Ομιλίες Προέδρου Βουλής

Αθήνα, 23 Μαΐου 2024

Ομιλία του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων στην παρουσίαση της βραβευμένης εικαστικής εγκατάστασης «Θεατές σε Πόλη Φάντασμα», στο πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο

Κυρία υφυπουργέ Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας, κυρία Βασιλική Κασσιανίδου,

Κύριε υφυπουργέ Πολιτισμού, αγαπητέ συνάδελφε κύριε Δήμα,

Κυρία και κύριε συνάδελφε στη Βουλή των Ελλήνων,

Κύριε πρέσβη της Κυπριακής Δημοκρατίας, κύριε Αυγουστίδη,

Κύριε διπλωματικέ σύμβουλε, 

Κυρία Πρύτανη της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών,

Κύριε πρόεδρε του ΘΟΚ, του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου,

Η Βουλή των Ελλήνων ζει μέσα στη συγκυρία αλλά μεριμνά και για την ιστορία. Η Βουλή των Ελλήνων νομοθετεί, ελέγχει την κυβέρνηση, ετοιμάζεται για τις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου. Η συγκυρία. Αλλά δεν αγνοεί και την ιστορία. Πολύ περισσότερο όταν αυτή η ιστορία παρουσιάζεται με καλλιτεχνικό τρόπο και επιχειρεί να δώσει, μέσα από μια ματιά πρωτοποριακή και βραβευμένη επάξια, το ιστορικό μήνυμα, το πως εκλαμβάνεται ένα ιστορικό «τραύμα», το οποίο όμως ιστορικό τραύμα εμπεριέχει μέσα και τα ζώπυρα της ελπίδας.

«Εμείς, το υπομονετικό ζυμάρι ενός κόσμου που μας διώχνει, πιασμένοι στα πλουμισμένα δίχτυα μιας ζωής που ήτανε σωστή και βούλιαξε μέσα στην άμμο». «Βούλιαξε μέσα στην άμμο» γράφει ο Σεφέρης στο Κάιρο, το 1942, στο ποίημά του «Ο γέροντας στην ακροποταμιά». Προφητικά γι’ αυτό που συνέβη πολλά χρόνια αργότερα και διαρκεί στην άμμο της Αμμοχώστου.  Από την περίκλυστη με «υ», που βρέχεται από παντού Αμμόχωστο, στην περίκλειστη με «ει». Λογοπαίγνιο ειρωνικό.  Τραγικά ειρωνικό λογοπαίγνιο αυτής της μετάβασης από το περίκλυστον στο περίκλειστον.  Και το οποίο διαρκεί δεκαετίες. Και το οποίο οι καλλιτέχνες, οι εικαστικοί, οι επιμελητές, που δημιούργησαν αυτή την εγκατάσταση και που εκπροσώπησε την Κύπρο στην Πράγα και βραβεύτηκε δικαίως, προσπάθησαν να αποδώσουν όλο αυτό το κλίμα μιας περιοχής, που κάποτε ήκμαζε. Το μεγαλύτερο λιμάνι της Κύπρου κάποτε ήκμαζε, εν συνεχεία αιχμαλωτίστηκε και ο χρόνος σταμάτησε, πάρα ταύτα περιέχει, αν θέλουμε να το δούμε εξονυχιστικά και στοιχεία ελπίδας για την έξοδο από αυτή την άφατη τραγωδία.

«Νάρκης του άλγους δοκιμές, εν φαντασία και λόγω» έγραψε στην Αλεξάνδρεια, στην άλλη πόλη της Αιγύπτου, όχι στο Κάιρο αυτή τη φορά, ο Καβάφης. «Νάρκης του άλγους δοκιμές, εν φαντασία και λόγω». Αποπειρώμεθα τον πόνο μας να τον θεραπεύσουμε με τη φαντασία μας και τη λογική μας. Και εδώ η φαντασία, η καλλιτεχνική επίδοση, η γνώση της ιστορίας, όλο αυτό το μπλέξιμο της αισθητικής, της πραγματικότητας, του τραύματος, που θέλει να μεταμορφωθεί και σε ελπίδα, όλο αυτό παρουσιάζεται σήμερα εδώ στο Καπνεργοστάσιο, μετά την παρουσίαση που έγινε επιτυχώς από τα τέλη Νοεμβρίου έως τα μέσα Δεκεμβρίου, στο μέγαρο Τσίλερ του Εθνικού Θεάτρου.

Και εδώ, καθένας από εμάς ξεχωριστά κυρία υπουργέ, θα «συνομιλήσει» με αυτή την εγκατάσταση. Μοναχικά. Αυτές οι συνομιλίες είναι μονήρεις. Θα την περιεργαστεί -ο χώρος προσφέρεται- και θα καταλήξει στα συμπεράσματά του, όχι τα συγκυριακά αλλά τα ιστορικά. Αν είναι ανθρώπινος ο πόνος, δεν είμαστε άνθρωποι μόνο για να πονούμε.  

Έτσι και η Κύπρος γιόρτασε πρόσφατα -και μετείχε η Βουλή των Ελλήνων σε αυτές τις εκδηλώσεις- τα 20 χρόνια της εισόδου της στην Ευρωπαϊκή Ένωση από την 1η Μαΐου του 2004, πριν 20 χρόνια, έως 1η Μαΐου 2024.  Δεν είναι μόνο για να πονάει η Κύπρος.  Αυτά τα 20 χρόνια ήταν επιτυχημένα.  Μόνο οι εξαγωγές της Κύπρου αυτά τα 20 χρόνια από τα 400 εκατομμύρια ευρώ ξεπέρασαν τα 3 δισεκατομμύρια σήμερα. Κοντά στους 10.000 Κυπρίους φοιτητές, σπούδασαν στην Ευρώπη από το πρόγραμμα Erasmus. Και ξεφυλλίζοντας κυρία υπουργέ αυτή την ωραία έκδοση του γραφείου Τύπου και Πληροφοριών, είδα συγκλονιστικά έργα που γίναν στην Κύπρο, χάρη στη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Είδα το λιμάνι της Λεμεσού, είδα την λαϊκή αγορά της Λάρνακας, είδα δρόμους, είδα σχολεία, είδα πανεπιστήμια.  

«Γιατί κι αν είναι ανθρώπινος ο πόνος, δεν είμαστε άνθρωποι μόνο για να πονούμε».  Η Κύπρος δεν πονάει μόνο. Θυμάται. Απεικάζει την περιπέτειά της και, μέσα από αυτό το απείκασμα της περιπέτειάς της, μας ανοίγει μια ελπίδα, που μας επιβεβαιώνει ότι και για την Κύπρο δεν είμαστε άνθρωποι μόνο για να πονούμε.

Σας ευχαριστώ.

Επιστροφή