Τρίτη 29 Μαρτίου  

ώρα 09.30

 Γαλλικό Ινστιτούτο

 

 

Κύριε Πρέσβη,

Αξιότιμοι σύνεδροι,

Κυρίες και κύριοι,

 

Με μεγάλη χαρά βρίσκομαι κοντά σας σήμερα προκειμένου να κηρύξω την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου που επικεντρώνεται στις σχέσεις Ελλάδας και Γαλλίας κατά τον 19^ο αιώνα.

 

Βέβαια, δεν πρόκειται για ένα συμπόσιο αμιγώς ιστορικού χαρακτήρα και ενδιαφέροντος. Ο 19^ος αιώνας έθεσε τις βάσεις μιας μακράς και ισχυρής παράδοσης ελληνογαλλικής φιλίας, η οποία διατρέχει ολόκληρο τον ταραγμένο 20^ο αιώνα, μιας φιλίας που εκδηλώνεται με πολλές αφορμές μέχρι και σήμερα.

 

Η ελληνική επανάσταση, που υπήρξε το κομβικό γεγονός του 19^ου αιώνα, διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό το πλαίσιο αυτών των σχέσεων. Η Γαλλική Επανάσταση, η οποία είχε προηγηθεί, οι ιδέες του γαλλικού διαφωτισμού, ο άνεμος των ιστορικών αλλαγών που έπνεαν στην Ευρώπη της εποχής, συνέβαλαν και στην δημιουργία των προϋποθέσεων για τον ξεσηκωμό των Ελλήνων το 1821.

 

Αυτό είχε τεράστια σημασία, όχι μόνο για την έκβαση της εξέγερσης, αλλά και γιατί, με αυτόν τον τρόπο, η ελληνική υπόθεση τοποθετείται στην καρδιά της γενικότερης σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας.

 

Γάλλοι λόγιοι και πολιτικοί γοητεύονται από τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων. Ο φιλελληνισμός τους ενισχύεται επιπλέον από το γεγονός ότι βλέπουν την Ελλάδα ως κληρονόμο του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, αλλά και κοιτίδα εν γένει του ευρωπαϊκού πολιτισμού.  Έτσι, η ελληνική παράδοση αναγνωρίζεται ως συστατικό μιας υπό διαμόρφωση κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας, ή αυτού που ονομάζουμε σήμερα «δυτικός πολιτισμός».

 

Οι Γάλλοι αντιμετώπισαν την Ελλάδα του 19^ου αιώνα μέσα από ένα πολυεπίπεδο πρίσμα, που δεν ενδιαφερόταν μόνο να αναδείξει μια χώρα-κοιτίδα της αρχαιοελληνικής τέχνης, αλλά εξίσου έναν τόπο και έναν λαό, που μετείχε ενεργά πλέον στη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία, των εξεγέρσεων, των μεγάλων κοινωνικών και πολιτικών αλλαγών.

 

Το εύρος των θεμάτων που θα απασχολήσουν τους συνέδρους, είναι επαρκής απόδειξη της βαθιάς και πλούσιας αλληλεπίδρασης ανάμεσα στις δύο χώρες κατά τον 19^ο αιώνα. Τα πεδία καλύπτουν την πολιτική, οικονομική και στρατιωτική ιστορία, τη νομική επιστήμη, την αρχαιολογία, τις τέχνες και τον πολιτισμό.

 

Μετά την ελληνική επανάσταση, μεταλαμπαδεύονται στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος μοντέλα κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης, τα οποία απορρέουν από την πρόσφατη εμπειρία της Γαλλικής Επανάστασης και της περιόδου που την ακολούθησε. Ωστόσο, δεν πρόκειται για μονόδρομη προσφορά: τα μοντέλα αυτά δοκιμάζονται, υφίστανται εκατέρωθεν επιρροές, ανανεώνονται, μεταρρυθμίζονται και οδηγούν στη διαμόρφωση εντέλει της σύγχρονης Ευρώπης.

 

Άλλωστε, την ίδια εποχή, στη διάρκεια δηλαδή του 19^ου αιώνα, οι Έλληνες που μεταναστεύουν στη Γαλλία, κυρίως στο Παρίσι και τη Μασσαλία, συνιστούν μια από τις πιο πολυάριθμές ξένες κοινότητες της χώρας, και συμβάλλουν σημαντικά ως εργατικό δυναμικό και επιχειρηματίες στην οικονομία της Γαλλίας.

 

Δεν θέλω βέβαια να υπεισέλθω στο πώς αναπτύχθηκαν, ωρίμασαν και ενισχύθηκαν οι σχέσεις Ελλάδας και Γαλλίας κατά τον 20^ο αιώνα, αφού είναι πέρα από το πεδίο του παρόντος συνεδρίου.

 

Ωστόσο, δεν είναι δυνατόν να μην αναφερθεί κανείς στο γεγονός ότι, οι δύο χώρες, υπήρξαν σύμμαχοι στις κρισιμότερες περιόδους της ευρωπαϊκής ιστορίας του περασμένου αιώνα, δηλαδή στους δύο Παγκόσμιους Πολέμους.

Αυτή η συμπόρευση καθόρισε σε μεγάλο βαθμό το μέλλον της κάθε χώρας ξεχωριστά, ενώ, παράλληλα, ενίσχυσε και εδραίωσε τις άριστες σχέσεις φιλίας, όπως αποτυπώνονται με πολλές αφορμές μέχρι και σήμερα, τόσο στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και σε επίπεδο διμερών σχέσεων.

 

Πρόσφατα, όπως γνωρίζετε, είχαμε την τιμή να φιλοξενήσουμε τον Πρόεδρο Σαρκοζί στο ελληνικό Κοινοβούλιο, σε μια επίσκεψη πολιτικής, αλλά και συμβολικής σημασίας. Η τεράστια προσπάθεια που καταβάλλεται σήμερα από την ελληνική κυβέρνηση, και οι θυσίες του ελληνικού λαού, προκειμένου η χώρα μας να υπερβεί την εξαιρετικά δύσκολη οικονομική συγκυρία, είναι σημαντικό να αναγνωρίζονται και να υποστηρίζονται από φίλους και συμμάχους.

 

Θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον κ. Κριστόφ Φαρνό, Πρέσβη της Γαλλίας στην Ελλάδα, για την εξαιρετική συνεργασία που είχαμε κατά την προετοιμασία και διοργάνωση του συνεδρίου, καθώς και το Γαλλικό Ινστιτούτο για την αμέριστη βοήθειά του και τη φιλοξενία που μας προσφέρει. Να συγχαρώ επίσης τον κ. Χρυσό, Γενικό Γραμματέα του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων, και τους συνεργάτες του Ιδρύματος, και να ευχηθώ σε όλους σας, καλή επιτυχία στις εργασίες του συνεδρίου.