίδα 527

Υπουργείου Γεωργίας, οι οποίοι θέλουν να κρατήσουν το θέμα, το αντικείμενο.

'Οταν πρότεινα στον Πρωθυπουργό, με γραπτό μου κείμενο, ότι πρέπει η δασοπυρόσβεση να πάει στο Υπουργείο Δημοσίας Τάξεως, είδατε τι αντιδράσεις είχαμε από τους δασικούς και τους δασοπόνους και τους δασολόγους, που σπούδασαν για να βελτιώνουν το δάσος, να φροντίζουν το δάσος και όχι να ασχολούνται με την κατάσβεση των πυρκαϊών. Γι'αυτό και δεν ήταν ποτέ αποτελεσματικά. Πρέπει να πάμε σε αυτό το ημιστρατιωτικό σώμα, το πυροσβεστικό σώμα, με όλο το μηχανισμό και με πρόταση στον Πρωθυπουργό να συσταθεί επιτροπή για να συγκροτηθεί το νομοσχέδιο. Και τι έχασαν; Το αντικείμενο.

Κύριοι συνάδελφοι, υπέγραψα τρισήμισι δισεκατομμύρια (3.500.000.000) φέτος το καλοκαίρι για τους ανθρώπους αυτούς, τους υπαλλήλους που θα κατασβήσουν τις πυρκαϊές, τους δασικούς, τους δασολόγους και τους δασοπόνους. Είναι σαφή τα πράγματα. Είμαι κατανοητός. Το ίδιο,λοιπόν, τώρα χάνεται το αντικείμενο από μια γενική διεύθυνση εφαρμογών στο Υπουργείο Γεωργίας, η οποία δεν έχει να επιδείξει και σπουδαίο ρόλο. Δεν είναι αγροτική εκπαίδευση αυτό που έχουν. Αυτά είναι διάφορα σχολεία κατεσπαρμένα, ελάχιστα. Δεν αποτελούν αυτά δομή εκπαίδευσης. Και βλέπω, ότι συνάδελφοι που έχουν διατελέσει Υπουργοί Παιδείας το επιβεβαιώνουν αυτό με την έκφρασή τους.

Χρειαζόμαστε πολλή δουλειά στον αγροτικό τομέα, διότι πρώτα πρώτα χρειάζονται μαθήματα, να ενημερωθούν για την αγροτική οικονομία, για την οικονομία στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση για τις εξελίξεις. Εδώ εμείς οι πολιτικοί δεν έχουμε ενημέρωση. Να πάνε και άλλοι άνθρωποι σ' αυτά τα σχολεία, γιατί δεν είναι ενημερωμένοι, δεν κάνουν σωστές επιλογές και μετά πάνε στο στραπάτσο. Θα τα δούμε τα στραπάτσα μετά το Δεκαπενταύγουστο που θα έλθει το νομοσχέδιο για τη ρύθμιση των χρεών των συνεταιριστικών οργανώσεων. Μεγάλα στραπάτσα. Γιατί ανέλαβαν άνθρωποι που δεν μπορούσαν να διαχειριστούν μικρές δραστηριότητες -δεν θέλω να πω άλλους χαρακτηρισμούς- και διαχειρίστηκαν δισεκατομμύρια. Είναι απαραίτητη, λοιπόν, η εκπαίδευση. Επίσης, είναι απαραίτητα και άλλα πράγματα που πρέπει να γίνουν.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, υπάρχουν παρατηρήσεις που έγιναν σχετικά με τα επιτόκια στην Αγροτική Τράπεζα. Είναι ακριβό το χρήμα. Αλλά η Αγροτική Τράπεζα είναι ανώνυμη εταιρεία και αγοράζει και πουλάει χρήματα. Και τα αγοράζει πάνω από 12,5% αυτήν τη στιγμή. Και είναι μια πραγματικότητα. Και πρέπει στο Συμβούλιο Αγροτικής Πολιτικής, που το έχουμε ως θέμα, να βρούμε λύσεις, ώστε να μειωθούν και άλλο τα επιτόκια.

'Οταν δηλαδή πήγα για πρώτη φορά στο Υπουργείο Γεωργίας τα επιτόκια της ΑΤΕ ήταν περίπου 20% και έχουν πάει στο 16%. Δηλαδή, τέσσερις μονάδες. Δεν είναι αποτελεσματικό αυτό. Είναι ακριβό το χρήμα. Το παραδεχόμαστε. Πρέπει να κάνουμε όλοι από κοινού μία προσπάθεια.

Επίσης, όταν είπαμε για τα χίλια μέτρα, δεν εννοούσαμε για όλες τις δραστηριότητες, αλλά για την κτηνοτροφία. 'Οταν η κτηνοτροφία είναι πεντακόσια μέτρα από τη θάλασσα, μπορεί να διαμορφώσει και συνθήκες ρύπανσης. Και το συζητήσαμε αυτό στη Διαρκή Επιτροπή και οι συνάδελφοι δέχθηκαν μία βάση, ότι για την κτηνοτροφία πρέπει να το αφήσουμε στα χίλια μέτρα. Δηλαδή, για κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις είναι πολύ κοντά στη θάλασσα και πρέπει να προστατεύσουνε τις θάλασσες και το περιβάλλον, ιδιαίτερα τις θάλασσές μας.

Θα ήθελα, επίσης, να πω στο συνάδελφο τον κ. Κολοζώφ, του ΚΚΕ, ότι πράγματι θα διαλύσουμε ορισμένους οργανισμούς, ως προς το μέρος που έχει σχέση με τον έλεγχο των αγορών. Διότι ο έλεγχος των αγορών θα ενταχθεί σε έναν ενιαίο οργανισμό για όλα τα προϊόντα. Ως προς το μέρος όμως που θα αφορά την υποστήριξη των προϊόντων, θα πρέπει εκεί να υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι ενδιαφέρονται όντως για ποικιλίες, για καλλιέργειες, για το ίδιο το προϊόν και όχι απλώς για τη διαχείρισή του. Γιατί έχω μια εμπειρία, να σας τη μεταφέρω.

Πολλοί ενδιαφέρονται για τη διαχείριση του προϊόντος και πολύ λίγο για το ίδιο το προϊόν. Γιατί; Γιατί κάθε χρόνο, όπως ξέρετε, διακινείται ένα τρισεκατομμύριο, διακόσια δισεκατομμύρια μέσα απ' αυτήν τη διαχείριση των προϊόντων. Και κακώς γίνονται συζητήσεις και λένε, ότι διαλύονται οργανισμοί, πάνε τα προϊόντα. Είναι τεχνητή αυτή η διόγκωση, όπως και σε άλλα θέματα. "Πουλάει" ο χώρος της Γεωργίας εδώ αυτό το διάστημα. Είναι όλα τα θέματα διογκωμένα. Υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, που παλιά δεν υπήρχε στο χώρο της Γεωργίας.

Επίσης, θα ήθελα να πω, επειδή έκανε μια παρατήρηση ο συνάδελφος κ. Δραγασάκης του Συνασπισμού, όσον αφορά τις τιμές για το Φ.Π.Α., ότι θα το συζητήσουμε με τον κ. Δρυ. Αλλά πρέπει να σας πω, ότι από την εξέλιξη για το μητρώο των αγροτών, όπως ξέρετε, η πρώτη φάση ήταν να πάρουν τις δηλώσεις οι ενώσεις των συνεταιρισμών. Πήραν τις δηλώσεις. Δεν έκαναν καλά τη δουλειά τους, κύριοι συνάδελφοι. Πολλές δηλώσεις ομοιόμορφα σε όλη τη χώρα, σε ένα μεγάλο ποσοστό, δεν έχουν τον αριθμό φορολογικού μητρώου, ούτε τον ζήτησαν οι συντάκτες ούτε τον έδωσαν οι ενδιαφερόμενοι. Δεν έχουν το επάγγελμα του συζύγου ή της συζύγου. Ούτε το απαίτησαν ούτε το έδωσαν οι ενδιαφερόμενοι. Δεν έχουν τον ασφαλιστικό φορέα στον οποίο είναι ενταγμένοι.

Αυτά τα τρία ελλείμματα δημιούργησαν τεράστιο πρόβλημα στη δεύτερη φάση, όπου παρέλαβαν τις αιτήσεις οι υπάλληλοι της Διεύθυνσης Αγροτικής Πολιτικής της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, για να κάνουν τη διασταύρωση. Απέστειλαν γράμματα, έκαναν τηλέφωνα και δεν πήραν ξανά απαντήσεις και κακώς.

Θέλω να στείλω ένα μήνυμα και από αυτή εδώ τη συζήτηση, ότι δεν έχουν να φοβηθούν τίποτε οι αγρότες, που ήρθαν να δηλώσουν τον αριθμό του φορολογικού τους μητρώου. Το μητρώο δεν είναι κάποια υπόθεση σκοτεινή, ώστε να θέλει εξ αυτού του λόγου η Κυβέρνηση ή ο κρατικός μηχανισμός να διαμορφώσει έναν κατάλογο, μέσα από τον οποίο θα αρχίσει τη φορολογική δίωξη.

Ούτε, επίσης, με το να δείξουμε ποιο είναι το οικογενειακό εισόδημα, θα έχουμε πρόβλημα στον αγροτικό τομέα. Δεν είναι κακό να φανεί το οικογενειακό εισόδημα. Και πρέπει να δηλωθούν τα επαγγέλματα των συζύγων. Ούτε, επίσης, μπορεί να λυθεί το πρόβλημα με το να μην αναφέρουμε ποιος είναι ο φορέας, στον οποίο είμαστε ασφαλισμένοι.

Εμείς θέλουμε να βοηθήσουμε σε αυτήν την προσπάθεια. Θέλουμε να βοηθήσουμε τον αγροτικό κόσμο και τον αγροτικό τομέα. Και υπήρχε μια καθυστέρηση σε αυτό. Τώρα βέβαια σχεδόν όλες οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις έχουν τελειώσει ως ένα βαθμό.

Τα ελλιπή στοιχεία δεν μπορούν να τα καλύψουν πλέον. Μιλήσαμε με τους Νομάρχες των περιοχών αυτών, μιλήσαμε με διευθυντές, μιλήσαμε με τους Προέδρους των συνεταιρισμών, μιλήσαμε με ανθρώπους που έχουν ένα ενδιαφέρον για τον αγροτικό τομέα.

Πρέπει να σας πω ότι θα πρέπει να έχουμε μια συνείδηση ως πολίτες, δηλαδή να δίδουμε αυτά, που ζητούνται. Δεν ζητούνται για να διαμορφωθούν άλλες καταστάσεις. Πρέπει να το αντιμετωπίσουμε σωστά ως ελληνικό δημόσιο.

Κύριε Πρόεδρε, τελειώνω λέγοντας ότι παρατηρήσεις που βοηθούν αντικειμενικά στο να είναι σωστότερο το νομοσχέδιο, θα γίνουν δεκτές. Αυτό θα βοηθήσει όλους μας να έχουμε καλύτερες λύσεις για τον αγροτικό τομέα και ιδιαίτερα για τις ρυθμίσεις, που γίνονται με αυτό το νομοσχέδιο.

Νομίζω ότι όλες οι πλευρές είδαν θετικά πολλά στοιχεία. Κατά τη γνώμη μας, είναι ένα πολύ θετικό βήμα στα πλαίσια ενός μεταρρυθμιστικού σχεδίου, που θα εκτυλιχθεί. Και τότε θα βγει και ο τελικός λογαριασμός, ότι πράγματι είχαμε δίκιο, με την έννοια ότι είμαστε αποφασισμένοι να οργανώσουμε τη γεωργία, να οργανώσουμε τον αγροτικό τομέα, να τον υποστηρίξουμε. Θέλει στήριξη ο αγροτικός τομέας, για να μπορέσουμε να είμαστε στο ύψος των περιστάσεων και στο ύψος των απαιτήσεων, στα πλαίσια και του ευρωπαϊκού και

Σελίδα 528

του διεθνούς περιβάλλοντος.

Ευχαριστώ.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας κ. Τσιτουρίδης έχει το λόγο.

ΣΑΒΒΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΙΔΗΣ: Κύριε Υπουργέ, σας άκουσα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και θα έλεγα ότι τα αισθήματα τα οποία μου δημιουργήσατε, ήταν ότι το Κόμμα σας εδημιουργήθη χθες, ανέλαβε διακυβέρνηση σήμερα και εσείς είστε ένας καινούργιος Υπουργός Γεωργίας. Αναπτύξατε θεωρητικά το σύνολο των προτάσεών σας για την αγροτική πολιτική, καταθέτοντας στη Βουλή στοιχεία για το νέο διαμορφούμενο περιβάλλον και για το τι δεν κάναμε στις δεκαετίες που πέρασαν.

Είναι περιττό να υπενθυμίσω βέβαια ότι όλη αυτήν την περίοδο, επί δεκαεπτά περίπου χρόνια, με μια μικρή διακοπή, το Κόμμα σας ήταν αυτό το οποίο κυβέρνησε και κυβερνά και σεις ο ίδιος, αλλά και οι προγενέστεροι από σας, ασκήσατε "αγροτική πολιτική", η οποία δεν είχε απολύτως καμιά σχέση με όλα αυτά τα οποία έρχεστε να μας παρουσιάσετε ως προτάσεις σήμερα.

Βεβαίως, καλοδεχούμενη είναι η αυτοκριτική, αλλά όταν κάνετε αυτοκριτική, μην επεκτείνετε την κριτική σας περιλαμβάνοντας και εμάς. Εμείς ουδέποτε εφησυχάσαμε λέγοντας ότι όλα τα προβλήματα θα μας τα λύσει η Ευρωπαϊκή 'Ενωση και ουδέποτε πιστέψαμε ότι θα έπρεπε να κάνουμε αγώνες, για να ανατρέψουμε τις τιμές των Βρυξελλών και να φέρουμε τιμές Αθηνών.

Απαντώντας σε αυτά τα οποία είπατε, θα έρθω σε μια σειρά παρατηρήσεων, που αφορούν ακριβώς το νέο διεθνές περιβάλλον, στο οποίο αναφερθήκατε. Εμείς γνωρίζαμε και στη δεκαετία του '70 και του '80 και του '90, ότι το διεθνές περιβάλλον απαιτούσε άλλου είδους πολιτική, από αυτήν την οποία κάνατε. Εμείς ξέραμε ότι υπάρχει ανταγωνισμός και ότι ήταν κοντόφθαλμη πολιτική να λέμε ότι "ξέρετε, όλα θα λυθούν είτε φεύγοντας από την Ευρωπαϊκή 'Ενωση, από την ΕΟΚ τότε, είτε δίνοντας εθνικές επιδοτήσεις, είτε κάνοντας συλλαλητήρια εναντίον της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης."

Εμείς δεν είπαμε ότι όλα ήταν εντάξει με την Ευρωπαϊκή 'Ενωση. Το εισόδημα του αγρότη, που είναι το κυρίαρχο στοιχείο -αφού ο στόχος μας είναι να παραμείνει ο αγρότης στην ύπαιθρο- διαμορφώνεται από τρεις καθοριστικούς παράγοντες. 'Εχει μεγάλη σημασία το τι ενισχύσεις επιτυγχάνει ο αγρότης. Και οι ενισχύσεις δίδονται βεβαίως από την Ευρωπαϊκή 'Ενωση. Και όσο καλύτερα διαπραγματευόμαστε στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση, τόσο μεγαλύτερο θα είναι το κομμάτι εκείνο των αγροτικών επιδοτήσεων που θα δημιουργούν εισόδημα για τον παραγωγό. Εάν πηγαίνουμε μοιρολατρικά λέγοντας "τι να κάνουμε, υπάρχουν πλειοψηφίες των βορείων χωρών που δεν μας επιτρέπουν να αναπτύξουμε την προβληματική μας", βεβαίως θα χάνουμε.

Θα υπενθυμίσω ότι εσείς -η δική σας Kυβέρνηση- ψηφίσατε τις σημαντικές αλλαγές στον τομέα του βαμβακιού το 1995. Η δική σας Kυβέρνηση και σεις προσωπικώς ψηφίσατε τα οπωροκηπευτικά, λέγοντας ότι ήταν πολύ κάτω το σημείο εκκίνησης, τι να κάναμε; Ε, τι να κάνατε; 'Οταν ψηφίζατε μειώσεις στο βαμβάκι της ενίσχυσης των μικρών αγροτών, έρχεστε και λέτε σήμερα ότι στη νέα αγροτική πολιτική, στις νέες ΚΟΕ για το ελαιόλαδο, για τα οπωροκηπευτικά, θα διεκδικήσουμε ενισχύσεις για τους μικρούς παραγωγούς; Μα, πριν από δυο χρόνια ψηφίσατε την κατάργηση της ενίσχυσης που υπήρχε για τους μικρούς παραγωγούς του βάμβακος.

Θα έλεγα, λοιπόν, ότι κατανοούμε τις δυσκολίες τις οποίες έχετε σε μια διαπραγμάτευση πολυμερή μάλιστα, αλλά από εκεί και πέρα, αν πηγαίνουμε μοιρολατρικά και λέμε ότι διαμορφώνεται μια αντίληψη, υπάρχει μια ατζέντα του 2000 όπου οι άλλοι ενδιαφέρονται για τα τρία προϊόντα τους, τότε βεβαίως οι άλλοι θα πετυχαίνουν για τα τρία προϊόντα τους και εμείς θα συνεχίσουμε να χάνουμε για τα δικά μας προϊόντα, όπως χάσαμε και για το βαμβάκι και για τα οπωροκηπευτικά και όπως είμαστε περίπου βέβαιοι, εάν εξελιχθούν οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ότι θα χάσουμε και για το ελαιόλαδο και για ό,τι άλλο προκύψει από εδώ και πέρα. Το ίδιο ισχύει και για τα καπνά βεβαίως.

Από εκεί και πέρα, είπατε ότι πρέπει να οργανωθούμε. Για να οργανωθούμε πρέπει να έχουμε σαφείς πολιτικές και πολύ ξεκάθαρα μέτρα, τα οποία πρέπει να λάβετε εσείς.

Αναφερθήκατε και σε μερικά επιτεύγματά σας των τελευταίων μηνών. Είπατε ότι ξεκινήσατε για να ασφαλίσετε τους αγρότες, που ήταν έως τώρα ανασφάλιστοι. Κρύψατε όμως -και θα το καταλάβουν οι αγρότες τώρα που άρχισε να εφαρμόζεται το νέο νομοσχέδιο, τώρα πήγαν οι εγκύκλιες διαταγές στις κοινότητες- τι ακριβώς σημαίνει το νομοσχέδιο που ψηφίσατε.

Υιοθετήσατε μια ασφάλιση με απώλεια κεκτημένων των αγροτών. Ως τώρα οι αγρότες μπορούσαν να έχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη χωρίς να πληρώνουν τίποτα. Το κεκτημένο αυτό απωλέσθη. Και έχετε την ευφυϊα να μεταθέσετε την απώλεια του κεκτημένου αυτού για τα προσεχή έτη -για το 2004, νομίζω- ελπίζοντας ότι δεν θα κυβερνάτε τότε.

Ελάτε να το πείτε στους αγρότες τώρα. Ξεκαθαρίστε τι ψηφίσατε, γιατί υπάρχει μεγάλη ασάφεια στην ελληνική ύπαιθρο.

Από εκεί και πέρα, επιχαίρεστε για το τι συμβαίνει στον ασφαλιστικό τομέα; Ξέρετε ότι είναι διαλυμένος ο ΟΓΑ; Κάνουν αιτήσεις οι αγρότες για να πάρουν σύνταξη και χρειάζεται βουλευτικό μέσον, για να πάρουν πρωτόκολλο οι αιτήσεις στον ΟΓΑ. Περιμένουμε δώδεκα μήνες κατά μέσο όρο για να εξετασθεί η αίτηση του αγρότη και αν ο άμοιρος ο αγρότης έτυχε να δουλέψει και μερικά χρόνια στη Γερμανία ο μέσος όρος καθυστερήσεων για να πάρει σύνταξη ο αγρότης, που έτυχε να δουλέψει και ένα εξάμηνο στο εξωτερικό, είναι πέντε χρόνια. Αυτό συμβαίνει με τον Ο.Γ.Α. σήμερα. 'Αρα, μην επιχαιρόμεθα για το τι συμβαίνει στον ασφαλιστικό και στον συνταξιοδοτικό τομέα στον αγροτικό χώρο.

'Ερχομαι στις ενισχύσεις των νέων αγροτών. Είπατε πολύ σωστά ότι και άλλα κράτη υιοθέτησαν γενναιότερες πολιτικές για τους νέους αγρότες, αλλά δεν ανεκόπη το ρεύμα εξόδου. Και βεβαίως υπάρχουν προβλήματα και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Εμείς όμως έχουμε και μια ιδιαιτερότητα. Η αποχώρηση των νέων αγροτών από την αγροτική ύπαιθρο είναι το μεγάλο εθνικό πρόβλημα. Αναφέρομαι σ' όλες τις παραμεθόριες περιοχές και στις νησιώτικες περιοχές και στις προβληματικές περιοχές της χώρας.

'Αρα, εδώ ομολογείτε ότι και άλλοι πήραν γενναίες πολιτικές, αλλά δεν κατόρθωσαν την ανάκαμψη της απομάκρυνσης των νέων και ενώ θα έπρεπε να πάμε σε ακόμα πιο γενναία μέτρα, ερχόμαστε και παίρνουμε ελλιπή και αποσπασματικά μέτρα πιστεύοντας τι; 'Οτι θα αποδώσουν αυτά τα μέτρα;

Θα έρθω στην ουσία του νομοσχεδίου σας και θα κάνουμε και την κριτική μας και στη φιλοσοφία του και στις επιμέρους διατάξεις, αλλά λέω από τώρα ότι το νομοσχέδιο αυτό είναι απολύτως ανεπαρκές, ελλιπές και δεν μπορεί να λύσει απολύτως κανένα από τα μεγάλα προβλήματα.

Είχαμε πει και στη Διαρκή Επιτροπή ότι ένα από τα μεγάλα προβλήματα πέραν της Τράπεζας Γης βεβαίως, τη δημιουργία της οποίας αναμένουμε, πέρα από τη γενικότερη μείωση του κόστους παραγωγής σε ό,τι αφορά τα καύσιμα και το Φ.Π.Α. για τα οποία έχετε εκτεθεί και έχετε δεσμευθεί εδώ και χρόνια -κάθε φορά που υπάρχει κινητοποίηση δεσμεύεσθε ότι θα μειωθούν τα καύσιμα- είναι το μητρώο αγροτών το οποίο περιμένουμε. Και μη ρίξετε τις ατέλειες και τις καθυστερήσεις ούτε στις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις ούτε στις Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών. Σεις είσθε Υπουργός, σεις είσθε Κυβέρνηση και έχετε την ευθύνη να υλοποιήσετε εντός των προθεσμιών για τις οποίες εσείς έχετε δεσμευθεί όλα αυτά τα οποία δεσμευθήκατε να κάνετε. Μην πείτε πάλι, εν όψει του χειμώνα και εν όψει νέων κινητοποιήσεων, τι να κάνουμε δεν μπορούμε να μειώσουμε τα καύσιμα γιατί φταίνε οι Ενώσεις

Σελίδα 529

των Αγροτικών Συνεταιρισμών ή οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις που δεν οριστικοποιήθηκε το μητρώο αγροτών. Η πολιτική ευθύνη είναι δική σας.

Από εκεί και πέρα με ποιες υπηρεσίες, με ποιο Υπουργείο Γεωργίας θα εφαρμόσετε την όποια πολιτική θέλετε να εφαρμόσετε με τους νέους αγρότες; Το ξέρετε ότι οι νομαρχιακές υπηρεσίες είναι παντελώς αδύναμες να ενημερώσουν για στοιχειώδη πράγματα τους νέους αγρότες όταν απευθύνονται στις υπηρεσίες αυτές ζητώντας να μάθουν τι κίνητρα υπάρχουν; Και είναι αναγκασμένοι να τρέχουν πολλές φορές στην Αθήνα ή να έρχονται στα βουλευτικά γραφεία για να ενημερωθούν; 'Αρα, λοιπόν υπάρχει και ένα πρόβλημα ενημέρωσης.

Αναφερθήκατε από εκεί και πέρα στις προσπάθειες που θα κάνετε στους συνεταιρισμούς και το τι πρέπει να κάνετε για τη δασοπυρόσβεση. Δεν σχολιάζω και δε λέω τίποτε για τη δασοπυρόσβεση. Καίει το θέμα και αρκετά ακούσατε τελευταία, θα ακούσετε και άλλα και μου κάνει εντύπωση πώς το φέρνετε σ' αυτήν τη συζήτηση. Αφήστε το όμως, δεν θίγω τίποτε. Σε άλλη ευκαιρία ενδεχομένως.

'Ερχομαι στο θέμα των συνεταιρισμών. Αφού επί είκοσι (20) χρόνια δημιουργήσατε μία πολιτική κουλτούρα χρέους λέγοντας "δεν βαριέσαι" και κάνοντας "κοινωνικές" πολιτικές χρεώνοντας το συνεταιριστικό κίνημα, έρχεσθε σήμερα να παρουσιάσετε ένα νομοσχέδιο το οποίο θα ρυθμίσει κάποια χρέη και θα αναδιοργανώσει το συνεταιριστικό κίνημα. Περιμένουμε να το δούμε το νομοσχέδιο αυτό αλλά με τις αντιλήψεις οι οποίες σας διέκριναν όλα αυτά τα χρόνια -και φοβούμαι ότι συνεχίζουν να σας διακατέχουν και σήμερα- δεν βλέπουμε ότι το συνεταιριστικό κίνημα θα εξυγιανθεί. 'Εχετε εκθρέψει συνειδήσεις, έχετε ανδρώσει μια νομενκλατούρα η οποία έχει αλώσει το συνεταιριστικό κίνημα και πραγματικά είναι εμπόδιο και σε σας αλλά και σε πολλά, αυτού του είδους η συνεταιριστική οργάνωση, έχει ζημιώσει την ελληνική αγροτική οικονομία.

Σ' ό,τι αφορά την Α.Τ.Ε. αναφερθήκατε και είπατε ότι είναι υψηλό το κόστος του χρήματος. Βεβαίως, μη μου πείτε ότι η Α.Τ.Ε. είναι ιδιωτική Τράπεζα, είναι ανώνυμη εταιρεία. Αν είναι ανώνυμη εταιρεία να αποφύγετε πρακτικές οι οποίες συνεχίζονται και σήμερα με παρεμβάσεις πολιτικές άνωθεν -με εντολές που δίνετε ως Κυβέρνηση- μέσω των οποίων η ΑΤΕ διαστρεβλώνει σε πολλές περιπτώσεις τον ελεύθερο ανταγωνισμό, χρηματοδοτώντας πολλές φορές, παραβιάζοντας τις ισχύουσες διατάξεις, καταστάσεις, πρόσωπα και εταιρείες νοθεύοντας τον ανταγωνισμό.

'Αρα, λοιπόν, μην λέτε εδώ ότι η Α.Τ.Ε. είναι ανώνυνη εταιρεία και τι να κάνουμε εμείς ως Κυβέρνηση. Αν είναι ανώνυμη εταιρεία και δεν κάνετε καμία παρέμβαση, αυτό να ισχύει για όλα σ' ό,τι αφορά την Α.Τ.Ε.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Μας δίνετε ένα παράδειγμα, κύριε συνάδελφε;

ΣΑΒΒΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΙΔΗΣ: Ενδεχομένως μετά.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Επιμένω, ένα παράδειγμα ότι η Α.Τ.Ε. νοθεύει τον ανταγωνισμό.

ΣΑΒΒΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΙΔΗΣ: Από εκεί και πέρα σ' ό,τι αφορά τους Οργανισμούς αναφερθήκατε και είπατε ότι θα καταθέσετε ένα νομοσχέδιο που αφορά τον Ενιαίο Οργανισμό Πληρωμών. Από εκεί και πέρα όμως δεν έχουμε καταλάβει ακόμη τι θα κάνετε με τις επιμέρους πολιτικές τις οποίες ασκούν σημαντικοί οργανισμοί, όπως είναι του βάμβακος, του ελαιολάδου, του καπνού, οι οποίοι οργανισμοί έχουν σημαντικό ρόλο πράγματι να επιτελέσουν ως αρωγοί του αγρότη σ' ό,τι αφορά την παραγωγή, τη βελτίωση της παραγωγής.

Ξέρετε πολύ καλά ότι οι οργανισμοί αυτοί δεν λειτουργούν σήμερα και έχουν γίνει γραφειοκρατικοί μηχανισμοί οι οποίοι ασχολούνται με επιδοτήσεις. Ελπίζουμε ότι η στρατηγική η οποία θα οδηγήσει σε ένα Ενιαίο Οργανισμό Πληρωμών δεν θα καταργήσει Οργανισμούς οι οποίοι έχουν σημαντικό ρόλο να επιτελέσουν σ' ό,τι αφορά την αρωγή που μπορούν να δώσουν -τη γεωτεχνική κυρίως-στον αγρότη σε τομείς σημαντικούς όπως είναι το βαμβάκι, το λάδι και άλλα προϊόντα.

Θα έλθω τώρα επί της ουσίας του νομοσχεδίου σας. Εμείς πιστεύουμε ότι μία εθνική στρατηγική η οποία θα πρέπει να αποβλέπει στην διατήρηση του αγροτικού πληθυσμού θα πρέπει να μπορεί να επιτυγχάνει εισόδημα τέτοιο ώστε να υπάρχει ένα κίνητρο και συνθήκες ζωής τέτοιες ώστε να μείνουν οι αγρότες στην ύπαιθρο. Γιατί μόνο με εισόδημα δεν μένουν, ειδικά οι νέοι αγρότες.

Το εισόδημα είναι τρεις παράγοντες: Οι επιδοτήσεις -δώστε καλύτερους αγώνες, υπάρχουν περιθώρια να διατηρήσουμε ορισμένα κεκτημένα- η εμπορική τιμή -εκεί βεβαίως υπάρχει παγκοσμιότητα στην αγορά και δεν μπορείτε να παρέμβετε- και το κόστος παραγωγής. Δηλαδή αφαιρούμε το κόστος παραγωγής.

Εδώ είχαμε καταθέσει πριν από λίγους μήνες ένα νομοσχέδιο που είχε μια ολοκληρωμένη πρόταση, σε ό,τι αφορά τη μείωση του κόστους παραγωγής. Μέσα εκεί είχαμε όλες τις διατάξεις του πρώτου και τρίτου κεφαλαίου του νομοσχεδίου σας, δηλαδή σε ό,τι αφορά τους νέους αγρότες και σε ό,τι αφορά τη μείωση του κόστους κατασκευής των αγροτικών κατασκευών και οικιών.

Είχατε πει τότε ότι το νομοσχέδιο αυτό, το οποίο ήταν ολοκληρωμένο, ήταν "ασπιρίνη" σ'αυτά που χρειάζεται η ελληνική γεωργία. 'Ερχεστε σήμερα και παρουσιάζετε ένα νομοσχέδιο, με μερικά μόνο από τα μέτρα τα οποία είχαμε παρουσιάσει εκείνη τη στιγμή.

Βεβαίως -και εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα αυτήν τη στιγμή, όσον αφορά τον τρόπο που νομοθετούμε- εμείς δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι οι στόχοι του πρώτου και τρίτου κεφαλαίου του νομοσχεδίου σας είναι προς την ορθή κατεύθυνση. Αλλά πριν σπεύσετε να μας ευχαριστήσετε, γιατί λέγουμε ότι είναι προς την ορθή κατεύθυνση, θα ήθελα να πω ότι προς την ορθή κατεύθυνση μπορούμε να πάμε, είτε με μεγάλη ταχύτητα είτε με τον "αραμπά".

Εσείς επιλέγετε ως μεταφορικό μέσον τον "αραμπά". Είναι ανεπαρκή τα μέτρα αυτά για να πετύχετε ένα στόχο, ο οποίος είναι ορθός στόχος.

Υπό αυτήν την έννοια, συμφωνούμε με το στόχο τον οποίο θέτει το πρώτο κεφάλαιο, δηλαδή τα κίνητρα για τους νέους αγρότες και το τρίτο κεφάλαιο, δηλαδή τη μείωση του κόστους παραγωγής, αλλά διαφωνούμε και επί της αρχής, σε ό,τι αφορά το δεύτερο κεφάλαιο. Σε μια εποχή όπου το κράτος δεν έχει να επιδείξει τις λαμπρότερες των επιδόσεων σε ό,τι αφορά την αποτελεσματικότητά του, έρχεστε να δημιουργήσετε νέο κράτος.

Εδώ δείχνετε για μια ακόμη φορά την τάση την οποία έχετε να μην ενισχύετε τις υπάρχουσες δομές, τους υπάρχοντες μηχανισμούς, να τους καταλύετε -το ίδιο κάνετε και με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά αυτό είναι άλλο μεγάλο κεφάλαιο- και να έρχεστε να παρουσιάζετε κάτι καινούριο, λέγοντας ότι η λύση του προβλήματος δεν θα είναι το απηρχαιωμένο κράτος, τα ΚΕΓΕ και η Γενική Διεύθυνση Προγραμματισμού, γιατί αυτή δεν απέδωσε. Αν δεν απέδωσε κάποιος έχει ευθύνες, κάποιος δεν τις χρηματοδότησε τις διευθύνσεις εφαρμογών και τα ΚΕΓΕ.

'Ερχεστε, λοιπόν, να τις καταργήσετε και να δημιουργήσετε νέο κράτος, πιστεύοντας ότι θα πάρετε μία παράταση δύο-τριών ετών σε ό,τι αφορά τις ευθύνες. Γιατί υπάρχουν σημαντικές ευθύνες, για το ότι δεν γίνεται σήμερα επαγγελματική κατάρτιση και γεωργικές εφαρμογές.

Σε ό,τι αφορά τώρα το πρώτο κεφάλαιο του νομοσχεδίου σας, θα πω το εξής. Θα θέλαμε, όσον αφορά τα κίνητρα τα οποία δίδετε, να δούμε λίγο το θέμα του παραγωγού, τι είναι παραγωγός.

Συμφωνούμε, βεβαίως, ότι υπάρχουν κοινοτικές διατάξεις, οι οποίες ορίζουν τι είναι αγρότης και για να μπορέσετε να πετύχετε την έγκριση της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης στα πλαίσια της διαδικασίας των άρθρων 92, 93 της Συνθήκης της Ε.Ο.Κ. πρέπει ό,τι προτείνετε να αφορά αγρότες. Αλλά κυρίως στην παραμεθόρια ορεινή προβληματική Ελλάδα, οι αγρότες έχουν τόσο χαμηλό εισόδημα, ώστε είναι αναγκασμένοι να κάνουν και ορισμένα μεροκάματα στο γειτονικό εργοστάσιο, στις

Σελίδα 530

οικοδομές, με αποτέλεσμα, τουλάχιστον για τη μισή χώρα, οι ευεργετικές διατάξεις του πρώτου μέρους του νομοσχεδίου να μην μπορέσουν να εφαρμοστούν στους αγρότες αυτούς.

Γι'αυτό, λοιπόν, προτείνουμε -και νομίζω ότι μπορείτε να το πετύχετε και να πάρετε την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα το πούμε και στη συζήτηση κατ'άρθρο- να θέσετε ένα όριο. Δηλαδή αν το συμπληρωματικό εισόδημα ενός αγρότη είναι τέτοιο, ώστε πραγματικά να μη ξεπερνά ένα ορισμένο ποσό, π.χ. το ενάμισι εκατομμύριο (1.500.000 δρχ. τότε αυτός ο άνθρωπος να μη χάνει την ιδιότητα του αγρότη. Γιατί επαναλαμβάνω, ότι εκεί που υπάρχει πραγματικό πρόβλημα, το νομοσχέδιο αυτό δεν θα μπορέσει να εφαρμοστεί. Το ίδιο ισχύει και για τις διάφορες αποζημιώσεις που δίδονται στους πληγέντες από φυσικές καταστροφές αγρότες.

Σε ό,τι αφορά τώρα ένα άλλο μέτρο -το είχαμε συζητήσει, κύριε Υπουργέ, στη Διαρκή Επιτροπή και είχα καταλάβει ότι το είχατε αποδεχθεί-εμείς θέλουμε, μέσα στα μέτρα για τους νέους αγρότες να υπάρχει και μία διάταξη η οποία θα προβλέπει ευεργετική, θετικά διακριτική μεταχείρισή τους, σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του συστήματος των ποσοστώσεων σε τομείς όπου υπάρχουν ποσοστώσεις, όπως είναι το γάλα, ο καπνός, οι αροτριαίες καλλιέργειες σε ό,τι αφορά τη γη, το βαμβάκι και άλλοι τομείς.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): 'Εχει συμπεριληφθεί.

ΣΑΒΒΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΙΔΗΣ: Δεν την είδα στο Πρακτικό, λυπούμαι. Αν έχει συμπεριληφθεί, καλώς, ικανοποιούμεθα.

Βεβαίως, κάναμε και μία πρόταση η οποία αφορά τους παλινοστούντες 'Ελληνες. 'Εχετε προβλέψει τη ρύθμιση για τους παλινοστούντες σ' ό,τι αφορά τη μείωση του κόστους κατασκευής. Εμείς θα θέλαμε οι ευεργετικές διατάξεις, οι οποίες αφορούν τους νέους αγρότες να επεκταθούν και εις ότι αφορά τις ποσοστώσεις και στους παλινοστούντες 'Ελληνες αδελφούς μας, οι οποίοι εγκαθίστανται σε αγροτικές περιοχές της χώρας και ασκούν γεωργία, ανεξάρτητα με το αν είναι νέοι ή δεν είναι.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Αυτό είναι αυτονόητο.

ΣΑΒΒΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΙΔΗΣ: Δεν είναι αυτονόητο.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Κύριε Υπουργέ, είναι αυτονόητο. Νέοι αγρότες είναι αυτοί.

ΣΑΒΒΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΙΔΗΣ: Δεν είναι αυτονόητο, γιατί υπάρχει και όριο ηλικίας για τον καθορισμό του νέου. Εμείς λέμε να επεκταθεί αυτό, κύριε Υπουργέ.

Σε ό,τι αφορά το κεφάλαιο περί εκπαιδεύσεως, είπα και θα το επαναλάβω, δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε ούτε με την αρχή του κεφαλαίου αυτού ούτε με τις διατάξεις του. Νομίζω, ότι αν εκμεταλλευτείτε κατ' αποτελεσματικότερο τρόπο και αν ενισχύσετε οικονομικά τις υπάρχουσες δομές, τότε πολλά μπορεί να επιτελέσει το υπάρχον σύστημα και μη σπεύδετε να το καταργήσετε, ικανοποιώντας ενδεχομένως υμετέρους, ορίζοντας γενικούς διευθυντές και προσλαμβάνοντας νέα άτομα. Παρεμπιπτόντως, με ποια διαδικασία θα τους προσλάβετε; Οφείλετε να απαντήσετε. Δημιουργείτε κάτι καινούριο, το οποίο πιστεύουμε ότι αν δεν το ενισχύσετε χρηματικά, δεν θα αποδώσει κι αυτό.

Σε ό,τι αφορά το τελευταίο κεφάλαιο -θα έλθουμε πάλι στη συζήτηση επί των άρθρων, αλλά εδώ αφορά την αρχή του τελευταίου κεφαλαίου- θα έλεγα ότι στα μέτρα, τα οποία προβλέπετε για τις αγροτικές κατασκευές, που είναι προς θετική κατεύθυνση, θα θέλαμε να λάβετε υπόψη και το γεγονός ότι εκκρεμούν πάρα πολλές αιτήσεις αδειών για κατασκευές αγροτικών κτισμάτων ή οικιών. Θα θέλαμε το νομοσχέδιο αυτό να προβλέψει ότι και όσες αιτήσεις εκκρεμούν αυτήν τη στιγμή, κατά την ψήφιση του νομοσχεδίου, να τύχουν των ευεργετικών διατάξεών του.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κλείνοντας την παρέμβαση αυτή και ξεκαθαρίζοντας για μια ακόμη φορά τη θέση μας, θα έλεγα ότι η Νέα Δημοκρατία μπορεί μεν να εκτιμά ότι οι διατάξεις, η φιλοσοφία του πρώτου και του τρίτου κεφαλαίου, είναι προς την ορθή κατεύθυνση, αλλά δεν είμαστε ικανοποιημένοι. Κρίνουμε τα μέτρα αυτά ανεπαρκή, παρωχημένα πολλές φορές, ελλιπή. Σε ό,τι αφορά τις διατάξεις του δευτέρου κεφαλαίου είμαστε εντελώς αντίθετοι και επί της αρχής και επί των διατάξεων βεβαίως, τις οποίες θα συζητήσουμε.

Προχωρήστε όσο είναι καιρός, ευκαιρίες υπάρχουν, το δεύτερο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης είναι εδώ, σας δίδει ακόμη ευκαιρίες. Προχωρήστε, εν όψει των σημαντικών αλλαγών που έρχονται στην Ευρώπη και στον κόσμο στο τέλος του αιώνα αυτού. Προχωρήστε σε μια εθνική ολοκληρωμένη στρατηγική για την οποία μέχρι σήμερα δεν μας έχετε δώσει δείγματα, ούτε έχετε συλλάβει ούτε έχετε παρουσιάσει. Τα μέτρα αυτά, αποσπασματικά όπως έρχονται, δεν μας δημιουργούν την αίσθηση ότι θα διατηρήσετε αγροτικό πληθυσμό ότι θα υπάρχει στον αιώνα που έρχεται αγροτικός πληθυσμός στην Ελλάδα. Εάν συνεχίσετε έτσι, θα υπάρχουν σημαντικές μειώσεις και σε ό,τι αφορά τον πληθυσμό και σε ό,τι αφορά το εισόδημα.

Εμείς είμαστε εδώ πρόθυμοι ο,τιδήποτε θετικό κάνετε να το στηρίξουμε. Είμαστε πρόθυμοι να βάλουμε πλάτη στα δύσκολα τα οποία οφείλετε να κάνετε. Πάρτε τις γενναίες αποφάσεις, τις οποίες δεν έχετε πάρει μέχρι σήμερα.

Ευχαριστώ.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Ο Πρόεδρος του Δημοκρατικού Κοινωνικού Κινήματος, κ. Τσοβόλας, έχει το λόγο.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΟΒΟΛΑΣ (Πρόεδρος του ΔΗ.Κ.ΚΙ.): Κύριοι συνάδελφοι, το Δημοκρατικό Κοινωνικό Κίνημα θα ψηφίσει υπέρ της αρχής αυτού του νομοσχεδίου, όπως άλλωστε δηλώθηκε και στη Διαρκή Επιτροπή, γιατί πράγματι αντιμετωπίζει με θετικό τρόπο ορισμένα ζητήματα, που έχουν σχέση με τους νέους αγρότες, αλλά και με την εκπαίδευση των αγροτών, αποδεικνύοντας έτσι ότι το ΔΗ.Κ.ΚΙ. δεν κάνει αντιπολίτευση για την αντιπολίτευση, αλλά όταν έρχονται στη Βουλή θετικές διατάξεις, θετικά νομοσχέδια, όπως πολλές φορές το κάναμε τον τελευταίο χρόνο, δεν διστάζει υπεύθυνα και σοβαρά να ψηφίσει διατάξεις ή και νομοσχέδια.

Η αλήθεια, όμως, είναι ότι τα ζητήματα που αντιμετωπίζονται με το παρόν νομοσχέδιο δίνουν απάντηση στο υποπολλαπλάσιο των προβλημάτων του αγροτικού τομέα και του αγροτικού πληθυσμού της χώρας μας. Γι' αυτό και δεν μπορούν επί της ουσίας να ανακουφίσουν τη συντριπτική πλειοψηφία του αγροτικού πληθυσμού της χώρας, ο οποίος αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα επιβίωσης.

Είναι γεγονός αναμφισβήτητο, ότι το πρόβλημα για τον αγροτικό τομέα και για τον αγροτικό πληθυσμό είναι ο μικρός κλήρος και το μεγάλο κόστος παραγωγής, που είναι συνάρτηση και του μικρού αγροτικού κλήρου. Είναι, όμως, το κόστος παραγωγής κατά κύριο λόγο του κόστους των αγροτικών εφοδίων, των εισροών με άλλα λόγια στη γεωργία και κυρίως του μεγάλου επιτοκίου του δανεισμού προς τους αγρότες από την Αγροτική Τράπεζα. Είναι, επίσης, συνάρτηση του κόστους παραγωγής διαφόρων φορολογικών επιβαρύνσεων, αλλά και της έλλειψης των απαραίτητων ουσιαστικών έργων υποδομής στον αγροτικό τομέα που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη βελτίωση της παραγωγής και της παραγωγικότητας κατά συνέπεια και στη μείωση του κόστους παραγωγής.

Στόχος, πράγματι, πρέπει να είναι, όπως ειπώθηκε προηγουμένως από τον κύριο Υπουργό Γεωργίας, η βελτίωση της ποιότητας των παραγομένων προϊόντων και η χαμηλότερη τιμή μέσα από χαμηλότερο κόστος παραγωγής. Το ζήτημα, όμως, αυτό δεν αντιμετωπίζεται μέσα από το νομοσχέδιο. Γιατί αυτό είναι συνάρτηση, όπως είπα, άλλων παραγόντων που μένουν ανέπαφα τουλάχιστον μέχρι αυτήν τη στιγμή, παρόλο που τα τελευταία τέσσερα χρόνια ασκεί το "καλό ΠΑΣΟΚ", κατά την άποψη της σημερινής ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ και του Υπουργού, την κυβερνητική εξουσία. Και εδώ θα ήθελα να πω στον κύριο Υπουργό Γεωργίας το εξής: Αλήθεια δεν αντιλαμβάνεται ότι, λέγοντας αυτά που είπε και πριν για τα προηγούμενα χρόνια, ο αγρότης έζησε άλλες εποχές καλές γι' αυτόν πραγματικά και θα τις θυμάται για πολλές δεκαετίες, ότι σ' αυτήν την περίοδο, τέσσερα χρόνια Υπουργός Γεωργίας

Σελίδα 531

ήταν ο σημερινός Πρωθυπουργός και άλλα δύο στη συνέχεια ο σημερινός Πρωθυπουργός ήταν Υπουργός Εθνικής Οικονομίας;

Δεν ξέρω αν νομίζει ότι λέγοντας αυτά που επανέλαβε και σήμερα τελικά αποστασιοποιείται η σημερινή Κυβέρνηση, ο σημερινός Πρωθυπουργός, αλλά και ο σημερινός Υπουργός Γεωργίας από το πρόβλημα, πέραν του ότι προσωπικά πιστεύω, ότι με την αγροτική και οικονομική πολιτική που εφαρμόστηκε από το 1981 μέχρι το 1989, ο αγρότης απέκτησε κατ' αρχήν μία σταθερότητα, ένιωσε πραγματικά να είναι αφέντης στο χωράφι του, στο σπίτι του και ταυτόχρονα μπήκαν οι προϋποθέσεις κάτω από τα δεδομένα εκείνης της εποχής για μία άλλη περίοδο της αγροτικής οικονομίας και του αγροτικού πληθυσμού. Και διαφωνώ απόλυτα με αυτήν την άποψη που διατύπωσε πριν ο Υπουργός Γεωργίας σε σχέση με εκείνη την περίοδο και φαντάζομαι ότι διαφωνούν και οι ίδιοι οι αγρότες που θα ακούσουν αυτά που είπε προηγουμένως ο Υπουργός Γεωργίας. Ας έλθω όμως και πάλι στα συγκεκριμένα προβλήματα του αγροτικού τομέα και του αγροτικού πληθυσμού.

Κύριε Υπουργέ και κύριοι συνάδελφοι, δεν είναι μόνο τα προβλήματα που δημιουργούνται στον αγροτικό τομέα και στον αγροτικό πληθυσμό λόγω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Είναι και ζητήματα της καθημερινότητας που εξαρτώνται αποκλειστικά από την Κυβέρνηση, τα οποία θα μπορούσαν να λυθούν κατά τρόπο που να ανακουφίσουν κάπως τους αγρότες.

Παραδείγματος χάρη, κύριε Υπουργέ, τότε στην οκταετία με ρυθμίσεις που είχαν γίνει, ο αγρότης πληρώνονταν το τίμημα της πώλησης των προϊόντων του μέσα από τριάντα μέρες από την παράδοση. Σήμερα όπως ξέρετε και όπως ξέρουμε όλοι -και είναι βασικό σημείο που προβάλλουν οι αγρότες δικαιολογημένα- πουλάνε τα προϊόντα και τους πληρώνουν, όταν τους πληρώσουν το τίμημα οι μεγαλομεσάζοντες, όποτε θέλουν, πολλές φορές μετά πάροδο οκτώ, δέκα μηνών και ενός χρόνου. Ορισμένες φορές δεν τους πληρώνουν καν το τίμημα και τους τρώνε και αυτό το ελάχιστο ποσό που συμφωνούν, που είναι κάθε χρόνο για πολλά προϊόντα χαμηλότερη τιμή από τα προηγούμενα χρόνια ή κάθε φέτος και χειρότερα απ'ό,τι ήταν πέρυσι.

Αυτό είναι ένα ζήτημα που μπορείτε να το λύσετε. Δεν λύνεται όμως. Αντίθετα οξύνεται κάθε μέρα και περισσότερο. Από την άλλη μεριά όμως οι αγρότες οφείλουν στην Αγροτική Τράπεζα, η Αγροτική Τράπεζα βάζει υπέρογκους τόκους υπερημερίας και δεν λαβαίνεται καθόλου υπόψη ότι αυτό δημιουργεί πρόβλημα και από πλευράς κεφαλαίου κίνησης στον αγρότη και ειδικά στο μικρό και το μεσαίο αγρότη για την επόμενη χρονιά. Και έτσι οδηγείται σε ένα φαύλο κύκλο που επιτείνει το ήδη μεγάλο πρόβλημα που έχει ο αγροτικός πληθυσμός ή η πλειοψηφία του αγροτικού πληθυσμού που είναι πολλαπλάσια αυξημένο κάθε χρόνο που περνάει το κόστος της παραγωγής ενώ οι τιμές πώλησης των αγροτικών προϊόντων είναι κάθε χρόνο σε αρκετά βασικά προϊόντα μικρότερες απ'ό,τι ήταν την προηγούμενη χρονιά.

Τα χρηματοοικονομικά που αποτελούν βασικό στοιχείο στη διαμόρφωση του κόστους παραγωγής. Η Αγροτική Τράπεζα μετατράπηκε όπως είναι γνωστό επί κυβερνήσεως Νέας Δημοκρατίας σε Εμπορική Τράπεζα. 'Εκτοτε τα επιτόκια δανεισμού της Αγροτικής Τράπεζας προς τους αγρότες είναι υπέρογκα. Και εδώ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι επίκαιρο το θέμα σε σχέση και με τα αποτελέσματα από πλευράς κερδών που βγήκαν χθες στη δημοσιότητα, των τραπεζών για το πρώτο εξάμηνο του 1997.

Τι βλέπουμε; Και δικαιώνεται απόλυτα η θέση που έχουμε διατυπώσει κατ'επανάληψη εδώ στη Βουλή, ότι αυτή η γενικότερη οικονομική πολιτική, τελικά ευνοεί το χρηματιστηριακό και το τραπεζικό κεφάλαιο, αυτά τα χρόνια που μειώνεται συνεχώς το εισόδημα είτε αγροτών είτε των άλλων λαϊκών στρωμάτων, πολλαπλασιάζονται κατά προκλητικό τρόπο τα κέρδη. Και πρέπει να σημειώσουμε, κατά τρόπο προκλητικό, σε σχέση και με τις άλλες, χώρες της Ευρώπης, στην οποία είμαστε ενταγμένοι.

Σημασία, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχει όχι εάν μειώνονται τα επιτόκια λόγω μείωσης του πληθωρισμού, αλλά ποια είναι τα πραγματικά επιτόκια στην Ελλάδα και της Αγροτικής Τράπεζας και των άλλων εμπορικών τραπεζών, που είναι υπέρογκα σε σχέση με τα πραγματικά επιτόκια των άλλων ευρωπαϊκών χωρών και των τραπεζών σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Γιατί, εάν πάρω σαν δεδομένο, ότι ο πληθωρισμός κινείται με ρυθμό αύξησης έξι ή επτά μονάδες και το επιτόκιο χορηγήσεων από τις εμπορικές τράπεζες, αλλά και από την Αγροτική Τράπεζα υπερβαίνει το 22% , 23% και 24%, σημαίνει ότι τα πραγματικά επιτόκια, άρα τα κέρδη τα πραγματικά στις τράπεζες, εμπορικές και αγροτικές, είναι η διαφορά μεταξύ του 22%, 23% ,24% και του 6% που είναι ο πληθωρισμός.

Πως είναι δυνατόν να μιλάμε σοβαρά για ανάπτυξη του αγροτικού τομέα ή για ανάπτυξη γενικότερα της οικονομίας της χώρας, όταν τα πραγματικά επιτόκια των τραπεζών προς την αγροτική ή την εμπορική επιχείρηση είναι τόσο υψηλά;

Μιλάμε, λοιπόν, κλείνοντας τα μάτια προς μία πραγματικότητα που είναι αντικίνητρο για την ανάπτυξη του αγροτικού και του αστικού τομέα.

Και αυτά τα λόγια που είπε ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κάνοντας έκκληση στις τράπεζες να μειώσουν τα επιτόκια, με συγχωρείτε, αλλά δεν είναι σοβαρές κουβέντες για Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών που θέλει να πείσει αγρότες, εμπόρους, βιοτέχνες, επενδυτές, επαγγελματίες να κάνουν επενδύσεις, ώστε να βοηθήσουν μία πορεία ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και της χώρας.

'Αρα, για να μιλήσουμε σοβαρά και για τον αγροτικό τομέα, για επενδύσεις, για εκσυγχρονισμό της αγροτικής εκμετάλλευσης και για προοπτική στον νέο αγρότη, αλλά και συνολικά στον αγροτικό πληθυσμό, πρέπει να αντιμετωπισθεί το σοβαρό αυτό ζήτημα των επιτοκίων δανεισμού της Αγροτικής Τράπεζας, αλλά και των εμπορικών τραπεζών προς τους αγρότες και προς τον αστικό τομέα. Αλλιώς, θα λέμε λόγια κενά περιεχομένου και θα πηγαίνει πάντα προς τα πίσω ο αγροτικός τομέας, όπως πηγαίνει προς τα πίσω τα τελευταία επτά και οκτώ χρόνια.

Επίσης, είναι γνωστό ότι στην ίδια την Ευρώπη στηρίζεται και ενισχύεται η αξία της αγροτικής παραγωγής.

Ακόμη, πρέπει να πούμε ότι στο χώρο της Ενωμένης Ευρώπης το 45% είναι κοινοτική στήριξη και το 40% είναι εθνική στήριξη, ενώ στην Ελλάδα λόγω μεσογειακών προϊόντων, όπως ξέρουμε, η κοινοτική στήριξη είναι μόνο 20% και η εθνική στήριξη 17%. Να γιατί δημιουργεί το τεράστιο πρόβλημα στον ελληνικό αγροτικό τομέα και στον αγροτικό πληθυσμό.

Πρέπει, λοιπόν, να δώσουμε άλλου είδους μάχη μέσα στην Ενωμένη Ευρώπη, ώστε να μη βρίσκεται σε μειονεκτική θέση η ελληνική αγροτική οικονομία, μάχη την οποία μπορούμε ευπρόσωπα να δώσουμε όταν είναι δεδομένο και γνωστό σε όλους, ότι η Ελλάδα, σε σχέση με άλλες χώρες, είναι κατ' εξοχήν αγροτική χώρα. Και πρέπει να δώσουμε με σοβαρότητα και υπευθυνότητα να αντιληφθεί το ευρωπαϊκό διευθυντήριο, ότι δεν μπορεί να κλείνουν τα μάτια μπροστά στο τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα που δημιουργείται με αυτήν την πολιτική που εφαρμόζεται στον αγροτικό τομέα στην Ελλάδα. Και αντί να μειώνονται οι ποσοστώσεις, αντί να μειώνονται οι στηρίξεις σε βασικά ελληνικά αγροτικά προϊόντα, θα πρέπει να δει η Ευρώπη ότι πρέπει να εφαρμόσει διαφορετική αγροτική πολιτική, διότι φοβούμαι, ότι το μέλλον της Ενωμένης Ευρώπης, αν συνεχιστεί αυτή η πολιτική στον αγροτικό -και όχι μόνο- τομέα δεν θα είναι ευοίωνο. Θα είναι ένα μέλλον αρνητικό με τεράστιες κοινωνικές εκρήξεις σε χώρες σαν την Ελλάδα που έχει μεγάλη συμμετοχή ο αγροτικός τομέας στο σύνολο της διαμόρφωσης του εθνικού εισοδήματος, αλλά και που μέσα από αυτόν τον αγροτικό τομέα απασχολείται ένα μεγάλο κομμάτι του ελληνικού πληθυσμού.

Το να λέμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, απλά, ότι είμαστε στην Ενωμένη Ευρώπη και ότι επομένως οι αγρότες πρέπει να υποστούν ό,τι το Διευθυντήριο επιβάλλει, δεν είναι λύση.

Σελίδα 532

Εθελοτυφλούμε, διότι έτσι οδηγούμε την ελληνική οικονομία, άρα και την αγροτική οικονομία που είναι τμήμα της γενικότερης εθνικής οικονομίας, σε μαρασμό και τμήματα μεγάλα του αγροτικού πληθυσμού, άρα του ελληνικού πληθυσμού, σε απόγνωση που θα φέρει τη μεγάλη κοινωνική έκρηξη.

Τελειώνοντας θα ήθελα να πω και κάτι άλλο: Είπε ο κύριος Υπουργός ότι οι νέοι αγρότες δεν μένουν, για να καλλιεργήσουν τα χωράφια, γιατί δεν υπάρχουν έργα αναπτυξιακής και κοινωνικής υποδομής στην περιφέρεια. Ποιος φταίει γι'αυτό; Δεν φταίει η πολιτική που εφαρμόζεται, που και από το Δεύτερο Πακέτο Ντελόρ τη μερίδα του λέοντος των πιστώσεων τη δίνει στο λεκανοπέδιο Αττικής, δημιουργώντας έτσι κίνητρα για μετακίνηση των νέων, αλλά και των άλλων πολιτών από την περιφέρεια στην Αθήνα, για να πολλαπλασιάζει έτσι τα μεγάλα προβλήματα που ήδη αντιμετωπίζουν τα τέσσερα εκατομμύρια των Ελλήνων που μένουν στο Λεκανοπέδιο Αττικής; 'Οταν η Κυβέρνηση δεν εξασφαλίζει τις απαραίτητες πιστώσεις για την ολοκλήρωση, με ταχύτατους ρυθμούς, του μεγάλης εθνικής οικονομικής σημασίας και πνοής έργου της Εγνατίας Οδού, ενώ από την άλλη μεριά, διασφαλίζει το σύνολο των πιστώσεων στο λεκανοπέδιο της Αττικής, φταίνε οι αγρότες; Φταίνε οι νέοι αγρότες, οι οποίοι τρέπονται σε εσωτερική μετανάστευση και διογκώνονται τα μεγάλα αστικά κέντρα, αντί να δημιουργούνται αντικίνητρα για τη μετακίνηση του πληθυσμού σ'αυτά τα μεγάλα αστικά κέντρα και κυρίως στο λεκανοπέδιο της Αττικής, που έχει συγκεντρώσει τέσσερα εκατομμύρια Ελλήνων; Και αυτά τα τρισεκατομμύρια που θα δοθούν, με την μετακίνηση νέων πληθυσμών από την περιφέρεια στο κέντρο, θα εκμηδενίσουν την όποια ωφελιμότητα των έργων για τα τέσσερα εκατομμύρια των Ελλήνων που ζούν σήμερα στο λεκανοπέδιο της Αττικής.

'Αρα, η ευθύνη είναι αποκλειστικά στην έλλειψη πολιτικής βούλησης για περιφερειακή ανάπτυξη και για προώθηση συγκεκριμένης περιφερειακής πολιτικής, που θα συγκρατήσει τους νέους αγρότες και άλλους πολίτες στην επαρχία, στα χωριά, στις κωμοπόλεις, μια και η πολιτική που εφαρμόζεται είναι Αθηνοκεντρική πολιτική, πράγμα που το έχουμε τονίσει κατ'επανάληψη.

Αν δεν παρθούν, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, άμεσα μέτρα για την στήριξη του αγροτικού τομέα, τον εκσυγχρονισμό και την αναδιοργάνωσή του, αν δεν παρθούν άμεσα μέτρα, για να γίνουν, μέσα στα πλαίσια ενός συγκροτημένου αναπτυξιακού προγράμματος, έργα κοινωνικής και αναπτυξιακής υποδομής, έργα παραγωγικά στην περιφέρεια, τότε τέτοιου είδους ρυθμίσεις, παρότι είναι προς θετικήν κατεύθυνση, δεν πρόκειται να δώσουν ούτε κατά το ελάχιστο, τη λύση στο μεγάλο πρόβλημα της συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά και του πληθυσμού στην επαρχία και κυρίως στις παραμεθόριες περιοχές που όποιος τις επισκέπτεται -και τις επισκέπτεται πολύς κόσμος, πολλοί Βουλευτές- διαπιστώνει με θλίψη ότι κάθε μέρα που περνάει, φεύγει ο κόσμος από τα χωριά. Επομένως, δεν θα βρούμε νέους ανθρώπους, για να πάρουν τα κίνητρα που λέμε, προκειμένου να κάνουν αγροτική εκμετάλλευση. Νομίζω, ότι έτσι πρέπει να αντιμετωπιστεί το ζήτημα.

Και εμείς ως ΔΗ.Κ.ΚΙ. στείλαμε στο Υπουργείο Γεωργίας μια συνολική πρόταση για αγροτική πολιτική, με δεκαέξι συγκεκριμένα μέτρα παρέμβασης στον αγροτικό τομέα που πιστεύουμε ότι μπορούν, αν είναι στα πλαίσια μιας περιφερειακής αναπτυξιακής πολιτικής και αν ενταχθούν σε μια τέτοια πολιτική αντίληψη, μπορούν να δώσουν, μεσομακροπρόθεσμα τουλάχιστον, απάντηση στο μεγάλο πρόβλημα του αγροτικού πληθυσμού και του αγροτικού τομέα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Ο κ. Στέφανος Μάνος έχει το λόγο.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΜΑΝΟΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, όπως ξέρετε, είμαι Βουλευτής Αθηνών. Γεννήθηκα στην Αθήνα. Μπορεί να είμαι Αρκαδικής καταγωγής, αλλά εδώ μεγάλωσα και έχω αστικές εμπειρίες.

Αυτά τα οποία θα σας πω σήμερα είναι αποτέλεσμα παρατηρήσεων που κάνω στην περιοχή στην οποία ζω. Λυπάμαι γιατί μπορεί μερικά από αυτά να σας φανούν, ίσως, επουσιώδη. Χθες όμως στο μανάβη, είδα ότι τα νεκταρίνια που πουλούσε ήταν Ισπανίας. Ο "Βασιλόπουλος" πουλούσε χθες ντομάτες Ολλανδίας. Και σε μία πόλη στην επαρχία, προχθές, πουλούσαν ντομάτες από το Βέλγιο. Τα μήλα πολλές φορές είναι είτε από τη Χιλή είτε από τη Νότιο Αφρική. Και στη λαϊκή επανειλημμένως έχω δει σκόρδα από τις Η.Π.Α.

Αναλογισθείτε προς στιγμήν, τι σημαίνει αυτό. 'Ενα σκόρδο κάποιος γεωργός αμερικανός το παρήγαγε, βγάζει τα λεφτά του σε δολλάρια, ταξίδεψε, πέρασε τον Ατλαντικό και αυτό το σκόρδο έφθασε στη λαϊκή της Αθήνας. Και όμως πουλιέται εδώ αυτό το σκόρδο στη λαϊκή της Αθήνας σε μία τιμή, που είναι ίδια με αυτή του σκόρδου που παρήγαγε κάποιος 'Ελληνας αγρότης. Αφήστε που τα αμερικάνικα σκόρδα είναι σαν να βγαίνουν από καλούπια.

Τι συμπέρασμα θα μπορούσε να βγάλει κανείς από όλα αυτά;

Είναι φανερό νομίζω σε όλους σας ότι κάποιο πρόβλημα ανταγωνιστικότητας πρέπει να έχουμε. Δεν φαίνονται λογικά πράγματα αυτά. Αντιθέτως, θα έλεγα, ότι θα έχετε όλοι προσέξει τα τελευταία χρόνια τη συγκλονιστική επιτυχία την οποία είχαν τα ιχθυοτροφεία στην Ελλάδα. Είχαν συγκλονιστική επιτυχία και άλλαξε η αγορά του ψαριού. Από εκεί που ζούσαμε πολλές φορές με κατεψυγμένα ψάρια, τώρα έχουμε ψάρια ιχθυοτροφείων. Σε πολύ μεγάλη έκταση δε, αυτά εξάγονται. Είναι μία πολύ μεγάλη επιτυχία.

Επίσης, μεγάλη επιτυχία στα βιομηχανοποιημένα αγροτικά προϊόντα είδαμε και στα γαλακτοκομικά.

Αυτές είναι μερικές παρατηρήσεις που κάνω εγώ ο αστός.

Μία άλλη παρατήρηση, την οποία νομίζω ότι μπορεί να κάνει κανείς, -παρατήρηση την οποία όλοι μπορείτε να συνειδητοποιήσετε- αφορά το εξής: Λέμε ότι στην Ελλάδα έχουμε πέντε έως έξι φορές περισσότερους αγρότες, συγκριτικά με τον πληθυσμό από ό,τι έχει η Γερμανία ή η Αγγλία.

Μα, εάν για να θρέψουμε τον ελληνικό πληθυσμό χρειαζόμαστε πέντε-έξι φορές περισσότερους αγρότες, είναι ποτέ δυνατόν να είμεθα ανταγωνιστικοί; Είναι ποτέ δυνατόν να φαντασθούμε οτι θα γίνουμε ανταγωνιστικοί; Κάνω ένα πρακτικό ερώτημα. Νομίζουμε, ότι μπορούμε να το επιτύχουμε αυτό, σκεπτόμενοι μεθόδους διατήρησης του αγροτικού πληθυσμού εκεί που είναι; Διότι άκουσα μερικούς να λένε σήμερα, από τους ειδικούς βέβαια, ότι πρέπει να βρούμε τρόπους να συγκρατήσουμε αυτόν τον πληθυσμό εκεί που είναι. Νομίζουμε ότι έτσι θα λυθεί ποτέ το πρόβλημα;

Το πρόβλημα είναι γενικότερο, πώς θα αναπτυχθεί η οικονομία σε άλλους τομείς, ώστε σιγά-σιγά να αρχίσουν να απορροφούνται όλοι αυτοί που απασχολούνται σήμερα σε αγροτικά επαγγέλματα, σε διαφορετικά επαγγέλματα και αυτοί που θα εναπομείνουν, να μπορούν να είναι πλέον ανταγωνιστικοί, όπως έγινε σε άλλα μέρη του κόσμου.

Θα μου επιτρέψετε να κάνω μία παρένθεση για όλα αυτά που θα συμβούν στο μέλλον και για τα οποία μίλησε πριν από λίγο ο κύριος Υπουργός.

Θέλω να πω στον κύριο Υπουργό, ότι τον άκουσα ειλικρινώς με πολλή συμπάθεια, διότι διέκρινα ότι σε αρκετές περιπτώσεις υπήρξε και ειλικρινής και πράγματι ενετόπισε τα προβλήματα, άλλο αν τα λύνει ή δεν τα λύνει ακόμη. Αλλά πριν αρχίσεις να λύνεις ένα πρόβλημα, πρέπει να αρχίσεις να δείχνεις ότι το καταλαβαίνεις, ότι το συνειδητοποιείς.

'Οπως ξέρετε, η Ευρωπαϊκή 'Ενωση αποφάσισε να διευρυνθεί. Αποφάσισε δηλαδή, να αρχίσουν οι συζητήσεις με άλλα πέντε κράτη, πέραν της Μάλτας και της Κύπρου. Αυτό στην πραγματικότητα σημαίνει -έτσι το ερμηνεύω εγώ- ότι η Ευρώπη αποφάσισε ότι εγκαταλείπει πλέον την έννοια της ενιαίας Ενωμένης Ευρώπης. Θα έχουμε δύο-τρείς Ευρώπες. Αυτό κατά την άποψή μου σημαίνει αυτή η απόφαση της διεύρυνσης.

Δεν θα έχουμε λοιπόν την Ευρώπη, όπως παλαιότερα την φανταζόμασταν ως μία ενιαία Ευρώπη, αλλά ως μία Ευρώπη δύο ή τριών ταχυτήτων. Αυτό νομίζω ότι σημαίνει αυτό που απεφάσισε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή 'Ενωση. Ταυτοχρόνως

Σελίδα 533

σημαίνει ότι με βεβαιότητα μπορεί να περιμένει κανείς ότι οι επιδοτήσεις, η στήριξη των αγροτικών προϊόντων, ποσοστιαίως, θα μειωθεί. Ανεφέρθη σε αυτό και ο Υπουργός, δηλαδή ότι στο μέλλον θα περιοριστεί σημαντικά η στήριξη των αγροτικών προϊόντων. Με άλλα λόγια οι αγρότες που περιμένουν ένα μέρος του εισοδήματός τους από την Ευρωπαϊκή 'Ενωση θα δουν το εισόδημά τους να μικραίνει.

Νομίζω ότι το ίδιο μπορούμε να περιμένουμε ότι θα συμβεί για τα διαρθρωτικά ταμεία, αυτό που σήμερα ονομάζουμε Ντελόρ ΙΙ. 'Ακουσα και ορισμένους συναδέλφους που μίλησαν για το πακέτο Σαντέρ. Για ένα πράγμα μπορούμε να είμαστε βέβαιοι, ότι τα ποσά στο μέλλον θα είναι μικρότερα, -αν θα υπάρχουν- από αυτά που είναι σήμερα.

Τα αναφέρω αυτά για να σας επισημάνω ότι κατά τη δική μου γνώμη, αν δεν καταφέρουμε να παρακολουθήσουμε την Ευρωπαϊκή 'Ενωση στον πυρήνα που πάει να διαμορφωθεί τώρα που είναι η εποχή των παχέων αγελάδων, τώρα που οι επιχορηγήσεις είναι μεγάλες, αργότερα στο μέλλον θα είναι πιο δύσκολο να την παρακολουθήσουμε. Αυτό το λέω για να ενισχύσω την άποψη που πολλές φορές έχω υποστηρίξει ότι τα επόμενα χρόνια πρέπει να τα δώσουμε όλα για να μη φύγει από τα χέρια μας η ευκαιρία να παρακολουθήσουμε αυτόν τον πυρήνα της Ευρώπης, δεδομένου ότι υποστηρίζω ότι στο μέλλον δεν θα υπάρχει μία Ευρώπη. Εάν δεν μπούμε τώρα σε αυτόν τον πυρήνα δεν θα μπούμε ενδεχομένως ποτέ.

(Στο σημείο αυτό την Προεδρική 'Εδρα καταλαμβάνει ο Β' Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΓΟΥΡΙΔΗΣ)

Δεν έχω την αίσθηση ότι με τα μέτρα που προτείνει το νομοσχέδιο τακτοποιούνται τα ζητήματα της ανταγωνιστικότητας για τα οποία και μίλησα. Το πρώτο μέρος που αφορά ορισμένες φορολογικές απαλλαγές είναι μία εύνοια προς τους σήμερον εργαζόμενους αγρότες, αλλά δεν συνιστά διαρθρωτική αλλαγή. Αυτά τα οφέλη θα καταναλωθούν και θα ξαναβρεθούμε στο ίδιο ακριβώς σημείο που βρισκόμαστε και τώρα. Δηλαδή πάλι θα έρχεται το σκόρδο από τις Ηνωμένες Πολιτείες παρά το γεγονός ότι θα μεταβιβάζονται τα οικόπεδα κάπως φθηνότερα.

'Ηδη ο Εισηγητής μας αλλά και ο κ. Τσιτουρίδης μίλησαν εκτεταμένα γι' αυτό το Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου για την εκπαίδευση. Δεν νομίζω ότι θα προσφέρει ο,τιδήποτε αυτό, έτσι όπως είναι διαρθρωμένο, διότι δυστυχώς το κράτος έχει διαλυθεί. Δεν λειτουργεί και δεν προσφέρει υπηρεσίες. Δεν βλέπω λοιπόν να προσφέρει αυτά που θα θέλαμε.

Πριν από λίγες ημέρες διάβασα ένα άρθρο του συναδέλφου μου του κ. Δαβάκη ο οποίος έλεγε ότι δύο πράγματα είναι πολύ σημαντικά. Το ένα είναι η εκπαίδευση και το άλλο η πληροφόρηση. Κατά τη γνώμη μου η παιδεία που θα μετρούσε αυτήν τη στιγμή είναι η παιδεία στο δημοτικό σχολείο. Αυτό που είπατε για την κοινωνική αλλαγή κύριε Υπουργέ, στο δημοτικό σχολείο θα άρχιζε, ένα δημοτικό που θα ελάμβανε υπόψη του τη γεωγραφική του τοποθεσία. Δηλαδή σε ένα σχολείο στη Λάρισα ή στην Καρδίτσα αυτό που μαθαίνουν τα παιδιά πρέπει να διαφοροποιηθεί από αυτό που μαθαίνουν τα παιδιά στην Αθήνα. Δεν μπορεί να υπάρχει το ίδιο πρόγραμμα παντού.

Το δεύτερο θέμα ήταν η πληροφόρηση. Στις λίγες φορές που βρισκόμουν εκτός Αθηνών έτυχε να μου πουν οι βαμμβακοπαραγωγοί "να, δεν είναι τα λεφτά που θέλουμε. Αυτό που χρειαζόμαστε να μας πουν είναι τι να κάνουμε. Το ξέρουμε ότι δεν πάει άλλο το βαμβάκι. Πέστε μας τι να κάνουμε". Εκεί ήταν πάντα η έλλειψη του Υπουργείου, ενός Υπουργείου που έχει χιλιάδες γεωπόνους, αλλά κανένας δεν είναι εκεί για να εξηγήσει στον αγρότη, να τον βοηθήσει ή να του ξεκαθαρίσει τι πρέπει να κάνει.

Αυτό ακριβώς το έλλειμμα της πληροφόρησης ήταν ένα δεύτερο σημείο, το οποίο ανέφερε ο κ. Δαβάκης στο άρθρο του. Το αναφέρω αυτό γιατί μου έκανε θετική εντύπωση η τοποθέτησή του.

(Στο σημείο χτυπάει το προειδοποιητικό κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Βουλευτή)

Με πιέζετε. Την εννοείτε αυτήν την καταπίεση, κύριε Πρόεδρε ή θα μου δώσετε δύο λεπτά;

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Μόνος σας καταπιέζεσθε.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΜΑΝΟΣ: Σας ερωτώ: Θέλετε να μου δώσετε δύο λεπτά, για να ξεκαθαρίσω το θέμα;

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Μπορείτε να συνεχίσετε. Ξεκαθαρίστε το, αλλά σύντομα, όσο το δυνατόν. Μόνο να μην καταπιέζεσθε εσείς.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΜΑΝΟΣ: Θα προσπαθήσω.

Θα ήθελα να αναφερθώ σε θέματα που βλέπω, σε γενικές κατευθύνσεις. Νομίζω ότι ο τονισμός της ποιότητας, για τον οποίο μιλήσατε και εσείς, θα μπορούσε και θεσμικά να ενισχυθεί, αν το Υπουργείο και οι συνεταιρισμοί εφάρμοζαν με πολύ μεγάλη αυστηρότητα κανόνες ποιότητας και σωστής διαχείρισης. Αυτό το ξεχείλωμα, το οποίο υπάρχει παντού, είναι κάτι που θα μπορούσε να αλλάξει.

Φερ' ειπείν στους συνεταιρισμούς, να επιβάλατε πολύ συστηματικούς ελέγχους και οι ίδιοι οι συνεταιρισμοί να εξωθούντο να ασκούν αυστηρότατους ποιοτικούς ελέγχους, πράγμα που πολλές φορές δεν κάνουν.

Βλέπω επίσης ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα στη συνολική υποδομή, η οποία υποδομή θα διευκολύνει τον περιορισμό του κόστους. Πολλές φορές έχω ακούσει για τους αναδασμούς. Δεν υπάρχει λόγος να γίνονται οι αναδασμοί από τις υπηρεσίες του Υπουργείου, γιατί έτσι δεν θα τελειώσουν ποτέ. Είναι κάτι που θα μπορούσατε από τώρα να βάλετε μπρος...

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Τους δίνουμε σε γραφεία.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΜΑΝΟΣ: Δεν ξέρω τι έχετε κάνει, αλλά μέχρι τώρα δεν έχω δει το αποτέλεσμα.

Επίσης, στο θέμα της πρόγνωσης του καιρού, του μικροκλίματος κάθε περιοχής δεν θα έπρεπε το Υπουργείο να έχει υπηρεσίες, ώστε να μπορεί συνεχώς να διευκολύνει τους αγρότες να προβλέψουν σωστά;

'Οσον αφορά τι γίνεται με τις αγορές του εξωτερικού, δεν θα μπορούσαμε να έχουμε καλύτερα και πιο αξιόπιστα στοιχεία από αυτά που έχουμε σήμερα; Είναι τόσο δύσκολο να οργανώσουμε κάτι τέτοιο; Πρέπει να έχουμε αξιόπιστα στοιχεία για τις αγορές του εξωτερικού.

Θα ήταν τόσο δύσκολο να έχουμε αξιόπιστα στοιχεία για την ποιότητα των εδαφών ανά περιοχή, ώστε να ξέρουμε τι λιπάσματα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε και να περιορίσουμε το κόστος;

Αυτά είναι πράγματα που τα περιμένει κανείς από το Υπουργείο, από το κράτος και δεν τα βλέπω να γίνονται. Σας ξαναλέω, ότι με το να δώσετε φορολογική απαλλαγή δεν λύνεται το πρόβλημα. Είναι μία εφάπαξ χρήσιμη παροχή- καλοδεχούμενο κάθε τι αυτού του είδους- αλλά δε θα λύσει το πρόβλημα. Γι'αυτό έχω την αίσθηση ότι είναι πολύ σημαντικό να αναζητήσουμε συστηματικά τι πρέπει να κάνουμε, προκειμένου να περιορίσουμε το κόστος, να αυξήσουμε την ανταγωνιστικότητα και να αυξήσουμε την ποιότητα των παραγομένων προϊόντων.

Ζητώ συγγνώμη από όλους τους συναδέλφους, τους καταγομένους από αγροτικές περιοχές, διότι ανέχθηκαν έναν αστό να ομιλεί για αγροτικά θέματα. Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Πάντως, το νομοσχέδιο δεν είναι επερώτηση.

Ο κ. Μάτης έχει το λόγο.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΑΤΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, κύριοι συνάδελφοι, ο πρωτογενής τομέας της εθνικής οικονομίας είναι αυτός που δέχεται τις ισχυρότερες πιέσεις τα τελευταία χρόνια. Η δύσκολη πορεία προσαρμογής στις νέες συνθήκες που διαμορφώνει και θα διαμορφώνει-θέλουμε, δε θέλουμε- ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, απαιτεί συνετή και σοβαρή προσέγγιση του αγροτικού ζητήματος. Απαιτεί ένα σχέδιο δράσης συνολικό και βήματα συνετά υλοποίησής του.

'Οχι ότι δεν υπήρχε αγροτική πολιτική στο ΠΑΣΟΚ. Προς Θεού! Το ΠΑΣΟΚ ανέσυρε την κοινωνική τάξη που λέγονται αγρότες από το περιθώριο δεκαετιών και τους έδωσε ...

ΟΡΕΣΤΗΣ ΚΟΛΟΖΩΦ: Ο Υπουργός σας το είπε, κύριε

Σελίδα 534

συνάδελφε.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΑΤΗΣ: Θα μου επιτρέψετε να πω εγώ την άποψή μου. Ο Υπουργός δεν είπε αυτό ακριβώς. Θα σας απαντήσει ο Υπουργός σ'αυτό.

ΟΡΕΣΤΗΣ ΚΟΛΟΖΩΦ: Προάσπισε την Κυβέρνηση.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΑΤΗΣ: Θα μου επιτρέψετε να συνεχίσω;

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Παρακαλώ, κύριε Κολοζώφ. Νομίζω ότι δεν χρειάζεται να κάνουμε παρεμβάσεις. Αφήστε τον ομιλητή να εκφράσει τις απόψεις του.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΑΤΗΣ: 'Ελεγα, λοιπόν, ότι υπήρχε αγροτική πολιτική που κατέγραψε στην πολιτική ιστορία το ΠΑ.ΣΟ.Κ., ως το κατ' εξοχήν αγροτικό κόμμα της Ελλάδος, πράγμα το οποίο επιβεβαιώνεται κάθε φορά που γίνονται Βουλευτικές εκλογές, όπου σημαντικότατος αριθμός, η πλειοψηφία των αγροτών, ψηφίζουν το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα.

'Ομως, οι νέες προκλήσεις και προσκλήσεις απαιτούν να γίνουν οι κατάλληλες προσαρμογές για να απαντηθούν τα προβλήματα του σήμερα και του αύριο. Βεβαίως, την αγροτική πολιτική την υλοποιεί η Κυβέρνηση, αλλά θα πρέπει να διαμορφώνεται μέσα από διάλογο ή δυνατόν και συμφωνία με τα άλλα κόμματα και βέβαια, μέσα από διάλογο με τους 'Ελληνες αγρότες, κτηνοτρόφους, αλιείς, δασοκόμους, δασοπόνους, μελισσοκόμους και με όσους άλλους ασχολούνται στον πρωτογενή τομέα της οικονομίας. 'Ενας τέτοιος εθνικός διάλογος άρχισε στο Εθνικό Συμβούλιο Αγροτικής Πολιτικής. Τον διάλογο αυτό τον ξεστρατίζουν, τον αποπροσανατολίζουν κάποιες απόψεις -μερικές από αυτές ακούστηκαν και σήμερα σ' αυτήν την Αίθουσα- που καλλιεργούν στην κοινωνία μας και ιδιαίτερα στον αγροτικό πληθυσμό, κάποιες πλάνες. Θα αναφερθώ σε τέσσερις, που θεωρώ ότι είναι οι πλέον διαδεδομένες:

Πλάνη υπ' αριθμόν ένα είναι αυτή που λέει ότι ο αγρότης πεινάει, ξεκληρίζεται, ότι ο αγρότης εξαθλιώνεται. Είναι μία άποψη που σπέρνει τον πανικό, που καλλιεργεί ηττοπάθεια και πτώση ηθικού στους αγρότες, που τους εμποδίζει να αποφασίσουν και να δράσουν σωστά. Και βεβαίως, κανένας δεν παραβλέπει ότι δέχεται πιέσεις το αγροτικό εισόδημα, ιδιαίτερα των παραμεθόριων, των ορεινών, των φθινουσών, των νησιώτικων περιοχών. Υπάρχει, όμως, κίνηση θετική από την Κυβέρνηση για την αντιμετώπιση των προβλημάτων.

Πλάνη υπ' αριθμόν δύο είναι αυτή που λέει ότι οι αγρότες σπαταλούν και καταναλώνουν τις επιδοτήσεις άσκοπα σε γλέντια και διασκεδάσεις. Ουδέν ψευδέστερον. Νομίζω ότι αδικεί τη συντριπτική πλειοψηφία των αγροτών, που ευσυνείδητα μοχθούν και δημιουργούν στην καθημερινή τους διαπάλη με τη γη.

Πλάνη υπ' αριθμόν τρία είναι αυτή που μηδενίζει τα πάντα. Λέει ότι δεν γίνεται τίποτα. Λέει ότι δεν απορροφούνται οι πιστώσεις, ότι το κράτος είναι αναποτελεσματικό, αδηφάγο και διεφθαρμένο. Και βεβαίως, τι προτείνει; Την ακινησία. Προτείνει το σταμάτημα κάθε προσπάθειας για χάραξη μίας πολιτικής, η οποία να έχει σαν βάση την αξιολόγηση και τη γνώση.

Και πλάνη υπ' αριθμόν τέσσερα είναι αυτή που συχνά-πυκνά ακούγεται από την Αντιπολίτευση, αυτή που λέει ότι υποχρεωτικά πρέπει να μειωθούν οι αγρότες κατά διακόσιες πενήντα χιλιάδες (250.000). Είναι, θα έλεγα, μία δημαγωγική προσπάθεια να μετατραπεί σε πολιτικό επιχείρημα ένα ιστορικό φαινόμενο. Γιατί είναι αλήθεια ότι μεταξύ 1971-1981, σ' αυτήν τη δεκαετία, μειώθηκαν οι αγρότες κατά διακόσιες εξήντα δύο χιλιάδες (262.000), μεταξύ 1981-1991 μειώθηκαν κατά διακόσιες ενενήντα χιλιάδες (290.000) και μεταξύ 1990-1993 μειώθηκαν κατά εκατόν πενήντα χιλιάδες (150.000). Αλλά είναι επίσης, αλήθεια ότι δημιουργήθηκαν εξακόσιες χιλιάδες (600.000) νέες θέσεις εργασίας στις υπηρεσίες, που απορρόφησαν σημαντικότατο αριθμό από όσους αποχώρησαν από το γεωργικό επάγγελμα. Βεβαίως, είναι αλήθεια και το φαινόμενο της προόδου, που θέλησε να σπουδάσουν πάρα πολλά παιδιά αγροτών και να γίνουν λαμπροί επιστήμονες ή να δραστηριοποιηθούν επιχειρηματικά και να είναι λαμπροί επιχειρηματίες στα μεγάλα ή μικρότερα αστικά κέντρα.

'Οποιοι θέλουν τον αγρότη να έχει στραμμένα τα μάτια στην ελεημοσύνη, θα έλεγα, ή στην όποια καλή διάθεση του κράτους, νομίζω ότι δεν του επιφυλάσσουν καλή μοίρα. Είναι συντηρητική αυτή η άποψη. Η προοδευτική άποψη θέλει τον αγρότη ενημερωμένο πολίτη, επαρκή επαγγελματία, ο οποίος θα πατάει γερά στα πόδια του και θα διαφεντεύει τα του οίκου του, θα διαχειρίζεται τα δικά του πράγματα και θα δίνει τον αγώνα για την ποιότητα, για τη μείωση του κόστους παραγωγής με τη βοήθεια του κράτους, αλλά και για την τυποποίηση, έτσι ώστε να υπάρχει μέλλον στο βιός του.

Η αξία του νομοσχεδίου φαίνεται από τα στοιχεία που παρέθεσε ο εισηγητής της Πλειοψηφίας και αναφέρονται πρώτον στη σύνθεση των αγροτικών νοικοκυριών και στην κατά μέσο όρο στρεμματική τους έκταση και δεύτερον στην ηλικιακή σύνθεση των αρχηγών των αγροτικών εκμεταλλεύσεων.

Δυο είναι τα κύρια προβλήματα τα οποία γνωρίζουμε, αλλά θα τα ξαναπώ: Το πρώτο πρόβλημα είναι ο μικρός κλήρος. Βεβαίως και στα βιώσιμα αγροτικά νοικοκυριά μας, αυτά που έχουν σαράντα τρία στρέμματα μέσο όρο, είναι υποτριπλάσιος του μέσο όρο, της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης που είναι εκατόν εξήντα τέσσερα στρέμματα.

Το δεύτερο και μεγαλύτερο που είναι ορατό είναι ο κίνδυνος της μη συνέχισης της παραγωγικής αγροτικής διαδικασίας, που είναι ολέθριο για την εθνική μας οικονομία.

Το νομοσχέδιο που κουβεντιάζουμε προσπαθεί και σε ένα μεγάλο βαθμό με επιτυχία δίνει απαντήσεις σ' αυτά τα δύο προβλήματα.

Με το πρώτο κεφάλαιο δίνει κίνητρα φορολογικά στο εισόδημα, στις μεταβιβάσεις, στις κληρονομιές, αλλά και στις γονικές παροχές για τους νέους αγρότες. Κάνει προσπάθειες για την ενοποίηση του μικρού κλήρου, για να λύσει το πρόβλημα του μικρού κλήρου. Επίσης, κάνει προσπάθειες να κλείσει το αγροτικό επάγγελμα που είναι ένα θετικότατο βήμα για το μέλλον.

Με το δεύτερο κεφάλαιό του που προβλέπει τη σύσταση του Οργανισμού Γεωργικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Απασχόλησης συμμαζεύει ό,τι παρείχε ως τώρα επαγγελματική εκπαίδευση στους αγρότες και συστηματοποιεί αυτή την εκπαίδευση βάζοντάς την -ή προσπαθώντας σ' αυτήν τη φάση να τη βάλει- σε τροχά ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Ο στόχος είναι προφανής. Θέλει να φτιάξει αγρότες επαρκείς επαγγελματίες που θα έχουν τη γνώση, αλλά θα έχουν και τη μέθοδο για να μπορέσουν να βελτιώσουν την παραγωγή τους και να μπορούν αναγνωρίζοντας εγκαίρως τις αλλαγές που αέναα θα συμβαίνουν στην αγορά να προσαρμόζουν την παραγωγική τους διαδικασία στις ανάγκες της αγοράς. Αυτός είναι ένας βασικός όρος επιβίωσης.

Τέλος, το τρίτο κεφάλαιο εισάγει διατάξεις διευκόλυνσης του αγροτικού λήζινγκ, αλλά και διευκόλυνσης των ιδιωτικών επενδύσεων στον αγροτικό τομέα, παρέχει δε διευκολύνσεις όσον αφορά το κτίσιμο αγροτικών οικοδομημάτων και αγροτικών εγκαταστάσεων. Και αυτές οι διατάξεις απαντούν στα δυο μεγάλα προβλήματα που υπάρχουν.

Βεβαίως -το ομολόγησε ο κύριος Υπουργός- δεν υπάρχει απάντηση στο κοινωνικό πεδίο, αλλά ελπίζω ότι τα υπόλοιπα νομοσχέδια που έχει προγραμματίσει, έχει εξαγγείλει και μας έχει δώσει μέσα από φακέλους και τη χρονική δέσμευση που τα φέρει στη Βουλή, θα συναπαρτίσουν όλα μαζί το πλαίσιο, το σχέδιο δράσης για να έχουμε μια θετική και αποφασιστική παρέμβαση στην αγροτική μας οικονομία, για να είναι βιώσιμη. Γιατί αποτελεί θεμελιώδη άξονα της εθνικής μας οικονομίας. Ευχαριστώ.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ).

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ευχαριστούμε τον κ. Μάτη.

Ο κ. Σαρρής έχει το λόγο.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΑΡΡΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου του Υπουργείου Γεωργίας, σαφώς -και αυτό το είπαν και οι προλαλήσαντες συνάδελφοι- κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, αφού εισάγει

Σελίδα 535

μια σειρά κινήτρων για την προσέλκυση νέων αγροτών, τα οποία πιστεύουμε και ελπίζουμε οτι θα είναι ικανά να ωθήσουν τους νέους να ασχοληθούν με τη γεωργία.

Στόχος είναι η ανάπτυξη αυτού του τόσο σημαντικού τομέα της οικονομίας μας, του οποίου ο πληθυσμός παρουσιάζει στοιχεία γήρανσης και κόπωσης, ενώ όλο και περισσότεροι νέοι εγκαταλείπουν την ύπαιθρο, προτιμώντας τον τομέα των υπηρεσιών στις θορυβώδεις πόλεις ή και την ενασχόλησή τους με μη παραγωγικά επαγγέλματα.

Ο κώδωνας του κινδύνου έχει σημάνει προ πολλού. Ο τομέας της γεωργίας, λοιπόν, μεσοπρόθεσμα απειλείται με εγκατάλειψη και μαρασμό, με όλες τις αυτονόητα δυσμενείς επιπτώσεις, όχι μόνο στο δημογραφικό πρόβλημα. Νέοι αγρότες θεωρούνται οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, που δεν έχουν υπερβεί το τεσσαρακοστό έτος της ηλικίας τους, των οποίων το εισόδημα από την ενασχόλησή τους με τη γεωργία, αποτελεί τουλάχιστον το 50% του συνολικού τους εισοδήματος.

Το παρόν σχέδιο νόμου προβλέπει μια σειρά κινήτρων,που έχουν χαρακτήρα φορολογικών ελαφρύνσεων. Προβλέπει προσαύξηση του αφορολόγητου ποσού κατά 50% για τα πέντε πρώτα χρόνια υποβολής φορολογικών δηλώσεων, έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα του 50% της δαπάνης για την αγορά παγίων στοιχείων της γεωργικής εκμετάλλευσης.

Ακόμη, προβλέπει επιδότηση κατά 50% των επιτοκίων των βραχυπρόθεσμων δανείων, που χορηγούνται για καλλιεργητικά έξοδα προς τους νέους αγρότες ορεινών και προβληματικών περιοχών, επιδότηση των δανείων των νέων αγροτών που κατοικούν σε προβληματικές περιοχές και τουλάχιστον το 25% του εισοδήματός τους προέρχεται από τη γεωργία για κεφάλαιο κινήσεως και για τοπικές δραστηριότητες σε άλλους τομείς της οικονομίας. Ακόμη, προβλέπεται επιδότηση κατά 15% των βραχυπροθέσμων δανείων, που χορηγούνται σε τυχόν αμιγείς οργανώσεις νέων αγροτών κλπ.

Προτεραιότητα, όμως, το νομοσχέδιο αυτό δίδει και στην αναβάθμιση της επαγγελματικής κατάρτισης, με την εξασφάλιση συνεχούς εκπαίδευσης και κατάρτισης σε σύγχρονες μεθόδους καλλιεργειών. Υπάρχει αδήριτη η ανάγκη διαρκούς επαγγελματικής επιμόρφωσης, ενημέρωσης των επαγγελματιών αγροτών, που καλούνται να εργαστούν στο γεωργικό τομέα πάνω στις νέες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις της Κ.Α.Π. και του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Είναι ένα ανθρώπινο δυναμικό, του οποίου το 61,8% είναι απόφοιτοι του δημοτικού και το 32,4% αναλφάβητοι.

Το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου συνιστά τον Οργανισμό Γεωργικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Απασχόλησης με τον τίτλο "ΔΗΜΗΤΡΑ", που έχει σκοπό την οργάνωση και λειτουργία της γεωργικής επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης.

Ακόμα, δίνει τη δυνατότητα το παρόν νομοσχέδιο στον Υπουργό Γεωργίας να χορηγεί το λεγόμενο "πράσινο πιστοποιητικό" για τους επαγγελματίες νέους αγρότες, του οποίου οι προϋποθέσεις χορήγησης καθορίζονται με κοινή απόφαση και του Υπουργού Παιδείας και του Υπουργού Γεωργίας.

Επίσης, με το παρόν σχέδιο νόμου, καθορίζεται η ίδια η συμμετοχή των φορέων σε επενδυτικά προγράμματα του πρωτογενούς τομέα, εισάγεται ο θεσμός του leasing για αγροτικές εκτάσεις, μειώνονται οι αμοιβές των μηχανικών για τη μελέτη επίβλεψης των αγροτικών κατασκευών και επιστρέφεται στους αγρότες μέρος του καταβληθέντος ΦΠΑ, των αμοιβών μελετών και επιβλέψεων εργασιών και υλικών.

Τα κίνητρα, μπορούμε να πούμε, πως είναι αρκετά. Τονίσαμε όμως εξ αρχής, άλλωστε, πως η νομοθετική αυτή πρωτοβουλία της Κυβέρνησης κινείται προς τη θετική κατεύθυνση, μια και προσπαθεί να θεραπεύσει ένα από τα συμπτώματα της νοσηρότητας της αγροτικής μας οικονομίας, δηλαδή την απομάκρυνση του ενεργού νέου πληθυσμού από αυτήν, καθώς βέβαια και να συμβάλλει στην ανάπτυξη της γεωργίας.

Το ζητούμενο όμως είναι, αν και κατά πόσον η θεραπεία ενός ή δύο συμπτωμάτων νοσηρότητας, θεραπεύει και τα γενεσιουργά αίτια της καχεξίας της ελληνικής γεωργίας. Σαφώς όχι, το είπε ο ίδιος ο κύριος Υπουργός, δεν φιλοδοξεί κάτι τέτοιο το παρόν νομοσχέδιο.

'Επονται άλλα νομοσχέδια, που θα αντιμετωπίσουν τις δομικές αδυναμίες της ελληνικής γεωργίας, που είναι πραγματικά πολλές, γιατί ο γεωργικός τομέας στη χώρα μας, βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι, όχι μόνο σαν αποτέλεσμα των διεθνών ανακατατάξεων στο εμπόριο, όπου υπάρχει σκληρός ανταγωνισμός και έλλειψη προστατευτισμού πια, αλλά και σαν συνέπεια της παθητικότητας του κλάδου, που δεν αντέδρασε όπως έπρεπε στην επερχόμενη κρίση.

Τα πράγματα, όμως, ήταν ξεκάθαρα από το 1992 και πριν ακόμη. Υπήρξαν οι συνομιλίες της GATT, της διεθνούς συμφωνίας για τους δασμούς και το εμπόριο με το επιχείρημα-άλλοθι, μπορούμε να πούμε, της εξυγίανσης του διεθνούς ανταγωνισμού. Ο γύρος της Ουρουγουάης έθεσε περιορισμούς σημαντικούς στη στήριξη και προστασία των αγροτικών προϊόντων.

Aπό εκείνη τη στιγμή κατά την οποία ο όρος επιβίωσης της αγροτικής οικονομίας μιάς χώρας εξαρτήθηκε από τη παραγόμενη ποιότητα των αγροτικών προϊόντων, το επιτυχημένο μάρκετιγκ, το "σερβίρισμα" που διέθεταν στη διεθνή αγορά και κύρια το χαμηλό καλλιεργητικό κόστος, αποκαλύφθηκαν οι διαρθρωτικές αδυναμίες της χώρας μας και προδιέγραψαν ανάγλυφα το τι θα επακολουθήσει.

Η στήριξη του αγροτικού εισοδήματος υπήρξε όρος απαραίτητος για την ανάσχεση του ρεύματος αστυφιλίας των νέων ανέργων της υπαίθρου, αλλά και την ανάπτυξη του γεωργικού κλάδου. Εκεί, βέβαια, υπάρχει μεγάλη ευθύνη σε όλες τις κυβερνήσεις που πέρασαν τα τελευταία χρόνια.

Η Κομισιόν άλλωστε με εκθέσεις της, έχει αποδείξει ότι οι μεγάλες ποσότητες χρημάτων που προορίζονταν για υλοποίηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής διατέθηκαν με όχι σώφρονα τρόπο σε αλλότρια έργα και προγράμματα με το αναμενόμενο αποτέλεσμα να μην συμβάλουν στη δόμηση μιας μακροπρόθεσμα βιώσιμης γεωργίας. Τα χρήματα δε που μοίραζαν με μία διάθεση γαλαντομίας τα ταμεία της Κοινότητας, χωρίς τους απαιτούμενους ελέγχους, δημιούργησαν παρασιτικά στρώματα νεομεσαζόντων είτε εδώ στη χώρα μας είτε στις Βρυξέλλες τους περίφημους λομπίστες, που καρπώθηκαν σημαντικό ποσοστό των χρημάτων αυτών.

Οι χαμένες άλλωστε ευκαιρίες διαδέχονται η μία την άλλη και οι επιδοτήσεις επενδύθηκαν όχι κύρια στην ανάπτυξη της γεωργίας, αλλά σε πολυτελή ακίνητα, κινητά και αυτοκίνητα και καταναλωτικά αγαθά γενικότερα, κι έτσι μπροστά στον τυφώνα των νέων συνθηκών φάνηκε η γύμνια των δομικών προβλημάτων της γεωργίας, που απαιτούν δραστική και της τελευταίας στιγμής αντιμετώπιση.

Ενώ η ελληνική γεωργία έχει σημαντικές δυνατότητες να εκμεταλλευθεί τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, εδαφολογικά και κλιματολογικά, αντιμετωπίζει σήμερα την πρόκληση είτε να εφαρμόσει ένα θαρραλέο σχέδιο μεταρρυθμίσεων και εκσυγχρονισμού το συντομότερο δυνατό είτε να συρρικνωθεί και να υποβαθμιστεί.

Βασική προϋπόθεση επιτυχίας ενός τέτοιου σχεδίου είναι η συστράτευση του αγροτικού κόσμου, ιδιαίτερα των νέων αγροτών -και σωστά κινήθηκε προς αυτήν την κατεύθυνση το νομοσχέδιο- σ' αυτήν την ύστατη προσπάθεια αποβάλλοντας παρωχημένες πρακτικές και νοοτροπίες. 'Αλλως κανένα σχέδιο νόμου, κανένα κίνητρο, όσο ελκυστικό και αν είναι, δεν θα αποτρέψει την καταστροφή.

'Αμεση αντιμετώπιση χρειάζονται οξύτατα προβλήματα του κλάδου της γεωργίας. Μπορούμε να πούμε επί τροχάδην τα σημαντικότερα:

1) Η μη ικανοποιητική οργάνωση διακίνησης και εμπορίας των αγροτικών προϊόντων, η μεγάλη απόσταση της Ελλάδας και ιδιαίτερα της Κρήτης από τις αγορές του Μονάχου και του Λονδίνου, της Κεντρικής και Δυτικής Ευρώπης και το υψηλό μεταφορικό κόστος αποτελούν το πιο καυτό πρόβλημα της διάθεσης των εξαγώγιμων αγροτικών μας προϊόντων.

'Οσο απέδιδε, παραδείγματος, χάρη πέρυσι ένα κιλό κρητικό ροζακί σταφύλι στον παραγωγό τόση ήταν η αξία του κόστους των μεταφορικών του στο Μόναχο. Σε λίγο καιρό το κόστος

Σελίδα 536

των μεταφορικών θα καταστήσει απαγορευτική την εξαγωγή αγροτικών προϊόντων ιδιαίτερα από την Κρήτη.

(Στο σημείο αυτό χτυπά το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Βουλευτή)

Ζητώ την επιείκειά σας, κύριε Πρόεδρε, για ένα λεπτό.

2) Το σημαντικό έλλειμμα στη διατήρηση του συστήματος αγοράς, έρευνας, παραγωγής και προώθησης των προϊόντων, η έλλειψη στρατηγικής αναδιάρθρωσης της παραγωγής προσαρμοσμένης στις σύγχρονες ανάγκες και στα πρότυπα κατανάλωσης, η ατελής συνεταιριστική οργάνωση και η καθυστέρηση στον εκσυγχρονισμό της γεωργικής παραγωγής που την εμποδίζει να λειτουργήσει με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και να έχει αυτοδύναμη οικονομική βιωσιμότητα, το χαμηλό ποσοστό των αρδευόμενων εκτάσεων, που αποτελεί σοβαρό ανασχετικό παράγοντα στην περαιτέρω αξιοποίηση του συγκριτικού πλεονεκτήματος της περιφέρειας όσον αφορά στα πρώιμα κηπευτικά και τις άλλες καλλιέργειες.

Το φράγμα της Φανερωμένης, κύριε Υπουργέ, στη Μεσσαρά ξεκίνησε ως ιδέα το 1955, εντάχθηκε πριν λίγο καιρό στο ΠΕΠ Κρήτης και αυτήν τη στιγμή έχει έλθει σε πλήρες αδιέξοδο γραφειοκρατικών διαδικασιών.

Θα ήταν πολύ ωφέλιμο να μας λέγατε κάτι, για την τύχη αυτού του έργου, που είναι έργο ζωής για τον ονομαστό κάμπο της Μεσσαράς.

3) Η κακή βατότητα του αγροτικού και επαρχιακού δικτύου, η ανεπάρκεια των έργων υποδομής στην ενδοχώρα, αλλά και αυτά τα έργα που είναι ώριμα, δεν προχωρούν.

Γνωρίζετε, κύριε Υπουργέ, την Οδύσσεια του περιβόητου φράγματος του Ινίου, που δημοπρατήθηκε τον Απρίλιο του 1995. Πριν λίγες εβδομάδες, ενώ με δική σας διαβεβαίωση περιμέναμε στην Κρήτη την εκκίνηση του έργου αυτού μετά από διόμισι χρόνια, πληροφορηθήκαμε έκπληκτοι ότι ο Γενικός σας Γραμματέας απέρριψε την έγκριση ανάθεσης και εξήγγειλε επαναδημοπράτηση στο αόριστο μέλλον.

Θα ήταν πολύ χρήσιμο να μας λέγατε κάτι και γι' αυτό.

4) Δεν υπάρχει ακόμη η απαραίτητη σύνδεση των τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών και ερευνητικών κέντρων με την παραγωγή. Υπάρχει υποβάθμιση του περιβάλλοντος, αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων. Υπάρχει έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού, που συνεπάγεται υποβάθμιση της υπαίθρου με επακόλουθα την εγκατάλειψη και την ερήμωσή της.

Ας ελπίσουμε ότι το σχέδιο "Καποδίστριας", μαζί με αυτό το νόμο, θα συμβάλει στην ανάσχεση της συρρίκνωσης της υπαίθρου, που είναι πραγματικά ορατή πια.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αν είχαν εδώ και τόσα χρόνια λυθεί αυτά τα προβλήματα, θα ήταν διαφορετικά. Υπάρχουν, όμως, εγγενείς αδυναμίες όλων αυτών που φέρουν την ευθύνη.

Μήπως γνωρίζει το Υπουργείο Γεωργίας τα προβλήματα της περιφέρειας; 'Εριξα μία ματιά στην έκθεση του Υπουργείου Γεωργίας που μας διανεμήθηκε το Νοέμβριο του 1996. Καταγράφονται οι εκκρεμότητες και τα προβλήματα της περιφέρειας κατά νομαρχίες της χώρας. Με έκπληξη διάβασα ότι στο Νομό Ηρακλείου υπάρχουν δέκα προβλήματα - αιτήματα που αφορούν αποκλειστικά την αλιεία - και ότι τα μόνα προβλήματα του Ηρακλείου είναι είκοσι έξι εκκρεμείς αιτήσεις απόσυρσης, αντικατάστασης και εκσυγχρονισμού σκαφών.

Το Ηράκλειο έχει τεράστια προβλήματα, που είναι αυτά που ανέφερα προηγούμενα και τους έδωσα πανελλήνια έκταση.

Αυτά είναι τα προβλήματα του Νομού Ηρακλείου στη γεωργία. Δεν υπάρχουν σοβαρά προβλήματα, όπως αυτά που ανέφερα προηγούμενα, ότι καταστρέφεται η αμπελουργία, το λάδι, τα πρώιμα κηπευτικά, τα μεταφορικά, τα φράγματα, η κτηνοτροφία, τα χρέη των συνεταιριστικών οργανώσεων και των αγροτών; Αυτά έχουν λυθεί;

Είναι πολύ ανησυχητικό φαινόμενο αυτή η ελλιπής καταγραφή και θα επιθυμούσαμε μία επίσημη εξήγηση.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, παρόλες τις ενδογενείς παθογένειες της γεωργίας, το παρόν σχέδιο νόμου, όπως τόνισα και προηγούμενα, κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση θεραπείας ενός από τα συμπτώματα της συρρίκνωσης και της παθογένειας του γεωργικού τομέα. Νομίζω ότι κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση και σας καλώ να το υπερψηφίσουμε. Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Πασσαλίδης έχει το λόγο.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΣΣΑΛΙΔΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, το σοβαρότερο πρόβλημα των νέων ανθρώπων που θέλουν να ασχοληθούν με τις αγροτικές ασχολίες, να γίνουν δηλαδή κατ' επάγγελμα αγρότες, είναι το γνωστό πρόβλημα των ποσοστώσεων.

Δεν μπορεί ο νέος να πάρει ποσόστωση στο αγελαδινό γάλα, τον καπνό, το σιτάρι κλπ. 'Αρα, λοιπόν, υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα στους ανέργους νέους που θέλουν να ασχοληθούν με τον αγροτικό τομέα.

Το νομοσχέδιο δεν αγγίζει το πρόβλημα αυτό. Αναφέρει τους νέους αγρότες μέχρι σαράντα ετών. Δεν αναφέρεται στο μέγα θέμα των ποσοστώσεων για τους νέους αγρότες, που αποτελεί πράγματι το πρόσθετο κίνητρο προσέλκυσης των νέων αγροτών.

Το νομοσχέδιο στην αρχή της εισηγητικής έκθεσης αναφέρει ότι προσδιορίζει την έννοια του νέου αγρότη και εισάγει πρόσθετα κίνητρα προσέλκυσης των νέων αγροτών.

Κάτι τέτοιο, όμως, δεν συμβαίνει. Για να υπάρχει προσέλκυση νέων αγροτών πρέπει να έχει ο αγρότης τη δυνατότητα να καλλιεργήσει, να έχει χωράφια και ποσόστωση. Αφού δεν μπορεί να καλλιεργήσει, πώς θα προσελκύσει τους νέους αγρότες;

Το νομοσχέδιο αναφέρεται στους νέους που ήδη είναι γεωργοί και μπορεί να γίνουν επαγγελματίες αγρότες, με επαγγελματική κατοχύρωση και συνεχή εκπαίδευση. Μια τέτοια μορφή εκπαίδευσης, κατάρτισης, επιμόρφωσης και απασχόλησης, όπως αναφέρει η εισηγητική έκθεση, θα υλοποιηθεί από το Υπουργείο Γεωργίας και από το νέο οργανισμό που συνιστάται με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, γεωργικής, επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης "ΔΗΜΗΤΡΑ".

Ο υπό σύσταση αυτός οργανισμός έχει σκοπό την οργάνωση και λειτουργία της δια βίου επαγγελματικής κατάρτισης των ανέργων ή υποαπασχολουμένων στη γεωργία, την εισήγηση προς τον Υπουργό Γεωργίας, ο οποίος θα χορηγεί το "πράσινο πιστοποιητικό".

Με κοινή απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και του Υπουργού Γεωργίας καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία χορήγησης "πράσινου πιστοποιητικού". Εάν ο άνεργος αγρότης δεν βλέπει προϋποθέσεις για να μπει στο επάγγελμα, πώς θα δείξει προθυμία για να εκπαιδευτεί; Πρώτα δημιουργούνται οι προϋποθέσεις, πείθονται οι αγρότες και στη συνέχεια καλούνται για εκπαίδευση.

Το ενδιαφέρον πρέπει να στραφεί και στους ανέργους αγρότες. Πώς θα τους αντιμετωπίσουμε; Δεν πρέπει να στραφούν σε αντικοινωνική συμπεριφορά. Η ονομασία "πράσινο πιστοποιητικό" πρέπει να αντικατασταθεί και αν επιμένετε, καλύτερα να ονομάζεται "πιστοποιητικό μάθησης".

Νομίζω ότι η προτεραιότητα που θα δίδεται για πρόσθετες δανειακές διευκολύνσεις, ειδικά για τους αγρότες που θα είναι κάτοχοι του "πράσινου πιστοποιητικού", δεν πρέπει να ισχύσει.

Υπάρχει το ενδεχόμενο, νέοι αγρότες να μην μπορούν να βρεθούν στο χώρο εκπαίδευσης και κατάρτισης και να βρεθούν σε δεύτερη μοίρα από πλευράς δανειακών και άλλων διευκολύνσεων.

'Οταν μιλάμε σήμερα για ανεργία στη χώρα μας δεν συμπεριλαμβάνουμε τους ανέργους αγρότες. 'Ανεργοι αγρότες είναι και αυτοί που δεν έχουν ποσόστωση, που δεν μπορούν να ασκήσουν το επάγγελμα του αγρότη.

Τα ποσοστά δεν έχουν προσδιοριστεί επακριβώς, αλλά είναι πολύ ψηλά. Σήμερα έχουμε ένα γηρασμένο πληθυσμό στον αγροτικό τομέα, όπου τα ποσοστά των απασχολουμένων σε μικρή ηλικία μέχρι τριάντα ετών είναι πολύ χαμηλά, ενώ ο κύριος όγκος του ενεργού αγροτικού πληθυσμού είναι σε ηλικία

Σελίδα 537

πάνω από σαρανταπέντε με πενήντα ετών. 'Ετσι έχουμε την τάση οι νέοι να εγκαταλείπουν τα χωριά, να έρχονται στις πόλεις που επιτείνουν ακόμη περισσότερο το πρόβλημα της ανεργίας.Πρέπει να πεισθεί η Κοινότητα ότι ο πληθυσμός στην Ελλάδα γηράσκει και να διεκδικήσουμε περισσότερη ποσόστωση στα αγροτικά προϊόντα και να γίνει παράλληλα και δίκαιη κατανομή στους αγρότες. Ο νέος αγρότης για να παραμείνει στο χωριό θέλει να αισθάνεται ασφαλής. Δεν θέλει αβεβαιότητα και ημίμετρα. Δεν θέλει να μειονεκτεί από το νέο των αστικών κέντρων. Θέλει να έχει δικό του σπίτι, την άνεσή του, τη διασκέδασή του. Για να τον πείσουμε να μείνει στο χωριό πρέπει να βελτιωθεί η σύνταξή του, να αυξηθεί η ποσόστωση, να συντομευθεί η διαδικασία αποζημίωσης των προϊόντων του από τον ΕΛΓΑ, να επεκταθεί η κάλυψη των ζημιών των αγροτικών προϊόντων, να υπάρχει βιώσιμη αγροτική εκμετάλλευση, να γίνουν επαρκείς επενδύσεις.

Για να αισθανθεί ο νέος αγρότης ότι θα ανταποκριθεί στο νέο σκληρό διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον, πρέπει τα επιτόκια των δανείων να είναι χαμηλότερα και τα καύσιμα για αγροτική χρήση να κατέβουν όπως συμβαίνει στη Γαλλία, στο Βέλγιο και στην Ολλανδία.

Μπροστά στην κρίσιμη αυτή στιγμή που περνάει η γεωργία είναι επιτακτική η ανάγκη να προχωρήσει το συντομότερο το μητρώο των αγροτών. Καλή η εκπαίδευση και οι φορολογικές ελαφρύνσεις, αλλά χωρίς τον συνδυασμό των παραπάνω μέτρων υπέρ των αγροτών, νομίζω ότι χτίζουμε στην άμμο. Πρέπει το αίτημά μας στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση για τη δημιουργία εθνικού αποθεματικού αγροτικών προϊόντων να γίνει αποδεκτό ώστε να ικανοποιηθούν οι νέοι αγρότες.

Το βασικό πρόβλημα των νέων αγροτών είναι η απόκτηση γης. Δεν έχει εφαρμοστεί κάποια συγκεκριμένη πολιτική για τη λύση του προβλήματος αυτού. Σε ορισμένες περιοχές της χώρας όπου ενδείκνυται η καλλιέργεια κάποιου προϊόντος πρέπει να δοθούν αυξημένα κίνητρα και να αξιοποιηθούν τα τοπικά πλεονεκτήματα. Εάν καταστεί αναγκαίο, να γίνει πρότυπη καλλιέργεια συγκεκριμένου προϊόντος και στη συγκεκριμένη περιοχή. Δεν αμφιβάλλει κανείς ότι σήμερα θέλουμε επαγγελματίες αγρότες.

Με τη διάταξη του άρθρου 2 αναγνωρίζεται ως διάδοχος αγρότης το ένα παιδί, ενώ το δεύτερο ή το τρίτο το αγνοούμε. Το άρθρο 2 αναφέρει ότι τετραπλασιάζεται κάθε φορά ο ισχύων φόρος μεταβιβάσεως για τη μεταβίβαση αγροτικών εκτάσεων από αγρότες σε μη αγρότες, καθώς και από μη αγρότες σε μη αγρότες.

Το νομοσχέδιο προβλέπει απαλλαγές στους νέους αγρότες, αλλά επιβάλλει τετραπλασιασμό της φορολογίας στους μη αγρότες. Μπαίνει ένας φραγμός στους μη αγρότες για την αγορά γης. Μήπως εδώ προσκρούομε σε αντισυνταγματικότητα του νόμου;

Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει θετικές διατάξεις με τις φορολογικές ελαφρύνσεις, μεταβιβάσεις του γεωργικού κλήρου, την εκπαίδευση των αγροτών που μειονεκτούμε έναντι των χωρών της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης.

Θετικές είναι οι διατάξεις που αναφέρονται στις πρόσθετες δανειακές διευκολύνσεις για τους νέους αγρότες, στην επιδότηση επιτοκίου - δανείου, στην προσαύξηση του αφορολογήτου ποσού κατά 50% για τα πρώτα πέντε χρόνια, υποβολή φορολογικής δήλωσης κατά 25% για τα επόμενα πέντε χρόνια.

Επίσης θετικές είναι οι διατάξεις που αναφέρονται στην έκδοση από το φορολογητέο εισόδημα 50% της δαπάνης για την αγορά παγίων στοιχείων της γεωργικής εκμετάλλευσης και ο διπλασιασμός των αφορολογήτων ποσών νέων γεωργών στη φορολογία κληρονομιών.

Το νομοσχέδιο αναφέρεται στη μείωση του κόστους έκδοσης των οικοδομικών αδειών και γενικότερα στις αναγκαίες υποδομές. Οι αμοιβές των μηχανικών για τη μελέτη και επίβλεψη των αγροτικών κατασκευών μειώνονται ανάλογα με τις εργασίες από 30% έως 60%.

Οι φορολογικές ελαφρύνσεις στους νέους αγρότες έπρεπε να είναι πιο γενναίες από αυτές που προβλέπει το νομοσχέδιο, στην κρίσιμη μάλιστα αυτή στιγμή που περνάει η γεωργία. Πρέπει με το νομοσχέδιο τα μέτρα αυτά να είναι ευνοϊκότερα και ουσιαστικότερα για να δώσουμε πράγματι στο νέο το ισχυρό κίνητρο να παραμείνει στη γεωργία.

Η πρόταση που έχει υποβληθεί στα όργανα της Ευρωπαϊκής ' Ενωσης για διαμόρφωση εθνικού αποθέματος στα προϊόντα καπνού και βαμβάκι, πρέπει με κάθε τρόπο να ενισχυθεί. Το ίδιο πρέπει να προσεχθεί και η πρόταση που θα υποβληθεί για το γάλα και τα σιτηρά έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η ένταξη των νέων αγροτών στις ατομικές ποσοστώσεις.Μέχρις ότου υπάρξει τρόπος αλλαγής του συστήματος θα κατανέμονται οι τυχόν αδιάθετες ποσοστώσεις κατά προτεραιότητα στους νέους αγρότες.

Ο αγροτικός τομέας έχει ιδιαίτερη σημασία για τη χώρα μας τόσο στη συμμετοχή του εθνικού προϊόντος όσο και με την απασχόληση του 1/4 περίπου του ελληνικού πληθυσμού. Τα μεγάλα προβλήματα που υπάρχουν σήμερα στον αγροτικό τομέα δεν λύνονται με το παρόν νομοσχέδιο. Πιστεύω ότι με τα νέα νομοσχέδια που θα κατατεθούν από το Υπουργείο Γεωργίας στη Βουλή, θα δώσουν λύσεις στα προβλήματα των νέων και ειδικά των αγροτών μας και δεν θα είναι άτολμα και αποσπασματικά όπως προβλέπει το παρόν σχέδιο νόμου.

Πρέπει, κύριε Υπουργέ, να προτείνετε μέτρα που θα λύσουν πράγματι το πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων και το κόστος που είναι πάρα πολύ υψηλό.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Χρυσανθακόπουλος έχει το λόγο.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΧΡΥΣΑΝΘΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριοι συνάδελφοι, η συζήτηση ενός νόμου για τους νέους αγρότες έχει ιδιαίτερη σημασία λαμβάνοντας υπόψη ότι αναφερόμαστε σε ένα τομέα της οικονομίας, ο οποίος θεωρείται φθίνων και προβληματικός, παρ' ότι στα πραγματικά δεδομένα είναι ο τροφοδότης και ο βασικός υποστηρικτής, η δύναμη εκείνη η οποία κρατά την οικονομία μας ζωντανή.

Βλέπουμε όμως ότι οι εισροές και το κόστος είναι τεράστιο και από την άλλη πλευρά η παραγωγή μας δεν επαρκεί σε κάποιους τομείς και σε κάποιους άλλους πλεονάζει. Υπάρχει μία ανισομέρεια. Οι νέοι αγρότες αποτελούν σπανίζον είδος ή κατηγορία κοινωνική γιατί δεν μπορούν να έχουν την σιγουριά του μέλλοντος. Μόνον ένας στους οκτώ νέους παραμένουν στο αγροτικό επάγγελμα. Αυτό λένε τα δεδομένα.

Εφαρμόστηκε από την Ευρωπαϊκή ' Ενωση, πριν ακόμα η Ελλάδα ενταχθεί στην παλαιά Ε.Ο.Κ. το σχέδιο Μάνσχολτ, το οποίο προέβλεπε μια μεγάλη μείωση του αγροτικού πληθυσμού. Αυτό το σχέδιοτο χαιρέτισαν όλες οι συντηρητικές κυβερνήσεις και ουδέποτε το αποκήρυξαν. Θεωρούσαν μάλιστα ότι ήταν ένα σοφό πόνημα , διότι περιόριζε αυτόν τον κλάδο των αγροτών , αυτήν την κοινωνική τάξη ή ομάδα, και αύξηνε τη βιομηχανία ή σύμφωνα με τα δεδομένα της εποχής ,τον πρωτογενή τομέα και της υπεροχής που θεωρούνται ένδειξη μεγάλης προόδου.

Η πλούσια λοιπόν Ευρώπη στόχευε σε ένα αγροτικό πληθυσμό της τάξης του 5%.Γιατί υπάρχει αυτή η συγκεκριμένη εκτίμηση από τη μια μεριά ότι δηλαδή δεν χρειάζεται η Ευρωπαϊκή ' Ενωση έναν ισχυρό αγροτικό τομέα; Γιατί έξω από την τότε ΕΟΚ υπήρχαν οι συμπληρωματικής παραγωγής χώρες να την τροφοδοτήσουν. Μία από αυτές ήταν η Ελλάδα και με αυτούς τους όρους μπήκαμε το 1981 και χρειάστηκε μετά αναθεώρηση στις επιμέρους πολιτικές. Αυτά είναι τα δεδομένα. Και δεν μπορεί κανείς να τα αμφισβητήσει. ' Οποιος δεν έχει την ιστορική μνήμη ή όποιος δεν έχει τη συνέχεια της πολιτικής κρίσης των δεδομένων δεν μπορεί να έρχεται σήμερα και να κομπορρημονεί και να λέει κοιτάξτε εμείς είμαστε από μακριά από τις ευθύνες.

Oι ευθύνες υπάρχουν στους έσχατους. Επαναλαμβάνω, με όλες τις ευθύνες. Γι'αυτό έχουμε και την τιμή σήμερα να παρουσιάζουμε νομοσχέδιο το οποίο γίνεται νόμος του κράτους υπέρ των νέων αγροτών.

Πρέπει να πούμε ότι επειδή το σχέδιο Μάσχολτ πέτυχε και το πλήρωσε έμμεσα και η Ελλάδα -το τονίζουμε αυτό- οδηγήθηκαν πριν τρία-τέσσερα χρόνια στην αναθεώρηση

Σελίδα 538

πλέον του σχεδίου αυτού που μετά από είκοσι πέντε χρόνια, το 1970 και μετά, είχε ολοκληρώσει τους στόχους του και τα κίνητρα για αγρανάπαυση, για αποχώρηση από το αγροτικό επάγγελμα, ήταν συγκεκριμένα. Γιατί, λοιπόν, ξανά ήρθαν άλλα κίνητρα, που βάζουν νέους αγρότες στο επάγγελμα; Πάει να πει ότι διαπιστώθηκε στη συνέχεια ότι αυτή η επιλογή έδωσε την παγκόσμια κυριαρχία στον τομέα των αγροτικών προϊόντων στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Και έχουμε σήμερα μια υπερδύναμη την "Unifruit" που ελέγχει τεράστιους κλάδους και ισοπεδώνει, κυριολεκτικά -για να μην απορεί ο κ.Μάνος- και την Ευρωπαϊκή Αγορά. Γιατί, οι Αμερικάνοι εφαρμόζουν προστατευτισμό στα προϊόντα τους. Θέλοντας βέβαια στις παγκόσμιες συναλλαγές απελευθέρωση, για να μην έχουν φραγμό στη διοχέτευσή τους. Αλλά και όχι μόνο στα δικά τους προϊόντα. Επειδή λειτουργούν με τα δίκτυα διανομής και στις αποικιακές χώρες που ελέγχουν, είναι οι αμερικάνικες εταιρείες που αναλαμβάνουν τη διοχέτευση. Οι νέοι, λοιπόν, στην Ελλάδα που εισέρχονται στον αγροτικό τομέα είτε είναι γόνοι αγροτικών οικογενειών, πρέπει να στηριχτούν και να ενισχυθούν, γιατί πράγματι έχει γεράσει ο πληθυσμός μας, γιατί δεν μπορεί ο υπάρχων πληθυσμός που αποσύρεται σιγά-σιγά λόγω ηλικίας, να επανεκπαιδευτεί και να αντιμετωπίσει το διεθνή ανταγωνισμό. 'Ετσι, πρέπει να βρούμε και τα άλλα δεδομένα. Γιατί υπάρχουν οι ευρωλάγνοι, οι οποίοι βλέπουν ότι θα πρέπει να συνεχίζουμε να παράγουμε με στόχο το ευρωπαϊκό κέντρο, το οποίο είναι κορεσμένο.

Αλλά ο στόχος κάλυψης της εσωτερικής αγοράς, πρέπει να είναι πρώτιστος. Και όμως, τα δίκτυα διανομής μας δεν υπάρχουν. Και μέσα εδώ ακούγονται πολλές αντιφατικές φωνές, που ακόμα αμφισβητούν και το μητρώο αγροτών. Γιατί δεν θέλουν να αποκτήσουν δικαιώματα οι 'Ελληνες αγρότες. Γιατί μερικοί εδώ πέρα, εξ αριστερών, θεωρούν ότι οι αγρότες δεν είναι καν κοινωνική τάξη, είναι μικροαστικό στρώμα, άσχετα αν τους χρησιμοποιούν με έμμεσους τρόπους σε κάποιες άλλες ιστορίες. Δεν πιστεύουν ότι οι αγρότες έχουν -και πρέπει να έχουν- ταξικά δικαιώματα. Γι'αυτό και μιλούν για εργατοαγρότες. Προσέξτε, αυτοί οι εργάτες γης είναι ελάχιστο ποσοστό. Πριν από δέκα χρόνια, ήταν πενήντα χιλιάδες καταγεγραμμένοι...

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Τώρα εργάτες γης είναι μόνο οι Αλβανοί!

ΟΡΕΣΤΗΣ ΚΟΛΟΖΩΦ: Αλβανοί ή 'Ελληνες, είναι εργάτες γης.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΧΡΥΣΑΝΘΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Εμείς, αν μου επιτρέπετε, κύριε Κολοζώφ, είτε είναι Αλβανοί είτε είναι 'Ελληνες, οι εργάτες είναι εργάτες παντού.

Αλλά θα πρέπει, αν είστε συνεπείς διεθνιστές απέναντι στους εργαζόμενους, πρώτα απ'όλα να είστε συνεπείς απέναντι στους 'Ελληνες εργαζόμενους και μετά να κάνετε διεθνισμό. Γιατί εδώ υπάρχει μια ασυνέπεια. Απένατι στους κατ'οίκον εργάτες που είναι οι αγρότες, ακόμα δεν έχετε το θάρρος να τους πείτε αγροτική τάξη. Τους αποκαλείτε μικροαστικό στρώμα. Αυτό το στρώμα, λέγατε προηγουμένως.

Δεν είναι θέματα ερμηνείας, είναι θέματα πολιτικής προτεραιότητας, είναι θέματα και ισότιμης συμμαχίας λαϊκών δυνάμεων, είναι θέματα και προοπτικής. Και όποιος αγνοεί αυτά τα δεδομένα, κινείται μονόπλευρα, διασπά το λαϊκό κίνημα και απομονώνει τις δυνάμεις στην προοπτική τους. Και δεν φτιάχνει μέτωπα εθνικής επιβίωσης. Και δεν έχει αποτελεσματική στρατηγική στα ευρωπαϊκά και στα μεσογειακά και στα διεθνή πλαίσια.

'Ετσι, λοιπόν, πρέπει να δούμε μέσα απ'αυτό το νομοσχέδιο τα θετικά του, που είναι πάρα πολλά και σημαντικά.

Πρέπει να πούμε ότι υπάρχουν και οι φοροαπαλλαγές, υπάρχουν και οι ενισχύσεις, υπάρχει η επιδότηση των επιτοκίων, υπάρχει και η μείωση του κόστους για τις αγροτικές κατασκευές.

Εκείνο για το οποίο χρειάζεται ακόμα να κινηθούμε, είναι το να διαμορφώσουμε κλαδικές πολιτικές ανά προϊόν και καλλιεργητικές ζώνες στη χώρα. Και ξέρει πολύ καλά ο κύριος Υπουργός ότι εάν δεν έχουμε αυτές τις κλαδικές πολιτικές, εάν δεν έχουμε τις καλλιεργητικές ζώνες και εάν δεν έχουμε συνασπισμό όλων των μορφών είτε ατομικής οργάνωσης είτε οικογενειακής είτε συνεταιριστικής είτε ομάδων παραγωγών σε κοινοπραξίες και σε συνομολόγηση του αμοιβαίου συμφέροντος, ο αγροτικός κόσμος δεν έχει προοπτική.

Το βασικότερο κίνητρο για το νέο αγρότη, δεν είναι όλα αυτά που διευκολύνουν τη συγκέντρωση γης, το οποίο είναι ένα από τα μεγάλα ζητήματα. Το νομοσχέδιο δίνει κίνητρα να χτυπηθεί ο τεμαχισμός της γης. 'Οταν θέλει να φτιάξει ατομικές επιχειρήσεις με επάρκεια σε εκτάσεις, πρέπει να δώσει το βασικό πλαίσιο, την προοπτική διάθεσης του προϊόντος. Θυμάμαι τα Υπουργεία Γεωργίας πριν από δεκαετίες να δίνουν αντιφατικές οδηγίες ανά σεζόν. Ανά πέντε - έξι χρόνια έλεγαν: "Φυτέψτε ελιές. Ξεριζώστε ελιές. Βάλτε ροδακινιές. Σταματήστε. Προχωρήστε στα ακτινίδια. Κόψτε τα." Αυτά, λοιπόν, μέσα από ένα πέλαγος από ειδήμονες οι οποίοι έδιναν ευκαιριακές προτάσεις χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα.

Για να τελειώνουμε, λοιπόν, πάνω στο συγκεκριμένο θέμα, οι νέοι αγρότες δεν χρειάζονται απλά την αισιοδοξία που τους παρέχει ο νόμος που είναι ουσιώδης και πρέπει να ψηφιστεί απ'όλες τις πτέρυγες της Βουλής -γιατί δίνει μία υποδομή προοπτικής- αλλά πρέπει να συνοδευτεί αυτή η εξέλιξη και με τις άλλες πολιτικές. Και σε όλες αυτές τις πολιτικές, όταν μιλάμε για εθνικό μέτωπο επιβίωσης του αγροτικού τομέα, πρέπει να ξεπεραστούν οι μικροκομματικές σκοπιμότητες και να βρούμε πρακτικές λύσεις όπου κανείς δεν θα μπορεί να επαίρεται ότι μόνος του την έδωσε. Διότι κανένας από μόνος του δεν μπορεί να δώσει τη λύση και το αποτέλεσμα, μιας και τα πράγματα είναι πάρα πολύ δύσκολα, μιας και από εδώ και μπρος -σκεφθείτε- θα πρέπει να κοιτάμε τις αναπτυσσόμενες χώρες για να δώσουμε τα προϊόντα μας. Και μόλις ήρθε ο Υπουργός από την Ευρωπαϊκή Σύνοδο και θέλω να το επιβεβαιώσει αυτό. Και είχα την ευτυχία να δω άμεσα και μέσω INTERNET τις εξελίξεις.

Βλέπω, λοιπόν, ότι τελικά οι χώρες εκτός Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, πρέπει να αποτελέσουν για εμάς προτεραιότητα διερεύνησης σαν αγορά για να στραφούμε προς τα εκεί, μιας και τελικά το ευρωπαϊκό κέντρο -δυστυχώς για εμάς- δεν αποτελεί πλέον τον παράδεισο και μιας -και πρέπει να το πάρουμε απόφαση-και δεν θα λειτουργούμε συμπληρωματικά προς τα εκεί. Θα πρέπει να έχουμε αυτάρκεια για την εσωτερική αγορά και όπου υπάρχει εξορθολογική προοπτική και κίνητρο, δηλαδή καλές τιμές, να δώσουμε τη μάχη για να επιβιώσει ο αγροτικός τομέας.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ευχαριστούμε τον κ. Χρυσανθακόπουλο.

Ο κ. Ζιάγκας έχει το λόγο.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΖΙΑΓΚΑΣ: Κύριε Υπουργέ, κύριοι συνάδελφοι, ασφαλώς από πολλές πλευρές ακούστηκαν πάρα πολλές χρήσιμες παρατηρήσεις και στην κατ'άρθρο συζήτηση ασφαλώς θα γίνει μία πιο εμπεριστατωμένη συζήτηση, για ένα θέμα που πράγματι είναι και μεγάλο και δύσκολο και που πρέπει να φωτιστεί και να φωτίζεται συνεχώς γιατί δεν υπάρχει άλλο περιθώριο.

Επιτρέψτε μου, λοιπόν και εμένα, μερικές συμβατικές απόψεις για το υπό συζήτηση νομοσχέδιο.

Κύριοι συνάδελφοι, η αγροτική οικονομία έχει μπει και αυτή, χωρίς πλέον επιστροφή, στην εποχή της ανοιχτής αγοράς όπου οι πανίσχυρες παγκόσμιες οικονομικές δυνάμεις απαιτούν και επιβάλλουν νέες προσαρμογές και της ελληνικής αγροτικής οικονομίας, που αν δεν έγιναν από χθες και δεν γίνουν και τώρα, θα αφήσουμε ένα μεγάλο μέρος του αγροτικού κόσμου μακρυά από την ανταγωνιστική παραγωγή, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί ο κόσμος αυτός στην περιθωριοποίηση και στη φτώχεια.

Η νέα διεύρυνση της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης προς τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης επιβάλλει τέτοια προσαρμογή της αγροτικής μας πολιτικής, ώστε να μας

Σελίδα 539

επιτρέψει ν'αντιμετωπίσουμε τις πολύπλευρες επιπτώσεις, αλλά και προκλήσεις, ταυτόχρονα.

Επομένως, η εθνική μας στρατηγική για την αγροτική μας οικονομία δεν μπορεί να είναι άλλη, παρά μια στρατηγική συνεχών και σοβαρών διαρθρωτικών αλλαγών για τη δημιουργία των αναγκαίων προϋποθέσεων μιας βιώσιμης και πολύπλευρης ανάπτυξης.

Το υπό συζήτηση νομοσχέδιο υλοποιεί ένα μέρος από το σύνολο των μεταρρυθμίσεων που θα πρέπει να επιχειρήσει το Υπουργείο Γεωργίας για μια βιώσιμη ανάπτυξη του αγροτικού τομέα. Η πολιτική του Υπουργείου Γεωργίας, δεν μπορεί παρά να ενταχθεί στη στρατηγική των αλλαγών, ιδίως των διαρθρωτικών αλλαγών, που έχουν σαν στόχο τη δημιουργία μιας ανταγωνιστικής γεωργίας και την ανάπτυξη των αγροτικών περιφερειών.

Κύριοι συνάδελφοι, είναι ανάγκη να διασφαλισθεί η πολυσυζητούμενη πια από όλους μας ισόρροπη ανάπτυξη για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Είναι ανάγκη να εξασφαλισθεί σίγουρο εισόδημα στον 'Ελληνα αγρότη και σίγουρη προοπτική στο νέο άνθρωπο της υπαίθρου για να ασχοληθεί με τη γη.

Το αγροτικό μας πρόβλημα, από τη γένεσή του και την ιστορική εξέλιξή του μέχρι σήμερα, ασφαλώς και δεν είναι μόνο πρόβλημα ανταγωνιστικότητας των παραγομένων προϊόντων, (ποια, πόσα και πώς), αλλά έχει σχέση με τον κοινωνικοοικονομικό ιστό της υπαίθρου και συνεπώς με το ανθρώπινο δυναμικό. Αυτό το ανθρώπινο δυναμικό, που το χρειάζεται η ύπαιθρος, για να συμβάλει με την προσφορά του στην ανάπτυξη του χωριού και συνολικά της περιφέρειας.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι ασφαλώς σε όλους μας γνωστό ότι ο 'Ελληνας αγρότης και ιδιαίτερα ο νέος 'Ελληνας αγρότης, χωρίς κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο, χωρίς επαρκή πληροφόρηση και στήριξη, χωρίς σχεδιασμό και προγραμματισμό παραγωγής, χωρίς ασφάλιση της παραγωγής, εγκαταλείπει την ύπαιθρο, συνωστιζόμενος στα μεγάλα αστικά κέντρα. Ο αγώνας, που προσπαθεί να δώσει καθημερινά ο νέος αγρότης, είναι άνισος και επίπονος.

Ο νέος αγρότης χρειάζεται ένα νέο περιβάλλον, για να μείνει και να καλλιεργήσει τη γη. Χρειάζεται ένα περιβάλλον, που να του δίνει ευκαιρίες για επαγγελματική κατάρτιση και γνώση. Χρειάζεται υποδομή. Χρειάζεται πληροφόρηση, ενημέρωση και σιγουριά για το μέλλον. Γιατί πια δεν τον κρατάει η ύπαιθρος μόνο και μόνο με τις ευκαιριακές τιμές των προϊόντων και τη μειωμένη φορολογία για τα καύσιμα.

Βεβαίως, στο σημείο αυτό κανείς δεν πρέπει να παραβλέπει ότι η ελληνική γεωργία αντιμετωπίζει χρόνια δομικά και διαρθρωτικά προβλήματα. 'Οτι παραδείγματος χάρη η διάρθρωσή της χαρακτηρίζεται από μικρές εκμεταλλεύσεις σαράντα περίπου στρεμμάτων κατά μέσο όρο, έναντι εκατό τριάντα, που είναι οι κοινοτικές, χωρισμένων σε έξι - επτά αγροτεμάχια ανά εκμετάλλευση. 'Οτι μικρό ποσοστό αποτελούν οι αρδευόμενες εκτάσεις. 'Οτι μεγάλο ποσοστό 45% των γεωργικών εκμεταλλεύσεων βρίσκεται σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές με χαμηλή απόδοση. Και ότι υπάρχει η φοβερή γήρανση του πληθυσμού.

Βεβαίως, στο σημείο αυτό καλό είναι να γυρίσουμε και λίγο στο παρελθόν και να θυμηθούμε τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα, που τέθηκαν σε εφαρμογή από το 1986 έως το 1993, που αποτέλεσαν μια σημαντική κοινοτική αλληλεγγύη για την οικονομία της χώρας μας, καθώς και το πρώτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, καθώς και το δεύτερο που συνέβαλαν στα ολοκληρωμένα προγράμματα ανάπτυξης.

Αλλά και η Κοινή Αγροτική Πολιτική ωφέλησε πολλαπλά τη χώρα μας με την εισοδηματική ενίσχυση των αγροτών και την εισροή χρηματικών πόρων για επενδύσεις και εκσυγχρονισμό της ελληνικής γεωργίας. Και όλα αυτά γιατί δυστυχώς υπάρχει η τάση ισοπέδωσης των απόψεων ότι μόνο τα δύσκολα δομικά και διαρθρωτικά προβλήματα του τόπου υπάρχουν.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με τις διατάξεις του νομοσχεδίου κατοχυρώνεται η επαγγελματική κατάρτιση και πληροφόρηση των αγροτών. Ανασυγκροτούνται οι οργανισμοί που υποστηρίζουν την εκπαίδευση, την επιμόρφωση και αναπτύσσουν την έρευνα και τις εφαρμογές.

Η απασχόληση στη γεωργία με επαγγελματίες αγρότες που θα προσαρμόζονται έγκαιρα και αποτελεσματικά στις τάσεις του διεθνούς ανταγωνισμού και στις ανάγκες της κατανάλωσης, προϋποθέτει υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης του αγρότη για να μπορεί να εφαρμόζει τις νέες τεχνολογίες.

Είναι εθνική ανάγκη, γίνεται κατανοητό από όλους μας, να παραμείνει στην ύπαιθρο ο νέος πληθυσμός.

Είναι ανάγκη να αναπτύξουμε τον αγροτικό τομέα μέσα στις νέες συνθήκες παγκοσμιοποίησης της αγοράς, ο οποίος επηρεάζει καταλυτικά τη γενικότερη κατάσταση της οικονομίας, επηρεάζει την ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση τόσο του πρωτογενούς, όσο και του δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα. Και ο αγροτικός τομέας έχει ανάγκη το ανθρώπινο δυναμικό που αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο. 'Ενα σημαντικό κεφάλαιο που έρχεται πραγματικά σήμερα το νομοσχέδιο να του δώσει τα κίνητρα για τον εκσυγχρονισμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων με την υιοθέτηση καινοτομιών για την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων και την προώθηση νέων τεχνολογιών.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν μπορούμε να μιλάμε για σύγχρονες μορφές γεωργικής ανάπτυξης, εναρμονισμένες στις ποικίλες καταναλωτικές ανάγκες που διαμορφώθηκαν στη χώρα μας, στην Ευρώπη και στον κόσμο, που απαιτούν υψηλές γνώσεις παραγωγής, τυποποίησης και προώθησης των προϊόντων, όταν είναι γνωστό, ότι από το σύνολο των απασχολουμένων στο γεωργικό τομέα της χώρας μας, μόνο το 0,2% είναι πτυχιούχοι Α.Ε.Ι. ή Τ.Ε.Ι., το 2,2% είναι απόφοιτοι Μέσης Εκπαίδευσης, το 3,4% είναι απόφοιτοι τριτάξιου Γυμνασίου, το 61,8% είναι απόφοιτοι Δημοτικού και το 32,4% είναι χωρίς καμία εκπαίδευση.

Το άλλο μεγάλο κεφάλαιο του νομοσχεδίου που συμβάλλει στην αγροτική μεταρρύθμιση είναι η προσαρμογή του Κληρονομικού Δικαίου ώστε να εξασφαλίζεται το αδιαίρετο των εκμεταλλεύσεων, κάτι που έχει γίνει στην Ευρώπη εδώ τουλάχιστον και εβδομήντα χρόνια.

Η απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης γεωργικής γης σε νέους αγρότες, ο καθορισμός ζωνών για βιολογικές και οικολογικές καλλιέργειες, η καθιέρωση του θεσμού της χρηματοδοτικής μίσθωσης και κίνητρα για τη συνένωση ή συνεκμετάλλευση αγροτικών εκμεταλλεύσεων.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, νομίζω ότι με το παρόν νομοσχέδιο γίνεται ένα σοβαρό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, άλλωστε ελέχθη από όλους τους ομιλητές, για να λυθούν όντως τα μεγάλα προβλήματα της αγροτικής μας οικονομίας.

Ο ρυθμός αυτών των βημάτων, κύριε Υπουργέ, πρέπει να επιταχυνθεί ουσιαστικά και αποφασιστικά. Αυτή είναι η απαίτηση του αγροτικού κόσμου. Η περσινή κρίση δεν αφήνει άλλα περιθώρια. Νομίζω ότι έχει γίνει αντιληπτό ότι ο αγροτικός κόσμος δεν έχει άλλα περιθώρια να περιμένει.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Καραγκούνης έχει το λόγο.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, επειδή δεν έχω να πω πολλά, -ορισμένες παρατηρήσεις θέλω να κάνω- θα μου επιτρέψετε να μιλήσω από το έδρανό μου.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Είναι δικαίωμά σας, κύριε Καραγκούνη.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Κατ' αρχάς, δεν είχα την τύχη να ακούσω τον κύριο Υπουργό, διότι ήμουν στην Επιτροπή Αμύνης. Απ' αυτά όμως που άκουσα από τους συναδέλφους, που είπαν πολλές αλήθειες, βγήκε από τη συζήτηση μια αγωνία και μια συναίνεση, όσον αφορά για το μέλλον του νέου αγρότη. Δεν έχω καμιά διάθεση να εμπλακώ στην γενικότερη συζήτηση για τη γεωργία, διότι εδώ πρέπει να μιλάει κανείς για μέρες.

Νομίζω ότι είναι μια πολύ δύσκολη περίοδος, κύριε Υπουργέ. Πρέπει να δώσουμε τη δυνατότητα στο νέο άνθρωπο να μπει στη γεωργία. Οι σημερινές μετρήσεις λένε ότι κάτω από το 5% των νέων ανθρώπων θέλουν να ασχοληθούν με τη γεωργία. Αν επισκεφθεί κανείς τα χωριά -γιατί εγώ έχω την

Σελίδα 540

τύχη να είμαι από την περιφέρεια- και ρωτήσει τους νέους ανθρώπους "Τι κάνετε" θα σας πουν "Είμαστε αγρότες άνεργοι. Δεν έχουμε τη δυνατότητα να καλλιεργήσουμε, δεν έχουμε τη γενικότερη βοήθεια να γίνουμε αγρότες".

Γι' αυτό προκαταβολικώς έχω να σας πω, ότι είναι πολύ αντίξοες οι συνθήκες και γι' αυτό το νομοσχέδιό σας είναι πολύ φτωχό. Γιατί; Μήπως ομιλεί περί βιώσιμου κλήρου; Μήπως ομιλεί για χρηματοδότηση για αγορά γης; Εν πάση περιπτώσει, οι συνεταιρισμοί, που υποτίθεται ότι στηρίζουν τον αγρότη, μήπως υπάρχουν στην πραγματικότητα; Γιατί δυστυχώς και σαν θεσμό τον χρεοκοπήσατε.

Δεν έχει, λοιπόν, καμιά βοήθεια και κυρίως, όπως είπαν και άλλοι συνάδελφοι,βλέπει τα πάντα γύρω του σκοτεινά. Τα προϊόντα του είναι μη ανταγωνιστικά. Το ξέρει πολύ καλά ο αγρότης, ότι τα μήλα που έρχονται είναι από τη Χιλή και επειδή το ξέρει δεν τολμάει εύκολα να μπει στο επάγγελμα. Μήπως έχει καμιά δυνατότητα οργάνωσης ή πρόσβασης στην αγορά; Καμία. Υπάρχουν, λοιπόν, πολλές αντίξοες συνθήκες για να μπει ένας νέος άνθρωπος στον αγροτικό τομέα. Αυτό πρέπει να το λάβετε υπόψη σας και σεις και όλοι μας, για να δείτε και να δούμε το βάθος του προβλήματος. Νομίζω άλλωστε ότι ζούμε σε ένα μεταβατικό στάδιο, γιατί ουσιαστικά φεύγουμε από τον προστατευτισμό και η οικονομία μας δεν έχει τις ευρωπαϊκές δυνατότητες.

Να, λοιπόν, ο λόγος για τον οποίο η Ολλανδία και η Δανία είναι οι πρώτες αγροτικές χώρες και ανταγωνίζονται εμάς, μια χώρα με ηλιοφάνεια, με καλές κλιματολογικές συνθήκες, που θα μπορούσαμε να απασχολήσουμε, όχι μόνο το 5%, το 6% και το 18%, αλλά και το 28%, όπως το απασχολούσαμε τόσα χρόνια. Γιατί; Δεν εισάγουμε πολλαπλασιαστικό υλικό; Δεν εισάγουμε κρέας και τόσα άλλα προϊόντα; Μπορεί κάλλιστα η Ελλάς, λοιπόν, να επιβιώσει σε μια καλά οργανωμένη αγορά, αρκεί να πιάσει τις αγορές και να γίνει χώρα ανταγωνιστική.

Δυστυχώς, λοιπόν, ο νέος αγρότης σήμερα, όπως και ο παλαιότερος, δεν έχει καμιά υποδομή στον τόπο του, ούτε γενικότερη υποδομή πολιτιστική, θα έλεγα, δεν έχει ποσοστώσεις, έστω για να ανταγωνιστεί το συνάδελφό του και μια γενικότερη δυνατότητα να παραμείνει στην ύπαιθρο.

Γι' αυτό πιστεύω ότι θα πρέπει να συνοδεύσετε αυτό το νομοσχέδιο με αυτά τα πολύ λιγοστά μέτρα και με άλλα, τα οποία κατατείνουν κυρίως στη μείωση του κόστους, για να μπορέσει να ασχοληθεί και να γίνει ένας κερδοφόρος εργαζόμενος.

Θα ήθελα λοιπόν, πέρα από τα γενικόλογα αυτά -γιατί δυστυχώς παραμένουν θεωρητικά όλα αυτά, εφόσον ούτε τα έχουμε κάνει πράξη ούτε πιστεύω ότι άμεσα θα γίνουν πράξη- να αρκεστώ σε δύο άλλες παρατηρήσεις.

Η μια παρατήρηση αφορά τη φορολόγηση της κτηματικής περιουσίας όταν πρόκειται να μεταβιβαστεί από αγρότη σε ιδιώτη.

Νομίζω, ότι ο φόρος είναι τέσσερις φορές περισσότερος. Αυτό είναι κατά των αγροτών, γιατί κάποια στιγμή για τον άλφα ή βήτα λόγο ή γιατί δεν θα θελήσει να ασχοληθεί τόσο μεγάλο ποσοστό με τη γεωργία, θα χρειαστεί να πουλήσει την περιουσία του. Ποιος θα την πάρει λοιπόν; Βεβαίως θα μπορούσατε να βάλετε έναν περιορισμό, να μην το κάνει οικόπεδο, να το κάνει γεωργική γη. 'Ομως, δεν μπορεί να καταλήγει σε ποινή.

Ακόμη πρέπει να πω, ότι σήμερα καλοί αγρότες στην Ελλάδα είναι μη αγρότες. Υπάρχουν επιστήμονες που είναι πρωτοπόροι αγρότες και κάνουν βιολογικές καλλιέργειες. Γι' αυτό εγώ δεν θα συμφωνήσω σε αυτό το μέτρο. Κατά τη γνώμη μου θα πρέπει να το απαλείψετε.

Δεύτερη παρατήρηση είναι τα κτίσματα. Δεν μπορεί να λέτε ότι θα έχει μόνο 30% έκπτωση και να κουβεντιάζουμε για ορεινές προβληματικές περιοχές, αλλά και για παραμεθόριες περιοχές. Είναι σοβαρές εκπτώσεις αυτές; Είναι αυτά κίνητρα;

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Να το συζητήσουμε.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΗΣ: Πρέπει να δοθεί η δυνατότητα να γίνει εγκατάσταση ανθρώπων στην περιφέρεια, διότι τότε και μόνο θα υπάρξει μέλλον στην ελληνική οικονομία, όταν στηριχθεί ο αγροτικός τομέας, όχι μόνο οικονομικά αλλά και κοινωνικά. Πρέπει, λοιπόν, να επανασυστήσουμε τον αγροτικό τομέα. Με τα μέτρα που παίρνετε, κύριε Υπουργέ, αυτό δεν γίνεται.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Κοντογιαννόπουλος έχει το λόγο.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριοι συνάδελφοι, ο κύριος Υπουργός επεχείρησε ένα βολικό συμψηφισμό ευθυνών. Ρητορικές καταγγελίες εμείς, εφησυχασμό εσείς. 'Αρα οι ευθύνες μας είναι οι ίδιες. Επιτρέψτε μου να σας θυμίσω ότι στην Ευρώπη μπήκαμε το 1981. Από τότε μέχρι το 1997 το ΠΑΣΟΚ κυβερνά δώδεκα χρόνια, σχεδόν χωρίς διακοπή. Διαχειρίστηκε τα δύο Πακέτα Ντελόρ, πρώτο και δεύτερο, που αποτελούσαν τη διπλή αναπτυξιακή ευκαιρία της χώρας μας. Τα αρνητικά αποτελέσματα σήμερα είναι ορατά.

Δέχομαι βεβαίως και συγχαίρω γι'αυτό τον Υπουργό, την αυτοκριτική του, όσο και εάν ορισμένοι συνάδελφοί του επεχείρησαν να την αποκηρύξουν. Δεν δέχομαι, όμως, το συμψηφισμό ευθυνών ούτε την εξίσωσή τους. Διότι συνέβη το παράξενο στην πολιτική μας ζωή ενώ η Νέα Δημοκρατία να είναι το κόμμα που εξασφάλισε στη χώρα και το λαό της την ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, με τα πλεονεκτήματα που σήμερα όλοι πλην του Κομμουνιστικού Κόμματος αναγνωρίζουν, ο ελληνικός λαός να αναθέσει την αξιοποίησή του στο ΠΑΣΟΚ. Δεν μπορείτε, λοιπόν, να κατηγορείτε εμάς, διότι εσείς δεν καταφέρατε να αξιοποιήσετε αυτές τις μοναδικές ευκαιρίες για τη χώρα μας.

Και όχι μόνο δεν καταφέρατε να τις αξιοποιήσετε, αλλά καταφέρατε να κατεβάσετε τη χώρα μας στα τελευταία σκαλοπάτια της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης. Για να μπω στη συζήτηση του νομοσχεδίου, θεωρώ, ότι απεικονίζει τη σημερινή πραγματικότητα η φράση αρθρογράφου καθηγητή απογευματινής εφημερίδας, που προσφυώς παρατηρούσε, ότι "το αγροτικό ζήτημα αρνείται να τοποθετηθεί στο ράφι της ιστορίας".

Και τουλάχιστον το σίγουρο θετικό αυτής της συζήτησης όπως προκύπτει και από τη στάση του Υπουργού αλλά και των συναδέλφων, είναι ότι αρχίζει να γίνεται κατανοητό, ότι το αγροτικό πρόβληματα, αποτελεί πράγματι σήμερα, μαζί με την ανεργία, το εκρηκτικότερο πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Και συνίσταται κατά βάση στο πραγματικό γεγονός, ότι οι 'Ελληνες αγρότες οδηγούνται σήμερα στη βίαιη προσαρμογή τους στη νέα ευρωπαϊκή και διεθνή πραγματικότητα, όπως αυτή διαμορφώνεται από τους κανόνες της νέας ΚΑΠ και της GATT. Οι κανόνες αυτοί σηματοδοτούν τη νέα εποχή απελευθέρωσης των αγορών και της διεθνοποίησης των οικονομιών. Και έχουν ως αποτέλεσμα, η παραδοσιακή αγροτική οικονομία να υποχρεώνεται σε ριζικές αναθεωρήσεις από τη συνταρακτική μεταβολή του οικονομικού τοπίου. Αυτή η μεταβολή επιβάλλει ριζικές αλλαγές, τεχνολογικές -νέες μέθοδοι παραγωγής-οργανωτικές, νέες σχέσεις παραγωγής, μεταποίησης, εμπορίας, διανομής -ζούμε τις τελευταίες μέρες τη σύγκρουση ανάμεσα σε δύο τομείς, βιομηχνία τροφίμων και πολυκαταστήματος, με τεράστιους κινδύνους για ολόκληρη την οικονομία- και θεσμικές αλλαγές, με αποτέλεσμα τους κλυδωνισμούς που ζούμε όλοι σήμερα σαν κοινωνία, σαν πολιτεία. Πρόκειται ακριβώς για τη σοβαρή κρίση της μετάβασης, από το προηγούμενο καθεστώς στο καινούριο.

Για όλες αυτές τις αλλαγές ο αγροτικός κόσμος της χώρας, με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων από το 1981 και μετά -στο σημείο αυτό θα δεχθώ και τη δική μας ευθύνη- έμεινε ανυποψίαστος, έμεινε απληροφόρητος και κυρίως απροετοίμαστος να αντιμετωπίσει τις αλλαγές αυτές, ή -θα μου επιτρέψετε να πω κάτι ακόμα χειρότερο- έγινε αντικείμενο καταδημαγώγησης, από όλα τα κόμματα ανεξαιρέτως, αλλά θα προσθέσω εδώ, και αντικείμενο εκμετάλλευσης απ' αυτούς που κατ' εξοχήν θα έπρεπε να τον εκφράζουν, από τους αγροτοπατέρες, οι οποίοι όχι μόνο δεν κατάλαβαν τις αλλαγές που έρχονται, αλλά επιμένουν με τα κομματικοποιημένα και

Σελίδα 541

μαξιμαλιστικά αιτήματά τους να προσθέτουν μεγαλύτερα προβλήματα και κυρίως, να προσθέτουν χρέη, που πάντοτε η δική σας η Κυβέρνηση έρχεται με γαλαντομία να τα ρυθμίσει στερώντας τους αγρότες από πολύτιμους πόρους σ' αυτήν την περίοδο.

Πιστεύω, ότι είναι τόσο κρίσιμο το πρόβλημα, που καταντάει πραγματικά χωρίς αντικείμενο κάθε προσπάθεια επιμερισμού ευθυνών. Αυτό που προέχει σήμερα είναι να δούμε τι μπορούμε και τι πρέπει να γίνει. Γιατί τα νέα οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα, όπως είπα και πριν, επιβάλλουν συνταρακτικές μεταβολές και προσαρμογές, τόσο στο επίπεδο των ιδίων των αγροτών όσο και στο επίπεδο του κράτους και από πλευράς δομών όσο κυρίως και από πλευράς νοοτροπιών.

Ο αγρότης πρέπει να καταλάβει και πρέπει να τον βοηθήσουμε να καταλάβει, ότι η αύξηση του εισοδήματός του δεν μπορεί πλέον να στηρίζεται στις επιδοτήσεις ούτε στον κρατικό προστατευτισμό. Τα κλειδιά για τη βελτίωση του αγροτικού εισοδήματος είναι η ανταγωνιστικότητα, η ποιότητα, η παραγωγικότητα, ο εξαγωγικός προσανατολισμός της παραγωγής του. 'Ολα αυτά σημαίνουν αναδιάρθρωση των καλλιεργειών.

Αλλά και η σύγχρονη παρέμβαση του κράτους επικεντρώνεται στη βελτίωση των υποδομών, στην οργάνωση της εμπορίας, στην αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση με στόχο την επαγγελματική και κοινωνική αναβάθμιση των αγροτών.

Το νομοσχέδιό σας, κύριε Υπουργέ, μολονότι σε γενικές γραμμές κινείται στη σωστή κατεύθυνση, είναι και άτολμο και αναποτελεσματικό, ενώ διαπνέεται από μια εσφαλμένη αντίληψη που χαρακτηρίζει το σύνολο της αγροτικής σας πολιτικής. Η αντίληψη αυτή έχει να κάνει με την πεποίθησή σας, ότι η Κοινή Αγροτική Πολιτική δεν αφήνει περιθώρια για εθνικές πολιτικές και παρεμβάσεις, με στόχο την άμβλυνση ανισοτήτων μεταξύ χωρών, αλλά και περιοχών και εισοδημάτων μέσα στις ίδιες τις χώρες.

Τα μέτρα σας για τους νέους αγρότες, τα κίνητρα, είναι ανεπαρκή, διστακτικά, χωρίς φαντασία και πνοή. Οι συνάδελφοι απ'όλες τις πτέρυγες έκαναν χρήσιμες παρατηρήσεις προς αυτήν την κατεύθυνση. Είναι φανερό ότι δεν αξιοποιείτε μια σημαντική απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία έχει δεχθεί την αναγκαιότητα οι νέοι αγρότες να έχουν προνομιακή μεταχείριση, χωρίς όρια, με κύριο στόχο τη συγκράτηση του αγροτικού πληθυσμού στην ύπαιθρο, να βοηθηθούν δηλαδή όσοι απειλούνται με έξοδο βίαιη από τα χωράφια τους.

'Ορθώς επανορθώνετε το "οικουμενικό" σφάλμα της υπέρογκης αύξησης του κόστους για τις οικοδομικές άδειες για ταγροτικές κατασκευές. Ο Οργανισμός Γεωργικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και Aπασχόλησης με έχει προβληματίσει πραγματικά ιδιαίτερα. Διότι, ασφαλώς -και συμφωνώ μαζί σας- οι υφιστάμενες υπηρεσίες του Υπουργείου Γεωργίας κάθε άλλο παρά μπορούν να αναλάβουν με σοβαρότητα τη διεκπεραίωση αυτού του έργου. Τα παραδείγματα, όμως, μέχρι σήμερα, που υπάρχουν, παραδείγματα, δηλαδή, της δημιουργίας νέων φορέων, νέων οργανισμών, με στόχο την αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων, τους μόνους που δεν βοήθησαν είναι αυτούς, για τους οποίους προορίζονταν οι κοινοτικοί πόροι. Και κυρίως καταναλώθηκαν σε σπατάλες, σε διασπάθιση χρημάτων από τις οποίες πάλι ορισμένοι επιτήδιοι επωφελήθηκαν. Αλλά, ομολογώ, ότι δεν θα μπορούσα να προτείνω διαφορετική σύλληψη από αυτήν την οποία εισηγείσθε.

'Ομως, τουλάχιστο για να μη συμβούν τα προηγούμενα του παρελθόντος, πρέπει ορισμένες βασικές εγγυήσεις να δώσετε εδώ στη Βουλή.

Πρώτον, δεν είναι δυνατόν τέτοια θέματα, τέτοια ζητήματα, να ρυθμίζονται με υπουργικές αποφάσεις. Απαιτούνται προεδρικά διατάγματα, ώστε οι αποφάσεις να τύχουν τουλάχιστον τη βάσανο του Συμβουλίου της Επικρατείας. Ούτε επίσης οι προσλήψεις είναι δυνατόν να γίνουν χωρίς την τήρηση των διατάξεων του ν. 2190 διότι διαφορετικά πράγματι είναι διάχυτη η υπόνοια, ότι θα γίνει ένα ακόμα πρυτανείο σίτησης των υμετέρων.

Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας. Υπάρχουν λαμπρά παραδείγματα που πρέπει να μιμηθούμε. Το παράδειγμα της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής, κύριε Υπουργέ, πρέπει να σας απασχολήσει, διότι μπορεί να αποτελέσει ένα πρότυπο που θα βοηθήσει αυτόν το στόχο, την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση των αγροτών.

Δεν μου μένει χρόνος για να εξηγήσω την αναφορά που έκανα προηγουμένως για το πνεύμα που κυριαρχεί στην Κυβέρνηση και επηρεάζει την αγροτική της πολιτική, ως προς τα περιθώρια που επιτρέπει η Κοινότητα για εθνικές παρεμβάσεις. Ελπίζω, ότι κατά τη διάρκεια της συζήτησης των άρθρων, θα μου δοθεί η δυνατότητα να αναφέρω ορισμένα παραδείγματα, με τα οποία αποδεικνύεται, ότι η θέση των Ελλήνων αγροτών είναι πολύ χειρότερη και η μεταχείρισή τους είναι δυσμενέστερη σε σχέση με τους Ευρωπαίους συναδέλφους τους, όχι μόνο λόγω της άνισης μεταχείρισης μεταξύ των αγροτικών προϊόντων βορρά και νότου, όσο κυρίως με τις μειωμένες δαπάνες του ελληνικού κράτους, σε σχέση με τα ευρωπαϊκά κράτη, για κάλυψη αγροτικών αναγκών.

Μπορώ να σας αναφέρω μια σειρά τέτοιων παραδειγμάτων.

Ο 'Ελληνας αγρότης είναι ο πλέον σκληρά φορολογούμενος αγρότης από όλους τους ευρωπαίους αγρότες και στα τρία επίπεδα. Και στο επίπεδο της φορολογίας εισοδήματος. Στη Γαλλία το μείωσαν πρόσφατα από 4% στο 1%. Στην Πορτογαλία και στην Ισπανία είναι κάτω από 1%. Εμείς το διατηρούμε στο 4,25%

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Κύριε Κοντογιαννόπουλε, τελειώνετε!

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ : 'Εχουμε δε τους υψηλότερους συντελεστές Φ.Π.Α για τα αγροτικά προϊόντα και το μεγαλύτερο κόστος στις μεταβιβάσεις αγροτικών περιουσιών.

'Οπως είπα, επιφυλάσσομαι στη συζήτηση των άρθρων να σας αναφέρω περισσότερα παραδείγματα, μήπως και σας πείσω να αναθεωρήσετε αυτήν την εσφαλμένη τοποθέτησή σας.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Τατούλης έχει το λόγο.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΟΥΛΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, κύριοι συνάδελφοι, θα ήθελα ξεκινώντας την εισήγησή μου να κάνω δύο παρατηρήσεις.

Η πρώτη παρατήρηση είναι με το ξέσπασμα αυτοκριτικής που έκανε ο κύριος Υπουργός, αναφερόμενος γενικά στις πολιτικές δράσεις που είχε αναπτύξει η δική του κυβέρνηση στο πρόσφατο παρελθόν, αλλά και παλαιότερα και θα ήθελα να επισημάνω, ότι με όλη του την καλή διάθεση για αυτοκριτική, αυτό μόνο δεν αρκεί αν δεν αποδειχθεί στην πράξη ότι η αυτοκριτική θα συνοδεύεται με εγκατάλειψη παλαιότερων πολιτικών δράσεων, οι οποίες σαφώς και οδήγησαν σ' αυτό το αποτέλεσμα.

Είναι γεγονός, ότι ο κύριος Υπουργός αναφέρθηκε συνολικά σε όλες τις πολιτικές δράσεις και ιδιαίτερα στάθηκε στο σημείο της αναποτελεσματικότητας αυτών των πολιτικών δράσεων, με κύριο στόχο τη δημιουργία μίας άλλης προϋπόθεσης, μίας άλλης αντίληψης.

Aπό την άλλη μεριά αυτό που παρατήρησα, κύριε Πρόεδρε, είναι ότι πολλοί από τους συναδέλφους, που στήριξαν αυτήν την κυβερνητική πρωτοβουλία, είχαν διαφορετικές απόψεις και προσέγγιζαν το νομοσχέδιο από διαφορετικές λογικές, οι οποίες εν πολλοίς ήταν και διαμετρικά αντίθετες.

Ακούστηκε η άποψη, ότι η μία αντίληψη έχει να κάνει με τη γενικότερη πολιτική που ακολούθησαν οι κυβερνήσεις του δικού μας χώρου, οι οποίες με τη λογική της υπακοής σε γενικές θεωρήσεις -αναφέρθηκε το σχέδιο Μάρσαλ- περί σμικρύνσεως και περιορισμού του πληθυσμού που ασχολείται με την αγροτική εκμετάλλευση, με την αγροτική οικονομία, δημιούργησαν το πρόβλημα.

Θα ήθελα να επισημάνω, ότι οι πολιτικές που ακολουθήθηκαν σ' αυτόν τον τομέα ήταν πολιτικές που υιοθέτησαν κατά περιόδους οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. 'Αλλωστε, κύριε

Σελίδα 542

Υπουργέ, θα πρέπει να πείτε με όλο το θάρρος όλη την αλήθεια στον ελληνικό λαό, ότι το παρόν νομοσχέδιο έρχεται να ρυθμίσει δύο προβλήματα που υπάρχουν γενικότερα στο χώρο της αγροτικής οικονομίας, που έχουν να κάνουν με το μικρό κλήρο και με το μεγάλο ποσοστό του ενεργού πληθυσμού που ασχολείται με τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις.

Το παρόν νομοσχέδιο, λοιπόν, εντέχνως προσπαθεί να εισαγάγει την αντίληψη του περιορισμού του ενεργού πληθυσμού, του ενεργού αγροτικού πληθυσμού στην Ελλάδα, γι' αυτό και υιοθετείτε απόψεις και τακτικές, οι οποίες έχουν να κάνουν με την προαγωγή αυτής της τακτικής.

Θα ήθελα να επισημάνω, ότι τα γενικότερα προβλήματα και οι γενικότερες παραδοχές που υπάρχουν σε όλους μας και που είναι κοινά αποδεκτές, έχουν να κάνουν με τις εξής αρχές:

Πρώτον, ότι αποδεχόμαστε πλέον ότι η ελληνική αγροτική οικονομία δεν μπορεί να πορευθεί με τα ίδια δεδομένα στις καινούριες ανάγκες που εισαγάγουν ο διεθνής ανταγωνισμός και οι συνεχείς αναδιατάξεις, τόσο στα πλαίσια της αναθεώρησης της KAΠ όσο και στα πλαίσια της αναθεώρησης της GATT.

Η δεύτερη κοινή παραδοχή είναι, ότι η αγροτική οικονομία αποτελεί, αν θέλετε, έναν τομέα, έναν παράγοντα κρίσιμο της οικονομίας, που έχει να κάνει με τη γενικότερη κοινωνική συνοχή έξω από τα πρότυπα τα οικονομικά μόνο.

'Ενα τρίτο στοιχείο είναι, ότι η αγροτική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα επιτεύχθηκε στη βάση της μικρής οικογενειακής και περίπου ισοκατανεμημένης γεωργίας, που εξασφάλιζε μεγαλύτερη προστασία με την ένταξη στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση.

Το μεταβαλλόμενο, όμως, πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον δημιουργεί καινούριες συνθήκες, δημιουργεί καινούριες απαιτήσεις. Είναι γεγονός ότι θα πρέπει η ελληνική αγροτική οικονομία να προσαρμοστεί στις καινούριες ανάγκες, στις καινούριες συνθήκες.

Και αυτές έχουν να κάνουν με το σχεδιασμό που η ίδια η Ευρωπαϊκή 'Ενωση έχει κάνει για τη διεύρυνσή της με τις χώρες του ανατολικού κόσμου, όπου είναι γνωστό, ότι εκεί κυρίαρχο στοιχείο στην ανάπτυξη αυτών των οικονομιών είναι ο αγροτικός τομέας.

Το κόστος από μια τέτοια διεύρυνση ανέρχεται περίπου στα τριάντα επτά δισεκατομμύρια ECU και είναι γεγονός, ότι ο πληθυσμός που απασχολείται σ' αυτές τις χώρες είναι το 27%, όταν ο μέσος όρος του αγροτικού πληθυσμού στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση είναι το 6% και στην Ελλάδα είναι 20,8% του ενεργού πληθυσμού.

'Ενα τρίτο στοιχείο της καινούριας προσαρμογής που πρέπει να κάνει η χώρας μας, είναι πως αποτελεί γεγονός, ότι από το 2010 και μετά για τις καινούριες χώρες, μέσα από την ανάπτυξη της ελεύθερης ζώνης συναλλαγών της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης με τις μεσογειακές χώρες, θα διευρυνθεί ο τομέας των γενικότερων προβλημάτων των αγροτικών οικονομιών.

Επίσης, ένα σημαντικό στοιχείο είναι, ότι η καινούρια συνθήκη που αναπτύσσεται και δημιουργείται, είναι ότι παρουσιάζονται καινούριες αγορές τόσο στην Ασία όσο βέβαια και στην Ανατολική Ευρώπη. Και αυτό κάνει επιτακτική την ανάγκη η ελληνική αγροτική οικονομία να αποκτήσει ένα ανταγωνιστικό πλαίσιο, για να μπορέσει πραγματικά να επιβιώσει μέσα σ' αυτές τις καινούριες συνθήκες.

Είναι γεγονός, ότι η ελληνική αγροτική πολιτική θα πρέπει σίγουρα να στηριχθεί σε ένα πρότυπο ανταγωνισμού, όπου η ελληνική αγροτική οικονομία θα προσφέρει καινούρια δυναμικά προϊόντα, τα οποία σαφώς θα καταξιώσουν στις καινούργιες αγορές την ελληνική διείσδυση.

Το παρόν νομοσχέδιο, κύριε Υπουργέ, έχει ως βάση να δημιουργήσει την καινούρια επαγγελματική τάξη των αγροτών στη χώρα μας. Παρ' όλα αυτά, όσον αφορά τις προϋποθέσεις και τους στόχους, που θέτει το νομοσχέδιο, ενώ κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, η μεθοδολογία που προσπαθεί να εξασφαλιστεί, δεν εγγυάται γι' αυτό.

Στο μεγάλο και το κρίσιμο θέμα, που είναι η εκπαίδευση των νέων αγροτών θεωρώ, ότι υπάρχουν πάρα πολλά κενά ως προς την υλοποίηση μιας τέτοιας πολιτικής, όταν δημιουργείτε ένα φορέα, ο οποίος ενώ κατ' όνομα μπορεί να χαρακτηρίζεται ως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, κατ' ουσίαν όμως είναι στην απόλυτη εποπτεία και στον απόλυτο έλεγχο του Υπουργού Γεωργίας.

Κύριε Υπουργέ, νομίζω ότι σ' αυτό το σημείο θα πρέπει να εξασφαλίσετε αρκετά στοιχεία για την αντικειμενική λειτουργία αυτού του Οργανισμού και ως προς τη στελέχωση, αλλά και ως προς τη λειτουργία του. Αν αυτόν τον Οργανισμό, που είναι πάρα πολύ κρίσιμος και πάρα πολύ χρήσιμος τον εξαντλήσετε μέσα στις κομματικές επιλογές ή μέσα στην κομματική χρήση του, νομίζω ότι τελικά επιτύχετε διαφορετικό αποτέλεσμα από αυτά που ήδη χρειάζεται ο τόπος μας και ήδη πολύ γρήγορα θα εξαντληθούν τα δεδομένα, τα οποία έχει ανάγκη αυτός ο τόπος.

Θα ήθελα, κύριε Υπουργέ, να σας πω, ότι αυτός ο Οργανισμός δεν θα πρέπει να στελεχωθεί υπό τη δική σας απόλυτη αρμοδιότητα.

Θα πρέπει να δημιουργηθεί μια επιτροπή, η οποία θα πρέπει με αντικειμενικό τρόπο να δημιουργήσει συνθήκες και προϋποθέσεις για τη στελέχωση αυτού του Οργανισμού. Θα πρέπει η επιτροπή αυτή να είναι και αδιάβλητη και αντικειμενική, γιατί άλλως είναι σίγουρο, ότι αν δεν ακολουθηθεί αυτή η λογική, τότε αυτός ο Οργανισμός θα εξαντληθεί πριν χρησιμοποιηθεί.

Κύριε Υπουργέ, νομίζω ότι το ζητούμενο από τις νομοθετικές πρωτοβουλίες, που εξαγείλατε, είναι να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για μια αγροτική οικονομία ανταγωνιστική, η οποία θα μπορεί να επιβιώσει στις καινούργιες συνθήκες ανταγωνισμού. Μόνο τότε πραγματικά θα έχει αξία η αυτοκριτική σας.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ευχαριστούμε τον κ.Τατούλη.

Ο κ.Δαβάκης έχει το λόγο.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΑΒΑΚΗΣ: Κύριοι συνάδελφοι, τρία μόλις χρόνια πριν από την ανατολή του 21ου αιώνα, όλοι όσοι ασχολούνται με τα προβλήματα της υπόθεσης που λέγεται ελληνική γεωργία προσπαθούν να εξεύρουν λύσεις και να δώσουν πειστικές απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα, όπως είναι τι θα γίνει με το μέλλον της ελληνικής γεωργίας στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση, πώς θα υπάρξει μια δυναμική ανταγωνιστική αγροτική ελληνική παραγωγή, πώς τέλος θα επιτευχθεί ο εκσυγχρονισμός, η ανάπτυξη και προπαντός η αύξηση αυτού καθαυτού του εισοδήματος του 'Ελληνα αγρότη.

Δυστυχώς, όμως, ξεφεύγει της προσοχής όλων μας, ότι για να επιτευχθούν όλα τα ανωτέρω αδιαμφισβήτητη προϋπόθεση είναι ανάδειξη του ανθρώπινου παράγοντα, δηλαδή του 'Ελληνα αγρότη, κυρίως του νέου 'Ελληνα αγρότη, ως κεντρικού συντελεστού της όλης προσπάθειας για μια νέα πορεία στο χώρο της ελληνικής γεωργίας.

(θόρυβος στην Αίθουσα- κωδωνοκρουσίες)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Σας παρακαλώ, κύριε Κεδίκογλου.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Με συγχωρείτε, κύριε Πρόεδρε. Είναι θέμα τάξης...

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Σας παρακαλώ.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Ζήτησα το τεύχος των δημοσίων επενδύσεων και απαντά η Βιβλιοθήκη ότι δεν το έχει...

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Σας παρακαλώ, κύριε Κεδίκογλου.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Τι με παρακαλάτε; Διαβάστε το χαρτί.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Σας παρακαλώ! Να σεβαστείτε, σας παρακαλώ, την Αίθουσα και τον Κανονισμό.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Μα, είναι κεφαλαιώδες θέμα. Δεν μπορεί να έχουμε ένα έγγραφο...

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Δεν είναι θέμα, το οποίο θα το λύσουμε μέσα στην Αίθουσα. Σας παρακαλώ, κύριε Κεδίκογλου.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Τι με παρακαλάς; Να μάθεις πρώτα και μετά να μιλάς

Σελίδα 543

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Σας παρακαλώ. Σας παρακαλώ, καθήστε κάτω, κύριε Κεδίκογλου.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Τι με παρακαλάς, που δεν έχεις ιδέα τι σημαίνει Βουλευτής και πώς εργάζεται; Τι με παρακαλάς...

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Κύριε Κεδίκογλου, σας παρακαλώ καθήστε κάτω...

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Σε παρακαλώ εγώ. Στον ενικό στο λέω και δεν δέχομαι την παράκληση.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης):...και να έχετε τα νεύρα σας λιγότερα μέσα στην Αίθουσα. Ο,τιδήποτε θέλετε να κάνετε, θα το ζητάτε σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: 'Αντε μπράβο, μην πω καμιά λέξη βαρύτερη.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Κύριε Κεδίκογλου, όταν ηρεμήσετε, θα καταλάβετε ότι κάνετε λάθος.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Είμαι απολύτως ήρεμος...

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Μάλλον κάνετε λάθος. Δεν είσθε ήρεμος.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Δεν έχεις ιδέα τι σημαίνει Βουλευτής.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Πολύ καλά ξέρω τι σημαίνει Βουλευτής και πολύ καλά ξέρω ποια είναι η δουλειά μου μέσα στο Προεδρείο. Γι'αυτόν ακριβώς το λόγο...

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Σκέψου, ότι δεν έχει ιδέα και δεν ξέρει ότι πρέπει να είναι ανά πάσα στιγμή στη διάθεσή μας οι νόμοι, τα έγγραφα...

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Εγώ ξέρω, ότι αυτήν τη στιγμή θορυβείτε και δεν ζητάτε το λόγο σύμφωνα με τον Κανονισμό.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Θέλω αντίγραφα του Κρατικού Προϋπολογισμού...

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο,τιδήποτε έχετε να πείτε, κύριε Κεδίκογλου, θα πρέπει να το πείτε σύμφωνα με τον Κανονισμό.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Σου ζητώ το λόγο και μου λες κάτσε κάτω.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Δεν έχετε το λόγο. Μπορείτε να διακόπτετε τον ομιλητή όποτε θέλετε;

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Με την άδειά σας το έκανα. Δεν διέκοψα εγώ...

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): 'Οχι κύριε, δεν σας δίνω το λόγο και τον παίρνετε ...

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Εγώ είπα στον κλητήρα μία κουβέντα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Σας είπα να μη θορυβείτε.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Σε παρακαλώ πολύ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Εγώ σας παρακαλώ, κύριε Κεδίκογλου.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Δεν δέχομαι την παράκληση.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Και εγώ δεν δέχομαι τη δική σας, κύριε Κεδίκογλου, και σας παρακαλώ να μην με εξαναγκάσετε με τον Κανονισμό. Θα σας αποβάλω από την Αίθουσα.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Για κάντο αν μπορείς.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Αν συνεχίσετε θα το κάνω αυτό.

Ορίστε, κύριε Δαβάκη.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Εγώ απειλές δεν δέχομαι από κανέναν.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Καταλαβαίνετε τι σας λέω;

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Το κατάλαβα πολύ καλά.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): 'Αν συνεχίσετε θα το κάνω.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: 'Αν μπορείς κάντο.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ορίστε, κύριε Δαβάκη, έχετε το λόγο.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΑΒΑΚΗΣ: Εκφράζω τη λύπη μου για το γεγονός, διότι αντιλαμβάνεσθε ...

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Δεν φταίτε εσείς, κύριε Δαβάκη.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΑΒΑΚΗΣ: Δεν φταίω, αλλά αντιλαμβάνεσθε ότι όταν δεν μπορούμε να ρυθμίσουμε τις διαπροσωπικές μας σχέσεις σε επίπεδο μάλιστα Κανονισμού, κατεβαίνει το επίπεδο του Κοινοβουλίου.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Μα, επιτρέπετε, για όνομα του Θεού! Ζητάει ο Βουλευτής ένα τεύχος και του απαντάει η Υπηρεσία "δεν το έχω";

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Παρακαλώ, μη γράφετε αυτά τα οποία λέει ο κ. Κεδίκογλου.

Συνεχίστε, κύριε Δαβάκη.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΑΒΑΚΗΣ: Συνεχίζοντας, για την οικονομία της ομιλίας μου και της γενικότερης σημερινής διαδικασίας, παραβλέποντας το περιστατικό το οποίο συνέβη, θέλω να πω, ότι στην εισηγητική έκθεση του σχεδίου νόμου που συζητούμε, αναγράφονται, κύριε Υπουργέ, σε ποσοστά, οι κατηγορίες εκπαίδευσης των αγροτών μας μέχρι σήμερα. Δεν αναφέρεσθε, όμως, καθόλου στη δραματική μείωση που γνωρίζει την τελευταία δεκαετία ο πληθυσμός της υπαίθρου, ένα πραγματικό γεγονός, που πρέπει όλους και να μας προβληματίζει και να μας εμβάλει σε σοβαρές μελαγχολικές σκέψεις.

Στη χώρα μας ο γεωργικός πληθυσμός στην δεκαετία από το 1986 μέχρι το 1996, μειώθηκε κατά 29% περίπου, όταν η αντίστοιχη μείωση για το σύνολο της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης είναι μόλις 21%.

Το πλέον ανησυχητικό, όμως, είναι ότι το αγροτικό δυναμικό από δεκαπέντε έως εξηνταπέντε ετών περίπου, είναι υπερδιπλάσιο των ενεργών αγροτών από εικοσιπέντε έως σαρανταπέντε ετών. Είναι φανερή, δηλαδή, πλέον η γήρανση του αγροτικού πληθυσμού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αγροτική παραγωγή και την εθνική μας οικονομία.

Το ερώτημα που πρέπει να τίθεται σήμερα, σε σας, στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου, είναι γιατί άραγε χρειάστηκαν δέκα περίπου μήνες από την ορκωμοσία της Κυβέρνησης, για να έρθει αυτό το νομοσχέδιο; Δηλαδή γιατί χρειάσθηκε ένας ακόμη επιπλέον χρόνος καθυστέρησης για να προχωρήσουμε σε μια σημαντική τομή, όπως αυτή που επιχειρείται σε βασικές γραμμές σωστά, κύριε Υπουργέ, με το νομοσχέδιο αυτό;

'Επρεπε δηλαδή να απαιτηθεί σχεδόν ένας χρόνος από τη λειτουργία αυτής της Κυβέρνησης, για να έρθουμε και να ισχυρισθούμε ότι αντιμετωπίζουμε με επιτυχία τα θέματα των νέων αγροτών και της επαγγελματικής κατάρτισης και εκπαίδευσης;

Είπατε στην ομιλία σας -και το έχω σημειώσει- ότι οι χώρες της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης οργανώνονται μέσα στην ίδια την 'Ενωση, κάθε πλευρά επιμενει και οργανώνεται, να οργανώσουμε τις δυνάμεις μας, μιλήσατε για μεταρρύθμιση στη σκέψη μας και στην πολιτική.

Φοβούμαι, όμως, ότι έχουμε να κάνουμε με έναν αγώνα δρόμου. Η μεταρρύθμιση για την οποία μιλάτε, θεωρώ ότι έχει γίνει χθες και σήμερα ερχόμεθα στην καρδιά της πολιτικής ζωής, στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, και μιλούμε για μία μεταρρύθμιση στη γεωργία, που φαντάζει, θα έλεγα, παλιομοδίτικη εν σχέσει με τις μεταρρυθμίσεις που έχουν προχωρήσει οι ξένοι εταίροι μας, ακόμα και οι Πορτογάλοι.

Αντιλαμβάνεσθε, λοιπόν, ότι εμείς στη Νέα Δημοκρατία, όπως επανειλημμένα σας έχουμε τονίσει, πιστεύουμε ότι όσα πρόσθετα κίνητρα και αν εφαρμοσθούν στον αγροτικό πληθυσμό, αυτός θα παραμείνει και θα εργασθεί στην ύπαιθρο μόνο όταν υπάρξει μια συγκεκριμένη προϋπόθεση. Και αυτή η προϋπόθεση είναι σημαντική, ουσιαστική και αφορά την αναπτυξιακή αγροτική πολιτική, μια πολιτική που θα σέβεται και τον περιβάλλοντα χώρο, το σφοδρά επιβαρυνόμενο ελληνικό περιβάλλον, θα αναπτύσσει όλες τις τοπικές πρωτοβουλίες του αγροτικού μας πληθυσμού

Σελίδα 544

και θα συμβάλλει στη δημιουργία των απαραίτητων δομών για την παραμονή των νέων μας στις αγροτικές περιοχές.

Επίσης, σημαντικές ενέργειες, που θα αυξάνουν το αγροτικό εισόδημα, θα πρέπει να εφαρμόζονται και να προωθούνται.

Καταθέτω εν τάχει ορισμένες σκέψεις, οι οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και ως προτάσεις προς εσάς. Σας προτείνω, λοιπόν, όπως προελέχθη και από το συνάδελφο κ. Καραγκούνη, ότι την επιδότηση του επιτοκίου δανείων των νέων αγροτών σαφέστατα θα πρέπει να την ανεβάσουμε στο 50% -είναι μίζερο το 35% που φέρατε, κύριε Υπουργέ- ώστε έτσι να προωθηθούν δραστηριότητες που επιφέρουν σημαντικό συμπληρωματικό εισόδημα, όπως είναι ο αγροτοτουρισμός, η μεταποίηση διαφόρων τοπικών προϊόντων -πραγματικά θα έλεγα ότι στις τοπικές κοινωνίες υπάρχουν σημαντικές πρόοδοι στην προώθηση και βελτίωση των τοπικών προϊόντων- η οικοτεχνία, οι επιχειρήσεις διαχειρίσεως του περιβάλλοντος κλπ.

Για τη δημιουργία επίσης του νέου οργανισμού γεωργικής εκμετάλλευσης, εκπαίδευσης και κατάρτισης που προτείνετε στο νομοσχέδιο, πολύ φοβούμαι ότι δεν αντιμετωπίζετε το μέγα αυτό θέμα σε όλες του τις διαστάσεις. Αναγνωρίζουμε τη σημασία της ύπαρξής του, αλλά δεν αντιλαμβάνομαι ειλικρινά τη μεγάλη καθυστέρηση, που και σ' αυτό το θέμα έχετε επιδείξει.

Συστήνετε έναν οργανισμό, θεωρώ όμως, ότι πρέπει να ειπωθούν ορισμένες αλήθειες για να πληροφορηθεί, εν πάση περιπτώσει, και ο απλός 'Ελληνας αγρότης από εμάς τη δημιουργία προϋποθέσεων που πάμε να συστήσουμε, για την καλύτερη εκπαίδευση και πληροφόρηση.

'Επρεπε, κύριε Υπουργέ, να περάσουν δύο χρόνια για να αντιληφθείτε επιτέλους, ότι τα ΚΕΓΕ, που η δική σας Κυβέρνηση τα είχε υπαγάγει στις νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις, θα έπρεπε να υπαχθούν υπό τη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια του νέου οργανισμού;

Συν τοις άλλοις επίσης, ως παράμετρο δυσμενή γι'αυτό υπάρχουν και ορισμένα άλλα ζητήματα και τεχνικά και αντικειμενικά για τα ΚΕΓΕ. Σας θέτω ως παράδειγμα το ΚΕΓΕ Γυθείου, το οποίο ιδρύθηκε τη δεκαετία του '60. Είχε μια σωστά οργανωμένη επιστημονική πορεία μέχρι τότε και θα έλεγα ότι κατά τη διάρκεια αυτής της τριακονταετίας ατόνισε, έπαψε να λειτουργεί και σιγά σιγά υπήρξε μια νέα πολιτική επιλογή. Στα κτίρια του ΚΕΓΕ Γυθείου που ενδεχομένως -σας έχω κάνει και ερώτηση γι' αυτό το θέμα-να είναι ακόμη υπό τη δική σας ιδιοκτησία, έχει στεγασθεί η Πυροσβεστική Γυθείου. Τι θα κάνετε μ'αυτήν την περίπτωση;

Αντιλαμβάνεσθε δηλαδή πως εκφυλίζεται, πως αποδυναμώνεται, πως τίθεται σε αμφισβήτηση αυτή καθ' αυτή μια πολιτική επιλογή περασμένων δεκαετιών που τώρα έχουμε εν είδει μεταρρυθμίσεως να εφαρμόσουμε. 'Εχουμε δηλαδή αντικειμενικά δύο θέματα, τα οποία ως επιστημονικό ας πούμε κείμενο, θεωρητικό κείμενο, μπορεί να το άπτουμε αυτήν τη στιγμή και να το συζητάμε, αλλά αντιλαμβάνεσθε ότι όταν εφαρμοσθεί αυτός ο νόμος, που θα ψηφισθεί αύριο, τι προβλήματα θα αντιμετωπίσουμε. Σημειώστε το κάπου αυτό, γιατί είναι πολύ σημαντικό και μπορεί να το θεωρήσετε και ως πιλότο για άλλα προβλήματα που θα αντιμετωπίσετε σε άλλες περιοχές της χώρας.

Μήπως αυτό αποτελεί, όσον αφορά την υπαγωγή στο νέο οργανισμό που συστήνεται, απαρχή υλοποίησης ενός σχεδίου πολιτικής της σημερινής Κυβέρνησης, που βλέποντας ότι σημαντικές αρμοδιότητες του Υπουργείου Γεωργίας έχουν ήδη μεταφερθεί στις νομαρχίες, έρχεται σήμερα και υπό τη σκέπη δημιουργίας νέων οργανισμών επιχειρεί να τις αποκτήσει εκ νέου;

'Οπως και να έχει το ζήτημα, εμείς σας επισημαίνουμε την απουσία στο διοικητικό συμβούλιο του υπό σύσταση οργανισμού, ενός εκπροσώπου της Πανελλήνιας 'Ενωσης των Γεωπόνων του Δημοσίου, της μεγαλύτερης συνδικαλιστικής οργάνωσης του Υπουργείου σας. Και νομίζω ότι τα περισσότερα μέλη της επιτροπής έχουν λάβει σχετικό υπόμνημα.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Συμμετέχει το ΓΕΩΤΕΕ, που οι ενώσεις αυτές είναι μέλη του.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΑΒΑΚΗΣ: Θα μιλήσω πιο κάτω για το ΓΕΩΤΕΕ.

Επίσης μην ξεχνάτε, κύριε Υπουργέ, ότι σημαντικό μέρος της κατάρτισης αναφέρεται σε περιβαλλοντικά θέματα. Στο ίδιο άρθρο στην παράγραφο 6: Πρέπει να είναι δυνατή η απόσπαση στον οργανισμό και υπαλλήλων των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων που ασχολούνταν και έχουν εμπειρία στη γεωργική εκμετάλλευση και στην απασχόληση.

Γιατί τους αποκλείετε από το νέο οργανισμό; Πιστεύω, ότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν κυρίως ιδιαίτερα...

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Δεν έχουμε τη δυνατότητα να το κάνουμε.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΑΒΑΚΗΣ: Πιστεύω, ότι θα πρέπει να υπάρξει συγκεκριμένη θέση, διότι αυτοί έχουν ...

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Είναι υπάλληλοι του νομάρχη, δεν μπορούμε.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΑΒΑΚΗΣ: Μην έχουμε παρωπίδες σε ορισμένα ζητήματα. Αυτοί έχουν ιδιαίτερη εμπειρία, άρα λοιπόν, είναι ένα πρώτο βήμα.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Εγώ συμφωνώ.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΑΒΑΚΗΣ: 'Εχουν ιδιαίτερη εμπειρία στην τοπική αγροτική ανάπτυξη...

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Συμφωνούμε.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΑΒΑΚΗΣ:... και όχι μία από καθ' έδρας αντιμετώπιση των ζητημάτων. 'Ενας υπάλληλος ο οποίος έχει μακρά εμπειρία στη Διεύθυνση Γεωργικής Παραγωγής της νομαρχίας, αντιλαμβάνεσθε ότι γνωρίζει καλύτερα παντός άλλου και τα προϊόντα του νομού και γενικότερα την όλη κατάσταση που επικρατεί.

Στο άρθρο 18 που αφορά την πρόσληψη του μονίμου εκπαιδευτικού προσωπικού, προτείνω όπως ισχύσει, ότι ειδικά για τους γεωτεχνικούς κατόχους πτυχίου Παιδαγωγικής της Σχολής Εκπαιδευτικών Λειτουργών Επαγγελματικής και Τεχνικής Εκπαίδευσης, της ΣΕΛΕΤΕ δηλαδή, που υπηρετούν στο Υπουργείο Γεωργίας στις περιφέρειες και στις νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις να επιτραπεί η απόσπαση στις διάφορες σχολικές μονάδες.

Με την προσθήκη αυτή, κύριε Υπουργέ, θα σταματήσει ένα γνώριμο φαινόμενο σε σας, γεωτεχνικοί, κυρίως γεωπόνοι, να παραιτούνται από το Υπουργείο Γεωργίας και να διορίζονται ως καθηγητές τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης στα τεχνικά λύκεια. Πρέπει να τους επαναφέρουμε αυτούς τους ανθρώπους, διότι έχουμε αιμορραγία γεωτεχνικών και γεωπόνων. Σας δίνεται η ευκαιρία να το αξιοποιήσετε και να αξιοποιήσετε μάλιστα ένα δικό σας στελεχιακό δυναμικό κατά τον πλέον σωστό τρόπο. Και πιστεύω ότι πρέπει να το κάνετε.

Τέλος αναφορικά με την προτεινόμενη ίδρυση του νέου οργανισμού με το όνομα "ΔΗΜΗΤΡΑ" το ερώτημα παραμένει: Είναι ανάγκη να νομοθετήσουμε τη λειτουργία ενός νέου οργανισμού πολυδάπανου με διοικητικά συμβούλια, γενικούς διευθυντές, διευθύνοντες συμβούλους; Πικράν εντύπωση έχουμε από την περασμένη εβδομάδα, όπου στη διαρκή επιτροπή παρήλασαν οι αυτού του είδους, ας τους πούμε, μανδαρίνοι, κρατικοί αξιωματούχοι και είδατε τι κατέθεσαν από την εμπειρία που έχουν και από το ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. και από τον ΑΣΟΠ και από διαφόρους άλλους οργανισμούς.

(Στο σημείο αυτό χτυπάει το κουδούνι λήξης του χρόνου ομιλίας του κυρίου Βουλευτή)

Παρακαλώ δυο λεπτά, κύριε Πρόεδρε, διότι τελούσα υπό τους βομβαρδισμούς...

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Σας ξαναέβαλα το χρόνο από την αρχή. Παρακαλώ, κύριε Δαβάκη, μη βρίσκετε την ευκαιρία. Σας έβαλα τα δέκα λεπτά από την αρχή.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΑΒΑΚΗΣ: Δεν βρίσκω καμιά ευκαιρία. 'Αλλα τρία λεπτά θα μιλήσω.

Σελίδα 545



Πιστεύω, ότι οι προθέσεις σας είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Φοβάμαι, όμως, ότι ο μανδαρινισμός που επικρατεί στη Δημόσια Διοίκηση της χώρας μας, θα επελάσει και στον οργανισμό αυτό και θα έχουμε τεράστια προβλήματα. Δεν συμφωνούμε σε καμιά περίπτωση με τη λογική του νομοσχεδίου, ότι δήθεν θα αντιμετωπισθεί όλο το φάσμα της γεωργικής εκπαίδευσης και κατάρτισης των αγροτών με το νέο οργανισμό.

Κύριοι συνάδελφοι, οι διαρθρωτικές αδυναμίες της ελληνικής γεωργίας μπορούν να ξεπερασθούν, αν δοθούν ευκαιρίες και δυνατότητες στις παραγωγικές εκείνες μονάδες της υπαίθρου, που είναι οι νέοι αγρότες. Αυτοί άλλωστε αποτελούν τη δυναμική έκφραση του πληθυσμού της ελληνικής επαρχίας και είναι σε θέση να αποδεχθούν και να αφομοιώσουν τις διαρθρωτικές, αλλά και τις θεσμικές αλλαγές που είναι αναγκαίο να γίνουν στα πλαίσια πάντα της οικονομικής πολιτικής. Πολύ φοβούμαι, όμως, ότι με τις παλινωδίες της Κυβέρνησης, τις υπέρμετρες καθυστερήσεις, την έλλειψη καινοτόμων δράσεων και αποφάσεων, οδηγούμεθα ημέρα με την ημέρα σε περαιτέρω μείωση του αγροτικού μας πληθυσμού με δυσάρεστα αποτελέσματα για όλους μας. Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Κεδίκογλου έχει το λόγο.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Αγαπητοί συνάδελφοι, θα μου επιτρέψετε να κάνω μια εκτροπή μικρή. 'Ενας Βουλευτής που είναι εδώ, σε μια δεδομένη στιγμή από τη μεριά του νομοσχεδίου, πιθανόν να έχει ανάγκη κάποιου βοηθήματος και ένα από τα κύρια βοηθήματα είναι να ζητήσει το τεύχος του Κρατικού Προϋπολογισμού και να δει αν αυτά που θέλει να κάνει ο Υπουργός προβλέπονται στις δαπάνες.

Πάντοτε όταν αυτό συνέβαινε. Ζήτησα, λοιπόν, από την αρμόδια διεύθυνση που έχει τους νόμους να μου στείλει το τεύχος των δημοσίων επενδύσεων του προϋπολογισμού του 1997 και μου απαντούν ότι "δεν τα έχουμε, τα έχουμε βάλει στο αρχείο". Πράγμα αναληθές και ψευδές.

Αν αυτό συνέβαινε με άλλον Πρόεδρο, τον Αλευρά ή τον Τσαλδάρη ή τον Παπακωνσταντίνου ή τον Παπασπύρου, που έζησα, και υπήρχε κάποια απορία Βουλευτή με έναν κλητήρα, θα διέκοπταν αμέσως τον ομιλητή και ρωτούσαν "με συγχωρείτε, τι συμβαίνει, κύριε συνάδελφε"; Και αμέσως θα εξυπηρετείτο ο Βουλευτής. Τότε όμως είχαμε Προεδρείο, δεν είχαμε σαλεπιτζήδικο. Αυτή είναι η διαφορά...

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Σας παρακαλώ, κύριε Κεδίκογλου, θα πάρετε τη λέξη "σαλεπιτζήδικο" πίσω;

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ:Θα σας απαντήσω στο τέλος.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Θα την πάρετε;

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ:Σας είπα ότι θα σας απαντήσω....

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Θα σας παρακαλέσω πολύ, να κατεβείτε από το Βήμα.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Από πού και ως πού; Το λέει ο Κανονισμός;

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Εφαρμόζοντας το άρθρο 75 θα σας κατεβάσω από το Βήμα.

Θα σας παρακαλέσω πολύ, να ανακαλέσετε τη λέξη αυτή.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Να σας την ανακαλέσω λοιπόν. Κινητό κατάστημα είναι.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ανακαλέστε τη λέξη.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Την άλλαξα σας είπα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Πείτε, παρακαλώ, ότι ανακαλείτε τη λέξη...

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Σας είπα ότι την ανεκάλεσα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): ... και πείτε, ξέρω εγώ ...

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Και τώρα μόλις τι μου έφεραν από πάνω; Τις δημόσιες επενδύσεις του έτους 1987. Οποιοσδήποτε Πρόεδρος προηγούμενος θα είχε καταργήσει το διευθυντή αυτής της διεύθυνσης αμέσως. Αυτό για την ιστορία.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Το τι θα κάνει το Προεδρείο για το θέμα αυτό, είναι ένα θέμα με το οποίο θα ασχοληθεί το Προεδρείο.

'Οσο δε γι' αυτό το οποίο είπατε, ήταν υποχρεωμένη η 'Εδρα να δει ότι θορυβείτε, ότι δημιουργείτε θέμα στον ομιλητή ο οποίος βρισκόταν επί του Βήματος και γι' αυτό ακριβώς χτύπησε το κουδούνι. Εσείς σηκωθήκατε και αντί να πείτε ότι ζητάτε το λόγο γι' αυτό το θέμα, αρχίσατε να φωνάζετε.

Μέσα στην Αίθουσα, σύμφωνα με το άρθρο 77 του Κανονισμού, δεν δικαιούστε να έχετε ανάρμοστη συμπεριφορά. 'Αλλο το να πείτε ότι "ζητώ το λόγο διότι υπάρχει αυτό το θέμα". Και το Προεδρείο επελήφθη του θέματος και πήρα και την υπηρεσία στο τηλέφωνο, η οποία πράγματι μου είπε, ότι θα φροντίσει να φέρει τον Προϋπολογισμό.

Θα πάρετε το λόγο από την αρχή.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Είδατε ότι κάνω παρατήρηση στον κλητήρα σε σχέση με το διευθυντή. Οφείλετε να με ρωτήσετε τι συμβαίνει. Τα άλλα όλα είναι σάλτσες και δεν μου χρειάζονται.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Σάλτσες, βάζετε εσείς, κύριε Κεδίκογλου!

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Εντάξει.

Λοιπόν, εύχομαι να τηρήσετε εκείνο που πρέπει και να τιμήσετε τη θέση του Προεδρείου και του Προέδρου της Βουλής.

Σας είπα μου έστειλαν του 1987 αντί του 1997.

Μα, αν μεταφέρεις ένα αρχείο, προηγουμένων ετών μεταφέρεις, δεν μεταφέρεις το πρόσφατο.

Ορίστε, κύριε Πρόεδρε, κρατήστε το.

Λοιπόν, κύριε Υπουργέ, φοβούμαι ότι τελούμε ολίγον εν συγχύσει. Είστε σε πάρα πολύ καλή πρόθεση και ισχυρή βούληση να κάνετε κάτι καινούριο για τη γεωργία. Και πράγματι έτσι φαίνεται. Και εδώ φέρνετε δύο μέτρα. Μέτρα για τους νέους αγρότες και μέτρα για την εκπαίδευση των αγροτών. Αναγνωρίζετε ότι πράγματι η σημερινή γεωργία χρειάζεται μία εκπαίδευση. Διότι λόγου χάρη στη βόρεια -κεντρική Εύβοια δεν υπάρχει ένας σπερματεγχύτης, να πω μία ειδικότητα ενός ειδικευμένου αγρότη.

Και μας φέρνετε το νομοσχέδιο αυτό. Πρώτα-πρώτα περιλαμβάνετε μέτρα για τους νέους αγρότες. Πού είναι το πρόβλημα; 'Ενα πρόβλημα, ότι ο αγρότης σήμερα δεν είναι κοινωνικά καταξιωμένος, γι' αυτό δεν πάει.

Αφού λοιπόν, δεν είναι κοινωνικά καταξιωμένος, παίρνετε μία μεγάλη απόφαση να κάνετε έναν οργανισμό αγροτικής κατάρτισης, έναν οργανισμό εκπαιδευτικό. Σας έχουν δε παρασύρει οι υπηρεσίες σας και δεν έχουν δώσει στο Γενικό Λογιστήριο ούτε καν το οργανόγραμμα του κόστους,. Γράφει το Γενικό Λογιστήριο "ακαθόριστη η δαπάνη γι 'αυτόν τον οργανισμό". Σκεφτείτε πώς έχουν λειτουργήσει. Σας θυμάμαι από πόσο καιρό και με πόση αγωνία θέλετε να το περάσετε. Και απαντάει η υπηρεσία σας...

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): 'Οχι η υπηρεσία μου.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Η υπηρεσία σας είπε στο Γενικό Λογιστήριο, ότι δεν ξέρουμε πόση είναι η δαπάνη. Ορίστε, το Γενικό Λογιστήριο λέει "ακαθόριστη δαπάνη από την επιχορήγηση του ιδρυομένου οργανισμού" κλπ.

Δεύτερον, αυτό το πράγμα είναι και η κοινωνική καταξίωση κάνετε την εκπαίδευση. Πολύ ορθά όταν τελειώσει το λύκειο ένας να πάει σε μια επιπλέον εκπαίδευση, καταξιώνεται κοινωνικά. Επομένως δεν θα έπρεπε να έχει μία διαφοροποίηση κινήτρων από τον απλό αγρότη, που τελειώνει απλά το εννεατάξιο σχολείο του αποφοίτου του ΙΕΚ; Σας ερωτώ. Δεν έχετε καμία διαφοροποίηση, λέτε, νέοι αγρότες.

Τρίτον, εδώ ποια είναι τα προβλήματα της αγροτικής παραγωγής; Η μορφή και ο τρόπος λειτουργίας των προσώπων. Αλλά τα πρόσωπα είναι δύο ειδών, φυσικά και νομικά, λειτουργίας των νομικών προσώπων και ιδίως των συνεταιρισμών.

'Εχουμε πει κατ' επανάληψη, ότι συνεταιρισμός χωρίς καταβολή και εξόφληση συνεταιριστικής μερίδας δεν νοείται. Συνεταιρισμός χωρίς πρόεδρο, ο οποίος είναι και μάναντζερ, δεν γίνεται. Δεν γίνεται ο Πρόεδρος διά συνεννοήσεως των κομμάτων και των παρατάξεων. Πρέπει να είναι ο μάναντζερ,

Σελίδα 546

από την αρχή, να λέγει, εγώ θα οδηγήσω το Συνεταιρισμό όπως γίνεται περίπου στους δήμους.

Ο συνεταιρισμός πρέπει να έχει κέρδη. Αν το διοικητικό συμβούλιο δεν έχει συμμετοχή στα κέρδη και δεν έχει και βάρος για τις ζημίες, πώς θα προχωρήσει ο συνεταιρισμός; Αυτά για το νομικό πρόσωπο που λέγεται συνεταιρισμός.

Αλλά με ποιο δικαίωμα εσείς αποκλείετε από το νομοσχέδιο άλλα νομικά πρόσωπα, τις επιχειρήσεις; Λέτε, εάν ένας κλήρος για ένα αγροτεμάχιο υπάρξει, περισσότεροι του ενός κληρονόμοι, παραιτηθούν όλοι υπέρ του ενός, τότε καταβάλλεται φόρος κληρονομίας κλπ. Και αν κάνουν αυτοί μία εταιρεία ομόρρυθμη και ορίσουν εσάς διαχειριστή, τι διαφορά έχει; Δεν είναι νομικό πρόσωπο με ένα διαχειριστή; Τότε τι γίνεται;

Σήμερα έχουμε τέτοια προβλήματα, που σε λίγο θα γίνουν. Το βλέπετε όπου υπάρχουν οργανωμένες καλλιέργειες. Δεν έχω χρόνο να σας αναπτύξω. Κάποιος νεαρός απόφοιτος των ΤΕΙ, έκανε μια μικρή μονάδα με άλλους δύο φίλους, στεγασμένη, κτηνοτροφίας - αιγοτροφίας συγκεκριμένα με λίγα πρόβατα - και παράγει ένα τυρί με μείγμα γάλακτος των δύο ζώων, από ζώα, τα οποία αυτός καθορίζει πώς και τι ταϊζει και δεν το λέει φέτα για να μην του πουν τίποτε, αλλά το λέει τυρί "ΣΑΦΛΕΚΗ". Ελάτε να ρωτήσετε πόση είναι η ζήτηση και ποια είναι η τιμή του.

Αυτή η εκμετάλλευση είναι νομικό πρόσωπο. Πού προστατεύεται εδώ; Γιατί το αποκλείετε αυτό; Καμία πρόβλεψη γι' αυτό το ζήτημα.

Πιο κάτω. Μέτρα για τους νέους αγρότες. Δεν λαμβάνετε κανένα μέτρο για τα νομικά πρόσωπα. Λέτε μετά ότι τετραπλασιάζονται κάθε φορά οι φόροι αν το αγοράσουν μετά κάποια πρόσωπα. Γιατί; Εγώ το αγόρασα και αύριο θα το εισφέρω σε ένα νομικό πρόσωπο. Θα κάνουμε μία επιχείρηση εκμετάλλευσης του κάμπου, λόγου χάρη της περιοχής του Κάστρου, για κτηνοτροφές ή αύριο κάτι άλλο. Αυτό γιατί το αποκλείετε; Γιατί πρέπει να πληρώσω εγώ τετραπλάσιο φόρο για να γίνει η μεταβίβαση; Για να μη γίνει ποτέ αυτή η επιχείρηση; Εάν δεν εισαγάγετε νομικά πρόσωπα ανταγωνιστικά των συνεταιρισμών, θα προαχθούν οι συνεταιρισμοί;

Κύριε Υπουργέ, επειδή ιδιαιτέρως εκτιμώ τις προσπάθειές σας, θέλω να σας πω ότι είναι λάθος. Πρέπει να δημιουργήσετε ευκαιρία δημιουργίας άλλων νομικών προσώπων. Ζούμε στην οικονομία της αγοράς. Ο κ. Κολοζώφ έχει την άποψή του. Είναι μία άλλη οικονομία. Μιλάμε στη βάση ότι έχει γίνει δεκτή πλέον στον πλανήτη η οικονομία της αγοράς. Σε αυτή ζούμε.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Κύριε Πρόεδρε, μου επιτρέπετε μία διακοπή;

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Εάν μου κρατήσει το χρόνο ο κύριος Πρόεδρος.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο χρόνος δεν θα κρατηθεί.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Δεν πειράζει.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Το θέμα που μας απασχολεί εδώ είναι ότι πάνω από το 40% της γης, που καλλιεργείται αυτήν τη στιγμή, δεν ανήκει σε αγρότες. Αυτό είναι σοβαρό πρόβλημα.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΕΔΙΚΟΛΓΟΥ: Είναι σοβαρό πρόβλημα. Και αν αύριο πάει σε νομικά πρόσωπα τα οποία θα εκμεταλλεύονται...

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Δεν είναι δυνατόν να νοικιάζουν οι αγρότες...

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Αναμφίβολα. Αυτοί είναι εργάτες γης ουσιαστικά. Δεν δίνετε, όμως, κίνητρα για να γίνουν νομικά πρόσωπα, που θα χρειαστούν εκ των πραγμάτων αύριο.

Δεν είναι, λοιπόν, μόνο τα φυσικά πρόσωπα. Είναι και τα νομικά πρόσωπα.

Πάμε τώρα στο ζήτημα του Οργανισμού Εκπαίδευσης. Μας κάνατε έναν Οργανισμό Εκπαίδευσης. Και όπως είπα προηγουμένως, δεν καθορίζετε ποιο είναι το κόστος λειτουργίας του. Και τι θα κάνει; Στη διάρκεια θα υπάρχει ένα ΙΕΚ, δηλαδή εκπαίδευση πάνω από το επίπεδο του λυκείου; Ναι ή όχι; Στο Ηράκλειο θα υπάρχει; Τι θα κάνει αυτός;

Μας αναφέρετε το οργανόγραμμα του διοικητικού και του εκπαιδευτικού προσωπικού, αλλά δεν μας λέτε τι θα κάνει. Και προπαντός -επαναλαμβάνω- δεν διαφοροποιεί τα κίνητρα σε αυτούς που έχουν τελειώσει την εκπαίδευση και σε αυτούς που γίνονται αγρότες μετά από εννεαετή εκπαίδευση. Είναι άλλο πράγμα αυτό. Γιατί να πάω εγώ να περάσω και από το ΙΕΚ γεωργικών εφαρμογών και να γίνω σπερματεγχύτης ή να γίνω διασταυρωτής καλλιεργειών -είναι ανάγκη αυτό να γίνει- ή να μάθω να λειτουργώ σε εργαστήρια που κάνουν εδαφοτεχνική έρευνα;

Ξέρετε πολύ καλά σήμερα τα μεγάλα προβλήματα στους κάμπους από τη χρήση φυτοφαρμάκων. Η περιοχή μου παρήγαγε καρπούζια για πάρα πολλά χρόνια. Σήμερα δεν παράγει. Σήμερα πρέπει να φυτέψουμε και καρπουζιά και κολοκυθιά και στη συνέχεια να εκπαιδεύσουμε κάποιους να κάνουν τη συγκόλληση των δύο κλάδων, να κόψουν τη ρίζα της καρπουζιάς και με τη ρίζα της κολοκυθιάς να κάνουμε καρπούζια για παράδειγμα. Αυτές είναι σοβαρές μεταβολές και της γενετικής και της τεχνολογίας. Αυτά απαιτούν εκπαίδευση. Το ένα θέμα είναι αυτό.

Δεν δίνετε, λοιπόν, κανένα κίνητρο γι'αυτούς οι οποίοι θα τελειώσουν κάποια βαθμίδα. Δεν διευκρινίζετε αν είναι απλά σεμινάρια ή δίδονται πτυχία. Τι θα πει "πράσινο πιστοποιητικό"; Δηλαδή πέρασα ένα σεμινάριο και έμαθα να κάνω εμβολιασμό για μηλιές και πήρα πράσινο πιστοποιητικό; Εδώ μιλάμε για πτυχίο. Εξειδίκευση. Και θα πρέπει να βάλετε και άλλα στοιχεία λ.χ. στους συνεταιρισμούς, ότι δηλαδή αύριο, μεθαύριο δεν θα μπορείς να είσαι διευθυντής συνεταιρισμού εάν δεν έχεις τελειώσει τουλάχιστον ΙΕΚ γεωργικών εφαρμογών ή γεωργικής οικονομίας και πολλά άλλα, τα οποία δεν έχω το χρόνο να αναφέρω. Ο Πρόεδρος έχει μεγάλη συμπάθεια μαζί μου και δεν μου δίνει χρόνο.

Συνεχίζω. Υπάρχουν κληροδοτήματα. Το ξέρετε πολύ καλά, έχουμε και μία αλληλογραφία μαζί, στην οποία ανταποκρίνεστε θετικά. Κληροδοτήματα, όπως της Κούλας Τασούλα στην περιοχή μας, στην ιδιαίτερη πατρίδα μου την Ιστιαία, με θαυμάσιες εκτάσεις ποικίλες, ορεινές, ημιορεινές -με σκοπό την εκπαίδευση των αγροτοπαίδων- το οποίο επί δεκαπέντε συναπτά έτη παραμένει νεκρό. Το εκμεταλλεύονται διάφοροι. Και τώρα γίνεται μία προσπάθεια, που ελπίζω να έχει επιτυχία. Δεν έχει οριστεί ακόμα διαχειριστής του κληροδοτήματος.

Δεν βάζετε, λοιπόν, στους σκοπούς την επιχορήγηση κατά προτεραιότητα των κληροδοτημάτων, που σκοπό έχουν την εκπαίδευση του αγρότη. Είναι βασικές παραλείψεις και επιτρέψτε μου να το πω. Είναι αναγκαίο.

Πρέπει να ξεκαθαρίσετε, τι θα κάνει αυτός ο οργανισμός. Θα είναι απλά ΚΕΓΕ;

Τρίτον, δεν γίνεται να κάνετε γεωργική εκπαίδευση χωρίς γεωργική γη.

Στη Νέα Αρτάκη υπάρχει ένα ΚΕΓΕ. Το ΚΕΓΕ της Νέας Αρτάκης, αγαπητέ κύριε Υπουργέ, δεν έχει ένα τετραγωνικό μέτρο γης για να κάνει εφαρμογή, να δείξει πώς μπολιάζουν κλπ. Πώς θα γίνει;

Πρέπει, λοιπόν, αυτός ο οργανισμός κατ' αρχήν να αποκτήσει γη. Δεν έχετε μέτρα γι' αυτό.

Πιο κάτω, δεν προβλέπεται αυτός ο οργανισμός να συνεργαστεί με το πανεπιστήμιο, τη Γεωπονική Σχολή. Κάθε ένας γεωπόνος κάνει μία εργασία για το δίπλωμα. Να την κάνει μέσα σ' αυτόν τον οργανισμό. Θέλει εκτάσεις. Παρακαλούν οι γεωπόνοι διάφορους για να βρουν έκταση να κάνουν την εργασία τους. Πρέπει να το ξεχωρίσετε: Θα είναι γεωτεχνικής, θα είναι ζωοτεχνικής κατεύθυνσης, θα είναι δασικής κατεύθυνσης, θα είναι απλά γεωργικής κατεύθυνσης; Δεν λέτε τίποτε για όλα αυτά.

Είναι και το θέμα του αναδασμού, που έθεσε ο κύριος συνάδελφος. 'Εχει εγκαταλειφθεί. Και αυτό είναι λάθος μεγάλο. Γιατί να εγκαταλειφθεί;

Πέρα, όμως, από τον αναδασμό, υπάρχουν περιοχές όπου δεν μπορεί να γίνει αναδασμός. Κι εκεί μπορείτε να το αποφύγετε, πώς; Με υπόγεια δίκτυα. Και ίσως είναι και μικρότερο το κόστος.

(Στο σημείο αυτό χτυπά το κουδούνι για τη λήξη του χρόνου της ομιλίας του κυρίου Βουλευτή).

Σελίδα 547



Κύριε Πρόεδρε, αν έχετε την καλοσύνη, για λόγους που εσείς γνωρίζετε καλύτερα, να μου δώσετε κι εμένα δύο λεπτά, όμως έχετε δώσει και στους άλλους συναδέλφους.

Στην πεδιάδα της Ιστιαίας, μια από τις ευφορότερες της χώρας, από το 1990 μέχρι το 1997 έχουμε κάνει πενήντα δύο γεωτρήσεις, εκ των οποίων οι δέκα είναι αρτεσιανές, διαμέτρου εξήντα εκατοστών. Και όλο αυτό το νερό χύνεται στη θάλασσα επί επτά συναπτά χρόνια, συνέχεια.

Ζήτησα τον Προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων, για να δείτε ότι έχετε εβδομήντα πέντε δισεκατομμύρια (75.000.000.000) για όλη τη δραστηριότητα των επενδύσεων του Υπουργείου Γεωργίας. Και έχει το Υπουργείο Εργασίας για εκπαίδευση μόνο, εκατόν σαράντα πέντε δισεκατομμύρια (145.000.000.000). Δεν φαντάστηκα, ότι δεν θα το πάρω από τη Βουλή, να το κουβαλήσω από το γραφείο μου, κύριε Πρόεδρε της Βουλής, που εξανίστασθε, γιατί επετίμησα δια του κλητήρος το διευθυντή σας...

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Μη συνεχίζετε, κύριε Κεδίκογλου. Σας παρακαλώ.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Δεν έχω να πω τίποτε, τελείωσα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Εκείνο που πρέπει να καταλάβετε είναι, ότι δεν μπορείτε να είστε μέσα στην Αίθουσα απρεπής.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Σας παρακαλώ, κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Εγώ σας παρακαλώ, κύριε Κεδίκογλου. Πάψτε να είστε απρεπής.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Σας παρακαλώ, δεν μπορείτε να μου κάνετε μαθήματα εσείς.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): 'Οταν είστε απρεπής, πρώτα πρώτα δεν τιμάτε τον εαυτό σας.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Σας παρακαλώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.

Κύριε Υπουργέ, θα αντιμετωπίσετε πρόβλημα στην εκπαίδευση με τη ΣΕΛΕΤΕ. Για να διδάξει κάποιος σε ένα τεχνικό σχολείο ως γεωπόνος ή κτηνίατρος ή ζωοτέχνης ή δασολόγος, πρέπει να έχει τελειώσει τη ΣΕΛΕΤΕ. Πρέπει, λοιπόν, να κάνετε ειδική πρόβλεψη, ότι θα λειτουργήσετε ειδικά τμήματα ταχυτάτης εκπαίδευσης στη ΣΕΛΕΤΕ, για να τα εφαρμόσετε το 1998.

'Εχετε, λοιπόν, θετικά στοιχεία στο νομοσχέδιο πολλά. Υπάρχουν, όμως, σημαντικές παραλείψεις από τις υπηρεσίες σας.

Τέλος, όσον αφορά τη χρηματοδοτική μίσθωση, δεν υπάρχει ακόμη νόμος χρηματοδοτικής μίσθωσης για ακίνητα. Εσείς το εισάγετε τώρα, με διάταξη που δεν γνωρίζω αν είναι πλήρης. Να το δείτε στη συζήτηση επί των άρθρων. Τουλάχιστον το Υπουργείο Βιομηχανίας, το Υπουργείο Οικονομικών, το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας δεν έχουν κάνει νόμο -ενώ έπρεπε να έχουν κάνει-χρηματοδοτικής μίσθωσης για κτίρια και γενικά για εκμετάλλευση γης. 'Εχουν κάνει μόνο για μηχανήματα. Δείτε το. Εγώ προσωπικά πιστεύω ότι θέλει συμπλήρωση. Θέλει ορισμό, ότι επιτρέπεται χρηματοδοτική μίσθωση γι' αυτό.

Είναι στη σωστή κατεύθυνση, το νομοσχέδιο, κύριε Υπουργέ, αλλά έχει παραλείψεις. Και φοβούμαι ότι οι υπηρεσίες σας δεν ανταποκρίνονται στη δική σας βούληση και διάθεση και πρόθεση να προσφέρετε στην ελληνική γεωργία, πράγμα που αποδείξατε και έχετε αντικειμενικά τις ικανότητες.

Αυτά τα λίγα είχα να πω, κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Στρατάκης έχει το λόγο, για να δευτερολογήσει.

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΣΤΡΑΤΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, άκουσα με πολλή προσοχή τις παρατηρήσεις και τις τοποθετήσεις του συνόλου σχεδόν των συναδέλφων και θέλω να σταματήσω σε τέσσερα σημεία.

Κατ' αρχήν η αυτοκριτική -πρέπει να παραδεχθούμε όλοι μας- είναι μία πρόοδος. Και αντί να μας απασχολεί η αυτοκριτική, θα πρέπει να μας προβληματίζει η έλλειψη αυτοκριτικής, που αποτελεί πρόβλημα. Και ο νοών νοείτο.

Η δεύτερη παρατήρηση είναι, ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, που εκφράζει τη διαφορετική άποψη, όπως ειπώθηκε εδώ, περιορίστηκε να επισημάνει απλά, ότι πρέπει να δοθεί προσοχή στους αγρότες με μικρά εισοδήματα. Και διεφάνη ότι δεν υπάρχει ούτε από την πλευρά του η διαφορετική πρόταση, που θα βοηθούσε την εξέλιξη των πραγμάτων προς τη σωστή κατεύθυνση.

Η τρίτη παρατήρηση που έχω να κάνω είναι, ότι από την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας και ιδιαίτερα ορισμένοι ομιλητές που είχαν ευθύνη κατά τη διακυβέρνηση της χώρας από το κόμμα αυτό, αισθάνθηκαν πολύ βολικά να μιλήσουν για συμψηφισμό ευθυνών.

Αγνόησαν, όμως, και αγνοούν ή έδειξαν ότι αγνοούν ότι η πρώτη αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής έγινε επί των ημερών τους και συγκεκριμένα το 1992. Και πρέπει να θυμηθούμε ότι οι αντιστάσεις της εποχής εκείνης ήταν πολύ περιορισμένες. 'Εχω να πω πάρα πολλά παραδείγματα γύρω από αυτό, δεν θα ήθελα όμως να αναφερθώ, γιατί δεν θέλω να φορτίσω την ατμόσφαιρα με τέτοια ζητήματα.

Αγνοείτε ακόμα, ότι υπήρξε πολύ σημαντική ζημιά στο συνεταιριστικό κίνημα από τη συκοφάντηση που υπέστη σε πολλές περιπτώσεις και από την αποδυνάμωσή του με το να το βάζουμε σε διαφορετική αφετηρία από τους ιδιώτες.

Αγνοείτε ακόμα ότι η ΑΤΕ δεν πήγε καλά, όπως έπρεπε να πάει, όπως ειπώθηκε, γιατί δόθηκαν δανεικά σε ιδιώτες που δεν πρόκειται να τα γυρίσουν ποτέ στην τράπεζα. Αυτοϊκανοποιούνται, όμως, με το να δηλώνουν, ότι το κόμμα τους ενέταξε τη χώρα μας στην ΕΟΚ τότε, σήμερα στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση και ξεχνούν τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ενταχθήκαμε τότε ως χώρα στην ΕΟΚ. Ξεχνούμε ότι μέχρι και το 1983 είμαστε ελλειμματικοί και έπρεπε να έρθει η Κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ και με τις νέες συμφωνίες, με τα ΜΟΠ, με τα πακέτα, με τις απαιτήσεις τότε του αείμνηστου Ανδρέα Παπανδρέου, να μπορέσουμε να κάνουμε πλεονασματική τη χώρα μας σε σχέση με την ΕΟΚ.

Η τέταρτη παρατήρηση είναι, ότι τα χρόνια για τα οποία γίνεται η κριτική, όπως ειπώθηκε, υπάρχει ένα γεγονός, ότι το εισόδημα του αγρότη έφθασε στο 60%, σε σχέση με το αστικό εισόδημα, από 40% που ήταν τα προηγούμενα χρόνια.

'Ομως, τα λέω αυτά εντελώς παρενθετικά σαν παρατηρήσεις, γιατί πιστεύω απόλυτα ότι αυτά κάποτε πρέπει να τελειώσουν. Το κλίμα είναι θετικό προς αυτήν την κατεύθυνση. Αυτό διεφάνη από την αποψινή συζήτηση, αλλά και από προηγούμενες συζητήσεις, είτε στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου, όπου συζητούνται τα αγροτικά θέματα, είτε στη Διακομματική Επιτροπή για τη μελέτη του αγροτικού προβλήματος. Φαίνεται ότι αυτό πρέπει να το περάσουμε και σαν συνείδηση στον ελληνικό λαό, ο οποίος σε τελευταία ανάλυση ψάχνει το αποτέλεσμα. Νομίζω ότι όλοι έχουμε χρέος να προσπαθήσουμε να φέρουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

'Ακουγα προ καιρού στο ραδιόφωνο ένα συνάδελφο της Νέας Δημοκρατίας να λέει ένα σωρό ανακρίβειες και στο τέλος διερωτήθηκα, εάν γι' αυτές τις ανακρίβειες με ρωτήσει κάποιος πολίτης. Δεν με ρώτησε κανένας, γιατί τελικά ο πολίτης γνωρίζει ποιος λέει ανακρίβειες, ποιος πασχίζει για τα προβλήματα και ποιος καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες.

Δηλώθηκε εδώ απόψε και από εμένα στην αρχική μου τοποθέτηση, αλλά και από τον κύριο Υπουργό στη συνέχεια, ότι είναι ανοικτός σε προτάσεις -εγώ το δήλωσα επικαλούμενος τη διαδικασία στη Διαρκή Επιτροπή, ο Υπουργός το δήλωσε και στην αποψινή διαδικασία-. Νομίζω ότι το χρέος μας είναι να συμβάλουμε ακριβώς με αυτές τις προτάσεις, ώστε το νομοσχέδιο που συζητούμε σήμερα εδώ να γίνει το καλύτερο δυνατό νομοσχέδιο, να δώσει τα κίνητρα που χρειάζονται οι νέοι αγρότες, να δώσει εκείνα τα κίνητρα που χρειάζεται ο αγροτικός τομέας, να προσφέρει την εκπαίδευση και ταυτόχρονα να δώσει κίνητρα και μέσα ώστε να ξαναζωντανέψει η ελληνική ύπαιθρος. Γιατί με το να δώσουμε τη δυνατότητα να υπάρξει ζωή στην αγροτική ύπαιθρο, τότε θα της δώσουμε τη δυνατότητα να ξαναζωντανέψει και να υπάρξει η κοινωνική αναβάθμιση, για την οποία όλοι παραδεχόμαστε ότι είναι αναγκαία. Ευχαριστώ πολύ.

Σελίδα 548



ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Νάκος έχει το λόγο.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΝΑΚΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα και εγώ να πω δύο κουβέντες για το θέμα.

Το μεγάλο πρόβλημα που μπαίνει πάντα όταν συζητάμε τα αγροτικά θέματα είναι, εάν θα πρέπει να παραμείνει ο πληθυσμός στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις στο ποσοστό που είναι σήμερα, ενώ στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως το έθεσε ο κ. Μάνος, είναι πολύ μικρότερο.

Δυστυχώς, η χώρα μας έχασε την ευκαιρία της βιομηχανικής επανάστασης με τη μετατόπιση των πληθυσμών από τον αγροτικό τομέα στο δευτερογενή τομέα. Χάνοντας, όμως, αυτήν την ευκαιρία βρισκόμαστε ουσιαστικά μπροστά σ' ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα.

Διότι δεν έχουν δημιουργηθεί αφ'ενός μεν οι απασχολήσεις εκείνες που θα επιτρέψουν τη μετακίνηση του πληθυσμού, ούτως ώστε να μείνει ένα ποσοστό το οποίο θα δημιουργήσει ανταγωνιστική γεωργία. Παράλληλα δε, υπάρχει και το πρόβλημα των παραμεθόριων περιοχών και της ύπαρξης των ημιορεινών ή ορεινών προβληματικών περιοχών.

Γι'αυτό, λοιπόν, στον επίλογο της εισήγησής μου είχα πει, ότι δεν είναι δυνατόν να μην υπάρξουν ολοκληρωμένες πολιτικές και με αυτόν τον τρόπο, όχι να διατηρήσουμε στο επάγγελμα του αγρότη το ποσοστό που υπάρχει σήμερα, αλλά να δημιουργηθούν συμπληρωματικές δραστηριότητες στον τόπο αναφοράς, δηλαδή στο χωριό.

Θα κάνω μόνο μερικές παρατηρήσεις, κύριε Υπουργέ. Πρώτη πρόταση που επισημάνθηκε από όλους είναι το πρόβλημα που υπάρχει με τους αγρότες αποκλειστικής απασχόλησης. Το αίτημά μας πρέπει να είναι, ότι είναι αγρότης αυτός που έχει κατά 50% τουλάχιστον εισόδημα από αγροτική εκμετάλλευση με ένα άλλο όμως όριο, ότι δεν λαμβάνεται υπόψη το ότι έχει εισόδημα από άλλη πηγή, όταν αυτό είναι μέχρι ενάμισι εκατομμύριο (1.500.000). 'Αρα, με αυτόν τον τρόπο αίρεται το μειονέκτημα του να κάνει κανείς μία βιομηχανία αιχμής, όπως είναι στην περιοχή μου η ΑΔΕΛΚΑΝ.

Θα σας πω προβλήματα από τους βαμβακοπαραγωγούς της περιοχής Αλμυρού. Κάνουν τρεις μήνες μεροκάματα εποχιακά και έχουν εισόδημα εφτακόσιες χιλιάδες (700.000) δραχμές. Πήγαν τις καταστάσεις στο διευθυντή του ΚΕΓΕ και φάνηκε ότι δεν είχαν εισόδημα πάνω από εφτακόσιες χιλιάδες (700.000) δραχμές, λόγω του ότι ο κλήρος των είκοσι στρεμμάτων πέρυσι δεν είχε αποδώσει εφτακόσιες χιλιάδες (700.000) δραχμές. Και εξαιρούνται της ενίσχυσης, την οποία έχετε προβλέψει, διότι η εγκύκλιος δεν τους θεωρεί αγρότες.

Με αυτόν τον τρόπο, λοιπόν, αίρεται η αδικία. Για το συγκεκριμένο θέμα απ'ό,τι κατάλαβα -το είπε και ο κ. Κολοζώφ, είναι σε όλη την Ελλάδα- θα πρέπει να υπάρξει μία κομψή παρέμβαση προς τα όργανα τα οποία ρυθμίζουν αυτές τις καταστάσεις, ούτως ώστε οι ενισχύσεις αυτές να υπάρξουν. Γιατί καταλαβαίνετε ότι είναι τεράστια αδικία. Πάει κάποιος να συμπληρώσει το εισόδημά του από εκεί και χάνει από την άλλη μεριά μία μικρή ενίσχυση, την οποία ούτως ή άλλως δικαιούται.

Δεύτερο θέμα. Παράδειγμα: 'Αρθρο 3, λέει: "Αφορολόγητα ποσά νέων αγροτών στη φορολογία κληρονομιών. α) η κληρονομική μερίδα... β)ο κληρονομούμενος είχε ως κύριο επάγγελμα αγροτικές εργασίες".Είναι λάθος αυτό. "Ο κληρονομούμενος ήταν αγρότης". Το προσδιορίζει.

Στο τρίτο εδάφιο λέει "ο κληρονόμος είναι νέος αγρότης και ασχολείται κατά κύριο επάγγελμα σε αγροτικές εργασίες". Λάθος. "Ο κληρονόμος είναι νέος αγρότης". 'Εχουμε προσδιορίσει στο άρθρο 1 τι σημαίνει αγρότης και τι σημαίνει νέος αγρότης.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Αυτά θα τα πούμε στα άρθρα. Δεν είναι θέμα που πρέπει να συζητήσουμε επί της αρχής.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΝΑΚΟΣ: 'Ολο το νομοσχέδιο έχει νομοτεχνικές...

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Στα άρθρα. Αυτό βέβαια θα πρέπει να σας το πεί ο Πρόεδρος.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΝΑΚΟΣ: 'Οπως θέλετε, κύριε Κεδίκογλου.

'Εχω δικαίωμα, κύριε Πρόεδρε, να αρχίσω να φωνάζω και εγώ ή θα πρέπει να ρωτάω τον κ. Κεδίκογλου;

Μία τρίτη παρατήρηση: Εκεί που λέτε για τα χίλια μέτρα, δεν έχετε δίκιο.

Αυτά τα λέω, κύριε Κεδίκογλου, διότι θα χρειαστεί μία επεξεργασία μέχρι να φθάσουμε στα άρθρα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Κύριε Νάκο, παρακαλώ, μην αναφέρεστε προσωπικά. Πείτε αυτά που θέλετε να πείτε.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΝΑΚΟΣ: Αναφέρεται σε γεωργικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, όχι μόνο σε κτηνοτροφικές.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Στην επιτροπή είχαμε συμφωνήσει για κτηνοτροφικές.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΝΑΚΟΣ: Και στο πρακτικό, όμως, είναι λάθος.'Αρα, πρέπει να σβηστεί.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Χίλια είναι καλύτερα; Τουριστική χώρα είμαστε.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Είπαμε ότι είναι πεντακόσια για γεωργικές και χίλια για κτηνοτροφικές.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΝΑΚΟΣ: Με τον κ.Στρατάκη κάναμε μερικές επισημάνσεις για τα άρθρα, τα οποία αφορούν τις φοροαπαλλαγές και το τετραπλάσιο του ποσού.

Η πρότασή μου, κύριε Πρόεδρε, είναι: Επειδή πράγματι, αν ψηφιστεί θα δημιουργηθεί πρόβλημα, αρχίζοντας τη συζήτηση των άρθρων αύριο, να αρχίσουμε από τη μέση και να αφήσουμε τελευταία την αρχή που αφορά αυτές τις φοροαπαλλαγές και τις φορολογικές ρυθμίσεις, ούτως ώστε να δοθεί χρόνος στον κύριο Υπουργό να συνεννοηθεί με το Υπουργείο Οικονομικών και στα μειονεκτήματα που είδαμε και στις δυσλειτουργίες που μπορεί να προκύψουν από την εφαρμογή αυτών των διατάξεων, να υπάρξει μια άλλη αντιμετώπιση.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Καλώς, κύριε Νάκο.

Ο κ.Κολοζώφ έχει το λόγο.

ΟΡΕΣΤΗΣ ΚΟΛΟΖΩΦ: Κύριε Υπουργέ, ειλικρινά σας λέω, ότι με μεγάλη προσοχή παρακολούθησα την ομιλία σας.

Πρέπει να πω, ότι ακούγοντας να περιγράφετε τον τρόπο λειτουργίας της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης και της προσπάθειας που κάνουν οι βόρειοι ή οι μεγάλοι, εν πάση περιπτώσει, να εξασφαλίσουν τα συμφέροντά τους, μου θυμήσατε το μακαρίτη Ηλιού, Πρόεδρο τότε της ΕΔΑ.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΟΣ (Υπουργός Γεωργίας): "Στο λάκκο των λεόντων" έλεγε.

ΟΡΕΣΤΗΣ ΚΟΛΟΖΩΦ: 'Οταν προήδρευε της ΕΔΑ εδώ μέσα, έλεγε προς τη Δεξιά, ότι μας βάζουν στο λάκκο των λεόντων και πολύ παραστατικά δείξατε εσείς τι σημαίνει αυτός ο λάκκος των λεόντων.

Είπατε και το δέχθηκαν οι συνάδελφοι σαν μια αυτοκριτική νότα, ότι δεν είχατε μια οργανωμένη πολιτική στη γεωργία και ακόμη δεν έχετε. Εγώ νομίζω ότι δεν πρόκειται γι'αυτό. Νομίζω ότι στα πλαίσια αυτής της ένωσης, της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, που βρίσκεται η χώρα μας, δεν υπάρχει δυνατότητα να ασκηθεί μια αγροτική πολιτική τέτοια, που και σεις αναφέρατε προηγουμένως. Αλλά και πολλοί συνάδελφοι σε αντίθεση και σε αντίφαση με τον εαυτό τους προτείνουν, για να στηρίξουν δήθεν τα φτωχά στρώματα των αγροτών, επικαλούμενοι να τους δοθεί βοήθεια, από ποιον; Από πού θα τους δοθεί βοήθεια, αν δεν παρέμβει το κράτος; Και σεις αυτό εννοείτε. Κρατική παρέμβαση με όποιον τρόπο είναι δυνατόν να γίνει, για να στηριχθεί το εισόδημα των αγροτών. Μα, είναι δυνατόν στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης να γίνει κάτι τέτοιο, όταν βασικός κανόνας το απαγορεύει αυτό;

Γνωρίζετε πολύ καλά, ότι αυτός ο βασικός κανόνας, ο χρυσός κανόνας της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, καταπατείται κατάφωρα, όπως έλεγε και ο κύριος Υπουργός προηγουμένως, από τους κυρίαρχους του παιχνιδιού και ότι αυτοί οι χρυσοί κανόνες, δεν είναι τίποτε άλλο παρά κανόνες στήριξης των μεγάλων συμφερόντων, των συμφερόντων του οργανωμένου μεγάλου κεφαλαίου. Και αυτή είναι αντίφαση στην οποία σέρνεστε καθημερινά στην προσπάθειά σας να χρυσώσετε το χάπι στους αγρότες. Είναι αυτό που λέει ο λαός μας

Σελίδα 549

"παρηγοριά στον άρρωστο, μέχρι να βγει η ψυχή του".

Ξέρετε πολύ καλά πώς είναι προγραμματισμένα τα ζητήματα στον αγροτικό τομέα και ποια θα είναι η κατάληξη. Το ξέρετε πολύ καλά. Αυτή είναι η πορεία της ανάπτυξης της οικονομίας, ανεξάρτητα από το ποιος έχει το πάνω χέρι. Θα μειωθεί ο αγροτικός πληθυσμός. Το ζήτημα είναι αυτή η διαδικασία πώς θα γίνει και ποιος θα καθορίζει τους κανόνες του παιχνιδιού. Αυτή είναι η διαφορά μας.

Είπε ο εισηγητής της Πλειοψηφίας, ότι εμείς απλώς κάναμε ορισμένες παρατηρήσεις και ότι δεν είχαμε να δείξουμε εναλλακτική λύση. Μα, το μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας μου ήταν γεμάτο από προτάσεις. Προτάσεις, όμως, που μέσα στα πλαίσια αυτής της πολιτικής, αυτής της λογικής, δεν χωράνε.

Εμείς μιλάμε για παραγωγικούς συνεταιρισμούς, για έναν τρόπο οργάνωσης των μικρών, για τη συσπείρωσή τους και για τη δημιουργία μεγαλύτερων ομάδων, ώστε να μπορέσουν να αντέξουν σε έναν ανταγωνισμό ή να γίνουν οι πρωταγωνιστές αυτού του ανταγωνισμού και να δώσουν μία ώθηση στην ανάπτυξη της χώρας μας στην αγροτική οικονομία και σε άλλους τομείς. Αυτά όμως έρχονται σε πλήρη ρήξη και σύγκρουση με τα συμφέροντα που κυριαρχούν σήμερα στην Ευρωπαϊκή ' Ενωση. Γι' αυτό δεν θα αφήσουν να γίνει αυτό . Αυτή είναι η πραγματικότητα.

Εμείς στην κατ' άρθρον συζήτηση θα πούμε ορισμένες συγκεκριμένες σκέψεις, ώστε αυτά τα λίγα που γίνονται σήμερα προς την κατεύθυνση της ανακούφισης των νέων αγροτών να μπορέσουν να υλοποιηθούν, για να τους δώσουν κάποια βοήθεια. ' Ομως είμαστε πεισμένοι και γι' αυτό είμαστε αντίθετοι με αυτό το νομοσχέδιο, ότι δεν είναι δυνατόν μέσα στα πλαίσια αυτής της πολιτικής, χωρίς να έρθουμε σε ρήξη με τα μεγάλα συμφέροντα που αποτελούν την πολιτική της Ευρωπαϊκής ' Ενωσης , να λέμε πράγματα που δημιουργούν αυταπάτες στους αγρότες, δηλαδή, ότι θα παρθούν τέτοια μέτρα, που θα μπορέσουν τελικά να τους εξασφαλίσουν ένα ευτυχές μέλλον.

Το μέλλον ανήκει στον αγροτικό τομέα, διότι δεν θα διαλυθεί ο αγροτικός τομέας. Το ζήτημα είναι ποιος θα έχει το πάνω χέρι στο μελλοντικό τρόπο ανάπτυξης αυτού του χώρου. Το νομοσχέδιο αυτό ανοίγει το δρόμο για να μπουν μέσα σ' αυτές τις διαδικασίες πιο εύκολα τα μεγάλα συμφέροντα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ.Σαρρής έχει το λόγο.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΑΡΡΗΣ: Κύριε Υπουργέ μεταξύ των σημαντικών θεμάτων, που έθεσα στην πρωτολογία μου, έθεσα και τρία ερωτήματα. Νομίζω ότι είναι χρυσή ευκαιρία για να δοθούν απαντήσεις, ώστε να διαλυθεί η αχλύ της σύγχυσης που υπάρχει στο Νομό Ηρακλείου γύρω από τρία σημαντικά θέματα.

Το πρώτο είναι η τύχη του φράγματος της Φανερωμένης, ενός φράγματος του οποίου η ιδέα της κατασκευής συνελήφθη το 1955. Από τότε καρκινοβατεί και σήμερα δεν γνωρίζουμε πού ακριβώς βρίσκεται το έργο. Θα προχωρήσει ή θα παραπεμφθεί στις καλένδες;

Δεύτερον είναι το φράγμα του Υνίου το οποίο δημοπρατήθηκε τον Απρίλιο του 1995. Πέρασε από Οδύσσειες Συμπληγάδες και πρόσφατα μάθαμε ότι ακυρώθηκε η έγκριση ανάθεσης. Θα ανατεθεί ή θα επαναδημοπραττηθεί στο αόριστο μέλλον, όπως λέει κάποια απόφαση του γενικού γραμματέα;

Τρίτον σε μία έκθεση του Υπουργείου Γεωργίας του Νοεμβρίου του 1996 γενικά για θέματα γεωργίας στο Νομό Ηρακλείουκατά παράδοξον τρόπο -δεν ξέρω ποιος την έχει συντάξει- αναφέρεται, ότι το Ηράκλειο έχει προβλήματα μόνο στον τομέα της αλιείας και συγκεκριμένα, ότι υπάρχουν σε εκκρεμότητα είκοσι έξι αιτήσεις για απόσυρση σκαφών. Ποιος συνέταξε αυτό το κείμενο και ποιος έχει καταγράψει αυτά τα θέματα ως μοναδικά θέματα στον τομέα της γεωργίας ενώ τα προβλήματα είναι υπερπολλαπλάσια;

Παρακαλώ να απαντήσετε, κύριε Υπουργέ ώστε να ενημερώσουμε την κοινή γνώμη του Ηρακλείου.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Κεδίκογλου έχει το λόγο.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Παίρνω το λόγο για να συμπληρώσω δύο πράγματα, που δεν πρόλαβα να πω στην πρωτολογία μου.

Μέτρα για τις αγροτικές κατασκευές. Προβλέπετε κάποια μέτρα για κάποια πρόσωπα φυσικά, για πρώτη κατοικία για στάβλους κλπ. Ερωτώ εάν ο συνεταιρισμός ανδρωθεί, γίνει σύγχρονος και αποκτήσει δικούς του στάβλους, δικές του κατοικίες και καθορίσει κατοικία του διευθυντού, του επιστάτη κλπ. δεν θα είναι μέσα στις απαλλαγές;

Δεύτερον, αν μία ομάδα παραγωγών κάνει κοινή καλλιέργεια ή κάνουν μία εταιρεία ετερρόρυθμη ή περιορισμένης ευθύνης δεν θα είναι μέσα σ' αυτές τις απαλλαγές; Πρέπει να το διευκρινίσετε αυτό.

Κυρίως, κύριε Υπουργέ, πήρα το λόγο για το θέμα του αναδασμού. ' Οπως γνωρίζετε, ως τώρα ο αναδασμός γινόταν από την τοπογραφική υπηρεσία του Υπουργείου Γεωργίας. Αυτό πλέον είναι αδύνατον να γίνει. Σήμερα έχουμε τη μεγάλη εμπειρία των σχεδίων πόλεων, που γίνονται από το ΥΠΕΧΩΔΕ, όπου εφαρμόζεται ο αναδασμός σε αστικά ακίνητα, σε ανταλλαγές γης, εισφορές σε γη, εισφορά σε χρήμα κλπ. Αυτά γίνονται από τεχνικά γραφεία. Με τη σύγχρονη λοιπόν τεχνολογία των δορυφόρων κλπ. αυτά έχουν απλουστευθεί πολύ και ο αναδασμός πλέον -νομίζω ότι το νομικό πλαίσιο περί αναδασμού δεν εμποδίζει- πρέπει να ανατεθεί μετά από προκηρύξεις σε τεχνικά γραφεία. Στα τεχνικά γραφεία πρέπει να ανατεθεί αφ' ενός μεν η μελέτη και αφ' ετέρου σε άλλα τεχνικά γραφεία να ανατεθεί η επίβλεψη. Το Υπουργείο να κρατήσει μόνο την εποπτεία.

Αλλά δεν αρκεί ο αναδασμός. Πρέπει να προχωρήσετε και σε αλλαγές στο Κληρονομικό Δίκαιο. Διαφορετικά δεν κάνουμε τίποτε. Κάναμε αναδασμό φέτος και μετά από δέκα χρόνια έρχεται η επόμενη γενιά και τα πράγματα αλλάζουν.

Μια και κάνατε κάποια προσπάθεια και κάνατε μια μικρή επέμβαση στο Κληρονομικό Δίκαιο, πάρτε την απόφαση -δεν σας λείπει το θάρρος ούτε η πρωτοβουλία- για να προχωρήσετε.

Δεύτερο στοιχείο: Θα ήθελα να απαντήσω στον εκπρόσωπο της Νέας Δημοκρατίας, ο οποίος μιλώντας καθόρισε το εισόδημα του παραγωγού -και μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση, για ένα kόμμα που θέλει να λέγεται ότι είναι λιμπεράλ, φροντίζει πιο πολύ την αγορά- ότι κατά βάση το εισόδημα προέρχεται από τις επιδοτήσεις, πρώτες οι επιδοτήσεις, όταν όλοι ξέρουμε ότι αυτές οδηγούν τη φθίνουσα, την κατιούσα και σε λίγο δεν θα υπάρχουν επιδοτήσεις, όπως πολύ καλά είπε ο κ.Κολοζώφ. Aπό την άλλη πλευρά, στη συνέχεια, η εμπορική τιμή και το κόστος παραγωγής και προπαντός παρέλειψε παντελώς, την ποιότητα. Αν κάτι μπορεί να σώσει τη δική μας παραγωγή...

ΣΑΒΒΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΙΔΗΣ: Στην εμπορική τιμή είναι, κύριε Κεδίκογλου. Αν έχει ποιότητα, έχει και εμπορική τιμή.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: 'Αλλο εμπορική τιμή και άλλο ποιότητα. Με συγχωρείτε, δεν είναι έτσι, αν δεν το τονίσουμε.

Δεν έχουμε λοιπόν κανένα περιθώριο ζωής ιδιαίτερα εμείς, εάν δεν πουλήσουμε την ποιότητα. Γιατί έχουμε ένα κλίμα εξαιρετικό, εδάφη εξαιρετικά και μπορούμε να παραγάγουμε προϊόντα εξαιρετικής ποιότητας, αν ταυτοχρόνως, βεβαίως, φροντίζουμε και τους άλλους παράγοντες, τη συσκευασία, την παρακολούθηση, την εμφάνιση και όλα αυτά τα πράγματα. Και προς τον τομέα της ποιότητας, κάποια κίνητρα, κύριε Υπουργέ, δεν βλέπω. Αν είναι για άλλο νομοσχέδιο, χαίρομαι και μου αρέσει πάρα πολύ η χειρονομία την οποία κάνετε.

Τέλος, κύριε Υπουργέ, το θέμα της ΣΕΛΕΤΕ να προσέξετε. Είναι πολύ σημαντικό, γιατί δεν θα έχετε ανθρώπους να στελεχώσετε τις επιχειρήσεις σας. Επαναλαμβάνω, για το θέμα του αναδασμού, θα έχετε μεγάλη εμπειρία αν συνεργαστείτε με το ΥΠΕΧΩΔΕ.

Τέλος, κύριε Πρόεδρε, κάτι και για εσάς. 'Εχουμε δυσφημιστεί εδώ ως Βουλευτές, ότι πήραμε εκατομμύρια. 'Εβγαλε μια απόφαση ο κ.Χριστοδουλάκης, αμφιβόλου κατ'εμέ νομιμότητας. Θα παρακαλούσα από υποχρέωσή σας προς υποστήριξη και της πολιτικής και της πνευματικής και της νομικής θέσης και του Κοινοβουλίου, για τη νομιμότητα αυτής της υπόθεσης,

Σελίδα 550

να πληροφορηθεί το ελληνικό κοινό δια στόματος του Προέδρου, ότι τα είκοσι πέντε εκατομμύρια (25.000.000), δεν είναι είκοσι πέντε εκατομμύρια (25.000.000), αλλά είναι είκοσι ένα εκατομμύρια (21.000.000) και ότι φορολογούνται και από είκοσι ένα εκατομμύρια (21.000.000) θα γίνουν δώδεκα εκατομμύρια (12.000.000) και καταβάλλονται ετησίως μια φορά σε πέντε χρόνια. Η πρώτη δόση αρχίζει το 1997 και η τελευταία το 2001. Και ακόμα, ότι όλες αυτές οι δόσεις θα φορολογηθούν με παρωχημένο νόμο.

Αυτά προσωπικώς μπορώ να τα πω, κύριε Πρόεδρε. Γιατί αν βγω από το Κοινοβούλιο, μπορώ να κερδίζω όσα θέλω. Καθαρές κουβέντες. Ουδέποτε εγκατέλειψα τις ιδιωτικές μου επιχειρήσεις και τη συμμετοχή μου και παντού είμαι περιζήτητος.

Επειδή, λοιπόν, δυστυχώς, έχει περάσει η άποψη, ότι εδώ έρχονται κάποιοι για να πάρουν το μισθό τους, να μάθει ξανά, πάλι, ο ελληνικός λαός δια στόματος του Προέδρου, ότι εδώ υπάρχουν πρόσωπα ικανότατα για την ελληνική κοινωνία και αν βγούμε έξω από την Αίθουσα κερδίζουμε με τους τίμιους κανόνες του παιχνιδιού όσα θέλουμε. Αλλά αυτές οι αποφάσεις οφείλουν να ελέγχονται από το Προεδρείο και να προστατεύεται το κύρος και η υπόληψη και η τιμή του Βουλευτή.

Δεν θέλω να εκφραστώ περισσότερο, γιατί δεν είμαι νομικός. Φοβούμαι, ότι πάσχει η απόφαση από νομιμότητα και πιο πολύ είναι εκδήλωση βούλησης και πρόθεσης, παρά νομιμότητας, η απόφαση αυτή που φορολογεί κατ'αυτόν τον τρόπο. Θα το καταβάλει το 2001 και θα το φορολογήσει με νόμο παρωχημένο. Αυτό δεν νομίζω ότι το υφιστάμενο Σύνταγμα το επιτρέπει.

Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε, για την ανοχή σας.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Θα σας υπενθυμίσω, κύριε Κεδίκογλου, την παρατήρηση που κάνατε προηγουμένως στον κ.Νάκο, να μη μιλάει επί των άρθρων, γιατί θα πρέπει να μιλάμε επί της αρχής. Και εσείς αναφερθήκατε σε ένα πράγμα εκτός του νομοσχεδίου που συζητάμε. Ερμηνεύετε τον Κανονισμό όπως σας συμφέρει.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Οι σχέσεις με το Προεδρείο προηγούνται.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Κύριε Τσιτουρίδη, θέλετε να πάρετε το λόγο; Γιατί εάν θα πάρετε, θα πάμε σε δευτερολογία και σε τριτολογία.

ΣΑΒΒΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΙΔΗΣ: Αν δευτερολογήσει ο κύριος Υπουργός, θα ήθελα να δευτερολογήσω μετά απ'αυτόν.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο Υπουργός αν θα δευτερολογήσει; Δευτερολόγησαν όλοι οι υπόλοιποι.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Θα πώ τώρα, ό,τι έχω να πω, κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Καλώς.

Ορίστε, κύριε Τζουμάκα, έχετε το λόγο.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Κατ' αρχήν, για τα θέματα της 'Ενωσης, που κατά κάποιον τρόπο η συζήτηση αναφέρθηκε και σ'αυτόν τον τομέα, θα ήθελα να πω επιπλεον αυτών που είπα, πως όντως θα περιορισθούν σημαντικά οι ενισχύσεις στα προϊόντα, διότι υπάρχει μία κατευθυντήρια οδηγία στην "Ατζέντα 2000" για την ανάπτυξη της υπαίθρου, όπου πια θα υπάρξουν χρηματοδοτήσεις για την ανάπτυξή της και θα πρέπει η χώρα μας να προτείνει σχέδια και προγράμματα προς αυτήν την κατεύθυνση.

Θα ήθελα να μιλήσω επίσης, επιπλέον, για πάρα πολλά θέματα που τέθηκαν. Για παράδειγμα, το θέμα που έθεσε ο κ. Μάνος και ο κ. Κεδίκογλου της ποιότητας των προϊόντων. Στο νομοσχέδιο που είναι στην Κεντρική Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή που έχει τους οργανισμούς, έχουμε τον οργανισμό για τον έλεγχο της ποιότητας των προϊόντων και την επίβλεψη των προϊόντων, όπου εκεί το αντιμετωπίζουμε.

Επίσης, πολύ σημαντική είναι η παρατήρηση που έκανε ο κ. Μάνος για την απόδοση των εδαφών. Δυστυχώς στα πλαίσια της αποεπένδυσης δεν έγιναν τα οκτώ εργαστήρια ΠΕΓΕΑΛ, που έπρεπε να οργανωθούν σε διάφορες περιοχές της χώρας, για να καταφεύγουν οι αγρότες με δείγματα εδάφους και να παίρνουν επιστημονική απάντηση, τι πρέπει να καλλιεργήσουν, που για μένα είναι από τα πιο σημαντικά πράγματα που έπρεπε να έχουν γίνει στη χώρα μας. 'Εχει οργανωθεί ένα ΠΕΓΕΑΛ στην Κόρινθο και τώρα θα οργανώσουμε τα άλλα επτά, τα οποία δεν οργανώθηκαν γιατί δεν υπήρχε η χρηματοδότηση και η βούληση.

Το τρίτο είναι το θέμα των αγορών του εξωτερικού: Θα υπάρχει πρόταση με σχέδιο νόμου, για να συγκροτηθεί ανώνυμη εταιρεία από όλους όσους ενδιαφέρονται για εξαγωγές των αγροτικών προϊόντων στο εξωτερικό. Οι αγορές στο εξωτερικό έχουν διαλυθεί, για τα αγροτικά προϊόντα είναι σε τραγική κατάσταση.

Θα ήθελα επίσης να πω σχετικά με τους αναδασμούς: Οι αναδασμοί γίνονται σε επίπεδο νομών και ήδη δίνουμε κατευθύνσεις σε νομάρχες, που ενδιαφέρονται να προχωρήσουν οι αναδασμοί, να αναθέτουν σε ιδιωτικά γραφεία το θέμα των αναδασμών, τα οποία προχωρούν πάρα πολύ, διότι δυστυχώς -μπορεί αυτό να δημιουργήσει μία ακόμη αντιπαλότητα- θα πω ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι που ασχολούνται με τον αναδασμό, υπολειτουργούν, δεν παράγουν έργο, δεν προχωρούν τον αναδασμό. Είναι ένα γεγονός αυτό.

Θα ήθελα να πω επίσης σε σχέση με αυτό που είπε ο συνάδελφος από το ΚΚΕ, ότι πράγματι η Κοινότητα έχει ένα μεγάλο ανταγωνισμό. Ο μακαρίτης Ηλίας Ηλιού εξέδωσε εκείνο το βιβλίο, το οποίο έχω και το έχω διαβάσει εδώ και πάρα πολλά χρόνια, αλλά δεν πιστεύω να εννοεί, ότι θα έπρεπε η χώρα μας να είναι έξω από το λάκκο των λεόντων, γιατί έξω δεν είναι των λεόντων, αλλά είναι και όλων των άλλων ζώων που κατασπαράσουν, που μπορουν να υπάρξουν ή υπήρξαν κάποτε στον πλανήτη. Δεν υπάρχει τίποτε όρθιο έξω.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Να γίνουμε και εμείς λέοντες, όταν μπούμε στο λακκο!

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Ναι, συμφωνώ να γινόμαστε λέοντες.

Και ο συνάδελφος κ. Τσιπουρίδης, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας, είπε γιατί ψήφισα την κοινή οργάνωση αγοράς στα οπωροκηπευτικά. Θα καταψήφιζα και η οργάνωση θα περναγε με 14-1 και δεν θα είχα τη δυνατότητα να διαπραγματευθώ μέχρι εκεί που έφθασε, γιατί θα είχε κλείσει δύο κύκλους πριν, όσον αφορά για τη διεκδίκηση από τη χώρα μας.

Το ίδιο έκανε και ο κ. Μωραϊτης για το βαμβάκι. Θα μπορούσε να καταψηφίσει, αλλά ο Κανονισμός θα πέρναγε. Και επειδή είπε για τους μικρούς παραγωγούς, θέλω να πω, ότι ο κ. Μωραϊτης όντως κατεψήφισε να μην υπάρξουν οι μικροί παραγωγοί, διότι τι έκαναν; Καταστρατηγούσαν σε πολλές περιοχές της χώρας την εκμετάλλευση, για να εμφανίζουν μικρούς παραγωγούς, για να παίρνουν αυτό το πριμ. Δεν μπορεί να συνεχίζεται αυτή η λογική της καταστρατήγησης κανονισμών.

Θα ήθελα επισης να πω, πως αυτό που χρειάζεται με την Κοινότητα, είναι μία συνολική, μόνιμη και διαρκής λογική διαπραγμάτευσης. Αυτό πρέπει να γίνεται σταθερά και με συμμαχίες. 'Ηδη εμείς οι Υπουργοί του νότου, έχουμε συνεννοηθεί να κάνουμε μία μεσογειακή συνάντηση εν όψει του ότι αντιληφθήκαμε, όχι τώρα αλλά εδώ και πολλά χρόνια, ότι εμφανίζεται ένα πακέτο των προϊόντων του βορρά και μετά όσον αφορά τα προϊόντα του νότου, κατά καιρούς και σε ευκαιρίες γίνεται μία προσπάθεια για να περιοριστούν οι δυνατότητες των διεκδικήσεών του και των χωρών που διεκδικούν.

Για τα ερωτήματα που έθεσε ο συνάδελφος από το Ηράκλειο, θα ήθελα να πω, ότι το έργο της Φανερωμένης είναι στα ΠΕΠ. Είναι περιφερειακό έργο και θα γίνει. Είναι απόφαση της Κυβέρνησης, το έχει ανακοινώσει ο Πρωθυπουργός. Αρκετά κράτησε, σαράντα δύο χρόνια, η μελέτη του και η ανακοίνωση ότι θα γίνει το έργο.

Το άλλο έργο θα γίνει ασφαλώς, αλλά έχουμε μία εμπλοκή, όπως ξέρετε. Παρενέβη η Ευρωπαϊκή 'Ενωση στη συζήτηση, που είχαμε στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας για την πορεία των προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από εθνικούς πόρους, αιτώντας τη διαβεβαίωση, ότι το έργο αυτό δεν θα

Σελίδα 551

χρησιμοποιηθεί για να αρδευθούν εκτάσεις, οι οποίες πρόκειται να χρησιμοποιηθούν σαν άμπελοι, γιατί υπάρχει το πρόβλημα της εκρίζωσης αμπέλων στο νομό αυτό. Εμείς γραπτά στείλαμε διαβεβαίωση ανάλογη και επικοινωνήσαμε και τηλεφωνικά με την αρμόδια διεύθυνση στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση, ούτως ώστε να πάρουμε την έγκριση για να προχωρήσει η διαδικασία.

Οι υπηρεσίες και όχι μόνο ο γενικός γραμματέας, κύριοι συνάδελφοι, πρόβαλαν ένα θέμα. Δεν μπορεί να γίνεται δημοπρασία για τον κορμό του έργου και για το τεχνικό μέρος, για το οποίο θα είναι μεγαλύτερο το κόστος, να γίνει δεύτερη δημοπρασία. Δεν είναι το θέμα να ικανοποιήσουμε μόνο το κλίμα των αιτούντων πολιτικών και κατοίκων, αλλά να γίνεται και σωστά ένα έργο. Εγώ έχω δώσει εντολή να μας δώσουν μια οριστική έκθεση γι'αυτό, γιατί όντως είχα πει, ότι θα γίνει δημοπρασία όπως ίσχυσε. Θα πρέπει, όμως, αυτό να συμφέρει το ελληνικό δημόσιο και το έργο.

'Ενα τρίτο θέμα αφορά την έκθεση. Νομίζω ότι αυτό είναι παρελθόν, διότι την έκθεση αυτή μας την έδωσε η Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης του νομού. 'Οταν ζητήσαμε απ' όλες τις Διευθύνσεις Αγροτικής Ανάπτυξης των νομών να μας πουν ποια είναι τα θέματα, που τους απασχολούν απάντησε μόνο το τμήμα της αλιείας. Και γι'αυτό περιελάμβανε στο πρώτο τεύχος, που είχαμε εκδώσει κατ' αρχήν πριν από πάρα πολλούς μήνες, την απάντηση που έστειλε το τμήμα της αλιείας.

Τώρα που τα έστειλε όλα η Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης, στην επόμενη έκθεση, που μοιράσαμε τα ανάλογα κείμενα και στους συναδέλφους, όταν συζητούσαμε το νομοσχέδιο, περιλαμβάνονται όλα τα θέματα της γεωργίας, γιατί η Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης εδέησε και μας απέστειλε όλο το πακέτο των θεμάτων που την απασχολούν και έτσι έληξε το θέμα.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Κύριε Υπουργέ, η αλιεία είναι μια μορφή αγροτική, όπου μπήκε η ιδιωτική επιχείρηση. Οι ιχθυοκαλλιέργειες είναι αγροτική πρωτογενής παραγωγή.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Υπάρχουν άλλα θέματα, κύριε Πρόεδρε, που τέθηκαν, αλλά θα ήθελα να έλθω σ'αυτά στη συζήτηση για τα άρθρα.

Θα ήθελα να κλείσω με το εξής: Ειπώθηκε ότι δεν αντιμετωπίζουν διαρθρωτικά προβλήματα οι διατάξεις αυτές. Δεν αληθεύει. Πρώτον, το θέμα της εκπαίδευσης είναι διαρθρωτικό πρόβλημα στον αγροτικό τομέα και πρέπει να υποστηρίξουμε αυτήν την εκπαίδευση. Δεν θέλω να φτιάξουμε έναν ακόμη οργανισμό. Θα δώσω εξηγήσεις για τις εγγυήσεις που τέθηκαν.

Επίσης, θα πρέπει να πω, ότι οι διατάξεις που αναφέρονται στους νέους αγρότες αντιμετωπίζουν πραγματικά κατά τη δική μας εκτίμηση δύο σοβαρά προβλήματα. Είναι διαρθρωτικό το πρόβλημα της γήρανσης του πληθυσμού. Αυτό είναι ένα ζήτημα και δεύτερον, είναι διαρθρωτικό το πρόβλημα της γης, δηλαδή η προσπάθεια να συνενώσουμε γη.

Στην κατ' άρθρον συζήτηση θα έχουμε περισσότερες δυνατότητες να λειτουργήσουμε πιο αποδοτικά. Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Τσιτουρίδης έχει το λόγο.

ΣΑΒΒΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΙΔΗΣ: Τώρα μπαίνω στον πειρασμό να πω κάτι εκτός θέματος, κύριε Πρόεδρε, γιατί εθίγη από τον κ. Κεδίκογλου. Αν κάνετε την οποιαδήποτε παρέμβαση, να αναφέρετε στον ελληνικό λαό, ότι οι νεοεκλεγμένοι συνάδελφοι δεν παίρνουν τίποτε απ' όλα αυτά, γιατί παίρνει η μπόρα και εμάς, κύριε Κεδίκογλου.

Εν πάση περιπτώσει, έρχομαι στο θέμα μου.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ξέρετε, όταν αναφερόμαστε σ'αυτά τα θέματα, περισσότερο δημιουργούμε θόρυβο και λιγότερο εξηγούμε στο λαό.

ΣΑΒΒΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΙΔΗΣ: Καλά θα κάνει να σταματήσει η σιωπή.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Σ'αυτά τα θέματα καλύτερα να σιωπούμε.

ΣΑΒΒΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΙΔΗΣ: 'Οχι, δεν πρέπει να σιωπούμε, πρέπει να μιλούμε κύριε Πρόεδρε, διότι αρκετά ακούσαμε. Είναι λάθος τακτική να σιωπούμε.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΝΑΚΟΣ: Δεν μπορούμε να απολογούμαστε για ανύπαρκτα πράγματα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Δεν είναι θέμα απολογίας. Το θέμα είναι ότι δικαιούμαστε κάποια πράγματα και αυτά που δικαιούμαστε θα τα πάρουμε ...

ΣΑΒΒΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΙΔΗΣ: Πάρτε μια πρωτοβουλία ως Προεδρείο να μιλήσουμε. Δεν φτάνει να σιωπούμε, δεν αρκεί. Είναι λάθος να σιωπούμε.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΝΑΚΟΣ: Να πούμε την αλήθεια, κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Δε χρειάζεται να σιωπούμε, να πράττουμε αυτό που πρέπει και αυτό που δικαιούμαστε.

ΣΑΒΒΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΙΔΗΣ: Θα έλθω στα θέματα, τα οποία ετέθησαν. Είμαι αναγκασμένος να πω δυο λόγια για δύο θέματα, που έθεσε ο κ. Στρατάκης.

Θα ήθελα να πω, ότι η πρώτη αναθεώρηση δεν έγινε το 1992. Η πολιτική των σταθεροποιητών, όπως ονομάσθηκε, στα πλαίσια της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1980.

Θα υπενθυμίσω και στον κ. Στρατάκη αλλά και σε όσους άλλους συνεχίζουν να αγνοούν την ιστορία της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, ότι για πρώτη φορά ποσοστώσεις στο αγελαδινό γάλα είχαμε το 1984. Απλώς δεν τις εφαρμόσαμε εμείς μέχρι το 1992 που ήμασταν αναγκασμένοι να τις εφαρμόσουμε επί επτά χρόνια.

Εν πάση περιπτώσει, αν το συνεταιριστικό κίνημα κατασυκοφαντήθηκε, μην αναζητάτε ευθύνες στο χώρο της τώρα Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Αν κατασυκοφαντήθηκε το συνεταιριστικό κίνημα, κυρίες και κύριοι, είναι διότι συγκεκριμένες κυβερνήσεις άσκησαν κοινωνική πολιτική μη προβλέποντας πιστώσεις στον τακτικό προϋπολογισμό ή στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και χρέωσαν συνεταιριστικές οργανώσεις. Δεν θα διαφωνήσω, βεβαίως, ότι η ΑΤΕ δανειοδότησε και ιδιώτες, πολλές φορές με διαδικασίες οι οποίες δεν ήταν οι πιο εναργείς.

Από εκεί και πέρα, αν το εισόδημα του αγρότη στα τέλη της δεκαετίας του 1980 έγινε 60%, ενώ ήταν 40% σε σχέση με το αστικό εισόδημα, έγινε διότι άρχισαν να εισρέουν επιχορηγήσεις, άμεσες επιδοτήσεις, εγγυήσεις από το FEOGA.

Και ας έρθουμε και σε ένα θέμα που έθιξε ο κ. Κεδίκογλου και είμαι αναγκασμένος να το πω. 'Οταν είπα ότι το εισόδημα του αγρότη είναι τρία πράγματα, αν θέλουμε μπορούμε να αλλάξουμε τη σειρά. Ας βάλουμε πρώτα την εμπορική τιμή και ας προσθέσουμε μετά τις επιδοτήσεις. Υπάρχουν βεβαίως και τομείς όπου δεν υπάρχουν επιδοτήσεις, υπάρχει μόνο η εμπορική τιμή και αφαιρούμε το κόστος παραγωγής. Στην εμπορική τιμή βεβαίως εμπεριέχεται ως κύριο συστατικό και η ποιότητα. Γι αυτό και δεν αναφέρθηκε.

Θα έρθω λοιπόν στο νομοσχέδιο. Εγώ εκτιμώ και ως νέος Βουλευτής, ότι υπάρχει ένα πρόβλημα στον τρόπο με τον οποίο συζητούμε και ψηφίζουμε. Παλαιότερα ίσως να υπήρχε μία ομοιογένεια στα νομοθετήματα και ψηφίζαμε δύο φορές, μία επί της αρχής και μία επί των άρθρων. Τα τελευταία, όμως, χρόνια η νομοθετική πρακτική είναι να έχουμε νομοσχέδια σκούπες, πολυνομοσχέδια και είμαστε πολλές φορές στη δυσάρεστη θέση, ενώ συμφωνούμε ή διαφωνούμε με ορισμένα κεφάλαια, να μην μπορούμε σε ό,τι αφορά την ψηφοφορία επί της αρχής να πούμε ότι ψηφίζουμε αυτό το κεφάλαιο και διαφωνούμε στο άλλο κεφάλαιο.

Αυτό λοιπόν το νομοσχέδιο είναι χαρακτηριστική περίπτωση, όπου επί της αρχής δεν μπορούμε να διαφωνήσουμε σε ό,τι αφορά το πρώτο και τρίτο κεφάλαιο. 'Εχουμε τις ενστάσεις μας στην αρχή του τρίτου κεφαλαίου, αλλά βεβαίως είμαστε αναγκασμένοι να ψηφίσουμε συλλογικός και συνολικώς το νομοθέτημα αυτό.

Θα πω και κάτι άλλο που ανέφερε ο κύριος Υπουργός, ως προς τον τρόπο της πολυμερούς διαπραγμάτευσης. Θα συμφωνούσα κι εγώ ότι σε μία πολυμερή διαπραγμάτευση,

Σελίδα 552

όπου έρχονται πακέτο τα θέματα, πολλές φορές είναι καλύτερο διαπραγματευτικά να ψηφίζουμε το πακέτο, ακόμα και αν κάπου χάνουμε, διότι στο μεταξύ βελτιώνουμε την αρχική πρόταση της Κομισιόν.

Εγώ θα ήθελα, κύριε Υπουργέ, με τη στάση σας αυτή, την οποία υιοθετώ, να είμεθα συνεπείς διαχρονικός από εδώ και πέρα, διότι η μεγαλύτερη κριτική την οποία το κόμμα σας άσκησε στην αναθεώρηση του 1992 ήταν γιατί ψηφίσαμε την αναθεώρηση του καπνού. Στην αναθεώρηση του καπνού η πρόταση της Κομισιόν για τα καπνά Βιρτζίνια ...

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Και αν δεν την ψηφίζατε, η αναθεώρηση του καπνού θα πέρναγε και θα ήταν απόφαση για τη χώρα.

ΣΑΒΒΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΙΔΗΣ: Συμφωνώ μαζί σας, αλλά να ισχύσει από εδώ και πέρα και τέλως πάντων να συμφωνήσουμε διακομματικός για το πώς πρέπει να διαπραγματευόμαστε.

Θα υπενθυμίσω ότι είχαμε μια πρόταση για δώδεκα χιλιάδες τόνους Βιρτζίνια, την πήγαμε στις τριάντα χιλιάδες τότε, γι αυτό και ψηφίσαμε. Αλλά μας ασκήσατε και μας ασκείτε ακόμη κριτική -πολλοί συνάδελφοί σας το κάνουν- επί αυτών των θεμάτων.

Και μια και είδα ότι είστε έτοιμος να απαντάτε και σε αιτήματα για θέματα νομών, ήθελα να πω με την ευκαιρία, ότι πολλές φορές στο Υπουργείο της Γεωργίας, αλλά και γενικότερα το κράτος, έχει κάνει την εξής λάθος πολιτική. Χρηματοδοτούμε και εντάσουμε σε ένα έργο, ένα αρδευτικό έργο, μια λεκάνη και δεν έχουμε προβλέψει τα δίκτυα. Στο νομό μου υπάρχει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. 'Εχουμε το Αρτζάν Ανατόβου, το μοναδικό έργο σε ένα νομό, που είναι ο τρίτος χειρότερα αρδευόμενος νομός της χώρας. Εντάξαμε τη λιμνοδεξαμενή, αλλά δεν έχουμε προβλέψει τα δίκτυα.

Θα παρακαλούσα, λοιπόν, να δείτε με το ΥΠΕΧΩΔΕ το θέμα της μελέτης, αλλά να δείτε και πώς μπορούμε να εντάξουμε σε ένα πρόγραμμα τα δίκτυα, διότι δεν την κάναμε για τουριστικούς λόγους ...

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Επειδή δεν θα δευτερολογήσω, θα ήθελα να πω, ότι τα δίκτυα δεν χρηματοδοτούνται από το Υπουργείο Γεωργίας, αλλά από την περιφέρεια και από τη νομαρχία.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Δευτερολογήσατε, αλλά τώρα τριτολογείτε κατ' αποκοπήν.

ΣΑΒΒΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΙΔΗΣ: Δεν προβλέπεται να μπει σε κανένα πρόγραμμα και μπορείτε να παρέμβετε. Εξ άλλου εδώ εκπροσωπείτε το σύνολο της Κυβέρνησης.

Βλέπω -και τελειώνω με αυτό- ότι παρά τις θεωρητικές απόψεις σας εμμένετε στον όρο "ΔΗΜΗΤΡΑ" στον οργανισμό κατάρτισης. Ελπίζω ότι θα βελτιώσετε πολλά σημεία του οργανισμού αυτού γιατί πραγματικά αν τον ψηφίσετε ...

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Δεν είμαστε εναντίον των ονομάτων.

ΣΑΒΒΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΙΔΗΣ: Ούτε εμείς. Κάποιοι άλλοι είναι.

Θα έλεγα, ότι αν ψηφίσετε δια της Πλειοψηφίας της Βουλής τις διατάξεις αυτές, πραγματικά είναι ατυχές το ότι προβλέπεται να προχωρήσει ένας Οργανισμός με υπουργικές αποφάσεις. Υπάρχουν -το πρότεινε ο κ. Κοντογιαννόπουλος νομίζω- τα προεδρικά διατάγματα.

Τελειώνω λέγοντας, ότι μια και προβλέπεται το πράσινο πιστοποιητικό γενικώς και επειδή το νομοσχέδιο καλύπτει την αλιεία, θα παρακαλούσαμε -και προτείνουμε- το πιστοποιητικό στους αλιείς να λέγεται γαλάζιο!

Ευχαριστώ.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ (Υπουργός Γεωργίας): Καμία αντίρρηση να είναι γαλάζιο το πιστοποιητικό.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Κηρύσσεται περαιωμένη η συζήτηση επί της αρχής του νομοσχεδίου του Υπουργείου Γεωργίας "Μέτρα για τους νέους αγρότες, σύσταση Οργανισμού Γεωργικής, Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Απασχόλησης και άλλες διατάξεις".

Ερωτάται το Τμήμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο επί της αρχής;

ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Δεκτό, δεκτό.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Συνεπώς, το νομοσχέδιο του Υπουργείου Γεωργίας "Μέτρα για τους νέους αγρότες, σύσταση Οργανισμού Γεωργικής, Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Απασχόλησης και άλλες διατάξεις" έγινε δεκτό κατά πλειοψηφία, επί της αρχής.

Κύριοι συνάδελφοι, δέχεσθε στο σημείο αυτό να λύσουμε τη συνεδρίαση;

ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.

Με τη συναίνεση του Τμήματος και ώρα 00.20' λύεται η συνεδρίαση για σήμερα ημέρα Τετάρτη 30 Ιουλίου 1997 και ώρα 10.00 π.μ. με αντικείμενο εργασιών του Τμήματος νομοθετική εργασία: συνέχιση της συζήτησης επί των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Γεωργίας "Μέτρα για τους νέους αγρότες, σύσταση Οργανισμού Γεωργικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Απασχόλησης και άλλες διατάξεις".


Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΟΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ

TXT:

29-07-1997.doc

Επιστροφή