Αθήνα, 28 Μαίου 2025

O Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων εγκαινίασε την έκθεση «…”ἀγαπημένα ἔργα τῶν χειρῶν τους”. Κεραμικά των προσφύγων δημιουργών της Φαληρικής Κιουτάχειας»

Τα εγκαίνια της έκθεσης «…ἀγαπημένα ἔργα τῶν χειρῶν τους. Κεραμικά των προσφύγων δημιουργών της φαληρικής Κιουτάχειας» πραγματοποίησε, το βράδυ της Τετάρτης, ο Πρόεδρος της Βουλής κ. Νικήτας Κακλαμάνης, στον εκθεσιακό χώρο του Ελληνικού Κοινοβουλίου. 

Η έκθεση, που οργανώθηκε από το Ίδρυμα της Βουλής για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, θα διαρκέσει μέχρι τις 31 Οκτωβρίου κι’ αναδεικνύει την άγνωστη σε πολλούς ιστορία της κεραμικής βιοτεχνίας της φαληρικής Κιουτάχειας και των ανθρώπων της —των τεχνιτών, κυρίως προσφύγων, που συνέχισαν την παράδοση της κεραμικής τέχνης της Ανατολής στην Ελλάδα, λίγο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Μέσα από αυθεντικά έργα, αρχειακό υλικό και πιστά αντίγραφα των περίφημων εφυαλωμένων πλακιδίων που κοσμούν ακόμα και σήμερα το Μέγαρο της Βουλής, οι επισκέπτες της έκθεσης έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν ένα σημαντικό αλλά και συγκινητικό κεφάλαιο της νεότερης ελληνικής πολιτιστικής ιστορίας.

Ο Πρόεδρος της Βουλής, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, εστίασε στον ιστορικό αλλά και βαθύτατα συμβολικό χαρακτήρα της έκθεσης, η οποία τιμά τη συμβολή των Μικρασιατών προσφύγων στη διατήρηση και ανανέωση της λαϊκής κεραμικής τέχνης στην Ελλάδα. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε: «Αποδίδουμε την οφειλόμενη τιμή σε εκείνες τις περασμένες γενιές των δημιουργών που ήρθαν ξεριζωμένοι από τη Μικρά Ασία, στάθηκαν στα πόδια τους και δημιούργησαν εδώ, στη νέα πατρίδα. Μιλούμε για μια γέφυρα που ένωσε τη μακραίωνη παράδοση της κεραμικής τέχνης της Ανατολής, με τα «ἀγαπημένα ἔργα τῶν χειρῶν» των προσφύγων του ’22» 

Ο κ. Ν. Κακλαμάνης τόνισε ακόμη, ότι η έκθεση, μέσα από πιστά αντίγραφα των πλακιδίων στη Βουλή και πλούσιο αρχειακό υλικό, ουσιαστικά, «ξεκλειδώνει» για τους επισκέπτες την πύλη που οδηγεί στην ιστορία του εμβληματικού κτιρίου: «Εδώ αναδύονται οι μορφές του Ανδρέα Κριεζή, του αρχιτέκτονα που ανέλαβε τα σχέδια της μετατροπής των Παλαιών Ανακτόρων σε Μέγαρο της Βουλής και του ίδιου του Ελευθερίου Βενιζέλου που συντόνιζε αυτό το τολμηρό πρόγραμμα για να αποκτήσει η χώρα ένα σύγχρονο Κοινοβούλιο» είπε χαρακτηριστικά.

Στον επίλογο του ο Πρόεδρος της Βουλής ανέφερε: «η έκθεσή λέει πολλές ιστορίες, για ανθρώπους, για δημιουργούς, για ευαισθησίες και για επιβίωση. Μια, όμως, από τις ιστορίες αυτές είναι και τούτη: η οργανική, αδιαίρετη σχέση της δημοκρατίας μας με τον λαϊκό πολιτισμό και τη λαϊκή ψυχή, όπως εκφράζεται πανηγυρικά μέσα στο ίδιο το κτίριο της Βουλής».

Ακολουθεί ο χαιρετισμός του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων, κ. Νικήτα Κακλαμάνη, στα εγκαίνια της Έκθεσης του Ιδρύματος της Βουλής με τίτλο: «…ἀγαπημένα ἔργα τῶν χειρῶν τους». Κεραμικά των προσφύγων δημιουργών της φαληρικής Κιουτάχειας

Εγκαινιάζουμε σήμερα την έκθεση αυτή, με τίτλο «“…ἀγαπημένα ἔργα τῶν χειρῶν τους”. Κεραμικά των προσφύγων δημιουργών της φαληρικής Κιουτάχειας». Η Βουλή των Ελλήνων και το Ίδρυμά της, πάντοτε αποδίδουν μεγάλη σημασία στην έκφραση της λαϊκής τέχνης, που ενσωματώνει τις ευαισθησίες, τις αναζητήσεις, τους φόβους και τις ελπίδες του πολίτη. Και σήμερα ειδικά, αποδίδουμε την οφειλόμενη τιμή σε εκείνες τις περασμένες γενιές των δημιουργών που ήρθαν ξεριζωμένοι από τη Μικρά Ασία, στάθηκαν στα πόδια τους και δημιούργησαν εδώ, στη νέα πατρίδα. Μιλούμε για μια γέφυρα που ένωσε τη μακραίωνη παράδοση της κεραμικής τέχνης της Ανατολής, με τα «ἀγαπημένα ἔργα τῶν χειρῶν» των προσφύγων του ’22.

                Μαζί με τη Νίκαια, την Πόλη και τα Δαρδανέλλια, η Κιουτάχεια ήταν ένα από τα κυριότερα κέντρα αυτής της τέχνης. Λίγους μόλις μήνες μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, ο Μηνάς Πεσματζόγλου, από τη Σπάρτη της Πισιδίας, αναζήτησε στις γειτονιές του Πειραιά και της Αθήνας τους Αρμένιους και Έλληνες Κιουταχιώτες τεχνίτες για να δώσουν ζωή στο εργαστήρι του. Δέκα χρόνια αργότερα, το δημιούργημά του, η «Ανώνυμος Αγγειοπλαστική Εταιρεία Η Κιουτάχεια», στελεχωμένη μάλιστα ως επί το πλείστον με γυναίκες αγγειογράφους από τη Μικρά Ασία, μπορούσε πλέον να υπερηφανεύεται για διακρίσεις σε εγχώριες και διεθνείς εκθέσεις, για εξαγωγές προϊόντων πολυτελείας –αγγείων και πιάτων– στην Ευρώπη και την Αμερική και, βεβαίως, για τα περίφημα εφυαλωμένα πλακίδιά της, που κοσμούσαν τζάκια, αίθουσες και προσόψεις ιδιωτικών και δημόσιων κτιρίων. Μεταξύ των τελευταίων, ξεχώριζαν τα επιβλητικά κτίρια της Εθνικής Τράπεζας στην Αθήνα και την επαρχία, επενδυμένα με τα πλακίδια της φαληρικής βιοτεχνίας –καρπός της έμπνευσης ενός Καππαδόκη, του Νικόλαου Ζουμπουλίδη από τη Σινασό, επικεφαλής αρχιτέκτονα της Τράπεζας και ιδρυτικού στελέχους της «Κιουτάχειας».

                Αυτές τις περιπέτειες, τα όνειρα των ιδρυτών και τα έργα των τεχνιτών επιχειρεί να αναδείξει η έκθεση που οργάνωσε το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, ανταποκρινόμενο στην πρόταση του κυρίου Νικολάου Τόμπρου, αναπληρωτή καθηγητή στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων.

Όμως υπάρχει ένας ακόμη λόγος, ο πλέον σημαντικός, που μια τέτοια έκθεση για τη φαληρική Κιουτάχεια θα έπρεπε να παρουσιαστεί από το Ίδρυμα. Το πιο εμβληματικό και φορτισμένο συμβολικά από τα νεοελληνικά κτίρια, το Μέγαρο της Βουλής των Ελλήνων, φέρει σε είκοσι αίθουσές του τη σφραγίδα των προσφύγων δημιουργών της «Κιουτάχειας». Ταινίες από πολύχρωμα πλακίδια περιτρέχουν τους τοίχους, ξυπνώντας ιστορικές μνήμες και εισάγοντας την παραδοσιακή λαϊκή τέχνη στο εσωτερικό του αυστηρού νεοκλασικού Μεγάρου. Αυτή η  τέχνη φτάνει στο απόγειο της στην αίθουσα του γραφείου του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων, όπου τα εφυαλωμένα πλακίδια της «Κιουτάχειας» καλύπτουν ολόκληρες τις επιφάνειες των τοίχων, ζωντανεύοντας έναν μαγευτικό, παραδείσιο κήπο.

                Η έκθεση, μέσα από πιστά αντίγραφα των πλακιδίων στη Βουλή και πλούσιο αρχειακό υλικό «ξεκλειδώνει» για τους επισκέπτες αυτήν την πύλη που οδηγεί στην ιστορία του κτιρίου. Εδώ αναδύονται οι μορφές του Ανδρέα Κριεζή, του αρχιτέκτονα που ανέλαβε τα σχέδια της μετατροπής των Παλαιών Ανακτόρων σε Μέγαρο της Βουλής και του ίδιου του Ελευθερίου Βενιζέλου που συντόνιζε αυτό το τολμηρό πρόγραμμα για να αποκτήσει η χώρα ένα σύγχρονο Κοινοβούλιο.

                Η έκθεσή μας, κυρίες και κύριοι, λέει πολλές ιστορίες, για ανθρώπους, για δημιουργούς, για ευαισθησίες και για επιβίωση. Μια, όμως, από τις ιστορίες αυτές είναι και τούτη: η οργανική, αδιαίρετη σχέση της δημοκρατίας μας με τον λαϊκό πολιτισμό και τη λαϊκή ψυχή, όπως εκφράζεται πανηγυρικά μέσα στο ίδιο το κτίριο της Βουλής.

 

 

 Φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης

Οι φωτογραφίες αναρτώνται για την πληρέστερη προβολή της κοινοβουλευτικής δραστηριότητας και η αναδημοσίευσή τους είναι ελεύθερη.





Επιστροφή