«Κύριε Πρόεδρε της Ελληνικής Εταιρίας Διοικήσεως Επιχειρήσεων, Κύριοι Πρόεδροι των Ινστιτούτων της, Κυρίες και Κύριοι,

 

Ανταποκρίθηκα με χαρά στην πρόσκληση να βρίσκομαι, σήμερα, μαζί σας. Και αυτό για τρεις λόγους:

Ο πρώτος για να ανακοινώσω την έλευσή σας στη Βουλή κατά την οποία με βραβεύσατε ως πρώην Υπουργό Ανάπτυξης για τη συμβολή μου στην ανάπτυξη την ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας.

Ο δεύτερος, γιατί θέλω να εκφράσω την οφειλόμενη τιμή στη μεγάλη προσφορά της Ελληνικής Εταιρίας Διοικήσεως Επιχειρήσεων. Στα 47 χρόνια της λειτουργίας της, η Εταιρία και τα 7 ινστιτούτα της έχουν εκπαιδεύσει τέσσερις γενιές, περίπου 300.000 στελέχη του ιδιωτικού και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, σε θέματα οικονομίας, μάνατζμεντ, μάρκετινγκ. Είναι μια μεγάλη συμβολή στην ενίσχυση της παραγωγικότητας των ανθρωπίνων πόρων και της ανταγωνιστικότητας της εθνικής οικονομίας.

Ο τρίτος λόγος συνδέεται με την απόφαση της εταιρίας να αποδώσει την οφειλόμενη τιμή σε εκείνους που την τίμησαν με την προσφορά τους. Σε εκείνους που συνέβαλαν στην ίδρυση και την πορεία της, ενώ ταυτόχρονα διακρίθηκαν για την ευρύτερη προσφορά τους στα κοινά.

Το διακεκριμένο πολιτικό, πρώην βουλευτή και υπουργό, τον πρώτο Πρόεδρό της αείμνηστο Χριστόφορο Στράτο, το όνομα του οποίου θα φέρει από σήμερα η αίθουσα του Διοικητικού Συμβουλίου.
Τον πρώην Πρόεδρο της εταιρίας και πρώην Πρόεδρο του Σ.Ε.Β, Δημήτρη Κυριαζή, το όνομα του οποίου θα φέρει στο εξής η βιβλιοθήκη της.

Τον πρώην υπουργό και πρώτο Έλληνα Επίτροπο στην Ε.Ο.Κ., Γεώργιο Κοντογιώργη, το όνομα του οποίου θα φέρει στο εξής το αμφιθέατρό της.

Οι οικογένειες των τιμημένων που βρίσκονται σήμερα εδώ νοιώθουν υπερήφανοι για την τιμή που γίνεται στα πρόσωπα των τιμημένων. «Με έργα δηλούσθαι τας τιμάς», όπως έλεγε ο Περικλής.

Προσθέτω ένα μόνο: Ότι οι ιδρυτές της Ελληνικής Εταιρίας Διοικήσεως Επιχειρήσεων και οι άξιοι συνεχιστές του έργου τους, έθεσαν από τo ξεκίνημά της, στο επίκεντρο των δραστηριοτήτων της, τον άνθρωπο. Κινούνταν με μια βασική αρχή: Ότι ο πλέον καθοριστικός συντελεστής για την πρόοδο μιας Κοινωνίας είναι ο άνθρωπος. Είναι μια αρχή που δεν μπορεί παρά να υιοθετείται από τις κάθε λογής ηγεσίες. Σε όλους τους χώρους και όλα τα επίπεδα. Ειδικά για τις επιχειρήσεις (παραφράζοντας μια άποψη που διατύπωσε ο μεγάλος δάσκαλος του μάνατζμεντ Πήτερ Ντράκερ) θα πρόσθετα ότι «το ανθρώπινο δυναμικό είναι κινητήρια δύναμη κάθε επιχείρησης και όχι μισθοδοτικό έξοδο».

Όταν, με προσκάλεσε στη σημερινή εκδήλωση ο Πρόεδρος της Ε.Ε.Δ.Ε. κ. Ντίνος Λαμπρινόπουλος, μου ζήτησε να μιλήσω για τις Ηγεσίες στη σύγχρονη εποχή. Ένα θέμα τόσο ελκυστικό, όσο και δύσκολο. Δεν θα επιχειρήσω καμία φιλοσοφική προσέγγιση. Θέλω, όμως, να μοιραστώ μερικές σκέψεις μου, μαζί σας. Σκέψεις που απορρέουν τόσο από την ιστορική εμπειρία, όσο και από τη σημερινή παγκόσμια συγκυρία. Συμφωνούμε, πιστεύω, ότι οι Ηγεσίες κρίνονται εκ του αποτελέσματος. Πολλές φορές με πολύ καθυστέρηση. Συμφωνούμε, πιστεύω, ότι η ηγεσία είναι έμπνευση και έκφραση της Κοινωνίας: Των ελπίδων της, των προσδοκιών της, των οραμάτων της. Είναι, ταυτόχρονα, μεταφορά προς την ίδια την κοινωνία συγκροτημένης κατεύθυνσης για την πορεία της στο παρόν και το μέλλον. Ηγεσία σημαίνει πρωτοπορία. Σημαίνει διορατικότητα. Σημαίνει προσήλωση σε αρχές και πεποιθήσεις. Ηγεσία είναι ο οδηγός σε κοινούς στόχους.
Είναι προφανές ότι δεν υπάρχει διαχρονικά αποδεκτό πρότυπο ηγεσίας. Όταν αλλάζουν οι καιροί αλλάζουν και τα ζητούμενα της Κοινωνίας. Όταν αλλάζει το βιοτικό και το μορφωτικό επίπεδο της Κοινωνίας αλλάζουν και οι δρόμοι που ακολουθεί. Αλλάζουν τα πρότυπα ηγέτη που αναζητεί.

Στο ερώτημα «τι σημαίνει ηγεσία» δεν έχουμε να προσθέσουμε ουσιαστικά περισσότερα από τους αρχαίους Έλληνες, τους Ρωμαίους ή τους αναγεννησιακούς. Ένα είναι βέβαιο: Μεγάλοι ηγέτες αναδεικνύονται μέσα από μεγάλα γεγονότα. Μεγάλοι ηγέτες εντοπίζονται εκεί που η Ιστορία καταγράφει σημαντικούς σταθμούς.

Βεβαίως είναι άφθονη η παγκόσμια βιβλιογραφία για την ηγεσία. Οι περισσότεροι συγγραφείς θυμίζουν γενικές συνταγές, που ποικίλουν ανάλογα με την κουλτούρα, την ιστορία, την ιδιοσυγκρασία των λαών, τις συγκυρίες. Η Ηγεσία είναι μοναδική για κάθε εποχή και κάθε κοινωνία. Δεν προκύπτει ούτε από αντιγραφές, ούτε από επαναλήψεις. Κρίνεται από το αποτέλεσμα θετικό ή αρνητικό. Κρίνεται από την εξέλιξη των γεγονότων.

Τα παγκόσμια οικονομικά προβλήματα της εποχής μας, βοηθούν στην εξαγωγή σημαντικών προβλημάτων. Αναδεικνύουν το παράδειγμα των Ηγετών που εμπνεύστηκαν και έκαναν πράξη την ιδέα της Ενωμένης Ευρώπης. Ήταν ηγέτες οραματιστές και συνάμα πραγματιστές. Ήταν αυτοί που «εφεύραν» και έκαναν πράξη, πριν από εμάς, εκείνο που σήμερα χρειαζόμαστε εμείς.
Η διεθνής κρίση επισημαίνει, ωστόσο, και το ζήτημα ηγεσίας σε παγκόσμιο επίπεδο, κατά τα προηγούμενα χρόνια. Όχι μόνον στην παγκόσμια πολιτική σκηνή αλλά και σε πολλούς άλλους τομείς. Ιδίως, μάλιστα, στην Οικονομία. Τα μεγάλα παγκόσμια κέντρα διαμόρφωσης τρόπων επιλογής ηγεσιών, ανέδειξαν και προώθησαν εσφαλμένες μεθόδους και εσφαλμένα ηγετικά «προφίλ». Επιλέγονταν χαρακτηριστικά που, εκ του αποτελέσματος, αποδείχθηκαν βλαπτικά. Για πολλές δεκαετίες υπήρξε επίμονη επανάληψη των ίδιων λαθών. Στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, (μέσα από την ακολουθούμενη πρακτική), διδάσκονταν ως πρότυπα τα παραδείγματα εκείνων που πρότασσαν το ατομικό κέρδος σε βάρος του κοινωνικού, του γενικού καλού. Διδασκόταν (σιωπηρά, αλλά έμπρακτα) ο ατομικισμός και όχι η διάθεση κοινωνικής προσφοράς. Μια ιδιότυπη «ατσιδοσύνη» κατέκλυε τις παγκόσμιες σχολές μάνατζμεντ. Διδάσκονταν το ατομικό κέρδος και αγνοείτο η κοινωνική ζημιά. Εκείνο που έλειψε, περισσότερο από όλα, ήταν η ορατότητα στο αύριο. Εκείνο που περίσσεψε ήταν η αδιαφορία για τους πολλούς. Αδιαφορία για ολόκληρο τον Κόσμο. Το αποτέλεσμα είναι, πλέον, γνωστό. Το συμπέρασμα είναι ξεκάθαρο: Όποιος απορρίπτει καθιερωμένες ανθρώπινες αξίες οδηγεί με μαθηματική βεβαιότητα σε νέα προβλήματα, απροσδιορίστου μεγέθους. Η απάντηση είναι δεδομένη. Περισσότερη έγνοια για τον άνθρωπο. Περισσότερος σεβασμός στο περιβάλλον. Περισσότερη προσήλωση στην ουσία και την ποιότητα της Δημοκρατίας. Αυτή πιστεύω είναι η απάντηση σε κάθε ερώτημα Ηγεσίας. Η προσήλωση στις θεμελιώδεις αξίες της Δημοκρατίας. Παγκόσμια. Σε όλους τους τομείς. Σε όλα τα επίπεδα. 

Η Ανθρωπότητα, αφού περάσει μια έντονη διαγνωστική διαδικασία για να αντιληφθεί τί έφταιξε, είναι βέβαιο ότι θα επαναπροσδιορίσει το δρόμο της. Είναι βέβαιο ότι θα προτάξει ως οδηγούς της συμπεριφοράς της αρχές και αξίες που δοκιμάστηκαν στους αιώνες. Οι αυριανοί ηγέτες σε κάθε χώρο και κάθε επίπεδο θα έχουν, κατ’ αρχήν, επίγνωση της παγκοσμιότητας. Έγνοια για το σύνολο. Έγνοια για το περιβάλλον. Έγνοια για το αύριο. Έγνοια για τις επόμενες γενιές. Είναι εκείνοι που απαντούν στις προκλήσεις. Αντιμετωπίζουν τις αντιξοότητες και αξιοποιούν τις ευκαιρίες. Με διορατικότητα, υπευθυνότητα, αποτελεσματικότητα. Και αυτό ισχύει από την παγκόσμια πολιτική σκηνή ως την τελευταία επιχείρηση».