Ομιλίες Προέδρου Βουλής

Αθήνα, 27 Οκτωβρίου 2021

Επικήδειος λόγος του Προέδρου της Βουλής, κ. Κωνσταντίνου Τασούλα, στην νεκρώσιμη ακολουθία της Φ. Γεννηματά

Αποχαιρετούμε σήμερα τη Φώφη Γεννηματά που υπέκυψε, όπως όλοι, στο πεπερασμένο της ανθρώπινης μοίρας. Και ευχόμαστε, πρωτίστως στην οικογένειά της, στα παιδιά της και στον σύζυγό της, στους φίλους και συνεργάτες της, κάθε κουράγιο και υπομονή.

Αυτά ως προς την ανθρώπινη μοίρα, γενικά. Η μοίρα, όμως, του κάθε ανθρώπου αξίζει και μπορεί να γίνεται  μοναδική. Και αυτά τα στοιχεία στη μοίρα την ξεχωριστή της Φώφης Γεννηματά, η αξιοπρέπεια, η γενναιότητα, το παράδειγμα που έδινε, αυτά τα στοιχεία είναι  που, σήμερα, κρατούν συγκινημένους όλους τους Έλληνες, όλες τις πτέρυγες της Βουλής, αφού τους συγκλόνισε το άγγελμα του αιφνίδιου θανάτου, κρατούν τις σημαίες στο Μέγαρο της Εθνικής Αντιπροσωπείας μεσίστιες, κρατούν τη χώρα σε πάνδημο πένθος και όλους εμάς σε σπάνια συμφωνία λέξεων και περιγραφών, να μιλάμε, αιφνιδιασμένοι και θλιμμένοι, για την αξιοπρέπεια, για τη γενναιότητα, την εντιμότητα και το παράδειγμά της.

Η Φώφη Γεννηματά δεν είχε πολλά να ξεχωρίζουν ανάμεσα στην πολιτική και την προσωπική ζωή της. Γιατί γεννήθηκε μέσα στην πολιτική και μεγαλωμένη μέσα στον πρόλογο της μεταπολιτεύσεως, όπου κυριαρχούσε η πολιτική, συνειδητά ή ασυνείδητα, ομολογημένα ή ανομολόγητα, πήρε το δρόμο της δημόσιας ανάμιξης, κρατώντας σκυτάλη από καλά και γερά υλικά, που όμως ένιωθε πως αυτό δεν αρκούσε γιατί έπρεπε να την πάει πιο πέρα, όσο πιο πέρα μπορούσε. Τα εφόδια υπήρχαν ως που η στροφή της μοίρας τα περιθωριοποίησε, γιατί η ζωή δεν χαμογελάει μόνο, κυρίως, δοκιμάζει, και από τότε η Φώφη Γεννηματά κατάλαβε πως ό,τι ήθελε να κάνει, ό,τι ήθελε να πετύχει, θα το έκανε και θα το επετύγχανε παρά τη σκληρή στροφή της μοίρας για την οικογένειά της και αργότερα για την ίδια.

«Κάποτε τ’ άφταστα όνειρα γίνονται το μεθύσι το πιο παθητικό»! Για τους πολύ περισσότερους από εμάς, η βαρύτητα του προβλήματος της υγείας έγινε αντιληπτή από τον θάνατό της, που δεν τον περιμέναμε τόσο γρήγορα. Τίποτε τελικά δεν ήταν εύκολο για αυτήν και το καταλαβαίνουμε τώρα, αναδρομικά, γιατί η αξιοπρέπεια, η έντονη παρουσία και το γενναιόδωρο χαμόγελο μας καθησύχαζαν.

Πέντε φορές βουλευτής, Υπουργός Παιδείας, Εσωτερικών, Υγείας και Άμυνας, δυο φορές εκλεγμένη Υπερνομάρχης Αθηνών, πριν εκλεγεί πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και του ΚΙΝ.ΑΛ. Σε αυτήν τη σπουδαία δημόσια οδοιπορία της, μέσα από την λαϊκή κατάφαση, διακρίνουμε τώρα πεντακάθαρα τον αμείλικτο συνοδοιπόρο, με τον οποίον εκτός των άλλων αναμετριόταν, χωρίς να καταδέχεται να περιφέρει δεξιά και αριστερά τη δοκιμασία της, παρά μόνο για να πει την αλήθεια για αυτήν και να δώσει το καλό παράδειγμα της επιλογής της ζωής και όχι της παραίτησης ή του παραλυτικού φόβου.

Ανέτρεξα στα αρχεία της Βουλής για την πρώτη και  για την τελευταία ομιλία της. 26 Ιουλίου 2000, η πρώτη ομιλία της. Ξεχωρίζω κάποια λόγια: «Επιδίωξή μας η βελτίωση της ποιότητας ζωής του πολίτη. Οφείλουμε περισσότερο σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή». Και σε κάθε συνέντευξή της όταν αυτή ξέφευγε από το στενό πολιτικό περιεχόμενο, η πιο συχνή αναφορά, η πιο συχνή λέξη ήταν η λέξη «ζωή».

7/10/2021, πριν λίγες μέρες: «Ενιαία Εθνική Στρατηγική, αποδοκιμασία έντασης και λαϊκισμού στην πολιτική ζωή. Τεκμηριωμένες αντιπροτάσεις». Καμάρωνε μιλώντας για την  πάντα υπεύθυνη στάση της.

Διαβάζοντας κανείς αυτές τις ακραίες χρονικά ομιλίες, δεν διακρίνει μόνο τη φυσική ωρίμανση της πολιτικού, διακρίνει και βασικές, μόνιμες πολιτικές αρχές που τη χαρακτήριζαν. Σε αυτές μπορεί κανείς να προσθέσει το ενδιαφέρον της και την ανησυχία της για το περιβάλλον, για την κοινωνική συνοχή, για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ιδιαίτερα των γυναικών και πάντα με κοινό παρονομαστή την υπευθυνότητα.

Είχε παράλληλα πάντα στο νου της, παράλληλα με τα ευρύτερα θέματα, την έγνοια της για την παράταξή της, στην οποία ένιωθε πως η παρουσία της χάριζε ενότητα και άνοδο. Και στην τελευταία πολιτική ομιλία της, στις 10/10, στη Ρόδο, εκεί κοντά στη Σύμη, υπογράμμιζε αυτή την ακοίμητη έγνοια της για την παράταξή της, «το δεύτερο σπίτι της» όπως έλεγε.   

Έζησε και δραστηριοποιήθηκε πολιτικά και «όταν οι Θεοί ευλογούσαν» αλλά και «όταν ξεχνούσαν οι Θεοί». Όταν τη χώρα τη χτύπησε το αστροπελέκι της κρίσης.

Ήταν έτοιμη, τώρα που πέρασαν αυτές οι φάσεις, να συνεχίσει να προσφέρει στη χώρα, τώρα που όλοι φιλοδοξούμε να στερεώσουμε για τα καλά την προκοπή, την εθνική ασφάλεια και την κανονικότητα στον τόπο μας.

Η πολιτική δεν ήταν μια από τις επιλογές της. Ήταν ένα από τα πιο κυρίαρχα κομμάτια της ίδιας της της ζωής.

Η Φώφη Γεννηματά επωμίστηκε άξια πολλούς ρόλους. Είχε ένα ευγενικό πείσμα σε αυτό που επεδίωκε. Κι αυτό το ευγενικό πείσμα την έκανε καλή σύζυγο, άξια μητέρα, σπουδαία πολιτικό και κυρίως την έκανε μια γυναίκα η οποία αντιμετώπιζε τη δοκιμασία της με τρόπο υποδειγματικό.

Το μεγαλύτερο χειροκρότημα για τη Φώφη Γεννηματά είναι αυτό που δεν θα ακούσει η ίδια. Είναι το σημερινό. Και είναι αυτό το πιο σημαντικό χειροκρότημα γι’ αυτήν γιατί είναι το πιο ενσυνείδητο, γιατί ο αιφνίδιος θάνατος μας ανάγκασε να κάνουμε μια πυκνή και πλήρη αποτίμησή της.

Κλείνω απευθυνόμενος στα παιδιά της με τα λόγια ενός σπουδαίου πολιτικού και πνευματικού άνδρα του περασμένου αιώνα, του Κωνσταντίνου Τσάτσου. Αντιλαμβάνομαι ότι η ώρα είναι βαριά, βαρύτατη, αλλά σκεφθείτε αυτά τα λόγια που θα σας επαναλάβω, όχι τώρα την ώρα του πόνου, αλλά αργότερα, όταν αυτό που νιώθετε θα γίνει  πιο υποφερτό. «Ο θάνατος είναι αυτό που δίνει επισημότητα στην επίγεια ζωή μας. Την κάνει ένα λειτούργημα, όχι ένα απλό δεδομένο. Ο θάνατος την κάνει υπεύθυνη, την κάνει κάτι που όταν δεν είναι σύμφωνη με ορισμένες αρχές, χάνεται για πάντα. Ο θάνατος αρτιώνει τη ζωή μας γιατί της δίνει όρια, της δίνει μορφή. Δεν είναι η ζωή κάτι που οπωσδήποτε είναι. Είναι μια εξαίρεση του θανάτου, όπως το φως είναι μια εξαίρεση του σκότους. Το αναπότρεπτο του θανάτου επισφραγίζει τη μοναδικότητα, την ιερότητα, την αξία και την ευγένεια της της ζωής μας».

Η Φώφη Γεννηματά αφήνει πίσω της μία παρακαταθήκη ευγένειας, αξιών, ευθύνης και αξιοπρέπειας. Αρτίωσε δηλαδή τη ζωή της.

Όσο για εμάς τους περιλειπόμενους και περίλυπους, ας εκτιμήσουμε το κλίμα που επέβαλε η εκδημία της και ας προσπαθήσουμε πιο πολύ το κλίμα αυτών των ημερών, το κλίμα που μας έφερε πιο κοντά, όσο μπορούμε, να το διατηρήσουμε, κρατώντας έναν εχθρό, την υποτροπή της βασικής νόσου της πολιτικής ζωής που είναι ο διχασμός και η υπερένταση, όσο πιο μακριά γίνεται.  Αυτή θα είναι τήρηση της μεγαλύτερης παρακαταθήκης προς τη Φώφη Γεννηματά που μας χαμογελάει γενναιόδωρα σήμερα εδώ, στη Μητρόπολη Αθηνών, από τη φωτογραφία της!

Αιωνία της η μνήμη!

 

 

Επιστροφή