Αθήνα, 20 Μαΐου 2025

Χαιρετισμός του Προέδρου της Βουλής κ. Νικήτα Κακλαμάνη στην παρουσίαση του συλλογικού τόμου για τις νέες εξελίξεις στο Δίκαιο της Πνευματικής Ιδιοκτησίας

«Υπάρχουν 2 κατηγορίες νόμων. Αυτοί που τιμούν τη Βουλή μία φορά, τη φορά που υιοθετούνται, και αυτοί που επανέρχονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα για αλλαγές που οφείλονται κυρίως στις εξελίξεις και σε νέες κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες. Υπάρχουν, βέβαια και κάποιοι νόμοι ‘θαμώνες’ της Βουλής, που κάθε  τρεις και λίγο αλλάζουν, αλλά δεν θα αναφερθώ σε αυτούς.

Και τέλος πάντων ο λόγος σήμερα δεν αφορά έναν από αυτούς.

Ο νόμος 2121/1993 για τα πνευματικά δικαιώματα είναι από αυτούς που ευτύχησαν, διότι παρά τις επιβεβλημένες αρκετές αλλαγές θεωρείται από την υιοθέτησή του μέχρι σήμερα ως ένας από τους πιο επιτυχημένους πανευρωπαϊκά.

Και αυτό το λέω πρώτον, διότι ο νόμος έχει ανταποκριθεί με επιτυχία στην αδήριτη ανάγκη προστασίας των δημιουργών και των δικαιούχων συγγενικών δικαιωμάτων. Άλλωστε χωρίς αυτούς, πολιτισμός δεν νοείται. Και δεύτερον, διότι διατάξεις του ήταν πρωτοποριακές για την εποχή τους για τον τρόπο με τον οποίο ρυθμίστηκαν και αποτέλεσαν προάγγελο και πρότυπο για άλλες διατάξεις που υιοθετήθηκαν στη συνέχεια από την ΕΕ ή για τον τρόπο με τον οποίο υιοθετήθηκαν.

Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα

• της διάρκειας προστασίας των δικαιωμάτων των εκτελεστών καλλιτεχνών,
• οι διατάξεις για τα άτομα με αναπηρίες όρασης,
• ο τρόπος με τον οποίο υιοθετήθηκε η Οδηγία για τα Ορφανά έργα,
• αλλά και ειδικότερες εκφάνσεις της Επιτροπής για την πάταξη της διαδικτυακής πειρατείας.
• Πρότυπο θεωρώ επίσης και την ελληνική διάταξη για την ιδιωτική αναπαραγωγή που προσφέρει στους δημιουργούς και τους συγγενικούς δικαιούχους ένα σημαντικό έσοδο από την χρήση του έργου τους.

 

Ο τομέας της πνευματικής ιδιοκτησίας έχει γνωρίσει τριγμούς, αντιπαραθέσεις κυρίως μεταξύ δικαιούχων και χρηστών, αλλά έχει ξεπεράσει επανειλημμένως τα προβλήματα.

Είναι επίσης ένας τομέας που δοκιμάζεται διαρκώς από τις εξελίξεις.

Είναι ο νούμερο ένα τομέας δικαίου πανευρωπαϊκά αλλά και διεθνώς που όχι απλώς γνωρίζει τρομερή εξέλιξη αλλά και δοκιμάζεται σθεναρά από αυτήν. Το διαδίκτυο, η τεχνητή νοημοσύνη, η τεχνολογία blockchain (μπλοκ-τσέην), οι λεγόμενες εμβυθιστικές παραστάσεις (που συνδυάζουν τον πραγματικό κόσμο με την εικονική πραγματικότητα), η τρισδιάστατη εκτύπωση, τα πολυμέσα, είναι μερικές μόνον από τις νέες και αναδυόμενες τεχνολογίες που δοκιμάζουν τα όρια του νόμου.

Κι εδώ δεν αρκεί η συμβολή του νομοθέτη.

Δεν αρκούν οι αλλαγές στον νόμο.

Εδώ πρέπει να υπάρχει μία καθαρή σύμπραξη μεταξύ νομοθέτη και εφαρμοστή του δικαίου, δικηγόρων και δικαστών, προκειμένου ένας νόμος να εξυπηρετεί τους σκοπούς τους οποίους έχει τεθεί να υπηρετήσει, τους λόγους για τους οποίους έχει ψηφιστεί.

Χαίρομαι που βλέπω εκπροσώπους όλων αυτών σήμερα στην αίθουσα. Και χαίρομαι επίσης που βλέπω πόσοι άνθρωποι έχουν συμβάλει στην εκπόνηση αυτού του έργου, καθηγητές από ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια, ερευνητές, δικηγόροι, δικαστές, άνθρωποι που έχουν εντρυφήσει όχι μόνον στη θεωρία αλλά και στην πράξη, που αντιμετωπίζουν τα ζητήματα καθημερινά.

Θέλω να πω κλείνοντας ότι το έργο αυτό είναι ένα εργαλείο στα χέρια αυτού που διδάσκει ή διδάσκεται το αντικείμενο, αυτού που το ερευνά, αυτού που το εφαρμόζει, και αυτού που καλείται να αποδώσει δικαιοσύνη. Είναι ένα έργο δυναμικό που λαμβάνει υπόψη του τις τελευταίες εξελίξεις και μετουσιώνει τη θεωρία σε πράξη. Για αυτό και δέχθηκα να το χαιρετίσω με μεγάλη χαρά. Γιατί το ταξίδι ενός νόμου δεν σταματάει στη Βουλή. Ξεκινάει από εκεί.

Τέλος, θέλω να πω δυο λόγια για την Ειρήνη Σταματούδη. Ο τομέας της πνευματικής ιδιοκτησίας στην Ελλάδα έχει συνδεθεί άρρηκτα με το όνομά της και πολλές από τις καινοτομίες του νόμου που προανέφερα οφείλονται σε εκείνη. Η εμπειρία της τόσο στον ακαδημαϊκό χώρο στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, όσο και στην πράξη, ως δικηγόρος και ως διευθύντρια του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας για περίπου 12 χρόνια, η μακροβιότερη μέχρι σήμερα διευθύντρια, παρέχουν τα εχέγγυα της ποιότητας και της επιστημοσύνης που χρειάζεται ένα τέτοιο έργο. Δεν θα μπορούσα να σκεφτώ καταλληλότερο άνθρωπο για την εκπόνησή του.

Να ευχηθώ καλοτάξιδο».

 

 

 

Επιστροφή