Συνεδριάσεις Ολομέλειας

Περίδος: Θ΄ΠΕΡΙΟΔΟΣ (ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ), Σύνοδος: Δ', Συνεδρίαση: ΜΓ' 07/12/1999

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΜΓ'
Τρίτη 7 Δεκεμβρίου 1999
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΘΕΜΑΤΑ
Α. ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1. Επικύρωση Πρακτικών.
2. 'Αδεια απουσίας του Βουλευτή Δ. Τσοβόλα.
3. Ανακοινώνεται ότι τη συνεδρίαση παρακολουθούν μαθητές από το 4ο Γυμνάσιο του Νέου Ηρακλείου Αττικής.
Β. ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
1) Κατάθεση αναφορών.
2) Απαντήσεις Υπουργών σε ερωτήσεις Βουλευτών.
3) Ανακοίνωση του δελτίου επικαίρων ερωτήσεων της Τετάρτης 8 Δεκεμβρίου 1999.
4) Συζήτηση αναφορών και ερωτήσεων: α) Προς την Υπουργό Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, σχετικά με τη συμπλήρωση του ν. 2738/1999 που αφορά θέματα πρόσληψης στο δημόσιο τομέα μελών των οικογενειών Ελλήνων πολιτών που υπήρξαν θύματα τρομοκρατικών ενεργειών.
β) Προς τον Υπουργό Εθνικής 'Αμυνας i) σχετικά με αναφορά με την οποία ο Σύλλογος Εργαζομένων για τις Δυνάμεις Η.Π.Α. ζητά την άμεση αποκατάσταση των διωχθέντων συνδικαλιστών του.
ii) σχετικά με την απόφαση που εξαιρεί από την ειδική κατηγορία υποψηφίων για εισαγωγή στις στρατιωτικές σχολές τέκνων στρατιωτικών εν ενεργεία ή αποστρατεία των κατοίκων παραμεθόριων περιοχών κλπ..
γ) Προς τον Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, i) σχετικά με τη λήψη μέτρων για την επίλυση των προβλημάτων στα Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια.
ii) σχετικά με τις ενέργειες της Κυβέρνησης για την ίδρυση Πανεπιστημίου Πελοποννήσου με έδρα την Τρίπολη κλπ..
δ) Προς τον Υπουργό Γεωργίας, σχετικά με την ένταξη των αλιευτικών καταφυγίων της Μεσσηνίας στους σχεδιασμούς χρηματοδότησης από το Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης.
Γ. ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
1. Κατάθεση σχεδίου νόμου: Οι Υπουργοί Δικαιοσύνης, Εθνικής 'Αμυνας, Οικονομικών και Υγείας και Πρόνοιας, κατέθεσαν σχέδιο νόμου "Κώδικας Συμβολαιογράφων".
2. Ψήφιση επί της αρχής των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης: "Απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας ρύθμιση θεμάτων ενεργειακής πολιτικής και λοιπές διατάξεις".
3. Ψήφιση επί της αρχής των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης: "Κύρωση του Πρωτοκόλλου σχετικά με τη Συμφωνία της Μαδρίτης που αφορά τη διεθνή καταχώρηση σημάτων".
4. Συζήτηση επί της αρχής του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης "Προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στον τηλεπικοινωνιακό τομέα".
5. Κατάθεση 'Εκθεσης Διαρκούς Επιτροπής: Η Διαρκής Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων υποβάλλει την έκθεσή της "δια τη διαχείριση του στιγμιαίου κρατικού λαχείου (ΞΥΣΤΟ)".
ΟΜΙΛΗΤΕΣ
1. Επί των αναφορών και ερωτήσεων:
ΑΓΓΟΥΡΑΚΗΣ Χ.
ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ Ι.
ΒΡΕΤΤΟΣ Κ.
ΔΑΜΙΑΝΟΣ Θ.
ΚΑΤΣΙΛΙΕΡΗΣ Π.
ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ Α.
ΤΣΑΦΟΥΛΙΑΣ Γ.
ΤΖΑΝΗΣ Λ.
2. Επί του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης: ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ Ι.
3. Επί του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Οικονομικών: ΒΕΖΔΡΕΒΑΝΗΣ Η.
ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ Ε.
ΖΑΜΠΟΥΝΙΔΗΣ Ν.
ΚΟΥΒΕΛΗΣ Φ.
ΜΠΕΝΑΚΗ-ΨΑΡΟΥΔΑ Α.
ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ Π.
ΤΑΣΟΥΛΑΣ Α.
ΤΣΑΦΟΥΛΙΑΣ Γ.
ΦΟΥΣΑΣ Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ
Θ' ΠΕΡΙΟΔΟΣ (ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ)
Σ Υ Ν Ο Δ Ο Σ Δ'
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΜΓ'
Τρίτη 7 Δεκεμβρίου 1999
-----------------
Αθήνα, σήμερα στις 7 Δεκεμβρίου 1999, ημέρα Τρίτη και ώρα 18.13' συνήλθε στην Αίθουσα των συνεδριάσεων του Βουλευτηρίου η Βουλή σε ολομέλεια, για να συνεδριάσει υπό την προεδρία του Α' Αντιπροέδρου αυτής κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Ν. ΚΡΗΤΙΚΟΥ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αρχίζει η συνεδρίαση.
Παρακαλείται ο κύριος Γραμματέας να ανακοινώσει τις αναφορές προς το Σώμα: (Ανακοινώνονται προς το Σώμα από τον κ. Πέτρο Κατσιλιέρη, Βουλευτή Μεσσηνίας, τα ακόλουθα: Α. ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΑΝΑΦΟΡΩΝ (Το κείμενο των ανακοινώσεων υπάρχει στο τεύχος των Πρακτικών της Βουλής)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχω την τιμή να ανακοινώσω στο Σώμα το δελτίο επικαίρων ερωτήσεων της Τετάρτης 8 Δεκεμβρίου 1999.
"Α.ΕΠΙΚΑΙΡΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Πρώτου Κύκλου ('Αρθρο 130 παρ.2 & 3 Καν.Βουλής) 1. Η με αριθμό 357/2.12.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος κ. Νικολάου Ακριτίδη προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων, σχετικά με την καθυστέρηση υλοποίησης του προγράμματος εγκατάστασης ολοκληρωμένου συστήματος ηλεκτρονικού συντονισμού για το κυκλοφοριακό στη Θεσσαλονίκη.
2. Η με αριθμό 363/3.12.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας κ. Γεωργίου Σαλαγκούδη προς τους Υπουργούς Οικονομικών, Γεωργίας, σχετικά με τις προθέσεις του Υπουργείου να μειώσει την τιμή του πετρελαίου για αγροτική χρήση κλπ.
3. Η με αριθμό 368/6.12.99 επίκαιρη ερώτηση της Βουλευτού του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος κ. Μαρίας Μπόσκου προς τον Υπουργό Γεωργίας, σχετικά με τις καταστροφές που υπέστησαν οι ροδακινοπαραγωγοί του Νομού Ημαθίας από χαλαζόπτωση, την καταβολή αποζημιώσεων κλπ.
4. Η με αριθμό 361/3.12.99 επίκαιρη ερώτηση της Βουλευτού του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου κ. Μαρίας Δαμανάκη προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων, σχετικά με τη διασφάλιση του χώρου στη συμβολή των οδών Λεωφ.Αλεξάνδρας και Κηφισίας ως χώρος πρασίνου και κοινωφελών χρήσεων.
5. Η με αριθμό 373/6.12.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Δημοκρατικού Κοινωνικού Κινήματος κ. Γεωργίου Τσαφούλια προς τους Υπουργούς Δικαιοσύνης, Οικονομικών, σχετικά με την καταβολή επιδόματος ειδικών συνθηκών στους δικαστικούς υπαλλήλους.
Β. ΕΠΙΚΑΙΡΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Δεύτερου Κύκλου ('Αρθρο 130 παρ.2 & 3 Καν.Βουλής) 1. Η με αριθμό 362/3.12.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος κ. Δημητρίου Γεωργακόπουλου προς τον Υπουργό Γεωργίας, σχετικά με την καταβολή των επιδοτήσεων στους παραγωγούς πορτοκαλιών κλπ.
2. Η με αριθμό 367/6.12.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας κ. Ελευθέριου Παπανικολάου προς τον Υπουργό Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, σχετικά με το κλείσιμο των ραδιοφωνικών σταθμών στο Νομό Μεσσηνίας κλπ."
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Κύριοι συνάδελφοι, εισερχόμαστε στη συζήτηση των ΑΝΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ Αναφορές-ερωτήσεις πρώτου κύκλου: Πρώτη είναι η με αριθμό 2547/12.10.99 ερώτηση του Βουλευτή του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος κ. Αλέξανδρου Χρυσανθακόπουλου προς τον Υπουργό Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, σχετικά με τη συμπλήρωση του Ν.2738/1999 που αφορά θέματα πρόσληψης στο δημόσιο τομέα μελών των οικογενειών Ελλήνων πολιτών που υπήρξαν θύματα τρομοκρατικών ενεργειών.
Η ερώτηση του κ. Χρυσανθακόπουλου έχει ως εξής: "Με τον πρόσφατο νόμο 2738/1999 άρθρο 20 παρ. 2 τροποποιήθηκαν οι διατάξεις του άρθρου 6 του ν.2190/1994, μεταξύ των οποίων προστέθηκε η παράγραφος 21, που ρυθμίζει τα θέματα πρόσληψης στο δημόσιο τομέα, μελών των οικογενειών Ελλήνων πολιτών, οι οποίοι φονεύονται ή καθίστανται πλήρως ανίκανοι για εργασία συνεπεία τρομοκρατικής πράξης.
Προφανώς επειδή διέλαθε της προσοχής του νομοθέτη, το δικαίωμα χρήσης της ευεργετικής αυτής διάταξης, παρέχεται μόνο στον ή στη σύζυγο, καθώς και στα τέκνα των παθόντων ή φονευθέντων, ενώ δεν αναφέρονται τα αδέλφια. Επειδή σε ορισμένες ελάχιστες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα φονευθέντος στην τρομοκρατική ενέργεια της οδού Μπότση στην Πάτρα, οι γονείς είναι υπερήλικες και ο φονευθείς ήταν άγαμος, ενώ έχει εν ζωή αδελφούς.
Επειδή όλες αυτές οι περιπτώσεις είναι χαμηλού οικογενειακού εισοδήματος, φρονώ για λόγους ίσης μεταχείρισης και προς άρση αυτής της κατάφωρης αδικίας, να προβείτε στη συμπλήρωση του νόμου, ώστε στα προστατευόμενα και ευεργετούμενα άτομα να συμπεριληφθεί και ένας εκ των αδελφών του φονευθέντος ή παθόντος, όπως ισχύει και για την απασχόληση των προσώπων ειδικών κατηγοριών (πολύτεκνοι κλπ.) του ν. 2643/1998. Κατόπιν των ανωτέρω ερωτάται η Υπουργός: Προτίθεται να προβεί στη συμπλήρωση του νόμου 2738/1999 και η ρύθμιση του άρθρου 20 παράγραφος 2 να γίνει: "21. Σύζυγος, τέκνα ή ένας εκ των αδελφών ..." ώστε να υπάρξει η εκ μέρους του κράτους αρωγή και να αποδοθεί δικαιοσύνη και σε αυτές τις οικογένειες των αδικοχαμένων Ελλήνων πολιτών;" Ορίστε κύριε Υφυπουργέ, έχετε ο λόγο.
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΤΖΑΝΗΣ (Υφυπουργός Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης): Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα κατ'αρχήν να εκφράσω τα συγχαρητήριά μου προς το συνάδελφο για την εκδήλωση κοινωνικής ευαισθησίας. Πιστεύω ότι μας χαρακτηρίζει όλους.
Θα ήθελα να θυμίσω ότι με βάση την εντελώς πρόσφατη ρύθμιση της παραγράφου 21 του άρθρου 20 του ν. 2738/1999 προβλέφθηκε ότι "σύζυγος ή τα τέκνα Ελλήνων πολιτών, οι οποίοι φονεύονται ή καθίστανται πλήρως ανίκανοι για εργασία συνεπεία τρομοκρατικής πράξης, είτε αυτή στρεφόταν εναντίον τους είτε εναντίον άλλων, προσλαμβάνονται στο δημόσιο και στα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου καθ'υπέρβαση του προβλεπόμενου από την προκήρυξη αριθμού θέσεων, εφόσον: α) επιτύχουν σε γραπτό διαγωνισμό, ή β)καταταγούν σε πίνακα προτεραιότητας σε σειρά πέραν του αριθμού των διοριστέων". Αυτή είναι η πρόβλεψη του νόμου.
Πρέπει επίσης να θυμίσω ότι το δεύτερο σκέλος της παραγράφου αυτής προβλέπει ότι: "οι ίδιες διατάξεις αυτής της παραγράφου εφαρμόζονται αναλόγως και για το μεγαλύτερο σε ηλικία ορφανό παιδί και από τους δύο γονείς, του οποίου αδελφός ή αδελφή τελεί υπό επιτροπεία κατά το χρόνο δημοσίευσης της προκήρυξης".
'Οπως αντιλαμβάνεται κανείς πρόθεση του Υπουργείου Εσωτερικών ήταν να ενισχύσει τις περιπτώσεις εκείνες στις οποίες υπάρχει εξάρτηση που αφορά τη διατροφή συγκεκριμένων προσώπων που είχαν την ατυχία στη δεύτερη περίπτωση να χάσουν και τους δύο γονείς τους εν όσω είναι ανήλικα -μιλάμε για μικρά παιδιά- και στην πρώτη περίπτωση να χάσουν το γονιό τους ή το σύζυγό τους.
Η κατά νόμο αλλά και ουσιαστική σχέση εξάρτησης που έχει να κάνει και με την από το νόμο προβλεπόμενη υποχρέωση και αντίστοιχα αξίωση διατροφής, εκτείνεται από πλευράς συγγένειας μέχρι αυτού του συγκεκριμένου βαθμού. Υπήρξε συγκεκριμένη αναλυτική συζήτηση στη Βουλή και αναπτύχθηκαν τα επιχειρήματα. Μπορώ να πω ότι η Βουλή ομόφωνα αποδέχθηκε επί της ουσίας τη διάταξη αυτή.
Κατά συνέπεια, αφού προηγήθηκε αναλυτική συζήτηση στη Βουλή, ενδελεχής εξέταση των περιπτώσεων από την πλευρά της Ολομέλειας, αλλά και κατά τη διάρκεια της συζητήσεως στην επιτροπή, θα έλεγα ότι είναι εντελώς πρόωρο να συζητείται η τροποποίηση μιας διάταξης που ισχύει από τις 7 Σεπτεμβρίου 1999.
Για την Κυβέρνηση δεν υπάρχει θέμα επέκτασης της σχετικής ευεργετικής ρύθμισης σε περιπτώσεις, όπου επαναλαμβάνω δεν υπάρχει δεσμός εξάρτησης μεταξύ του καθισταμένου ανικάνου ή φονευομένου, διότι όπως αντιλαμβάνεται κανείς δεν πρόκειται για μπόνους, πρόκειται για την εκπλήρωση μιας ελάχιστης υποχρέωσης αλληλεγγύης προς τα πρόσωπα που εξαρτώνται από τους παθόντες.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Ο κ. Χρυσανθακόπουλος έχει το λόγο.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΧΡΥΣΑΝΘΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, για το συγκεκριμένο θέμα η εκδήλωση του ενδιαφέροντός μου δεν είναι η πονοψυχία ενός συμπολίτη απέναντι σε θύματα. Οι άνθρωποι οι οποίοι εφονεύθησαν από την τρομοκρατική ενέργεια στην οδό Βότση στην Πάτρα, ενέργεια που πιθανώς να οφείλεται και σε ξένο παράγοντα -υπάρχουν πολλές εκδοχές, όσον αφορά την τρομοκρατική ενέργεια- πρέπει να δικαιωθούν. Αυτή η Βουλή ενίοτε εκδηλώνει την ευαισθησία της και λαμβάνει μέτρα, όσον αφορά θύματα διαφόρων καταστάσεων. Τελευταίως εκδηλώσαμε το ενδιαφέρον μας σε σχέση με τα θύματα των σεισμών της Αττικής.
Σε αυτήν τη διάταξη υπήρξε και πρόβλεψη για τα αδέλφια των θυμάτων. Οπότε η συγκεκριμένη διάταξη αφορούσε και αυτά τα πρόσωπα, τα οποία έμειναν εν ζωή. Τα θύματα της οδού Βότση ήταν όλοι εργαζόμενοι. Αυτοί έτρεφαν και τις οικογένειές τους και διαμόρφωναν μέρος του οικογενειακού εισοδήματος. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν μείνει με ένα τεράστιο ερωτηματικό. Οι περισσότεροι γονείς ήταν υπερήλικες. Για να είναι κάποιος εργαζόμενος τριάντα έως σαράντα ετών, οι γονείς του πρέπει να είναι σε κάποια σχετική ηλικία. Αυτοί δεν έκαναν χρήση του ευεργετικού διατάγματος. Θέλω, λοιπόν, να υπάρξει από την πλευρά σας, για να μην υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά, αυτή η συμπλήρωση, που δεν αλλάζει το πνεύμα του νόμου και του νομοθέτη, όσον αφορά την εκδήλωση της ευαισθησίας και της αλληλεγγύης, την οποία οφείλει η πολιτεία για την ηθική αποκατάσταση απέναντι σε θύματα τρομοκρατικών ενεργειών ή φυσικών καταστροφών.
Νομίζω ότι πρέπει να κάνετε δεκτή την πρόταση και να υπάρξει δέσμευση της Κυβέρνησης. Δεν μιλάμε για κάποιο ιδιαίτερα μεγάλο κόστος. Δεν θα είναι τόσα πολλά τα θύματα τα οποία θα ευεργετηθούν στο μέλλον. Ελπίζω βεβαίως να μην υπάρχουν θύματα. Επικαλούμαι, λοιπόν, την ισοτιμία, για να μην έχουμε ανισότητα στις επιλογές μας.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Ο κύριος Υφυπουργός έχει το λόγο.
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΤΖΑΝΗΣ (Υφυπουργός Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης): Είμαι υποχρεωμένος να επαναλάβω ότι η τρομοκρατική πράξη, ως γεγονός, προκαλεί κάποιες συνέπειες και επιδρά στην επιβίωση μιας οικογένειας.
Διαχρονικά από την ψήφιση του ν. 2190/94 -αναφέρομαι στο μέρος των ευεργετικών διατάξεων του νόμου- η τρομοκρατική πράξη αντιμετωπίζεται σε συνδυασμό με την υποχρέωση διατροφής, όπως αυτή προβλέπεται από τον Αστικό Κώδικα. Δηλαδή, ποιοι είναι αυτοί που υποχρεούνται στη διατροφή έναντι των δικαιούχων της διατροφής. Αυτή η συλλογιστική οδήγησε στη θέσπιση της συγκεκριμένης διάταξης.
Δεν αναφέρθηκα στην πονοψυχία του κ. Χρυσανθακόπουλου, αλλά σε μια ευαισθησία που τον τιμά. Πιστεύω ότι συμφωνεί ότι από τη στιγμή που υπήρξε μια τρομοκρατική πράξη στην Πάτρα, υπάρχει έδαφος εφαρμογής της συγκεκριμένης διάταξης για συζύγους και τέκνα των συγκεκριμένων προσώπων-θυμάτων αυτής της τρομοκρατικής πράξης. Αν υπάρχει ζήτημα ορίου ηλικίας είναι ένα θέμα το οποίο μπορούμε να δούμε. Σε καμιά όμως περίπτωση δεν μπορούμε να διευρύνουμε τον αριθμό των δικαιούχων προσώπων. Πιστεύω ότι η διάταξη, όπως είναι διατυπωμένη, δίνει τη δυνατότητα προστασίας των συγκεκριμένων προσώπων, που συνεδέοντο με το συγκεκριμένο δεσμό με τους παθόντες. Νομίζω ότι η διάταξη είναι πλήρης. Πιστεύω ότι θα είναι και έξω από το πνεύμα του νόμου η επέκταση των συνεπειών αυτής της ευεργετικής ρύθμισης και σε πρόσωπα τα οποία δεν συνδέονται με δεσμό διατροφής έναντι του παθόντος.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Κύριοι συνάδελφοι, σας παρακαλώ να προταχθεί η τρίτη, αναφορά του κ. Αγγουράκη, λόγω συμμετοχής του σε μία επιτροπή.
Συμφωνεί το Σώμα; ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Το Σώμα συνεφώνησε.
Τρίτη είναι η με αριθμό 715/2.11.99 αναφορά του Βουλευτή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος κ. Χαράλαμπου Αγγουράκη προς τον Υπουργό Εθνικής 'Αμυνας, με την οποία ο Σύλλογος Εργαζομένων για τις Δυνάμεις Η.Π.Α. ζητά την άμεση αποκατάσταση των διωχθέντων συνδικαλιστών του.
H αναφορά το κ. Αγγουράκη σε περίληψη έχει ως εξής: "Περίληψη της με αριθμ.πρωτ. Βουλής 715/2.11.99 αναφοράς την οποία κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Μπάμπης Αγγουράκης και απευθύνεται στον κύριο Υπουργό Εθνικής 'Αμυνας.
Υπόμνημα του Συλλόγου Εργαζομένων για τις Δυνάμεις ΗΠΑ και της Σ.Ε. Αποκατάστασης Διωχθέντων από τις αμερικανικές βάσεις, με την οποία προβάλλονται τα αιτήματά τους.
Συγκεκριμένα ζητούν: 1. 'Αμεση αποκατάσταση των διωχθέντων συνδικαλιστών του ΣΕ-ΔΗΠΑ 2. Μέριμνα για τους 100 περίπου παράνομα απολυμένους από τις βάσεις Ελληνικού, Ν.Μάκρης, Γουρνών κλπ.
3. 'Αμεση εκτέλεση των αμετάκλητων αποφάσεων των πολιτικών δικαστηρίων καθώς και της με αριθμό 39/89 αμετάκλητης διαιτητικής απόφασης, με σχετική καταβολή των εισφορών προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Για το Σύλλογο και τη ΣΕΑ, ο Πρόεδρος και ο Γραμματέας".
Ο Υφυπουργός Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης κ.Τζανής έχει το λόγο.
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΤΖΑΝΗΣ (Υφυπουργός Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης): Κύριε Πρόεδρε, σύμφωνα με την υπ' αριθμ.159/96 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, την οποία έχει αποδεχθεί ο Υπουργός Οικονομικών ως εκπρόσωπος του δημοσίου, το δημόσιο υποχρεούται να εκτελεί αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις. Τονίζω τον όρο "αμετάκλητες" δικαστικές αποφάσεις.
Επίσης η παραγραφή των αξιώσεων αρχίζει από την τελεσιδικία των σχετικών αποφάσεων. Ορισμένες, λοιπόν, από τις αποφάσεις, στις οποίες αναφέρεται η συγκεκριμένη αναφορά έχουν ήδη παραγραφεί ενώ οι υπόλοιπες δεν μπορούν να εκτελεστούν καθώς εκκρεμούν σε βάρος τους αιτήσεις αναιρέσεων που δεν έχουν εκδικασθεί. Προκειμένου να διευκρινισθεί απολύτως το θέμα αυτό, ήδη το αρμόδιο Υπουργείο Εθνικής 'Αμυνας, το ΓΕΑ έχει ζητήσει από το νομικό συμβούλιο του Υπουργείου Εθνικής 'Αμυνας στο πλαίσιο της ανωτέρας γνωμοδότησης να γίνει γνωστό αν οι αξιώσεις αυτές έχουν παραγραφεί.
Η υπ' αριθμ 39/89 διαιτητική απόφαση στην οποία αναφέρεται η συγκεκριμένη αναφορά αφορά τριακόσια είκοσι άτομα, μέλη του Συλλόγου Εργαζομένων για τις αμερικανικές βάσεις, οι οποίες σύμφωνα με την προαναφερόμενη υπ' αριθμ. 159/96 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους έχει και αυτή παραγραφεί.
Σχετικά με την επαγγελματική αποκατάσταση απολυθέντων μισθωτών, λόγω κλεισίματος των αμερικανικών βάσεων, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους αποφάνθηκε με την υπ' αριθμ. 321/94 γνωμοδότηση της Ολομέλειάς του που έγινε αποδεκτή απο τον Υπουργό Εθνικής 'Αμυνας, ότι οι εν λόγω μισθωτοί δεν μπορούν να τύχουν των ρυθμίσεων επαναπρόσληψης περί των οποίων τα άρθρα 25 και 26 του ν.2190/94 . Θέλω να θυμίσω ότι όλες οι περιπτώσεις επαναπροσλήψεων που ήταν γεγεννημένες -και αυτή είναι από εκείνες τις περιπτώσεις που υπήρχαν κατά τη συζήτηση και ψήφιση του ν.2190/94-ρυθμίστηκαν περιοριστικά και αποκλειστικά από τις διατάξεις των άρθρων 25 και 26 του ν.2190/94.
Επανειλημμένα η σχετική ερώτηση έχει πολλές φορές κατατεθεί από συναδέλφους, έχει απαντηθεί και απο το Υπουργείο Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης πάνω σε αυτήν τη βάση και μέσα στα πλαίσια αυτής της αντίληψης ότι δηλαδή ο ν.2190/94 ό,τι ήταν να κρίνει, ως περίπτωση που έπρεπε να οδηγήσει σε επαναπρόσληψη, ήδη το έκρινε. Κατά συνέπεια όταν ερχόμαστε δέκα χρόνια μετά και ανακινούμε το θέμα των απολυθέντων από τις αμερικανικές βάσεις, θεωρώ ότι είναι τουλάχιστον ετεροχρονισμένο.
'Οσον αφορά τη μη καταβολή οφειλομένων από πλευράς ΗΠΑ προς τα ασφαλιστικά ταμεία υπέρ των Ελλήνων εργαζομένων στις αμερικανικές βάσεις, σύμφωνα με την άποψη του Υπουργείου Εξωτερικών που εμπλέκεται σε αυτήν την υπόθεση, το θέμα αυτό αποτελεί αντικείμενο του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας, αλλά και αντικείμενο διεκδικήσεως των ιδίων εργαζομένων στις αμερικανικές διευκολύνσεις. Οι οφειλές των ΗΠΑ προς τους εργαζομένους είτε άμεσες -μισθοί, επιδόματα, αμοιβές κλπ.- είτε έμμεσες -ασφάλιση, συνταξιοδότηση κλπ.- πρέπει να διεκδικηθούν δικαστικά από τους ίδιους σε ατομική ή συλλογική βάση.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Ο κ. Αγγουράκης έχει το λόγο.
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΓΓΟΥΡΑΚΗΣ: 'Ηθελα να ευχαριστήσω και τους συναδέλφους, που επέτρεψαν να αλλάξει η σειρά των ερωτήσεων.
Κύριε Υπουργέ μπορεί να πέρασαν δέκα χρόνια, εσείς μπορεί να μην θεωρείτε επίκαιρο το θέμα, επιτρέψτε όμως σε εμας να το θεωρούμε επίκαιρο μέχρι να δικαιωθούν αυτοί οι άνθρωποι. Θα σας πω το εξής: Δώσατε βέβαια ορισμένες απαντήσεις.
'Οσον αφορά το σκέλος στο οποίο αναφερθήκατε σε γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, έχω μία άποψη του Συνηγόρου του Πολίτη, ο οποίος αμφισβητεί τη συγκεκριμένη γνωμοδότηση με το επιχείρημα ότι δεν είναι γνωστό εάν το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους είχε όλα τα αναγκαία στοιχεία προκειμένου να προχωρήσει στη συγκεκριμένη ρύθμιση στην οποία αναφερθήκατε. Ανεξάρτητα, όμως, από το θέμα αυτό -υπάρχουν και άλλα τέτοια ζητήματα- πρέπει να δεχθείτε και εσείς ότι έχουμε να κάνουμε με ένα καθεστώς όχι ίσης και ισότιμης μεταχείρισης των συγκεκριμένων εργαζομένων.
'Οπως γνωρίζετε, ένας αριθμός αυτών των εργαζομένων έχουν μεταταχθεί στο δημόσιο και καλώς έγινε αυτό, ένας άλλος αριθμός εργαζομένων για τελείως ανεξήγητους λόγους αντιμετωπίζει αυτό το απαράδεκτο καθεστώς δεδομένου ότι ο εργοδότης είναι το Υπουργείο Εθνικής 'Αμυνας και πιο συγκεκριμένα το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας. Αυτό έχει πιστοποιηθεί από όλες τις δικαστικές αποφάσεις. Το ζήτημα αυτό αφορά τόσο το θέμα της απόλυσης αυτών των ανθρώπων όσο και το θέμα των αναγκαίων αποζημιώσεων τις οποίες δικαιούνται, όσο επίσης και το τεράστιο θέμα που υπάρχει με τη μη αποκατάσταση των συνδικαλιστών που έχουν διωχθεί.
Στο θέμα θα επανέλθουμε. Δεν μας ικανοποιεί βεβαίως η απάντησή σας, όπως δεν μας ικανοποιεί και το ότι πριν έξι, επτά μήνες, το Φλεβάρη αυτού του χρόνου πάλι από το Υπουργείο Εσωτερικών είχε προβληθεί η δικαιολογία ότι εν πάση περιπτώσει δεν εντάσσονται στο ν. 2190 και γι'αυτό το λόγο δεν μπορούν να μεταταγούν.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να καταθέσω μία επιστολή του Συνηγόρου του Πολίτη, ο οποίος κάνει λόγο για το γεγονός ότι υπάρχει παραβίαση συνταγματικών ελευθεριών και δικαστικών αποφάσεων, όπως επίσης θα ήθελα να καταθέσω στα Πρακτικά και την προσφυγή που έχουν κάνει ορισμένοι εργαζόμενοι στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα για το συγκεκριμένο θέμα. Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
(Στο σημείο αυτό ο Βουλευτής κ. Χαράλαμπος Αγγουράκης, καταθέτει για τα Πρακτικά τα προαναφερθέντα έγγραφα τα οποία βρίσκονται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Ο κύριος Υφυπουργός έχει το λόγο.
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΤΖΑΝΗΣ (Υφυπουργός Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης): Κύριε Πρόεδρε, ό,τι αποτελεί αντικείμενο κρίσεως δικαιοσύνης και κατά το μέρος που αυτό δεσμεύει το ελληνικό δημόσιο, θα γίνει σεβαστό και από την Κυβέρνηση και από την πολιτεία.
Το δεύτερο που έχω να επισημάνω και να τελειώσω με αυτό, σεβόμενος τις απόψεις του αγαπητού συναδέλφου, είναι ότι η παρεμπίπτουσα ενασχόληση του Συνηγόρου του Πολίτη ασφαλώς δεν παράγει δεδικασμένο δικαστικού χαρακτήρα για το ίδιο το δημόσιο. Παρουσιάζει το ενδιαφέρον της κατά το μέρος που κάνει τις διαπιστώσεις που κάνει, θέλω όμως, να τονίσω και να το επισημάνω αυτό ακομα ότι αυτή η αντίληψη ότι οποιαδήποτε επιχείρηση κλείνει θα πρέπει αυτοδικαίως να μεταφέρεται το σύνολο των εκεί απασχολουμένων στο δημόσιο, έχω την εντύπωση ότι είναι μία αντίληψη που...
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΓΓΟΥΡΑΚΗΣ: Δεν είναι οποιαδήποτε επιχείρηση, κύριε Υπουργέ.
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΤΖΑΝΗΣ (Υφυπουργός Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης): Κοιτάξτε, κύριε Αγγουράκη. Από την πλευρά του Κομμουνιστικού Κόμματος εγώ το σέβομαι σαν ένα μέρος της πολιτικής του φιλοσοφίας. Αλλά, εάν δεχθούμε ότι αυτό πρέπει να οδηγήσει στο να είναι το δημόσιο εγγυητής της λειτουργίας ή μη της οποιασδήποτε υπηρεσίας του ευρύτερου ή ευρύτατου δημόσιου τομέα, θα οδηγηθούμε σε τραγελαφικά αποτελέσματα.
Διότι εάν τελικά στο δημόσιο τομέα μεταφέρεται όλο το υλικό από επιχειρήσεις ή από δραστηριότητες που παύουν να λειτουργούν, μοιραία όλα τα νέα παιδιά τα οποία περιμένουν να μπουν στο δημόσιο δεν θα μπουν ποτέ. Υποθέτω ότι δεν θέλουμε να έχουμε μία χώρα με απεριόριστο αριθμό δημοσίων υπαλλήλων. Αν κάποιος το πιστεύει αυτό, εμείς πιστεύουμε ότι δεν πρέπει αυτή η χώρα να είναι χώρα των δημοσίων υπαλλήλων.
Τελειώνω λέγοντας ότι ο ν.2190/94 εξέτασε κατά την ψήφισή του το 1994 όλες τις εκκρεμούσες περιπτώσεις. 'Ολα τα θέματα τότε τέθηκαν. 'Ολα αναπτύχθηκαν. Για όλα υπήρξε η επιχειρηματολογία από το σύνολο των πολιτικών κομμάτων και καταλήξαμε στο πρώτο κεφάλαιο του ν.2190/94 να ρυθμίσουμε εκείνες τις περιπτώσεις που κοινωνικά, νομικά και ηθικά έπρεπε να αντιμετωπισθούν. Γι'αυτό και τόνισα λίγο πριν ότι είναι ετεροχρονισμένη η προβολή αυτού του αιτήματος. Τέτοια αιτήματα πάντως, κύριε συνάδελφε, υπάρχουν πάρα πολλά.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Επανερχόμεθα στη σειρά και θα συζητηθεί η με αριθμό 1643/7-9-99 ερώτηση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας κ. Θεόδωρου Δαμιανού προς τον Υπουργό Εθνικής 'Αμυνας, σχετικά με την απόφαση που εξαιρεί από την ειδική κατηγορία υποψηφίων για εισαγωγή στις στρατιωτικές σχολές τέκνων στρατιωτικών εν ενεργεία ή αποστρατεία, των κατοίκων παραμεθόριων περιοχών κλπ.
Η ερώτηση του κ. Δαμιανού έχει ως εξής: "'Eντονες αντιδράσεις έχουν δημιουργηθεί στο χώρο των Ενόπλων Δυνάμεων και στους κατοίκους των παραμεθορίων περιοχών, με την απαράδεκτη απόφαση του ΥΠΕΠΘ να εξαιρέσει από την ειδική κατηγορία υποψηφίων για εισαγωγή στις στρατιωτικές σχολές, τα παιδιά των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων, τους νέους που κατάγονται από παραμεθόριες περιοχές και από τη Βόρειο 'Ηπειρο, καθώς και τα παιδιά των στρατιωτικών σε αποστρατεία ή πολεμική διαθεσιμότητα, ακόμη και αυτά των θανόντων, τα οποία φέτος θα είναι υποψήφια μόνο με τη γενική σειρά.
Η απόφαση αυτή προσβάλλει και μειώνει όλους τους στρατιωτικούς εν ενεργεία ή αποστρατεία, καθώς και τους κατοίκους των παραμεθωρίων περιοχών.
Ερωτάται, λοιπόν, ο κύριος Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων ποιοι ήταν οι λόγοι και σε τι αποσκοπεί η πρωτοφανής και εθνικά απαράδεκτη απόφαση και με βάση ποιες τεκμηριωμένες προτάσεις οδηγήθηκε σε αυτήν; Ερωτώνται οι Υπουργοί Εθνικής Αμύνης και Εξωτερικών εάν έχουν γνώση και συμφωνούν με τη συγκεκριμένη απόφαση και σε περίπτωση διαφωνίας τι μέτρα προτίθενται να λάβουν για να μην εφαρμοστεί η απόφαση του ΥΠΕΠΘ;" Ο Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Ανθόπουλος έχει το λόγο.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Δεν υπάρχει ίχνος πολιτικής υστεροβουλίας από την πλευρά του Υπουργείου Παιδείας, προκειμένου να μειώσει το κύρος των Ενόπλων Δυνάμεων και πολύ περισσότερο, να περιαγάγει σε δεινή ηθική θέση τα παιδιά της κατηγορίας 70, ως συνηθίζεται να λέγεται, δηλαδή τους υποψήφιους για στρατιωτικές σχολές, προερχόμενους από τις παραμεθόριες περιοχές ή τα τέκνα στρατιωτικών.
Αγαπητέ συνάδελφε, θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι από το 1993 μέχρι και το 1998 αλλεπάλληλες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας έκριναν αντισυνταγματικές τις ρυθμίσεις που προβλέπουν την εισαγωγή με γενικές εξετάσεις στις στρατιωτικές σχολές των υποψηφίων αυτών των ειδικών κατηγοριών, με τις προνομιακές ρυθμίσεις, που υφίστανται. Και καθίστατο κάθε χρόνο "δώρον άδωρον" αυτή η ειδική ρύθμιση.
Φέτος τι έγινε; Το Υπουργείο Παιδείας, απλούστατα προσάρμοσε την τακτική του με σχετική απόφαση προς το διατακτικό των συγκεκριμένων αποφάσεων. Ναι μεν οι στρατιωτικές σχολές ενημερώθηκαν σχετικά με την αλλαγή, αλλά δεν ενημέρωσαν εγκαίρως τους υποψηφίους και γι'αυτό, ύστερα από μια συνεργασία ανάμεσα στο Υπουργείο Παιδείας και στο Υπουργείο Εθνικής 'Αμυνας, τοποθετήθηκαν ως υπεράριθμοι οι υποψήφιοι της κατηγορίας 70 και περιμένουμε τώρα ότι και αυτή η έκτακτη ρύθμιση λόγω της μη έγκαιρης ενημέρωσης, που οφείλεται σε γραφειοκρατική αδυναμία, δεν θα πληγεί από μία νέα απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας, που θα ακυρώσει και αυτήν τη ρύθμιση.
'Οπως βλέπετε, παρά τις προθέσεις της Κυβέρνησης, η οποία θα ήθελε αυτή η διάταξη να συνεχίσει να εφαρμόζεται, οι αλλεπάλληλες δικαστικές αποφάσεις δεν το επιτρέπουν, διότι αναιρούν τη βούληση του νομοθέτη.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Ο κ. Δαμιανός έχει το λόγο.
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΔΙΑΜΙΑΝΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, άκουσα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την τοποθέτηση από πλευράς του Υπουργείου Παιδείας. Δεν θέλω ούτε εγώ να αμφισβητήσω προθέσεις. Βέβαια εδώ είναι γεγονός ότι δημιουργήθηκε έντονη αναταραχή, διότι στις 5 Σεπτεμβρίου ανακοινώνονταν οι επιτυχόντες, και στις 3 Σεπτεμβρίου έγινε γνωστό ότι δεν θα εισαχθούν τα παιδιά, που εντάσσονται στην κατηγορία 70, όπως ανέφερε ο κύριος Υφυπουργός. Παρά το ότι είχαν υποβάλει μηχανογραφικά έντυπα με τον συγκεκριμένο τρόπο, που, πέραν της όποιας συνταγματικότητας, έχουν αποφασίσει τα δικαστήρια, ακόμα και αυτό ήταν κατάφωρα αντισυνταγματικό.
'Ομως θα πρέπει να δούμε -και θα πρέπει να αντιμετωπίσει γενικά η ελληνική πολιτεία το θέμα- για ποιο λόγο προβλέπεται αυτό. Δεν είναι από το 1993 απλά. Από το 1970, που στην ουσία ξεκίνησε αυτή η διαδικασία, έχει τεθεί θέμα αντισυνταγματικότητας και καμία κυβέρνηση δεν κατήργησε το δικαίωμα. 'Ομως οι λόγοι, που δημιούργησαν αυτήν την ειδική ρύθμιση, είναι πασιφανείς πιστεύω και διότι η θωράκιση της Ελλάδας γίνεται πολύ καλύτερα από παιδιά, που προέρχονται από τις ίδιες τις παραμεθόριες περιοχές, που δεν ζητάνε μετά να μετατεθούν και ευκολότερα πάνε στα χωριά τους ή στην περιοχή που μεγάλωσαν και γνωρίζουν, αλλά και τα παιδιά των αξιωματικών όταν οι γονείς κατά την περίοδο του σχολείου μπορεί να έχουν μετατεθεί πέντε και έξι, συχνά και δέκα φορές, αναγκάζονται είτε να αλλάξουν αντίστοιχο αριθμό σχολείων, με όλα τα γνωστά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά αυτά, είτε να είναι μακριά από τους γονείς τους, με όλα τα προβλήματα επίσης, που μπορεί να αντιμετωπίζουν παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς να έχουν τους γονείς κοντά τους και δεν καταλαβαίνω γιατί την καταργείτε.
Mε αυτό το σκεπτικό, η πολιτεία πολύ σωστά έπραξε. 'Εδωσε αυτό το ειδικό προνόμιο και μόνο για τις στρατιωτικές σχολές, για πουθενά αλλού. Και δε νομίζω ότι δημιουργήθηκε άμεσα πρόβλημα. Θα πρέπει, λοιπόν -και αυτή είναι η δική μας θέση αυτήν τη στιγμή και χαίρομαι που παρουσιάζεται να συμφωνεί και το Υπουργείο Παιδείας, δεν είδα τη θέση του Υπουργείου Εθνικής 'Αμυνας, γιατί δεν απήντησε, ελπίζω ότι είναι ταυτόσημη- να βρεθεί η μέθοδος αυτή που να εξασφαλιστεί ότι τις επόμενες χρονιές θα συνεχιστεί αυτό. Δεν ξέρω αν χρειάζεται να αλλάξει η νομοθεσία να μπουν κάποιοι άλλοι όροι, αλλά να εξασφαλιστεί ότι αυτό το προτέρημα, ίσως το μοναδικό που προσφέρουμε στους 'Ελληνες αξιωματικούς να παραμείνει. Διότι είναι πράγματι ιδιαίτερα σημαντικό και ικανοποιεί και τα παιδιά από τις παραμεθόριες περιοχές και τα παιδιά των αξιωματικών.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Ο κύριος Υφυπουργός έχει το λόγο.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Είναι αληθές, κύριε Πρόεδρε, ότι το Υπουργείο Παιδείας ομιλεί και για λογαριασμό του Υπουργείου Εξωτερικών και του Υπουργείου Εθνικής 'Αμυνας. Αυτή είναι η αντίληψη της Κυβέρνησης ότι θα έπρεπε το νομοθετικό διάταγμα αν δεν κάνω λάθος 582/70 που προβλέπει αυτήν την προνομιακή ρύθμιση για τους πολύτεκνους και για τα τέκνα θυμάτων και αναπήρων πολέμου, να εφαρμόζεται και για τους υποψήφιους για στρατιωτικές σχολές που προέρχονται από ευαίσθητες παραμεθόριες περιοχές με τη γνωστή έννοια που δίνουμε στη φράση "ευαίσθητες παραμεθόριες περιοχές", όπως επίσης και για τα τέκνα των στρατιωτικών.
Πράγματι το Υπουργείο Παιδείας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εθνικής 'Αμυνας, για λόγους κεκτημένης ευαισθησίας προέβη και φέτος σ' αυτή τη ρύθμιση που ανέφερα. Εκφράζω την ευχή να μη βληθεί διά νέων δικαστικών αποφάσεων, διότι έχουν δημιουργήσει από το 1970 και μετά όπως είπατε, αγαπητέ συνάδελφε, μια πάγια νομολογιακή αντιμετώπιση αυτού του θέματος. Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός ): Θα συζητηθεί η τέταρτη ερώτηση με αριθμό 1846/16.9.99 του Βουλευτή του Δημοκρατικού Κοινωνικού Κινήματος κ. Γεωργίου Τσαφούλια προς τον Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, σχετικά με τη λήψη μέτρων για την επίλυση των προβλημάτων στα Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια, η οποία έχει ως εξής: "Στα Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια (ΤΕΕ), η άθλια, γελοία και απερίγραπτη κατάσταση είναι γενική για όλη την Ελλάδα..." Εάν δεν υποχρεωνόμουν να κάνω πιστή ανάγνωση, θα απέφευγα ορισμένες λέξεις.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΦΟΥΛΙΑΣ: Οι λέξεις αυτές είναι γραμμένες με κεφαλαία γράμματα...
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Σας παρακαλώ, δεν θέλω να κάνω διάλογο, αλλά η φρασεολογία τιμά εσάς. Τιμά εκείνον που τη διατυπώνει.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΦΟΥΛΙΑΣ: Τη Βουλή...
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Λοιπόν, καλό θα ήταν, προς το δικό σας συμφέρον να τις αποφεύγετε αυτές τις φράσεις.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΦΟΥΛΙΑΣ: ... (ομιλεί μη ακουόμενος)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Αυτό το προνόμιο ειλικρινά δεν το θέλω. Υπάρχουν ωραιότατες λέξεις της ελληνικής γλώσσας, τις οποίες μπορείτε να χρησιμοποιείτε και να τις χρησιμοποιείτε ως νυστέρια, αφού θέλετε να επικαλεστείτε τον Γεώργιο Παπανδρέου για την άσκηση του ελεγκτικού έργου σας. Υπάρχουν λέξεις-νυστέρια, αλλά τις διακρίνει η ευπρέπεια.
Κακώς άνοιξα και διάλογο κύριε Τσαφούλια. Προχωρώ: "Ξεκινώντας από το Νομό Αχαίας σας εκθέτω τα εξής: Στα 11 ή 12 ΤΕΕ του Νομού Αχαίας δεν έχετε διορίσει καθηγητές ειδικοτήτων και υπάρχει τεράστιο κενό. Πριν και μετά την ίδρυση των ΤΕΕ τα τελευταία χρόνια, δεν έχετε διορίσει κανέναν.
Αφού δημιουργήθηκε το αδιέξοδο και το άνω-κάτω στα Λύκεια, λόγω συρροής και πληθώρας πλέον των παιδιών προς τα ΤΕΕ πρέπει να λειτουργήσουν καινούρια τμήματα και δεν υπάρχουν καθηγητές.
Κομμώτριες με επαγγελματική στέγη ή χωρίς θα διδάξουν μαθήματα.
Επίσης δεν υπάρχουν αναλυτικά προγράμματα καθώς ούτε βιβλία, αφού ο Οργανισμός Σχολικών Βιβλίων ή οποιοσδήποτε άλλος οργανισμός ή υπηρεσία δεν έχουν εκδώσει ούτε διανείμει ούτε ένα βιβλίο.
Διερωτάται ο λαός γιατί ιδρύσατε τα ΤΕΕ. 'Η λειτουργήστε τα ή κλείστε τα αφού κατ' ουσίαν είναι κλειστά. Προκαλώ υμάς και οποιονδήποτε να με διαψεύσει με στοιχεία.
Ερωτάται ο κύριος Υπουργός 1. Τι προτίθεται να κάνει η Κυβέρνηση με τα ΤΕΕ.
2. Εάν υπάρχει δυνατότης διορισμού καθηγητών ειδικοτήτων και πότε 3. Εάν και πότε θα υπάρξουν και θα δοθούν αναλυτικά προγράμματα και βιβλία." Ο Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Ανθόπουλος έχει και πάλι το λόγο.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Η Κυβέρνηση με το ν. 2640/98 δηλαδή, από πέρσι ξεκίνησε μια μεγάλη προσπάθεια για να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις και τους όρους για την αληθινή και αποτελεσματική ύπαρξη και λειτουργία στον τόπο μας τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης. Βρισκόταν κάτω από το μηδέν. 'Ηταν ουσιαστικά ανύπαρκτη και παρήγαγε και συντηρούσε και αύξανε το λεγόμενο επαγγελματικό αναλφαβητισμό στη χώρα μας.
Είμαστε, κύριε Πρόεδρε, στο δεύτερο έτος της εφαρμογής. Οπωσδήποτε υπάρχουν κάποια διαχειριστικά προβλήματα, αλλά είναι γεγονός ότι πορεύεται πάρα πολύ καλά η λειτουργία των ΤΕΕ που ιδρύθηκαν το πρώτον. Βεβαίως υπάρχει μια υπονόμευση από την πλευρά πολλών παραγόντων της σχολικής ζωής. Για παράδειγμα δεν αξιοποιούν τα CD ROM που τους δώσαμε, τα οποία συνοδεύτηκαν από λειτουργικές δαπάνες της τάξης των τεσσάρων και πέντε εκατομμυρίων. Αρνούνται ή αποφεύγουν να αξιοποιήσουν αυτά τα CD ROM για να βγάλουν το διδακτικό υλικό σε φακέλους για να καλύψουν το πρώτο χρονικό διάστημα των τριών μηνών εως ότου φθάσουν και τα πληρη βιβλία. Μέσα σ' αυτά εμπεριέχονται όλα τα αναλυτικά προγράμματα που για πρώτη φορά έχουν συνταγεί στον τόπο αυτό. Θυμίζω ένα πράγμα ότι τα βιβλία που υπήρχαν, τα ελάχιστα, στο παρελθόν, είναι βιβλία της δεκαετίας του 1970 μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 1980. Τώρα έχουν συγγραφεί και έχουν διανεμηθεί, έστω και υπό μορφή διδακτικού υλικού κατ' αρχήν, τριακόσια δέκα βιβλία για σαράντα δύο ειδικότητες, του χρόνου για εξήντα τέσσερις ειδικότητες και δεν υπάρχει κανένα κενό απ' αυτήν την άποψη, ιδιαίτερα στα ΤΕΕ της Πάτρας, τα οποία αποτελούν υποδειγματική περίπτωση για τα ΤΕΕ όλης της χώρας. Και μάλιστα και από άποψη οικονομική, εξασφάλιζαν με ειδική σύμβαση την παραγωγή του διδακτικού υλικού με τρεις δραχμές τη σελίδα που δεν το πέτυχε κανένα άλλο ΤΕΕ πλην των ΤΕΕ της Πάτρας σε όλη την Ελλάδα.
Για τους μόνιμους διορισμούς για τους οποίους διαμαρτύρεται ο κύριος συνάδελφος έχω απαντήσει πλειστάκις σε αλλεπάλληλες ερωτήσεις συναδέλφων. 'Εχουμε δηλώσει ότι δεν κάνουμε διορισμούς μονίμων ύστερα από απαίτηση των ήδη διορισμένων μονίμων της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης για να μη γίνουν διορισμοί επί μια διετία έως ότου νιώσουν απολύτως ασφαλείς ότι θα διατηρηθεί η θέση τους στα ΤΕΕ της χώρας. Η θέση τους διατηρείται. Ωρομίσθιοι και αναπληρωτές καλύπτουν τα όποια κενά και με τον επόμενο διαγωνισμό θα προκηρυχθούν και οι ειδικότητες προκειμένου να μονιμοποιηθούν και αυτοί.
Τέλος, όσον αφορά το πρόβλημα με κάποια κενά από την ίδρυση ειδικοτήτων θα ήθελα να πω, αγαπητέ κύριε συνάδελφε, που ελπίζω να κάνατε και έναν έλεγχο για το τι συμβαίνει σ' αυτά τα ΤΕΕ, έχουν ιδρυθεί τμήματα κάτω του επιτρεπομένου ορίου που ισχύει για τις πόλεις όπου υπάρχουν πολλά ΤΕΕ και ζητούμε από τους λυκειάρχες να κάνουν μια αναδιάταξη των τμημάτων και να μην παραβιάζουν το νόμο. Τους έχω στείλει το τελευταίο τελεσίγραφο και μετά θα ασκήσω πειθαρχικές κυρώσεις. Διότι δεν μπορούν μέσα σε μια Πάτρα σχεδόν των διακοσίων χιλιάδων κατοίκων με δώδεκα ΤΕΕ, να λειτουργούν τμήμα με πέντε μαθητές, όταν ο νόμος λέει ότι πρέπει να έχει τουλάχιστον δεκαπέντε. Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Ο κ. Τσαφούλιας έχει το λόγο.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΦΟΥΛΙΑΣ: Παρουσιάσατε πολύ θεάρεστη την κατάσταση, η οποία δεν είναι έτσι και είναι τελείως αντίθετη με την πραγματικότητα. Εγώ ο ίδιος μαζί με τον πρόεδρο της ΟΛΜΕ εκεί επισκέφθηκα τις περιοχές και είδα τα παιδιά στα σχολεία να διαμαρτύρονται και είναι τελείως άσχετα αυτά που λέτε με αυτά που αντιμετωπίζουν στην πραγματικότητα. Μάλιστα με κάτι φωτοτυπίες παλεύανε και δεν ξέρω πόσα λεφτά έχουν ξοδευτεί για τις φωτοτυπίες. Πόσα χρήματα, μπορείτε να μου πείτε, έχουν ξοδευτεί για τις φωτοτυπίες; Να μου πείτε ότι συνολικά φέτος έχει δαπανηθεί το τάδε ποσόν για τις φωτοτυπίες και αν αυτό αποτελεί πρόνοια του Υπουργείου Παιδείας ή ανταπόκριση προς την πραγματικότητα και την πρόληψη που έπρεπε να πάρετε σαν μέτρο, ενόψη της ακαταστασίας που υπάρχει.
'Οσον αφορά τους μόνιμους, γιατί τους φοβάστε; Μήπως κομματικά φύγουν από σας; Δηλαδή είναι οργανωμένοι και σας λένε ότι, αν δεν πάρετε άλλους, εμείς δεν θα κατοχυρωθούμε; Τι υπάρχει εδώ; Να διορίσετε, εφόσον έχετε. Και κάτι άλλο: Οι ωρομίσθιοι και οι άλλοι δεν κάνουν τη δουλειά που πρέπει, δεν νιώθουν ότι ασκούν το επάγγελμά τους στα Τεχνικά Επαγελματικά Εκπαιδευτήρια. Τα Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια όπως είναι διαρθρωμένα αυτήν τη στιγμή -μην έχετε την ψευδαίσθηση- τουλάχιστον για μία τετραετία, πενταετία θα μείνουν υποβαθμισμένα, ατελή, ανοργάνωτα. Δεν θα μπορέσετε να ανταποκριθείτε στις ανάγκες του καιρού και στις ανάγκες που προέκυψαν από το μπάχαλο που έγινε στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. 'Ολος ο κόσμος πάει εκεί μήπως βρει κάτι.
Επομένως αυτόν τον κόσμο τον σύρατε εκεί, για λόγους καθαρά πολιτικούς, λόγω της αποτυχίας της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ο κόσμος αυτός είναι ανέτοιμος να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, επειδή κι εσείς ήσασταν ανέτοιμοι και παραμένετε ανέτοιμοι. Με τέτοιες δηλώσεις οι οποίες διανθίζουν κάπως τα πράγματα, χωρίς στην πραγματικότητα να αποτελούν εκείνο το οποίο πρέπει να αποτελούν, νομίζω ότι δεν ασκείτε πολιτική. Είναι πολιτική εκτός πραγματικότητος. Η παιδεία αυτή ομοιάζει με ψιμυθιούμενον γραϊδιον τέρπον την ευαραίσθητον φαντασίαν διά παραμυθίων απομακρυνομένων από την πραγματικότητα και εμπνεόντων την περιφρόνησιν προς την μόνην αλήθειαν, όπως έλεγε στην ιαπωνική ομάδα ο Γούναρης το 1906. Παιδεία σε αξία έννοιας, καθυστέρηση του 1906 ασκείτε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Ο κύριος Υφυπουργός έχει το λόγο.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Θα ήθελα να γυρίσω τον κ. Τσαφούλια ένα χρόνο πριν. Τα ίδια ακριβώς έλεγε για το ενιαίο λύκειο τότε. Φέτος όμως δεν τον ακούω να διαμαρτύρεται για το ενιαίο λύκειο.
Κύριε Τσαφούλια, είπα προηγουμένως ότι ξεκίνησε πέρσι η μεταρρύθμιση στην Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση. Είμαστε στο δεύτερο χρόνο εφαρμογής της. Και αν υπάρχουν κάποια προβλήματα, που δεν έπρεπε να υπάρχουν, πού οφείλονται; Στο ότι η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Παιδείας απεδέχθη το αίτημα όλων των κομμάτων της Αντιπολίτευσης, κατά τη συζήτηση του ν. 2640 της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, να λειτουργήσουν ταυτόχρονα από το πρώτο σχολικό έτος της μεταρρύθμισης, δύο τάξεις, πράγμα τελείως ανορθόδοξο, έξω από κάθε πρακτική. Γιατί, εάν το ενιαίο λύκειο εξελίχθηκε ομαλά, ήταν γιατί με κάθε νέο σχολικό έτος, βάζαμε σε λειτουργία μία νέα τάξη, την Α', τη Β', τη Γ'. Φθάσαμε στο τρίτο έτος εφαρμογής και δεν έχουμε κανένα πρόβλημα.
Μας βάλατε τα δύο πόδια σε ένα παπούτσι, κύριε Τσαφούλια, διότι έτσι φωνάζατε πέρσι με το τι θα γίνουν τα παιδιά της τέως Α' ΤΕΛ; Κάντε δυο τάξεις σε ένα έτος. Και έρχεσθε τώρα και κατήγοροι. Αυτό εγώ δεν το αντιλαμβάνομαι. Αντί να καθίσετε στις θέσεις σας σιωπηροί και σεμνοί και να έρθετε μαζί με το Υπουργείο Παιδείας να το βοηθήσετε να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν από δικό σας αίτημα, έρχεσθε και κατήγορος τώρα.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΦΟΥΛΙΑΣ: Από έλλειψη δική σας υποδομής έγινε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Σας παρακαλώ!
ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Λοιπόν, αυτό δεν θα ισχύει την επόμενη χρονιά και δεν θα είναι σπατάλη να γίνεται χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας με τα CD ROM και φυσικά με την κάλυψη όλης της δαπάνης, η οποία χρειάζεται για τη δημιουργία...
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΦΟΥΛΙΑΣ: Πόσα λεφτά χρειάζονται;
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Σας παρακαλώ, μη διακόπτετε.
Αφήστε τον κύριο Υπουργό να ολοκληρώσει, όπως κι εσείς.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): φακέλων διδακτικού υλικού. Δεν ξέρω τι έχετε με τη φωτοτυπία, αλλά αν τυχόν δείτε ένα από αυτά τα συγγράμματα, τους φακέλους διδακτικού υλικού, θα αλλάξετε άποψη. Δυστυχώς ούτε γνωρίζετε ούτε έχετε δει. Δεν φταίω εγώ για την αδιαφορία σας.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΦΟΥΛΙΑΣ: Είναι σκάνδαλο!
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Παρακαλώ να μη καταχωρίζεται καμιά διακοπή του κυρίου συναδέλφου.
Εισερχόμαστε στη συζήτηση των αναφορών και ερωτήσεων δευτέρου κύκλου: Πρώτη είναι η υπ' αριθμόν 696/14.7.99 ερώτηση του Βουλευτή του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος κ. Πέτρου Κατσιλιέρη προς τον Υπουργό Γεωργίας, σχετικά με την ένταξη των αλιευτικών καταφυγίων της Μεσσηνίας στους σχεδιασμούς χρηματοδότησης από το Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης.
Η ερώτηση του κ. Κατσιλιέρη έχει ως εξής: "Επιτακτική προβάλλει η ανάγκη να ενταχθούν τα αλιευτικά καταφύγια της Μεσσηνίας στους σχεδιασμούς για τη διεκδίκηση πόρων από τα υπόλοιπα του Β' Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης ή από τα κονδύλια του Γ' Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Αυτό αφορά τα αλιευτικά καταφύγια που βρίσκονται στις περιοχές: Καρδαμύλη, 'Αγιος Νικόλαος, Κιτριές, Μάραθος, Κυπαρισσία, Κορώνη, Νέα Κορώνη, 'Αγιος Ανδρέας, Μεθώνη, Φοινικούντα και Πεταλίδι της Μεσσηνίας.
Ερωτάται η κυρία Υπουργός: Αν προτίθεται το Υπουργείο της να συμβάλει στην ένταξη των αλιευτικών καταφυγίων της Μεσσηνίας στους σχεδιασμούς χρηματοδότησης απο τα υπόλοιπα του Β' ΚΠΣ ή απο τα κονδύλια του Γ' ΚΠΣ." Ο Υφυπουργός Γεωργίας κ. Βρεττός έχει το λόγο.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΒΡΕΤΤΟΣ (Υφυπουργός Γεωργίας): Απαντώντας στον αγαπητό συνάδελφο θα ήθελα να τον ενημερώσω για τα εξής: Πρώτον για το αλιευτικό καταφύγιο Πεταλιδίου Μεσσηνίας το έργο έχει ήδη ενταχθεί στο επιχειρησιακό πρόγραμμα αλιείας του Β' Κοινωτικού Πλαισίου Στήριξης και έχει αρχίσει η κατασκευή του. 'Ηδη εγκρίθηκαν με την υπ' αριθμόν 99320828/1.12.99 της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης οι συμπληρωματικές εργασίες που είχαν ζητηθεί για την ολοκλήρωσή του.
Τώρα για το αλιευτικό καταφύγιο Φοινικούντα αποφασίστηκε και εντάχθηκε στο πρόγραμμα ΠΕΣΚΑ και προωθούνται διαδικασίες δημοπράτησης του έργου. Είχαμε πριν απο ένα μήνα μια ιδιαίτερη συζήτηση για το έργο αυτό και αποφασίσαμε να το προχωρήσουμε βάζοντάς το ως γέφυρα ανάμεσα στο B' και στο Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης.
Για τα έργα αλιευτικών καταφυγίων των περιοχών Καρδαμύλης, Μαραθούπολης, Κορώνης και Κιτριών οι υποβληθέντες φάκελοι ήσαν ελλιπείς σ' ό,τι αφορά τις αδειοδοτήσεις των συναρμοδίων υπηρεσιών, γι' αυτό και δεν έχουν προχωρήσει.
Τώρα για τα υπόλοιπα έργα αλιευτικών καταφυγίων που αναφέρονται στην σχετική ερώτηση ακόμα δεν υποβλήθηκαν αιτήματα ένταξής τους στην υπηρεσία μας.
Γενικότερα, κύριε συνάδελφε εκείνο το οποίο ήθελα να σας πω είναι το εξής: Εφόσον έρχονται οι πλήρεις φάκελοι στην υπηρεσία με όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά εμείς τα βλέπουμε με πολύ μεγάλη σοβαρότητα Τα έργα αυτά εντάσσονται κυρίως στα περιφερειακά προγράμματα για τα οποία σας πληροφορώ ότι έχουμε δώσει για το Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης σαράντα δισεκατομμύρια (40.000.000.000) δραχμές ακριβώς για κατασκευή αλιευτικών καταφυγίων για ολόκληρη την χώρα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Ο κ. Κατσιλιέρης έχει το λόγο.
ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΤΣΙΛΙΕΡΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, κατά μήκος των περίπου εκατόν πενήντα χιλιομέτρων ακτών του Μεσσηνιακού Κόλπου υπάρχουν τα αλιευτικά καταφύγια στην Κυπαρισσία, στο Μάραθο, στην Φοινικούντα, στη Μεθώνη, στην Κορώνη, στη Νέα Κορώνη, στον 'Αγιο Ανδρέα, στο Πεταλίδι, στις Κιτριές, στην Καρδαμύλη και στον 'Αγιο Νικόλαο, σε έναν κόλπο πεντακάθαρο που έχει πολλές δυνατότητες για τουριστική αξιοποίηση.
Είναι γεγονός ότι στην Κυπαρισσία και στο Πεταλίδι τα έργα έχουν ξεκινήσει προχωρούν κανονικά και μερικά τείνουν προς ολοκλήρωση. Χθες έγινε η δημοπράτηση στο έργο της Φοινικούντας, αλλά αγαπητέ κύριε Υφυπουργέ εξακολουθούν να υπάρχουν αιτήματα και για τα υπόλοιπα αλιευτικά καταφύγια και απο τις πληροφορίες που έχω απο τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και απο όλους του δημάρχους στους οποίους υπάγονται τα καταφύγια αυτά, θα ήθελα να σας θέσω υπόψη τα εξής: 'Επειτα απο οκτώ μήνες παραδόθηκε μια μελέτη η οποία έγινε για λογαριασμό του ΕΟΤ σε συνεργασία με την εταιρεία GLOBAL VIEW και τους επιστήμονες του εργαστηρίου λιμενικών έργων του Πολυτεχνείου με επικεφαλής τον καθηγητή κ. Μουτζούρη, προκειμένου ακριβώς να γίνει αυτή η μελέτη ανάπτυξης εθνικού συστήματος λιμένων αναψυχής, που περιλαμβάνει δεκατέσσερις μαρίνες και διακόσιες σαράντα πέντε ζώνες σκαφών αναψυχής.
Θα ήθελα, λοιπόν, να προτείνω μήπως θα έπρεπε με την μελέτη αυτή και τη συνεργασία των Υπουργείων Ανάπτυξης και Γεωργίας να μπορέσουν να γίνουν έργα συμπληρωματικά, έτσι ώστε απο τη μία μεριά να υπάρχει η δυνατότητα οι αλιείς που είναι εκατοντάδες στο Νομό Μεσσηνίας να μπορούν να προσφεύγουν με ασφάλεια στα αλιευτικά καταφύγια, αλλά ταυτόχρονα και να αναπτύσσονται με έργα υποδομής αυτά τα αλιευτικά καταφύγια ώστε συμπληρωματικά να μπορούν να παίξουν ακριβώς αυτόν τον αναπτυξιακό τουριστικό ρόλο.
Θα ήθελα, λοιπόν, να θέσω υπόψη σας ότι στον 'Αγιο Ανδρέα είναι σχεδόν όλα έτοιμα, το έργο έχει πλήρη μελετητική ωριμότητα, στην Καρδαμύλη υπάρχει οριστική μελέτη και μπορεί να χρηματοδοτηθεί, στο Μάραθο υπάρχει οριστική μελέτη και απομένουν οι υποστηρικτικές μελέτες, στη Νέα Κορώνη έχει ολοκληρωθεί η οριστική μελέτη, στη Μεθώνη έχει ανατεθεί μελέτη για την επέκταση του υφιστάμενου μώλου που παραδίδεται στο τέλος του χρόνου και τέλος είναι εξασφαλισμένα τα χρήματα για τη σύνταξη οριστικής μελέτης στις Κιτριές.
Θέλω, κύριε Υπουργέ, να υπάρξει μια δέσμευση για υποβοήθηση, για ολοκλήρωση των αλιευτικών καταφυγίων όπως σας ανέφερα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Ο Υφυπουργός, κ. Βρεττός, έχει το λόγο.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΒΡΕΤΤΟΣ (Υφυπουργός Γεωργίας): Κύριε Πρόεδρε, το Υπουργείο στο βαθμό που είναι ώριμα ορισμένα έργα δεν έχει αντίρρηση να βοηθήσει, ώστε να ολοκληρωθούν. Σας είπα προηγουμένως ότι έχουμε αποκεντρώσει και την κατασκευή αλλά και την οικονομική διαχείριση των έργων του ΚΠΣ όχι μόνο στα αλιευτικά καταφύγια, αλλά και στα εγγειοβελτιωτικά έργα στο σύνολό τους.
Συνεπώς εμείς είμαστε στη διάθεσή σας στο βαθμό που έχουμε ωριμότητα στα έργα να τα συζητήσουμε. 'Εχουμε κάνει πολλές συναντήσεις με τους γενικούς γραμματείς των περιφερειών, έτσι ώστε να δούμε ποια είναι ώριμα για να προχωρήσουν. Η διάθεσή μας είναι να βοηθήσουμε και νομίζω ότι οι προτάσεις που κάνετε είναι εποικοδομητικές.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Δεύτερη είναι η με αριθμό 2104/28-9-1999 ερώτηση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας κ. Αναστασίου Παπαληγούρα προς τον Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων σχετικά με τις ενέργειες της Κυβέρνησης για την ίδρυση Πανεπιστημίου Πελοποννήσου με έδρα την Τρίπολη κλπ.
Η ερώτηση του κ. Παπαληγούρα σε περίληψη έχει ως εξής: "Συντονισμένες προσπάθειες πολλών παραγόντων -Βουλευτών, εκπροσώπων της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης, καθηγητών πανεπιστημίου και υπηρεσιακών παραγόντων του Υπουργείου Παιδείας- συνέβαλαν ώστε το Υπουργείο Παιδείας και προσωπικά ο σημερινός Υπουργός να δεσμευθεί προ διμήνου ότι θα συσταθεί πανεπιστήμιο Πελοποννήσου με έδρα την Τρίπολη και σχολές στην Κόρινθο, Ναύπλιο, Σπάρτη και Καλαμάτα.
Πληροφορίες φέρουν ότι το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα που συνέταξε το Υπουργείο Παιδείας πρόκειται να συζητηθεί από το αρμόδιο τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Δεδομένης της κεφαλαιώδους σημασίας της ίδρυσης πανεπιστημίου Πελοποννήσου για ολόκληρη την περιοχή, ερωτάται ο Υπουργός Παιδείας για την πορεία υλοποίησης του σχεδίου και το σχετικό χρονοδιάγραμμα στο οποίο δεσμεύεται ότι θα ολοκληρωθεί." Αφορά όλους τους Πελοποννησίους συμπεριλαμβανομένων και των Λακεδαιμονίων.
'Εχετε το λόγο, κύριε Υφυπουργέ.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Κύριε Πρόεδρε, το σχετικό προεδρικό διάταγμα, το ιδρυτικό, για το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου έχει περάσει από το Συμβούλιο της Επικρατείας και αναμένεται η δημοσίευσή του. Μετά τη δημοσίευση ακολουθεί η προβλεπόμενη διαδικασία και πρώτα απ'όλα η συγκρότηση της εννεαμελούς διοικούσας επιτροπής. Η ημερομηνία αυτή πρέπει να μην αργήσει και στη συνέχεια η διοικούσα επιτροπή να συντάξει ένα σχέδιο το οποίο μεταξύ άλλων θα προβλέπει και την ίδρυση ακαδημαϊκών μονάδων οργάνωσης, λειτουργίας, ανάπτυξης και χωροθέτησης του πανεπιστημίου. Το χρονικό πλαίσιο για τη διαμόρφωση του οριστικού σχεδίου είναι ένα έτος. Μέσα σε ένα χρόνο από τη συγκρότηση της διοικούσας επιτροπής, θα έχουμε και το ολοκληρωμένο αυτό σχέδιο. Στη συνέχεια, αρχίζει η διαδικασία ίδρυσης και λειτουργίας μετά τη χωροθέτησή τους των πανεπιστημιακών μονάδων.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Ο κ. Παπαληγούρας έχει το λόγο.
ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ: Είναι δεδομένη η ανάγκη δημιουργίας νέων πανεπιστημίων και νέων πανεπιστημιακών σχολών. Είναι ακόμα δεδομένο ότι η Πελοπόννησος, η κάποτε πρώτη σε ανάπτυξη και σε εισόδημα που τα τελευταία χρόνια καθυστερεί και σταδιακά ερημώνεται -τουλάχιστον τα πιο απομακρυσμένα και δύσβατα τμήματά της- δικαιούται να αποτελέσει το χώρο ανάπτυξης του νέου πανεπιστημίου.
Είναι ακόμη δεδομένο ότι η Κορινθία δικαιούται να διεκδικήσει ένα σημαντικό μέρος των σχολών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και των εργαστηρίων του.
Γιατί η Κορινθία είναι από τους πρώτους σε ρυθμό αύξησης του πληθυσμού νομούς της Ελλάδος. Η παραλιακή ζώνη της Κορινθίας, αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα πολεοδομικά συγκροτήματα της χώρας, ενώ σε ακτίνα λίγων μόλις δεκάδων χιλιομέτρων συγκεντρώνεται περίπου μισό εκατομμύριο κατοίκων.
Η Κορινθία παρέχει ακόμη την υλική, την κτιριακή ειδικότερα υποδομή για την εγκατάσταση των πανεπιστημιακών σχολών, ενώ διαθέτει και την αναγκαία ανθρώπινη υποδομή με αξιόλογο επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό.
Η οικονομική ανάπτυξη της Κορινθίας, η ισορροπία δηλαδή του πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή τομέα εγγυώνται το καλύτερο κοινωνικο-οικονομικό υπόβαθρο.
Και βέβαια να επικαλεσθώ και την ιστορία και τον πολιτισμό της Κορινθίας, που αποτελούν ένα ακόμη επιχείρημα, δημιουργούν ένα ακόμη τεκμήριο απόλυτης καταλληλότητας αν όχι προτεραιότητας για την εγκατάσταση πανεπιστημιακών σχολών στην Κορινθία.
Διεκδικούμε, κύριε Υπουργέ, να εγκατασταθεί στην Κορινθία ένας σημαντικός αριθμός πανεπιστημιακών σχολών. 'Εχω την πεποίθηση ότι δικαιούται η Κορινθία, ένας από τους παραγωγικότερους και δυναμικότερους νομούς, ένας νομός γεμάτος ζωή, γεμάτος ιστορία και προοπτική, δικαιούται να φιλοξενήσει ένα μεγάλο μέρος των σχολών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Ο κύριος Υπουργός έχει το λόγο.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Αν και δεν είναι στο υποχρεωτικό περιεχόμενο της απάντησής μου, ωστόσο θα πω ότι το Υπουργείο Παιδείας στα πλαίσια της διεύρυνσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με την ίδρυση νέων πανεπιστημίων ή νέων τμημάτων πανεπιστημίων σε όλη τη χώρα, προκειμένου του χρόνου να έχουμε ογδόντα πέντε χιλιάδες εισακτέους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση -φέτος είχαμε εβδομήντα μια χιλιάδες πεντακόσιους, όταν το 1996 είχαμε μόνο σαράντα δυο χιλιάδες εισακτέους- έχει εφαρμόσει και την πολιτική της περιφερειακής διασποράς αυτών των τμημάτων.
Βεβαίως οι επιτροπές αξιολόγησης που κρίνουν τη χωροταξία αυτών των νέων τμημάτων ΑΕΙ όπως και παραρτημάτων και τμημάτων ΤΕΙ, λαμβάνουν υπόψη τους κάποια κριτήρια, μεταξύ των οποίων είναι και κάποια απ' αυτά που σεις ο ίδιος, κύριε συνάδελφε, αναφέρατε. Ωστόσο δεν είναι τα μόνο, διότι αυτό που ενδιαφέρει πρώτα απ' όλα είναι η βιωσιμότητα ενός ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος, η δυνατότητα εξέλιξής του και από εκεί και πέρα βέβαια λαμβάνονται και όλες οι άλλες παράμετροι που έχουν να κάνουν με την οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου όπου εγκαθίστανται.
Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Ολοκληρώθηκε η συζήτηση των αναφορών και ερωτήσεων.
Κύριοι συνάδελφοι, έχω τη χαρά να σας ανακοινώσω ότι από τα δυτικά θεωρεία παρακολουθούν τη συνεδρίασή μας, αφού προηγούμενως ξεναγήθηκαν στην έκθεση "Αρχαίο Ελληνικό Θέατρο" είκοσι πέντε μαθητές και δυο συνοδοί καθηγητές από το 4ο Γυμνάσιο του Νέου Ηρακλείου Αττικής.
Τους καλωσορίζουμε στο Κοινοβούλιο.
(Χειροκροτήματα απ' όλες τις πτέρυγες) Επίσης έχω την τιμή να ανακοινώσω στο Σώμα ότι οι Υπουργοί Δικαιοσύνης, Εθνικής 'Αμυνας, Οικονομικών και Υγείας και Πρόνοιας, κατέθεσαν σχέδιο νόμου "Κώδικας Συμβολαιογράφων".
Παραπέμπεται στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Κύριοι συνάδελφοι, εισερχόμαστε στην ημερήσια διάταξη της ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Θα γίνει προεκφώνηση των νομοσχεδίων της ημερήσιας διάταξης.
Υπουργείου Ανάπτυξης Ψήφιση στο σύνολο του σχεδίου νόμου "Απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας - ρύθμιση θεμάτων ενεργειακής πολιτικής και λοιπές διατάξεις".
Υπάρχουν κάποιες νομοτεχνικές παρατηρήσεις οι οποίες είχαν προσυμφωνηθεί.
Ο κύριος Υπουργός έχει το λόγο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Ανάπτυξης): Είναι ελάχιστες νομοτεχνικές παρατηρήσεις οι οποίες έχουν τεθεί υπόψη και του εισηγητή της Αντιπολίτευσης κ. Σαλαγκούδη και των άλλων συναδέλφων και τις οποίες αναγιγνώσκω.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Βεβαίως και πρέπει να τις αναγνώσετε.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Ανάπτυξης): Στην τελευταία σειρά της παραγράφου 1 του άρθρου 42 η λέξη "άρθρου" αντικαθίσταται με τη λέξη "νόμου". Είναι η σελίδα 30 του σχεδίου νόμου που έχει διανεμηθεί. Δεύτερον, στο άρθρο 45 τίθεται ο τίτλος "Χρήση φυσικού αερίου για την κίνηση οχημάτων". Είναι στη σελίδα 32 του κειμένου που έχει διανεμηθεί. Τρίτον, στο άρθρο 46 τίθεται ο τίτλος "Μείωση του Ε.Φ.Κ. στο πετρέλαιο για ηλεκτροπαραγωγή". Είναι στη σελίδα 33 του κειμένου που έχει διανεμηθεί.
Τέταρτον, το άρθρο 47 εντάσσεται ως παράγραφος 4 στο άρθρο 43. Είναι στη σελίδα 31 του κειμένου που έχει διανεμηθεί.
Πέμπτον, το άρθρο 48 εντάσσεται ως παράγραφος 13 στο άρθρο 34 και βρίσκεται στη σελίδα 27 του κειμένου που έχει διανεμηθεί.
Τέλος, το ακροτελεύτιο άρθρο 49 αναριθμείται σε 47, επειδή τα προηγούμενα δύο άρθρα έγιναν παράγραφοι συγκεκριμένων άρθρων. Είναι στη σελίδα 34 του κειμένου που έχει διανεμηθεί. Ευχαριστώ πολύ κύριε Πρόεδρε.
(Στο σημείο αυτό ο Υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Ζαφειρόπουλος καταθέτει στα Πρακτικά έγγραφο με τις προαναφερθείσες νομοτεχνικές παρατηρήσεις, το οποίο έχει ως εξής: "Νομοτεχνικές παρρατηρήσεις για την ψήφιση στο σύνολο του ν/σ "Απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας-ρύθμιση θεμάτων ενεργειακής πολιτικής και λοιπές διατάξεις" 1. Στην τελευταία σειρά της παραγράφου 1 του άρθρου 42 η λέξη "άρθρου" αντικαθίσταται με τη λέξη "νόμου" (σελ. 30) 2. Στο άρθρο 45 τίθεται ο τίτλος "Χρήση φυσικού αερίου για την κίνηση οχημάτων". (σελ. 32) 3. Στο άρθρο 46 τίθεται ο τίτλος "Μείωση του Ε.Φ.Κ. στο πετρέλαιο για ηλεκτροπαραγωγή. (σελ. 33) 4. Το άρθρο 47 εντάσσεται ως παράγραφος 4 στο άρθρο 43. (σελ. 31) 5. Το άρθρο 48 εντάσσεται ως παράγραφος 13 στο άρθρο 34. (σελ. 27) 6. Το ακροτελεύτιο άρθρο 49 αναριθμείται σε 47. (σελ. 34))
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Κύριοι συνάδελφοι, είναι νομοτεχνικές όλες οι παρατηρήσεις, όπως είδατε και ερωτάται το Σώμα αν γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο και στο σύνολο.
ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Δεκτό, δεκτό.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΙΟΥΦΑΣ: Κατά πλειοψηφία.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ: Κατά πλειοψηφία.
ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Κατά πλειοψηφία.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Το νομοσχέδιο έγινε δεκτό και στο σύνολο κατά πλειοψηφία.
Συνεπώς το νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης "Απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας - ρύθμιση θεμάτων ενεργειακής πολιτικής και λοιπές διατάξεις" έγινε δεκτό σε μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου κατά πλειοψηφία και έχει ως εξής: (Το κείμενο του ψηφισθέντος νομοσχεδίου υπάρχει στο τεύχος των Πρακτικών της Βουλής)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Παρακαλώ το Σώμα να εξουσιοδοτήσει το Προεδρείο για την υπ'ευθύνη του επικύρωση των Πρακτικών ως προς την ψήφιση στο σύνολο του παραπάνω νομοσχεδίου.
ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Παρεσχέθη η ζητηθείσα εξουσιοδότηση.
Προχωρούμε στην προεκφώνηση των υπολοίπων νομοσχεδίων.
Υπουργείου Ανάπτυξης: Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: "Κύρωση του Πρωτοκόλλου σχετικού με τη Συμφωνία της Μαδρίτης που αφορά τη διεθνή καταχώρηση σημάτων".
Το νομοσχέδιο αυτό έγινε ομόφωνα δεκτό στη Διαρκή Επιτροπή.
Ερωτάται το Σώμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο; ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Δεκτό, δεκτό.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Συνεπώς το νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης "Κύρωση του Πρωτοκόλλου σχετικού με τη Συμφωνία της Μαδρίτης που αφορά τη διεθνή καταχώρηση σημάτων" έγινε δεκτό ομοφώνως σε μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου και έχει ως εξής: (Το κείμενο του ψηφισθέντος νομοσχεδίου υπάρχει στο τεύχος των Πρακτικών της Βουλής)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Παρακαλώ το Σώμα να εξουσιοδοτήσει το Προεδρείο για την υπ'ευθύνη του επικύρωση των Πρακτικών ως προς την ψήφιση στο σύνολο του παραπάνω νομοσχεδίου.
ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Παρεσχέθη η ζητηθείσα εξουσιοδότηση.
Υπουργείου Δικαιοσύνης: Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: "Προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στον τηλεπικοινωνιακό τομέα".
Η συζήτηση του νομοσχεδίου αυτού θα αρχίσει σήμερα και η συζήτησή του θα περαιωθεί σε δύο συνεδριάσεις.
Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας: Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: "Αμοιβαία Κεφάλαια Ακίνητης Περιουσίας - Εταιρίες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία και άλλες διατάξεις".
Ερωτάται το Σώμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο;
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΙΟΥΦΑΣ: Κρατείται.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Το νομοσχέδιο κρατήθηκε και θα συζητηθεί κατά τον Κανονισμό.
Υπουργείου Δικαιοσύνης: Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: "Κύρωση της Σύμβασης για την απλουστευμένη διαδικασία έκδοσης μεταξύ των Κρατών-Μελών της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης".
Ερωτάται το Σώμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο;
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ: Κρατείται.
ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Κρατείται.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Το νομοσχέδιο κρατήθηκε και θα συζητηθεί κατά τον Κανονισμό.
Υπουργείου Εθνικής 'Αμυνας: Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: "Κύρωση του Συμφώνου για την Πολυεθνική Ειρηνευτική Δύναμη Νοτιανατολικής Ευρώπης και του Προσθέτου Πρωτοκόλλου στο Σύμφωνο". Ερωτάται το Σώμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο;
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ: Κρατείται.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Το νομοσχέδιο κρατήθηκε και θα συζητηθεί κατά τον Κανονισμό.
Υπουργείου Εθνικής 'Αμυνας: Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: "Κύρωση της Συμφωνίας στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Εθνικής 'Αμυνας της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Υπουργείου 'Αμυνας της Δημοκρατίας της Αρμενίας".
Ερωτάται το Σώμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο;
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ: Κρατείται.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Το νομοσχέδιο κρατήθηκε και θα συζητηθεί κατά τον Κανονισμό.
Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας: Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: "Κύρωση του Μνημονίου μεταξύ του Υπουργείου Εμπορίου των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ελληνικού Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας για την τεχνολογική συνεργασία με τα Βαλκάνια".
Ερωτάται το Σώμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο;
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ: Κρατείται.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Το νομοσχέδιο κρατήθηκε και θα συζητηθεί κατά τον Κανονισμό.
Επανερχόμεθα στη συζήτηση του νομοσχεδίου του Υπουργείου Δικαιοσύνης "Προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στον τηλεπικοινωνιακό τομέα". Επαναλαμβάνω ότι το νομοσχέδιο αυτό θα περαιωθεί σε δύο συνεδριάσεις. 'Εχω την τιμή να ανακοινώσω στο Σώμα ότι για τη συζήτηση του νομοσχεδίου αυτού από τη Νέα Δημοκρατία ορίζεται Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος ο Βουλευτής Επικρατείας κ. Προκόπης Παυλόπουλος, από το Κ.Κ.Ε. ορίζεται Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος ο κ. Απόστολος Τασούλας και από το ΔΗ.Κ.ΚΙ. ορίζεται ειδικός αγορητής ο κ. Γεώργιος Τσαφούλιας.
Το λόγο έχει ο εισηγητής της Πλειοψηφίας κ. Νικόλαος Ζαμπουνίδης και του ευχόμεθα χρόνια πολλά για τη χθεσινή ονομαστική εορτή του, αλλά και σε όλους τους εορτάσαντες.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΖΑΜΠΟΥΝΙΔΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι, με τις διατάξεις του συγκεκριμένου νομοσχεδίου προσαρμόζεται η ελληνική νομοθεσία προς την υπ' αριθμόν 97/66 oδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και προστασίας της ιδιωτικής ζωής στον τηλεπικοινωνιακό τομέα και θεσπίζονται προς τούτο ειδικές διατάξεις.
Ειδικότερα, προβλέπονται μεταξύ άλλων και τα εξής: 1) Ορίζεται ως αντικείμενο του υπό ψήφιση νόμου η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των ατόμων και η θέσπιση προϋποθέσεων για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στον τηλεπικοινωνιακό τομέα. 2) Καθορίζονται η έννοια των όρων "συνδρομητής", "χρήστης", "δημόσιο τηλεπικοινωνιακό δίκτυο" και "τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες" για την εφαρμογή του υπό ψήφιση νόμου και 3) Το πεδίο εφαρμογής του νόμου που περιλαμβάνει την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε δημόσια τηλεπικοινωνιακά δίκτυα. Διατυπώνονται οι γενικές αρχές προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στον τηλεπικοινωνιακό τομέα και καθορίζονται οι προϋποθέσεις επεξεργασίας των δεδομένων αυτών.
Ορίζεται ότι ο φορέας παροχής δημοσίου τηλεπικοινωνιακού δικτύου ή και για διαθέσιμης στο κοινό τηλεπικοινωνιακής υπηρεσίας δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιεί ή να διαβιβάζει τα εν λόγω δεδομένα σε τρίτους για άλλους σκοπούς, πλην ρητής και ειδικής συγκατάθεσης του συνδρομητού-χρήστη. Επιβάλλεται η υποχρέωση στον παρέχοντα διαθέσιμες τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες, να καθιστά δυνατή την ανώνυμη και ψευδώνυμη χρήση και πληρωμή των υπηρεσιών αυτών.
Ορίζεται ότι τα δεδομένα κίνησης, που αφορούν συνδρομητές και χρήστες, τα οποία υποβάλλονται σε επεξεργασία και αποθηκεύονται από φορέα παροχής τηλεπικοινωνιακού δικτύου ή και διαθέσιμης στο κοινό τηλεπικοινωνιακής υπηρεσίας, πρέπει να απαλείφονται ή να καθίστανται ανώνυμα κατά τη λήψη της κλήσης.
Καθορίζονται τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που μπορούν να επιβάλλονται σε επεξεργασία για τη χρέωση των συνδρομητών και την πληρωμή των διασυνδέσεων.
Παρέχεται η δυνατότητα στους συνδρομητές να ζητήσουν από το φορέα παροχής τηλεπικοινωνιακού δικτύου ή διαθέσιμης στο κοινό τηλεπικοινωνιακής υπηρεσίας, πρώτον, τη διαγραφή ψηφίων ή και την πλήρη διαγραφή των κληθέντων αριθμών μετά την αποστολή του λογαριασμού και δεύτερον, την έκδοση και λήψη μη αναλυτικών λογαριασμών.
Ορίζονται τα πρόσωπα στα οποία πρέπει να ανακύπτει η επεξεργασία των δεδομένων κίνησης και χρέωσης.
Καθορίζονται οι δυνατότητες που παρέχονται στον καλούντα χρήστη και στον καλούμενο συνδρομητή στις περιπτώσεις που παρέχεται η ένδειξη ταυτότητας της καλούσας ή και της συνδεδεμένης γραμμής.
Επιβάλλεται στους φορείς παροχής διαθέσιμων στο κοινό τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών η υποχρέωση να ενημερώνουν το κοινό και τους συνδρομητές για τις παρεχόμενες δυνατότητες στην περίπτωση που παρέχεται ένδειξη της ταυτότητας καλούσας ή και συνδεδεμένης γραμμής.
Προβλέπονται οι περιπτώσεις κατά τις οποίες ο φορέας παροχής δημοσίου τηλεπικοινωνιακού δικτύου ή και διαθέσιμης στο κοινό τηλεπικοινωνιακής υπηρεσίας, οφείλει να διαθέτει μέσα εξουδετέρωσης της δυνατότητας μη αναγραφής της καλούσας γραμμής.
Παρέχεται στο συνδρομητή το δικαίωμα να εμποδίζει την αυτόματη προώθηση κλήσεων από τρίτους στην τερματική του συσκευή και επιβάλλεται στους φορείς παροχής τηλεπικοινωνιακών δικτύων και υπηρεσίων η υποχρέωση να παρέχουν χωρίς χρέωση την αντίστοιχη τεχνική δυνατότητα.
Περιορίζονται στα απολύτως απαραίτητα για την αναγνώριση της ταυτότητας συγκεκριμένου συνδρομητή, τα δημοσιεύσιμα σε έντυπους ή ηλεκτρονικούς καταλόγους δεδομένων επί προσωπικού χαρακτήρα. Αναγνωρίζεται στους συνδρομητές, φυσικά πρόσωπα, το δικαίωμα να μη συμπεριλαμβάνονται εφόσον το επιθυμούν στους ανωτέρω καταλόγους. Να δηλώνουν ότι δεν επιτρέπουν τη χρησιμοποίηση των προσωπικών τους στοιχείων για απευθείας εμπορική προώθηση, να ζητούν την παράλειψη στοιχείων της διεύθυνσής τους και να μην επιτρέπουν αναφορές που αποκαλύπτουν το φύλο τους.
Παρέχεται η δυνατότητα στους φορείς παροχής της υπηρεσίας να χρεώνουν το συνδρομητή με το πραγματικό κόστος της εξαίρεσής του από την καταχώριση.
Στην περίπτωση που οι συνδρομητές είναι νομικά πρόσωπα, τα δημοσιευόμενα στους τηλεφωνικούς καταλόγους στοιχεία περιορίζονται στα απαραίτητα για την αναγνώριση της ταυτότητας του νομικού προσώπου.
Η χρησιμοποίηση αυτόματων συστημάτων κλήσεων ή η πραγματοποίηση μη ζητηθεισών κλήσεων γενικώς, με οποιοδήποτε τηλεπικοινωνιακό μέσο για κάθε είδους διαφημιστικούς σκοπούς, επιτρέπεται μόνο κατόπιν ρητής συγκατάθεσης των συνδρομητών.
Προκειμένου περί νομικών προσώπων, η πραγματοποίηση μη ζητηθεισών κλήσεων δεν επιτρέπεται εφόσον ο νόμιμος εκπρόσωπός τους δηλώνει ότι δεν επιθυμεί τη λήψη των εν λόγω κλήσεων.
Οι ανωτέρω δηλώσεις γίνονται χωρίς χρέωση προς το φορέα παροχής δημόσιου τηλεπικοινωνιακού δικτύου ή και διαθέσιμης στο κοινό τηλεπικοινωνιακής υπηρεσίας.
Επιβάλλεται στους φορείς παροχής στο κοινό τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών η υποχρέωση να λαμβάνουν τα κατάλληλα οργανωτικά και τεχνικά μέτρα για τη διασφάλιση των παρεχομένων υπηρεσιών και την ασφάλεια του δημοσίου τηλεπικοινωνιακού δικτύου λαμβανομένων υπόψη των πλέον πρόσφατων τεχνικών δυνατοτήτων και του κόστους εφαρμογής τους.
Τέλος, προβλέπεται η αστική και η ποινική ευθύνη.
Από τις προτεινόμενες διατάξεις δεν προκαλείται καμία δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού.
Ευχαριστώ πολύ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Η εισηγήτρια της Νέας Δημοκρατίας κ. Μπενάκη-Ψαρούδα έχει το λόγο.
ΑΝΝΑ ΜΠΕΝΑΚΗ-ΨΑΡΟΥΔΑ: Κύριοι συνάδελφοι, το παρόν νομοσχέδιο έρχεται να συμπληρώσει το οπλοστάσιο που διαθέτει η ελληνική έννομη τάξη, το οπλοστάσιο για την προστασία της ιδιωτικής ζωής και την προστασία των προσωπικών δεδομένων από τους κινδύνους που συνεπάγεται η ιλιγγιώδης εξάπλωση της τεχνολογίας.
Πριν από αρκετό καιρό ψηφίσαμε σε αυτήν την Αίθουσα το νόμο για την προστασία των προσωπικών δεδομένων γενικά, ένα νομοσχέδιο του οποίου επισπεύσαμε την ψήφιση λόγω της προσχώρησης της χώρας μας στη Συνθήκη Σένγκεν. 'Ηταν μία αγαθή επίπτωση της εφαρμογής της Συνθήκης Σένγκεν το γεγονός ότι υποχρεωθήκαμε τελικά να θεσμοθετήσουμε κάποιους κανόνες προστασίας του καθενός μας από τους κινδύνους της τεχνολογίας.
'Ηδη βλέπω ότι η Συνθήκη Σένγκεν θα εφαρμοσθεί πλήρως στην Ελλάδα από την 1η Ιανουαρίου, πράγμα που σημαίνει ότι με δεδομένο το πλέγμα των διατάξεων που προστατεύουν τα προσωπικά δεδομένα στη χώρα μας, θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε και στις υποχρεώσεις απέναντι στα λοιπά ευρωπαϊκά κράτη, που μετέχουν στη Συνθήκη Σένγκεν, αλλά και να προστατευθούμε από τις πιθανότητες που υπάρχουν αυτή η συνεργασία να οδηγήσει σε καταχρήσεις και σε κακή εκμετάλλευση των προσωπικών δεδομένων.
Μία ειδική εμφάνιση του προβλήματος, δηλαδή μία ειδική πόρτα που ανοίγει και δημιουργεί κινδύνους για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, κινδύνους για την παραβίαση των προσωπικών δεδομένων, είναι αυτή που συνδέεται με τη λειτουργία των τηλεπικοινωνιών.
Γι'αυτό και η Ευρωπαϊκή 'Ενωση, πέραν των εργασιών που έγιναν για να συνταχθεί η οδηγία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, που απετέλεσε τη βάση του νόμου για τον οποίο σας μίλησα προηγουμενως, του ν. 2472/1997, πέρα απ'αυτήν την οδηγία, ασχολήθηκε ειδικότερα και διατύπωσε πλέον μία καινούρια οδηγία απολύτως εξειδικευμένη για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα ειδικά από τη χρήση των τηλεπικοινωνιών.
Και πράγματι, αν διαβάσει κανείς και μόνο αυτό το νομοσχέδιο, βλέπει ποια ασύλληπτη έκταση και ποικιλία δυνατοτήτων προσφέρει η ψηφιακή χρήση των τηλεπικοινωνικών, μια ασύλληπτη ποικιλία και δυνατότητα καταγραφής προσωπικών δεδομένων και επεξεργασίας τους με απροσδιόριστες συνέπειες. Δεν ξέρει κανείς και δεν μπορεί να φανταστεί πόσα και ποια συμπεράσματα μπορούν να βγουν από την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων που αφορούν τις τηλεπικοινωνιακές χρήσεις και ποια κακή εκμετάλλευση μπορεί να γίνει για πάρα πολλούς λόγους. Ο συνηθέστερος είναι η διαφήμιση και η εμπορική εκμετάλλευση, αλλά πέραν αυτής, που είναι η πλέον εμφανής και για την οποία λαμβάνεται ειδική πρόνοια σε αυτό το νόμο, μπορούν να γίνουν ποικίλες χρήσεις που προσβάλλουν το απόρρητο της ιδιωτικής ζωής και το δικαίωμα του ατόμου, να ρυθμίζει εκείνο πώς θα χρησιμοποιούνται πληροφορίες που αφορούν το άτομό του.
Γι'αυτό, λοιπόν, συντάχθηκε ειδική οδηγία και υποχρεώθηκαν τα κράτη μέλη, να μεταφέρουν ως συνήθως αυτή την οδηγία στην εσωτερική τους νομοθεσία, και τους κανόνες που καθιερώνονται με αυτήν την οδηγία όχι μόνο να τους θεσμοθετήσουν ως εσωτερικό δίκαιο, αλλά να τους εμπλουτίσουν με δύο βασικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για την αποτελεσματική εφαρμογή κάθε νόμου που προβλέπει απαγορεύσεις.
Το ένα στοιχείο είναι να ελέγχεται η τήρηση αυτών των προϋποθέσεων και αυτών των απαγορεύσεων, οπότε γεννάται το θέμα πώς ελέγχεται και από ποιον ελέγχεται η τήρηση αυτών των υποχρεώσεων. Και το δεύτερο και σημαντικότερο στοιχείο είναι με ποιες κυρώσεις, διοικητικές, ποινικές και αστικές εξοπλίζεται ο νόμος, ώστε να γίνουν αποτελεσματικές οι επιταγές του. Δηλαδή, τελικά, εκείνο που όφειλε να κάνει η ελληνική πολιτεία και το Υπουργείο Δικαιοσύνης που εισηγείται αυτό το νομοσχέδιο, είναι να μεταφέρει σχεδόν αυτούσιες τις απαγορεύσεις, δηλαδή τους κανόνες δικαίου που θέτει η οδηγία στο ελληνικό δίκαιο και να προχωρήσει παραπέρα στη θεσμοθέτηση των αρχών που ελέγχουν την τήρηση αυτών των νόμων και να προσθέσει και τις σχετικές κυρώσεις.
Με την έννοια που σας είπα προηγουμένως ότι με το νομοσχέδιο αυτό μεταφέρονται στο εσωτερικό δίκαιο οι κανόνες της σχετικής οδηγίας της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης για την προστασία των προσωπικών δεδομένων από τη χρήση των τηλεπικοινωνιών, είναι ένας νόμος που πρέπει να ψηφισθεί στη Βουλή και καλώς έρχεται και γίνεται εσωτερικό δίκαιο. Η προθεσμία είχε λήξει εδώ και ένα χρόνο. Εγώ παραπονέθηκα στην επιτροπή ότι αργήσαμε να την ψηφίσουμε, αλλά το Υπουργείο με πληροφόρησε ότι και άλλα κράτη βρίσκονται σε αυτήν τη διαδικασία. Μάλλον είμαστε από τους πρώτους ή στη μέση της κλίμακας των κρατών που σιγά σιγά μεταφέρουν την οδηγία στο εσωτερικό τους δίκαιο.
Στη Διαρκή Επιτροπή είχα διατυπώσει ορισμένες επιφυλάξεις και δεν είχα ξεκαθαρίσει τη θέση της παράταξής μας επί της αρχής του νομοσχεδίου, όχι γιατί αμφιβάλλουμε για το αν πρέπει η οδηγία αυτή να μεταφερθεί στο εσωτερικό δίκαιο -όπως είπα προηγουμένως είναι κάτι που πρέπει να γίνει, και με την έννοια αυτή είμαστε θετικοί- αλλά κυρίως γιατί θεωρήσαμε ανεπαρκείς τις ρυθμίσεις σχετικά με τον έλεγχο της εφαρμογής του νόμου και με τις αντίστοιχες κυρώσεις.
Το λέω αυτό διότι το βασικό έργο που είχε να κάνει το Υπουργείο ήταν αυτό, ο έλεγχος και οι κυρώσεις, γιατί τα υπόλοιπα είναι μια αντιγραφή σχεδόν των κανόνων της ευρωπαϊκής οδηγίας.
Ο Υπουργός σημείωσε αυτήν τη γενική παρατήρηση και επιφύλαξή μας και δήλωσε ότι κατά τη συζήτηση στη Βουλή θα προσπαθήσει να ανταποκριθεί σ'αυτά τα αιτήματα. Σε ένα κείμενο που κυκλοφόρησε μόλις προ ολίγων λεπτών -δεν έχω βεβαίως τη δυνατότητα να το μελετήσω- βλέπω ότι έχει γίνει μια προσπάθεια να συμπληρωθούν οι ελλείψεις, τις οποίες υπέδειξα κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου. Βλέπω ότι ήδη προστίθεται νέο άρθρο, το οποίο εξειδικεύει τις αρμοδιότητες της Αρχής Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, που είναι η ίδια που εποπτεύει την εφαρμογή του ν. 2472/97 για την προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Δηλαδή, το νομοσχέδιο αναθέτει την αρμοδιότητα ελέγχου της τήρησης και αυτών των διατάξεων στην ίδια αρχή, που προεδρεύεται από τον επίτιμο Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου κ. Δαφέρμο, και επιπλέον δίδονται κάποιες αρμοδιότητες σ'αυτήν την αρχή, που ομοιάζουν με τις αρμοδιότητες που έχει επί τη βάσει του άλλου νόμου.
Εκτός από αυτό υπάρχει πλήρης αναδιατύπωση των ποινικών κυρώσεων, διότι, όπως είχα παρατηρήσει στην επιτροπή, η διάταξη που υπήρχε μέσα στο νόμο και επιγραφόταν "Ποινικές κυρώσεις", ήταν διατυπωμένη κατά τέτοιο τρόπο, ώστε κανείς να μην γνωρίζει, είτε είναι εποπτεύουσα αρχή, είτε είναι παραβάτης, είτε είναι δικαστής, τι τιμωρείται με τι.
Βλέπω ότι ήδη γίνεται μια προσπάθεια να διατυπωθεί σωστά μια ποινική διάταξη, η οποία προβλέπει και την αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος, δηλαδή λέει ποιες είναι οι παραβιάσεις του νόμου που θέλουμε να τιμωρήσουμε με ποινική κύρωση, και ποια είναι η ποινή που επιβάλλεται. Επίσης, ομιλεί για τον υπεύθυνο επεξεργασίας και τις διοικητικές κυρώσεις, οι οποίες επιβάλλονται επί τη βάσει αυτού του νόμου.
Κύριοι συνάδελφοι, επί των βελτιώσεων αυτών δεν μπορώ να πάρω αυτή τη στιγμή εξειδικευμένη θέση. Στη συζήτηση των άρθρων θα δούμε αν είναι ικανοποιητικές ή αν χρειάζονται κάποια συμπλήρωση. Οφείλω, όμως, να παρατηρήσω ότι είναι μια σημαντική βελτίωση του νομοσχεδίου σύμφωνα με τις παρατηρήσεις που κάναμε και κατόπιν αυτού, ψηφίζουμε το νομοσχέδιο επί της αρχής, βάσει των αιτιολογιών που εξέφρασα προηγουμένως και του γεγονότος ότι γίνεται, κατά κάποιο τρόπο, πιο αποτελεσματικό το νομοθέτημα αυτό και από άποψη ελεγχούσης αρχής και από άποψη κυρώσεων. Επιφυλάσσομαι βέβαια, για τη θέση μας επί των άρθρων και για τις παρατηρήσεις μας, όσον αφορά την αστική ευθύνη και τις ποινικές κυρώσεις. Θα ήθελα να επισημάνω μερικά ερωτήματα, που δεν ξέρω κατά πόσον ο κύριος Υπουργός μπορεί να τα απαντήσει, γιατί αυτό το νομοσχέδιο είναι αρμοδιότητας όχι μόνο του Υπουργείου Δικαιοσύνης, που έχει τη βασική ευθύνη να διατυπώσει κανόνες και κυρώσεις, αλλά και του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών, διότι πολλές από τις υποχρεώσεις που εδώ θεσμοθετούνται, εξαρτώνται -σύμφωνα με την οδηγία- και από τις τεχνικές δυνατότητες της χώρας να ανταποκριθεί σ'αυτές τις υποχρεώσεις. Παραδείγματος χάριν, τα άρθρα 6 και 7 είναι πολύ σημαντικά, διότι δίνουν στον χρήστη τηλεπικοινωνιακού μέσου τη δυνατότητα να απαιτήσει ορισμένα πράγματα από τον τηλεπικοινωνιακό φορέα, όσον αφορά την ένδειξη της ταυτότητάς του και τους περιορισμούς αναγνώρισης της καλούσας και συνδεδεμένης γραμμής, καθώς δίδει και ορισμένα δικαιώματα να εμποδίζει τις αυτόματα προωθούμενες κλήσεις.
Αυτά βέβαια είναι αυτονόητα στην ψηφιακή τηλεφωνία, διότι αυτή είναι που δημιουργεί τις δυνατότητες αυτόματης καταγραφής και των κλήσεων και της ώρας και της διάρκειας και της καλούσας γραμμής και της καλουμένης γραμμής και να κάνει αυτόματη προώθηση κλήσεων. Αλλά διαβάζω στο άρθρο 3 παράγραφος 2 ότι αυτά μπορούν να εφαρμοστούν και στην αναλογική τηλεφωνία, αν βέβαια δεν συνεπάγονται δυσανάλογη οικονομική επιβάρυνση. Και αναλαμβάνει η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών, η γνωστή και υπάρχουσα στο σύστημά μας, να γνωστοποιεί στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση τις περιπτώσεις που είναι τεχνικώς αδύνατο ή υπάρχει δυσανάλογη επιβάρυνση για την τήρηση αυτών των προϋποθέσεων. Θα θέλαμε να ξέρουμε κατά πόσο αυτό είναι δυνατόν στα πλαίσια του δικού μας τηλεπικοινωνιακού συστήματος.
Επίσης η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών παίζει και άλλο ρόλο σε αυτό το νομοθέτημα όπως προβλέπεται στο άρθρο 5 παράγραφος 6 σχετικά με τη χρέωση ή την κίνηση του λογαριασμού. Καλείται να επιλύσει διαφορές που δημιουργούνται μεταξύ του χρήστη και του τηλεπικοινωνιακού φορέα σε ό,τι αφορά τη διάρκεια μέσα στην οποία δικαιούται ο τηλεπικοινωνιακός φορέας να κρατήσει τα δεδομένα των κλήσεων, προκειμένου να κάνει τους λογαριασμούς και τις χρεώσεις και από κει και πέρα, αν αμφισβητηθεί ο λογαριασμός ή επιδιωχθεί η πληρωμή του, μπορεί αυτό να γίνει μέσα σε αυτήν την περίοδο, αλλά μετά απ'αυτήν την περίοδο είναι υποχρεωμένος ο τηλεπικοινωνιακός οργανισμός να διαγράψει αυτά τα στοιχεία.
Εδώ γεννώνται ορισμένα θέματα και για το πώς καθορίζεται αυτός ο χρόνος και για το ποιος θα είναι ο ρόλος αυτής της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών στις διαφορές που δημιουργούνται μεταξύ χρήστη και τηλεπικοινωνιακού δικτύου.
Επίσης διευκρινίσεις θα χρειαζόμασταν και στο άρθρο 10, για την ασφάλεια την οποία οφείλει να αναλαμβάνει εκείνος, ο οποίος παρέχει τις τηλεπικοινωνίες. Λέει "να λαμβάνει τα ενδεδειγμένα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα, προκειμένου να προστατεύεται η ασφάλεια των υπηρεσιών του, και εφόσον χρειάζεται....από κοινού με τον φορέα παροχής". Ακόμη λέει "αυτά τα μέτρα πρέπει να εξασφαλίζουν επίπεδο ασφάλειας ανάλογο προς τον υπάρχοντα κίνδυνο". Αυτά, κύριοι συνάδελφοι, καθώς αντιλαμβάνεσθε, είναι πολύ ωραία, όπως τα διαβάζουμε και είναι και όπως τα λέει και η οδηγία και καλώς κάνουμε και τα μεταφέρουμε έτσι. Αλλά εδώ χρειαζόμαστε και ως Βουλή κάποιες εξηγήσεις. Λυπούμαι γιατί ο κύριος Υπουργός αρνήθηκε στην Διαρκή Επιτροπή την πρόσκληση ορισμένων φορέων που ζητούσαμε να έρθουν για να μας ενημερώσουν όπως και της αρχής δεδομένων του ν. 2472, αλλά και κυρίως της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών. Γιατί αυτό που θέλουμε να μάθουμε, είναι το πρακτικό μέρος αυτού του νόμου, που έχει μεγάλη σημασία για την προστασία μας. Δηλαδή, ψηφίζουμε αυτούς τους κανόνους, τους βάζουμε και σοβαρές ποινικές κυρώσεις, έχουμε και μία αρχή που επιβλέπει την τήρησή τους.
(Στο σημείο αυτό την Προεδρκή 'Εδρα καταλαμβάνει ο Γ'Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΛΟΥΚΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ) Αν υποθέσουμε ότι όλα αυτά λειτουργούν καλά -δεν είναι βέβαιο ότι μπορούν να λειτουργούν και αποτελεσματικά- το ερώτημα είναι: Υπάρχουν τα τεχνικά δεδομένα για να εφαρμοστούν αυτές οι υποχρεώσεις; Μπορούν ο ΟΤΕ ή οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας ή θέλουν ακόμη -γιατί τίθεται και θέμα για τις ιδιωτικές εταιρείες- να παράσχουν αυτές τις εγγυήσεις προστασίας των προσωπικών δεδομένων; Αυτά είναι πολύ σημαντικά ερωτήματα και ενδιαφέρουν τη Βουλή και εμάς που καλούμεθα να ψηφίσουμε το νόμο. 'Εχουν μείνει όμως αναπάντητα. Βεβαίως η μεταφορά αυτών των κανόνων έστω κατ' αντιγραφή της οδηγίας -κατά τρόπο που δεν μας δίνει τη βεβαιότητα ότι έχουν πρακτικό αντίκτυποστο εσωτερικό μας δίκιο και η ανάθεση της τήρησης αυτών των απαγορεύσεων στην Αρχή Δεδομένων Προσωπικού χαρακτήρα και οι νέες διατυπώσεις για τις κυρώσεις, δείχνουν ότι έχει καταβληθεί μια προσπάθεια να γίνει σχετικά αποτελεσματικό το νομοσχέδιο. Με την έννοια αυτή ψηφίζουμε την αρχή του νομοσχεδίου, αλλά επιφυλασσόμεθα να κάνουμε τις παρατηρήσεις μας στα άρθρα στα οποία ευελπιστούμε ότι ο κύριος Υπουργός θα δεχθεί βελτιώσεις οι οποίες ούτε πολιτικό χαρακτήρα έχουν, αλλά απλώς ανταποκρίνονται στο διακαή πόθο όλων μας να φτιάξουμε έναν αποτελεσματικό νόμο για την προστασία της ιδιωτικής ζωής από την επιδρομή των τεχνολογικών ευχερειών στον τηλεπικοινωνιακό τομέα.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας) ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ο κ. Τασούλας έχει το λόγο. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ: Το νομοσχέδιο το οποίο συζητάμε όπως επισημάναμε και στην επιτροπή έχει πολλές ασάφειες. Η ψήφισή του θα επιτρέψει να εφαρμοστεί αύριο αυτός ο νόμος όχι υπέρ της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, αλλά εις βάρος τους.
Δεύτερον, πέρα από τις ασάφειες υπάρχουν και ζητήματα άγνοιας τεχνικών λεπτομερειών και δυνατοτήτων για τις οποίες ο Υπουργός στην επιτροπή, δεν δέχθηκε να καλέσουμε φορείς όπως είναι η Αρχή της Προστασίας του Πολίτη, ο κ. Δαφέρμος και οι τεχνικοί της επιτροπής τηλεπικοινωνιών ή ακόμη και τον πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου για να μας διασαφηνίσουν ζητήματα τα οποία θα βοηθούσαν στην επεξεργασία του νομοσχεδίου.
Να μερικά ερωτήματα. Δεν αρκεί ο ν. 2472; Ποια προβλήματα προέκυψαν από την εφαρμογή του; Πού δυσκολεύτηκε η δημόσια αρχή στον έλεγχο της λειτουργίας αυτού του νόμου; 'Εχει ζητηθεί άδεια επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων από εταιρείες ή από άλλους φορείς, στα πλαίσια του 2472; Ποια είναι η τεχνική κατάσταση των τηλεπικοινωνιακών φορέων; Μιλάει για ψηφιακά, για αναλογικά κέντρα κλπ. Τι έχουμε εμείς στη χώρα μας ψηφιακά ή αναλογικά ή και απ' τα δυο; Μιλάει για ψευδώνυμη ή ανώνυμη χρήση, αλλά λέει αν είναι δυνατόν. 'Εχουμε τέτοια δυνατότητα; Θα μπορούσαν να μας το διασαφηνίσουν αυτό και να ξέρουμε τι ψηφίζουμε. Υστερα έχουμε κάποιες έννοιες ασαφείς. Μιλάει για ελάχιστα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα. Ποια είναι αυτά, πού προσδιορίζονται, πώς κλπ. Μιλάει και συνδυάζει την εφαρμογή του νόμου με το κόστος. Τι θα πει κόστος; Μια δραχμή, εκατό δραχμές, εκατό χιλιάδες; 'Ολα αυτά είναι κόστος. Επομένως θα δίνει το δικαίωμα στον καθένα να επικαλείται το κόστος όποιο και να είναι αυτό και να μην εφαρμόζεται ο νόμος και να είναι νόμιμος.
'Υστερα χρησιμοποιείται η έννοια της συγκατάθεσης. Θα ρωτούσαμε και τον πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών και ρωτήσαμε και τον Υπουργό αυτή η έννοια της συγκατάθεσης όταν πρόκειται για το αδύνατο μέρος που είναι ο χρήστης, είναι ισχυρή, έχει αξία; Εμείς εκτιμάμε ότι δεν έχει. Πέρα απ' αυτό θα μπορούσε -το είπαμε και στην επιτροπή- να συνεργαστεί η επιτροπή προστασίας του απορρήτου των επικοινωνιών, πράγμα που δεν έγινε.
Τι θεωρούμε εμείς ότι έπρεπε να υπάρχει. Θα έπρεπε να υπάρχει ένας νόμος σαφής ο οποίος θα απαγορεύει ρητώς την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων.
Από εκεί και πέρα για κάποια συγκεκριμένα ζητήματα θα μπορούσαν να περιγράφονταν σαν εξαιρέσεις αυτού του νόμου. Τώρα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο επιτρέπεται η επεξεργασία και τρέχα γύρευε να βρεις ποιες είναι οι εξαιρέσεις και ποιος θα τις διεκδικήσει. 'Υστερα μπορεί να ανατεθεί η ευθύνη για την λειτουργία αυτού του νόμου και των δικαιωμάτων του χρήστη του συνδρομητή, στον ίδιο το χρήστη; Είναι το ίδιο με αυτό που λέγαμε προηγούμενα για τη συγκατάθεση με άλλη παράμετρο.
Τελικά φαίνεται ότι υπάρχει μια πολυνομία π.χ. ο ν. 2472 που αφορά τη Σέγκεν και έρχεται τώρα και εμπλέκεται και η συμφωνία δικαστικής συνδρομής με τις Ηνωμένες Πολιτείες και όσο και αν φαίνεται παράξενο αυτή θα είναι κυρίαρχη και φυσικά δεν διασφαλίζεται σε καμιά περίπτωση αυτή η επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων.
Μερικά συμπεράσματα που βγαίνουν από εδώ είναι ότι η δυνατότητα και παρακολούθησης και επεξεργασίας των δεδομένων αυτών υπάρχει. Ο κίνδυνος προέρχεται από πολλές πλευρές. Οι κυριότεροι κίνδυνοι είναι δυο αφ' ενός από τις εταιρείες τις ίδιες και αφ' ετέρου και από τις δημόσιες αρχές. Αυτό το τελευταίο αν συνδυαστεί με τα γεγονότα των τελευταίων ημερών, την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για τα σχολεία κλπ. γίνεται σαφέστερο και πιο κατανοητό, ότι ο πολίτης βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο απ' αυτούς που υποτίθεται ότι θα έπρεπε να τον προστατεύουν.
Τελικά αυτό το νομοσχέδιο φαίνεται ότι είναι αφ' ενός μεν μία απάντηση στην απαίτηση της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης και στην οδηγία υπ' αριθμ. 97/66 και αφ' ετέρου ένας συμβιβασμός με τις εταιρείες. Και φυσικά βολεύεται και η Κυβέρνηση, που θα έχει τη δυνατότητα μέσα από έναν τέτοιο νόμο, που δεν απαγορεύει την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων, να την αξιποιεί.
Εμείς δεν θα το ψηφίσουμε και στα άρθρα θα αναφερθούμε και σε μερικές ακόμα λεπτομέρειες.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ο κ. Κουβέλης έχει το λόγο.
ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Θα μιλήσω από τη θέση μου, κύριε Πρόεδρε, διότι δεν θα χρειαστώ πολύ χρόνο.
Αντιλαμβάνομαι, κύριε Υπουργέ, ότι είναι μία υποχρέωση της πολιτείας να εναρμονίσει το εσωτερικό δίκαιο προς τη συγκεκριμένη κοινοτική οδηγία. Αλλά, αυτή η υποχρέωση δεν μπορεί να δημιουργεί και τη δική μου υποχρέωση να συμφωνήσω με ασάφειες και αοριστολογίες, που αναμφισβήτητα δεν αποτελούν δική σας επιλογή, αλλά επιλογή της συγκεκριμένης κοινοτικής οδηγίας.
Εγώ, απευθυνόμενος και σε σας αλλά και σε όλους, παρακαλώ πάρα πολύ να μου εξηγηθεί, για παράδειγμα -και το λέω για να αναδείξω την ασάφεια-τι εννοεί στο άρθρο 10 η κοινοτική οδηγία την οποία ενσωματώσατε: "Ο φορέας παροχής διαθεσίμων στο κοινό τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών οφείλει να λαμβάνει τα ενδεδειγμένα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα, προκειμένου να προστατεύεται η ασφάλεια των υπηρεσιών του και εφόσον χρειάζεται από κοινού με το φορέα παροχής του δημοσίου δικτύου τηλεπικοινωνιών και η ασφάλεια του δημοσίου τηλεπικοινωνιακού δικτύου". Αυτή η οφειλή του -να τα ερωτήματα- από ποια στοιχεία αναδεικνύεται, ποιος εποπτεύει και ποιος επιτάσσει να υπάρχουν αυτά ως αναγκαία στοιχεία λειτουργίας του συγκεκριμένου δικτύου.
'Οπως επίσης νομίζω, ότι αναιρείται το δικαίωμα που φαίνεται να δίδεται στο συνδρομητή με το άρθρο 8. Και το είπε ο προλαλήσας συνάδελφος, όταν ο συνδρομητής επιλέγει την απάλειψη ορισμένων στοιχείων, εκεί πια συναρτάται και το κόστος του φορέα που παρέχει τις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες.
Νομίζω ότι αυτά είναι ζητήματα που πρέπει να μας απασχολήσουν. Πρέπει να απασχολήσουν την ελληνική πολιτεία. Δεν είναι δυνατόν να συρόμεθα πίσω -και μη μου χρεώσετε αντιευρωπαϊσμό- από ρυθμίσεις που αλλού επιλέγονται και μάλιστα επιλέγονται και αποφασίζονται χωρίς την ενεργό συμμετοχή μας σε εκείνο το προδικαστικό στάδιο, κύριε Πρόεδρε.
Να διαβάσω τη συγκεκριμένη διάταξη. Αναφέρομαι στο άρθρο 8 και θα τα πούμε και στην κατ' άρθρο συζήτηση: "Ο φορέας παροχής της υπηρεσίας μπορεί να χρεώνει το συνδρομητή που επιθυμεί να μην αναφέρονται τα στοιχεία του στον κατάλογο, υπό τον όρο ότι η χρέωση περιορίζεται στο πραγματικό κόστος του φορέα παροχής της υπηρεσίας για την προσαρμογή και ενημέρωση της καταστάσεως των συνδρομητών, των οποίων τα στοιχεία δεν θα εγγραφούν στο δημόσιο κατάλογο. Το ύψος και ο τρόπος καταβολής του ποσού, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια ορίζονται από την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομίων." Πάλι το κόστος, κύριε Υπουργέ, εμφιλοχωρεί ως μέγεθος και μάλιστα το κόστος να χρεώνεται στις πλάτες του συνδρομητή. 'Η περαιτέρω, υπάρχει άλλη διάταξη, την οποία γνωρίζετε, που λέει, ότι βεβαίως μπορεί ο συνδρομητής να ζητήσει την απάλειψη ενός, δύο, τριών στοιχείων από την τηλεφωνική κλήση που δέχεται στον κατάλογό του, αλλά στην περίπτωση αυτή δεν έχει -λέει- υποχρέωση να αποδείξει, ο φορέας που παρέχει τις υπηρεσίες, την ορθότητα του λογαριασμού.
Αυτό το αντιστάθμισμα, προκειμένου να προστατευθεί η επικοινωνία του πολίτη μου είναι ακατάληπτο, κύριε Υπουργέ. Βεβαίως, απευθυνόμενος στην εγκυρότητά σας ως νομικού, σας ερωτώ, είστε ευχαριστημένος από τη σαφήνεια, το ορισμένο των διατυπώσεων ή διαπιστώνετε, όπως κι εγώ κι εσείς, γενικόλογες ρυθμίσεις, γενικές αναφορές, ευχολόγιο, χωρίς τίποτε συγκεκριμένα να ορίζεται; Και επαναλαμβάνω την επισήμανση. Γνωρίζω ότι έχετε υποχρέωση να το φέρετε στη Βουλή, προκειμένου να ψηφιστεί και να γίνει νόμος του κράτους, αλλά εγώ δεν έχω υποχρέωση να συμφωνήσω με ένα νομοθέτημα, το οποίο δεν με εκφράζει, ούτε καν νομοτεχνικά. Είδα τη ρύθμιση που φέρνετε με μία τροποποίηση. Υπάγεται με σαφήνεια. Και κάνατε δεκτή την πρόταση της συναδέλφου της κ. Μπενάκη, όλη αυτήν την υπόθεση της προστασίας του ατόμου από την επεξεργασία των τηλεπικοινωνιακών δεδομένων να υπαχθεί στη γνωστή αρχή, δηλαδή την αρχή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
Εγώ κύριε Υπουργέ, δεν επιλέγω να κάνω κοινοβουλευτικό έλεγχο, την ώρα που νομοθετούμε, αλλά θέλω να ερωτήσω και σας και όλους τους συναδέλφους: 'Εχετε διαπιστώσει, κύριοι συνάδελφοι, από το 1997 που ψηφίστηκε ο ν. 2472, αλλά και από τη θεσμοθέτηση της αρχής δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, να έχει σταματήσει η επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων; 'Οταν γινόμαστε μάρτυρες συνηθειών και συμπεριφορών οι οποίες υπήρχαν πριν από την ψήφιση του συγκεκριμένου νόμου και πριν από τη θεσμοθέτηση της εν λόγω αρχής, ερωτώ: ποια ασφάλεια παρέχεται εκ του γεγονότος ότι έρχεται μια ρύθμιση και υπάγει και αυτήν τη διαδικασία προστασίας της τηλεπικοινωνίας του πολίτη, της επεξεργασίας στο πλαίσιο της τηλεπικοινωνίας των προσωπικών δεδομένων στην αρχή αυτή; 'Οταν έχουμε την ίδια την ομολογία του προέδρου της αρχής του κ. Δαφέρμου στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας ότι απουσιαζει η υλικοτεχνική υποδομή, απουσιάζει η κατάλληλη στελέχωση της αρχής για να μπορεί αυτή η αρχή να επιτελέσει το έργο το οποίο έχει αναλάβει από το νόμο.
Κύριοι συνάδελφοι, εμείς σε συνέπεια με τη στάση που κρατήσαμε όταν συνεζητείτο το νομοθέτημα το οποίο εν συνεχεία ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία και έλαβε τον αριθμό 2472/97, δηλαδή για την προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, θα καταψηφίσουμε το παρόν νομοσχέδιο και θα πούμε για άλλη μια φορά ότι όλα αυτά είναι ψευδεπίγραφα. 'Οταν μάλιστα είναι γεγονός -αποτελεί κοινή συνείδηση και κοινό τόπο- ότι είμαστε εκτεθειμένοι στο σύνολο των συμπεριφορών μας σε κάποιες υπηρεσίες ή σε κάποιες τεχνικές δυνατότητες να ελεγχόμεθα και ως προς το σκληρό πυρήνα των προσωπικών δεδομένων.
Τι έγινε για παράδειγμα με την επίσκεψη του κ. Κλίντον και δεν επαναφέρω ζητήματα που αφορούσαν τον πολιτικό χαρακτήρα της επίσκεψης. 'Οταν κύριε Υπουργέ, ακυρώθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες κινητά τηλέφωνα, όταν δημόσια ελέγετο ότι υπήρχε δυνατότητα παρακολούθησης των τηλεφωνικών συνδιαλέξεων και μάλιστα για ένα σύντομο χρόνο που εδώ ευρίσκετο ο Πρόεδρος των Ηνωμενων Πολιτειών της Αμερικής ο κ. Μπιλ Κλίντον, ποια βεβαιότητα, ποιο συναίσθημα ασφαλείας και ποια σιγουριά δημιουργείται στον πολίτη με ένα τέτοιο νομοθέτημα σαν και αυτό που σήμερα συζητάμε και όταν μάλιστα αυτό ελέγχεται για την αοριστία του επαναλαμβάνω, τη γενικολογία του, αλλά και τις ευχές που διατυπώνονται μέσα απο τις διατάξεις της οδηγίας, τις οποίες ενσωματώσαμε στο συζητούμενο σχέδιο νόμου. Εμείς καταψηφίζουμε κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): 'Εχω την τιμή να ανακοινώσω στο Σώμα ότι η Διαρκής Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων υποβάλλει την έκθεσή της "Για τη διαχείριση του Στιγμιαίου Κρατικού Λαχείου (ΞΥΣΤΟ)", σύμφωνα με το άρθρο 41Α' του Κανονισμού της Βουλής.
Η έκθεση θα καταχωρισθεί στα Πρακτικά της Βουλής.
Η έκθεση της Διαρκούς Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων έχει ως εξής: ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΕΡΙΟΔΟΣ Θ' - ΣΥΝΟΔΟΣ Δ' ΔΙΑΡΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Ε Κ Θ Ε Σ Η Της Διαρκούς Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων "για τη διαχείριση του Στιγμιαίου Κρατικού Λαχείου (ΞΥΣΤΟ)", σύμφωνα με το άρθρο 41Α' του Κανονισμού της Βουλής ΠΡΟΣ ΤΗ ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ Η Διαρκής Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων συνήλθε στις 17 και 18 Ιουνίου 1998 και στις 10 και 30 Νοεμβρίου 1999, υπό την προεδρία του Προέδρου αυτής κ. Ιωάννη Γιαννακόπουλου, με θέμα ημερήσιας διάταξης, αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομικών, τη συζήτηση "για τη διαχείριση του Στιγμιαίου Κρατικού Λαχείου (ΞΥΣΤΟ)", ύστερα από πρόταση 22 Βουλευτών της Αντιπολίτευσης, σύμφωνα με το άρθρο 41Α' του Κανονισμού της Βουλής.
Στην Επιτροπή εκλήθησαν για ακρόαση οι κ.κ.: Χρήστος Τσεκούρας, νομικός σύμβουλος του Υπουργείου Οικονομικών, Χάρης Αλαμάνος, πρόεδρος της Επιτροπής Διοίκησης Κρατικών Λαχείων, Σταύρος Αργυρόπουλος, πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού, Σωκράτης Κόκκαλης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας "ΙΝΤΡΑΛΟΤ Α.Ε", Θεόφιλος Κάκουλος, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιωάννης Αντωνίου, μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της Διεύθυνσης Κρατικών Λαχείων, Δημήτριος Δημόπουλος, αναπληρωματικό μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της Διεύθυνσης Κρατικών Λαχείων, Ιωάννης Τζουγάς, προϊστάμενος της Διεύθυνσης Μεθοδολογίας και Προγράμματος του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, Πέτρος Δούκας, πρώην Υφυπουργός Οικονομικών, Σεραφείμ Φυντανίδης, διευθυντής της εφημερίδας "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ" και Γεώργιος Κύρτσος, διευθυντής της εφημερίδας "ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ".
Από τους κληθέντες για ακρόαση οι κ.κ. Σεραφείμ Φυντανίδης και Γεώργιος Κύρτσος δεν προσήλθαν στην Επιτροπή και απέστειλαν προς αυτήν σχετικές επιστολές.
Στη συνέχεια, η Επιτροπή αποφάσισε, σύμφωνα με το άρθρο 41Α' παρ. 8 του Κανονισμού της Βουλής, να υποβάλει, δια του Προεδρείου της, στην Ολομέλεια της Βουλής την έκθεσή της, η οποία έχει ως ακολούθως: Από το ιστορικό, τις ακροάσεις των κληθέντων φορέων, τα έγγραφα που κατατέθηκαν και τις διευκρινιστικές παρεμβάσεις του αρμόδιου Υφυπουργού Οικονομικών κ.Γ.Δρυ στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων, κατά τους μήνες Ιούνιο 1998 και Νοέμβριο 1999, καθώς και από τη συζήτηση σχετικής επερώτησης στη Βουλή το Μάιο 1998, προέκυψαν τα ακόλουθα: Ι. Η ΣΥΝΑΨΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΤΟΥ 1993: Με την υπ'αριθμ. 2300/18-2-1993 απόφαση του τότε Υφυπουργού Οικονομικών κ. Π. Δούκα, ο πλειοδοτικός διαγωνισμός που προκηρύχθηκε με την με αριθμ. 9325/23.10.1992 διακήρυξη του Υπουργού Οικονομικών "Για την ανάθεση του έργου παραγωγής, διαχείρισης, λειτουργίας και προβολής του Στιγμιαίου Κρατικού Λαχείου" (εφεξής "Σ.Κ.Λ.") κατακυρώθηκε στην Κοινοπραξία των εταιρειών SCIENTIFIC-INTRALΟT-AΤΡΟΠΟΣ (εφεξής "Κοινοπραξία"). Προηγουμένως, η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είχε φροντίσει να δημιουργήσει το νομικό πλαίσιο λειτουργίας του Σ.Κ.Λ. (ν.1947/91, ν.1967/91, π.δ.245/92, π.δ.344/92)), ώστε να γίνει δυνατή η από ιδιώτη ανάληψη της έκδοσης, διαχείρισης και λειτουργίας του, που ήταν αποκλειστικό προνόμιο του Δημοσίου κατά την ισχύουσα μέχρι τότε νομοθεσία.
Μετά από την απόφαση αυτή του Υφυπουργού κ. Δούκα καταρτίσθηκε και υπογράφηκε στις 8-9-1993, δηλαδή ένα μόλις μήνα πριν από τις εθνικές εκλογές, Σύμβαση μεταξύ του Δημοσίου και της Κοινοπραξίας καθώς και της εταιρείας που ιδρύθηκε από τα μέλη της Κοινοπραξίας, κατ' εφαρμογή των όρων της αριθμ. 9325/23.10.92 διακήρυξης του Υπουργού Οικονομικών και της προσφοράς που υποβλήθηκε από την παραπάνω Κοινοπραξία στο διαγωνισμό, δηλ. της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία "Ανώνυμη Εταιρεία Παραγωγής, Διαχείρισης και Λειτουργίας Στιγμιαίου Λαχείου". Με τη σύμβαση αυτή (εφεξής "Σύμβαση" ή "Σύμβαση του 1993") το Ελληνικό Δημόσιο ως εργοδότης ανέθεσε στις εταιρείες αυτές (εφεξής από κοινού "Ανάδοχος") κατ' αποκλειστικότητα την παραγωγή, λειτουργία και προβολή του Σ.Κ.Λ. στην Ελλάδα για πέντε (5) συνεχή χρόνια, από την υπογραφή της Σύμβασης (άρθρο 2 παρ.1).
'Hταν τόση η σπουδή της απερχόμενης κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας να υπογράψει τη Σύμβαση πριν εγκαταλείψει την εξουσία, ώστε αναγκάσθηκε να φτιάξει ειδικό όρο, το άρθρο 60 της Σύμβασης, που προέβλεπε ότι η ισχύς της Σύμβασης εξαρτιόταν από τη μεταγενέστερη της υπογραφής κατάθεση των εγγυητικών επιστολών και άλλων εξασφαλιστικών εγγράφων (διαλυτική αίρεση). Οι εγγυητικές και τα έγγραφα αυτά δεν είχαν κατατεθεί κατά την υπογραφή της Σύμβασης. Αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι οι θέσεις των μοναδικών αριθμών που εξατομίκευαν τις εγγυητικές επιστολές και άλλα έγγραφα, στη διάταξη του άρθρου 43 της Σύμβασης, παρέμειναν κενές. Μάλιστα την παραμονή κυριολεκτικά των εθνικών εκλογών (8-10-93) βεβαιώθηκε από τη Διεύθυνση Κρατικών Λαχείων (εφεξής "Δ.Κ.Λ.") η εμπρόθεσμη κατάθεση των εγγυητικών επιστολών, ώστε να αρθεί στο "παραπέντε" η σοβαρή αυτή εκκρεμότητα. Συνεπώς, όταν οι πάντες ετοίμαζαν τα εκλογικά τους βιβλιάρια, βεβαιωνόταν ανεπιφύλακτα η κατάθεση των εγγυητικών κ.λ.π. στην Δ.Κ.Λ. και δινόταν το "καλώς έχειν" στον Ανάδοχο. Μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της Χώρας από το ΠΑ.ΣΟ.Κ. υποβλήθηκε ερώτημα προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (εφεξής "Ν.Σ.Κ.") στις 8-11-93 αναφορικά με το αν έγκυρα είχε συνομολογηθεί το άρθρο 60 της Σύμβασης σχετικά με τις εγγυητικές επιστολές και εκδόθηκε η υπ'αρθ.697/2.12.93 γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ. που έκρινε ότι το άρθρο 60 της Σύμβασης ήταν νόμιμο. Φυσικά, το Ν.Σ.Κ. δεν υπεισήλθε και δεν είχε αρμοδιότητα να υπεισέλθει στο τεράστιο θέμα δεοντολογίας που υπήρχε, πώς δηλαδή ο αρμόδιος Υφυπουργός υπογράφει Σύμβαση τις παραμονές των εκλογών και δεν περιμένει να κατατεθούν πρώτα οι εγγυήσεις και οι ασφάλειες του Δημοσίου ή δεν αφήνει το έργο αυτό στον διάδοχό του, μετά τις εκλογές. Στις 6.12.93 ρωτήθηκε από τη Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Οικονομικών ο Πρόεδρος του Ν.Σ.Κ. αν η καθυστέρηση έγκρισης της 1ης έκδοσης του λαχείου μπορούσε να έχει συνέπειες για το Δημόσιο και εκδόθηκε η υπ'αριθ.10/13328/7.12.93 ατομική γνωμοδότηση που έκρινε ότι η καθυστέρηση αυτή ήταν αδικαιολόγητη και μπορούσε να εκθέσει το Δημόσιο στον κίνδυνο αποζημίωσης του Αναδόχου. Συνεπώς και πάλι κρίθηκε, έμμεσα, ότι η Σύμβαση ήταν δεσμευτική για το Δημόσιο.
Είναι, λοιπόν, ολοφάνερο ότι η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είναι εκείνη που έφερε το Σ.Κ.Λ. στην Ελλάδα και δεν δίστασε, ενώ γνώριζε ότι μετά τον Οκτώβριο του 1993 δεν θα ήταν κυβέρνηση, να υπογράψει με περισσή σπουδή και προχειρότητα μια Σύμβαση, οι όροι της οποίας θα δέσμευαν την επόμενη κυβέρνηση για πέντε (5) ολόκληρα χρόνια. Αποτελεί, λοιπόν, υποκρισία από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να μέμφεται τώρα την Κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. γιατί δήθεν δεν κατήγγειλε τη Σύμβαση, ενώ κάτι τέτοιο κρίθηκε ότι ήταν ανέφικτο και θα είχε εκθέσει το Δημόσιο σε πληρωμή αποζημιώσεων προς τον Ανάδοχο, για άκαιρη, καταχρηστική και παράνομη καταγγελία της Σύμβασης.
ΙΙ. ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ: Κατά το πρώτο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 2 της Σύμβασης, "η ανάθεση του πιο πάνω έργου (στην Ανάδοχο) γίνεται με την έννοια ότι ο εργοδότης δεν θ' αναθέσει στο μέλλον, κατά τη διάρκεια της Σύμβασης, το αυτό έργο σε άλλον".
Κατά την παρ. 2 του αυτού άρθρου η διάρκεια της Σύμβασης "δύναται να ανανεώνεται κατά τον τρόπο και με τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 7 παρ. 2 στοιχ. α' του π.δ. 245/1992 (ΦΕΚ 135 Α') κατόπιν αίτησης του Αναδόχου που πρέπει να υποβληθεί και η βούληση του εργοδότη (Δημοσίου) για τον αυτό σκοπό πρέπει να κοινοποιηθεί στον ανάδοχο 12 μήνες πριν τη λήξη του χρόνου ισχύος της Σύμβασης και οι διαπραγματεύσεις πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί 6 μήνες πριν από το χρόνο αυτό".
Εξάλλου, κατά τους όρους της Σύμβασης, ο Ανάδοχος, ανέλαβε την υποχρέωση: α) Να διανέμει στους τυχερούς του λαχείου αυτού το 45% των ακαθαρίστων εισπράξεών του από την πώληση του λαχείου β) "Εντός είκοσι ημερών από της χρονολογίας συμπληρώσεως της παραγραφής των αξιώσεων από κέρδη εκάστης εκδόσεως του Σ.Κ.Λ. να καταβάλει στο Δημόσιο κατά ποσοστό 100% τα χρηματικά ποσά κερδών γραμματίων του Σ.Κ.Λ. τα οποία, αν και επωλήθησαν απ' αυτόν, είτε δεν προσκομίσθηκαν από τους δικαιούχους προς εξόφληση μέχρι του χρόνου συμπλήρωσης της παραγραφής της αξιώσεώς του αυτής είτε δεν επεστράφησαν από τον Ανάδοχο στην Δ/νση Κρατικών Λαχείων". γ) Να παρέχει καθ' όλη τη διάρκεια ισχύος της Σύμβασης τη δυνατότητα στο Δημόσιο να ασκεί έλεγχο για τη διαχείριση του Σ.Κ.Λ., με την εγκατάσταση και λειτουργία του αναγκαίου μηχανογραφικού εξοπλισμού.
Και πάλι, λοιπόν, είναι φανερό ότι το βασικό πλαίσιο των οικονομικών δεδομένων της Σύμβασης συμφωνήθηκε από την κυβέρνηση της Ν.Δ., η οποία δεν μπόρεσε (ή δεν ήθελε) να συμφωνήσει, π.χ. μεγαλύτερα ποσοστά διανομής στους τυχερούς, πέρα από τις ελλείψεις και τα κενά που άφησε η τότε "υπεύθυνη" Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας στο θέμα της ηλεκτρονικής πανελλαδικής επικύρωσης των λαχείων, για το οποίο θα γίνει λόγος παρακάτω.
ΙΙΙ. ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΟΡΩΝ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ: Το φαινόμενο δημιουργίας αντιθέσεων και αμφισβητήσεων στην ερμηνεία και εφαρμογή μιας συγκεκριμένης Σύμβασης μεταξύ των συμβαλλομένων μερών, σύμφυτο της αντίθεσης των μεταξύ των συμφερόντων, είναι τόσο συνηθισμένο ώστε σπάνια τα συμβαλλόμενα μέρη ολοκληρώνουν μία συμβατική σχέση χωρίς ν' αναφανούν διαφωνίες και διενέξεις μεταξύ τους. Το φαινόμενο αυτό δεν μπορούσε να αποκλεισθεί ούτε στην περίπτωση του Σ.Κ.Λ., οποιαδήποτε επιμέλεια και αν κατέβαλαν τα συμβαλλόμενα μέρη για την αποφυγή του, πολύ περισσότερο που για πρώτη φορά λειτούργησε και κυκλοφόρησε στη χώρα "λαχείο" της μορφής αυτής.
Πραγματικά, μεταξύ του Δημοσίου (της Δ.Κ.Λ.) και του Αναδόχου κατά την καθημερινή συνεργασία τους που επέβαλε η όλη λειτουργία του λαχείου, προέκυψαν πολλές αμφισβητήσεις, οι οποίες λύθηκαν είτε από τα μέρη με τις μεταξύ τους διαπραγματεύσεις είτε, η σπουδαιότερη απ' αυτές που αφορούσε το χρόνο απόδοσης στο Δημόσιο του ποσοστού του στα κέρδη του λαχείου, από την προβλεπόμενη στη Σύμβαση διαιτησία. Στο ζήτημα αυτό η απόφαση της διαιτησίας υπήρξε "σολομώντεια". Ενώ δηλ. το Δημόσιο ισχυριζόταν ότι ο χρόνος απόδοσης έπρεπε να είναι 45 ημέρες από την έκδοση του σχετικού τιμολογίου, ενώ ο Ανάδοχος ισχυριζόταν ότι ο χρόνος αυτός έπρεπε να είναι 75 ημερών, η διαιτησία καθόρισε το σχετικό χρόνο σε 60 ημέρες.
Πέρα από την πιο πάνω αμφισβήτηση, που λύθηκε διαιτητικά, τρεις ήταν οι σημαντικότερες αμφισβητήσεις που αναφάνηκαν μεταξύ Δ.Κ.Λ. και Αναδόχου. Οι αμφισβητήσεις αυτές επισημαίνονται από ομάδα εργασίας που συστήθηκε στο Υπουργείο Οικονομικών με την από 8.3.96 αναφορά της και είναι οι εξής: α) Αμφισβήτηση καθ' όσον αφορά στη δυνατότητα το διανεμόμενο στους τυχερούς ποσοστό επί των ακαθαρίστων από την πώληση των γραμματίων του ΣΚΛ εισπράξεων του Αναδόχου να υπερβαίνει ή να υπολείπεται του συμβατικά προσδιοριζόμενου ποσοστού του 45% αυτών.
β) Αμφισβήτηση στον τρόπο υπολογισμού των αποδιδόμενων στο Δημόσιο ποσών των παραγραφομένων κερδών του ΣΚΛ και γ) Αμφισβήτηση ως προς το εάν ο ηλεκτρονικός έλεγχος όλων των κερδιζόντων γραμματίων του ΣΚΛ συνιστά συμβατική υποχρέωση του Αναδόχου. Ειδικότερα, κατά την εκτέλεση της προκείμενης Σύμβασης, η Δ.Κ.Λ., θεωρώντας ότι το διανεμόμενο στους τυχερούς ποσοστό είναι το συμβατικά οριζόμενο και δεδομένου ότι από τα στοιχεία των εκδόσεων, που είχαν ήδη παραγραφεί, δεν προέκυπταν ενδείξεις για το αντίθετο, αποδέχθηκε τον τρόπο υπολογισμού των παραγραφών από τον Ανάδοχο με βάση το ποσοστό του 45% επί των ακαθαρίστων εισπράξεων από τις πωλήσεις γραμματίων Σ.Κ.Λ. κάθε έκδοσης, δηλ. Παραγραφές = (Ακαθάριστες εισπράξεις Χ 45%) - Κέρδη εξαργυρωμένων γραμματίων.
Κατά την κατάθεση όμως των παραγραφών της ένατης (09) ειδικής έκδοσης του Σ.Κ.Λ., οι αξιώσεις για τα κέρδη της οποίας παραγράφηκαν στις 16/8/1995, διαπιστώθηκε από την Υπηρεσία ότι τα κέρδη που τελικά διανεμήθηκαν στους τυχερούς στην έκδοση αυτή ανέρχονταν σε ποσοστό μεγαλύτερο του συμβατικά οριζόμενου, δηλ. του 45%. Σημειώνεται ότι το ποσό των παραγραφών που κατατέθηκε υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου στην ένατη έκδοση ήταν πολύ μικρότερο από το μέσο όρο των ποσών των παραγραφών των προηγουμένων εκδόσεων.
Μετά τις διαπιστώσεις αυτές της Υπηρεσίας κλήθηκε ο Ανάδοχος να αιτιολογήσει τη θετική απόκλιση στο διανεμόμενο ποσοστό και να προσδιορίσει επακριβώς το ποσό κερδών που περιείχαν τα λαχεία της έκδοσης.
Με την από 13-10-1995 επιστολή του ο Ανάδοχος δεν αμφισβήτησε καταρχήν το βάσιμο των ισχυρισμών της Δ.Κ.Λ. περί θετικής απόκλισης στα κέρδη της ένατης έκδοσης, ισχυρίσθηκε όμως ότι οι αποκλίσεις αυτές είναι προβλεπόμενες στη Σύμβαση {επικαλούμενος το άρθρο 8 το οποίο αναφέρει ότι "πάσα έκδοση του Σ.Κ.Λ. θα έχει απαραιτήτως ίδια προσδιοριστικά χαρακτηριστικά στοιχεία και καθορισμένον αριθμό γραμματίων, με τις διεθνώς παραδεδεγμένες (συν-πλην) αποκλίσεις"} και ότι είναι τεχνικά αδύνατο να επιτευχθεί ακριβές ποσοστό κερδών, ισχυριζόμενος μάλιστα ότι τούτο ισχύει διεθνώς.
Μετά τη διαπίστωση αποκλίσεων και στη δωδέκατη (12) έκδοση, για την οποία, σημειωτέον, κανένα ποσό παραγραφών δεν κατατέθηκε υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, η Δ.Κ.Λ. επεσήμανε στον Ανάδοχο την μη τήρηση της συμβατικής του υποχρέωσης για διανομή στους τυχερούς του 45%, του ζήτησε να της προσδιορίσει επακριβώς το ποσό των κερδών που περιείχετο στην έκδοση και να καταθέσει το πραγματικό υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου ποσό παραγραφών, τονίζοντας ότι η γνώση του ακριβούς ποσοστού των διανεμομένων κερδών είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την αξιοπιστία και φερεγγυότητα του στιγμιαίου λαχείου και για τη διαμόρφωση κλίματος εμπιστοσύνης στην αγορά και γενικότερα στις σχέσεις Πολίτη-Κράτους.
Ο Ανάδοχος με την από 5-3-1996 επιστολή του δήλωσε ότι έχει εκπληρώσει πλήρως τις συμβατικές του υποχρεώσεις και ισχυρίστηκε ότι οι αποκλίσεις είναι αποτέλεσμα της παραγωγικής διαδικασίας, προβλέπονται συμβατικά, το ποσοστό τους δεν μπορεί να υπολογισθεί επακριβώς και ότι, ανεξάρτητα από το ποσό κερδών που πράγματι έχει διανεμηθεί στους τυχερούς σε μία έκδοση ο υπολογισμός των παραγραφών πρέπει να γίνεται επί του θεωρητικού 45% των ακαθαρίστων εισπράξεων της.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι με τις 1135961/1941/0001/7-12-1995 & 017336/263/ 0001/12.02.1996 αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών, Ομάδα Εμπειρογνωμόνων πήγε στο Λονδίνο και στη Χάγη προκειμένου να διερευνήσει θέματα Στιγμιαίου Λαχείου. Αυτή η κίνηση δείχνει ότι το Δημόσιο ενδιαφερόταν να δει τι ίσχυε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, συγκριτικά, ώστε να χρησιμοποιήσει τα ευρήματα για τη βελτίωση των όρων λειτουργίας του Σ.Κ.Λ. στην Ελλάδα.
'Eνα από τα θέματα που διερεύνησε η Ομάδα αυτή ήταν και οι επιτρεπτές αποκλίσεις στα διανεμόμενα κέρδη και στον αριθμό γραμματίων του Λαχείου. Σύμφωνα με τα πορίσματα της Ομάδας τόσο στην Αγγλία, στην οποία το λαχείο το διαχειρίζεται ιδιωτικός φορέας υπό την εποπτεία του Κράτους, όσο και στην Ολλανδία που το διαχειρίζεται κρατικός φορέας, οι αποκλίσεις στα διανεμόμενα κέρδη είναι ελάχιστες και γνωστές (1% & 0,3% αντίστοιχα) στους αρμόδιους φορείς πριν την κυκλοφορία κάθε έκδοσης. Οι αποκλίσεις στον αριθμό των εκτυπωμένων γραμματίων στη μεν Αγγλία κυμαίνονται στα ίδια επίπεδα με της Ελλάδας, δηλ. είναι της τάξης του 5%, στη δε Ολλανδία είναι πολύ μικρότερες, της τάξης του 2%.
Σημειώνουμε ότι παραγωγός εταιρία και στις δύο χώρες είναι η SCIENTIFIC GAMES, μέλος της Κοινοπραξίας και παραγωγός του Σ.Κ.Λ. στην Ελλάδα. Συνοψίζοντας, η Δ.Κ.Λ. είχε την άποψη ότι το διανεμόμενο ποσοστό στους τυχερούς πρέπει να είναι 45% επί των ακαθαρίστων εισπράξεων κάθε έκδοσης, τυχόν ελάχιστη απόκλιση του ποσοστού, λόγω της παραγωγικής διαδικασίας, πρέπει να είναι ελεγχόμενη και γνωστή πριν την κυκλοφορία του λαχείου και για τον υπολογισμό των παραγραφών να λαμβάνεται υπόψη το πραγματικό ποσό κερδών κάθε έκδοσης.
IV. ΔΙΑΝΕΜΟΜΕΝΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΕΡΔΩΝ - ΠΑΡΑΓΡΑΦΕΣ: Eπί των ανωτέρω δύο θεμάτων ζητήθηκε από την Δ.Κ.Λ. η γνώμη του Ν.Σ.Κ., το οποίο με την υπ' αριθμ. 406/96 γνωμοδότησή του γνωμοδότησε ότι: Πρώτο: Σύμφωνα με τη Σύμβαση τα διανεμόμενα στους τυχερούς ποσά σε κάθε έκδοση του Σ.Κ.Λ. πρέπει να ανέρχονται υποχρεωτικά σε ποσοστό 45% των ακαθαρίστων εισπράξεων.
Οποιαδήποτε προς τα κάτω απόκλιση του διανεμόμενου στους τυχερούς ποσοστού συνιστά παράβαση συμβατικής υποχρέωσης του Αναδόχου, η οποία δύναται να επιφέρει εις βάρος του, όχι μόνο την επιβολή ποινών, αλλά παρέχει στο Δημόσιο και τη δυνατότητα καταγγελίας της Σύμβασης.
Τα δικαιώματα αυτά του Δημοσίου, όμως, δεν είναι δυνατόν να ασκηθούν σε εκείνες τις περιπτώσεις που η προς τα κάτω απόκλιση του διανεμόμενου ποσοστού 45% οφείλεται αποδεδειγμένα σε παραδεκτές, κατά το άρθρο 8 της ισχύουσας Σύμβασης, αποκλίσεις.
'Oταν οι αποκλίσεις είναι θετικές (όπως συνέβη στην ένατη έκδοση), αυτό είναι αδιάφορο για το Δημόσιο.
Δεύτερο: Στην ισχύουσα Σύμβαση ορίζεται ότι τα χρηματικά ποσά των γραμματίων, τα οποία καίτοι επωλήθησαν, κληρώθηκαν και δεν εισπράχθηκαν τα κέρδη από τους τυχερούς μέσα στο προβλεπόμενο από τη Σύμβαση διάστημα των τεσσάρων (4) μηνών, πρέπει να αποδίδονται μέσα σε είκοσι (20) ημέρες και κατά ποσοστό 100% στο Δημόσιο.
Η αμφισβήτηση που υπήρχε αφορούσε το εάν ο υπολογισμός των παραγραφών πρέπει να γίνεται με βάση το θεωρητικώς 45% των ακαθαρίστων εσόδων της κάθε έκδοσης ή να λαμβάνεται υπόψη το πραγματικό διανεμόμενο ποσοστό κατά έκδοση.
Το Ν.Σ.Κ. αποφάνθηκε ότι το δικαίωμα του Δημοσίου στις παραγραφές υφίσταται επί των πραγματικά διανεμόμενων ανά έκδοση ποσοστών, είτε αυτό υπερβαίνει το 45% είτε υπολείπεται του ποσοστού αυτού, εντός των αποκλίσεων που απεδέχθη ως άνω.
Τη θέση του Δημοσίου στα παραπάνω δύο ζητήματα, που διατυπώθηκε από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους με την παραπάνω γνωμοδότηση, αποδέχθηκε ο Ανάδοχος και συνεπώς εξέλιπε η διαφωνία στα ζητήματα αυτά.
'Aρα είναι σαφές ότι το Δημόσιο δεν αμέλησε την προάσπιση των συμφερόντων του ούτε αποδέχθηκε τις κατά καιρούς απόψεις και προτάσεις του Αναδόχου, αλλά επέμεινε στις δικές του απόψεις και διαπραγματεύθηκε σκληρά με τον Ανάδοχο, με γνώμονα πάντα την καλύτερη δυνατή εξασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου και της κοινωνίας. Στα πλαίσια αυτά εντάσσεται η προσφυγή της Δ.Κ.Λ. στο Ν.Σ.Κ. και οι επακολουθήσασες διαπραγματεύσεις με τον Ανάδοχο που είχαν, όπως αναφέρθηκε, ευνοϊκό για το Δημόσιο αποτέλεσμα με την αποδοχή από τον Ανάδοχο (κατόπιν διαπραγματεύσεων) των θέσεων του Δημοσίου.
V. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΠΙΚΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΙΩΝ: Για το θέμα αυτό η ίδια (406/96) γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ., ερμηνεύοντας τεχνικά στοιχεία της προσφοράς του Αναδόχου, αποφάνθηκε τα ακόλουθα: "... ο Ανάδοχος έχει υποχρέωση επικυρώσεως ηλεκτρονικώς δια της - χρήσεως του υπ' αυτού εγκατεστημένου ηλεκτρονικού συστήματος ILMVS όλων των γραμματίων του Σ.Κ.Λ." και το Ν.Σ.Κ. συνεχίζει "... η άρνηση ηλεκτρονικής επικυρώσεως όλων (και του μικρού και μεσαίου κέρδους) των κερδιζόντων γραμματίων του Σ.Κ.Λ. εκ μέρους του Αναδόχου στερεί το Δημόσιο του δικαιώματος άσκησης του ελεγκτικού επί της διαχειρίσεως του Λαχείου δικαιώματός του και αποτελεί παράβαση εκ μέρους του Αναδόχου συμβατικών και εκ του κανονισμού του Σ.Κ.Λ. υποχρεώσεών του, συνεπαγομένη τις κατά τα ως άνω άρθρα 50 και 46 της προκειμένης συμβάσεως κυρώσεις" και καταλήγει το Ν.Σ.Κ.: "Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι η επί του ως άνω ερωτήματος διδόμενη ως άνω απάντηση, επιστηριζόμενη σε ερμηνεία της μεταξύ του Αναδόχου και Δημοσίου συμβάσεως, προφανώς μη αποδεκτής από την ανάδοχο, όπως συνάγεται από την μέχρι σήμερα μεταξύ αυτού και της Δ.Κ.Λ. αλληλογραφία, δημιουργεί αμφισβήτηση που μόνο διαιτητικά μπορεί να επιλυθεί".
Συνεπώς, το Ν.Σ.Κ. προέβη σε ερμηνεία των όρων της Σύμβασης και των τεχνικών προσφορών του Αναδόχου, υιοθέτησε την ευνοϊκότερη για το Δημόσιο εκδοχή και υπέδειξε τη δυνατότητα προσφυγής στη Διαιτησία, διαπίστωσε όμως παράλληλα την αντίθεση του Αναδόχου στην ερμηνεία που έδινε το Δημόσιο. Η αντίθεση αυτή του Αναδόχου, που στηριζόταν εν μέρει, όπως θα δειχθεί παρακάτω, σε άλλη ρύθμιση της Σύμβασης που είχε συμφωνήσει η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, δημιουργούσε αβεβαιότητα ως προς την έκβαση της διαιτητικής διαδικασίας, αν αποφασιζόταν η προσφυγή σε αυτήν. Εδώ πρέπει πάλι να επαναλάβουμε ότι η μονομερής καταγγελία της Σύμβασης στο χρονικό εκείνο σημείο από το Δημόσιο δεν αποτελούσε λύση, αφού είναι βέβαιο ότι ο Ανάδοχος θα ισχυριζόταν την ακυρότητα της καταγγελίας και θα διεκδικούσε, διαιτητικά ή δικαστικά, αποζημιώσεις δισεκατομμυρίων για διαφυγόντα κέρδη και ηθική βλάβη.
VI. ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΑΣ: Αντί της άμεσης προσφυγής του Δημοσίου στη διαιτησία, έγινε προσπάθεια φιλικού διακανονισμού της διαφοράς σύμφωνα με συμβατική υποχρέωση των συμβαλλομένων, με βάση το άρθρο 53 της Σύμβασης, που επιβάλλει την προσπάθεια φιλικού διακανονισμού κάθε αμφισβήτησης μεταξύ των συμβαλλομένων πριν από την προσφυγή στη διαιτησία, υποχρέωση άλλωστε που πηγάζει και από τις γενικές αρχές που διέπουν τις σχέσεις του συμβαλλομένων, της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών (άρθρα 200, 288 του Αστικού Κώδικα).
Η θέση που διατύπωσε ο Ανάδοχος στο τρίτο αυτό ζήτημα (αφού τα άλλα δύο, όπως αναφέρθηκε, επιλύθηκαν επίσης με διαπραγματεύσεις) ήταν αρχικά αρνητική. Ισχυρίστηκε δηλαδή ο Ανάδοχος ότι από καμία αναφορά, τόσο στη Σύμβαση, όσο και στην προσφορά που είχε καταθέσει το 1993, δεν προέκυπτε υποχρέωσή του για ηλεκτρονικό έλεγχο όλων των κερδιζόντων γραμματίων, αλλά μόνο των γραμματίων υψηλών κερδών. Πρότεινε εντούτοις ο Ανάδοχος και για το θέμα αυτό τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων σύμφωνα με το άρθρο 53 της Σύμβασης. Οι διαπραγματεύσεις που συνεχίστηκαν για το θέμα αυτό κατέληξαν σε μερική ικανοποίηση των απαιτήσεων του Δημοσίου. Δέχθηκε δηλαδή ο Ανάδοχος την επικύρωση και ενός μέρους των μικρού κέρδους γραμματίων του Σ.Κ.Λ., αξίας άνω των 2.000 δρχ. Κατά την πορεία των διαπραγματεύσεων διαπιστώθηκε ότι βάσει της τεχνικής προσφοράς (Κεφ.XV, σελ.121) ο Ανάδοχος δεν είχε υποχρέωση επικύρωσης των χαμηλών και μεσαίων κερδών, επίσης ότι η υποχρέωση αυτή δεν περιελάμβανε την εγκατάσταση πανελλαδικού συστήματος τερματικών on-line επικύρωσης, η οποία και μόνη θα εξασφάλιζε 100% την εγκυρότητα της επικύρωσης αυτής, αφού θα γινόταν με στοιχεία που θα παρείχαν οι πωλητές του λαχείου και όχι ο ίδιος ο Ανάδοχος. 'Oμως μόνο δυνατότητα εξαρτώμενη από την απόλυτη ευχέρεια του Αναδόχου να εγκαταστήσει πανελλαδικό σύστημα on-line παρείχε η Σύμβαση που υπογράφηκε επί Νέας Δημοκρατίας (βλ. άρθρο 18 παράγραφος 2 της Σύμβασης). Το σημείο αυτό που πρόβαλε κατά τις διαπραγματεύσεις ο Ανάδοχος ήταν καταλυτικό, αφού δικαίωσε τη θέση του Δημοσίου για μη προσφυγή στη Διαιτησία και κατέδειξε ότι μόνο με την οδό των διαπραγματεύσεων θα μπορούσε το Δημόσιο να επιτύχει την πλήρη κατοχύρωση των δικαιωμάτων του, δηλαδή την τροποποίηση της Σύμβασης κατά το επίμαχο σημείο, ώστε ο Ανάδοχος να αναλάβει πλέον υποχρέωση και όχι - δικαίωμα εγκατάστασης πανελλαδικού συστήματος εγκυροποίησης, όπως του είχε δώσει η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Εδώ πάλι φαίνεται η απίστευτη προχειρότητα με την οποία καταρτίστηκε από την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας το κείμενο της Σύμβασης, έτσι ώστε να αφήνει κενά σε καίρια σημεία και να παρέχει στον Ανάδοχο επιχειρήματα για να αποφεύγει, προσωρινά έστω, την εγκατάσταση πανελλαδικού ηλεκτρονικού συστήματος επικύρωσης. Ούτε καν μια προθεσμία, έστω 2 ή 3 ετών, δεν φρόντισε η τότε κυβέρνηση να επιβάλει στον Ανάδοχο, εντός της οποίας θα όφειλε εκείνος να εγκαταστήσει το παραπάνω σύστημα.
Η μη προσφυγή του Δημοσίου στη Διαιτησία δικαιώθηκε εκ των υστέρων και από το γεγονός ότι, όπως διαπιστώθηκε αργότερα από το μέλος της Επιτροπής Αναδιαπραγμάτευσης της Σύμβασης, καθηγητή του Ε.Μ.Π. κ. Ι. Βασιλείου, πράγματι έχρηζαν αντικατάστασης όλες οι διατάξεις οι σχετικές με την υποχρέωση εγκατάστασης μηχανογραφικού εξοπλισμού από τον Ανάδοχο, προκειμένου να εξασφαλισθεί η on-line πανελλαδική επικύρωση όλων των γραμματίων του Σ.Κ.Λ. που κερδίζουν. Προκύπτει συνεπώς ότι η θέση του Δημοσίου, αν είχε προσφύγει στη Διαιτησία, θα ήταν εξαιρετικά επισφαλής ή, αν είχε καταγγείλει τη Σύμβαση, θα εξέθετε το Δημόσιο σε σοβαρό κίνδυνο αποζημιώσεων, όπως παραπάνω επισημάνθηκε.
'Oσον αφορά στα υπόλοιπα γραμμάτια χαμηλού κέρδους, αξίας κάτω των 2.000 δραχμών, η καταμέτρηση δια απογραφής σύμφωνα με το άρθρο 38 της Σύμβασης αποδείχθηκε ανέφικτη στην πράξη, λόγω του τεράστιου αριθμού των γραμματίων, όπως απέδειξε προσπάθεια απογραφής που διενήργησε κλιμάκιο υπαλλήλων της Δ.Κ.Λ. Οι διαπραγματεύσεις όμως με τον Ανάδοχο και στο σημείο αυτό κατέληξαν στο να αποδεχθεί ο Ανάδοχος, με το από 6-3-98 Πρακτικό Διαπραγμάτευσης που κατατέθηκε στην Επιτροπή (σημ. 11. Πρακτικού), να αναλάβει γνήσια πλέον υποχρέωση εγκατάστασης συστήματος πανελλαδικής on-line επικύρωσης. Συμφωνήθηκε η υποχρέωση αυτή του Αναδόχου να περιλαμβάνεται στο κείμενο της νέας (τροποποιημένης) Σύμβασης, δηλαδή και στο τελευταίο αυτό σημείο ικανοποιήθηκαν οι απαιτήσεις του Δημοσίου. 'Aρα με τον τρόπο αυτό καλύπτεται εξ ολοκλήρου και το τρίτο σημείο αμφισβήτησης που είχε αναφανεί μεταξύ Δημοσίου και Αναδόχου και αίρεται η έλλειψη που, ατυχώς για το Δημόσιο, εμφιλοχωρούσε στη Σύμβαση του 1993 που είχε υπογράψει η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
Για την αντιμετώπιση της εκκρεμότητας αυτής, αλλά και για τον έλεγχο των γραμματίων των λαχείων που θα κυκλοφορήσουν μέχρι την εγκατάσταση του νέου συστήματος ηλεκτρονικής επικύρωσης που αναμένεται να προβλέπει η τροποποιημένη Σύμβαση, πρόκειται να χρησιμοποιηθεί η προτεινόμενη από τους καθηγητές της Στατιστικής κ.κ.Κάκκουλο και Δονάτο μέθοδος δειγματοληπτικού ελέγχου τους. 'Oπως κατέθεσε σχετικά ο κ.Κάκκουλος στην Επιτροπή, η μέθοδος αυτή είναι απόλυτα επιστημονική, δοκιμασμένη και αξιόπιστη.
VII. ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ: Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, λόγω του δημιουργηθέντος θορύβου για δήθεν ατασθαλίες σχετικά με την έκδοση, λειτουργία και διαχείριση του Σ.Κ.Λ., στις 18/6/1996 παραγγέλθηκε από τον αρμόδιο Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών κ. Κολιοκώστα προκαταρκτική εξέταση, η οποία ανατέθηκε από τον κ. Εισαγγελέα σε Επιθεωρητές της Γενικής Δ/νσης Επιθεώρησης και Ελέγχων του Υπουργείου Οικονομικών.
Ο έλεγχος διενεργήθηκε εξονυχιστικά και στις 31/12/96 υποβλήθηκε το Πόρισμα των παραπάνω Επιθεωρητών, σύμφωνα με το οποίο διαπιστώθηκε μεν η ύπαρξη αμφισβητήσεων μεταξύ του Δημοσίου και της Κοινοπραξίας αναφορικά με τα επισημανθέντα παραπάνω τρία (3) ζητήματα (περί των οποίων η 406/1996 Γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ.), αλλά διαπιστώθηκε επίσης (σελ. 35 Πορίσματος) ότι "από τον διενεργηθέντα κατ' αρχήν έλεγχο με βάση τα τηρούμενα στοιχεία του Γραφείου Σ.Κ.Λ. της Δ.Κ.Λ., σε συνδυασμό με τα αντίστοιχα του Λογιστηρίου της Υπηρεσίας, προέκυψε απόλυτη συμφωνία σε ό,τι αφορά την καταβολή των νόμιμων δικαιωμάτων του Δημοσίου στα πλαίσια της οικείας Σύμβασης (ποσοστό 32,6% παραγραφές, πρόστιμα) μέχρι την 16/7/96, ημερομηνία έναρξης του ελέγχου". Διαπιστώθηκε, επίσης, ότι από το Γραφείο Σ.Κ.Λ. γινόταν καθημερινός έλεγχος μέσω on-line σύνδεσης με το μηχανογραφικό σύστημα της Αναδόχου, προς διαπίστωση ανά πάσα στιγμή των πωλήσεων και των αποθεμάτων κάθε έκδοσης και τον προσδιορισμό μιας συγκεκριμένης δεσμίδας. Επίσης, ότι γινόταν παρακολούθηση μέσω του ίδιου συστήματος των εξαργυρωθέντων συνολικά λαχείων κάθε έκδοσης. Τέλος, διαπιστώθηκε ότι η ανάδοχος κοινοπραξία είχε συμμορφωθεί πλήρως με τις διατάξεις της Σύμβασης για τη διαφήμιση και προβολή γενικά του Σ.Κ.Λ., έχοντας δαπανήσει χρηματικά ποσά πολύ μεγαλύτερα του προβλεπόμενου από τη Σύμβαση ποσοστού 1% επί των ετήσιων ακαθάριστων εισπράξεων.
Το τελικό συμπέρασμα των Επιθεωρητών ήταν ότι στα πλαίσια του διενεργηθέντος ελέγχου δεν υπέπεσαν στην αντίληψή τους ενέργειες ή παραλείψεις των εμπλεκομένων οργάνων που να αγγίζουν, κατά την εκτίμησή τους, τα όρια του Ποινικού Νόμου. Κατόπιν αυτών, η σχετική για το θέμα του Σ.Κ.Λ. δικογραφία τέθηκε στο αρχείο στις 15/3/97 με την Β96/1416 εισαγγελική πράξη, η οποία επικυρώθηκε με την 1912/3.4.97 διάταξη του κ.Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών.
Δεν προέκυψε, λοιπόν, ούτε από την προκαταρκτική εξέταση κανένα επιλήψιμο στοιχείο. Προέκυψε, αντίθετα, ότι το Δημόσιο ασκούσε πάντα τα δικαιώματά του από τη Σύμβαση με τρόπο διαφανή, αντικειμενικό και αξιόπιστο και όχι μόνο δεν αποτελούσε "ουραγό" του Αναδόχου, αλλά διαπραγματευόταν σκληρά με αυτόν και κατόρθωνε, έστω και με μια χρονική καθυστέρηση, να επιβάλει τις απόψεις του.
VIII. ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΟΜΙΛΟΥ ΒΑΒΝ TECHNOLOGIES: Λίγες μέρες πριν από την παρέλευση της προθεσμίας περάτωσης της διαπραγμάτευσης μεταξύ Δημοσίου και Αναδόχου, υποβλήθηκε πρόταση από τον 'Oμιλο ξένων επενδυτών ΒΑΒΝ Technologies για απευθείας έναρξη διαπραγματεύσεων με αυτούς, προκειμένου να αναλάβουν το έργο της παραγωγής, διάθεσης και λειτουργίας του Σ.Κ.Λ. στην Ελλάδα. Η πρόταση αυτή υποβλήθηκε ανεπίκαιρα, πριν δηλαδή ολοκληρωθεί η διαδικασία διαπραγματεύσεων με τον ανάδοχο, αποτύχουν οι διαπραγματεύσεις και προκηρυχθεί νέος διεθνής διαγωνισμός. Πέρα από αυτό, προϋπέθετε τη δυνατότητα απευθείας ανάθεσης σε ιδιώτες, που δεν επιτρέπεται από το νόμο. Τέλος και σπουδαιότερο, ζητούσε να αναλάβει το έργο του Σ.Κ.Λ. με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις με τον τότε ανάδοχο και ναι μεν προσφερόταν σε εγκατάσταση συστήματος πανελλαδικού ηλεκτρονικού ελέγχου με6.000 τερματικά, ζητούσε όμως ως αποζημίωση 11% επί των ακαθάριστων ετησίων εισπράξεων. 'Eτσι, αν η πρόταση αυτή μπορούσε θεωρητικά να γίνει δεκτή, θα μείωνε είτε το διανεμόμενο ποσοστό κερδών των παικτών (45%) είτε το ποσοστό απόδοσης του Δημοσίου (32,6%) είτε τα ποσοστά των πρακτόρων, κ.λ.π. Απαντήθηκε, λοιπόν, στον 'Oμιλο αυτό, με το αριθμ.πρωτ.13596/10-3-98 έγγραφο του κ.Υφυπουργού Οικονομικών, ότι δεν ήταν δυνατόν να ληφθεί υπόψη η προσφορά του στο στάδιο εκείνο. Ας σημειωθεί ότι ο 'Oμιλος ΒΑΒΝ Technologies είχε υποβάλει προσφορά και κατά το διαγωνισμό που έγινε επί Κυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας (1992-93), αλλά η προσφορά είχε τότε απορριφθεί.
ΙΧ. ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ - ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗΣ: Εν όψει της διαπιστωθείσης ανάγκης βελτιώσεως της υφιστάμενης Σύμβασης, μεταξύ του Δημοσίου και του Αναδόχου, με την υπ' αριθμ. 1047911/600/Α0006/30-4-1997 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών συνεστήθη επιτροπή για τη μελέτη και αναμόρφωση της Σύμβασης του Σ.Κ.Λ., με πρόεδρο τον Νομικό Σύμβουλο κ.Χρ.Τσεκούρα. Με την υπ'αριθμ. 1078779/1218/Α006/23-7-97 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών προστέθηκε στα μέλη της επιτροπής και ο καθηγητής της Πληροφορικής στο Ε.Μ.Π. Ι.Βασιλείου. Η πιο πάνω επιτροπή υπέβαλε την υπ'αριθμ. 100/6-11-97 μελέτη σχετικά με την αναμόρφωση της Σύμβασης του Σ.Κ.Λ. στον Υπουργό Οικονομικών.
Μέσα στις νόμιμες συμβατικές προθεσμίες (30-6-1997), ο Ανάδοχος υπέβαλε στην Δ.Κ.Λ., σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 παράγραφος 2 της Σύμβασης, αίτηση ανανέωσης της διάρκειάς της. Υπενθυμίζεται ότι το άρθρο 2 παρ. 2 προβλέπει: "Η διάρκεια της συμβάσεως ταύτης δύναται να ανανεώνεται κατά τον τρόπον και υπό τας προϋποθέσεις οι οποίαι προβλέπονται εις το άρθρον 7 παρ. 2 στοιχ. Α του π.δ. 245/1992 (ΦΕΚ 135 Α'). Η αίτηση του Αναδόχου για παράταση της παρούσης συμβάσεως πρέπει να υποβληθεί και η βούληση του εργοδότου προς τον αυτόν σκοπόν πρέπει να κοινοποιηθεί εις τον ανάδοχον, 12 μήνας προς της λήξεως της ισχύος της παρούσης συμβάσεως και αι διαπραγματεύσεις πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί 6 μήνες προ του αυτού χρόνου". Η Δ.Κ.Λ. με βάση το αίτημα αυτό εισηγήθηκε στην Επιτροπή Διοίκησης Κρατικών Λαχείων (Ε.Δ.Κ.Λ.) στις 26-8-97 τα ακόλουθα: α. Η όλη διαχείριση του Σ.Κ.Λ. μέχρι σήμερα από την Κοινοπραξία υπήρξε άκρως ικανοποιητική για το Δημόσιο.
β. Κατά τη διάρκεια της Σύμβασης και μέχρι σήμερα ο Ανάδοχος εξεπλήρωσε τις συμβατικές του υποχρεώσεις, πλην ορισμένων, για τις οποίες υπάρχουν αμφισβητήσεις, κ.λ.π.
γ. "Πρέπει να απαιτηθούν, μέσω των προβλεπομένων διαπραγματεύσεων για την ανανέωση της Σύμβασης, οι ρυθμίσεις εκείνες που κρίνονται απαραίτητες για την απρόσκοπτη και αποτελεσματική από πλευράς ελέγχου της Υπηρεσίας διαχείριση του Σ.Κ.Λ.".
Τον Αύγουστο του 1997 η Ε.Δ.Κ.Λ. μετά τη θετική εισήγηση της Δ.Κ.Λ., διατύπωσε την άποψη ότι η ΙΣΧΥΟΥΣΑ Σύμβαση του Σ.Κ.Λ. δεν διασφάλιζε τα συμφέροντα ούτε των παικτών ούτε του Δημοσίου. Κατόπιν τούτου, εισηγήθηκε τη μη ανανέωση της ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ και ΠΡΟΤΕΙΝΕ 'H ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΕΞ ΥΠΑΡΧΗΣ ΝΕΑΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΑΔΟΧΟ ή την ανάληψη της διαχείρισης του Σ.Κ.Λ. από τη Διεύθυνση Κρατικών Λαχείων. Η εισήγηση αυτή της Ε.Δ.Κ.Λ. περιλάμβανε τα εξής τρία σκέλη: Πρώτον η Ε.Δ.Κ.Λ. δεν επιθυμούσε (και σωστά) την παράταση του χρόνου ισχύος της Σύμβασης του 1993 όπως αυτή είχε συναφθεί από την τότε Κυβέρνηση, γιατί είχε τα επισημανθέντα κενά. Δεύτερον η Ε.Δ.Κ.Λ. πρότεινε την εξ αρχής σύναψη νέας Σύμβασης με τον ίδιο Ανάδοχο, δεν απέρριπτε δηλαδή το πρόσωπο του συγκεκριμένου Αναδόχου και ήθελε να αναμορφωθεί η υπάρχουσα Σύμβαση. Τρίτον, ως εναλλακτική λύση πρότεινε την ανάληψη της διαχείρισης του Σ.Κ.Λ. απευθείας από το Δημόσιο, δηλαδή από την Δ.Κ.Λ. Από τις λύσεις αυτές, η Κυβέρνηση πρόκρινε τη λύση της αναμόρφωσης της υπάρχουσας Σύμβασης και τη σύναψη νέας (τροποποιητικής της προηγούμενης) Σύμβασης με τον Ανάδοχο. Απορρίφθηκε η δεύτερη εναλλακτική λύση, δηλ. η διαχείριση του Σ.Κ.Λ. από τη Δ.Κ.Λ., γιατί θα οδηγούσε σε κρατικοποίηση του Σ.Κ.Λ..
Μετά τη διατυπωθείσα άποψη της Ε.Δ.Κ.Λ., με το υπ'αριθμ. 10186/3.9.97 έγγραφο του κ.Υφυπουργού Οικονομικών γνωστοποιήθηκε στον Ανάδοχο η αποδοχή του αιτήματός του με την προϋπόθεση ότι θα ακολουθούσαν διαπραγματεύσεις σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 2 της Σύμβασης για τη σύνταξη του κειμένου της που θα διασφάλιζε τα συμφέροντα τόσο του Δημοσίου, όσο και των παικτών. 'Eθεσε δηλαδή ο αρμόδιος Υφυπουργός Οικονομικών τη σαφή κατά νόμο προϋπόθεση της προηγούμενης διεξαγωγής διαπραγματεύσεων μεταξύ Δημοσίου και Αναδόχου και την περαιτέρω προϋπόθεση της επιτυχούς περαίωσής τους κατά τρόπο που θα εξασφάλιζε τα δικαιώματα του Δημοσίου και των παικτών, ως αναγκαίες και επαρκείς προϋποθέσεις της παράτασης του χρόνου διάρκειας της Σύμβασης.
Με το υπ'αριθμ. 11390/10-11-97 έγγραφο του Υφυπουργού Οικονομικών προς τον Ανάδοχο γνωστοποιήθηκε σ' αυτόν η παραπάνω μελέτη της επιτροπής αναμόρφωσης του Σ.Κ.Λ. και γνωστοποιήθηκαν τα μέλη της επιτροπής αναδιαπραγμάτευσης της Σύμβασης. Οι επαφές των εκπροσώπων των δύο μερών κατέληξαν σε συμφωνία που διατυπώθηκε σε πρακτικό με ημερομηνία 6.3.98, το οποίο που εγκρίθηκε από τον Υφυπουργό Οικονομικών. Μεταξύ άλλων, με το Πρακτικό αυτό ο ανάδοχος αποδέχθηκε τους όρους του Δημοσίου για εγκατάσταση πανελλαδικού συστήματος on-line επικύρωσης όλων των κερδιζόντων γραμματίων, δηλ. και των χαμηλού κέρδους. Αποδέχθηκε επίσης και άλλους ωφέλιμους για το Δημόσιο όρους, όπως την κλιμακωτή αύξηση του ποσοστού του Δημοσίου ανάλογα με το ύψος του κύκλου εργασιών του Σ.Κ.Λ., την αύξηση των διανεμητέων στους τυχερούς κερδών σε ποσοστό 50% για ορισμένες εκδόσεις, κ.λ.π.
'Eτσι, λοιπόν, αποδείχθηκε και πάλι η ορθότητα της πολιτικής που ακολούθησε το Δημόσιο στο θέμα των αμφισβητήσεων που ανέκυψαν με τον ανάδοχο. Η πολιτική διαπραγμάτευσης, αντί της άμεσης προσφυγής στη Διαιτησία (που πάντως ποτέ δεν αποκλείστηκε ως εναλλακτική λύση), είχε ως αποτέλεσμα να αποδεχθεί ο Ανάδοχος τους όρους του Δημοσίου και, κυρίως, να αναλάβει συμβατική πλέον υποχρέωση (όχι δικαίωμα) για εγκατάσταση πανελλαδικού συστήματος ηλεκτρονικής επικύρωσης όλων των γραμματίων. Η υποχρέωση αυτή συμφωνήθηκε να αναληφθεί ρητά στο κείμενο της νέας (τροποποιημένης) Σύμβασης.
Την επικύρωση του πρακτικού διαπραγμάτευσης από τον Υφυπουργό Οικονομικών ακολούθησε η διαδικασία αναδιατύπωσης της Σύμβασης με τις συμφωνηθείσες τροποποιήσεις. Η διαδικασία αυτή διήρκεσε, λόγω δυσκολιών στη διατύπωση πολλών άρθρων της Σύμβασης, μέχρι το τέλος περίπου του Ιουλίου 1998.
Πριν από την υπογραφή της Σύμβασης και εν όψει του ότι η Ε.Δ.Κ.Λ. είχε εισηγηθεί την "κατάρτιση εξυπαρχής νέας Σύμβασης με τον ίδιο ανάδοχο", δηλαδή την τροποποίηση των κατά τη γνώμη της ασύμφορων για το Δημόσιο ρυθμίσεων, το τροποποιημένο κείμενο τέθηκε υπόψη της και ζητήθηκε εκ νέου η γνώμη της για την υπογραφή της ανανέωσης του χρόνου ισχύος της τροποποιούμενης κατά τα παραπάνω Σύμβασης. Παράλληλα, τέθηκε ερώτημα στην Ολομέλεια του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους σχετικά με τα εξής: α. Αν είναι επιτρεπτή κατά τις διατάξεις του άρθρου 7 του π.δ. 245/1992 η τροποποίηση διατάξεων της μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της Αναδόχου του Σ.Κ.Λ. Κοινοπραξίας από 8.9.1993 Σύμβασης.
β. Αν οι αλλαγές που συμφωνήθηκαν στο από 6.3.1998 Πρακτικό Διαπραγμάτευσης συνιστούν τροποποιήσεις επιτρεπτές κατά νόμο της υφιστάμενης Σύμβασης ή αποτελούν κατ' ουσία νέα Σύμβαση.
Η διατύπωση των παραπάνω ερωτημάτων υπαγορεύθηκε από την ανάγκη ανταπόκρισης στην παραπάνω εισήγηση της Ε.Δ.Κ.Λ. που πρότεινε τη σύναψη νέας Σύμβασης με τον Ανάδοχο. Επίσης, τα ερωτήματα εισήχθηκαν ως κατεπείγοντα, ώστε σε περίπτωση καταφατικής απάντησης να υπογραφεί εμπρόθεσμα η ανανέωση του χρόνου ισχύος της τροποποιούμενης Σύμβασης, σε περίπτωση όμως αρνητικής να κινηθεί άμεσα η διαδικασία νέου διεθνούς διαγωνισμού. Αν δηλαδή το Ν.Σ.Κ. δεχόταν ότι δεν ήταν επιτρεπτή η τροποποίηση της Σύμβασης και με δεδομένο ότι δεν συνιστάτο η ανάληψη της διαχείρισης από το Δημόσιο, η λύση που απέμεινε ήταν να προκηρυχθεί νέος διαγωνισμός για την ανάληψη του Σ.Κ.Λ. από άλλον ή και από τον ίδιο Ανάδοχο.
Χ. Η ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ - ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Η Ολομέλεια του Ν.Σ.Κ. με την υπ' αριθμ. 378/98 γνωμοδότησή της για το πρώτο ερώτημα απεφάνθη ομόφωνα θετικά. Είπε, δηλαδή, ότι είναι επιτρεπτή η τροποποίηση διατάξεων της ισχύουσας Σύμβασης.
Για το δεύτερο ερώτημα υπήρξαν δύο (2) απόψεις (πλειοψηφία 27'μειοψηφία 7).
Σύμφωνα με την άποψη της πλειοψηφίας, η οποία έγινε δεκτή από τον Υφυπουργό Οικονομικών, είναι επιτρεπτή και σύννομη η τροποποίηση της υπάρχουσας Σύμβασης, όπως συμφωνήθηκε στο από 6.3.1998 Πρακτικό Διαπραγμάτευσης, διότι δεν μεταβάλλεται το αντικείμενο της Σύμβασης, δεν θίγεται το διέπον κανονιστικό πλαίσιο και οι τροποποιήσεις είναι συμφέρουσες για το Δημόσιο στο σύνολό τους. Επίσης, η πλειοψηφία επισήμανε ότι είναι δυνατόν να συνδυασθεί η τροποποίηση διατάξεων της υπάρχουσας Σύμβασης με την ανανέωση - παράταση του χρόνου ισχύος της, αφού από πουθενά δεν συνάγεται το αντίθετο.
Τέλος, η πλειοψηφία της Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ. τόνισε ότι η απόφαση της Ε.Δ.Κ.Λ., όπως αυτή διατυπώθηκε στο 26.8.1997 Πρακτικό, οδηγεί ερμηνευτικά στη μόνη εφικτή κατά νόμο λύση, δηλ. την τροποποίηση της Σύμβασης.
Η ανανέωση του χρόνου ισχύος της τροποποιημένης Σύμβασης για το Σ.Κ.Λ., πριν από τη σύνταξη έκθεσης από τη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, υπαγορεύτηκε από το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο που είχε θεσπισθεί το έτος 1992 (π.δ. 245/92) και τις συμβατικές ρυθμίσεις που είχαν συνομολογηθεί με τον Ανάδοχο (άρθρο 2).
Εξάλλου, της ανανέωσης, όπως ήδη αναφέρθηκε, προηγήθηκαν: α) Η εισήγηση της Ε.Δ.Κ.Λ. που πρότεινε την υπογραφή νέας Σύμβασης με τον Ανάδοχο. Η θέση αυτή της Ε.Δ.Κ.Λ. ερμηνεύθηκε από την Ολομέλεια του Ν.Σ.Κ. με την υπ'αριθμ.378/98 Γνωμοδότηση, ως πρόταση τροποποίησης της υφιστάμενης Σύμβασης με τον ανάδοχο.
β) Η αποδοχή από τον Ανάδοχο όλων των αλλαγών που πρότεινε το Δημόσιο, όπως αυτές συμφωνήθηκαν με το Πρακτικό Διαπραγμάτευσης, καθώς και γ) Η θετική Γνωμοδότηση της Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ. (378/98) με μεγάλη πλειοψηφία (27 έναντι 7).
'Eτσι, στις 31/7/1998 υπογράφηκε από τον Υφυπουργό Οικονομικών ως εκπρόσωπο του Ελληνικού Δημοσίου και από τον Ανάδοχο η ανανέωση της τροποποιημένης πλέον Σύμβασης.
'Oπως προκύπτει από το προπαρατιθέμενο ιστορικό, αλλά και από την ανάγνωση του κειμένου της τροποποιημένης Σύμβασης, αυτή καλύπτει όλα τα κενά και τις ελλείψεις που είχαν επισημανθεί στην Σύμβαση του 1993, αλλά και περιέχει νέες σημαντικότατες δεσμεύσεις για τον Ανάδοχο που δεν υπήρχαν στη Σύμβαση του 1993. Ειδικότερα: - Το ποσοστό υπέρ του Δημοσίου αυξάνεται σταδιακά από 32,6% (για ακαθάριστες εισπράξεις έως 70 δις) σε 35% για ακαθάριστες εισπράξεις πάνω από 100 δις. Στη Σύμβαση του 1993 το ποσοστό ήταν σταθερό 32,6%.
- Ο Ανάδοχος υποχρεώνεται να εγκαταστήσει και να λειτουργήσει εντός 12 μηνών από την υπογραφή της Σύμβασης (με διαλυτική ρήτρα καταγγελίας της Σύμβασης) on-line πανελλαδικό δίκτυο τερματικών για την ηλεκτρονική επικύρωση όλων των κερδιζόντων γραμματίων Σ.Κ.Λ. έτσι, ώστε να παρακολουθείται κάθε στιγμή το ποσοστό των διανεμομένων κερδών, παρέχοντας τη δυνατότητα ενημέρωσης του Δημοσίου σε πραγματικό χρόνο (real-time) για τα θέματα που σχετίζονται με την εν γένει διαχείριση του Σ.Κ.Λ. (on-line επικύρωση όλων των κερδιζόντων γραμματίων, παρακολούθηση πωλήσεων, αποθέματα αποθήκης, στοιχεία έκδοσης, στοιχεία δεσμίδων, αναφορά νικητών υψηλών κερδών, κ.τ.λ.).
- Τα ελάχιστα εγγυημένα έσοδα του Δημοσίου αυξάνονται από 5 σε 10 δις ετησίως.
- Το επίπεδο πωλήσεων, κάτω του οποίου ο Ανάδοχος εκπίπτει, αυξάνεται από 15 σε 30 δις.
Δηλαδή από τις δύο παραπάνω αλλαγές προκύπτει ότι ο Ανάδοχος εγγυάται ότι το Δημόσιο θα εισπράττει κάθε χρόνο τουλάχιστον 10 δις δραχμές. Επίσης, εγγυάται ότι οι πωλήσεις του Σ.Κ.Λ. δεν θα είναι μικρότερες από 30 δις δραχμές.
Σε περίπτωση που ο όρος αυτός δεν τηρηθεί, τότε το Δημόσιο έχει δικαίωμα με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών να κηρύξει έκπτωτο τον Ανάδοχο. Στη Σύμβαση του 1993 το αντίστοιχο ποσό ήταν 15 δις δρχ.
- Η εγγυητική επιστολή, με την οποία ο Ανάδοχος εγγυάται την κάλυψη των ελαχίστων εσόδων του Δημοσίου, αυξάνεται από 2 δις σε 3,5 δις. Επίσης, σύμφωνα με την τροποποιημένη Σύμβαση, η εγγυητική επιστολή δεν καλύπτει μόνο το ελάχιστο εγγυημένο έσοδο του Δημοσίου, όπως προβλεπόταν στην αρχική Σύμβαση, αλλά και την απόδοση στο Δημόσιο του αναλογούντος ποσοστού (32,6-35%) επί των πωλήσεων των γραμματίων του Σ.Κ.Λ. κάθε έκδοσης.
- Για την τόνωση των πωλήσεων καθιερώνεται η δυνατότητα κυκλοφορίας έως 3 το πολύ εκδόσεων με διανεμόμενα κέρδη άνω του 45% και έως 50%, με συμμετοχή και του Αναδόχου στην αύξηση του ποσοστού, κατ' αναλογία των εσόδων του.
- Προσδιορίζονται οι αποκλίσεις στον εγκεκριμένο αριθμό λαχείων λόγω ύπαρξης κακεκτύπων σε 3%. Στη Σύμβαση του 1993 δεν προσδιοριζόταν επακριβές ποσοστό αποκλίσεως, αλλά υπήρχε μια γενική διατύπωση που αφορούσε τις διεθνώς παραδεδεγμένες συν ή πλην αποκλίσεις. Με βάση αυτή τη διατύπωση ο Ανάδοχος έκανε χρήση ποσοστού αποκλίσεων στον εγκεκριμένο αριθμό λαχείων μέχρι 5%. Πρέπει να τονιστεί ότι οι επιτροπές εμπειρογνωμόνων που είχαν μεταβεί στο εξωτερικό (Αγγλία και Ολλανδία) είχαν διαπιστώσει ότι οι αποκλίσεις στις χώρες αυτές κυμαίνονταν από 2-5%. 'Oσον αφορά στην κατανομή των κερδών, στην οποία δεν οριζόταν απόκλιση με τη Σύμβαση του 1993, οριοθετείται απόκλιση μέχρι συν ή πλην 1% σε σχέση με τις εγκεκριμένες προδιαγραφές του λαχείου (λόγω κακεκτύπων). Η απόκλιση αυτή διαπιστώθηκε από την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων ότι υπάρχει και στην Αγγλία και στην Ολλανδία, έγινε δε δεκτή και από την παραπάνω Γνωμοδότηση 406/96 της Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ., η οποία ρητά αναφέρεται στην αποδοχή διεθνώς παραδεδεγμένων αποκλίσεων σε σχέση με τις εγκεκριμένες προδιαγραφές του λαχείου λόγω των κακεκτύπων.
- Η καταβολή των εσόδων του Δημοσίου, σύμφωνα με σχετική απόφαση της διαιτησίας, προβλέπεται πλέον να γίνεται 15 ημέρες ενωρίτερα.
- Δεν επιτρέπεται η διανομή μη χρηματικών βραβείων ως μέρος της βασικής κατανομής (αν και υπήρχε στο Πρακτικό Διαπραγμάτευσης) ούτε η διάθεση των ποσών των παραγεγραμμένων κερδών στους παίκτες από τον Ανάδοχο.
- Επίσης, στην τροποποιημένη Σύμβαση προβλέπεται ότι τα κερδίζοντα γραμμάτια χαμηλών κερδών, τα οποία δεν είχαν ελεγχθεί λόγω της έλλειψης συστήματος ηλεκτρονικής εγκυροποίησης, θα ελεγχθούν με βάση τη συμφωνηθείσα επιστημονική μέθοδο δειγματοληπτικού ελέγχου των καθηγητών του Πανεπιστημίου Αθηνών κ.κ.Κάκκουλου και Δονάτου. Σε αυτά περιλαμβάνονται και όσα δεν θα έχουν ελεγχθεί ηλεκτρονικά από την υπογραφή της τροποποιημένης Σύμβασης μέχρι την εγκατάσταση του συστήματος ηλεκτρονικής επικύρωσης (Αύγουστος '98 - Αύγουστος '99).
ΧΙ. ΣΥΝΟΨΗ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 1. Η αρχική σύμβαση για το Σ.Κ.Λ. καταρτίσθηκε πρόχειρα, βιαστικά και με σημαντικές ελλείψεις από την τότε Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
2. Το νομικό πλαίσιο και οι βασικές ρυθμίσεις της Σύμβασης του 1993 (σχετικά με τα ποσοστά κερδών των παικτών, τα ποσοστά του Δημοσίου κ.λ.π.) κρίθηκε από το Ν.Σ.Κ. ότι ήταν δεσμευτικά για την επόμενη Κυβέρνηση.
3. Η Κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. κατέγραψε τα προβλήματα και τις αμφισβητήσεις που προέκυψαν κατά τη λειτουργία της Σύμβασης (αποκλίσεις στα ποσοστά κερδών των παικτών, τρόπος υπολογισμού παραγραφών, ηλεκτρονικός έλεγχος όλων των γραμματίων) και προσπάθησε να τα επιλύσει.
4. Ο αρμόδιος Υφυπουργός ζήτησε τη γνώμη του Ν.Σ.Κ. ως προς τα αμφισβητούμενα σημεία της Σύμβασης. Οι δυο πρώτες αμφισβητήσεις επιλύθηκαν με διαπραγματεύσεις και ο Ανάδοχος αποδέχθηκε τις θέσεις του Δημοσίου (ποσοστά κερδών, παραγραφές).
5. Ο αρμόδιος Υφυπουργός, εκτιμώντας το περιεχόμενο της τεχνικής προσφοράς του Αναδόχου (Κεφ. XV.121), την υποχρέωση για διαπραγματεύσεις από τη Σύμβαση (άρθρο 53), αλλά και το ότι τα άλλα δυο σημεία είχαν επιλυθεί με διαπραγματεύσεις, αποδέχθηκε την πρόταση του Αναδόχου για φιλικό διακανονισμό της τρίτης αμφισβήτησης (ηλεκτρονική επικύρωση).
6. Στην πορεία των διαπραγματεύσεων διαπιστώθηκε ότι με ευθύνη της Κυβέρνησης της Ν.Δ. η Σύμβαση του 1993 δεν καθιέρωνε υποχρέωση, αλλά δικαίωμα του Αναδόχου για πανελλαδική εγκατάσταση τερματικών. Η επισήμανση αυτή, μαζί με τις παραπάνω εκτιμήσεις, καθιστούσε τη θέση του Δημοσίου σε πιθανή Διαιτησία εξαιρετικά επισφαλή. Εξάλλου, η τυχόν καταγγελία της Σύμβασης από πλευράς του Δημοσίου θα κατέληγε σε υποχρέωση αστικών αποζημιώσεων του Αναδόχου για τεράστια ποσά αν κρινόταν άκαιρη, αδικαιολόγητη και καταχρηστική, πράγμα βέβαιο.
7. Ορθά και σε προάσπιση των συμφερόντων του Δημοσίου ο αρμόδιος Υφυπουργός δεν παρήγγειλε να γίνει προσφυγή στη Διαιτησία, αφού το ζήτημα μπορούσε να λυθεί με διαπραγματεύσεις, ενώ η Διαιτησία θα απέβαινε κατά του Δημοσίου. Η άφρων προσφυγή στη Διαιτησία θα μπορούσε να βλάψει τα συμφέροντα του Δημοσίου, αφού ο Ανάδοχος θα οχυρωνόταν πίσω από την ευνοϊκή γι' αυτόν απόφαση.
8. Οι διαπραγματεύσεις που επακολούθησαν απέφεραν καρπούς, αφού ο Ανάδοχος υποχρεώθηκε να αποδεχθεί την εγκατάσταση πανελλαδικού συστήματος επικύρωσης με τερματικά, υποχρέωση που συμφωνήθηκε να αναληφθεί στο κείμενο τροποποιήσεων της Σύμβασης. 'Eτσι αποδείχθηκε η ορθότητα της πολιτικής που ακολούθησε ο αρμόδιος Υφυπουργός.
9. Για όσα γραμμάτια δεν είχαν επικυρωθεί ηλεκτρονικά (χαμηλού κέρδους) συμφωνήθηκε να εφαρμοστεί η δοκιμασμένη δειγματοληπτική μέθοδος, των καθηγητών κ.κ.Δονάτου-Κάκκουλου. 'Eτσι και πάλι στο σημείο αυτό τα συμφέροντα του Δημοσίου και των παικτών διασφαλίστηκαν πλήρως.
10. Με το πρακτικό διαπραγμάτευσης μεταξύ Δημοσίου και Αναδόχου συμφωνήθηκαν, εκτός του παραπάνω και πολλοί άλλοι όροι που βελτίωναν καταφανώς τη Σύμβαση του 1993 (σταδιακή αύξηση ποσοστού του Δημοσίου, αύξηση εγγυημένων εσόδων του Δημοσίου, οριοθέτηση των παραδεκτών αποκλίσεων κ.λ.π.).
11. Η διαδικασία τροποποίησης της Σύμβασης συνέπεσε χρονικά με τις συμβατικά καθορισμένες (Σύμβαση του 1993) προθεσμίες ανανέωσης (παράτασης) της Σύμβασης και ο Ανάδοχος υπέβαλε αίτηση παράτασης. Η εισήγηση της αρμόδιας Ε.Δ.Κ.Λ. προς τον αρμόδιο Υφυπουργό ήταν ή να γίνει νέα Σύμβαση με τον (ίδιο) Ανάδοχο ή να αναλάβει το Δημόσιο το Σ.Κ.Λ..
12. Η δεύτερη εισήγηση απορρίφθηκε διότι θα οδηγούσε σε κρατικοποίηση του Σ.Κ.Λ.. Η πρώτη εισήγηση σήμαινε ότι θα μπορούσε να συναφθεί τροποποιημένη Σύμβαση με τον Ανάδοχο και ο αρμόδιος Υφυπουργός απάντησε θετικά στην αίτηση του Αναδόχου με την προϋπόθεση ότι οι υπό διαπραγμάτευση τροποποιήσεις θα εξασφάλιζαν τα συμφέροντα του Δημοσίου και των παικτών. 13. Αφού οι διαπραγματεύσεις κατέληξαν στο να αποδεχθεί ο Ανάδοχος τις τροποποιήσεις που πρότεινε το Δημόσιο, ζητήθηκε η γνώμη του Ν.Σ.Κ. για το θέμα της ανανέωσης (παράτασης) της Σύμβασης με τους νέους (τροποποιημένους) όρους. Το Ν.Σ.Κ. με μεγάλη πλειοψηφία απεφάνθη ότι η παράταση του χρόνου ισχύος ήταν νόμιμη και ότι η παράταση αυτή μπορούσε να συνδυαστεί με τις τροποποιήσεις του κειμένου της αρχικής σύμβασης.
14. Από την απλή σύγκριση του κειμένου των δύο Συμβάσεων (του 1993 και της τροποποιημένης του 1998) προκύπτει σαφώς ότι η τροποποιημένη σύμβαση υπερτερεί σε όλα τα σημεία της Σύμβασης του 1993, αφού διασφαλίζει απόλυτα τα συμφέροντα του Δημοσίου και των παικτών.
15. Κατόπιν των ανωτέρω, το μόνο που μπορεί να συναχθεί είναι ότι, εάν υπήρξε κάποιο πρόβλημα στην υλοποίηση της αρχικής σύμβασης για το Σ.Κ.Λ., αυτό θα πρέπει να αναζητηθεί στον τρόπο και στους όρους με τους οποίους η τότε Κυβέρνηση της Ν.Δ. προχώρησε στην υπογραφή της αρχικής σύμβασης.
Οι εκ των υστέρων μομφές, αιτιάσεις και καταγγελίες μόνο ως υπερβάλλων αντιπολιτευτικός ζήλος μπορούν να ερμηνευθούν και μάλιστα με αυτοκαταστροφικό περιεχόμενο. Διότι οι Κυβερνήσεις του ΠΑ.ΣΟ.Κ. από το 1993 μέχρι σήμερα έλαβαν όλες τις αναγκαίες πρωτοβουλίες για την κατοχύρωση των συμφερόντων του Δημοσίου και των παικτών.
Σήμερα αιωρείται το ερώτημα για τους λόγους που οδήγησαν την Ν.Δ. να εστιάσει την αντιπολιτευτική της τακτική στην υπογραφή της σαφέστατα βελτιωμένης Σύμβασης του Σ.Κ.Λ. από την Κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ., ενώ η ίδια η Ν.Δ. ως Κυβέρνηση δεν είχε λάβει τη στοιχειώδη μέριμνα για την κατοχύρωση των όρων αποτελεσματικής προστασίας των συμφερόντων του Δημοσίου και των παικτών.
Κατόπιν αυτών, διαπιστώθηκε η καθ' όλα σύννομη και συμφέρουσα για το Δημόσιο και τους παίκτες διοίκηση, διαχείριση και λειτουργία του Σ.Κ.Λ. από το Δημόσιο, εκπροσωπούμενο από τον αρμόδιο Υφυπουργό Οικονομικών, καθώς και η επίσης σύννομη και συμφέρουσα για το Δημόσιο και τους παίκτες τροποποίηση-ανανέωση της Σύμβασης του Σ.Κ.Λ. και περιττεύει η περαιτέρω διερεύνηση των σχετικών θεμάτων.- ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΜΕΙΟΨΗΦΙΑΣ Α. ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Από: 1. Τις ακροάσεις της Διαρκούς Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής το μήνα Ιούνιο 1998 και τα κατατεθέντα σε αυτήν έγγραφα και λοιπά στοιχεία, 2. Τη συζήτηση στη Βουλή (συνεδρίαση 8.5.1998) της από 14.3.98 σχετικής επερωτήσεώς μας προς τον Υπουργό των Οικονομικών, κατά την οποία παρέστη ως αρμόδιος ο Υφυπουργός κ. Γ. Δρυς, που κατέθεσε και τα αναφερόμενα έγγραφα, 3. Τις απαντήσεις και τα κατατεθέντα στη Βουλή έγγραφα επί σειράς ερωτήσεων προς τον Υπουργό Οικονομικών, που καταθέσαμε στη Βουλή από του μηνός Νοεμβρίου 1997 μέχρι λήξεως των εργασιών της Β' Συνόδου της Θ' Περιόδου της Βουλής (1997-1998) προέκυψαν τα ακόλουθα: I. ΙΣΤΟΡΙΚΑ-ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ Ο τρόπος εφαρμογής της Συμβάσεως της 8ης Σεπτεμβρίου 1993 μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της Κοινοπραξίας "Στιγμιαίο Κρατικό Λαχείο" για το ΞΥΣΤΟ λαχείο συνιστά σκάνδαλο, με αποκλειστική ευθύνη της Κυβερνήσεως του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και υπεύθυνο χειριστή τον Υφυπουργό Οικονομικών κ. Γεώργιο Δρυ (ο αναφερόμενος Υφυπουργός) και η ανανέωση της Συμβάσεως αυτής εμπίπτει πλέον στις διατάξεις του Ποινικού Νόμου.
Η Κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και ο αναφερόμενος Υφυπουργός εν γνώσει τους ότι υφίσταται ζημιές το Ελληνικό Δημόσιο ως και οι παίκτες του Στιγμιαίου Κρατικού Λαχείου (Σ.Κ.Λ), γνωστού ως ΞΥΣΤΟ, ανανέωσαν τη ζημιογόνο αυτή Σύμβαση, παρά το γεγονός ότι τόσον οι υπηρεσιακοί παράγοντες του Υπουργείου Οικονομικών, όσον και το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους έχουν διαπιστώσει παράβαση εκ μέρους της Αναδόχου Κοινοπραξίας των συμβατικών της υποχρεώσεων.
Υπηρεσιακές εκθέσεις του Υπουργείου Οικονομικών, ως και του κ. Νομικού Συμβούλου του Υπουργείου αυτού, από το Δεκέμβριο 1995 και Φεβρουάριο 1996 έχουν επισημάνει την απουσία ουσιαστικού ελέγχου του Δημοσίου στον τρόπο διαχειρίσεως του Λαχείου και ιδιαίτερα στη διανομή του αναλογούντος στους νικητές του λαχείου ποσοστού 45% επί των ακαθαρίστων εισπράξεων από τις πωλήσεις του Σ.Κ.Λ..
Οι εκθέσεις αυτές επισημαίνουν τη μεθοδολογία που ακολουθείται στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ολλανδία, χώρες τις οποίες επεσκέφθησαν τα στελέχη του Υπουργείου, κατόπιν εντολής του κ. Υπουργού Οικονομικών, προκειμένου να διασφαλισθεί η αξιοπιστία του λαχείου και ο πλήρης έλεγχος αυτού.
Αναγνωρίζοντας δε την απουσία διαφάνειας στο έργο της παραγωγής, διαχειρίσεως, λειτουργίας και προβολής του Ελληνικού Στιγμιαίου Κρατικού Λαχείου (Σ.Κ.Λ.), υποβάλλουν τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Τα κερδίζοντα λαχεία πρέπει να ελέγχονται ηλεκτρονικά.
2. Ο εμπλουτισμός του υποσυστήματος πληροφορήσεως της Δ/νσεως Κρατικών Λαχείων, η οποία παίζει ένα ρόλο αντίστοιχο του Regulator, κρίνεται επιτακτικός, ώστε ο έλεγχος να είναι ουσιαστικός και πλήρης και να παρέχεται η δυνατότητα επιβεβαιώσεως του κέρδους.
3. Κρίνεται επιβεβλημένη η άμεση επικοινωνία με την παραγωγό εταιρεία και μέλος της Κοινοπραξίας Scientific Games, προκειμένου να διευκρινισθεί αν είναι εφικτός ο ακριβής προσδιορισμός του ποσοστού των κερδών κάθε εκδόσεως και, σε περίπτωση αρνητικής απαντήσεως, γιατί τούτο είναι εφικτό στο Ηνωμένο Βασίλειο, στο οποίο το Στιγμιαίο Λαχείο παράγεται από την ίδια εταιρεία.
4. Η μετακίνηση εξειδικευμένου κλιμακίου στις εγκαταστάσεις της "Στιγμιαίο Λαχείο Α.Ε." (όπως στη Βρετανική Camelot) θα ήταν επίσης ουσιαστική για τον ορθότερο έλεγχο, υπό τον όρο ότι θα εξασφαλιζόταν για τα μέλη του αυξημένο δικαίωμα προσβάσεως στα δεδομένα της.
5. Δεδομένου ότι δεν νοείται διαχείριση του Σ.Κ.Λ. από τον Ανάδοχο και κατά συνέπεια έλεγχος και εποπτεία του λαχείου από τον εργοδότη, χωρίς την εγκυροποίηση όλων των κερδιζόντων γραμματίων, είναι επιβεβλημένος ο ηλεκτρονικός έλεγχος.
6. Κρίνεται απαραίτητο η διερεύνηση στην παραγωγό εταιρεία και μέλος της Κοινοπραξίας Scientific Games από ειδικούς σε θέματα εκτυπώσεως Στιγμιαίων Λαχείων του τρόπου με τον οποίο διασφαλίζεται το ποσοστό των διανεμομένων κερδών και του τρόπου με τον οποίο ελέγχεται αν η τελική παραγωγή ανταποκρίνεται στην παραγγελθείσα και εγκριθείσα από το Ελληνικό Δημόσιο.
Οι προτάσεις αυτές έγιναν γνωστές στην Επιτροπή Διοικήσεως Κρατικών Λαχείων και στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών και απεφασίσθη από 26.3.96 να γίνουν όλες οι επιβαλλόμενες ενέργειες σε συνεργασία με τον Νομικό Σύμβουλο του Υπουργείου Οικονομικών.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η επισήμανση των υπαλλήλων του Υπουργείου Οικονομικών σχετικά με το μέλος της Κοινοπραξίας Scientific Games που μετέχει αυτής με ποσοστό 30% και είναι η παραγωγός των γραμματίων του Λαχείου, η οποία αρνείται να προσφέρει στην Ελλάδα τις διασφαλίσεις που προσφέρει στη Βρετανική Εταιρεία Camelot που διαχειρίζεται το αντίστοιχο Κρατικό Λαχείο, σχετικά με τον ακριβή προσδιορισμό του ποσοστού των κερδών εκάστης εκδόσεως που προορίζεται για τους νικητές του λαχείου. 'Eκθεση Ομάδας Εργασίας (8-3-1996) που συνεστήθη από τον κ. Υπουργό Οικονομικών με τις αποφάσεις 1099719/1055/0006Α/31-8-1995 και 1110470/1206/0006Α/24-10-1995 καταλήγει στα ακόλουθα συμπεράσματα: 1. Από τη μελέτη των διαθεσίμων στοιχείων της έκτης και ένατης εκδόσεως δηλ. προδιαγραφές, αρχεία δεσμίδων, πρόγραμμα τυχαιοποιήσεως, πωλήσεις, αναλυτική κατάσταση των αποτελεσμάτων της αποκαλύψεως από την Ανάδοχο των απωλήτων γραμματίων της έκτης εκδόσεως και πίνακες κερδιζόντων λαχείων, δεν είναι δυνατή η εξαγωγή ασφαλών εκτιμήσεων για το ποσοστό που πράγματι διανεμήθηκε στους τυχερούς στις παραπάνω εκδόσεις και το οποίο βάσει του άρθρου 13 της από 8.9.1993 Συμβάσεως πρέπει να ανέρχεται υποχρεωτικώς στο 45%.
2. Η μη δυνατότητα εκμεταλλεύσεως από την Δ/νση Κρατικών Λαχείων του αρχείου εγκυρότητος των κασετών καθιστά επίσης αδύνατο τον προσδιορισμό όλων των κερδιζόντων γραμματίων κάθε εκδόσεως ανά κατηγορία κέρδους καθώς και τον έλεγχο της εκτελέσεως της παραγγελίας που έχει εγκριθεί από τον Υπουργό Οικονομικών.
Στη συνέχεια η Ομάδα Εργασίας υποβάλλει τις κατωτέρω προτάσεις: 1. Να διερευνηθεί κατά πόσον το υπάρχον πληροφορικό σύστημα που χρησιμοποιεί η "Στιγμιαίο Λαχείο Α.Ε." ανταποκρίνεται στο προδιαγραφόμενο στη σύμβαση και στην τεχνική προσφορά του Αναδόχου, το οποίο φαίνεται ότι καλύπτει πλήρως τη δυνατότητα διαχειρίσεως και ελέγχου του Στιγμιαίου Κρατικού Λαχείου.
2. Να διασφαλισθεί αντίστοιχα στη συνέχεια η συμβατικά περιγραφόμενη ΟΝ LINE σύνδεση της Δ/νσεως Κρατικών Λαχείων με όλο το χρησιμοποιούμενο πληροφορικό σύστημα της "Στιγμιαίο Κρατικό Λαχείο" (ΙLMVS).
3. Να ζητηθεί από τον Ανάδοχο αναλυτική τεκμηρίωση τεχνικού και λειτουργικού χαρακτήρα του συνολικού περιβάλλοντος διαχειρίσεως και λειτουργίας του Σ.Κ.Λ..
Κατόπιν όλων αυτών των επισημάνσεων των υπηρεσιακών παραγόντων, ο αρμόδιος Υφυπουργός εγνώριζε ότι το Σ.Κ.Λ. εστερείτο αξιοπιστίας και ουδείς μπορούσε να διασφαλίσει ότι το προοριζόμενο για τους νικητές του λαχείου ποσοστό 45% επί των ακαθαρίστων εισπράξεων κατέληγε σε αυτούς ή διενέμετο με περαιτέρω συνέπεια την απώλεια προσθέτων φορολογικών εσόδων.
Εάν δε ληφθεί υπόψη ότι το σύνολον των πωλήσεων του Σ.Κ.Λ., καθ' όλη τη διάρκεια της πενταετούς περιόδου θα είναι της τάξεως των 500 δις δρχ. και ότι η αναλογία του προοριζομένου για τους νικητές ποσού είναι της τάξεως των 225 δις δρχ. ευχερώς οδηγούμεθα στο συμπέρασμα ότι το κίνητρο διανομής του ποσού των 225 δις δρχ. είναι ιδιαιτέρως ισχυρό, ιδίως όταν δεν υπάρχει κανένας έλεγχος.
Υπό την πίεση των υπηρεσιακών παραγόντων αναγκάζεται ο αναφερόμενος Υφυπουργός να υποβάλει το υπ' αριθμ. 1043817/295/Α0013/8.5.96 ερώτημα στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους.
Τα συγκεκριμένα ερωτήματα ήσαν τρία και μεταξύ αυτών και το επίμαχο: -Αν ο ηλεκτρονικός έλεγχος όλων των κερδιζόντων γραμματίων Σ.Κ.Λ. συνιστά συμβατική υποχρέωση του Αναδόχου.
Σε περίπτωση καταφατικής απαντήσεως, ποιες οι νόμιμες ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβεί το Δημόσιο προς διασφάλιση των δικαιωμάτων του". Επ' αυτού η Ολομέλεια του Ν.Σ.Κ ομοφώνως αποφαίνεται: -Εν όψει τούτων η άρνηση ηλεκτρονικής επικυρώσεως όλων (και του μικρού και μεσαίου κέρδους) των κερδιζόντων γραμματίων του Σ.Κ.Λ. εκ μέρους του αναδόχου στερεί το Δημόσιο του δικαιώματος άσκησης του ελεγκτικού επί της διαχειρίσεως του Λαχείου δικαιώματός του και αποτελεί παράβαση εκ μέρους του Αναδόχου συμβατικών και εκ του "Κανονισμού του Σ.Κ.Λ." υποχρεώσεών του, συνεπαγομένη τις κατά τα ως άνω άρθρα 50 και 46 της προκειμένης συμβάσεως κυρώσεις".
Μεταξύ των κυρώσεων προβλέπεται η κατάπτωση εγγυητικών επιστολών, η επιβολή προστίμου καθώς και η καταγγελία της Συμβάσεως.
Το Ν.Σ.Κ., απαντώντας στο ερώτημα σε ποιες νομικές ενέργειες πρέπει να προβεί το Δημόσιο προς διασφάλιση των δικαιωμάτων του, συνιστά την προσφυγή στη Διαιτησία, σύμφωνα με το άρθρο 53 της Συμβάσεως.
Κατ' αυτόν τον τρόπο η Ολομέλεια του Ν.Σ.Κ, ομόφωνα απαντά στον αναφερόμενο Υφυπουργό Οικονομικών και του γνωρίζει ότι ο ηλεκτρονικός έλεγχος όλων των κερδιζόντων γραμματίων του Σ.Κ.Λ. συνιστά συμβατική υποχρέωση του Αναδόχου και προς διασφάλιση των δικαιωμάτων του Δημοσίου πρέπει να προσφύγει στη Διαιτησία.
Η Γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ διεμορφώθη στη συνεδρίαση της 21.6.1996, θεωρήθηκε στις 28.6.1996 και έγινε δεκτή από τον Υφυπουργό Οικονομικών στις 2-7-1996.
Παρά το γεγονός όμως ότι ο αναφερόμενος Υφυπουργός έκανε αποδεκτή τη Γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ από 2 Ιουλίου 1996, σε ουδεμία ενέργεια προέβη για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Ελληνικού Δημοσίου και των παικτών του λαχείου.
Με την παράλειψή του αυτή ο αναφερόμενος Υφυπουργός διέπραξε παράβαση καθήκοντος και παρέσχε πλήρη κάλυψη στον Ανάδοχο να συνεχίσει με αδιαφανείς διαδικασίες τη διαχείριση του ΞΥΣΤΟ, αρνούμενος να ανταποκριθεί στη βασική του αποστολή, του θεματοφύλακα των συμφερόντων του Ελληνικού Δημοσίου.
Ο αναφερόμενος Υφυπουργός αρνήθηκε την προσφυγή στη Διαιτησία, διότι, κατά δήλωσή του, η διαδικασία της διαιτησίας είναι χρονοβόρος και απαιτεί δαπάνες.
Φαίνεται όμως ότι τα επιχειρήματα του αναφερομένου Υφυπουργού περί διαιτησίας δεν συμμερίζεται ο Ανάδοχος και γι' αυτό προσφεύγει στη διαιτησία όταν ανέκυψε διαφορά μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Αναδόχου ως προς τον χρόνο αποδόσεως του αναλογούντος ποσοστού του Δημοσίου λόγω διαφορετικής ερμηνείας των άρθρων 12,32 και 41. Η υπ' αριθ. 8983/1996 απόφαση της Διαιτησίας εκδόθηκε μετά παρέλευση 11 μηνών και εστοίχησε στο Ελληνικό Δημόσιο 20 εκατ. δρχ.
Από το στοιχείο αυτό αποδεικνύεται ότι ο αναφερόμενος Υφυπουργός δεν προσέφυγε στη Διαιτησία διότι ήθελε να προστατεύσει τον Ανάδοχο και όχι διότι εστερείτο χρόνου και ότι το κόστος ήταν υψηλό.
Είχε στη διάθεσή του 26 μήνες από το χρόνο αποδοχής της Γνωμοδοτήσεως της Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ (2-7-1996) και τον άφησε να παρέλθει χωρίς να κάνει την παραμικρή ενέργεια για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου.
'Oσον αφορά στη δαπάνη της διαιτησίας, αυτή θα ήταν πάρα πολύ ασήμαντη συγκριτικά με τις απώλειες του Δημοσίου και των παικτών του λαχείου.
Είναι απογοητευτικό ο αρμόδιος Υφυπουργός Οικονομικών να αρνείται την προσφυγή στη διαιτησία με σαθρά επιχειρήματα, όταν σε κάθε σύμβαση του Ελληνικού Δημοσίου περιλαμβάνεται ειδική πρόβλεψη για προσφυγή στη Διαιτησία, όταν υπάρχει το ενδεχόμενο να θιγούν τα συμφέροντα του Ελληνικού Δημοσίου.
Η Κολομβία πάντως δεν εδίστασε να καταγγείλει τη σύμβαση που είχε με την Scientific Games, διότι αυτή δεν ετήρησε τις συμβατικές της υποχρεώσεις και κατέπεσε η εγγυητική της επιστολή των 2,4 εκατ. δολ.
O Υφυπουργός των Οικονομικών αγνόησε την 406/2.7.96 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους με την οποία επιβεβαιώθηκε ότι ο Ανάδοχος "... έχει την υποχρέωση επικυρώσεως ηλεκτρονικώς δια της χρήσεως του υπ' αυτού εγκατεστημένου ηλεκτρονικού συστήματος ILMVS όλων των γραμματίων του Σ.Κ.Λ.".
Σε απάντησή του σε ερώτηση Βουλευτή της Ν.Δ. (6042/16.6.1998) ομολογεί ότι ο Ανάδοχος αρνήθηκε την ηλεκτρονική επικύρωση όλων των γραμματίων του Σ.Κ.Λ. και δεν είχε αντίρρηση για προσφυγή στην προβλεπόμενη από τη σύμβαση διεθνή διαιτησία. 'Oμως "Το Υπουργείο Οικονομικών, αφού έκρινε ότι δεν ήτο δυνατόν να τεκμηριωθεί τεχνικά πλήρως η θέση που διατύπωσε η Δ/νση Κρατικών Λαχείων στο υπ' αριθ. 5497/12.6.1996 έγγραφό της, στο οποίο βασίσθηκε η υπ' αριθ. 406/2.7.1996 γνωμοδότηση της Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ, έκρινε ότι η προσφυγή του Ελληνικού Δημοσίου στη Διεθνή Διαιτησία δεν θα απέβαινε υπέρ αυτού, λόγω και της παντελούς ανυπαρξίας υποχρεώσεώς του να εγκαταστήσει πανελλαδικό ΟΝ LINE σύστημα όλων των κερδιζόντων λαχείων." Με την απάντησή του αυτή εμφανίζεται ο αναφερόμενος Υφυπουργός να αγνοεί ότι η εγκατάσταση του ηλεκτρονικού συστήματος ILMVS συνιστά ουσιώδη υποχρέωση του Αναδόχου, η οποία περιλαμβάνεται στην τεχνική του προσφορά που υπέβαλε στις 18-12-1992 και η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της συμβάσεως, σύμφωνα με το άρθρο 45 αυτής. Οι συμβατικές υποχρεώσεις του Αναδόχου επέβαλαν την εγκατάσταση του Συστήματος Διοικήσεως και Επικυρώσεως Στιγμιαίου Κρατικού Λαχείου (ILMVS) που παρέχει ορθή διανομή του Στιγμιαίου Λαχείου, επικύρωση και λογιστικό έλεγχο, όπως τούτο επακριβώς περιγράφεται στην τεχνική προσφορά του αναδόχου. Το ILMVS έχει ενσωματωμένο εσωτερικό σύστημα ελέγχου (ICS) που επαληθεύει και ελέγχει τις ημερήσιες δραστηριότητες του συστήματος. Με το σύστημα αυτό παρέχεται δυνατότητα επεξεργασίας των στοιχείων σε "πραγματικό χρόνο" (real time). Τη συμβατική του αυτή υποχρέωση δεν ετήρησε ο Ανάδοχος, αρνούμενος να εγκαταστήσει ηλεκτρονικό σύστημα διανομής και επικυρώσεως του λαχείου με απόλυτη και συνεχή on-line πρόσβαση της Δ/νσεως Κρατικών Λαχείων.
Κατ' αυτόν τον τρόπο ο αναφερόμενος Υφυπουργός με δική του ευθύνη επέτρεψε στον Ανάδοχο να διαχειρίζεται με πλήρη αδιαφάνεια το Σ.Κ.Λ. εις βάρος του Δημοσίου και των παικτών του λαχείου.
'Oπως απεδείχθη από τη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων της 18ης Ιουνίου 1998, δεν επραγματοποιήθη έλεγχος στην όλη διαχείριση του "ΞΥΣΤΟ".
Ο αναφερόμενος υφυπουργός και η Κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεν θέλησαν να προσδώσουν ευρύτερη διάσταση της διαφοράς με τον Ανάδοχο, ώστε ανενόχλητα να προχωρήσουν στην ανανέωση της Συμβάσεως.
Οι ερωτήσεις των Βουλευτών στο Κοινοβούλιο, οι αντιδράσεις της Κοινής Γνώμης και τα συνεχή δημοσιεύματα του Τύπου δεν δρουν ανασταλτικά στις προθέσεις της Κυβερνήσεως για την ανανέωση της Συμβάσεως.
Ο Ανάδοχος, σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγρ. 2 της Συμβάσεως, υποβάλλει στις 30-7-1997 αίτηση για ανανέωση της από 8 Σεπτεμβρίου 1993 Συμβάσεως για την ανάθεση του έργου της παραγωγής, διαχειρίσεως, λειτουργίας και προβολής του Στιγμιαίου Κρατικού Λαχείου (Σ.Κ.Λ.) και ο αναφερόμενος Υφυπουργός σπεύδει να απαντήσει στον Ανάδοχο ότι "...αίτημά σας γίνεται δεκτό με την προϋπόθεση ότι θα ακολουθήσουν διαπραγματεύσεις...".
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 παράγρ. 2, "Η διάρκεια της συμβάσεως δύναται να ανανεώνεται κατά τον τρόπο και υπό τας προϋποθέσεις αι οποίαι προβλέπονται εις το άρθρον 7 παρ. 2 στοιχ. α του π.δ/τος 245/1992 (ΦΕΚ 135Α). Η αίτησις του αναδόχου για παράταση της παρούσης συμβάσεως πρέπει να υποβληθεί και η βούλησις του εργοδότου προς τον αυτόν σκοπόν πρέπει να κοινοποιηθεί εις τον ανάδοχον 12 μήνες προ της λήξεως της ισχύος της παρούσης συμβάσεως και οι διαπραγματεύσεις πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί 6 μήνες προ του αυτού χρόνου".
Κατά τη σύμβαση, λοιπόν, πρέπει η αίτηση ανανεώσεως να υποβληθεί προ της 8ης Σεπτεμβρίου 1997 και οι διαπραγματεύσεις να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι 8 Μαρτίου 1998, υπό τις προϋποθέσεις που θέτει το Π.Δ/γμα 245/1992, ότι δηλαδή ο Ανάδοχος έχει τηρήσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις και ότι τα αποτελέσματα της συμβάσεως ήταν ικανοποιητικά για το Δημόσιο.
Η διαπίστωση συνδρομής των προϋποθέσεων για την ανανέωση της συμβάσεως είναι έργο της Επιτροπής Διοικήσεως Κρατικών Λαχείων, ο δε αναφερόμενος Υφυπουργός Οικονομικών μπορεί να προχωρήσει στην ανανέωση της συμβάσεως κατόπιν συμφώνου γνώμης της ως άνω Ε.Δ.Κ.Λ..
Η Ε.Δ.Κ.Λ. στη συνεδρίαση της 26ης Αυγούστου 1997 απεφάσισε τα ακόλουθα: "Η Επιτροπή Διοικήσεως Κρατικών Λαχείων μετά την εισήγηση της Υπηρεσίας διαπιστώνει ότι η παλιά σύμβαση του Σ.Κ.Λ. δε διασφαλίζει τα συμφέροντα ούτε των παικτών ούτε του Δημοσίου. Κατόπιν τούτου εισηγείται τη μη ανανέωση της υπάρχουσας σύμβασης και ή την κατάρτιση εξ υπαρχής νέας σύμβασης με τον Ανάδοχο ή την ανάληψη της διαχείρισης του ΣΚΛ από την Δ/νση Κρατικών Λαχείων και τη συγκρότηση επιτροπής που θα ερευνήσει τη δυνατότητα της ΔΚΛ να αναλάβει τη διαχείριση αυτή." Η παραπάνω απόφαση ελήφθη κατά πλειοψηφία, μειοψηφούντος του εκπροσώπου των εργαζομένων της Δ.Κ.Λ. κ. Δ. Δημόπουλου, ο οποίος υποστήριξε την άποψη ότι η διαχείριση του Σ.Κ.Λ. πρέπει να αναληφθεί από την Δ.Κ.Λ.".
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Διοικήσεως Κρατικών Λαχείων ιδιοχείρως προσθέτει: "Πρέπει να υπάρξει εξ υπαρχής νέα σύμβαση, άλλως θα αναλάβει το Κράτος την διαχείριση του Λαχείου".
Από τις εισηγήσεις, λοιπόν, των αρμοδίων οργάνων του Υπουργείου Οικονομικών προκύπτει ότι ο Ανάδοχος δεν πληροί τις προϋποθέσεις ανανεώσεως της συμβάσεως, διότι δεν ετήρησε τις συμβατικές του υποχρεώσεις και εκ του λόγου αυτού δεν διεσφάλισε τα συμφέροντα των παικτών ούτε του Δημοσίου.
Ο Ανάδοχος αρνήθηκε συνεργασία με τις υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών και επέτυχε τη διαχείριση του Σ.Κ.Λ. υπό καθεστώς πλήρους αδιαφάνειας, με σκοπό την ικανοποίηση των ιδιοφελών του σκοπών.
Το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Οικονομικών εισηγήθηκε την μη ανανέωση της υπαρχούσης συμβάσεως και με τη διατύπωσή του, της καταρτίσεως νέας εξ υπαρχής συμβάσεως, προτείνει ουσιαστικά τη διεξαγωγή διεθνούς διαγωνισμού για την επιλογή νέου αναδόχου.
Η διεξαγωγή νέου διαγωνισμού θα οδηγήσει στην εξασφάλιση βελτιωμένων όρων για το Δημόσιο, αλλά και -το πλέον σημαντικό- θα υπάρξει αξιοπιστία του Λαχείου.
Από στοιχεία που δημοσιεύονται στο World Lottery Almanac διαπιστούται ότι το ποσοστό που διανέμεται στους νικητές του Στιγμιαίου Λαχείου είναι σημαντικά αυξημένο έναντι του προβλεπόμενου 45% της ελληνικής συμβάσεως. Στην Ολλανδία τα διανεμόμενα κέρδη στους νικητές του λαχείου ανέρχονται στο 47,5% επί των ακαθαρίστων εισπράξεων από τις πωλήσεις του λαχείου, στο Ηνωμένο Βασίλειο στο 50%, στην Ιρλανδία στο 51.3% και στη Γαλλία στο 57.2%.
Στην Αυστραλία, το προοριζόμενο για τους νικητές ποσοστό είναι 59.7%, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες ο μέσος όρος του ποσοστού των νικητών ανέρχεται σε 57.3%.
Αντίστοιχα είναι μειωμένο το ποσοστό που καλύπτει τις δαπάνες εκτυπώσεως των λαχείων, κόστος διανομής, λειτουργικά έξοδα και κέρδη. Υπενθυμίζεται ότι το ελληνικό ποσοστό για την κάλυψη των ως άνω δαπανών είναι 22.4% επί των ακαθαρίστων εισπράξεων από τις πωλήσεις των λαχείων, ενώ στην Ιρλανδία είναι 15.6%, στη Γαλλία 14.7%, στις ΗΠΑ 11.3% και στο Ηνωμένο Βασίλειο 10%.
Επίσης, πρέπει να καταργηθεί και η παραχώρηση του 1% επί των ακαθαρίστων εσόδων για διαφήμιση στην Ανάδοχο εταιρεία του Σ.Κ.Λ.. Η παραχώρηση αυτή επιτρέπει στον Ανάδοχο να χρησιμοποιεί τα χρήματα του λαχείου ανεξέλεγκτα και να επηρεάζει μέσω των ΜΜΕ και των αθλητικών ομάδων την κοινή γνώμη υπέρ των γενικοτέρων συμφερόντων του. Υπενθυμίζεται η δήλωση του Αναδόχου στην Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, ότι η διαφημιστική προβολή ανήλθε στο 2.3% των ακαθαρίστων εσόδων των λαχείων, αντί του προβλεπομένου 1%, που κατενεμήθησαν ως ακολούθως: 1994: 1,8 δισ. δρχ.
1995: 1,7 " " 1996: 1,8 " " 1997: 2,3 " " Σύνολον: 7,6 δισ. δρχ. Το γεγονός ότι στη διάρκεια 4 ετών διενεμήθησαν για διαφημιστικούς λόγους 7,6 δισ. δρχ. είναι ενδεικτικό των δυνατοτήτων επηρεασμού της Κοινής Γνώμης.
'Eνα άλλο σημείο των δηλώσεων του Αναδόχου στη Διαρκή Επιτροπή της Βουλής πρέπει εντόνως να μας προβληματίζει.
Ο Ανάδοχος, αναφερόμενος στην εγκατάσταση πανελλαδικού συστήματος επικυρώσεως όλων των λαχείων, είπε: "Η εγκατάσταση του ηλεκτρονικού συστήματος παρακολουθήσεως του μηχανογραφικού συστήματος σε όλη τη χώρα σήμερα πλέον, ενόψει και της επόμενης πενταετίας, αν υπογράψουμε τη σύμβαση, είναι μια επένδυση, η οποία μπορεί να υλοποιηθεί. Είναι επένδυση ύψους 1,5 δισ. δρχ." Δηλαδή, τη στιγμή που αμφισβητείται έντονα και βάσει στοιχείων η αξιοπιστία του λαχείου, όταν υπάρχουν δικαιολογημένα προβληματισμοί για την ορθή διανομή ποσού της τάξεως των 225 δισ. δρχ. στους νικητές του λαχείου, όταν ο Ανάδοχος νομίμως εξασφαλίζει κέρδη άνω των 50 δισ. δρχ. κατά τη διάρκεια της πενταετίας και όταν στη διάρκεια των τεσσάρων ετών διατίθενται για διαφημιστικούς σκοπούς 7,6 δισ. δρχ. (κατά δήλωση του Αναδόχου), ο Ανάδοχος αρνείται να πραγματοποιήσει επένδυση ύψους 1,5 δισ. δρχ. που θα εξασφάλιζε τα δικαιώματα του Δημοσίου, των παικτών, την αξιοπιστία του λαχείου, αλλά και τη δική του αξιοπιστία.
Η βελτίωση όμως των όρων της Συμβάσεως υπέρ του Δημοσίου και των παικτών και η διασφάλιση της αξιοπιστίας του λαχείου φαίνεται ότι δεν αποτελούν κύριο μέλημα του κ. Υφυπουργού.
Αγνοεί επιδεικτικά την υποβληθείσα εμπροθέσμως (6 Μαρτίου 1998) εκδήλωση ενδιαφέροντος της Κοινοπραξίας ΒΑΒΝ Technologies και GTECH Corporation για διενέργεια διαγωνισμού για την επιλογή νέου αναδόχου με καλλίτερους όρους, που ο ίδιος κατέθεσε στη Βουλή κατά τη συζήτηση επερώτησης βουλευτών της Ν.Δ. την 8/5/1998. Αντιθέτως επιδιώκει πάση θυσία την ανανέωση της συμβάσεως με τον ίδιο Ανάδοχο και ψευδώς την διαβεβαιώνει ότι δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα τα αναφερόμενα στη διαχείριση κ.λ.π του λαχείου, αφού όλα ελέγχονται από την Δ/νση Κρατικών Λαχείων μέσω on-line συνδέσεως που έχει εγκατασταθεί από τον Ανάδοχο για το σκοπό αυτό.
Η Κυβέρνηση και ο αναφερόμενος Υφυπουργός αγνοούν προκλητικά την Εισήγηση της Επιτροπής Διοικήσεως Κρατικών Λαχείων και τη Γνωμοδότηση της Ολομέλειας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, απεμπολούν τα δικαιώματα του Δημοσίου να αξιώσει αποζημίωση από τον Ανάδοχο, αφήνουν απροστάτευτους τους παίκτες του λαχείου, ενώ κλονίζουν την αξιοπιστία του κράτους, ενισχύοντας την κοινή πεποίθηση περί "διαπλεκομένων".
Ο αναφερόμενος Υφυπουργός παρανόμως απεδέχθη το αίτημα του Αναδόχου για ανανέωση της συμβάσεως, λαμβανομένου υπ' όψιν ότι ο Ανάδοχος δεν ικανοποιούσε τις προϋποθέσεις της συμβάσεως και του προεδρικού διατάγματος 245/1992.
Στις 6 Μαϊου 1998 ο Νομικός Σύμβουλος του Υουργείου Οικονομικών ζητά από τη Δ/νση Κρατικών Λαχείων, κατόπιν υποδείξεως φυσικά του προϊσταμένου του αναφερομένου Υφυπουργού Οικονομικών, να "προκαλέσει" την εισήγηση της επιτροπής Δ.Κ.Λ. για την παράταση της συμβάσεως για το ΞΥΣΤΟ και στις 12 Μαϊου 1998 ο Διευθυντής Κρατικών Λαχείων, αφού έλαβε υπόψη του το έγγραφο του Νομικού Συμβούλου, ζητά από την Ε.Δ.Κ.Λ. τη νέα εισήγηση.
'Oλες αυτές οι ενέργειες πείθουν ότι ο αναφερόμενος Υφυπουργός προσπαθεί να εξασφαλίσει νέα εισήγηση που να ανατρέπει την προηγούμενη, ώστε να προχωρήσει στην ανανέωση της συμβάσεως.
Οι μεθοδεύσεις αυτές του αναφερομένου Υφυπουργού προκαλούν την αποχώρηση του στελέχους του Υπουργείου Οικονομικών και μέλους της Επιτροπής Διοικήσεως Κρατικών Λαχείων κ. Ι. Αντωνίου, ο οποίος καταγγέλλει με δήλωσή του (12-5-1998) την όλη διαδικασία και χαρακτηρίζει παράνομη την εκ νέου συζήτηση του θέματος, γιατί τούτο έχει συζητηθεί στη συνεδρίαση της 26-8-1997 και υπάρχουν πρακτικά.
Οι μεθοδεύσεις του αναφερομένου Υφυπουργού είναι μια αυταπόδεικτη υπόθεση παραβάσεως καθήκοντος εκ μέρους του αρμόδιου Υπουργού, διότι εκ προθέσεως και αποδεδειγμένα με τις ανωτέρω πράξεις και παραλείψεις του ζημιώνει τα συμφέροντα, τόσο του Δημοσίου, όσο και των Ελλήνων πολιτών-παικτών του "ΞΥΣΤΟ".
Η Κυβέρνηση και ο αναφερόμενος Υφυπουργός εσκεμμένα παρέλειψαν να εφαρμόσουν τα άρθρα 46 και 50 της Συμβάσεως που προβλέπουν την επιβολή κυρώσεων στον Ανάδοχο για την μη τήρηση των συμβατικών του υποχρεώσεων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η καταγγελία της συμβάσεως.
Οι αναφερόμενοι άφησαν ανενόχλητο τον ανάδοχο του "ΞΥΣΤΟ", ώστε να εξαντλήσει την πενταετία της αρχικής συμβάσεως και επιπλέον μεθόδευσαν την εξάλειψη και ανατροπή των επιβαρυντικών στοιχείων που θα εμπόδιζαν την ανανέωση της συμβάσεως.
Χαρακτηριστική απόδειξη της τελευταίας αυτής προσπάθειας είναι το νεότερο από 28.5.1998 ερώτημα του αναφερόμενου Υφυπουργού στο Ν.Σ.Κ.. Επισημαίνεται το γεγονός ότι το ερώτημα υπεβλήθη στις 28 Μαϊου 1998, το Ν.Σ.Κ συνεδρίασε στις 5 Ιουνίου, η Γνωμοδότηση θεωρήθηκε στις 15 Ιουνίου, οι υπηρεσιακοί παράγοντες και ο Γενικός Γραμματέας την υπέγραψαν στις 16 Ιουνίου και ο αναφερόμενος Υφυπουργός την έκανε αποδεκτή στις 17 Ιουνίου.
Η ταχύτης αυτή οπωσδήποτε τιμά την Κρατική Μηχανή, αλλά προκαλεί και ερωτηματικά, αν όλες οι περιπτώσεις αντιμετωπίζονται κατά τον ίδιο τρόπο. Τα τεθέντα ερωτήματα ήσαν τα ακόλουθα: α. Εάν είναι επιτρεπτή κατά τις διατάξεις του άρθρου 7 του π.δ. 245/1992 η τροποποίηση διατάξεων της μεταξύ του Δημοσίου και του Αναδόχου του έργου "παραγωγής, διαχειρίσεως, προβολής και κυκλοφορίας του Στιγμιαίου Κρατικού Λαχείου" από 8.9.93 Συμβάσεως.
β. Εάν οι αλλαγές που συμφωνήθηκαν στο από 6.3.1998 Πρακτικό Διαπραγματεύσεως συνιστούν επιτρεπτές κατά νόμο τροποποιήσεις της υφιστάμενης Συμβάσεως ή αποτελούν κατ' ουσία νέα Σύμβαση.
Με τα ερωτήματα αυτά ο αναφερόμενος Υφυπουργός προσπαθεί να συσκοτίσει την υπόθεση, επινοεί νομικίστικα τεχνάσματα και δεν εισέρχεται στην ουσία της υποθέσεως, η οποία είναι απλή.
Το μοναδικό ερώτημα που θα μπορούσε να τεθεί από τον αναφερόμενο Υφυπουργό είναι το εξής: "Εάν μπορεί να προχωρήσει κατά νόμο στην ανανέωση της Συμβάσεως μετά την διαπίστωση της Επιτροπής Διοικήσεως Κρατικών Λαχείων ότι "η υπάρχουσα σύμβαση δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα του Ελληνικού Δημοσίου, ούτε των παικτών" και ενώ απεδείχθη η απροθυμία του αναδόχου να συνεργασθεί με τις δημόσιες υπηρεσίες ώστε να εφαρμοσθεί η Σύμβαση κατά τρόπο διασφαλίζοντα τη διανομή του 45% των ακαθαρίστων εισπράξεων από τις πωλήσεις του λαχείου στους νικητές και την πλήρη διαφάνεια του λαχείου." Ο αναφερόμενος Υφυπουργός όμως παρέλειψε να υποβάλει το ουσιώδες αυτό ερώτημα στο Ν.Σ.Κ και με παραπλανητικά ερωτήματα αναζητά διέξοδο μέσω του Ν.Σ.Κ για την ανανέωση της Συμβάσεως.
Η Γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ είναι ομόφωνη για το πρώτο ερώτημα, ότι δηλαδή είναι επιτρεπτή η τροποποίηση της συμβάσεως εφ' όσον συντρέχουν οι όροι και οι προϋποθέσεις που προβλέπονται στην Σύμβαση και στο π.δ/γμα 245/1992 και υπό την αυτονόητον προϋπόθεση ότι δια των τροποποιήσεων αυτών δεν μεταβάλλεται σε τέτοιο βαθμό η αρχική σύμβαση, ώστε κατ' ουσίαν να αποτελεί νέα διάφορον της αρχικής σύμβαση.
Επί της Γνωμοδοτήσεως αυτής παρατηρείται ότι ο αναφερόμενος Υφυπουργός έχει ήδη στα χέρια του το Απόσπασμα Πρακτικών της Συνεδριάσεως της 26ης Αυγούστου 1997 της Επιτροπής Διοικήσεως Κρατικών Λαχείων και γνωρίζει ότι δεν πληρούνται οι όροι και προϋποθέσεις της Συμβάσεως και του π. δ/τος 245/1992 για την ανανέωσή της.
Για να ανατρέψει την εισήγηση της Ε.Δ.Κ.Λ., επαναφέρει το θέμα και προφανώς, δι' ασκήσεως πιέσεων στα υπηρεσιακά μέλη αυτής και υφισταμένους του, προσπαθεί να την ανατρέψει.
Οι ενέργειες αυτές του αναφερόμενου Υφυπουργού καταρρακώνουν και ευτελίζουν την Δημοσία Διοίκηση και καλλιεργούν νομολογία παρανόμων παρεμβάσεων της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Οικονομικών.
Ο αναφερόμενος Υφυπουργός παρανόμως, δηλαδή κατά παράβαση του π.δ. 245/1992, επίσης απήντησε θετικά στο αίτημα του Αναδόχου για ανανέωση της Συμβάσεως με την υπ' αριθμ. 10186 / 3 Σεπτεμβρίου 1997 επιστολή του, όταν από 28 Αυγούστου 1997 η Ε.Δ.Κ.Λ. του είχε γνωρίσει με το υπ' αριθμ. 7398/28.8.1997 έγγραφό της, ότι ο Ανάδοχος δεν πληροί τις προϋποθέσεις για ανανέωση της Συμβάσεως.
Ο αναφερόμενος Υφυπουργός ανακυκλώνει διάφορες προσπάθειές του, για να βρει κάποιο νομιμοφανή τρόπο για να υπογράψει την σκανδαλώδη ανανέωση της Συμβάσεως. Γνωρίζει όμως τους κινδύνους, γι' αυτό και καθυστερεί την υπογραφή, παρά το γεγονός ότι οι προθεσμίες προς τούτο παρήλθαν.
'Oσον αφορά στο δεύτερο τεθέν ερώτημα προς το Ν.Σ.Κ., οι γνώμες διχάστηκαν στο Ν.Σ.Κ.. Η μειοψηφία, με νομικά τεκμηριωμένα επιχειρήματα, επιβεβαιώνει ότι δεν είναι επιτρεπτή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του π. δ/τος 245/1992 η τροποποίηση των διατάξεων της Συμβάσεως, εφ' όσον δι' αυτής επιχειρείται κατ' ουσία ανανέωση της συμβάσεως, μη συντρεχόντων των υπό του νόμου τασσομένων όρων και προϋποθέσεων.
Υπενθυμίζεται ότι το άρθρο 7 ορίζει ότι η Σύμβαση μπορεί να ανανεωθεί με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και μετά από εισήγηση της Επιτροπής Διοικήσεως Κρατικών Λαχείων, εφ' όσον ο Ανάδοχος έχει τηρήσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις και αιτιολογημένα κρίνεται ότι τα αποτελέσματα της συμβάσεως ήσαν ικανοποιητικά για το Δημόσιο.
Η μειοψηφία επισημαίνει ότι για να προχωρήσει ανανέωση της συμβάσεως απαιτείται μονομερής πράξη της Διοικήσεως (απόφαση του Υπουργού Οικονομικών κατόπιν εισηγήσεως της Ε.Δ.Κ.Π.) και αφού διαπιστωθεί η συνδρομή των προϋποθέσεων (τήρηση συμβατικών υποχρεώσεων, ικανοποιητικά αποτελέσματα για το Δημόσιο), ενώ για να γίνει τροποποίηση απαιτείται κοινή γραπτή συμφωνία (σύμβαση) των μερών.
Οι τροποποιήσεις μπορούν να γίνουν στην σύμβαση προ της λήξεώς της, εφ' όσον τα μέρη συμφωνήσουν και εξυπακούεται ότι θα ισχύσουν για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η σύμβαση. Το χρονικό όμως όριο της διενέργειας τροποποιήσεων εκ της συμβάσεως περιορίζεται μέχρι των 12 μηνών προ της λήξεως αυτής. Δηλαδή δεν παρέχεται η δυνατότητα πραγματοποιήσεως τροποποιήσεων από τη στιγμή που ετέθη σε εφαρμογή η διαδικασία ανανεώσεως της συμβάσεως, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 παράγρ. 2α του π. δ/τος 245/1992 και του άρθρου 2 παράγρ. 2 της συμβάσεως.
Οι διαπραγματεύσεις δεν μπορούν να οδηγήσουν σε μεταβολή της αρχικής συμβάσεως σε τέτοιο βαθμό, ώστε να καλύπτεται η τυχόν παράβαση συμβατικών υποχρεώσεων του Αναδόχου και να υποδεικνύεται η συμμόρφωση προς αυτές και να θεωρούνται οι τροποποιήσεις και επωφελείς για το Δημόσιο.
Οι τροποποιήσεις της συμβάσεως με την μέθοδο αυτή οδηγούν κατ' ουσία σε νέα σύμβαση, οπότε η όλη ρύθμιση οδηγεί σε απ' ευθείας ανάθεση της λειτουργίας του Σ.Κ.Λ. σε ιδιώτη, κατά προφανή καταστρατήγηση του νόμου (άρθρο 17 του ν. 1947/1991, άρθρο 12 του ν. 1967/1991 και άρθρο 3 του π. δ/τος 245/1992) που επιβάλλει την δια δημοσίου πλειοδοτικού διαγωνισμού δυνατότητα αναθέσεως αυτού σε ιδιωτικό φορέα.
Η μειοψηφία του Ν.Σ.Κ καταλήγει με την γνωμοδότησή της ως ακολούθως: "Σύμφωνα με τα τεθέντα υπόψη της Ολομέλειας στοιχεία, δεν φαίνεται να συντρέχουν οι προϋποθέσεις της ανανεώσεως της συμβάσεως μετά τον χρόνο της λήξεώς της (9-9-1998), για την οποία υποβλήθηκε από τον Ανάδοχο η από 30-7-1997 αίτηση. Και τούτο διότι: α. Με την Γνωμοδότηση υπ' αρ. 406/21-6-1996 της Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ. έχει γίνει ομοφώνως δεκτό ότι ο Ανάδοχος έχει παραβιάσει ουσιώδεις συμβατικές του υποχρεώσεις και κυρίως έχει αρνηθεί την ηλεκτρονική επικύρωση όλων (και του μικρού και του μεσαίου κέρδους) των κερδιζόντων γραμματίων του Σ.Κ.Λ., πράγμα το οποίο στερεί το Δημόσιο της ευχέρειας ασκήσεως του ελεγκτικού επί της διαχειρίσεως του Λαχείου δικαιώματός του και συνιστά παράβαση, συνεπαγομένη τις κατά τα άρθρα 50 και 46 της συμβάσεως κυρώσεις, μεταξύ των οποίων και η καταγγελία της συμβάσεως.
β. Η Επιτροπή Διοικήσεως Κρατικών Λαχείων, κατά τη συνεδρίασή της της 26ης Αυγούστου 1997, επιληφθείσα της από 30-7-1997 αιτήσεως του Αναδόχου για την ανανέωση της διαρκείας της συμβάσεως και μετά εισήγηση της Δ/νσεως Κρατικών Λαχείων, διετύπωσε την άποψη ότι "η ισχύουσα σύμβαση του Σ.Κ.Λ. δεν διασφαλίζει τα συμφέροντα ούτε των παικτών ούτε του Δημοσίου" και εισηγήθη την μη ανανέωση της υπάρχουσας συμβάσεως, προτείνασα ή την κατάρτιση εξ υπαρχής νέας συμβάσεως με τον ίδιο Ανάδοχο ή την ανάληψη της διαχειρίσεως του Σ.Κ.Λ. από τη Δ/νση Κρατικών Λαχείων.
Με βάση τα ανωτέρω, η ανανέωση της συμβάσεως, κατ' αποδοχή της σχετικής αιτήσεως του Αναδόχου, είναι ανεπίτρεπτη, ως μη θεμελιούμενη νόμω και ουσία.
Τροποποίηση δε της συμβάσεως, εφ' όσον κατά τα προαναλυθέντα τοιαύτη είναι δυνατή μόνο υπό την προϋπόθεση ότι δεν μεταβάλλεται ουσιαστικώς το αντικείμενό της και οι όροι της και ότι θα ισχύει για όσο χρόνο διαρκεί η σύμβαση, δεν είναι επιτρεπτή, αν συνδυάζεται ευθέως με παράταση του χρόνου διαρκείας της ή αν τείνει εμμέσως στην εξασφάλιση των άλλων, ελλειπουσών, προϋποθέσεων ανανεώσεως, διότι τότε ισοδυναμεί κατ' αποτέλεσμα με ανανέωση, για την οποία όμως υφίσταται στο άρθρο 7 παρ. 2 του π.δ. 245/1992 και στο άρθρο 2 παρ. 2 της συμβάσεως ειδική πρόβλεψη και ειδική διαδικασία. 'Aλλως εγκυμονείται ο κίνδυνος να χαρακτηρισθεί ως αποσκοπούσα στην κάλυψη της παραβιάσεως μέχρι τώρα συμβατικών υποχρεώσεων από πλευράς αναδόχου ή στην υπόδειξη συμμορφώσεως εφεξής σ' αυτές και στην εμφάνιση ως επωφελών των νέων όρων, ώστε, μετά τήρηση αυτών, να αποτελούν βάση, άλλως εφαλτήριο, για την ανάδειξη της συμβάσεως ως συμφέρουσας και δυναμένης κατά νόμο να ανανεωθεί.
Κατά συνέπεια, οι προς παράκαμψη της, ένεκα μη συνδρομής των προϋποθέσεων αδυναμίας ανανεώσεως της διαρκείας της ήδη υφισταμένης συμβάσεως, τροποποιήσεις, ολίγο χρόνο προ της λήξεώς της και ενώ έχει ήδη υποβληθεί αίτηση ανανεώσεως και έχει προφανώς διαγνωσθεί ότι αυτή, ως έχει σήμερα η σύμβαση, δεν είναι δυνατή, συνιστούν νέα σύμβαση, για την οποία έπρεπε, κατά την ως άνω μειοψηφήσασα γνώμη, να τηρηθεί η κατά νόμο διαδικασία.
Επισημαίνεται ότι, κατά την άποψη αυτή, δεν ασκεί επιρροή το αν ορισμένες τροποποιήσεις της συμβάσεως εμφανίζονται ως επωφελείς για το Δημόσιο, διότι οι εξ αυτών ωφέλειες δεν πρέπει να οραθούν μεμονωμένως, αλλά στο σύνολό τους (an block) και εντός του πλαισίου της τυχόν μεγαλυτέρας ωφελείας την οποία θα είχε για το Δημόσιο μια νέα σύμβαση, διενεργούμενη με την προσήκουσα νόμιμη διαδικασία του πλειοδοτικού διαγωνισμού".
Το συμπέρασμα της μειοψηφίας ισχυροποιείται ακόμη περισσότερο, αν ληφθεί υπόψη ότι και η πλειοψηφία στη Γνωμοδότησή της επισημαίνει ότι στο Πρακτικό της 6ης Μαρτίου 1998 μεταξύ εκπροσώπων του Δημοσίου και του Αναδόχου "προβλέπεται η τροποποίηση πλείστων όσων διατάξεων της συμβάσεως αυτής, τόσο ουσιαστικού, όσο και δευτερευούσης φύσεως περιεχομένου, ώστε η όλη λειτουργία και διαχείριση του Σ.Κ.Λ. δια της τροποποιουμένης συμβάσεως να πλησιάσει στα πρότυπα των αντιστοίχων στην Μ. Βρετανία και Ολλανδία λειτουργούντων Στιγμιαίων Λαχείων, κατά τις εκθέσεις των στις χώρες αυτές μεταβασών επιτροπών. Οι τροποποιήσεις αυτές κατά το πλείστον έχουν προταθεί από το Δημόσιο και έχουν γίνει αποδεκτές από τον Ανάδοχο, αλλά υπάρχουν και τροποποιήσεις που προτάθηκαν από τον Ανάδοχο και έχουν γίνει αποδεκτές από το Δημόσιο".
Από τη θέση αυτή της πλειοψηφίας διαπιστώνεται για μία ακόμη φορά ότι οι τροποποιήσεις αυτές αναφέρονται και σε θέματα ουσιαστικού περιεχομένου που στην πράξη μεταβάλλουν το περιεχόμενο της αρχικής συμβάσεως.
ΙΙ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 1. Η Κυβέρνηση Σημίτη και ο Υφυπουργός Οικονομικών κ. Γ. Δρυς με συγκεκριμένες ενέργειες και παραλείψεις τους επέβαλαν την αδιαφάνεια του Σ.Κ.Λ. και επέτρεψαν στον Ανάδοχο να μην ανταποκριθεί στις συμβατικές του υποχρεώσεις.
2. Οι ανωτέρω εν γνώσει τους εζημίωσαν το Ελληνικό Δημόσιο και τους νικητές του λαχείου, παρά το γεγονός ότι είχαν στην διάθεσή τους όλο τον απαιτούμενο χρόνο για την ορθή εφαρμογή της συμβάσεως, καθυστέρησαν συστηματικά τόσο στην εκκίνηση, όσο και στην ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με την Ανάδοχο εταιρεία, με αποτέλεσμα την αυτόματη και εκτός προθεσμιών ανανέωση της συμβάσεως.
3. Οι κατ' επίφαση αποκαλούμενες "διαπραγματεύσεις" συνιστούν ουσιαστικά "επαιτεία" του παραδοθέντος αμαχητί Δημοσίου στην Ανάδοχο του Σ.Κ.Λ., ώστε αυτή να εμφανίσει κάποια πρόθεση για αύξηση των εσόδων του Δημοσίου, έναντι άλλων πολύ περισσότερο σημαντικών ανταλλαγμάτων, τα οποία η Κυβέρνηση επιθυμεί να εμφανίσει ως επιτυχία της.
4. Παρά το γεγονός ότι στην σύμβαση του "ΞΥΣΤΟ" που συνέταξε η Κυβέρνηση της Ν.Δ. προεβλέπετο ρητά η υποχρέωση του Αναδόχου να εγκαταστήσει πληροφορικό σύστημα που να επιτρέπει την άσκηση του ελεγκτικού δικαιώματος του Δημοσίου, η Ανάδοχος εταιρεία, με την πλήρη συμπαιγνία της Κυβερνήσεως, αρνήθηκε να συμμορφωθεί στις συμβατικές της υποχρεώσεις, ώστε να καρπούται τα οφέλη της μη διενέργειας ελέγχου επί της διαχειρίσεως του Λαχείου επί πέντε συναπτά έτη.
5. Ο Υφυπουργός Οικονομικών παρέλειψε να υπηρετήσει τα συμφέροντα του Ελληνικού Δημοσίου και δεν προσέφυγε στην Διαιτησία, παρά την ομόφωνη υπόδειξη της Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ, επικαλούμενος για να δικαιολογήσει την παράλειψη του αυτή ανυπόστατα επιχειρήματα.
6. Ο Υφυπουργός Οικονομικών απεδέχθη το αίτημα του Αναδόχου για ανανέωση της συμβάσεως, κατά παράβαση των ρητών όρων, που τίθενται για την ανανέωση της σύμβασης από τις διατάξεις του άρθρου 7.2.α του π.δ. 245/1992 (ΦΕΚ 135Α'). Τούτο διότι είχε εγκαίρως ενημερωθεί εγγράφως από το μόνο αρμόδιο όργανο του Υπουργείου του ότι δεν συνέτρεχαν οι κατά νόμον προϋποθέσεις.
7. Ο Υφυπουργός Οικονομικών απεδέχθη τους όρους του από 6-3-1998 "πρακτικού διαπραγματεύσεως" με την ανάδοχο εταιρεία, που ζημιώνουν τα συμφέροντα του Δημοσίου και συνιστούν περαιτέρω παραχωρήσεις υπέρ της Αναδόχου.
8. Ο Υφυπουργός Οικονομικών εμφανίζεται να αγνοεί επιδεικτικά νόμους, προεδρικά διατάγματα, εκθέσεις υπηρεσιακών παραγόντων, πορίσματα ομάδων εργασίας, γνωμοδοτήσεις του Ν.Σ.Κ, την κοινή γνώμη και τον Τύπο και προχωρεί σε μία ανανέωση, η οποία βλάπτει τα συμφέροντα του Ελληνικού Δημοσίου και των παικτών του λαχείου και συγχρόνως καταρρακώνει την αξιοπιστία του Κράτους και την περί διαφάνειας αντίληψη.
9. Ο Υφυπουργός Οικονομικών με τις αναφερόμενες αναλυτικά στο πόρισμα ενέργειες και παραλείψεις του βλάπτει εκ προθέσεως και κατ' εξακολούθηση τα συμφέροντα του Ελληνικού Δημοσίου και των Ελλήνων πολιτών-παικτών του Στιγμιαίου Κρατικού Λαχείου και επομένως υπέχει ομού μετά των συνεργών του τις ποινικές ευθύνες περί παραβάσεως καθήκοντος κλπ., αδικήματα που προβλέπονται και τιμωρούνται από τα σχετικά άρθρα του Ποινικού Κώδικα, σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 85 και 86 του Συντάγματος και του νόμου 2509/1997 (ΦΕΚ 126Α') περί "ποινικής ευθύνης των Υπουργών".
10. Ο Υφυπουργός Οικονομικών κ. Γ. ΔΡΥΣ φέρει ευθύνας όχι μόνο για τις παραλείψεις του ως προς την εφαρμογή της παλαιάς συμβάσεως, αλλά και για τις ενέργειες, στις οποίες προέβη για την σύναψη της νέας συμβάσεως που ετροποποίησε την παλαιά με δυσμενείς για το Ελληνικό Δημόσιο όρους. Β. ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.
1. Μετά και τις συνεδριάσεις της Επιτροπής τον Ιούνη του 1998 και το Νοέμβρη του 1999 , επιβεβαιώθηκαν και αυξήθηκαν οι ανησυχίες.που είχαμε εκφράσει με την επιστολή μας στις 20/5/1998, 2. Ενισχύθηκε η αποψή μας ότι είναι επικίνδυνη και δεν χρειάζεται η συνεχώς διευρημένη επέκταση του τζόγου στη χώρα μας. Από τα στοιχεία που γίνανε γνωστά σχετικά με το θέμα του "ΞΥΣΤΟ" φάνηκε ότι την πλήρη ευθύνη για τη διαχείριση όλων των λαχείων και κάθε μορφής τυχερών παιχνιδιών πρέπει να την έχει το Δημόσιο είτε μέσω της Διεύθυνσης Κρατικών Λαχείων είτε μέσω του Ο.Π.Α.Π., είτε μέσω άλλου κρατικού φορέα.
3. Αδικαιολόγητη θεωρούμε τη μεγάλη καθυστέρηση στην ολοκλήρωση του έργου της Επιτροπής γύρω από το συγκεκριμένο αυτό θέμα, ζήτημα που γεννάει, επίσης, σειρά ερωτηματικών.
4. Απαράδεκτο θεωρούμε, επίσης, το γεγονός ότι, παρά τη ρητή δέσμευση του κ. Υφυπουργού, ούτε το προσχέδιο και ούτε η νέα σύμβαση δεν κατατέθηκε στη Βουλή. Η πρόσκληση εκπροσώπων Κομμάτων να παραλάβουν το σχετικό έγγραφο, που έγινε από τον κύριο Υφυπουργό, δεν αναιρεί σε καμία περίπτωση την παραπάνω επισήμανση.
5. Με ευθύνη τόσο της Ν.Δ., όσο και του ΠΑ.ΣΟ.Κ., ο Ανάδοχος οικειοποιείται τεράστια κέρδη από την εκμετάλλευση της συγκεκριμένης σύμβασης. Αποδείχθηκε στην πράξη ότι το ποσό που προβλεπόταν στη σύμβαση για καταβολή στο Δημόσιο ήταν απειροελάχιστο σε σχέση με τα κέρδη. Αυτή η κατάσταση δεν ανατρέπεται ριζικά, παρά την αναπροσαρμογή αυτού του ποσού, που έγινε με τη νέα σύμβαση.
6. Βεβαίως τη βασική ευθύνη για την κατάρτιση της αρχικής σύμβασης την έχει η τότε Κυβέρνηση της Ν.Δ., όμως σημαντικές ευθύνες επιβαρύνουν την Κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ., γιατί δεν προχώρησε στην ακύρωσή της. Το πρόβλημα οξύνεται ακόμα περισσότερο, με δεδομένο ότι ο ανάδοχος δεν προχώρησε στην εγκατάσταση ολοκληρωμένου συστήματος on line, με αποτέλεσμα να υπάρχουν μεγάλες απώλειες για το Δημόσιο. Το επιχείρημα ότι η προσφυγή στη διαιτησία δεν θα ήταν ωφέλιμη για το Δημόσιο δεν μπορεί να γίνει δεκτό, έχοντας υπόψη ότι από τη διαχείριση του "ΞΥΣΤΟ" αναδείχθηκαν μια σειρά από νέες παραμέτρους και στοιχεία που ανατρέπουν στην πράξη τον αρχικό σχεδιασμό. Επίσης, η Κυβέρνηση θα μπορούσε να επικαλεστεί επιχειρήματα "μη καλής πίστης" του Ανάδοχου που γνώριζε αυτά τα νέα δεδομένα και το πραγματικό όφελος από την εκμετάλλευση του συστήματος.
7. Ευθύνη έχει, επίσης, η Κυβέρνηση για το ότι δεν αξιοποίησε τη "Μελέτη Δειγματοληπτικής Μεθόδου για την Απογραφή του Στιγμιαίου Κρατικού Λαχείου" των καθηγητών κ.κ. Θ. Κάκουλου και Γ. Δονάτου, με αποτέλεσμα να μην είναι γνωστά ούτε κατά προσέγγιση τα διαφυγόντα κέρδη από την αξία των "φακέλων χαμηλών κερδών".
8. Η νέα σύμβαση διαιωνίζει στην ουσία το πρόβλημα, γιατί προβλέπει μόνο μερική εγκατάσταση συστήματος on line. 'Eχει ευθύνη η Κυβέρνηση, γιατί ούτε στη νέα σύμβαση δεν φρόντισε και πάλι για πλήρη κάλυψη on line και δεν υποχρέωσε τον ανάδοχο να χρησιμοποιήσει το παραπάνω σύστημα δειγματοληπτικής μελέτης.
9. Είναι μεγάλες οι ευθύνες της Κυβέρνησης, γιατί χωρίς καμία τεκμηρίωση αρνείται τη μεταφορά του "ΞΥΣΤΟ" στη Διεύθυνση Κρατικών Λαχείων ή σε άλλο δημόσιο φορέα. Τα επιχειρήματα σχετικά με τα πνευματικά δικαιώματα στο λογισμικό δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά με δεδομένο ότι δεν υπάρχει καμία σχετική μελέτη για την απόδοση, απόσβεση κλπ., ότι είναι τα κέρδη από την διαχείριση του "ΞΥΣΤΟ" και τις πραγματικές συνθήκες που συνδέονται με την εκμετάλλευσή του.
10. Τέλος, σημειώνουμε τη διαφωνία μας με τον τρόπο που επιχειρήθηκε να κλείσει το όλο θέμα στην αρμόδια Επιτροπή. Ιδιαίτερα αρνητικό γεγονός αποτελεί το στοιχείο ότι δεν δόθηκε η δυνατότητα για κλείσιμο της συζήτησης με την ακρόαση των απόψεων των κομμάτων και το γεγονός ότι η νέα σύμβαση δεν αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης.
'Eχοντας υπόψη μας τα παραπάνω, ζητάμε να συζητηθεί το όλο θέμα στην Ολομέλεια της Βουλής.
Γ. ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ ΤΟΥ ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ Η διαδικασία στη Διαρκή Επιτροπή για το Στιγμιαίο Κρατικό Λαχείο δεν έδωσε πειστικές απαντήσεις στα καίρια και ουσιώδη ερωτήματά μας για την ορθή διαχείρισή του και ειδικότερα δεν απάντησε στη σκοπιμότητα του Υφυπουργού Οικονομικών να ανανεώσει τη Σύμβαση, παρά την τεκμηριωμένη και αποδεδειγμένα αντισυμβατική συμπεριφορά της Αναδόχου στους όρους και στο περιεχόμενο της Σύμβασης.
Αυτό που τουλάχιστον είναι σίγουρο σήμερα είναι ότι ο λανθασμένος χειρισμός του θέματος ξεκίνησε από την αρχή. 'Oμως το Δεκέμβριο του 1993 το Υπουργείο Οικονομικών, έχοντας προφανώς διαπιστώσει ότι η από 8.9.93 Σύμβαση μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της Κοινοπραξίας Στιγμιαίου Κρατικού Λαχείου (SCIENTIFIC - INTRALOT - ΑΤΡΟΠΟΣ) για την ανάθεση του έργου της παραγωγής, διαχείρισης, λειτουργίας και προβολής του Στιγμιαίου Κρατικού Λαχείου δεν εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, απηύθυνε ερώτημα προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους για την ύπαρξη δυνατότητας μη υλοποίησής της. Ο Πρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους απήντησε ότι το Δημόσιο δεν είχε τέτοια δυνατότητα και όφειλε να εφαρμόσει τη Σύμβαση που έληγε στις 8.9.98.
Προϋπόθεση για την ανανέωση της Σύμβασης αποτελούσε η θετική εισήγηση από την Επιτροπή Κρατικών Λαχείων, η Ανάδοχος να έχει εκπληρώσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις και τα αποτελέσματα της Σύμβασης να ήταν ικανοποιητικά για το Δημόσιο (άρθρο 2 παρ. 2 της αρχικής Σύμβασης και άρθρο 7 παρ. 2 του π.δ. 245/1992). Η Ολομέλεια του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους με την αριθ. 406/96 γνωμοδότησή της έκρινε ότι η Ανάδοχος δεν τηρούσε τις συμβατικές της υποχρεώσεις και σύμφωνα με τα άρθρα 50 και 46 της Σύμβασης έπρεπε να υποστεί τις σχετικές κυρώσεις που φτάνουν μέχρι την καταγγελία της Σύμβασης.
Στις 30.7.97 η Ανάδοχος υποβάλλει στη Διεύθυνση Κρατικών Λαχείων αίτημα ανανέωσης της Σύμβασης και τον Αύγουστο του 1997 η Επιτροπή Διοίκησης Κρατικών Λαχείων με την αριθ. 7398/97 απόφασή της εισηγείται τη μη ανανέωση της Σύμβασης, με αιτιολογικό ότι δεν διασφαλίζει τα συμφέροντα ούτε των παικτών ούτε του Δημοσίου.
Παρά ταύτα, το Υπουργείο Οικονομικών στις 3.9.97 απαντά θετικά στο αίτημα της Κοινοπραξίας για διαπραγματεύσεις με σκοπό την ανανέωση της Σύμβασης και στις 6.3.98 έρχεται σε μια κατ' αρχήν συμφωνία ανανέωσης / τροποποίησης. Μάλιστα, για να αποφύγει τις προηγούμενες διαπιστώσεις, ζητά την κάλυψη του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, υποβάλλοντας ερώτημα για το κατά πόσο οι επί μέρους τροποποιήσεις που συμφωνήθηκαν είναι επιτρεπτές ή αποτελούν νέα Σύμβαση, αγνοώντας βέβαια ότι και μόνον η μη συμμόρφωση προς τις συμβατικές υποχρεώσεις ήταν αρκετή για να μην ανανεωθεί η Σύμβαση. Στο ερώτημα αυτό η πλειοψηφία της Ολομέλειας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους με την αριθ. 378/98 απόφασή της αποφαίνεται θετικά. 'Eτσι στις 31.7.98 ο Υφυπουργός Οικονομικών κ. Δρυς ανανεώνει τη Σύμβαση, χωρίς μάλιστα να ενημερώσει τη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, όπως είχε δεσμευτεί.
Δεκαπέντε μήνες μετά την πρωτοβουλία του Υφυπουργού Οικονομικών να ανανεώσει τη Σύμβαση, η Βουλή δεν έχει ενημερωθεί α) αν οι δεσμεύσεις που ανέλαβε η Ανάδοχος και ειδικά αυτές που ήταν ο βασικός λόγος για τη μη ανανέωση της Σύμβασης έχουν υλοποιηθεί και β) αν το Υπουργείο Οικονομικών έχει πλήρη εικόνα της κυκλοφορίας του Στιγμιαίου Κρατικού Λαχείου, της διασφάλισης του δημοσίου συμφέροντος και των παικτών, αλλά και των γενικότερων όρων της Σύμβασης.
Πιο συγκεκριμένα να απαντηθεί: 1. Γιατί η εγκατάσταση του ηλεκτρονικού συστήματος τερματικών περιορίζεται μόνο σε κεντρικά σημεία, μη επιτρέποντας έτσι τον πλήρη έλεγχο του παιχνιδιού σ' όλα τα σημεία της κυκλοφορίας του στην Ελλάδα κι' αν αυτό ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του Αναδόχου.
2. Γιατί δεν έχει μέχρι σήμερα εγκατασταθεί το on-line ηλεκτρονικό σύστημα εγκυροποίησης των κερδιζόντων λαχείων σ' όλα τα πρακτορεία, αλλά μόνο επιλεκτικά και μάλιστα σε σημεία της επιλογής του αναδόχου.
3. Ποια είναι μέχρι σήμερα τα ποσοστά αποκλίσεων του Στιγμιαίου Κρατικού Λαχείου ως προς τα διανεμόμενα κέρδη και τους αριθμούς των γραμματίων.
4. Ποιο το μέχρι σήμερα όφελος για τη λειτουργία του Λαχείου για τον Κρατικό Προϋπολογισμό και για την εταιρεία διαχείρισης.
5. Ποια σκοπιμότητα επέβαλε στην ανανεωμένη Σύμβαση να διατηρηθεί για τον ανάδοχο το ίδιο ποσοστό 12% των εισπράξεων για την εκτύπωση των λαχείων, λειτουργικά έξοδα, διαφήμιση και κέρδος, όταν σε άλλες χώρες το ποσοστό αυτό είναι κατά πολύ χαμηλότερο (Βρετανία 5%) και όταν, όπως είναι γνωστό, μετά την πρώτη κυκλοφορία τα κόστη μειώνονται.
6. Αν τα γραμμάτια που δεν κληρώνονται και τα μη εισπραχθέντα κέρδη αποδίδονται στο Δημόσιο μέσα στις χρονικές προθεσμίες που ορίζει η Σύμβαση κι αν αυτή η διαδικασία παρακολουθείται ηλεκτρονικά και εξετάζεται.
7. Ποιο είναι το συνολικό κόστος για τη λειτουργία του παιχνιδιού και ποια η δομή του κόστους.
Ειδικότερα: - Ποιο το κόστος εκτύπωσης και διακίνησης και - Ποιο το συνολικό κόστος διαφήμισης, αν η διαφημιστική καμπάνια ανατίθεται κατόπιν διαγωνισμού και ποια τα σχετικά προγράμματα μέχρι την υπογραφή της ανανέωσης της Σύμβασης, αλλά και μετά, έως σήμερα.
Ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου έχει ταχθεί ανεπιφύλακτα κατά της πολιτικής επέκτασης του τζόγου, μια πολιτική που χωρίς καμιά αναφορά ή συνυπολογισμό των συνεπειών της σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο νομιμοποιεί τις νοοτροπίες και τις συμπεριφορές του εύκολου πλουτισμού και της κερδοσκοπίας.
Με τη διαχείριση του Στιγμιαίου Κρατικού Λαχείου υπάρχουν και παραμένουν ανοιχτά κρίσιμα και ουσιαστικά ζητήματα που αφορούν στη διαφάνεια και στην προστασία του δημοσίου συμφέροντος και ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου θα εξαρτήσει την περαιτέρω στάση του από την απάντηση που θα δοθεί στα παραπάνω ερωτήματα.
Αθήνα, 7 Δεκεμβρίου 1999 Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜ. ΚΑΤΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΞ. ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ο κ. Τσαφούλιας έχει το λόγο. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΦΟΥΛΙΑΣ: Το νομοσχέδιο αυτό που αντιγράφει την υπ' αριθμόν 97/66 οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την δήθεν προστασία του πολίτου απο την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στο θέμα των τηλεπικοινωνιακών μέσων είναι άχρηστο, όπως είναι άχρηστη και η οδηγία, αφού είναι δεδομένο ότι δεν μπορεί να παρασχεθεί προστασία.
Τα συστήματα πληροφορικής είναι διασυνδεδεμένα μεταξύ τους μέσω τηλεπικοινωνιακών γραμμών, οι οποίες επιτρέπουν ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των συστημάτων αυτών και ως εκ τούτου τη συνδυασμένη επεξεργασία ατομικών πληροφοριών, οι οποίες προέρχονται από πάσης φύσεως πηγές και βάσεις πληροφοριών. Εκτός του ότι είναι δεδομένο ότι όλα τα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα του κόσμου μπορούν να ελέγχονται ανά πάσα στιγμή από τα αμερικάνικα συστήματα ΕSELON και παρόμοια του Νational Agency Security, του πρακτορείου Εθνικής Ασφαλείας, χωρίς να δίνουν λόγο σε καμία δικαιοσύνη και έχουν πλέον πεθάνει τα ατομικά δικαιώματα και το απόρρητο, μπορεί να μπει όποιος θέλει στα λειτουργούντα συστήματα και να πάρει όποιες πληροφορίες θέλει. Τα συστήματα και οι πηγές είναι χιλιάδες. 'Αντε να πάει κανείς να βρει άκρη και προστασία. 'Ετσι πλέον δημιουργήσαμε με την πρόοδο της τεχνολογίας το μοντέλο του διαφανούς, του γυάλινου ανθρώπου. Ξεκινάει κανείς από το επαγγελματικό μητρώο, από τις υποθέσεις που έχει σαν επαγγελματίας ή σαν άνθρωπος, από το ταμείο υγείας του, από την πιστωτική του κάρτα και από χίλιες άλλες μεριές που εξακριβώνουν τα πάντα γι'αυτόν και όταν έχει πλέον καταστεί διάτρητος, χωρίς να βρίσκει κανείς άκρη, του λέμε "σου έχουμε ένα νόμο της οδηγίας 97/66 μήπως προστατευθείς".
Αρκεί να σημειωθεί ότι ένας δεκαεξάχρονος χάκερ έσπασε τον κώδικα του αμερικάνικου πενταγώνου και κατέβαζε πληροφορίες υψίστης εθνικής σημασίας.
Η Κυβέρνηση δεν έχει ποτέ μέχρι τώρα ενημερώσει τους πολίτες, ούτε έχει ασχοληθεί με καμπάνιες και με οποιεσδήποτε δημοσιοποιήσεις για τον κίνδυνο που διατρέχουν οι πολίτες από την κατάχρηση των στοιχείων τους με την ασύδοτη λειτουργία της πληροφόρησης, αλλά απλώς αρκείται στην κατασκευή ακατανόητων νόμων με την αντιγραφή των οδηγιών της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης.
Είναι κανένας νόμος που φέρνει ο κ. Γιαννόπουλος ο Υπουργός Δικαιοσύνης εδώ; Είναι νόμος του κυρίου Υπουργού Δικαιοσύνης ή είναι αντιγραφή της οδηγίας; Είναι αντιγραφή της οδηγίας, δεν είναι νόμος του κ. Γιαννόπουλου. Δεν το φέρνει το νόμο αυτό ο κ. Γιαννόπουλος. Πήρε εντολή ο κ. Γιαννόπουλος να αντιγράψει την οδηγία και να μας φέρει εδώ νομοσχέδιο για να το ψηφίσουμε.
Τα νομοσχέδια αυτά όπως έχουν γράψει οι ιταλικές και γαλλικές εφημερίδες γίνονται για να εφησυχάζουν οι πολίτες και είναι νομοσχέδια "παιδικής χαράς", όπως τα αποκαλούν. Μάλλον αρμοδιότητας του Μάκη Τριανταφυλλόπουλου στο ΣΚΑΙ. Και επιμένω σε αυτό. Καλό θα ήταν και ο κύριος Υπουργός να συνεννοηθεί με το Μάκη μήπως και τον εμφανίσει και στη "Ζούγκλα" του, για να αναλύσει ειδικότερα την αξία της έννοιας ...
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Πάντως, κύριε Τσαφούλια, με τη "ζούγκλα" πολλές φορές τα έχετε βάλει.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΖΑΜΠΟΥΝΙΔΗΣ: Τα λέτε τώρα που λείπει.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΦΟΥΛΙΑΣ: Σας παρακαλώ. Εσείς ως εισηγητής της Πλειοψηφίας κάνατε ανάγνωση της εισηγητικής εκθέσεως, εγώ κάνω εμβάθυνση και στον τεχνικό και στον πολιτικό τομέα. Δεν αρκούμαι στην ανάγνωση των εισηγητικών εκθέσεων των νομοσχεδίων και της αντιγραφής του περιεχομένου της οδηγίας 97/66 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αυτό είναι δική σας δουλειά, της Κυβέρνησης της Πλειοψηφίας. Αλλά δεν έκανε την άλλη δουλειά που είπα, διότι και τεχνικά ...
ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ: Από το ΠΑ.ΣΟ.Κ. μόνο ένας συνάδελφος είναι εδώ, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Κύριε Ζαφειρόπουλε, τώρα εσείς είστε συνήγορος του κ. Τσαφούλια; Ο κ. Τσαφούλιας απευθύνεται και σε σας, δεν απευθύνεται μόνο στον κ. Ζαμπουνίδη.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΦΟΥΛΙΑΣ: Πολύς είναι και αυτός, εφόσον τα πράγματα έχουν τυποποιηθεί και αντιγράφουν στα νομοσχέδια τις οδηγίες, χωρίς καμία επεξεργασία, χωρίς μελέτη.
Είναι σκέτη παπαγαλία της 97 γίνεται. Το μήνυμα είναι αυτό. Αλλά εκείνο που είπα και δεν θα το προσέξατε είναι ότι στο άρθρο 10 παράγραφος 2, για να δείτε την παπαγαλία των οδηγιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και την αντιγραφή των οδηγιών που τους κάνει νόμους, αναφέρεται: "Σε περίπτωση που υπάρχει ιδιαίτερος κίνδυνος παραβίασης της ασφαλείας του δημοσίου τηλεπικοινωνιακού δικτύου, ο φορέας που παρέχει διαθέσιμη στο κοινό τηλεπικοινωνιακή υπηρεσία, οφείλει να ενημερώσει τους συνδρομητές για τον κίνδυνο αυτό και για όλες τις τυχόν δυνατότητες αποτροπής του κινδύνου, συμπεριλαμβανομένου και του σχετικού κόστους. Η ενημέρωση αυτή δεν απαλλάσσει το φορέα από τις υποχρεώσεις που ορίζονται στην παράγραφο 1". Δηλαδή τι γίνεται; Τη δουλειά της Κυβέρνησης, την αξία της διαλεκτικής λειτουργικής σημασίας κάθε νομοσχεδίου, από απόψεως εφαρμογής περιεχομένου οποιασδήποτε οδηγίας που θα την κάνει με δημοσιοποίηση η Κυβέρνηση στον ελληνικό λαό. Και θα του πει ότι με την ασύδοτη λειτουργία της πληροφόρησης υπάρχει ο κίνδυνος. Και να συγκεκριμενοποιήσει τον κίνδυνο και να δημιουργήσει ένα πνεύμα στην κοινωνία μας και στα μέλη της που να μπορεί να προφυλαχθεί, το αναθέτει στον ΟΤΕ, στην "PANAFON"; Το αναθέτει δηλαδή σ'αυτούς που έκαναν τα επτακόσια δισεκατομμύρια, που μας χρεώνουν το τηλέφωνο εκατόν είκοσι (120) δραχμές το τηλεφώνημα. Και στην Ευρώπη, στην Ιταλία και το Βέλγιο έχει σαράντα (40) δραχμές. Θα καταθέσω και επίκαιρη ερώτηση για το θέμα αυτό. 'Εχουν πλουτήσει και η ελληνική Κυβέρνηση δεν έχει πάρει τα μέτρα της. Επαναλαμβάνω, το τηλεφώνημα κοστίζει εκατόν είκοσι (120) δραχμές από την "PANAFON", από την "TELESTET", την "COSMOTE" κλπ. και στην Ευρώπη είναι σαράντα (40) δραχμές και πληρώνουμε χωρίς να διαμαρτυρόμαστε. Και τους αναθέτει να μας επισημάνουν τους κινδύνους της γενικότερης τεχνικής και πολιτικής αντιμετώπισης του προβλήματος; Είναι αυτό στοιχείο από το οποίο μπορείς να καλείς, να εξάγεις συμπεράσματα περί άσκησης αληθινής πολιτικής; Τι θα μας προειδοποιήσουν; Και είναι δυνατόν με το τσακ, να πληρώνουμε εκατόν είκοσι (120) δραχμές το τηλεφώνημα και η Ιταλία σαράντα (40), το Βέλγιο πενήντα (50); Εδώ πληρώνουμε σαν κάφροι και δεν διαμαρτύρεται κανένας. Θα θέσουμε το θέμα αυτές τις μέρες διότι εδώ είναι η αξία της έννοιας του περιεχομένου της διαπλοκής και της οποιασδήποτε σχέσης που επηρεάζουν την Κυβέρνηση αυτοί οι κύριοι με τα δισεκατομμύρια, που τους αφήσαμε να εισπράτουν τόσα χρόνια, χωρίς να διαμαρτυρόμαστε.
Εμείς, όταν ήλθε ο ν. 2472/97 για την προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, με το νόμο αυτό σαν εσωτερικό δίκαιο, δεν τον ψηφίσαμε διότι δεν ψηφίσαμε την Συνθήκη του Σένγκεν. Διότι ο νόμος αυτός αντιγράφει από τη Συνθήκη του Σένγκεν το περιεχόμενο των άρθρων από 14 έως 19. Αυτό περιέχει ο νόμος.
Ο ν. 2472/97 περιέχει από τα άρθρα 14 έως 19 τα αντίστοιχα άρθρα της Συνθήκες του Σένγκεν. Και ως εκ τούτου, είπαμε εμείς ότι δεν μπορεί να το ψηφίσουμε, διότι μέσω αυτού παρακολουθούνται τα τηλέφωνα και τα πάντα, όταν πρόκειται περί επικινδυνότητας στη δημόσια τάξη και ασφάλεια ή στη λειτουργία της κοινωνικής ειρήνης κλπ. Ως εκ τούτου, λοιπόν, δεν το ψηφίσαμε. Γι' αυτό προηγουμένως είπα ότι και τεχνικά είναι αδύνατο. Δηλαδή λειτουργούν εκατό φορείς, εκατό συστήματα πληροφορικής αυτομάτως. Πάμε εκεί, μας ρωτάνε το όνομά μας, την ηλικία, τα παιδιά, τη γυναίκα, το επάγγελμα, τις κινήσεις, τα ταξίδια στο εξωτερικό κλπ. και γίνεται έτσι διάτρητος και γυάλινος ο άνθρωπος.
Σε μια δεδομένη δε στιγμή λόγω του ότι τα συστήματα πληροφορικής είναι διασυνδεδεμένα μεταξύ τους μέσω τηλεπικοινωνιακών γραμμών, οι οποίες επιτρέπουν ανταλλαγή πληροφοριών και ως εκ τούτου τη συνδυασμένη επεξεργασία των ατομικών πληροφοριών, που προέρχονται από αυτές τις πηγές, άντε να βρεις άκρη από πού το έμαθε. 'Αντε να βρεις άκρη πώς θα προστατευτείς.
Βάσει αυτού του τεχνικού δεδομένου, που ανά πάσα στιγμή ελέγχεται το σύμπαν, σας ρωτώ: Πώς θα προσαρμόσουμε τα άρθρα; Αυτό το έκανε η Ευρωπαϊκή 'Ενωση, όπως και πριν, για τα μάτια του κόσμου, ότι δήθεν υπάρχει προστασία. Διότι εδώ έχουν γίνει σεμινάρια, έχουν γίνει διαλέξεις, αν αξίζει ο άνθρωπος ο σημερινός να είναι ο διαφανής και ο γυάλινος άνθρωπος και να μην προστατεύεται λόγω της τεχνολογίας, της προόδου και της επιστήμης και από την άλλη πλευρά ό,τι είναι δυνατόν να περισωθεί. Και επικρατούν αντιλήψεις ότι χάρη της επιστήμης, της προόδου, της τεχνολογίας, της αξίας της έννοιας, της πληροφορικής, του σύγχρονου πνεύματος για την αντιμετώπιση των πάντων σήμερα, ας είναι γυάλινος ο άνθρωπος, ας είναι διαφανής. 'Εχουμε έτσι μεγαλύτερη ωφέλεια, από το να τον προστατεύσουμε από τα ατομικά του δεδομένα. 'Εχουμε μεγαλύτερη ωφέλεια σε διεθνές επίπεδο, σε παγκόσμιο επίπεδο, ωφέλεια στη λειτουργία των επικοινωνιών, ωφέλεια στα πάντα με το πνεύμα της σύγχρονης αντίληψης που επικρατεί. 'Εχουν γίνει τέτοιες διαλέξεις και σεμινάρια. Και ογκούται τώρα το ρεύμα το άλλο και λέει όχι, κύριοι, γιατί η αξία της έννοιας της προστασίας του ατόμου, των δικαιωμάτων του ανθρώπου, είναι το μεγαλύτερο και το σπουδαιότερο. Αν ζει ο άνθρωπος ζει για το περιεχόμενο της προστασίας των ατομικών του δικαιωμάτων, της ύπαρξης της συνείδησής του και των δικαιωμάτων. 'Οταν αυτό το καταργήσουμε, καταργούμε την αξία της έννοιας του ανθρώπου. Εκεί συγκρούονται οι δύο αντιλήψεις. Συγκρούονται οι δύο απόψεις. Και οι μεν λένε έτσι και οι άλλοι αλλιώς. Εμείς ανήκουμε σ' εκείνους, οι οποίοι λένε ότι πρέπει να ζήσει ο άνθρωπος σαν άνθρωπος. Πρέπει να ζήσει το ατομικό του δικαίωμα. Πρέπει να ζήσει η λειτουργία της συνείδησής του. Πρέπει να ζήσει το σύστημα προστασίας όλων αυτών, τα οποία συγκροτούν το περιεχόμενο της ανθρώπινης φύσης, της ανθρώπινης ύπαρξης. Εμείς είμαστε υπέρ του ανθρώπου. 'Οχι λένε οι άλλοι, αυτά είναι παραμύθια. Εδώ τρέχουμε με ιλιγγιώδη ταχύτητα, με ταχύτητα του ηλίου. Θα καθήσουμε τώρα εμείς να πούμε αυτά τα πράγματα; Αυτά τα πράγματα πέρασαν.
Να, γιατί, λοιπόν, γιατί στο Σιάτλ κλπ., όπου φώναξαν, είναι η σύγκρουση των δύο κόσμων, που έχει σχέση με την προστασία της έννοιας του περιεχομένου του ατομικού δικαιώματος, της ίδιας της ύπαρξης του ανθρώπου σαν ατόμου. Να, η σύγκρουση των ιδεών της εποχής και του αιώνα, που έρχεται. Είναι και σε τούτο εδώ το περίγραμμα, το οποίο όπως σας είπα και τεχνικά και πολιτικά είναι διάτρητο.
Γιατί δεν αναλαμβανει με μια καμπάνια η Κυβέρνηση ένα μικρό φυλλάδιο να το διαδώσει σε όλη την Ελλάδα και να πει, ότι από την κατάχρηση των στοιχείων της πληροφόρησης και των συστημάτων πληροφόρησης κινδυνεύετε γι' αυτούς τους λόγους. Προστατευτείτε. Και ρίχνει το μπαλάκι στην "PANAFOΝ", στο εμπόριο, στην κατάχρηση, στο σύστημα λειτουργίας, εκμετάλλευσης εις βάρος των Ελλήνων; Με τα δεδομένα λοιπόν αυτά και τεχνικά και πολιτικά και επιστημονικά δεν είναι δυνατό η Ευρωπαϊκή 'Ενωση να περιφρουρηθεί στο σύστημα αυτό τουλάχιστον. Τι να περιφρουρηθεί; Αφού η προστασία είναι αδύνατη. 'Ολα αυτά σήμερα έχουν καταργηθεί. 'Εχουν καταργηθεί και οι πόλεμοι, αν αφαιρέσουμε τη Γιουγκοσλαβία, διότι με τα ηλεκτρονικά διαδίκτυα που λειτουργούν στο Πίτσμπουργκ στο μεγάλο μελετητήριο των στρατηγικών μελετών των ΗΠΑ και με τις μυστικές υπηρεσίες αναπληρώθηκε ο αγώνας και το περιεχόμενο των αγώνων, των πολέμων κλπ. Ανά πάσα στιγμή φερ' ειπείν ο αρχηγός του στρατιωτικού σκέλους των Βάσκων με το διαδίκτυο είναι εκεί. και οι μυστικές υπηρεσίες, τον αρπάξανε! Θα πούμε ότι για τον Οτσαλάν έγινε εξαίρεση! Δεν ήξεραν τα ηλεκτρονικά διαδίκτυα της Αμερικής, ότι ο Οτσαλάν κατεβαίνει στο αεροδρόμιο εδώ πέρα, επάνω κάτω δηλαδή, ίσα που δεν του βαρέσαμε μουσική και δεν του στρώσαμε χαλί! Δεν ήξερε το ηλεκτρονικό διαδίκτυο του Πίτσμπουργκ, δεν ήξερε η Αμερική και δεν ήξεραν οι μυστικές υπηρεσίες ότι έπρεπε να τον πάνε στην Κένια! Αυτά λοιπόν τα συστήματα παρέχουν προστασία του ατομικού δικαιώματος ενός ηγέτου φερ' ειπείν ο οποίος κάνει τον επαναστάτη και αγωνίζεται; Τίποτα. Ανά πάσα στιγμή είμαστε ευάλωτοι και έχει καταργηθεί η αξία της έννοιας της προσωπικότητος και ατομικότητος των ατόμων.
Αυτή είναι η αξία του προβλήματος. Και ας αφήσουμε τα άρθρα και τις λεπτομέρειες, ότι μπορεί να υπάρξει προστασία. Αυτά είναι παραμύθια. Να μη βαυκαλιζόμαστε. Σε σχέση με την Ευρωπαϊκή 'Ενωση και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, επειδή βρισκόμαστε σ' αυτό το σημείο, θα πρέπει να υπάρξει και ένα πρόσχημα, μια επίφαση, θα πρέπει να υπάρξει κάτι. Δηλαδή από την ώρα που ανά πάσα στιγμή είμαστε γυμνοί στους πάντες με τα στοιχεία μας, ας φτιάξουμε και τρια τέσσερα άρθρα με μια οδηγία, ώστε να πιστέψουν και οι πολίτες ότι κάτι γίνεται σε τούτο τον τόπο. Μ' αυτά δεν γίνεται τίποτα. Μ' αυτά δεν δημιουργείται ο νέος κόσμος. Η αξία της ψυχής και του πνεύματος που θα λειτουργήσουν ενάντια στην ύλη και στη βία, θα οδηγήσουν στο συμπέρασμα ότι μόνο η ψυχή και το πνεύμα θα επικρατήσουν της ύλης και της βίας γιατί τούτα εδώ είναι μόνο ύλη και βία.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Κύριε Υπουργέ, θέλετε να ακούσετε ακόμα δύο συναδέλφους;
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): 'Οχι κύριε Πρόεδρε, θα μιλήσω τώρα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ορίστε κύριε Υπουργέ, έχετε το λόγο.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Θα μιλήσω τώρα, κύριε Πρόεδρε, γιατί θα φύγουν όλοι και στο τέλος θα μείνουμε τρεις τέσσερις. Λέει ο καθένας το ποίημά του, το λόγο του και σηκώνεται και φεύγει. Κύριοι συνάδελφοι, την προηγούμενη φορά είχα δηλώσει ότι ό,τι διορθωτικές παρατηρήσεις έχετε, στείλτε τις να τις διαλάβουμε στο νομοσχέδιο βοηθώντας μας στην ολοκλήρωσή του, όπως πρέπει να είναι. Βεβαίως είναι προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην οδηγία 97/66 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά και του Συμβουλίου της Ευρώπης. Είναι ακριβώς αυτή η οδηγία, η οποία πρέπει να γίνει και σε μας νόμος του κράτους.
'Ο,τι παρατηρήσεις κάνατε, τις εξετάσαμε και ως νομοτεχνικού χαρακτήρα αλλαγής τις μοιράσαμε. Θα τις διαβάσω για τα Πρακτικά, κύριε Υπουργέ.
1. Στο α' εδάφιο της παραγράφου 6 του άρθρου 4 διαγράφονται από τη φράση "οφείλει να καθιστά δυνατή τη χρήση και πληρωμή των υπηρεσιών αυτών ανωνύμως" οι λέξεις "των" και "αυτών".
2. Στο β' εδάφιο του άρθρου 7, μετά τις λέξεις "χωρίς επιβάρυνση" προστίθεται η φράση "και με απλά τεχνικά μέσα".
3. Στο τέλος της παραγράφου 2 του άρθρου 8, αντικαθίσταται η φράση "Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων" από τα αρχικά "ΕΕΤΤ".
Στην παράγραφο 3 του άρθρου 9, μετά τις λέξεις "νόμιμος εκπρόσωπος", προστίθεται η λέξη "τους", δηλαδή "νόμιμος εκπρόσωπός τους".
Προστίθεται, επίσης, νέο άρθρο 11 ως εξής: "Αρμοδιότητες της Αρχής Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα 1. Εκτός των αρμοδιοτήτων που της έχουν ανατεθεί από το ν. 2472/1997 και άλλες ρυθμίσεις που αφορούν την προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, με τις διατάξεις του παρόντος, η Αρχή: α) Καταγγέλλει τις παραβάσεις των διατάξεων του παρόντος νόμου στις αρμόδιες διοικητικές και δικαστικές αρχές και β) Εκδίδει κανονιστικές πράξεις για τη ρύθμιση ειδικών, τεχνικών και λεπτομερειακών θεμάτων στα οποία αναφέρεται ο παρών νόμος.
2. Στις περιπτώσεις όπου απαιτείται προηγούμενη γνωμοδότηση της ΕΕΤΤ, η πράξη της Αρχής εκδίδεται μετά την κοινοποίηση της σχετικής απόφασης της ΕΕΤΤ." 6. Το άρθρο που αφορά τις ποινικές κυρώσεις αναδιατυπώνεται ως εξής: "'Αρθρο 13. Ποινικές κυρώσεις.
1. 'Οποιος κατά παράβαση του παρόντος νόμου αθέμιτα χρησιμοποιεί, επεξεργάζεται, μεταδίδει, ανακοινώνει, δημοσιοποιεί δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα συνδρομητών ή χρηστών, τα καθιστά προσιτά σε μη δικαιούμενα πρόσωπα ή επιτρέπει στα πρόσωπα αυτά να λάβουν γνώση των εν λόγω δεδομένων ή τα εκμεταλλεύεται με οποιονδήποτε τροπο, τιμωρείται με φυλάκιση και χρηματική ποινή και αν πρόκειται για ευαίσθητα δεδομένα με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους και χρηματική ποινή τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου (1.000.000) έως δέκα εκατομμυρίων (10.000.000) δραχμών, αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλες διατάξεις.
2. Υπεύθυνος επεξεργασίας που δεν συμμορφώνεται με τις πράξεις της Αρχής που επιβάλλουν τις διοικητικές κυρώσεις των περιπτώσεων γ', δ' και ε' της παραγράφου 1 του άρθρου 21 του ν. 2472/97, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) ετών και με χρηματική ποινή τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου (1.000.000) δραχμών έως πέντε εκατομμυρίων (5.000.000) δραχμών.
3. Οι διατάξεις των παραγράφων 6 έως και 14 του άρθρου 22 του ν. 2472/97 εφαρμόζεται και επί των πράξεων των προηγούμενων παραγράφων." (Στο σημείο αυτό ο Υπουργός Δικαιοσύνης κ. Ευάγγελος Γιαννόπουλος καταθέτει για τα Πρακτικά το σχετικό σημείωμα, το οποίο έχει ως εξής: "ΣΗΜΕΙΩΜΑ Υπουργού Δικαιοσύνης σχετικά με νομοτεχνικού χαρακτήρα αλλαγή στο σχέδιο νόμου "Προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στον τηλεπικοινωνιακό τομέα".
1. Στο α' εδάφιο της παραγράφου 6 του άρθρου 4, διαγράφονται αό τη φράση "οφείλει να καθιστά δυνατή την χρήση και πληρωμή των υπηρεσιών αυτών ανωνύμως" οι λέξεις "των" και "αυτών".
2. Στο β' εδάφιο του άρθρου 7, μετά τις λέξεις "χωρίς επιβάρυνση" προστίθεται η φράφη "και με απλά τεχνικά μέσα".
3. Στο τέλος της παραγράφου 2 του άρθρου 8, αντικαθίσταται η φράση "Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων" από τα αρχικά "ΕΕΤΤ".
4. Στην παράγραφο 3 του άρθρου 9, μετά τη λέξη νόμιμος εκπρόσωπος, προστίθεται η λέξη "τους".
5. Προστίθεται νέο άρθρο 11 ως εξής: 'Αρθρο 11 Αρμοδιότητες της Αρχής Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα 1. Εκτός των αρμοδιοτήτων που της έχουν ανατεθεί από το ν. 2472/1997 και άλλες ρυθμίσεις που αφορούν την προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, με τις διατάξεις του παρόντος, η Αρχή: α) Καταγγέλλει τις παραβάσεις των διατάξεων του παρόντος νόμου στις αρμόδιες διοικητικές και δικαστικές αρχές και β) Εκδίδει κανονιστικές πράξεις για τη ρύθμιση ειδικών, τεχνικών και λεπτομερειακών θεμάτων στα οποία αναφέρεται ο παρών νόμος.
2. Στις περιπτώσεις όπου απαιτείται προηγούμενη γνωμοδότηση της ΕΕΤΤ, η πράξη της Αρχής εκδίδεται μετά την κοινοποίηση της σχετικής απόφασης της ΕΕΤΤ.
6. Το άρθρο που αφορά τις ποινικές κυρώσεις αναδιατυπώνεται ως εξής: 'Αρθρο 13 Ποινικές κυρώσεις 1. 'Οποιος κατά παράβαση του παρόντος νόμου αθέμιτα χρησιμοποιεί, επεξεργάζεται, μεταδίδει, ανακοινώνει, δημοσιοποιεί δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα συνδρομητών ή χρηστών, τα καθιστά προσιτά σε μη δικαιούμενα πρόσωπα ή επιτρέπει στα πρόσωπα αυτά να λάβουν γνώση των εν λόγω δεδομένων, ή τα εκμεταλλεύεται με οποιονδήποτε τρόπο, τιμωρείται με φυλάκιση και χρηματική ποινή και αν πρόκειται για ευαίσθητα δεδομένα με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους και χρηματική ποινή τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου (1.000.000) έως δέκα εκατομμυρίων (10.000.000) δραχμών, αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτεα από άλλες διατάξεις.
2. Υπεύθυνος επεξεργασίας που δεν συμμορφώνεται με τις πράξεις της Αρχής που επιβάλλουν τις διοικητικές κυρώσεις των περιπτώσεων γ', δ' και ε' της παρ. 1 του άρθρου 21 του ν. 2472/97, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) ετών και με χρηματική ποινή τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου (1.000.000) δραχμών έως πέντε εκατομμυρίων (5.000.000) δραχμών.
3. Οι διατάξεις των παραγράφων 6 έως και 14 του άρθρου 22 του ν. 2472/97 εφαρμόζεται και επί των πράξεων των προηγούμενων παραγράφων."). ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Αυτές είναι οι νομοτεχνικού χαρακτήρα διατάξεις. Οπότε το άρθρο 11 παίρνει τον αριθμό 12, 13, 14 κ.ο.κ., με την αναρίθμηση που πρέπει να γίνει.
Θα ήθελα επίσης, κύριοι συνάδελφοι, να κάνω μερικές παρατηρήσεις γενικού χαρακτήρα σύμφωνα με τη νομοθεσία του παρόντος νομοσχεδίου, για να επαναλάβω εκείνα τα θέματα των αρχών που θέσαμε στην προηγούμενη συνεδρίαση.
Είπα, στείλτε μου ό,τι έχετε και εφόσον κριθεί ότι μπορούν αυτά που θα μου στείλετε να βελτιώσουν το νομοσχέδιο, να τα διαλάβω. 'Ο,τι πήραμε από εδώ, βλέπετε ότι τα τακτοποιήσαμε. Δεν μου στείλατε. Δεν με τιμήσατε δηλαδή με την προσοχή σας, που λένε, σε αυτό το σημείο, όπως και άλλες φορές. Σας στέλνω τα νομοσχέδια και σας λέω, πείτε μου τις παρατηρήσεις σας. Καμιά παρατήρηση. Ερχόμαστε εδώ και ζητάμε να έρθει ο κ. Ρουπακιώτης να μας λύσει τα ζητήματα ή να καλέσουμε τον κ. Δαφέρμο να μας πει. Αφού εμείς, κύριοι συνάδελφοι, εδώ -και βλέπω ότι διαθέτετε αρκετές επιστημονικές και τεχνικές γνώσεις- δεν μπορούμε να τα βρούμε, θα έρθει ένας απέξω, που τώρα τα βλέπει για πρώτη φορά, να μας διαφωτίσει; Τι να σε διαφωτίσει; Ο πλέον επιφανής, θα έλεγε κανείς, τεχνικός, τι να σε διαφωτίσει; Είναι μια αντιγραφή, αν θέλετε μία προσαρμογή, μιας οδηγίας γενικής με τόσα τεχνικά μέσα και τόσες τεχνικές ορολογίες που έχει μέσα στο νομοσχέδιο αυτό. Τι να βοηθηθούμε δηλαδή; Θα βρούμε οπωσδήποτε στην εφαρμογή εμπόδια. Εγώ, όμως, κάθισα και το διάβασα, το ξαναδιάβασα. Δεν διαφωτίστηκα περισσότερο απ'ότι με διαφώτισε απόψε η κ. Μπενάκη παραδείγματος χάριν, η οποία έχει και ως καθηγήτρια του Δικαίου ή του Ποινικού Δικαίου, γνώσεις τέτοιες για να δώσει κατευθύνσεις, παρατηρήσεις τις οποίες τις είχαμε ήδη διαλάβει εδώ. Λοιπόν, είπα, κυρία Μπενάκη, το πόσο βοηθήσατε και σαν νομικός και απόψε, ότι ενώ είσθε διακεκριμένη καθηγήτρια του Ποινικού Δικαίου με γνώσεις τεράστιες και των τεχνικών ακόμη θα έλεγε κανείς διατάξεων που μπαίνουν μέσα στο νόμο, εν τούτοις και εσείς έχετε αδυναμίες και εγώ έχω αδυναμίες. 'Οσο και αν τα διάβασα και να τα "στούμπησα" κατά το κοινώς λεγόμενο, πάντοτε διότι είναι τέτοιες οι τεχνικές διατυπώσεις, καταγραφές, προεκτάσεις και με μέλλον ακόμη, δεν ξέρω τι άλλο κρύβουν αυτές οι διατάξεις, δεν μπόρεσα και εγώ να κάνω την ανάλυση καλύτερα απ'ό,τι την έκανε η κ. Μπενάκη και απ'ό,τι και ο συνάδελφος του Κ.Κ.Ε. διατύπωσε απόψεις, αυτά θα τα βρούμε μπροστά. Δεν σημαίνει με τούτο ότι τα λύσαμε όλα και ότι δεν υπάρχει τίποτα και άντε πιάνουμε το Θεό με τα δυο μας χέρια, άντε να τα πετάξουμε. Είναι μια υποχρέωση της χώρας για να προσαρμοσθεί σε μια οδηγία και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που αυτό κάνουμε εδώ. Λοιπόν να δώσω και εγώ τις δικές μου παρατηρήσεις πάνω στην ουσία, στο πνεύμα και στην ιστορία αυτού του νομοθετήματος.
Το παρόν νομοσχέδιο, λοιπόν, αποτελεί συμπλήρωμα του βασικού νόμου για την προστασία προσωπικών δεδομένων, του ν.2472/97. Οι διατάξεις του είναι ειδικές και τεχνικές και έχουν εφαρμογή στον τομέα των τηλεπικοινωνιών. Και μου λέτε τώρα, είναι νομοσχέδιο μεν και του Υπουργείου Mεταφορών και Eπικοινωνιών. Και έρχεται ο Υπουργός Δικαιοσύνης ο οποίος δεν είναι τεχνικός εδώ να το αναπτύξει, να σας βοηθήσει, ενώ αντιθέτως εσείς με βοηθάτε. Μήπως ο κ. Μαντέλης παραδείγματος χάρη είναι και εκείνος τεχνικός να έλεγα "τι μου το στείλατε;". Εγώ ορίζομαι να περάσω αυτό το νομοσχέδιο, ορίστηκα να περάσω το νομοσχέδιο του ειδικού μισθολογίου των δικαστών που ήταν θέμα του Υπουργείου Οικονομικών ή την επικύρωση της Συνθήκης του Σένγκεν που ήταν του Υπουργείου Εξωτερικών. Ορίστηκα να το περάσω στη Βουλή σαν πειθαρχικός Βουλευτής ή και Υπουργός. Λέω μάλιστα και εδώ συνεργαζόμαστε και όπως μπορέσαμε βοηθήσαμε τα πράγματα. Οι διατάξεις λοιπόν, επαναλαμβάνω, είναι ειδικές και τεχνικές και έχουν εφαρμογή στον τομέα των τηλεπικοινωνιών. Οτιδήποτε δεν προβλέπεται ειδικότερα στο νομοσχέδιο ρυθμίζεται από το ν.2472/97. 'Ετσι, από το ν.2472/97 λαμβάνουμε τους ορισμούς των προσωπικών δεδομένων, του αρχείου, του υπευθύνου επεξεργασίας, της συγκατάθεσης του ατόμου κλπ.
'Αλλες διατάξεις του ν.2472/97 που εφαρμόζονται και εδώ είναι αυτές που αναφέρονται στη θεμιτή και νόμιμη επεξεργασία, στα ευαίσθητα δεδομένα, στην υποχρέωση γνωστοποίησης ή έγκρισης αρχείου και επεξεργασίας από την αρχή προστασίας δεδομένων, στη διασυνοριακή ροή των δεδομένων, στα δικαιώματα των ατόμων υποκειμένων που θίγονται από τις επεξεργασίες όπως είναι το δικαίωμα ενημέρωσης, της πρόσβασης, της αντίρρησης και της προσωρινής δικαστικής προστασίας.
Και στο νομοσχέδιο αυτό εφαρμόζονται οι διατάξεις για την αρχή προστασίας δεδομένων η οποία είναι η εποπτεύουσα της εφαρμογής, ανεξάρτητη διοικητική αρχή. Τούτο ρητά ορίζεται στην εισηγητική έκθεση αλλά και σαφώς συνάγεται από τις διατάξεις των άρθρων 1, αντικείμενο του νόμου, 11 με τον ομώνυμο τίτλο, 12 παράγραφος 3 Αστική Ευθύνη και 13 ποινικές κυρώσεις. Αντίθετα, η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (Ε.Ε.Τ.Τ.) έχει καθαρά συμβουλευτικό και γνωμοδοτικό χαρακτήρα και μόνο για τις περιπτώσεις των τεχνικών δυνατοτήτων και της λειτουργίας της τηλεπικοινωνιακής αγοράς στην οποία είναι η εποπτεύουσα ελεγκτική αρχή.
Οι αρμοδιότητες είναι σαφείς και δεν επικαλύπτονται. Για τα προσωπικά δεδομένα αρμόδια αρχη προστασίας είναι μόνο η αρχή προσωπικών δεδομένων. Κάθε μία από τις αρχές έχει τις δικές της ρυθμίσεις. Η αρχή δεδομένων, το ν.2472/97. Η Ε.Ε.Τ.Τ. το ν.2246/1994.
Από τις οικείες διατάξεις κάθε μια απ' αυτές έχει την αρμοδιότητα να καταγγείλει τις οικείες παραβάσεις σε άλλες αρμόδιες διοικητικές ή δικαστικές αρχές.
Τέλος, στο νομοσχέδιο αυτό εφαρμόζονται και οι λοιπές διατάξεις του ν. 2492/1997, όπως είναι οι διοικητικές κυρώσεις που επιβάλλει η αρχή προστασίας δεδομένων και οι ποινικές, που δεν εξειδικεύονται στο άρθρο 13 του νομοσχεδίου, όπως είναι ο κορεσμός της παράλειψης γνωστοποίησης στην αρχή λειτουργίας αρχείου, της επεξεργασίας των ευαίσθητων δεδομένων χωρίς άδεια από την αρχή, της παράνομης διασύνδεσης αρχείων, της μη συμμόρφωσης σε νόμιμο αίτημα πρόσβασης των ατόμων, της παράνομης μεταβίβασης δεδομένων εκτός Ελλάδας και τέλος, της μη συμμόρφωσης σε δικαστική απόφαση, η οποία δέχεται το δικαίωμα της προσωρινής δικαστικής προστασίας.
Οι διατάξεις για την αστική ευθύνη, άρθρο 12, περιέχουν ρύθμιση "νόθου αντικειμενικής ευθύνης". Για τους παραβάτες υπευθύνους επεξεργασίας, ισχύει η νόθος αντικειμενική ευθύνη. Τούτο δε είναι σύμφωνο και με τις ρυθμίσεις του βασικού ν. 2492/97, αλλά και με την οδηγία 97/66, η οποία στο θέμα των ενδίκων μέσων παραπέμπει στη βασική οδηγία 95/46, περί προστασίας προσωπικών δεδομένων, της οποίας το άρθρο 23 παράγραφος 2 παραθέτει: "Ο υπεύθυνος επεξεργασίας μπορεί να απαλλαγεί της ευθύνης αυτής εν μέρει ή εν όλω αν αποδείξει ότι δεν ευθύνεται για το ζημιογόνο γεγονός".
Εάν υιοθετήσουμε διάταξη δημοσίας αντικειμενικής ευθύνης, τότε κινδυνεύουμε να θεωρηθούμε από την Ευρωπαϊκή 'Ενωση ότι παρεμποδίζουμε την ελεύθερη κυκλοφορία των πληροφοριών και συνεπώς, υπάρχει αντίθεση στην εγκαθίδρυση της εσωτερικής αγοράς.
Αυτά σαν γενικές τοποθετήσεις ερμηνείας ή ακόμη θεωρητικής συμπλήρωσης του νόμου.
'Ερχομαι τώρα στις παρατηρήσεις, γενικές και ειδικές που άκουσα. 'Ακουσα ότι υπάρχουν ασάφειες. Δεν βλέπω να υπάρχουν ασάφειες. Αν καθήσουμε και τα διαβάσουμε, αν καθήσουμε και τα στουμπίσουμε κάτω που λέγαμε όταν διαβάζαμε, θα τα βρούμε, θα τα καταλάβουμε, θα τα εννοήσουμε. Βεβαίως, είναι τεχνικής σημασίας όροι που είναι δύσκολο να καταληφθούν από εμάς τους νομικούς που βρισκόμαστε εδώ και τους οικονομολόγους ακόμη, όταν δεν είμαστε τεχνικοί. Και δεν βλέπω κάποιον από εμάς εδώ μέσα που να είναι τεχνικός, για να μπορέσει να μας αναλύσει. Αλλά μη μου πείτε ότι "ξέρετε, να φωνάξουμε εδώ τον πρόεδρο της ανεξάρτητης αρχής". Ξέρω τις δυνατότητες του κ. Δαφέρμου, κουβεντιάζω μαζί του, αναλύουμε τα θέματα, συζητούμε τα θέματα. Δεν είναι ο άνθρωπος τεχνικός. Είναι θέμα τεχνικό. Εμείς είμαστε νομικοί. Τι να τον φέρω εδώ να σας πει, που δεν θα είναι έτοιμος να σας πει; Θα πει να φέρω τον καθηγητή που έχω εκεί να σας τα εξηγήσει ή εάν πρόκειται να αναλύσουμε, γιατί βρε παιδιά δεν καλείτε τους φίλους σας, να σας τα πουν, όλοι σας και ειδικότερα ο κ. Τσαφούλιας για παράδειγμα, που έχει πολλούς φίλους τεχνικούς, ειδικούς, ειδήμονες και επιστήμονες, ύψους επιστημονικού ανωτάτου; Γιατί δεν ρωτάτε; Ρωτήστε τον γείτονα, ρωτήστε τον πλαϊνό, ρωτήστε το συνάδελφο, το φίλο να σας πουν. Εδώ θα σας τα πει ο κ. Ρουπακιώτης, του οποίου δεν θέλω να υποτιμήσω την σημασία ή την αξία των γνώσεων τις οποίες κατέχει και υπηρετεί, αλλά τι να σου πει και ο άνθρωπος αυτός; Δικηγόρος είναι, νομικός είναι. 'Οσα ξέρουμε εμείς, ξέρει και εκείνος.
Ξέρετε γιατί αντέδρασα; Γιατί αυτό το πανηγύρι ή το παραμύθι, να καλέσουμε τους φορείς, έχει άλλη σημασία και έχει άλλη αξία την οποία δεν την έθαλψα την εποχή εκείνη, γιατί βαρυνόμουν με πάρα πολλά ζητήματα πάνω στο Υπουργείο μου και έπρεπε να ελευθερωθώ. 'Εχει πάρα πολλά προβλήματα το Υπουργείο. Να σας πω ένα που μου δημιουργήθηκε προχθές.
Κατέβηκα το προηγούμενο Σάββατο στο αρχείο, κυρία Μπενάκη, γιατί ήθελα να δω κάτι από τον καιρό του 'Οθωνα το 1830. Τι να δω; Βούρκος, βόθρος, χαβούζα! Ούτε να πατήσεις. Μαυρίλα. Ούτε φως. Οι φοριανοί με σκόνη δέκα πόντους. Οι φάκελοι των αρχείων πνιγμένοι στις σκόνες.
Κάλεσα τους γενικούς διευθυντές και τους είπα: "Δεν κατεβήκατε ποτέ να δείτε αυτό το πράγμα; Κατέβηκα για πρώτη φορά." Τους παρήγγειλα βέβαια, έκανα και μία απόφαση να κάνουν κάποια πράγματα εντός δεκαπέντε ημερών.
Στο πάτωμα υπήρχε λάσπη. Στους διαδρόμους στο ισόγειο -γιατί δεν είναι ακριβώς υπόγειο, είναι ημιυπόγειο- αρχεία του κράτους από εδώ και από εκεί πεταμένα, ριγμένα κάτω. Τους είπα "θα το κάνετε βιβλιοθήκη". Συνεννοήθηκα και με την κ. Ξένου, που είναι γενική διευθύντρια, από τις πιο φιλότιμες φυσιογνωμίες του χώρου, που δουλεύει με δεκαπέντε ανθρώπους. Θα τα είδε αυτά και ο κ. Πεπονής και η κ. Μπενάκη που πέρασε από εκεί και θα τα ξέρει καλύτερα. Ζητάς ένα χαρτί και ψάχνονται μεταξύ τους μια δυο μέρες για να το βρουν. Με συγχωρείτε για την παρέκβαση. 'Αλλωστε παρεκβάσεις επιχειρήθηκαν. Και ο συνάδελφος του Κ.Κ.Ε. μας θύμισε την πράξη νομοθετικού περιεχομένου. Δεν έχει καμιά δουλειά αυτή εδώ. Εξήγησα όμως ότι αυτή έπρεπε να γίνει.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ: Πουθενά δεν έχει δουλειά αυτή.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Καμιά δουλειά δεν έχει εδώ μέσα. Το "πουθενά" είναι άλλο θέμα. Αυτό το βρίσκει η υπηρεσία που λέγαμε.
Βεβαίως έχουμε άγνοια των τεχνικών λεπτομερειών. Εγώ διάβασα, ξαναδιάβασα, έχω και συνεργάτες, έχω και συμβούλους, έχω και εξειδικευμένους ανθρώπους εδώ, έχω προσωπικότητες, αλλά πρέπει τη δεύτερη φορά να μου τα πουν, την τρίτη να τα καταλάβω κι εγώ. Δεν χάθηκε ο κόσμος. Στην πράξη όλα θα επιλυθούν, όλα θα τα βρούμε.
Ποια είναι η κατάσταση των ψηφιακών; Εδώ θα το λύσουμε το θέμα ή εγώ θα το λύσω; Εγώ καλά καλά δεν ήξερα τι ήταν τα ψηφιακά μια φορά κι έναν καιρό, μέχρι να τα μάθω. "Ψευδώνυμη ή ανώνυμη χρήση", λέει η οδηγία. Εκείνοι που θα εφαρμόσουν τη διάταξη θα τη βρουν.
Λέει "τι θα πει κόστος και ποιο είναι το κόστος". Εάν έχουμε κάποια ατυχία με εκείνον τον ιό του 2000, που λένε και τα κομπιούτερ σβήσουν, θα ξαναπάρει το μολύβι του πολλαπλασιασμού και της διαίρεσης, που εγώ δεν το άφησα ποτέ στο κάτω κάτω, γιατί εγώ δεν γράφω με το κομπιούτερ, αλλά γράφω με την πένα και βάζω τους τόνους από συνήθεια.
Βέβαια, θα είναι μία καταστροφή, διότι το παν βασίζεται και είναι θεμελιωμένο πάνω σ' αυτό το είδος. Αλίμονο, αλλά αλίμονο και στην ανθρωπότητα, γιατί δεν είμαστε μόνον εμείς. Αν ο ιός επιπέσει, δεν κάνει επιλογές. Θα είναι για όλον τον πλανήτη.
Κύριε Παυλόπουλε, μετέχω και σ' αυτήν την ομάδα αρχών, λόγω του ότι έχουμε τη Συνθήκη του Σένγκεν, έχουμε τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα και πρέπει οπωσδήποτε να περιφρουρήσουμε αυτά τα επιτεύγματα, ας τα πούμε.
Τι να πω για τα άλλα; Δεν χρειάζεται να απαντήσω στις παρατηρήσεις που κάνατε. Στάθηκα μόνο στις ασάφειες. Κάναμε μία μεταφορά στην ελληνική γλώσσα και στην ελληνική πραγματικότητα αυτής της οδηγίας. Θα τη δούμε στην πράξη.
Σας έδωσα λοιπόν και τις νομοτεχνικές βελτιώσεις που κάναμε σύμφωνα με τις παρατηρήσεις σας. Αν έχει και κάτι άλλο εδώ, που πρέπει να το διορθώσουμε, είμαι πρόθυμος.
Ως Υπουργός Εργασίας είχα περάσει τριάντα νομοσχέδια, βασικά νομοσχέδια. Εδώ τα διορθώσαμε όλα, ποτέ δεν είπα όχι. Οι παλαιότεροι συναδελφοι το ξέρουν. Είχα περάσει και του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας και του Υπουργείου Συγκοινωνιών και του Υπουργείου Αιγαίου ακόμη. Δεν πρόφθασα να περάσω ένα νομοσχέδιο, το άφησα και το πέρασαν άλλοι. Θέλω να πω ότι όλοι μας στην Κυβέρνηση είμαστε καλής πίστεως συζητητές να κάνουμε κάτι άρτιο ή το αρτιότερο. Σε αυτό το θέμα αν έχετε κάτι να διορθώσουμε, ευχαρίστως να το διορθώσουμε. Να μου πείτε να το διορθώσουμε στην κατ'άρθρον συζήτηση. Και αν είναι δυνατόν να περνούσαμε και τα άρθρα απόψε, πολύ θα με διευκολύνατε, γιατί είμαι απασχολημένος και το πρωί ως Υπουργός Δικαιοσύνης και το απόγευμα. Ξέρετε ότι έχω πολλαπλές ενασχολήσεις τελευταία και δεν έχω και έναν Υφυπουργό για να έρχεται στις ερωτήσεις και τις επερωτήσεις. Θα σας παρακαλέσω πολύ να τελειώσουμε απόψε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ο Βουλευτής κ. Δημήτριος Τσοβόλας ζητεί ολιγοήμερη άδεια απουσίας του στο εξωτερικό.
Η Βουλή εγκρίνει;
ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Η Βουλή ενέκρινε τη ζητηθείσα άδεια. Ο κ.Φούσας έχει το λόγο.
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΦΟΥΣΑΣ: Το νομοσχέδιο για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στον τηλεπικοινωνιακό τομέα, είναι αναμφίβολα ένα σοβαρό θέμα και θα έλεγα ότι είναι και ένα εξειδικευμένο θέμα. Αυτό γίνεται ακόμη σοβαρότερο εν όψει των τηλεπικοινωνιακών εξελίξεων, εν όψει των τεχνικών εξελίξεων, θέματα τα οποία αφ'ενός μεν κατέστησαν υποχρεωτική αυτήν τη ρύθμιση, αφ'ετέρου δε όλους μας πρέπει να μας κάνουν ιδιαίτερα προσεκτικούς για την αντιμετώπιση των γενικότερων αυτών θεμάτων, αλλά και του παρόντος νομοσχέδιου.
'Εχει ιδιαίτερη αξία αυτό το νομοσχέδιο, ανεξάρτητα από τις παρατηρήσεις που έγιναν, διότι αναφέρεται ιδιαίτερα στην προστασία των δικαιωμάτων του πολίτη μέσω των τηλεπικοινωνιών, δικαιώματα τα οποία δεν πρέπει να παραβιάζονται σε σχέση με τα δικαιώματα κάθε πολίτη.
'Οπως ειναι γνωστό, το θέμα αυτό έχει ρυθμιστεί γενικά για την επεξεργασία των δεδομένων με το ν.2742/97. Τώρα καλούμεθα να ρυθμίσουμε ειδικότερα τον τομέα που έχει σχέση με τις τηλεπικοινωνίες, μάλιστα τηλεπικοινωνίες που έχουν μία εξέλιξη τρομερή. Και όπως είπε ο Υπουργός κανείς δεν μπορεί να ξέρει μέχρι ποιου σημείου θα έχουμε σε λίγο περισσότερη και μεγαλύτερη εξέλιξη στον τομέα αυτόν.
Ενσωματώνεται ως εσωτερικό δίκαιο βασικά η οδηγία 95 της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης που αναφέρεται ειδικότερα στις τηλεπικοινωνίες. Επαναλαμβάνω ότι το θέμα είναι πολύ ειδικό, αλλά και το κλίμα που επκράτησε σήμερα στη συζήτηση δεν επιτρέπει όχι υπερβολές, αλλά ούτε και κανείς να έχει θέσεις ιδιαίτερα αντίθετες, πολύ περισσότερο γιατί και η κ. Μπενάκη ως εισηγήτρια είπε ότι και το κόμμα μου θα ψηφίσει αυτό το νομοσχέδιο, το οποίο και εγώ ως Βουλευτής θα το ψηφίσω.
Είναι ανάγκη όμως να κάνω μερικές παρατηρήσεις, χρήσιμες κατά τη γνώμη μου. Αν και πρέπει να πω ότι δήλωσα να είμαι ομιλητής προτού να πάρω στα χέρια μου το σημείωμα του κυρίου Υπουργού με τις τροποποιήσεις, τις οποίες βρίσκω ιδιαίτερα πλέον χρήσιμες και ενδιαφέρουσες, που με καλύπτουν σε πολλά σημεία. Επίσης δήλωσα να ομιλήσω προτού ακούσω τον κύριο Υπουργό, ο οποίος με το πνεύμα της ομιλίας του έδωσε ένα κλίμα συναινετικό στο ιδιαίτερο αυτό θέμα, αφού παρατηρήσω ότι για πρώτη φορά είδα τον Υπουργό να ομιλεί αναγιγνώσκων κείμενο, προφανώς διότι πρόκειται για πολύ εξειδικευμένο θέμα.
Βεβαίως καθυστερήσαμε να φέρουμε αυτό το νομοσχέδιο πάνω από ένα χρόνο. Δεν το λέω αυτό από την άποψη ότι επήλθε ζημία αλλά διότι θέλω να αναφερθώ στον τρόπο με τον οποίο δυστυχώς λειτουργεί η Δημόσια Διοίκηση. Και δεν είναι δικαιολογία το γεγονός ότι και σε άλλες χώρες έχει καθυστερήσει η εισαγωγή αυτού του νομοσχεδίου στο εσωτερικό δίκαιό τους. Δεύτερη παρατήρησή μου είναι ότι θα ήθελα να είναι εδώ οι εκπρόσωποι των αρμοδίων φορέων των οποίων τις απόψεις θα ακούγαμε, απόψεις χρήσιμες εν όψει του γεγονότος, ότι ο κύριος Υπουργός έτεινεν ευήκοον ούς και καλή διάθεση για να τροποποιήσει και συμπληρώσει το σχετικό νομοσχέδιο. Η δε θεωρία την οποία ανέπτυξε στην επιτροπή ο κύριος Υπουργός περι λαϊκής κυριαρχίας, θεωρία την οποία δεν επανέλαβε σήμερα, οφείλω να πω ότι δεν με βρίσκει σύμφωνο από την άποψη ότι εμείς που είμαστε αρμόδιοι να εκφράζουμε την λαϊκή κυριαρχία, καλύτερα θα την εκφράσουμε και θα νομοθετήσουμε εάν ακούσουμε τις απόψεις των ειδικών.
Τρίτη παρατήρησή μου είναι ότι σκοντάφτουμε στο θέμα της υλικοτεχνικής υποδομής η οποία απουσιάζει απο τη χώρα μας. Αυτό θα το βρούμε μπροστά μας κατά την εφαρμογή αυτού του νομοσχεδίου.
Τέταρτον πιστεύω και εγώ ότι θα υπάρξει σύγχυση αρμοδιοτήτων μεταξύ των τριών επιτροπών πλέον που δημιουργούνται και με αυτό το νομοσχεδιο και που εμπλέκονται κατά τον έλεγχο της εφαρμογής του νόμου, όπως π.χ. του ν. 2472/97, όπως του ν. 2225/94 αλλά και του παρόντος νόμου που θα ισχύσει μετά την ψήφισή του.
Ειδικότερες παρατηρήσεις. Πράγματι όπως ήταν διατυπωμένο το νομοσχέδιο και όπως είναι πλην ορισμένων διαφοροποιήσεων, έβλεπα ότι έχει πολλές αοριστίες που θα δυσκολέψουν την εργασία εκείνων που θα είναι αρμόδιοι να το εφαρμόσουν. Μιλάω παραδείγματος χάρη για το άρθρο 4 παράγραφος 3. Λέει ότι η επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα πρέπει να περιορίζεται στο απολύτως αναγκαίο, για την εξυπηρέτηση των αναγκών της επεξεργασίας. Ποιος είναι εκείνος που θα μας πει ποιο είναι το απολύτως αναγκαίο και μέχρι ποιου σημείου μπορεί να φτάσει; Κατόπιν θα ήθελα να αναφερθώ στο θέμα της αστικής ευθύνης. Είπε ο κύριος Υπουργός ότι μάλλον αντικειμενική ευθύνη πρέπει να θεσπισθεί με αυτό το νομοθέτημα και όχι υποκειμενική όπως ήδη θεσπίζεται. Θέλησε να δικαιολογηθεί λέγοντας ότι έτσι προβλέπει η οδηγία και αν άλλως αποφασίσουμε είναι δυνατόν να παρεξηγηθούμε. Επ' αυτού θέλω να παρατηρήσω ότι ο υπόχρεως απαλλάσσεται όταν ορίζεται απο την ευθύνη, αν αποδείξει ότι δεν γνώριζε ούτε όφειλε να γνωρίζει την πιθανότητα να επέλθει βλάβη σε άλλον.
Πιστεύω ότι αυτό το δικαίωμα το οποίο δίδεται και συνδέεται με το υποκειμενικό στοιχείο θα δημιουργήσει προβλήματα στη πορεία της εφαρμογής αυτού του νομοθετήματος.
Σε σχέση με το ότι περιορίζεται το ποσό της αστικής αποζημίωσης στα δύο εκατομμύρια, εκτός του ότι πρέπει να αναφερθώ στην έκθεση του Επιστημονικού Συμβουλίου πρέπει να κάνω και τις εξής παρατηρήσεις: Πρώτον, προς τα πάνω δεν προσδιορίζεται το ποσόν. Θα έλεγα ορθώς δεν προσδιορίζεται, γιατί είναι θέμα απόδειξης εκείνου που ζημιώθηκε από την παράβαση των διατάξεων του νόμου. Αλλά γιατί προσδιορίζουμε το ποσό προς τα κάτω, κατ' ανάγκη ως ελάχιστο όριο δύο εκατομμύρια δραχμές (2.000.000) σε κάθε παράβαση, κάτι που και το επιστημονικό συμβούλιο σημειώνει ότι έρχεται σε αντίθεση με το ν. 2742/97.
'Ομως, θα ήθελα περισσότερο να ασχοληθώ με το θέμα των ποινικών κυρώσεων. 'Οπως ήταν διατυπωμένο το άρθρο 12 οφείλω να παρατηρήσω ότι ήταν ιδιαίτερα ασαφής αυτή η ρύθμιση, είχε ένα γενικό χαρακτήρα, δεν είχε εξειδίκευση στα ειδικότερα θέματα, αλλά δεν είχε και ειδικότερες τιμές, όπως τώρα το ρυθμίζετε με το άρθρο 13 που αναφέρατε. Νομίζω και τώρα δεν εξειδικεύεται κατά περίπτωση και κατά κατηγορία παραβάσεως αυτού του νόμου. Και πάλι θεωρώ ότι το ύψος της τιμής από δέκα ημέρες μέχρι πέντε χρόνια όπως το διατυπώνετε θα έλεγα, ότι είναι ιδιαίτερα υψηλό το πλαίσιο της προβλεπόμενης ποινής. Σημειώνω πως σε κάθε περίπτωση αυτή η τροποποίηση που έκανε ο Υπουργός ικανοποιεί την πλευρά μας, όπως παρατηρήθηκε και στην επιτροπή και επαναλαμβάνω, ότι θα ψηφίσω αυτό το νομοσχέδιο. 'Ομως σημειώνω τις αρχικές παρατηρήσεις μου και τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσουμε κατά την εφαρμογή αυτού του νόμου.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ο κ. Βεζδρεβάνης έχει το λόγο.
ΗΛΙΑΣ ΒΕΖΔΡΕΒΑΝΗΣ: Κύριε Πρόεδρε και κύριοι συνάδελφοι, το νομοσχέδιο που συζητάμε είναι ουσιαστικά η οδηγία 97/96, η οποία πρέπει να εισαχθεί στο εσωτερικό δίκαιο.
Κύριε Υπουργέ, δεν θα μιλήσω για καθυστέρηση, αλλά θα πω το εξής. Είχα πει και άλλοτε και μάλιστα ήταν παρών και ο Πρωθυπουργός, ότι κάθε οδηγία που εκδίδεται από την Ευρωπαϊκή 'Ενωση ούτως ή άλλως θα καταστεί δίκαιο της χώρας μας. Επομένως η όποια καθυστέρηση είναι λάθος. Βεβαίως πάνω στη βιασύνη δεν πρέπει να αφήσουμε κενά και δεν θα πρέπει να φέρουμε ένα νομοσχέδιο το οποίο θα πάσχει. Αλλά εν πάση περιπτώσει η βραδύτης δεν εξυπηρετεί τη χώρα. Και το λέω αυτό γενικά για όλες τις οδηγίες και για όλα τα θέματα που άπτονται αυτών των οδηγιών και του εσωτερικού δικαίου της χώρας.
Κύριε Πρόεδρε, στην τριετία 1993-1996 ήμουνα μέλος της επιτροπής της Βουλής για το απόρρητο. 'Ηθελα κύριε Υπουργέ, να με προσέξετε. Ως μέλος αυτής της επιτροπής που προεδρευόταν και που προεδρεύεται από τον Αντιπρόεδρό μας κ. Κρητικό, πήγαμε στα άδυτα και του ΟΤΕ και της ΕΥΠ και εκεί μας έδειξαν πώς γίνονται οι παρακολουθήσεις και πώς δεν γίνονται. Αλλά εξ ακριτομυθιών ένας άνθρωπος ο οποίος μπορεί να έχει κάποιες υποψίες θα άκουγε, θα επληροφορείτο ότι ναι, μεν υπάρχουν αυτά τα μηχανήματα που είναι νομίμως τοποθετημένα να παρακολουθούν τους χ και ψι, για τους λόγους που προβλέπει η νομοθεσία, αλλά ένας ασυνείδητος μπορεί να πάει αυτά, εκεί όπου θέλει. Αυτό γίνεται και στον ΟΤΕ και στην ΕΥΠ, πολύ περισσότερο τώρα με την κινητή τηλεφωνία. 'Οταν μάλιστα πήγαμε σε εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, όταν εμείς μιλούσαμε για απόρρητο, κάποιοι γελούσαν με νόημα.
(Στο σημείο αυτό την Προεδρική 'Εδρα καταλαμβάνει ο Ε' Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Β. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ) Σαφώς, κύριοι συνάδελφοι, από αυτά που σας ανέφερα και τα οποία τα έζησα επί τρία χρόνια υπό την ιδιότητα που προανέφερα, προκύπτει πως ασφάλεια δεν υπάρχει.
Συνεπώς κύριε Υπουργέ, απομένει σε σας, σε μας να θωρακίσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την προστασία των προσωπικών δεδομένων του πολίτη. Και η οδηγία ως έρχεται εμένα με ικανοποιεί από την πλευρά ότι μέχρι εκεί μπορούσαμε να φθάσουμε, από την πλευρά όμως την ουσιαστική δεν με πείθει ότι πράγματι μπορούμε να έχουμε αποτελέσματα, δηλαδή προστασία των προσωπικών δεδομένων του πολίτη.
Γι' αυτό κύριε Υπουργέ, εγώ χαιρετίζω με ιδιαίτερη ικανοποίηση τις αυξημένες ποινές. Και όσον αφορά τις χρηματικές, κύριε Υπουργέ, δεν τις λαμβάνω υπόψη. Διότι εκείνοι που θα αποφασίσουν να παραβιάσουν τα προσωπικά δεδομένα του πολίτη δεν θα κολλήσουν στο ένα εκατομμύριο ή στα πέντε εκατομμύρια δραχμές.
Το δεύτερο σημείο που ομιλεί για φυλάκιση μπορώ να πω ότι το ήθελα ηυξημένο, ακόμη πιο μεγάλο γιατί το μόνο το οποίο θα φοβηθεί ο παραβάτης θα είναι η φυλάκιση.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Είσθε αιμοχαρής!
ΗΛΙΑΣ ΒΕΖΔΡΕΒΑΝΗΣ: Κύριε Υπουργέ, το ξέρετε πολύ καλά και έχω δείξει και τόσα χρονια στην Αίθουσα αυτή τι χαρακτήρας είμαι. Αλλά τον κακό άνθρωπο δεν τον συνετίζεις με ποινές οικονομικές, διότι θα τα βρει τα χρήματα από εκείνους οι οποίοι θα τον βάλουν να κάνει αυτήν τη δουλειά. Τη φυλάκιση την προσωπική όμως, τη στέρηση της προσωπικής ελευθερίας δεν θα την μοιραστεί με κανέναν, θα την υποστεί ο ίδιος.
Γι' αυτό ψηφίζω φυσικά το σχέδιο νόμου με όσα είπε η εκλεκτή εισηγήτριά μας η κ. Μπενάκη και όσα εγώ πρόσθεσα και μπορώ να πω ότι έχετε δώσει λύση και στο δικό μου αίτημα για αυξημένες ποινές παρ' ότι ακόμη και τώρα για μια ακόμα φορά λέω, ότι πρέπει να είναι ακόμη μεγαλύτερες και μη μετατρέψιμες! ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Β.Κωστόπουλος): Ο κ. Παυλόπουλος έχει το λόγο.
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η Νέα Δημοκρατία ψηφίζει θετικά για το προκείμενο νομοσχέδιο. Θυμίζω ότι το νομοσχέδιο αυτό έρχεται να προσαρμόσει την ελληνική νομοθεσία στις απαιτήσεις κοινοτικής νομοθεσίας και συγκεκριμένα κοινοτικής οδηγίας. Και είναι έγκαιρη η προσαρμογή αυτή. Δεν υπάρχει δηλαδή καθυστέρηση από πλευράς ελληνικής. Θα ήθελα, ομως, στο σημείο αυτό, να τονίσω ότι η θετική ψήφος, που είναι και ψήφος των περισσοτέρων πτερύγων της Βουλής, δεν πρέπει να μας δημιουργεί κανενός είδους εφησυχασμό και κανενός είδους επανάπαυση. Η φύση του ιδίου του νομοσχεδιου οδηγεί στο συμπέρασμα ότι σε τέτοιου είδους θεσμικά μέτρα, όπου προσπαθεί ο νομοθέτης να δαμάσει την τεχνολογία, χρέος του είναι από τη μια πλευρά να μείνει έτοιμος να αναπροσαρμόσει τη νομοθεσία του και από την άλλη η πολιτεία να είναι όσο το δυνατόν πιο αυστηρή στην εφαρμογή της.
'Εχω την εντύπωση ότι στο προκείμενο νομοσχέδιο πρέπει πάντοτε να παρακολουθούμε την εξέλιξη της νομοθεσίας, ώστε να επιφέρουμε τις αναγκαίες μεταβολες στο μέλλον. 'Οπως έχουμε χρέος να προασπισουμε την πιστή εφαρμογή των διατάξεων αυτού του νόμου.
Κύριε Υπουργέ, δεν έχω αυταπάτες και δεν έχουμε αυταπάτες μέσα στη Βουλή. 'Οπως νομίζω ότι δεν έχετε και σεις αυταπάτες για ό,τι κάνουμε. Απλώς και μόνο θα περιορίσουμε το κακό. Στην ουσία δίοδοι παραβίασης θεμελιωδών δικαιωμάτων θα υπάρχουν πάντοτε. Δυστυχώς αυτή είναι η μοίρα του νομοθέτη. Εκείνο το οποίο ζητούμε -και το ζητούμε από το Υπουργείο- είναι να ενισχύσει, εν όψει των αυξημένων αρμοδιοτήτων που θα έχει πλέον, την Αρχή Προστασίας των Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και να την θωρακίσει με ό,τι περαιτέρω ζητήσει, δηλαδή με την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή, το στελεχιακό δυναμικό για να κάνει καλύτερα τη δουλειά της.
Είναι ήδη φορτωμένη. Και αν πραγματικά ζητήσαμε στην επιτροπή να κληθεί ο κ. Δαφέρμος για να καταθέσει την άποψή του, δεν τη ζητήσαμε για να καταθέσει επί τεχνικών δεδομένων, που είναι φανερό ότι ενδεχομένως ξεπερνούν και τις γνώσεις εκείνου και τις γνώσεις των μελών της επιτροπής. Και αυτό είναι το κακό, ότι δηλαδή δεν γνωρίζουμε την τεχνολογία την οποία θέλουμε ή να δαμάσουμε ή να επιβάλουμε, εν όψει της εφαρμογής της, τις απαιτούμενες κυρώσεις. Αλλά εκείνο που θέλαμε να μας πει ο κ. Δαφέρμος είναι αν πράγματι η επιτροπή αυτή την ώρα, εν όψει του τόσο σημαντικού αντικειμένου, είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τα πράγματα. Εγώ προσωπικά πιστεύω, από την πληροφόρηση την οποία έχουμε στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας, όπου επανειλημμένα μας έχει δοθεί η δυνατότητα να συζητήσουμε μαζί τους, ότι έχει ακόμη ελλείψεις τις οποίες πρέπει να καλύψει όσο το δυνατόν ταχύτερα.
Νομίζω στο σημείο αυτό ότι εν όψει της ψήφισης του νόμου καλό είναι, κύριε Υπουργέ, να του ζητήσετε ευθέως τη γνώμη του ως προς το τι χρειάζεται να γίνει στην επιτροπή αυτή. Και σας διαβεβαιώ ότι από πλευράς της Νέας Δημοκρατίας, την οποία εκφράσαμε όσοι μιλήσαμε, είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε προς την κατεύθυνσή του να στηριχθεί η Επιτροπή στο έργο της. Γιατί οι ρυθμίσεις που εισάγονται μέσα σε αυτό το νομοσχέδιο είναι τόσο σημαντικές που δεν αντιλαμβανόμαστε τώρα εν πολλοίς την ουσία και τη σημασία τους.
Είναι χαρακτηριστικό -εγώ τουλάχιστον χαίρομαι γι' αυτό- ότι σε τόσο σημαντικά θέματα υπάρχουν συναινέσεις. Συναινέσεις για να μπορέσουμε να επιβάλουμε τις απαιτούμενες κυρώσεις, όταν αυτό χρειάζεται.
'Οπως επίσης καλό θα ήταν στη δεύτερη φάση Αναθεώρησης του Συντάγματος να δούμε τι πρέπει να προσθέσουμε.
Θυμίζω, κύριε Υπουργέ, επειδή το είχατε ζήσει παρακολουθώντας σχεδόν ανελιπώς τις εργασίες της επιτροπής, ότι οι σχετικές διατάξεις είναι αναθεωρητέες. Φυσικά δεν έχει διατυπωθεί το τελικό κείμενο, αλλά πιστεύω ότι εν όψει αυτών των ρυθμίσεων που εισάγουμε καλό είναι και στο πλαίσιο του Συντάγματος να αναπροσαρμόσουμε τις σχετικές διατάξεις. Εκεί δηλαδή όπου υπάρχουν διατάξεις για την προστασία της προσωπικότητας, να προσθέσουμε ενδεχομένως, έστω και σημειολογικά, έστω και συμβολικά από πλευράς συντακτικού νομοθέτη, ορισμένες ρυθμίσεις, έτσι ώστε να μπορέσουμε να εξωθήσουμε το νομοθέτη του μέλλοντος προς την ορθή κατεύθυνση, όταν θα χρειασθεί να προσαρμοσθεί και σε άλλα πιο εξελιγμένα τεχνολογικά δεδομένα.
Αυτές είναι οι ανησυχίες τις οποίες έχουμε και η θετική ψήφος -τονίζω- την οποία δίνουμε δεν σημαίνει ότι παραγνωρίζουμε τους κινδύνους, όπως πιστεύω ότι δεν παραγνωρίζει τους κινδύνους αυτούς και η Κυβέρνηση.
Επί της ουσίας του νομοσχεδίου θα μας επιτρέψετε -επειδή αυτό αποφασίσθηκε στη Διάσκεψη των Προέδρων- να μη στέρξουμε να τελειώσουμε σήμερα και τη συζήτηση κατ' άρθρον. Θα την τελειώσουμε αύριο και θα είμαστε σύντομοι.
Αλλά εκείνο το οποίο θέλω, κύριε Υπουργέ -δεν σας στείλαμε τις προτάσεις γιατί εν όψει της συζήτησης που έγινε στην επιτροπή νομίσαμε, ίσως εσφαλμένα, ότι θα είχαν ληφθεί υπόψη ορισμένα θέματα- είναι από σήμερα μέχρι αύριο, δεν είναι τόσο δύσκολο, να ληφθούν υπόψη τα εξής ζητήματα στο πλαίσιο του νομοσχεδίου μη τυχόν αύριο επιφέρουμε αυτές τις μεταβολές. Δεν δημιουργούν οποιοδήποτε πρόβλημα και οποιοδήποτε θέμα σε ό,τι αφορά την ψήφιση του νομοσχεδίου. Απλώς το λέμε για να μπορέσουμε να προσέξουμε από εκεί και πέρα τον τρόπο με τον οποίο θα διατυπωθεί οριστικά.
Σας είχα πει και στην επιτροπή ότι το άρθρο 1 εγώ δεν το θεωρώ απαραίτητο. Αυτή η νομοτεχνική επεξεργασία άρθρων που καθορίζουν το σκοπό ή το αντικείμενο είναι ξεπερασμένη πια. Αν όμως το διατηρήσετε, θα παρακαλέσω πολύ να λάβετε υπόψη δύο παρατηρήσεις.
Πρώτα πρώτα, δεν πρόκειτια για "αντικείμενο" του νόμου αλλά για "σκοπό" του νόμου. Δε νοείται αντικείμενο του νόμου. Θα πρέπει να πω ότι σκοπός του νόμου είναι η προστασία κ.λπ. Αυτό είναι το πρώτο.
Και δεύτερον, δεν μπορεί να πούμε "η προστασία των δικαιωμάτων του ατόμου". Ξέρουμε ότι μιλάμε για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Η λέξη "άτομο", όταν μιλάμε για δικαιώματα, δεν νοείται. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την έννοια του ανθρώπου. Θα σας έλεγα δε να φύγει εντελώς "του ατόμου", γιατί η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων προϋποθέτει πρόσωπο, φυσικό πρόσωπο ή νομικό. Αλλά πάντως και αν φύγει εντελώς η λέξη "ατόμου", δεν δημιουργείται κανένα πρόβλημα. Το ποιος είναι υποκείμενο των σχετικών δικαιωμάτων θα καθορισθεί στην πορεία με βάση την εφαρμογή.
'Αρα, και αν φύγει η λέξη "ατόμου" εντελώς, δε δημιουργείται κανένα πρόβλημα. Και είναι το καλύτερο, αν όμως τη διατηρήσετε να αντικατασταθεί η λέξη "ατόμου" με τη λέξη "ανθρώπου".
Δεύτερον, στο άρθρο 4 εκεί που μιλάμε για τη συγκατάθεση -όχι ότι θα προστεθεί τίποτε σημαντικό, αλλά σας είπα και πάλι, για να μην αφήσουμε κανένα περιθώριο- η λέξη "συγκατάθεση" ορθώς μπαίνει, αλλά να μιλούμε για ρητή και ανεπιφύλακτη συγκατάθεση. Διότι, ενδεχομένως, η συγκατάθεση μπορεί να προκύπτει από facta congruentia. Η δε ερμηνεία αυτών των πραγμάτων μπορεί να δημιουργήσει πολλά προβλήματα στην εφαρμογή των διατάξεων. Δεν νομίζω ότι δημιουργούμε κανένα πρόβλημα αν προσθέσουμε τη φράση "τη συγκατάθεση η οποία πρέπει να είναι και ρητή και ανεπιφύλακτη". Γιατί αν δεν είναι -το ξανατονίζω- μπορεί να συνάγεται η συγκατάθεση από γεγονότα, τα οποία ενδεχομένως, δεν προστατεύουν το φορέα των δικαιωμάτων όπως θα έπρεπε.
Το τρίτο σε ό,τι αφορά την ποινική ρύθμιση, την οποία φέρατε, αυτή σαφώς αποτελεί πρόοδο σε σχέση με αυτό το οποίο είχαμε επισημάνει την άλλη φορά, δεδομένου ότι η αντικειμενική υπόσταση των σχετικών εγκλημάτων γίνεται στην περίπτωση αυτή πάρα πολύ σαφέστερη.
'Εχω, όμως, την εντύπωση ότι υπάρχει μία αντίφαση στην πρώτη σειρά της σχετικής ρύθμισης. Λέει ότι όποιος, κατά παράβαση των διατάξεων του παρόντος νόμου, αθέμιτα επεξεργάζεται κλπ. Κατά παράβαση και αθέμιτα θεωρώ ότι πάει πολύ. 'Η "όποιος κατά παράβαση επεξεργάζεται" ή "όποιος αθέμιτα επεξεργάζεται". Και το τι είναι αθέμιτο, το λέει το σχετικό άρθρο. Επομένως, ας φύγει ή το ένα ή το άλλο για να μη φανεί ότι βάζουμε δύο προϋποθέσεις, ενώ στην πραγματικότητα είναι μία.
Η τελευταία μου παρατήρηση την οποία κάνω εν όψει και του πρακτικού επεξεργασίας, το οποίο έχει φέρει εδώ η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής είναι η εξής: Είχα τονίσει και στην επιτροπή, κύριε Υπουργέ, το θέμα της αστικής ευθύνης. Ορθώς στην ποινική ευθύνη καθορίζονται προϋποθέσεις υποκειμενικής ευθύνης. Δεν νοείται αντικειμενική ποινική ευθύνη και θα ήταν παράδοξο αυτό το πράγμα. 'Ομως στην αστική ευθύνη, όπως αυτή διατυπώνεται στο σχετικό άρθρο, φαίνεται να δέχεται η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής, ότι πάντοτε η αστική ευθύνη είναι υποκειμενική. Και γι' αυτό σας προτρέπει να προσθέσετε ως προϋπόθεση, εκτός από το δόλο και την αμέλεια. Πρέπει να υπάρχει ή δόλος ή αμέλεια στην περίπτωση αυτή, δηλαδή να είναι υποκειμενική και η αστική ευθύνη, εναρμονιζόμενη στους όρους και στις προϋποθέσεις του άρθρου 914 του Αστικού Κώδικα.
Εγώ θα σας πω το εξής και παρακαλώ πολύ να το λάβετε υπόψη, γιατί αυτή είναι η σύγχρονη τάση και μπορείτε να ρωτήσετε και αστικολόγους που είναι αρμοδιότεροι ημών.
Πρώτα-πρώτα σας θυμίζω ότι, αντίθετα με την ποινική ευθύνη, η τάση σήμερα στο χώρο της αστικής ευθύνης γενικώς, εν όψει της εξέλιξης της τεχνολογίας είναι η αντικειμενικοποίηση της ευθύνης. Το άρθρο 914 εισάγει πρότυπα, τα οποία προκύπτουν από το γερμανικό Αστικό Κώδικα, που είναι σήμερα πλήρως ξεπερασμένα.
Θα σας θυμίσω ότι το 105 που αφορά την αστική ευθύνη του κράτους εισάγει αμιγώς αντικειμενική ευθύνη, ήδη από τότε που ο μακαρίτης Μπαλής και οι άλλοι έφτιαξαν τον Αστικό Κώδικα. Δηλαδή το κράτος είναι αντικειμενικώς υπεύθυνο εκ μόνου του λόγου ότι προβαίνει σε παράνομη πράξη ή παράλειψη. Αντιθέτως, ο Αστικός Κώδικας εισήγαγε το πρότυπο της υποκειμενικής αστικής ευθύνης για τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα. 'Ομως, το ξαναλέω, η σύγχρονη τάση ποια είναι; 'Οσο προάγεται η τεχνολογία και εκείνος ο οποίος ωφελείται από την τεχνολογία έχει οπωσδήποτε μεγάλα πλεονεκτήματα, τόσο περισσότερο αντικειμενικοποιείται η ευθύνη. Γιατί; Διότι η απόδειξη του δόλου ή της αμέλειας, η απόδειξη δηλαδή της υπαιτιότητας του παρέχοντος την υπηρεσία, από την πλευρά του βλαπτομένου, είναι τραγικά δύσκολη.
Κύριε Υπουργέ, έχετε ζήσει στα δικαστήρια και έχετε δικηγορήσει. Ξέρετε πόσο, όταν έχουμε προηγμένη τεχνολογία, ο καθημερινός άνθρωπος, ο οποίος θα προσφεύγει με έναν απλό δικηγόρο στο δικαστήριο, είναι σχεδόν αδύνατο να τεκμηριώσει, -γιατί δεν έχει τη δυνατότητα απέναντι στους δικηγόρους, που έχουν οι μεγάλες εταιρείες, που διαχειρίζονται αυτά τα πράγματα- την υπαιτιότητα.
Και διερωτώμαι γιατί άραγε να μην καθιερώσουμε την αρχή, ότι η αστική ευθύνη, -όχι φυσικά η ποινική- είναι αντικειμενική. Mε την έννοια ότι εάν κάποιος υφίσταται βλάβη εξαιτίας της παράνομης εφαρμογής των σχετικών διατάξεων -διότι έχουμε τα δύο στοιχεία, τη βλάβη και το παράνομο- γιατί να απαιτείται υπαιτιότητα; Αυτός που έχει την εταιρεία πράγματι μπορεί να μην είχε ούτε δόλο ούτε αμέλεια. 'Εχουμε όμως δεδομένο ότι χρησιμοποίησε υψηλή τεχνολογία, ότι ωφελείται από αυτήν την χρησιμοποίηση της τεχνολογίας, γιατί αυτός είναι εκείνος ο οποίος εισπράττει τα χρήματα, και ότι προκάλεσε βλάβη σε κάποιον. Δεν αρκούν αυτά τα τρία στοιχεία; Πρέπει να αποδείξει ο ατυχής τρίτος ότι είχε και δόλο ή αμέλεια, υπαιτιότητα δηλαδή το πρόσωπο αυτό; Και πώς να το αποδείξει, όταν ξέρουμε ότι σήμερα όλα αυτά εκπορεύονται στις περισσότερες περιπτώσεις από έναν υπολογιστή, έναντι του οποίου έχεις ένα πρόγραμμα και ένα πληκτρολόγιο. Πώς να το αποδείξεις αυτό πρακτικά; Εσείς που έχετε ζήσει στα δικαστήρια, σας διαβεβαιώ ότι είναι αδύνατο να το εφαρμόσετε στην πράξη.
Και θα σας πω το εξής: Αν επιλέξετε μεταξύ των δύο, είναι σαν να λέτε -όχι ότι το έχετε πρόθεση, αλλά είναι σαν να λέτε αυτό το πράγμα- ότι όταν έχω μια συγκεκριμένη βλάβη εις βάρος ενός χρήστη αυτών των υπηρεσιών, τότε εάν δεν αποδείξεις το δόλο ή την αμέλεια, ανεξαρτήτως του ότι υφίσταται τη βλάβη θα πρέπει να την υποστεί οπωσδήποτε. Δηλαδή, το βάρος της χρησιμοποίησης της τεχνολογίας το φέρει, όχι εκείνος που ωφελείται από τη χρησιμοποίηση της τεχνολογίας, αλλά εκείνος που υφίσταται τα παράνομα αποτελέσματά της.
Γι' αυτόν το λόγο, το ξαναλέω, οιοδήποτε σύγγραμμα του Αστικού Δικαίου αν διαβάσετε, θα δείτε ότι σε περιπτώσεις όπου έχουμε χρήση υψηλής τεχνολογίας ή εν πάση περιπτώσει, χρήση αντικειμένων τα οποία συνεπάγονται υψηλό κίνδυνο, καθιερώνεται γνησίως αντικειμενική ευθύνη. Εγώ, λοιπόν, στην περίπτωση αυτή θα σας έλεγα ότι πρέπει να τροποποιήσετε τη σχετική διάταξη, να φύγουν εντελώς οι προϋποθέσεις περί υπαιτιότητας. Αν θέλετε να τις κρατήσετε, τουλάχιστον εσείς, ας δημιουργήσετε τις προϋποθέσεις της μη γνήσιας αντικειμενικής ευθύνης. Ξέρω, κύριε Υπουργέ, ότι μακρηγόρησα σε ένα άρθρο το οποίο έχει νομική, φαίνεται σημασία. Αν το έκανα, είναι γιατί τέτοια άρθρα θα βρούμε στο μέλλον πάρα πολλά. Σε πολλά νομοσχέδια στα οποία θα αντιμετωπίσουμε αστική ευθύνη εξαιτίας της χρήσης της τεχνολογίας, θα έχουμε την ίδια λογική. Αν μείνουμε στο μοντέλο του 914 του Αστικού Κώδικα, θα έχουμε χάσει πραγματικά μια μεγάλη ευκαιρία να προσαρμόσουμε γενικότερα τη νομοθεσία μας. Εγώ δε πιστεύω ότι στο μέλλον το 914, με την πρώτη τροποποίηση του Αστικού Κώδικα, πρέπει να αλλάξει, ώστε να μπει άλλη παράγραφος, που να καθορίζει ότι δεν ισχύουν οι προϋποθέσεις της υποκειμενικής αστικής ευθύνης, όταν έχουμε είτε υψηλό κίνδυνο είτε υψηλή τεχνολογία σε ό,τι αφορά τη χρησιμοποίηση των μέσων, από τα οποία προκύπτει ο κίνδυνος εκείνος ή η ζημία, την οποία προδιαγράφει το άρθρο 914.
Αυτά είχα να προσθέσω μόνο εν όψει της αυριανής συζήτησης. Νομίζω πως αν στην αυριανή συζήτηση μπορούσαμε να λάβουμε υπόψη μας αυτά τα δεδομένα, ίσως θα είχαμε προσθέσει ένα ακόμα θετικό σημείο στο ήδη θετικό νομοσχέδιο, που όπως τόνισε η κ. Μπενάκη, εμείς το υπερψηφίζουμε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτρος Β. Κωστόπουλος): Ο Βουλευτής κ. Γκαλήπ Γκαλήπ ζητάει ολιγοήμερη άδεια απουσίας στο εξωτερικό.
Η Βουλή εγκρίνει;
ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Β. Κωστόπουλος): Η Βουλή ενέκρινε.
Τελείωσε ο κύκλος των πρωτολογιών.
Η κ. Μπενάκη έχει το λόγο.
ΑΝΝΑ ΜΠΕΝΑΚΗ-ΨΑΡΟΥΔΑ: Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα κι εγώ να πω ότι το αίτημά μας, να καλέσουμε τις αρμόδιες αρχές, που αναφέρονται σε αυτόν το νόμο, να μας ενημερώσουν στην επιτροπή, είχε απλά το σκοπό να μας δώσει μία εικόνα των δυνατοτήτων που έχει η χώρα μας στην πραγματικότητα, να συμμορφωθεί με αυτές τις επιταγές.
Βέβαια αναγνωρίζω ότι ο κύριος Υπουργός είχε κάποια δυσκολία να το δεχθεί αυτό στην επιτροπή, αλλά πιστεύω ότι αυτό δεν πρέπει να μας στερεί την αίσθηση της πραγματικότητας, δηλαδή ότι ψηφίζουμε ένα νόμο περίπου στα τυφλά. Ξέρουμε δηλαδή τι επιβάλλει ο νόμος, πώς ελέγχεται η εφαρμογή του και ποιες κυρώσεις ενδεχομένως επιβάλλονται -αυτά θα τα δούμε εν λεπτομερεία αύριο- αλλά δεν ξέρουμε ποιες είναι οι πραγματικές δυνατότητες να εφαρμοστούν αυτά τα πράγματα, αν εκείνοι στους οποίους ανατίθεται η εφαρμογή αυτού του νόμου και είναι οι τηλεπικοινωνιακοί φορείς, δημόσιοι και ιδιωτικοί, έχουν τη δυνατότητα να τα εφαρμόσουν, έχουν τη θέληση να τα εφαρμόσουν και αν πρέπει να λάβουμε και πρόσθετα μέτρα για την εποπτεία τους, τη στιγμή που παρεμβάλλονται και ιδιωτικοί φορείς τώρα και δεν ξέρουμε πού φτάνει αυτή η ιστορία.
Θα ήθελα να κάνω δύο-τρεις παρατηρήσεις, που αναφέρονται στα άρθρα, μόνο και μόνο για να διευκολύνω την αυριανή συζήτηση. Δηλαδή το Υπουργείο να δει αυτά τα ερωτήματα και αύριο, όπως ζήτησε και ο κύριος Υπουργός, να κάνουμε βελτιώσεις.
'Ενα πρώτο γενικό ερώτημα, που έχω, είναι ότι εδώ επιβάλλονται υποχρεώσεις στους τηλεπικοινωνιακούς φορείς. Το κάθε άρθρο λέει οφείλει να παρέχουν διαθέσιμες στο κοινό τηλεπικοινωνίες, να κάνει τούτο, να κάνει το άλλο και αν δεν το κάνει αυτό ο τηλεπικοινωνιακός φορέας, ελέγχεται, φαντάζομαι, από την αρχή Δαφέρμου, ας την πω έτσι, για να συνεννοούμεθα.
Μέχρι πότε δηλαδή οφείλει να συμμορφωθεί; Αύριο; Μεθαύριο; Σε ένα μήνα; Σε δύο μήνες; Το κάνει ήδη; Και πότε θα είναι ώριμη η απραξία, ας πούμε, του τηλεπικοινωνιακού φορέα ώστε, απ' ό,τι αντιλαμβάνομαι, να υποστεί διοικητικές κυρώσεις και ενδεχομένως ποινικές; Οι ποινικές όμως δεν βλέπω και τόσο πολύ να είναι αποτελεσματικές γι' αυτό. Παραδείγματος χάρη ρωτώ: Η παράγραφος 6 του άρθρου 4 λέει "Ο τηλεπικοινωνιακός φορέας οφείλει να καθιστά δυνατή την ανώνυμη και ψευδώνυμη χρήση και πληρωμή των υπηρεσιών αυτών". Μέχρι πότε πρέπει να το έχει κάνει αυτό το πράγμα, δηλαδή να δίνει τη δυνατότητα αυτή; Οφείλει ο χρήστης να έχει τη δυνατότητα με απλά μέσα και χωρίς επιβάρυνση να εμποδίζει τη λειτουργία ανάκλησης σε περίπτωση της ταυτότητας.
Στο άρθρο 6 "οφείλει" πάλι να μπορεί ο συνδρομητής με απλά μέσα και χωρίς επιβάρυνση να μην επιτρέπει την ένδειξη της ταυτότητας της καλούσας γραμμής. Να έχει τη δυνατότητα να απαλείφει με απλά μέσα και χωρίς επιβάρυνση την ένδειξη ταυτότητας, να διαθέτει μέσα εξουδετέρωσης κλπ. Να μη τα διαβάζω, κύριε Πρόεδρε. 'Ολα τα άρθρα λένε τι οφείλει να μπορεί να κάνει ο συνδρομητής ή τι οφείλει να παράσχει το τηλεπικοινωνιακό δίκτυο. Μέχρι πότε πρέπει να γίνει αυτή η συμμόρφωση; Μήπως πρέπει εδώ, αν δεν υπάρχει η δυνατότητα, να μπουν κάποιοι τέτοιοι όροι; 'Η να εκδοθεί μια εσωτερική ή μια κανονιστική πράξη που να λέει μέχρι πότε οι οργανισμοί αυτοί πρέπει να παρέχουν αυτές τις δυνατότητες ή να μπει μέσα στο νόμο. 'Ωστε αν παρέλθει αυτό το χρονικό όριο να επέμβει η αρχή προστασίας των δεδομένων και να επιβάλει διοικητικές κυρώσεις ή να επιβάλει και ποινικές κυρώσεις αν χωράνε ποινικές κυρώσεις.
Ακόμα στο ίδιο πνεύμα έχω το εξής ερώτημα στο άρθρο 5. Μήπως πρέπει σε σχέση με το άρθρο 5 να προστεθεί και μια άλλη ποινική κύρωση, εκτός απ' αυτή, που μπαίνει στο άρθρο 13 παράγραφος 1. Λέει το άρθρο 5 ότι ο τηλεπικοινωνιακός φορέας μπορεί να κρατάει όλα τα στοιχεία των κλήσεων, ένα ορισμένο χρόνο, αναγκαίο, για να κάνει τις χρεώσεις και να επιδόσει το λογαριασμό. Και λέει στο τέλος της παραγράφου 2 ότι η επεξεργασία αυτή επιτρέπεται μόνο έως στο τέλος της περιόδου εντός της οποίας μπορεί να αμφισβητηθεί νομίμως ο λογαριασμός ή να επιδιωχθεί η πληρωμή του. Και ρωτώ, ποια είναι αυτή η περίοδος; Με κάποια κανονιστική διοικητική πράξη ή εσωτερική πράξη που θα πρέπει να δώσουμε εξουσιοδότηση θα πρέπει να προσδιορίζεται εκάστοτε ποιος είναι ο χρόνος που πρέπει να μείνουν αυτά τα στοιχεία για να γίνουν οι λογαριασμοί και να αποδειχθούν. Και αν παρέλθει αυτός ο χρόνος που ο φορέας κρατά όλα τα στοιχεία της κλήσης, για να κάνει αυτούς τους λογαριασμούς, και ο φορέας αυτός κρατάει τα στοιχεία και δεν τα διαγράφει, όπως λέει ο νόμος, μήπως πρέπει και εδώ να μπει μια κύρωση που να λέει ότι τιμωρείται με κάποια ποινή εκείνος που διατηρεί στοιχεία πέραν του χρονικού ορίου που είναι απαραίτητο για την διεξαγωγή αυτών των λογαριασμών κλπ; Επίσης στο άρθρο 10 ομιλεί για τα ενδεδειγμένα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα που οφείλει να λάβει ο φορέας παροχής τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών. Μέχρι πότε θα έχει αυτήν την υποχρεώση; Μπορεί να επιβληθεί κύρωση χωρίς να υπάρχει μια πρόβλεψη χρόνου μέσα στην οποία θα πρέπει ο φορέας να παράσχει αυτά τα μέτρα ασφαλείας; Αυτές είναι οι ερωτήσεις, κύριε Πρόεδρε, και νομίζω ότι μπορεί να τις δει το Υπουργείο και αύριο να τα δούμε από πιο κοντά αυτά τα θέματα. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Β. Κωστόπουλος): Ο κ. Τασούλας έχει το λόγο.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, είναι φανερό ότι το νομοσχέδιο έχει και ασάφειες και ατέλειες και ας λέει ο κύριος Υπουργός ότι δεν τις καταλαβαίνει. Τις καταλαβαίνει πολύ καλά. Και τα έχει αυτά για δυο λόγους.
Ο ένας είναι γιατί έρχεται μια οδηγία και προσπαθεί το Υπουργείο να την εναρμονίσει. Και το δεύτερο είναι ότι τις θέλουμε αυτές τις ατέλειες. Τις θέλουμε για δυο λόγους πάλι. Ο ένας είναι για να ρίχνουμε στάχτη στα μάτια του κόσμου, ότι να ενδιαφερόμαστε για την προστασία των προσωπικών δεδομένων και ο άλλος είναι να μπορούν να κάνουν χρήση της επεξεργασίας των προσωπικών δεδομένων.
Τώρα το να λέμε πόσο είναι το κόστος και ότι εξαρτάται από το κόστος, εξαρτάται από τη συγκατάθεση, εξαρτάται από το αν μπορεί τεχνικά ή όχι, καταλαβαίνετε αύριο, που αυτό θα είναι νόμος ποιος θα μπορεί να το εφαρμόσει. Δεν θα μπορεί να το εφαρμόσει κανένας, χωρίς βέβαια να έχει καμιά σκοπιμότητα να μη θέλει να το εφαρμόσει. Δεν θα μπορεί. Δεν θα μπορεί να κρίνει τι λέει αυτός ο νόμος.
Τώρα για τους εκπροσώπους των φορέων που είπαμε εμείς να κληθούν, δεν είναι μοναχά για να μας φωτίσουν. Είναι για να δούμε τη λειτουργία, τι έκαναν σε σχέση και με το νομοσχέδιο. Τι έκανε η αρχή προστασίας του πολίτη; Να μας πουν οι τεχνικοί. Αυτά που λένε εδώ έχουν καμιά αξία ή δεν έχουν; Και αυτά είναι υποχρέωσή τους. Είναι άλλο πράγμα να τα πληροφορούμαστε εμείς -και είμαστε πληροφορημένοι και σας λέμε ότι έτσι είναι- και άλλο πράγμα να τα καταθέτουν στην επιτροπή της Βουλής οι αρμόδιοι αυτοί φορείς. Επομένως δεν είναι έτσι απλά τα ζητήματα, όπως θέλησε να τα παρουσιάσει ο κύριος Υπουργός.
Θα τελειώσω με το εξής: Υπαινιχθήκατε, κύριε Υπουργέ, γιατί σας είπα για την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, ότι δεν έχει θέση εδώ. Το είπαμε γιατί έχουν άμεση σχέση τέτοιες ενέργειες με το νομοσχέδιο που συζητάμε και με την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων. Αλλά μια και λέτε, ότι δεν έχει θέση, να σας πω και εγώ, που δεν είμαι νομικός, πράγματι δεν έχει θέση στη Βουλή, γι' αυτό δεν το κάνατε στη Βουλή και το κάνατε Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που συνιστά ανωμαλία. Και σεις το ξέρετε καλύτερα από κάθε άλλον. Και επειδή συνιστά ανωμαλία, δεν γίνεται αποδεκτό όχι μόνο μέσα στη Βουλή, αλλά κι έξω από τη Βουλή, από την ελληνική κοινωνία, απ' όλον τον ελληνικό λαό. Και θα πρέπει να σταματήσετε αμέσως.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Β. Κωστόπουλος): Ο κ. Τσαφούλιας έχει το λόγο.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΦΟΥΛΙΑΣ: Στο άρθρο 11 αναφέρεται ότι "ο υπόχρεος απαλλάσσεται από την ευθύνη αν αποδείξει ότι δεν εγνώριζε, ούτε ώφειλε να γνωρίζει την πιθανότητα να επέλθει η βλάβη σε άλλον". Τελείωσε η υπόθεση. Δεν είναι δυνατόν να δικαστεί κανένας γι' αυτήν τη δουλειά που κουβεντιάζουμε εδώ απόψε. 'Ολες οι προσθήκες και τα υπόλοιπα είναι προφάσεις εν αμαρτίαις. Εφόσον η Νέα Δημοκρατία το ψηφίζει και ταυτίζεται με το ΠΑ.ΣΟ.Κ., δεν είναι δυνατόν να λέμε ότι θα κάνει τροποποίηση και διορθώσεις. Και αν πει ο κύριος Υπουργός ότι δεν κάνω τίποτα, η Νέα Δημοκρατία πάλι θα το ψηφίσει όπως είναι αυτό σήμερα. Δεν χρειάζεται τίποτα. Η οδηγία είναι οδηγία. 'Η ακολουθείτε την οδηγία και είσαστε με την οδηγία ή δεν ακολουθείτε την οδηγία οπότε δεν είσαστε με την οδηγία. Επομένως όλα τα άλλα είναι περιττά και θα έπρεπε απόψε οπωσδήποτε να το τελειώσουμε, διότι όλα τα άλλα που λέγονται για αύριο είναι προφάσεις και δεν διαμορφώνουν κανένα περιεχόμενο καλυτέρευσης του νομοσχεδίου.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Β. Κωστόπουλος): Ο κύριος Υπουργός Δικαιοσύνης έχει το λόγο.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Τις παρατηρήσεις που διετύπωσε και η κ. Μπενάκη και ο κ. Τασούλας θα τις εξετάσουμε. Και αύριο μπορεί να έχω βελτιωμένη την απόδοση γενικώς. Βλέπετε ότι με καλή πίστη τα πάντα ρυθμίζονται.
Θέλω να απαντήσω στον κ. Τασούλα, γιατί έβαλε ένα θέμα -και δεν μπορεί να μείνει αναπάντητο- τι είναι η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου. Είπατε δεν είστε νομικός. Παρ' όλα αυτά στα νομικά τα καταφέρατε. Καλά τα είπατε. Και τα νομικά δεν είναι τίποτε άλλο, λογική είναι. Βέβαια, δεν είναι μαθηματικά, ένα κι ένα κάνουν δύο. Αλλά ας εκφύγουμε απ' αυτό.
Λοιπόν, τι είπε η πράξη νομοθετικού περιεχομένου, για να σας πω τι λέει το 334, παράγραφος 3 του Ποινικού Κώδικα. Λέει ότι όποιος παρεμποδίζει τη λειτουργία δημόσιας κοινοτικής αρχής ή αρχής που έχει σχέση με το δημόσιο, μπαίνει μέσα σε κτίριο νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου ή του κράτους κλπ., τιμωρείται τουλάχιστον με έξι μήνες φυλακή. Λέει όμως ότι προκειμένου να κινηθεί η διαδικασία της λειτουργίας της εισαγγελίας ή της δικαστικής αρχής, πρέπει τούτο να δηλωθεί. Ποιος θα το δηλώσει, λέει το άρθρο ο διευθυντής της δημόσιας υπηρεσίας ή ο ιδιοκτήτης του κτιρίου.
Λοιπόν, υπάρχει ο νόμος. Και ο νόμος είναι του Ποινικού Κώδικα του 1950. 'Ηταν θεσπισμένη η διάταξη. Είχαμε τις καταλήψεις. Ποιος έπρεπε να ζητήσει την κίνηση της διαδικασίας της άρσεως των καταλήψεων; Είναι πράξη παράνομη. Το λέει ο Ποινικός Κώδικας από το 1950. Είναι πράξη παράνομη και τιμωρείται από το νόμο η πράξη. Πρέπει ο διευθυντής ή ιδιοκτήτης να ζητήσει την κίνηση της διαδικασίας. Δεν το κάνανε οι διευθυντές για πολλούς λόγους και δεν θέλω να αναφερθώ στους λόγους που είναι γνωστοί και τους ξέρετε καλύτερα από μένα.
'Η έπρεπε λοιπόν να στείλεις τους διευθυντές των σχολείων με αυτόφωρο στο δικαστήριο για παράβαση καθήκοντος -γιατί είναι παράβαση καθήκοντος, αφού εμποδίζεται η λειτουργία μιας δημόσιας υπηρεσίας κι εσύ κωφεύεις, κύριε διευθυντά ή κοιμάσαι ή δεν θέλεις ή συνεργάζεσαι και πας και μαζί με τους καταληψίες ή θα πρέπει να βγάλουμε αυτήν τη διάταξη. Και βγάλαμε ακριβώς τη διάταξη αυτή του διευθυντή, να μην έχει καμία ευθύνη. 'Αντε να τους κουβαλάς όλους στα αυτόφωρα δικαστήρια της χώρας, όπου γίνεται κατάληψη. Και προκρίναμε με εισήγηση δική μου να κάνουμε την πράξη νομοθετικού περιεχομένου μόνο για τα σχολεία της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, όχι για άλλους χώρους και να πούμε ότι η κίνηση της διαδικασίας, της αποκαταστάσεως των πραγμάτων στην προτέρα κατάσταση γίνεται αυτεπαγγέλτως. Αυτά είναι, τίποτε άλλο. Ούτε ιδιώνυμο είναι. 'Ενα ιδιώνυμο σημαίνει ότι είναι έξω από το Σύνταγμα, έξω από το νόμο, όπως ήταν ο 509 παραδείγματος χάρη, τον οποίο τόσο τον είχα αναλύσει, τόσο τον είχαμε χτυπήσει. Ο επιδιώκων την εφαρμογή ιδεών, ο επιδιώκων έκδηλον σκοπόν, είτε δια βιαίων μέσων μεταβολή του καθεστώτος κλπ., τιμωρείται, αν είναι αρχηγός με την ποινή του θανάτου κλπ., κλπ. ή το ιδιώνυμο του Βενιζέλου, ήταν ιδιώνυμα. Διότι άκουσα νομικούς και έκανα μία παρέμβαση χθες, ήταν ένας δικηγόρος, ο οποίος έλεγε ότι είναι ιδιώνυμο ο νόμος αυτός, λέω ότι δεν είναι ιδιώνυμο. Αυτά είναι, τίποτε άλλο. Σήμερα που ήρθε η ΟΛΜΕ τα συζητήσαμε, τους τα είπα, είπαν ότι είναι ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής της χώρας. Τους είπα ότι δεν είναι έτσι και χωρίσαμε ομαλά και πολιτισμένα. Και βάλανε τα θέματά τους, τους είπα να μου τα δώσουν, να τα δώσω στον Υπουργό της Παιδείας, να τα δώσω και στον Πρωθυπουργό, να δω τι μπορεί να γίνει, όσον αφορά τη μεταρρύθμιση την οποία απορρίψατε, την πετάξατε, τους είπα και τίποτε άλλο.
Μη βάζετε λοιπόν θέματα για τα οποία δεν μπορείτε να έχετε ούτε άμυνα ούτε υπεράσπιση ούτε και επίθεση.
ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Υπουργέ, μην εκδώσετε την πράξη νομοθετικού περιεχομένου. Και το 1990 και το 1991 το 334 του Ποινικού Κώδικα ίσχυε. Επομένως, θυμάστε τι έγινε τότε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Β. Κωστόπουλος): Ο κ. Τασούλας ζήτησε το λόγο.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ: Μόνο μισό λεπτό, κύριε Πρόεδρε.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Συγγνώμη, ένα λεπτό. Ναι, αλλά το μαθητικό κίνημα, το λεγόμενο, ήταν σύσσωμο τότε. Και πήγατε να καταστρέψετε την παιδεία, κύριοι της Νέας Δημοκρατίας και γι' αυτό βγήκαν όλοι στο δρόμο κι εμείς άλλοι σιωπήσαμε και άλλοι υποστηρίξαμε. Γιατί τα κάνατε σεις τότε. Πήγατε να καταστρέψετε, να ανατρέψετε ολόκληρο το παιδαγωγικό σύστημα.
ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ: ... ο Τεμπονέρας.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Σας τσούζει ε; Εσείς τον σκοτώσατε τον Τεμπονέρα. Εσείς τον σκοτώσατε, εσείς!
ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ: Σας τα είπε και ο Μίκης Θεοδωράκης.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): 'Αντε, μου ανοίγεις τώρα πληγές!
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, έχω το λόγο; ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ(Δημήτριος Β. Κωστόπουλος): Κύριε Ζαφειρόπουλε, έδωσα το λόγο στον κ. Τασούλα.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ: Για μισό λεπτό μόνο, κύριε Πρόεδρε, γιατί δεν μου χρειάζεται παραπάνω. Το γιατί τσακώνεται τώρα ο Υπουργός με τη Νέα Δημοκρατία, δεν το ξέρω. Συμφώνησαν στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Διαχωρίστε τη θέση σας και θα είναι προς τιμή σας.
Εκείνο που ήθελα να πω είναι ότι εάν ήθελε ο κύριος Υπουργός να αναπτύξει το σκεπτικό του, θα έπρεπε να το φέρει στη Βουλή. Προτιμήσατε, όμως, να μην το φέρετε εδώ.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Θα έρθει στη Βουλή.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ: Και έρχεσθε τώρα και λέτε εδώ μέσα τι πρέπει να είναι. Το κάνατε πράξη νομοθετικού περιεχομένου έξω από τη Βουλή και τώρα έρχεσθε εδώ και το συζητάτε. Κανένα άλλο σχόλιο. Να την ανακαλέσετε αυτήν την πράξη απόψε, αύριο, γιατί θα έχετε σοβαρές ευθύνες.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Β. Κωστόπουλος): Κύριοι Βουλευτές, κηρύσσεται περαιωμένη η συζήτηση επί της αρχής του νομοσχεδίου του Υπουργείου Δικαιοσύνης: "Προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στον τηλεπικοινωνιακό τομέα".
Ερωτάται το Σώμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο επί της αρχής;
ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Δεκτό, δεκτό.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΦΟΥΛΙΑΣ: Κατά πλειοψηφία.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Β. Κωστόπουλος): Συνεπώς το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης "Προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στον τηλεπικοινωνιακό τομέα", έγινε δεκτό κατά πλειοψηφία επί της αρχής. Κύριοι συνάδελφοι, έχουν διανεμηθεί τα Πρακτικά της Τρίτης 23 Νοεμβρίου 1999 και παρακαλώ το Σώμα για την επικύρωσή τους.
ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Β. Κωστόπουλος): Συνεπώς, τα Πρακτικά της Τρίτης 23 Νοεμβρίου 1999 επικυρώθηκαν.
Κύριοι συνάδελφοι, δέχεστε στο σημείο αυτό να λύσουμε τη συνεδρίαση;
ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
Με τη συναίνεση του Σώματος και ώρα 21.35' λύεται η συνεδρίαση για αύριο ημέρα Τετάρτη 8 Δεκεμβρίου 1999 και ώρα 18.00' με αντικείμενο εργασιών του Σώματος: α) κοινοβουλευτικό έλεγχο, συζήτηση επικαίρων ερωτήσεων και β) νομοθετική εργασία, συνέχιση της συζήτησης επί των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης "Προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στον τηλεπικοινωνιακό τομέα", σύμφωνα με την ημερήσια διάταξη.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΟΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ

TXT:

Es991207.txt

Επιστροφή