Ομιλίες Προέδρου Βουλής

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ

Στην παρουσίαση της έκδοσης του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού "Πέρα από την καταστροφή. Μικρασιάτες πρόσφυγες στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου" (Τρίτη, 14.10.03)

Με ιδιαίτερη χαρά, χαιρετίζω σήμερα την παρουσίαση της έκδοσης του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, που αναφέρεται σε μια από τις πιο σημαντικές περιόδους της νεότερης ελληνικής ιστορίας.
Την περίοδο που ακολούθησε τη Μικρασιατική καταστροφή, κατά την οποία ενσωματώθηκαν στην ελληνική κοινωνία, μέσα από επίπονες διεργασίες, οι πρόσφυγες που ξεριζώθηκαν από τη γη της Ιωνίας και του Πόντου.
Τα γεγονότα είναι, λίγο πολύ, γνωστά. Η μεγάλη εξόρμηση του ελληνισμού που στόχευε στην εθνική ολοκλήρωση του σύγχρονου κράτους μας, κατέληξε σε μια τραγωδία που σφράγισε οριστικά μια ολόκληρη εποχή.
Η "Μεγάλη Ιδέα" έδωσε τη θέση της στην αναγκαία για την εθνική επιβίωση προσπάθεια ανασυγκρότησης του ελληνισμού μέσα στα όρια της "παλιάς Ελλάδας". Σ' αυτή την προσπάθεια ανασυγκρότησης, ο ρόλος του Μικρασιατικού προσφυγικού στοιχείου -όπως, άλλωστε, και του Ποντιακού- υπήρξε καθοριστικός.
Γιατί αυτό το κομμάτι του ελληνισμού έφερε στην Ελλάδα, όχι μόνο τον πόνο της καταστροφής, αλλά και τη δυναμική ενός πλούσιου σε παραδόσεις, ιδέες και αξίες πληθυσμού, που αντιμετώπισε στωικά την αρχική καχυποψία, σε ορισμένες δε περιπτώσεις ακόμη και την εχθρότητα, των γηγενών ελλήνων.
¶ντεξε, όμως. Ρίζωσε στη νέα γη. Οι συνοικισμοί των προσφύγων έγιναν σιγά-σιγά πόλεις με ονόματα που θυμίζουν πάντοτε τις προγονικές εστίες: Νέα Ιωνία, Νέα Χαλκηδόνα, Νέα Πέραμος, Νέα Σμύρνη. Στις εκκλησίες υψώθηκαν ξανά οι εικόνες που έκρυβαν κάτω από τα ρούχα τους οι Ίωνες την ώρα που έπαιρναν το δρόμο της προσφυγιάς. Τα σύμβολα ενός ελληνισμού που μεγαλούργησε από τα χρόνια των Μεγαρέων που έκτισαν το Βυζάντιο, παρέμειναν αλώβητα από το χρόνο και τις κακουχίες.
Και ο Μικρασιατικός προσφυγικός ελληνισμός που έζησε στο πετσί του τις συνέπειες της εθνοκτόνας διαμάχης, η οποία οδήγησε στην καταστροφή, είχε στη συνέχεια μια πρωταγωνιστική συμμετοχή στους εθνικούς και δημοκρατικούς αγώνες του μεσοπολέμου, του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, της κατοχής και της αντίστασης και της μετέπειτα πορείας του τόπου.
Μέσα από τα σπλάχνα του γεννήθηκαν κορυφαίες μορφές της πολιτικής, του πνεύματος, της τέχνης, των κοινωνικών αγώνων.
Δεν είναι υπερβολή να λεχθεί ότι οι πρόσφυγες μπόλιασαν αυτόν τον τόπο με νέα ζωή, ότι έδωσαν νέα πνοή στην Ελλάδα και ότι αυτό που είναι σήμερα η πατρίδα μας, ο πολιτισμός της, το χρωστάμε σε πολύ μεγάλο βαθμό σε εκείνες τις ηρωικές γενιές που άφησαν για πάντα πίσω τους τις αλησμόνητες πατρίδες της Ιωνίας και του Πόντου και με κάθε τρόπο, με κάθε μέσο, επέστρεψαν στη γη από την οποία, χιλιάδες χρόνια πριν, είχαν ξεκινήσει το ταξίδι του ελληνισμού στην Ασία οι πρόγονοί τους.
Η έκδοση αυτή είναι μια εκδήλωση τιμής στο Μικρασιατικό ελληνισμό. Έρχεται να προστεθεί στη μεγάλη, ήδη, αλυσίδα της εθνικής προσφοράς του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, για την οποία αισθανόμαστε όλοι ευγνώμονες και υπερήφανοι.
Σας συγχαίρω, για μια ακόμη φορά, για τον αγώνα που δίνετε για την επιβίωση και την ανάδειξη της εθνικής μνήμης. Και σας εύχομαι να έχετε πάντοτε τη δύναμη να συνεχίζετε αυτή τη σπουδαία προσπάθεια.





Επιστροφή