ΒΟΥΛΗ Επί του ... Περιστυλίου

1 15ΝΘΗΜΕΡΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΕΥΧΟΣ_063 περιστυλίου! Επί του... 13 ΙΟΥΝΙΟΥ 2023 Αναλύσειςτουαποτελέσματος | Βιογραφικάτωνβουλευτών Οι εκλογέςκαι ηΒουλή της21ηςΜαΐου2023

2 ΤΕΥΧΟΣ_063 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 003 Θ ΡΊΑΜΒΟΣ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΆΣ, ΠΑΝΩΛΕΘΡΊΑ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΆΣ Αρθρο της Σύνταξης ΑΦΙΈΡΩΜΑ ΣΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΗΣ 21ης ΜΑΐΟΥ 004 Τ Α ΑΠΟΤΕΛΈΣΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΡΆΤΕΙΑ Τι έλαβε κάθε κόμμα στο σύνολο της χώρας 006 Τ Ι ΈΛΑΒΕ ΚΆΘΕ ΚΌΜΜΑ ΑΝΆ ΕΚΛΟΓΙΚΉ ΠΕΡΙΦΈΡΕΙΑ Τα Πανελλαδικά αποτελέσματα των κομμάτων ανά περιφέρεια 016 Τ Ι ΑΠΟΚΑΛΎΠΤΕΙ ΤΟ EXIT POL ΓΙΑ ΤΟ ΕΚΛΟΓΙΚΌ ΑΠΟΤΈΛΕΣΜΑ ΤΗΣ 21ης ΜΑΐΟΥ Πως ψήφισαν οι Ελληνες και ποιες υπήρξαν οι μετακινήσεις μεταξύ των κομμάτων σε σχέση με τις εκλογές του 2019 020 Ο Ι ΕΚΛΟΓΙΚΈΣ ΜΕΤΑΤΟΠΊΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΈΣ ΕΚΛΟΓΈΣ ΤΗΣ 21ης ΜΑΐΟΥ Γιάννης Μαυρής 026 Τ Ο ΜΑΎΡΟ ΚΟΥΤΊ ΕΝΌΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΎ ΝΑΥΑΓΊΟΥ Γεράσιμος Μοσχονάς 028 Η ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΊΑ ΤΗΣ ΚΆΛΠΗΣ: ΠΟΎ ΚΥΡΙΆΡΧΗΣΕ Η Ν.Δ., ΠΟΎ ΚΑΤΈΡΡΕΥΣΕ Ο ΣΥΡΙΖΑ Σταύρος Παπαντωνίου 032 Τ Ι ΈΓΡΑΨΑΝ ΟΙ ΕΦΗΜΕΡΊΔΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΙΣΤΟΣΕΛΊΔΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΠΟΤΈΛΕΣΜΑ ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΏΝ ΤΗΣ 21ης ΜΑΐΟΥ 2023 Τα άρθρα και οι αναλύσεις των πρώτων ημερών 088 Τ Ι ΨΉΦΙΣΑΝ ΚΑΙ ΓΙΑΤΊ ΟΙ ΝΈΟΙ; Τέσσερις νεολαίοι αιτιολογούν την ψήφο τους 092 Η ΦΕΥΓΑΛΈΑ ΒΟΥΛΉ ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΏΝ ΤΗΣ 21ης ΜΑΐΟΥ Η ορκωμοσία, η εκλογή Προεδρείου και η διάλυση μιας βραχύβιας Βουλής 096 Η ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΊΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΉΣ ΠΟΥ ΠΡΟΈΚΥΨΕ ΣΤΙΣ ΕΚΛΟΓΈΣ ΤΗΣ 21ης ΜΑΐΟΥ Νεοεκλεγέντες, επανεκλεγέντες, άνδρες και γυναίκες 098 Β ΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ Νέα Δημοκρατία 136 Β ΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία 154 Β ΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής 166 Β ΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ ΚΚΕ 174 Β ΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ Ελληνική Λύση ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΣΙΜΟΣ ΣΤΟΝ ΘΕΟΔΩΡΟ ΠΑΓΚΑΛΟ 178 ΈΦΥΓΕ ΜΙΑ ΞΕΧΩΡΙΣΤΉ ΠΡΟΣΩΠΙΚΌΤΗΤΑ ΤΗΣ ΣΎΓΧΡΟΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΉΣ ΙΣΤΟΡΊΑΣ Πέθανε σε ηλικία 85 χρονών ο πρώην υπουργός Θ. Πάγκαλος 180 Σ Ε ΣΤΕΝΌ ΚΎΚΛΟ Η ΑΠΟΤΈΦΡΩΣΗ ΣΤΗ ΡΙΤΣΏΝΑ Στο αποτεφρωτήριο της Ριτσώνας η πολιτική κηδεία του Θ. Πάγκαλου 184 Δ ΗΛΏΣΕΙΣ ΠΟΥ ΈΜΕΙΝΑΝ ΚΑΙ ΈΓΡΑΨΑΝ ΙΣΤΟΡΊΑ Οι κατά καιρούς εκρηκτικές παρεμβάσεις του Θ. Πάγκαλου 186 Τ Ι ΈΓΡΑΨΑΝ ΟΙ ΕΦΗΜΕΡΊΔΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΌΔΩΡΟ ΠΆΓΚΑΛΟ 200 « ΈΦΥΓΕ» Ο ΠΡΏΗΝ ΥΠΟΥΡΓΌΣ ΠΑΝΑΓΙΏΤΗΣ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΆΟΥ Αποχαιρετισμός στον Π. Χατζηνικολάου 202 « ΧΑΛΕΠΆΣ – ΓΛΥΠΤΙΚΉΣ ΜΈΓΙΣΤΟΝ ΜΆΘΗΜΑ»

3 13 ΙΟΥΝΙΟΥ 2023 Κάποιοι αναλυτές ιδεολογικοποίησαν τις παραμέτρους της νίκηςτης ΝΔ. Ισχυρίστηκαν ότι η κυριαρχία της, πέραν των επιμέρους τεχνικών παραγόντων, οφείλεται στην εδώ και μερικά χρόνια κατίσχυση της ιδεολογίας του φιλελευθερισμού έναντι της σοσιαλδημοκρατίας και της αριστεράς. Δεν ξέρω αν όντως είναι έτσι. Έχω την γνώμη ότι για να δούμε αν έχει βάση ο ισχυρισμός αυτός πρέπει να περιμένουμε λίγα χρόνια ακόμη ακόμη για να το εξακριβώσουμε. Σε μια εποχή και περίοδο αποιδεολογικοποίησης οι εξηγήσεις ίσως είναι πιο απλές. Η νίκη και η ήττα είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Και οι παράγοντες της νίκης ενός νικητή, είναι οι αιτίες της ήττας του αντιπάλου του. Αρκεί να διαγνώσουμε τι έκανε-και κέρδισε ο νικητής Κυρ. Μητσοτάκης, για να αντιληφθούμε τι δεν έκανε - και έχασε ο ηττημένος Αλ. Τσίπρας. Οι εκλογές είναι μια στιγμή στην τετραετία. Μια στιγμή, όμως στην οποία συμπυκνώνονται όλα τα γεγονότα, οι τάσεις και τα υπόγεια ρεύματα που προηγήθηκαν.Το αποτέλεσμα δεν καθορίζεται την τελευταία βδομάδα του προεκλογικού αγώνα. Ισχύει φυσικά πάντα η παροιμία «όσα φέρνει η ώρα δεν τα φέρνει ο χρόνος», αλλά η νίκη ή η ήττα κοιλοπονιέται τέσσερα χρόνια στο μυαλό του πολίτη-ψηφοφόρου. Την ημέρα των εκλογών γίνεται ένας απολογιστικός τοκετός για την πολιτική περίοδο που θα ακολουθήσει. Έχουν γραφτεί πολλά για την τετραετία που πέρασε. Για παράδειγμα για την εργατικότητα, την μεθοδικοτητα και τον εξαιρετικά επαγγελματικό τρόπο προετοιμασίας και επικοινωνίας του κυβερνητικου έργου από τον τέως πρωθυπουργό Κυρ. Μητσοτάκη και για το πόσο τον υποτίμησε ο αντίπαλος του αρχηγός της αντιπολίτευσης Αλ. Τσίπρας. Όπως επίσης για την χαμένη ευκαιρία από τον τελευταίο να συλλάβει τα μηνύματα των καιρών, να ανασυγκροτήσει το κόμμα του και να επανασυστήσει τον χώρο του και τον εαυτό του με ένα νέο αφήγημα στους πολίτες. Μια μεγάλη ανθολογία αυτών και άλλων απόψεων και άρθρων που φιλοξενήθηκαν στα μέσα ενημέρωσης τις πρώτες κυρίως μέρες μετά τις εκλογές της 21ης Μαΐου θα βρει ο αναγνώστης στο εκτεταμένο αφιέρωμα του τρέχοντος τεύχους. Σε πολλές από αυτές τις αναλύσεις γίνεται η επισήμανση ότι εισερχόμαστε σε έναν «μεταμνημονικό διπολισμό του ενάμισυ κόμματος». Το ερώτημα είναι αν αυτός οφείλεται στην κυριαρχία των ιδεών της κεντροδεξιάς, ή αντίστοιχα στην υποχώρηση της κεντροαριστεράς ή στο ότι διανύουμε μια πιο απολιτίκ αποιδεολογοκοποιημένη συγκυρία και περίοδο. Όλο και περισσότεροι πολίτες σ αυτή την κατάσταση μοιάζει να ψηφίζουν πια επιλέγοντας όχι πρωθυπουργό με πολιτικά κριτήρια, αλλα αυστηρά χρησιμοθηρικά διαχειριστή 4ετιας για την διαχείριση των δημοσίων υποθέσεων, ως να επέλεγαν διευθύνοντα σύμβουλο ανώνυμης εταιρίας. Στο τέλος της περιόδου επανεκτιμούν την επιλογή τους και είτε απολύουν τον διαχειριστή, είτε του ανανεώνουν το συμβόλαιο εμπιστοσύνης αν είναι ικανοποιημένοι από την διαχείριση και τις επιπτώσεις τους στην οικονομική και κοινωνική τους ζωή και δράση. Δεν είναι τυχαίο ότι την περίοδο των μνημονιων 2010-2019 κανένας πρωθυπουργός δεν κέρδισε δεύτερη θητεία. Με αυτά τα κριτήρια ο Κυρ. Μητσοτάκης έπεισε αυτή την κατηγορία των πολιτών ότι αξίζει την ανανέωση της εμπιστοσύνης τους. Ήταν εξ άλλου πιο τυχερός από τους προκατόχους του, αφού, παρότι στην θητεία του ενέσκηψε η φοβερή πανδημία του κορωνοϊού, είχε την ευκαιρία να κυβερνήσει εν μέσω δημοσιονομικής όασης χωρίς ασφυκτικούς περιορισμούς επίτευξης οικονομικών στόχων και ευρωπαϊκής εποπτείας και με γενναία χρηματοδότηση μέσω του Ταμείου ανάκαμψης. Αυτή η δημοσιονομική χαλάρωση του επέτρεψε να δαπανήσει συνολικά στην 4ετια πόρους ύψους 58 δισ. ευρώ και να ασκήσει μια συμπεριληπτική για όλα τα οικονομικά και κοινωνικά στρώματα πολιτική, ιδιαιτέρως στον στον τομέα της ενεργειακής κρίσης και της διατροφικής ακρίβειας, την οποία εξαργύρωσε εκλογικά. Οι αντίπαλοί του στην κεντροαριστερά εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι δεν διάβασαν σωστά την κοινωνική πραγματικότητα και ούτε κατάφεραν την ίδια περίοδο να αντιτάξουν ένα εναλλακτικό πειστικό και συνεκτικό σχέδιο. Έτσι ο κεντροαριστερός χώρος δεν ήταν ελκυστικός για τους πολίτες και συρρικνώθηκε εκλογικά. Από το 40% του εκλογικού σώματος στις εκλογές του 2019 περιορίστηκε στο 31,5% στις εκλογές της 21ης Μαϊου. Όσο δηλαδή ποσοστό είχε ο ΣΥΡΙΖΑ στην προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση μόνος του, έχουν τώρα και τα δύο κόμματα του χώρου, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, μαζί. Κάπως έτσι ο τελευταίος θρίαμβος της κεντροδεξιάς αποτέλεσε την πανωλεθρία για την κεντροαριστερά. Και μένει τώρα να δειχθεί αν θα αποβεί και συντριβή για τον ΣΥΡΙΖΑ και τον αρχηγό του στις εκλογές της 25ης Ιουνίου. Για κάποιους το αποτέλεσμα συνιστά αντιστροφή των όσων συνέβησαν στις εκλογές του Μαΐου του 2012,στην καρδιά των μνημονίων. Τότε συνέβη το καταστροφικό big bang του μεταπολιτευτικού δικομματισμού δηλαδη μεταξύ ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, που οδήγησε στην ανάδυση του ΣΥΡΙΖΑ. Τώρα ο Μάϊος του 2023 υποστηρίζεται πως κυοφορεί την γέννηση ενός νέου δικομματισμού. Είναι μάλλον νωρίς για να το διαγνώσουμε αυτό. Οι εκλογές της 25ης Μαΐου ίσως ξεδιαλύνουν περισσότερο τα πράγματα. Ένα είναι όμως βέβαιο. Οι πολίτες με την ψήφο τους επέφεραν - δανειζόμενοι το αξίωμα του Shumpeter-μια «δημιουργική καταστροφή» στον χώρο της κεντροαριστεράς. Ο πολιτικός αυτός χώρος εισέρχεται σε μια νέα φάση κινητικότητας και ζυμώσεων. Εφεξής στο τραπέζι θα βρίσκεται το αίτημα για έναν μεγάλο παίκτη στα αριστερά του κέντρου, ο οποίος θα αντιμετωπίσει την αναπτερωμένη και δυναμική κεντροδεξιά του Κυρ. Μητσοτάκη κα η οποία επί των ημερών του έχει επεκταθεί ως τις παρυφές της σοσιαλδημοκρατίας. Μένει να φανεί αν υπάρξει κάποιος να εκφράσει πειστικά και ενιαία αυτόν τον χώρο τα επόμενα χρόνια, ή αν ο Κυρ. Μητσοτάκης θα σπάσει το ρεκόρ μιας τρίτης, στη σειρά εκλογής στο αξίωμα του πρωθυπουργού. ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Το αποτέλεσμα των εκλογών της 21ηςΜαΐου καταγράφηκε ως ένας εκλογικός σεισμός, καταστροφικός για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αποτέλεσε ένα θρίαμβο για τη ΝΔ και μία πανολεθρία για τον ΣΥΡΙΖΑ. Θρίαμβοςτηςκεντροδεξιάς, πανωλεθρίατηςκεντροαριστεράς TOY ΘΟΔΩΡΗ ΤΖΑΛΑΒΡΑ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ 4 ΤΕΥΧΟΣ_063 Τααποτελέσματαστηνεπικράτεια

5 13 ΙΟΥΝΙΟΥ 2023

ΑΦΙΕΡΩΜΑ 6 ΤΕΥΧΟΣ_063 Τι έλαβεκάθεκόμμαανάεκλογικήπεριφέρεια

7 13 ΙΟΥΝΙΟΥ 2023

8 ΤΕΥΧΟΣ_063 ΑΦΙΕΡΩΜΑ

9 13 ΙΟΥΝΙΟΥ 2023

ΑΦΙΕΡΩΜΑ 10 ΤΕΥΧΟΣ_063

11 13 ΙΟΥΝΙΟΥ 2023

ΑΦΙΕΡΩΜΑ 12 ΤΕΥΧΟΣ_063

13 13 ΙΟΥΝΙΟΥ 2023

ΑΦΙΕΡΩΜΑ 14 ΤΕΥΧΟΣ_063

15 13 ΙΟΥΝΙΟΥ 2023

ΑΝΑΛΥΣΗ 16 ΤΕΥΧΟΣ_063 Τι αποκαλύπτει τοEXITPOLγιατο εκλογικόαποτέλεσματης21ηςΜαΐου Πως ψήφισαν οι Ελληνες και ποιες υπήρξαν οι μετακινήσεις μεταξύ των κομμάτων σε σχέση με τις εκλογές του 2019 Αποκαλυπτικά στοιχεία εισφέρει στην ανάλυση του εκλογικού αποτελέσματος των εκλογών της 21ης Μαΐου 2023 το κοινό ΕΧΙΤ POL των έξι δημοσκοπικών εταιριών Αlco, GPO, Marc, MΕΤRON Analysis, ΜRB και PULSE, που συνεργάστηκαν με τους τηλεοπτικούς σταθμούς πανελλαδικής εμβέλειας ANT1, ALPHA, OPEN, MEGA, ΣΚΑΙ και STAR. Τα στοιχεία που κατεγράφησαν και τα ποιοτικά δεδομένα που συλλέχθηκαν αναδεικνύουν, μεταξύ άλλων: "ετερόκλητες" μετακινήσεις συχνά μεταξύ ασύμβατων ιδεολογικά κομμάτων, μείωση του διαγενεακού εκλογικού χάσματος και ανατροπές κομματικών θέσεων και κατατάξεων σε κοινωνικές και επαγγελματικές ομάδες. Παράλληλα δίνουν απαντήσεις για τα υπόγεια ρεύματα και τις τεκτονικές μετακινήσεις που προκάλεσαν τον εκλογικό σεισμό που οδήγησε σε κατάρρευση πάνω από 10 ποσοστιαίες μονάδες στο κόμμα ΣΥΡΙΖΑ. Προσπαθήσαμε να δώσουμε τα περισσότερα στοιχεία οπτικοποιημένα με γραφήματα ώστε να γίνουν πιο εύληπτα και κατανοητά, αλλά και πιο παραστατικά των παραμέτρων και των δεδομένων που αναδεικνύονται εμφατικά. Τα στατιστικά στοιχεία τα αντλήσαμε από τον ιστότοπο της εταιρίας ΜΕΤRON Analysis. 1.ΨΗΦΟΣ ΚΑΤΑ ΦΥΛΛΟ (ΓΡΆΦΗΜΑ 1) Πώς ψήφισαν άνδρες και γυναίκες Αναμενόμενη ήταν η επικράτηση της Νέας Δημοκρατίας και στους άνδρες και στιςις γυναίκες μετά το ανέλπιστα για όλους αποτέλεσμα της πρωτιάς με ποσοστό 40,7%. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΧΙΤ POL το 41,9% των ανδρών και το 40,3% των γυναικών, επέλεξαν το κεντροδεξιό κόμμα του Κυριάκου Μητσοτάκη. Τον ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε το 19,4% των ανδρών ψηφοφόρων και το υπέρτερο 23,7% των γυναικών, ΠΑΣΟΚ το 11,4% και 11,9%, αντίστοιχα, ΚΚΕ το 7,2% και το 6,8% και Ελληνική Λύση το 5,6% και το 3,5% αντίστοιχα. 2. ΨΗΦΟΣ ΚΑΤΑ ΧΡΟΝΟ ΑΠΟΦΑΣΗΣ Πώς ψήφισαν όσοι αποφάσισαν πάνω από την κάλπη ΝΔ ήταν η πρώτη επιλογή των αναποφάσιστων ψηφοφόρων που αποφάσισαν την Κυριακή των εκλογών ποιο κόμμα θα στηρίξουν τελικά. Από αυτούς το 27,9% επέλεξε ΝΔ, το 21% ΣΥΡΙΖΑ, το 14,4% ΠΑΣΟΚ, το 6,4% ΚΚΕ, το 5,9% Ελληνική Λύση, το 5,2% ΠΛΕΎΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΊΑ και το 3,2% ΝΙΚΗ. Πως ψήφισαν όσοι αποφάσισαν την τελευταία εβδομάδα Παρεμφερή συμπεριφορά είχε και η κατηγορία των πολιτών που επέλεξαν ποιο κόμμα θα ψηφίσουν την τελευταία εβδομάδα πριν τις εκλογές . Έτσι το 24% αυτών απάντησε Νέα Δημοκρατία, το 18,4% ΣΥΡΙΖΑ, το 14% ΠΑΣΟΚ, το 6,5% το ΚΚΕ και το 5,9% την Ελληνική Λύση. 3.ΨΗΦΟΣ ΚΑΤΑ ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ (ΓΡΆΦΗΜΑ 2) Πως ψήφισαν οι δημόσιοι υπάλληλοι Η ΝΔ προηγήθηκε στους εργαζόμενους στον δημόσιο τομέα σε ποσοστό 36,8%.Ακολουθεί ο ΣΥΡΙΖΑ με ποσοστό 25,3% και το ΠΑΣΟΚ με 13,6%.Η επιρροή του ΚΚΕ ανέρχεται στο 5,3% χαμηλότερη δηλαδή από τον εθνικό μέσο όρο του 7,5%, ενω έκπληξη αποτελει ότι το νεοφανές κόμμα ΝΙΚΗ εμφανίζει επιρροή σε ποσοστό 3,9% μεγαλύτερο δηλαδή από τα υπόλοιπα μικρά κόμματα. Πως ψήφισαν οι ιδιωτικοί υπάλληλοι Πρωτιά και στους υπαλλήλους του ιδιωτικού τοΗ έρευνα πραγματοποιήθηκε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 5.946 ψηφοφόρων έξω από 90 εκλογικά κέντρα πανελλαδικά την Κυριακή 21 Μαΐου 2023. ΓΡΆΦΗΜΑ 1

17 13 ΙΟΥΝΙΟΥ 2023 μέα εξασφάλισε η ΝΔ κατά ποσοστό 36,7%, ενω ο ΣΥΡΙΖΑ περιορίστηκε στο 21,7%.Το ΠΑΣΟΚ εμφάνισε επιρροή 10,1%.Εμφανώς υψηλότερη επιρροή στους ιδιωτικούς υπαλλήλους σε σχέση με τους δημοσίους της τάξης του 9% εμφανίζει το ΚΚΕ και ακολουθούν ΕΛΛ. ΛΎΣΗμε 5%,ΜεΡΑ 25 με 3,9%και ΠΛΕΎΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΊΑΣ με 3,4%. Πως ψήφισαν οι συνταξιούχοι Στους συνταξιούχους με το 49,2% η ΝΔ κέρδισε το 50% σχεδον των ψηφοφόρων. Αντίθετα τον ΣΥΡΙΖΑ επέλεξαν μόνο 2 στους 10 συνταξιούχους (20,3%). ΠΑΣΟΚ επέλεξε το 13,8% των συνταξιούχων, ΚΚΕ το 5,8% και ΕΛ.ΛΥΣΗ το 3,9%. Πως ψήφισαν οι ελεύθεροι επαγγελματίες Σχεδόν ένας στους δύο ελεύθερους επαγγελματίες, ποσοστό 46,2% συγκεκριμένα, προτίμησε την ΝΔ.Μόλις στο 17,4% ανήλθε το ποσοστό των ελευθέρων επαγγελματιών που επέλεξε ΣΥΡΙΖΑ. ΠΑΣΟΚ προτίμησε το 10,6% των ελεύθερων επαγγελματιών, 6,9% το ΚΚΕ και 4,7% ΕΛ. ΛΥΣΗ. Πως ψήφισαν οι αγρότες Σχεδόν ένας στους δύο αγρότες, ποσοστό 47,7% προτιμησε την ΝΔ, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ στην συγκεκριμένη ομάδα εμφάνισε εκλογική καθίζηση με ποσοστό 10,3%.Καλλίτερα πήγε το ΠΑΣΟΚ με επιρροή 12,9%, ενη η ΕΛΛ. ΛΎΣΗ άγγιξε το 8,8% την μεγαλύτερη επιρροή που είχε σε επαγγελματική ομαδα. Το ΚΚΕ κινήθηκε στο εθνικό του ποσοστό εμφανίζοντας επιρροή της τάξης του 7,5%. Πως ψήφισαν οι άνεργοι Πρωτιά εξασφάλισε η ΝΔ και στην κατηγορία των ανέργων με ποσοστό 34,3% κάτι που είχε καιρό να συμβεί. Ο ΣΥΡΙΖΑ περιορίστηκε στο 21,8%,το ΠΑΣΟΚ στο 8,6%,το ΚΚΕ στο 6,5% κάτωαπό το εθνικό του ποσοστό, ενώ η ΕΛΛ. ΛΎΣΗ στο 6,5%. Πως ψήφισαν οι φοιτητές Την ΝΔ επέλεξε το 31,1% των φοιτητών, ενώ τον ΣΥΡΙΖΑ το 26,9%ποσοστο που αποτελεί και την μικρότερη διαφορά απ όλες τις κοινωνικές ομάδες μεταξύ των δύο κομμάτων. Ακολουθεί το ΠΑΣΟΚ με 10,5%, το ΚΚΕ με 8,2%, το ΜεΡΑ 25 με 5,8% που αποτελεί και την μεγαλύτερη επιρροή του σε κοινωνική ομάδα, ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ με 4,9% και η ΕΛΛ. ΛΥΣΗ με 4,5%, όσο δηλαδή και το εθνικό της ποσοστό. 4. ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΕΙΣ, ΕΙΣΡΟΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΎ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΝΔ (ΓΡΆΦΗΜΑ 3) Η συσπείρωση της ΝΔ ανήλθε στο 83, 6% το μεγαλύτερο ποσοστό από όλα τα κόμματα. Είχε εισροές το 11,2% των ψηφοφόρων του 2019 του ΣΥΡΙΖΑ, ΓΡΆΦΗΜΑ 3 ΓΡΆΦΗΜΑ 4 ΓΡΆΦΗΜΑ 2

ΑΝΑΛΥΣΗ 18 ΤΕΥΧΟΣ_063 15,1% από το ΠΑΣΟΚ, 2,5% από το ΚΚΕ, 13,8% από την Ελληνική Λύση, 9,9% από το ΜέΡΑ25. Διαρροές είχε κατά 4% προς ΣΥΡΙΖΑ, 3,5% προς ΠΑΣΟΚ, 1,9% προς ΕΛΛ. ΛΎΣΗ και 1,7% προς ΝΙΚΗ. ΣΥΡΙΖΑ (ΓΡΑΦΗΜΑ4) Η συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ ανήλθε στο 61,3% στο χαμηλότερο ποσοστό από όλες τις εκλογές. Είχε διαρροές, σε σχέση με το ποσοστό ψήφων που είχε λάβει το 2019,κατά 11,2%προς την ΝΔ , κατά 9,3%προς τοΠΑΣΟΚ, κατά 5, 8%προς το ΚΚΕ, κατά 2,9% προς Ελληνική Λύση και κατά 3,2% προς το ΜέΡΑ25. Εισροές είχε κατά 4% από ΝΔ, 4,9% από το ΠΑΣΟΚ, 8,3%από το ΚΚΕ και 20,4% από το Μέρα 25. ΠΑΣΟΚ (ΓΡΑΦΗΜΑ 5) Το ΠΑΣΟΚ πέτυχε ποσοστό συσπείρωσης των ψηφοφόρων του 2019 κατά 75,1%. Είχε εισροές ψήφων σε σχέση με τους ψηφοφόρους του 2019 κατά 3,5% από τη ΝΔ, κατά 9,3% από το ΣΥΡΙΖΑ, κατά 3% από το ΚΚΕ, κατά 3,5 % από την Ελληνική Λύση και κατά 6,3% από το ΜέΡΑ25. Εκροές το ΠΑΣΟΚ είχε κυρίως προς την ΝΔ κατά 15,1% και προς τον ΣΥΡΙΖΑ κατά 4,9%. ΚΚΕ (ΓΡΑΦΗΜΑ 6) Το ΚΚΕ πέτυχε συσπείρωση σε ποσοστό 79,2% και είχε εισροες κατά 5,8% από τον ΣΥΡΙΖΑ και κατά 5,8% από το ΜεΡΑ 25. Εκροές εμφάνισε κατά 8,3% προς τον ΣΥΡΙΖΑ, 3% προς το ΠΑΣΟΚ, 2,5% προς την ΝΔ και 1,5% προς την ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ. ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΛΥΣΗ (ΓΡΑΦΗΜΑ 7) Η ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΛΎΣΗ εμφάνισε συσπείρωση μόνο κατά 58,3% αλλά ειχε εισροές κατά 1,9% από την ΝΔ και κατά 2,9% από τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι εκροές της κατευθύνονται κατά 13,8%προς την ΝΔ, κατά 10,4% προς το νεοφανές κόμμα ΝΙΚΗ, κατά 3,5% προς το ΠΑΣΟΚ και κατά 2% προς την ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ. ΜΈΡΑ 25 ΤοΜΕΡΑ 25 πέτυχε συσπείρωση μόνο κατά 39,6%, ενω εμφάνισε διαρροές κατά 20,4% προς ΣΥΡΙΖΑ, 12% προς ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, 9.9% προς ΝΔ, 6,3% προς ΠΑΣΟΚ και 5,8% προς ΚΚΕ. Εισροές είχε μόνο κατά 3,2% από τον ΣΥΡΙΖΑ. 5.ΨΗΦΟΣ ΚΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΥΤΟΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ Πως ψήφισαν οι "Κεντρώοι" (ΓΡΆΦΗΜΑ 8) Η Νέα Δημοκρατία κέρδισε την πλειοψηφία του χώρου του κέντρου αφού 4 στους 10 ψηφοφόρους που αυτοποθετούνται ως κεντρώοι ,ποσιστι 41,1%, την επίλεξαν στην κάλπη. Δεύτερη επιλογή για τους κεντρώους αποτέλεσε το ΠΑΣΟΚ με 25,1%, διπλάσιο δηλαδή ποσοστό από αυτό του ΣΥΡΙΖΑ που περιορίστηκε στο 12,8% . Το ΚΚΕ και την Ελληνική Λύση επίλεξε το 2,2% και το 4,8% των κεντρώων αντίστοιχα. Πως ψήφισαν οι αριστεροί Στην κατηγορία όσων αυτοτοποθετούνται ως αριστεροί το 52,5% επίλεξε ΣΥΡΙΖΑ, ενώ το 26,3% επίλεξε ΚΚΕ. Ένα 5,8% επίλεξε ΠΑΣΟΚ, ενώ ενδιαφέρον έχει και το στοιχείο ότι ένα ποσοστό 3% αριστερών ψηφοφόρων ψήφισε ΝΔ. ΜεΡΑ 25 και 8ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ έλαβαν αντίστοιχα 5,5% και 2,5%. Πως ψήφισαν οι κεντροαριστεροί Στους κεντροαριστερούς ψηφοφόρους το 48,7% επέλεξε ΣΥΡΙΖΑ, ενώ το 24,2% ΠΑΣΟΚ. Έκπληξη αποτελεί ότι η τρίτη επιλογή είναι η ΝΔ με ποσοστό 7,6%, υψηλότερο του ΚΚΕ που ακολουθεί με 6,1%, του ΜΕΡΑ 25 με 5,4% και της ΠΛΕΥΣΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ με 3,9%, που έπονται. ΓΡΆΦΗΜΑ 5 ΓΡΆΦΗΜΑ 6

19 13 ΙΟΥΝΙΟΥ 2023 Πως ψήφισαν οι ψηφοφόροι της Χρυσής Αυγής (ΓΡΆΦΗΜΑ 9) Σχετικά με το που κατευθύνθηκαν οι ψήφοι της ακροδεξιάς και κυρίως των ψηφοφόρων της Χρυσής Αυγής του 2019, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του ΕΧΙΤ POL, περισσότερο ευνοημένοι αναδείχθηκαν κατά σειρά, η ΝΔ που κέρδισε το 37,4% των ψήφων, η Ελληνική Λύση, καθώς πήρε το 24,5% των ψήφων, η Πλεύση Ελευθερίας το 5,5%, ο ΣΥΡΙΖΑ το 5% και η ΝΙΚΗ το 4,9%. 6. ΨΗΦΟΣ ΚΑΤΑ ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΚΟΜΜΑ ΠΟΥ ΨΉΦΙΣΑΝ Απόσταση από το κόμμα Εγγύτητα στο κόμμα που ψήφισε δήλωσε το 60% των ψηφοφόρων. Το 34% από αυτούς δήλωσε ότι δεν αισθάνεται "ούτε κοντά - ούτε μακρυά" από το κόμμα που επίλεξε, ενώ ένα 6% δήλωσε ότι αισθάνεται "μακριά" από το κόμμα που τελικά επίλεξε να ψηφίσει. "Μακριά" από το κόμμα επιλογής Έχει ενδιαφέρον πως κατανέμονται μεταξύ των κομμάτων οι ψηφοφόροι που δήλωσαν ότι αισθάνονται "μακριά" από το κόμμα που ψήφισαν. Από αυτούς το 30,1% ψήφισε ΝΔ, το 20,2% ΣΥΡΙΖΑ, το 9,9% ΠΑΣΟΚ, το 8,9% ΚΚΕ και το 7% ΕΛΛ. ΛΥΣΗ. ΚΡΙΤΉΡΙΑ ΨΗΦΟΥ Προτίμηση, ή το "μη χείρον βέλτιστον" Μόνο το 58% των ψηφοφόρων δήλωσε ότι ψήφισε το κόμμα που προτιμά. Το υπόλοιπο 42% του εκλογικού σώματος ψήφισε κατά 33% το κόμμα που θεωρεί το λιγότερο κακό, ενώ ένα 9% ψήφισε με τη λογική να αποδοκιμάσει κάποιο άλλο κόμμα. Κριτήρια εντός των κομμάτων Από όσους δήλωσαν ότι ψήφισαν το κόμμα που προτιμούν το 47,2% ψήφισε ΝΔ, το 20,4% ΣΥΡΙΖΑ, το 11,8% ΠΑΣΟΚ το 7,3% ΚΚΕ, το 3,4% ΕΛΛ. ΛΎΣΗ, το 2,3% ΜεΡΑ 25,το 2,1 ΝΙΚΗ και το 1,7 ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΊΑΣ. Απο όσους δήλωσαν ότι ψήφισαν το κόμμα που θεωρούν το λιγότερο κακό το 39,6% ψήφισε ΝΔ, το 21,5% ΣΥΡΙΖΑ, το 10,2% ΠΑΣΟΚ, το 6,9% ΚΚΕ, το 5,2% ΕΛΛ. ΛΎΣΗ, το 4% ΜεΡΑ 25 και το 3,8% ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΊΑΣ. Απο όσους δήλωσαν ότι ψήφισαν με τέτοιο τρόπο ώστε να αποδοκιμάσουν κάποιο άλλο κόμμα το 26% επίλεξε ΣΥΡΙΖΑ, το 13,2% ΠΑΣΟΚ, το 11,7% ΕΛΛ. ΛΎΣΗ, το 11% ΝΔ, το 5,7% ΠΛΕΎΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΊΑ, το 4,2% ΝΙΚΗ και το 2,8 ΜεΡΑ 25. ΓΡΆΦΗΜΑ 7 ΓΡΆΦΗΜΑ 9 ΓΡΆΦΗΜΑ 8

ΑΝΑΛΥΣΗ 20 ΤΕΥΧΟΣ_063 Ηεκτεταμένη αστοχία των προεκλογικών δημοσκοπήσεων, αλλά και -για τους ίδιους λόγους- των δημοσκοπήσεων εξόδου, στις πρόσφατες εκλογές, δεν επιτρέπει την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων, σχετικά με τις εντυπωσιακές εκλογικές μετακινήσεις που κατέγραψε η κάλπη της 21ης Μαΐου. Και αυτό, γιατί οι δημοσκοπήσεις εξόδου, αφενός πάσχουν από τις ίδιες μεροληψίες με τις προεκλογικές έρευνες και αφετέρου δεν καταγράφουν τις μετακινήσεις προς και από την αποχή. Εναλλακτικά, τα πραγματικά εκλογικά αποτελέσματα προσφέρουν μια αξιόπιστη και πληρέστερη εικόνα για τις εκλογικές μετατοπίσεις, που έχουν επισυμβεί μεταξύ δύο ή περισσότερων εκλογικών αναμετρήσεων. Με βάση μια κατάλληλη στατιστική τεχνική, το αποτέλεσμα των πρόσφατων βουλευτικών εκλογών, αναλύεται σε σύγκριση με τις προηγούμενες (του Ιουλίου 2019) και εντοπίζονται οι σημαντικότερες μετατοπίσεις του εκλογικού σώματος που το καθόρισαν. (Βλέπε σχετικά Σημειώσεις 1 και 2 στο τέλος του άρθρου). Η εκλογική κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ και η σημασία της για το κομματικό σύστημα Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι η εκλογική κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί το σημαντικότερο εκλογικό ρεύμα των πρόσφατων εκλογών. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατέγραψε μείωση σε 59 από τις 60 ελάσσονες εκλογικές περιφέρειες (συμπεριλαμβανομένης εκείνης των ψηφοφόρων του Εξωτερικού). Μοναδική εξαίρεση αποτέλεσε η Ροδόπη, λόγω της μαζικής υπερψήφισής του από τη μουσουλμανική μειονότητα. Σε αμιγώς μουσουλμανικούς δήμους, ο ΣΥΡΙΖΑ απέσπασε την απόλυτη πλειοψηφία (Αμαξάδες 62,2%, Σώστης 59,6%, Φιλλύρα 51,9%). Εκτός Αττικής, ο εκλογικός καταποντισμός του ΣΥΡΙΖΑ είναι εντονότερος σε ολόκληρη την Κρήτη (Ηράκλειο -20,3%, Λασίθι -16,8%, Χανιά -16,7%, Ρέθυμνο -16,0%) και τα Δωδεκάνησα (-14,8%), στην Εύβοια (-16,1%) και στην Κέρκυρα (-14,4%). Μεγαλύτερη πολιτική και κοινωνική σημασία, ωστόσο, έχει το γεγονός ότι καταποντίστηκε στα εργατικά και ευρύτερα λαϊκά στρώματα, που συγκεντρώνοΟι εκλογικέςμετατοπίσειςστις βουλευτικέςεκλογέςτης21ηςΜαΐου Η εκλογική κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ σηματοδοτεί το τέλος του μνημονιακού διπολισμού ΤΟΥ ΓΙΆΝΝΗ ΜΑΥΡΉ

21 13 ΙΟΥΝΙΟΥ 2023 νται στη συμπαγή ζώνη των περιφερειακών δυτικών και νοτιο-δυτικών δήμων της Αθήνας και του Πειραιά: στη Δυτική Αττική (-18,0%), στη Β’ Πειραιά (-17,5%), στο Δυτικό Τομέα Αθηνών (Β2) (-15,9%). Αυτές είναι οι δέκα εκλογικές περιφέρειες, όπου καταγράφηκε η μεγαλύτερη εκλογική υποχώρηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης (βλέπε και παρακάτω). Έτσι, μετά από έντεκα (11) έτη, η σημερινή εκλογική του επιρροή (1.184.500 ψήφοι) δείχνει να επανέρχεται πάλι στα επίπεδα του Μαΐου 2012 (1.061.928), όταν ξεκινούσε η ραγδαία εκλογική του άνοδος (20122015). Πρόκειται για μείζονα πολιτική εξέλιξη που φαίνεται να τερματίζει τη περίοδο του μνημονιακού διπολισμού· διαμορφωμένου, στη βάση της διαιρετικής τομής που επέφερε η εφαρμογή των Μνημονίων στην Ελλάδα, ανάμεσα στις φιλομνημονιακές και τις αντιμνημονιακές δυνάμεις, επικαθορίζοντας τη διαίρεση Αριστερά/Δεξιά. Ο «συρρικνωμένος», πλέον, δικομματισμός (ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ), διαδέχθηκε από τον Μάιο του 2012 τον παραδοσιακό μεταπολιτευτικό δικομματισμό (ΠΑΣΟΚ-ΝΔ), όταν εκείνος εξαϋλώθηκε και διατηρήθηκε στην περίοδο διακυβέρνησης της (μνημονιακής) αριστεράς, 2015-2019 (64,2% – 1/2015, 63,6% – 9/2015, 71,4% – 7/2019). Το γεγονός αυτό οδήγησε -εσφαλμένα- κάποιους αναλυτές να πιστέψουν ότι η «επαναστοίχιση» (realignment) κομμάτων/εκλογέων, που καταγράφηκε στις εκλογές του 2019, ήταν οριστική και ότι, εφεξής, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα «κινδύνευε» να χάσει το (ΠΑΣΟΚογενές) εκλογικό του ακροατήριο. Αυτή η εκτίμηση αποδείχθηκε, κυριολεκτικά, καταστροφική. Οδήγησε τον Αλέξη Τσίπρα και την ηγετική ομάδα του να πιστέψει, ότι έχοντας «εξασφαλίσει» δια παντός την Αριστερά, μπορεί να κινηθεί άνετα προς το «Κέντρο» ή ακόμη και την Καραμανλική Δεξιά και να διεκδικήσει τους -δήθεν- «ταλαντευόμενους» συντηρητικούς ψηφοφόρους. Είναι περιττό να τονιστεί, ότι αυτή η στρατηγική (εκλογικισμός) διαψεύσθηκε, για άλλη μια φορά, με εξαιρετικά επώδυνο τρόπο. Στις πρόσφατες εκλογές, ο ήδη «συρρικνωμένος» δικομματισμός της μνημονιακής περιόδου υποχώρησε θεαματικά στο 60,9%. Αυτή η υποχώρηση όμως δεν είναι ισορροπημένη, αλλά οφείλεται αποκλειστικά στη συντριβή του ενός πόλου του κομματικού συστήματος· εξέλιξη, που αναδεικνύει προς το παρόν τον άλλο εναπομείναντα πόλο (τη Νέα Δημοκρατία) σε εν δυνάμει κυρίαρχο. Φυσικά, αυτό δεν θα κριθεί σε μια ή δύο επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις, αλλά μακροπρόθεσμα. Μεταπολιτευτικά, η (ασύγκριτα) μεγαλύτερη, σε σχέση με τη πρόσφατη, κατάρρευση εκλογικής επιρροής κομμάτων παρατηρήθηκε τον Μάιο του 2012, όταν τα δύο κόμματα της τότε διακυβέρνησης (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ) έχασαν μαζί πάνω 3 εκ. ψήφους (ΠΑΣΟΚ, -2.179.090, ΝΔ, -1.103.616). Η σημερινή περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ (-596.557 ψήφοι) προφανώς δεν συγκρίνεται

ΑΝΑΛΥΣΗ 22 ΤΕΥΧΟΣ_063 ποσοτικά με τον σεισμό του 2012, είναι όμως αντίστοιχου μεγέθους με την κατάρρευση της ΝΔ το 2009 (-699.500 ψήφοι), όταν το ΠΑΣΟΚ επέστρεψε στην εξουσία, λίγο πριν την απαρχή της μνημονιακής περιόδου. Που κατευθύνθηκαν οι απώλειες του ΣΥΡΙΖΑ Η εντυπωσιακή απομείωση της εκλογικής υποστήριξης του ΣΥΡΙΖΑ συντελείται προς όλες τις κατευθύνσεις: και προς το ΠΑΣΟΚ, και τη ΝΔ και την αριστερά. Αυτό καθιστά και το εγχείρημα της ανάσχεσής της ιδιαίτερα δυσχερές, ίσως και αδύνατο. Οι εκλογικές απώλειες της αξιωματικής αντιπολίτευσης αντιπροσωπεύουν το 41,8% της επιρροής του 2019 και η συσπείρωσή του περιορίσθηκε μόλις στο 58,2% (Πίνακας 1). Στην πραγματικότητα, οι απώλειες υπερβαίνουν σημαντικά την απόλυτη μεταβολή ψήφων, που καταγράφεται μεταξύ Ιουλίου 2019 και Μαΐου 2023 στα δημοσιευμένα αποτελέσματα (596.557 ψήφοι). Σύμφωνα με την ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων που χρησιμοποιείται εδώ (βλέπε Σημείωση 2), υπερβαίνουν αριθμητικά τις 740.000 ψήφους των ψηφοφόρων του 2019 (Πίνακας 2). Ο ΣΥΡΙΖΑ σημειώνει τις μεγαλύτερες απώλειες ψήφων του προς το ΠΑΣΟΚ. Πράγματι, οι απώλειές του αντιπροσωπεύουν το 17,7% της εκλογικής δύναμης του ΣΥΡΙΖΑ το 2019, που αντιστοιχεί σε περίπου 315.600 ψηφοφόρους του 2019. Πρόκειται δηλαδή για το 5,3% του σημερινού εκλογικού σώματος (με βάση τα έγκυρα). Είναι γνωστό ότι στο επίπεδο της εκλογικής βάσης, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ αποτέλεσαν «συγκοινωνούντα δοχεία». Κατά τα φαινόμενα, τώρα η ροή αντιστράφηκε και μια μερίδα ΠΑΣΟΚογενών ψηφοφόρων παλιννόστησαν στο κόμμα το οποίο είχαν εγκαταλείψει κατά τη μνημονιακή δεκαετία. Η τάση αυτής της εκλογικής μετατόπισης εις βάρος του ΣΥΡΙΖΑ γίνεται ευκολότερα αντιληπτή στην Κρήτη, όπου το ΠΑΣΟΚ κατέγραψε την μεγαλύτερη, πανελλαδικά, αύξηση της επιρροής του στο Ρέθυμνο (+11,7%) και στο Ηράκλειο (+10,4%), στην Ξάνθη (+9,5%), στην Αρκαδία (+7,0%), στη Φλώρινα (+6,9%), στην Εύβοια (+6,7%) και αλλού. Ένα τμήμα από τις απώλειες του ΣΥΡΙΖΑ προς το ΠΑΣΟΚ αντισταθμίστηκε από τις πολύ μικρότερες εισροές, που -αντίστροφα- είχε ο ΣΥΡΙΖΑ από το ΠΑΣΟΚ: 17,7% της δύναμης του ΠΑΣΟΚ το 2019, περίπου 81.000 ψήφοι ή 1,4% του εκλογικού σώματος – Πίνακες 1 & 2). Η εκλογική «επιστροφή»

23 13 ΙΟΥΝΙΟΥ 2023 στο ΠΑΣΟΚ δεν έχει κοινωνική όσμωση. Όπως διαφαίνεται στον Χάρτη 4, η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στους Δήμους της Αττικής (+2,2%) είναι ως επί το πλείστον ομοιόμορφη (οριζόντια), χωρίς σημαντική κοινωνική διαφοροποίηση, όπως πχ. συμβαίνει με το ΚΚΕ. 2) Σημαντικές απώλειες υφίσταται ο ΣΥΡΙΖΑ και προς τη Νέα Δημοκρατία. Οι απώλειές του προς το κυβερνών κόμμα αντιπροσωπεύουν το 10,5%, περίπου 187.500 ψήφους (Πίνακας 2), δηλαδή το 3,2% του εκλογικού σώματος. Είναι προφανές ότι αυτή η «διαπαραταξιακή» μετατόπιση υποεκτιμήθηκε καθαρά τόσο από τις προεκλογικές δημοσκοπήσεις, όσο φυσικά και από τις δημοσκοπήσεις εξόδου. Σύμφωνα με την ανάλυση, δεν υπήρξαν αντίστροφες εισροές από τη ΝΔ προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Η μετατόπιση από τον ΣΥΡΙΖΑ προς τη ΝΔ γίνεται ευδιάκριτα αντιληπτή στα Δωδεκάνησα, όπου η ΝΔ σημείωσε τη μεγαλύτερη -πανελλαδικά- αύξηση της επιρροής της κατά 8,6% (ενώ το ΠΑΣΟΚ μόλις 3%), στην Κρήτη (πχ. Χανιά +7,1%, Λασίθι +6,1%), αλλά και στις λαϊκές περιοχές της Πρωτεύουσας (πχ. Δυτική Αττική +7,6%, Β’ Πειραιά +7,3%). 3) Ο ΣΥΡΙΖΑ υφίσταται απώλειες και προς τα αριστερά του: Το ΚΚΕ, το ΜέΡΑ25, η Πλεύση Ελευθερίας, καθώς και οι μικρότεροι αριστεροί σχηματισμοί («Λοιπά Αριστερά») απέσπασαν από τον ΣΥΡΙΖΑ, συνολικά, το 8,8% των ψηφοφόρων του 2019, περίπου 155.700 ψήφους (το ΚΚΕ 69.300 και τα υπόλοιπα κόμματα 86.400). Αθροιστικά, οι διαρροές του προς τα αριστερά αντιπροσωπεύουν το 2,6% του εκλογικού σώματος. 4) Τέλος, απώλειες υφίσταται ο ΣΥΡΙΖΑ και προς τις λεγόμενες αντιεκλογικές πρακτικές (Άκυρο/ Λευκό), 49.000 ψήφους ή 2,8% της δύναμης του 2019 (Πίνακες 1 & 2). Διαρρήχθηκε η σχέση του ΣΥΡΙΖΑ με τα ευρύτερα λαϊκά στρώματα της Πρωτεύουσας Τα νέα κοινωνικά χαρακτηριστικά της εκλογικής βάσης του ΣΥΡΙΖΑ αποτυπώνονται περισσότερο ευδιάκριτα στην εκλογική γεωγραφία της Πρωτεύουσας (Χάρτης 1). Όπως επισημάνθηκε παραπάνω, σε σύγκριση με το 2019, ο ΣΥΡΙΖΑ υφίσταται τις μεγαλύτερες απώλειες μεταξύ των λαϊκών-εργατικών στρωμάτων της πρωτεύουσας, που συγκεντρώνονται κυρίως στις εκλογικές περιφέρειες του Δυτικού Τομέα Αθηνών-Β2 (-15,9%), της Δυτικής Αττικής (-18%) και της Β’ Πειραιά (-17,5%). Η επιρροή του σε αυτές τις περιοχές συρρικνώνεται σήμερα δραματικά, σε σύγκριση με την προγενέστερη, από

ΑΝΑΛΥΣΗ 24 ΤΕΥΧΟΣ_063 τα επίπεδα του 35-40%, περίπου στο ½ (21%-23%) στον Δυτικό Τομέα (Β2) και στη Β’ Πειραιά ή και κάτω από 20% στη Δυτική Αττική (18,2%). Ενδεικτικά, οι απώλειες στο Περιστέρι (-15,6%) αντιπροσωπεύουν το 40% της επιρροής του 2019, στο Αιγάλεω (-16,7%) το 42%, στη Νίκαια (-18,2%) το 46% και στη Δραπετσώνα (-18,2%) το 48% (Πίνακας 3). Επιστρέφει δηλαδή στα επίπεδα των πρώτων εκλογών του 2012, όταν -λόγω της συντριβής του ΠΑΣΟΚ- είχε αναδειχθεί σε 2ο κόμμα. (Σχετικά με την τυπολογία των περιοχών που χρησιμοποιείται, βλέπε Σημείωση 3). Θα πρέπει να τονιστεί, ότι από τις απώλειες του ΣΥΡΙΖΑ στις εργατικές-λαϊκές περιοχές του Λεκανοπεδίου επωφελείται πρωτευόντως η Νέα Δημοκρατία (Χάρτης 2) και δευτερευόντως το ΚΚΕ. Είναι γεγονός ότι το ΚΚΕ ενισχύεται σε όλους τους Δήμους της Αττικής (με μια εξαίρεση) και συγκεντρώνει περιφερειακό ποσοστό 9,1%. Η άνοδός του είναι μεν, κατά μέσο όρο περιορισμένη, αλλά είναι γενική. Επιπλέον, είναι κοινωνικά επικεντρωμένη στις κατεξοχήν λαϊκές-εργατικές ζώνες του Πολεοδομικού Συγκροτήματος, όπου συγκέντρωσε ποσοστά 10%-15%. Στους δήμους της Δυτικής Αττικής, με ποσοστό 9,1%, το ΚΚΕ αύξησε τη δύναμή του κατά 3,2%, παίρνοντας τα υψηλότερα ποσοστά τους στον Ασπρόπυργο (16%) και στην Ελευσίνα (10%). Στην Β’ Πειραιά (10,8%), παρουσίασε αύξηση +2,8% και συγκέντρωσε ποσοστά 11%-13% (Το υψηλότερο στη Νίκαια, 13%). Αντίστοιχα, στον Δυτικό Τομέα της Αθήνας (Β2), 10%-13% (στην Πετρούπολη 13,1%), ενώ αύξηση (+2,5%) κατέγραψε και στον Νότιο Τομέα της Αθήνας (Β3), ιδίως στις ιστορικές ανατολικές συνοικίες (Καισαριανή, 15%, Βύρωνας 12%), όπου διατηρεί παραδοσιακά αυξημένη επιρροή (Χάρτης 3). Συνολικά, αν και η κοινωνική επιρροή του ΚΚΕ ενισχύεται (περίπου 427.000 ψήφοι και ποσοστό 7,2%), εντούτοις δεν επιστρέφει στα υψηλά επίπεδα που είχε κατακτήσει από το 2007 (584.000 ψήφοι) έως τον Μάιο του 2012 (536.000 ψήφοι). Η σημερινή του απήχηση προσεγγίζει περισσότερο εκείνη του 2004 (437.000). Η πρωτοφανής εκλογική νίκη της ΝΔ και η ενίσχυση της συντηρητικής παράταξης Στις συνολικά επτά (7) περιπτώσεις διαδοχικής επανεκλογής κυβερνήσεων στη Μεταπολίτευση, υπάρχουν μόνον δύο (2) περιπτώσεις, όπου το κυβερνών κόμμα σημειώνει άνοδο (Διάγραμμα 1). Η περίπτωση ΠΑΣΟΚ/ Σημίτη, το 2000 (+2,3%) και η σημερινή ΝΔ/Μητσοτάκη (+0,9%). Επιπλέον, το ποσοστό που έλαβε σήμερα η ΝΔ, 40,8%, είναι παραπλήσιο και συγκρίσιμο με εκείνο το οποίο είχε λάβει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, στην πρώτη επανεκλογή του 1977 (41,8%), το ποσοστό του Κώστα Σημίτη, στην επανεκλογή του 1996 (41,5%) και το ποσοστό του Κώστα Καραμανλή, όταν επανεξελέγη το 2007 (41,8%). Ως ποσοστό 1ου κόμματος, το σημερινό ποσοστό της ΝΔ είναι υψηλότερο από τα ποσοστά των εκλογών της περιόδου 2012-2019, αλλά δεν συγκα-

Made with FlippingBook

RkJQdWJsaXNoZXIy MjYz