Ομιλίες Προέδρου Βουλής

Αθήνα 17 Δεκεμβρίου 2022

Χαιρετισμός του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων κ. Κωνσταντίνου Τασούλα στην έναρξη του Συνεδρίου για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Αριστόβουλου Μάνεση

Εξοχοτάτη κυρία Πρόεδρε της Δημοκρατίας,

Κυρίες και κύριοι,

Είναι απολύτως αξιέπαινη η πρωτοβουλία του Αθήνησι Πανεπιστημίου και του Ομίλου «Αριστόβουλος Μάνεσης» να διοργανώσουν αυτό το Συνέδριο από σήμερα μέχρι και την Κυριακή, επί τη ευκαιρία της συμπληρώσεως 100 ετών από την γέννησή του. Γιατί όπως ελέχθη ο Αριστόβουλος Μάνεσης θεωρείται ο «Πρύτανης» των Ελλήνων Συνταγματολόγων και η διδασκαλία του, αλλά και το παράδειγμά του συγκαταλέγονται ανάμεσα σε εκείνα τα στοιχεία τα οποία καραδοκούν, προκειμένου να διαφυλάξουν τη συνταγματική ακεραιότητα μέσα στις συνειδήσεις όλων μας.

 

Δεν είχα την τύχη, κυρίες και κύριοι, να έχω καθηγητή τον Αριστόβουλο Μάνεση, οπότε ο σύντομος χαιρετισμός μου θα περιοριστεί  στην εικόνα που έχω από αυτόν από διηγήσεις, από αναγνώσεις και κυρίως από την ανυπέρβλητη φήμη του ανδρός γύρω από τα θέματα που άπτονται του συνταγματικού δικαίου, αλλά και της πολιτικής. Διότι κατά τον Μάνεση η επιστήμη του συνταγματικού δικαίου εξ ορισμού άπτεται της πολιτικής. Αφαιρετικά θα περιγράψω την προσωπικότητα του γιατί βρήκα στο αρχείο μου από μία άλλη ηλικία, από μία άλλη περίοδο της ζωής μου, ένα άρθρο του το οποίο το είχα κρατήσει και όταν το ξαναδιάβασα μετά από πολλά χρόνια, κατάλαβα γιατί μου έκανε εντύπωση. Και το έχω κρατήσει από την εφημερίδα «Το Βήμα» της 7ης Απριλίου 1985, ένα άρθρο του Αριστοβούλου Μάνεση με τίτλο: «Πολιτική και Σύνταγμα».

 

Όταν κυρίες και κύριοι ο Όσκαρ Ουάιλντ έλειπε ένα ταξίδι στην Αμερική, παιζόταν στο Λονδίνο ένα από τα πιο γνωστά του έργα, «Η Βεντάλια της λαίδης Ουίντερμιρ». Όπως ήταν φυσικό είχε μεγάλη αγωνία για την επίδοση του έργου, τότε δεν υπήρχαν οι σύγχρονοι τρόποι αμεσότητας στην επικοινωνία και έγραψε σε ένα φίλο του, κριτικό θεάτρου, ένα γράμμα από την Αμερική, λέγοντάς του ότι «σε παρακαλώ πες μου εάν είχαμε καλά λόγια για τη θεατρική παράσταση και να μου τα επαναλάβεις, εάν δεν είχαμε παρακαλώ να τα εφεύρεις».

 

Στο άρθρο του στο «Βήμα» της 7ης Απριλίου 1985, το οποίο κατάλαβα γιατί το είχα κρατήσει, ο Αριστόβουλος Μάνεσης μιλάει για τη σχέση συνταγματολόγων και πολιτικής, λέει ότι οι συνταγματολόγοι ασχολούνται με το πολιτικό «Είναι», αλλά μόνο ενόψει του συνταγματικού δέοντος και όχι ενόψει των προσωπικών πολιτικών ή κομματικών τους απόψεων. Αναβαθμίζει δηλαδή την αποστολή τους και την περικλείει στη σφαίρα την υγιή και την φωτεινή του συνταγματικού δέοντος.

 

Τοποθετείται πάνω σε θέματα της τότε συγκλονιστικής πολιτικής επικαιρότητας, με τρόπο ο οποίος δεν ήταν σύμφωνος με τη γενικότερη πολιτική του, με το γενικότερο πολιτικό προσανατολισμό του ευρύτερου χώρου στον οποίο πολιτικά ανήκε.  Και γράφει το εξής, τελειώνοντας εκείνο το κείμενο: «συμβαίνουν όμως και άλλα τινά, υπάρχουν άνθρωποι και μάλιστα πολιτικοποιημένοι με προοδευτικές αντιλήψεις οι οποίοι, άλλοι καλοπροαίρετα, άλλοι αφελείς, άλλοι κακόπιστοι, άλλοι εμπαθείς υπαινίχθηκαν ή υπέδειξαν ότι ορισμένοι δημοκρατικοί ή προοδευτικοί-αριστεροί συνταγματολόγοι -που η επιστημονική γνώμη τους για συγκεκριμένα ανακύπτοντα ζητήματα δεν συνέφερε προς την αλλαγή στην οποία τεκμαίρεται ότι διάκεινται συμπαθώς- θα έπρεπε να σιωπήσουν ή ακόμη καλύτερα, μάλλον χειρότερα, -εδώ είναι ο  Όσκαρ Ουάιλντ- να εφεύρουν   επιχειρήματα που να στηρίζουν ή πάντως να καλύπτουν συγκεκριμένους πολιτικούς χειρισμούς και μεθοδεύσεις που επιχειρήθηκαν προσφάτως».

 

Και μιλάει εν συνέχεια αφ ̓ υψηλού, αλλά όχι επηρμένα, ότι δύο κατάρες πρέπει να μας απομακρύνουν από το να τις προσεγγίζουμε, την κατάρα του πολιτικού αμοραλισμού και του συνταγματικού, του επιστημονικού κομφορμισμού. Διότι η μία μαρτυρά  έλλειψη πολιτικού ήθους και η άλλη έλλειψη επιστημονικού ήθους.   Ο Αριστόβουλος Μάνεσης κυνηγήθηκε από τη δικτατορία, υπέστη δεινά και απέδειξε ότι τελικά είναι σωστό αυτό που έχει λεχθεί ότι είναι πιο εύκολο να αγωνίζεσαι για τις ιδέες σου, παρά να τις εφαρμόζεις.

 

Αυτός επέλεξε να τις εφαρμόζει, όχι μόνο να αγωνίζεται. Και υπέστη για την εφαρμογή των ιδεών του και δίδαξε και έδωσε παράδειγμα, όπως πολύ σωστά είπε η Εξοχοτάτη  Πρόεδρος της Δημοκρατίας, και μας καλεί και σήμερα μέσα από εκείνη τη διατύπωση ενός συγκλονιστικού άρθρου να αντιστρατευτούμε εμείς, το δικό μου σινάφι, προς τον πολιτικό αμοραλισμό, οι δε επιστήμονες συνταγματολόγοι, που θα μπορούσε κανείς να τους χαρακτηρίσει και «συνταγματοφύλακες»  από τον επιστημονικό κομφορμισμό.

 

Ένας άνθρωπος λοιπόν, που δικαίως τιμάται και επαινείται 100 χρόνια μετά τη γέννηση του, ένας άνθρωπος ο οποίος με την πράξη του και με τη διδασκαλία του μας καθοδηγεί και σήμερα και μας δείχνει ότι η τήρηση του Συντάγματος προφανώς επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων, στη συμπεριφορά των πολιτικών και  στη διδαχή των συνταγματολόγων. Αν όλοι ακούσουμε τις διδαχές του τα πράγματα και στην επιστήμη και κυρίως στην πολιτική θα είναι πολύ καλύτερα.

 

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.

 

Επιστροφή