ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΣΤ'
Παρασκευή 8 Οκτωβρίου 1999
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΘΕΜΑΤΑ
Α. ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 
1. Συζήτηση προ ημερησίας διατάξεως με πρωτοβουλία της Κυβέρνησης με θέμα: "Οι πρόσφατοι σεισμοί", 
2. Αδεια απουσίας του Βουλευτή Γ. Καρατζαφέρη, 
3. Ανακοινώνεται ότι τη συνεδρίαση παρακολουθούν μαθητές από το: 3ο Δημοτικό Σχολείο Νεάπολης Αιτωλοακαρνανίας και το Α' Δημοτικό Σχολείο Καλαμπάκας Τρικάλων, 
Β. ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ 
1. Κατάθεση αναφορών, 
2. Απαντήσεις Υπουργών σε ερωτήσεις Βουλευτών, 
3. Ανακοίνωση του δελτίου επικαίρων ερωτήσεων της Δευτέρας 11 Οκτωβρίου 1999 
ΟΜΙΛΗΤΕΣ 
Επί της προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση:
ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ Κ.,
ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Ν.,
ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ Β.,
ΠΑΠΑΡΗΓΑ Α.,
ΣΗΜΙΤΗΣ Κ.,
ΤΣΟΒΟΛΑΣ Δ.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ
Θ'ΠΕΡΙΟΔΟΣ
(ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ)
ΣΥΝΟΔΟΣ Δ'
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΣΤ'
Παρασκευή 8 Οκτωβρίου 1999
------------------------
Αθήνα, σήμερα στις 8 Οκτωβρίου 1999, ημέρα Παρασκευή και ώρα 11.55' συνήλθε στην Αίθουσα των συνεδριάσεων του Βουλευτηρίου η Βουλή σε ολομέλεια, για να συνεδριάσει υπό την προεδρία του Προέδρου αυτής κ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αρχίζει η συνεδρίαση.
Παρακαλείται ο κύριος Γραμματέας να ανακοινώσει τις αναφορές προς το Σώμα.
Ανακοινώνονται προς το Σώμα από το Γραμματέα της Βουλής κ. Παναγιώτη Φωτιάδη, Βουλευτή Υπολοίπου Αττικής, τα ακόλουθα:
(Το κείμενο των ανακοινώσεων υπάρχει στο τεύχος των Πρακτικών της Βουλής).
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχω την τιμή να ανακοινώσω το δελτίο επικαίρων ερωτήσεων της Δευτέρας 11 Οκτωβρίου 1999:
Α. ΕΠΙΚΑΙΡΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 
Πρώτου Κύκλου 
('Αρθρο 130 παρ. 4 Καν. Βουλής).
1. Η με αριθμό 19/4.10.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος κ. Παναγιώτη Κουρουμπλή προς τον Υπουργό Μεταφορών και Επικοινωνιών, σχετικά με τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν με τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας στο σεισμό της 7ης Σεπτεμβρίου, την κάλυψη όλου του Ελλαδικού χώρου κλπ.
2. Η με αριθμό 16/4.10.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας κ. Ιωάννη Παπαδημόπουλου προς τον Υπουργό Γεωργίας, σχετικά με τον τρόπο εκτίμησης από τον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων των ζημιών, που υπέστησαν οι αγρότες του Νομού Λάρισας από χαλαζόπτωση.
3. Η με αριθμό 29/6.10.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος κ. Χαράλαμπου Αγγουράκη προς τον Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, σχετικά με την παρεμπόδιση της εισόδου και της παραμονής του διοικητικού συμβουλίου των συλλόγων γονέων στο χώρο των σχολείων στη διάρκεια του διδακτικού ωραρίου κλπ.
4. Η με αριθμό 31/6.10.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου κ. Φώτη Κουβέλη προς τον Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, σχετικά με τις προθέσεις της Κυβέρνησης για την επίλυση των προβλημάτων της σίτισης και στέγασης των φοιτητών και σπουδαστών.
5. Η με αριθμό 32/6.10.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Δημοκρατικού Κοινωνικού Κινήματος κ. Γεωργίου Καρατάσου προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων, σχετικά με την επίλυση του προβλήματος των προστίμων για πρώτη κατοικία στους πρόσφυγες του Πόντου.
Β. ΕΠΙΚΑΙΡΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 
Δεύτερου Κύκλου ('Αρθρο 130 παρ. 4 Καν. Βουλής).
1. Η με αριθμό 20/5.10.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος κ. Αλέξανδρου Χρυσανθακόπουλου, προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης, σχετικά με τα προβλήματα στατικότητας και συντήρησης του Δικαστικού Μεγάρου Πατρών, τη μεταστέγαση των δικαστηρίων κλπ.
2. Η με αριθμό 26/5.10.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας κ. Νικολάου Παπαφιλίππου προς τον Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, σχετικά με την απόφαση του Διευθυντή της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Κοζάνης για κατάργηση-συγχώνευση λυκείων στην περιοχή κλπ.
3. Η με αριθμό 28/6.10.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος κ. Νικολάου Γκατζή προς τον Υπουργό Γεωργίας, σχετικά με την καθυστέρηση στην καταβολή των αποζημιώσεων στους δικαιούχους παραγωγούς τομάτας των Νομών Μαγνησίας, Πέλλας κ.λπ.
4. Η με αριθμό 30/6.10.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου κ. Ευάγγελου Αποστόλου προς τον Υπουργό Γεωργίας, σχετικά με την οικονομική ενίσχυση των καλλιεργητών ρητίνης.
5. Η με αριθμό 33/6.10.99 επίκαιρη ερώτηση της Βουλευτού του Δημοκρατικού Κοινωνικού Κινήματος κ. Βασιλικής Αράπη-Καραγιάννη προς τον Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, σχετικά με τα αποτελέσματα της μεταρρύθμισης στη Μέση Εκπαίδευση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Κύριοι συνάδελφοι, εισερχόμαστε στην ΕΙΔΙΚΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΤΑΞΗ ΤΗΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ Συζήτηση, προ ημερησίας διατάξεως, σύμφωνα με το άρθρο 143 του Κανονισμού της Βουλής με πρωτοβουλία της Κυβέρνησης, σε επίπεδο Αρχηγών Κομμάτων με θέμα: "Οι πρόσφατοι Σεισμοί".
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πριν προχωρήσουμε στη διαδικασία, θα ήθελα να προτείνω στο Σώμα να τηρήσουμε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των νεκρών, των θυμάτων του καταστροφικού σεισμού της 7ης Σεπτεμβρίου.
(Στο σημείο αυτό όλοι οι Βουλευτές όρθιοι τηρούν ενός λεπτού σιγή)
Αιωνία τους η μνήμη!
Κατά την παράγραφο 5 του άρθρου 143 του Κανονισμού με απόφαση της Βουλής ύστερα από πρόταση του Προέδρου μπορεί κατ' εξαίρεση να διευρυνθεί ο κύκλος των ομιλητών. Με την ίδια απόφαση καθορίζεται η διάρκεια της αγόρευσής του.
'Εχω την τιμή ως Πρόεδρος του Σώματος να προτείνω προς τη Βουλή την απόφαση της Διάσκεψης των Προέδρων να διευρυνθεί η συζήτηση με συμμετοχή ενός επιπλέον ομιλητή από κάθε κόμμα. Οι Υπουργοί έχουν δικαίωμα να συμμετάσχουν στη συζήτηση κατά την παράγραφο 4 του άρθρου 143 και τους ορισμούς του άρθρου 97 παράγραφοι 1 έως 3 του Κανονισμού.
Με τα κόμματα έχω συνεννοηθεί και στην περίπτωση που θα συμφωνήσετε στη πρότασή μου αυτή θα μιλήσουν από το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα ο Κοινοβουλευτικός του Εκπρόσωπος, από τη Νέα Δημοκρατία ο κ. Ευάγγελος Μεϊμαράκης, από το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος ο κ. Ορέστης Κολοζώφ, από τον Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου η κ. Στέλλα Αλφιέρη, από το Δημοκρατικό Κοινωνικό Κίνημα ο κ. Γεώργιος Καρατάσος. Ο χρόνος που θα μιλήσουν οι συνάδελφοι αυτοί προτείνω να είναι δέκα λεπτά.
Τη συζήτηση θα κλείσει ένας εκ των Υπουργών ή ο πέμπτος κατά σειρά συνάδελφος, ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ.
Ερωτάται το Σώμα: Γίνεται δεκτή η πρόταση αυτή;
ΟΛΟΙ OI ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ(Απόστολος Κακλαμάνης): Συνεπώς η πρόταση έγινε δεκτή.
Ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως κ. Κωνσταντίνος Σημίτης έχει το λόγο. 
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΗΜΙΤΗΣ (Πρόεδρος της Κυβέρνησης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, υπάρχουν στιγμές στη ζωή των ανθρώπων και των λαών, όπου η συνειδητοποίηση της ίδιας της ανθρώπινης ιδιότητας και των ορίων της έρχεται με τραγικό τρόπο στην επιφάνεια. Η εμπειρία από το σεισμό που κτύπησε την Αθήνα στις 7 Σεπτεμβρίου είναι μια από αυτές τις περιπτώσεις που συνειδητοποιούμε τα όρια της ανθρώπινης ιδιότητας.
Ο σεισμός υπήρξε μια στιγμή που σημάδεψε τη ζωή όλων. Σημάδεψε τη ζωή πολλών συμπολιτών μας ιδιαίτερα, αλλά και την κοινή πορεία όλων μας. Το πριν από τους σεισμούς και το μετά από τους σεισμούς δεν είναι το ίδιο.
Πού μας βρήκε στην Ελλάδα ο σεισμός; Μας βρήκε σε ένα κρίσιμο σημείο της προσπάθειας που έχουμε αναλάβει για να φέρουμε την πατρίδα μας ακόμη πιo ψηλά στο διεθνές σύστημα. Μιας προσπάθειας για να δώσουμε στους 'Eλληνες τη δυνατότητα να εκφράσουν τις ικανότητές τους, τις ιδιαίτερες ικανότητες που έχουν σε ένα ανταγωνιστικό και ανοικτό παγκόσμιο περιβάλλον. Μιας προσπάθειας για να εμπεδώσουμε την ασφάλεια και τη σιγουριά για το αύριο.
Μιλώντας στη διεθνή έκθεση της Θεσσαλονίκης, λίγα εικοσιτετράωρα προτού κτυπήσει ο σεισμός εξηγούσα πόση σημασία είχε στην πρόσφατη κρίση του Κόσοβου το γεγονός ότι η Ελλάδα στρατεύθηκε για την ειρήνη, στρατεύθηκε για τη σταθερότητα, για την ασφάλεια στη Βαλκανική και δικαιώθηκε στις εξελίξεις μετά.
Πάλι λίγα εικοσιτετράωρα πριν από αυτό τον σεισμό, είχα την ευκαιρία να ανακοινώσω στον ελληνικό λαό μια σειρά από μέτρα, την πρώτη συγκομιδή μέτρων στο οικονομικό μέτωπο που καταδείκνυε αυτό που αισθάνονταν οι 'Ελληνες και γνώριζαν για τόσο καιρό. 'Οτι δηλαδή η επίπονη προσπάθεια της οικονομικής ανασυγκρότησης, η επίπονη προσπάθεια την οποία έχουμε κάνει για σταθεροποίηση και ανάπτυξη της οικονομίας αποδίδει, ότι αρχίζει να μας δίνει αυτή η προσπάθεια τη δυνατότητα να εκπληρώσουμε τα όσα είχαμε υποσχεθεί στον ελληνικό λαό, ότι οι καρποί, τα οφειλόμενα αυτής της κοινής προσπάθειας, θα καταλήξουν σε όλους τους 'Ελληνες. Με τα μέτρα αυτά τα οποία είχα αναφέρει στη διάρκεια της Διεθνούς 'Εκθεσης Θεσσαλονίκης δείξαμε ένα δρόμο για την ευημερία των συμπολιτών μας που χρόνο με χρόνο θα καλυτερεύει. Αλλά δείξαμε και μια καλύτερη προοπτική για όλα τα στρώματα του πληθυσμού τα οποία αισθάνονται αδυναμίες και ιδίως για τους αγρότες και την ελληνική ύπαιθρο. Η Ελλάδα για την οποία μίλησα στη Διεθνή 'Εκθεση της Θεσσαλονίκης είναι μια Ελλάδα καλύτερη που πετυχαίνει, μια Ελλάδα που δίνει στους 'Ελληνες τη δυνατότητα να κάνει βήματα μπροστά, μια Ελλάδα που πάει μπροστά. Είναι μια Ελλάδα αισιόδοξη.
Λίγα εικοσιτετράωρα αργότερα ήρθε ο σεισμός. Ζήσαμε όλοι, με τρόπο που δεν επιδεχόταν απλοποιήσεις, την τραγωδία. Τα λίγα δευτερόλεπτα του σεισμού άλλαξαν την αίσθηση της πραγματικότητας, μέσα στην οποία ζούμε. Τα πρότυπα ασφάλειας που έχουμε, η αίσθηση που έχουμε όλοι μας ενός ελεγχόμενου και προβλεπτού περιβάλλοντος, το οποίο ζούμε ως σύγχρονοι άνθρωποι στο τέλος του 20ου αιώνα, του αιώνα της τεχνολογίας, κλονίστηκαν από δυνάμεις που εκφεύγουν από τα όρια του ανθρώπου και συναισθανθήκαμε ότι εκφεύγουν από τα όρια του ανθρώπου.
'Ηρθαν εικόνες της τραγωδίας, καθώς άνθρωποι ανασύρονταν από τα συντρίμμια, καθώς το ράγισμα της ζωής των συνανθρώπων μας ξετυλιγόταν μπροστά μας.
Ζήσαμε συγχρόνως από την πρώτη στιγμή το πελώριο κύμα της ψυχικής συμπαράστασης και της συγκίνησης των Ελλήνων στην τραγωδία που προκάλεσε ο σεισμός. Από την πρώτη κιόλας στιγμή φάνηκε εκείνο που έμελλε να καταδειχθεί και τις επόμενες ημέρες, ότι στην Ελλάδα σήμερα είμαστε άνθρωποι, ότι θα παραμείνουμε άνθρωποι, ότι έχουμε τη δυνατότητα να παραμείνουμε άνθρωποι. Και αυτό είναι κάτι το βαθύ, το σημαντικό που αξίζει να το περιφρουρήσουμε.
Ο πολύνεκρος σεισμός με τους χιλιάδες αστέγους ήταν ένας σεισμός που προκάλεσε τις μεγαλύτερες καταστροφές από όλους τους σεισμούς της τελευταίας εκατονταετίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι σήμερα έχουν ελεγχθεί πάνω από διακόσιες χιλιάδες οικοδομές και σε περισσότερες από εβδομήντα χιλιάδες έχουν διαπιστωθεί ελαφρές ή σοβαρότερες βλάβες.
Ζήσαμε ωστόσο -και αυτό το αναγνωρίζουν όλοι- την άμεση και αποτελεσματική παρουσία του κράτους και της Κυβέρνησης, την κινητοποίηση όλων των μηχανισμών τους, την άμεση λήψη κρισίμων αποφάσεων για όλους εκείνους που είχε χτυπήσει ο σεισμός. Για μας η αντιμετώπιση των επιπτώσεων του σεισμού είναι κοινή υπόθεση όλων, της Κυβέρνησης, των κομμάτων, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των πολιτών. 'Ολοι πρέπει να δράσουμε υπεύθυνα, να δράσουμε συνολικά, αποτελεσματικά.
Η ελληνική κοινωνία είναι -το έδειξε αυτή η περίπτωση- μία κοινωνία ανθρωπιάς και αλληλεγγύης. Το έδειξαν τα παραδείγματα των απεγκλωβισμών, χάρις στην αυταπάρνηση των μελών της ΕΜΑΚ. Αυτό έδειξε και το γεγονός ότι όσο προχωρούσαν οι ώρες, οι ημέρες, τόσο το κύμα της αλληλεγγύης δυνάμωνε σε ολόκληρη τη χώρα.
Oι απλοί άνθρωποι, από κάθε μεριά της Ελλάδας, οι εθελοντικές οργανώσεις διόγκωσαν αυτό το ρεύμα. Θα αναφέρω ένα παράδειγμα. Μέχρι χθες στον ειδικό λογαριασμό εισφορών της Τράπεζας της Ελλάδας για την αρωγή των σεισμοπλήκτων είχαν συγκεντρωθεί τέσσερα δισεκατομμύρια εξήντα τρία εκατομμύρια (4.063.000.000) δραχμές. Επιπλέον έχουν προσφέρει οι τράπεζες άλλα τρία δισεκατομμύρια (3.000.000.000) δραχμές και η Τράπεζα Ελλάδος ένα δισεκατομμύριο (1.000.000.000) δραχμές. Συγκεντρώθηκε ένα ποσό που ξεπερνά τα επτά δισεκατομμύρια (7.000.000.000) δραχμές.
Κοινός στόχος όλων η ανακούφιση, η αποκατάσταση, η ανασυγκρότηση. Αυτός ο στόχος υπηρετείται από ένα ολοκληρωμένο και συνεκτικό πρόγραμμα που έχει διαμορφωθεί στη βάση προηγουμένων προγραμμάτων που είχαν εφαρμοσθεί από την Κυβέρνηση και είχαν ισχύσει στη χώρα στους προηγούμενους σεισμούς του Αιγίου, των Γρεβενών και της Κοζάνης.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, απο την πρώτη στιγμή ενεργοποιήθηκε το σχέδιο αντιμετώπισης αυτής της έκτακτης ανάγκης, με στόχο την κάλυψη των καθημερινών αναγκών και βέβαια την ασφαλή και αξιοπρεπή διαβίωσή τους. 'Αμεση ήταν η εφαρμογή έκτακτης ανάγκης ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ, το οποίο είχε νέα μορφή και είχε διανεμηθεί ηδη απο τον Ιούνιο σε όλα τα Υπουργεία, τις περιφέρειες, τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις και τους δήμους της χώρας.
Πρώτη προτεραιότητα δόθηκε στη σωτηρία των εγκλωβισμένων. Υπήρχαν τριάντα έξι σημεία, όπου είχαν εντοπισθεί εγκλωβισμένοι. Την εργασία αυτή, όπως ξέρουμε όλοι, ανέλαβε η Πυροσβεστική με πρωτοπόρο την ΕΜΑΚ, σε συνεργασία με το ΕΚΑΒ, τους μηχανικούς του ΟΑΣΠ και του ΥΠΕΧΩΔΕ και όλοι αυτοί ανταποκρίθηκαν με τον καλύτερο τρόπο, κατά γενική ομολογία, στο δύσκολο έργο τους.
Είδαμε όλοι τις σκηνές της υπεράνθρωπης αυτής προσπάθειας των σωστικών συνεργείων, σημάδι ανθρωπιάς και υπέρβασης του εαυτού τους, την προσπάθεια για να σωθούν από τα συντρίμια, κάτω από συνεχή κίνδυνο, όλοι οι εγκλωβισμένοι που ήταν δυνατόν να βοηθηθούν. Δεν δίστασαν σε κανένα σημείο και σε καμία προσπάθεια.
Θέλω να μνημονεύσω επίσης την άμεση συνδρομή των σωστικών συνεργείων από άλλες χώρες, όπως απο την Τουρκία, τη Γαλλία, το Ισραήλ, τη Ρωσία και την Κύπρο.
'Ολα τα νοσοκομεία του Λεκανοπεδίου τέθηκαν τότε σε επιφυλακή. Μέσα σε μία νύχτα αντιμετώπισαν χιλιάδες περιστατικά με αιχμή το ΕΚΑΒ που έφθασε από την πρώτη στιγμή στους χώρους όπου επενέβησαν τα σωστικά συνεργεία, αλλά βέβαια και παντού αλλού, όπου υπήρχε ανάγκη.
Παράλληλα με την προσπάθεια διάσωσης και περίθαλψης των θυμάτων, ξεκίνησε από τις πρώτες ώρες η ροή των σκηνών και η τροφοδοσία των αστέγων. Μέσα σε λίγες ημέρες οι κρατικές υπηρεσίες με τη βοήθεια του στρατού, του Ερυθρού Σταυρού, των δήμων, μη κυβερνητικών οργανώσεων και πολλών εθελοντών ικανοποίησαν τις πρώτες ανάγκες. Διανεμήθηκαν συνολικά περισσότερες από είκοσι πέντε χιλιάδες σκηνές και δημιουργήθηκαν δεκάδες καταυλισμοί, όπου εξασφαλίστηκαν οι προϋποθέσεις για την υγιή και ασφαλή διαβίωση των σεισμοπαθών.
Είναι αξιοσημείωτο ότι χάρις στα ηυξημένα μέτρα που πήρε η Κυβέρνηση, δεν παρουσιάστηκαν κρούσματα κλοπών ή εγκληματικής δράσης στις πληγείσες περιοχές.
Η γρήγορη έναρξη του πρωτοβάθμιου ελέγχου των κτιρίων και η ολοκλήρωσή του μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, με αριθμό που ξεπέρασε τις διακόσιες χιλιάδες αυτοψίες, είναι ενέργεια που δεν μπορεί να συγκριθεί με ανάλογες ενέργειες του παρελθόντος και ως προς την έκταση ήταν πολύ μεγαλύτερη απ' οτιδήποτε είχε γίνει στην Ελλάδα και ως προς την ταχύτητα με την οποία πραγματοποιήθηκε και αυτή η ταχύτητα ήταν πρωτόγνωρη.
'Ηδη έχει ξεκινήσει ο δευτεροβάθμιος έλεγχος και ολοκληρώνεται τις επόμενες μέρες με τις κατασκευές που έχουν χαρακτηριστεί με κόκκινο. Για τις κατασκευές που έχουν χαρακτηριστεί με κίτρινο ολοκληρώνεται το τέλος του μήνα. Θέλω να αναφέρω ότι οι μηχανικοί που πραγματοποιούν αυτό το έργο έχουν δώσει πραγματικά ό,τι μπορούσαν. 'Ηταν και είναι μία γιγάντια προσπάθεια.
Αμέσως μετά το σεισμό ξεκίνησε η καταβολή του επιδόματος των διακοσίων χιλιάδων δραχμών και έχει δοθεί σήμερα σε περισσότερους από εκατό χιλιάδες δικαιούχους. 'Αρχισε ήδη η καταβολή του ειδικού επιδόματος για τους συνταξιούχους. Ειδικές έκτακτες ενισχύσεις καταβάλλονται στους ανέργους, αλλά και σε εκείνους που έχασαν τη δουλειά τους, επειδή έκλεισαν οι επιχειρήσεις στις οποίες δούλευαν.
Επισημαίνουμε την ενεργοποίηση τόσο της Νομαρχιακής όσο και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην αντιμετώπιση της έκτακτης αυτής κατάστασης ανάγκης. Η συντριπτική πλειοψηφία των δήμων έδειξε ετοιμότητα, πήρε πρωτοβουλίες για να εξυπηρετήσει και εξυπηρέτησε τους σεισμοπαθείς.
Ιδιαίτερη προτεραιότητα δόθηκε στον έλεγχο των σχολικών κτιρίων από τον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων. Οι αυτοψίες ολοκληρώθηκαν σε όλα τα σχολεία, όπως επίσης οι μικροεπισκευές σε κτίρια που δεν είχαν υποστεί σοβαρές βλάβες. 'Εγιναν εκεί όπου απαιτείται, γιατί δεν μπορούσαν να λειτουργήσουν σχολεία, οι αναγκαίες συγχωνεύσεις και μετεγκαταστάσεις κι έτσι η σχολική χρονιά ξεκίνησε με ελάχιστα προβλήματα, αν και ο σεισμός ήταν λίγες μέρες πριν ανοίξουν τα σχολεία.
Θέλω να τονίσω ότι τα δημόσια έργα, ειδικότερα οι γέφυρες και οι δρόμοι στην περιοχή απέδειξαν καλή ποιότητα κατασκευής.
Σημαντική ήταν επίσης και θα εξακολουθεί να είναι στο μέλλον η συμμετοχή των εκπροσώπων των παραγωγικών τάξεων και των εργαζομένων, τόσο στην προσπάθεια να ανακουφιστούν οι πληγέντες, αλλά και στη διαδικασία για να ανασυγκροτηθεί η περιοχή.
Ιδιαίτερη ήταν η μέριμνα για να αποκατασταθούν οι ζημιές στον παραγωγικό ιστό, γιατί θέλουμε ο παραγωγικός ιστός να λειτουργήσει πάλι το ταχύτερο. Να λειτουργήσουν οι βιομηχανίες και οι βιοτεχνίες, να υπάρξει δουλειά, να μην υπάρξουν άνεργοι.
Στις βιοτεχνικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις, στις τουριστικές μονάδες, στα εμπορικά καταστήματα στις πληγείσες περιοχές παρέχεται επιδότηση επιτοκίου για δάνεια, τα οποία παίρνουν για να αποκαταστήσουν τις ζημίες για τους εξοπλισμούς τους και μπορούν άρα ευκολότερα και άμεσα να προωθήσουν τις διαδικασίες αποκατάστασης.
'Οσον αφορά τις ληξιπρόθεσμες οφειλές, αναστέλλεται η πληρωμή τους και παρατείνεται επίσης η πληρωμή των δόσεων, οι οποίες επρόκειτο να πληρωθούν το επόμενο χρονικό διάστημα.
Για τις ασφαλιστικές οφειλές υπάρχουν ειδικές ρυθμίσεις.
Δίνουμε επίσης ιδιαίτερη έμφαση σε κίνητρα μετεγκατάστασης σε βιομηχανικές και βιοτεχνικές περιοχές. Υπάρχουν ορισμένες που ήδη έχουν δημιουργηθεί, παράδειγμα τα 'Ανω Λιόσια, άλλες οι οποίες βρίσκονται στη διαδικασία ολοκλήρωσής τους, παράδειγμα το Σχιστό και άλλες όπου τώρα γίνονται οι απαραίτητες διεργασίες και παίρνονται οι αποφάσεις για να διαμορφωθούν. Θέλουμε όμως να επαναδραστηριοποιήσουμε τις βιοτεχνίες και τις βιομηχανίες σε ένα καλύτερο περιβάλλον, για να βοηθήσουμε και την παραγωγή και δραστηριότητά τους.
'Ενα από τα σοβαρότερα προβλήματα που απασχολούν τους πληγέντες συμπολίτες μας είναι και η πληροφόρηση γύρω από την προσπάθεια την οποία κάνει η πολιτεία για τα θέματα που τους αφορούν. Θέλουν να ξέρουν τι ισχύει, τι μέτρα έχουν παρθεί, σε τι μέτρα μπορούν να στηριχθούν και γι' αυτό δημιουργήσαμε ένα κέντρο πληροφόρησης, όπου συγκεντρώνονται όλες οι πληροφορίες οι οποίες υπάρχουν σε σχέση με την αντιμετώπιση των προβλημάτων και διοχετεύουμε αυτές τις πληροφορίες, είτε απευθείας είτε στα κέντρα των δήμων, των καταυλισμών και σε όλους τους πολίτες.
'Εχουμε συγκροτήσει ένα δίκτυο άμεσης επικοινωνίας με τους πολίτες για έγκαιρη ενημέρωση για τα δικαιώματα που έχουν. Θέλουμε οι πολίτες να είναι πληροφορημένοι, ώστε να μπορούν να ασκούν τα δικαιώματά τους και τις δυνατότητες τους, για να μπορέσουν έτσι να ξεπεράσουν το ταχύτερο τα αποτελέσματα του σεισμού.
Στη φάση αυτή της έκτακτης ανάγκης, πήραμε λοιπόν συγκεκριμένα μέτρα πιο γρήγορα από κάθε άλλη φορά. Οι έλεγχοι άρχισαν νωρίτερα, το έκτακτο επίδομα αλληλεγγύης δόθηκε ταχύτερα, κινηθήκαμε γρήγορα, έχοντας συναίσθηση της κατάστασης την οποία προκάλεσε ο σεισμός και τα πολύπλοκα προβλήματα που προέκυψαν. Επιδιώξαμε και επιδιώκουμε να εξασφαλίσουμε συνθήκες αξιοπρεπούς και ασφαλούς διαβίωσης.
Στόχος μας είναι να επιστρέψουν το ταχύτερο οι άστεγοι στα σπίτια τους. Αυτός είναι ο βασικός στόχος, τον οποίο επιδιώκουμε. Στόχος είναι να λειτουργήσει και πάλι ο παραγωγικός ιστός, να αποκατασταθεί ο ομαλός ρυθμός στην καθημερινή ζωή των πολιτών, να ακολουθήσει η ζωή τους γνωστούς, γνώριμους ρυθμούς της και ο σεισμός να είναι ένα κακό παρελθόν.
Προβλήματα σε όλη αυτή την προσπάθεια υπήρξαν, εμφανίστηκαν. Είχαμε εμπλοκές στη δραστηριοποίηση των διαφόρων βαθμών της αυτοδιοίκησης, στη συνεργασία με την κεντρική διοίκηση. Είχαμε τεχνικές αδυναμίες, είχαμε περιπτώσεις γραφειοκρατίας και καθυστερήσεις και παρεξηγήσεις. Είχαμε ακόμα και αχαρακτήριστες περιπτώσεις κερδοσκοπίας και αδιαφορίας όσον αφορά την υγεία των σεισμοπλήκτων, όπως όταν βρέθηκε να έχουν διανεμηθεί αλλοιωμένα τρόφιμα σε καταυλισμούς.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εμείς θέλουμε να ξεπεράσουμε ταχύτατα όλα τα εμπόδια και ασφαλώς δεν επιτρέπεται ανοχή σε όλα αυτά τα φαινόμενα καθυστερήσεων, γραφειοκρατίας. Δεν επιτρέπεται να δοκιμάζονται οι αντοχές ανθρώπων, που έχουν πέσει θύματα από τους σεισμούς, να δοκιμάζονται από διοικητικά ή οργανωτικά προβλήματα.
Η τέλεια λειτουργία δεν είναι βέβαια πάντα εφικτή, θα παραμένει πάντα όμως στόχος μας να υπάρχει όσο το δυνατόν καλύτερη λειτουργία, γιατί ξέρουμε και θέλουμε να κρινόμαστε και να κριθούμε από το πόσο γρήγορα και το πόσο αποτελεσματικά ξεπερνούμε τα προβλήματα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μίλησα για την αντιμετώπιση της έκτακτης ανάγκης. Ο δεύτερος βασικός άξονας αφορά τη φάση της αποκατάστασης, της ανασυγκρότησης, το πώς, όπως είπα πριν, ο σεισμός θα είναι ένα κακό παρελθόν.
Από την πρώτη κιόλας στιγμή, όταν βρεθήκαμε γύρω από τα τραπέζια αντιμετώπισης της κρίσης, τις πρώτες ώρες, τις πρώτες μέρες, πήραμε την απόφαση ότι δεν θα μείνει κανένας σεισμόπληκτος χωρίς στεγαστική αποκατάσταση, σε ένα στοιχειώδες επίπεδο, προτού έρθουν το κρύο και οι βροχές. Την ώρα που γινόταν η αγωνιώδης προσπάθεια να βρεθούν και να προωθηθούν οι σκηνές, δεσμευτήκαμε πρώτα-πρώτα μεταξύ μας και στη συνέχεια απέναντι σε όσους υπέστησαν ζημιές, ότι οι σκηνές θα φύγουν. Και θα φύγουν οι σκηνές.
'Αμεσος στόχος μας λοιπόν, είναι η μετακίνηση των αστέγων από τις σκηνές, κατά πρώτο λόγο σε κατοικίες, προωθώντας το μέτρο της επιδότησης του ενοικίου και της συγκατοίκησης και κατά δεύτερο λόγο, σε οικισμούς με τροχόσπιτα, λυόμενα που άρχισαν ήδη να τοποθετούνται σε χώρους, τους οποίους επέλεξαν οι δήμοι.
Πιστεύουμε ότι δεν αρκεί να αποκαταστήσουμε τους σεισμοπαθείς, επιλύοντας τα άμεσα προβλήματά τους, αλλά ότι ταυτόχρονα πρέπει να προχωρήσουμε σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ανσυγκρότησης των περιοχών που έχουν πληγεί, ώστε να εξασφαλιστούν συνθήκες ασφαλούς διαβίωσης και ευημερίας των κατοίκων.
'Οχι πάλι ακριβώς όπως ήταν τα πράγματα, αλλά πρέπει να δούμε το σύνολο και να προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε ταυτόχρονα με τη στεγαστική αποκατάσταση, το σύνολο.
Ο σχεδιασμός αυτής της πολιτικής και όσον αφορά την εγκατάσταση στους οικίσκους και όσον αφορά τα άλλα προβλήματα, θα στηριχθεί στα στοιχεία τα οποία συγκεντρώνουμε τώρα από το δευτεροβάθμιο έλεγχο, αλλά και στις πληροφορίες από την απογραφή των συνεπειών του φαινομένου και όλων των πληγέντων, γιατί τώρα ξεκινά μια απογραφή από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών.
Θέλουμε να ξέρουμε όλα τα δυνατά στοιχεία και τα στοιχεία αυτά θα μας βοηθήσουν να εκτιμήσουμε στις πραγματικές του διαστάσεις το πρόβλημα και έτσι να βελτιώσουμε την εφαρμογή των μέτρων. Γιατί η συνολική εποπτεία του προβλήματος είναι δύσκολη και σίγουρα δεν την έχουν όσοι εργάζονται ή έχουν την ευθύνη στα διάφορα σημεία στον ένα ή στον άλλο δήμο, στη μία ή την άλλη νομαρχία.
Για τη διασφάλιση των συνθηκών προσωρινής στέγασης μέχρι στιγμής έχουμε εξασφαλίσει έξι χιλιάδες οικίσκους περίπου. Αυτοί οι έξι χιλιάδες θα κατανεμηθούν σε εβδομήντα περίπου χώρους στους δήμους που έχουν πληγεί, γιατί πιστεύουμε ότι πρέπει να εγκατασταθούν σε χώρους διαμορφωμένους.
Τα έργα υποδομής που απαιτούνται για την εγκατάσταση των οικίσκων έχουν ήδη αρχίσει και κατασκευάζονται σε όλους τους χώρους που έχουν εξευρεθεί. Τα έργα της ΔΕΗ και του ΟΤΕ είναι έργα τα οποία αναλαμβάνουν αυτοί οι οργανισμοί και έχουν ξεκινήσει.
Επειδή μίλησα για οικίσκους, θέλω να υπενθυμίσω ότι πρώτη προτεραιότητά μας είναι η καταβολή του επιδόματος του ενοικίου και της συγκατοίκησης, ώστε να βρουν σπίτι σε υπάρχουσες οικίες.
Για τη διαχείριση αυτού του προγράμματος επιδότησης ενοικίου και συγκατοίκησης, καθώς και για τη διαχείριση του προγράμματος της οριστικής αποκατάστασης συγκροτούνται ειδικές υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ σε σεισμόπληκτες περιοχές: Είναι οι Τομείς Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων (Τ.Α.Σ.) και τα Γραφεία Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων, μικρότερες μονάδες σε μικρότερους δήμους.
'Εχουν ανακοινωθεί από τις πρώτες μέρες επίσης τα μέτρα στεγαστικής αποκατάστασης των πληγέντων από το σεισμό, τι θα γίνει για να μπουν ξανά στο σπίτι τους, τι θα γίνει για να έχουν ένα καινούριο σπίτι στο οποίο θα μείνουν μόνιμα, γιατί αυτό είναι το πιο σημαντικό που τους ενδιαφέρει και θα λύσει οριστικά και δια παντός το πρόβλημα.
Στην απόφασή μας προβλέπεται στεγαστική συνδρομή, το 1/3 της δαπάνης θα είναι δωρεάν κρατική βοήθεια, τα 2/3 της δαπάνης θα είναι άτοκο δάνειο στους ιδιοκτήτες των κατοικιών και των λοιπών κτιρίων.
Για όσα σπίτια θα κατεδαφιστούν και θα ξαναχτιστούν η έκδοση της οικοδομικής άδειας θα γίνεται δωρεάν μέχρι τα εκατόν είκοσι τετραγωνικά μέτρα από το ΥΠΕΧΩΔΕ. Και αυτό είναι μια ρύθμιση την οποία πήραμε χθες γιατί θέλουμε να διευκολύνουμε ακόμα περισσότερο τη γρήγορη αποκατάσταση.
Επίσης, το ΥΠΕΧΩΔΕ έχει στη διάθεση των ενδιαφερομένων διάφορα αρχιτεκτονικά σχέδια για να μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν και να μην καθυστερήσουν.
Πολλά από τα κτίρια τα οποία χτυπήθηκαν ήσαν κτίρια τα οποία είχαν κατασκευαστεί από τον Οργανισμό Εργατικών Κατοικιών. Από τα κτίρια αυτά πολλά ανήκουν ήδη στους κατοίκους τους. Οι σεισμόπληκτοι ιδιοκτήτες θα μπορούν να εκχωρήσουν τα δικαιώματα, τα οποία έχουν έναντι του δημοσίου με βάση τα μέτρα που αποφασίσαμε -δηλαδή το δικαίωμα για 1/3 δωρεάν επιχορήγηση και για τα 2/3 δάνειο- και η πολυκατοικία αυτή θα ξανακατασκευαστεί από τον ΟΕΚ χωρίς να πληρώσουν αυτοί τίποτα παραπάνω.
Στις επισκευάσιμες πολυκατοικίες, δηλαδή αυτές οι οποίες δεν θα ξαναχτιστούν ολόκληρες, ο ΟΕΚ θα επισκευάσει δωρεάν τον φέροντα Οργανισμό.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος ήδη πριν από τους σεισμούς είχε αναθέσει γεωλογικές, εδαφολογικές και σεισμολογικές μελέτες στις περιοχές της Δυτικής Αθήνας και της Δυτικής Αττικής για να χρησιμοποιηθούν για τη χωροταξική και παραγωγική επέκταση των περιοχών αυτών. Αυτές οι μελέτες θα είναι έτοιμες μέσα στις επόμενες εβδομάδες.
Θα έχουμε λοιπόν για ολόκληρη αυτήν την περιοχή τα γεωλογικά, εδαφολογικά και σεισμολογικά δεδομένα, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν τώρα στη φάση της ανασυγκρότησης.
Ο αντισεισμικός κανονισμός, ο οποίος ίσχυε τη στιγμή του σεισμού ήταν ένας αντισεισμικός κανονισμός ο οποίος είχε εγκριθεί το 1995 και είχε αντικαταστήσει τον προηγούμενο του 1984. Σκοπό είχε την υψηλότερη ασφάλεια σε όλη την Ελλάδα.
Με βάση τα νέα δεδομένα του σεισμού, τις νέες εμπειρίες στον ΟΑΣΠ, στον Οργανισμό Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας, γίνεται επεξεργασία των στοιχείων για την τροποποίηση και του κανονισμού αυτού του 1995. 'Εχουν συγκροτηθεί ειδικές επιστημονικές επιτροπές γι' αυτό το σκοπό.
Θέλω επίσης να θυμίσω ότι από το 1995 ισχύει η εξής ρύθμιση. Κάθε τροποποίηση και επέκταση του πολεοδομικού σχεδίου προϋποθέτει γεωλογική και σεισμολογική μελέτη, έρευνα της περιοχής. Υπάρχει λοιπόν η προϋπόθεση, ώστε όποιες αλλαγές γίνουν στα πολεοδομικά σχέδια της περιοχής να βασίζονται σε προηγούμενη έρευνα των δεδομένων.
'Εχει γενικά αναγνωριστεί ότι το κράτος κινητοποιήθηκε άμεσα και αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιούργησε ο σεισμός. Αυτή η δραστηριότητα, η αποτελεσματική προσπάθεια δημιούργησε προσδοκίες στους πολίτες και άρα, σε μας απέναντι στους πολίτες, την ευθύνη να ανταποκριθούμε σ' αυτές τις προσδοκίες. Θα υπάρχει συνέχεια, θα υπάρχει ανταπόκριση με οργάνωση, σχέδιο, κυρίως γιατί η θέλησή μας είναι να επαναφέρουμε την ηρεμία και την αισιοδοξία σε όλες τις περιοχές οι οποίες επλήγησαν από το σεισμό.
Το ύψος της δαπάνης για την αποκατάσταση των ζημιών δεν μπορεί να εκτιμηθεί αυτήν τη στιγμή. Ανέρχεται σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια. Η δαπάνη για τον κρατικό προϋπολογισμό που τρέχει τώρα το 1999 εκτιμάται ότι ξεπερνά τα πενήντα δισεκατομμύρια (50.000.000.000) δραχμές. Επιδιώκουμε η χρηματοδότηση όλου αυτού του έργου να δικαιολογηθεί ως επιλέξιμη δαπάνη από πόρους της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, στη βάση ενός ολοκληρωμένου επιχειρησιακού σχεδίου αποκατάστασης και ανασυγκρότησης. 'Εχουμε ήδη προχωρήσει σε συνεχείς συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή 'Ενωση γι' αυτό το σκοπό.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αυτή ήταν μια επισκόπηση και για τα μέτρα έκτακτης ανάγκης και για τα μέτρα αποκατάστασης και για τα μέτρα τα οποία αφορούν τους πολεοδομικούς σχεδιασμούς στην περιοχή και τη διερεύνηση των συνθηκών ασφαλούς δόμησης στην περιοχή.
Δίνουμε όμως και ιδιαίτερη σημασία στον καταλογισμό και στην απόδοση ευθυνών για τις βλάβες που προκάλεσε ο σεισμός. Κατόπιν εντολής μου ασκήθηκε ποινική δίωξη σχετικά με τους πολλαπλούς θανάτους, τραυματισμούς και καταρρεύσεις κτισμάτων από το σεισμό. 'Οπως ξέρετε, έχει ήδη ξεκινήσει εισαγγελική έρευνα.
Είμαστε αποφασισμένοι, μόλις ολοκληρωθεί ο έλεγχος για τη σύννομη κατασκευή των κτιρίων, να αποδοθούν όλες οι ευθύνες. Είναι επιτακτική ανάγκη και ηθικό χρέος σ' αυτούς που χάθηκαν, αλλά και χρέος μιας ευνομούμενης πολιτείας, να βρεθούν οι υπεύθυνοι και να τιμωρηθούν. Για τα κτίρια που κατέρρευσαν συγκροτήθηκε επιτροπή διερεύνησης των αιτίων κατάρρευσης και ελέγχου, αν εφαρμόστηκαν οι πολεοδομικοί κανονισμοί.
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης αποφάσισε τη συγκρότηση ειδικής νομοπαρασκευαστικής επιτροπής από νομικούς για τη συμπλήρωση και τροποποίηση της ποινικής νομοθεσίας, σχετικά με τα θέματα και τα προβλήματα ευθύνης και ποινικών κυρώσεων σε περιπτώσεις πλημμελών κατασκευών και καταρρεύσεων εξαιτίας του σεισμού και των σεισμών μελλοντικά.
Αποτελεί δέσμευσή μας ότι άπλετο φως θα ριχθεί σ' αυτήν την υπόθεση και δεν θα επιτραπεί καμιά συγκάλυψη. 'Οχι αυτό από πνεύμα κάποιας εκδικητικής τιμωρίας, αλλά δεν είναι νοητό υπό τις σημερινές συνθήκες, δεν είναι νοητό στο τέλος του 20ου αιώνα να επικρατούν πρακτικές ή να υπάρχουν πρακτικές -γιατί υπάρχουν δεν επικράτησαν- που να επιτρέψουν καταρρεύσεις σαν αυτές που είδαμε. Αυτές οι άνομες πρακτικές, οι ανεύθυνες πρακτικές δεν πρέπει να υπάρξουν πια καθόλου και η νομοθεσία πρέπει να το κατοχυρώνει αυτό. Και δεν πρέπει να υπάρξουν καθόλου γιατί πέρα από την τιμωρία, μας ενδιαφέρει βεβαίως στο μέλλον να επικρατήσει στον ελληνικό πληθυσμό ένα αίσθημα σιγουριάς και ασφάλειας. 'Οτι και να συμβεί δεν πρέπει και δεν μπορεί να υπάρξουν επιπτώσεις.
Εδώ θα ήθελα να παρατηρήσω, επειδή πολύς λόγος έγινε για το πότε και από ποιους κτίστηκαν τα κτίρια που κατέρρευσαν, ότι κάθε κτίριο έχει ταυτότητα και συγκεκριμένα στοιχεία από τα οποία προκύπτει αυτή η ταυτότητα. Πού κτίστηκε, πότε κτίστηκε, πώς κτίστηκε, από ποιους κτίστηκε; Ποιοι ήταν οι ιδιοκτήτες, ποιοι ήταν οι μελετητές, ποιοι οι επιβλέποντες μηχανικοί, ποιοι οι κατασκευαστές, ποιοι ενέκριναν τις άδειες.
'Οπως φαίνεται από τα στοιχεία ταυτότητας του κάθε κτιρίου, η συντριπτική πλειοψηφία των κτισμάτων, σύμφωνα με τα στοιχεία, φαίνεται να έχουν κτιστεί μαζί με τις μεταγενέστερες προεκτάσεις και προσθήκες μετά το 1965, 1970 και 1975 μέχρι το 1980 και δύο κτίρια στην περίοδο του 1990.
Αποφασίσαμε να προχωρήσουμε στη δημιουργία ενός πιο αυστηρού μηχανισμού παραγωγής και ελέγχου των ιδιωτικών κατασκευών. Καθιερώνουμε το μητρώο κατασκευαστών ιδιωτικών έργων και δημιουργούμε ένα σώμα ελεγκτών μηχανικών. Θέλω να θυμίσω ότι ήδη βρίσκεται στη νομοπαρασκευαστική επιτροπή και θα ψηφιστεί άμεσα νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων που αφορά την αυτασφάλιση στις κτιριακές οικοδομές. Το νομοσχέδιο αυτό που έχει άμεση σχέση με τους σεισμούς, είχε κατατεθεί προτού γίνει ο σεισμός.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχουμε ηθικό, κοινωνικό και πολιτικό χρέος να συνεργαστούμε, να δράσουμε συλλογικά και αποτελεσματικά. Είναι επιτακτική ανάγκη, πιστεύω, να αποφύγουμε τις άγονες αντιπαραθέσεις. Να αποφύγουμε τις θεαματικές αντιδικίες που παίζουν με τον πόνο χιλιάδων ανθρώπων. Οι άνθρωποι τους οποίους χτύπησε ο σεισμός χρειάζονται ουσιαστική βοήθεια, χρειάζονται εμψύχωση, δεν χρειάζονται αντιδικίες. Χρειάζονται τη συμπαράσταση όλων. Δεν χρειάζονται αντιθέσεις και διαμάχες, οι οποίες εκμεταλλεύονται τον πόνο τους, την αγωνία και τη δυστυχία τους.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η Ελλάδα έχει μία προϊστορία έντονης σεισμικότητας. Γι' αυτό η γνώση, η ενημέρωση, η προετοιμασία, η αντιμετώπιση της κρίσης πρέπει να είναι σταθερά χαρακτηριστικά της πολιτικής του κράτους. Είμαστε αποφασισμένοι να βελτιώσουμε ακόμη περισσότερο την αντισεισμική θωράκιση της χώρας στην οποία χώρα μας δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι εκλύεται το 50% της σεισμικής ενέργειας της Ευρώπης. Είμαστε αποφασισμένοι να δούμε το σύστημα παραγωγικής ιδιωτικών έργων, όπως ανέφερα, με υψηλότερους συντελεστές ασφάλειας, με πιο αυστηρές προδιαγραφές.
Τα συμπεράσματα από τους σεισμούς των τελευταίων πενήντα ετών οδηγούν σε νέους αυστηρούς κανονισμούς, σε νέες προδιαγραφές για οικοδομές περισσότερο ασφαλείς. Και αυτό πρέπει να το αποδεχθούμε και να το θελήσουμε όλοι, γιατί άκουσα κάποιες συζητήσεις για το πιθανό κόστος, για τα ύψη των οικοδομών, για τους συντελεστές δόμησης. 'Ολα αυτά είναι δευτερεύοντα. Το πρωτεύον είναι η ασφάλεια. Και η ασφάλεια φαίνεται σ' αυτές τις κρίσιμες στιγμές. Και αυτές τις κρίσιμες στιγμές δεν πρέπει κανείς να ξεχνά και να σκέφτεται ότι χάνει κάτι ή ότι δεν μπορεί να επιδιώξει το κέρδος, στο βαθμό που θα ήθελε.
Θα αξιολογήσουμε επίσης τα δεδομένα της πολιτικής προστασίας, το πώς είναι οργανωμένη. Και θέλουμε μια πολιτική προστασία ακόμα πιο αποτελεσματική. Κινήθηκε αποτελεσματικά, αλλά θέλουμε, όπως είπα, ακόμα πιο γρήγορα, με λιγότερες διατυπώσεις, πολύ πιο κοντά στον πολίτη. Είμαστε αποφασισμένοι να εντείνουμε την ενημέρωση των πολιτών, από την παιδική ηλικία στα σχολεία, στους χώρους εργασίας, παντού. Ο πολίτης πρέπει να είναι ενημερωμένος, αν συμβεί ο σεισμός, πώς θα συμπεριφερθεί. Είμαστε αποφασισμένοι να αντιμετωπίσουμε τα φαινόμενα αυτά, χωρίς μοιρολατρεία. 'Ερχονται και εφόσον έρχονται δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε. 'Οχι, μπορούμε. Και μπορούμε να είμαστε απολετεσματικοί. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αξιοποιήσουμε, όσο το δυνατόν περισσότερο, τη σύγχρονη τεχνογνωσία. Μας δίνει αυτές τις δυνατότητες. 'Ολοι πρέπει να συνεργαστούμε για την αντισεισμική θωράκιση της χώρας. Πολίτες, μηχανικοί, κατασκευαστές, επιστήμονες, πολεοδομικές υπηρεσίες, Δημόσια Διοίκηση, Αυτοδιοίκηση. 'Ολοι συμμετέχουν στη διαδικασία οικοδόμησης. 'Ολοι συμμετέχουν στη διαδικασία προστασίας, από το δάσκαλο που μαθαίνει το παιδί να συμπεριφέρεται στην περίπτωση του σεισμού, μέχρι το μηχανικό που χτίζει το σπίτι. 'Ολοι έχουν κοινωνική ευθύνη και πρέπει να αναπτύξουν στο μέγιστο βαθμό την κοινωνική ευθύνη. Ψυχραιμία είναι απαραίτητο να δειχθεί και σ' ένα άλλο μέτωπο. Δεν θα το ονομάσω, το μέτωπο της πρόγνωσης των σεισμών, γιατί όλοι γνωρίζουμε και αυτό είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο, ότι η πρόγνωση των σεισμών δεν είναι εφικτή με τα σημερινά επιστημονικά δεδομένα.
Στη δυσάρεστη ατμόσφαιρα που δημιουργήθηκε στιγμές, στιγμές με τη δημοσιοποίηση επιστημονικών παρατηρήσεων ή θεωριών, κατά τρόπο που προξενούσε ανησυχία και άγχος στην κοινή γνώμη και στους πολίτες, δεν θα πρέπει να την αντιμετωπίζουμε με βάση μια αρχή. Η επιστημονική έρευνα είναι ελεύθερη και ενισχυόμενη πρέπει να είναι, για να μπορεί να οδηγεί σε αποτελέσματα. Αλλά οι επιστημόνες, οι οποίοι διεξάγουν την ελεύθερη επιστημονική έρευνα, έχουν και κοινωνική ευθύνη. Και σ' αυτήν την περίπτωση δείχνουν πόσο συναισθάνονται ή όχι, ότι δρουν σε ένα κοινωνικό περιβάλλον και αν ο λόγος τους συμβάλλει ή όχι, στην ουσιαστική αντιμετώπιση των ζητημάτων, που έχει αυτό το ανθρώπινο το κοινωνικό περιβάλλον.
Τα πειράματα τα οποία είναι αναγκαία δεν πρέπει να συγχέονται με την πληροφόρηση των πολιτών. Και η πληροφόρηση πρέπει να γίνεται με πληροφορίες, οι οποίες είναι πρακτικά αξιοποιήσιμες.
Τέλος, η ευθύνη για την ενημέρωση του κοινωνικού συνόλου και η λήψη μέτρων επαγρύπνησης και άμυνας κατά μιας καταστροφής είναι υπόθεση του κράτους. Το κράτος ευθύνεται, για να δώσει την τελική πληροφόρηση, την πρακτική οδηγία στους πολίτες, το κράτος βεβαίως και οι νομοθετημένοι μηχανισμοί. Σ' αυτήν την υποχρέωση της πληροφόρησης ανταποκριθήκαμε και θα ανταποκριθούμε και στο μέλλον, χωρίς κανένα δισταγμό.
'Οπως θυμόσαστε, είχα μια σειρά συναντήσεων με τους πολιτικούς Αρχηγούς, συζητήθηκαν μια σειρά από θέματα στα οποία έχουμε ήδη στρέψει τη προσοχή μας, είναι θέματα τα οποία ανέφερα στη μέχρι τώρα ομιλία μου.
Ο τελευταίος σεισμός αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για όλους μας.
Πρόκληση για να οργανωθούμε ακόμα καλύτερα, πρόκληση για να αντιμετωπίζουμε τους σεισμούς προετοιμασμένοι, με συστηματική άμυνα, οχυρωμένη θα έλεγα, ώστε να μη φοβόμαστε. Δεν χρειάζεται να φοβόμαστε, όταν ξέρουμε με τη δουλειά που έχουμε κάνει, ότι οι επιπτώσεις είναι ελέγξιμες και δεν θα είναι δραματικές.
Η αντισεισμική θωράκιση, όπως τόνισα πριν, πρέπει να αποτελεί τη μόνιμη προτεραιότητα στη χώρα μας, που είναι μια από τις πιο σεισμογενείς του κόσμου. Αν προετοιμαστούμε καλά, αν εξοικειωθούμε με το φαινόμενο, θα το αντιμετωπίσουμε με το λιγότερο ανθρώπινο τελικό κόστος. Μπορούμε να το κάνουμε και πρέπει να τα καταφέρουμε να περιορίζουμε όσο το δυνατόν περισσότερο και όσο το δυνατόν ταχύτερα το πιθανό ανθρώπινο κόστος και το πιθανό υλικό κόστος από σεισμούς.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ποιο είναι το βασικό συμπέρασμα στο οποίο καταλήγω και πρέπει να καταλήξουμε μετά απ'αυτήν την τρομακτική εμπειρία που είχαμε από τον σεισμό.
Πρώτα απ'όλα, ότι μέσα στην τραγωδία, αποδείχθηκε ότι υπάρχει ανθρωπιά στον τόπο μας, ότι υπάρχει κράτος, ότι είμαστε ευαίσθητοι ως άνθρωποι, ζωντανή ως κοινωνία, αποτελεσματική ως πολιτεία.
Πρέπει τώρα με επιμονή και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, να αναζητήσουμε λύση στα προβλήματα τα οποία άφησε ο σεισμός. Πρέπει συνεχώς να προσαρμόζουμε τις δράσεις μας στις ανάγκες. Να δούμε αυτές τις ανάγκες, να τις σταθμίσουμε σωστά και να προσαρμόσουμε ό,τι έχουμε αποφασίσει και ό,τι κάνουμε όλοι συνολικά για να αντιμετωπίσουμε ικανοποιητικά όλες αυτές τις ανάγκες. Και πιστεύω βέβαια, ότι όλα αυτά τα προβλήματα πρέπει να αντιμετωπιστούν με ευρύτερη συναίνεση, με συνεργασία, με συνεννόηση, μ'ένα κοινό πνεύμα αλληλεγγύης σε όλο τον κρατικό μηχανισμό από τον κεντρικό, από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, μέχρι τους δήμους. Αλλά και μέχρι τους πολίτες όπου και αν βρίσκονται χρειάζεται αυτή η κοινή, συλλογική, συναινετική προσπάθεια.
Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι είναι μια ευκαιρία να κάνουμε την αλληλεγγύη, που καταδείχθηκε τις πρώτες μέρες των σεισμών, να ανθίσει και μαζί να ξαναγυρίσει το χαμόγελο ότι μπορούμε, ότι προχωρούμε, ότι η χώρα πάει μπροστά.
Η Ελλάδα στο τέλος αυτού του αιώνα, είχε μια τρομακτική εμπειρία. Επαναλαμβάνω ότι ήταν ο πιο καταστροφικός σεισμός που γνώρισε για εκατόν τόσα χρόνια ο τόπος μας. Αλλά παρ'όλη αυτή την αρνητική εμπειρία, έχουμε τις δυνατότητες και μπορώ να διαβεβαιώσω όλους τους 'Ελληνες, ότι η χώρα μας μπορεί να πορεύεται με ασφάλεια, με βεβαιότητα, αξιοποιώντας τις δυνατότητες να αντιμετωπίσει αυτά τα φαινόμενα και μπορεί να ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία. Σας ευχαριστώ.
( Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ )
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στο ποσό που ανέφερε ο κύριος Πρωθυπουργός ότι έχει συγκεντρωθεί μέχρι τώρα στο λογαριασμό της Τράπεζας Ελλάδος, πρέπει να συνυπολογισθεί και το ποσό που με απόφαση του Σώματος προορίζεται για τον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων για την επισκευή και κατασκευή σχολείων στους σεισμόπληκτους δήμους και το οποίο προσεγγίζει τα εννιακόσια εκατομμύρια περίπου και προέρχεται κατά το ήμισυ από κονδύλια του προϋπολογισμού μας, που προορίζεται για αποζημιώσεις Βουλευτών για τη συμμετοχή τους σε επιτροπές, για μεταβάσεις στο εξωτερικό και κατά το άλλο ήμισυ τετρακόσια πενήντα περίπου εκατομμύρια προέρχεται από την αποζημίωση ενός μηνός καθενός Βουλευτή.
Και για την εκτίμηση του στοιχείου αυτού πρέπει να ληφθεί υπόψη κάτι το οποίο δεν είναι γνωστό και οφείλω από αυτήν τη θέση να το πω, ότι παρ'όλα όσα κοινώς νομίζονται για τη σύνθεση του Σώματος, εκατόν έξι εκ των τριακοσίων, όπως προκύπτει από τις φορολογικές τους δηλώσεις του προηγουμένου έτους, έχουν ως μοναδικό εισόδημα τη βουλευτική αποζημίωση. Ελπίζω αυτό να ενθαρρύνει άλλους περισσότερα έχοντες να συμβάλουν στην επαύξηση του ποσού του ειδικού αυτού λογαριασμού.
Ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολιτεύσεως κ. Κώστας Καραμανλής έχει το λόγο.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ (Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα ξεκινήσω με μια παρατήρηση, που δεν έχει άμεση σχέση με το θέμα. 'Ομως έκανε μία αναφορά ο κύριος Πρωθυπουργός σε ένα θέμα ιδιαίτερα σοβαρό. Και η αναφορά αυτή ήταν ανακριβής, ήταν λάθος.
Είπατε, κύριε Σημίτη, στην αρχή της ομιλίας σας ότι δικαιώθηκε η πολιτική σας στα Βαλκάνια και στην υπόθεση του Κοσόβου. 'Ολοι είχαμε συμφωνήσει, πέρα από διαφορετικές αποχρώσεις σε τακτικές κινήσεις -που πράγματι είχαμε και, νομίζω, σωστά είχαμε- πάντως είχαμε συμφωνήσει ότι δύο ήταν οι στόχοι: πρώτον, να μην υπάρχει αλλαγή συνόρων στην περιοχή και, δεύτερον, να μη δημιουργηθούν καινούρια κράτη. Δυστυχώς, de facto και τα δύο έχουν γίνει σήμερα. Και το ξέρετε.
Θα μπορούσα να κάνω κριτική και για το τι θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει, αλλά δεν είναι αυτής της ώρας. Απλώς το επισημαίνω για τη διόρθωση της βαρύτατης ανακρίβειας, αλλά και για έναν ακόμα λόγο. Γιατί δεν δικαιώθηκε η πολιτική μας. 'Ισα ίσα συνέβη αυτό που θα έπρεπε να έχουμε πάση θυσία αποτρέψει και πρέπει να μας βάλει όλους σε σκέψεις η μελλοντική πορεία στην ευρύτερη περιοχή μας.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η συζήτηση αυτή, όπως είχαμε πει έπρεπε να είχε γίνει από καιρό. 'Επρεπε η ίδια η Κυβέρνηση από καιρό να φέρει το θέμα στη Βουλή, αντί να αποφεύγει επίμονα το διάλογο. 'Αλλωστε, από το διάλογο θα έβγαινε η ίδια κερδισμένη, διότι θα άκουγε τις σκέψεις και τις απόψεις όλων, καθώς κανένας δεν έρχεται στην Αίθουσα αυτή, ειδικά σ'αυτό το θέμα, με οποιαδήποτε αντιπολιτευτική διάθεση. 'Ετσι, η Κυβέρνηση θα ήταν δέκτης προτάσεων και επισημάνσεων από όλο το φάσμα της Εθνικής Αντιπροσωπείας. Και πιστεύω -το πιστεύω ακράδαντα- πως κάποιες από τις επισημάνσεις και τις προτάσεις αυτές θα της ήταν χρήσιμες, κάτι θα προσέθεταν σε ό,τι έπρεπε να κάνει, κάτι θα επεσήμαιναν σε όσα έπρεπε να κάνει. Με δυο λόγια, από το διάλογο αυτόν θα κέρδιζε και η ίδια και ο τόπος. Θα κέρδιζαν ασφαλώς και τα πολλά θύματα, τα τραγικά θύματα των σεισμών, για χάρη των οποίων οφείλουμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας. 'Οχι να τις πολυδιασπάσουμε μπροστά στην τραγωδία.
Η αντιμετώπιση της τραγωδίας των σεισμών δεν είναι -ούτε μπορεί να είναι- ζήτημα δημοσίων σχέσεων από κανέναν μας. Ουδείς επιδιώκει στο ζήτημα αυτό να κερδίσει πολιτικούς πόντους. Υπάρχουν πολλά πεδία, για να κερδηθούν αυτοί οι πόντοι. Και πάντως εμείς, δεν σκοπεύουμε να παίξουμε οποιαδήποτε πολιτικά παιχνίδια στην πλάτη των σεισμοπαθών.
Θέλω, στο σημείο αυτό, να ξεκαθαρίσω κάτι πολύ κρίσιμο: μεγάλες τραγωδίες, που αφορούν συμπολίτες μας, δεκάδες χιλιάδες συμπολίτες μας, πρέπει να μένουν έξω και από το χώρο του εντυπωσιασμού. Σε τέτοιες ώρες ένα μόνο πράγμα απαιτείται: 'Εργο. Εκεί πρέπει να κατευθύνεται όλη η ενέργεια των εκπροσώπων της πολιτείας. Στο μέτωπο αυτής της μεγάλης τραγωδίας δεν υπάρχουν κερδισμένες ή χαμένες εντυπώσεις. Οι εντυπώσεις αυτές άλλωστε, και όταν δημιουργούνται, είναι εφήμερες.
Μόνο το έργο, η αποτελεσματικότητα, η αποκατάσταση των σεισμοπαθών έχει ουσία και διάρκεια. Και επί της ουσίας θα κριθεί όχι τόσο το όποιο έργο της Κυβέρνησης, της εκάστοτε κυβέρνησης -αυτό είναι το έλασσον- αλλά το πόσο θα μπορέσουμε πραγματικά να βοηθήσουμε τους συμπολίτες μας, που βίωσαν και βιώνουν αυτήν την τραγωδία. Γι' αυτό και περισσεύουν και είναι άκομψες οι όποιες κυβερνητικής διαφημίσεις, τηλεοπτικές ή έντυπες. 'Ηταν κατώτερη των περιστάσεων η ενέργεια αυτή, κύριε Πρωθυπουργέ. Υπάρχουν επιτέλους όρια στο τι διαφημίζει κανείς, ειδικά όταν έχει απέναντί του τον ανθρώπινο πόνο, τα θύματα του σεισμού. Αν η Κυβέρνηση έχει τόσους πόρους για διαφημίσεις -και φαίνεται ότι τις έχει, γιατί απεδείχθη αυτό στις ευρωεκλογές- ας τους διαθέτει εκεί, όπου υπάρχει ανάγκη. Ας τους διαθέτει για τις ανάγκες των σεισμοπαθών και για τη στήριξη των θυμάτων.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχει περάσει πια ένας ολόκληρος μήνας από τον καταστρεπτικό, το φονικό σεισμό της 7ης Σεπτεμβρίου και πρέπει όλοι να ασχοληθούμε πολύ σοβαρά και με το τι δεν έγινε όπως έπρεπε και πώς θα προλάβουμε στο μέλλον, σε ανάλογες περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών, καλύτερη κινητοποίηση, αυτόματη κινητοποίηση του κρατικού μηχανισμού, αλλά και έναν ευρύτερο σχεδιασμό ενός πλήρους νομοθετικού πλέγματος, που θα έχει σχέση με τα οικοδομικά και τα στεγαστικά.
Αισθάνομαι την ανάγκη από το Βήμα αυτό για μια ακόμα φορά να εκφράσω, πιστεύω διερμηνεύοντας τα αισθήματα όλων, τα αισθήματα ευγνωμοσύνης που έχουμε και πρέπει να έχουμε προς τους άνδρες της ΕΜΑΚ. Καμία υλική ανταμοιβή δεν αρκεί, για να μετρηθεί το εύρος της προσφοράς τους. Θα έλεγα μάλιστα ότι οι άνδρες της ΕΜΑΚ και της Πυροσβεστικής κράτησαν ψηλά την τιμή του κράτους. Και είναι ευκαιρία, και αισθάνομαι την ανάγκη να το θυμίσω, να υπάρξει επιτέλους και για τους άνδρες της Πυροσβεστικής, της Αστυνομίας και των Ενόπλων Δυνάμεων, όλους εκείνους δηλαδή που παλεύουν νυχθημερόν και θυσιάζονται ενίοτε για την ασφάλεια όλων μας, (να υπάρξει) -επαναλαμβάνω- επιτέλους μια διαφορετική πολιτική σε σχέση με τις σήμερα γλίσχρες, ισχνές, πενιχρές αποδοχές τους.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εμείς από την πρώτη στιγμή είδαμε με μάτι και συναινετικό και ιδιαίτερα υπεύθυνο την υπόθεση αυτή. Σας θυμίζω ότι από την πρώτη κιόλας ημέρα θέσαμε στη διάθεση του κρατικού μηχανισμού, αλλά και όλων των αρμοδίων το εξειδικευμένο στελεχιακό δυναμικό της Νέας Δημοκρατίας, το οποίο πράγματι έκανε πάρα πολύ καλή δουλειά. Αποφύγαμε τις κριτικές και τις έντονες παρεμβάσεις, διότι εκείνες οι μέρες δεν το επέτρεπαν. Κάναμε σωρεία προτάσεων και για τις άμεσες ανάγκες, αλλά και για το μέσο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, πολλές εκ των οποίων είχα παραδώσει και στον ίδιο τον Πρωθυπουργό. Πιέσαμε και με δική μου επιστολή προς τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά και με έντονη παρουσία των Ευρωβουλευτών της Νέας Δημοκρατίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα -την Ευρωπαϊκή 'Ενωση στην κατεύθυνση τού να συνδράμει αποφασιστικότερα και αποτελεσματικότερα την επιχείρηση, τη μεγάλη πρόκληση της αποκατάστασης.
Είμαι όμως αναγκασμένος να κάνω κάποιες επισημάνσεις. Και θα τις κάνω, όχι τόσο διότι εμφορούμαι σήμερα τουλάχιστον από κριτική διάθεση, αλλά γιατί το θέμα είναι τεράστιο και επικίνδυνο και οφείλουμε με απόλυτη ψυχραιμία να συνειδητοποιήσουμε τι δεν πήγε καλά, χωρίς φόβο και πάθος. Διότι είναι λάθος για όποιους λόγους, πολιτικούς ή κομματικούς, να προσπαθούμε να εξωραϊζουμε τέτοιες καταστάσεις.
Πρώτον, έγινε σαφέστατα ένα μεγάλο λάθος στην προσπάθεια αποτίμησης της ζημίας. Σήμερα το διορθώσατε. Επί ένα μήνα περιφέρονται οι Υπουργοί σας και προσπαθούν να δείξουν πόσο μικρό συγκριτικά ήταν το συνολικό κόστος, ενώ όλοι ξέρουμε ότι είναι τουλάχιστον τετραπλάσιο, πενταπλάσιο από εκείνη την αρχική πρόχειρη και προφανώς -μια και σήμερα την απορρίπτετε και τη διορθώνετε- αυθαίρετη εκτίμηση.
Το λέω αυτό όχι μόνο ως ένδειξη προχειρότητας, αλλά και διότι σ' ένα βαθμό διέβρωνε το διαπραγματευτικό μας μέσο-όπλο πίεσης προς την Ευρωπαϊκή 'Ενωση, από την οποία -και εσείς, κύριε Πρωθυπουργέ, το επισημάνατε- πολλά περιμένουμε σε ό,τι αφορά τους πόρους, που χρειάζεται να εξευρεθούν για την αποκατάσταση.
Δεύτερο σημείο, που πρέπει να το εντοπίσουμε: ήταν ατόπημα και της Κυβέρνησης και εσάς του ίδιου προσωπικά, να παρασυρθείτε σε μία υπόθεση αντιδικίας με εκπροσώπους της Αυτοδιοίκησης. 'Οχι μόνο για λόγους αντιδεοντολογικούς, λόγω του χρόνου που έγινε αυτό, αλλά και για λόγους ουσίας.
Σε μία τέτοια υπόθεση, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, την ευθύνη την έχει το κράτος και μάλιστα ένα κράτος, το οποίο -και απεδείχθη σε αυτήν την περίπτωση- με εξαιρετικά πρόχειρο τρόπο, σε ό,τι αφορά την κατανομή αρμοδιοτήτων και τη μη αποφυγή αλληλοεπικαλύψεων και συγχύσεων, θεσμοθέτησε την Αυτοδιοίκηση και του πρώτου και του δεύτερου βαθμού. Μοιάζει αυτό σαν τον μαρτυριάρη, τον ευθυνόφοβο μαθητή, που λέει "'Οχι, κύριε, ο διπλανός μου το έκανε". Δηλαδή προδίδεται εδώ μία νοοτροπία προσπάθειας διαρκούς μετακύλισης ευθυνών: "Δεν φταίμε σε τίποτα, πάντα κάποιοι άλλοι φταίνε". Μα πώς γίνεται αυτό;
Αυτό δεν σας προβληματίζει, δεν σας δημιουργεί ένα τεράστιο ερωτηματικό σε ό,τι αφορά το αίσθημα ευθύνης, με το οποίο αντιμετωπίζετε όχι μόνο αυτές, αλλά και άλλες σοβαρές καταστάσεις; Δηλαδή, χωρίς να θέλω να υπερασπιστώ κανέναν -κανένας δε λέει ότι όλοι οι δήμαρχοι, όλοι οι νομάρχες κάνουν πάντα καλά τη δουλειά τους- δεν φταίει ποτέ η Κυβέρνηση και φταίνε όλοι οι άλλοι και μάλιστα εκείνοι, που δεν έχουν ούτε τα μέσα ούτε τους πόρους ούτε τους ανθρώπους, για να κάνουν τη δουλειά αυτή;
Η επόμενη παρατήρηση που θέλω να κάνω: σας παρέδωσα πριν από αρκετές εβδομάδες σημαντικά στοιχεία για σοβαρές πολιτικές ευθύνες, που υπάρχουν στην υπόθεση αυτή. Για τα ποινικά θα τα πούμε σε λίγο. Είναι βέβαιο όμως ότι υπάρχουν παρανομίες, παρατυπίες, οι οποίες δεν έχουν αντιμετωπισθεί, παρά το γεγονός ότι ήταν γνωστές στις αρχές.
Θα σας θυμίσω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι, όσο ένα λάθος δεν αναγνωρίζεται ή όσο επιχειρείται να κρύπτεται, τόσο θα συνεχίζεται. Αναφέρομαι στα αυθαίρετα και στις νομιμοποιήσεις με καθαρά εισπρακτικά και, δυστυχώς, ακόμη περισσότερο δημοκοπικά, καιροσκοπικά κριτήρια. Υπάρχουν πολιτικές ευθύνες.
Σήμερα, υπαινικτικά περισσότερο, προσπαθήσατε να μας πείτε ότι για όλα φταίνε οι άλλοι, οι πριν από το 1980, οι πριν από το κάποτε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εάν υπάρχουν ευθύνες συγκεκριμένες και έχετε μία άλλη άποψη από τη δική μας, να μας πείτε ποιος φταίει ή δεν φταίει. Εμείς εκείνο που θα σας πούμε είναι ότι κανέναν δεν απαλλάσσουμε από την πιθανότητα να έχει ευθύνες. Κανέναν. Ακόμα και αν ήταν κομματικά προσκείμενος σε εμάς. Αλίμονο. Εκείνο όμως που με ενοχλεί και θέλω να το καταγγείλω στην Εθνική Αντιπροσωπεία είναι ότι δεν μπορεί να κυβερνάτε τον τόπο είκοσι χρόνια και πάντα να φταίνε όλοι οι άλλοι πριν από εσάς.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Σας έδωσα ντοκουμέντο που έλεγε ότι κρινόταν τουλάχιστον ένα σημαντικό κομμάτι από το κτίσμα της ΡΙΚΟΜΕΞ κατεδαφιστέο από το Δεκέμβριο του 1993. Πέρασαν έξι χρόνια από τότε. Ποιος φταίει τουλάχιστον σε επίπεδο πολιτικών ευθυνών; Κανένας; Φταίνε πάλι οι νομάρχες, οι δήμαρχοι, οι υπάλληλοι; Πολιτική ευθύνη, πολιτική ευαισθησία, πολιτική τσίπα δεν έχει κανένας;
(Θόρυβος στην Αίθουσα)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης) : Κύριοι συνάδελφοι, σας παρακαλώ όλους να κάνετε ησυχία.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ (Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έρχομαι σε ένα άλλο σοβαρό σημείο. Εγώ δεν επιχειρώ να πω ότι όλοι έκαναν κακά τη δουλειά τους. Αλίμονο! Ανθρώπινο αίσθημα στοιχειώδους ευθύνης σημαίνει ότι πολλοί άνθρωποι έτρεξαν, βοήθησαν. Εγώ δεν αφαιρώ από εκεί ούτε την Κυβέρνηση. Αλίμονο! Δηλαδή θα έπρεπε να συζητούμε αν έχετε καλές ή μη προθέσεις να βοηθήσετε; Βεβαίως και το θέλατε. Και, σε ένα βαθμό, το κάνατε.
Το κρίσιμο ερώτημα όμως είναι: λειτούργησε με συντονισμένο, προγραμματισμένο, σχεδιασμένο τρόπο η κρατική μηχανή; Δεν λειτούργησε, κύριε Πρόεδρε. Το τονίζω: δεν λειτούργησε. Και αυτό είναι φανερό και το ξέρουμε όλοι. Και μην το εκλάβετε αυτό ότι επιχειρώ να σας επιτεθώ. Είναι ένα θέμα, που πρέπει να σας απασχολήσει.
Σεις είπατε ότι είμαστε η πιο σεισμογενής χώρα στην Ευρώπη. Και έκτακτες ανάγκες, δυστυχώς, έχουμε αντιμετωπίσει και άλλες στο παρελθόν, ώστε να ξέρουμε ότι δεν έχουμε καμία ασυλία από τα φαινόμενα αυτά στο μέλλον. Γι' αυτό είναι ανάγκη να το δούμε το ζήτημα αυτό πάρα πολύ σοβαρά.
'Εχουμε ανάγκη από ένα αυτοματοποιημένο σύστημα αντίδρασης και δράσης στην περίπτωση εκτάκτων αναγκών, όπου ο καθένας ξέρει τι κάνει, πού πάει με ποιους συνεργάζεται.
Γιατί, στην ουσία, εκείνο που παρατηρήθηκε, ειδικά τα πρώτα εικοσιτετράωρα, ήταν ένα αλαλούμ. Και ήταν ένας από τους λόγους που γίνεται πάλι αυτή η προσπάθεια μετάθεσης ευθυνών.
Μιλήσατε για το σχέδιο "ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ". Ευθέως θα σας πω ότι δεν λειτούργησε. Και εξηγούμαι: υπάρχει πλήρης έλλειψη εθνικού σχεδιασμού αντιμετώπισης κρίσεων, δηλαδή έλλειψη προληπτικού προσδιορισμού στόχων και επιμέρους ρόλων των κρατικών οργάνων. Συνακόλουθα, υπάρχει πλήρης έλλειψη εθνικού σχεδιασμού αντιμετώπισης μαζικών καταστροφών. Εδώ φάνηκε για παράδειγμα το ανέτοιμο των νοσοκομείων.
Το σχέδιο "ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ" αποδείχθηκε αλυσιτελές. Γιατί, αφού δεν υπάρχει εθνικό σχέδιο αντιμετώπισης κρίσεων, πώς να λειτουργήσει το σχέδιο "ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ", που είναι το εκτελεστικό του μέσο; Εδώ υπάρχει το δεύτερο, το εκτελεστικό, όχι όμως το πρώτο, ο σχεδιασμός.
Ο "ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ", ακόμη, είναι ήδη παρωχημένος, αφού δεν είχε προσαρμοστεί στις συντελεσθείσες αλλαγές: δεύτερος βαθμός αυτοδιοίκησης, περιφέρειες κλπ.
Και τέλος, ουδέποτε έχει γίνει πλήρης και ολοκληρωμένη δοκιμή εφαρμογής του στην πράξη.
Μας είπατε σήμερα ότι τον Ιούνιο διανεμήθηκε το σχέδιο ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ. Αυτό δεν το αμφισβητώ. Το θέμα όμως είναι: εφαρμόστηκε το σχέδιο ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ; Και επιεικώς σας λέω ότι δεν εφαρμόστηκε ή, πάντως, δεν εφαρμόστηκε αποτελεσματικά.
'Ερχομαι σε ένα άλλο σημείο, που και σεις, κύριε Πρόεδρε, το θίξατε: αυτήν την ακατάσχετη, ενίοτε ανεύθυνη σεισμολογία. Και βέβαια, μπορεί να υπάρχουν ευθύνες στον οποιοδήποτε, που παίρνει ένα μικρόφωνο στο χέρι και λέει πράγματα. 'Ομως είναι ανεύθυνη η Κυβέρνηση, όταν στελέχη της ίδιας σε κάποιες περιπτώσεις διέρρεαν ή δημοσίευαν διάφορα, με αποτέλεσμα επί μέρες, ειδικά το τελευταίο Σαββατοκύριακο, να προκληθεί σχεδόν πανικός στον κόσμο; Είναι ο κόσμος που τελικά διατήρησε τη στοιχειώδη τουλάχιστον ψυχραιμία, για να μην έχουμε γενικευμένη αναστάτωση. Δεν έχει καμία ευθύνη η Κυβέρνηση στο να συμμαζέψει αυτή την κατάσταση της διασποράς φημών, δήθεν θεωριών ή ό,τι άλλου, που απασχολεί τον κόσμο;
Είπατε για τηλέφωνα. Δεν είναι στις προθέσεις μου να μπω σε λεπτομέρειες. Είναι ανάγκη όμως να το πω. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, που δεν έχει ακόμη συνδεθεί με το τηλεφωνικό κέντρο πληροφόρησης, με αριθμό 112 που ισχύει για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
Και επειδή αναφερθήκατε στην τηλεφωνική γραμμή που καθυστερημένα δημιουργήθηκε για την περίπτωση των σεισμών, θα σας πω, ότι όχι από ευθύνη εκείνων που την λειτουργούν, αλλά επειδή πολλά πράγματα ακόμη είναι ασαφή, μόνον αξιόπιστες πληροφορίες δεν δίνουν. Εάν θέλετε να πεισθείτε για του λόγου το αληθές, δοκιμάστε να πάρετε σεις ο ίδιος τηλέφωνο, να ρωτήσετε για πληροφορίες.
Πού βρισκόμαστε σήμερα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι; Υπάρχουν πολλά προβλήματα ακόμη στο επίπεδο της άμεσης αντιμετώπισης της κρίσης.
Κατ' αρχήν, όσον αφορά στο ζήτημα της άμεσης στέγασης, υπήρξε μια πρωτοφανής καθυστέρηση στη διανομή των σκηνών.
Πέρασαν τρεις εβδομάδες, για να καλυφθεί το μεγαλύτερο επίπεδο. Και θέλω να σας πω, γιατί μόλις προχθές μού το είπε ο Δήμαρχος Ελευσίνας ότι εδώ και δέκα με δεκαπέντε μέρες έχει ζητήσει διακόσιες σκηνές και δεν έχουν πάει ακόμα.
Πέρα από αυτό, είναι επίσης σημαντικό να τονισθεί εδώ ότι οι άνθρωποι αυτοί ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες. Kαι μάλιστα, με την προοπτική ότι έρχεται χειμώνας είναι φυσικό και εκείνοι να έχουν μεγάλο πρόβλημα, αλλά και οι ευθύνες της Κυβέρνησης, της πολιτείας γενικότερα, θα έλεγα όλων μας, να μεγιστοποιούνται. Καθυστερεί ήδη η έλευση τελειωμένων οικίσκων.
'Ερχομαι τώρα σε ένα άλλο πολύ μεγάλο ζήτημα: στα τεράστια προβλήματα υγιεινής, που πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε τάχιστα και αποτελεσματικά. Τις πρώτες δέκα ημέρες δεν υπήρχαν χημικές τουαλέτες. Σήμερα ζουν διακόσιοι ή τριακόσιοι άνθρωποι σε καταυλισμό με μία ή δύο χημικές τουαλέτες, που θα έπρεπε -κατά τις προδιαγραφές τους- να καθαρίζονται δύο φορές την ημέρα και όλοι καταγγέλλουν ότι ανάθεμα αν καθαρίζονται δύο φορές την εβδομάδα. Το λέω αυτό, γιατί μοιάζει μεν λεπτομέρεια, είναι καίριο όμως για τις δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που ζουν υπ'αυτές τις συνθήκες.
Στο ζήτημα της σίτισης εγώ δεν αρνούμαι ότι μπορούν μη κυβερνητικοί οργανισμοί να βοηθήσουν την προσπάθεια. 'Οταν όμως παρατηρούνται γενικευμένες περιπτώσεις δηλητηριάσεων, θα ρίχνουμε την ευθύνη σε άλλους, σε μη κυβερνητικούς οργανισμούς, αφού αυτή η δράση τους, στην ουσία, αναπληρώνει τις ελλείψεις του κράτους; Εάν μη τι άλλο, το κράτος οφείλει να ασκεί έλεγχο. Εκείνο είναι υπόλογο απέναντι στους πολίτες, εάν τους ταϊζει χαλασμένα φαγητά.
Ακόμη, μένοντας σε αυτό το ζήτημα, θέλω να πω ότι έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία να προσέξουμε το ζήτημα των νοσοκομείων. Η κατάσταση στο Ογκολογικό των Αγίων Αναργύρων και στο Ψυχιατρείο, είναι επιεικώς τραγική, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.
'Ερχομαι σε ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο, στην απογραφή των ζημιών. Εδώ οι καθυστερήσεις είναι πάρα πολύ μεγάλες.
Θυμούμαι, ο αρμόδιος Υπουργός είχε πει τις πρώτες ημέρες ότι ο πρωτοβάθμιος έλεγχος θα τελειώσει την Κυριακή και ο δευτεροβάθμιος θα έχει ολοκληρωθεί τις επόμενες ημέρες. 'Εκτοτε έχουν περάσει τρεις εβδομάδες. Σήμερα εκκρεμούν ακόμη εννέα χιλιάδες αιτήσεις για πρωτοβάθμιο έλεγχο, ο δε δευτεροβάθμιος καθυστερεί πάρα πολύ.
Θα σας δώσω δύο-τρία απλά παραδείγματα. Στον Ασπρόπυργο από τα τριακόσια πενήντα πέντε κόκκινα του πρώτου ελέγχου έχει δευτεροβαθμίως ελεγχθεί μόνο το 10% και κανένα βέβαια από τα χίλια πεντακόσια ογδόντα κίτρινα. Ανάλογη περίπου είναι η κατάσταση και στη Φυλή και στο Ζεφύρι.
Μια και μιλούμε για ελέγχους, θέλω να σας πω και κάτι ακόμη: ζημιές σοβαρές έχουν υποστεί και περιοχές, που δεν έχουν χαρακτηριστεί ως πληγείσες. Μία εξ αυτών -την έχω, γιατί έχω έγγραφη καταγγελία- είναι από χωριά της Βοιωτίας, που γειτνιάζουν με την Πάρνηθα στους Δήμους Δερβενοχωρίων, Οινοφύτων και Τανάγρας. Στις περιοχές αυτές έγιναν έλεγχοι, αλλά δεν έχουν επεκταθεί ακόμη τα μέτρα για τους σεισμοπλήκτους. Δεν έχουν ακόμη συσταθεί τα Τ.Α.Σ, τα Ταμεία Αποκαταστάσης Σεισμοπαθών. Και αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία, όχι μόνο ως παρατήρηση αμέλειας ή καθυστέρησης του κρατικού μηχανισμού, αλλά διότι δεν μπορεί να γίνει η επιδότηση ενοικίου, αν δεν έχουν συσταθεί τα Τ.Α.Σ.
Υπάρχει μεγάλο πρόβλημα στα σχολεία. Και εδώ θέλω να θέσω ένα ερώτημα και για τα σχολεία και για τα νοσοκομεία. Καλά αυτά που υπέστησαν ζημιές. Για τα άλλα κατ'αρχήν, που δεν υπέστησαν μεγάλες ζημιές, έχει γίνει σε όλα τα σχολεία και τα νοσοκομεία εξονυχιστικός έλεγχος; Δηλαδή, επειδή δεν έπεσαν μ' αυτόν το σεισμό έχουμε τη βεβαιότητα -ποιος το εγγυάταιότι δεν χρειάζονται, αν μη τι άλλο, παρέμβαση;
Το λέω αυτό, γιατί είναι χώροι όχι μόνο συνάθροισης κοινού -μέγα θέμα- αλλά συνάθροισης με ιδιαίτερες ευαισθησίες λόγω των ειδικών κατηγοριών, που επισκέπτονται αυτούς τους χώρους.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, και ένα ακόμα θέμα: πήρε κάποια μέτρα η Κυβέρνηση. Ακόμα και εκείνα που είναι στη σωστή κατεύθυνση, μέχρι στιγμής, τα περισσότερα μένουν εξαγγελίες. Θεωρητική αξία έχουν. 'Αλλα χρειάζονται νομοθετικές ρυθμίσεις, για άλλα δεν έχουν συσταθεί οι αρμόδιες υπηρεσίες και για άλλα δεν έχουν ξεκαθαριστεί οι διαδικασίες.
Θέλω τώρα να έλθω στα θέματα του από εδώ και εμπρός. Γιατί καλά η, αυτό που θα λέγαμε, καταστολή, η αντιμετώπιση, η αντίδραση, όταν προκύψει το πρόβλημα, αλλά πολύ μεγάλο θέμα είναι και το ζήτημα της πρόληψης.
Πρώτα απ' όλα, επειδή είπατε και εσείς ότι ασκήθηκε ποινική δίωξη, ποινική καταστολή, πρέπει να σας πω -και το ξέρετε, είμαι βέβαιος- ότι στο πλαίσιο των διατάξεων του ν.2331/95 η δίωξη αυτή είναι στην ουσία προσχηματική.
Σας καταθέσαμε τροπολογία, βάσει της οποίας μπορεί να αντιμετωπισθεί το ζήτημα. Και πιστεύουμε ότι είναι και στη σωστή κατεύθυνση και ότι θα πρέπει να την υιοθετήσετε.
'Εχει μεγάλη όμως σημασία, όπως σας έλεγα, η πρόληψη. Και γι' αυτό είναι αναγκαία μία πλήρης αναδιάρθρωση του όλου συστήματος προετοιμασίας, έκδοσης και επίβλεψης εφαρμογών των οικοδομικών αδειών. Μέχρι στιγμής ακούμε κάποια πράγματα, πράξη όμως δεν έχουμε δει. Και θέλω, αισθάνομαι την ευθύνη, πολύ συνοπτικά να παρουσιάσω τις βασικές προτεραιότητες στην προσπάθεια αναθεώρησης, βελτίωσης, εκσυγχρονισμού του θεσμικού αυτού πλαισίου.
Η ανάγκη να ολοκληρωθεί η χαρτογράφηση των τεκτονικών ρηγμάτων, με παράλληλη αξιολόγηση της επικινδυνότητάς τους. Ο πλήρης ανασχεδιασμός των ζωνών σεισμικής επικινδυνότητας. Η αναμόρφωση των συντελεστών σεισμικής επικινδυνότητας σε αντιστοιχία με τα παραπάνω. Η πολεοδομική θωράκιση των πόλεων, που βρίσκονται σε περιοχές υψηλής σεισμικότητας με τον αντίστοιχο προσδιορισμό χώρων διαφυγής του κοινού και την οργάνωση δικτύων υποστήριξης. Η επέκταση και στα ιδιωτικά έργα των προδιαγραφών που ισχύουν στις μελέτες δημοσίων έργων. Η θεσμοθέτηση σύγχρονου μητρώου κατασκευαστών. Η καθιέρωση του θεσμού των ορκωτών μηχανικών, οι οποίοι θα ελέγχουν και θα επιτηρούν τις μελέτες. Η πρόβλεψη για την υποχρέωση υποβολής εδαφοτεχνικών μελετών. Η εγκατάσταση ολοκληρωμένου και σύγχρονου δικτύου επιταχυνσιογράφων, που θα καλύπτει ολόκληρη τη χώρα. Ο καθορισμός οργάνου, το οποίο θα πιστοποιεί ότι το σύνολο της κατασκευής πραγματοποιήθηκε με όλους τους όρους και τις προδιαγραφές της άδειας οικοδομής. Η πρόβλεψη καθορισμού υπεύθυνου τεχνικού εργοταξίου και ημερολογίου έργων για ιδιωτικά έργα ορισμένου μεγέθους. Η καθιέρωση της υποχρεωτικής συντήρησης των κτιρίων. Η αναδιάρθρωση των πολεοδομικών υπηρεσιών, τόσο των κρατικών, όσο και εκείνων της Αυτοδιοίκησης. Η καθιέρωση αυστηρότατων διοικητικών και πειθαρχικών κυρώσεων. Η υποχρεωτική ασφάλιση των νέων κτιρίων. Η επιτακτική ανάγκη αναβάθμισης του ΟΑΣΠ.
Θέλω μάλιστα να πω ότι για τη διαμόρφωση αυτού του πλαισίου, που αφορά στο μέλλον της χώρας, ορθώς είπατε -για να μη λέω ότι τα λέτε πάντα όλα λάθος- ότι είναι ανάγκη να κοιτάξουμε το μέγα ζήτημα της ασφάλειας για το μέλλον. Εμείς προτείνουμε να γίνει μία διακομματική επιτροπή, η οποία από τη μία θα παρακολουθεί από κοντά το έργο της αποκατάστασης της ζημίας και από την άλλη θα αναλάβει να επεξεργασθεί αυτό το καινούριο, το σύγχρονο, το ασφαλέστερο θεσμικό πλαίσιο.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι ακόμη ανάγκη να κάνω κάποιες παρατηρήσεις για ορισμένα θέματα αιχμής. Σας προτείναμε με συγκεκριμένη κατάθεση τροπολογίας προ εβδομάδων, το χαρακτηρισμό των τραυματισμών ή των θανάτων σε επιχειρήσεις ως εργατικών ατυχημάτων με συνέπεια τη χορήγηση αναπηρικής ή λόγω θανάτου σύνταξης. Γιατί το αρνείσθε; Μέχρι στιγμής ο αρμόδιος Υπουργός το έχει παραπέμψει στις καλένδες.
Είναι ακόμη ανάγκη να ορισθούν τεχνικές προδιαγραφές αποκατάστασης των ζημιών σχετικά με το τι θα ισχύσει ως αντισεισμικός κανονισμός.
Και έρχομαι σε ένα άλλο θέμα, που σας το είχα θέσει και στη συνάντησή μας. Κάπως το ψαύσατε σήμερα. Μένει όμως ένα μέγα ζήτημα:
η κάλυψη των εξόδων για τη μελέτη και την έκδοση της αδείας. Εμείς πιστεύουμε ότι αυτή πρέπει να επιχορηγείται. Είπατε σήμερα ότι αυτή θα δίνεται δωρεάν από το ΥΠΕΧΩΔΕ. Οφείλετε να εξηγήσετε πώς ακριβώς θα γίνεται; Διότι εμείς πιστεύουμε ότι, αν αυτό το κόστος δεν αναληφθεί από την πολιτεία, τότε το πρόβλημα θα το έχουν κυρίως οι εισοδηματικά ασθενέστεροι. Γι' αυτό από την πρώτη ώρα κάναμε την πρόταση για τους εισοδηματικά ασθενέστερους και προσδιορίσαμε -αυθαίρετα αν θέλετε- κατά προσέγγιση σε ένα επίπεδο εισοδήματος στα πέντε εκατομμύρια ετησίως, το κόστος αυτό να αναλαμβάνεται από την ίδια την πολιτεία.
Ακόμα υπάρχει ανάγκη θεσμοθέτησης αντικειμενικών κριτηρίων και για την επισκευή και για τα δάνεια.
Και μια λέξη για τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις. Είναι γνωστό όχι μόνο το μεγάλο πρόβλημα για πάρα πολλούς συμπολίτες μας, που έχουν χάσει στην ουσία τις δουλειές τους, αλλά και το πρόβλημα με το ζήτημα της παραγωγής.
Εμείς σας κάναμε προτάσεις και θέλω σε αυτές να επιμείνω. Είναι ανάγκη να υπάρξουν ειδικά προγράμματα στήριξης των εργαζομένων μέχρι την επαναλειτουργία των επιχειρήσεων. Να ρυθμιστούν οι οφειλές των επιχειρήσεων. Η επιδότηση κατά 50% των επιτοκίων για τη χορήγηση δανείων για κεφάλαια κίνησης των επιχειρήσεων. Η άμεση, μα άμεση ενεργοποίηση των διαδικασιών για την κατασκευή των βιοτεχνικών πάρκων. Ειδικότερα προέχει η δημοπράτηση πια του βιοτεχνικού πάρκου των 'Ανω Λιοσίων, για το οποίο πράγματι έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες χωροθέτησης και η ταχύτατη δημοπράτηση των βιομηχανικών πάρκων Ασπροπύργου, Μενιδίου και Φυλής.
Θέλω επίσης να τονίσω ότι είναι προτεραιότητα, για να εξασφαλιστούν οι συνθήκες αντικειμενικότητας και διαφάνειας στις επιτροπές που αποτιμούν και θα χορηγήσουν τα παραπάνω στις επιχειρήσεις, η συμμετοχή των εκπροσώπων των παραγωγικών φορέων.
Ακόμα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θέλω να επανέλθω σε ένα ζήτημα, το οποίο θεωρώ πολύ σημαντικό. Επιτέλους, συναινέστε να καταργηθεί η φορολογία στις εισφορές για κοινωφελείς και φιλανθρωπικούς σκοπούς. Τίποτε δεν εξυπηρετεί αυτή η φορολογία. Το μόνο, που έχει καταφέρει μέχρι στιγμής, είναι να μειώσει ιδιαίτερα τις εισφορές για τέτοιους σκοπούς.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το μεγάλο πρόβλημα της αντιμετώπισης των συνεπειών του σεισμού μας οδηγεί σε ένα ευρύτερο και κρισιμότατο κεφάλαιο που αφορά και την πορεία του τόπου και τη ζωή όλων μας. Το κεφάλαιο αυτό περικλείεται σε μία λέξη: "Κράτος". Αυτό το συγκεκριμένο κράτος, αυτός ο συγκεκριμένος δημόσιος τομέας, όπως το έχω πει ξανά και ξανά, είναι ο μεγάλος ασθενής της κοινωνίας μας. Και αυτό το κράτος παραμένει ίδιο, στην ίδια θλιβερή κατάσταση, παρά τις όποιες καλές προσπάθειες ή πρωτοβουλίες που μπορεί να παίρνει οποιοσδήποτε εντός ή εκτός κυβερνήσεως. Το κράτος, ο δημόσιος τομέας, αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα ο τόπος. Λεηλατεί, καταδυναστεύει, σπαταλά, ταλαιπωρεί, εκβιάζει τον πολίτη, εκμαυλίζει την κοινωνία. Είναι ένα κράτος μιζέριας, παρακμής και αδιαφάνειας.
Μια μεγάλη αλήθεια χαρακτηρίζει το σημερινό κράτος: απουσιάζει, όταν το χρειαζόμαστε και είναι παρόν εκεί που δεν έχει λόγο παρουσίας και ύπαρξης. Με δυο λόγια, για να το κάνω πιο συγκεκριμένο, ναρκοθετεί την οικονομία και απουσιάζει από τις κοινωνικές ανάγκες. Είναι καιρός, λοιπόν, να αποκτήσουμε λιγότερο και πιο ευέλικτο κράτος στην οικονομία, περισσότερο, αποτελεσματικότερο, πιο παρόν κράτος στην κοινωνία. 'Ενα κοινωνικό κράτος αποτελεσματικό και έντιμο, που να υπηρετεί τον πολίτη.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θέλω να τονίσω και κάτι ακόμα: όσο συντηρείται αυτό το κράτος το μίζερο, ο δημόσιος τομέας ο παρηκμασμένος, όσο το κράτος αυτό επιβαρύνει την κοινωνία, τόσο θα συνεχίσουν να συνθλίβονται όλο και μεγαλύτερες ομάδες του πληθυσμού, τόσο θα διευρύνεται η κοινωνική ανισότητα, τόσο θα οδηγούμαστε πιο κοντά σε κοινωνικές εντάσεις.
Η Ελλάδα είναι ουσιαστικά η πρώτη μεταξύ των δεκαπέντε χωρών της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης στην ταχύτητα διεύρυνσης του χάσματος μεταξύ φτωχών και πλουσίων.
Η Ελλάδα είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα, στην οποία κατά τα τελευταία δύο χρόνια η ανεργία δεν μειώνεται, αλλά αυξάνεται και έχει την αρνητική πρωτιά στους μακροχρόνια ανέργους, κυρίως στους νέους και στις γυναίκες.
Οι ανισότητες στην κοινωνία μας, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, λαμβάνουν πρωτόγνωρες διαστάσεις. 'Ολο και πιο πολλοί συμπολίτες μας, συμπατριώτες μας, συνθλίβονται στα όρια της εξαθλίωσης. Η ίδια η Ευρωπαϊκή 'Ενωση αποκαλύπτει ότι επτά ελληνικές περιφέρειες έχουν στην ουσία οπισθοδρομήσει, αποκλίνουν περισσότερο τα τελευταία χρόνια. Αποκαλύπτουν πως η πιο φτώχη περιφέρεια της Ευρώπης είναι η 'Ηπειρος. Μ' αυτόν τον σπάταλο δημόσιο τομέα, μ' αυτό το κράτος -φορτίο και βάρος για την κοινωνία και την οικονομία, όλα αυτά τα φαινόμενα κοινωνικής αποσύνθεσης δυστυχώς θα εντείνονται.
Μπορεί στους σεισμούς κάποιοι συμπολίτες μας να είπαν: "Πάλι καλά δούλεψε αυτός ο άθλιος κρατικός μηχανισμός". Αλλά θέλω εδώ να ξεκαθαρίσουμε ένα ζήτημα αρχής. Είναι καιρός να πάψουμε να περιμένουμε το χειρότερο από το κράτος και άρα είναι καιρός να πάψουμε να ικανοποιούμεθα, διότι αυτό που γίνεται, τελικά, δεν είναι τόσο κακό, όσο περιμέναμε. Είναι καιρός να πάψουμε να συμβιβαζόμαστε με τη μετριότητα και τη μιζέρια. Μετριότητα και μιζέρια δεν ταιριάζουν στους 'Ελληνες πολίτες και πιστεύω ότι δεν ταιριάζουν σε κανέναν, μας ασχέτως των πολιτικών του απόψεων και της κομματικής του ένταξης. Ταιριάζουν μόνο σε κυβερνήσεις που έχουν συμβιβασθεί με το σημερινό κράτος και την παρακμή.
Πριν λίγες ημέρες, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο Πρωθυπουργός, μιλώντας στην κοινοβουλευτική ομάδα του και αναφερόμενος στο δημόσιο τομέα, μας διαβεβαίωσε πως έχει προετοιμαστεί ο ευρύτερος δημόσιος τομέας εν όψει της ΟΝΕ και πως το κράτος πλέον είναι κοντά στον πολίτη.
Κύριε Πρωθυπουργέ, είναι φανερό ότι βρίσκεσθε μακριά από την πραγματικότητα. Αλλά πόσο μακριά, επιτέλους; Φαίνεται πως άλλο κράτος βιώνει ο πολίτης και άλλο φαντάζεσθε εσείς. 'Αλλο το κράτος που ονειρεύεσθε και άλλο αυτό που ζουν όλοι οι 'Ελληνες και όλες οι Ελληνίδες. Γιατί αυτοί οι ισχυρισμοί δεν αφορούν τον πολίτη. Μπορείτε να είσθε υπερήφανοι γι'αυτό το κράτος. Εμείς, όμως, η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών αυτής της χώρας, αισθάνεται ντροπή γι' αυτόν τον κρατικό μηχανισμό.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Μπορεί να έχετε συμβιβασθεί με ένα σπάταλο και αναποτελεσματικό δημόσιο τομέα, αλλά εμείς οι υπόλοιποι δεν έχουμε συμβιβασθεί, εμείς οι πολλοί δεν έχουμε συμβιβασθεί. Πιστεύουμε ότι πρέπει να γίνουν βαθιές τομές σε αυτό το άρρωστο κράτος, για να κλείσει αυτό το θλιβερό κεφάλαιο, που κρατά πίσω την κοινωνία μας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στη στήριξη των σεισμοπαθών οφείλουμε όλοι να ενώσουμε τις δυνάμεις μας. Θα έπρεπε όλοι να συνεννοηθούμε. Θα έπρεπε η Κυβέρνηση από καιρό να είχε κάνει διάλογο με όλη την Αντιπολίτευση. Δεν το έκανε, γιατί στην ουσία δεν θέλει τη συνεννόηση.
Σήμερα μεταχειριστήκατε κατά συρροή τη λέξη συναίνεση. Μακάρι να την εννοούσασε. Δυστυχώς, όμως, όλα δείχνουν και όλα αποδεικνύουν ότι το λέτε μόνο στα λόγια. Γιατί τη συναίνεση αυτή, τη συνεννόηση δεν τη θέλετε πουθενά, σε κανέναν τομέα του δημόσιου βίου, ακόμα και στους πιο κρίσιμους. Θα σας το αποδείξω.
Δεν τη θέλετε στην εξωτερική πολιτική, όπου ματαίως ζητάμε ένα συμβούλιο εξωτερικής πολιτικής, για να αποκτήσουμε επιτέλους στοιχειώδη στρατηγική, με αποτέλεσμα η εξωτερική μας πολιτική να παραπαίει. Και οι πρόσφατοι πρόχειροι και ανερμάτιστοι χειρισμοί έναντι της Τουρκίας το καταδεικνύουν και μάλιστα προκαλώντας οξύτατες συγκρούσεις μέσα στον ίδιο τον κυβερνητικό χώρο. Οι βαρύτατες κατηγορίες του πρώην Υπουργού των Εξωτερικών και μέχρι πρόσφατα στενότατου συνεργάτη σας κατά του νυν προκαλούν θλίψη, γιατί αυτά, ασχέτως του ποιος έχει δίκιο και πόσο δίκιο, εκθέτουν τελικά όχι μόνο την Κυβέρνησή σας, αλλά τη χώρα. 'Οχι μόνο δεν υπάρχει εθνική στρατηγική απέναντι στην Τουρκία, αλλά δεν υπάρχει καν κυβερνητική πολιτική δηλαδή!
Δεν θέλετε το διάλογο ούτε στο άλλο κορυφαίο θέμα, που είναι η παιδεία. Εδώ δεν χρειαζόμαστε άραγε εθνική στρατηγική; Δεν έχουμε ανάγκη από μία εθνική στρατηγική, από μία στρατηγική ανασυγκρότησης της παιδείας, για να μην αλλάζουν οι πολιτικές από κυβέρνηση σε κυβέρνηση και από Υπουργό σε Υπουργό και να μην έχουμε το σημερινό χάος, με θύματα πάντα τα ίδια, τους νέους και τις οικογένειές τους;
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θέλω να το ξεκαθαρίσουμε αυτό: γιατί αποφεύγετε το διάλογο; Γιατί μιλάτε για συναίνεση μόνο προσχηματικά και εκεί που είναι τρανταχτές οι περιπτώσεις, που έπρεπε να έχουμε εδώ και χρόνια συνεννοηθεί και σας προκαλούμε σχεδόν κάθε μέρα να το κάνουμε, το αρνείστε; Για έναν απλούστατο λόγο: γιατί έχετε επιλέξει την πόλωση, τη σύγκρουση, την κινδυνολογία. Και αυτό φάνηκε καθαρά από την ομιλία που έκανε ο Πρωθυπουργός στη κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματός του πριν από λίγα μόλις εικοσιτετράωρα. Με την πόλωση, με τις βαριές λέξεις, προσπαθεί να συγκρατήσει τους ψηφοφόρους. Στόχος του είναι τελικά σύσσωμη η Αντιπολίτευση, χωρίς καμία εξαίρεση. 'Ολοι εμείς της Αντιπολίτευσης εκπροσωπούμε, κατά την άποψή σας τη δήθεν ανευθυνότητα. 'Ολοι εμείς εκπροσωπούμε, κατά την άποψή σας, τη δήθεν περιπέτεια και εσείς εκπροσωπείτε τη δήθεν σταθερότητα.
Ποιά σταθερότητα, κύριε Σημίτη; Αυτή που αποδοκίμασε σύσσωμος ο ελληνικός λαός στις ευρωεκλογές, για να πετύχετε το χαμηλότερο ποσοστό του κόμματός σας της τελευταίας εικοσαετίας;
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Ποια υπευθυνότητα; Εκείνη των ανερμάτιστων προεκλογικών παροχών, που δεν πείθουν πια κανέναν;
Δεν θα σταθώ στις βαριές κουβέντες που χρησιμοποιήσατε, διότι δεν σκοπεύω σε αυτό να σας παρακολουθήσω. Οι βαριές κουβέντες, οι υβριστικές εκφράσεις είναι συνταγές απελπισίας και αυτήν την απελπισία την αφήνουμε αποκλειστικά για την ηγεσία της Κυβέρνησης, όχι σε μας.
Θα σταθώ όμως για λίγα δευτερόλεπτα στην κινδυνολογία, στον ισχυρισμό ότι μόνο εσείς διασφαλίζετε τα πάντα, την πορεία προς την ΟΝΕ, τους θεσμούς, το Χρηματιστήριο, την πολιτική σταθερότητα, την οικονομική προοπτική. Ουδέποτε στο παρελθόν έχει παρατηρηθεί ξανά τέτοιος συνδυασμός αλαζονείας και ανασφάλειας. Αλαζονείας ,διότι υποτίθεται πια ότι τα πάντα εξαρτώνται από σας. Ανασφάλειας, γιατί μόνο ανασφαλείς πολιτικοί καταφεύγουν σε τέτοιας έκτασης και υπερβολής κινδυνολογία.
Αυτό όμως το άθροισμα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ανασφάλειας και αλαζονείας τον μόνο που δεν ωφελεί είναι τον τόπο και τον ομαλό πολιτικό βίο. Η ευθύνη σας εδώ είναι τεράστια.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μια εποχή κλείνει. Είναι εποχή πολιτικών συμπεριφορών της παλιάς σχολής, πολιτικών που αρνούνται το διάλογο, τη συνεννόηση, που επιλέγουν την οξύτητα, τα εκβιαστικά διλήμματα, την κινδυνολογία, που χαρακτηρίζεται από εκείνο, το οποίο ονόμασα κράμα αλαζονείας και ανασφάλειας. Και έρχεται μια καινούρια εποχή, εποχή διαλόγου και συνεννόησης, χωρίς διαχωριστικές γραμμές από το παρελθόν, το τραυματικό για όλους τους πολίτες αυτής της χώρας παρελθόν, όπου ο πολιτικός θα είναι δίπλα στον πολίτη. 'Ερχεται μια εποχή βαθέων και τολμηρών τομών στο άρρωστο κράτος και ταυτόχρονα μια εποχή συνεννόησης και συναίνεσης στην κοινωνία. Μία εποχή κοινωνικής συνοχής, ενσωμάτωσης, φροντίδας για όλους τους πολίτες και κυρίως για τους ασθενέστερους. Οι παλιές συνταγές, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εξαντλήθηκαν μέσα στα χρόνια της παρακμής. 'Ερχεται σύντομα η ώρα για το νέο ξεκίνημα της πατρίδας μας.
(Ζωηρά και παρατεταμένα χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Ο κύριος Πρωθυπουργός έχει το λόγο. 
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΗΜΙΤΗΣ (Πρόεδρος της Κυβέρνησης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο κ. Καραμανλής προχώρησε πρώτα σε μία σημειακή θεώρηση διαφόρων θεμάτων που έχουν για τους σεισμούς, μετά έκανε μία κατευθείαν επίθεση κατά του κράτους και κατέληξε σχολιάζοντας τα πολιτικά θέματα της επικαιρότητας και τις δικές μου ομιλίες.
'Οσον αφορά τη σημειακή θεώρηση, άκουσα για αμοιβές που πρέπει να αυξηθούν -προφανώς επειδή έρχονται οι εκλογές- άκουσα για ανέτοιμα νοσοκομεία -τα νοσοκομεία, όπως είπα και είναι διαπιστωμένο, χειρίστηκαν χιλιάδες περιστατικά, υπήρχε νοσοκομείο που χειρίστηκε μέσα στις πρώτες μέρες δυόμισι χιλιάδες περιστατικά-, ότι ο "ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ" έμεινε στα συρτάρια, ενώ υπήρχαν ασκήσεις, ότι οι πληροφορίες που δίνονται δεν είναι ακριβείς. Τις πρώτες μέρες ή τη δεύτερη μέρα που δόθηκαν πληροφορίες από το τηλέφωνο, απαντήθηκαν έξι χιλιάδες τηλεφωνήματα. 'Εξι χιλιάδες τηλεφωνήματα βεβαίως ενέχουν και τη δυνατότητα να είναι κάτι που δεν απαντήθηκε ολοκληρωτικά ή όχι σωστά. 'Οτι του ελέχθη χθες ότι λείπουν διακόσιες σκηνές στην Ελευσίνα, το οποίο δεν είχε σημειωθεί στο αρμόδιο Υπουργείο τις προηγούμενες μέρες. Θέλω να επαναλάβω ότι μοιράστηκαν είκοσι πέντε χιλιάδες σκηνές, περισσότερες από ποτέ σε οποιαδήποτε τέτοια περίσταση και σκηνές οι οποίες συγκεντρώθηκαν με μεγάλο κόπο γιατί δεν είχε προβλεφθεί ποτέ στη χώρα μια καταστροφή αυτής της έκτασης.
'Ακουσα ότι σε κάποια χωριά της Βοιωτίας δεν έγινε έλεγχος. Ανέφερα ότι έγιναν πάνω από διακόσιες χιλιάδες έλεγχοι σε ολόκληρη την περιοχή, ένας πρωτόγνωρος αριθμός. Και βεβαίως μπορεί σ' αυτά τα χωριά της Βοιωτίας να μην έχει γίνει ακόμα, αλλά δεν πιστεύω να κρίνεται όλη η προσπάθεια από εκεί. Είπα και στην ομιλία μου ότι υπήρχαν υστερήσεις. Αλλά να στεκόμαστε μόνο σε αυτά, δίνει μια λάθος εικόνα της προσπάθειας που έγινε. Γι' αυτό πιστεύω ότι ήταν αδικαιολόγητος και άδικος ο χαρακτηρισμός ότι το κράτος απουσιάζει παντελώς από εκεί που το χρειαζόμαστε ότι το κράτος είναι ένα κράτος ντροπή. Η ΕΜΑΚ, η Πυροσβεστική δεν είναι κράτος; Το ΕΚΑΒ δεν είναι κράτος; Οι μηχανικοί του Οργανισμού Αντισεισμικής Προστασίας δεν είναι κράτος; Οι εκατοντάδες μηχανικοί, οι οποίοι έκαναν τους ελέγχους, δεν είναι κράτος; Δεν είναι κράτος οι μηχανικοί που πέθαναν από τον κόπο και την προσπάθεια; Δεν είναι κράτος οι υπάλληλοι της Τοπικής και της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης που έκατσαν και δούλεψαν μερόνυχτα για να καταβληθεί η επιδότηση στους αστέγους; Δεν είναι κράτος όλοι εκείνοι που θυσίασαν τα Σαββατοκύριακα για να τακτοποιηθούν οι διαδικασίες καταβολής των αποζημιώσεων και οι ρυθμίσεις, να εγκατασταθούν οι σκηνές κλπ.; Δεν είναι κράτος εκείνοι οι οποίοι έτρεξαν και δουλεύουν τώρα για να εγκατασταθούν οι οικίσκοι; Τέλος πάντων, δεν είναι κράτος και όλοι αυτοί οι οποίοι με την προσπάθειά τους εξασφάλισαν το πλεόνασμα που έχουμε για να βοηθήσουμε τα στρώματα εκείνα της κοινωνίας που έχουν προβλήματα, των πενήντα και πλέον δισεκατομμυρίων δραχμών, τα οποία μπορεί να πληρώσει η ελληνική πολιτεία χωρίς να έχει οικονομικό πρόβλημα;
Για σκεφθείτε πού θα βρισκόμασταν, αν ήμασταν μερικά χρόνια πριν, αν ήμασταν με κάποιες νοοτροπίες οι οποίες έχουν ξεπεραστεί. Δεν θα είχαμε γενικότερο πρόβλημα; Και δεν είναι αξιοσημείωτο το ότι μπορούμε να αντιμετωπίζουμε μια τέτοια κατάσταση, όπως και τις χρηματιστηριακές κρίσεις του εξωτερικού, με αποτελεσματικότητα;
Πιστεύω ότι η Αξιωματική Αντιπολίτευση αδικεί δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που αποτελούν την πολιτεία, εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που συνεργάζονται με πνεύμα ομόνοιας και αλληλεγγύης, για να αντιμετωπίσουν το σεισμό.
Θα κλείσω παρατηρώντας ότι είπαμε να μιλήσουμε για τους σεισμούς και όχι για τις ομιλίες στις κοινοβουλευτικές ομάδες είτε του ΠΑΣΟΚ είτε της Νέας Δημοκρατίας.
(Θόρυβος στην Αίθουσα - Κωδωνοκρουσίες)
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ζήσαμε μία τραγωδία. Αντιμετωπίζουμε μια πολύ δύσκολη στιγμή σαν Ελλάδα, σαν πολιτεία, σαν κοινωνία.
Εμείς κάνουμε το χρέος μας και θα εξακολουθούμε να το κάνουμε. Ο λαός ακούει και κρίνει εσάς που μιλάτε και μας με τα έργα μας!
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας κ.
Κωνσταντίνος Καραμανλής έχει το λόγο.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ (Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας): Κύριε Πρόεδρε, εκείνο που δεν κατάλαβε για μια ακόμα φορά ο κύριος Πρωθυπουργός είναι ότι προσπαθούμε να είμαστε χρήσιμοι. Προτάσεις τού κάνουμε, που ή δεν τις καταλαβαίνει ή τις υποτιμά. Αν και στην πορεία, στο μήνα επάνω, κάποια, που είπατε σήμερα, σας τα είχα δώσει γραπτά, κύριε Πρωθυπουργέ, πριν από τρεις εβδομάδες. Κριτικές επισημάνσεις κάνουμε και εκεί εξανίσταται: "Γιατί κάνετε κριτική;" Στην ουσία μάς λέει ότι δεν έχουμε δικαίωμα να κάνουμε κριτική. Μα, μόνος σας είπατε ότι παρατηρήσατε υστερήσεις. Δεν πρέπει, λοιπόν, να τις σημειώσουμε αυτές τις υστερήσεις, δεν πρέπει να δούμε πώς θα γίνουμε καλύτεροι; Σεις διακατέχεστε από το άγχος να πείτε σε όλους ότι όλα πάνε καλά. Δεν πάνε καλά, κύριε Σημίτη, όλα. Τι να κάνουμε; Και σας είπα και πριν ότι υπάρχει μία καθοριστική παράμετρος. Αρκείστε με ό,τι υπάρχει;
Εμείς δεν λέμε ότι όλα είναι μηδέν, αλλά λέμε ότι είναι μέτρια η κατάσταση, πολύ πιο πίσω από εκεί που θα μπορούσε να είναι. Σεις μας λέτε ότι είναι καλά και πρέπει να αρκεστούμε στο να σας χειροκροτούμε γι'αυτό και να σιωπούμε. Εμμέσως να μας φιμώσετε κιόλας, επειδή κάνουμε τέτοιες κριτικές επισημάνσεις, κριτικές επισημάνσεις, κύριε Σημίτη, ηπιότατες. Ποτέ ξανά κυβέρνηση δεν αντιμετώπισε τόσο εποικοδομητική και δημιουργική αντιπολίτευση!
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Αν θέλετε να μετρήσετε ποιοι χρησιμοποιούν βαριές εκφράσεις κοιταχτείτε μεταξύ σας. Διανοηθήκαμε εμείς ποτέ να πούμε ότι στο κρίσιμο Υπουργείο Εξωτερικών έχει επικρατήσει ένας κύκλος συμβούλων, που είναι λίγο έως πολύ ύποπτοι, σύμβουλοι που μαθαίνουμε πως προσκολλώνται στην κυρίαρχη υπερδύναμη, σύμβουλοι του νυν Υπουργού, που μας λέει ο προηγούμενος ότι δεν μιλάνε καλά ελληνικά;
Αν λοιπόν, δεν μπορείτε να εννοήσετε ποια είναι η δημιουργικότητα και η υπευθυνότητα της στάσης που έχουμε και σε προτάσεις και σε κριτικές παρατηρήσεις, τότε το πρόβλημα είναι αποκλειστικά δικό σας και οφείλεται δυστυχώς στην πολιτική νοοτροπία, την οποία ανέπτυξα.
Θέλω, όμως, να πω και κάτι ακόμα, διότι σήμερα εφευρέθηκε το καινούριο τέχνασμα, η καινούρια σοφιστεία: "Κράτος δεν είναι οι απλοί υπάλληλοι που τρέχουν"; Πού τα βρήκατε αυτά, κύριε Πρωθυπουργέ; Ποιος έχει κάτι με τους υπαλλήλους, οι οποίοι χωρίς μέσα, χωρίς σχεδιασμό, ενίοτε -δεν λέω κατ'ανάγκη στην υπόθεση των σεισμών, αλλά γενίκευσα όταν μίλαγα για κράτος- χωρίς πολιτική βούληση και καθοδήγηση από την υπεύθυνη κυβέρνηση βολοδέρνουν; Εγώ δεν λέω ότι η μεγάλη πλειοψηφία των υπαλλήλων δεν είναι φιλότιμοι άνθρωποι. Αλλά εκεί είναι το θέμα μας ή στο ότι έχουμε ένα τελείως αναποτελεσματικό και διογκωμένο κράτος στο επίπεδο των μηχανισμών, στο επίπεδο των κέντρων που λαμβάνει αποφάσεις, στο επίπεδο της αποσαφήνισης των αρμοδιοτήτων, στο επίπεδο της πολιτικής βούλησης -και αυτό είναι η μεγάλη ευθύνη της Κυβέρνησης, της εκάστοτε κυβέρνησηςστο επίπεδο, στη συγκεκριμένη περίπτωση, της αποκατάστασης των σεισμοπαθών, της αυτοματοποιημένης αντίδρασης σε τέτοιες περιπτώσεις;
Εν πάση περιπτώσει, είναι βέβαιο ότι σε αυτό το σημείο δεν θα συμφωνήσουμε. Θα σας πω όμως το εξής: αν δεν πιστεύετε εμένα ή δεν συμφωνείτε με εμένα -πράγμα που δεν με ενδιαφέρει και ιδιαίτερα ούτε τους πολλούς ούτε και εμένα- θα σας παρέπεμπα να ρωτήσετε τους πολίτες πώς αισθάνονται έναντι αυτού του κράτους.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Και θα έλεγα ότι, αν αντιμετωπίζατε με δημιουργικό μάτι και τις προτάσεις μας και τη διάθεσή μας, θα μπορούσατε και εσείς αν και ως Πρωθυπουργός είστε ο βασικά υπεύθυνος να λάβει μια τέτοια πρωτοβουλία να συμβάλετε έστω και λίγο, ώστε να αρχίσει η ανάταξη αυτού του αρρωστημένου κρατικού μηχανισμού.
Και επιτρέψτε μου και μία τελευταία λέξη: είναι λάθος η προσπάθεια τού να εξωραϊζουμε τα πάντα. Είναι λάθος να πιανόμαστε από τα μικρά και να ξεχνιώνται τα μεγάλα. Μου λέτε πως μίλησα για κάποια χωριά της Βοιωτίας. Βεβαίως σας είπα γι'αυτά, αλλά εκεί είναι το ζήτημα;
Δεν ακούσατε καθόλου για τη μεγάλη καθυστέρηση της απογραφής των ζημιών και μάλιστα για την ανατροπή, την απόλυτη ανατροπή κατά πολλές εβδομάδες των προθεσμιών,που είχε θέσει επισήμως η ίδια η Κυβέρνηση; Δεν είναι ζήτημα αυτό;
Δεν ακούσατε ή δεν είδατε τις άθλιες συνθήκες, υπό τις οποίες ζουν οι σκηνίτες; Δεν έχετε ακούσει για τα μεγάλα προβλήματα υγιεινής και πιαστήκατε τώρα με τα χωριά της Βοιωτίας, που και αυτά έχουν πρόβλημα; Και αν δεν σας τα πει ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, φαίνεται ότι οι δικοί σας δεν σας τα λένε, κάποιος πρέπει να τα πει λοιπόν. Και γι' αυτό σάς λέω να έρχεστε συχνότερα στη Βουλή, για να ακούτε και κάποια πράγματα, που μπορεί να σας είναι χρήσιμα.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Η Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας κ. Αλέκα Παπαρρήγα έχει το λόγο.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ (Γενική Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ): Κύριε Πρόεδρε, κύριοι Βουλευτές, έχω την εντύπωση ότι για την Κυβέρνηση αλλά και για την Αξιωματική Αντιπολίτευση, το θέμα των σεισμών ως αποκλειστικό θέμα συζήτησης της Βουλής ήταν λίγο πάρεργο ή μάλλον έγινε πάρεργο, παρά το γεγονός βεβαίως ότι χρονικά οι ομιλίες στάθηκαν κυρίως σ' αυτό το ζήτημα.
Ο κύριος Πρωθυπουργός ξεκίνησε μιλώντας για το θέμα που συζητάμε σήμερα, για τους σεισμούς, μπερδεύοντας τα Βαλκάνια, το Κόσοβο, την ΟΝΕ και την παγκοσμιοποίηση. Και βεβαίως ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης μίλησε με ήπιους τόνους για το θέμα των σεισμών, όπως και με ήπιους τόνους μίλησε ο Πρωθυπουργός και τελικά όλη η όξυνση της συζήτησης ήταν για το αν οι υπάλληλοι του Υπουργείου Εξωτερικών μιλάνε αμερικανικά ή όχι.
Βεβαίως, αυτό τώρα δεν είναι και τίποτε καινούριο. Στους κύκλους εξουσίας στην Ελλάδα και στην κυρίαρχη πολιτική σκηνή και τα αμερικάνικα καλά μιλιούνται και τα γερμανικά καλά μιλιούνται και τα αγγλικά, τα βρετανικά καλά μιλιούνται. Δεν είναι ανάγκη να μπερδεύουμε αυτά τα ζητήματα, τα πάρα πολύ σοβαρά, με το θέμα των σεισμών.
Εμένα μου δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι το όλο θέμα ήταν πάρεργο και αυτό που ενδιαφέρει να μείνει, είναι τι είπε ο Πρωθυπουργός στην αρχή, τι είπε στη δευτερολογία του ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και να δημιουργηθεί στον κόσμο η εντύπωση ότι εν πάση περιπτώσει στο θέμα των σεισμών γενικώς τα πράγματα πάνε καλά, υπάρχουν κάποιες δυσλειτουργίες και τελειώσαμε.
Είναι φανερό, εδώ που τα λέμε, ότι για την Κυβέρνηση, το ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Δημοκρατία, το θέμα των σεισμών μοιάζει με πυρακτωμένο τούβλο, διότι δεν μπορούμε να ξεμπερδέψουμε, συζητώντας το ζήτημα αυτό, αν πρόκειται για ένα μεμονωμένο γεγονός που έχουμε, το σεισμό του Σεπτεμβρίου και τα μεγάλα προβλήματα που επέφερε αυτός.
Ο Πρωθυπουργός έτσι το χειρίστηκε το ζήτημα, εν μέσω καλής χαράς, η ΟΝΕ πάει καλά, ο ελληνικός λαός βρίσκεται σε ευδαιμονία, μας ήρθε και ο σεισμός και μας κτύπησε κατακούτελα. Και εν πάση περιπτώσει, μας προβλημάτισε από εδώ και μπρος για την αντισεισμική θωράκιση της χώρας.
Θα ήθελα να θέσω ένα ερώτημα εκ μέρους του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, που σ' αυτό το ερώτημα πρέπει να απαντήσει η Βουλή. 'Εγινε ο συγκεκριμένος σεισμός, οπωσδήποτε φυσικό φαινόμενο. Είναι λογικό να έχουμε αυτές τις συνέπειες που είχαμε; Υπάρχουν πολιτικές ευθύνες διαχρονικά για τις συγκεκριμένες συνέπειες που έχουμε;
Δεύτερον, αν το ρήγμα εκδηλωνόταν κάπου αλλού και συγκεκριμένα αν ο σεισμός περνούσε κάτω από το κέντρο της Αθήνας, τι θα γινόταν; Αν ο σεισμός γινόταν λίγο αργότερα, ένα μήνα αργότερα και λειτουργούσαν όλα τα σχολεία, τι θα γινόταν; Τι θα γινόταν, αν παραδείγματος χάρη είχαμε ενεργοποίηση του ρήγματος της Αταλάντης; Τι συνέπειες θα είχαμε; Γιατί δεν είναι μόνο το ρήγμα της Πάρνηθας, παραδείγματος χάρη, για την Αθήνα.
Εδώ και τριάντα χρόνια γνωρίζουμε και είναι καταγεγραμμένο ότι οι Αθηναίοι της Α' και της Β' περιφέρειας ζουν εν μέσω πολλών ρηγμάτων. Επομένως υπάρχουν πολιτικές ευθύνες όχι για το σεισμό, αλλά για τις συνέπειες που είχαμε.
Αυτό δεν το τοποθέτησε ούτε ο Πρωθυπουργός ούτε βεβαίως και ο κ. Καραμανλής είπε τίποτα. Γιατί αν απαντήσουμε στο θέμα των συνεπειών τότε βεβαίως πρέπει να μιλήσουμε για τις διαχρονικές κυβερνητικές και πολιτικές ευθύνες, μετά τη λήξη του πολέμου στην Ελλάδα -θα έλεγα- αλλά και μετά τη μεταπολίτευση. Διότι το πως χτίστηκε η Αθήνα, τι κερδοσκοπία έγινε πάνω στη γη και στους συντελεστές δόμησης, το πως χτίστηκαν και οι άλλες μεγαλουπόλεις της Ελλάδας δεν είναι άσχετο με τις συνέπειες των σεισμών, αφού όλοι ξέρουμε ότι η Ελλάδα είναι μία σεισμογενής χώρα, η πρώτη στην Ευρώπη και η έκτη στον κόσμο. Εδώ στην Ελλάδα εκλύεται το 50% της σεισμικής ενέργειας -αν το λέω καλά- της Ευρώπης. Επομένως το ζήτημα είναι διαχρονικό.
Πρέπει να σας πω, κύριε Πρωθυπουργέ, ότι όταν έγινε ο σεισμός στις 7 Σεπτεμβρίου, στην πρώτη συνεδρίαση που είχατε στο πολιτικό γραφείο θέσαμε ένα ερώτημα στον εαυτό μας, που είμαστε ένα κόμμα στην Αντιπολίτευση και που αν θέλετε, μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο για πάρα πολλά χρόνια Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας ως κόμμα που δρα νόμιμα δεν υπήρχε. Θέσαμε λοιπόν το ερώτημα: 'Εχουμε ευθύνες και εμείς ως Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας στο τι πίεση ασκήσαμε για την αντισεισμική θωράκιση της χώρας;
Τοποθετηθήκαμε δημόσια ότι δεν είμαστε και εμείς ανεύθυνοι, εμείς που δεν κυβερνήσαμε, που αν θέλετε είμαστε για πολλά χρόνια υπό διωγμό και που στο κάτω κάτω -και αυτό ισχύει και για άλλα κόμματα που ήταν και είναι στην Αντιπολίτευση- όταν δεν είσαι σε κέντρα εξουσίας δεν έχεις σαφή και υπεύθυνη γνώση και των επιστημονικών μελετών και όλων των άλλων στοιχείων που έχουν σχέση με το ζήτημα αυτό. Είπαμε, λοιπόν, ότι δεν είμαστε ανεύθυνοι. 'Επρεπε να ασκήσουμε μεγαλύτερη πίεση.
Μας απασχόλησε το ζήτημα και γι' αυτό, αν θέλετε, βγήκαμε και οργανώσαμε περιοδείες και συμπαράσταση, μακρυά από τις κάμερες της τηλεόρασης, ακριβώς γιατί αισθανόμαστε ότι δεν είναι η ώρα της κάμερας, όχι μόνο γιατί υπάρχει δράμα στον κόσμο, αλλά γιατί εν πάση περιπτώσει δεν μπορεί εκ των υστέρων ο καθένας να βγαίνει ήρωας.
Μας απασχόλησε αυτό το ζήτημα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να πάρουμε τις ίδιες ευθύνες με όλες τις κυβερνήσεις και τα κόμματα που ήταν στην εξουσία μετά τον πόλεμο και ιδιαίτερα μετά τη μεταπολίτευση, όπου η γνώση ήταν μεγαλύτερη και η επιστήμη μπορούσε να δώσει πολλά περισσότερα δεδομένα και αν θέλετε ιδιαίτερα μετά το 1981, όπου είχαμε το μεγάλο σεισμό της Αθήνας και πάψαμε να κοιμόμαστε με την ησυχία μας και να πιστεύουμε ότι ζούμε σ' ένα σίγουρο έδαφος.
Στις 11 Σεπτεμβρίου, κατά τη διάρκεια των συναντήσεων που είχαμε με τα κόμματα, ζητήσαμε τότε να γίνει -απευθύναμε και στη Βουλή έγγραφο-συζήτηση προ ημερησίας διατάξεως στη Βουλή -νομίζω ότι θα ήταν πιο χρήσιμη τότε και δεν θα συζητάγαμε για το Κόσσοβο, την ΟΝΕ και την παγκοσμιοποίηση, δεν θα τολμούσε να γίνει τέτοια συζήτηση- και σας είχαμε καταθέσει και ένα υπόμνημα με συγκεκριμένες προτάσεις.
Καταθέτω και ένα δεύτερο, συμπληρωματικό κείμενο, γιατί δεν είναι δυνατόν να εξαντλήσω προφορικά όλες τις προτάσεις. Θα πούμε μόνο τις βασικές από αυτές.
(Στο σημείο αυτό η Γενική Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ε. κ. Παπαρήγα, καταθέτει για τα Πρακτικά το προαναφερθέν κείμενο το οποίο βρίσκεται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής)
Το ζήτημα, λοιπόν, που εμείς θέτουμε είναι το εξής: Γιατί φτάσαμε ως εδώ; 'Οχι για να κάνουμε ιστορία, γιατί τότε δεν μπορούμε να μιλάμε για ουσιαστική αντισεισμική θωράκιση της χώρας και ιδιαίτερα των μεγάλων αστικών κέντρων και περιοχών όπως είναι η Αττική που συγκεντρώνει το 50% του ελληνικού πληθυσμού.
Το πρόβλημα έχει να κάνει κυριολεκτικά με το ποιοι οργάνωσαν τη δημιουργία αυτών των πόλεων-τεράτων και ποιοι κέρδισαν οικονομικά απ' αυτόν τον τρόπο που οργανώθηκαν οι πόλεις, από τη μορφή κατοικίας της πολυκατοικίας, με το συγκεκριμένο σύστημα αντιπαροχών και τους αυθαίρετους συντελεστές δόμησης, ποιοι κέρδισαν και κερδίζουν από τη στεγαστική πολιτική, ποιοι κερδίζουν από την κατασκευή και εμπορία όλων των υλικών που συμμετέχουν στην κατασκευή κατοικιών και άλλων κτιρίων -οφελούνται αυτοί που οργνώνουν τη χωροθέτηση και την πολεοδόμηση- και ποιοι ευθύνονται για το ότι άφησαν ανάμεσα στις κατοικίες να συνυπάρχουν βιομηχανίες, όχι γενικά και αφηρημένα βιομηχανίες που ρυπαίνουν, αλλά βιομηχανίες που είναι εξαιρετικά επικίνδυνες.
Πριν δύο τρεις ημέρες είδαμε στην τηλεόραση ότι το 'Ιδρυμα Λάτση χάρισε μία μονάδα εγκαυμάτων στην περιοχή της Ελευσίνας.
Aμέσως ο νους μας πήγε στους δεκατρείς νεκρούς της ΠΕΤΡΟΛΑ του κ. Λάτση. Αναρωτηθήκαμε, λοιπόν. Βεβαίως οι μονάδες εγκαυμάτων χρειάζονται. Δεν το συζητάμε. Αλλά μήπως τούτη την ώρα η ιδέα αυτής της μονάδας εγκαυμάτων έχει να κάνει με το γεγονός ότι πρέπει να ξεσηκωθεί κίνημα; Με αυτές τις βιομηχανίες κι αυτές τις εγκαταστάσεις που έχουν σχέση με καύσιμα, με τη διάχυση επικίνδυνων ουσιών, είτε έχουν σχέση με τους σεισμούς είτε με άλλα μεγάλα γεγονότα -κυρίως με τους σεισμούς- μήπως πρέπει να γίνει κάτι πια; Δηλαδή θα συμψηφίσουμε τη δωρεάν μονάδα εγκαυμάτων με τη συνύπαρξη τέτοιων βιομηχανιών με χώρους, που κατοικούν χιλιάδες άνθρωποι; Αυτό είναι ένα ερώτημα.
Να προχωρήσουμε όμως πιο συγκεκριμένα. Διότι είναι καθαρό ότι τις πολιτικές ευθύνες τις έχει η πολιτική εκείνη, που τρέφει το κέρδος. Και θα το πούμε καθαρά. Καπιταλιστική χρήση της γης και της στεγαστικής πολιτικής και ανθρωπιά δεν υπάρχει. Ακόμα και αν αυτοί που, αν θέλετε, ως πρόσωπα συμμετέχουν στην άσκηση αυτής της πολιτικής, αισθάνονται ανθρωπιά. Δεν γίνεται, είναι ασυμβίβαστα. Αυτό το λέει η ιστορία και το λένε τώρα όλοι οι επιστήμονες, χωρίς να είναι αντικαπιταλιστές ή φιλοι ΚΚΕ.
Πιο συγκεκριμένα τώρα. Η Αθήνα μέχρι το 1981 σχεδιαζόταν και χτιζόταν ως μία περιοχή με μικρή αντισεισμική δραστηριότητα. Με καθυστέρηση είκοσι χρόνων το 1984, έχουμε μια νέα αντισεισμική άποψη και λέω με καθυστέρηση σε σχέση με τις διεθνείς κατευθύνσεις και προδιαγραφές για χώρες υψηλής σεισμικότητας. Το 1984 έχουμε μια νέα αντισεισμική άποψη. 'Εχουμε τον αντισεισμικό κανονισμό του 1995 που αποφασίστηκε το 1992, ο οποίος βεβαίως είναι καλύτερος από τον προηγούμενο, αλλά εδώ υπάρχει ένα ζήτημα. Με τι κριτήρια γίνονται αυτοί οι αντισεισμικοί κανονισμοί;
Παραδείγματος χάρη, παίρνετε υπόψη αν υπάρχει ελαστικότητα; Διότι υπάρχουν πολλά είδη σεισμών. Σε βάθος, κοντά στην επιφάνεια, στη θάλασσα κλπ. Πάρθηκαν όλα αυτά υπόψη; Πώς ξεπεράστηκε τόσο γρήγορα ο αντισεισμικός κανονισμός, που έγινε το '92 και ισχύει από το 1995. Μήπως παραδείγματος χάρη μπαίνει το κριτήριο να έχουμε έναν αντισεισμικό κανονισμό, ο οποίος να μην είναι πολύ ακριβής στις κατασκευές, για να διατηρούνται τα υψηλά ποσοστά κέρδους στις πωλήσεις; Είναι ένα ερώτημα αυτό. Και να μου επιτρέψετε να πω, ότι σαν κόμμα απαντάμε ναι, αλλά εν πάση περιπτώσει ας προβληματιστούμε παραπέρα.
Δεκαπέντε χρόνια έχουμε Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ στη μεταπολίτευση. Δέκα χρόνια Κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας. Είμαστε όλοι περισσότερο ώριμοι σ' αυτό το ζήτημα. Ξεκίνησε ο έλεγχος παραδείγματος χάρη των κτιρίων της Αθήνας, όπου στη μεγάλη τους πλειοψηφία έχουν γίνει με την άποψη ότι η Αθήνα δεν κινδυνεύει από σεισμούς και τα περισσότερα κτίρια στη συντριπτική τους πλειοψηφία έχουν κατασκευαστεί προ του 1985, όπου δεν ίσχυε και αυτός ο αντισεισμικός κανονισμός, που θεωρείται σήμερα ξεπερασμένος. Ξεκίνησε ο έλεγχος ο συλλογικός, ο κρατικός και με τη συμμετοχή, αν θέλετε, και την ατομική ευθύνη όλων μας.
Το 1997 γίνεται συνέδριο στη Θεσσαλονίκη της Διεθνούς 'Ενωσης Σεισμολόγων και των Φυσικών του εσωτερικού της γης. Εκεί πραγματικά -κι εκεί αν θέλετε έπρεπε να προβληματιστούμε όλα τα κόμματα, αν είχαμε βεβαίως και την υπεύθυνη ενημέρωση- υπάρχει η εκτίμηση ότι η Ελλάδα μπαίνει από το 1997 έως το 2005 σε περίοδο, ας το πω, σεισμών.
Χτύπησαν κάποια καμπανάκια. Τι έγινε τότε; Υπήρχαν ζητήματα. Και μετά το σεισμό του 1981 έχουμε επέκταση της πόλεως χωρίς έρευνα εδάφους. Τώρα είπε ο Πρωθυπουργός ότι θα αρχίσει γεωλογική έρευνα. 'Αρχισε λίγο πριν από το σεισμό για τη δυτική Αττική. Μα, γεωλογική έρευνα πρέπει να γίνει σε όλοκληρη την Αττική και σε όλες εκείνες τις περιοχές, που έχουν αλλάξει εικόνα από την περίοδο μετά τον πόλεμο. Και δεν είναι μόνο η Αττική, είναι και η Λάρισα, είναι και η Θεσσαλία γενικότερα, είναι και η Θεσσαλονίκη κλπ.
(Στο σημείο αυτό την Προεδρική 'Εδρα καταλαμβάνει ο Α' Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ν. ΚΡΗΤΙΚΟΣ)
Οι ελεύθεροι χώροι ελαχιστοποιήθηκαν στα αστικά κέντρα. Ακόμη και τα στρατόπεδα τα δίνετε στους ιδιώτες ή λέτε να τα αγοράσουν οι δήμοι και υπάρχει δυνατότητα επίσημα και με παραθυράκια μέχρι το 80% να δομηθούν.
Υπάρχει κι ένα άλλο ζήτημα, το οποίο δεν τέθηκε καθόλου και το οποίο επίσης δείχνει διαχρονικά την κερδοσκοπία και τις πολιτικές ευθύνες. Είναι το ότι οι δρόμοι της πόλης της Αθήνας φράκαραν μόλις υπήρξε πρόβλημα. Ξαναλέω, σκεφθείτε αν ο σεισμός περνούσε από το κέντρο της Αθήνας τι είχε να γίνει.
Υπάρχει και ένα άλλο ζήτημα. Είπα και προηγούμενα για την κοινή ζωή -ας το πω έτσι- κατοικιών και επικίνδυνων βιομηχανιών.
Υπάρχει το άρθρο 9 του προεδρικού διατάγματος 17/96 με τον τίτλο:
"Πρώτες βοήθειες, πυρασφάλεια, εκκένωση χώρων από εργαζομένους - σοβαρός και άμεσος κίνδυνος". Το ζήτημα αυτό αφορά βεβαίως και τα τριάντα ένα εργοστάσια που κατέρρευσαν, αλλά αφορά και τα εκατοντάδες μεγάλα ή μικρά εργοστάσια τα οποία στην ουσία είναι εκτός μάχης και με πάρα πολλές βλάβες, αφορά δηλαδή πάρα πολλούς εργασιακούς χώρους.
Σύμφωνα με αυτόν το νόμο, ο εργοδότης έχει την ευθύνη να οργανώνει στο χώρο εργασίας τις πρώτες βοήθειες, την πυρασφάλεια, την εκκένωση των χώρων των εργαζομένων, να αντιμετωπίζει όλες τις έκτακτες ανάγκες. Με βάση αυτό το νόμο -δεν θέλω να μιλήσω περισσότερο γι' αυτό- η ευθύνη πέφτει στην εργοδοσία όχι μόνο για την ποιότητα και τη στατική επάρκεια των κτιρίων, αλλά και τι γίνεται με τη διαρροή επικίνδυνων ουσιών. Υπάρχουν εργοστάσια χωρίς οδούς διαφυγής, είτε γίνει πυρκαγιά είτε γίνει σεισμός. Και δεν είναι μόνο εργοστάσια. Τα εργοστάσια είναι συγκεκριμένα πράγματα τα οποία μπορεί να τα ελέγξει το αρμόδιο Υπουργείο ή ο αρμόδιος ελεγκτικός οργανισμός.
Κάνατε -λέει- ελέγχους, αν θυμάμαι καλά, σε διακόσια εβδομήντα εργοστάσια. Σας παρακαλούμε φέρτε τους φακέλους αυτών των εργοστασίων να τους δούμε και εμείς στη Βουλή, να έχουμε εικόνα του τι βρήκατε, γιατί έχει σημασία το εργοστάσιο. Είναι συγκεκριμένος χώρος που μπορεί να ελεγχθεί. Φταίει ο σεισμός γι' αυτό ή γενικά υπάρχουν διάχυτες οι ευθύνες σε όλα τα κόμματα, σε όλους τους επιστήμονες, σε όλους τους εργαζόμενους;
'Ερχομαι σε μια άλλη πλευρά. Σήμερα τα εργοστασιακά σωματεία δεν λειτουργούν στα εργοστάσια και όπου λειτουργούν δεν μπορούν να κάνουν τίποτα, διότι η εργοδοσία απειλεί με την απόλυση των εργατών. Οι επιτροπές υγιεινής και ασφάλειας που υπάρχουν, δεν λειτουργούν στα εργοστάσια και όπου λειτουργούν είναι κάτω από τον έλεγχο της εργοδοσίας.
Και μη μου πείτε τώρα ότι είναι θέμα ατομικό του κάθε εργαζόμενου.
Βεβαίως φταίει και η ηγεσία του συνδικαλιστικού κινήματος, η οποία δεν στηρίζει τα πρωτοβάθμια σωματεία, τις επιτροπές υγιεινής και ασφάλειας, διότι θέλουν στήριγμα αυτές. Πώς θα τα βάλουν με την εργοδοσία; Εδώ μια δραχμή ζητάνε και τους πετάνε έξω, πού να βγάλουν στη φόρα τι παρανομίες υπάρχουν μέσα στα εργοστασία; Ποιος θα στηρίξει αυτές τις επιτροπές και ποιος θα στηρίξει και θα δημιουργήσει την ατμόσφαιρα να γίνονται επιτροπές και να μην εξαγοράζονται ή να μην εκβιάζονται από την εργοδοσία;
Να, λοιπόν, πώς θα γίνει ο έλεγχος σε αυτά τα ζητήματα. Βεβαίως δεν λέμε ότι πρέπει να υπάρχει ένας κεντρικός κρατικός μηχανισμός ή ένα υπερ-Υπουργείο, το οποίο να χτυπάει κάθε μέρα τα κουδούνια και να λέει "με συγχωρείτε, να ελέγξουμε τι παρανομίες γίνονται στο εσωτερικό". Αυτό δεν γίνεται. Υπάρχει όμως πολιτικό πλαίσιο, υπάρχει κεντρική πολιτική που ενθαρρύνει την αποκέντρωση τη συλλογική και την ατομική ευθύνη.
Αυτά δεν μπορεί να τα λύσει κανένας παρά η συγκεκριμένη κυβερνητική πολιτική και η στάση όλων των κομμάτων σε αυτό που λέμε "δημοκρατία στον τόπο δουλειάς". Μιλάμε όλοι για τους θεσμούς, σκοτωνόμαστε για θεσμούς οροφής οι οποίοι πολλές φορές δεν παίζουν και κανένα ρόλο, αλλά για το κύριο τι γίνεται εκεί που δεν φαίνεται με το πρώτο μάτι, οι θεσμοί στους τόπους δουλειάς, εκεί δεν ξέρω τι γίνεται. Εμάς αυτό μας ενδιαφέρει και κάνουμε ό,τι μπορούμε και πολλές φορές σε σκληρή σύγκρουση με την εργοδοσία και θα κάνουμε και περισσότερα. Διότι ακόμα κι αν κάνετε κανονισμό, δεν θα εφαρμόζεται σε αυτούς τους χώρους, εκεί που υπάρχουν οι ιδιώτες, εκεί που υπάρχει η σκληρή εργοδοσία.
Αν λοιπόν, δεν βγουν συλλογικά και -αν θέλετε- ενιαία συμπεράσματα για τις πολιτικές ευθύνες γύρω από το πώς δομήθηκαν οι πόλεις και την αντισεισμική θωράκιση, γύρω από την πολιτική απέναντι στη στέγη, τότε εμείς δεν έχουμε καμία εμπιστοσύνη για την επόμενη αντισεισμική θωράκιση την οποία θα χαράξετε.
Πριν μπω στο θέμα της αντισεισμικής θωράκισης, θα ήθελα να πούμε ορισμένες σκέψεις για το ζήτημα, αν λειτούργησε ο κρατικός μηχανισμός.
Θυμάσθε, κύριε Πρωθυπουργέ, ότι στη συνάντηση που είχαμε σας είπα ότι εμείς ως κόμμα αποφεύγουμε αυτήν τη στιγμή -ήταν οι πρώτες μέρες- να βγούμε και να πούμε δημόσια αν λειτούργησε ή όχι ο κρατικός μηχανισμός γιατί δεν είχαμε και εμείς την ευχέρεια και την εικόνα να είμαστε συγκεκριμένοι. Το αποφύγαμε γιατί ξέρετε ότι είναι εύκολη η αντιπολίτευση. Αντί να πιάσουμε τα ουσιαστικά ζητήματα, μιλάμε για το πώς λειτούργησαν οι θεσμοί και οι κρατικοί μηχανισμοί.
Σήμερα όμως κάνοντας περιοδείες όλη η κοινοβουλευτική ομάδα, αλλά και τα στελέχη και τα μέλη του κόμματος -ένα σημαντικό μέρος των μελών και στελεχών του κόμματος είναι επίσης σεισμόπληκτοι- έχουμε συγκεκριμένα συμπεράσματα και θα τα πούμε σ' αυτό το Βήμα.
Θα διαφωνήσουμε εντελώς με τον Πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας, ο οποίος μιλάει γενικά και αφηρημένα για το κράτος, δηλαδή κατά τη γνώμη του, όπου είναι κράτος δεν γίνεται τίποτα. Εμείς λέμε ακριβώς ότι ο κρατικός μηχανισμός έπρεπε να δώσει εξετάσεις. Δεν αντιμετωπίζονται αυτά τα ζητήματα, τέτοιες έκτακτες καταστάσεις έξω από το κράτος και από τον κρατικό μηχανισμό. Αλλά ο κρατικός μηχανισμός ήταν ανίσχυρος και ανεπαρκέστατος.
Ιδιαίτερα το σχέδιο "ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ" δε λειτούργησε. Επιτρέψτε μου να το πω αυτό μ' αυτήν την κατηγορηματικότητα. 'Οταν είχε συζητηθεί το σχέδιο "ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ" στη Βουλή είχαμε τότε εκτιμήσει ως κόμμα ότι αυτό το σχέδιο είναι δια πάσαν νόσον, για εισβολή εχθρού γενικώς, όταν μας επιτεθεί, δηλαδή, κάποιος εχθρός. Είναι ένα σχέδιο για τον εσωτερικό εχθρό.
Ποιος είναι ο εσωτερικός εχθρός; Το λέει καθαρά, ο λαός και μάλιστα λέει, όταν έχουμε κινητοποιήσεις, απεργίες κλπ. Είναι για σεισμούς, λοιμούς και καταστροφές. Είναι δια πάσαν νόσον το σχέδιο "ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ". Αυτό είναι το ένα.
ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΙΤΟΝΑΣ (Υπουργός Επικρατείας): Είναι σχέδιο πολιτικής προστασίας.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ (Γενική Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ε.): Σας παρακαλώ, αφήστε μας να πούμε τη γνώμη μας. Τα έχουμε ξαναπεί στη Βουλή και είναι γραμμένα στα Πρακτικά.
Ας δούμε, λοιπόν, το σχέδιο "ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ", το ειδικό περί των σεισμών, σε μια χώρα που ξέρουμε ότι υπέφερε και θα υποφέρει από σεισμούς, όποια κυβέρνηση και αν έχει. Το θέμα είναι να έχει τις λιγότερες δυνατές συνέπειες.
Τι επεξεργασία έχει γίνει για το σχέδιο "ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ" για την Αθήνα, για την Αττική, για μια περιοχή που ζουν πενήντα χιλιάδες άνθρωποι χωρίς βιομηχανίες, που έχει αγρούς, βουνά κλπ., που έχει χαμηλή δόμηση ή για περιοχές με πάρα πολύ ψηλή δόμηση με τη μορφή της πολυκατοικίας και με ολόκληρα τετράγωνα συνδεδεμένα μεταξύ τους.
Τέτοιο σχέδιο και δοκιμή δεν έχει γίνει. Αυτό το μάθαμε και από τους δημάρχους.
Δεύτερον, έπρεπε να υπάρχουν αποθηκευμένες -στο στρατό ή δεν ξέρω πού αλλού- δεκάδες χιλιάδες σκηνές. Βεβαίως δεν θα γίνουν σεισμοί ταυτόχρονα σε όλη την Ελλάδα. Αλλά χρειάζονται στρατιωτικές σκηνές και όχι σκηνές της πλαζ, όπως είδαμε σε πολλούς καταυλισμούς. Αυτές έπρεπε να υπάρχουν και θα έπρεπε να υπάρχει επίσης έτοιμος μηχανισμός στο στρατό.
'Οσον αφορά τη διανομή, πόσος χρόνος χρειάζεται; Τρεις, τέσσερις, πέντε ώρες, μια- δυο μέρες; Στη περίπτωσή μας δεκαπέντε μέρες μετά συζητούσαν για τις σκηνές.
Ακόμα έπρεπε να υπάρχουν τροχόσπιτα, κοντέινερς. Θα μου πείτε "πώς να τα έχουμε έτοιμα;" Να έχετε και έτοιμα. Βέβαια δεν μπορούμε να γεμίσουμε την Ελλάδα κοντέινερς. 'Επρεπε να προβλέπεται η επίταξή τους ή να δίδεται εντολή, για να το πω καλύτερα, για να γίνουν τέτοιες κατασκευές. Τα ναυπηγεία -όσα έχουν μείνει- η ΠΥΡΚΑΛ, η ΕΒΟ, άλλες επιχειρήσεις δεν μπορούν να κάνουν τέτοιες κατασκευές; 'Επρεπε όμως, να γίνουν τώρα παραγγελίες στο εξωτερικό και αφού συνέπεσε και ο σεισμός στη Τουρκία, οι ιδιώτες επιχειρηματίες στο εξωτερικό δεν έχουν τα απαιτούμενα και πρέπει να περιμένουμε τις παραγγελίες.
Είπατε ότι θα δώσετε πέντε χιλιάδες κοντέινερς. Μα, μόνο το Μενίδι χρειάζεται πέντε χιλιάδες. Τι κάνετε τώρα; Εξωθείτε τον κόσμο να νοικιάσει ή να συγκατοικήσει. Αυτοί που έχουν μια οικονομική δυνατότητα -όχι οι πλούσιοι, αλλά αυτοί που ανήκουν στα λαϊκά στρώματα- δεν θα πάνε να ξεχειμωνιάσουν στις σκηνές. Πολλοί όμως άλλοι θα ξεχειμωνιάσουν. Αυτοί οι οποίοι δεν έχουν, θα μείνουν στη σκηνή και θα περιμένουν το κοντέινερ.
Ακόμη μιλήσατε για συγκατοίκηση. Εύκολα πράγματα είναι αυτά; Τι θα πει επίδομα συγκατοίκησης; Η λογική του ενοικιοστασίου δεν έχει μπει. Ευχές γίνονται, να μην ανέβουν τα νοίκια. Αλλά και η συγκατοίκηση είναι εύκολο πράγμα; Μια οικογένεια με τέσσερα άτομα μπορεί να πάει να συγκατοικήσει σε ένα σπίτι τριών δωματίων με μια άλλη οικογένεια; Δεν έχει σημασία τι θα κάνει η ανθρωπιά του καθενός μας και αν θα αφήσουμε το συγγενή μας στη σκηνή, αλλά στη πραγματικότητα μπορεί να συγκατοικήσει;
Πότε θα γίνουν τα κανονικά σπίτια; Δεν θα χρειαστούν δυο τρια χρόνια, αφού πρέπει να γίνουν γεωλογικές μελέτες, μικροζωνικές μελέτες και μπορεί να χρειαστεί να γίνουν και αναπλάσεις; Πώς θα συγκατοικήσουν αυτοί οι άνθρωποι; Οι ογδόντα χιλιάδες το μήνα φθάνουν ή θα σκορπίζεται η οικογένεια, το ένα παιδί από δω, το άλλο από κει, η μαμά από δω, ο μπαμπάς από εκεί, η πεθερά αλλού;
Δεν λέω ότι είναι εύκολο να λυθούν αυτά τα ζητήματα, όταν δεν υπάρχει πρόβλεψη, όταν τα πάντα είναι δεσμευμένα στην ΟΝΕ και όταν τα κοινοτικά κονδύλια πάνε όπου θέλουν.
'Αρα, εδώ σημαίνει ότι ακόμη και αν δεν έχεις πλήρη πρόγνωση,που είναι φυσικό να μην υπάρχει πλήρης, σημαίνει ταχύτητα ανακατανομής ποσών. Αλλά εδώ έχουμε την ΟΝΕ, το λάβαρο. Και αυτά είναι σοβαρά προβλήματα. Ο ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ λοιπόν δεν λειτούργησε. Μπορώ να πω, αν θέλετε, και άλλα, πώς το υγειονομικό προσωπικό διετάχθη. Βέβαια, έγινε αυτό που είπατε, ότι βγήκε στη μέση η ανθρωπιά και η αλληλεγγύη. Αλλά η επίσημη πολιτική δεν μπορεί να στηρίζεται στην ανθρωπιά και στην αλληλεγγύη και αν θέλετε η ανθρωπιά και η αλληλεγγύη πρέπει να υπάρχουν μαζί όμως με τον αγώνα να παλαίψεις κατά των αιτιών που δημιουργούν τη δυστυχία. Αλιώς, το να είμαστε μόνο αλληλέγγυοι μεταξύ μας, δεν αρκεί. Δηλαδή να υπάρχει δυστυχία και απλώς να έχουμε αλληλεγγύη.
'Ενα δεύτερο ζήτημα. Λέτε ότι δεν είναι εύκολο να αποτιμηθεί η ζημιά. Πάλι καλά. Γιατί πριν λίγες μέρες είχατε πει διακόσια πενήντα δισεκατομμύρια. Πού το βγάλατε τόσο; Δεν δίνετε σήμερα συγκεκριμένο ποσό. Προφυλάσσεσθε, για να μην αναλάβετε και ευθύνες. Για να δούμε ομως, τι θεωρείτε συνέπειες του σεισμού; 'Εχει εντοπισθεί το ζήτημα εκεί που ήταν κραυγαλέο και οξυμμένο το πρόβλημα βεβαίως σε δήμους, σε κόκκινα και σε κίτρινα σπίτια αυτών των δήμων και τελειώσαμε. Εγώ αυτό έχω καταλάβει.
Αν σαν κόμμα πέφτουμε έξω, είμαστε πίσω. Και εδώ μπαίνουμε στο εξής ζήτημα. Δεν έχουμε ακούσει ουσιαστική και ολοκληρωμένη πολιτική για τους επαγγελματοβιοτέχνες και εμπόρους, που ορισμένοι είναι διπλά σεισμοπαθείς. Το μαγαζί τους, το εμπόρευμά τους και το σπίτι τους. Για άλλους είναι το σπίτι τους μόνο, για άλλους είναι μόνο το εμπόρευμά τους, για άλλους το μαγαζί τους, άλλοι δεν πάθανε τίποτα -ευτυχώς- όμως η αγοραστική δύναμη πέφτει στο μηδέν. Γιατί μη μου πείτε ότι ο κάτοικος του Μενιδίου παραδείγματος χάριν θα αγοράσει είτε διακοσμητικά για το σπίτι του είτε μια καρέκλα ή ένα πολύφωτο, που πιθανόν να το αγόραζε. Γι'αυτούς τι θα γίνει; Λέτε ότι θα κάνετε χωροθέτηση για βιοτεχνικό πάρκο. Μα, μέχρι να γίνει αυτό, ποιοι θα πάνε εκεί; Θα πάνε όλοι, θα πάνε οι μισοί, θα βάλετε προδιαγραφές; Αυτό είναι "φέξε μου και γλίστρησα". Οι άνθρωποι αυτοί τι θα κάνουν; Θα πάνε εργάτες στη βιομηχανία; Μα εδώ οι βιομήχανοι βρήκαν ευκαιρία και κάνουν απολύσεις λόγω σεισμών. Θα βάλετε λοιπόν στους σεισμοπαθείς τους ΕΒΕ; Πρέπει να τους βάλετε. Οι συνέπειες είναι πολύ μεγαλύτερες. Και πώς υπολογίζετε τις νέες κατοικίες; Με τι κόστος;
Να πάρω και μια άλλη πλευρά. Γιατί βιάζεστε να κλείσετε ποιες περιοχές είναι σεισμοπαθείς; Θα βάλω ένα ζήτημα, το έχουμε συζητήσει, κύριε Υπουργέ. Ο Δήμος της Αθήνας έχει προβλήματα ή όχι; Ο κ. Αβραμόπουλος βιάστηκε και έχει κάνει και μια δήλωση ότι ο Δήμος της Αθήνας άντεξε. Δεν άντεξε. Βεβαίως ήταν σε σχέση με το Δήμο της Αθήνας πιο μακριά το επίκεντρο. Δηλαδή τα κόκκινα και τα κίτρινα του Δήμου της Αθήνας τι θα γίνουν και τα μικρομάγαζα που έχουν χτυπηθεί. Δεν έχει μπει ο Δήμος της Αθήνας εκεί, δεν ξέρω γιατί το κάνουμε. Για να μη θιγεί η Αθήνα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες; Δεν ξέρω. Εδώ χτυπήθηκαν οι Θρακομακεδόνες που πρόκειται να γίνει και το ολυμπιακό χωριό. Και υπάρχουν και άλλες περιοχές. Μπορεί να είναι μικρότερες, αλλά είναι σεισμοπαθείς. Δεν εντάσσονται στη δανειοδότηση;
Ας πάρουμε τα μέτρα που λέτε για τη δανειοδότηση. Επιδοτείται και στηρίζεται η κατοικία με εκατόν τριάντα χιλιάδες (130.000) το τετραγωνικό. Το 1/3 το δίνει η Κυβέρνηση, τα υπόλοιπα δεν είναι δωρεάν, θα τα πληρώσουν οι σεισμοπαθείς, αλλά δεν θα έχουν τόκους. Με εκατόν τριάντα χιλιάδες (130.000) το τετραγωνικό κτίζεις σπίτι; Δεν κτίζεις. Για μας το συνολικό ποσό πρέπει να φτάσει διακόσιες χιλιάδες (200.000) το τετραγωνικό. Δεν λέμε τριακόσιες και τετρακόσιες χιλιάδες το τετραγωνικό που κάνουν οι μεγαλοσχήμονες τα σπίτια τους.
ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ: Το λιγότερο είναι εκατόν ογδόντα χιλιάδες με διακόσιες χιλιάδες το τετραγωνικό.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ (Γενική Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ε. ): Λέμε, αν θέλετε, το λιγότερο διακόσιες χιλιάδες το τετραγωνικό. Κάποιος που έχει τη δυνατότητα να το κάνει καλύτερο, ας το κάνει. Δεν γίνεται με εκατόν τριάντα χιλιάδες. Θα πάνε να πάρουν καινούρια δάνεια και θα πληρώνουν το δάνειο το άτοκο της τράπεζας και το καινούριο δάνειο. Και τι θα γίνει αργότερα με τις τράπεζες, οι οποίες όπως ξέρετε απελευθερώνονται, συνενώνονται, απελευθερώνονται, συνενώνονται.
Μετά έρχομαι στις τιμές. Δεν έχει βγει ακόμη τιμολόγιο. Ποιο θα είναι το πραγματικό κοστολόγιο; Και τι φοβόμαστε; Τώρα που άπλωσε η ευαισθησία γύρω από το θέμα της αντισεισμικής θωράκισης και που ο πιο αδαής αρχίζει και ανακατεύεται με αυτά τα ζητήματα, τώρα που όλοι λέμε ότι αξίζει να θωρακίσουμε τα σπίτια μας, να βάζουμε τα λεφτά στα θεμέλια και όχι στις καταναλωτικές φιγούρες που μας οδηγούν πολλές φορές, τώρα λοιπόν που ανέβηκε αυτή η ευαισθησία, έρχονται οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες και αρχίζουν να λένε: "Αυτό και αυτό το κατασκευαστικό υλικό χρειάζεται". Τώρα έγιναν ευαίσθητες οι κατασκευαστικές εταιρείες. Και τώρα θα αρχίσει η όλη συζήτηση "και αυτό χρειάζεται το σπίτι και εκείνο χρειάζεται το σπίτι" και πάλι θα μπλεχτούμε. Και εκεί που πολλές φορές εμείς οι αδαείς, που θέλαμε φθηνό σπίτι και δεν διαθέταμε ορισμένα λεφτά ή προσπαθούσαμε να τα βολέψουμε, θα πέσουμε στην άλλη άκρη, θα παίρνουμε δάνεια και θα λέμε "γερό-γερό σπίτι". Πάλι όμως θα πέσουμε στην κερδοσκοπία, είτε με την τσιγκουνιά του υλικού στην κερδοσκοπία είτε με την απλοχεριά.
Οι κατασκευαστικές εταιρείες, όπως ξέρουμε όλοι, συνενώνονται -βέβαια θα το έκαναν και ανεξάρτητα από το σεισμό- και μάλιστα τώρα γίνεται και διαγωνισμός για να αγοραστεί και η "ΑΓΕΤ".
Τώρα λοιπόν θα έχουν κατασκευαστικούς κολοσσούς. Είχαμε στην αρχή τον ιδιώτη εργολάβο και τον μικρομεσαίο που προσπαθούσε να βγάλει από τη μύγα ξίγκι, γιατί δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς ή κακώς έκανε και τώρα θα μας ξεζουμίζουν οι πιο μεγάλοι. Οι κατασκευαστικές εταιρείες θα εξασφαλίζουν σήμερα ίσως ποιοτικά καλύτερη δουλειά -ίσως λέω τα πρώτα χρόνια- αλλά πανάκριβα. Και θα αρχίσει ο φαύλος κύκλος.
Αυτό θα θέλαμε να ακούσουμε σήμερα από την Κυβέρνηση. Δεν ακούσαμε όμως τίποτα. Δεν θέλαμε την ανακεφαλαίωση των μέτρων που πήραν τις πρώτες μέρες. Εμείς θέλουμε να ακούσουμε πώς θα μπει έλεγχος στο τσιμέντο και σε όλα τα κατασκευαστικά υλικά.
Επίσης υπάρχει και ένα άλλο ζήτημα που αφορά την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη κλπ. Λέγεται ότι τώρα θα φτιάξουμε ένα νέο κανονισμό και θα κτίζονται τα σπίτια σύμφωνα με αυτόν. Δεν ξέρω αν υπονοείτε εδώ ότι θα γίνει επέκταση της Αθήνας και αν θα φθάσει η Αθήνα στα έξι εκατομμύρια. Η πλειοψηφία όμως των σπιτιών της Αθήνας έχει κτιστεί πριν από το 1985. Τι θα γίνει με αυτά τα κτίρια; Δεν λέω να τα γκρεμίσουμε, ούτε φυσικά τώρα να λύσουμε το πρόβλημα αυτό. Αλλά πρέπει έστω σαν τίτλος και σαν δέσμευση να μπει στην πολιτική της Kυβέρνησης.
Εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει να οργανωθεί ένα ερευνητικό πρόγραμμα για την τεχνικοοικονομική αντιμετώπιση του προβλήματος και είναι πιθανόν -ευχόμαστε να μη χρειάζεται- να κατεδαφιστούν κτίρια τα οποία έχουν εξαντλήσει το όριο ηλικίας και η ενίσχυσή τους είναι ασύμφορη. Να εξετασθεί τι είναι πιο πρόσφορο, η προληπτική ενίσχυση ή ενίσχυση μαζί με τις επισκευές για πιθανό σεισμό; Να ερευνηθεί η πιθανή αναμενόμενη συμπεριφορά σε σεισμό των λεγόμενων οικοδομικών τετραγώνων.
Υπάρχουν πολυκατοικίες που έχουν κτιστεί με κανονισμό προ του 1985 με πυλωτή. Τι γίνεται με αυτές;
Δεύτερον, υπάρχουν δημόσια κτίρια και κτίρια συγκέντρωσης μεγάλου αριθμού προσώπων. Σε αυτά τα κτίρια χρειάζεται επίσης ειδική μελέτη. Και μιλάμε για σχολεία, νοσοκομεία, κέντρα διασκέδασης, σούπερ μάρκετ, εμπορικά κέντρα κλπ.
Δεν θα πω το όνομα, για να μην τρομοκρατήσουμε τους ανθρώπους, αλλά υπάρχει μεγάλο ιδιωτικό σχολείο -έχουμε τα στοιχεία- στην Αθήνα, από τα πολύ μεγάλα, όπως επίσης και ιδιωτικές σχολές τύπου ΙΕΚ, που έκαναν κατασκευές πριν ακόμη γίνουν αυτοψίες δευτεροβάθμιες κλπ. και έφτιαξαν τα κτίρια για να μπουν τα παιδιά μέσα, γιατί εδώ είναι η αγορά των υψηλών διδάκτρων. Θα μου πείτε ότι μπορεί να έκαναν καλή δουλειά. Ποιος το ξέρει; Και πόσοι έχουν κάνει αυτήν τη δουλειά;
Εμείς δεν κρίναμε την Κυβέρνηση γιατί δεν τέλειωσε τους ελέγχους μέσα σε πέντε μέρες. Αντίθετα εμείς θέλουμε ουσιαστικό έλεγχο, αντικειμενικό και όχι με κριτήρια το κόστος. Από εκεί και πέρα βεβαίως έχουμε και άλλα προβλήματα. Τα κόκκινα γίνονται κίτρινα. Ηταν την πρώτη φορά κακή εκτίμηση; 'Εχουμε κάποιες υποψίες.
'Εχω επίσης εδώ ένα έγγραφο, που θα καταθέσω στα Πρακτικά, της "ΘΕΜΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ Α.Ε." που καλεί τρεις έγκριτους καθηγητές πανεπιστημίου πολιτικούς μηχανικούς -εμείς τουλάχιστον δεν αμφισβητούμε την επιστημονική τους ικανότητα ούτε τη δουλειά που έκαναν- για να ελέγξουν το Πρωτοδικείο Αθηνών.
Και λένε οι άνθρωποι αυτοί ότι αυτές οι αίθουσες μπορούν να χρησιμοποιηθούν και αυτές δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Πρέπει να γίνουν έργα και διερεύνηση των ζημιών. 'Οχι να γίνουν έργα, αλλά να γίνει και η διερεύνηση. Λέγει να διερευνηθούν τα αίτια της φύσης των ζημιών. Στις 27 Σεπτεμβρίου γίνεται ο έλεγχος και στις 30 Σεπτεμβρίου το πρωί η ίδια η "ΘΕΜΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ" λέγει ότι από τις 29 Σεπτεμβρίου στις 11 μ.μ. επιτρέπεται η χρήση του πρώτου ορόφου του συγκεκριμένου κτιρίου και του δευτέρου ορόφου των κτιρίων 5 και 13, γιατί λέγει κάναμε εντατικές εργασίες. Πού; Μέσα στη νύχτα; Πώς πρόλαβαν και έκαναν και τη διερεύνηση της φύσης των ζημιών;
'Αρα, λοιπόν, εδώ πρέπει να έχουμε σχέδια. Τι γίνεται με τα δημόσια κτίρια, τι γίνεται με τις πολυκατοικίες μέχρι το 1985. Και εμείς βεβαίως συγκεντρώνουμε την προσοχή μας στις περιοχές με τις μαζικές καταστροφές. Ποιος θα είναι ο φορέας της ανοικοδόμησης ή των μεγάλων επισκευών; Υπάρχουν κίτρινα σπίτια που να για να επισκευαστούν θα μείνουν μόνο με τις κολώνες. Τα είδαμε αυτά. Υπάρχουν κίτρινα και κίτρινα. Υπάρχουν κίτρινα με λίγες επισκευές και κίτρινα με πολλές επισκευές. Υπάρχουν και τα κόκκινα. Ποιος φορέας θα αναλάβει να τα κάνει αυτά; Ο κάθε δήμαρχος με την ιδιωτική του εταιρεία; Και εάν μάλιστα έχει και πλάτες στην Κυβέρνηση, μπορεί κάτι να κάνει;
Εμείς θεωρούμε ότι πρέπει να είναι κρατικός φορέας. Μπορεί να είναι δυο, τρεις φορές και να συνενωθούν σε έναν, να υπάρχει εξειδίκευση. Αλλά πάντως πρέπει να είναι το κράτος. Και το κράτος πρέπει να είναι εδώ παρόν. 'Οχι στην καταστολή, αλλά σ' αυτούς τους τομείς.
Ακόμη εδώ υπάρχει το εξής ζήτημα: Τι γίνεται με τον Ο.Ε.Κ., που θα μπορούσε -θεωρητικά το λέμε- να αναλάβει ένα τέτοιο έργο, ενδεχομένως μαζί με τη ΔΕΠΟΣ και άλλους φορείς;
Ο Ο.Ε.Κ. και στο παρελθόν κάλυπτε έναν πολύ μικρό αριθμό, 4% των όλων κατασκευών που έπρεπε να σηκώσει. Αυτήν τη στιγμή δεν βρίσκεται και στην καλύτερή του φάση. Δεν ξέρω, μπορεί με τους νόμους της οικονομίας της αγοράς να είναι σε καταπληκτική φάση. Αλλά με τους όρους τους κοινωνικούς δεν μπορεί να σηκώσει αυτό το έργο. Μήπως η Κυβέρνηση τα φορτώσει σ' αυτούς τους κρατικούς, ημικρατικούς -δεν ξέρουμε τώρα και τι φορείς είναι αυτοί- και τους βουλιάξει εντελώς και μετά πει, άντε βρε παιδιά, ας πάμε στις μεγάλες ιδιωτικές κατασκευαστικές εταιρείες! Πρόθεση; Και αν δεν είναι αυτή η πρόθεση, εκεί θα οδηγηθούν τα πράγματα. Χώρια που κατά τη γνώμη μας υπάρχει και πρόθεση.
Από το 1996 μέχρι σήμερα, με βάση τα στοιχεία που δημοσιοποίησε ο Υπουργός Εργασίας, ο Ο.Ε.Κ. διέθεσε συνολικά τριακόσια πενήντα δισεκατομμύρια (350.000.000.000) δραχμές και απ' αυτά μόνο τα ογδόντα δισεκατομμύρια (80.000.000.000) δραχμές απορρόφησε το κατασκευαστικό πρόγραμμα. Για να μην πούμε ότι από το 1996 αυξήθηκε ο αριθμός των ενσήμων, σε μία οικογένεια ακόμη και με τέσσερα παιδιά, προκειμένου να έχει το δικαίωμα της δανειοδότησης. Τι θα γίνει; Ο Ο.Ε.Κ. μπορεί σήμερα να αναλάβει το έργο; Δεν μπορεί.
Κάνουμε τη συγκεκριμένη πρόταση. Η Κυβέρνηση να χρηματοδοτήσει τον Οργανισμό και να αυξήσει παράλληλα τις εργοδοτικές εισφορές υπέρ του Ο.Ε.Κ. από 0,75% που είναι σήμερα στο 1,5%, να τον διπλασιάσει, να πληρώσει η εργοδοσία. Δόξα τω Θεώ, απ' ό,τι βλέπουμε, πάει καλά η κερδοφορία στην Ελλάδα. Να γίνει συνεργασία του Ο.Ε.Κ. με τη ΔΕΠΟΣ, με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, με την Εκκλησία, με τις κρατικές τράπεζες και να εξεύρει οικοδομικές εκτάσεις. Διότι εμείς βλέπουμε την ανάπλαση αυτών των περιοχών κάπως διαφορετικά. Μπορεί π.χ. να χρειαστεί να μεταφερθούν κάποιοι οικισμοί. Να γίνει η ανάπλαση με την έννοια της γειτονιάς, να υπάρξει πιο χαμηλή δόμηση. 'Η θα ξαναχτίζουμε ακριβώς τα ίδια πράγματα;
Για να γίνει λοιπόν όλη αυτή η ιστορία, θα πρέπει ο κρατικός φορέας που θα το αναλάβει να έχει χρηματοδοτική ικανότητα και ικανά επιτελεία. Αυτό δεν υπάρχει μέσα στις προθέσεις της Κυβέρνησης. Είναι φλου. Δηλαδή ο καθένας θα πάρει τα λεφτά και θα πάει να αναζητεί πώς θα χτίσει το σπίτι του; Δεν είναι ιδιωτική υπόθεση η στέγη.
Ας πάρουμε μία άλλη πλευρά -το είπα και προηγούμενα- για τους ΕΒΕ. 'Εθιξα το θέμα των βιοτεχνικών πάρκων. Δεν λέω να μη γίνουν, αλλά εδώ κρύβονται πάρα πολλά πράγματα. Δεν ξέρω, μάλλον σε αυτά τα βιοτεχνικά πάρκα ή στα επαγγελματοβιοτεχνικά θα πάει η αφρόκρεμα των μεσαίων και όχι η μεγάλη πλειοψηφία που υποφέρει και που είναι οι αυτοαπασχολούμενοι ή αυτοί που απασχολούν δύο με τρεις εργαζόμενους.
(Στο σημείο αυτό την Προεδρική 'Εδρα καταλαμβάνει ο Πρόεδρος της Βουλής κ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ)
Εμείς λέμε το εξής: Κάποιες θολές εξαγγελίες που έκανε η Κυβέρνηση είναι ανεπαρκείς. Η αναστολή λόγου χάρη των οφειλών δεν καλύπτει το σύνολο των οικονομικών υποχρεώσεων, απλήρωτες επιταγές και συναλλαγματικές. Και εδώ πρέπει να σκεφθεί η Κυβέρνηση χονδρικά και σε συνεννόηση μαζί τους, γιατί έχουν σχέση με τις περιοχές, την επαναλειτουργία της επιχείρησης και το πότε θα είναι ικανή να εκπληρώσει τις οικονομικές της υποχρεώσεις.
(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας της Γενικής Γραμματέως του Κ.Κ.Ε. κ. Παπαρήγα)
Λαμβάνω υπόψη το χρόνο, κύριε Πρόεδρε.
Εμείς, λοιπόν, λέμε ότι πρέπει να δοθεί άμεση χρηματική βοήθεια ενός εκατομμυρίου (1.000.000) δραχμών για την κάλυψη των πρώτων αναγκών των ανέργων ΕΒΕ. Είναι άνεργοι τώρα. Υπάρχουν ΕΒΕ άνεργοι. Στις περιοχές αυτές -Μενίδι, Λιόσια κλπ.- θα πάρετε υπόψη ότι πέρα από τους ΕΒΕ υπάρχει και μετεγκατάσταση πάρα πολλών βιοτεχνιών ιδιαίτερα ξύλου και πρέπει να πούμε και αυθαίρετες, με αυθαίρετο τρόπο μετεγκατάσταση. Η αυθαιρεσία όμως ήταν γνωστή από την πλευρά της Κυβερνησης.
Πρέπει, λοιπόν, να αντιμετωπισθεί το ζήτημα. Τουλάχιστον πρέπει να πάρουν ένα εκατομμύριο (1.000.000) δραχμές. Πάγωμα των οφειλών στο δημόσιο και στους οργανισμούς κοινής ωφέλειας για όσο διάστημα δεν λειτουργεί η επιχείρηση και για έξι μήνες μετά την επαναλειτουργία. Είναι ένα λογικό όριο, διότι η ζωή αυτής της επιχείρησης εξαρτάται από την οικονομική ζωή της περιοχής. Υπάρχουν τέτοια ζητήματα.
'Εχουμε και άλλες προτάσεις τις οποίες θα τις καταθέσουμε γραπτά. (Στο σημείο αυτό κτυπάει ξανά το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας της Γενικής Γραμματέως του Κ.Κ.Ε. κ. Παπαρήγα)
Θα ολοκληρώσω, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): 'Οχι, συνεχίστε, κυρία Παπαρήγα. 
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ (Γενική Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ε.): Τέλος, υπάρχουν ορισμένα ζητήματα που έχουν σχέση με την ασφάλεια των εργαζομένων στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις. Εγώ θα σας πω μία σκέψη. 'Εχουμε και άλλες κατατεθειμένες, στο χαρτί που λένε.
Είπε και ο κ. Καραμανλής να θεωρηθεί εργατικό ατύχημα. Εργατικά ατυχήματα έχουμε πολλά. Και από σεισμούς και από άλλες αιτίες. Εργατικά ατυχήματα έχουμε όμως και από έλλειψη προστασίας υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους της δουλειάς. Να γινόταν, παραδείγματος χάρη, ένας νόμος, η εργοδοσία, από τη στιγμή που είναι εργατικό ατύχημα και υπάρχουν ευθύνες της εργοδοσίας, αυτή να συμπεριφέρεται απέναντι στην οικογένεια και στο θύμα σαν να είναι ασφαλιστικός οργανισμός. Να έχει ασφαλιστήρια συμβόλαια με ασφαλιστικές εταιρείες και να ασφαλίζει πλήρως το θύμα. Εάν ισχύσει αυτό, πέραν των άλλων μέτρων είναι και ένα, ας το πω, κίνητρο, γιατί η εργοδοσία δυστυχώς γενικώς -δεν λέω για μεμονωμένα άτομα- δεν είναι φιλάνθρωπη. Πρέπει να τη στριμώξεις οικονομικά και να την απειλήσεις και να τη βάλεις να πληρώνει για να κάνει κάτι υπέρ του εργαζόμενου.
Υπάρχουν πάρα πολλοί τρόποι πέρα από το κυριότερο, δηλαδή τις επιθεωρήσεις εργασίας παραδείγματος χάρη, οι οποίες είναι καχεκτικές και δεν λειτουργούν ή λειτουργούν υπό τις προσταγές της εργοδοσίας με άλλους οργανισμούς σχετικούς και ειδικούς. Διότι η επιθεώρηση εργασίας δεν μπορεί να λειτουργεί μόνη της. Πρέπει να έχει έλεγχο και από οργανισμό αντισεισμικής προστασίας, από οργανισμό προστασίας για τις πυρκαγιές. Γιατί δεν ελέγχεις μόνο την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας που έτσι και αλλιώς δεν τηρείται, αλλά ελέγχεις και την ίδια την παραγωγική διαδικασία σε σχέση με την ασφάλιση του εργαζομένου.
Αυτά τα μέτρα περιμέναμε να ακούσουμε από την Κυβέρνηση, που έχουν να κάνουν και με την αντισεισμική θωράκιση και με τη θωράκιση από πυρκαγιές κλπ.
Εννοείται ότι πρέπει να αλλάξει, βεβαίως να αλλάξει ο αντισεισμικός κανονισμός. Χρειάζονται γεωλογικές, εδαφολογικές -όπως τις λένε αυτές τις μελέτες, ας με συγχωρήσουν οι ειδικοί- και μικροζωνικές μελέτες σε όλη την Ελλάδα, να μπει πρόγραμμα και ας τελειώσουν σε δέκα χρόνια. Εμείς δεν λέμε να τελειώσουν στα όρια των εκλογών, κύριε Σημίτη. Ας τελειώσουν σε δέκα χρόνια. Να γίνουν όμως. Τέτοια πράγματα δεν έχουν εξαγγελθεί. Υπάρχει όμως η τακτική "πονάει κεφάλι, κόβει κεφάλι", στη δυτική Αττική έχουμε πρόβλημα, κάνουμε στη δυτική Αττική δουλειές.
Σε όλη την Ελλάδα πρέπει να γίνουν ξεκινώντας -και με τη γνώμη των ειδικών- από εκεί που υπάρχουν συγκεκριμένα προβλήματα, πιο οξυμμένα.
Τέλος, πολύ φοβόμαστε ότι ο χειμώνας θα βρει τους σκηνίτες στις σκηνές ή θα στριμώχνονται και θα εκλιπαρούν φιλοξενία. Επειδή τα πέντε χιλιάδες κοντέινερς δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες και επειδή δεν μπορεί ο καθένας να το λύσει μόνος του, εμείς θεωρούμε ότι πρέπει να γίνουν οι οργανωμένοι καταυλισμοί με τα κοντέινερς, με τα κέντρα υγείας, με τη σύνδεση με τα νοσοκομεία και με ειδικές επιτροπές, γιατί οπωσδήποτε θα οξυνθούν μία σειρά από προβλήματα υγείας. Είναι κρίσιμο ζήτημα.
Δεν μπορεί να μιλάτε για πέντε χιλιάδες, εδώ πρέπει να δεσμευτείτε στο πόσα θα γίνουν και πότε. Βρείτε τρόπο στην κατασκευή. Αυτό σημαίνει κυβέρνηση, αυτό σημαίνει κρατικός μηχανισμός. Να τα κατασκευάσετε, αν δεν μπορείτε, να τα βρείτε στην αγορά. Πόσες μέρες θέλουν; Επιστρατεύστε δυναμικό, επιστρατεύστε βιομηχανίες. Αυτό δεν το κάνετε.
Και το τελευταίο, το ενδεικτικό, για το σχέδιο ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ. Και το λέω για το αύριο. 'Εγιναν κάποιες δοκιμές για το σχέδιο ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ. Μου είπαν όμως ορισμένοι δήμαρχοι ότι έλεγαν το εξής: Επιτάχθηκαν οι βιομηχανίες; Επιτάχθηκαν αυτές που θα χρησιμοποιούνταν για πόλεμο, για σεισμό κλπ. Δεν είναι όμως ονοματισμένες ποιες. Αν έτσι λειτουργεί ο ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ, τι να σας πω, είναι σαν να μην υπάρχει. Κι εδώ θέλει να επανεξεταστεί ο ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ για τους σεισμούς, όχι ο ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ κατά του λαού και να είναι συγκεκριμένα ποια ξενοδοχεία, ποιες βιομηχανίες θα κατασκευάζουν το φαγητό, πού θα κατασκευάζεται, ονόματα και θα ανανεώνονται αν αυτές οι επιχειρήσεις κλείνουν ή δεν ξέρω, μεταφέρονται. Αυτό θα πει σχέδιο ετοιμότητας, όχι στα χαρτιά.
(Στο σημείο αυτό η Γενική Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας κ. Παπαρήγα καταθέτει για τα Πρακτικά τα προαναφερθέντα έγγραφα, τα οποία βρίσκονται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): 'Εχω την τιμή να ανακοινώσω στο Σώμα ότι από τα δυτικά θεωρεία τη συνεδρίασή μας παρακολουθούν, αφού προηγουμένως ξεναγήθηκαν στην έκθεσή μας για τα Αρχαία Ελληνικά Θέατρα, σαράντα ένας μαθητές και μαθήτριες με ένα συνοδό δάσκαλο από το 3ο Δημοτικό Σχολείο Νεάπολης Αιτωλοακαρνανίας.
Τους καλωσορίζουμε στο Κοινοβούλιο.
(Χειροκροτήματα από όλες τις πτέρυγες)
Ο Πρόεδρος της του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου κ.
Νίκος Κωνσταντόπουλος έχει το λόγο.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου): Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα ήθελα να ξεκινήσω απ' αυτό το οποίο αποτελεί κοινή διαπίστωση, ότι ο σεισμός της 7ης Σεπτεμβρίου αποτελεί μια μεγάλη καταστροφή για τη χώρα. Και την ώρα που σήμερα μιλάμε, ένα μήνα μετά, δεν έχουμε μονάχα γύρω μας και μπροστά μας τις χαμένες ζωές, τις χαροκαμένες οικογένειες, τα ρημαγμένα νοικοκυριά, τις σμπαραλιασμένες συνοικίες, τις οικονομικές επιπτώσεις, τις κοινωνικές αναστατώσεις, τα ψυχικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν όλοι όσοι ένιωσαν αυτό το τράνταγμα της ζωής τους. 'Εχουμε πολύ περισσότερα πράγματα μπροστά μας και γύρω μας να αντιμετωπίσουμε, γιατί τα ρήγματα αυτού του σεισμού και οι καταστροφές δείχνουν το στραβό τρόπο πάνω στον οποίον έχει οργανωθεί όλος ο δημόσιος βίος της χώρας, όλο το μοντέλο ανάπτυξης, όλες οι πολιτικές νοοτροπίες και συμπεριφορές, το στραβό τρόπο με τον οποίο γίνεται η διαχείριση του δημοσίου χρήματος, η μεταχείριση των κοινωνικών αναγκών και η αντιμετώπιση των πολιτών και των προβλημάτων της ζωής τους. Είναι μεγάλη η καταστροφή και δεν θα κλείσουν οι πληγές της από τη μία μέρα στην άλλη. Και επειδή βρισκόμαστε και σε μία περίοδο η οποία έχει αρχίσει πρόωρα με μία άγρια και έντονη προεκλογική διαμάχη, που φαίνεται ότι θα συνοδευτεί και από την εξίσου άγρια πόλωση, καλό είναι το πρόβλημα των σεισμών να μην αποτελέσει πεδίο προεκλογικής αντιπαράθεσης.
Δεν έχει νόημα μονάχα να λέμε ότι δεν παίζουμε με τον ανθρώπινο πόνο. Να σεβαστούμε στην πράξη ότι τούτη την ώρα ο σεισμός δεν ταρακούνησε μονάχα τα έργα μας, ταρακούνησε και τις νοοτροπίες μας, ταρακούνησε και τη στάση της ζωής μας, μια στάση ευκολίας και εφησυχασμών, η οποία οδήγησε σε αυτές τις σημερινές οδυνηρές δοκιμασίες.
Είναι σωστό αυτό το οποίο ειπώθηκε και από άλλους, ότι ο σεισμός δείχνει τα όρια, τα όρια της ζωής, τα όρια της γνώσης, τα όρια της επιστήμης, τα όρια της ανάπτυξης. Απέναντι σ' αυτήν τη δοκιμασία του συνόλου των καταστάσεων της ζωής, καλό είναι να μη στεκόμαστε μοιρολατρικά. Δεν μπορεί και δεν πρέπει κανείς να στέκεται μοιρολατρικά με τη νοοτροπία "ε, τι να κάνουμε, σεισμός ήταν".
Και τα οργανωμένα κράτη και οι σύγχρονες κοινωνίες αλλά και οι ενημερωμένοι πολίτες, μπορούν και πρέπει να διαθέτουν ετοιμότητα, και πριν το σεισμό και μετά το σεισμό, για να ελαχιστοποιούν τις καταστροφές, τις καταστροφές από τις καταρρεύσεις, τις οικονομικές και κοινωνικές καταστροφές, όσον αφορά τις απώλειες της ζωής αλλά και τις οικονομικές και άλλες παραγωγικές αναστατώσεις.
Είπε ο κύριος Πρωθυπουργός ότι η χώρα μας έχει μία οδυνηρή πραγματικότητα να αντιμετωπίσει. 'Οτι το 50% της σεισμικής ενέργειας της Ευρώπης εκλύεται εδώ. Αυτό όμως δεν είναι σημερινή γνώση. Είναι γνωστό ότι η Ελλάδα είναι η πρώτη, με την υψηλότερη σεισμικότητα, μεταξύ των χωρών της Ευρασίας, όπως λένε οι ειδικοί. Είναι η έκτη σε όλον τον κόσμο από πλευράς σεισμικότητας.
Το γεγονός ότι τις περισσότερες φορές οι εστίες είναι στον υποθαλάσσιο χώρο περιορίζει τις καταστροφικές συνέπειες. Αλλά δεν παύει να είναι δεδομένο το γεγονός ότι η χώρα μας έχει υψηλή και έντονη σεισμικότητα. Αυτό σημαίνει ότι αντιμετωπίζει ενδεχομένους κινδύνους με πολύ μεγαλύτερη συχνότητα απ' ό,τι άλλες περιοχές. Αυτό το αποτέλεσμα δεν είναι μία άχρωμη και ουδέτερη επιστημονική γνώση, να την έχει κάποιος για να κάνει επίδειξη των συγκεκριμένων δεδομένων στις σχετικές συζητήσεις, αμπελοφιλοσοφώντας γύρω από τους σεισμούς. Εκείνο που χρειάζεται είναι να αξιοποιηθεί αυτή η επιστημονική γνώση. Και αξιοποίηση αυτής της επιστημονικής γνώσης σημαίνει να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι ο σεισμικός κίνδυνος αποτελεί πρόβλημα πρώτου μεγέθους για την Ελλάδα. Και αυτό είναι ένα συμπέρασμα που πρέπει να βγάλουμε. Και να αφήσουμε τους εφυσηχασμούς και να αφήσουμε το ότι "όλα πήγαν καλά" και ότι "όλα θα τελειώσουν καλά".
Πρώτο, λοιπόν, συμπέρασμα και να το πούμε με υπευθυνότητα στον κόσμο.
Γιατί πολλές φορές και εμείς τον κόσμο τον συνηθίσαμε στην επιπολαιότητα. Γιατί πολλές φορές και εμείς τον κόσμο τον σπρώξαμε στο να ελαχιστοποιήσει τους όρους και τους συντελεστές αυτοπροστασίας του, άλλοτε χτυπώντας τον στην πλάτη και άλλοτε ανοίγοντάς του δρόμους ευκαιριακών ρυθμίσεων.
Το πρώτο, λοιπόν, συμπέρασμα είναι ότι ο σεισμικός κίνδυνος αποτελεί πρόβλημα πρώτου μεγέθους για τη χώρα μας. Και πρέπει να προετοιμαστούμε με βάση αυτό το δεδομένο. Γιατί μέχρι σήμερα, παρά το γεγονός ότι το γνωρίζαμε, δεν προετοιμαστήκαμε. Και να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους σε αυτόν τον έρημο τον ελληνικό λαό.
Η πολιτική για τις χρήσεις γης, δεν έλαβε υπόψη της αυτό το δεδομένο. Η πολιτική για τα αυθαίρετα, δεν έλαβε υπόψη της αυτό το δεδομένο. Η πολιτική για όλον τον τομέα της οικοδομής, δεν έλαβε ποτέ υπόψη της αυτό το δεδομένο. Η νομοθεσία, που κάθε φορά με διάφορες τροπολογίες σε σχετικά νομοσχέδια έρχεται, για τρόπους ανάπτυξης, για οικιστικές περιοχές, για οικοπεδοποιήσεις χώρων, δεν έλαβε υπόψη της αυτό το δεδομένο. Οι άδειες για την εγκατάσταση κτιρίων συγκέντρωσης πληθυσμού, βιομηχανικών κτιρίων, για μεγάλα συγκροτήματα, δεν έλαβαν ποτέ υπόψη τους αυτό το δεδομένο.
Και τούτη την ώρα θα πρέπει η πολιτεία και συγκεκριμένα οι μηχανισμοί με τους οποίους νομοθετούμε και οι δυνάμεις οι πολιτικές, που δραστηριοποιούνται για τη λειτουργία των θεσμών και την ενάσκηση της εξουσίας, να αναλάβουμε τις ευθύνες μας απέναντι σε αυτήν την ελληνική κοινωνία. Και να πούμε ότι ενώ γνωρίζαμε αυτό το δεδομένο, δεν κατοχυρώσαμε, δεν στηρίξαμε και δεν προστατεύσαμε αποτελεσματικά, με πρόγνωση και με πρόληψη την ασφάλεια της ζωής μας.
Πρέπει, επίσης, να βγάλουμε και ορισμένα άλλα συμπεράσματα, γιατί πολλές φορές κυριαρχεί μια νοοτροπία επιζήμια.
Δεν έχει συνειδητοποιηθεί ο κίνδυνος που εγκυμονεί η έντονη σεισμικοτητα της χώρας. Και πολλές φορές κυριαρχεί η νοοτροπία "δεν βαριέσαι, μπόρα είναι και πέρασε" ή άλλες φορές αντιμετωπίζονται τέτοιες προειδοποιητικές θα έλεγα και συγκλονιστικές εμπειρίες, επίσης με εφησυχασμούς, "ε στην Καλαμάτα ήταν, στη Θεσσαλονίκη ήταν, στο Αίγιο, στον Πύργο ήταν, στα Γρεβενά ήταν, στην Κοζάνη ήταν, στην Αθήνα ήταν παλιότερα". Κάθε περίπτωση δηλαδή χωριστά, με αποτέλεσμα να μη συγκεντρώνεται και να μην αξιοποιείται η πείρα, να μη συγκεντρώνεται και να μην αξιοποιείται η επιστημονική γνώση, να μην αναβαθμίζονται οι μηχανισμοί που χρειάζεται ένα κράτος και μία κοινωνία για να αντιμετωπίσει τέτοιες έκτακτες ανάγκες από φυσικές καταστροφές.
Είπε ο κύριος Πρωθυπουργός κάτι το οποίο εγώ θα ήθελα να το επικροτήσω και να το υπομνηματίσουμε όλοι όσο μπορούμε περισσότερο. Είπε ότι τα πριν από το σεισμό δεν είναι όμοια σε τίποτα με τα μετά το σεισμό. Ο σεισμός, δηλαδή, έβαλε τη χώρα σε μία άλλη περίοδο, την κοινωνία, τα κόμματα, την Κυβέρνηση, τους μηχανισμούς εξουσίας, το κράτος.
Λυπάμαι, διότι από τη σημερινή συζήτηση δεν είδα στην πράξη αυτήν τη μετάβαση σε μία άλλη νοοτροπία. Και δεν την είδα πρώτα και κύρια εν μέρει αλλά και κατά ένα ουσιαστικό μέρος και από τον κύριο Πρωθυπουργό.
Είναι ανάγκη, λοιπόν, αυτά τα συμπεράσματα να τα αξιοποιήσουμε και να τα αξιοποιήσουμε με πρακτικά, συγκεκριμένα πολιτικά μέτρα, γιατί αυτές οι συζητήσεις δεν έχουν κανένα αντίκρισμα, έτσι όπως γίνονται, με την καθυστέρηση που γίνονται και με την ατμόσφαιρα και το κλίμα μέσα στο οποίο γίνονται για το ποιος θα πει την πιο ενοχλητική για τον άλλον κουβέντα.
(Στο σημείο αυτό την Προεδρική 'Εδρα καταλαμβάνει ο Δ' Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ)
Ο κύριος Πρωθυπουργός είπε ότι κατά καιρούς ακούει διάφορα για συντελεστές δόμησης, για ύψος πολυκατοικιών, για το ένα και το άλλο που σχετίζονται με όλον αυτόν τον τομέα των κατασκευών και ότι όλα αυτά είναι δευτερεύοντα. Το κέρδος, η ωφέλεια, όλα είναι δευτερεύοντα, το κρίσιμο είναι η ασφάλεια. Και έτσι είναι, το κρίσιμο είναι η ασφάλεια.
Είναι εκτεθειμένες, λοιπόν, όλες οι κυβερνήσεις έναντι της κοινωνίας, διότι δεν έβαλαν ως κρίσιμη προτεραιότητα την ασφάλεια. Αλλά και σήμερα ακόμα όταν το κρίσιμο είναι η ασφάλεια, όταν τίποτε μετά το σεισμό δεν είναι όμοιο με τα πριν, γιατί μόλις προχθές νομοθετούσαμε για την πολεοδόμηση των ελεύθερων χώρων; Γιατί προχθές νομοθετούσαμε ακόμα και για την οικοπεδοποίηση των στρατοπέδων; Γιατί προχθές νομοθετούσαμε ακόμα και για τις άδειες οικοδομής σε μη άρτια οικόπεδα πενήντα τετραγωνικών, αρκεί η μία τους πλευρά να είναι τόσα μέτρα; Δεν είναι ανακολουθία; Δεν είναι συνέχιση της πεπατημένης; Δεν είναι στην πράξη αναίρεση αυτού που λέμε, ότι το πρώτο είναι η ασφάλεια και όλα μετά το σεισμό πρέπει να μη θυμίζουν τίποτα από αυτά που υπήρχαν πριν το σεισμό;
Ο κύριος Πρωθυπουργός είπε επίσης ότι έδωσε εντολή να υπάρξει άμεσος έλεγχος προκειμένου να διαπιστωθεί σε ποιες περιπτώσεις έχουν γίνει ηθελημένες, κακόβουλες, καταχρηστικές παραβιάσεις της νομοθεσίας και των διοικητικών όρων, έτσι ώστε να πει κανείς με βεβαιότητα ότι οι απώλειες ζωής και οι καταστροφές έχουν ακόμα και το στοιχείο του ενδεχόμενου δόλου. Υπάρχουν τέτοιες περιπτώσεις και είναι πάρα πολλές και σε αυτόν το σεισμό και στους προηγούμενους σεισμούς.
Στους προηγούμενους σεισμούς κανένας δεν ελέγθηκε και ποτέ δεν φθάσαμε στο σημείο να ικανοποιηθεί το περί δικαίου αίσθημα της ελληνικής κοινωνίας. Στο ανεξέλεγκτο και σε όλη αυτήν τη νοοτροπία της ατιμωρησίας δεν οδηγούμαστε μονάχα από κάποιους οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να παρακάμπτουν τα πάντα. Είναι και οι ανεπάρκειες και οι ανευθυνότητες κρατικών μηχανισμών, είναι οι αδράνειες και οι σκοπιμότητες υπηρεσιών Υπουργείων που σχετίζονται με τα θέματα των ελέγχων των καταστροφών.
Η κ. Παπανδρέου είναι από την περιοχή του Αιγίου και εγώ ξέρω από εμπειρίες συγκεκριμένων συναδέλφων που υπέστησαν ζημιές στο Αίγιο ότι η ιστορία του μη καταλογισμού ευθυνών και συνεπειών στο Αίγιο οφειλόταν ακριβώς στο ότι υπήρξαν συνδρομές και αδράνειες.
Και ας μη μιλάμε αφηρημένα. Είπε ο κύριος Πρωθυπουργός ότι η Ελλάδα στα τέλη του 20ου αιώνα έζησε μία τρομακτική εμπειρία. 'Ηταν ο πιο καταστροφικός σεισμός. Πράγματι, καταστροφική εμπειρία και καταστροφικός ο σεισμός. Αλλά δεν είμαστε σε μια όαση ευτυχίας, όλα ανθούν και θάλλουν, όλοι είμαστε ικανοποιημένοι και αισιόδοξοι και ξαφνικά ήλθε και ένα ταρακούνημα και μας χάλασε την καλή διάθεση.
Η Ελλάδα του 20ου αιώνα είναι στριμωγμένη, είναι φορτωμένη, είναι προβληματική. Βρίσκεται στα στενά και στα δύσκολα. Δεν περπατάει σε δρόμους ευτυχίας και κυρίως η Ελλάδα του 2000 μοιράζει με άδικο τρόπο τις θυσίες, τα βάρη και τις απώλειες. Βάζει σε συνεχή δοκιμασία εκείνους που δεν μπορούν και δεν έχουν. Γι' αυτό και μεγαλώνουν οι εσωτερικές κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες.
Εγώ δεν θα ήθελα να αναφέρω αναλυτικότερα αυτό που ζει ο κάθε πολίτης χωριστά. Θα ήθελα μονάχα να επισημάνω τούτο, ότι αυτός ο πιο καταστροφικός σεισμός, ο μεγαλύτερος σεισμός απ' όλους τους προηγούμενους, δεν διαπιστώνεται μονάχα εκ των υστέρων.
Λυπάμαι που θα το πω. Η πολιτεία, η Κυβέρνηση, οι μηχανισμοί της είχαν επισημάνσεις. Και είχαν επισημάνσεις σοβαρές, τεκμηριωμένες, υπεύθυνες όχι με κομπογιανιτισμούς. 'Ηταν τεκμηριωμένες από το παγκόσμιο σεισμολογικό συνέδριο της Θεσσαλονίκης του Αυγούστου του 1997. Και θα πω στην Εθνική Αντιπροσωπεία τι έλεγε το παγκόσμιο σεισμολογικό συνέδριο.
Από τότε και μετά, θα ήθελα να ζητήσω από τον κύριο Πρωθυπουργό αλλά και από τους συναρμοδίους Υπουργούς, να πουν, για να μη βρεθούμε όλοι αντιμέτωποι μπροστά σε τέτοια φαινόμενα, τι έκανε ο ΟΑΣΠ; Από τότε μέχρι τώρα, από το 1997 μέχρι τώρα. 'Εχει κάνει κάποια ενημέρωση στην Κυβέρνηση; 'Εχει σεισμολόγο ο ΟΑΣΠ; 'Εχει κάνει εκτίμηση και αξιολόγηση αυτών των συμπερασμάτων, προκειμένου να τα ενσωματώσει σε συγκεκριμένες πολιτικές προτάσεις;
Ο ΟΑΣΠ κανονικά θα έπρεπε να διακινεί όλα αυτά τα συνεργεία σήμερα και όχι το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων. Οι οργανισμοί δεν είναι μονάχα για να τοποθετούμε στελέχη, φίλους ή μη φίλους, ικανούς ή μη ικανούς.
Γιατί το λέω αυτό; Διότι το παγκόσμιο σεισμολογικό συνέδριο σας λέει από τον Αύγουστο του 1997 ότι τα νέα αποτελέσματα της βασικής έρευνας, που ανακοινώθηκαν, χρησιμοποιήθηκαν για τον επανακαθορισμό των σεισμογόνων χώρων στην Ελλάδα και στις γύρω περιοχές. Τουρκία δηλαδή, και άλλες περιοχές. Προσδιορίστηκαν, έτσι, ακριβέστερα οι παράμετροι σεισμικότητας και σε συνδυασμό με νέες σχέσεις απόσβεσης επαναπροσδιορίστηκε η σεισμική επικινδυνότητα των διαφόρων θέσεων, πόλεων, χωριών στην Ελλάδα. Τα εκτίμησε ο ΟΑΣΠ αυτά;
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εγώ θα ήθελα να επιστήσω σε αυτά την προσοχή σας και την προσοχή των υπευθύνων της Κυβέρνησης, γιατί με ενδιαφέρει να είναι χρήσιμη η συζήτηση και να μπορεί να αξιοποιηθεί η επιστημονική γνώση, για να μην έχουμε προβλήματα εμπειρισμού ή -επιτρέψτε μου να πω- ανευθυνότητας.
"'Αμεσης σημασίας για την αντισεισμική πολιτική της χώρας μας είναι η αξιοποίηση της νέας αυτής γνώσης για την εκτίμηση της αναμενόμενης σεισμικής δράσης στην Ελλάδα και τις γύρω περιοχές κατά την περίοδο 1997-2010, για την οποία έχει ενημερωθεί ο ΟΑΣΠ και η οποία ανακοινώθηκε στο συνέδριο, όπως και οι σοβαρές ενδείξεις που επίσης ανακοινώθηκαν για τη δυνατότητα μεσοπρόθεσμης πρόγνωσης των ισχυρών σεισμών με βάση τη χωροχρονική κατανομή των μικροσεισμών".
Αναφέρει το σχετικό συνέδριο τι απαιτεί η σύγχρονη αντισεισμική προστασία: Αντισεισμικός κανονισμός και ορθή εφαρμογή του, ο ένας άξονας, ο άλλος άξονας, μέτρα ετοιμότητας -που ορισμένα από αυτά σχεδιάζονται για να εφαρμοσθούν πριν από το σεισμό και άλλα μετά. Είναι τα ενεργητικά και τα παθητικά μέτρα αντισεισμικής προστασίας.
Σας λέει το παγκόσμιο συνέδριο ότι το σχέδιο "ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ" -που περιγράφει τα μέτρα που πρέπει να εφαρμοσθούν μετά το σεισμό από πλευράς σχεδιασμού, καθώς και τα μέτρα ετοιμότητας που πρέπει να υλοποιηθούν πριν από το σεισμό- είναι εξαιρετικώς υποβαθμισμένο και, επίσης, "για τους παραπάνω λόγους θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο να συντονίσει η ελληνική πολιτεία ένα τριετές πρόγραμμα εφαρμοσμένης έρευνας με αντικείμενο την εκτίμηση της χρονικής εξέλιξης σεισμικότητας στον ελλαδικό χώρο κλπ.". Δεν έγινε αυτό το πράγμα. Ο κ. Παπαζάχος έλεγε "συντονίστε ένα πρόγραμμα τριετές από το 1997 έως το 2000". Γιατί; Γιατί η περίοδος από το 1997 έως το 2010 μπορεί να φέρει μεγάλο ή μεγαλύτερο σεισμό.
Θέλω, λοιπόν, από αυτήν την πλευρά να επισημάνω ότι έπρεπε να διαθέτουμε καλύτερο επίπεδο συντονισμού, να διαθέτουμε καλύτερα μέτρα προληπτικά αλλά και παθητικά μετά την επέλευση των σεισμικών καταστροφών. 'Επρεπε να υπάρχει σχεδιασμένη αντισεισμική πολιτική, η οποία να αξιοποιεί τη σχετική επιστημονική γνώση. Δεν ήταν άμεση η κινητοποίηση. Δεν έχει δίκιο ο κύριος Πρωθυπουργός. Και εγώ θα έλεγα να μην εφησυχάζει με αυτήν την εκτίμησή του ότι κινήθηκε ο κρατικός μηχανισμός αποτελεσματικά. Μπορεί να κινήθηκε νωρίτερα και καλύτερα από ό,τι σε πολλές περιπτώσεις, και αυτό να το επισημάνει κανείς. Αλλά, δεν είχε την ετοιμότητα, δεν είχε την επάρκεια, δεν είχε τα όργανα, δεν είχε τα μέσα και κυρίως σας ταλαιπώρησε και εσάς πάρα πολλές φορές ως Κυβέρνηση.
Είχατε τη δυνατότητα να έχετε προετοιμάσει κάτι τέτοιο αν είχατε ακούσει τις επίσημες και υπεύθυνες γνώμες και όχι μόνο τις γνώμες των εκάστοτε αρεστών στην εκάστοτε κυβέρνηση. 'Ενα παγκόσμιο συνέδριο σας λέει: κάντε τριετές πρόγραμμα μέχρι το 2000, γιατί θα έχουμε μεγάλο σεισμό. Και το 1999 έχουμε το μεγάλο σεισμό.
Η ΕΜΑΚ δεν μπορεί να σώζει την τιμή της κοινωνίας, της πολιτείας, του κράτους, όλων μας. Αξίζει επαίνους, αξίζει αναγνώριση, αξίζει στην πράξη στήριξη, γιατί το έργο το οποίο προσέφερε πραγματικά έφθασε κατευθείαν στην καρδιά και την αναγνώριση του 'Ελληνα πολίτη.
Αλλά εγώ αναρωτιέμαι: με αυτήν την υψηλή σεισμικότητα, με αυτόν τον υψηλό κίνδυνο σεισμικών καταστροφών, δεν θα έπρεπε να έχουμε περισσότερες οργανωμένες τέτοιες υπηρεσίες στον τομέα της αντισεισμικής προστασίας;
Ας μην το επικαλείται λοιπόν η Κυβέρνηση και για έναν επιπρόσθετο λόγο, γιατί θα λιμνάσει η ιστορία. Και αν λιμνάσει η ιστορία με αυτήν την ευφορία ότι "όλα πήγαν καλά και εγκαίρως και προ της ώρας τους και καλύτερα από κάθε άλλη περίοδο", θα μείνουν ακάλυπτοι πολλοί, όπως σήμερα μένουν ακάλυπτοι.
Κύριε Πρωθυπουργέ, οι πολίτες που αντιμετωπίζουν τις καταστροφές από τους σεισμούς και παρακολουθούν τη σημερινή μας συζήτηση, έχουν πλήθος ερωτημάτων να κάνουν, για τις διαδικασίες ελέγχου, για το πώς τα κίτρινα έγιναν κόκκινα ή τα κόκκινα γίνονται κίτρινα, για τις αδυναμίες να πάρουν τα αντίστοιχα πιστοποιητικά, για τις ανεπάρκειες των σχετικών υπηρεσιών, για ζητήματα τα οποία τούτη την ώρα δεν αντιμετωπίζονται ως προς τα επιδόματα και τις οικονομικές ενισχύσεις.
'Αλλωστε το γεγονός ότι υπάρχει πρόβλημα φαίνεται και από το ότι αρχικά υποτιμήθηκε η έκταση των καταστροφών και το ύψος των ζημιών. Στη συνέχεια φάνηκε το πραγματικό μέγεθος και σήμερα φαίνεται ότι είναι ακόμη μεγαλύτερο, γι'αυτό και ένα μήνα μετά δεν μπορεί να προσδιορισθεί, κατά το οικονομικό του αντίκρισμα, το πραγματικό μέγεθος.
'Εχουμε πάνω από διακόσιες χιλιάδες κατοικίες, οι οποίες έχουν ανάγκη ελέγχου και δεν έχει ολοκληρωθεί ο δεύτερος βαθμός ελέγχου. Πάνω από διακόσιες χιλιάδες κατοικίες αυτήν τη στιγμή υπάρχουν, στις οποίες δεν έχει ολοκληρωθεί η δευτεροβάθμια διαδικασία.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΛΙΩΤΗΣ (Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων): Είναι εβδομήντα χιλιάδες.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου): Εγώ αυτά τα στοιχεία έχω, κύριε Υπουργέ. Εσείς έχετε άλλα. Πηγαίνετε κάθε μέρα αρκετοί από εσάς και στους χώρους που υπάρχουν τα προβλήματα και διαπιστώνετε τα προβλήματα. Ο κόσμος δεν είναι εφησυχασμένος. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που δεν καλύπτονται. Αν εσείς λέτε ότι τα καλύψατε όλα, με γεια σας με χαρά σας.
'Εχουμε πάνω από τετρακόσιες μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις που έχουν καταστραφεί. 'Εχουμε πάνω από εκατόν πενήντα χιλιάδες άστεγους, πάνω από τρεις χιλιάδες βιοτεχνίες, εμπορικά καταστήματα και χώρους απασχόλησης επαγγελματιών, πάνω από τετρακόσια πενήντα σχολικά συγκροτήματα όλων των βαθμίδων που έχουν πρόβλημα. Και έχουν πρόβλημα και τώρα και θα έχουν και για μετά. Πρέπει να μπει σε πρώτη προτεραιότητα αυτό το θέμα.
Νοσοκομεία: Νοσοκομεία κατεστραμμένα, ρημαγμένα. Δεν αναφέρομαι στα δύο νοσοκομεία, στα οποία θα κάνω ειδική αναφορά. Αναφέρομαι γενικότερα στα προβληματα. Εκεί βεβαίως και ορθώς πρέπει να γίνει έλεγχος συστηματικός, προληπτικός και καλά κάνετε και προσανατολίζεσθε προς αυτήν την κατεύθυνση. Μόνο που πρέπει να γίνει με γρηγορότερους ρυθμούς.
Φάνηκε η ρίζα, αυτή η φλέβα, αυτή η ψυχή της αλληλεγγύης που έχει η ελληνική κοινωνία. Η ελληνική κοινωνία δεν είναι η κοινωνία του αυτοματισμού. Είναι η κοινωνία της αλληλεγγύης και δείχνει την αλληλεγγύη της η ελληνική κοινωνία. Ανέφερε ο κύριος Πρωθυπουργός ότι πάνω από επτά δισεκατομμύρια -συνολικά νομίζω ότι πρέπει να είναι πάνω από δέκα δισεκατομμύρια- έχουν προσφερθεί αυτήν τη στιγμή για να καλύψουν τις ανάγκες. Ναι, έχουν προσφερθεί χρήματα και ακόμη προσφέρονται. Υπάρχει ένα πρόβλημα: ποιος συντονίζει αυτήν τη βοήθεια της αλληλεγγύης, ποιος κάνει διαχείριση και με ποιο διαφανή τρόπο, ώστε να προσανατολίζεται προς τη σωστη κατεύθυνση αυτή η συνεισφορά της ελληνικής κοινωνίας. Κύριε Πρωθυπουργέ, θα σας παρακαλούσα και εσάς αν μπορείτε ή αν δεν μπορείτε λόγω όλων αυτών των απασχολήσεων, κάποιο κυβερνητικό σας επιτελείο να πάει να δει το Δαφνί, το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, όπως και το Γενικό Ογκολογικό Νοσοκομείο Κηφισιάς "ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ". Κοινωνία της αλληλεγγύης, ναι! Αλλά κινδυνεύουμε να βιώσουμε συνθήκες της κοινωνίας της βαρβαρότητας με αυτά τα οποία βρίσκονται σήμερα ανοιχτά στο Δαφνί. Στοιβαγμένοι χρονίως ψυχικώς πάσχοντες σε συνθήκες που προσβάλλουν. Χρονίως ψυχικώς πάσχοντες εγκλεισμένοι σε κτίρια που έχουν κίτρινη ένδειξη. Αδυναμία τούτη την ώρα να γίνει μία σωστή επιλογή για το πώς θα λειτουργήσει το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής. Το λέω και το τονίζω ιδιαιτέρως, γιατί ξέρετε πολύ καλά πως αν καταρρεύσει το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, θα καταρρεύσουν όλες οι δομές της ψυχιατρικής και ψυχολογικής στήριξης σε μία περίοδο που υπάρχει ανάγκη μεγαλύτερης έμφασης προς αυτήν την κατεύθυνση.
Πηγαίνετε στο Γενικό Ογκολογικό Νοσοκομείο της Κηφισιάς "ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ"! Η γραμματεία του νοσοκομείου στεγασμένη προσωρινά σε μία σκηνή. Η ημερήσια θεραπεία στεγασμένη σε ένα μηχανουργείο παλιό, που ένας θεραπευμένος ασθενής το έχτισε με τα χέρια του και βρίσκεται στην άκρη του οικοπέδου. Την ίδια ώρα οι γιατροί, το νοσηλευτικό προσωπικό, οι ασθενείς, οι οικογένειες λένε "ένα από τα κατ'εξοχήν σοβαρά νοσοκομειακά συγκροτήματα διαλύεται, δώστε μας τη δυνατότητα ως ενιαίο νοσοκομείο να μεταφερθούμε κάπου αλλού, εξασφαλίστε μας τη δυνατότητα να στεγαστούμε γρήγορα σε ένα προκατασκευασμένο νοσοκομείο ή δώστε μας τα διακόσια κρεβάτια που είναι κλειστά στο "Ν.Μ.Ι.Τ.Σ.". Εμείς με πενήντα και με εκατό κρεβάτια μπορούμε να συνεχίσουμε το έργο μας, που αφορά εξίμισι χιλιάδες ασθενείς, εξίμισι χιλιάδες οικογένειες." Γιατί το λέω αυτό; Από αυτά τα δισεκατομμύρια δώστε εκατόν πενήντα εκατομμύρια (150.000.000) δραχμές, διακόσια εκατομμύρια (200.000.000) δραχμές, ώστε να φτιαχτεί αμέσως πριν έρθει ο χειμώνας ένα σύγχρονο προκατασκευασμένο νοσοκομείο από αυτά που στήνονται με πολύ γρήγορους ρυθμούς και ενισχείστε τις δομές του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής, αλλιώς θα υπάρξουν προβλήματα τα οποία θα είναι πάρα πολύ σοβαρά.
Ναι, η αλληλεγγύη, αλλά ο σωστός συντονισμός και η διαφανής διαχείριση των χρημάτων. Και επειδή όλοι τούτη την ώρα διακατέχονται από αυτήν την ευαισθησία, η αλληλεγγύη δεν είναι φιλανθρωπία, δεν είναι παροχή μίας ευκαιριακής βοήθειας, αλλά πρέπει να πιάσει τόπο. Η Βουλή ανταποκρίθηκε, να ανταποκριθεί λοιπόν και η Κυβέρνηση και να δώσουν τα Υπουργεία κονδύλια, τα οποία σκορπιούνται για προβολή και διαφήμιση κυβερνητικού και κρατικού έργου προς αυτές τις κατευθύνσεις, ώστε πραγματικά να πιάσουν τόπο.
Κύριε Πρωθυπουργέ, δεν είναι σωστό αυτό που είπατε ότι εγκαίρως και από πριν αντιμετωπίστηκαν όλα τα προβλήματα. Ξέρετε πάρα πολύ καλά ότι προβλήματα υπήρξαν, χρόνος χάθηκε, μέχρις ότου βρείτε το συντονισμό μεταξύ των μελών της Κυβέρνησης για τις αρμοδιότητες και τις ευθύνες, τους ρόλους και τις εξουσίες. Υπήρξαν προβλήματα και χρησιμοποιήθηκαν ως άλλοθι για να ακουστούν ορισμένες νεοσυγκεντρωτικές αντιλήψεις, σε βάρος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Είναι σωστό αυτό που είπατε ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι Οργανισμοί Τοπικής και Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ανταποκρίθηκαν και πρέπει να ενισχυθούν με μέσα, μηχανισμούς, όργανα, χρήματα, για να μπορέσουν να παίξουν αυτόν το ρόλο. Μία σωστή θωράκιση της χώρας με μία σύγχρονη αντισεισμική πολιτική προστασίας και ασφάλειας, θα πρέπει να είναι αποκεντρωμένη, θα πρέπει να βασιστεί στην πρωταγωνιστική δυνατότητα να είναι αποτελεσματική η Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Υπάρχει και ένα τελευταίο θέμα, στο οποίο θα ήθελα να αναφερθώ.
Κύριε Πρωθυπουργέ, δεν είναι σωστό αυτό που ειπώθηκε προηγουμένως ότι δεν μπορούμε να κάνουμε πρόγνωση. Δεν είναι δυνατή η ακριβής βραχείας διάρκειας πρόγνωση. Αυτό βεβαίως! Και δεν πρέπει να αφήνετε κανένα περιθώριο για ανευθυνότητες, οι οποίες πανικοβάλλουν τον κόσμο και δημιουργούν μαζί με τη σεισμολογική υστερία και έναν κοινωνικό πανικό. 'Ομως, η αντισεισμική προστασία που θα οργανώσει μία σύγχρονη χώρα και δυστυχώς δεν την έχουμε ακόμα εμείς, πρέπει να έχει συνδυασμό της επιστημονικής γνώσης με την αντισεισμική νομοθεσία και με την αντισεισμική πολιτική να υπάρχει αντιστοιχία ανάμεσα σ' αυτά.
Υπάρχουν επιστημονικές γνώσεις που πρέπει να αξιοποιηθούν και να συγκεντρωθούν τα ερευνητικά δεδομένα από τα δύο κέντρα στη Θεσσαλονίκη, δύο στην Αθήνα και ένα στην Πάτρα. Συντονείστε τα και δώστε τη δυνατότητα αξιοποίησης της παραγόμενης επιστημονικής γνώσης, για να μη βγαίνει προς τα έξω αυτή η εικόνα της φοβίας, της σύγχυσης και του πανικού. Επιτρέψτε μου να πω ότι αυτή η εικόνα ουσιαστικά είναι ο πολιτικός μηδενισμός της επιστήμης, είναι και ο πολιτικός μηδενισμός. Μπορεί να αξιοποιηθεί η επιστημονική γνώμη για ασφαλή εκτίμηση αναμενόμενων σεισμών σε μία μεσοπρόθεσμη χρονική περίοδο. Βάσει αυτής της επιστημονικής γνώσης γίνονται οι ζώνες σεισμικής επικινδυνότητας, δεν γίνονται αυθαίρετα στο χάρτη. Οι νέες ζώνες σεισμικής επικινδυνότητας γίνονται με βάση αυτήν την αξιόπιστη εκτίμηση. Επίσης, υπάρχει πιθανολόγηση χρονικών διαστημάτων σεισμικής έξαρσης και γι' αυτό πρέπει να υπάρχει και προσανατολισμός της ετοιμότητας με βάση αυτό το δεδομένο. Τέλος, είναι δεδομένο επιστημονικό ότι μπορεί να γίνεται αυτή η πιθανολόγηση της εξέλιξης μίας τοπικής σεισμικής έξαρσης.
Να μιλήσουμε έτσι στον ελληνικό λαό, ώστε η ενημέρωση να είναι μέσα από κοινωνικές, επιστημονικές και πολιτικές διαδικασίες και όχι από τις διαδικασίες των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, που τα παίρνουν όλα εργολαβικά από τη διερμήνευση των κυβερνητικών θέσεων μέχρι τον επιστημονικό μηδενισμό και τον πολιτικό μηδενισμό όλων των άλλων.
Είναι ανάγκη, λοιπόν, να επισημάνουμε αυτές τις παρατηρήσεις, γιατί μόνο αν βήμα-βήμα πάμε από την επιστημονική γνώση και τα δεδομένα στη νομοθεσία και την αλλαγή των πολιτικών δομών ανάπτυξης, πολεοδόμησης, δημιουργίας πόλεων, ανάπλασης περιοχών, που καταστράφηκαν, θα έχουμε ικανοποιήσει αυτόν το δείκτη της ασφάλειας, που είναι ο υψηλότερος όλων.
'Ακουσα σήμερα στη συζήτηση τον κύριο Πρωθυπουργό να είναι ο απολογητής του κράτους, τον κ. Καραμανλή να είναι εκείνος ο οποίος εξεφώνησε φιλιππικούς εναντίον του κράτους. Το κράτος είναι αυτό που φτιάξατε ως κυβερνήσεις. Είναι έργο των χειρών σας αυτό το κράτος. Δεν έγινε από μόνο του. Αυτό το κράτος που φτιάξατε, δεν είναι εκείνο το οποίο ικανοποιεί τον πολίτη. Μη μεταθέτουμε τη δομή και τη λειτουργία του κράτους σε επίπεδο αξιολόγησης του τελευταίου υπαλλήλου. Υπάρχει πρόβλημα κρατικών δομών και λειτουργιών, έτσι ώστε πραγματικά να επιβάλλονται ριζικές αλλαγές στη δομή, την οργάνωση και τη λειτουργία του κράτους. Μια από τις πρώτες διαρθρωτικές αλλαγές είναι αυτή και όσο δεν την τολμάτε ως Κυβέρνηση τόσο θα βρίσκεσθε μπροστά σε τέτοιες αδυναμίες και θα υφίστασθε και την κριτική βεβαίως. Διότι οι διαρθρωτικές αλλαγές στην οργάνωση, τη δομή και τη λειτουργία του κράτους είναι ευθύνη της Κυβέρνησης. Δεν είναι ευθύνη του παπά της ενορίας ούτε είναι ευθύνη των κομμάτων της Αντιπολίτευσης.
Εμείς λοιπόν με αυτές τις σκέψεις, κύριε Πρωθυπουργέ, και όταν μας φωνάξατε, κάναμε διαπιστώσεις, υποδείξαμε δυνατότητες, επισημάναμε αξιολογήσεις και προβλήματα, που έπρεπε αμέσως να αντιμετωπιστούν και σας καταθέσαμε σχετικές προτάσεις. Δεν σας τις καταθέσαμε για να τις υιοθετήσετε λέγοντας ότι αυτές είναι το ευαγγέλιο που λύνει το πρόβλημα, αλλά για να διευρύνει και η Κυβέρνηση τον προβληματισμό της.
Εμένα με τρομάζει -και το λέω ευθέως- το πρόβλημα των σεισμών να ενταχθεί στην προεκλογική φαρέτρα όλων. Με τρομάζει να θεωρούμε ότι: ε, μπόρα είναι, πέρασε, πήγαμε καλύτερα από τις οποιεσδήποτε άλλες φορές, άντε τώρα πέρασαμε από τα δύσκολα.
Εμείς λοιπόν από την πλευρά μας λέμε: Χρειάζεται πλήρης αναδιοργάνωση της αντισεισμικής έρευνας και θωράκισης. Είναι αναγκαίο να συγκεντρώνεται και να αξιοποιείται η επιστημονική γνώση και έρευνα που παράγεται στα γεωδυναμικά ινστιτούτα Θεσσαλονίκης, Αθήνας, Πάτρας.
Είναι ανάγκη να σχεδιαστεί και να υλοποιηθεί πρόγραμμα ενημέρωσης, πληροφόρησης της κοινής γνώμης, για να μη γίνεται αυτό που γίνεται κάθε βράδυ.
Είναι ανάγκη να διατεθούν κονδύλια για την έρευνα και την εξασφάλιση σύγχρονου εξοπλισμού, να διπλασιαστεί το δίκτυο των σεισμογράφων.
Είναι ανάγκη να εξασφαλιστεί ο συντονισμός φορέων σε θέματα κοινωνικής σημασίας. Είναι ορθό αυτό που είπατε. Η επιστημονική έρευνα είναι ελεύθερη, η αναζήτηση είναι ελεύθερη και πρέπει να ενισχύεται. Εκείνο που πρέπει όμως να ξεκαθαρίσουμε είναι ότι για ζητήματα με κοινωνικές συνέπειες την ευθύνη της ενημέρωσης την έχει η επίσημη κυβέρνηση.
Είναι ανάγκη επίσης να μην εφησυχάζουμε μ' αυτόν τον έρμο τον ΞΕΝΟΚΡΑΤΗ. Ειπώθηκε και από άλλους και από την κ. Παπαρήγα, είναι κλασικό δείγμα πολιτικού, κρατικού και κυβερνητικού αναχρονισμού, άλλων εποχών, άλλης φιλοσοφίας, άλλης νοοτροπίας. Δεν σας προβληματίζει το γεγονός ότι ο ΟΑΣΠ δεν έχει κάνει τίποτα; 'Οτι η Γενική Γραμματεία Εκτάκτων Αναγκών Πολιτικού Σχεδιασμού, όπως έχει μεταβαπτισθεί, δεν έχει κάνει τίποτα; Δεν σας προβληματίζει το γεγονός ότι για να έχετε αποτελεσματικότητα έπρεπε δύο Υπουργοί σας να πάρουν δύο αντίστοιχους τομείς υπό την ευθύνη τους, για να κινηθούν οι διαδικασίες; Αυτοί οι οργανισμοί γιατί γίνονται και αυτά τα σχέδια για τι είναι; Στα χαρτιά και για τα συρτάρια; Ξέρετε τώρα τι σημαίνει ΠΣΕΑ. 'Οσοι έχουν περάσει από Υπουργεία και από νομαρχίες και από δήμους γελάνε, όταν λέμε ότι σήμερα τα προβλήματα θα τα αντιμετωπίσουμε με τα ΠΣΕΑ.
Δεύτερο και ουσιαστικό: Αυστηρό πλαίσιο παραγωγής και ελέγχου των έργων. Επανεξέταση και βελτίωση του αντισεισμικού κανονισμού. 'Εχουμε μπει σε άλλο επίπεδο σεισμικότητας. Εξασφάλιση των μηχανισμών πιστής εφαρμογής του αντισεισμικού κανονισμού. Κανείς δεν τον ελέγχει. Αντισεισμικός έλεγχος των υπαρχόντων κτιρίων συγκέντρωσης του πληθυσμού δημοσίων κτιρίων, κοινωφελών εγκαταστάσεων. Υποχρεωτική μικροζωνική έρευνα για μεγάλα έργα, για πόλεις που επεκτείνονται, για οικιστικές παρεμβάσεις, όχι όπως σήμερα. Μικροζωνικές έρευνες σήμερα γίνονται από ένα γεωλόγο, ο οποίος καμιά φορά περνάει και από περιοχές και λέει, έρχεται σεισμός, δώστε μου τη μελέτη.
Οργανωμένη μικροζωνική έρευνα που να έχει υποχρεωτικά το σεισμολόγο για το αν υπάρχει εστία σεισμική, το γεωλόγο για το αν υπάρχει ρήγμα, το γεωφυσικό για το ποιο είναι το βάθος και ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ρήγματος, τον εδαφομηχανικό για το έδαφος και τη θεμελίωση και το μηχανικό αναδομής για τη στατική και κτιριολογική συμπεριφορά. Αυτές τις μικροζωνικές έρευνες πρέπει να κάνετε στο 2000.
Να καθιερωθεί πτυχίο κατασκευής ιδιωτικών έργων και μητρώο κατασκευαστών ιδιωτικών έργων. Μαζί με την απαιτούμενη στατική αρχιτεκτονική αντισεισμική μελέτη να είναι υποχρεωτική και η εδαφοτεχνική μελέτη. Να υπάρχει ουσιαστικός έλεγχος της πιστής εφαρμογής της μελέτης αλλά και των υλικών για τις κατασκευές στους χώρους της εφαρμογής. Είναι ανάγκη βέβαια να πούμε ότι βασική προϋπόθεση είναι να σωθούν οι εναπομείναντες ελεύθεροι χώροι στις πόλεις, να μην πολεοδομηθούν τα υπάρχοντα στρατόπεδα και τα υπάρχοντα μικρά και μη άρτια οικόπεδα. Δυστυχώς κάνετε το αντίθετο την ώρα που κουνιόμαστε ακόμη και είναι λάθος σας. Εγώ σας λέω ότι κάνετε λάθος. Ρωτήστε και τους συμβούλους σας.
(Στο σημείο αυτό την Προεδρική 'Εδρα καταλαμβάνει ο Β' Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΓΟΥΡΙΔΗΣ)
Να μη νομιμοποιούνται και να μην εντάσσονται αυθαίρετα στα σχέδια πόλεων. Να επανεξετασθεί ο τρόπος οργάνωσης και λειτουργίας της πολεοδομίας και να διαμορφωθούν αξιόπιστοι θεσμοί και διαδικασίες διαφάνειας και ελέγχου, ώστε να μην παρατηρείται αυτό το διαβρωτικό φαινόμενο όπου ο καθένας κάνει ό,τι θέλει, βρίσκει τον τρόπο να κάνει ό,τι θέλει και από πάνω διευκολύνεται στο να κάνει ό,τι θέλει. Ξέρετε, κύριε Πρωθυπουργέ, ότι τα μέτρα τα οποία εξαγγέλθηκαν δεν είναι επαρκή. Πρέπει να γίνουν πιο γενναία και πιο ουσιαστικά. Μην αντιμετωπίζετε τα προβλήματα μονάχα με δημοσιονομικά, λογιστικά ή μονάχα με οικονομικά κριτήρια. Υπάρχουν δυνατότητες να εξευρεθούν πρόσθετοι πόροι. Διαθέστε αυτούς τους πρόσθετους πόρους για να στηρίξουν αυτοί οι άνθρωποι το βιος τους, τη ζωή τους και να επουλώσουν τις ψυχικές, κοινωνικές και οικονομικές πληγές τις οποίες έχουν υποστεί. Και πέρα από τα οικονομικά κριτήρια σκεφτείτε ότι πρέπει να σχεδιάσετε πρόγραμμα ολοκληρωμένο ψυχολογικής υποστήριξης όλων αυτών των πληθυσμών. Θέλουμε πραγματικά από αυτόν το σεισμό να βγούμε, επειδή ταρακουνηθήκαμε για πρώτη φορά τόσο πολύ, με πηγμένα τα μυαλά μας από το συγκλονισμό. Να βγούμε όλοι περισσότερο συνειδητοποιημένοι και προβλεπτικοί και λιγότερο εφησυχασμένοι!
Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Καρατζαφέρης ζητεί ολιγοήμερη άδεια απουσίας στο εξωτερικό.
Εγκρίνει η Βουλή;
ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Συνεπώς παρεσχέθη η ζητηθείσα άδεια.
Ο κ. Τσοβόλας, ο Πρόεδρος του ΔΗ.Κ.ΚΙ., έχει το λόγο.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΟΒΟΛΑΣ (Πρόεδρος του ΔΗ.Κ.ΚΙ.): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, και σήμερα υπέκυψαν στον πειρασμό και ο κύριος Πρωθυπουργός αλλά και ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης να επιδοθούν σε στείρες, άγονες πολιτικές αντιπαραθέσεις και μάλιστα κυρίως σε θέματα εκτός του θέματος της προ ημερησίας διατάξεως συζήτησης της Βουλής. Βρήκαν και πάλι σήμερα την ευκαιρία να αντιπαραθέσουν απόψεις για την οικονομία, για την εξωτερική πολιτική, για να μη μιλήσουν όπως συνηθίζουν για την "ταμπακιέρα", που είναι οι σεισμοί και το δράμα διακοσίων χιλιάδων περίπου οικογενειών σε πολλούς δήμους του λεκανοπεδίου Αττικής αλλά και κάποιων κοινοτήτων της Βοιωτίας.
Εμείς δεν θα τους ακολουθήσουμε σε αυτόν τον κατήφορο, διότι πιστεύουμε ότι έτσι θα συμβάλουμε στον αποπροσανατολισμό και του ελληνικού λαού αλλά και εκείνων των ανθρώπων οι οποίοι παρά τα ωραία λόγια που άκουσαν απόψε από τον κύριο Πρωθυπουργό και θα ακούσουν στη συνέχεια και από τους Υπουργούς θα παρελάσουν, ζουν το μεγάλο δράμα επί ένα και πλέον μήνα κατά τρόπο βέβαια πολύ διαφορετικό από αυτόν που παρουσίασε ο κύριος Πρωθυπουργός, αλλά και παρουσιάζουν από την πρώτη στιγμή τα γνωστά μέσα μαζικής επικοινωνίας θέλοντας να καλύψουν την πραγματικότητα που βρίσκεται πίσω από τους φακούς της δημοσιότητας! Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η άποψη του ΔΗ.Κ.ΚΙ. είναι ότι οι σεισμοί, όπως και κάθε καταστροφή από φυσικά φαινόμενα, δεν προσφέρονται για μικροκομματική εκμετάλλευση, πράγμα που, δυστυχώς, η Κυβέρνηση δεν απέφυγε, όπως φάνηκε από τη σημερινή συζήτηση, αλλά και όπως θα εξηγήσω παρακάτω.
Πρώτο μέλημα όλων μας, κομμάτων και κομματικών ηγεσιών, πρέπει να είναι η συμπαράσταση στους πληγέντες συνανθρώπους μας για την απάλυνση από τον πόνο τους, αλλά και την ουσιαστική ανακούφιση και αντιμετώπιση των προβλημάτων τους. Χρέος μας είναι πρωτίστως να εντοπίσουμε τις αιτίες που μεγενθύνουν την έκταση μιας φυσικής καταστροφής.
Με άλλα λόγια, το ΔΗ.Κ.ΚΙ. λέει: Αφού δεν μπορούμε να προβλέψουμε επακριβώς τους σεισμούς, τουλάχιστον να περιορίσουμε στο ελάχιστο δυνατό τις ολέθριες συνέπειές τους. Και εδώ πρέπει να επισημάνω τη μεγάλη, την κυρίαρχη πολιτική ευθύνη της Κυβέρνησης γι' αυτήν την έκταση των καταστροφών που προέκυψαν, με πολλά θύματα σε ανθρώπινες ζωές, αλλά και για περιουσίες, από τους σεισμούς. Γιατί όπως προαναφέρθηκε, ενώ το παγκόσμιο συνέδριο των σεισμολόγων που έγινε το 1997 είχε προβλέψει ότι αυτή η περίοδος που διανύουμε και που έγινε ο σεισμός είναι επικίνδυνη σεισμικά περίοδος και πρότεινε τη λήψη μέτρων ή επεσήμανε την ανάγκη για την ελληνική Κυβέρνηση, όποιο όνομα και αν έχει η κυβέρνηση, να λάβει μέτρα, να ελέγξει, αλλά να πάρει και εκείνα τα μέτρα που μπορούσε να πάρει η πολιτεία, μια συντεταγμένη πολιτεία, δεν τα πήρε. Και αντί να ελέγξει κατά κύριο λόγο η Κυβέρνηση, στη συνέχεια, την ηγεσία του Οργανισμού Αντισεισμικής Προστασίας και να πει στον κ. Παπανικολάου, κομματικό φίλο της Κυβέρνησης, ότι πρέπει να κάνει άλλη δουλειά και όχι αυτή που έκανε αυτές τις μέρες, που προκαλούσαν και αυτοί τον ελληνικό λαό και διέγειραν το φόβο και τον ανθρώπων που επλήγησαν, αλλά και όλου του ελληνικού λαού -θα έπρεπε να κάνει προτάσεις, γιατί πληρώνει το κράτος αυτούς τους φορείς με πολλά χρήματα και βάζει ανθρώπους ειδικούς για να κάνουν προτάσεις ειδικά όταν τα επιστημονικά συνέδρια στα οποία συμμετέχουν διεθνούς φήμης επιστήμονες, σεισμολόγοι, επισημαίνουν κινδύνους, ώστε η πολιτεία με την Κυβέρνηση, την όποια κυβερνητική έκφραση, να προλαβαίνει έκταση σεισμών- εκείνοι επιδίδονται απλά, όπως το είδαμε, για το ποιος θα μοιράσει την οικονομική πίτα, στο να αφορίζουν έρευνες επιστημονικές άλλου συναδέλφου τους με τρόπο θα έλεγα, εκφράζοντας την άποψή μου ως πολίτης, προκλητικό απέναντι στον πολίτη και στον ελληνικό λαό.
(Στο σημείο αυτό την Προεδρική 'Εδρα καταλαμβάνει ο Πρόεδρος της Βουλής κ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ)
Δεν είναι τυχαίο, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι ο σεισμός και αυτήν τη φορά έπληξε κυρίως τα λαϊκά, τα υποβαθμισμένα προάστια της δυτικής Αττικής σπέρνοντας τον τρόμο, τη δυστυχία, αλλά και την απόγνωση, ούτε επίσης, κατά την άποψή μας, είναι τυχαίο ότι περισσότερους από τους μισούς νεκρούς θρηνήσαμε και σ' αυτούς τους σεισμούς κάτω από τα ερείπια των δύο εργοστασίων. Και μάλιστα συμπτωματικά το ένα εργοστάσιο ανήκει σε εταιρεία που είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο. Και στις δύο περίπτώσεις τα αθώα θύματα βρέθηκαν στο σημείο όπου τέμνονται η ασύδοτη κερδοσκοπία με την αχαλίνωτη αυθαιρεσία, που είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του νεοφιλελευθερισμού, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη και διεθνώς, που έχει ως κυρίαρχο στοιχείο το κέρδος και αδιαφορεί για τον άνθρωπο και τις ανθρώπινες ζωές.
Ειπώθηκε από πολλούς ότι οι σεισμοί δεν κάνουν ταξικές διακρίσεις. Εμείς αυτό το θεωρούμε λάθος. Δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Για τις καρτέλες της κοινωνικής τους προέλευσης, είναι αδιάκριτες οι λέξεις αυτών που υπήρξαν θύματα, αλλά και αυτών που καταστρέφονται, όπως ο εργάτης, ο συνταξιούχος, ο μισθωτός, η νοικοκυρά, ο μικρός και μεσαίος έμπορος, βιοτέχνης ή επαγγελματίας. 'Ονειρα, οικονομίες και προσδοκίες μιας ζωής αυτών των ανθρώπων που επενδύθηκαν σ'ένα σπίτι, έγιναν ένα με τα χαλάσματα από τη μια στιγμή στην άλλη.
Σ'αυτούς τους χώρους βρήκαν πρόσφορο πεδίο ανεξέλεγκτης κερδοσκοπίας οι κάθε λογής ασυνείδητοι έμποροι στέγης, λεηλατώντας και καταστρέφοντας παράλληλα και το περιβάλλον, αδιαφορώντας όμως για τους ανθρώπους και τον ανθρώπινο πόνο που φέρουν αυτές οι λογικές. Και όλα αυτά υπό τα απαθή βλέμματα κυβερνήσεων που δεν συγκράτησαν ούτε θέλησαν να ελέγξουν, κατά την άποψή μας, την αυθαιρεσία. Αντίθετα την ενθάρρυναν για να τη χρησιμοποιήσουν στη συνέχεια, προκειμένου να καρπωθούν πολλές φορές μικροκομματικά και πολιτικά οφέλη.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ποιoς μπορεί να ξεχάσει άραγε την πάγια προεκλογική υπόσχεση περί εντάξεως οικισμών αυθαιρέτων στο σχέδιο πόλης; Ποιoς μπορεί να ξεχάσει επίσης ότι νομοθετήθηκε εδώ στη Βουλή η πολεοδομική ανασυγκρότηση και ότι πέρασαν χρόνια και δεν έγινε ακόμη;
Υποσχέσεις, λοιπόν, σε προεκλογικές περιόδους που ποτέ δεν υλοποιούνταν και επαναλαμβάνονται σε κάθε προεκλογική περίοδο προς εξασφάλιση μόνο εκλογικής πελατείας.
Αλλά και εντός σχεδίου κατασκευές δεν έγιναν αντικείμενο, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εκμετάλλευσης και μάλιστα με την κρατική έγκριση; Δεν πάνε πολλά χρόνια που το κόστος έκδοσης οικοδομικών αδειών -καλοκαίρι του 1989 με κυβέρνηση Τζαννετάκη- αυξήθηκε υπέρμετρα χωρίς κανένα κοινωνικό κριτήριο, δηλαδή χωρίς καμία κοινωνική διάκριση ούτε ως προς το χώρο ανέγερσης ούτε για το αν επρόκειτο για πρώτη ή μη κατοικία. Θυμίζω τότε που πολλαπλασιάστηκε αυτό το κόστος οικοδομών και στην ύπαιθρο, στον αγροτικό χώρο, αλλά και σε όλη την Ελλάδα.
Αυτή η καθαρά ταξικού και εισπρακτικού χαρακτήρα απόφαση, αλλά και συντεχνιακή παράλληλα απόφαση, έπληξε τους ασθενέστερους οικονομικά οικογενειάρχες, οι οποίοι για να καλύψουν το κόστος, αναγκάστηκαν να κάνουν οικονομίες σε υλικά και κατασκευές υποδομής για να στεγάσουν τον εαυτό τους και τα παιδιά τους.
Ο εξαναγκασμός αυτός και η μεγάλη αυτή οικονομική επιβάρυνση συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην τραγωδία που ζούμε σήμερα και που ζήσαμε και σε άλλες περιπτώσεις στο παρελθόν και σε άλλες περιοχές, αφού όπως επισημαίνουν οι ειδικοί επιστήμονες, στο μέγεθος της καταστροφής που έγινε στο λεκανοπέδιο της Αττικής, στις 7 Σεπτεμβρίου, την πρώτη θέση κατέχει η επιλογή του χώρου και η κατασκευή των κτιρίων.
Πήγα από την πρώτη στιγμή με το Βουλευτή της περιφέρειας, του ΔΗ.Κ.ΚΙ., τον κ. Καρατάσο και με άλλους Βουλευτές όπως τον κ. Αράπη, τον κ. Δημαρά, και την κ. Αράπη-Καραγιάννη, και στο εργοστάσιο ΦΟΥΡΛΗ και στη RICOMEX και γύρισα πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας -αυτήν την χαρίζουμε στην Κυβέρνηση και στην Αξιωματική Αντιπολίτευση- και είδα που ήταν κτισμένα κατ' αρχήν αυτά τα δυο εργοστάσια. Πήγα μέχρι κάτω από τα χαλάσματα στη RICOMEX που θάφτηκαν δεκάδες άνθρωποι.
'Εφθασα μέχρι το αυλάκι που υπήρχε εκεί κάτω και είδα ότι αυτό το εργοστάσιο υπό τα όμματα των κρατικών υπαλλήλων και των υπηρεσιών ήταν κτισμένο κυριολεκτικά στον αέρα. Βλέποντας δε τις κολώνες με γυμνό οφθαλμό κι ας μην είσαι ειδικός, ας μην είσαι τεχνικός, ήταν σκέτο τσιμέντο, σκέτο τσιγαρόχαρτο χωρίς καθόλου μέσα οπλισμό. Το ίδιο και το κομμάτι που έπεσε στο εργοστάσιο ΦΟΥΡΛΗΣ όπου και εκεί μέσα θάφτηκαν εργαζόμενοι. Θάφτηκαν απλοί άνθρωποι, τους οποίους θρηνούν οι οικογένειές τους. Πήγαμε επίσης, και επισκεφθήκαμε...
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΛΙΩΤΗΣ (Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων): Πότε κατασκεύαστηκαν;
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΟΒΟΛΑΣ (Πρόεδρος του ΔΗ.Κ.ΚΙ.): Δεν με ενδιαφέρει. 
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΛΙΩΤΗΣ (Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων): Σας ενδιαφέρει.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΟΒΟΛΑΣ (Πρόεδρος του ΔΗ.Κ.ΚΙ.): Το πότε κατασκευάστηκαν είναι ψευτοδίλημμα...
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΛΙΩΤΗΣ (Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων): Να σας ενδιαφέρει, κύριε Τσοβόλα.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΟΒΟΛΑΣ (Πρόεδρος του ΔΗ.Κ.ΚΙ.): ...διότι έχει υποχρέωση να ελέγξει η πολεοδομική αρχή την επέκταση...
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΛΙΩΤΗΣ (Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων): 'Οχι επιλεκτική μνήμη. Να σας ενδιαφέρει πότε κατασκευάστηκαν.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΟΒΟΛΑΣ (Πρόεδρος του ΔΗ.Κ.ΚΙ.): ...τα αυθαίρετα και όλα τα υπόλοιπα.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΛΙΩΤΗΣ (Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων): Να σας ενδιαφέρει πότε κατασκευάστηκαν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Παρακαλώ, μη διακόπτετε.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΟΒΟΛΑΣ (Πρόεδρος του ΔΗ.Κ.ΚΙ.): Σταματήστε να καλύπτεσθε. Μπορεί να έχετε τα κανάλια τα γνωστά και να σας καλύπτουν, όπως το έκαναν και αυτές τις μέρες, ο ελληνικός λαός όμως και ειδικά οι σεισμόπληκτοι ξέρουν πολύ καλά τι έγινε και ποιοι φταίνε.
Αλλά και εκεί, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, που το κράτος ανέλαβε το ρόλο του κατασκευαστή και επόπτη φτιάχνοντας εργατικές κατοικίες, μέσω του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας, και εκεί απέτυχε και κατέρρευσαν εργατικές κατοικίες.
Πήγα -και φαντάζομαι πολλοί κι από εσάς- στις εργατικές κατοικίες Καματερού, Κηφισιάς και αλλού ...
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΛΙΩΤΗΣ (Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων): 'Εχω πάει πολύ περισσότερες φορές από εσάς.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΟΒΟΛΑΣ (Πρόεδρος του ΔΗ.Κ.ΚΙ.): ...και είδα ότι κατέρρευσαν και μάλιστα όχι μακράς διάρκειας και ζωής... ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΛΙΩΤΗΣ (Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων): Mάθατε πότε κατασκευάστηκαν;
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΟΒΟΛΑΣ (Πρόεδρος του ΔΗ.Κ.ΚΙ.): Το μαρτυρούν τα ερείπια, όπως είπα και πριν, των εργατικών κατοικιών...
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΛΙΩΤΗΣ (Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων): Πότε κατασκευάστηκαν;
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΟΒΟΛΑΣ (Πρόεδρος του ΔΗ.Κ.ΚΙ.): Να συνηθίσετε να σέβεστε τους άλλους, όταν ομιλούν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Κύριε Πρόεδρε, μια στιγμή. Δέχεστε διακοπές από τον κύριο Υπουργό;
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΟΒΟΛΑΣ (Πρόεδρος του ΔΗ.Κ.ΚΙ.): Δεν δέχομαι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Κύριε Υπουργέ, δεν δέχεται διακοπές. Παρακαλώ, συνεχίστε.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΟΒΟΛΑΣ (Πρόεδρος του ΔΗ.Κ.ΚΙ.): Θα μιλήσει μετά.
Ξέρετε πολύ καλά ότι σέβομαι τη Βουλή και ξέρετε ότι εγώ σε κάθε προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση κάθομαι μέχρι το τέλος και ακούω τον οποιονδήποτε και όταν κρίνω, κάνω παρεμβάσεις. Ας κάνει με τη σειρά του την ομιλία του και έχει το λόγο μου ότι εγώ θα καθήσω εδώ μέχρι που θα τελειώσει η συνεδρίαση -στις 10 η ώρα το βράδυ;- και θα πάρω το λόγο, όπως δικαιούμαι με βάση το άρθρο 97 του Κανονισμού, αν κρίνω σκόπιμο ότι πρέπει να τον πάρω. Αφήστε με, λοιπόν, να αναπτύξω τις απόψεις μου.
Θύματα, λοιπόν, και αυτές οι εργατικές κατοικίες όχι μόνο του Εγκέλαδου, αλλά, κατά την άποψή μας, και μιας πολιτικής τυποποίησης κατοικίας, του ελάχιστου δυνατού κόστους κατασκευής και του "εύλογου" κέρδους των αναδόχων μεγαλοεργολάβων.
Κύριε Πρωθυπουργέ, είναι απαίτηση του ελληνικού λαού κατ' αρχήν να τιμωρηθούν όχι στα λόγια, αλλά στην πράξη όλοι οι ένοχοι. Να τιμωρηθούν μάλιστα παραδειγματικά τόσο ποινικά όσο και διοικητικά οι επιλήσμονες του όρκου τους και αυτοί που παραβίασαν τους νόμους, τους κανόνες της επιστήμης τους παίρνοντας στο λαιμό τους αθώους ανθρώπους, αλλά και παράλληλα γκρεμίζοντας τα οράματα της πλειοψηφίας αυτών των ανθρώπων για να αποκτήσουν με αγώνα μιας ζωής ένα σπιτάκι για να βάλουν το κεφάλι τους.
Διότι, κύριε Πρωθυπουργέ -είστε και νομικός, δεν θα προχωρήσω παραπέρα- ξέρετε πολύ καλά ότι δεν έχουν καμία σχέση με τα νομικά -αυτά δηλαδή που μαθαίνει ο πρωτοετής της Νομικής- εκείνα που ειπώθηκαν για δημιουργία ανακριβών εντυπώσεων στον ελληνικό λαό και στις οικογένειες των θυμάτων από τον αρμόδιο 'Ελληνα Υπουργό Δικαιοσύνης. Και ασφαλώς η πορεία θα δείξει. Αλλά σας ενδιαφέρουν μόνο τώρα οι εντυπώσεις σ' αυτήν την κρίσιμη πολιτικά περίοδο πιστεύοντας και εσείς, όπως παλαιότερα και άλλοι, ότι ο ελληνικός λαός πολύ γρήγορα ξεχνάει.
Πράγματι από την πρώτη στιγμή του σεισμού η Κυβέρνηση κινητοποιήθηκε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, και μάλιστα αστραπιαία. 'Οχι όμως για την αντιμετώπιση ουσιαστικά της καταστροφής και για την ουσιαστική ανακούφιση των πληγέντων, αλλά για να περισώσει την εικόνα της, το ίματζ.
Κινητοποιήθηκε για να μη φανερώσει τη γύμνια της, για να προλάβει τις εντυπώσεις της κοινής γνώμης εναντίον της, για να καλύψει τα πραγματικά αίτια της καταστροφής, αλλά και τις δικές της πολιτικές ευθύνες σε αυτό που έπρεπε να κάνει πριν εκδηλωθούν οι σεισμοί, αλλά και σε αυτό που έπρεπε να είναι έτοιμη να κάνει αμέσως μόλις έγιναν οι σεισμοί, για να σωθούν με την πιο έγκαιρη επέμβαση των ειδικών δυνάμεων ΕΜΑΚ, Στρατού, Πυροσβεστικής, περισσότερες ζωές.
Με τη βοήθεια των φιλικών της καναλιών η Κυβέρνηση, τις πρώτες ημέρες του σεισμού, απέκρυψε την αγανάκτηση των δεκάδων χιλιάδων άστεγων που έδιναν μάχη για την εξασφάλιση μιας σκηνής. Υπάρχουν ακόμη και σήμερα, τριάντα μία και πλέον ημέρες μετά τους σεισμούς, άνθρωποι οι οποίοι μάλιστα έχουν ανήλικα παιδιά ή γέρους γονείς, άρρωστους ή άτομα με ειδικές ανάγκες, που δεν έχουν πάρει σκηνές. Αυτό το διαπιστώσαμε και το διαπιστώνουμε καθημερινά, όταν γυρίζουμε στους καταυλισμούς που είναι έξω από τα φώτα της δημοσιότητας.
Φρόντισε η Κυβέρνηση να καλύψει τις πραγματικές αιτίες για το χαμό εκατόν σαράντα ανθρώπων, που εντοπίζονται κατά την άποψη του ΔΗ.Κ.ΚΙ. στο βρώμικο κύκλωμα του κέρδους εμπόρων στέγης, κρατικής εξουσίας, σαθρής νομοθεσίας και κάποιων ανέντιμων και επιλησμόνων του όρκου τους κρατικών οργάνων.
Παράλληλα ιδιοποιήθηκε τις πραγματικά ηρωϊκές προσπάθειες αυτοθυσίας των συνεργείων διάσωσης, ΕΜΑΚ, Πυροσβεστικού Σώματος, Ελληνικής Αστυνομίας και Ενόπλων Δυνάμεων, για να εμφανίσει αυτήν την προσπάθεια των ηρωϊκών αυτών ανθρώπων ως δική της αποτελεσματικότητα.
Αποσιώπησε βέβαια η Κυβέρνηση το γεγονός ότι τα συνεργεία της ΕΜΑΚ και άλλα, δούλευαν με μέσα παρωχημένης τεχνολογίας, αλλά και αρκετές φορές έσκαβαν -το είδα με τα ίδια μου τα μάτια, φαντάζομαι και πολλοί από σας- το χώμα με τα χέρια τους.
Θα σας πω κουβέντες που μου είπαν εμένα προσωπικά που πήγα με το συνεργείο του ΔΗ.Κ.ΚΙ. από την πρώτη στιγμή, εκτός δημοσιότητας. Πήγαν τα συνεργεία αυτά των ηρώων πραγματικά αυτών για να αρχίσουν αμέσως την προσπάθεια για διάσωση των εγκλωβισμένων, αλλά όμως δεν είχαν μαζί τους ούτε καν κομπρεσέρ. Και ύστερα μας λένε για έτοιμο και πανέτοιμο κράτος;
ΒΑΣΩ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ (Υπουργός Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης): Δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν κομπρεσέρ σε τέτοιες καταστάσεις.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΟΒΟΛΑΣ (Πρόεδρος του ΔΗ.Κ.ΚΙ.): 'Εσκαβαν οι άνθρωποι αυτοί με κασμά, με τέτοια πρωτόγονα μέσα, όταν είναι γνωστό ότι βρισκόμαστε στην περίοδο της τεχνολογίας.
Αλλά και όταν ανασύρθηκε στο τέλος και το τελευταίο θύμα κάτω από τα ερείπια και κόχλαζε η οργή των αστέγων, αποποιήθηκε η Κυβέρνηση των ευθυνών της και προσπάθησε να δημιουργήσει άλλοθι για να στρέψει τη λαϊκή αγανάκτηση εναντίον της Νομαρχιακής και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Αλλά και αν ακόμη ήταν έτσι και αν απαλλάσσεται η Κυβέρνηση από την ευθύνη, γνωρίζουμε ότι η Νομαρχιακή και Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι χωρίς το αναγκαίο προσωπικό, χωρίς ουσιαστικούς πόρους, παρ' ότι φωνάζαμε τόσον καιρό, όπως φώναζαν επίσης και οι δήμαρχοι και οι νομάρχες επί τόσα χρόνια. Και βρίσκεται βέβαια η αυτοδιοίκηση υπό τον ασφυκτικό έλεγχο της κεντρικής εξουσίας που αδυνατεί ακόμη και κάτω από κανονικές περιόδους να ασκήσει πραγματική διοίκηση και να αντιμετωπίσει τα στοιχειώδη προβλήματα των πολιτών.
Αυτή είναι η περίφημη αποκεντρωτική μεταρρύθμιση που ήρθε να την ολοκληρώσει και ο νόμος "ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ", που οδήγησε άλλωστε και τους λεγόμενους καποδιστριακούς δήμους σε πλήρη αποδιοργάνωση και αδυναμία να ανταποκριθούν στα στοιχειώδη καθήκοντά τους.
Σαν να μη μας έφθαναν όλα αυτά, ο Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ έδωσε στη δημοσιότητα σε κάποια φάση "κι όλα τα σκιαζε η φοβέρα", λόγω της μετασεισμικής ακολουθίας, ένα σήμα της ομάδας ΒΑΝ για ενδεχόμενο επικείμενου σεισμού και έτσι αναστάτωσε και τρομοκράτησε και τους σεισμόπληκτους, που έμεναν στις σκηνές και αυτούς που είχαν αρχίσει με πράσινο χρώμα στα σπίτια να επανέρχονται σ' αυτά, αλλά και όλους τους κατοίκους του Λεκανοπεδίου και όχι μόνο του Λεκανοπεδίου.
Τι να πούμε ότι ήταν αυτό; Ανευθυνότητα; Ευθυνοφοβία; Θέληση, σ' αυτήν την κρίσιμη στιγμή, για να κρύψουν τα μεγάλα προβλήματα αποπροσανατολισμού και των σεισμοπλήκτων και του λαού; Διότι μια σοβαρή και υπεύθυνη κυβέρνηση και ένας υπεύθυνος Υπουργός, αρμόδιος, όταν ελάμβανε τέτοια σήματα πολλές φορές στο παρελθόν, όπως ο ίδιος είπε, δεν τα δίνει σ' αυτήν τη συγκυρία, σ' αυτήν την κρίσιμη περίοδο που τρέμουν και δικαιολογημένα μετά από έναν τέτοιο σεισμό 5,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, στη δημοσιότητα; Γιατί επιτείνει μία τέτοια τακτική ανεύθυνη το κλίμα φοβίας και πολλαπλασιάζει τα προβλήματα έτσι και στο χώρο των σεισμοπλήκτων περιοχών, αλλά και στον υπόλοιπο λαό.
Το κομματικό συμφέρον φαίνεται ότι και εδώ λειτούργησε. Βγήκαν μετά και οι κρατικοδίαιτοι και επιτέθηκαν κατά των άλλων επιστημόνων συναδέλφων τους. Τελικός στόχος, "ο θάνατός σου, η ζωή μου". Μιλάω από πλευράς αυτών των επιστημόνων. Εγώ έτσι το εκτιμώ και έτσι το αξιολογώ.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το ΔΗ.Κ.ΚΙ., για λόγους σεβασμού προς τους νεκρούς και τα άλλα θύματα του καταστροφικού σεισμού που έπληξε την Αττική, απέφυγε -και το ξέρουν πολύ καλά οι σεισμόπληκτοι που μας ακούν αυτήν τη στιγμή και μας βλέπουν- την οποιαδήποτε μικροκομματική εκμετάλλευση. Το διαπίστωσαν και οι Υπουργοί ότι αυτό που λέω ήταν η πραγματικότητα, όταν με έπαιρναν τηλέφωνο.
Από την πρώτη στιγμή στελέχη και μέλη του ΔΗ.Κ.ΚΙ. βρέθηκαν στο πλευρό των σεισμοπαθών για να τους συνδράμουν ηθικά, πολιτικά και οικονομικά στο μέτρο των δυνατοτήτων μας σε ένδειξη ανθρώπινης αλληλεγγύης, μακριά από τις τηλεοπτικές κάμερες και τη δημοσιότητα.
Προκαλεί, όμως, οργή η Κυβέρνηση που έδωσε απτά δείγματα προχειρότητας, ανικανότητα και σύγχυσης να εκμεταλλεύεται τον ανθρώπινο πόνο, να σπαταλάει εκατοντάδες εκατομμύρια δραχμές από τον κρατικό προϋπολογισμό για την πληρωμένη διαφήμιση στα μέσα, στις εφημερίδες με τον τίτλο "θα τα καταφέρουμε" σε δισέλιδα Κυριακάτικων εφημερίδων, αλλά και για το άνοιγμα του λογαριασμού στην Τράπεζα της Ελλάδας.
Μη μου πείτε ότι με τον τίτλο "θα τα καταφέρουμε" θέλατε να ενημερώσετε τους πολίτες; Διότι αυτό δεν περιέχει μέσα δικαιολογητικά για να ενημερωθεί να τα μαζέψει και να μην τρέχει, να συνωστίζεται στους δήμους, στις νομαρχίες ή στα γραφεία. Λέει, απαριθμεί απλά μέτρα με τον τίτλο "θα τα καταφέρουμε".
Τα τεράστια αυτά κονδύλια θα μπορούσαν να διατεθούν τουλάχιστον για μια έμπρακτη αναγνώριση του ηρωϊσμού και των ανδρών της ΕΜΑΚ, αλλά και όλων των υπαλλήλων που είπε ο κύριος Πρωθυπουργός, της Τοπικής και της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης που δούλεψαν και συνεχίζουν να δουλεύουν μέρα-νύχτα. Από την πρώτη μέρα που έγιναν οι σεισμοί, δούλεψαν υπερωριακά και υπεράνθρωπα και γι' αυτούς δεν άκουσα καμία κουβέντα μέχρι αυτήν τη στιγμή ούτε από την Κυβέρνηση ούτε απο την Αξιωματική Αντιπολίτευση. Διότι πέρα από τα καλά λόγια, χρειάζεται και ουσιαστική έμπρακτη αναγνώριση.
Κατά την άποψή μας είναι μίζερο το επίδομα των διακοσίων χιλιάδων (200.000) δραχμών που δόθηκε, όπως και εκείνο που δώσατε στους άνεργους και στους συνταξιούχους των κοινοτήτων αυτών που επλήγησαν Ζεφυρίου, Μενιδίου, Καματερού, Φυλής, Περιστερίου, Ιλίου, Ελευσίνας, Νέας Φιλαδέλφειας, Μεταμόρφωσης, Ταύρου, Ασπρόπυργου, Πετρούπολης και άλλων περιοχών Αθήνας, Πειραιά, αλλά και Αττικής και Βοιωτίας.
Εσείς όμως συνεχίζετε αυτήν τη λογική των απλών αριθμών και αδιαφορείτε για τα ουσιαστικά μεγάλα προβλήματα, τα οποία αντιμετωπίζουν οι σεισμόπληκτοι κάτοικοι αυτών των περιοχών. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι σ' αυτές τις περιοχές υπάρχουν μεροκαματιάρηδες άνθρωποι, υπάρχουν φτωχοί άνθρωποι, τους οποίους δεν μπορούμε να βλέπουμε με το πρίσμα που βλέπουμε άλλες κατηγορίες ανθρώπων. Διότι αυτοί οι άνθρωποι πού θα βρουν να βάλουν δική τους συμμετοχή, όταν με τη δουλειά μιας ζωής έφτιαξαν ένα σπιτάκι, όταν ξέρουμε ότι σ' αυτές τις περιοχές και κυρίως τα 'Ανω Λιόσια, Μενίδι και άλλες, θα κάνουν καιρό να ξαναβρούν δουλειά; Γιατί θα πάρει καιρό να αρχίσει να λειτουργεί η αγορά και η οικονομία σ' αυτές τις περιοχές, ώστε να δώσει δουλειά σ' αυτούς τους ανθρώπους, αλλά και στους νέους. Επομένως είναι τελείως μίζερα τα περισσότερα απ' αυτά τα μέτρα.
Βέβαια εδώ δεν αντιμετωπίζεται το ουσιαστικό ζήτημα, με τους επαγγελματίες βιοτέχνες και τους άλλους. Κατ' αρχήν νομιμοποιούμαι πολιτικά να κάνω σύγκριση με κάποια άλλα που συνέβησαν προχθές, εδώ στη Βουλή. Αυτοί οι επαγγελματίες βιοτέχνες, αλλά και οι απλοί πολίτες φορολογούμενοι που οφείλουν στο Ι.Κ.Α., στα ασφαλιστικά ταμεία και στο δημόσιο, δεν πρέπει να απαλλαγούν με διαγραφή από τις προσαυξήσεις για τα ληξιπρόθεσμα χρέη -είναι θέμα που βάζουμε για τους σεισμόπληκτους βιοτέχνες, επαγγελματίες, αλλά και απλούς φορολογούμενους- πέρα από τη ρύθμιση του κεφαλαίου;
Προχθές βράδυ εδώ -για να δείτε ότι είναι άδικη η πολιτική σαςσυνειδητά φέρατε ρύθμιση -με τον τρόπο που φέρατε, προκύπτει από τα Πρακτικά της Βουλής- και διαγράψατε δισεκατομμύρια προσαυξήσεις είτε κατά 80% είτε κατά 50%. Σε ποιους; Στους εκδότες εφημερίδων, στους ιδιοκτήτες τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών. Πώς μπορείτε ηθικά και πολιτικά να αρνηθείτε σ' αυτούς τους ανθρώπους που επλήγησαν; Οι άλλοι δεν επλήγησαν, τα βγάζουν, τα "'κονομάνε" καλά, γιατί είναι και μεγαλοεπιχειρηματίες παράλληλα και μεγαλοεργολάβοι. Πώς μπορείτε να πείτε σ' αυτούς τους βιοτέχνες, επαγγελματίες και σεισμόπληκτους πολίτες ότι εσάς δεν σας διαγράφω τα χρέη, απλά σας κάνω ρύθμιση σε δόσεις, παρέχοντας μία μικρή, κάποιων μηνών, αναστολή;
Δεν είναι δίκαιη αυτή η πολιτική. Δείχνει τον ταξικό χαρακτήρα της πολιτικής που εφαρμόζετε.
Επίσης τα λυόμενα και τα παραπήγματα ακόμη και αν μπορούσε να τα παραδώσει η Κυβέρνηση έγκαιρα -που δεν το βλέπω- δεν είναι η ουσιαστική λύση στο πρόβλημα. 'Αλλωστε το παράδειγμα του Αιγίου και των Γρεβενών δικαιολογεί τις αμφιβολίες τις δικές μας για την αξιοπιστία όσων ειπώθηκαν τόσο από τον Υφυπουργό Υγείας και Πρόνοιας, τον κ. Κοτσώνη, όσο και από τον Υπουργό Περιβάλλοντος. Ο μεν Υφυπουργός Υγείας είπε ότι δεν θα υπάρχουν σκηνές την 1η Νοεμβρίου, η Κυβέρνηση αρχικά είπε ότι δεν θα υπάρχουν σε έξι έως οκτώ εβδομάδες, μετά βγήκε ο κ. Λαλιώτης και είπε μέχρι τις 15 Νοεμβρίου θα εγκατασταθούν τέσσερις χιλιάδες λυόμενα. Τι να κάνουν τα τέσσερις χιλιάδες λυόμενα;
Εδώ πήραμε χαρτί -θα το καταθέσω τώρα- από το Δήμο Αχαρνών, ο οποίος πέρα από τα αιτήματα που βάζει και που διατραγωδεί την κατάσταση, λέει ότι μόνο για τους άστεγους του Μενιδίου, που τα σπίτια τους έχουν χαρακτηρισθεί με κόκκινο και κίτρινο, χρειάζονται πέντε χιλιάδες λυόμενα. Με τέσσερις χιλιάδες που λέτε ότι θα φέρετε μέχρι 15 Νοεμβρίου δεν καλύπτετε ούτε τις ανάγκες των κατοίκων του Μενιδίου.
Πήγα στα Γρεβενά την προηγούμενη εβδομάδα περιοδεία. 'Ηθελα να δω κατά πόσο αυτά που εξαγγέλλονταν και το 1995 ολοκληρώθηκαν και υλοποιήθηκαν. Σας λέγω συγκεκριμένα τους Δήμους Κνήδη, Ποντινή κλπ. και μου είπαν όλοι οι παρευρισκόμενοι και η δημοτική αρχή, αλλά και άλλοι φορείς ότι από τότε πέρασαν πέντε χρόνια και τα δημοτικά σχολεία που καταστράφηκαν από το σεισμό παραμένουν όπως τότε με τα παραπήγματα. Δεν έγιναν ακόμα σχολεία και πέρασαν πέντε χρόνια. Τα ιστορικά μνημεία που καταστράφηκαν μένουν όπως ήταν από τους σεισμούς. Το ίδιο και οι εκκλησίες.
Θέλω να πω ότι τελικά προσπαθείτε να δημιουργήσετε εντυπώσεις και εμείς θέλουμε να σας τα επισημάνουμε αυτά για να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι τα μεγάλα προβλήματα έρχονται από εδώ και πέρα, που έρχεται και ο χειμώνας. Γιατί εκείνο που πρέπει να επισπευθεί πέρα από τα λυόμενα είναι ότι πρέπει να καλύψουν προσωρινά όλους τους άστεγους. Πρέπει να προχωρήσουν χωρίς καμία καθυστέρηση διαθέτοντας και χρήματα και προσωπικό, αλλά και την απαραίτητη υλικοτεχνική δομή στην οριστική αποκατάσταση των αστέγων. Πρέπει να προχωρήσετε μεταξύ άλλων στο να εγκριθούν γρήγορες διαδικασίες παίρνοντας τεχνικό προσωπικό, οι μελέτες για την επισκευή των κτιρίων που έχουν χαρακτηριστεί κίτρινα, ώστε να δώσετε προοπτική στους ανθρώπους αυτούς.
Ασφαλώς πρέπει να δείτε ότι δεν μπορούν στο Μενίδι, στα Λιόσια, στο Καματερό, στο Ζεφύρι και αλλού να φτιάξουν με δικά τους λεφτά πλέον μετά την καταστροφή που έπαθαν σπίτια. Δεν θα πρέπει να δοθούν σε αυτούς τους ανθρώπους που είναι μισθωτοί, συνταξιούχοι, μικροεπαγγελματίες δωρεάν τα σπίτια; Αλλά και η χρηματοδότηση δεν μπορεί να περιορίζεται -αν επιμείνετε σε αυτό- στις εκατόν είκοσι χιλιάδες (120.000) ή στις εκατόν τριάντα χιλιάδες (130.000) ανά τετραγωνικό μέτρο, όταν ξέρουμε ότι κάτω από εκατόν ογδόντα χιλιάδες (180.000) με διακόσιες χιλιάδες (200.000) δεν γίνεται σπίτι σήμερα.
'Αρα δεν είναι και ρεαλιστικά αυτά τα μέτρα. Και αυτά βέβαια μπορεί να γίνουν αν υπάρχει πολιτική βούληση και αν υπάρχει θέληση να επέλθει η μόνιμη και οριστική αποκατάσταση αυτών των ανθρώπων. Γιατί τα άλλα είναι μέτρα ανακουφιστικά, αλλά δεν λύνουν το πρόβλημα. Αντίθετα δημιουργούν συνέχεια προβλήματα.
'Οπως ξέρετε το ΔΗ.Κ.ΚΙ. κατέθεσε -όταν κλήθηκα από τον κύριο Πρωθυπουργό- συγκεκριμένο υπόμνημα με το οποίο έκανε μεσοπρόθεσμες, βραχυπρόθεσμες, αλλά και μακροπρόθεσμες προτάσεις και για τους σεισμόπληκτους ή για τις σεισμόπληκτες περιοχές, αλλά και παράλληλα πώς από εδώ και πέρα πρέπει η πολιτεία να αντιμετωπίσει ή να προσπαθήσει να αντιμετωπίσει τέτοιου είδους φαινόμενα.
Μερικές από τις προτάσεις αυτές ανέπτυξα ήδη και αποτελούν κατά την άποψή μας μια ελάχιστη συμβολή στη διαμόρφωση ενός άλλου μοντέλου οικιστικής ανάπτυξης, ενός μοντέλου που θα διασφαλίζει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, θα προωθεί την κοινωνική αλληλεγγύη, που θα δίνει έναν ορίζοντα ελπίδας και προοπτικής για το αύριο στις υποβαθμισμένες περιοχές.
Θα αναφέρω επιγραμματικά ορισμένα άμεσα μέτρα:
Στεγαστικά. Πέρα από αυτά που προανέφερα με δεδομένο ότι ο χειμώνας πλησιάζει, το στεγαστικό είναι η πρώτη προτεραιότητα που οφείλει να αντιμετωπιστεί από την πολιτεία, με την αυτονόητη προϋπόθεση ότι ο έλεγχος των κτισμάτων θα ολοκληρωθεί τάχιστα, ώστε να είναι κατάλληλα να χρησιμοποιηθούν άμεσα.
Εδώ πρέπει να πούμε ότι μας έστειλε τηλεγράφημα -έστειλε και στην Κυβέρνηση και σε όλα τα κόμματα- ο Δήμος Πετρούπολης και μας λέει τα επίσημα απολογιστικά στοιχεία. Στο δήμο αυτό έχουν χαρακτηριστεί χίλια εκατό περίπου σπίτια ως κόκκινα και κίτρινα. Δηλαδή προς κατεδάφιση και προς κατασκευή. Και για το δευτεροβάθμιο έλεγχο πήγαν μόνο δύο επιτροπές. Με δύο επιτροπές, όπως σωστά υπολογίζει ο δήμος, θα κάνουν τέσσερις μήνες για να ολοκληρώσουν το δεύτερο στάδιο ελέγχου.
'Αρα, λοιπόν, για ποια αποκατάσταση προσωρινή μπορούμε να μιλάμε μέσα σε έξη-οκτώ εβδομάδες και αν είναι δυνατόν αυτό να θεωρείται έγκαιρη επέμβαση της πολιτείας και έγκαιρη επέμβαση των δημοσίων υπηρεσιών; Φοβούμαστε ότι αρκετοί από τους πληγέντες, ιδίως στις πλησίον του επικέντρου περιοχές, δεν θα μπορέσουν να επανέλθουν στις κατοικίες τους ή θα καθυστερήσουν αρκετά.
Για την ανακούφιση των πληγέντων που θέλουν να επισκευάσουν τις κατοικίες τους ή να τις ανοικοδομήσουν από την αρχή, απαιτείται η πλήρης απαλλαγή, όπως σας το λέγω, κύριε Πρωθυπουργέ, και στο υπόμνημα που σας είχα δώσει εκείνη την εβδομάδα, από τα βάρη της οικοδομικής άδειας που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάληψη του δανείου. Αυτό που συμπληρώσατε σήμερα είναι πράγματι ένα θετικό βήμα, αλλά δεν μπορεί να είμαστε μίζεροι βάζοντας μεζούρα σε τέτοια ζητήματα. 'Οταν πρόκειται για κατασκευή του σπιτιού ή προς επισκευή πρέπει εκεί να είναι πιο γενναίο το μέτρο.
Οικονομικά. Πρέπει να γίνουν χωρίς καθυστέρηση συμβάσεις από το δημόσιο με ιδιώτες μηχανικούς με σκοπό την άμεση απογραφή των ζημιών με τους χαρακτηρισμούς και την ολοκλήρωση το ταχύτερο δυνατόν. Ο συντονισμός θα πρέπει να γίνεται από τους ΟΤΑ σε συνεργασία ασφαλώς με τη κεντρική εξουσία. Καμία καθυστέρηση δεν πρέπει να υπάρξει στη συνταξιοδότηση τέκνων και συζύγων νεκρών άσχετα με την πλήρωση των προϋποθέσεων του νόμου.
Πρέπει επίσης να υπάρξει συνταξιοδότηση των τραυματιών κατά παρέκκλιση των κειμένων συνταξιοδοτικών διατάξεων.
Πρέπει να υπάρξουν κίνητρα για απόσπαση επί τριετία στους πληγέντες, ΟΤΑ και στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση ειδικού επιστημονικού προσωπικού.
Πρέπει να δοθεί, όπως είπα πριν, έκτακτη οικονομική επιχορήγηση σε όλους τους υπαλλήλους των δήμων και των νομαρχιών, αλλά και των ειδικών υπηρεσιών και παράλληλα να προχωρήσει η πρόσληψη εποχικού προσωπικού από τους ΟΤΑ προκειμένου να ενισχύσουν τις υπηρεσίες των και να ανταποκριθούν σε αυτό το βαρύ φορτίο που τους έχει ανατεθεί.
Καταβολή επίσης σε μόνιμη βάση ουσιαστικής οικονομικής βοήθειας στους υπηρετούντες σε αυτές τις ειδικές δυνάμεις. Νομίζω ότι δεν πρέπει άλλο να καθυστερήσει με οποιοδήποτε πρόσχημα.
Ρύθμιση όλων των ληξιπρόθεσμων και μη χρεών προς το δημόσιο, ΝΠΔΔ και ΟΤΑ, ασφαλιστικά ταμεία και τράπεζες σε μακροχρόνιες δόσεις και με περίοδο χάριτος δύο ετών σε όλους τους πληγέντες πολίτες, επαγγελματίες ή απλούς πολίτες και με διαγραφή των προσαυξήσεων και των πανωτοκίων.
Χορήγηση ποσού δύο εκατομμυρίων (2.000.000) για την αγορά οικοσκευής σε αυτούς που καταστράφηκαν ολοσχερώς εφόσον είναι μισθωτοί συνταξιούχοι, μικροεπαγγελματίες και άνεργοι.
Παροχή κινήτρων, επιδότηση επιτοκίων, φορολογικές απαλλαγές, επιδότηση εργασίας για πρόσληψη πληγέντων, εργαζομένων, κάλυψη τμήματος των τοκοχρεολυσίων στους πληγέντες, εμπόρους, βιοτέχνες και επαγγελματίες, καθώς και χορήγηση επαρκών δανείων με την εγγύηση του δημοσίου για την επαναλειτουργία και τον εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεών τους.
Παροχή επιδόματος ανεργίας σε πληγέντες μισθωτούς και εργάτες κατά παρέκκλιση των ισχυουσών διατάξεων και επιμήκυνση του χρόνου της επιδότησής τους.
Χορήγηση δανείων άτοκων μακράς διαρκείας με περίοδο χάριτος τουλάχιστον δύο ετών για την ανέγερση ή επισκευή των κατοικιών.
Μεσοπρόθεσμα μέτρα. Ενίσχυση των ειδικών δυνάμεων ΕΜΑΚ και άλλων με σύγχρονο εξοπλισμό και ουσιαστική οικονομική αναβάθμιση των υπηρετούντων σε αυτές. Στην εποχή των λέϊζερ και των ελικοπτέρων για την κατακόρυφη μετακίνηση φορτίων, τη χρήση του κασμά και του κομπρεσέρ είναι εντελώς ανεπαρκής και πληρώνεται με ζωές, εάν δεν εκσυγχρονίσουμε αυτές τις ομάδες. Απαιτείται επίσης και ουσιαστική οικονομική αναβάθμιση όλων εκείνων, οι οποίοι χρησιμοποιούνται πάντα σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές, όπως πυρκαϊές, πλημμύρες, αλλά και σεισμούς, όπως προανέφερα.
'Ελεγχος χώρων με ανθρωποσυνωστισμό.
Είναι προφανές ότι η καθοριστική προτεραιότητα στον προληπτικό έλεγχο των κατασκευών, πρέπει να έχουν οι χώροι με μεγάλη συνάθροιση ατόμων όπως θέατρα, κινηματογράφοι, εργοστάσια, αίθουσες συνεδριάσεων κλπ. Οι χώροι αυτοί πρέπει να υπάγονται σε τακτικό ανά διαστήματα έλεγχο, ώστε να ελέγχονται οι όροι ασφάλειας, οι όροι κατασκευής, η μη επέκτασής τους κατά παράνομο τρόπο και όλες οι υπόλοιπες τεχνικές λεπτομέρειες.
'Ελεγχος επίσης αυθαίρετης δόμησης και προστασία των ρεμάτων. Το θέμα είναι πολυσυζητημένο, αλλά κάθε φορά επανέρχεται όταν θρηνούμε θύματα. 'Ελεγχος των χρήσεων γης, αλλά και των κτισμάτων. Και αυτό είναι πολυσυζητημένο θέμα, αλλά απουσιάζει η δέουσα κρατική εποπτεία.
Δυστυχώς μέχρι σήμερα κατοικίες ή αποθήκες, όπως είναι γνωστό,` χρησιμοποιούνται σαν εργοστάσια με όλες τις συνέπειες, κυρίως σε περιπτώσεις τέτοιων φυσικών φαινομένων. Στελέχωση των πολεοδομικών γραφείων για τον έλεγχο των κτισμάτων. Η οικοδομική άδεια, πρέπει να το καταλάβουμε, δεν είναι μια τυπική διαδικασία ελέγχου από το γραφείο. Απουσιάζει δυστυχώς η εποπτεία και ο επί τόπου έλεγχος ακριβούς τήρησης των προϋποθέσεων των τεχνικών, αλλά και των νομικών διαδικασιών, δαπάνες της Δημόσιας Διοίκησης. 'Ολα τα παραπάνω συνεπάγονται ασφαλώς δαπάνες. Οι οικονομίες όμως όταν γίνονται εκεί που δεν πρέπει μας επιστρέφουν σαν καταστρορφές και στο πολλαπλάσιο. 'Οταν γινόμαστε φτηνοί στο πίτουρο, όπως λέει ο λαός, και ακριβοί στο αλεύρι τότε τα πληρώνουμε πολλαπλάσια, αλλά παράλληλα το πληρώνουμε σε ζωές, το πληρώνουμε σε μεγάλο ανθρώπινο πόνο.
Μακροπρόθεσμα μέτρα: Θα πρέπει να ενισχυθεί η ανάπτυξη των περιοχών που έχουν πληγεί από τους σεισμούς, ιδιαίτερα επειδή και πριν από το πλήγμα του σεισμού είχαν όλα τα χαρακτηριστικά που επέβαλαν προτεραιότητα σε κάθε πρόγραμμα ανάπτυξης. Να υλοποιηθεί η πρόταση της ΚΕΔΚΕ προς το ΥΠΕΧΩΔΕ για την εκτέλεση έργων ειδικών προγραμμάτων της Ενωμένης Ευρώπης στην περιοχή που επλήγει από τους σεισμούς.
Αναδιανομή των υπόλοιπων, του Β' Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης με την παροχή ενός σημαντικού τμήματος προς πληγείσες περιοχές και του Λεκανοπεδίου, αλλά και της υπόλοιπης Ελλάδας. Ανασύνταξη των αιτήσεων για το Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης για να ενισχυθούν οι πληγείσες περιοχές και η περιφέρεια συνολικά.
Ανασύνταξη του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, ώστε να ληφθούν υπόψη οι πληγείσες περιοχές. Στις προτάσεις αυτές περιλαμβάνεται ασφαλώς μόνο ένα περίγραμμα μέτρων. Η πολιτεία όμως μένει να δείξει έμπρακτα και όχι με λόγια και ωραιοποιήσεις ότι συναισθάνεται το λόγο της. 'Αλλωστε σε κάτι τέτοιες ώρες δικαιώνεται η ύπαρξή της ή καταβαραθρώνεται στη συνείδηση των πολιτών με όλες τις συνέπειες.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Η Υπουργός Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης έχει το λόγο.
Πριν πάρετε το λόγο, κυρία Υπουργέ, κάπου έχω την αίσθηση ότι στο πολιτικό επίπεδο τα θέματα έχουν εξαντληθεί. Μάλλον μια ενημέρωση θα κάνει η κυρία Υπουργός. Ο δεύτερος κύκλος των ομιλητών θα χρησιμοποιηθεί ή να ακούσουμε την Υπουργό και να κλείσουμε τη συζήτηση εδώ;
ΚΟΣΜΑΣ ΣΦΥΡΙΟΥ: Εμείς παραιτούμεθα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Ο κ. Μεϊμαράκης δεν θα μιλήσει, ο κ. Κολοζώφ ομοίως, ο κ. Σφυρίου ομοίως, ο κ. Καρατάσος ομοίως.
Κύριε Κωνσταντόπουλε, θα κλείσουμε τη συζήτηση με την κ. Παπανδρέου; 
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου): Ναι, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Συμφωνεί το Σώμα;
ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Το Σώμα συνεφώνησε ομοφώνως.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Ορίστε κυρία Yπουργέ.
ΒΑΣΩ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ (Υπουργός Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης): Κύριε Πρόεδρε, θα προσπαθήσω και εγώ να είμαι σύντομη, μια και υπάρχει αυτή η ομόφωνη απόφαση της Βουλής, να συντομεύουμε τη συνεδρίαση. Αλλά νομίζω ότι και τα θέματα έχουν εξαντληθεί.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου): Κύριε Πρόεδρε, μου επιτρέπετε μια διακοπή πριν αρχίσει η κυρία Υπουργός;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Ορίστε, κύριε Κωνσταντόπουλε.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου): Θα ήθελα να θέσω ένα θέμα σε εσάς και να το δείτε. Η όλη διαδικασία αυτή των συζητήσεων προ ημερησίας διατάξεως έχει αυτό δυστυχώς το ...
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Μειονέκτημα.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου): ... αρνητικό θα έλεγα και όχι εποικοδομητικό για τις δικές μας λειτουργίες αποτέλεσμα. Είναι χρόνος ο οποίος περνάει, εκφυλίζεται η διαδικασία, η παρουσία δεν είναι επαρκής και δεν είναι ωραίο προς τα έξω. Δείτε το μήπως πρέπει να αλλάξει αυτή η διαδικασία με τη συναίνεση και τη συμφωνία όλων. Δεν είναι ωραίο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): 'Εχουμε συζητήσει, κύριε Πρόεδρε, στη Διάσκεψη των Προέδρων το θέμα αυτό. 'Ισως καταλήξουμε κάπου. Εάν συμφωνήσουμε σε κάποιo χρόνο ...
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου): Διότι και οι συνάδελφοι να μιλούσαν θα ήταν σε χρόνο ο οποίος δεν θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για τον προβληματισμό όλων μας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Το αντιλαμβάνομαι. Είναι γενικότερο το θέμα, γενικά του χρόνου των ομιλιών. Εδώ νομίζω ότι μπορούμε, εάν καταλήξουμε σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ομιλίας του Πρωθυπουργού και των Αρχηγών, να έχουμε πιο σύντομες και πιο αποδοτικές συζητήσεις και με μεγαλύτερη συμμετοχή των συναδέλφων.
Ορίστε, κυρία Υπουργέ, έχετε το λόγο.
ΒΑΣΩ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ (Υπουργός Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης): Kυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δοκιμαστήκαμε σε μία πολύ μεγάλη καταστροφή. Νομίζω ότι έχει γίνει πλέον αποδεκτό από όλους ότι αυτή η καταστροφή ήταν πρωτοφανής για τα ελληνικά δεδομένα, η μεγαλύτερη των τελευταίων δεκαετιών. Και αντέξαμε.
Ο κρατικός μηχανισμός παρά τις δεδομένες αγκυλώσεις, παρά τις δεδομένες αδυναμίες, παρά τη δεδομένη νοοτροπία, κινητοποιήθηκε γρήγορα με αποτελεσματικότητα και με διάρκεια. Μπορούμε να πούμε ότι το κράτος έφθασε τα όριά του αυτήν τη φορά. Πράγματι υπήρξε μία συνολική κινητοποίηση με βάση ένα συγκροτημένο σχέδιο, το οποίο υπάρχει σε όλα τα επίπεδα της κρατικής μηχανής. Τα αποτελέσματα ήταν ορατά και στα πρώτα στάδια, αλλά και τις επόμενες ημέρες.
Θα ήθελα εδώ απλώς να επισημάνω -γιατί ειπώθηκε από τον Πρόεδρο του ΔΗ.Κ.ΚΙ. κ. Τσοβόλα ότι η ΕΜΑΚ δεν έχει τεχνολογικό εξοπλισμό- ότι η ΕΜΑΚ έχει πλήρη τεχνολογικό εξοπλισμό. Απλώς θέλω να σας ενημερώσω ότι όταν γίνεται προσπάθεια διάσωσης όσων έχουν εγκλωβιστεί, απαγορεύεται η χρήση κομπρεσέρ. Δεν ήταν ότι δεν είχαν, αλλά απαγορεύεται και γι'αυτό χρησιμοποιούν τα χέρια τους. Αυτή είναι η μέθοδος που χρησιμοποιείται εάν θέλουμε να διασώσουμε τους εγκλωβισμένους. Εκτός και αν θέλουμε να τους βγάλουμε σε οποιαδήποτε κατάσταση.
Κινητοποιήθηκαν και οι εθελοντικές ομάδες και ο Ερυθρός Σταυρός. Και εδώ θα πρέπει να συγχαρώ και τον Ερυθρό Σταυρό για τη μεγάλη του συνεισφορά, αλλά και όλους τους εθελοντές, τους προσκόπους. Δεν ξέρω κατά πόσο είναι γνωστό ότι η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ηλεκτρολόγων έχει συνεισφέρει πολύ και ότι τριάντα ηλεκτρολόγοι ήρθαν από την Κρήτη για να βοηθήσουν στο να βάλουμε φως στους καταυλισμούς.
Πράγματι, υπήρξε μία άμεση κινητοποίηση, αλλά ήταν φυσικό τις πρώτες ημέρες να υπάρχουν και ορισμένα προβλήματα, ορισμένες αδυναμίες, λόγω της έκτασης της καταστροφής.
Ακούστηκαν πολλά περί δήθεν επίρριψης ευθυνών από την Κυβέρνηση στην Τοπική και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση. Νομίζω ότι είναι λάθος η νοοτροπία που θέλει την Τοπική και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση σε ρόλο απλώς διεκδικητικό. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει εξουσία και άρα έχει και ευθύνες. Και πρέπει να πούμε ότι μετά από μία φυσιολογική αμηχανία των πρώτων ημερών, που σε μερικές περιπτώσεις στοίχισε την ταλαιπωρία των πολιτών, η Τοπική Αυτοδιοίκηση στο σύνολό της, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις -και αυτό είναι αν θέλετε φυσικό- ανταποκρίνεται στο μέτρο του δυνατού, στις μεγάλες ανάγκες που έχουν προκύψει.
Υπάρχει μία πλήρης συνεργασία μεταξύ της Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και της κρατικής μηχανής, χωρίς να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και θέματα, τα οποία πρέπει να λυθούν επιτόπου, χωρίς να σημαίνει ότι σε έκτακτες περιστάσεις δεν υπάρχουν και ορισμένες τριβές. Και εκεί χρειάζεται η παρέμβαση η δική μας για να βρούμε διαδικασίες πιο αποτελεσματικές που να εξυπηρετούν τον 'Ελληνα πολίτη. Και αυτό έγινε σε αρκετές περιπτώσεις.
Σε ελάχιστο διάστημα μοιράστηκαν αρκετές χιλιάδες σκηνές. Είναι πρωτοφανής ο αριθμός των σκηνών που έχει μοιραστεί. Εάν βάλουμε και τις ιδιωτικές και από τον Ερυθρό Σταυρό που έχουν μοιραστεί, φθάνουμε περίπου τις τριάντα χιλιάδες σκηνές. Αν όλες αυτές είχαν χρησιμοποιηθεί, θα έπρεπε να στεγάζουν τουλάχιστον εκατόν ογδόντα χιλιάδες πολίτες. Αυτό σημαίνει ότι πάρα πολλές σκηνές δεν έχουν αξιοποιηθεί για το σκοπό για τον οποίο μοιράστηκαν ή δόθηκαν και σε ανθρώπους, οι οποίοι τις κρατούν στην αποθήκη.
Είπε ο κ. Καραμανλής ότι ο Δήμαρχος Ελευσίνας -αν θυμάμαι καλά- ζητάει σκηνές και δεν του δίνουμε. Εγώ δεν έχω κανένα αίτημα από κανένα δήμο ότι θέλει σκηνές. Αντίθετα αρχίζουμε και μειώνουμε τις σκηνές. Και αυτό είναι φυσιολογικό. Γιατί όσο περνούν οι μέρες, οι άνθρωποι που τα σπίτια τους είναι "πράσινα" και για ψυχολογικούς λόγους έμεναν σε σκηνές, αρχίζουν να επιστρέφουν στα σπίτια τους.
'Εχουμε μοιράσει χιλιάδες κουβέρτες, στρώματα, κρεβάτια και πατώματα. Σίγουρα όμως υπάρχουν προβλήματα. Δεν είναι δυνατό να μην υπάρχουν προβλήματα σε μια καταστροφή τέτοιας έκτασης.
Εκείνο που θα ήθελα να πω είναι ότι από την αρχή η Κυβέρνηση επιμέναμε ότι πρέπει να πάμε σε οργανωμένους καταυλισμούς. Και δεχτήκατε κριτική και από συναδέλφους εδώ, αλλά και από δημάρχους.
Σήμερα είναι πλέον αποδεκτό από όλους ότι οι οργανωμένοι καταυλισμοί παρέχουν καλύτερες συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας στους πολίτες, από ό,τι οι μεμονωμένες σκηνές. Και εκεί πράγματι έχουμε δημιουργήσει μια υποδομή και σε ηλεκτροδότηση και σε νερό και σε τηλέφωνο και σε μέσα υγιεινής. Υπάρχουν μονάδες του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας, των νοσοκομείων ή διάφορων άλλων ιατρικών φορέων, όπως οι Γιατροί του Κόσμου και εθελοντές, μονάδες ψυχολογικής υποστήριξης των πολιτών και γενικότερα, καλύτερες συνθήκες διαβίωσης των πολιτών.
Και επειδή ο κ. Καραμανλής ανέφερε για τις χημικές τουαλέτες, πράγματι τις πρώτες ημέρες υπήρξαν προβλήματα. Δεν υπήρχε τέτοιο απόθεμα στην Ελλάδα. 'Ομως ο καθαρισμός των χημικών τουαλετών έχει αρχίσει και γίνεται δύο φορές την ημέρα. Ταυτόχρονα όμως, έχουμε εγκαταστήσει και κοντέινερς με τουαλέτες που έχουν συνδεθεί με το δίκτυο αποχέτευσης, αλλά και ντουζιέρες. 'Ετσι, σήμερα τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα.
Παρά ταύτα δεν λέμε ότι όλα τα προβλήματα έχουν αντιμετωπιστεί ή ότι δεν θα υπάρξουν προβλήματα. Γι' αυτό έχουμε ήδη εκπονήσει ένα σχέδιο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων σε περίπτωση έντονης βροχής. Υπάρχει ένα συγκροτημένο σχέδιο για τη μεταφορά των πολιτών σε κάποια κτίρια των δήμων ή του κράτους, ώστε να αποφευχθούν τα μεγάλα προβλήματα σε περίπτωση έντονης βροχής.
'Οπως είπαμε και από την αρχή, ο στόχος μας δεν είναι οι πολίτες να μείνουν στις σκηνές. Είναι, το γρηγορότερο δυνατό, να τους μεταφέρουμε σε ημιμόνιμες καταστάσεις μέχρι να μπορέσουν να ξαναγυρίσουν στα σπίτια τους, αφού τα επισκευάσουν ή τα ανακατασκευάσουν. 'Εχουμε ένα σχέδιο γρήγορης μεταφοράς. Και θα πετύχουμε και αυτό το στοίχημα, το οποίο έχουμε βάλει, για να τους βγάλουμε από τις σκηνές σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
'Ηδη το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων έχει αρχίσει και εγκαθιστά τους οικίσκους σε διάφορες περιοχές που έχουν υποδείξει οι δήμοι στις πληγείσες περιοχές. 'Εχουν υποδειχθεί από τους δημάρχους γύρω στους εβδομήντα χώρους. Και μέχρι τη 15η Νοεμβρίου, θα έχουν εγκατασταθεί τέσσερις χιλιάδες οικίσκοι. Και γίνεται προσπάθεια ο αριθμός αυτός να αυξηθεί.
Πέρα όμως από τους οικίσκους, που αυτό δεν εξαρτάται μόνο από εμάς, εξαρτάται και από τη δυνατότητα παραγωγής, υπάρχει και ένα ολοκληρωμένο σχέδιο με εναλλακτικές δυνατότητες μεταφοράς των πολιτών από τις σκηνές.
Προτεραιότητα δίνουμε στην επιδότηση ενοικίου και στην επιδότηση της συγκατοίκησης.
Επίσης έχουμε βρει και όλες τις κατασκηνώσεις με οικίσκους που υπάρχουν στην περιοχή. 'Εχουμε επισημάνει ξενοδοχεία που μπορεί να επιταχθούν. 'Εχουμε επισημάνει κενά διαμερίσματα που υπάρχουν σε όλη την περιοχή και μέσω της επιδότησης του ενοικίου μπορούν να ενοικιαστούν.
Επίσης έχουμε επισημάνει και άλλες δυνατότητες που, σε συνδυασμό με τους οικίσκους οι οποίοι εγκαθίστανται, θα μας επιτρέψουν να ολοκληρώσουμε τη μεταφορά των πολιτών αυτών, που πράγματι έχουν ανάγκη να μείνουν εκτός από τα σπίτια τους. Και σήμερα δεν ξέρουμε πόσοι ακριβώς είναι αυτοί. Γιατί, όπως είπα, πολλοί που το σπίτι τους είναι "πράσινο" ή που το σπίτι τους μπορεί να έχει μικρές ζημιές, αλλά είναι κατοικήσιμο μένουν σήμερα σε σκηνή.
Με την απογραφή που γίνεται αυτό το Σαββατοκύριακο, αλλά και με την ολοκλήρωση του δευτεροβάθμιου ελέγχου, που θα γίνει σύντομα, θα έχουμε πλήρη στοιχεία για το πόσοι πράγματι έχουν ανάγκη ημιμόνιμης κατοικίας.
Πρέπει να πω εδώ ότι ο πρωτοβάθμιος έλεγχος από το ΥΠΕΧΩΔΕ έχει σχεδόν ολοκληρωθεί. Είναι πάνω από διακόσιες χιλιάδες και έγινε σε χρόνο ρεκόρ. Ο δευτεροβάθμιος προχωρά ταχύτατα και σε πολύ σύντομο διάστημα μέχρι το τέλος Οκτωβρίου, αρχές Νοεμβρίου θα έχει ολοκληρωθεί. Οπότε, τότε θα έχουμε μία πλήρη εικόνα. Επιπλέον θα βοηθήσει πάρα πολύ η εξομάλυνση της κατάστασης και η αντιμετώπιση των ψυχολογικών αντιδράσεων των πολιτών που είναι δικαιολογημένες και πολλοί από αυτούς θα γυρίσουν στα σπίτια τους.
Θα ήθελα να πω για την κινητοποίηση του ελληνικού κράτους, αλλά και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που είναι αποδεκτή από όλους, παρά τις οποιεσδήποτε προσπάθειες για μικροκομματικές αντιδικίες ή εκμεταλλεύσεις. Ακόμη και στο εξωτερικό ο τρόπος με τον οποίο αντέδρασε το ελληνικό κράτος έχει προκαλέσει ευνοϊκά σχόλια.
Είναι γεγονός ότι τα μέτρα τα οποία εξαγγείλαμε, τα εξαγγείλαμε άμεσα, πολύ πιο γρήγορα από οποιαδήποτε άλλη περίπτωση και τα μέτρα αυτά καλύπτουν όλες τις κατηγορίες των πολιτών που έχουν θιγεί, ανεξάρτητα εάν οι περιοχές αυτές έχουν κηρυχθεί σεισμόπληκτες. 'Εχουμε πει επανειλημμένως ότι τα μέτρα καλύπτουν όλους, ανεξάρτητα εάν σήμερα τους έχουμε κηρύξει σεισμόπληκτους. Είναι διαδικαστικά θέματα το πότε κηρύσσουμε κάποια περιοχή ως σεισμόπληκτη. Τα μέτρα καλύπτουν όλες τις κατηγορίες των πολιτών που έχουν υποστεί ζημιές είτε στην κατοικία είτε στη βιοτεχνία είτε στο εμπόριο είτε τους επαγγελματίες και υπάρχουν και ενισχύσεις για τους συνταξιούχους και τους ανέργους.
Σίγουρα κάποια από τα μέτρα αυτά χρειάζονται κάποια εξειδίκευση, λόγω της πολυπλοκότητας των θεμάτων, τα οποία αντιμετωπίζουμε ιδιαίτερα σ' αυτήν την περιοχή που κατά κανόνα το οικονομικό επίπεδο του πληθυσμού που έμεναν δεν ήταν από τα υψηλότερα, με προβλήματα αυθαιρέτων κτισμάτων και προβλήματα χωροταξικά.
'Ομως πέρα από αυτήν την εξειδίκευση, απ' όσα μέτρα έχω ακούσει εγώ από όλες τις προτάσεις που έχουν γίνει από όλα τα κόμματα, δεν βλέπουμε ότι προσθέτουν κάποιες καινούριες προτάσεις, απλώς γίνεται μία πλειοδοσία να δώσουμε περισσότερα από αυτά τα οποία ήδη έχουμε εξαγγείλει. Και βέβαια αυτό είναι πολύ εύκολο να το λέει κανείς και να γίνεται ευχάριστος, αλλά επιτρέψτε μου να σας πω, επειδή έχουμε άμεση επαφή με τους σεισμόπληκτους, ότι οι σεισμόπληκτοι είναι ικανοποιημένοι από τα μέτρα τα οποία έχουν εξαγγελθεί και τα βρίσκουν ικανοποιητικά. Αυτό που τους απασχολεί είναι η υλοποίηση και δεν είναι τόσο ευάλωτοι στο να γίνεται πλειοδοσία για περισσότερα μέτρα.
Αναφέρθηκε ο κ. Καραμανλής νομίζω στο θέμα των σχολείων. Θα ήθελα να πω ότι οι έλεγχοι, οι αυτοψίες, οι οποίες έγιναν σε κτίρια που στεγάζονται δύο χιλιάδες τετρακόσιες εξήντα πέντε σχολικές μονάδες στην περιοχή της Αττικής, έγιναν σε χρόνο ρεκόρ. Καταφέραμε παρά το ότι ο σεισμός έγινε λίγο πριν την έναρξη της σχολικής περιόδου να ξεκινήσει η σχολική περίοδος χωρίς πολύ μεγάλα προβλήματα. Δεν είναι δυνατόν να μην υπάρχουν ορισμένα προβλήματα. Αλλά ο ΟΣΚ ακολουθεί ένα πρόγραμμα επισκευής όλων των κτιρίων, τα οποία μπορούν να επισκευαστούν και ταυτόχρονα δημιουργίας νέων, αυτά που δεν μπορούν να επισκευαστούν. Σε συνεργασία με την Τοπική και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση έχουν βρεθεί εναλλακτικές δυνατότητες για την προσωρινή στέγαση των μαθητών σε διάφορα άλλα κτίρια ή τη συστέγαση σε άλλα σχολεία.
Επίσης, όσον αφορά το θέμα των νοσοκομείων, πράγματι υπάρχουν προβλήματα κυρίως στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής και στο Ογκολογικό Νοσοκομείο Αγίων Αναργύρων. Δεν είναι ότι η Κυβέρνηση δεν γνωρίζει ή δεν έχει πάρει τα απαραίτητα μέτρα.
Για μεν το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής σήμερα είναι πολύ λιγότεροι οι ασθενείς από ό,τι ήταν την ημέρα του σεισμού. Ο αριθμός αυτός θα μειωθεί ακόμη περαιτέρω. 'Ηδη έχουν μισθωθεί τρία ξενοδοχεία στα οποία μεταφέρονται οι ασθενείς.
Για δε το Ογκολογικό Νοσοκομείο Αγίων Αναργύρων, ως μεταβατική λύση, έχει αποφασιστεί η μεταφορά και λειτουργία όλων των μονάδων σε άλλα νοσοκομεία της Αττικής και ως οριστική λύση εξαγγέλθηκε ήδη η ανέγερση σύγχρονου ογκολογικού νοσοκομείου.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, νομίζω ότι η αντιμετώπιση ήταν αποτελεσματική και γρήγορη. 'Οταν ολοκληρωθεί όλη αυτή η διαδικασία -και αυτή η διαδικασία της μεταβατικής περιόδου θα ολοκληρωθεί σε πολύ σύντομο διάστημα- θα έχουμε μία πλήρη εικόνα και της δαπάνης, αλλά και της πολυπλοκότητας του όλου θέματος. Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι το σχέδιό μας είναι ακριβώς να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες των πολιτών, να ανταποκριθούμε στις ανάγκες των πολιτών και τελικά να ανταποκριθούμε στις αδυναμίες που μέχρι σήμερα είχε η πολιτεία κυρίως σε αυτήν την περιοχή -μία περιοχή με ασθενέστερα οικονομικά στρώματα- και να τους ξαναφτιάξουμε πόλεις που θα είναι καλύτερες από πριν. Χρειάζεται όμως συναίνεση, γιατί είναι ένα θέμα πάρα πολύ σημαντικό και η συναίνεση επιτυγχάνεται στην πράξη και όχι στα μπαλκόνια, στις γειτονιές που υποφέρουν με τους πολίτες που ταλαιπωρούνται. Και εκεί εμείς είμαστε από την πρώτη στιγμή και είμαστε πρόθυμοι να συνεργαστούμε, είμαστε πρόθυμοι να ακούσουμε όλες τις απόψεις που αφορούν λύσεις. Δεν είμαστε όμως πρόθυμοι να υποστούμε την προσπάθεια εκμετάλλευσης της καταστροφής.
Γνωρίζουμε ότι κρινόμαστε καθημερινά. Δίνουμε τη μάχη με το χρόνο.
Δίνουμε μάχη με το πρόβλημα. Δίνουμε μάχη για τους πολίτες και όχι για την υφαρπαγή της ψήφου τους, όπως επιχειρείται σε ορισμένες περιπτώσεις.
Οι καταστροφές ανέδειξαν και ορισμένες κρυφές πλευρές της κοινωνίας μας, θετικές και αρνητικές.
Στις θετικές είναι ο εθελοντισμός. Πράγματι, όπως είπα, μία πολύ μεγάλη μερίδα του ελληνικού λαού ανταποκρίθηκε σε αυτήν την καταστροφή, σε αυτές τις συνθήκες που δημιουργήθηκαν. 'Ηταν έμπρακτη η κοινωνική αλληλεγγύη. Οφείλουμε ένα μεγάλο μπράβο σε αυτούς τους ανθρώπους.
Η Κυβέρνηση σχεδιάζει να αναδείξει με νομοθετικές πρωτοβουλίες αυτήν τη φωτεινή πλευρά του φεγγαριού. Χρειάζεται να ενισχύσουμε τον εθελοντισμό.
Από την άλλη όμως υπάρχει και η σκοτεινή πλευρά, εκείνοι που προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν, να βγάλουν χρήματα από τη δυστυχία των άλλων. Γι' αυτό που θα πρέπει να είστε σίγουροι είναι ότι δεν πρόκειται να επιτρέψουμε να συμβεί αυτό. 'Οπως σε ορισμένες περιπτώσεις που το διαπιστώσαμε, υπήρξαν συνέπειες, έτσι θα υπάρξουν σε κάθε περίπτωση οι συνέπειες. Είμαστε έτοιμοι ακόμη, και για νομοθετικές διατάξεις για να μην επιτρέψουμε την καταστροφή αυτή η οποία συνέβη, να γίνει αφορμή για ορισμένους να αισχροκερδήσουν.
Τελειώνοντας, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, νομίζω ότι σε αυτήν τη μεγάλη δοκιμασία η κρατική μηχανή στο σύνολό της έδωσε εξετάσεις και τα πήγε καλά. Δεν είναι σωστό να καταγγέλλουμε συλλήβδην όλους τους δημοσίους υπαλλήλους της Τοπικής και Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, της κρατικής μηχανής. Γιατί είναι αυτοί που μαζί με όλους τους άλλους εκτός του συνόλου της κρατικής μηχανής, έδωσαν τη μάχη με υπεράνθρωπες προσπάθειες.
Πρέπει να βελτιώσουμε την απόδοση της Δημόσιας Διοίκησης. Δεν πρέπει όμως σε καμία περίπτωση να τους ισοπεδώνουμε. Εγώ θα ήθελα να ευχαριστήσω εκ μέρους της Κυβέρνησης όλους τους δημόσιους υπαλλήλους σε όλα τα επίπεδα και σε όλες τις ειδικότητες που συνεισέφεραν στα μεγάλα προβλήματα, στη μεγάλη ανάγκη της ελληνικής κοινωνίας.
Σίγουρα υπάρχουν προβλήματα και σίγουρα είμαστε σε κάποια καινούρια δεδομένα, η κατάσταση δεν είναι όπως ήταν πριν. Πρέπει να δούμε και τη χωροταξία της εκεί περιοχής και τις μελέτες. Και το ΥΠΕΧΩΔΕ πολύ έγκαιρα και ανεξάρτητα από το σεισμό είχε αναθέσει ειδικές εδαφολογικές σεισμολογικές και γεωλογικές μελέτες στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και πολύ σύντομα θα έχουμε τα αποτελέσματα αυτών των μελετών, με βάση τα οποία θα προχωρήσουμε.
Χρειάζεται να ξαναδούμε το θέμα της πολιτικής προστασίας. Υπήρχε το σχέδιο "ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ". Το θέμα όμως ήταν με βάση τα δεδομένα πριν το σεισμό. Με τα δεδομένα μετά το σεισμό, χρειάζεται και αυτό να το ξαναδούμε, να το ενισχύσουμε, ώστε να είμαστε πιο αποτελεσματικοί, αν ο μη γένοιτο ξαναέχουμε τέτοιες μεγάλες καταστροφές. Νομίζω ότι μπορούμε να αισιοδοξούμε για το μέλλον ότι ένα κράτος με πολλές αδυναμίες από τη γέννησή του, σε μια τέτοια καταστροφή τα κατάφερε. Και θα τα καταφέρει μέχρι τέλους. Χρειαζόμαστε όμως τη συμπαράσταση και τη συμμετοχή όλων σας. Ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τη συνεδρίασή μας παρακολουθούν από τα δυτικά θεωρεία, αφού προηγουμένως ξεναγήθηκαν στην έκθεση της αίθουσας "ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ", σαράντα δύο μαθητές και έξι συνοδοί τους από το 1ο Δημοτικό Σχολείο Καλαμπάκας Τρικάλων. Η Βουλή τους καλωσορίζει.
(Χειροκροτήματα από όλες τις πτέρυγες)
Περατώθηκε η συζήτηση προ ημερησίας διατάξεως, σύμφωνα με το άρθρο 143 του Κανονισμού της Βουλής, με πρωτοβουλία της Κυβέρνησης σε επίπεδο Αρχηγών Κομμάτων, με θέμα: "Οι πρόσφατοι Σεισμοί".
Στο σημείο αυτό δέχεσθε να λύσουμε τη συνεδρίαση;
ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
Με τη συναίνεση του Σώματος και ώρα 16.20' λύεται η συνεδρίαση για τη Δευτέρα 11 Οκτωβρίου 1999 και ώρα 18.00' με αντικείμενο εργασιών του Σώματος: κοινοβουλευτικό έλεγχο, σύμφωνα με την ημερήσια διάταξη που θα διανεμηθεί.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΟΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ