Ομιλίες Προέδρου Βουλής

Ομιλία (27 Μαρτίου 2009)

του Προέδρου της Βουλής Δημήτρη Σιούφα στην εκδήλωση για τη βράβευση της Ειρήνης Παπά από το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία

«Σήμερα, το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία καθιερώνει και απονέμει για πρώτη φορά το Βραβείο “Παγκόσμιας αναγνώρισης σε Ελληνίδες και Έλληνες”.
Όλοι γνωρίζουμε τον παγκόσμιο κανόνα ότι εκείνο που ορίζει το κύρος των βραβείων και τα καθιερώνει στη συνείδηση των ανθρώπων δεν είναι μόνο η πλευρά που απονέμει. Είναι κατά πρωταρχικό λόγο τα πρόσωπα στα οποία απονέμονται. Είναι το κύρος των προσωπικοτήτων που τα παραλαμβάνουν. Είναι η πραγματική συμβολή τους στην Ιστορία και τα δρώμενα της Κοινωνίας, οι συμβολισμοί που ενσαρκώνουν. Είναι οι βραβευόμενοι πάντα που καθιερώνουν τα βραβεία.
Αυτό συμβαίνει και με τη μεγάλη Ελληνίδα που βραβεύουμε σήμερα. Όχι μόνο γιατί η κα Ειρήνη Παπά έχει ήδη βραβευθεί πολλές φορές από πολλούς φορείς για την παρουσία της, το έργο της και τη συμβολή της στο θέατρο και την τέχνη. Αλλά γιατί το βραβείο αυτό εκφράζει την ατομική και συλλογική επιθυμία κάθε Ελληνίδας και Έλληνα να βραβεύσει την Ειρήνη Παπά. Άλλωστε το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία είναι κομμάτι της συλλογικής βούλησης του Ελληνικού Λαού, της Βουλής των Ελλήνων. Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου που απονέμει το βραβείο είναι οι θεσμικοί εκπρόσωποι του Ελληνικού Λαού και γνωρίζουν πώς να αντιλαμβάνονται την κοινή Επιθυμία και Βούληση.
Είναι πρέπον κατά την απονομή να γίνεται μια σύντομη ανασκόπηση του έργου, της συμβολής και των λόγων για τη βράβευση. Οφείλω να ομολογήσω ότι η προσπάθεια αυτή είναι δύσκολη. Και αυτό γιατί το τεράστιο έργο της Ειρήνης Παπά καθιστά αδύνατη μια σύντομη παρουσίαση. Μένω λοιπόν στους τίτλους: Η μικρότερη από τις 4 κόρες οικογένειας Εκπαιδευτικών γεννήθηκε στο Χιλιομόδι της Κορινθίας. Προικισμένη όπως φαίνεται από τις Μούσες, αγάπησε από μικρή το θέατρο. Δάσκαλός της στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου ήταν ο μεγάλος Δημήτρης Ροντήρης. Κατέκτησε, πολύ νέα την εκφραστικότερη από τις τέχνες: Το Θέατρο.
Σχεδόν ταυτόχρονα άρχισε να διακρίνεται με δεκάδες ταινίες της και να κατακτά και την έβδομη τέχνη, τον κινηματογράφο, αλλά και την όγδοη, την τηλεόραση, σε παγκόσμιο επίπεδο. Καθιερώθηκε έτσι στο διεθνές καλλιτεχνικό στερέωμα όχι μόνο ως η μεγάλη ηθοποιός, αλλά ως η μεγάλη Ελληνίδα ηθοποιός. Γιατί η παρουσία της στην τέχνη και η υποκριτική της ικανότητα αναδείκνυαν πάντα τα ελληνικά χαρακτηριστικά:
- της αγάπης για τη ζωή και τον άνθρωπο,
- το πάθος για ότι άξιο και αιώνιο,
- τη δύναμη και τη θέληση για αγώνα.
Η κα Ειρήνη Παπά στις περισσότερες από 70 μεγάλες κινηματογραφικές ταινίες της, από τους «Χαμένους Αγγέλους» του Νίκου Τσιφόρου και τον «Αλέξη Ζορμπά» του Μιχάλη Κακογιάννη, ως το πρόσφατο «Μαντολίνο του Λοχαγού Κορέλλι», απέδειξε πως δεν υπάρχουν δύσκολοι ρόλοι. Δεν υπάρχουν μικροί ή μεγάλοι ρόλοι. Η τέχνη δεν είναι ο ρόλος. Η τέχνη είναι στον ηθοποιό. Από ένα σημείο και έπειτα δεν την αναδείκνυε πια ο κινηματογράφος αλλά αναδείκνυε εκείνη τα έργα, τους ρόλους, τους σκηνοθέτες, τους συμπρωταγωνιστές της. Δεν πήγαινε ο κόσμος να δει το τάδε έργο του δείνα σκηνοθέτη. Πήγαινε να δει, να θαυμάσει την Ειρήνη Παπά. Και υπήρξαν πολύ μεγάλοι σκηνοθέτες που της εμπιστεύθηκαν έργα τους. Από το Μιχάλη Κακογιάννη και το Γιώργο Τζαβέλα, ως το Φραντσέσκο Ρόσσι, τον Κώστα Γαβρά, τον Μανοέλ ντε Ολιβέϊρα.
Αλλά αν ο κινηματογράφος μεταφέρει σε παγκόσμιο επίπεδο τις υποκριτικές ικανότητες μιας μεγάλης ηθοποιού, είναι το θέατρο που τις αναδεικνύει. Μεγάλες θεατρικές παραστάσεις της Ειρήνης Παπά γίνονται σε όλο τον κόσμο: «Μήδεια», «Ηλέκτρα», «Βάκχες», «Ιφιγένεια εν Αυλίδι», «Θεοδώρα», «Αντώνιος και Κλεοπάτρα», «Αποκάλυψη», «Τρωάδες», «Τρωάδες και Εκάβη», «Αντιγόνη». Παραστάσεις με μεγάλους σκηνοθέτες, σε μεγάλα και σπουδαία θέατρα με τη μεγάλη Ειρήνη Παπά.
Η ίδια εμφανίζεται άλλοτε να γράφει τα κείμενα, άλλοτε να σκηνοθετεί, άλλοτε να σχεδιάζει τα σκηνικά. Γιατί η Ειρήνη Παπά της ωριμότητας δεν είναι απλά και μόνον η μεγάλη ηθοποιός. Έχει μεταβληθεί σε πολυτάλαντη και πολύπλευρη, καλλιτεχνική αξία. Τίποτε από όσα καταπιάνεται δεν την φοβίζει, και σε τίποτα δεν αποτυγχάνει. Η θεσμική αναγνώριση με τη μορφή τιμητικών διακρίσεων και βραβείων έρχεται πια από πολλές πλευρές, με μεγάλη συχνότητα.
Βεβαίως για την κα Ειρήνη Παπά όπως και για όλους τους μεγάλους καλλιτέχνες το μεγαλύτερο βραβείο είναι η αγάπη και ο θαυμασμός του μεγάλου κοινού. Ο μεγάλος και πραγματικός κριτής. Και αυτά ήταν διαρκή και αυξανόμενα.
Θα σταθώ σε μια από τις πολλές διακρίσεις. Την ανακήρυξή της ως Γυναίκας της Ευρώπης το 2002. Ήταν μεγάλη τιμή για την ίδια, αλλά και μεγάλη τιμή για την Ελληνίδα Γυναίκα. Η έγνοια της είναι πάντα για τη συνέχιση και πρόοδο της τέχνης. Το ενδιαφέρον της για το «Σχολείο της Αθήνας», κέντρο εφαρμοσμένων τεχνών Θεάματος και Ακροάματος που έχει ως ιδέα τη μετατροπή των κελύφων εγκαταλειμμένων βιομηχανικών εγκαταστάσεων δημιουργεί μια ενδιαφέρουσα άποψη αστικής ανάπλασης. Άλλωστε η Ειρήνη Παπά πάντα έβλεπε την τέχνη ως ζωή και τη ζωή σαν τέχνη.
Ο μεγάλος σκηνοθέτης Μανοέλ ντε Ολιβέϊρα είπε για την κα Παπά τον Οκτώβριο του 1997 κάτι απλό και σημαντικό κάτι που πιστεύω ότι εκφράζει όλους μας: «Η Ειρήνη Παπά, αυτή η μεγάλη τραγωδός, είναι η πανέμορφη και μεγαλοπρεπής φιγούρα που ενσαρκώνει τη γυναικεία ψυχή στη βαθύτερη έκφρασή της. Είναι η εικόνα της Ελλάδας όλων των εποχών “μητέρα ενός ποταμού”, πηγή ολόκληρου του δυτικού πολιτισμού. Θαυμάζουμε την ιδιοφυία και αγαπάμε τον άνθρωπο».

Κυρία Ειρήνη Παπά,

Με την παρουσία σας, τη δουλειά σας, τη συνολική προσφορά σας κατακτήσατε ό,τι σημαντικότερο μπορεί να κατακτήσει ένας άνθρωπος: Το θαυμασμό και την αγάπη των συμπολιτών σας, των Ελληνίδων και των Ελλήνων. Αλλά και την αναγνώριση, θαυμασμό και αγάπη, σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Αυτή η παγκόσμια αναγνώριση αντανακλά και στην Πατρίδα μας. Σας ευχαριστούμε για ότι κάνατε και για ότι εξακολουθείτε να κάνετε για την Ελλάδα, την Τέχνη, τους Έλληνες και το παγκόσμιο κοινό. Το βραβείο της παγκόσμιας αναγνώρισης το έχετε κερδίσει, εδώ και πολύ καιρό.
Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία επιβεβαιώνει με τη σημερινή απονομή, με ομόφωνη απόφαση του συνόλου των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου του, τη μεγάλη αυτή αλήθεια. Η απονομή γίνεται στις 27 Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου. Είναι τιμή για όλους μας να σας έχουμε κοντά μας. Είναι τιμή και να μπορούμε να σας πούμε ένα μεγάλο ευχαριστώ. Είναι τιμή και να σας ευχηθούμε να συνεχίσετε για πολλά χρόνια ακόμη το έργο σας για την τέχνη, την Ελλάδα και τον Κόσμο».
 

Επιστροφή