Σελίδα 369 

Π Ρ Α Κ Τ Ι Κ Α   Β Ο Υ Λ Η Σ

Θ' ΠΕΡΙΟΔΟΣ (ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ)

Σ Υ Ν Ο Δ Ο Σ   Α'

ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΒΟΥΛΗΣ

ΘΕΡΟΥΣ 1997

Σ Υ Ν Ε Δ Ρ Ι Α Σ Η ΙΓ'

Τρίτη 22 Ιουλίου 1997

Αθήνα, σήμερα στις 22 Ιουλίου 1997, ημέρα Τρίτη και ώρα 18.45' συνήλθε στην Αίθουσα των συνεδριάσεων του Βουλευτηρίου το Τμήμα Διακοπής Εργασιών της Βουλής (Α' σύνθεση), για να συνεδριάσει υπό την Προεδρία του Προέδρου αυτής κ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗ.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Κύριοι συνάδελφοι, αρχίζει η συνεδρίαση.

Εισερχόμαστε στην ημερήσια διάταξη

ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Θα γίνει προεκφώνηση των νομοσχεδίων, που είναι γραμμένα στην ημερήσια διάταξη, ώστε για όσα από αυτά δεν υπάρχει αντίρρηση να γίνουν δεκτά χωρίς συζήτηση.

Υπουργείου Ανάπτυξης

Ψήφιση στο σύνολο του σχεδίου νόμου: "'Ιδρυση και λειτουργία βιομηχανικών και βιοτεχνικών εγκαταστάσεων και άλλες διατάξεις".

Κρατείται για να ψηφισθεί στο σύνολο στη συνέχεια.

Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας

Ψήφιση στο σύνολο του σχεδίου νόμου: "Ανάπτυξη και εκσυγχρονισμός του εθνικού συστήματος υγείας, οργάνωση των υγειονομικών υπηρεσιών, ρυθμίσεις για το φάρμακο και άλλες διατάξεις".

Κρατείται για να ψηφισθεί στο σύνολο, σε άλλη συνεδρίαση.

Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων

Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: "Εκλογή Διδακτικού Προσωπικού των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και άλλες διατάξεις".

Το νομοσχέδιο θα συζητηθεί κατά τη σημερινή συνεδρίαση.

Υπουργείου Οικονομικών

Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: "Ειδικό μισθολόγιο δικαστικών λειτουργών, μισθολόγια κύριου προσωπικού Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και ιατροδικαστών και άλλες διατάξεις".

Ερωτάται το Τμήμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο;

ΜΕΡΙΚΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Κρατείται.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Το νομοσχέδιο κρατήθηκε και θα συζητηθεί κατά τον Κανονισμό.

Υπουργείου Γεωργίας

Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου: "Μέτρα για τους νέους αγρότες, σύσταση Οργανισμού Γεωργικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Απασχόλησης και άλλες διατάξεις".

Ερωτάται το Τμήμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο;

ΜΕΡΙΚΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Κρατείται.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Το νομοσχέδιο κρατήθηκε και θα συζητηθεί κατά τον Κανονισμό.

Υπουργείου Δημόσιας Τάξης

Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: "Προϋποθέσεις λειτουργίας ιδωτικών επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών ασφαλείας-Προσόντα και υποχρεώσεις του προσωπικού αυτών και άλλες διατάξεις".

Ερωτάται το Τμήμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο;

ΜΕΡΙΚΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Κρατείται.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Το νομοσχέδιο κρατήθηκε και θα συζητηθεί κατά τον Κανονισμό.

Επανερχόμεθα στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης: Ψήφιση στο σύνολο του νομοσχεδίου "'Ιδρυση και λειτουργία βιομηχανικών και βιοτεχνικών εγκαταστάσεων και άλλες διατάξεις".

Κυρία Υπουργέ, έχετε κάποια νομοτεχνική παρατήρηση;

ΒΑΣΩ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ (Υπουργός Ανάπτυξης): 'Οχι, κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Ερωτάται το Τμήμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο και στο σύνολο;

ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Δεκτό, δεκτό.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ: Κατά πλειοψηφία.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Το νομοσχέδιο έγινε δεκτό κατά πλειοψηφία και στο σύνολο.

Συνεπώς, το νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης "'Ιδρυση και λειτουργία βιομηχανικών και βιοτεχνικών εγκαταστάσεων και άλλες διατάξεις" έγινε δεκτό κατά πλειοψηφία σε μόνη συζήτηση κατ' αρχήν, κατ' άρθρο και στο σύνολο και έχει ως εξής:

'Ιδρυση και λειτουργία βιομηχανικών και βιοτεχνικών 

εγκαταστάσεων και άλλες διατάξεις

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ

ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

'Αρθρο 1

Σκοπός

Σκοπός του παρόντος νόμου είναι ο εκσυγχρονισμός των ισχυουσών διατάξεων και η απλούστευση των διαδικασιών για την εγκατάσταση και λειτουργία των βιομηχανιών, βιοτεχνιών, αποθηκών και κάθε είδους μηχανολογικών εγκαταστάσεων, 

Σελίδα 370 

καθώς και η εναρμόνιση της βιομηχανικής και βιοτεχνικής ανάπτυξης με την προστασία του περιβάλλοντος.

'Αρθρο 2

Ορισμοί

Κατά την έννοια του παρόντος νόμου νοούνται ως:

α. Βιομηχανία ή βιοτεχνία: Η τεχνοοικονομική μονάδα που με μηχανικά, χημικά ή άλλα μέσα διαφοροποιεί τη μορφή ή την ιδιότητα πρώτων υλών ή προϊόντων, προκειμένου αυτά να καταστούν κατάλληλα για τη χρήση για την οποία προορίζονται.

β. Επαγγελματικά εργαστήρια: Οι τεχνοοικονομικές μονάδες του προηγούμενου εδαφίου, των οποίων η εγκατεστημένη κινητήρια ισχύς δεν υπερβαίνει τα δώδεκα (12) KW ή η θερμική τα πενήντα (50) KW. Στα όρια αυτά δεν περιλαμβάνεται και η ισχύς η οποία δεν σχετίζεται αμέσως με την παραγωγική διαδικασία, καθώς και η ισχύς μηχανολογικής εγκατάστασης προορισμένης αποκλειστικά να προστατεύει το περιβάλλον από την ασκούμενη δραστηριότητα.

γ. Αποθήκες: Είναι οι αποθηκευτικοί χώροι, στεγασμένοι ή μη, που διαθέτουν μηχανολογικό εξοπλισμό για τη λειτουργία τους, καθώς και οι αποθηκευτικοί χώροι, ανεξαρτήτως μηχανολογικού εξοπλισμού, στους οποίους αποθηκεύονται εύφλεκτες, εκρηκτικές, διαβρωτικές, οξειδωτικές, τοξικές ύλες και αέρια.

δ. Μηχανολογικές εγκαταστάσεις: Οι πάσης φύσεως ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις παροχής υπηρεσιών.

ε. Κτιριακές εγκαταστάσεις: Είναι κάθε δομική κατασκευή, που προορίζεται για την εξυπηρέτηση των πάσης φύσεως αναγκών των προαναφερόμενων υπό τα στοιχεία α',β',γ' και δ' δραστηριοτήτων.

στ. Φορέας: Το φυσικό ή νομικό πρόσωπο στο όνομα του οποίου έχουν εκδοθεί οι κατά τον παρόντα νόμο άδειες και το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που ασκεί την αντίστοιχη εκμετάλλευση, εφόσον δεν συμπίπτουν και τα οποία είναι υπόχρεα και υπεύθυνα για την τήρηση των διατάξεων του παρόντος.

ζ. Εγκατάσταση (ίδρυση): Η τοποθέτηση για πρώτη φορά του μηχανολογικού εξοπλισμού σε συγκεκριμένη θέση και για άσκηση συγκεκριμένης δραστηριότητας.

η. Λειτουργία: Η ενεργοποίηση του εγκατασταθέντος μηχανολογικού εξοπλισμού.

θ. Επέκταση: Η μετά την αρχική εγκατάσταση επαύξηση της εγκατεστημένης ισχύος ή η προσθήκη κτιριακών εγκαταστάσεων, που πραγματοποιείται μέσα στο υπάρχον γήπεδο ή σε συνεχόμενο γήπεδο, υπό την προϋπόθεση σταθερής διασύνδεσης μεταξύ υπάρχοντος και προβλεπομένου να εγκατασταθεί μηχανολογικού εξοπλισμού. Προκειμένου περί αποθηκών χωρίς μηχανολογικό εξοπλισμό, επέκταση θεωρείται η καθ' οιονδήποτε τρόπο αύξηση της αποθηκευτικής τους ικανότητας.

ι. Υψηλό μηχάνημα: Το μηχάνημα του οποίου το εκ κατασκευής ύψος απαιτεί ύψος κτιριακών εγκαταστάσεων ανώτερο του επιτρεπόμενου από τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις.

ια. Υψηλή εγκατάσταση: 'Ενα σύνολο μηχανημάτων, συσκευών, οργάνων ή και λοιπών μηχανολογικών στοιχείων, που δύνανται, από τεχνολογική άποψη, να εγκατασταθούν και να λειτουργήσουν μόνο κατακορύφως, με αποτέλεσμα το συνολικό ύψος να υπερβαίνει το ανώτατο επιτρεπόμενο ύψος των κτιριακών εγκαταστάσεων, όπως αυτό προβλέπεται από τις ισχύουσες πολεοδομικές εγκαταστάσεις.

ιβ. Αδειοδοτούσα Αρχή: Η αρμόδια για θέματα βιομηχανίας υπηρεσία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης.

'Αρθρο 3

Πεδίο εφαρμογής

1. Στις διατάξεις του παρόντος νόμου υπάγονται και αναφέρονται εφεξής ως "δραστηριότητες", οι ασκούμενες στις εγκαταστάσεις που περιγράφονται στις υπό στοιχεία α', β', γ', δ' και ε' διατάξεις του άρθρου 2 του παρόντος.

2. Δεν υπάγονται στις διατάξεις του παρόντος νόμου:

α) Οι δραστηριότητες που ανήκουν ή την εκμετάλλευσή τους έχουν οι 'Ενοπλες Δυνάμεις, η Ελληνική Αστυνομία, το Λιμενικό και το Πυροσβεστικό Σώμα.

β) Τα πρατήρια υγρών και αερίων καυσίμων που προορίζονται για εφοδιασμό κάθε μεταφορικού μέσου.

γ) Τα συνεργεία αυτοκινήτων.

δ) Οι αποθήκες καυσίμων κεντρικών θερμάνσεων.

ε) Οι μηχανολογικές εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης κτιρίων.

στ) Οι μηχανολογικές εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης αποκλειστικώς θεάτρων, κινηματογράφων, νοσοκομείων, ξενοδοχείων, κέντρων διασκεδάσεως και ψυχαγωγίας, εστιατορίων, πολυκαταστημάτων τροφίμων, εφόσον αυτές είναι εγκατεστημένες και λειτουργούν στον ίδιο χώρο στον οποίο προσφέρονται οι παραπάνω υπηρεσίες και εξυπηρετεί ίδιες ανάγκες των καταστημάτων αυτών.

ζ) Οι μη σταθερές βιομηχανικές ή βιοτεχνικές μονάδες που εξυπηρετούν συγκεκριμένο δημόσιο ή ιδιωτικό έργο και παραμένουν στην ίδια θέση για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει το εξάμηνο.

η) Οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής που υπάγονται στις διατάξεις του ν. 1559/1985, όπως αυτές έχουν αντικατασταθεί από τις διατάξεις του ν. 2244/1994.

θ) Οι δραστηριότητες μέσα σε μεταλλευτικούς και λατομικούς χώρους των οποίων η εγκατάσταση και λειτουργία διέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 158, 159, 160, 161, 162 του ν.δ/τος 210/1973, 12, 16 του ν. 1428/1984 και 21 του ν. 2119/1993.


'Αρθρο 4

Χορήγηση άδειας εγκατάστασης

1. Για την εγκατάσταση ή την επέκταση των δραστηριοτήτων του παρόντος νόμου απαιτείται άδεια εγκατάστασης με την επιφύλαξη του άρθρου 5. Οι άδειες αυτές χορηγούνται μόνο από την Αδειοδοτούσα Αρχή, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου, ύστερα πάντοτε από αυτοψία της υπηρεσίας αυτής.

2. Οι εκδιδόμενες κατά τον παρόντα νόμο αποφάσεις για χορήγηση αδειών εγκατάστασης περιέχουν όρους ή και περιορισμούς και επιβάλλουν στο φορέα την πραγματοποίηση ειδικών έργων, όπου απαιτείται, για την επίτευξη στο μέγιστο δυνατό βαθμό του συγκερασμού της παραγωγικής δραστηριότητας με την προστασία του περιβάλλοντος, σύμφωνα και με τις υποδείξεις και εγκρίσεις των συναρμόδιων υπηρεσιών κατά τις οικείες διατάξεις. Οι φορείς των εγκαταστάσεων υποχρεούνται κατά τη λειτουργία τους στην απαρέγκλιτη τήρηση των παραπάνω όρων και περιορισμών.

Στην περίπτωση κατά την οποία, λόγω επελθούσης φθοράς, καθίσταται ανεπαρκής ο μηχανολογικός εξοπλισμός και δεν είναι δυνατή η τήρηση των παραπάνω όρων, οι φορείς ενημερώνουν την Αδειοδοτούσα Αρχή εντός δεκαπέντε (15) ημερών από τη διαπίστωση της αδυναμίας τήρησης των όρων αυτών.

Αν για την τήρηση αυτών των όρων απαιτείται να εγκατασταθεί νέος μηχανολογικός εξοπλισμός, η Αδειοδοτούσα Αρχή με απόφασή της, η οποία εκδίδεται κατά τη διαδικασία της παραγράφου 4 του άρθρου 7 του παρόντος νόμου, μπορεί να επιβάλλει εξειδικευμένους όρους και περιορισμούς για τη συνέχιση της άσκησης της δραστηριότητας, ώστε να ελαχιστοποιούνται οι επιπτώσεις στο περιβάλλον και τάσσει εύλογη προθεσμία για την εγκατάσταση του νέου μηχανολογικού εξοπλισμού. Μπορεί ακόμα να διατάσσει την προσωρινή διακοπή λειτουργίας της εγκατάστασης ή τμήματός της, αναλόγως της σοβαρότητας των επιπτώσεων από τη συνέχιση της λειτουργίας της.

Σε περίπτωση βλάβης, οι φορείς υποχρεούνται στην άμεση αποκατάστασή της, προκειμένου να καταστεί δυνατή η τήρηση 

Σελίδα 371 

των παραπάνω όρων. Αν για την αποκατάσταση της βλάβης απαιτείται χρονικό διάστημα πέραν του τριμήνου, ή εγκατάσταση νέου μηχανολογικού εξοπλισμού, οι φορείς των εγκαταστάσεων ενημερώνουν εντός δέκα (10) ημερών την Αδειοδοτούσα Αρχή η οποία εφαρμόζει τα ισχύοντα για την περίπτωση ανεπάρκειας του μηχανολογικού εξοπλισμού.

Οι ανωτέρω ρυθμίσεις δεν ισχύουν σε περίπτωση φθοράς ή βλάβης του μηχανολογικού εξοπλισμού εγκαταστάσεων προστασίας του περιβάλλοντος. Στην περίπτωση αυτή διατάσσεται η άμεση διακοπή λειτουργίας της δραστηριότητας μέχρις ότου αποκατασταθεί η φθορά ή βλάβη.

3. Απαγορεύεται η εγκατάσταση των δραστηριοτήτων που υπάγονται στον παρόντα νόμο σε χώρους έτοιμων κτιρίων, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από την οικοδομική τους άδεια ως βοηθητικοί ή κοινόχρηστοι.

4. Η έκδοση από την Αδειοδοτούσα Αρχή άδειας εγκατάστασης δραστηριοτήτων σε πολυόροφα κτίρια είναι δυνατή μόνον εφόσον επιτρέπεται και από τον "Κανονισμό δικαιωμάτων και υποχρεώσεων από τη συνιδιοκτησία" άρθρο 4 του ν. 3741/1929 του κτιρίου.

5. Η άδεια εγκατάστασης ισχύει για ορισμένη χρονική διάρκεια, που δεν δύναται να υπερβεί την τριετία.

Αίτημα για παράταση ή τροποποίησή της κρίνεται με τα ίδια δεδομένα και συνθήκες που ίσχυαν κατά τη χορήγησή της, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:

α. Το αίτημα έχει υποβληθεί κατά τη διάρκεια ισχύος της άδειας.

β. 'Εχει γίνει έναρξη του έργου εντός ενός (1) έτους από τη χορήγηση της άδειας.

γ. Το έργο έχει υλοποιηθεί σε ικανοποιητικό βαθμό, κατά την κρίση της Αδειοδοτούσας Αρχής, κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης.

Σε κάθε άλλη περίπτωση, αίτημα για παράταση της ισχύος της άδειας εγκατάστασης ή για τροποποίησή της εξετάζεται σύμφωνα με τα ισχύοντα κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης.

Ο συνολικός χρόνος της αρχικής άδειας εγκατάστασης και των παρατάσεων δεν μπορεί να υπερβεί την εξαετία.

6. Επιτρέπεται η χορήγηση ειδικής άδειας εγκατάστασης, μετά από έγκριση περιβαλλοντικών όρων, κατά παρέκκλιση τυχόν απαγορευτικών διατάξεων, σε δραστηριότητα η οποία συνδέεται αποκλειστικά με την πραγματοποίηση δημόσιων ή ιδιωτικών έργων ιδιάζουσας σημασίας για την εθνική οικονομία, κατά την κρίση του Υπουργού Ανάπτυξης, μετά από γνώμη του οικείου Νομαρχιακού Συμβουλίου. Η σχετική δραστηριότητα ασκείται υποχρεωτικώς εντός του χώρου που έχει διατεθεί για το έργο. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, καθορίζεται η σχετική διαδικασία και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.

7. Με προεδρικά διατάγματα, που εκδίδονται με πρόταση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων και Ανάπτυξης, ύστερα από γνώμη του οικείου Νομαρχιακού Συμβουλίου, μπορεί, για λόγους χωροταξικού σχεδιασμού ή προστασίας του περιβάλλοντος, να απαγορεύεται η εγκατάσταση νέων δραστηριοτήτων σε συγκεκριμένη περιοχή ή Περιφέρεια ή να επιβάλλονται ειδικοί όροι και περιορισμοί περιβαλλοντικού και μόνο χαρακτήρα στις περιπτώσεις επέκτασης ή μετεγκατάστασης εγκατεστημένων δραστηριοτήτων. Η προηγούμενη απαγόρευση μπορεί να αναφέρεται είτε στο σύνολο των δραστηριοτήτων που υπάγονται στον παρόντα νόμο είτε σε συγκεκριμένες μόνο δραστηριότητες ή σε δραστηριότητες ορισμένου μεγέθους.

'Αρθρο 5

Απαλλαγή από άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας

1. Απαλλάσσονται από την υποχρέωση εφοδιασμού με άδεια εγκατάστασης και με άδεια λειτουργίας τα επαγγελματικά εργαστήρια του άρθρου 2 περ. β' του παρόντος. Για την έναρξη λειτουργίας των δραστηριοτήτων αυτών απαιτείται να υποβληθεί σχετική υπεύθυνη δήλωση στην Αδειοδοτούσα Αρχή, συνοδευόμενη απαραίτητα από έγκριση περιβαλλοντικών όρων και πιστοποιητικό πυρασφάλειας. Η κατάθεση της δήλωσης βεβαιώνεται σε αντίγραφό της από την Αδειοδοτούσα Αρχή, το οποίο υποχρεούται να τηρεί ο φορέας.

2. Από τις απαλλαγές του παρόντος άρθρου εξαιρούνται οι μονάδες επεξεργασίας εύφλεκτων, εκρηκτικών, διαβρωτικών, οξειδωτικών και τοξικών ουσιών και αερίων υπό πίεση, ανεξαρτήτως της επεξεργαζόμενης ποσότητας, καθώς επίσης και οι αποθήκες όπου φυλάσσεται ποσότητα των παραπάνω ουσιών ανώτερη των 100 χιλιόγραμμων και ποσότητα αερίων υπό πίεση ανώτερη των 200 χιλιόγραμμων.

3. Εάν από τη λειτουργία των δραστηριοτήτων της παρ. 1 του παρόντος δημιουργούνται προβλήματα στο περιβάλλον ή στους περιοίκους, τα οποία διαπιστώνονται μετά από κοινό έλεγχο της Αδειοδοτούσας Αρχής και εκπροσώπου της οικείας Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δύνανται να εξαιρούνται οι φορείς των δραστηριοτήτων αυτών από την απαλλαγή της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, με απόφαση του αρμόδιου νομάρχη. Στις περιπτώσεις αυτές, μετά την κατά τα ως άνω εξαίρεσή τους, παρέχεται εφάπαξ προθεσμία, που δεν δύναται να υπερβεί το έτος, για τεχνική ανασυγκρότηση, με απόφαση του οικείου νομάρχη. Με την ίδια απόφαση επιβάλλονται οι αναγκαίοι περιβαλλοντικοί και λοιποί όροι προκειμένου να χορηγηθεί άδεια λειτουργίας κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου.

Στην περίπτωση κατά την οποία τα προβλήματα που δημιουργούν οι δραστηριότητες αυτές στο περιβάλλον δεν είναι δυνατόν να αρθούν με τεχνική ανασυγκρότηση, κατά την κρίση της Αδειοδοτούσας Αρχής, αντί της προθεσμίας για τεχνική ανασυγκρότηση, είναι δυνατόν, με την ίδια διαδικασία, να χορηγηθεί προθεσμία, χρονικής διάρκειας μέχρι ενός (1) έτους, για μεταφορά της δραστηριότητας, αναλόγως του μεγέθους και του είδους της, δυνάμενη να παραταθεί για ένα (1) ακόμη έτος.

Κατά τη διάρκεια ισχύος των παραπάνω αποφάσεων του νομάρχη, η δραστηριότητα λειτουργεί με τους όρους και τους περιορισμούς που τίθενται με τις αποφάσεις αυτές, εκτός αν η προκαλούμενη όχληση είναι κατά την κρίση της Αδειοδοτούσας Αρχής ιδιαιτέρως σοβαρή, οπότε μπορεί να διαταχθεί και η άμεση διακοπή της λειτουργίας.

4. Απαλλάσσονται από την υποχρέωση άδειας εγκατάστασης για επέκταση οι φορείς οι εφοδιασμένοι με άδεια λειτουργίας για την ίδια δραστηριότητα, μετά τήρηση πάντοτε των διατάξεων του ν. 1650/1986 και τυχόν κανονιστικών πράξεων που αφορούν αλλαγή χρήσης γης και εφόσον από την επέκταση:

α) Δεν επέρχεται ουσιαστική διαφοροποίηση στην εγκατάσταση, με βάση τα κριτήρια που τίθενται στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 7 του παρόντος.

β) Δεν επέρχεται αύξηση πάνω από 20% της εγκατεστημένης ισχύος που αναφέρεται στην άδεια λειτουργίας. Η αύξηση αυτή δεν δύναται σε κάθε περίπτωση να υπερβεί τα 600 KW κινητήριας ή θερμικής ισχύος. Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής δεν εφαρμόζονται για τις μονάδες της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου.

5. Με αποφάσεις του Υπουργού Ανάπτυξης καθορίζεται ο τύπος των εντύπων της υπεύθυνης δήλωσης την οποία θα συμπληρώνουν οι επιχειρήσεις, οι οποίες, σύμφωνα με το παρόν άρθρο, απαλλάσσονται από την υποχρέωση εφοδιασμού με άδεια εγκατάστασης και άδεια λειτουργίας.

'Αρθρο 6

Προσφυγές

Κατά των αποφάσεων των νομαρχών, με τις οποίες ρυθμίζονται καθ' οιονδήποτε τρόπο θέματα εγκατάστασης και λειτουργίας των δραστηριοτήτων που διέπονται από τις διατάξεις του παρόντος, καθώς επίσης και κατά των αποφάσεων με τις οποίες επιβάλλονται πρόστιμα, σύμφωνα με τις διατάξεις των παρ. 2 και 3 του άρθρου 16, χωρεί από οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον, προσφυγή για παράβαση νόμου, ενώπιον του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας. Η
Σελίδα 372 

προσφυγή ασκείται μέσα σε αποκλειστική προθεσμία τριάντα (30) ημερών από τη δημοσίευση ή, αν η απόφαση δεν δημοσιεύεται, από την κοινοποίησή της. Η κοινοποίηση στη διεύθυνση που έχει δηλωθεί από τον ενδιαφερόμενο είναι σε κάθε περίπτωση έγκυρη. Η προσφυγή κατατίθεται στην οικεία Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση ή στην οικεία περιφερειακή διοίκηση. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 8 του ν. 3200/1955, όπως κάθε φορά ισχύει.

2. Επίσης, επιτρέπεται κατά των αποφάσεων του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας άσκηση προσφυγής ενώπιον του Υπουργού Ανάπτυξης, εφαρμοζομένων και επί του προκειμένου, αναλόγως, των διατάξεων της προηγούμενης παραγράφου.

'Αρθρο 7

'Αδεια εγκατάστασης δραστηριότητας

1. Από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου απαγορεύεται η εγκατάσταση των δραστηριοτήτων που υπάγονται σε αυτόν σε περιοχή στην οποία έχει καθορισθεί, από πολεοδομικές διατάξεις, χρήση γης αντίθετη με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα.

2. Για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης, όπου δεν έχει καθορισθεί από πολεοδομικές διατάξεις συγκεκριμένη χρήση γης ή όπου η συγκεκριμένη δραστηριότητα είναι συμβατή με τις χρήσεις που υπάρχουν, απαιτούνται να λαμβάνονται υπόψη:

α) Η συνδρομή των διατάξεων του ν. 1650/1986, σε συνδυασμό προς την Κ.Υ.Α. 69269/5387/1990 (ΦΕΚ 678 Β') και τυχόν περιορισμών που ισχύουν με βάση τις εκάστοτε κείμενες διατάξεις.

β) Οι αναγκαίες, κατά τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, γνώμες ή εγκρίσεις άλλων υπηρεσιών ή αρχών και ιδίως έγκριση περιβαλλοντικών όρων σύμφωνα με το ν. 1650/1986, όπως εκάστοτε ισχύει.

Τα κριτήρια με βάση τα οποία χορηγείται η άδεια εγκατάστασης είναι :

α) Η αρτιότητα και η τεχνολογική στάθμη του μηχανολογικού εξοπλισμού.

β) Η φυσιογνωμία της περιοχής και οι επιπτώσεις της ιδρυόμενης δραστηριότητας στο περιβάλλον, στις περιπτώσεις που από τις ισχύουσες διατάξεις δεν προβλέπεται κατάρτιση μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

γ) Η ασφάλεια και η υγεία των εργαζομένων στην εγκατάσταση, καθώς και των περιοίκων.

δ) Οι υφιστάμενες συνθήκες γειτνιάσεως του γηπέδου ή του χώρου εγκατάστασης της δραστηριότητας.

ε) Η επάρκεια και η καταλληλότητα των κτιρίων που πρόκειται να ανεγερθούν. Στην περίπτωση έτοιμων κτιρίων εφαρμόζονται οι διατάξεις των παρ. 3 και 4 του άρθρου 4 και της παρ. 3 του άρθρου 11 του παρόντος.

3. Ο ενδιαφερόμενος για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης υποβάλλει στην Αδειοδοτούσα Αρχή όλες τις τεχνικές μελέτες που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα, μαζί με τα σχετικά παραστατικά πληρωμής των κατά το νόμο αμοιβών των μελετητών και των κρατήσεων που επιβάλλονται. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης καθορίζεται η σχετική διαδικασία και τα λοιπά απαιτούμενα δικαιολογητικά.

4. Η Αδειοδοτούσα Αρχή αποστέλλει εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών αντίγραφα των υποβληθέντων δικαιολογητικών στις συναρμόδιες κατά τις οικείες διατάξεις υπηρεσίες και στον οικείο δήμο ή κοινότητα. Οι υπηρεσίες αυτές και ο οικείος δήμος ή κοινότητα υποχρεούνται να χορηγήσουν τις απαιτούμενες από άλλες διατάξεις άδειες ή να γνωστοποιήσουν τους λόγους της τυχόν άρνησής τους, όπως και να γνωμοδοτήσουν σχετικά και να υποδείξουν τυχόν απαιτούμενους όρους για θέματα της αρμοδιότητάς τους, μέσα σε προθεσμία εξήντα (60) ημερών, εάν πρόκειται για δραστηριότητες της ΑΙ κατηγορίας της Κ.Υ.Α. 69269/ 5387/1990 και μέσα σε προθεσμία σαράντα (40) ημερών, εάν πρόκειται για δραστηριότητες της ΑΙΙ και της Β' κατηγορίας της ίδιας Κ.Υ.Α., όπως αυτή εκάστοτε ισχύει. Η προθεσμία των εξήντα (60) ημερών για τις δραστηριότητες της ΑΙ κατηγορίας μπορεί να παραταθεί για ίσο χρονικό διάστημα με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού, αν λόγω σοβαρότητας ή δυσχέρειας του έργου δικαιολογείται η παράταση αυτή. Για την εφαρμογή των προηγούμενων διατάξεων η αρμόδια για την έγκριση περιβαλλοντικών όρων υπηρεσία προβαίνει στην έγκριση ή μη αυτών, χωρίς να απαιτείται προηγουμένως η έκδοση απόφασης προέγκρισης χωροθέτησης. Η Αδειοδοτούσα Αρχή παρακολουθεί την έγκαιρη προώθηση των σχετικών διαδικασιών και, εάν παρέλθουν άπρακτες οι παραπάνω προθεσμίες, προχωρεί στην εξέταση του αιτήματος χορήγησης της άδειας εγκατάστασης και στην τελευταία αυτή περίπτωση λαμβάνεται ως δεδομένη η θετική γνωμοδότηση των συναρμόδιων υπηρεσιών κατά τις κείμενες διατάξεις. Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση επί του αιτήματος εκδίδεται εντός τριάντα (30) ημερών από τη λήξη των παραπάνω προθεσμιών και η υπέρβασή της συνιστά παράνομη παράλειψη της διοικήσεως.

5. Δεν απαιτείται άδεια εγκατάστασης εντός των ΒΙ.ΠΕ. και άλλων οργανωμένων χώρων, για τους οποίους υπάρχουν ειδικές διατάξεις εγκατάστασης.

6. Αιτήσεις για χορήγηση άδειας εγκατάστασης ίδρυσης δραστηριότητας, για την οποία η συνολική επένδυση υπερβαίνει το ποσό των εκατόν είκοσι εκατομμυρίων (120.000.000) δραχμών, δημοσιοποιούνται με ευθύνη της Αδειοδοτούσας Αρχής, εντός της προβλεπόμενης στην παραπάνω παρ. 4 προθεσμίας των πέντε (5) ημερών.

7. Ο φορέας της άδειας εγκατάστασης υποχρεούται στη δημοσιοποίηση της ληφθείσας άδειας εντός είκοσι (20) ημερών από την έκδοσή της. Από τη δημοσιοποίηση θεωρείται ότι έλαβε γνώση κάθε ενδιαφερόμενος, ο οποίος έχει τη δυνατότητα άσκησης προσφυγής, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Σε περίπτωση παραλείψεως δημοσιοποιήσεως της άδειας, αυτή θεωρείται ότι έχει ανακληθεί από τη λήξη της προθεσμίας δημοσιοποίησης. Ο τρόπος των δημοσιοποιήσεων και κάθε άλλη λεπτομέρεια εφαρμογής της προηγούμενης και της παρούσας παραγράφου καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης. Με απόφαση του ίδιου Υπουργού το όριο της προηγούμενης παραγράφου μπορεί να αναπροσαρμόζεται.

'Αρθρο 8

'Αδεια εγκατάστασης για επέκταση δραστηριοτήτων

που λειτουργούν νομίμως

1. Η επέκταση δραστηριότητας που λειτουργεί νομίμως είναι δυνατή, με την προϋπόθεση ότι με την επέκταση δεν παραβιάζονται οι διατάξεις περί χρήσεως γης της περιοχής. Η σχετική άδεια εγκατάστασης χορηγείται αφού ληφθούν υπόψη τα στοιχεία της παρ. 2 του άρθρου 7.

2. Η επέκταση δραστηριότητας που λειτουργούσε νομίμως πριν από την έναρξη ισχύος πολεοδομικής διάταξης, η οποία μετέβαλε τη χρήση γης της περιοχής, καθιστώντας τη δραστηριότητα μη συμβατή προς την νέα χρήση γης, είναι δυνατή μέσα στο χώρο ή στο γήπεδο στο οποίο λειτουργούσε η δραστηριότητα πριν από τη δημοσίευση της παραπάνω πολεοδομικής διάταξης και για χρονικό διάστημα λειτουργίας που τυχόν προβλέπει η διάταξη αυτή. Για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης σε αυτές τις περιπτώσεις εξετάζονται τα στοιχεία της παρ. 2 του άρθρου 7. Στην περίπτωση αυτή είναι δυνατή η επιβολή στο φορέα ειδικών όρων αρχιτεκτονικής και αισθητικής προσαρμογής προς τη νέα χρήση γης της περιοχής. Οι όροι αυτοί επιβάλλονται με απόφαση του αρμόδιου νομάρχη, ύστερα από εισήγηση της οικείας αρχιτεκτονικής επιτροπής, στην οποία παραπέμπεται το θέμα από το νομάρχη.

'Αρθρο 9

Επανεξεταζόμενα αιτήματα σε δεύτερο βαθμό

Αιτήματα γα χορήγηση αδειών εγκατάστασης, για δραστηριότητες αξίας από ογδόντα (80) μέχρι πεντακοσίων
Σελίδα 373 

(500) εκατομμυρίων δραχμών, που έχουν απορριφθεί από την Αδειοδοτούσα Αρχή, επανεξετάζονται, και κατ' ουσίαν, από την οικεία Επιτροπή της παρ. 2 του άρθρου 10 του παρόντος νόμου, μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου υποβαλλόμενη εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από τη γνωστοποίηση σε αυτόν της απορριπτικής αποφάσεως.

2. Αιτήματα για χορήγηση αδειών εγκατάστασης για δραστηριότητες αξίας από πεντακόσια (500) εκατομμύρια δραχμές και άνω, που έχουν απορριφθεί από την Αδειοδοτούσα Αρχή, επανεξετάζονται, και κατ' ουσίαν, από την Επιτροπή της παρ. 4 του άρθρου 10 του παρόντος νόμου, μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου, υποβαλλόμενη μέσα στην προθεσμία που ορίζεται στην προηγούμενη παράγραφο.

3. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επανεξέταση αιτημάτων κατά τις προηγούμενες παραγράφους είναι η έγκριση περιβαλλοντικών όρων σύμφωνα με το ν. 1650/ 1986 και την Κ.Υ.Α. 69269/5387/1990, όπως εκάστοτε ισχύουν.

4. Για την εξεύρεση της αξίας των δραστηριοτήτων των παραγράφων 1 και 2 λαμβάνεται υπόψη η αξία του μηχανολογικού εξοπλισμού και τα έξοδα εγκατάστασης αυτού, με βάση τα υποβαλλόμενα από τον ενδιαφερόμενο στοιχεία προς χορήγηση της άδειας εγκατάστασης.

5. Η αίτηση του ενδιαφερομένου για επανεξέταση απορριφθέντος αιτήματος συνοδεύεται, επί ποινή απαραδέκτου, από παράβολο Δημόσιου Ταμείου αξίας ενός τοις χιλίοις (1/1.000) επί της αξίας της δραστηριότητας. Το ποσό αυτό δεν είναι δυνατόν να είναι ανώτερο των πεντακοσίων χιλιάδων (500.000) δραχμών.

6. Τα ποσά των προηγούμενων παραγράφων 1, 2 και 4 δύναται να αναπροσαρμόζονται με αποφάσεις του Υπουργού Ανάπτυξης.

'Αρθρο 10

Επιτροπές επανεξέτασης

1. Στις έδρες των Περιφερειών της χώρας και στη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας (Γ.Γ.Β.) του Υπουργείου Ανάπτυξης συνιστώνται Επιτροπές με αρμοδιότητα την επανεξέταση των αιτημάτων του προηγούμενου άρθρου.

2. Οι Επιτροπές που συνιστώνται στις έδρες των αντίστοιχων Περιφερειών της χώρας συγκροτούνται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της οικείας Περιφέρειας, ο οποίος και μετέχει ως Πρόεδρος, και περιλαμβάνουν στη σύνθεσή τους:

α. 'Ενα μέλος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

β. Τους προϊσταμένους των υπηρεσιών με αρμοδιότητα σε θέματα βιομηχανίας και περιβάλλοντος, χωροταξίας και δημόσιων έργων της οικείας Περιφέρειας. Εφόσον δεν υπάρχουν αντίστοιχες υπηρεσίες στην Περιφέρεια, ορίζονται ως μέλη οι προϊστάμενοι των υπηρεσιών της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης της έδρας της Περιφέρειας και στην περίπτωση που δεν υπάρχουν ούτε στις οικείες νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις, ορίζονται από την κεντρική υπηρεσία των αρμόδιων υπουργείων σε θέματα βιομηχανίας και περιβάλλοντος, χωροταξίας και δημόσιων έργων.

γ. 'Εναν εκπρόσωπο του Εμποροβιομηχανικού Επιμελητηρίου του νομού εγκατάστασης της μονάδας και έναν εκπρόσωπο της Τοπικής 'Ενωσης Δήμων και Κοινοτήτων του νομού εγκατάστασης της μονάδας.

δ. 'Εναν εκπρόσωπο του οικείου περιφερειακού τμήματος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (Τ.Ε.Ε.).

Στην παραπάνω Επιτροπή συμμετέχουν, χωρίς δικαίωμα ψήφου, και ο προϊστάμενος ή οι προϊστάμενοι των υπηρεσιών της περιφέρειας ή της νομαρχίας, αν έχουν εισηγηθεί για τη συγκεκριμένη βιομηχανική εγκατάσταση.

3. Εισηγητής στην ανωτέρω επιτροπή ορίζεται υπάλληλος της υπηρεσίας της αρμόδιας σε θέματα βιομηχανίας της οικείας Περιφέρειας.

4. Η Επιτροπή που συνιστάται στη Γ.Γ.Β. του Υπουργείου Ανάπτυξης συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και περιλαμβάνει στη σύνθεσή της:

α. το Γενικό Γραμματέα Βιομηχανίας, ως Πρόεδρο,

β. το Νομικό Σύμβουλο του Υπουργείου Ανάπτυξης,

γ. το Γενικό Διευθυντή Στήριξης της Βιομηχανίας του Υπουργείου Ανάπτυξης,

δ. το Γενικό Διευθυντή Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων,

ε. έναν εκπρόσωπο του Σ.Ε.Β.,

στ. έναν εκπρόσωπο της Κεντρικής 'Ενωσης Δήμων και Κοινοτήτων και

ζ. έναν εκπρόσωπο του Τ.Ε.Ε..

Σε περίπτωση επαναξέτασης αίτησης που ανήκει στην αρμοδιότητα της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας του Υπουργείου Ανάπτυξης, στην πιο πάνω Επιτροπή προεδρεύει ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας του Υπουργείου Ανάπτυξης και συμμετέχει με δικαίωμα ψήφου και ο Γενικός Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας του Υπουργείου Ανάπτυξης.

5. Τα μέλη των Επιτροπών των παρ. 2 και 4, καθώς και οι αναπληρωτές τους, ορίζονται με την απόφαση συγκρότησης των αντίστοιχων Επιτροπών, μετά από πρόταση του φορέα που εκπροσωπούν, πλην των εκπροσώπων των δημοσίων υπηρεσιών, οι οποίοι μετέχουν αυτοδικαίως λόγω της ιδιότητάς τους. Σε περίπτωση έλλειψης Γενικού Διευθυντή, ως μέλος ορίζεται, από τον αρμόδιο υπουργό, ένας εκ των Διευθυντών της οικείας Γενικής Διεύθυνσης.

Το μέλος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους των Επιτροπών της παρ. 2 υποδεικνύεται, μαζί με τον αναπληρωτή του, από τον Πρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

6. Στις συνεδριάσεις των ως άνω Επιτροπών καλείται να ακουσθεί ο αιτών την επανεξέταση.

7. Οι παραπάνω Επιτροπές των παρ. 2 και 4 συνεδριάζουν την 15η και 30ή κάθε μήνα ή την πρώτη επόμενη εργάσιμη ημέρα και εξετάζουν αιτήματα που έχουν υποβληθεί μέχρι την 30ή του προηγούμενου μήνα και την 15η του ίδιου μήνα, αντιστοίχως. Η σχετική απόφαση της Επιτροπής διαβιβάζεται στην Αδειοδοτούσα Αρχή, η οποία σε περίπτωση παραδοχής της προσφυγής υποχρεούται, μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) ημερών, να εκδώσει την αιτηθείσα άδεια. Η ίδια αυτή απόφαση γνωστοποιείται και στον ενδιαφερόμενο.

8. Η γραμματειακή υποστήριξη των Επιτροπών του παρόντος άρθρου καλύπτεται από τις υπηρεσίες της οικείας Γενικής Γραμματείας Περιφέρειας και της κεντρικής υπηρεσίας της Γ.Γ.Β. του Υπουργείου Ανάπτυξης, αντιστοίχως.

9. Η σύσταση και η διαδικασία λειτουργίας των Επιτροπών του παρόντος άρθρου, καθώς και η αποζημίωση του Προέδρου, των μελών, των Γραμματέων και των Εισηγητών των ως άνω Επιτροπών, καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης, κατά παρέκκλιση των κειμένων διατάξεων.

'Αρθρο 11

'Αδεια οικοδομής

1. Για την ανέγερση κτιριακών εγκαταστάσεων, που προορίζονται για την εξυπηρέτηση των δραστηριοτήτων του παρόντος νόμου, απαιτείται να εκδοθεί προηγουμένως η κατά νόμο άδεια οικοδομής, η οποία και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας.

2. Προκειμένου περί δραστηριοτήτων για τις οποίες ισχύει η απαλλαγή του άρθρου 5 του παρόντος νόμου, η άδεια οικοδομής εκδίδεται από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία, μετά από προηγούμενη βεβαίωση της Αδειοδοτούσας Αρχής, περί απαλλαγής από την υποχρέωση εφοδιασμού με άδεια εγκατάστασης. Η βεβαίωση αυτή χορηγείται εντός τριών (3) ημερών από την υποβολή της σχετικής αίτησης.

'Αρθρο 12

Παρεκκλίσεις για την ανέγερση 

κτιριακών εγκαταστάσεων

Η ανέγερση κτιριακών εγκαταστάσεων για την εξυπηρέτηση των δραστηριοτήτων που υπάγονται στον παρόντα νόμο υπόκειται στους όρους δόμησης που προβλέπονται από τις 
Σελίδα 374 

ισχύουσες κάθε φορά πολεοδομικές διατάξεις.

2. Παρέκκλιση από τους όρους αυτούς επιτρέπεται στις εξής περιπτώσεις:

α. Κατά την εγκατάσταση των δραστηριοτήτων που υπάγονται στον παρόντα νόμο επιτρέπεται παρέκκλιση μόνο ως προς το ύψος και εφόσον πρόκειται να εγκατασταθούν υψηλά μηχανήματα, αποθήκες κατακόρυφου τύπου (SILOS), καπνοδόχοι ή υψηλές εγκαταστάσεις. Προκειμένου περί υψηλών εγκαταστάσεων επιτρέπεται η έγκριση παρέκκλισης, μόνον εφόσον η λύση αυτή είναι επιβεβλημένη από τεχνολογικούς λόγους και δεν είναι δυνατή η εφαρμογή άλλης δόκιμης τεχνικής λύσης.

β. Κατά την επέκταση των δραστηριοτήτων που υπάγονται στον παρόντα νόμο επιτρέπεται παρέκκλιση ως προς το ύψος, υπό τις προϋποθέσεις της προηγούμενης παραγράφου, καθώς επίσης και ως προς τους λοιπούς όρους δόμησης, όπως προβλέπεται από τις ισχύουσες κάθε φορά πολεοδομικές διατάξεις, υπό την προϋπόθεση ότι δεν δύναται να εφαρμοσθεί άλλη λύση, από λειτουργική άποψη, με την οποία να αποφεύγεται η παρέκκλιση.

γ. Στην περίπτωση της παρ. 6 του άρθρου 4 του παρόντος νόμου.

Για την έγκριση της παρέκκλισης ακολουθείται η διαδικασία που προβλέπεται από τις ισχύουσες κάθε φορά πολεοδομικές διατάξεις.

'Αρθρο 13

Χορήγηση άδειας λειτουργίας

1. Για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας στις εγκαθιστάμενες ή επεκτεινόμενες δραστηριότητες μετά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, απαιτείται, μέσα στο χρονικό διάστημα ισχύος της άδειας εγκατάστασης, να υποβληθεί σχετική αίτηση συνοδευόμενη από τα ακόλουθα δικαιολογητικά:

α) υπεύθυνη δήλωση του φορέα ή νόμιμου εκπροσώπου του και των κατά περίπτωση, αντίστοιχης ειδικότητας, μηχανικών ότι η εγκατάσταση έγινε σύμφωνα με τη χορηγηθείσα άδεια εγκατάστασης, ότι τα προβλεπόμενα έργα εκτελέστηκαν σύμφωνα με τις εγκριθείσες μελέτες και ότι η λειτουργία της δραστηριότητας ικανοποιεί τους περιβαλλοντικούς και λοιπούς όρους της άδειας εγκατάστασης,

β) διάγραμμα ροής των επί μέρους λειτουργιών,

γ) υπεύθυνη δήλωση του εκπροσώπου του φορέα στην οποία να αναφέρει λεπτομερώς πόσους και ποιας ειδικότητας τεχνικούς θα χρησιμοποιήσει κατά νόμο,

δ) υπεύθυνη δήλωση του, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, αρμόδιου τεχνικού, ο οποίος έχει αναλάβει την επίβλεψη λειτουργίας του μηχανολογικού εξοπλισμού της εγκαθιστάμενης δραστηριότητας,

ε) δικαιολογητικά για την παροχή αδειών και εγκρίσεων άλλων υπηρεσιών που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία, για τη χορήγηση των οποίων μεριμνά η Αδειοδοτούσα Αρχή, εφαρμοζομένων αναλόγως των διατάξεων της παρ. 4 του άρθρου 7 του παρόντος νόμου.

Η Αδειοδοτούσα Αρχή χορηγεί σημείωμα με την ημερομηνία υποβολής της αίτησης και μνεία των επισυναπτόμενων δικαιολογητικών.

Ο τύπος και το περιεχόμενο των παραπάνω δικαιολογητικών καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Σε κάθε περίπτωση ο ενδιαφερόμενος φορέας νομιμοποιείται να υποβάλλει ο ίδιος αίτηση προς τις λοιπές υπηρεσίες που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία, συνοδευόμενη από τα νόμιμα δικαιολογητικά, προκειμένου να του χορηγηθούν απευθείας άδειες ή εγκρίσεις προαπαιτούμενες για την έκδοση άδειας λειτουργίας. Στην περίπτωση αυτή ο ενδιαφερόμενος φορέας υποβάλλει στην Αδειοδοτούσα Αρχή τις άδειες ή τις εγκρίσεις που του έχουν χορηγηθεί.

2. Μέσα σε δύο (2) μήνες από την προσήκουσα υποβολή των ανωτέρω δικαιολογητικών χορηγείται, χωρίς τη διενέργεια αυτοψίας, προσωρινή άδεια λειτουργίας, διάρκειας μέχρι τεσσάρων (4) μηνών. Εάν παρέλθει άπρακτη η παραπάνω δίμηνη προθεσμία, ο φορέας δύναται να προβεί στην έναρξη λειτουργίας της δραστηριότητας, χωρίς προσωρινή άδεια λειτουργίας, η οποία θεωρείται χορηγηθείσα για χρονική διάρκεια τεσσάρων (4) μηνών. Σε κάθε περίπτωση η προσωρινή άδεια λειτουργίας λήγει αυτοδικαίως μετά την κατά την παρ. 4 του παρόντος άρθρου διενέργεια αυτοψίας και την κατόπιν αυτής χορήγηση ή άρνηση χορηγήσεως της άδειας λειτουργίας.

3. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης καθορίζονται ο τύπος και το περιεχόμενο της άδειας λειτουργίας, καθώς και οι όροι και περιορισμοί που μπορεί να περιλαμβάνονται σε αυτήν.

4. Η άδεια λειτουργίας χορηγείται για αόριστο χρόνο, εφόσον διαπιστωθεί από τα όργανα ελέγχου του άρθρου 15 ότι έχουν τηρηθεί οι περιβαλλοντικοί και λοιποί όροι και περιορισμοί της άδειας εγκατάστασης και ότι από τη λειτουργία της δραστηριότητας εξασφαλίζεται στην πράξη η προστασία του περιβάλλοντος. Ειδικά για την περίπτωση της παρ. 6 του άρθρου 4 του παρόντος νόμου, η ισχύς της άδειας λειτουργίας δεν δύναται να υπερβαίνει την απαιτούμενη διάρκεια πραγματοποίησης του έργου.

5. Στην περίπτωση που έχουν σημειωθεί παρεκκλίσεις από την άδεια εγκατάστασης δεν χορηγείται άδεια λειτουργίας, εάν οι παρεκκλίσεις είναι τέτοιας φύσεως ή εκτάσεως ώστε να μην είναι δυνατή η τροποποίηση της άδειας εγκατάστασης, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 7 και 8 του παρόντος νόμου, αναλόγως της περιπτώσεως. Αν η τροποποίηση είναι δυνατή, χορηγείται η οριστική άδεια λειτουργίας με ταυτόχρονη τροποποίηση της άδειας εγκατάστασης, ώστε να ανταποκρίνεται προς τη νέα κατάσταση, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί με τις παρεκκλίσεις.

6. Οι χορηγούμενες σύμφωνα με τη διαδικασία του παρόντος άρθρου άδειες λειτουργίας επανεξετάζονται, μετά από διενέργεια σχετικού ελέγχου, ως προς τους περιβαλλοντικούς και λοιπούς όρους, οι οποίοι και δύνανται να τροποποιηθούν στις εξής περιπτώσεις:

α. Με τη συμπλήρωση πενταετίας από την έκδοσή τους ή σε περίπτωση καταγγελίας εκ μέρους φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης, των περιοίκων ή άλλων κοινωνικών φορέων.

β. Εφόσον έχει επέλθει για οποιονδήποτε λόγο παράβαση των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων.

γ. Εφόσον μεταβληθούν τα περιβαλλοντικά δεδομένα που ίσχυαν κατά το χρόνο έκδοσής τους.

7. Σε περίπτωση μεταβολής της χρήσης γης, αν η δραστηριότητα δεν είναι συμβατή με τη νέα χρήση, είναι δυνατή η επιβολή ειδικών όρων αρχιτεκτονικής και αισθητικής προσαρμογής της δραστηριότητας προς τη νέα αυτή χρήση. Οι σχετικοί όροι επιβάλλονται με απόφαση του οικείου νομάρχη, ύστερα από εισήγηση της αρχιτεκτονικής επιτροπής, στην οποία παραπέμπεται το θέμα από το νομάρχη.

'Αρθρο 14

Αλλαγή του φορέα της άδειας λειτουργίας 

ή της επωνυμίας του

1. Οι χορηγούμενες, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου, άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας τροποποιούνται ως προς την επωνυμία του φορέα, εάν επέλθει αλλαγή, και επανεκδίδονται στο όνομα νέου φορέα, όταν σε αυτόν περιέλθει, καθ' οιονδήποτε τρόπο, η κυριότητα ή το δικαίωμα εκμετάλλευσης της όλης δραστηριότητας.

2. Τόσο ο παλαιός όσο και ο νέος φορέας υποχρεούνται, μέσα σε ένα (1) μήνα από την επέλευση της ως άνω μεταβολής, να ειδοποιήσουν περί αυτής την Αδειοδοτούσα Αρχή. Σε περίπτωση παράβασης της υποχρέωσης αυτής επιβάλλεται σε καθέναν από τους φορείς πρόστιμο, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 16 του παρόντος νόμου.

Ο νέος φορέας είναι πλήρως συνυπεύθυνος για την τήρηση των διατάξεων του παρόντος από την περιέλευση σε αυτόν της κυριότητας ή του δικαιώματος έως την κατά την προηγούμενη παρ. 2 ειδοποίηση. 
Σελίδα 375 

 

'Αρθρο 15

'Ελεγχοι

1. Σκοπός των ελέγχων της παρ. 4 του άρθρου 13 του παρόντος νόμου είναι η εξακρίβωση του αληθούς περιεχομένου των υπεύθυνων δηλώσεων της παρ. 1 του άρθρου 13 και η σύνταξη σχετικής έκθεσης, προκειμένου να κριθεί από την Αδειοδοτούσα Αρχή κατά πόσο θα χορηγηθεί οριστική άδεια λειτουργίας ή θα εφαρμοσθούν οι διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 13 του παρόντος νόμου. Οι κατά τα ανωτέρω έλεγχοι προγραμματίζονται από την Αδειοδοτούσα Αρχή εντός του χρονικού διαστήματος ισχύος της προσωρινής άδειας λειτουργίας.

2. Τα όργανα που πραγματοποιούν τους ελέγχους, μονομελή ή πολυμελή, κατά περίπτωση, θα πρέπει να είναι εφοδιασμένα κάθε φορά με ειδική έγγραφη εντολή της Αδειοδοτούσας Αρχής, με μνεία του ονόματος του ελεγκτή και του δίδοντος την εντολή οργάνου.

3. Τα όργανα της προηγούμενης παραγράφου δύνανται να πραγματοποιούν ελέγχους, οποτεδήποτε το κρίνουν αναγκαίο ή ύστερα από επώνυμη έγγραφη καταγγελία, σε κάθε δραστηριότητα που υπάγεται στις διατάξεις του παρόντος νόμου, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσο τηρούνται οι περιβαλλοντικοί και λοιποί όροι και περιορισμοί που έχουν τεθεί για τη λειτουργία της.

'Αρθρο 16

Κυρώσεις

1. Σε περίπτωση παραβιάσεως των διατάξεων του παρόντος νόμου και των κατ' εξουσιοδότησή του εκδοθησόμενων κανονιστικών πράξεων, καθώς και των όρων ή περιορισμών που τίθενται στις άδειες εγκαταστάσεως και λειτουργίας, είναι δυνατόν να επιβληθεί, με απόφαση της Αδειοδοτούσας Αρχής, η ολική ή μερική, προσωρινή ή οριστική, διακοπή της λειτουργίας της δραστηριότητας. Η διακοπή λειτουργίας συντελείται με τη σφράγιση των εγκαταστάσεων από τα όργανα της υπηρεσίας αυτής, με τη συνδρομή των αστυνομικών αρχών, όταν αυτή καθίσταται αναγκαία. Επίσης, η υπηρεσία αυτή, μετά από προηγούμενη ενημέρωση του φορέα, δύναται να ειδοποιήσει ειδικώς τις υπηρεσίες της Δ.Ε.Η., οι οποίες υποχρεούνται στη διακοπή παροχής ηλεκτρικού ρεύματος της συγκεκριμένης εγκατάστασης.

Σε ειδικές περιπτώσεις και εφόσον επιβάλλεται, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου, η διακοπή λειτουργίας δραστηριοτήτων παρέχεται για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, που ορίζεται, εφάπαξ, με απόφαση του οικείου νομάρχη, δυνατότητα συνέχισης της λειτουργίας τους για τη βιομηχανοποίηση αποθεμάτων πρώτων υλών, που είναι επικίνδυνες για το περιβάλλον ή την ασφάλεια της περιοχής.

2. Στους παραβάτες των διατάξεων του παρόντος νόμου και των κατ' εξουσιοδότησή του εκδοθησόμενων κανονιστικών πράξεων ή των όρων και περιορισμών που διαλαμβάνονται στις άδειες εγκατάστασης ή λειτουργίας, εφόσον δεν αποφασίζεται η κατά τα ανωτέρω διακοπή λειτουργίας της δραστηριότητας, επιβάλλεται πρόστιμο ποσού από πενήντα χιλιάδες (50.000) μέχρι είκοσι πέντε εκατομμύρια (25.000.000) δραχμές, με απόφαση της Αδειοδοτούσας Αρχής.

3. Με όμοια απόφαση επιβάλλεται στους μηχανικούς, που υπογράφουν την υπεύθυνη δήλωση της παρ. 1 στοιχείο α' του άρθρου 13 του παρόντος νόμου, πρόστιμο ποσού από εκατό χιλιάδες (100.000) μέχρι τρία εκατομμύρια (3.000.000) δραχμές, εάν ύστερα από αυτοψία αποδειχθεί ότι το περιεχόμενο της υπεύθυνης δήλωσης είναι αναληθές.

4. Τα παραπάνω πρόστιμα επιβάλλονται πέραν των οποιωνδήποτε ποινικών, αστικών ή διοικητικών κυρώσεων, που προβλέπονται και επιβάλλονται από άλλες διατάξεις.

5. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης καθορίζεται ο τρόπος κλιμακώσεως των προστίμων των παρ. 2 και 3 του παρόντος άρθρου και μπορούν να αναπροσαρμόζονται τα ποσά αυτών.

6. Τα παραπάνω πρόστιμα αποτελούν πόρο της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, εισπραττόμενο κατά τις διατάξεις του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε.).

'Αρθρο 17

Παράβολα

1. Για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης, άδειας λειτουργίας, έκδοσης απόφασης χορήγησης προθεσμίας προς μεταφορά, καθώς και για την έκδοση αποφάσεων επί προσφυγών, που υποβάλλονται κατά των παραπάνω αποφάσεων ενώπιον των Επιτροπών του άρθρου 10 του παρόντος ή ενώπιον του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας ή του Υπουργού, κατά το άρθρο 6 του παρόντος, καταβάλλεται, από τους φορείς των δραστηριοτήτων, παράβολο που καθορίζεται με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης κλιμακούμενο αναλόγως της εγκατεστημένης ισχύος και της αξίας του μηχανολογικού εξοπλισμού της δραστηριότητας ή της αποθηκευτικής ικανότητας προκειμένου περί αποθηκών. Το παράβολο διπλασιάζεται στην περίπτωση που η άδεια χορηγείται μετά από απόφαση διακοπής λειτουργίας της δραστηριότητας.

2. Τα παραπάνω παράβολα αποτελούν πόρο της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, πλην των παραβόλων για την έκδοση αποφάσεων επί προσφυγών και αιτήσεων επανεξέτασης του άρθρου 9 του παρόντος, που αποτελούν πόρο του Κρατικού Προϋπολογισμού.

3. Καθορίζεται ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) επί των παραβόλων της παρ. 1 του παρόντος άρθρου, ως τέλος, για την αντιμετώπιση των δαπανών αποζημίωσης των Προέδρων, των Μελών και των Γραμματέων των Επιτροπών του άρθρου 10, καθώς και των ελέγχων που προβλέπονται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου. Το τέλος αυτό κατατίθεται σε ειδικό λογαριασμό που συνιστάται, κατά Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, για τις δαπάνες ελέγχου, και κατά Περιφέρεια και Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας, για τις δαπάνες αποζημίωσης των Προέδρων, των Μελών και των Γραμματέων των Επιτροπών του άρθρου 10 και διανέμεται, κάθε τρίμηνο, με απόφαση του οικείου νομάρχη ή Γραμματέα Περιφέρειας ή Γενικού Γραμματέα Βιομηχανίας, αντίστοιχα, που εκδίδεται εντός του επομένου της λήξεως του μηνός.

4. Τα παράβολα του παρόντος άρθρου καταλαμβάνουν και τις ήδη υπάρχουσες άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας.

'Αρθρο 18

Μεταβατικές διατάξεις

1. Για τις δραστηριότητες οι οποίες, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, δεν έχουν άδεια εγκατάστασης, όπου απαιτείται, είναι δυνατή η χορήγηση ενιαίας άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας, σύμφωνα με όσα προβλέπονται ειδικώς από τις διατάξεις του παρόντος νόμου ως προς τη χορήγηση αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας και επιβάλλεται πρόστιμο σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 16 του παρόντος νόμου.

2. Οι μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου εκδοθείσες άδειες λειτουργίας ορισμένης χρονικής ισχύος εξακολουθούν να ισχύουν μέχρι τη λήξη τους. Κατά τη διάρκεια ισχύος τους εφαρμόζονται οι διατάξεις που ίσχυαν κατά το χρόνο έκδοσής τους, μόνον όμως εφόσον είναι συμβατές με τον παρόντα νόμο. Για τη χορήγηση νέας άδειας λειτουργίας αόριστης χρονικής ισχύος απαιτείται να έχει εξασφαλισθεί προηγουμένως η πλήρης συμμόρφωση των φορέων προς τις κείμενες διατάξεις περί προστασίας του περιβάλλοντος και υγιεινής των εργαζομένων και των περιοίκων. Η συμμόρφωση ή μη των φορέων προς τις διατάξεις αυτές διαπιστώνεται από έλεγχο των αρμόδιων καθ' ύλην υπηρεσιών, ύστερα από σχετική αίτηση του φορέα υποβαλλόμενη προ της λήξεως της άδειάς τους και εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 4, της παρ. 4 του άρθρου 7 και του άρθρου 13 του παρόντος νόμου.

Για τη χορήγηση της άδειας λειτουργίας δραστηριότητας, για την οποία υπάρχει σε ισχύ άδεια εγκατάστασης πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, εφαρμόζονται οι 
Σελίδα 376 

διατάξεις που ίσχυαν κατά την έκδοση της άδειας εγκατάστασης, εφόσον η αίτηση υποβληθεί μέσα στο χρόνο ισχύος της άδειας εγκατάστασης.

'Αρθρο 19

Καταργούμενες διατάξεις

1. Καταργούνται από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου οι διατάξεις του ν. ΔΚΣΤ'/1912, των άρθρων 2, 6, 7, 8, 9 και 11 του ν.δ/τος 1150/1949, του άρθρου Μόνου παρ. 1 του ν. 1889/1951, του ν. 3214/1955, του ν. 4479/1965, του ν. 4481/1965, του α.ν. 207/1967, πλην του άρθρου 4, του ν. 1360/1983, άρθρα 1, 2, 3 και 5 (όπου στην παρ. 4 αναφέρεται ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας εννοείται ο Υπουργός Ανάπτυξης), καθώς και κάθε διάταξη που αντιβαίνει στις διατάξεις του παρόντος νόμου ή αναφέρεται σε θέματα που ρυθμίζονται από το νόμο αυτόν.

2. Μέχρι την έκδοση των προεδρικών διαταγμάτων και υπουργικών αποφάσεων που προβλέπονται από το νόμο αυτόν, εξακολουθούν να ισχύουν, ως προς τα θέματα που θα ρυθμίσουν οι κανονιστικές αυτές πράξεις, οι καταργούμενες διατάξεις που ρυθμίζουν τα αντίστοιχα θέματα.

3. Διατάξεις που ρυθμίζουν θέματα ειδικών ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων και αποθηκών, καθώς και οι διατάξεις του π.δ/τος 84/1984 διατηρούνται σε ισχύ, μη θιγόμενες από τις διατάξεις του παρόντος νόμου. Επίσης διατηρούνται σε ισχύ οι διατάξεις του β.δ/τος της 15/21 Οκτ. 1922 (ΦΕΚ 208 Α'), όπως αυτό ισχύει σήμερα, δυνάμενες να τροποποιούνται με προεδρικά διατάγματα εκδιδόμενα ύστερα από πρόταση του Υπουργού Ανάπτυξης.

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΡΥΘΜΙΣΗ ΛΟΙΠΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

'Aρθρο 20


1. Η παράγραφος 1 του άρθρου 2 του ν. 2231/1994 αντικαθίσταται ως εξής:

"1. Το Ελληνικό Ινστιτούτο Μετρολογίας (Ε.Ι.Μ.) διοικείται από επταμελές διοικητικό συμβούλιο που αποτελείται από:

α. 'Εναν πτυχιούχο ανώτατης σχολής με εξειδίκευση σε θέματα μετρολογίας, ως πρόεδρο.

β. 'Eναν εκπρόσωπο του Υπουργείου Ανάπτυξης με εμπειρία σε θέματα μετρολογίας.

γ. 'Eναν εκπρόσωπο του Υπουργείου Εθνικής 'Αμυνας/Γ.Ε.Α. ειδικευμένο σε θέματα μετρολογίας.

δ. 'Εναν εκπρόσωπο του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος ή του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών με εμπειρία σε θέματα μετρολογίας.

ε. 'Εναν εκπρόσωπο από τον Ελληνικό Οργανισμό Τυποποίησης με εμπειρία σε θέματα μετρολογίας.

στ. Δύο πρόσωπα που επιλέγονται από τον Υπουργό Ανάπτυξης με εμπειρία σε θέματα μετρολογίας.

Ο ορισμός των μελών του Δ.Σ. του Ελληνικού Ινστιτούτου Μετρολογίας (Ε.Ι.Μ.) γίνεται από τον Υπουργό Ανάπτυξης μετά από πρόταση των φορέων που εκπροσωπούν τα επιλεγόμενα μέλη. Αν οι παραπάνω φορείς δεν προτείνουν εκπρόσωπό τους για το Διοικητικό Συμβούλιο μέσα σε δεκαπέντε (15) ημέρες από τη σχετική πρόσκληση, το Διοικητικό Συμβούλιο συμπληρώνεται από πρόσωπα που επιλέγονται από τον Υπουργό Ανάπτυξης."

2. Στο άρθρο 2 παράγραφος 3 του ν. 2231/1994 προστίθεται εδάφιο που έχει ως εξής:

"Σε περίπτωση που κενωθεί για οποιονδήποτε λόγο μία ή περισσότερες θέσεις των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, η πλήρωση αυτών για το υπόλοιπο της θητείας γίνεται με τη διαδικασία που ορίζεται στην παρούσα παράγραφο και στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου. Μέχρι την πλήρωση αυτή το Διοικητικό Συμβούλιο συνεδριάζει και αποφασίζει νόμιμα, εφόσον ο αριθμός των μελών του δεν είναι κατώτερος των έξι."

3. Η θητεία του πρώτου Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Ινστιτούτου Μετρολογίας (Ε.Ι.Μ.) παρατείνεται από τότε που έληξε μέχρι το διορισμό του προβλεπόμενου από την παρ. 1 του παρόντος άρθρου Διοικητικού Συμβουλίου.

'Aρθρο 21


1. Η παρ. 4 του άρθρου 10 του ν. 1386/1983, που προστέθηκε με το άρθρο 31 παρ. 2 του ν.1947/1991, αντικαθίσταται ως εξής:

"4. Εφόσον ο Ο.Α.Ε. ζητήσει την αντικατάσταση εκκαθαριστή, το Εφετείο που τον διόρισε οφείλει να τον αντικαταστήσει, οποτεδήποτε και ανεξαρτήτως χρόνου διορισμού του. Στην περίπτωση αυτή το Εφετείο, εφόσον ο Ο.Α.Ε. κατέχει το 51% του συνόλου των απαιτήσεων κατά της επιχείρησης, διορίζει υποχρεωτικά ως εκκαθαριστή τον αιτούντα Ο.Α.Ε., ο οποίος υποχρεούται να διενεργήσει την εκκαθάριση χωρίς αμοιβή.

2. Μετά το άρθρο 46β του ν. 1892/1990, όπως αυτό προστέθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 60 του ν. 2324/1995 (ΦΕΚ 146 Α'), προστίθεται άρθρο 46γ που έχει ως εξής:

"'Aρθρο 46γ

1. Περιουσιακά στοιχεία εταιρειών των άρθρων 9 του ν.1386/1983, 46 και 46α του ν. 1892/1990, τα οποία είχαν εισαχθεί πριν από την υπαγωγή των εταιρειών στις διατάξεις των παραπάνω άρθρων, με ατέλεια ή με τα καθεστώτα προσωρινής εισαγωγής και ενεργητικής τελειοποίησης και για τα οποία έχουν βεβαιωθεί πριν ή μετά την υπαγωγή δασμοί, πρόστιμα και κάθε είδους προσαυξήσεις, εκποιούνται ελευθέρως από τους εκκαθαριστές των επιχειρήσεων αυτών κατά τις προβλεπόμενες στα οικεία άρθρα διαδικασίες.

2. Οι εκκαθαριστές των επιχειρήσεων της παρ. 1 του άρθρου αυτού δεν υπέχουν οποιαδήποτε αστική ή ποινική ευθύνη για τη μη καταβολή των δασμών, προστίμων και προσαυξήσεων προς το Δημόσιο, το οποίο, ως προς τις απαιτήσεις του αυτές, ικανοποιείται από τον πίνακα κατατάξεως που συντάσσει ο εκκαθαριστής, με προνομιακή κατάταξη στην τέταρτη τάξη των προνομίων του άρθρου 975 του Κ.Πολ.Δ..

3. Εκποιήσεις περιουσιακών στοιχείων της παρ. 1 του άρθρου αυτού που έχουν συντελεσθεί μέχρι την ισχύ του παρόντος, θεωρούνται, ως προς την προαναφερθείσα αιτία, έγκυρες και ισχυρές, οι δε τυχόν εκκρεμείς διοικητικές ή αστικές διώξεις κατά των εκκαθαριστών παύουν από της ισχύος του παρόντος, οι υπάρχουσες ποινικές δικογραφίες τίθενται στο αρχείο με πράξη του αρμόδιου εισαγγελέα."

'Αρθρο 22


1. Οι παράγραφοι 6 και 7 του άρθρου 14 του ν. 1571/1985 (ΦΕΚ 192 Α'/14.11.1985), όπως αυτές προστέθηκαν με την παράγραφο 4 του άρθρου 15 του ν. 2289/1995 (ΦΕΚ 27 Α'/8.2.1995), αντικαθίστανται ως εξής:

"6. Οι εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών προϊόντων, που κατέχουν τις ειδικές άδειες εμπορίας του άρθρου 15 του ν. 1571/1985, έχουν και την ευθύνη, σύμφωνα με τις ισχύουσες εκάστοτε αγορανομικές διατάξεις, για την ποιότητα και ποσότητα των προϊόντων που διακινούν.

Η διακίνηση των πετρελαιοειδών προϊόντων μπορεί να γίνεται και δια παραγγελιοδόχων ή πρακτόρων των εταιρειών εμπορίας, χωρίς να αίρεται στην περίπτωση αυτή και η ευθύνη των εταιρειών εμπορίας για λογαριασμό των οποίων αυτοί ενεργούν.

Οι παραγγελιοδόχοι ή πράκτορες των εταιρειών εμπορίας πετρελαιοειδών επιτρέπεται να διακινούν πετρελαιοειδή προϊόντα, για λογαριασμό μίας και μόνο εταιρείας εμπορίας.

7. 1. Εκτός των εταιρειών εμπορίας πετρελαιοειδών προϊόντων, του άρθρου 14 του ν. 1571/1985, δικαίωμα διάθεσης πετρελαιοειδών προϊόντων στους τελικούς καταναλωτές έχουν και:

α) οι πρατηριούχοι υγρών καυσίμων, οι οποίοι έχουν δικαίωμα να διαθέτουν βενζίνες, πετρέλαιο κίνησης (automotive diesel) για οχήματα, μικρά σκάφη και για άλλες χρήσεις, πετρέλαιο 

Σελίδα 377 

θέρμανσης (heating diesel) και φωτιστικό πετρέλαιο,

β) οι πρατηριούχοι υγραερίων, οι οποίοι έχουν το δικαίωμα να διαθέτουν υγραέρια μέσω αντλιών για οχήματα,

γ) τα καταστήματα λιανικής πώλησης, τα οποία έχουν το δικαίωμα να διαθέτουν σε φιάλες υγραέρια, προερχόμενα από αγορά μέσω εταιρειών, οι οποίες έχουν την ειδική άδεια εμπορίας, κατηγορίας Γ', του ν. 1571/ 1985,

δ) οι μεταπωλητές πετρελαιοειδών προϊόντων για θέρμανση, οι οποίοι έχουν το δικαίωμα να διαθέτουν: i) πετρέλαιο κίνησης (automotive diesel), στον τελικό καταναλωτή, εφόσον πρόκειται να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για την παραγωγή θερμότητας (πλην μηχανών εσωτερικής καύσης), ii) πετρέλαιο θέρμανσης (heating diesel) και iii) φωτιστικό πετρέλαιο,

ε) οι μεταπωλητές ναυτιλιακών καυσίμων (bunkering), οι οποίοι έχουν το δικαίωμα να διαθέτουν αποκλειστικά ναυτιλιακά καύσιμα, για εφοδιασμούς πλοίων, δηλαδή diesel marine, diesel S 0,2% K.B. και πετρέλαιο εξωτερικής καύσης (μαζούτ). Η διακίνηση των παραπάνω καυσίμων από τις εγκαταστάσεις των διυλιστηρίων ή των εταιρειών εμπορίας πετρελαιοειδών προϊόντων, που κατέχουν ειδική άδεια εμπορίας, κατηγορίας Ε', μέχρι και το εφοδιαζόμενο πλοίο, πραγματοποιείται με μεταφορικά μέσα, ιδιόκτητα ή μισθωμένα των εταιρειών εμπορίας πετρελαιοειδών προϊόντων και με αποκλειστική ευθύνη των εταιρειών αυτών.

Οι μεταπωλητές ναυτιλιακών καυσίμων παραλαμβάνουν επί του εφοδιαζόμενου πλοίου, από τις εταιρείες εμπορίας που κατέχουν ειδική άδεια εμπορίας, κατηγορίας Ε', και παραδίδουν τα ναυτιλιακά καύσιμα στον τελικό καταναλωτή.

7.2. Οι μεταπωλητές πετρελαιοειδών προϊόντων για θέρμανση και οι πρατηριούχοι υγρών καυσίμων απαγορεύεται να διαθέτουν ναυτιλιακά καύσιμα. Οι πρατηριούχοι υγρών καυσίμων απαγορεύεται να διαθέτουν ναυτιλιακά καύσιμα σε κατάσταση TRANZIT. Επιτρέπεται η χορήγηση άδειας μεταπωλητή πετρελαιοειδών προϊόντων για θέρμανση, στους κατόχους άδειας πρατηρίου υγρών καυσίμων, εφόσον πληρούνται οι διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας και υπό την απαραίτητη προϋπόθεση ότι η εμπορική δραστηριότητα του μεταπωλητή ασκείται εκτός του χώρου δεξαμενών του πρατηρίου και δεν έχει καμία σχέση με τη λειτουργία του.

7.3. Οι μεταπωλητές πετρελαιοειδών προϊόντων για θέρμανση δύνανται να χρησιμοποιούν, για τη διακίνηση των προϊόντων που εμπορεύονται, ιδιόκτητους αποθηκευτικούς χώρους, εφόσον έχουν τις σχετικές άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας τους, για τα προϊόντα αυτά.

Οι μεταπωλητές ναυτιλιακών καυσίμων απαγορεύεται να χρησιμοποιούν, σε κάθε περίπτωση, αποθηκευτικούς χώρους.

7.4. Οι πρατηριούχοι και οι μεταπωλητές του εδαφίου 1 της παρούσας παραγράφου προμηθεύονται πετρελαιοειδή προϊόντα μόνο από τις εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών προϊόντων που κατέχουν τις ειδικές άδειες εμπορίας του άρθρου 15 του ν. 1571/1985, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει μέχρι σήμερα.

7.5. Με αγορανομικές διατάξεις και αποφάσεις του Υπουργού Ανάπτυξης θα καθορισθούν οι διοικητικές ποινές και τα πρόστιμα, τα οποία θα επιβάλλονται σε καθέναν που ασκεί παράνομη διακίνηση και εμπορία πετρελαιοειδών προϊόντων. Σε περίπτωση υποτροπής είναι δυνατή η ανάκληση των αδειών λειτουργίας των εγκαταστάσεων και εμπορίας από τις αρμόδιες υπηρεσίες που χορήγησαν τις άδειες αυτές.

7.6. Με αποφάσεις του Υπουργού Ανάπτυξης ρυθμίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις χορήγησης άδειας:

α) μεταπωλητή πετρελαιοειδών προϊόντων για θέρμανση και

β) μεταπωλητή ναυτιλιακών καυσίμων (bunkering) για εφοδιασμούς πλοίων εσωτερικού - εξωτερικού, καθώς και κάθε λεπτομέρεια εφαρμογής της παρούσας παραγράφου."

2. Το εδάφιο ε' της παραγράφου 2 του άρθρου 15 του ν. 1571/1985 (ΦΕΚ 192 Α'/14.11.1985) ('Αδεια Ε'), όπως αντικαταστάθηκε με το εδάφιο ε' της παραγράφου 2 του άρθρου 24 του ν. 2081/1992, αντικαθίσταται ως εξής:

"ε) 'Αδεια Ε'

'Αδεια εμπορίας καυσίμων πλοίων και αεροσκαφών, που υπάγονται σε ιδιαίτερη φορολογική μεταχείριση, για όλη τη χώρα, καθώς επίσης και άδεια εξυπηρετήσεως εταιρειών για τη διάθεση από αυτές των παραπάνω καυσίμων.

Στην έννοια της εξυπηρετήσεως συμπεριλαμβάνονται και οι πωλήσεις των παραπάνω καυσίμων, μόνο μεταξύ των εταιρειών εμπορίας, οι οποίες έχουν την ειδική άδεια εμπορίας του παρόντος εδαφίου ('Αδεια Ε')."

'Aρθρο 23

1. Το εδάφιο β' της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του ν. 2244/1994 (ΦΕΚ 198 Α') αντικαθίσταται ως εξής:

"(β) Η Δ.Ε.Η., μετά από έγκριση του αρμόδιου Υπουργού, δύναται να συστήνει εταιρίες ή να συμμετέχει σε εταιρίες που έχουν ως σκοπό την άσκηση δραστηριοτήτων που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τις δραστηριότητες της Δ.Ε.Η. κατά το παραπάνω εδάφιο.

Μεταξύ των σκοπών των εταιριών, τις οποίες δύναται να συστήνει ή στις οποίες δύναται να συμμετέχει η Δ.Ε.Η., περιλαμβάνονται ιδίως η ανάπτυξη στην ημεδαπή ή στην αλλοδαπή δραστηριοτήτων σχεδιασμού, μελέτης, εκπαίδευσης, κατασκευής, εγκατάστασης, λειτουργίας, διαχείρισης και εκμετάλλευσης υπηρεσιών, εγκαταστάσεων, μέσων και προϊόντων, που είτε έχουν σχέση με τομείς δράσης της Δ.Ε.Η. είτε σκοπεύουν σε επιχειρηματική αξιοποίηση κύριων ή υποστηριτικών ή υπαρχουσών εγκαταστάσεων και λειτουργιών της Δ.Ε.Η., οι οποίες σε κάθε περίπτωση παραμένουν στην κυριότητά της."

2. Μετά το εδάφιο β' της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 2244/1994 (ΦΕΚ 198 Α') προστίθεται εδάφιο γ' που έχει ως εξής:

"(γ) Προσωπικό της Δ.Ε.Η. δύναται να διατίθεται σε εταιρίες που συνιστά ή σε εταιρίες στις οποίες συμμετέχει η Δ.Ε.Η. κατά τις διατάξεις του ως άνω εδαφίου β'. Το προσωπικό αυτό συνεχίζει να διέπεται από τις διατάξεις του Κανονισμού Προσωπικού της Δ.Ε.Η., οι οποίες αφορούν τις εργασιακές του σχέσεις, αποκλειόμενης της μεταβολής του προς το χειρότερο."

3. Μετά το εδάφιο γ' της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 2244/1994 προστίθεται εδάφιο δ' που έχει ως εξής:

"(δ) Οι θυγατρικές εταιρίες που ιδρύει η Δ.Ε.Η. ασφαλίζουν το προσωπικό τους στον ασφαλιστικό φορέα του προσωπικού της Δ.Ε.Η. και καταβάλουν γι' αυτό στη Δ.Ε.Η. την προβλεπόμενη εργοδοτική εισφορά."

4. Το εδάφιο γ' της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του ν. 2244/1994 λαμβάνει την αρίθμηση (ε).

'Aρθρο 24

1. Εντός της Β' Ζώνης προστασίας του Υμηττού σε γήπεδο κείμενο στα διοικητικά όρια των Δήμων Αργυρούπολης και Ηλιούπολης, όπως φαίνεται στο συνδημοσιευόμενο χάρτη κλίμ. 1: 5000 με τα στοιχεία ΑΒΓΔΕ, επιτρέπεται η κατασκευή Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης Αργυρούπολης της Δ.Ε.Η..

Προ της ολοκλήρωσης της εγκατάστασης επιβάλλεται η διαμόρφωση ζώνης υψηλού πρασίνου μεταξύ των εγκαταστάσεων και του οικιστικού ιστού.

2. Εντός των ορίων των Ζωνών προστασίας του Υμηττού επιτρέπεται η διέλευση των απολύτως απαραίτητων γραμμών μεταφοράς υψηλής τάσης ηλεκτρικού ρεύματος, η χωροθέτηση των οποίων εγκρίνεται κατά την κείμενη νομοθεσία.

'Αρθρο 25

1. Στο τέλος της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του ν. 2414/1996 (ΦΕΚ 135 Α') προστίθενται τα εξής:

"ΕΚΟ - ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΙ'Υ'ΛΙΣΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ".

Η εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 5, 6, 7 και 8 του ν. 2414/1996 αναστέλλεται για τη Δημόσια Επιχείρηση Πετρελαίου Α.Ε. και όλες τις θυγατρικές της (άμεσες και
Σελίδα 378 

έμμεσες εταιρείες του Ομίλου Δ.Ε.Π.) από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου και μέχρι την 31.12.1997. Για όσες από τις παραπάνω εταιρείες έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία προσαρμογής των καταστατικών τους, σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 2414/ 1996, κατά την έναρξη της αναστολής που προβλέπει το προηγούμενο εδάφιο, εξακολουθούν να ισχύουν οι ρυθμίσεις των καταστατικών τους, όπως αυτές ίσχυαν πριν από την παραπάνω προσαρμογή.

3. Με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας, Οικονομικών και Ανάπτυξης η παραπάνω αναστολή μπορεί να παραταθεί μέχρι ένα ακόμη εξάμηνο. Με τις ίδιες αποφάσεις ορίζεται και η προθεσμία, μέσα στην οποία οι παραπάνω εταιρείες οφείλουν να προσαρμόσουν τα καταστατικά τους στις διατάξεις του ν. 2414/1996. 

'Αρθρο 26

Η παρ. 1 του άρθρου 5 του ν. 2359/1995 αντικαθίσταται ως εξής:

"1. Κατά τη διάρκεια εφαρμογής του προγράμματος εξυγίανσης, η Τράπεζα, με απόφαση του Διοικητικού της Συμβουλίου, καταρτίζει γενικό πλαίσιο διακανονισμού οφειλών, το οποίο εγκρίνεται από το μέτοχο μετά από σύμφωνη γνώμη της Τράπεζας της Ελλάδος και με το οποίο καθορίζονται ο τρόπος και ο χρόνος εξόφλησης των οφειλών, τα κίνητρα που παρέχονται στους οφειλέτες, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.

Στα πλαίσια του ως άνω γενικού πλαισίου διακανονισμού οφειλών, η Τράπεζα μπορεί, με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της και ύστερα από αιτιολογημένη έκθεση, να προβαίνει στη συμβιβαστική ρύθμιση - εξόφληση των επισφαλών απαιτήσεών της, την είσπραξη των οποίων κρίνει ανέφικτη.

Για τις επισφαλείς απαιτήσεις οφειλετών, που δεν θα ενταχθούν στο παραπάνω γενικό πλαίσιο διακανονισμού οφειλών, η Τράπεζα εκτιμά την προκύπτουσα πιθανή ζημία στο τέλος κάθε χρήσεως, σύμφωνα με την τραπεζική πρακτική και αφού ληφθούν υπόψη οι υπάρχουσες εξασφαλίσεις. Η λογιστικοποίηση της ζημίας αυτής θα έχει ολοκληρωθεί εντός της πενταετίας που προβλέπεται ότι θα διαρκέσει η εξυγίανση της Τράπεζας.Μέσα σε είκοσι (20) ημέρες από τη λήξη κάθε ημερολογιακού τριμήνου, οι ως άνω αποφάσεις της Τράπεζας και οι σχετικές αιτιολογημένες εκθέσεις, που αφορούν συμβιβαστικές ρυθμίσεις ή εξοφλήσεις που πραγματοποιήθηκαν μέσα στο τρίμηνο, γνωστοποιούνται στη Βουλή δια του Προέδρου της, στο μέτοχο, στο Υπουργείο Ανάπτυξης και στην Τράπεζα της Ελλάδος."

'Αρθρο 27

1. Η παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 1733/1987 (ΦΕΚ 171 Α') αντικαθίσταται ως εξής:

"1. Ο Οργανισμός Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (Ο.Β.Ι.) διοικείται από επταμελές (7μελές) διοικητικό συμβούλιο, που αποτελείται από τους εξής:

α. Δύο εκπροσώπους του Υπουργείου Ανάπτυξης.

β. 'Εναν νομικό ειδικευμένο σε θέματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας, έναν ερευνητή από ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα ή ερευνητικό κέντρο με γνώσεις και εμπειρία σε θέματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας και ένα στέλεχος της βιομηχανίας με εμπειρία και γνώσεις σε θέματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας, οι οποίοι επιλέγονται από τον Υπουργό Ανάπτυξης.

γ. 'Εναν τεχνικό επιστήμονα με γνώσεις και εμπειρία σε θέματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας, που προτείνεται από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (Τ.Ε.Ε.).

δ. 'Εναν εκπρόσωπο των εργαζομένων, ο οποίος εκλέγεται και ανακαλείται από το σύνολο των εργαζομένων στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (Ο.Β.Ι.). Αν δεν εκλεγεί, το διοικητικό συμβούλιο συνεδριάζει νομίμως και χωρίς τη συμμετοχή του εκπροσώπου αυτού."

2. Η παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 1733/1987 και η με αριθμό 13218 ΕΦΑ/16.10.1990 (ΦΕΚ 684 Β') κοινή απόφαση των Υπουργών Προεδρίας της Κυβέρνησης και Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας καταργούνται.

3. H θητεία του διοικητικού συμβουλίου του Οργανισμού Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (Ο.Β.Ι.), που έχει διοριστεί με την υπ' αριθ. 76/ΕΦΑ 44/23.1.1995 (ΦΕΚ 75 Β') απόφαση του Υπουργού Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας και με τη σύνθεση που έχει κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, παρατείνεται από τότε που έληξε μέχρι το διορισμό του προβλεπόμενου από την παράγραφο 1 αυτού του άρθρου διοικητικού συμβουλίου.

'Αρθρο 28

1. Οι πιστώτριες τράπεζες της υπό εκκαθάριση εταιρίας με την επωνυμία "ΒΑΜΒΑΚΟΥΡΓΙΑ ΒΟΛΟΥ Α.Ε." δύνανται να προβαίνουν σε χρηματοδοτήσεις προς την εταιρία αυτή, με αποκλειστικό σκοπό την από την εκκαθαρίστρια αυτής "Εθνική Κεφαλαίου Α.Ε." μερική ή και ολική ικανοποίηση των δεδουλευμένων εργατικών απαιτήσεων κατ' αυτής, κατά παρέκκλιση των κειμένων διατάξεων και χωρίς την υποχρέωση προσκόμισης πιστοποιητικού φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας. Οι απαιτήσεις των ως άνω τραπεζών από τις ανωτέρω χορηγήσεις κατατάσσονται κατά κεφάλαιο, τόκους και εκτοκισμό αυτών, καθώς και τα συναφή έξοδα, μετά από τα έξοδα εκτελέσεως, και ικανοποιούνται από το πλειστηρίασμα προνομιακά προ παντός άλλου δανειστού, ακόμα και των απαιτήσεων δανειστών του άρθρου 31 του ν. 1545/1985. Η διαίρεση του πλειστηριάσματος σε ποσοστά, σύμφωνα με το άρθρο 977 Κ.Πολ.Δ., γίνεται μετά την ικανοποίηση των παραπάνω απαιτήσεων.

2. Χρηματοδοτήσεις, οι οποίες έχουν γίνει από τις ως άνω τράπεζες προς την εταιρία για τον ίδιο σκοπό από την 1η Απριλίου 1996 μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος, θεωρούνται εξ υπαρχής έγκυρες και νόμιμες και υπάγονται στις ρυθμίσεις της προηγούμενης παραγράφου του άρθρου αυτού.

3. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος καταργείται το άρθρο 8 του ν. 2399/1996 (ΦΕΚ 90 Α').

'Αρθρο 29

'Εναρξη ισχύος

Η ισχύς του παρόντος νόμου αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός των διατάξεων των άρθρων 1 έως και 19, των οποίων η ισχύς, όπου σε αυτές δεν ορίζεται διαφορετικά, αρχίζει ένα (1) μήνα μετά τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Σελίδα 379 

σελ. 379


Σελίδα 380 

 

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Παρακαλώ το Τμήμα να εξουσιοδοτήσει το Προεδρείο για την υπ' ευθύνη του επικύρωση των Πρακτικών ως προς την ψήφιση στο σύνολο του παραπάνω νομοσχεδίου.

ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Απόστολος Κακλαμάνης): Παρεσχέθη η ζητηθείσα εξουσιοδότηση.

Εισερχόμεθα στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων "Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: "Εκλογή Διδακτικού Προσωπικού των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και άλλες διατάξεις".

Κύριοι συνάδελφοι, γι' αυτό το νομοσχέδιο η Διάσκεψη των Προέδρων αποφάσισε να διατεθούν δύο συνεδριάσεις. Η πρώτη θα είναι η σημερινή και αφού ολοκληρώσουμε και γίνει η ψήφιση επί της αρχής, αν υπάρξει χρόνος, θα εισέλθουμε και από σήμερα στα άρθρα. 'Αλλως, η αυριανή συνεδρίαση θα διατεθεί για τα άρθρα και για τροπολογίες του Υπουργού και των συναδέλφων, που μπορεί να υπάρχουν.

Ο Εισηγητής της Πλειοψηφίας κ. Παπαδάτος έχει το λόγο.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, κύριοι συνάδελφοι, το παρόν νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας αφορά θέματα ανώτατης εκπαίδευσης. Πιστεύω ότι είναι ένα σημαντικό νομοσχέδιο, γιατί το αντικείμενό του είναι η εκλογή, η εξέλιξη και μονιμοποίηση των μελών ΔΕΠ των υπηρετούντων και όσων μελλοντικώς θα ζητήσουν να έρθουν στο πανεπιστήμιο. Πιστεύουμε ότι το νομοσχέδιο είναι σημαντικό, γιατί από την εκλογή και την εξέλιξη των μελών ΔΕΠ θα προσδιοριστεί και το είδος της παιδείας και των πανεπιστημίων που θέλουμε.

Αν είναι αλήθεια ότι από την ποιότητα της παιδείας και της εκπαίδευσης εξαρτάται το μέλλον της χώρας, τότε η ποιότητα των διδασκόντων στα πανεπιστήμια είναι ένας κρίσιμος παράγοντας, που χρειάζεται τη μεγαλύτερη δυνατή προσοχή μας.

Κύριοι συνάδελφοι, ζώντας πλέον στην τροχιά μιας μεταβιομηχανικής κοινωνίας, ο ρόλος της γνώσης και της παιδείας γίνεται κάθε μέρα και πιο σημαντικός, γιατί στο κατώφλι του 21ου αιώνα η νέα τεχνολογική επανάσταση, αλλά και οι εξελίξεις στην πληροφορική, επιβάλλουν νέες μορφές εργασίας, που απαιτούν υψηλά εξειδικευμένα στελέχη με υψηλά προσόντα, ακόμα και για το κατώτερο προσωπικό των βιομηχανιών και των επιχειρήσεων.

Η κοινωνία των πληροφοριών διαμορφώνει νέους τρόπους κοινωνικής συγκρότησης. Η γνώση στην εποχή μας, δεν έχει απλά να κάνει με τη διαμόρφωση της προσωπικότητας, τις ηθικές αξίες ενός χρήσιμου πολίτη, που ήταν το ζητούμενο της κλασικής παιδείας, αλλά η επιστημονική γνώση και η εξειδικευμένη γνώση είναι ο απαραίτητος παράγοντας για την καθημερινή λειτουργία της πολυσύνθετης σύγχρονης κοινωνίας. Γι'αυτό, ο νέος τύπος του πολίτη και του εργαζόμενου που απαιτούν οι καιροί, έχει ανάγκη από ένα νέο τύπο πανεπιστημίου και αυτός ο νέος τύπος απαιτεί να προσδιορίσουμε και τα προσόντα και τις ικανότητες των διδασκόντων σε αυτά.

Η οικονομική ανάπτυξη των πλουσιοτέρων χωρών στηρίζεται πλέον αποφασιστικά στο συγκριτικό πλεονέκτημα της γνώσης και στα εξειδικευμένα στελέχη, αυτό που λέμε ανθρώπινο δυναμικό. Και νομίζουμε, ότι και η χώρα μας μπορεί εδώ να πρωτεύσει, αν η πολιτεία δείξει το αντίστοιχο ενδιαφέρον, την αντίστοιχη οικονομική στήριξη και δώσει τους αναγκαίους πόρους, που είναι απαραίτητοι. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι στις αναπτυγμένες χώρες, οι πτυχιούχοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι έχοντες ικανή εμπειρία, αποτελούν την πλειοψηφία των εργαζομένων.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 60% των έργαζομένων έχουν μια μορφή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Το ποσοστό αυτό είναι πολύ μικρότερο, είναι 30% περίπου στην Ενωμένη Ευρώπη. 'Ισως γι'αυτό, στο τέλος της ζωής του ο Ζ. Μονέ, από τους ιδρυτές και εμπνευστές της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, είπε ότι αν έφτιαχνε την ΕΟΚ από την αρχή, θα άρχιζε από την εκπαίδευση.

(Στο σημείο αυτό την Προεδρική 'Εδρα καταλαμβάνει ο Α' Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ν. ΚΡΗΤΙΚΟΣ)

Η ίδρυση των πρώτων πανεπιστημίων στην Ευρώπη στις αρχές του 12ου και του 13ου αιώνα, υπήρξε η γεννεσιουργός μήτρα που δημιούργησε τον νέο κόσμο. Ανάμεσα σε μια παράδοση εκκλησιαστικής προσέγγισης των πραγμάτων και της φεουδαρχικής κατάστασης εξουσίας, τα Πανεπιστήμια ήταν ο τρίτος πόλος, που μπόρεσε να μορφοποιήσει το νέο πνεύμα της αναγέννησης.

Πριν λίγα χρόνια είχαμε μια σημαντική σύνοδο που έγινε στη Μπολόνια το 1988. Οι πρυτάνεις όλων των Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων γιόρτασαν την ίδρυση του πρώτου πανεπιστημίου που έγινε εκεί πριν από εννιακόσια χρόνια και υπέγραψαν ένα σημαντικό κείμενο τη ΜΑGNA CHARTA των ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων. Μεταξύ άλλων, αναφέρουν και τα εξής: "Καθώς προσεγγίζει το τέλος της παρούσας χιλιετίας, το μέλλον της ανθρωπότητας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό απο την πολιτιστική, επιστημονική και τεχνική ανάπτυξη, η οποία σφυρηλατείται στα κέντρα του πολιτισμού, της γνώσεως και της έρευνας, όπως είναι τα αληθινά Πανεπιστήμια".

Ιδιαίτερα όμως μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, υπήρξε μία ραγδαία ανάπτυξη των πανεπιστημίων. Είναι χαρακτηριστικό, ότι στην Ευρώπη υπάρχουν σήμερα τρισήμισι χιλιάδες ιδρύματα, που μπορούμε να τα ονομάσουμε πανεπιστήμια, ή Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Σ' αυτά τα ιδρύματα φοιτούν επτά εκατομμύρια φοιτητές. Στις ΗΠΑ τα τριτοβάθμια ιδρύματα είναι τρεις χιλιάδες τετρακόσια με δεκατέσσερα εκατομμύρια φοιτητές.

Στην Ελλάδα, το πρώτο πανεπιστήμιο φτιάχτηκε το 1837. 'Ομως, για την ιστορία θα πρέπει να αναφέρουμε, ότι μερικά χρόνια πριν, το 1823, με ιδέα του Ιωάννη Καποδίστρια και με απόφαση της Ιόνιας Βουλής, δημιουργήθηκε στα Επτάνησα το πρώτο πανεπιστήμιο του ευρύτερου Ελληνισμού στον ελληνικό χώρο. Οι μεταρρυθμίσεις και οι προσπάθειες που έγιναν στο χώρο της Ανώτατης Παιδείας, πήγαν παράλληλα με τις μεγάλες κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές του αιώνα μας. Είναι χαρακτηριστικό, ότι η πρώτη ουσιαστική αλλαγή που έγινε, άρχισε το 1911 στην πρώτη Κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου. Και είναι χαρακτηριστικό, ότι δύο ημέρες μετά την εντολή -θα λέγαμε- της κυβέρνησης του Ελευθερίου Βενιζέλου, κατετέθη και συζητήθηκε στη Βουλή η μεταρρυθμιστική προσέγγιση για τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας.

Η επόμενη φάση, που έχει μεταρρυθμιστικά στοιχεία στην παιδεία, είναι το 1932, με Υπουργό τον Γεώργιο Παπανδρέου. Στη δεκαετία του '60, αναπτύσσεται ένας έντονος διάλογος και προβληματισμός για την τύχη του πανεπιστημίου, για τις προσπάθειες της μεταρρύθμισης και στο πανεπιστήμιο, όπως είχαν γίνει στην δευτεροβάθμια και στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση.

'Ομως, αυτές οι προσπάθειες έμειναν απλά και μόνο σε επίπεδο προβληματισμού. Υπήρξαν σημαντικά άρθρα, σημαντικά κείμενα, σχετικά με το θέμα αυτό, όπως του Ανδρέα Παπανδρέου στο "ΒΗΜΑ" τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του '65 και του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη το Σεπτέμβριο του '65. 'Ομως, θα έπρεπε να περιμένουμε τις ευρύτερες κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές στη χώρα, με την έλευση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στην κυβέρνηση το 1981, για να γίνει ο νόμος πλαίσιο 1268 το 1982, με τον οποίο καταργείται η παντοδυναμία της έδρας, δημιουργείται το τμήμα, μπαίνουμε σε συλλογικές διαδικασίες και δημοκρατικοποίηση του πανεπιστημίου.

Μετά από δέκα χρόνια περίπου ο Υπουργός Παιδείας, Γεώργιος Σουφλιάς, κάνει μια αλλαγή, για μερικούς μεταρρύθμιση, για άλλους αντιμεταρρύθμιση. Δυσκολεύει έντονα την εξέλιξη των μελών ΔΕΠ στο πανεπιστήμιο. Θα έπρεπε, σύμφωνα με αυτόν το νόμο, τα μέλη ΔΕΠ που θέλουν να εξελιχθούν, να βρίσκονται σε έναν τετραετή προγραμματισμό θέσεων που θα έχει εγκριθεί και από το πανεπιστήμιο, αλλά και από το Υπουργείο Παιδείας. Ολα αυτά σε συνδυασμό των πραγμάτων με τις πιστώσεις που διέθετε το Υπουργείο έχουμε στην πράξη ένα σταμάτημα της εξέλιξης των μελών ΔΕΠ.

Σελίδα 381 

 

Με τον τετραετή προγραμματισμό που μετετράπη αργότερα σε μονοετή, δεν άλλαξαν τα πράγματα και γι' αυτό είναι απαραίτητο να έλθει στην Εθνική Αντιπροσωπεία το παρόν νομοσχέδιο, που προσπαθεί να εξισορροπήσει τα πράγματα και για το καλό των μελών ΔΕΠ, αλλά και για το καλό του πανεπιστημίου. 

Σήμερα στη χώρα μας υπάρχουν δεκαοκτώ ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα με έξι χιλιάδες επτακόσια σαράντα δυο μέλη ΔΕΠ -βεβαίως υπάρχουν και άλλοι διδάσκοντες στο πανεπιστήμιο, πέρα από τα μέλη ΔΕΠ- οι δε φοιτητές είναι εκατόν δέκα τέσσερις χιλιάδες επτακόσιοι είκοσι οκτώ. Είναι σημαντικό ότι η χώρα μας έχει πάψει να είναι μία υπανάπτυκτη χώρα και πλέον έχει ένα ανθρώπινο δυναμικό αρκετά σημαντικό. Το 12,5% του πληθυσμού, δηλαδή εξακόσιες εξήντα τρεις χιλιάδες άτομα ηλικίας από είκοσι πέντε μέχρι εξήντα τεσσάρων ετών, έχει λάβει τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα μας μπορεί σταδιακά να μπει σε εκείνο το πεδίο των χωρών, που μπορεί να κινείται με τα νέα δεδομένα της εποχής μας.

Με το παρόν νομοσχέδιο επιχειρείται να τεθούν οριστικά τα κριτήρια επιλογής, μονιμοποίησης και εξέλιξης των μελών ΔΕΠ. Βέβαια, η πολιτεία δεν μπορεί και δεν πρέπει να παρεμβαίνει στη διαδικασία εκλογής, απλώς μπορεί να θέτει τα νομοθετικά πλαίσια και τους κανόνες.

'Ηδη από το 1911 διατυπώθηκε η άποψη ότι είναι αρμοδιότητα της ίδιας της πανεπιστημιακής κοινότητας να επιλέγει τα μέλη της, αν και αυτό αφορούσε μόνο τους τακτικούς καθηγητές. Για την εκλογή των άλλων καθηγητών, εκτός των τακτικών, δεν έλειπαν και στις αρχές και στα μέσα του αιώνα οι κριτικές προσεγγίσεις γύρω απ' αυτό το θέμα.

Είναι χαρακτηριστική μια απάντηση που είχε δώσει ο Γεώργιος Παπανδρέου το 1932, ως Υπουργός Παιδείας, στη Βουλή, που είπε μεταξύ άλλων ότι είναι σίγουρος ότι οι επιλογές της πανεπιστημιακής κοινότητας είναι καλύτερες από εκείνες που θα έκαναν οι πολιτικοί, γιατί ανθρώπινα λάθη θα υπάρχουν και στις επιλογές της πανεπιστημιακής κοινότητος και στις επιλογές της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου, όμως, από τη μεριά του Υπουργείου θα προστεθεί και ο παράγων της επιστημονικής αναρμοδιότητας. 'Αρα, προφανώς μόνο η πανεπιστημιακή κοινότητα μπορεί να αναπαράγει το υπάρχον προσωπικό στα πανεπιστήμια.

Κύριοι συνάδελφοι, τρία είναι τα βασικά ερωτήματα, που καλείται να απαντήσει το παρόν νομοσχέδιο. 

Πρώτον, εάν η εκλογή των μελών ΔΕΠ πρέπει να γίνεται με θητεία ή με μονιμοποίηση.

Δεύτερον, εάν η διαδικασία υποψηφιοτήτων πρέπει να είναι ανοιχτή ή κλειστή.

Και τρίτον, ποιος πρέπει να είναι ο ελάχιστος και ο μέγιστος χρόνος παραμονής σε κάθε βαθμίδα των μελών ΔΕΠ.

Τα ερωτήματα τέθηκαν εκ νέου, γιατί δημιουργήθηκαν από την ίδια την πρακτική και από τη ζωή του πανεπιστημίου, διότι οι αλλαγές που έγιναν ιδιαίτερα με το νόμο Σουφλιά επέφεραν μία ουσιαστική δυσλειτουργία στα πανεπιστήμια.

Ο ν.1268/82 -αναφέρθηκα και προηγούμενα- επέτρεπε στα υπηρετούντα μέλη ΔΕΠ, με δική τους αίτηση, εφόσον εξαντλούσαν ένα μίνιμουμ παραμονής στην αντίστοιχη θέση, να εξελίσσονται. Υπήρχε ένας ελάχιστος χρόνος παραμονής και στους λέκτορες και στους επίκουρους και στους αναπληρωτές.

Ο νόμος, όμως, 2083 κατήργησε τη δυνατότητα εξέλιξης και θα έπρεπε η όποια εξέλιξη να είναι ενταγμένη στον τετραετή προγραμματισμό. Οι δυσλειτουργίες που δημιουργήθηκαν είχαν σχέση με την ανασφάλεια, κυρίως των μελών των επίκουρων καθηγητών που δεν μπορούσαν έτσι να λειτουργήσουν ουσιαστικά. Βεβαίως, έμμεσα με το ν. 2083 επανερχόμαστε στην εξουσία των τακτικών καθηγητών.

Με το παρόν νομοσχέδιο δημιουργείται μία νέα ισορροπία που εξυπηρετεί πλέον αξιοκρατικά και τα πανεπιστήμια, αλλά και τους ίδιους τους υπηρετούντες, διδάσκοντες στα πανεπιστήμια, που δύνανται με δική τους αίτηση να εξελιχθούν ύστερα από κρίση του εκλεκτορικού σώματος. Αυτή η διαδικασία μπορεί να γίνει δύο φορές.

Στην πρώτη ερώτηση για τη θητεία ή τη μονιμότητα, θα πρέπει να πούμε πως το ερώτημα είναι δύσκολο, γιατί ούτε η λογική της θητείας που έχει μία ερασιτεχνική προσέγγιση, ούτε η λογική της μονιμότητας που είναι μία αντίστοιχη δημοσιοϋπαλληλική λογική, είναι ο καλύτερος τρόπος. 

Στο νομοσχέδιο προσπαθούν να παντρευτούν και οι δύο λογικές, να εξισορροπήσουμε ανάμεσα στη θητεία και στη νομιμότητα. Επίσης, είναι αρκετά σημαντικό ότι για πρώτη φορά αποσυνδέεται το δικαίωμα της εξέλιξης από την κρίση για μονιμοποίηση. Είναι δύο διαφορετικές διαδικασίες, κυρίαρχα στην κρίσιμη θέση του επίκουρου καθηγητή. 

Λόγω βεβαίως της ιδιαιτερότητας του χώρου του πανεπιστημίου, -αφού το πανεπιστήμιο είναι κυρίως χώρος παραγωγής γνώσης μέσα από την έρευνα, είναι χώρος μετάδοσης γνώσεων μέσω της διδασκαλίας και χώρας της διαμόρφωσης της προσωπικότητας και της πολιτισμικής ταυτότητας των φοιτητών. Γι' αυτό απαιτούνται ισχυρές αποδείξεις για να δεχθούμε ότι ένα μέλος της πανεπιστημιακής κοινότητας είναι ώριμο να γίνει μόνιμο.

Με τη διαδικασία και με την πρόταση του νομοσχεδίου οι λέκτορες μπορούν να παραμείνουν επτά χρόνια, πάντα επί θητεία, εφόσον στη διαδικασία της δικής τους θητείας μπορούν να ζητήσουν εξέλιξη δύο φορές. 

Στη βαθμίδα του επίκουρου τα τρία πρώτα χρόνια είναι επί θητεία και υποχρεωτικά μπαίνει η διαδικασία της κρίσης για μονιμοποίηση. Εφόσον η μονιμοποίηση γίνει, βεβαίως μπορεί να είναι μόνιμο μέλος της πανεπιστημιακής κοινότητας σαν επίκουρος και μπορεί σταδιακά να ζητήσει την εξέλιξή του.

Πιστεύουμε ότι είναι κέρδος για τα πανεπιστήμια η δυνατότητα να μονιμοποιούνται οι επίκουροι καθηγητές μέσα στα τρία πρώτα χρόνια.

Στο δεύτερο ερώτημα της ανοικτής ή κλειστής διαδικασίας για την εκλογή απαντούμε ότι για το συμφέρον του ίδιου του πανεπιστημίου θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα των ανοικτών κρίσεων, όσες φορές γίνεται προκήρυξης θέσης. Εξαίρεση υπάρχει μόνο για τους υπηρετούντες αναπληρωτές καθηγητές, που προχωρούν προς τη θέση των τακτικών ή των καθηγητών, όπως λέμε, με κλειστή διαδικασία.

Βεβαίως, η έννοια της κλειστής διαδικασίας διασφαλίζει τους ήδη υπηρετούντες. 'Ομως, πιστεύουμε ότι δεν έχουν ανάγκη από μία ιδιαίτερη προσοχή, μία ιδιαίτερη διαδικασία υπέρ τους, γιατί ήδη υπηρετούν μέσα στα πανεπιστήμια. 'Αρα, είναι σε θέση να διαμορφώσουν και το κλίμα, αλλά και το επιστημονικό εκείνο έργο, που θα τους κάνει καλύτερους απ' όλους τους άλλους, που θα έρθουν έξω από το πανεπιστήμιο. Και επιτέλους, υπάρχουν αρκετοί 'Ελληνες επιστήμονες σε σημαντικά ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια της αλλοδαπής, που ανά πάσα στιγμή θέλουν να προσφέρουν στην πατρίδα και δεν είναι δυνατόν όλα αυτά τα άτομα να μη δύνανται να εισέλθουν στην αντίστοιχη θέση, όπου τα προσόντα τους και η ικανότητά τους απαιτεί.

'Ενα τρίτο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι για τον χρόνο παραμονής σε κάθε βαθμίδα. Το νομοσχέδιο προσδιορίζει το μίνιμουμ παραμονής σε όλες τις βαθμίδες στα τρία χρόνια, για να ζητηθεί η εξέλιξη.

Βεβαίως οι λέκτορες που δε θα πετύχουν με την πρώτη φορά εξέλιξη, μπορούν να παραμείνουν επτά χρόνια, ώσπου να ζητήσουν καινούρια διαδικασία εξέλιξης, εφόσον, όμως, από την πρώτη κρίση μέχρι τη δεύτερη περάσουν τα τρία χρόνια.

Στους επίκουρους καθηγητές, όπως έχουμε αναφέρει και πιο μπροστά η πρώτη φάση θα είναι επί θητεία. Είναι τα τρία πρώτα χρόνια, ώσπου να κριθούν για τη μονιμότητα και περαιτέρω βεβαίως δύνανται να επιλέξουν τη χρονική στιγμή που θέλουν να ανέλθουν στην επόμενη βαθμίδα.

Κύριοι συνάδελφοι, πιστεύουμε ότι με τη ψήφιση του παρόντος νομοσχεδίου ολοκληρώνονται κάποια σημαντικά βήματα μεταρρυθμιστικών προσπαθειών, που σαν σημείο τομής άρχισαν με το νόμο πλαίσιο. Βεβαίως, με το λεγόμενο νόμο Σουφλιά, τα πράγματα μπήκαν σε μία άλλη προσέγγιση. Νομίζω 

Σελίδα 382 

ότι επανατοποθετούμε προβληματισμούς του ν. 1268, μπαίνουν καινούρια στοιχεία, παίρνουμε στοιχεία και από τη νόμο Σουφλιά και πιστεύω ότι θα είναι καλό για το πανεπιστήμιο, θα είναι καλό για τη χώρα η ψήφιση αυτού του νομοσχεδίου. Ευχαριστώ.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Ο Εισηγητής της Νέας Δημοκρατίας κ. Ιωάννης Χωματάς έχει το λόγο.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΩΜΑΤΑΣ: Κύριοι συνάδελφοι, καλούμεθα σήμερα με υψηλό αίσθημα ευθύνης, όπως αρμόζει σε εμάς που έχουμε την τιμή να εκπροσωπούμε τον ελληνικό λαό, να συζητήσουμε και να ψηφίσουμε το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, που υποτίθεται ότι είναι επαναστατικό και εκσυγχρονιστικό και αφορά τον τρόπο εκλογής και ανέλιξης του προσωπικού των ανωτάτων εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της χώρας.

Δυστυχώς, όμως, ούτε το ένα ούτε το άλλο μπορεί κανείς να ισχυριστεί, διότι του λείπει η τόλμη και η αποφασιστικότητα και επί πλέον, αντί να εκσυγχρονίζει και να ανανεώνει το εκπαιδευτικό σύστημα, απλώς το αναπαλαιώνει και το συντηρεί, στερώντας τη δυνατότητα για την είσοδο νέου αίματος στα ανώτατα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα.

Μας δίνετε εν τούτοις η ευκαιρία να προβληματιστούμε για το αναφαίρετο κτήμα των ανθρώπων, που είναι η παιδεία όπως λέει ο Μένανδρος: "Αναφαίρετο κτήμα εστί παιδεία βροτοίς". 'Οπως όλοι πιστεύουμε, η παιδεία, με την έννοια της διδασκαλίας, της μάθησης , της διαπαιδαγώγησης, της αγωγής, της εκπαίδευσης, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση και χαρακτηριστικό γνώρισμα των λαών με πολιτισμική παράδοση και συνέχεια.

Η αναγνώριση αυτής της αρχής και η ευαισθησία, την οποία, ως λαός, από αρχαιοτάτων χρόνων είχαμε για την παιδεία, όχι μόνο σφράγισε την εξέλιξη και την πρόοδο του λαού μας, αλλά αποτέλεσε και κύριο διακριτικό μας γνώρισμα έναντι του υπολοίπου κόσμου.

Οι προσπάθειες οργάνωσης και εκπαίδευσης που έγιναν μετά την απελευθέρωση είχαν ως στόχο, αφ'ενός μεν να συνεχιστεί η αναγεννητική πορεία, που άρχισε στα χρόνια της σκλαβιάς και αφ'ετέρου να επιτευχθεί η ανύψωση του επιπέδου της παρεχόμενης παιδείας, ώστε ο απελευθερωμένος πλέον 'Ελληνας να κερδίσει και τη μάχη του ειρηνικού και ελεύθερου εθνικού βίου.

Η ιστορική αναδρομή αναδεικνύει και επιβεβαιώνει τη αδιαμφισβήτητη αλήθεια ότι η παιδεία αποτελεί και πρέπει να αποτελεί πρώτιστο εθνικό κεφάλαιο, την πρώτη επένδυση για το αύριο το πιο απαραίτητο , το πιο σίγουρο εργαλείο στον επερχόμενο Ευρωπαϊκό μας ειρηνικό μεν, αλλά σκληρό ανταγωνισμό. Γι'αυτό, επενδύοντας στην παιδεία, επενδύουμε και εξασφαλίζουμε το μέλλον.

Οι θυσίες του ελληνικού λαού για το αγαθό της παιδείας είναι συνεχείς και οικονομικά πολύ δαπανηρές. Και δε δικαιούμεθα να ριψοκινδυνεύουμε, με αβέβαιες και πρόχειρες νομοθετικές και άλλες ρυθμίσεις, τη διαφύλαξή του. Γι'αυτό και οι όποιες μεταρρυθμίσεις και αλλαγές θα πρέπει να γίνονται με σοβαρό, υπεύθυνο και μακροχρόνιο προγραμματισμό.

Θα πρέπει επίσης να στηρίζονται σε μία ευρύτατη συναίνεση και συνεννόηση των Κομμάτων. Η ευρύτητα της συναίνεσης είναι απαραίτητη, ακριβώς διότι υπαγορεύεται από την ίδια την ευαισθησία του λαού για την παιδεία, αλλά και την ανάγκη ύπαρξης πολιτικής συνέχειας, η οποία δε θα ανακόπτεται ή θα καταστρέφεται στο όνομα της οποιασδήποτε αλλαγής εκσυγχρονισμού ή επικίνδυνου πειραματισμού.

Κύριος στόχος των όποιων μεταρρυθμίσεων θα πρέπει να είναι η εξασφάλιση προϋποθέσεων για προσφορά καλύτερης παιδείας, που εξασφαλίζεται με την προσαρμογή στα νέα δεδομένα κάθε εποχής.

Πολιτικές και συντεχνιακές σκοπιμότητες δε δικαιολογούν μεταρρυθμίσεις. Γι αυτό και δεν μπορούμε και δεν πρέπει να αντιμετωπίζουμε τις εκπαιδευτικές ανάγκες της κοινωνίας, ανάλογα και σύμφωνα με τις πιέσεις διαφόρων συντεχνιών ή με ευκαιριακά μέτρα. Γιατί τότε οδηγούμεθα στην υποβάθμιση και στην ισοπέδωση, η οποία αποτελεί και τη χειρότερη μορφή κοινωνικής προσφοράς και αδικίας, ενώ αντίθετα απαράβατη εγγύηση προόδου και θετικής προσφοράς είναι η καθιέρωση της αξιοκρατίας και επιλογής των ικανών. Πολύ φοβούμαι, όμως, κυρία και κύριοι Βουλευτές, ότι εμείς οι πολιτικοί με τις μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες που κατά καιρούς πήραμε, κάτω από την πίεση εξυπηρέτησης σκοπιμοτήτων, που δεν απέβλεπαν κατ'ανάγκη στην ικανοποίηση αναγκών εκπαίδευσης, αλλά στην ευνοϊκή ρύθμιση θεμάτων και φορέων παιδείας, έχουμε φθάσει σήμερα σε τραγικά αδιέξοδα. Και αυτό, διότι προγραμματίζουμε σε πολλές περιπτώσεις όχι για τις επόμενες γενιές, αλλά για τις επόμενες εκλογές. Και αυτό αφορά το δικό σας χώρο, κύριε Υπουργέ της Παιδείας, και λυπάμαι ειλικρινά που το λέω απευθυνόμενος σε εσάς που δημόσια έχετε δηλώσει ότι η παιδεία χρειάζεται ειδική μεταρρύθμιση, χωρίς να ισοπεδώνουμε τα πολύ θετικά και τα πολλά βασικά που έγιναν στο παρελθόν από διαφόρους Υπουργούς και διάφορες κυβερνήσεις. 'Ισως, όμως, άλλοι συνάδελφοι και προκάτοχοί σας να είχαν άλλη άποψη περισσότερο ισοπεδωτική, ενώ εσείς προσπαθείτε να είστε συμβιβαστικός. Αποτέλεσμα, όμως, αυτής της λογικής και της διαφοράς απόψεων και αντιλήψεων αλλά σκόπιμων ίσως αντιπαραθέσεων που δεν εξομαλύνονται με υπεύθυνο πειστικό διάλογο και συντονισμό, είναι το φαινόμενο της πολυνομίας που πλήττει την παιδεία και κυριολεκτικά μαστίζει κάθε πεδίο δράσης της δημόσιας διοίκησης.

Η ύπαρξη αυτής της πολυνομίας και η έλλειψη κωδικοποίησης της νομοθεσίας δημιουργεί αβεβαιότητα, κενό και έλλειψη στεθερότητας δικαίου. Δεν υπάρχει, δηλαδή, νομικό πλαίσιο που με σαφήνεια να προσδιορίζει τους στόχους της παιδείας σύμφωνα με τις ανάγκες της εποχής και της ιστορίας του λαού μας. Εάν ανατρέξουμε στο παρελθόν θα διαπιστώσουμε ότι στη δεκαετία του 1930-1940 υπήρχαν 3-4 βασικοί νόμοι για τα πανεπιστήμια.

Στη δεκαετία του 1940-1950, με δεδομένες τις ανώμαλες συνθήκες που προέκυψαν από την περιπέτεια του πολέμου, εκδόθηκαν περίπου δέκα νόμοι συμπληρωματικοί ή τροποποιητικοί της προϋπάρχουσας νομοθεσίας, με κύριο στόχο, αφενός μεν την προσαρμογή στα νέα δεδομένα, αφετέρου δε την αντιμετώπιση των προβλημάτων που συσσώρευσε ο πόλεμος. Και ως εδω, εν πάση περιπτώσει, δεν είχαμε και κοσμογονικές αλλαγές στο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης, νέοους θεσμούς, νέα προγράμματα, νέες ειδικότητες, νέες πρόοδους, νέες τεχνολογίες κ.λπ.

Στη δεκαετία 1950-1960, αλλά και συνέχεια μέχρι το έτος 1982, όταν με τον ν.1268/82 επιχειρήθηκε η οριοθέτηση νέου νομικού πλαισίου για τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας, οι γενόμενες νομοθετικές ρυθμίσεις ήταν αρκετές, αλλά και αναγκαίες για τις εξελίξεις και τις ανάγκες των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με εξαίρεση τη νομοθεσία της περιόδου 1967-1974 που καταργήθηκε. Δεν έγινε βέβαια η θεαματική αλλαγή, αλλά εκσυχρονίστηκε και βελτιώθηκε το νομικό πλαίσιο των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων που θεμελιώθηκε στη δεκαπενταετία 1920-1935 και το οποίο έγινε από διαπρεπείς και ευρωπαϊκής ακτινοβολίας διδασκάλους, όπως ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρής.

Παράλληλα, δεν έλλειψαν οι προσπάθειες κωδικοποίησης νομοθεσίας. Με τον ν. 1268 του 1982, θα έλεγε κανείς, ότι με βάση τις εμπειρίες του παρελθόντος και τις ανάγκες της ελληνικής και ευρωπαϊκής πραγματικότητας, θα σταθεροποιούνταν ένα νομικό πλαίσιο, που θα μπορούσε να αντέξει στο χρόνο και θα είχε προοπτική μέλλοντος.

Δυστυχώς όμως πριν καλά καλά εφαρμοστεί επέπεσαν οι τροποποιήσεις, δίκην φυσικού φαινομένου. Δώδεκα νόμοι στην εξαετία 1983-1989 δείχνουν το μέτρο της προχειρότητας και της αδυναμίας των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ να ανταποκριθούν υπεύθυνα στις ανάγκες και τα φαινόμενα των καιρών. 

Στην τριετία 1990-1993 έγιναν από τη Νέα Δημοκρατία περιορισμένες σε αριθμό -τέσσερις συνολικά- τροποποιήσεις προς τη σωστή κατεύθυνση, της βελτίωσης του νομικού πλαισίου σύμφωνα με τις ανάγκες των ΑΕΙ και τις προκλήσεις

Σελίδα 383 

των επιστημονικών εξελίξεων.

Δυστυχώς, όμως, στη νέα θητεία του ΠΑ.ΣΟ.Κ. από το 1993 μέχρι σήμερα, προτείνονται και ψηφίζονται νομοθετικές ρυθμίσεις, με κύριο χαρακτηριστικό την ανυπαρξία στόχων και την άγνοια της πραγματικότητας. Περίπου δώδεκα νόμοι σε μία τετραετία. Αναρωτιέται, λοιπόν, κανείς γιατί τόσο μεγάλη παραγωγή νόμων της επταετίας 1982-1989 και της πενταετίας 1993-1997, σύνολο είκοσι πέντε, που αφορούν το πλαίσιο λειτουργίας των ΑΕΙ. Η εξήγηση είναι μία και μοναδική. Υπάρχει έλλειψη σταθερών στόχων και έλλειψη στρατηγικής. Υπάρχει άγνοια της πραγματικότητας και της ζωτικής σημασίας προβλημάτων, που μαστίζουν την ανώτατη παιδεία.

Υπάρχει ειδική ευαισθησία και προτίμηση στις αποσπασματικές ρυθμίσεις, για την ικανοποίηση κομματικών και συντεχνιακών σκοπιμοτήτων, που οδηγούν σε ευκαιριακή αντιμετώπιση των Κομμάτων, με ατελείς νομοθετικές ρυθμίσεις, χωρίς προοπτική και συνέχεια. Και όλα αυτά διότι δεν καταφέραμε παρ' όλα όσα δημόσια ομολογούμε, να αποκτήσουμε επιτέλους εθνική πολιτική για την παιδεία. 'Οχι γιατί δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε, αλλά γιατί δεν έχουμε το απαιτούμενο πολιτικό θάρρος και υπολογίζουμε περισσότερο το πολιτικό κόστος.

Κύριοι Βουλευτές, αν, ό,τι καλό για τον τόπο, ό,τι καλό για το λαό μας, ό,τι καλό για τα παιδιά μας συνοδεύεται με οποιοδήποτε κόστος, επιτέλους ας το αναλάβουμε. Αυτή είναι η αποστολή μας. Γι'αυτό έχουμε εκλεγεί. Το λαό εκπροσωπούμε και το λαό υπηρετούμε. Και ας μην ξεχνάμε ότι από τον τρόπο με τον οποίο θα μάθουμε τα παιδιά μας να σκέπτονται και να αποφασίζουν αύριο, εξαρτάται το μέλλον αυτού του τόπου.

Κύριοι Βουλευτές, δεν είμαι διατεθειμένος να διακυβεύσω τη μοναδικότητα και σημαντικότητα του αγαθού της παιδείας, που είναι όρος απαραίτητος για τις συνέπειες της πορείας του τόπου και της ιστορίας του, ούτε να συμβάλω στην αμφισβήτηση που είναι διάχυτη σήμερα, του πολιτικού κόσμου και της αξιοπρέπειας του Βουλευτού. Δεν μπορώ, όμως, και δεν δικαιούμαι να αποκρύψω την αλήθεια από τους εντολοδόχους μου, που μου έκαναν τη μέγιστη τιμή να τους εκπροσωπώ και να τους εκφράζω, με συνέπεια και ειλικρίνεια απ' αυτό εδώ το Βήμα.

Η ευθύνη της Κυβέρνησης, κύριε Υπουργέ, είναι τεράστια, όταν εμφανίζει σε πολύ λίγο χρονικό διάστημα νομοθετικές παλινωδίες, όπως προκύπτουν από τους νόμους 2413/96, 2454/97 και το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου. Και αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι επί κυβερνήσεων ΠΑ.ΣΟ.Κ. ο ένας Υπουργός καταργούσε και ο άλλος επανέφερε προοδευτικές διατάξεις του ν. 2083/92 του κ. Σουφλιά για να καταλήξουμε, μετά από ταλαιπωρίες και παλινωδίες πάλι στο νόμο του Σουφλιά, που είχε την πρόθεση να φτιάξει κάποια ιεραρχική πυραμίδα στα πανεπιστήμια με τον τετραετή προγραμματισμό, που όμως, εσείς σήμερα καταργείτε. Και με αυτές τις σκοπιμότητες, προχειρότητες και αποσπασματικές ρυθμίσεις, φθάσαμε σήμερα στην ανάγκη συζήτησης ενός νέου νομοσχεδίου εκλογής διδακτικού προσωπικού των ανωτάτων ιδρυμάτων της χώρας. Και φθάσαμε σ'αυτήν την ανάγκη, κύριε Υπουργέ, πρώτον από την αναγνώριση της επιβεβλημένης πλέον ανάγκης στον τρόπο ανέλιξης και εξέλιξης των μελών του ΔΕΠ, που οι κυβερνητικές σας μεταρρυθμίσεις είχαν καταδικάσει σε αναπαλαίωση και γήρανση και δεύτερον, κάτω από την πίεση των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας, των μελών του διδακτικού επιστημονικού προσωπικού και εκπαιδευτικού προσωπικού των πανεπιστημίων της χώρας, που δικαιολογημένα ζητούν και απαιτούν την εξέλιξή τους και αναγνώριση του εκπαιδευτικού και ερευνητικού τους έργου.

Η εξέλιξη δε αυτή αποτελεί, όχι μόνο δικαίωμά τους, αλλά ισχυρό και σημαντικό κίνητρο προόδου, αφού η εξέλιξή τους θα βασίζεται και θα συνδέεται αναπόσπαστα με τον αξιοκρατικό τρόπο επιλογής τους στην ανώτερη βαθμίδα.

Και πολύ φοβάμαι κύριε Υπουργέ, ότι το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου κάτω από τις πιέσεις και απαιτήσεις του ΔΕΠ, έρχεται να ρυθμίσει και πάλι προσωρινά ειδικές ανάγκες για τις οποίες είχατε αναλάβει ορισμένες δεσμεύσεις. Και το ισχυρίζομαι αυτό διότι, ενώ όλοι αναγνωρίζουμε και πρώτος εσείς την ανάγκη για βαθιές τομές και ριζικές μεταρρυθμίσεις στην παιδεία, με το υπό συζήτηση νομοσχέδιο απλώς συντηρείται το παλιό κάτω από τον μανδύα των ανοικτών επιλογών μελών ΔΕΠ.

Λείπει από το νομοσχέδιό σας η τόλμη και η αποφασιστικότητα. Δεν φαίνεται πουθενά η ανάγκη για επαναστατικές ρυθμίσεις που θα εξασφαλίσουν κάποιο επίπεδο και τη δυνατότητα ανανέωσης του πανεπιστημιακού διδακτικού και εκπαιδευτικού προσωπικού. Και έτσι εξηγείται γιατί δεν επιβαρύνεται ο προϋπολογισμός σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Στη συζήτηση των άρθρων θα αναφερθώ αναλυτικά. Εύκολα, όμως, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι αφού στο νομοσχέδιο πουθενά δεν αναφέρεστε στα κριτήρια επιλογής, η ρύθμιση που επιχειρείτε δεν είναι μεταρρυθμιστική. Είναι ατομική και αποσπασμαστική, μολονότι αφορά τα 4/5 των επτά χιλιάδων περίπου μελών του διδακτικού προσωπικού των ΑΕΙ, από τα οποία μόνο χίλια τετρακόσια ανήκουν στην πρώτη βαθμίδα και συνεπώς δεν υπόκεινται σε κρίση. Σημειώνω εδώ ότι η πλειονότητα των μελών ΔΕΠ, 35% περίπου, ανήκει στη βαθμίδα των επίκουρων καθηγητών, ενώ η βαθμίδα των λεκτόρων είναι η ολιγομελέστερη. 

Η ασυμμετρία αυτή οφείλεται στον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι κρίσεις και τον περιορισμένο αριθμό πιστώσεων που χορηγούνται για την προκήρυξη νέων θέσεων. 'Ετσι φθάσαμε να έχουμε μόνο στρατηγούς -για να απαντήσω σε εσάς- και καθόλου στρατιώτες. 

Θα ισχυριστείτε βεβαίως, κύριε Υπουργέ, ότι με το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου θεσπίζονται γενικώς οι λεγόμενες ανοικτές διαδικασίες με εξαίρεση όσους ήδη είναι αναπληρωτές καθηγητές και έτσι δίνεται η δυνατότητα της ανανέωσης. Σε κάθε, δηλαδή, θέση που προκηρύσσεται και ύστερα από αίτηση υπηρετούντος μέλους ΔΕΠ για εξέλιξή του μπορεί να υποβάλει υποψηφιότητα ο οποιοσδήποτε υποψήφιος πληροί τις προϋποθέσεις και έχει τα προσόντα. Και το σύστημα αυτό φαίνεται εκ πρώτης όψεως ότι κατοχυρώνει τον ελεύθερο ανταγωνισμό και συνεπώς διασφαλίζει την αξιοκρατία και την ανανέωση.

Η μέχρι τώρα εφαρμογή του έχει αποδείξει ότι στη συντριπτική πλειοψηφία, στο 85% περίπου των περιπτώσεων επιλέγονται οι ήδη υπηρετούντες. Σε ορισμένες δε περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκαν εξωτερικοί υποψήφιοι για τιμωρία και εκδίκηση των ήδη υπηρετούντων, οι οποίοι ήταν καθ'όλα άξιοι, αλλά υπήρχαν προβλήματα συνεργασίας και ανταγωνισμού μεταξύ της πρώτης βαθμίδος, της δεύτερης και της τρίτης βαθμίδος. Υπήρχαν επίσης και περιπτώσεις συσσώρρευσης διδακτικού προσωπικού σε ορισμένα γνωστικά αντικείμενα, αφού στη θέση που προκηρύσσονταν με αίτηση για εξέλιξη, επιλέγονταν εξωτερικοί υποψήφιοι. Το σύστημα πάντως των λεγομένων ανοικτών διαδικασιών, που υιοθετεί και το συζητούμενο σχέδιο νόμου δεν έχει απόλυτα πετύχει στην πράξη. Σε πολλές δε περιπτώσεις έχει δημιουργήσει οξύτατα προβλήματα στη λειτουργία των A.E.I.. Γι'αυτό χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, όταν μάλιστα παρέχεται το δικαίωμα στο λέκτορα να παραμείνει χωρίς κρίση επί επτά και πλέον έτη σε ειδικές περιπτώσεις.

Η ρύθμιση που επιχειρείται με το άρθρο 3, μολονότι φαίνεται λογική και δίκαιη, διότι τα Α.Ε.Ι. μπορούν να αξιοποιήσουν διδακτικά και ερευνητικά έμπειρα και άξια στελέχη, βοηθούς, επιμελητές, επιστημονικούς συνεργάτες, εν τούτοις κρίνω ότι η αποκλειστική προθεσμία των έξι μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου να ζητήσουν μία φορά την εξέλιξή τους και μετά από κρίση στη βαθμίδα του λέκτορα, είναι μικρή και θα πρέπει να παραταθεί για ένα χρόνο.

Δεύτερον, με αυτήν τη ρύθμιση στα Α.Ε.Ι. υπάρχουν μόνο υψηλόβαθμα μέλη ΔΕΠ. 'Ετσι θα δημιουργηθεί σοβαρό πρόβλημα από την ανάγκη για άσκηση φοιτητών, αφού δεν υπάρχει βοηθητικό προσωπικό. Γίνονται όλοι καθηγητές. Γι'αυτό το λόγο θα πρέπει να γίνει πρόβλεψη εξασφάλισης του αναγκαίου 

Σελίδα 384 

βοηθητικού προσωπικού με προοπτική ανανέωσης.

Χωρίς να υπεισέρχομαι στην ανάλυση των άρθρων του παρόντος σχεδίου νόμου -αυτό θα γίνει στην κατ' άρθρο συζήτηση- θεωρώ ότι δια του νομοσχεδίου αυτού επιχειρείται να λυθεί ένα πράγματι σοβαρό και επείγον πρόβλημα της ανωτάτης παιδείας, αφού αφορά τη μεγάλη πλειονότητα του διδακτικού και εκπαιδευτικού προσωπικού των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

Θεωρώ, όμως, ότι οι περιλαμβανόμενες ρυθμίσεις, μολονότι βρίσκονται προς τη σωστή κατεύθυνση, χαρακτηρίζονται από ατολμία, από αναποφασιστικότητα, από αντιφατικότητα, από αποσπασματικότητα και ειδική εύνοια για τους ήδη υπηρετούντες. Δίνουν δε την εντύπωση τακτοποίησης εκkρεμοτήτων, τις οποίες οι ίδιοι δημιουργήσατε και καλούμεθα τώρα όλοι να τις αποκαταστήσουμε. Γι' αυτό ψηφίζουμε επί της αρχής το νομοσχέδιο, αν και αντί με τις ρυθμίσεις αυτές να ανοίγουν οι πύλες των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων για εισροή νέου αίματος, νέου επιστημονικού δυναμικού, προσφέρονται επιδοτήσεις για αναπαλαίωση και συντήρηση με παλαιό υλικό. Ευχαριστώ.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)

ΠΡΟΔΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): 'Εχω την τιμή να ανακοινώσω στο Σώμα ότι η Kοινοβουλευτική Oμάδα του ΚΚΕ δια του Kοινοβουλευτικού της εκπροσώπου ορίζει Eιδικό Aγορητή του συζητουμένου νομοσχεδίου τον κ. Απόστολο Τασούλα.

Επίσης, ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου δια του Kοινοβουλευτικού Eκπροσώπου του κ. Κουβέλη, ορίζει Eιδικό Aγορητή του συζητουμένου νομοσχεδίου το Βουλευτή κ. Πέτρο Κουναλάκη.

Ο Πρόεδρος του Δημοκρατικού Κινήματος κ. Δημήτριος Τσοβόλας ορίζει Eιδικό Aγορητή τον κ. Ιωάννη Αράπη.

Ο κ. Τασούλας Eιδικός Aγορητής του Κ.Κ.Ε., έχει το λόγο.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, κύριοι Βουλευτές, η Pαιδείας μας, η ανώτατη εκπαίδευση, στη χώρα μας, υποφέρει. Και υποφέρει από την προσπάθεια, που κάνει η κάθε κυβέρνηση εδώ και δεκαπέντε τουλάχιστον χρόνια, από το 1982, να τη θέσει στην υπηρεσία της γενικότερης πολιτικής της. Είναι γνωστή η ιστορία του 1268, είναι γνωστά τα προβλήματα που μας δημιούργησε, είναι γνωστή η θέση του Κομμουνιστικού Κόμματος τότε -δεν ψήφισε αυτό το νόμο με συγκεκριμένη κριτική- και αργότερα είδανε ότι αυτή η κριτική που άσκησε το Κ.Κ.Ε., ήταν τεκμηριωμένη και όπως τότε σας είπαμε έτσι έγιναν τα πράγματα. Συσσωρεύτηκε το ΔΕΠ προς τα πάνω και φυσικά δημιουργήθηκαν προβλήματα, που μετά θέλατε να λύσετε και πάλι δεν τα λύσατε με τρόπο, που θα έδινε οριστική διέξοδο, αλλά η Νέα Δημοκρατία με τον επόμενο νόμο, το 2083/92, ήρθε και έκανε ακριβώς το αντίθετο. Σταμάτησε την εξέλιξη, δημιουργώντας άλλου είδους προβλήματα, τα οποία και αυτά βασάνισαν την ανώτατη εκπαίδευση. Και φυσικά η τροπολογία που ήρθε από τον κ. Παπανδρέου αργότερα, πάλι περιέπλεξε τα ζητ;hατα, μη δίνοντας λύση.

Το Υπουργείο Παιδείας μας έχει συνηθίσει μέχρι τώρα να φέρνει για συζήτηση και για ψήφιση νομοσχέδια, τα οποία περιλαβαίνουν ένα μέρος, ένα κομμάτι των προβλημάτων της ανώτατης εκπαίδευσης και της παιδείας γενικότερα.

Αναρωτιέται κανένας γιατί το κάνει αυτό. Δε θα μπορούσε άραγε να φέρει ένα νομοσχέδιο συνολικό, που οριστικά να λύνει αυτά τα προβλήματα, έστω με την κατεύθυνση που θέλει να δώσει η Κυβέρνηση; Νομίζουμε ότι το κάνει αυτό, γιατί ενώ έχει συνολική πολιτική, είναι τόσο πολύ αντιλαϊκή -επιτρέψτε μου να χρησιμοποιήσω τον όρο "αποκρουστική"- που δε θέλει να φανεί το προσωπείο της συνολικά. Και εκτιμάει ότι, κομμάτι-κομμάτι, κάνει και τη δουλειά της και δεν ξεσηκώνονται εναντίον της οι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί, αλλά και γενικότερα η νεολαία και ο ελληνικός λαός.

Με την ευκαιρία της σημερινής συζήτησης, να μου επιτραπεί να σχολιάσω ένα θέμα της επικαιρότητας που προέκυψε από τη συνάντηση του Υπουργού Παιδείας με τον Πρωθυπουργό της χώρας.

Είναι φανερό ότι θα προωθηθούν στα Θερινά Τμήματα της Βουλής μία σειρά σχέδια νόμου για νομοθέτηση, που θα αφορούν τόσο την ανώτατη εκπαίδευση, όσο και τη μέση εκπαίδευση. Για τα σχέδια αυτά, επίσημα, τουλάχιστον το δικό μας Κόμμα, δε γνωρίζει τίποτα. 'Εχουμε βέβαια, ενημερωθεί από τον Τύπο για σκέψεις, προθέσεις, αλλά κάτι επίσημο που να έχει φθάσει στα κόμματα, δεν υπάρχει. Φαίνεται ότι εκεί συζητούν -όπως και τώρα γίνεται αυτό- εκεί λύνουν τα προβλήματα, στο πόδι τα λύνουν. Τι να πούμε; Καλό θα ήταν, κύριε Πρόεδρε, να μας πρόσεχε και να μας άκουγε ο κύριος Υπουργός. Θα βοηθούσε.

Θεωρούμε επομένως, ότι αυτή η διαδικασία είναι επιεικώς απαράδεκτη. Η Βουλή καλείται να νομοθετήσει βιαστικά και χωρίς πληροφόρηση -μιλάμε για ουσιαστική πληροφόρηση- για ζητήματα της ανώτατης και μέσης εκπαίδευσης. 

Από την πλευρά μας θα επαναφέρουμε στη σημερινή συζήτηση και θα τονίσουμε έντονα, για άλλη μία φορά, την ανάγκη σημαντικά νομοσχέδια που έχουν ευρύτερη σημασία και αναφέρονται σε σημαντικούς τομείς της κοινωνικής και πολιτικής ζωής, να συζητούνται κανονικά την περίοδο των εργασιών της Βουλής, μετά τον Οκτώβριο στην Ολομέλεια.

Βέβαια, όλες οι κυβερνήσεις μέχρι τώρα προτιμούν να συζητούν τέτοια σπουδαία νομοσχέδια κατά τη διάρκεια υψηλών θερινών θερμοκρασιών. Φυσικά έχουν το λόγο τους που το κάνουν. Θέλουν να αποφύγουν τις πολύ θερμές αντιδράσεις των εργαζομένων που είναι γνωστό ότι το καλοκαίρι οι πιθανότητες τέτοιων αντιδράσεων είναι μικρότερες απ'ότι θα ήταν σε άλλες περιόδους.

Αυτήν την περίοδο, όμως, το κακό παράγινε. 'Εχουμε τις συγκεκριμένες δηλώσεις ότι μέσα στον Αύγουστο θα έλθουν για την Παιδεία και άλλα δύο - τρία νομοσχέδια. Είναι αυτό το ζήτημα που μέχρι τώρα συζητούσαμε.

Θέλουμε να προειδοποιήσουμε τον Υπουργό Παιδείας από τώρα να μην προωθήσει στη Βουλή αυτά τα νομοσχέδια, πολύ δε περισσότερο εφόσον υπάρχουν αντιδράσεις από τους μαζικούς φορείς. Είναι γνωστό πως η ΟΛΜΕ αντιδρά για το λεγόμενο εθνικό απολυτήριο, όπως επίσης είναι γνωστό ότι υπάρχουν αντιδράσεις από τους πανεπιστημιακούς για τα ΕΛ.ΚΥ.Σ. Αυτά τα θέματα, παρά τους ισχυρισμούς του Υπουργού Παιδείας, δεν έχουν συζητηθεί. Ουσιαστικά και η κοινωνία είναι απληροφόρητη, για να μην πω ότι είναι παραπληροφορημένη.

Ποια είναι η θέση του Υπουργού; Αν αληθεύει -και αληθεύει- αυτό που διαβάσαμε, λέει στον καθημερινό Τύπο: "Εμείς θα προχωρήσουμε". Θα προχωρήσετε, αλλά που θα πάτε δεν ξέρω με αυτόν τον τρόπο.

Σας είναι ήδη γνωστό, κύριε Υπουργέ, ότι η διαδικασία σας είναι απαράδεκτη. 'Αλλωστε και το δικό σας Κόμμα αυτήν τη διαδικασία την έχει καταγγείλει στο παρελθόν, αλλά έρχεται τώρα σαν Κυβέρνηση και τη χρησιμοποιεί. Είμαστε βέβαιοι, επίσης, πως για λόγους που αφορούν την πολιτική σας σαν Κυβέρνηση, αλλά και για άλλους λόγους, θα προχωρήσετε. Καλά είπατε στις δηλώσεις.

Παρ'όλα αυτά, εμείς από τη θέση τούτη, είμαστε υποχρεωμένοι να σας ζητήσουμε τη μεταφορά των συζητήσεων των νομοσχεδίων που εξαγγείλατε για την κανονική Περίοδο της Βουλής. Μην πιστεύετε ότι θα αποσπάσετε έτσι στα γρήγορα και εν κρυπτώ τη λαϊκή συγκατάθεση. Θα αποσπάσετε -είναι βέβαιο- τη συγκατάθεση των Βουλευτών του Κόμματός σας. Και εδώ βέβαια, συντρίβεται κάθε έννοια για τον κοινωνικό διάλογο, που τόσο πολύ διαφημίσατε, ανάμεσα στην Κυβέρνηση και στους διάφορους φορείς, τους εταίρους, όπως θέλετε ονομάστε τους.

Μην ξεχνάτε τους πρόσφατους αγώνες των εκπαιδευτικών. Οι αγώνες αυτοί απέδειξαν ότι η πολιτική σας θα βρει ισχυρές αντιστάσεις. Σας διαβεβαιώνουμε ότι θα τις βρει, όχι μόνο από την πλευρά των εκπαιδευτικών, αλλά και από τη νεολαία. Και από εκεί οι αγώνες να ξέρετε θα είναι πιο δυναμικοί και πιο τραχείς.

Πρέπει να τονίσω πως αυτό το νομοσχέδιο θα έπρεπε να είχε ήδη συζητηθεί. Εμείς, δε θεωρούμε θετικό ζήτημα την 

Σελίδα 385 

εξέλιξη των μελών του ΔΕΠ, των Α.Ε.Ι. Εκ των πραγμάτων, είναι δεμένο με τη συνολική λειτουργία των πανεπιστημίων. Και με την έννοια αυτή, η συζήτηση εδώ είναι αποσπασματική, γιατί δεν εντάσσεται σε μια συνολική πρόταση διαμόρφωσης και λειτουργίας των σκοπών των πανεπιστημίων, του περιεχομένου της ανώτατης εκπαίδευσης, των στόχων της ως προς την κοινωνία, πολύ περισσότερο που οι πάντες σήμερα αναγνωρίζουν τον ιδιαίτερο ρόλο της παιδείας στο σύνολό της και ιδιαίτερα της ανώτατης. Γι'αυτόν το λόγο επιμέναμε να συζητηθεί στην Ολομέλεια. Με δικιά σας ευθύνη ήλθε στο θερινό Τμήμα, παρ'όλο ότι θελήσατε να φορτώσετε αυτήν την ευθύνη στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας. Δεν ήταν δυνατόν το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας ασυζητητί να επιτρέψει να περάσει ένα νομοσχέδιο.

'Οπως τόνισα και προηγούμενα, το πώς εξελίσσεται το ΔΕΠ των Α.Ε.Ι., είναι συναρτημένο με τον ίδιο το ρόλο του διδακτικού προσωπικού των Α.Ε.Ι.. Το διδακτικό προσωπικό αποτελεί μια συγκεκριμένη αλυσίδα. Και οι κρίκοι της είναι: Οι προπτυχιακές σπουδές, οι μεταπτυχιακές σπουδές, το ΔΕΠ που στελεχώνει τα ΑΕΙ και η εξέλιξη του ΔΕΠ μέσα στα πανεπιστήμια. Γι'αυτό θα σταθούμε σε ορισμένες σκέψεις που τις θεωρούμε βασικές για την αντιμετώπιση της εξέλιξης των μελών ΔΕΠ.

Θέλουμε να υπάρχουν ισχυρές, υψηλού επιπέδου προπτυχιακές σπουδές, που θα τροφοδοτούνται συνεχώς με τη νέα γνώση που παράγεται από την έρευνα. Προπτυχιακές σπουδές που δε θα είναι σπασμένες σε κύκλους, που θα προβλέπουν την ειδίκευση πριν το πτυχίο, που θα οδηγούν σε ισχυρό πτυχίο, που θα διαμορφώνουν επιστήμονες με ισχυρή επιστημονική και κοινωνική προσωπικότητα. 

Θέλουμε να υπάρχουν ισχυρές μεταπτυχιακές σπουδές, που θα παραλαμβάνουν τους καλύτερους κατά τεκμήριο των ισχυρών προπτυχιακών σπουδών, που θα οδηγούν σε διδακτορικό δίπλωμα και θα επιτελούν το διπλό στόχο: την τροφοδότηση της παραγωγικής διαδικασίας με στελέχη υψηλής γνώσης και τη στελέχωση των Α.Ε.Ι. με υψηλού επιπέδου διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό. 

Είναι βέβαια γνωστό ότι οι μεταπτυχιακές σπουδές στη χώρα μας, υποτιμήθηκαν σοβαρά. Οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν πίστεψαν και δεν προώθησαν οργανωμένες μεταπτυχιακές σπουδές. Και οι όποιες προσπάθειες έγιναν δεν έφεραν τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Τα λέμε αυτά, γιατί το πώς λειτουργούν, οργανώνονται και αποδίδουν οι μεταπτυχιακές σπουδές, έχει τη σημασία του που αποτυπώνεται και στο πώς λειτουργεί και εξελίσσεται το ΔΕΠ.

Εμείς, πιστεύουμε στην ικανότητα του ελληνικού λαού για μόρφωση. Πιστεύουμε στις δυνάμεις της νεολαίας της χώρας μας. Πιστεύουμε πως είναι δυνατόν να υπάρξουν μεταπτυχιακές σπουδές που να δίνουν τη δυνατότητα να στελεχωθούν τα Α.Ε.Ι. με ικανό προσωπικό.

Θεωρούμε, λοιπόν, στρατηγικής σημασίας, για την αναπτυξιακή πορεία της χώρας μας, την ύπαρξη μεταπτυχιακών σπουδών.

Και βέβαια εδώ θα πρέπει να τονιστούν άλλες δύο πλευρές του ζητήματος:

Η πρώτη, αφορά τη δυνατότητα ύπαρξης υψηλού επιπέδου μεταπτυχιακών σπουδών. Νομίζουμε ότι μπορούμε να το επιτύχουμε, παίρνοντας υπόψη τη γενική άνοδο της επιστήμης, τη συσσώρευση της νέας γνώσης και τη διεθνή συνεργασία.

H δεύτερη αφορά το γνωστό μεταναστευτικό κύμα επιστημόνων που ασφαλώς και θα μειωθεί. Και από αυτήν την υπόθεση, οικονομικά τουλάχιστον, η χώρα μας θα βγει κερδισμένη. Θα βγει κερδισμένη από το χτίσιμο μιας δομής και υποδομής που θα αξιοποιεί το ντόπιο δυναμικό.

Θέλουμε η στελέχωση των ΑΕΙ να είναι μία αρμονική συνέχεια των μεταπτυχιακών σπουδών, γι'αυτό είμαστε υπέρ μιας σταθερής οργάνωσης και εξέλιξης των σπουδών αυτών στη χώρα μας, με προσανατολισμό που θα επιλέγει τους καλύτερους. Το γεγονός αυτό θα έχει ως συνέπεια να πηγαίνουν στα Α.Ε.Ι. αυτοί που πραγματικά θα επιθυμούν να είναι καλοί ερευνητές και ικανοί δάσκαλοι, αυτοί που πραγματικά θα θέλουν ακαδημαϊκή καριέρα και ακαδημαϊκή εξέλιξη.

Με την έννοια αυτή εμείς βλέπουμε ότι χρειάζεται να υπάρχει μία σταθερή δομή που θα αφορά την εξέλιξη του ΔΕΠ και τη διάταξή του, τις λεγόμενες βαθμίδες και έναν σταθερό τρόπο κρίσης.

'Αμεσα συναρτημένο με τα παραπάνω είναι και το πρόβλημα της μονιμότητας της εργασίας του ΔΕΠ. Να αναφέρω μερικά θέματα.

Θέμα πρώτο: Είμαστε υπέρ της ύπαρξης τεσσάρων βαθμίδων που θα αντανακλούν και την επιστημονική εξέλιξη του ΔΕΠ.

Θέμα δεύτερο: Είμαστε υπέρ μιας κλειστής διαδικασίας κρίσης που θα κρίνεται μέσα από αυτήν τη διαδικασία η πραγματική δυνατότητα εξέλιξης των μελών ΔΕΠ, σύμφωνα με το έργο που παράγουν. Την ανοιχτή διαδικασία την προβλέπουμε για τις περιπτώσεις νέων θέσεων ή παράλληλων θέσεων.

Θέμα τρίτο: Είμαστε υπέρ της μονιμότητας του ΔΕΠ σε όλες τις βαθμίδες, κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις που θα αφορούν ειδικά τις δυνατότητες μονιμότητας στη θέση του λέκτορα. Με αυτόν τον τρόπο απελευθερώνουμε το ΔΕΠ από την ομηρία στην οποία εσείς το κρατάτε και θα συνεχίσετε και με αυτόν το νόμο εάν τον ψηφίσετε, να το κρατάτε.

Δεν πιστεύουμε στο μύθο της απόδοσης έργου εκ μέρους του ΔΕΠ όταν αυτό συνδυάζεται με το άγχος της εργασιακής προοπτικής.

Θέμα τέταρτο: Δεν πιστεύουμε στο διαχωρισμό των βαθμίδων σε δοκιμαστικές και μη δοκιμαστικές. Εάν πρέπει να υπάρξει μία δοκιμασία, εμείς θα τη βλέπαμε από τον κύκλο των μεταπτυχιακών σπουδών ακόμη.

Στη σημερινή συγκυρία προτείνουμε να υπάρξει μία δοκιμασία για το εάν κάποιος αξίζει ή δεν αξίζει να προχωρήσει σε πανεπιστημιακή καριέρα στη θέση του λέκτορα και για διάστημα τριών χρόνων. Μετά από αυτό το διάστημα προτείνουμε να υπάρχει κρίση για μονιμότητα στο ΔΕΠ και να ακολουθεί μέσα από σταθερούς κανόνες μία εξελικτική πορεία ανάλογα με το έργο του και μέσα από κλειστές διαδικασίες κρίσης.

Θέμα πέμπτο: Το νομοσχέδιο που έχουμε μπροστά μας ουσιαστικά με το άρθρο 1 τάσσεται υπέρ της ανοιχτής διαδικασίας κρίσης, θέση που απορρίπτεται από τα ΔΕΠ όλων των πανεπιστημίων και είναι μία πρακτική που έχει εγκαταλειφθεί διεθνώς ή αν θέλετε, δεν είναι η κυρίαρχη διαδικασία κρίσης διεθνώς.

Το νομοσχέδιο χωρίζει το ΔΕΠ σε δύο βασικές κατηγορίες, όχι χωρίς σκοπιμότητα. Χωρίζει το ΔΕΠ στην πρώτη κατηγορία που αφορά λέκτορες και επίκουρους καθηγητές και στη δεύτερη κατηγορία που αφορά τους αναπληρωτές καθηγητές και τους καθηγητές. Ο διαχωρισμός γίνεται με βάση τη μονιμότητα. Εδώ βέβαια, προκύπτει το πρόβλημα της ομηρίας.

Γνωρίζετε βέβαια από στατιστικές που υπάρχουν ότι το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς, της δραστηριότητας, της επιστημονικής, της ερευνητικής, της εκπαιδευτικής, το επιτελούν οι δύο κατώτερες βαθμίδες που είναι και οι πολυπληθέστερες. Ο διαχωρισμός αυτός έχει τη σημασία του, όπως και την πολιτική σημασία, ως προς το ποιοι και πόσοι θα πηγαίνουν στις παραπάνω βαθμίδες, που ως γνωστόν σχετίζονται και με τη διοίκηση των πανεπιστημίων.

Γι αυτό εμείς καταθέτουμε τη δική μας πρόταση που παίρνει υπόψη της τη συνολική εμπειρία της εξέλιξης του ΔΕΠ έτσι όπως μας έρχεται από τους δύο βασικούς προηγούμενους νόμους το 1268 και το 2083, που ο ένας είναι του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και ο άλλος της Νέας Δημοκρατίας. Προτείνουμε, δηλαδή, κλειστή κρίση για την εξέλιξη του ΔΕΠ εκτός της βαθμίδας του λέκτορα ως εισαγωγής που γίνεται με ανοικτή διαδικασία.

Δεύτερον ανοικτή διαδικασία κρίσης για νέες θέσεις ή παράλληλες θέσεις που προβλέπονται μέσα από τον προγραμματισμό, κατάργηση ανώτατου ορίου παραμονής στη βαθμίδα, ελάχιστο όριο ανά βαθμίδα πέντε χρόνια για το λέκτορα, τέσσερα χρόνια για τον επίκουρο και τρία χρόνια για τον αναπληρωτή καθηγητή. Μέσα από το σχήμα αποφεύ-

Σελίδα 386 

γεται συσσώρευση ΔΕΠ στις ανώτερες βαθμίδες.

Η κρίση για μονιμότητα να γίνεται στα τρία χρόνια και όπου χρειάζεται. Δύο δυνατότητες κρίσης για την εξέλιξη σε όλες τις βαθμίδες. Κατ' αυτόν τον τρόπο η διάρθρωση και η εξέλιξη του ΔΕΠ θα ακολουθήσει την παρακάτω πορεία.

Πρώτον, οι λέκτορες εκλέγονται με ανοικτή διαδικασία. Μετά από τρία χρόνια μπορούν να μονιμοποιηθούν. Με επιτυχή κρίση μονιμότητας συμπληρώνουν την πενταετία και μπορούν να εξελιχθούν με κλειστή διαδικασία για την επόμενη βαθμίδα. 'Εχουν δύο δυνατότητες κρίσης. 

Οι επίκουροι καθηγητές παραμένουν στη θέση αυτή τέσσερα χρόνια μετά τη συμπλήρωση της τετραετίας μπορούν να εξελιχθούν στη θέση του αναπληρωτή καθηγητή με κλειστή διαδικασία. 'Εχουν δύο δυνατότητες κρίσης. Αν πρόκειται για νέα θέση κρίνεται με ανοικτή διαδικασία κατά την εισαγωγή. Αν η κρίση είναι επιτυχής εκλέγεται ταυτόχρονα και ως μόνιμος. Με τη συμπλήρωση τετραετίας έχει δύο δυνατότητες για εξέλιξη στην κλειστή διαδικασία.

Τρίτον, οι αναπληρωτές καθηγητές έχουν χρόνο παραμονής τρία χρόνια. Με τη συμπλήρωση της τριετίας μπορούν να εξελιχθούν για τη θέση του τακτικού καθηγητή με κλειστή διαδικασία. 'Εχουν δύο δυνατότητες κρίσης. Αν πρόκειται για νέα θέση η κρίση γίνεται με ανοικτή διαδικασία. Ο υποψήφιος εκλέγεται μόνιμος με τη συμπλήρωση τριετίας, έχει τη δυνατότητα εξέλιξης για τη βαθμίδα του καθηγητή. Και εδώ υπάρχουν δύο δυνατότητες κρίσης. Οι τακτικοί καθηγητές πρώτης βαθμίδας εκλέγονται μόνιμοι.

Μέσα από αυτήν τη διαδικασία ένας απόφοιτος λυκείου που θα διεκπεραιώσει επιτυχώς όλες τις σπουδές του και τη στρατιωτική του υποχρέωση θα μπορεί να γίνει καθηγητής σε μια ηλικία περί τα σαράντα χρόνια το ελάχιστο, δηλαδή, στην ακμή του παραγωγικού του έργου.

Το νομοσχέδιο που έχουμε μπροστά μας είναι βέβαιο ότι ανακυκλώνει τη γενική παθολογία του συστήματος εξέλιξης του ΔΕΠ στα Α.Ε.Ι.. Ανακυκλώνει τις ταχύτητες. Μπορεί να αποφεύγει κάποιες σκοπιμότητες του ν. 2083/92 της Νέας Δημοκρατίας, αλλά είναι εξοντωτικό για τις δύο πρώτες βαθμίδες, ειδικά για τη βαθμίδα του λέκτορα. Οι μεταβατικές διατάξεις είναι ατελείς και θα τοποθετηθούμε στα άρθρα.

Το νομοσχέδιο αυτό, κύριε Πρόεδρε, κύριε Υπουργέ και κύριοι Βουλευτές, δεν μπορούμε εμείς να το ψηφίσουμε.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Κύριοι Βουλευτές, παρακαλώ να εγκρίνει το Τμήμα μεταβολή της σειράς της ημερήσιας διάταξης, διότι υπάρχει αίτημα του κυρίου Υπουργού, ο οποίος λόγω κωλύμματος ζητάει στη θέση του νομοσχεδίου υπ' αριθμόν 2 του Υπουργείου Οικονομικών να τεθεί το νομοσχέδιο της Δημόσιας Τάξης "Προϋποθέσεις λειτουργίας ιδιωτικών επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών ασφαλείας - Προσόντα και υποχρεώσεις του προσωπικού αυτών και άλλες διατάξεις". Εγκρίνει το Τμήμα;

ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Συνεπώς, το Τμήμα ενέκρινε.

Ο κ. Πέτρος Κουναλάκης Εισηγητής του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου, έχει το λόγο.

ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πέρασε ένας χρόνος από τις κινητοποιήσεις των πανεπιστημιακών που στόχευαν στην αλλαγή του θεσμικού πλαισίου που διέπει σήμερα τα Α.Ε.Ι. Οι πανεπιστημιακοί καλούσαν το Υπουργείο Παιδείας να αποσύρει το νόμο του κ. Σουφλιά, που ήταν άλλωστε και μια προεκλογική δέσμευση του ΠΑ.ΣΟ.Κ., που παραμένει και αυτή απραγματοποίητη, όπως τόσες άλλες, να επαναφέρει το ν. 1268/82 και να πραγματοποιήσει στο νόμο αυτό τις αλλαγές εκείνες που έχουν αποδειχθεί από την πρακτική εφαρμογή του ότι είναι απαραίτητες.

Στο χρονικό διάστημα που κύλησε το Υπουργείο Παιδείας δεν τήρησε το χρονοδιάγραμμα που το ίδιο όρισε για την ψήφιση των θεσμικών μέτρων. Αυτή η εκκρεμότητα ώρες ώρες εγγίζει τα όρια του εμπαιγμού απέναντι όχι μόνο στους πανεπιστημιακούς, αλλά και στην κοινωνία ευρύτερα. 'Ηδη οι εκπρόσωποι των πανεπιστημιακών προειδοποιούν ότι τα πανεπιστήμια θα είναι κλειστά το Σεπτέμβριο.

Μία πρώτη ερώτηση είναι, γιατί παραδείγματος χάρη χρειάστηκε ένας χρόνος για να φθάσουμε στη ψήφιση του σημερινού νομοσχεδίου, που δίνει λύση μόνο σε μία εκκρεμότητα, στην εξέλιξη των μελών ΔΕΠ; 

Χθες και σήμερα, κύριε Υπουργέ, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης είναι γεμάτα από αντιφατικές πληροφορίες. 'Αλλα αναφέρονται σε οκτώ, άλλα σε πέντε νομοσχέδια που θα συζητηθούν όλα στα Θερινά Τμήματα. Το Υπουργείο σας μιλάει για οκτώ θεματικές ενότητες, που μπορούν, όμως, να ενσωματωθούν σε λιγότερα νομοσχέδια. Γίνεται λόγος για ένα πολυνομοσχέδιο. Ο Τύπος αναφέρεται σε διαμαρτυρίες του Προέδρου της Βουλής, ότι πάτε να κατακτήσετε το σύνολο των εργασιών της Βουλής κατά το θέρος κ.τλ.

Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, κατά τη γνώμη μας, είναι υποχρεωμένη να τοποθετηθεί σήμερα απολύτως συγκεκριμένα στα παρακάτω ερωτήματα, που δεν ενδιαφέρουν μόνο τις διάφορες κατηγορίες των εκπαιδευτικών, αλλά και ολόκληρη την κοινωνία. 

Το πρώτο ερώτημα για μας τους Βουλευτές είναι, πότε θα κατατεθούν τα νομοσχέδια αυτά, πόσα θα είναι και σε ποια θέματα θα αναφέρονται. 

Δεύτερο ερώτημα: Πρέπει να μας ενημερώσετε, ποιος διάλογος έχει γίνει ως τώρα με τους εκπαιδευτικούς, τα Κόμματα και τους μεγάλους κοινωνικούς φορείς, ποια είναι τα συμπεράσματα αυτού του διαλόγου και αν έχει εξασφαλιστεί έστω μία ελάχιστη συναίνεση σε ορισμένα κρίσιμα ζητήματα, τα οποία πρόκειται εδώ να συζητήσουμε. 

Τρίτο ερώτημα: Αν σκοπεύει η Κυβέρνηση να λειτουργήσουν από το φθινόπωρο τα λύκεια και τα πανεπιστήμια με νέους όρους, χωρίς νομοθετικό πλαίσιο, χωρίς να έχει προηγηθεί ουσιαστικός διάλογος -τουλάχιστον όσο μας αφορά, αυτήν την εκτίμηση κάνουμε, γιατί εμείς δεν έχουμε μία ουσιαστική συμμετοχή μέχρι τώρα στο διάλογο- και με δεδομένες τις αντιδράσεις των εκπαιδευτικών. Πώς σκέφτεστε, δηλαδή, να λειτουργήσουν αυτά τα πράγματα, τα οποία υπόσχεσθε;

Σ' αυτά τα ερωτήματα νομίζω ότι οφείλει το Υπουργείο Παιδείας να δώσει σήμερα σαφείς, κατηγορηματικές και δεσμευτικές απαντήσεις εδώ στο Κοινοβούλιο, προκειμένου να σταματήσει ο θόρυβος και η σύγχυση -γιατί πραγματικά διάβασα σήμερα στις εφημερίδες και δεν μπορούσα να βγάλω συμπέρασμα, άλλα έλεγε η μία, άλλα η άλλη- προκειμένου να αρχίσει η νέα σχολική χρονιά σχετικά ήρεμα και δημιουργικά. Να συνεννοηθούμε και στη Βουλή πότε και τι πρόκειται να συζητήσουμε. Γιατί δεν είναι δυνατόν όλα να είναι στον αέρα, κύριε Υπουργέ.

Το σημερινό νομοσχέδιο για τις εξελίξεις των πανεπιστημιακών βρίσκει κατ' αρχήν σύμφωνο και το Συνασπισμό, ακριβώς γιατί είναι προϊόν διαλόγου και συμφωνίας -εδώ είναι η σημασία του διαλόγου- ανάμεσα στο Υπουργείο Παιδείας και τους εκπροσώπους της πανεπιστημιακής κοινότητας από τον περασμένο Φεβρουάριο. Τα προσεχή όμως νομοσχέδια, αυτά τα οποία υπόσχεσθε ότι θα φέρετε, ενώ αφορούν σημαντικά θέματα της μέσης και ανώτατης εκπαίδευσης, δεν έχουν επαρκώς ή και καθόλου συζητηθεί. Εάν το Υπουργείο και η Κυβέρνηση έχουν σκοπό να πάρουν μία τέτοια πολιτική ευθύνη, να τα φέρουν εδώ έτσι πρόχειρα προς συζήτηση...

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Μου επιτρέπετε; 

ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗΣ: Βεβαίως.

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Μιλάτε επί δέκα λεπτά για μια υπόθεση...

ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗΣ: 'Οχι δέκα. Τέσσερα. Πάντα υπερβάλλετε. 

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Βαθμολογείτε πλουσιοπαρόχως!

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Μιλάτε επί τέσσερα λεπτά για ένα θέμα που δεν υπάρχει. Η Κυβέρνηση δεν έχει κάνει καμία δήλωση περί καταθέσεως νομοσχεδίων.

Σελίδα 387 

 

ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗΣ: Τότε τι είναι αυτά τα δημοσιεύματα στον Τύπο; 'Ολες οι εφημερίδες σήμερα οργιάζουν! 'Εχουν σχεδιαγράμματα, οκτώ, πέντε, τριών νομοσχεδίων.

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Η Κυβέρνηση δεν έχει κάνει καμία δήλωση.

ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗΣ: Λένε για διαρροές από το Μέγαρο Μαξίμου...

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Μου ζητάτε να απαντήσω σε μία τοποθέτηση που δεν έχει κάνει η Κυβέρνηση.

ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗΣ: Μα, τώρα μου λέτε ότι δεν έχει κάνει τίποτα η Κυβέρνηση;

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Ν. Κρητικός): Παρακαλώ! Κύριε Υπουργέ, θα πάρετε το λόγο αργότερα.

ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗΣ: 'Οχι, απαντήστε, κύριε Υπουργέ. Με συγχωρείτε που σας διέκοψα. 

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Ακούσατε τι σας είπα;

ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗΣ: Ναι, ότι δεν έχει πει τίποτα η Κυβέρνηση.

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Η Κυβέρνηση έκανε δήλωση χθες, σχετικά με τις προθέσεις της για την υλοποίηση του προγράμματος "Μεταρρύθμιση της παιδείας" και σ' αυτήν τη δήλωση σας παραπέμπω. 

ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗΣ: 'Αρα, ο Τύπος όλος δεν έχει καμία σχέση. Εντάξει, αυτό είναι κάτι, είναι μία δήλωση, αλλά μη μας διαψεύσετε και δούμε σε μερικές ημέρες να κατατίθεται σωρεία νομοθετημάτων τον Αύγουστο, που όλοι λείπουν σε διακοπές.

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Υπάρχει και Θερινό Τμήμα τον Αύγουστο.

ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗΣ: Τα προσεχή όμως νομοσχέδια, ενώ αφορούν σημαντικά θέματα, δεν έχουν επαρκώς ή καθόλου συζητηθεί, όποτε και αν έρθουν αυτά, αν πρόκειται να έρθουν σύντομα. 

Θέλω να πω μερικά πράγματα τώρα για τους ΕΛ.ΚΥ.Σ . Νομίζω, κύριε Υπουργέ, ότι ενώη ελληνική κοινωνία έχει πράγματι ανάγκη για περισσότερη τριτοβάθμια εκπαίδευση στην οποία τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα έτσι όπως είναι σήμερα δεν μπορούν να ανταποκριθούν με την υπάρχουσα χρηματοδότηση, εσείς πειραματίζεστε πάνω σε νέους θεσμούς και αξιοποιείτε αυτό το αίτημα της ελληνικής κοινωνίας με τους ΕΛΚΥΣ.

Νομίζω ότι για άλλη μία φορά το Υπουργείο με αυτήν την πρόταση παρακάμπτει τους φορείς της πανεπιστημιακής κοινότητας που έχουν πολύ σοβαρές αντιρρήσεις και τις προτάσεις του Κόμματός μας για γενναία αύξηση από φέτος του αριθμούς των εισακτέων με στόχο το άνοιγμα των πυλών των δημοσίων πανεπιστημίων. Σ' αυτήν την ανάγκη αντιπροτείνετε τους ΕΛΚΥΣ που δεν απαντούν ουσιαστικά στο αίτημα για δεύρυνση του δημόσιου πανεπιστημίου. Θα έλεγα δε ότι με ορισμένες προϋποθέσεις ανοίγουν και το δρόμο για την εν μέρει ιδιωτικοποίησή του.

Πριν μπω στα του νομοσχεδίου θέλω να αναφερθώ σε ορισμένα κρίσιμα ζητήματα της εκπαίδευσης . Το πρώτο είναι η αύξηση της χρηματοδότησης. Είναι τραγικό για τη χώρα μας να έχουμε στην Ευρωπαϊκή ' Ενωση από τη μια μεριά τη μεγαλύτερη ζήτηση για ανώτατη παιδεία και από την άλλη το χαμηλότερο επίπεδο χρηματοδότησης από τον τακτικό προϋπολογισμό. Δε νομίζω να έχετε αντίρρηση σ' αυτό. Το επίπεδο ανάπτυξης της ελληνικής κοινωνίας επιτρέπει τη σταδιακή αύξηση των δημοσίων δαπανών και για τις τρεις βαθμίδες της παιδείας από το σημερινό θλιβερό, χαμηλό ποσοστό του 3,8% πάνω στο ΑΕΠ σε ένα ποσοστό 6%, σταδιακά βεβαίως.

Η ελληνική κοινωνία δαπανά κατ' έτος πολλές εκατοντάδες δισεκατομμύρια δραχμές τροφοδοτώντας την παγκοσμίως μοναδική παραπαιδεία της χώρας μας. Κατά τη γνώμη μας χρειάζεται αναπροσανατολισμός αυτών των τεραστίων οικογενειακών δαπανών ώστε να ενισχυθεί αποφασιστικά η δημόσια παιδεία στη χώρα μας και στις τρεις βαθμίδες της. Σε παρόμοια μεταρρυθμιστική οπτική όλα τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούν σήμερα οι υπέρμαχοι των ιδιωτικών πανεπιστημίων μπορούν να αντιστραφούν. Αυτό που λείπει από τη χώρα μας δεν είναι τα πανεπιστήμια και ο αριθμός τους αλλά μια δημιουργική πολιτική για τη διεύρυνση και την αναβάθμισή τους. 

Και μια και μιλάμε για το θέμα της χρηματοδότησης, κύριε Υπουργέ, θα ήθελα μία απάντησή σας σε ένα θέμα που υπέπεσε στην αντίληψή μου και κατά τη γνώμη μου αποτελεί μια πολύ σημαντική αντίφαση. ' Οταν συζητούσαμε τον προϋπολογισμό η Κυβέρνηση υπογράμμιζε ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός ότι οι δαπάνες για την παιδεία αυξήθηκαν κατά 14%. ' Ομως αυτή η αύξηση ακυρώνεται σε ένα θέμα κρίσιμο κατά τη γνώμη μου γιατί με εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών πρώτον, δεύτερον με το ν.2469/1997 άρθρο 3 και τρίτον με την υπουργική εγκύκλιο της 13.5.1997 του Υπουργού Οικονομικών υποχρεώνονται σε καθήλωση και για τα δύο επόμενα χρόνια οι λειτουργικές δαπάνες των ΑΕΙ.

Ειλικρινά σας ρωτώ, πώς είναι δυνατόν από τη μια μεριά να λέμε ότι δίνουμε μεγάλες αυξήσεις για την παιδεία και από την άλλη να δίνουμε εντολή σε όλα τα ΑΕΙ να καθηλώσουν τις λειτουργικές τους δαπάνες.

Εγώ βέβαια δε λέω ότι η ανάπτυξη της παιδείας εξαρτάται μόνο από τις λειτουργικές δαπάνες των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλά υπάρχει κίνδυνος να έχουμε τεράστια προβλήματα στη λειτουργία αυτών των ιδρυμάτων, αν καθηλωθούν οι λειτουργικές τους δαπάνες για τα επόμενα δύο χρόνια.

Δεύτερον, θέλω να πω ότι πρέπει να προασπίσουμε το δημόσιο χαρακτήρα της εκπαίδευσης και στην αναθεώρηση του συντάγματος και να μην προχωρήσουμε σε αλλαγές που ανοίγουν δρόμους και την όρεξη για άλλα πράγματα. Πρέπει να προκηρυχθούν νέες θέσεις διδακτικού προσωπικού εν όψει της λειτουργίας των μεταπτυχιακών σπουδών στη χώρα μας. Επίσης, κύριε Υπουργέ, πρέπει να δείτε λίγο αυτόν τον επιλεκτικό διάλογο που έχετε με τη Σύνοδο των Πρυτάνεων.Είναι ένα άτυπο όργανο και εγώ δεν αρνούμαι το ρόλο του. Καμιά φορά όμως δίνετε την εντύπωση ότι ο διάλογος και η συμφωνία με τη Σύνοδο των Πρυτάνεων λύνει τα προβλήματα της παιδείας. Νομίζω ότι έχετε υπερτιμήσει τη σημασία αυτής της ιστορίας. Ο διάλογος πρέπει να είναι πολύ πιο ανοικτός και με τους εκπαιδευτικούς και με τους μεγάλους κοινωνικούς φορείς.

Θέλω, επίσης, να επισημάνω ορισμένα άλλα ζητήματα:

Πρώτον, πρέπει να σταματήσει η αυθαίρετη δημιουργία καινούριων τμημάτων ανά τη χώρα και να στελεχωθούν με έγκριση νέων θέσεων τα ήδη υπάρχοντα.

Δεύτερον, πρέπει να δούμε και λίγο το φαινόμενο της διχοτόμησης των ΑΕΙ σε επίπεδο σπουδών. Είναι αλλού τέσσερα και αλλού πέντε χρόνια. Πρέπει να γίνει μια προσπάθεια αυτά τα πράγματα να ενοποιηθούν.

Τρίτον, καλά κάνατε και προχωρήσατε την υπόθεση του Πανεπιστημίου του Αιγαίου και απέκλεισε τις Βρετανικές Αρχές και όλα αυτά τα πράγματα, αλλά νομίζω, ότι πρέπει με το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο να λειτουργήσουν σύντομα και το Ιόνιο Πανεπιστήμιο αλλά και το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας, για να πάψει αυτός ο αναχρονισμός, να υπάρχουν πανεπιστήμια των οποίων διορίζονται οι ηγεσίες.

Επίσης, κύριε Υπουργέ, νομίζω ότι πρέπει να δούμε τα θέματα των βιβλιοθηκών και από μια άλλη σκοπιά, σε σχέση με την οργάνωση των μεταπτυχιακών σπουδών. Χωρίς σύγχρονες βιβλιοθήκες, δεν είναι δυνατόν μεταξύ των άλλων -δε λέω ότι είναι το μόνο πρόβλημα αυτό- να έχουμε μεταπτυχιακές σπουδές υψηλού επιπέδου, που όλοι θεωρούμε ότι είναι αναγκαίες για τη χώρα μας.

Σε ό,τι αφορά το συγκεκριμένο νομοσχέδιο και το τρόπο εξέλιξης των μελών ΔΕΠ, η βασική μας αντίρρηση έγκειται στις λεγόμενες ανοιχτές διαδικασίες. 'Εχω μερικά επιχειρήματα για το θέμα αυτό, που θέλω να τα ακούσετε, για να δούμε τελικά εάν αυτό το οποίο εσείς επιλέγετε είναι το ορθό ή όχι. Βέβαια αυτό ακούγεται πάρα πολύ καλό και αξιοκρατικό.

Σελίδα 388 

 

Λέμε ανοιχτές διαδικασίες, όποιες θέλει να είναι υποψήφιος. Πρώτο επιχείρημα. Είναι ολίγον δημαγωγικό αυτό, διότι είναι γνωστό από τη μέχρι τώρα πρακτική, ότι σχεδόν το 85% των προκηρύξεων κατελήφθησαν από τους ήδη υπηρετούντες. Και εμείς λέμε, ότι δικαίως έγινε αυτό το πράγμα. Βεβαίως, πάντοτε υπάρχει κάτι καλύτερο πέρα από τους υπηρετούντες σε ένα πανεπιστήμιο, ώστε να νομιμοποιεί την ύπαρξη των ανοικτών διαδικασιών. Η κρίση όμως της εξέλιξης, έχει ως στόχο τον έλεγχο των διδασκόντων στα ΑΕΙ, ώστε να διαπιστώνεται και να αναγνωρίζεται η πραγματοποίηση ερευνητικού έργου, δηλαδή παραγωγής γνώσης, που είναι βέβαια το μείζον θέμα των πανεπιστημίων, αλλά παράλληλα κρίνεται και το διδακτικό και το διοικητικό τους έργο.

Επομένως, η ανανέωση που είναι αναγκαία για τα πανεπιστήμια, δεν πρέπει να περνά μέσα από αυτές τις κρίσεις, αλλά κυρίως μέσω της εισαγωγής νέων μελών ΔΕΠ σε νέα γνωστικά αντικείμενα και όχι κατά την κρίση της εξέλιξης. Αυτή είναι η δική μας άποψη.

Μου είπαν εδώ ορισμένες πληροφορίες τις οποίες θέλω να κουβεντιάσουμε λίγο.

Αυτήν την περίοδο έχουν προκηρυχθεί σε όλη τη χώρα περίπου χίλιες θέσεις, σε όλα τα πανεπιστήμια, σε όλα τα Ανώτατα Ιδρύματα της χώρας. Στο 50% αυτών των προκηρύξεων υπάρχουν και εξωτερικοί υποψήφιοι, οι οποίοι είναι περίπου στο ίδιο επιστημονικό επίπεδο με αυτούς που εξελίσσονται εσωτερικά. Εάν υποθέσουμε τώρα, ότι στο 30% αυτών των προκηρύξεων κερδίσουν οι εξωτερικοί, ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Θα έχουμε τριακόσιους επί πλέον πανεπιστημιακούς, κύριε Υπουργέ, που θα επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό και αυτοί οι τριακόσιοι πανεπιστημιακοί θα υπηρετούν σε γνωστικά αντικείμενα που ήδη καλύπτονται από τους υπάρχοντες, χωρίς να μπορούν να συμβάλουν, γιατί έτσι επελέγησαν στη δημιουργία νέων γνωστικών αντικειμένων που είναι απολύτως απαραίτητα για την ανανέωση των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων. Δηλαδή, πραγματικά αυτή η υπόθεση των ανοικτών διαδικασιών, ενώ φαίνεται ότι είναι ωραία, εάν μελετήσει κανείς τα προβλήματα που δημιουργεί, τελικά καταλήγει, κατά τη γνώμη μας, να είναι μία αρνητική υπόθεση.

Βεβαίως πρέπει να ανανεωθούν τα ΑΕΙ, βεβαίως πρέπει να μπει νέο αίμα. Αλλά όχι σε αυτήν τη διαδικασία, αλλά σε μία διαφορετική διαδικασία, που θα αφορά την προκήρυξη νέων γνωστικών αντικειμένων, νέων τμημάτων κ.λπ. Εκεί πρέπει να δοθεί η μάχη και εκεί πρέπει να υπάρξει μία προσπάθεια να έλθουν αξιόλογοι επιστήμονες, έξω από τη χώρα, αλλά και έξω από τα συγκεκριμένα πανεπιστήμια.

Θα ήθελα τώρα, για να μη μακρηγορώ περισσότερο, να μιλήσω για δύο τροπολογίες που εμείς θα καταθέσουμε. Βέβαια πρέπει να πω, ότι για τις δύο στην Επιτροπή ήσασταν θετικός. Αλλά δεν είδα να τις υιοθετείτε. Είπατε, ότι καλές είναι κ.λπ., αλλά στο σχέδιο που μας μοιράσατε δεν υπάρχουν. Γι'αυτό, θέλω να πω μερικά λόγια γι'αυτές τις δύο τροπολογίες και να τελειώνω.

Η πρώτη τροπολογία αφορά το άρθρο 2 "Μεταβατικές διατάξεις", παράγραφος 1, 2 και 3. 'Εχει να κάνει με τον υπολογισμό του χρόνου για τη δεύτερη κρίση εξέλιξης των υπηρετούντων Λεκτόρων, Επικούρων και αναπληρωματικών. Εμείς προτείνουμε να λαμβάνεται υπόψη το συνολικό χρονικό διάστημα που διανύθηκε από την υποβολή της αίτησης υποψηφιότητας για την πρώτη κρίση, μέχρι το χρόνο λήξης της σχετικής απόφασης του Εκλεκτορικού Σώματος.

Κάνουμε αυτήν την πρόταση γιατί είναι γνωστό ότι σε πολλές περιπτώσεις καθυστερούν οι διαδικασίες κρίσεων μελών ΔΕΠ για λόγους που σχετίζονται με την κακή λειτουργία των αρμοδίων οργάνων, προέδρων, γενικών συνελεύσεων, τμημάτων, εκλεκτορικών σωμάτων κ.λπ. με αποτέλεσμα να υπάρχει άνιση μεταχείριση των κρινομένων.

Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, κατά τη γνώμη μας, επιβάλλεται ο συνολικός υπολογισμός του χρονικού διαστήματος που διανύθηκε από την ημερομηνία υποβολής αίτησης υποψηφιότητας του ενδιαφερομένου στη βαθμίδα που βρίσκεται. Νομίζουμε ότι αυτό πρέπει να το κάνετε αποδεκτό. Στην Επιτροπή μας είχατε πει ότι είναι μια δικαιολογημένη παρατήρηση η τροπολογία.

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Θα το κουβεντιάσουμε, είπαμε.

ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗΣ: Η δεύτερη τροπολογία, αφορά στο άρθρο 3 παράγραφος 1, σύμφωνα με την οποία οι υπηρετούντες μόνιμοι βοηθοί, επιστημονικοί συνεργάτες, επιμελητές και τα μέλη του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού, οι οποίοι έχουν ή θα αποκτήσουν διδακτορικό, έχουν δικαίωμα εντός προθεσμίας δώδεκα μηνών, όπως μας υποσχέθηκε ο κύριος Υπουργός και όχι έξι όπως προτείνει το νομοσχέδιο, να ζητήσουν μια φορά την ένταξή τους μετά από κρίση στη βαθμίδα του λέκτορα.

( Στο σημείο αυτό την Προεδρική 'Εδρα καταλαμβάνει ο Γ' Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΛΟΥΚΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ )

Αυτό, κύριε Υπουργέ, υποσχεθήκατε ότι θα το βελτιώσετε και θα αποδεχθείτε να επεκταθεί από τους έξι μήνες, στους δώδεκα. Προτείνουμε αυτήν την τροποποίηση, γιατί επιβάλλεται κατά τη γνώμη μας και για επιστημονικούς και για εκπαιδευτικούς λόγους.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΟΥΛΗΣ: Από τους έξι στους δώδεκα;

ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗΣ: Ναι, από έξι μήνες, στους δώδεκα. Είναι γνωστό ότι οι διαδικασίες κρίσεων για την απόκτηση του τίτλου του διδάκτορα, είναι εξαιρετικά χρονοβόρες. Αυτό, αφορά ιδιαίτερα στα παλαιά τμήματα, στα οποία υπηρετεί το προσωπικό που ανέφερα. Υπάρχει επίσης μεγάλος αριθμός υποψηφίων διδακτόρων και άλλων κρίσεων, όπως αναφέραμε και σε προηγούμενη τροπολογία. 

Θέλω να τελειώσω με την αποσαφήνιση της θέσης του Συνασπισμού απέναντι στο νομοσχέδιο. Παρά την κριτική και τις επιφυλάξεις που ανέφερα, θα το ψηφίσουμε γιατί τακτοποιεί μια εκκρεμότητα και είναι αποτέλεσμα διαλόγου και συνεννόησης όπως είπα και στην αρχή, ανάμεσα στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας και στους Πανεπιστημιακούς, υπό μια όμως προϋπόθεση, ότι δε θα αιφνιδιαστούμε από σωρεία τροπολογιών, ως συνήθως. Δύο έχουμε πάρει έως τώρα.

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): 'Εχουν κατατεθεί.

ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗΣ: Τελειώσαμε με τις δύο; Αυτές είναι ή θα έχουμε και άλλες; Γιατί και στην Επιτροπή ξεκινήσαμε με τέσσερα άρθρα, τα οποία έγιναν οκτώ, εννιά στο τέλος. Αν, λοιπόν, πρόκειται μέχρι αύριο να αλλοιωθεί το νομοσχέδιο, βεβαίως τότε θα επανεξετάσουμε και τη θέση μας, μελετώντας τις τροπολογίες που έχετε υποβάλει.

Αυτά ήθελα να πω, κύριε Πρόεδρε, και τελείωσα και δύο λεπτά νωρίτερα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Σας ευχαριστώ, κύριε Κουναλάκη. Διευκολύνετε τη διαδικασία.

Ο συνάδελφος ο κ. Αράπης έχει το λόγο.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΡΑΠΗΣ: Κύριοι συνάδελφοι, δυστυχώς το θέμα της παιδείας αντιμετωπίζεται και απ'αυτήν την Κυβέρνηση αποσπασματικά, όπως δηλαδή αντιμετωπίστηκε κατά καιρούς από άλλες κυβερνήσεις. Τα σχετικά νομοσχέδια που έρχονται προς συζήτηση, αποτελούν συνονθυλεύματα τροποποιήσεων, προσθηκών, διαγραφών και αναθεωρήσεων υπαρχόντων νομοσχεδίων. 'Ετσι, σπαταλώνται χρόνος, κόπος και πόροι, με επιτροπές, υποεπιτροπές και παραεπιτροπές, που ως συνήθως καταναλώνουν ώρες σε άγονες και τετριμμένες συζητήσεις επί τροποποιήσεων και αναθεωρήσεων. Αποτέλεσμα είναι ότι η δημόσια παιδεία συνεχώς υποβαθμίζεται προς όφελος της παραπαιδείας ή συντεχνιακών συμφερόντων. Και δε θα ήταν μεγάλη υπερβολή να πούμε ότι το κράτος αντί για δωρεάν παιδεία, έχει καταντήσει να παρέχει δωρεάν αμάθεια.

Τα παραδείγματα αυτής της θλιβερής κατάστασης είναι πολλά. Η δίμηνη απεργία των καθηγητών που συγκλόνισε φέτος τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, οφειλόταν στο ότι η Κυβέρνηση αντιμετώπισε το μισθολογικό τους ζήτημα, όχι μόνο άδικα σπρώχνοντάς τους σε δεύτερη απασχόληση για να επιβιώσουν, αλλά και αποσπασματικά.

Δεν αντιμετώπισε σε μια προοπτική έστω ούτε το πρόβλημα 

Σελίδα 389 

της συνεχούς υποβάθμισης του δημόσιου σχολείου ούτε το θέμα του εκσυγχρονισμού του εκπαιδευτικού προγράμματος και των μέσων ούτε το θέμα της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου. 

Τυπικό παράδειγμα "κοπτοραπτικής" εκπαιδευτικής πολιτικής είναι και το παρόν νομοσχέδιο περί εκλογής διδακτικού προσωπικού των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων. Είναι προφανές, ότι από το νομοσχέδιο λείπει η πολιτική βούληση και λόγω αυτού λείπει ο στρατηγικός σχεδιασμός, που θα ήταν εύκολο να γίνει. Είναι εύκολο να μετρηθούν οι ανάγκες σε διδακτικό προσωπικό όλων των τμημάτων σε όλα τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Κάθε τμήμα είναι επιφορτισμένο με διδακτικό έργο σε μαθήματα του ίδιου του τμήματος και με διδασκαλία μαθημάτων ευρείας εφαρμογής σε άλλα τμήματα τα λεγόμενα γενικά μαθήματα.

Συνεπώς, οι ανάγκες κάθε τμήματος σε διδακτικό προσωπικό είναι συγκεκριμένες, εύκολα μετρήσιμες και αρκετά σταθερές, δεδομένου ότι ο πληθυσμός των φοιτητών δεν παρουσιάζει ουσιώδεις διακυμάνσεις από χρόνο σε χρόνο.

Το πρώτο πράγμα, λοιπόν, που θα έπρεπε να γίνει σε συνεργασία με όλα τα τμήματα και τις σχολές των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, είναι να οριστούν για κάθε μάθημα κριτήρια για την αποτελεσματική διδασκαλία του. Από αυτό θα προέκυπτε η σωστή διδασκαλία διδασκόντων-διδασκομένων για κάθε μάθημα, π.χ. ένα προς είκοσι, ένα προς τριάντα, κ.λπ., ανάλογα με τη φύση του μαθήματος και το ρόλο του στο πρόγραμμα σπουδών της σχολής. Συνεπώς, θα ήταν σαφείς οι διδακτικές ανάγκες κάθε τμήματος και συγκεκριμένος ο αριθμός των θέσεων για διδάσκοντες.

Ακολούθως, θα έπρεπε να θεσμοθετηθούν αυτές οι θέσεις, δηλαδή να δημιουργηθούν και να πληρωθούν με το κατάλληλο διδακτικό προσωπικό το οποίο κατά τη γνώμη μας θα έπρεπε να είναι μόνιμο. 'Ομως, αυτά για να γίνουν, κύριοι συνάδελφοι, προϋποθέτουν όραμα για την παιδεία και πολιτική βούληση, πράγματα που δε φαίνεται να διαθέτει η λογιστικής νοοτροπίας Κυβέρνηση αρχηγικών επιθυμιών!

Αντ'αυτών, προσπαθούν να λύσουν με μπαλώματα το πρόβλημα του διδακτικού προσωπικού των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων διαιωνίζοντας με το παράθυρο του ν.407 το επαίσχυντο καθεστώς στυγνής εκμετάλευσης νέων επιστημόνων. Τους προσλαμβάνουν με εξαμηνιαίες συμβάσεις και εξευτελιστικούς μισθούς. Και αυτούς ακόμα τους μισθούς τους καταβάλλουν όταν και όποτε δεήσει στη μακαριότητά του το Υπουργείο Παιδείας!

Αλλά ας έρθουμε σε συγκεκριμένα σημεία στο τι κάνει και τι δεν κάνει το νομοσχέδιο. Κατ'αρχήν, ορίζει τα της εκλογής λεκτόρων, επίκουρων καθηγητών, αναπληρωτών καθηγητών και καθηγητών και λέει πως η διαδικασία εκλογής και εξέλιξης σε ανώτερη βαθμίδα είναι ανοικτή, δηλαδή η θέση προκηρύσσεται και λαμβάνει μέρος όποιος διαθέτει τα απαραίτητα προσόντα. Το ανοικτό της διαδικασίας είναι θετικό γιατί έτσι έρχεται νέο αίμα στα πανεπιστήμια. Αξιόλογοι επιστήμονες που εργάζονται σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, έχουν τη δυνατότητα να έρθουν σε ελληνικά πανεπιστήμια.

Επίσης, το νομοσχέδιο επιθυμεί -και αυτό είναι σωστό- να διαχωρίσει τις διαδικασίες εκλογής-εξέλιξης, από τις διαδικασίες μονιμοποίησης, όμως αυτό δεν το κάνει συγκεκριμένο. Δε διαφέρουν σε τίποτε οι μεν από τις δε. 'Ετσι, οι επιθυμίες παραμένουν στο επίπεδο των προθέσεων, δηλαδή παραμένουν απραγματοποίητες. 

Θεσμοθετεί, λοιπόν, ότι οι λέκτορες και οι επίκουροι καθηγητές εκλέγονται με θητεία επτά χρόνια το πολύ, για εξέλιξή τους στους λέκτορες και τρία χρόνια για μονιμοποίηση στους επίκουρους. Αν παρ'ελπίδα, οι μεν δεν εξελιχθούν σε επίκουρους και οι δε δεν μονιμοποιηθούν, τότε πηγαίνουν στα σπίτια τους.

Φαντασθείτε, κύριοι συνάδελφοι, έναν επίκουρο καθηγητή, που μετά τις μακρόχρονες σπουδές του και ίσως την επταετή θητεία του ως λέκτορα ή ως καθηγητή σε κάποιο πανεπιστήμιο του εξωτερικού κρίνεται για μονιμοποίηση και δε μονιμοποιείται. Δηλαδή φαντασθείτε έναν επιστήμονα 35 έως 40 ετών με πολυετή θητεία στην εκπαίδευση και την έρευνα, της οποίας τα αποτελέσματα δεν είναι προδιαγεγραμμένο πότε θα έλθουν, να βρεθεί σ'αυτήν την ηλικία χωρίς δουλειά. Δεν είναι εξωφρενικά άδικο; 

Νομίζω ότι για τέτοιες περιπτώσεις θα έπρεπε να προβλεφθεί ειδική ρύθμιση, ώστε να μη βρεθούν οι επιστήμονες αυτοί στο δρόμο.

Τέλος, θα ήθελα να θίξω ένα μεγάλο ζήτημα που το νομοσχέδιο δε θίγει καθόλου και το οποίο είναι καρκίνος για τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, διότι ναρκοθετεί τις σχέσεις του διδακτικού ερευνητικού προσωπικού μεταξύ τους.

Είναι το θέμα της μυστικής ή όχι ψηφοφορίας, κατά τις διαδικασίες εκλογής, εξέλιξης. Ως γνωστό η ψηφοφορία αυτή δεν είναι μυστική. Είναι ονομαστική και υποτίθεται αιτιολογημένη. Η αιτιολόγηση δεν έχει καμιά ουσία, αφού δεν υπέχει καμιά νομική ευθύνη γι'αυτόν που ψηφίζει.

Και ενώ, λοιπόν, η ονομαστική ψηφοφορία δεν υπαγορεύεται από καμιά ανάγκη, τα αποτελέσματα της εφαρμογής της είναι καταστροφικά για τις σχέσεις των εργαζομένων.

Για να αντιληφθείτε το πρόβλημα, φαντασθείτε πως εργάζεσθε σε μια δημόσια υπηρεσία με άλλους συναδέλφους σας, με τους οποίους, όπως είναι φυσικό, έχετε συνάψει φιλικές σχέσεις. Φαντασθείτε, λοιπόν, πως η υπηρεσία σας σας καλεί να συμμετάσχετε σε επιτροπή που θα εισηγούνταν την εξέλιξη ή την ανανέωση της θητείας συναδέλφου σας και πως θα πρέπει να ψηφίσετε ανοικτά. Είμαι βέβαιος ότι οι περισσότεροι από σας θα υπέκυπταν στις πιέσεις των φιλικών σχέσεων, τείνοντας να ψηφίσουν ναι στην ανανέωση θητείας ή στην εξέλιξη του υποψηφίου, ακόμα και αν αυτός δε διέθετε τα απαιτούμενα προσόντα.

Η συμπεριφορά αυτή είναι ανθρώπινη και συμβαίνει. Ψηφίζοντας, όμως, κάποιος ανοικτά, γίνεται καλός με κάποιους συναδέλφους του και κακός με κάποιους άλλους. 'Ετσι δυναμιτίζονται οι σχέσεις συνεργασίας στο χώρο δουλειάς, με όλα τα άσχημα επακόλουθα που αυτό έχει. 

Αυτό ακριβώς γίνεται στο χώρο των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων. Η φανερή ψηφοφορία στις εκλογές επηρεάζει αρνητικά τις συναδελφικές σχέσεις των καθηγητών, διαταράσσοντας βεβαίως και την εν γένει ισόρροπη και ομαλή λειτουργία της πανεπιστημιακής κοινότητας. Είναι καιρός να καταργηθεί αυτή η διαδικασία ψηφοφορίας, που μόνο κομματικές και άλλων ειδών δεσμεύσεις και κλίκες δημιουργεί στους χώρους των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.

Για τους παραπάνω λόγους, καταψηφίζουμε το νομοσχέδιο επί της αρχής και επιφυλασσόμαστε, όσον αφορά τα άρθρα που θα συζητηθούν στην αυριανή συνεδρίαση.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ευχαριστώ, κύριε συνάδελφε.

Ο συνάδελφος κ. Μάνος έχει το λόγο.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΜΑΝΟΣ: Κύριοι συνάδελφοι, το ερώτημα που θα έθετα σε όλους εμάς, είναι κατά πόσον πράγματι είμεθα υπέρ της αξιοκρατίας ή κατά της αξιοκρατίας. Τη θέλουμε την αξιοκρατία, ναι ή όχι;

Η δική μου απάντηση είναι: Ναι, ασφαλώς θέλω την αξιοκρατία και με βάση αυτήν την απόφαση πρέπει να κρίνω αυτό το νομοσχέδιο. Εγώ, λοιπόν, δηλώνω από την αρχή ότι θα το καταψηφίσω, διότι νομίζω ότι αυτό το νομοσχέδιο, το μόνο που δεν κάνει, είναι να υποστηρίξει την αξιοκρατία. Και λυπάμαι, διότι ο εισηγητής του Κόμματός μας, για λογαριασμό της Νέας Δημοκρατίας, παρά τις πολλές επιφυλάξεις που εξέφρασε, είπε οτι θα ψηφίσει υπέρ της αρχής. 

'Ακουσα με μεγάλη προσοχή το νέο Αρχηγό της Νέας Δημοκρατίας να διακηρύσσει ότι το ζήτημα της παιδείας είναι στην πρώτη του προτεραιότητα. Βρίσκω, λοιπόν, ότι η σημερινή θέση του Κόμματός μου, ειναι αντιφατική. Και το τονίζω αυτό, για να ξεκαθαρίσω τα θέματα, όπως τα νοιώθω εγώ.

Το νομοσχέδιο αυτό, όπως εγώ το καταλαβαίνω είναι προϊόν συναλλαγής του Υπουργείου και το διδακτικού προσωπικού. Εγώ, λοιπόν, δεν πιστεύω ότι σκοπός της Βουλής είναι να βολέψουμε καλύτερα τους βολεμένους, αλλά να διαμορφώ-

Σελίδα 390 

σουμε πανεπιστήμια, που να παράγουν γνώση και να τη μεταδίδουν αποτελεσματικά. Αυτός πρέπει να είναι ο σκοπός ο δικός μας. 'Οχι να βολέψουμε τους βολεμένους, επαναλαμβάνω. Για την παραγωγή γνώση χρειάζονται οι άριστοι και όχι οι βολεψάκηδες.

Τι το καινούριο προσφέρει αυτό το νομοσχέδιο; Ακούστε τα, έτσι με τη σειρά. Μονιμότητα στους επίκουρους. Γιατί χρειάζεται μονιμότητα στους επίκουρους; Γιατί πρέπει ένας επίκουρος να έχει το δικαίωμα ο ίδιος -σημειώστε- να ζητήσει να γίνει μόνιμος; Μα, εάν ο επίκουρος είναι ικανός, να ζητήσει να κριθεί για αναπληρωτής καθηγητής, οπότε θα γίνει μόνιμος. Είναι μία διαφανής προσπάθεια να μονιμοποιηθούν μέτριοι και να τους παρκάρουμε στη θέση του επίκουρου. Είναι απαράδεκτη διάταξη. Αυτό φέρνει το νομοσχέδιο.

Παρατείνεται με το νομοσχέδιο στις μεταβατικές διατάξεις και δεν ξέρω για ποσοστή φορά, το δικαίωμα του ήδη υπηρετούντος βοηθητικού προσωπικού που από το 1982 δεν κατάφερε -από το 1982!- να αποκτήσει διδακτορικό, να το αποκτήσει τώρα. Του δίδουμε άλλους έξι μήνες να το αποκτήσει. Και εάν δεν το αποκτήσει, η τιμωρία του ποια θα είναι; 'Οτι θα κριθεί σε ανοικτή διαδικασία, δηλαδή ότι θα τον συγκρίνουμε με κάποιον άλλον. Αυτή είναι η ποινή του. Εάν δεκαπέντε χρόνια τώρα είναι βοηθός, δεν κατάφερε στα δεκαπέντε χρόνια να αποκτήσει το διδακτορικό, του δίνουμε άλλους έξι μήνες για να προαχθεί σε λέκτορα, χωρίς τη σύγκριση άλλων.

Στους αναπληρωτές καθηγητές, αυτούς που είναι σήμερα αναπληρωτές, τους δίδουμε το δικαίωμα να ζητήσουν να κριθούν, να γίνουν καθηγητές σε κλειστή διαδικασία, δηλαδή χωρίς σύγκριση με άλλους. Για ποιο λόγο το κάνουμε αυτό; Για να καλύψουμε τις θέσεις των καθηγητών με μετρίους; Για να μην έχουμε τον ανταγωνισμό; Ποιους θα βολέψουμε πάλι; Πόσοι είναι αυτοί οι αναπληρωτές που φιλοδοξούν να γίνουν σήμερα καθηγητές, χωρίς να συγκριθούν με άλλους; Για ποιο λόγο το κάνουμε αυτό; Είναι αυτό αξιοκρατία; 

Δεν ξέρω αν προσέξατε, κύριοι συνάδελφοι, ότι με το νομοσχέδιο αυτό, την πρωτοβουλία της κρίσεως ενός διδάσκοντος, την έχει μόνο αυτός. Δηλαδή δεν μπορεί να κριθεί ένας λέκτορας από το τμήμα του. Πρέπει να το ζητήσει ο ίδιος να κριθεί. Εάν δε, δεν το ζητήσει, διότι έχει συναίσθηση του γεγονότος ότι ενδεχομένως είναι τενεκές, θα τον λουζόμαστε για επτά χρόνια! Για ποιο λόγο;

Για ποιο λόγο το κάνουμε αυτό; Είναι υπέρ της προαγωγής αυτό της γνώσης ή είναι αυτό υπέρ της προαγωγής των καλυτέρων; Γιατί το κάνουμε αυτό; Είναι θέση αυτή; Τι διδάσκουμε στα παιδιά; Είναι επτά χιλιάδες περίπου όλοι οι ενδιαφερόμενοι από το νομοσχέδιο, αλλά είναι εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά που σήμερα σπουδάζουν και θα σπουδάζουν και θα υποστούν τις συνέπειες αυτού του νομοσχεδίου και αυτών των ρυθμίσεων.

Βρίσκω, επαναλαμβάνω, απαράδεκτο αυτό το νομοσχέδιο, τελείως απαράδεκτο και απαράδεκτη τη νοοτροπία που παράγει τέτοια νομοσχέδια. Και δε φταίει μόνο ο Υπουργός, φταίει όλο το σύστημα που τον καθοδήγησε -και ενδεχομένως τον πίεσε να υποκύψει -για να γίνει αυτό το νομοσχέδιο.

Εγώ, λοιπόν, θεωρώ ότι παρά το γεγονός ότι είναι φανερό ότι είναι πολύ δύσκολο να γίνει ποιοτική αξιολόγηση των πανεπιστημίων, είναι ανάγκη να δοκιμάσουμε. Και πριν αρχίσουμε τα ποιοτικά που είναι ομολογουμένως δύσκολα, τουλάχιστον θα έπρεπε να υπάρξει κάποια στοιχειώδης διαφάνεια αριθμητική για να ξέρουμε τι μας γίνεται, για να μη μας "δουλεύουν" οι διάφοροι ενδιαφερόμενοι.

Θα ήθελα, λοιπόν, για παράδειγμα να γνωρίζουμε για κάθε πανεπιστήμιο, αλλά και για κάθε τμήμα πανεπιστημίου το λόγο των εγγραφομένων φοιτητών προς τον αριθμό των πτυχιούχων, για να ξέρουμε πόσοι μπαίνουν και πόσοι βγαίνουν για κάθε πανεπιστήμιο και κάθε τμήμα πανεπιστημίου. Μία μικρή δόση διαφάνειας. 

Θα ήθελα επίσης να έχουμε στοιχεία ανά εξάμηνο, για κάθε πανεπιστήμιο και για κάθε τμήμα, της σχέσης φοιτητών προς διδάσκοντες, να ξέρομε τι γίνεται, πόσοι είναι σε κάθε τμήμα εκείνοι που διδάσκουν και πόσοι είναι εκείνοι που διδάσκονται. Νομίζω ότι θα εκπλαγούμε αν μάθουμε τα στοιχεία.

Τρίτον, θα ήθελα να έχουμε συστηματική παρακολούθηση για να αξιολογούμε τα τμήματα, όπως τα αξιολογεί η αγορά, του χρόνου που περνά από την ώρα που αποκτά το πτυχίο του ένας πτυχιούχος έως ότου βρει δουλειά. Να δούμε, δηλαδή, αν σε μερικά τμήματα τα παιδιά που παίρνουν πτυχίο βρίσκουν αμέσως δουλειά και σε άλλα δε βρίσκουν. Να δούμε πόσος χρόνος περνά.

Θα ήθελα, λοιπόν, να έχουμε ένα τέτοιο στοιχείο, όπως θα ήθελα να έχω και στοιχείο για τη μέση αμοιβή των παιδιών που βρίσκουν δουλειά από κάθε τμήμα, κάθε πανεπιστημίου, για να δούμε τι έβγαλε αυτό το πανεπιστήμιο. Και τέλος θα ήθελα για κάθε πανεπιστήμιο και κάθε τμήμα να δημοσιεύεται και να είναι συνεχώς γνωστό και διαθέσιμο αυτό που μαθαίνουμε μια φορά το χρόνο, πώς βαθμολογήθηκαν οι υποψήφιοι που υπεβλήθησαν στις πανελλαδικές εξετάσεις, για κάθε τμήμα και κάθε πανεπιστήμιο. 

Τα στοιχεία αυτά θα ήταν μια πρώτη αρχή για να ξέρουμε τι μας γίνεται, να αρχίσουμε να αξιολογούμε και από την ώρα που θα μάθουμε να αξιολογούμε πρέπει να το πάρουμε απόφαση ότι πρέπει τα πανεπιστήμια να χρηματοδοτούνται ανάλογα με την αξιολόγησή τους και οι καθηγητές και τα τμήματα να κερδίζουν χρήματα από επιχορηγήσεις του Δημοσίου, ανάλογα με την αξιολόγησή τους. Δεν είναι όλοι οι καθηγητές το ίδιο, δεν είναι όλα τα τμήματα το ίδιο, δεν είναι όλα τα πανεπιστήμια το ίδιο. Πρέπει να μάθουμε να τα διαφοροποιούμε, έτσι ώστε να δημιουργούνται κίνητρα για βελτίωση των τμημάτων και των πανεπιστημίων.

Τέλος μια κουβέντα για μια τροπολογία που κατετέθη σήμερα, η οποία και αυτή είναι στο ίδιο μήκος κύματος με όλο το νομοσχέδιο. Αφορά δηλαδή τη μέση εκπαίδευση και τους καθηγητές και τους δασκάλους, όπου προκειμένου να ικανοποιηθούν τα ατέλειωτα αιτήματα για προσλήψεις, μειώνεται ο χρόνος εργασίας των διδασκόντων και αυξάνεται ο αριθμός των διδασκόντων επίσης, μολονότι, κύριοι συνάδελφοι, ο αριθμός των μαθητών φθίνει συνεχώς. Και αναρωτιέμαι αν είχαμε στοιχεία για κάθε σχολείο για τη σχέση διδασκόντων προς μαθητές θα κάναμε αυτού του είδους τις ρυθμίσεις; Γι'αυτό λέω ότι καμιά φορά η διαφάνεια και η γνώση των στοιχείων διευκολύνει στη λήψη των σωστών αποφάσεων.

Κύριε Πρόεδρε, θυμίζω ότι θα καταψηφίσω το νομοσχέδιο. Επίσης λυπάμαι ότι αυτά που κατά την άποψή μου είναι οφθαλμοφανή, δεν τα έλαβε υπόψη της και η Νέα Δημοκρατία. Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ο κ. Κοντογιαννόπουλος έχει το λόγο.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συζητούμε σήμερα το πρώτο από το οκτώ συνολικά νομοσχέδια ή μέτρα -δεν έχει σημασία, το ίδιο είναι, κύριε Υπουργέ- με τα οποία η σημερινή Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ "απειλεί" το εκπαιδευτικό μας σύστημα με μια ακόμα μεταρρύθμιση.

Θυμίζω ότι στα δώδεκα χρόνια που κυβερνά το ΠΑΣΟΚ μετά το 1981, επτά διαφορετικοί Υπουργοί εφάρμοσαν επτά διαφορετικές εκπαιδευτικές πολιτικές.

Με το νέο "πακέτο" μέτρων, η Κυβέρνηση επαναλαμβάνει τον εαυτόν της. Πληθωρική σε εξαγγελίες, φειδωλή σε πιστώσεις και σε τολμηρές τομές και ρήξεις, σταθερή στην προχειρότητα και αναποτελεσματικότητα. Και εξηγούμαι: Και αν ακόμα έπειτα από ένα χρόνο, υποτίθεται προπαρασκευής, κατατεθούν τα μέτρα αυτά για να θεσμοθετηθούν τον Αύγουστο, για να ψηφισθούν, πρέπει να αφιερωθούν όλες οι μέρες νομοθετικής εργασίας του Σεπτεμβρίου, πράγμα αδύνατον μια και αποκλείεται εξ ορισμού να αφιερωθεί ο Σεπτέμβρης για το Υπουργείο Παιδείας αποκλειστικώς.

Με την προσθήκη ότι θα προβλέπονται προεδρικά διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις τα οποία επιεικώς δεν πρόκειται να έχουν δημοσιευθεί μέχρι τέλος του 1997, πού οδηγούμαστε; Θα αρχίσουν στα σχολεία και τα πανεπιστήμια να εφαρμόζονται τα νέα μέτρα, προτού αυτά θεσμοθετηθούν.

Σελίδα 391 

Δε νομίζω ότι είναι υπερβολικοί οι χαρακτηρισμοί που έκανα προηγουμένως.

'Οσο για την ουσία των μέτρων αυτών, η Κυβέρνηση έπειτα από απραξία, όχι ενός έτους, αλλά μιας ολόκληρης τετραετίας, καταφεύγει σ' ένα μπαράζ πρόχειρων, όπως είπα, και αποσπασματικών μέτρων, χωρίς τη στοιχειώδη προετοιμασία και υποδομή, με κύριο στόχο τον εντυπωσιασμό της κοινής γνώμης και την καταδήμαγώγησή της στο ευαίσθητο σημείο της κατάργησης των εισαγωγικών εξετάσεων και του δήθεν ανοίγματος των πανεπιστημίων σε όλους τους αποφοίτους των λυκείων. Μια υπόσχεση με την οποία το ΠΑΣΟΚ φλερτάρει από το 1981, χωρίς όμως ποτέ να την εφαρμόσει, γιατί απλά τέτοιου είδους αποφάσεις είναι αδύνατον να εφαρμοσθούν στην ελληνική πραγματικότητα.

Επί τροχάδην διατρέχω τα οκτώ αυτά μέτρα: Εθνικό Απολυτήριο: Με το μέτρο αυτό η Κυβέρνηση έρχεται να υποσχεθεί για δεύτερη φορά την κατάργηση των εξετάσεων. Η πρώτη θυμίζω ήταν το 1982 όταν "κατήργησε" τις πανελλήνιες εξετάσεις της Νέας Δημοκρατίας για να τις μετονομάσει απλά σε "γενικές". Τώρα "καταργεί" για δεύτερη φορά τις γενικές εξετάσεις, αλλά για να αντικατασταθούν από διπλές εξετάσεις στη δεύτερη και τρίτη τάξη λυκείου.

'Οσον για την αναβάθμιση του λυκείου, που και αυτό είναι στόχος του μέτρου αυτού, θα θυμίσω το χαρακτηρισμό αυτής της μεταρρύθμισης από φιλοκυβερνητική εφημερίδα που τη χαρακτήρισε "μεταρρύθμιση του ντοσιέ". Διότι η όλη προπαρασκευή για τα νέα αυτά μέτρα εμπεριέχεται σε κάποιο ντοσιέ που θα διενεμηθεί στους μαθητές στις αρχές του Σεπτεμβρίου και σε ολιγοήμερη μετεκπαίδευση των εκπαιδευτικών που θα κληθούν να εφαρμόσουν αυτά τα μέτρα. Σημειώνω δε ότι οι διδάσκοντες και οι μαθητές θα εφαρμόσουν τα νέα μέτρα πάνω στα παλαιά προγράμματα και βιβλία.

Το ανοιχτό πανεπιστήμιο; Είναι μία άλλη περιπέτεια. Θα σας θυμίσω ότι θεσμοθετήθηκε το 1992 από το Γιώργο το Σουφλιά. Ξαναθεσμοθετήθηκε το 1995 από το Γιώργο Παπανδρέου για να τοποθετηθεί η έδρα του στην Πάτρα. Ξαναθεσμοθετείται και πάλι σήμερα και προβλέπεται η έναρξη της λειτουργίας τον Οκτώβριο.

Μέχρι σήμερα αυτά που υπάρχουν είναι: Μία διοικούσα επιτροπή που έχει δύο γραφεία, ένα στην Πάτρα και ένα στην Αθήνα, χωρίς να υπάρχει καμία άλλη υποδομή, χωρίς διδακτικό προσωπικό, επιστημονικό προσωπικό, ούτε βιβλία ούτε προγράμματα.

Παρακάμπτω το νέο μέτρο, την "εφεύρεση" των ΕΛΚΥΣ ή προγράμματα σπουδών επιλογής, όπως ημέρα μετονομάζονται, με τα οποία επιδιώκει το Υπουργείο Παιδείας στην πραγματικότητα να καλύψει την ανεργία, προσφέροντας δήθεν σπουδές σε νέους, ανέργους άνω των είκοσι πέντε ετών.

Παρακάμπτω το θέμα της ειδικής αγωγής, του μισθολογίου καθηγητών Α.Ε.Ι. και έρχομαι σε δύο χαρακτηριστικά σημεία. Τον κρατικό τίτλο γλωσσομάθειας, για τον οποίο ιδρύεται νέος δημόσιος οργανισμός με στόχο να ιδρύσει δημόσια φροντιστήρια διδασκαλίας ξένων γλωσσών.

Αφού το κράτος απέτυχε να αξιοποιήσει τη διδασκαλία ξένων γλωσσών στα σχολεία, παρεμβαίνει τώρα στο χώρο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας για να την ανταγωνιστεί. 'Οσο για το κεφάλαιο εθνικής παιδείας πρόκειται για την περίφημη υπόσχεση του ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου συγκεκριμένα προς τους πρυτάνεις, με την οποία επροικοδοτούντο τα πανεπιστήμια με διακόσια δισεκατομμύρια σε ομόλογα, με την πρόβλεψη να διατίθενται οκτώ δισεκατομμύρια τον χρόνο, από τους τόκους για τις ανάγκες των πανεπιστημίων. Και για να διατεθούν αυτά τα οκτώ δισεκατομμύρια προβλέπεται η σύσταση νέου νομικού προσώπου ιδιωτικού βέβαια δικαίου, που θα κατανέμει αυτά τα κονδύλια, αντί η Κυβέρνηση να προχωρήσει απλά στην αύξηση των επιχορηγήσεων στην ανώτατη παιδεία, κατά οκτώ δισεκατομμύρια.

Το ερώτημα που τίθεται είναι: Τα θέματα αυτά είναι πράγματι τα μείζονα προβλήματα της παιδείας; Κατά την προσωπική μου άποψη, αλλά και κατά την άποψη πιστεύω ολόκληρης της κοινωνίας και της εκπαιδευτικής κοινότητας, άλλα είναι τα κρίσιμα εκπαιδευτικά προβλήματα σήμερα. Είναι πρώτον, η χαμηλή ποιότητα σπουδών και η πλήρης χαλάρωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας που επικρατούν σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Είναι η κατάσταση αυτή φυσική συνέπεια της επικράτησης της ιδεολογίας της επετηρίδας και της ισοπέδωσης, της κατάργησης κάθε έννοιας αξιολόγησης διοίκησης και ιεραρχίας στον εκπαιδευτικό τομέα, της καθιέρωσης του ενός και μοναδικού βιβλίου ή συγγράμματος.

Από το 1982, κύριοι συνάδελφοι, κανένας εκπαιδευτικός δεν αξιολογήθηκε, ούτε ελέγχθηκε, κανένας σύμβουλος εκπαίδευσης και κανένας λυκειάρχης ή γυμνασιάρχης δεν μπήκε μέσα στην τάξη να δει τι μάθημα κάνει ο οποιοσδήποτε εκπαιδευτικός.

Η δεύτερη οδυνηρή πραγματικότητα είναι η διαπίστωση ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα προετοιμάζει υποψήφιους ανέργους. Δαπανάμε τεράστια χρήματα σε υποδομή και σε ανθρωποώρες και των διδασκόντων και των διδασκόμενων για να εκπαιδεύσουμε τους νέους που στην πλειοψηφία τους θα καταλήξουν στη μακροχρόνια ανεργία ή στην ετεροαπασχόληση. 

Επιτρέψτε μου να αναφέρω ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα. Το Τ.Ε.Ε. με βάση τα στοιχεία του 1997, έχει εγγεγραμμένα εξήντα επτά χιλιάδες δεκαοκτώ ενεργά μέλη. Κάθε χρόνο εγγράφονται δυόμισι με τρεις χιλιάδες νέοι μηχανικοί και συνταξιοδοτούνται λιγότερο από πεντακόσιοι. Σύμφωνα με στοιχεία ρεπορτάζ απογευματινής εφημερίδος, τρεις χιλιάδες γιατροί παίρνουν επίδομα από το ταμείο ανεργίας. Ο συνολικός αριθμός γιατρών στη χώρα ξεπερνά τις πενήντα χιλιάδες. Κάθε χρόνο προστίθενται χίλιοι επτακόσιοι νέοι γιατροί, ενώ συνταξιοδοτούνται περίπου πεντακόσιοι. Το 38% των δικηγόρων του ΔΣΑ δεν ανέλαβε το 1996 ούτε μία υπόθεση. 'Οσο για το χώρο των εκπαιδευτικών, εκατόν δέκα χιλιάδες εκπαιδευτικοί περιμένουν στην επετηρίδα το διορισμό τους. Οι πιο τυχεροί από αυτούς μπορούν να ελπίζουν ότι θα διοριστούν μετά από μερικά χρόνια όταν δηλαδή θα είναι στην ηλικία περίπου των 40-45 ετών και οι περισσότεροι μετά από μερικές δεκαετίες.

Πιστεύει πράγματι η Κυβέρνηση ότι με τη νέα δέσμη μέτρων δίνεται λύση σε κάποια απ'αυτά τα κρίσιμα προβλήματα της παιδείας; Ακριβώς, η πλήρης αναντιστοιχία ανάμεσα στα μεγάλα προβλήματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και ειδικότερα των πανεπιστημίων, με τα προτεινόμενα από την Κυβέρνηση μέτρα, εμφανίζονται και στο συζητούμενο νομοσχέδιο. Ενώ μιλάτε στην εισηγητική έκθεση για εμπέδωση κλίματος αξιοκρατίας, άμιλλας, διαφάνειας, αντίθετα με αυτές τις διακηρύξεις εμπεδώνετε στην πράξη τη δημοσιοϋπαλληλοποίηση των πανεπιστημιακών δασκάλων. Αντί να διασφαλίζετε διαδικασίες με τις οποίες θα επιλέγονται οι άριστοι, προνοείτε ώστε να μη χαθεί ούτε ένας μέτριος. Συνεχίζεται έτσι το κύριο χαρακτηριστικό όλων των παρεμβάσεων του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στο χώρο της παιδείας. Δεν ενδιαφέρεται πώς θα προσελκυσθούν οι άξιοι, αλλά πώς θα διευκολυνθούν οι κακοί και οι μέτριοι για να πάρουν τις θέσεις των ικανών και των αρίστων. Και πρέπει επιτέλους -και είναι ευθύνη όλων μας- κάποτε να καταλάβουμε και να δώσουμε στην κοινή γνώμη να καταλάβει ότι το πρόβλημα της υγείας, το πρόβλημα της παιδείας, δεν είναι πρόβλημα των εκπαιδευτικών ή των γιατρών. Είναι πρόβλημα του ελληνικού λαού. Γι'αυτούς, για τον ελληνικό λαό πρέπει να νομοθετούμε και όχι για οποιονδήποτε επαγγελματικό κλάδο μετέχει σ'αυτήν τη διαδικασία.

Εάν πράγματι, κύριοι Υπουργοί, θέλατε να εμπεδώσετε την άμιλλα και την αξιοκρατία και τη διαφάνεια στο χώρο των πανεπιστημίων, έπρεπε κατά την προσωπική μου άποψη να προχωρήσετε στα ακόλουθα μέτρα:

Πρώτον, στην καθιέρωση τριών βαθμίδων ΔΕΠ, Λέκτορα, επίκουρου, και καθηγητή με μονιμότητα μόνο στη βαθμίδα του καθηγητή. Οι τέσσερις βαθμίδες που υπάρχουν σήμερα δεν ωφέλησαν το πανεπιστημιακό έργο. Παράλληλα, είναι ανάγκη να δημιουργηθεί μια κατηγορία εκπαιδευτικού επικουρικού προσωπικού ώστε να καλύπτονται οι φροντιστηριακές, εργα-

Σελίδα 392 

στηριακές και πρακτικές ασκήσεις.

Δεύτερον, στον προσδιορισμό γνωστικών αντικειμένων με ευρύτητα περιεχομένου, ώστε να αποφεύγονται "οι φωτογραφίες" των θέσεων, ο δε έλεγχος για την αξιολόγηση των σχετικών προτάσεων των τμημάτων να γίνεται από γνωμοδοτικό όργανο διαπανεπιστημιακής σύνθεσης και όχι από τους ελάχιστους και εντελώς ακατάλληλους για το έργο αυτό υπαλλήλους του Υπουργείου Παιδείας.

Τρίτον είναι ανάγκη να προχωρήσετε στη συγκρότηση εκλεκτορικών σωμάτων από μέλη ΔΕΠ με ταυτόσημα ή συγγενή γνωστικά αντικείμενα με τις θέσεις που προκηρύσσονται, που να προέρχονται από όλα τα πανεπιστήμια. Και είναι ανάγκη να θεσπισθεί δευτεροβάθμιο όργανο κρίσεως με στόχο την άρση των αδικιών και την πάταξη των κυκλωμάτων που υπάρχουν στο χώρο της παιδείας.

Τέταρτον, στη θέσπιση μακροχρόνιου προγραμματισμού, τριετούς ή τετραετούς, που θα λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες των τμημάτων στην κάλυψη γνωστικών αντικειμένων, με στόχο τη διαμόρφωση πυραμίδας διδακτικού ερευνητικού προσωπικού ώστε στην κορυφή να υπάρχουν οι καθηγητές, ολιγάριθμοι, και στη βάση οι επίκουροι, πολυάριθμοι,

Πέμπτον, ανοιχτές διαδικασίες και αυξημένα προσόντα για την κατάληψη θέσεων ΔΕΠ. Με τη διαδικασία των εξελίξεων, κύριοι συνάδελφοι, δημιουργήθηκε βιομηχανία εργασιών χαμηλής ποιότητας και παραμελήθηκε το εκπαιδευτικό έργο.

Τέλος, όλα τα μέλη ΔΕΠ πρέπει να είναι πλήρους απασχόλησης. Παραδείγματος χάρη, είκοσι ώρες τουλάχιστον φυσικής παρουσίας στο πανεπιστήμιο και έξι ώρες διδασκαλίας. Απλά, η απασχόληση μπορεί να είναι αποκλειστική ή μη, με ανάλογη διαφοροποίηση του μισθού. Part time καθηγητές δεν μπορούν να υπάρχουν στον χώρο της παιδείας. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ολοκληρώστε, παρακαλώ.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ: Τελειώνοντας θα ήθελα, κύριοι Υπουργοί, να σας επικρίνω όχι τόσο για τα λάθη ή τις αδυναμίες, ούτε για την ανεπάρκεια των πιστώσεων. Η μεγαλύτερη ευθύνη σας βρίσκεται στη μη αξιοποίηση του κλίματος πολιτικής και κοινωνικής συναίνεσης για ριζικές αλλαγές στον χώρο της παιδείας που σήμερα έχει διαμορφωθεί. Αλλαγές που θα οδηγήσουν σε μία ουσιαστική και ποιοτική μεταρρύθμιση. Και αυτές οι αλλαγές, δεν χρειάζονται περισσότερα χρήματα. Προϋποθέτουν όμως πολιτικό θάρρος και αλλαγή νοοτροπίας. Σας ευχαριστώ.

Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε, για την ανοχή σας.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Και εγώ σας ευχαριστώ και ως τέως Υπουργός υπήρχε αυτή η ανοχή. Αυτή η ανοχή, όμως, του Προεδρείου δε θα συνεχιστεί για όλους τους συναδέλφους.

Ο συνάδελφος κ. Σαρρής έχει το λόγο.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΑΡΡΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η γνώση είναι δύναμη και η εποχή μας χαρακτηρίζεται από τη γνώση και την ευρεία διάδοσή της. Ο πολίτης, που είναι κάτοχος αυτής της γνώσης, είναι ένας ισχυρός πολίτης που έχει τη δύναμη να κατανοεί τα συμβαίνοντα στο περιβάλλον και να αποφασίζει γρήγορα. Τέτοιοι πολίτες μπορούν να δομήσουν μία ισχυρή κοινωνία. Ο πολίτης αυτός δεν είναι μόνο χρήσιμος -ο κάτοχος δηλαδή, της γνώσης- αλλά μπορεί να προσαρμοστεί στις εξελίξεις και παράλληλα να τις καθοδηγήσει.

Για να δημιουργηθεί, όμως, μία τέτοια κοινωνία, απαιτούνται έργα υποδομής και πάνω απ'όλα -το βασικότερο έργο υποδομής- είναι μία ισχυρή παιδεία, ένα ισχυρό εκπαιδευτικό σύστημα. 

Στην προσπάθεια αυτή πρέπει να σταθούν αρωγοί, στυλοβάτες και συμπαραστάτες πρώτα απ'όλα οι νέοι άνθρωποι. Πρέπει να προκληθούν τα δημιουργικά ανακλαστικά της σημερινής νεολαίας που πρέπει να αναδείξει και να εκφράσεις τις ανάγκες της, τις ευαισθησίες της και τις φιλόδοξες σκέψεις της.

Η πιο ουσιαστική συμμετοχή των νέων στα κοινά και στην προσπάθεια για αναβάθμιση της ελληνικής κοινωνίας και τη δημιουργία ισχυρής Ελλάδας, που αποτελεί ένα ρεαλιστικό στόχο, είναι η συμμετοχή της στην αναβάθμιση της παιδείας. Χρειάζονται βέβαια, προσεκτικά, συνειδητά, συστηματικά βήματα σε βάθος χρόνου με ρυθμό, με συνέχεια και συνέπεια.

Η παιδεία στο λυκαυγές του 21ου αιώνα, η κοινωνία της πληροφορίας, της γνώσης, της πολυφωνίας, της πολιτισμικής προσέγγισης, διαμορφώνεται με γρήγορους ρυθμούς, με ταχύτητα φωτός. Σε αυτές τις συνθήκες, οι προνομιούχοι είναι αυτοί που κύρια γνωρίζουν και βέβαια, δυστυχείς, αυτοί που δε γνωρίζουν.

Είναι καθήκον μιας δημοκρατικής πολιτείας να προσαρμόσει και να εξειδικεύσει την εκπαιδευτική της πολιτική στα νέα δεδομένα που καθορίζονται από την παγκοσμιοποίηση της αγοράς, την κοινωνία της πληροφορίας και την τεχνολογική έκρηξη.

Bασική αρχή της Κυβέρνησης του ΠΑ.ΣΟ.Κ. είναι η υποστήριξη της δημόσιας παιδείας σε όλες τις βαθμίδες, μίας παιδείας ποιοτικά αναβαθμισμένης και αποτελεσματικής.

Ο κύριος στόχος αυτής της παιδείας είναι να δημιουργεί έναν ενεργό και δημιουργικό πολίτη, ικανό να αντιλαμβάνεται τα δρώμενα και την ουσία των πραγμάτων.

Η οικονομική, βέβαια, διάσταση της εκπαιδευτικής πολιτικής από την εποχή του 15% για την παιδεία, δεν πρέπει να σχετίζεται μόνο με την αύξηση των πόρων που διατίθενται από τον προϋπολογισμό, αλλά πρέπει να αφορά και την ποιοτική αναδιάρθρωση των δαπανών για την παιδεία και τους νέους θεσμούς.

Σήμερα οι βασικοί στόχοι μπορούν να συμπυκνωθούν στο σύνθημα για ποιοτική αναβάθμιση του περιεχομένου της εκπαίδευσης, στη δια βίου εκπαίδευση, στη διαρκή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και στην αποτίμηση του εκπαιδευτικού τους έργου, στην προώθηση του επαγγελματικού προσανατολισμού και στην ανταπόκριση της παρεχόμενης παιδείας, στις υφιστάμενες μορφωτικές και κοινωνικές ανάγκες, στην αποκέντρωση του εκπαιδευτικού συστήματος σε συνεργασία πάντα με τη νέα διοικητική δομή του κράτους, της περιφέρειας και ιδιαίτερα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης.

Η αναβάθμιση της παιδείας και ειδικά της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας του εκπαιδευτικού συστήματος σε όλες τις βαθμίδες, είναι μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η πατρίδα μας.

Η παιδεία αποτελεί αγαθό που οφείλει κάθε δημοκρατική πολιτεία να διασφαλίζει στους πολίτες της, προκειμένου να αναπτύξει την προσωπικότητα και τις ικανότητές τους.

Για το ΠΑ.ΣΟ.Κ., ο στόχος είναι η κατά το δυνατό δωρεάν -δεν έχει επιτευχθεί ακόμη, λόγω της παραπαιδείας, και υψηλής ποιότητας παιδεία και κατάρτιση και ν'αποτελεί αυτό δικαίωμα του 'Ελληνα πολίτη.

Η επένδυση -έχει ακουσθεί αυτό πολλές φορές σ'αυτήν την Αίθουσα- στον ανθρώπινο παράγοντα και στη γνώση, στην παιδεία, είναι η πιο σημαντική αναπτυξιακή παρέμβαση, που θα μας επιτρέψει να είμαστε ανταγωνιστικοί στην Ευρώπη και στον κόσμο, ν'αξιοποιήσουμε το ιστορικό, πολιτισμικό και γεωγραφικό μας συγκριτικό πλεονέκτημα και ν'αναδείξουμε την Ελλάδα σε ευρωπαϊκό κέντρο παραγωγής και εξαγωγής εκπαιδευτικών και ερευνητικών υπηρεσιών υψηλής ποιότητας, σε όλη την ευρύτερη περιοχή της Βαλκανικής, της Μαύρης Θάλασσας και της Μέσης Ανατολής.

Βασικός δε, στόχος της πολιτικής μέσα στο χώρο της παιδείας ως έθνους, είναι ο εκσυγχρονισμός, η αναβάθμιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος και ο εμπλουτισμός του με νέους θεσμούς, ώστε να καταστεί αξιοκρατικό, αποκεντρωμένο και πάνω απ'όλα, αποτελεσματικό.

Το εκπαιδευτικό μας σύστημα πρέπει να εξυπηρετήσει μορφωτικές, πολιτιστικές και οικονομικές ανάγκες της σημερινής και αυριανής ελληνικής κοινωνίας. Μιας κοινωνίας, που πρέπει να επιβιώσει και ν'αναδειχθεί, διατηρώντας την ταυτότητά της, σ'ένα ανοιχτό και ένα έντονα ανταγωνιστικό ευρωπαϊκό, αλλά και διεθνές περιβάλλον. Η Κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. έχει προχωρήσει και το 1996, αλλά ιδιαίτερα το 

Σελίδα 393 

1997, σε ψήφιση νομοθετικών πρωτοβουλιών -όπως ο ν. 2454/97, που αφορά ρύθμιση θεμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης- που στοχεύουν προς αυτήν την κατεύθυνση.

Ακόμη, στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, έγινε και προχωρεί η αξιοποίηση των πόρων του Δευτέρου Κοινοτικού Πλαίσιου Στήριξης. Και είχαμε την ευκαιρία ν'ακούσουμε παλαιότερα από τον Υπουργό Παιδείας αυτήν τη διάσταση και την υλοποίηση φιλοδόξων προγραμμάτων στα πλαίσια του Δεύτερου Κοινοτικού Πλαίσιου Στήριξης.

Προτεραιότητα για την πανεπιστημιακή εκπαίδευση αποτελεί σίγουρα η αναβάθμιση της ποιότητας των σπουδών σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, με την ανάπτυξη ευέλικτων και σύγχρονων προγραμμάτων σπουδών, ευαίσθητων απέναντι στις περιφερειακές ιδιαιτερότητες και με τον εκσυγχρονισμό των παραδοσιακών μορφών διδασκαλίας.

Ακόμη, η οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια των πανεπιστημίων, που είναι ένα πραγματικό γεγονός και δείχνει την πρόοδο της Δημοκρατίας μας, είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με τη βελτίωση των μηχανισμών λήψης αποφάσεων, την ορθολογικότερη διαχείριση των οικονομικών πόρων, την εξασφάλιση των αντικειμενικών μηχανισμών ελέγχου και αξιολόγησης του εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου και τη συνειδητοποίηση, βέβαια, των υποχρεώσεων των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας απέναντι στο πανεπιστήμιο και στην πολιτεία.

Τα πανεπιστήμια δεν είναι μόνο θεσμοί αναπαραγωγής και διάδοσης της γνώσης σε συνθήκες ακαδημαϊκής ελευθερίας, αλλά και θεσμοί παραγωγής νέας γνώσης μέσα από την έρευνα και τις μεταπτυχιακές σπουδές. Η θέση αυτή υπαγορεύει την πολιτική στρατηγική στήριξης της πανεπιστημιακής έρευνας και των μεταπτυχιακών σπουδών σε βασικούς τομείς των θετικών, κοινωνικών και ανθρωπιστικών σπουδών, που θα συμβάλουν, τόσο στην υψηλή κατάρτιση του μελλοντικού επιστημονικού και ακαδημαϊκού δυναμικού, όσο και στην ειδική συμβολή τους στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της χώρας.

Προς αυτήν την κατεύθυνση, στα πλαίσια αυτής της φιλοσοφίας, της αναβάθμισης της παιδείας ως κύριου μοχλού ανάπτυξης της πατρίδας μας και της σημαντικότερης, αν θέλετε, αναπτυξιακής επένδυσης στοχεύει και το παρόν σχέδιο νόμου. Και προς τα εκεί κατατείνει, προσπαθώντας να καλύψει ένα σημαντικό κενό: Τη διαδικασία εκλογής, εξέλιξης και παραμονής ή μη των μελών του διδακτικού επιστημονικού προσωπικού στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Θεωρείται -και αυτό είναι πολύ σημαντικό- ότι, πέρα από τις δαπάνες και τον πάγιο εξοπλισμό, εκείνο που παίζει τεράστιο ρόλο στον τομέα της παιδείας είναι οι διδάσκοντες και το επίπεδο των διδασκόντων.

Η Βουλή θεσπίζει, με αυτό το νομοσχέδιο, κανόνες αξιοκρατικής επιλογής και εξέλιξης. Με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο αντιμετωπίζει το θέμα της επιλογής των καλύτερων, της αξιοκρατικής εξέλιξης και της μονιμοποίησης των πλέον κατάλληλων μέσα από μια ανοιχτή δημοκρατική διαδικασία.

Πολύ αξιόλογες είναι και οι μεταβατικές διατάξεις, που προβλέπονται από το νομοσχέδιο και η δυνατότητα που δίδεται, μέσα από διαδικασίες, επαναλαμβάνω, διαφάνειας και αξιόλογησης, στους ήδη υπηρετούντες επί θητεία λέκτορες, επίκουρους και αναπληρωτές καθηγητές να μονιμοποιηθούν.

Θα ήθελα, μάλιστα, να προτείνω στον κύριο Υπουργό, αν είναι δυνατόν, αυτό να επεκταθεί. Δηλαδή να υποστούν τη βάσανο της κρίσης και του ελέγχου μέσα από συνθήκες διαφάνειας και οι εντεταλμένοι, εκλεγμένοι επίκουροι καθηγητές, οι οποίοι πέρασαν την ίδια διαδικασία με τους υπολοίπους και βεβαίως, έχουν ολοκληρώσει τη θητεία τους. Θα έλεγα ότι θα πρέπει τους δοθεί η ευκαιρία να μπουν στη διαδικασία της επιλογής.

Το νομοσχέδιο αυτό, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πραγματικά έχει σωστή στόχευση προς την κατεύθυνση της αναβάθμισης της παιδείας και της κάλυψης ενός σημαντικού κενού, που υπάρχει γι'αυτό σας καλώ να το υπερψηφίσουμε. Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

( Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ )

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ο κ. Τατούλης έχει το λόγο.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΟΥΛΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, κύριε Υπουργέ, κύριοι συνάδελφοι, με το προεδρικό διάταγμα 54/93, η Νέα Δημοκρατία τότε ως Κυβέρνηση, ορίζει τα κριτήρια για την εκλογή των προϊσταμένων της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Στα κριτήρια, είχαμε βάλει εβδομήντα πέντε μονάδες για τα αντικειμενικά μετρήσιμα κριτήρια και είκοσι πέντε μονάδες για τη συνέντευξη. Τότε το ΠΑΣΟΚ ασκώντας μια πολεμική απέναντι σ'αυτά που υιοθέτησε η Νέα Δημοκρατία, μίλησε για την αναγκαιότητα τα μετρήσιμα κριτήρια να είναι ενενήντα και η συνέντευξη να είναι μόνο δέκα μονάδες.

Το 1994, η τότε Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με το ν. 2188/94 που ψήφισε καταργεί τους προϊσταμένους και δημιουργεί τις δικές της προϋποθέσεις για να μπορέσει πλέον μέσα από ένα άλλο σύστημα αξιολόγησης να πάμε στην εκλογή των νέων προϊσταμένων.

Ο ν. 2188/94, κύριε Υπουργέ, σαφώς όριζε ότι εντός τριμήνου θα οριστούν τα μετρήσιμα κριτήρια για την αξιολόγηση και την επιλογή των προϊσταμένων. Μετά από παρέλευση αρκετών μηνών, έρχεται πάλι ο τότε Υπουργός και ορίζει προσωρινούς προϊσταμένους με έσχατο όριο της ύπαρξής τους ως προϊστάμενοι την 31/8/94. Από τότε μέχρι τώρα, κύριε Υπουργέ, έχουν περάσει πολλές 31/8 του 1994, του 1995, του 1996 και τώρα φθάνουμε στο 1997. Παρ'όλα αυτά, οι προσωρινοί προϊστάμενοι παραμένουν. Και αυτό το φέρνω ως επιχείρημα για να σας πω ότι οι Κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ βλέπουν πολύ επιπόλαια τα προβλήματα της παιδείας και έχω την αίσθηση ότι δεν είναι διαθέσιμοι να δημιουργήσουν και να πάρουν καινούριες πολιτικές πρωτοβουλίες για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της παιδείας σε μια άλλη λογική.

Είχε δίκιο ο συνάδελφος ο κ.Κουναλάκης όταν σας είπε ότι τις τελευταίες μέρες στον Τύπο βλέπουμε ένα βομβαρδισμό νομοσχεδίων που βρίσκονται στις προθέσεις του Υπουργείου Παιδείας για να αναπτυχθεί μια γενικότερη και ευρύτερη πολιτική πρωτοβουλία για τον εκσυγχρονισμό της παιδείας.

Θα ήθελα να σας θυμίσω, κύριε Υπουργέ- παρ'όλο ότι υπάρχει συγκεκριμένη δήλωσή σας και συγκεκριμένη διάψευση ακόμα και σήμερα- ότι πριν από αρκετούς μήνες, μας είχατε καλέσει στη Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων, όπου εκεί μας κάνατε κοινωνούς των πολιτικών πρωτοβουλιών που θα θέλατε να πάρετε ως Κυβέρνηση για τον εκσυγχρονισμό της παιδείας. Και σήμερα- είναι πραγματικά περίεργο- δεν μπορώ να αντιληφθώ για ποιο λόγο η Κυβέρνηση και σεις προσωπικά αρνείσθε αυτές τις πρωτοβουλίες που εδώ και μήνες μας είχατε πει ότι θα πάρετε.

Είναι τελικά στις προθέσεις σας να φέρετε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο πολιτικών πρωτοβουλιών και προτάσεων νόμου, για να παρέμβετε προσωπικά στα προβλήματα της παιδείας; Είναι στις προθέσεις σας να αρχίσετε μια προσπάθεια ανατάξεως και ανορθώσεως όλων των επιβλαβών επιπτώσεων που οι δικές σας οι πολιτικές που ασκούνται τα τελευταία δεκατρία χρόνια έχουν αποτελέσει την κύρια αιτία στα προβλήματα της παιδείας;

Θα έρθω στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Το νομοσχέδιο αυτό, κύριε Υπουργέ, είναι ένα νομοσχέδιο που έχει ως περιγραφικό αντικείμενο τη δική σας πολιτική παρέμβαση για την επίλυση ενός συγκεκριμένου πολιτικού προβλήματος που υπάρχει και είναι γνωστό σε όλους μας στο χώρο των πανεπιστημιακών κρίσεων και της αξιολόγησης των πανεπιστημιακών.

(Στο σημείο αυτό την Προεδρική 'Εδρα καταλαμβάνει ο Δ' Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ)

Θα ήθελα περιγραφικά κι εγώ να σας πω ότι το παρόν νομοσχέδιο, μπορεί πραγματικά, να τιτλοποιηθεί ως "οι κρίσεις των πανεπιστημιακών και το ανεξέλεγκτο Ελληνικό Πανεπιστήμιο"!

Νομίζω ότι με τον τρόπο που σήμερα νομοθετείτε, κύριε 

Σελίδα 394 

Υπουργέ ή με τον τρόπο που παρεμβαίνετε, δημιουργείτε ένα τεράστιο πρόβλημα. Προσπαθείτε να παρέμβετε στον τρόπο λειτουργίας και στο δομικό επίπεδο, το ανθρώπινο δυναμικό της στελέχωσης των πανεπιστημίων, χωρίς να ασχολείστε επί της ουσίας για τις αναγκαίες δομικές και θεσμικές παρεμβάσεις, που χρειάζεται σήμερα το Πανεπιστήμιο για να αλλάξει ο ρόλος του ή καλύτερα για να εναρμονιστεί σήμερα το Ελληνικό Πανεπιστήμιο με τα διεθνή και τα παγκόσμια ζητούμενα. 

Κύριε Υπουργέ, με αυτόν τον πρωθύστερο τρόπο που νομοθετείτε φοβάμαι ότι ήσαστε κάτω από την επήρεια των πιέσεων που ασκούν επάνω σας οι γνωστές συντεχνίες, οι οποίες πιστεύω ότι σας οδήγησαν στο να νομοθετήσετε με αυτόν τον τρόπο.

Εάν δεν ξεκαθαρίσουμε τι πανεπιστήμιο θέλουμε, εάν δεν ξεκαθαρίσουμε ποιος είναι ο σύγχρονος ρόλος ενός πανεπιστημίου στη σημερινή μεταβιομηχανική περίοδο, όπου οι λεωφόροι της πληροφορικής αποτελούν καινούρια δεδομένα για την ανάπτυξη της γνώσης, αλλά και για την πληροφόρηση, νομίζω, ότι τελικά, δεν θα μπορέσουμε ουσιαστικά να παρέμβουμε σ'αυτό το συγκεκριμένο πρόβλημα, που ταλανίζει σήμερα το Ελληνικό Πανεπιστήμιο. 

Είναι γεγονός ότι το ελληνικό πανεπιστήμιο έχει φτάσει στα όριά του. Και έχει φτάσει στα όριά του γιατί ο έλεγχος και η επιρροή του κράτους του δημιούργησε ένα ασφυκτικό περίγυρο δράσης, όπου δεν μπορεί πραγματικά να αναπτυχθεί, δεν μπορεί να δημιουργήσει καινούριες συνθήκες για την εν δυνάμει ανάπτυξή του.

Είναι γεγονός, κύριε Υπουργέ, ότι αν δεν ξεκαθαρίσουμε εξ αρχής ότι το Εθνικό Πανεπιστήμιο είναι υποχρεωμένο από εδώ και πέρα να ζει σε ένα παγκόσμιο επίπεδο, όπου ο ανταγωνισμός και η αξιολόγηση θα αποτελούν κυρίαρχα στοιχεία στη δική του την κρίση και στη δική του την πορεία, τότε νομίζω ότι δεν κάνουμε τίποτα άλλο από το να μην θέλουμε να δούμε πραγματικά το πρόβλημα.

Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, κύριε Υπουργέ, δεν συνθέτει σε καμία περίπτωση ούτε στοιχεία αξιολόγησης ούτε στοιχεία ποιοτικής αναβάθμισης ούτε στοιχεία αξιοκρατικής λειτουργίας στην επιλογή του προσωπικού που θα το στελεχώσει και που ήδη το στελεχώνει.

Είναι γεγονός ότι και οι προηγούμενες παρεμβάσεις, ιδιαίτερα ο νόμος πλαίσιο 1268/82 οδήγησε ασφυκτικά σε έναν κλοιό το ελληνικό πανεπιστήμιο, που δεν το άφησε να ξεπεράσει τα δικά του όρια, που δεν το άφησε να δημιουργήσει ένα όραμα και μία προοπτική εναρμόνισης με τα καινούρια ζητούμενα.

Είναι γεγονός ότι η προσπάθεια του κ. Σουφλιά με το 2083/92, παρ' όλες τις κάποιες συγκεκριμένες αδυναμίες, ήταν να ελέγξει δύο πράγματα: Την υπερπληθώρα και την οριζοντοποίηση στις κλίμακες, ιδιαίτερα στις κατώτερες βαθμίδες και πολύ περισσότερο στις ανώτερες βαθμίδες.

'Αλλωστε οι ανοιχτές διαδικασίες και οι ανοιχτές κρίσεις -κάτι που εσείς σήμερα θεωρείτε ότι αποτελεί το μεγαλύτερο και καλύτερο όπλο σας- νομίζω ότι ήταν πρωτοβουλίες που ο ν. 2083/92 είχε προνοήσει να επιλέξει και να δρομολογήσει. Στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο, κύριε Υπουργέ, πρώτα πρώτα καθιερώνετε τη μονιμότητα στο βαθμό του επίκουρου. 

Αυτό είναι μια διεθνής πρωτοτυπία. Πουθενά δεν υπάρχει μονιμότητα στο βαθμό του επίκουρου καθηγητή. Και οι αρχές της κρίσεως, που εσείς επιλέγετε, είναι καθαρά στο επίπεδο το διδακτικό, στο επίπεδο το διοικητικό. Αλλοτριώνετε πλήρως το κυρίαρχο σημείο που θα έπρεπε να αποτελεί το στοιχείο της κρίσης και που είναι το επιστημονικό και ερευνητικό έργο.

Το δεύτερο στοιχείο είναι, όπως σας είπε και ο κ. Μάνος, ότι παρατείνετε ακόμη τη δυνατότητα που είχαν όλοι όσοι δεν εντάχθηκαν με το ν. 1268 στη βαθμίδα του λέκτορα, να διεκδικούν με χρονικές παρατάσεις αυτή την ένταξη. Νομίζω ότι αυτό απαξιώνει κάθε αξιοκρατική αντίληψη.

Το τρίτο στοιχείο είναι σχετικό με τη βαθμίδα του αναπληρωτή καθηγητή. Εδώ δημιουργείτε δύο διαφορετικές πορείες, δύο διαφορετικές μάζες καθηγητών. Κάποιοι που ήδη βρίσκονται τώρα στη βαθμίδα του αναπληρωτή καθηγητή, κρίνονται με άλλα κριτήρια και κάποιοι άλλοι που θα έλθουν, θα κριθούν με κάποια άλλα κριτήρια.

Νομίζω, κύριε Υπουργέ, ότι η τάση να δημιουργήσετε διαφορετικές κατηγορίες επιστημόνων στο διδακτικό προσωπικό, θα αποτελέσει και το μεγαλύτερο πρόβλημά σας. 'Αλλωστε εκτιμάω ότι το ελληνικό πανεπιστήμιο με αυτό το νομοσχέδιο δεν μπορεί να προχωρήσει. Δεν μπορεί να υπηρετηθεί ο κυρίαρχος, ο πρώτος σκοπός, ο πρώτος στόχος που είναι η εναρμόνισή του μέσα σε ένα ευρύτερο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Και γι'αυτό είμαι σίγουρος ότι πάρα πολύ γρήγορα θα δημιουργηθούν οι συνθήκες για καινούρια νομοθετική παρέμβαση.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Ο κ. Σουφλιάς έχει το λόγο.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΦΛΙΑΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, από την αρχή θέλω να πω ότι δεν θα προσπαθήσω να εξαντλήσω την ευγένειά σας και την ανοχή σας εάν αναφερθώ σε κάποιους νόμους που ψήφισα ως Υπουργός Παιδείας. Εάν θα το πράξω, θα το κάνω μόνο και μόνο διότι θα μου χρειαστεί στους συλλογισμούς κρίνοντας το νομοσχέδιο αυτό που συζητάμε.

Προκαταβολικά, κύριε Υπουργέ, θα ήθελα να πω ότι θα πρέπει να ξεκαθαρίσετε απόψε στη Βουλή ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα των ενεργειών σας και ποια νομοσχέδια πρόκειται να φέρετε στη Βουλή τον επόμενο χρόνο. Διότι πράγματι έχει δημιουργηθεί μία σύγχυση μετά την παρουσίαση κάποιων θέσεών σας στην επιτροπή της παιδείας.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ένα νομίζω ότι είναι το ζητούμενο και συμφωνούμε όλοι σε αυτό, ότι η ελληνική κοινωνία πρέπει να αποκτήσει ένα πλαίσιο αξιών. Μητέρα οποιουδήποτε πλαισίου αξιών είναι η αξιοκρατία. Το ζητούμενο είναι η αξιοκρατία. Η αξιοκρατία βιώνεται από τον άνθρωπο σε όλα τα στάδια της ζωής του. Επηρεάζεται η αντίληψή του γι' αυτήν ανάλογα με τον τρόπο ζωής και διδασκαλίας του. Αλλά σε μία κοινωνία που όλοι συμφωνούμε ότι έχει έλλειμμα αξιοκρατίας, πρέπει να ξεκινήσουμε από το πανεπιστήμιο, δηλαδή από την ανώτερη βαθμίδα εκπαίδευσης, για να μπορέσουμε να εμπεδώσουμε αυτό το βίωμα της αξιοκρατίας στον ελληνικό λαό. Και λέω από το πανεπιστήμιο πρώτον, διότι ο φοιτητής είναι σε μία ώριμη ηλικία να συνειδητοποιήσει το περίγραμμα της αξιοκρατίας. Δεύτερον, διότι στο πανεπιστήμιο και οι ίδιοι οι αυριανοί δάσκαλοι ή οι καθηγητές των παιδιών που θα διδάξουν στα παιδιά με τη συμπεριφορά τους την αξιοκρατία, είναι και αυτοί που θα τη βιώσουν μέσα στα πανεπιστήμια.

Επομένως, όταν συζητάμε ότι πρέπει στην ελληνική κοινωνία να εμπεδώσουμε ένα πλέγμα αξιών πρέπει να εμπεδώσουμε την αξιοκρατία. Πρέπει αυτή να αναπνέει, να ζει, να λειτουργεί, οπωσδήποτε μέσα στο πανεπιστήμιο. Και εξ' αυτού του λόγου και μόνο, πιστεύοντας ότι δεν την υπηρετεί αυτό το νομοσχέδιο, εγώ προκαταβολικώς δηλώνω ότι δεν θα το ψηφίσω.

Αλήθεια, εάν δει κανένας όλο το εκπαιδευτικό μας σύστημα, δηλαδή την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση -θα το επαναλάβω πλειστάκις έτσι για να το συνειδητοποιήσουμε- θα δει ότι δεν γίνεται καμία αξιολόγηση, καμία αξιοκρατική κρίση.

Ο καθηγητής Γεώργιος Σουφλιάς, μπορεί να φθάσει στα τριάντα δύο και στα τριάντα πέντε χρόνια στην εκπαίδευση και να μην τον έχει αξιολογήσει κανένας. Ως Υπουργός Παιδείας εψήφισα μια σχετική διάταξη για αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Αδρανεί, δεν καταργήθηκε.

Στα πανεπιστήμια πώς θα γίνει, αλήθεια, η αξιολόγηση και η αξιοκρατική επιλογή; Με δημοσιοϋπαλληλικές νοοτροπίες; Δηλαδή ο καθένας θα μπορεί να ζητά μόνος του την εξέλιξή του στην παραπάνω βαθμίδα και επομένως θα εξελίσσεται δημοσιοϋπαλληλικά; Να πιστεύουν όλοι, όσοι πάνε στο Πανεπιστήμιο, ότι από λέκτορες θα φθάσουν να γίνουν καθηγητές; Αυτή είναι η νοοτροπία και αυτή τη νοοτροπία τη 

Σελίδα 395 

στηρίζει το σημερινό νομοσχέδιο.

Κύριε Υπουργέ, σε εσάς από την κριτική μου ανήκει το μικρότερο μερίδιο. Μεγάλη ευθύνη είχαν οι προκάτοχοί σας, ο κ. Φατούρος ο οποίος δεν κατάλαβε τι έκανε, όταν κατήργησε το ν.2033. Φυσικά οφείλω να είμαι σκληρός και απέναντι του προκατόχου σας του κ. Παπανδρέου, ο οποίος δεν ασχολήθηκε ουσιαστικά με τα θέματα της παιδείας. Καταργούσε, διέλυε, έφερνε αναστάτωση και τελικώς, δεν έκανε τίποτα.

Εσείς βέβαια βρήκατε αναστατωμένο όλο το σύστημα εξέλιξης των μελών Δ.Ε.Π. θα έπρεπε όμως εσείς να μελετήσετε πολύ καλύτερα πως πρέπει να εξελίσσονται τα μέλη Δ.Ε.Π., γιατί ακριβώς αυτή είναι η φωτογραφία, η ουσία της εμπέδωσης της αξιοκρατίας μέσα στα Πανεπιστήμια. Λέτε π.χ. τώρα, ότι ο καθένας σε οποιαδήποτε βαθμίδα βρίσκεται, μπορεί να ζητήσει την εξέλιξή του. Αυτό γινόταν και με το ν. 1268/82. Μη μου μιλάτε για ανοικτές διαδικασίες και για ευρύτερο γνωστικό αντικείμενο. 'Ετσι ήταν και με τον 1268 και το 90% με στατιστικά στοιχεία έπαιρνε τη θέση αυτή αυτός που ζητούσε στην εξέλιξη. Τι θα αλλάξει δηλαδή τώρα με το δικό σας νόμο; Τίποτα απολύτως.

Πρώτη αρχή: Δεν πρέπει αν θέλουμε να μιλάμε για αξιοκρατική επιλογή και αναβάθμιση, να έχει το δικαίωμα το μέλος Δ.Ε.Π. να ζητάει την εξέλιξή του. Η εξέλιξή του πρέπει να πηγάζει μέσα από έναν προγραμματισμό που έχει ανάγκη το Πανεπιστήμιο. Δηλαδή ο ετήσιος προγραμματισμός δεν θα γίνεται ανάλογα με τις ανάγκες του οποιοδήποτε. Η δυνατότητα που δίδεται στο μέλος ΔΕΠ να ζητά την εξέλιξή του, καταργεί την αξιοκρατία.

Δεύτερη αρχή: 'Ερχεσθε και δίνετε τη δυνατότητα στο μέλος ΔΕΠ να μονιμοποιηθεί στα επτά ή στα οκτώ χρόνια. Του λέτε δηλαδή ότι ως λέκτορας μπορεί να ζητήσει την εξέλιξή του και αφού γίνει επίκουρος στα επόμενα τρία χρόνια μπορεί να ζητήσει τη μονιμοποίησή του. 'Αρα, στα επτά χρόνια, θα γίνει μόνιμος. Τέρμα, τελείωσε, από εκεί και πέρα.

Ο ν. 2083, ο οποίος λεγόταν και "νόμος Σουφλιά", ζητούσε από τον λέκτορα να κριθεί τα τρία πρώτα χρόνια οπωσδήποτε. Κρινόταν αν έκανε για το Πανεπιστήμιο, τότε που ήταν νωρίς. 'Ετσι, με μεγαλύτερη ευχέρεια το εκλεκτορικό σώμα μπορούσε να τον απορρίψει για να μην αγκυλώνεται και να λέει πως θα τον διώξω, αφού είναι δεκατέσσερα χρόνια στο Πανεπιστήμιο;

Μετά από τα τέσσερα χρόνια, ο μόνος που είχε δικαίωμα να ζητήσει εξέλιξη ήταν ο λέκτορας για να πάει ως επίκουρος και κρινόταν. Από εκεί και πέρα δεν είχε κανένας το δικαίωμα να ζητήσει κρίση για εξέλιξη. Αυτό γινόταν βάσει ενός προγραμματισμού.

Τότε προβληματίστηκα, αν θα πρέπει να κάνουμε τρεις βαθμίδες και όχι τέσσερις ή να κάνουμε αυτό που έγινε στο ν. 2083. Σήμερα, αν με ρωτήσετε ποιο είναι το σωστότερο, σας λέω ότι μάλλον κλείνω στο να υπάρχουν τρεις βαθμίδες, λέκτορας, επίκουρος, καθηγητής, παρά στην ρύθμιση εκείνου του νόμου. Τότε έκρινα ότι ήταν απαραίτητο να ακολουθήσω τη γραμμή των τεσσάρων βαθμίδων.

'Ομως τότε και τώρα υπάρχει ένα πρόβλημα. Τότε η μονιμότητα δινόταν στον Aναπληρωτή. Και οι κρίνοντες έλεγαν, πώς να τον διώξουμε τον Eπίκουρο από το πανεπιστήμιο; Ας τον κάνουμε Aναπληρωτή, να αποκτήσει μονιμότητα. Και έτσι η κρίση αυτών δεν ήταν δικαία -θα μου επιτρέψουν οι κύριοι καθηγητές πανεπιστημίου που είναι σ'αυτήν την Αίθουσα και τους οποίους τιμώ ιδιαιτέρως. Και είμαι από αυτούς που πιστεύω, ότι έχουμε εξαιρετικό επιστημονικό προσωπικό. Αλλά και αυτοί ζουν στην ελληνική κοινωνία και αυτοί λειτουργούν με συντεχνιακές αντιλήψεις, με ομαδοποιήσεις, ανάλογα που σπούδασαν, ανάλογα σε ποιο Κόμμα ανήκουν, με ευαισθησίες του πώς να μην τον κρίνω για την εξέλιξή του αφού τον έχω κοντά μου επτά, οκτώ χρόνια, τέτοιες κρίσεις. Και μερικοί μάλιστα καθηγητές μου ζητούσαν ο ίδιος ο νόμος να τους κατοχυρώνει. Και τους είπα τότε, ότι δεν είναι δυνατόν. Η αξιοκρατία δεν κατοχυρώνεται με νόμους, αλλά κατοχυρώνεται με αίσθημα ευθύνης από αυτούς που η Πολιτεία τους έχει αναθέσει να στηρίζουν την αξιοκρατία και την ποιότητα στα πανεπιστήμια.

Τότε, λοιπόν, με το ν.2038, είπαμε, προκειμένου να απαλλάξουμε τους κρίνοντες από αυτό το δίλημμα που τους έκαναν όλους τους επίκουρους, αναπληρωτές, είπαμε να έχει το δικαίωμα ο επίκουρος να ζητήσει τη μονιμοποίησή του, αλλά από εκεί και πέρα, όμως, δεν θα είχε δικαίωμα να ζητά την εξέλιξή του, όπως δίνετε εσείς σήμερα εδώ. Πού καταλήγουμε τελικώς με το σύστημά σας; Από μονιμότητα στον αναπληρωτή να φέρνετε τη μονιμότητα και στον επίκουρο. Και τη φέρνετε τη μονιμότητα και ταυτόχρονα του δίνετε τη δυνατότητα να ζητάει την εξέλιξή του όποτε ο ίδιος στην ουσία κρίνει. Χειρότερη κατάσταση από το ν.1262 στην ουσία. Και τότε, όταν κρίθηκε με τον ν.2083 η δυνατότητα να μονιμοποιείται ο Επίκουρος, σας είπα ότι ήταν ένα σύστημα αποπίεσης των κρινόντων, αλλά ταυτόχρονα ο νόμος προέβλεπε, ότι η μονιμοποίηση μπορούσε να γίνει μόνο μετά από δεκατέσσερα χρόνια και χωρίς δυνατότητα εξέλιξης. Εσείς στα επτά χρόνια τον μονομοποιείτε, όπως σας είπα προηγουμένως.

Εν συνεχεία ερχόμαστε ...

(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Βουλευτή)

Κύριε Πρόεδρε, σας παρακαλώ δύο λεπτά. Λόγω παλαιότερης πείρας μου σ'αυτό το θέμα, να έχω μία ανοχή.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Μόνο δύο λεπτά όμως.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΦΛΙΑΣ: Ερχόμαστε στα θέματα των αναπληρωτών, κύριε Υπουργέ. Στα θέματα των αναπληρωτών τι κάνετε; Στους αναπληρωτές που μετά το ν.2083 έγιναν αναπληρωτές, δίνετε τη δυνατότητα να κριθούν με κλειστή διαδικασία, πράγμα εντελώς απαράδεκτο. 'Εδωσε ο ν.2083 τη δυνατότητα, σε αυτούς που ήταν τότε αναπληρωτές, εκλογής με κλειστή διαδικασία -διότι το δικαίωμα το είχαν από τον προηγούμενο νόμο- και από σεβασμό προς αυτό το δικαίωμα που είχαν από τον προηγούμενο νόμο, είπαμε ας δοθεί μεταβατικά.

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Μέχρι πότε;

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΦΛΙΑΣ: Μόνο γι'αυτούς που ήταν αναπληρωτές πριν τον ν.2083.

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Υπάρχει το 1998.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΦΛΙΑΣ: Θα σας πω και γι'αυτά. Δεν υπήρχε μέχρι πότε.

Εσείς έρχεστε τώρα σ'αυτούς τους αναπληρωτές που έγιναν μετά το ν.2083 -που γέμισε ο τόπος αναπληρωτές- και τους δίνετε πάλι τη δυνατότητα κρίσεως με κλειστή διαδικασία. Και αν πάρετε και το άρθρο 2, που έχει το δικαίωμα ο λέκτορας και ο επίκουρος να κριθεί δύο φορές και μπορεί να χρησιμοποιηθεί τη μία φορά, να του πουν, δεν σε εκλέγουμε εσένα, άσε να πάρουμε κάποιον άλλο αφού εσύ έχεις και δεύτερη φορά, είναι δυνατόν για δεκαπέντε και είκοσι χρόνια πολλά τμήματα να κλείσουν εντελώς από θέσεις και στο βαθμό του επικούρου και του αναπληρωτού και του καθηγητού; Και ποια δυνατότητα δίνετε εσείς να μπει νέο αίμα -ας πούμε-στο πανεπιστήμιο με όλες αυτές τις διαδικασίες;

Κύριε Υπουργέ, πράγματι ο ν.2083 έχει μεταβατικές διατάξεις, των οποίων η εφαρμογή έληγε το 1998. Και αναγκαστικά έπρεπε να έχει μεταβατικές διατάξεις, γιατί έκανε τομές, διότι καταργούσε το δικαίωμα να ζητήσει κανείς την εξέλιξή του, καταργούσε ένα σωρό πράγματα.

Το 1998, αν ο κ. Φατούρος και ο κ. Παπανδρέου τον άφηναν τον νόμο να λειτουργήσει ή τον βελτίωναν εκεί που νόμιζαν ότι έπρεπε να βελτιωθεί, σήμερα δεν θα είχατε αυτά τα προβλήματα. Σήμερα νομοθετείτε εσείς και φέρνετε ένα καθεστώς χειρότερο από τον 1268. Αύριο το πρωϊ θα έλθει κάποιος άλλος, με την πίεση του πανεπιστημιακού κατεστημένου και θα ψηφίσει κάτι ανάλογο ως μεταβατική διάταξη και χειρότερη ίσως από εσάς.

Αλήθεια, πότε στο πανεπιστήμιο θα αναπνεύσει η αξιοκρατία; Πότε στα σχολεία θα γίνει η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών;

Σελίδα 396 

 

Εμείς εδώ όλοι, θεωρώ ότι έχουμε μία δύναμη, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι. Συζητάμε όλοι για κέντρα εξουσίας στην Ελλάδα, για επιβολές πολιτικών κ.ο.κ. 'Εχουμε μία δύναμη και αυτήν κάποτε πρέπει να την χρησιμοποιήσουμε: Να μη συμβιβαζόμαστε. Δεν είναι δυνατόν να συμβιβαστούμε, γιατί το απαίτησε κάποιος λέκτορας ή κάποιοι αναπληρωτές. Πρόκειται για την ανώτατη εκπαίδευση. Πρόκειται για την Παιδεία σ' αυτό τον τόπο. Επομένως, δεν μπορούμε να συμβιβαστούμε σε απαιτήσεις ολίγων ανθρώπων ή ολίγων επιστημόνων, οι οποίοι στο τέλος-τέλος, άν έχουν τα κότσια και τις δυνατότητες, ας εξελιχθούν.

Εγώ, λοιπόν, κύριε Υπουργέ, -θα τα πούμε και στην κατ' άρθρον συζήτηση- οφείλω να δηλώσω ότι δεν μπορώ να συμβιβαστώ σ'αυτό το καθεστώς και οφείλω να δηλώσω ότι θα καταψηφίσω το νομοσχέδιο.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Ο κ. Αθανάσιος Γιαννόπουλος έχει το λόγο.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, κύριοι συνάδελφοι, προβληματίστηκα πολύ σήμερα, αν θα έπρεπε να μιλήσω. Και το λέω αυτό, γιατί πραγματικά δεν ξέρω πώς θα μιλήσω, ως πανεπιστημιακός δάσκαλος ή ως Βουλευτής. Πιστεύω ότι θα προσπαθήσω να συγκεράσω αυτές τις δύο ιδιότητες.

Τέλος πάντων, θα κάνω, κύριοι Υπουργοί, μία αναφορά, λέγοντας ότι αυτή η τροπολογία ντροπής που κατατέθηκε από τον αχαρακτήριστο τότε Γενικό Γραμματέα που παρέσυρε -το λέω ευθαρσώς- τον Υπουργό Παιδείας, τον κ. Γεώργιο Παπανδρέου και μέσα σε μία ημέρα, καίτοι συνεδρίαζε η Κοινοβουλευτική Ομάδα της Ν.Δ. πέρασε πάνω από σαράντα πέντε τροπολογίες, δεν νομίζω ότι τιμά την ιστορία του Υπουργείου Παιδείας. Αλλά τουλάχιστον εσείς, κύριε Υπουργέ, τηρώντας τη δέσμευση που είχατε στη Σύνοδο των Πρυτάνεων, φέρνετε έστω και αργά, ένα άλλο νομοσχέδιο που πραγματικά λύνει κάποια προβλήματα.

Κύριοι Υπουργοί, μου δίνεται η δυνατότητα σήμερα να κάνω μία μικρή ιστορική αναδρομή, αναφορά στο Πανεπιστήμιο και ειδικά στο Καποδιστριακό, στο "Αθήνησι Πανεπιστήμιο" όπως λένε και τα διπλώματα, τα οποία έχουμε πάρει. 

Τι μπορεί να διαπιστώσει κανείς απ' αυτήν τη μικρή αναδρομή; 'Οτι πραγματικά το Πανεπιστήμιο είχε πάρα πολλούς φωτισμένους δασκάλους, που άφησαν ανεξίτηλα σημάδια στην πανεπιστημιακή κοινότητα. Αλλά θα μου επιτρέψετε να πω ότι υπήρξαν και ορισμένοι καθηγητές που με κάποιες άλλες διαδικασίες, αναξιοκρατίας, οικογενειοκρατίας, φαβοριτισμού και νεποτισμού, έφθασαν στο σημείο της τότε ανωτάτης βαθμίδος του τακτικού καθηγητού, που πραγματικά εάν ανατρέξετε σε όλες τις σχολές, θα δείτε κάποιες θλιβερές φιγούρες που υπήρξαν εκείνη την εποχή. Αυτές, λοιπόν, οι φιγούρες των καθηγητών των τότε τακτικών, δεν ήταν τίποτε άλλο, παρά αυτοί που ήθελαν με κάθε μέσο, να διαιωνίσουν ένα φαύλο καθεστώς στο πανεπιστήμιο, καταργώντας τις αξίες, καταργώντας την έννοια της Δημοκρατίας, καταργώντας όλες τις αρχές της υψηλής μαθησιακής στάθμης.

Αυτές ήταν λοιπόν οι στιγμές που πέρασε το Πανεπιστήμιο σε εκείνη τη φάση και πραγματικά θα μου επιτρέψετε να πω ότι η δημιουργία της τότε αυθεντίας που δημιουργούσε ένα δέος -η πανεπιστημιακή ταμπέλα είχε πια καταξιωθεί και κοινωνικά γινόταν αποδεκτός αυτός που δεν δημιουργούσε οποιεσδήποτε μαθησιακές ιδιότητες, αλλά δημιουργούσε υψηλές διαπροσωπικές σχέσεις και τα είχε πάρα πολύ καλά με το τότε κυβερνών καθεστώς.

Ας ανατρέξουμε στην περίοδο 1967-1974. Τι υπάρχει σήμερα στο Πανεπιστήμιο; Στο Πανεπιστήμιο υπάρχει μία άλλη πνοή. Είναι μια ολόκληρη δημοκρατική διαδικασία για την οποία, τουλάχιστον η γενιά η δικιά μου, πάλεψε από το 1974 και μετά.

Τι έφερε; 'Εφερε ένα άλλο πνεύμα. Πώς δημιουργήθηκε αυτό το πνεύμα; Η αυθεντία είχε δημιουργηθεί εκείνη την εποχή, διότι λίγοι είχαν την δυνατότητα της πρόσβασης ή στο εξωτερικό ή στα μέσα που δημιουργούντο από την τότε καθεστηκυία κατάσταση.

Σήμερα πάρα πολλές οικογένειες, περισσότεροι νέοι, έχουν δυνατότητα πρόσβασης, προσέγγισης, εισχώρησης μέσα στα καινούρια πανεπιστημιακά δεδομένα.

Και μην μου πείτε ότι δεν έχει αλλάξει το πανεπιστημιακό μοντέλο εκπαίδευσης. Το ξέρετε, κύριοι Υπουργοί, ότι διδάσκονται το μάθημα της ανατομικής όχι πλέον σε πτώματα, όπως είχαμε εμείς τη δυνατότητα, αλλά το διδάσκονται από κασέτες; Αυτό γίνεται σε όλα τα πανεπιστήμια. Μόνο το πανεπιστήμιο της Αθήνας διατηρεί αυτή ακόμα -ας μου επιτραπεί να πω- την πολυτέλεια.

Θέλω να πω με αυτό ότι οι αυθεντίες ξεπερνιόνται. Θα πω χαρακτηριστικά ότι τα πολυμέσα είναι τέτοια που δίνουν μια μεγάλη δυνατότητα πρόσβασης που αυτομάτως η αυθεντία καταργείται.

Στην Ιατρική Σχολή, στην οποία βρίσκομαι είκοσι πέντε συναπτά έτη, θα σας πω το εξής χαρακτηριστικό και όσοι είναι γιατροί εδώ θα το έχουν ζήσει. Παλαιά η ιατρική μπλούζα, που δημιουργούσε πραγματικά τη λευκή κουστωδία, είχε ένα χαρακτηριστικό. Ο καθηγητής πήγαινε μπροστά, οι υποτελείς πίσω. 'Ακουγε ο καθηγητής -αν άκουγε, πολλές φορές δεν άκουγε και τίποτα- και έλεγε "ακούω ένα μεταλλικό τιντίρισμα" ή "ακούω πέμπτο τόνο" και όλοι ακολουθούσαν και έλεγαν "ναι, αφού το ακούει ο καθηγητής, όλοι το ακούμε".

Τι έχει συμβεί τώρα στην ιατρική; Και δεν είναι μόνο στην ιατρική, αλλά είναι σε όλες τις επιστήμες. Η αντικειμενικοποίηση των επιστημών εκθέτει κάποιους που μονοπώλησαν ενδεχομένως τη γνώση. 'Αρα λοιπόν, η αντικειμενικοποίηση αυτή καταργεί το μύθο της αυθεντίας.

Θα πρέπει να ξέρετε, κύριοι Υπουργοί, ότι το Πανεπιστήμιο των Αθηνών, το Καποδιστριακό -χωρίς να παραγνωρίζω τα άλλα πανεπιστήμια, αλλά το λέω, επειδή έχει μακρότερη ιστορία- με δύο τίτλους, τη διατριβή επί διδακτορία και την υφηγεσία, λειτούργησε χρόνια ολόκληρα. Και λειτούργησε, διότι όλοι προσπαθήσαμε μέσα από αυτή τη διαδικασία να γίνουμε καλύτεροι σε ένα σύστημα.

Η υφηγεσία κακώς κατηργήθηκε. 'Επρεπε να υπάρχει η υφηγεσία. Τέλος πάντων ήσαν άλλες οι συγκυρίες. Σ' αυτήν την προσπάθεια, λοιπόν, για να γίνουμε καλύτεροι, για να φθάσουμε κάπου, πραγματικά το πανεπιστήμιο έδωσε σε όλο του το φάσμα πάρα πολύ άξια καθηγητικά στελέχη. Αυτή, όμως, η ανασφάλεια που εδημιουργείτο -και κάνω αυτή τη μικρή αναδρομή- με την τότε θητεία των πανεπιστημιακών έφθασε στην αντίπερα όχθη.

Και φθάνουμε στις μεγάλες απεργίες, που δεν θυμάμαι αν τις ζήσατε εσείς ή τις γνωρίσατε, παλαιά των πανεπιστημιακών που ήταν πάνω από εξήντα μέρες, για να ζητάμε τη μονιμότητα. Θύμιζε κάτι από την πλατεία Κλαυθμώνος.

Πάρα πολλοί από εμάς αντιταχθήκαμε στη μονιμότητα, αλλά βέβαια δεν μπορούσαμε να υιοθετήσουμε και την αυθαιρεσία των τακτικών καθηγητών που από τους τακτικούς έμπαινε η διαδικασία της θητείας, αυτό που λέμε εξέλιξη στο Πανεπιστήμιο.

Κύριοι Υπουργοί, θα ήθελα πραγματικά να έκανα μερικές ερωτήσεις στο νομοσχέδιο αυτό.

Ερωτώ λοιπόν: Πιστεύετε σε ρυθμίσεις τολμηρές; Πιστεύετε σε ρυθμίσεις που πραγματικά θα βγάλουν την πανεπιστημιακή κοινότητα από το τέλμα αυτό, που θα της δώσουν μια άλλη φόρμα; Εάν το πιστεύετε, τότε γιατί δεν καταργούμε τη νομιμότητα σε όλες τις βαθμίδες;

Βλέποντας, λοιπόν, αυτήν την αναντιστοιχία η οποία υπάρχει, υιοθετείτε τη μονιμότητα στη βαθμίδα που αναπληρωτού και τακτικού και είστε επιφυλακτικοί στις βαθμίδες του λέκτορα και επικούρου. Πάρτε τόλμη και πείτε "καταργείται η μονιμότητα".

Γιατί ο αναπληρωτής, όπως εγώ που είμαι αναπληρωτής, να μπω στη διαδικασία κρίσεως με κλειστή διαδικασία; Ανοιχτή η διαδικασία και όποιοι είναι καλύτεροι, όποιοι ξέρουν μπάνιο, να κολυμπήσουν.

Γιατί δεν βάζετε τα κριτήρια εκλογής και είχαμε το απαράδεκτο φαινόμενο στα πανεπιστήμια, στις σχολές να μην

Σελίδα 397 

υπάρχει κρίση, διότι δεν μπορούσαν να οριοθετηθούν τα κριτήρια, πώς κρίνεται κανείς και ούτε τώρα δίνετε αυτήν τη δυνατότητα.

Γιατί δεν δίνετε τη δυνατότητα στην πρώτη βαθμίδα, στον τακτικό καθηγητή -και ας μιλήσω για την ιατρική σχολή- να μην είναι διευθυντής; Ο τακτικός καθηγητής είναι τακτικός καθηγητής, αλλά δεν είναι και διευθυντής. Κρίνεται, αν θα πρέπει να είναι διευθυντής. 'Οπου θέλουμε διατηρούμε τα σύγχρονα μοντέλα, αυτά που συμβαίνουν στην υπερατλαντική χώρα, στις Ηνωμένες Πολιτείες ή στην Ευρώπη και όπου θέλουμε διατηρούμε πρότυπα βαλκανικού χώρου. 

'Οχι, κύριοι, πρέπει να ξέρετε ότι υπήρξαν καθηγητές της χειρουργικής, φωτισμένα μυαλά στο Memorial, ο Fortner Longmire που έχασαν τις θέσεις τους, παρέμειναν full professor αλλά δεν ήταν chairman. Αυτό γιατί δεν το κάνετε; Να, μια τολμηρή ιδέα που σας την δίνω. Μπορείτε να έρθετε σε ρήξη; Διότι ακούσατε από τον φίλο μου τον Στέφανο Μάνο που είπε ότι είναι συναλλαγή. Γιατί, λοιπόν, να πάρετε αυτή τη "ρετσινιά". 'Ελάτε σε ρήξη με όλες τις βαθμίδες να προχωρήσει το Πανεπιστήμιο μπροστά, εφόσον θέλετε.

Παλιά -βλέπω τον κ. Παυλόπουλο εδώ- είχαμε ακουστά κι εμείς τον κ. Σγουρίτσα, καθηγητή του συνταγματικού δικαίου, αυθεντία. Τώρα είναι οκτώ καθηγητές του συνταγματικού δικαίου. Το Πανεπιστήμιο είναι χειρότερο τώρα από ότι ήταν παλιά; Αυτό δεν μπορώ να το καταλάβω.

Απευθύνομαι σε μερικούς που πιστεύουν ότι η καθηγητοποίηση είναι υπαλληλοποίηση. Μα, δεν είναι υπαλληλοποίηση, κύριοι συνάδελφοι. Εδώ κρινόμεθα όλοι. Ας αποφασίσουν τα εκλεκτορικά σώματα ποιους θα κρίνουν και πώς θα κρίνουν.

Αυτό το λέω, διότι -θα μου επιτρέψετε να πω- όταν ήμουν πρώτος πανεπιστημιακός βοηθός είχα πολύ μεγαλύτερες αρμοδιότητες από ότι έχω τώρα αναπληρωτής. Πολύ μεγαλύτερες αρμοδιότητες. Γι αυτό έφτασα στο σημείο να σας πω: Δώστε δυνατότητα σωστής κρίσεως, οπότε θα δείτε και το Πανεπιστήμιο πώς θα αναβαθμιστεί.

Κύριοι Υπουργοί, επειδή πιέζομαι από το χρόνο, θα ήθελα να σας πω, όχι ως πανεπιστημιακός διότι σας είπα τις αρχές μου -πιστεύοντας στις προθέσεις σας και βλέποντας ότι και η εισηγητική έκθεση στηρίζεται στους συγκεκριμένους πυλώνες των παλαιών νομοσχεδίων- ότι αυτή η προσπάθεια δεν γίνεται από ένα ψευτοκομματικό οίστρο, αλλά γίνεται από μία πραγματική έφεση για υψηλότερες μαθησιακές προσπάθειες προς την φοιτητιώσα νεολαία. Γι αυτό θα ψηφίσω το νομοσχέδιο αυτό επί της αρχής, επιφυλάσσομαι όμως, στα άρθρα να κάνω μια άλλη κριτική. Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Ο Πρόεδρος του Δημοκρατικού Κοινωνικού Κινήματος κ. Τσοβόλας έχει το λόγο.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΟΒΟΛΑΣ (Πρόεδρος του ΔΗ.Κ.ΚΙ.): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η παιδεία διέρχεται μία μακροχρόνια κρίση και αυτό οφείλεται κατά την άποψή μας στην κρίση αξιών, αλλά και στο γεγονός ότι επί πολλά χρόνια με ελάχιστες εξαιρέσεις τα προβλήματα της παιδείας αντιμετωπίστηκαν ευκαιριακά, χωρίς μεσομακροπρόθεσμο σχεδιασμό και γιατί ακόμη στην κρίση αξιών που προανέφερα δεν δόθηκε και δεν δίδεται απάντηση από το ίδιο το πολιτικό σύστημα.

Η παιδεία κατά την άποψη του ΔΗ.Κ.ΚΙ. πρέπει να έχει ένα και μοναδικό στόχο, τη δημιουργία ανθρώπων.'Ανθρωποι όμως, δεν δημιουργούνται, χωρίς πίστη σε κάποιες αξίες.

Κατά συνέπεια, για μας η παιδεία πρέπει να είναι αναπόσπαστο τμήμα της γενικότερης και πολύπλευρης ανάπτυξης μιας χώρας, μιας οικονομίας και μιας κοινωνίας. Δυστυχώς οδεύουμε κάθε μέρα που περνάει σε εκφυλισμό αυτών των εννοιών και αυτών των όρων αφού οι αξίες στη σημερινή εποχή του νεοφιλελευθερισμού είναι είτε η Ο.Ν.Ε. είτε αποκλειστικά και μόνο η σύγκλιση μέσω της Ο.Ν.Ε. των ονομαστικών οικονομικών δεικτών.

Δεν αντιμετωπίζονται, κατά συνέπεια, τα προβλήματα της παιδείας ούτε με αυτό το νομοθέτημα, αν δεν αλλάξει το συνολικό πολιτικό σύστημα μέσα από αλλαγή και αναγέννηση θεσμών, γιατί η παιδεία είναι ο βασικός θεσμός που μετατρέπει το κράτος σε πολιτεία. Με άλλα λόγια σε κοινωνία των ενεργών πολιτών.

Δεν πρόκειται να υπάρξει αντιμετώπιση ουσιαστική του προβλήματος της παιδείας αλλά και της εκπαίδευσης που είναι στενότερη έννοια σε σχέση με την παιδεία, αν δε λυθεί το πρόβλημα που έχει το πολιτικό σύστημα. Δεν μπορεί να υπάρξει ουσιαστική μεταρρύθμιση αν δε συνδυαστεί η μεταρρύθμιση με μία άλλη οικονομική πολιτική, με μία άλλη αναπτυξιακή πολιτική, η οποία θα εκλαμβάνεται ως ένα σύστημα προσέγγισης αξιών και στόχων που υπηρετούν τον άνθρωπο και μόνο τον άνθρωπο, όπως προανέφερα.

Με αυτή λοιπόν την έννοια είναι φανερό ότι κατά την άποψη του Δημοκρατικού Κοινωνικού Κινήματος το νομοσχέδιο αυτό, που αντιμετωπίζει αυτά τα χρόνια προβλήματα ενός τμήματος του εκπαιδευτικού προσωπικού αλλά και του άλλου προσωπικού που υπηρετεί στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, δεν πρόκειται να τα λύσει.

Επίσης είναι φυσικό και δε θα πρέπει να μας εκπλήσσουν, στα πλαίσια αυτής της λογικής που ανέπτυξα, ούτε οι απεργίες που γίνονται -που δεν είναι θέμα του παρόντος Υπουργού αλλά θέμα της συνολικής κυβερνητικής πολιτικής αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς απέναντι στον εαυτό μας και τον ελληνικό λαό- ούτε το γεγονός ότι είναι υποβαθμισμένη η κτιριακή και η υλικοτεχνική υποδομή σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης στη χώρα μας, ούτε να μας εκπλήσσει το γεγονός των χαμηλών αποδοχών όλου του εκπαιδευτικού αλλά και διοικητικού και βοηθητικού προσωπικού που υπηρετεί στις βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Υπάρχει σήμερα τεράστιο πρόβλημα από πλευράς ποιότητας των προγραμμάτων και προσανατολισμού των εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Για μας πρέπει να υπάρξει προσανατολισμός με βάση αυτές τις αξίες. Για να υπάρξει όμως τέτοιος προσανατολισμός, πρέπει να υπάρξει αλλαγή στη νοοτροπία και αντίληψη που υπάρχει σε σχέση με την ανάπτυξη, η οποία δυστυχώς θεωρείται ότι περιορίζεται στο να μειωθεί ο πληθωρισμός ή να πετύχουμε, όπως είπα πριν τη σύγκλιση των ονομαστικών οικονομικών δεικτών.

'Ετσι βλέπουμε στα πλαίσια της λογικής αυτής του πολιτικού συστήματος να υποβαθμίζεται συνεχώς η δημόσια εκπαίδευση και να γίνεται λόγος πλέον φανερά, άλλοτε συγκεκαλυμμένα, περί ιδιωτικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, περί ιδιωτικών πανεπιστημίων, ανατρέποντας βασικές συνταγματικές αρχές αλλά και βασικές πολιτικές αρχές, ότι η παιδεία δεν είναι εμπόρευμα αλλά είναι κοινωνικό αγαθό και έτσι πρέπει να το βλέπει μία Πολιτεία όταν θέλει να παίξει τον κοινωνικό της ρόλο και όταν θέλει να ισχυρίζεται ότι έχει ή επιδιώκει να έχει κοινωνικό πρόσωπο.

Και αυτό το λέω και για την Κυβέρνηση τη σημερινή η οποία στα λόγια αναφέρει πολλές φορές την επιθυμία της για κοινωνικό πρόσωπο ενώ στην πραγματικότητα περιορίζει τις πραγματικές δαπάνες για την παιδεία, υποβαθμίζει τη δημόσια εκπαίδευση όλων των βαθμίδων και τελικά σιγά-σιγά στέλνει προς την ιδιωτική παιδεία και παραπαιδεία συνεχώς τα ελληνόπουλα αδιαφορώντας για την αδυναμία πολλών εξ αυτών να αντιμετωπίσουν τις τεράστιες οικονομικές δαπάνες που απαιτεί αυτού του είδους η εκπαιδευτική πολιτική.

Το νομοσχέδιο λοιπόν, αυτό ενώ στο πρώτο άρθρο μιλάει για το σωστό σύστημα, το ανοιχτό όπως λέμε, στην πραγματικότητα το υποσκάπτει και δημιουργεί προϋποθέσεις ώστε να συνεχίζεται μια αντίληψη πελατειακής σχέσης που υπάρχει εδώ και αρκετά χρόνια. Θα πρέπει, κατά συνέπεια, να μπει τέρμα σ'αυτήν τη λογική και σ'αυτήν την πολιτική πρακτική η οποία αλλοτριώνει ανθρώπους αλλά και υποβαθμίζει τελικά τους θεσμούς και κυρίως μεταξύ των άλλων τον θεσμό της παιδείας.

Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς η πελατειακή σχέση πολλαπλασιάζεται και είναι τραγικό και τρομακτικό σε άλλο θεσμό στην αυτοδιοίκηση να ακούγεται σήμερα που είμαστε στο τέλος του εικοστού αιώνα αυτό που ακούσθηκε από το Ναύπλιο από τον κύριο Πρωθυπουργό και Πρόεδρο του ΠΑ.ΣΟ.Κ., για τις εκλογές του πρώτου και δεύτερου βαθμού της αυτοδιοίκησης, που σημαίνει κομματισμός των θεσμών,

Σελίδα 398 

άρα επέκταση της κρίσης των θεσμών και της κρίσης των αξιών.

Η Κυβέρνηση θα πρέπει να θέσει τέρμα σ'αυτό το πελατειακό σύστημα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αφού πλέον δώσει λύση μια για πάντα στους υπάρχοντες και υπηρετούντες όπως ανέφερε και ο ειδικός αγορητής του ΔΗ.Κ.Κ.Ι.

Επισκέφθηκα, κύριε Υπουργέ, πριν από λίγες μέρες το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, σας μιλάω ειλικρινά και με πόνο ψυχής, με βρήκαν πολλοί εκπαιδευτικοί που υπηρετούν στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και στα τρία τμήματα η κατάσταση είναι αφόρητη. Σας το λέω υπεύθυνα και αποβαίνει εις βάρος της λειτουργίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Δεν μπορεί εφτά χρόνια να διοικείται το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, επειδή υπάρχει και αναφορά στο νομοσχέδιο αυτό, από προσωρινή διοικούσα επιτροπή και έτσι να μην αποδίδεται η αυτοτέλεια σ'αυτά τα ιδρύματα. Πρέπει, κατά συνέπεια, να ακολουθηθεί η σωστή διαδικασία γιατί πολλοί από τους υπηρετούντες μου διαμαρτυρήθηκαν που είναι και αξιόλογοι πανεπιστημιακοί ότι με την παράταση αυτή ενισχύεται το πελατειακό σύστημα, η λογική επίσης του να διαμορφώνουν προϋποθέσεις για να ικανοποιήσουν τις προσωπικές επιδιώξεις στον χώρο του Ιονίου Πανεπιστημίου και αυτό αδρανοποιεί το εκπαιδευτικό προσωπικό που υπηρετεί σήμερα.

Το ίδιο βέβαια συμβαίνει και με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.

Επίσης, στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο πρέπει να λύσετε το θέμα της παραχώρησης του κτιρίου, για το οποίο υπάρχουν ήδη οι προτάσεις από τους αρμόδιους φορείς. Διότι όσο παραμένουν άλυτα αυτά τα προβλήματα, τόσο και υποβαθμίζεται το περιεχόμενο των σπουδών, τόσο και δημιουργούνται προβλήματα, γιατί σας λέω υπεύθυνα ότι είναι εκρηκτική η κατάσταση, όπως την έζησα μια μέρα που βρέθηκα εκεί σαν ομιλητής σε μια διημερίδα, που έκανε το πανεπιστήμιο αυτό.

Κλείνοντας, σας λέγω ότι θα θέλαμε να υπερψηφίσουμε το νομοσχέδιο, αλλά για τους λόγους που ανέφερα και που ανέφερε και ο αγορητής του ΔΗΚΚΙ, δεν μπορούμε να το ψηφίσουμε επί της αρχής. Θα κάνω προσπάθεια επί των άρθρων να βελτιωθούν προς την κατεύθυνση, που ανέφερα, και ασφαλώς θα τοποθετηθούμε κατ' ιδίαν σε κάθε ένα από τα άρθρα, πάντα με την πρόθεση, επαναλαμβάνω, να βελτιώσουμε και να ελαχιστοποιήσουμε τις αρνητικές συνέπειες από το περιεχόμενο ορισμένων εξ αυτών των άρθρων. Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Ο κ. Κεδίκογλου έχει το λόγο.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Κύριε Πρόεδρε, συζητούμε για ένα από τα βάσανα της ελληνικής κοινωνίας, τον τρόπο ανάδειξης ή υπόδειξης καθηγητών Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.

Στο ημερολόγιο του Μεταξά υπάρχει η εξής γραφή: "Σήμερα διορίστηκε καθηγητής ο Ιωάννης Μαντζούφας. Ελπίζω η Λουλούκα να ηρεμήσει". Μη θεωρηθεί κανένας συνειρμός προς το όνομα της συζύγου του Υπουργού, την οποία τιμώ απεριόριστα και η οποία είναι εξαίρετη καθηγήτρια και σύμφωνα με ομολογίες φοιτητών της -όχι ενός, αλλά πολλών- έχει την ικανότητα να σχίζει το κεφάλι των σπουδαστών και να τους τα βάζει μέσα. Τόσο μεγάλη μεταδοτική ικανότητα έχει. Κάνω λοιπόν αυτήν τη διευκρίνιση, για να μην παρεξηγηθώ.

Ο καθηγητής Κωνσταντίνος Φουρκιώτης, γνωστός στην Ανωτάτη Εμπορική, έκανε μάθημα Αστικού Δικαίου και έλεγε ότι διαλυμένου του γάμου, η προιξ επιστρέφεται, εκτός και αν είναι πανεπιστημιακή έδρα.

Ο συμμαθητής και φίλος μου στο γυμνάσιο Γιάννης Αθανασιώτης ήταν μαθητής του Φουρκιώτη και έπαιρνε κι εμένα κάπου-κάπου, να παρακολουθώ τα μαθήματά του, για τον ερμαφρόδιτο κλπ. Είναι γνωστές οι γλαφυρές ομιλίες του Κων.Φουρκιώτη.Κάποια μέρα λοιπόν τον εξήτασε και τον ρώτησε "πότε δεν επιστρέφεται η προίκα" και ο φίλος μου του απάντησε "κύριε καθηγητά, όταν είναι πανεπιστημιακή έδρα". "Κόβεσαι" του λέει ο Φουρκιώτης. "Αυτό το λέει μόνο ο καθηγητής, εσύ δεν μπορείς". Τον πέρασε στην επόμενη περίοδο.

Κάπου εκεί είμαστε κι εμείς σήμερα με το νομοσχέδιο αυτό. Τότε διόριζαν οι δικτάτορες, ο Μεταξάς, άλλοι δικτάτορες, ενωρίτερα άλλοι με συντακτικές πράξεις, με νομοθετικές πράξεις κ.λπ.

Θα ήταν πολύ χρήσιμο, κύριε Υπουργέ, για σας να πάρετε μια κατάσταση της τελευταίας εικοσαετίας με τους καθηγητές σε κάθε ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα, να δείτε με ποιον τρόπο αναδείχθηκαν. Θα σας βοηθήσει πάρα πολύ.

'Ερχομαι στο νομοσχέδιο. Δεν μπορεί να κάνουμε ένα νόμο, που θα είναι κόντρα στη φύση, στους κανόνες και του νόμους της φύσεως. Και ποιος είναι ο βασικός κανόνας της φύσεως; Ο ανταγωνισμός. Η ζωή είναι ο αγών περί υπάρξεως. Βασικά είναι ο ανταγωνισμός. Κατ' επέκταση των κανόνων της φύσεως, έρχεται η κοινωνία, όπου επίσης κανόνας είναι ο ανταγωνισμός, η εξέλιξη των ειδών. Αυτό παρέβλεψε ο υπαρκτός σοσιαλισμός, γι' αυτό είχε αυτά που είχε. Ανετράπη, χωρίς καλά-καλά να το αντιληφθεί. Νόμιζε ότι μπορούσε η φύση να ποδηγετηθεί και να μπει σε κανόνες.

Αυτοί λοιπόν οι φυσικοί κανόνες του ανταγωνισμού και της φυσικής εσωτερικής εξέλιξης και διαιώνισης των ειδών δεν υπάρχουν στο νομοσχέδιό σας.

Πουθενά δεν υπάρχει ο ανταγωνισμός, πουθενά δεν υπάρχει η εσωτερική εξέλιξη.

Υπάρχει όμως και κάτι άλλο σύγχρονο επακόλουθο αυτών των νόμων, η διεθνοποίηση της οικονομίας. Η διεθνοποίηση της οικονομίας, κύριε Υπουργέ και κύριοι συνάδελφοι, δεν είναι ανεξάρτητη από τη διεθνοποίηση της επιστήμης και δεν είναι ανεξάρτητη και άσχετη με τη διεθνοποίηση της γνώσης. Αυτά είναι αυταπόδεικτα.

Ο τίτλος "πανεπιστημιακός δάσκαλος" έχει πολύ μεγάλη σημασία.Και γίνεται εύκολη η χρήση του όρου "πανεπιστημιακός δάσκαλος".Ο Πατερμαλής -και το λέω τιμητικά το "Πατνερμαλής"- ή ο Στεφανής, μπορούν να εκφραστούν ότι είναι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, γιατί είναι ογκόλιθοι στο είδος τους.Ο καθένας όμως δεν μπορεί να λέει εύκολα ότι είμαι πανεπιστημιακός δάσκαλος. Είναι πολύ μεγάλη κουβέντα.

Αυτό το νομοσχέδιο με αυτές τις βασικές θέσεις δεν έχει καμιά σχέση τις αρχές του ΠΑ.ΣΟ.Κ.Εδώ η εκλογή των καθηγητών γίνεται δια δημοσιοϋπαλληλικής ή αν θέλετε επιεικέστερον, δια διοικητικής εξελίξεως, όπως εξελίσσονται τα στελέχη σε μια επιχείρηση για να είμαι επιεικής και για να μην πω όπως στη διοίκηση.

Τι έρχεσθε και λέτε; Ο λέκτωρ διορίζεται με ανοικτή διαδικασία. Προηγουμένως όμως διαβάζω στις καταργούμενες διατάξεις, όπου εμμέσως πλην σαφώς καταργείται και το διδακτορικό δίπλωμα, το οποίο μπορεί να έχει πάρει και από το δικό του πανεπιστήμιο. Δηλαδή τι λέτε; Εσυ φοιτητή γίνε τσιράκι του κυρίου καθηγητή, πάρτου τη τσάντα , κάνε του κάθε μέρα υπόκλιση, κάντου ιστορίες και αυτός θα σε ορίσει και λέκτορα.

'Εχετε κανένα διαπανεπιστημιακό κέντρο που εκλέγει τους λέκτορες; 'Εχετε καμία κατά τομέα διαπανεπιστημιακή επιτροπή, που εκλέγει τους εκλέκτορες; ' Οχι. Είναι ο τομέας του πανεπιστημίου, δηλαδή ο καθηγητής.

' Ερχεσθε δε και παρασύρεσθε στη συνέχεια ενός δικού μας νόμου, συγκεκριμένα του 1262 ή 1268 του 1982. Μην συγχέουμε τα πράγματα. Τότε ήμασταν σε μια εποχή, πρώτον, που ο υπαρκτός σοσιαλισμός δεν είχε φανεί να τρίζει για όσους τον παρακολουθούσαν και δεύτερον είχαμε μια συνεχή παρουσία στην πολιτική εξουσία μιας παράταξης -δεν θέλω να πω της δεξιάς-ή και κάποιων προσώπων οι οποίοι είχαν επιβάλει τις απόψεις τους. Και έπρεπε να προβούμε σε μια διαδικασία για να βοηθήσουμε να απεγκλωβισθούν κάποια μέλη του Δ.Ε.Π., οι οποίοι δεν μπορούσαν να κινηθούν .Αυτή ήταν μεταβατική διάταξη . Δεν είπαμε ποτέ, ότι ξέρετε αυτή θα είναι η μόνιμη φιλοσοφία του ΠΑ.ΣΟ.Κ. ότι δια διορισμού δηλαδή θα γίνεται η εξέλιξη των καθηγητών. Και να σας αποδείξω ότι δεν το είπαμε ποτέ; Δεν υπήρξε ποτέ, μα ποτέ συνεργασία του Ανδρέα Παπανδρέου με τον Γιώργο Παπανδρέου για να προωθήσει αυτήν τη διαδικασία. Πείτε μου μια μέρα που ο Ανδρέας Παπανδρέου συνεργάστηκε με τον προηγούμενό σας Υπουργό στο Υπουργείο Παιδείας για θέματα παιδείας. Πείτε μου μια μέρα που στην ανακοίνωση να αναφέρεται ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου συνεργάστηκε με

Σελίδα 399 

τον Γιώργο Παπανδρέου Υπουργό της Παιδείας, που είχε την αντίληψη να συνεχίσει αυτή την συνδικαλιστική νοοτροπία στην ανέλιξη των καθηγητών. Δεν είναι σοβαρά αυτά τα πράγματα.

' Ερχεσθε τώρα εσείς και λέτε τι; Αρχίζετε από το λέκτορα. Λέτε ότι εκλέγεται με θητεία. Ποια είναι η αποστολή του πανεπιστημίου; Το πανεπιστήμιο δεν κάνει παιδεία. Το πανεπιστήμιο ασκεί εκπαίδευση. ' Αλλο παιδεία, άλλο εκπαίδευση. Παιδεία είναι η γνώση, η εξέλιξη του ατόμου,ανώτερη αγωγή, η κατάσταση γενικότερα της μορφής του πολίτη, ας πούμε η αγωγή. Εκπαίδευση είναι η εξειδίκευση σε κάποιο επάγγελμα που θα εφαρμόσει κάποιες σταθερές γνώσεις της επιστήμης προς όφελος της κοινωνίας.

Λέτε ότι εκλέγεται ο λέκτορας. Δεν θα πρέπει αυτός να ασκήσει κάποια διοίκηση γύρω από το επάγγελμά του να δούμε πώς λειτουργεί στη κοινωνία;Θα εκλεγεί. Δεν θα πρέπει να έχει κάποιους τίτλους σπουδών αφού πάει για ακαδημαϊκή καριέρα; Και έρχεσθε εσείς και λέτε ότι εάν συμπληρωσει εφταετία μονιμοποιείται. Τι πράγματα είναι αυτά; Θα κάτσει έξι χρόνια, κάντε τα έξοδα εσείς και στείλτε τον σε ένα πανεπιστήμιο του εξωτερικού, δείτε ποια είναι ισότιμα, να καθίσει άλλα τρία χρόνια εκεί να κάνει μία άλλη επιστημονική εργασία εκεί, να έλθει μετά εδώ και να δούμε αν αξίζει τη μονιμότητα. Και να ανοίξουν οι πόρτες διάπλατα για όλους. Διότι κάποιοι κάθονται και πλένουν πιάτα στο Λονδίνο ή στο Παρίσι, αν θέλετε και σε άλλες πόλεις, για να βγάλουν κάποιο τίτλο σπουδών σε ένα ξένο πανεπιστήμιο και κάποιοι εδώ κρατούν την τσάντα κάποιου καθηγητή και ονομάζονται διδάκτορες και παίρνουν θέση. Ε, αυτά πρέπει να τα σπάσουμε. Να γνωρίζουμε την ωριμότητα του καθενός.

Δεν μπορεί λοιπόν κανένας να διορίζεται με θητεία ή χωρίς να υπάρχουν βασικές αντικειμενικές προϋποθέσεις. Πρώτον, δηλαδή να έχει ασκήσει επάγγελμα κάποιο διάστημα για να εφαρμόσει την επιστήμη του , δεύτερον να έχει έφεση , να έχει την σφραγίδα της δωρεάς -δεν γίνεται αλλιώς- και στη συνέχεια να υπάρχει εκλογή.

Αλλά εκλογή από ποιoν; Από τον τομέα που προϊστάμενος είμαι εγώ; 'Οχι. Από ένα διαπανεπιστημιακό κέντρο. Να έχει δημοσιεύσεις. Πού; Επιτρέπεται με τόσα πανεπιστήμια εδώ στη χώρα, Πάτρα, Αθήνα, Γιάννενα, Θεσσαλονίκη, Θράκη, να μην υπάρχει ένα διαπανεπιστημιακό επιστημονικό περιοδικό, όπου να γίνονται δημοσιεύσεις που πράγματι να έχουν τη σφραγίδα και την ποιότητα της επιστήμης και να είναι αξιόλογες; Και από κει να πάνε και σε άλλα περιοδικά. Ποιες δημοσιεύσεις; Αυτές που ενδεχομένως να συναλλαγούμε και θα δημοσιεύσουμε σε κάποια περιοδικά; Βέβαια, είναι δύσκολη η συναλλαγή, να μην κατηγορούμε. Ποιες δημοσιεύσεις;

Πάμε παραπέρα, στο θέμα του επικούρου. Γιατί η μονιμότητα του επικούρου καθηγητή; Τι θα πει επίκουρος; Ας γίνει μόνιμος επίκουρος καθηγητής. Τι είναι; Επιμελητής; Κάποτε είχαμε τον θεσμό του επιμελητή, ο οποίος πράγματι μας μάθαινε ασκήσεις. Μας μάθαινε να λύνουμε ασκήσεις στατικής ή μάθαινε να κάνεις τομή σε κάποιο σημείο του σώματος σε κάποιο χειρουργό ή μάθαινε κάτι συγκεκριμένο, μια συγκεκριμένη δουλειά. Δεν είναι ανάγκη να είχε και τη σφραγίδα της δωρεάς, έπρεπε να είναι μια δεξιοτεχνία σε κάποιο θέμα. Εδώ ο επίκουρος, είναι καθηγητής. Τι είναι καθηγητής; Καθηγητής είναι ο οιοσδήποτε; Καθηγητής είναι μια πολύ μεγάλη λέξη και πραγματικότητα με ιδιαίτερο νόημα. Σημαίνει τη σφραγίδα της δωρεάς, σημαίνει της δημιουργίας, σημαίνει της έμπνευσης, σημαίνει της εφεύρεσης, σημαίνει ακόμα και της μετάδοσης της γνώσης. Και παραπέρα απ'αυτό, είναι τα θέματα της εφαρμογής που άλλη φορά δόθηκε η ευκαιρία και αναδείχθηκαν. Ξέρετε σήμερα πόσοι καθηγητές πρώτης βαθμίδας κάνουν μαθήματα στα πανεπιστήμια; Αμφιβάλλω αν είναι το 5%. Ξέρετε με τι ασχολούνται; Με τα συνέδρια, πώς θα λανσάρουν φάρμακα, ή μηχανήματα, ή εφαρμογές ή δεξιοτεχνίες, ή ο,τιδήποτε άλλο. Μόνο ο κ.Παντερμαλής δεν μπορεί να πάει σε συνέδρια και να διδάξει και να πάρει χρήματα από συνέδρια, γιατί είναι στην αρχαιολογία. Κάνει θαυμάσιες έρευνες και δουλειά στην αρχαιολογία. 'Η αντιστοίχως ο κ.Στεφανής. Ξέρετε ότι πολλοί καθηγητές έχουν γίνει ζάπλουτοι απ'αυτά και δεν πατούν στην έδρα, τα αμφιθέατρα δεν τους βλέπουν; Σας το έχω ξαναπεί. Κάνετε μια δειγματοληπτική έρευνα -σήμερα, υπάρχει η δυνατότητα της δειγματοληπτικής έρευνας- πόσοι από τους φοιτητές που παίρνουν πτυχία και αποφοιτούν έχουν γνωρίσει όλους τους καθηγητές τους, ιδιαίτερα της πρώτης βαθμίδας. Σχεδόν κανένας. Λοιπόν να μη φθάσουμε, κύριε Υπουργέ, στο πρώτο που ξεκίνησα, να λέει ο δικτάτορας Μεταξάς "Ο Ιωάννης Ματζούφας διορίστηκε καθηγητής και ελπίζω η θυγατέρα μου να ηρεμήσει". Νομίζω ότι αυτό το νομοσχέδιο, ούτε σχέση έχει με τον ανταγωνισμό, ούτε σχέση με την εξέλιξη των ειδών που επιβάλλει η φύση, ούτε σχέση με τη διαιώνιση της παρουσίας, ούτε σχέση με την αξιοκρατία. Προσπαθεί να συνεχίσει μια κατάσταση του ν.1262, που ήταν ένας νόμος εκ των πραγμάτων επιβεβλημένος. Δέσποζε η μια Παράταξη, η δεξιά συνεχώς, είχαν γίνει κάποια καπετανάτα στις διάφορες έδρες με καθηγητές, αναγκαστήκαμε και κάναμε ένα νόμο μεταβατικού χαρακτήρα, το επαναλαμβάνω. Και το ότι ήταν μεταβατικού χαρακτήρα, αποδεικνύεται από το γεγονός ότι σ'αυτήν τη βάση της μετάβασης, συνεχώς και της προσαρμογής εκινείτο ο Γεώργιος Παπανδρέου ο νεαρός, με τον οποίο ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν είχε ποτέ συνεργασία για τα θέματα του Υπουργείου Παιδείας. Λάβετέ το αυτό σοβαρά υπόψη σας.

Μ'αυτές τις προϋποθέσεις, κύριε Υπουργέ, και λυπάμαι γιατί τόσο πολύ σας συμπαθώ και ερχόμαστε κάθε φορά σε αντίθεση, δυσκολεύομαι να δώσω θετική ψήφο σ'αυτό το νομοσχέδιο απέχω. Ευχαριστώ.

( Χειροκροτήματα )

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Ο κ. Γκεσούλης έχει το λόγο.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΚΕΣΟΥΛΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το νομοσχέδιο αυτό που σήμερα συζητούμε, την εκλογή των μελών Δ.Ε.Π. στα Α.Ε.Ι., είναι μέρος ενός σχεδιασμένου νομικού πλαισίου που εισάγει στη Βουλή η Κυβέρνηση για το δίπολο παιδεία-εκπαίδευση.

Κύριοι συνάδελφοι, το ΠΑΣΟΚ, υποσχέθηκε στον ελληνικό λαό με βάση το προεκλογικό του πρόγραμμα, ένα όραμα για τον ευαίσθητο αυτό χώρο της Παιδείας. Αυτό το όραμα το υλοποιεί σήμερα η Κυβέρνηση. Το υλοποιεί μέσα από μια σειρά νομοθετημάτων, με τα οποία αναζητά την αναβάθμιση της εκπαίδευσης. Και ταυτόχρονα τον εκσυγχρονισμό της σ'όλες τις βαθμίδες.

Αυτόν τον εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης, εμείς το ΠΑ.ΣΟ.Κ., όπως φαίνεται και σε αυτό το νομοσχέδιο, τον αναζητούμε μέσα από τη διαφάνεια, την αξιοκρατία, την εργατικότητα και την αποτελεσματικότητα των παραγόντων της εκπαίδευσης.

Κύριοι συνάδελφοι, με το νομοσχέδιο αυτό η Κυβέρνηση παρεμβαίνει στην πανεπιστημιακή κοινότητα και μάλιστα, στο πιο σημαντικό τμήμα της, στο διδακτικό προσωπικό, στους πανεπιστημιακούς δασκάλους. Σε αυτό το τμήμα της πανεπιστημιακής κοινότητας των μελών Δ.Ε.Π. που αποτελεί τη βάση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, γίνεται παρέμβαση με τους εξής στόχους:

Πρώτον, την ανανέωση του προσωπικού.

Δεύτερον, την πίεση για την εξέλιξη των μελών ΔΕΠ.

Τρίτον, την κάλυψη των κενών θέσεων στα κενά που υπάρχουν στα πανεπιστήμιά μας.

Τέταρτον, θρυμματίζει, θα έλεγα, εκείνες τις εσωπανεπιστημιακές καταστάσεις, που διαμορφώνονται σε ορισμένες περιπτώσεις -τα λεγόμενα κυκλώματα- και δίνει τη δυνατότητα στην ισονομία, στην ισοπολιτεία και στην αξιοκρατία να επικρατήσουν.

Πέμπτον, δίνει τη δυνατότητα και σε όσους δεν είναι υπο κηδεμονία από κάποια πανεπιστημιακά κατεστημένα που διαμορφώθηκαν στο παρελθόν στα Α.Ε.Ι., ώστε μόνο με το επιστημονικό τους έργο, την κατάρτιση, την εργατικότητα, να γίνουν πανεπιστημιακοί δάσκαλοι.

'Εκτον, φέρνει την αξιοκρατία στη θέση της δημοσιοϋπαλληλικής νοοτροπίας, ιδιαίτερα στις χαμηλές βαθμίδες, κάτι το 

Σελίδα 400 

οποίο εγώ θα ήθελα να είναι και στις δύο τελευταίες.

Οι παραπάνω στόχοι του νομοσχεδίου πιστεύω ότι θα επιτευχθούν επειδή στηρίζονται σε στέρεες βάσεις, όπως είναι οι ανοιχτές διαδικασίες, στις κρίσεις των πανεπιστημιακών δασκάλων.

Επαναφέρεται με αυτό το νομοσχέδιο το δικαίωμα, αλλά και η υποχρέωση της εξέλιξης των μελών Δ.Ε.Π. στις χαμηλές βαθμίδες. Αποσυνδέεται το δικαίωμα της εξέλιξης των μελών Δ.Ε.Π. από την κρίση για τη μονιμοποίηση.

Κύριοι συνάδελφοι, το επιθυμητό, θετικό, ποιοτικά και ποσοτικά, αποτέλεσμα σε κάθε δραστηριότητα, δημόσια είτε ιδιωτική, ατομική είτε συλλογική και πολύ περισσότερο στην εκπαίδευση, επιτυγχάνεται μόνο όταν οι φορείς, τα άτομα της δραστηριότητας αυτής, εργάζονται με κανόνες, με πρόγραμμα και στόχους. 

Πέραν, όμως, από αυτό, χρειάζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα, να γίνεται απολογισμός, να γίνεται αξιολόγηση, να γίνεται έλεγχος και μετά κρίση αυτών που συμμετέχουν στις δραστηριότητες αυτές.

'Εχω τη γνώμη ότι αυτό το νομοσχέδιο διαπερνάται από αυτές τις αρχές. Το νομοσχέδιο αυτό αξίζει της θετικής μας ψήφου. Αξίζει επειδή στοχεύει στην αξιοκρατία, στην επιστημονική και ερευνητική αναβάθμιση των πανεπιστημίων μέσα από την αναβάθμιση των πανεπιστημιακών μας δασκάλων.

Θέλω να κλείσω, λέγοντας ότι η προσπάθεια αυτή του νομοσχεδίου στοχεύει στην αναβάθμιση της επιστημονικής και σύγχρονης κατάρτισης των πανεπιστημιακών δασκάλων και δεν προσπαθεί να αντιμετωπίσει τους πανεπιστημιακούς με διοικητικά μέτρα όπως στο παρελθόν τα νομοθετήματα της Νέας Δημοκρατίας επί εποχής Υπουργίας του κ. Σουφλιά.

Ευχαριστώ πολύ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικόλαος Κατσαρός): Ο Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Αρσένης έχει το λόγο.

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Κύριοι συνάδελφοι, γι'αυτό το νομοσχέδιο είχαμε εκτενέστατη συζήτηση στη Διαρκή Επιτροπή. Κατά τη διάρκεια της συζητήσεως ήταν καθαρό ότι υπήρχε γενικότερη συναίνεση γι'αυτό το νομοσχέδιο.

Και σας θυμίζω ότι είχε συζητηθεί τότε η πρόταση του προέδρου της επιτροπής, να έλθει αυτό το νομοσχέδιο και να ψηφισθεί από την Ολομέλεια της Βουλής άνευ συζητήσεως. Γιατί υπήρχε ευρύτατη συναίνεση, όπως προσδιορίζεται από τον Κανονισμό της Βουλής. Και ήταν, λόγω της επιμονής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδος, που συμφωνήσαμε, παρά το γεγονός ότι υπήρχε τότε η απαραίτητη πλειοψηφία των 4/5, να έλθει το θέμα για συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής. Εάν είχαμε ακολουθήσει διαφορετικό δρόμο τότε, το νομοσχέδιο αυτό θα ήταν νόμος του κράτους πριν από τις διακοπές του θέρους.

'Ηλθε, όμως, εδώ και συζητείται σήμερα στο Τμήμα. Και άκουσα με προσοχή τις τοποθετήσεις των κυρίων συναδέλφων. Και, με όλο το σεβασμό προς τους συναδέλφους που μίλησαν, πρέπει να πω ότι η συζήτηση που έχει γίνει μέχρι στιγμής σήμερα στη Βουλή δεν έχει προσθέσει τίποτε στη συζήτηση που ήδη έγινε στη Διαρκή Επιτροπή. Και, δεν είναι τυχαίο, κύριοι συνάδελφοι, ότι η συζήτηση έγινε κυρίως για θέματα έξω από αυτό το νομοσχέδιο. Οι περισσότεροι ομιλητές της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης δεν μίλησαν γι'αυτό το νομοσχέδιο. Μίλησαν για κάποιες φήμες που κυκλοφορούν και έχουν δημοσιευθεί στις εφημερίδες, για νομοσχέδια που πιθανόν θα κατατεθούν στο μέλλον.

Σήμερα, όμως, δεν μιλάμε για τη μεταρρύθμιση της παιδείας. Θα μιλήσουμε όταν θα έλθει η στιγμή. Σήμερα, δεν μιλάμε για νομοθετήματα, τα οποία δεν έχουν κατατεθεί στη Βουλή. Σήμερα μιλάμε γι'αυτό το νομοσχέδιο.

Και αυτό το νομοσχέδιο -όπως έχω πει και το επαναλαμβάνω- δεν είναι ένα νομοσχέδιο που θα λύσει όλα τα θέματα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Δεν είναι ένα νομοσχέδιο που ασχολείται με την συγκρότηση του εκλεκτορικού σώματος παραδείγματος χάρη, ένα μεγάλο θέμα, που θα το συζητήσουμε και θα το εξετάσουμε αργότερα, στα πλαίσια νομοσχέδιου για τη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια των πανεπιστημίων. Δεν είναι ένα νομοσχέδιο που αντιμετωπίζει πολλά από τα προβλήματα που έχουμε στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Είναι ένα νομοσχέδιο που αντιμετωπίζει ένα συγκεκριμένο θέμα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, που είναι η εξέλιξη των μελών Δ.Ε.Π.

Το θέμα αυτό έχει μία μακρά ιστορία, που έχει ταλαιπωρήσει τα πανεπιστήμια εδώ και πολλά χρόνια. Πριν από την κατάθεση αυτού του νομοσχεδίου είχαμε διαφορετικές σκέψεις και φιλοσοφίες γύρω από το θέμα της εξέλιξης των μελών Δ.Ε.Π. Είχαμε διατάξεις και εκκρεμότητες από το ν.1268. Είχαμε και άλλες μεταβατικές διατάξεις από τα ενδιάμεσα χρόνια. Είχαμε μία άλλη φιλοσοφία και άλλες διατάξεις με το ν.2083.Είχαμε μία ανατροπή των άρθρων του 2083. Και, στο τέλος, είχαμε μία πλήρη σύγχυση μέσα στα πανεπιστήμια για την εξέλιξη των μελών ΔΕΠ, μία καθήλωση των μελών ΔΕΠ και έλλειψη προοπτικής εξέλιξης.

Είχαμε πει -και η Κυβέρνηση είχε δεσμευθεί- ότι θα προχωρήσουμε σε διάλογο με την εκπαιδευτική κοινότητα, με τα πανεπιστήμια, για να καταλήξουμε σε σταθερά συμπεράσματα, για να δώσουμε μία οριστική λύση σε αυτό το θέμα.

Και διάλογος έγινε. 'Εγινε διάλογος με τα Πανεπιστήμια, με τις Συγκλήτους των Πανεπιστημίων τις οποίες επισκέφθηκα, με τη Σύνοδο των Πρυτάνεων και έγιναν και αλλεπάλληλες συσκέψεις με τους εκπροσώπους των πανεπιστημιακών, με την ΠΟΣΔΕΠ. Και η Κυβέρνηση κατέληξε σε κάποια συμπεράσματα.

Μπορεί ο αγαπητός συνάδελφος ο κ. Μάνος να ταυτίζει το διάλογο με τη συναλλαγή, αλλά, όταν νομοθετούμε θα πρέπει να φέρνουμε εδώ στη Βουλή το αποτέλεσμα ενός ειλικρινούς διαλόγου που δεν οδηγεί πάντα σε συμφωνία, αλλά, εν πάση περιπτώσει, είναι ένα αποτέλεσμα διαλόγου και ανταλλαγής απόψεων.

'Οπως είπα είχα πει στη Διαρκή Επιτροπή -και το επαναλαμβάνω σήμερα-το νομοσχέδιο αυτό είναι αποτέλεσμα διαλόγου και έχει την ευρύτατη συναίνεση της πανεπιστημιακής κοινότητας.

Τώρα, είναι τυχαίο ότι οι πρυτάνεις και οι σύγκλητοι πολλών πανεπιστημίων, που αποτελούνται από πρόσωπα διαφορετικής φιλοσοφικής προσέγγισης στο θέμα, συμφωνούν; Είναι τυχαίο ότι οι βασικές διατάξεις αυτού του νομοσχεδίου βρίσκουν σύμφωνη και την ΠΟΣΔΕΠ; Είναι τυχαίο ότι δεν έχουν εκφραστεί, συγκροτημένα τουλάχιστον απ'ό,τι ξέρω εγώ, αντίθετες απόψεις; 

'Εχουμε, λοιπόν, εδώ ένα νομοσχέδιο το οποίο εκφράζει τις απόψεις της μεγάλης πλειοψηφίας της πανεπιστημιακής κοινότητας και κάνει τομές. 

Υπάρχουν διαφορές στην προσέγγιση και οι διαφορές αυτές βγήκαν σήμερα στη συζήτηση.

Ο εισηγητής της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης μας είπε ότι, παρά τους ενδοιασμούς που έχει η Παράταξή του, είναι σύμφωνη κατ'αρχάς. Ο κ. Μάνος και ο κ. Σουφλιάς δήλωσαν, σε αντίθεση με τον εισηγητή της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, ότι διαφωνούν με τη φιλοσοφία του νομοσχεδίου.

Εγώ θα ασχοληθώ με αυτές τις βασικές διαφωνίες, γιατί πρέπει να βγουν στην επιφάνεια. Μου μιλήσατε για θάρρος. Το θάρρος είναι αρετή. Αλλά είναι θάρρος και αρετή να αναγνωρίζεις ότι και μια αντίπαλη πολιτική παράταξη μπορεί να έχει ετοιμάσει και προτείνει σωστές προτάσεις. Θέλει θάρρος και αρετή να συμφωνήσετε με απόψεις του πολιτικού σας αντιπάλου, όταν αυτές οι προτάσεις είναι ορθές.

'Εχετε ρωτήσει και εσείς την πανεπιστημιακή κοινότητα. Τι σας λέει η πανεπιστημιακή κοινότητα να πείτε; Αυτά που μας είπατε σήμερα;

Υπάρχει μια βασική αρχή στο νομοσχέδιο την οποία στηρίζει η Κυβέρνηση, στηρίζει η πανεπιστημιακή κοινότητα και στηρίζεται απ'όλες τις πανεπιστημιακές κοινότητες παντού, ότι είναι δικαίωμα του πανεπιστημιακού να έχει εξέλιξη. Το δικαίωμα στην εξέλιξη είναι βασικό στοιχείο της αναβάθμισης των Πανεπιστημίων, της αξιοκρατίας που λέει ο κ. Μάνος. Αλλά αξιοκρατία δε σημαίνει τρομοκρατία. Αξιοκρατία στο

Σελίδα 401 

Πανεπιστήμιο σημαίνει ότι υπάρχει κλίμα ελεύθερης σκέψης, βεβαιότητας, εξέλιξης, σύμφωνα με την ωριμότητα των πανεπιστημιακών που κρίνονται και δεν υπάρχει η αβεβαιότητα, η αυθαιρεσία και ο κίνδυνος της απόλυσης με κριτήρια εξωπανεπιστημιακά.

'Οταν κάποιος επιλέγει την πανεπιστημιακή του καριέρα, έχει δικαίωμα να κρίνεται στην καριέρα του, έχει δικαίωμα να ζητάει να κριθεί για την εξέλιξή του. Το δικαίωμα της εξέλιξης δεν μπορεί και δεν πρέπει να ταυτίζεται με τον προγραμματισμό και την επέκταση του πανεπιστημίου. 'Αλλο ο προγραμματισμός και η πρόσληψη νέων μελών ΔΕΠ και άλλο η εξέλιξη.

Η βασική διαφορά που έχω με το νόμο Σουφλιά είναι ότι κυριαρχεί ο προγραμματισμός και η εξέλιξη γίνεται εάν και εφόσον ο τετραετής προγραμματισμός της εκάστοτε κυβέρνησης θα επιτρέψει εξέλιξη στους πανεπιστημιακούς.

Εμείς απελευθερώνουμε το θεσμό της εξέλιξης -που είναι αυτοδύναμη- από τον προγραμματισμό. Φυσικά, χρειάζεται προγραμματισμός στα πανεπιστήμια και το νέο αίμα που θα μπει στα πανεπιστήμια θα μπει από τον προγραμματισμό και από την αύξηση των μελών ΔΕΠ, που δεν έγινε στο παρελθόν και αυτό είναι ένα από τα προβλήματα στα πανεπιστήμια.

Εμείς, από το 1995 και μετά, έχουμε προγραμματίσει αύξηση των μελών ΔΕΠ και προχωράμε στην υλοποίηση αυτού του στόχου για χίλιες νέες θέσεις μελών ΔΕΠ στα πανεπιστήμια. Αυτός είναι ο προγραμματισμός και από εκεί θα μπουν οι νέοι επιστήμονες στα πανεπιστήμια. Αυτό όμως, το θέμα είναι διαφορετικό από το δικαίωμα του μέλους Δ.Ε.Π. που είναι μέσα στο πανεπιστήμιο να κριθεί για εξέλιξη, δηλαδή να γίνει λέκτορας, από λέκτορας να γίνει επίκουρος -εάν είναι και κριθεί ικανός- και από επίκουρος να γίνει αναπληρωτής και καθηγητής.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: 'Οχι όμως με κλειστές διαδικασίες.

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Κύριε Κεδίκογλου, δεν έχετε διαβάσει το νομοσχέδιο.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Το έχω διαβάσει πολύ καλά.

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Ακούστε, λοιπόν: Πώς κρίνονται τώρα τα μέλη Δ.Ε.Π.; Κρίνονται με ανοικτές διαδικασίες. 'Εχει δικαίωμα το μέλος ΔΕΠ να ζητήσει την κρίση του. Η κρίση, όμως, δεν είναι κλειστή. Δέχεται να κριθεί με ανταγωνιστές που θα έλθουν από παντού και, αν κριθούν καλύτεροι, από το εκλεκτορικό σώμα που δεν είναι το τμήμα, τότε η θέση θα πάει σ'αυτόν που είναι καλύτερος.

Συνδυάζουμε, λοιπόν, το θεσμό της εξέλιξης, το δικαίωμα για εξέλιξη, με τον ανταγωνισμό και την ανοικτή διαδικασία. Στη μόνη περίπτωση που δεχόμαστε μεταβατικά μόνο να υπάρξει κλειστή διαδικασία είναι στην περίπτωση αυτών που ήδη είναι αναπληρωτές καθηγητές γιατί ο ν. 2083 έχει μια μεταβατική διάταξη για κλειστές διαδικασίες μέχρι το 1998. Γι'αυτό είπαμε ότι δεν θέλουμε να ανατρέψουμε κεκτημένα δικαιώματα από τον 2083 και γι'αυτούς που ήδη είναι αναπληρωτές καθηγητές η εξέλιξή τους θα είναι με κλειστές διαδικασίες. Για όλες τις άλλες περιπτώσεις, όμως, από το λέκτορα μέχρι και τον αναπληρωτή καθηγητή οι διαδικασίες είναι ανοικτές.

Πρέπει να σας πω, ότι οι ανοικτές διαδικασίες θα οδηγήσουν πράγματι σε σκληρό ανταγωνισμό και θα πρέπει, επειδή ακριβώς υπάρχουν ανοικτές διαδικασίες, ο εσωτερικός υποψήφιος να δείξει ότι, πράγματι, είναι συγκρίσιμος με τους άλλους λαμπρούς επιστήμονες που υπάρχουν στην Ελλάδα ή και στο εξωτερικό.

Εισάγεται, λοιπόν, το κριτήριο του ανταγωνισμού με διαφανείς διαδικασίες. Εγώ κρίνω ότι στο μέλλον η υπόθεση εξέλιξης του μέλους ΔΕΠ θα συναντήσει σκληρότατο ανταγωνισμό από πολλούς επιστήμονες, οι οποίοι είναι στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και που με αυτό το νομοσχέδιο θα έχουν πλέον κίνητρο να μπουν στη διαδικασία της εξέλιξης με ανοικτές διαδικασίες.

Mία άλλη καινοτομία του νομοσχεδίου -και που πάλι υπάρχει βασική φιλοσοφική διαφορά- είναι η διάκριση της έννοιας της εξέλιξης από την έννοια της μονιμότητας. 'Αλλο η εξέλιξη και άλλο η μονιμότητα.

Η μονιμότητα είναι ένας θεσμός, είναι μία ιδιότητα, που απονέμεται στον πανεπιστημιακό, μετά από μία διαδικασία και δοκιμασία αρκετών χρόνων. Υπολογίζουμε ότι από την απονομή του τίτλου του λέκτορα μέχρι τη δοκιμασία του για επίκουρο, κατά μέσο όρο, θα περάσουν δώδεκα χρόνια. Δώδεκα χρόνια συν μία δοκιμασία κρίσης για την προαγωγή, την εξέλιξή του από λέκτορα σε επίκουρο, νομίζουμε ότι είναι αρκετά για να έχει άποψη η πανεπιστημιακή κοινότητα, το πανεπιστήμιο στο οποίο διδάσκει, εάν αυτό το συγκεκριμένο πρόσωπο είναι πράγματι πανεπιστημιακός και μπορεί να έχει μια καριέρα στο πανεπιστήμιο.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ: Στο οποίο διδάσκουν, είπατε.

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Βεβαίως.

Η μονιμοποίηση, που δίνουμε στο επίπεδο του επίκουρου, απελευθερώνει το Εκλεκτορικό Σώμα από μία πίεση, η οποία είναι ανθρώπινη, για την εξέλιξη.

Ζητούμε, λοιπόν, από έναν, ο οποίος είναι λέκτορας και έχει περάσει και έχει γίνει επίκουρος καθηγητής, να ζητήσει μετά από τρία χρόνια κρίση για τη μονιμότητά του. Εκεί η κρίση πρέπει να είναι σκληρή και θα είναι σκληρή από το Εκλεκτορικό Σώμα, εάν θέλουν να κρατήσουν το συγκεκριμένο πρόσωπο ή όχι στο πανεπιστήμιο. Εάν κριθεί ότι είναι καλός πανεπιστημιακός, έχει καλώς. Τότε, ακολουθεί μετά από χρόνο η κρίση για την εξέλιξή του. Μπορεί τότε το Εκλεκτορικό Σώμα να πει, ότι ένα συγκεκριμένο πρόσωπο είναι καλός πανεπιστημιακός, είναι καλός δάσκαλος, αλλά δεν είναι ώριμος για εξέλιξη ή δεν μπορεί να προβλέπει σε εξέλιξη. Το γεγονός, όμως, ότι έχει μονιμότητα στο βαθμό του επίκουρου αφαιρεί την πίεση για την εξέλιξή του. Γιατί τι έχουμε σήμερα;

Σήμερα έχουμε το πρόβλημα στο Εκλεκτορικό Σώμα, ότι για να μη διώξουμε κάποιον από το πανεπιστήμιο, τον προάγουμε. Χωρίζοντας την έννοια της μονιμότητας από την έννοια της εξέλιξης, κάνουμε την εξέλιξη και πιο δύσκολη και πιο αντικειμενική. Προβλέπω εγώ ότι, με τις διατάξεις αυτές του νομοσχεδίου θα έχουμε αρκετούς που θα μείνουν στάσιμοι σε επίπεδο επίκουρου, γιατί είναι ικανοί πανεπιστημιακοί, αλλά δεν έχουν τα προσόντα, τις έρευνες ή το διδακτικό επίπεδο για περαιτέρω εξέλιξη.

Μ' αυτό το νομοσχέδιο, επίσης, λύνουμε κατά έναν τρόπο οριστικό ένα θέμα, που έχει ταλαιπωρήσει και την πανεπιστημιακή κοινότητα και τα πανεπιστήμια και αυτήν τη Βουλή. Υπήρχαν πολλά στελέχη μόνιμοι, βοηθοί, επιμελητές και άλλοι, η εξέλιξη των οποίων κινήθηκε μέσα σε μία ασάφεια και αστάθεια νομοθετικών ρυθμίσεων. Δίνουμε, λοιπόν, την ευκαιρία και σ' αυτούς να τακτοποιήσουν με κρίση το θέμα τους εντός έξι μηνών, ή αν δεν μπορέσουν να είναι έτοιμοι σε έξι μήνες, με ανοικτές πάλι διαδικασίες να προκηρύξουν τη θέση τους. Με όλες αυτές τις διατάξεις επιτυγχάνουμε, ανάμεσα στα άλλα, και μία ενοποίηση-ομαλοποίηση των μελών ΔΕΠ. Τώρα έχουμε επίκουρους καθηγητές διαφορετικών κατηγοριών. 'Εχουμε αναπληρωτές καθηγητές διαφορετικών κατηγοριών που πέρασαν από άλλες διαδικασίες οι μεν, από άλλες διαδικασίες οι δε. Μ'αυτήν την ομογενοποίηση των διαδικασιών θα έχουμε από δω και πέρα ένα πανεπιστημιακό σώμα το οποίο αναπτύσσεται βάσει συγκεκριμένων κανόνων με μία ομοιογένεια και με αντικειμενικά κριτήρια.

Με αυτό το νομοσχέδιο ρυθμίζουμε και ορισμένα άλλα θέματα που θα τα συζητήσουμε στην κατ' άρθρον συζήτηση. Εκεί θα ήθελα να αναφερθώ ιδιαίτερα στα πανεπιστήμια που δεν έχουν σήμερα αυτοδυναμία. Πράγματι, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο είναι μία από τις περιπτώσεις που πρέπει να δούμε. Με τις διατάξεις, που προτείνουμε σ'αυτό το νομοσχέδιο, δημιουργούμε καταστάσεις οιονεί αυτοτελούς πανεπιστημίου μέχρις ότου αυξηθούν τα τμήματα του Ιονίου Πανεπιστημίου, ώστε να λειτουργήσει και σε αυτό εκλεγμένη πρυτανεία, όπως στα άλλα πανεπιστήμια.

(Στο σημείο αυτό την Προεδρική `Εδρα καταλαμβάνει ο Β` Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΓΟΥΡΙΔΗΣ).

Σελίδα 402 

 

Για το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας σας πληροφορώ ότι, με διάταξη νόμου που έχουμε περάσει εδώ και μερικούς μήνες, υπάρχουν τώρα οι προϋποθέσεις για να προχωρήσει και αυτό στην αναβάθμισή του και να έχει εκλεγμένη πρυτανεία.

Αυτές είναι οι γενικότερες σκέψεις, που ήθελα να σας μεταφέρω. Δε θεωρούσα αναγκαίο να μπω σ'αυτές τις σκέψεις, γιατί ήδη έχουν συζητηθεί. Μου έκανε όμως εντύπωση, ότι ορισμένοι συνάδελφοι ξαναήλθαν σ'αυτά τα θέματα. Γι'αυτό θα ήθελα και εγώ να τοποθετηθώ σαφέστατα πάνω σ'αυτά.

Η Κυβέρνηση εμμένει στην άποψη ότι το θέμα της εξέλιξης είναι σημαντικό θέμα, σημαντικός αυτοδύναμος θεσμός, απαραίτητος μέσα στα πανεπιστήμια, για να έχουμε αναβαθμισμένα πανεπιστήμια. Θα πρέπει να ξεχωρίσουμε αυτήν την έννοια από τον προγραμματισμό και από την ανάπτυξη των πανεπιστημίων, γιατί πράγματι πρέπει να δώσουμε ακόμα περισσότερες θέσεις ΔΕΠ, για να αναπτυχθούν τα πανεπιστήμια. Η εξέλιξη και η κρίση των πανεπιστημιακών πρέπει να γίνεται με ανοιχτές διαδικασίες. Αυτό για μας είναι βασική αρχή. Πρέπει να ξεχωρίσουμε την έννοια της μονιμότητας, που χρειάζεται όπως χρειάζεται και σε πολλούς άλλους θεσμούς, από την έννοια της εξέλιξης, για να μπορούμε να βλέπουμε αντικειμενικά και αυστηρά την εξέλιξη. Νομίζω ότι το νομοσχέδιο αντιμετωπίζει ικανοποιητικά αυτές τις αρχές. Ζητάμε την ψήφισή του.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Η κ. Μπενάκη έχει το λόγο ως Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας.

ΑΝΝΑ ΜΠΕΝΑΚΗ-ΨΑΡΟΥΔΑ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με πραγματική έκπληξη ακούσαμε -ακόμα πιο οδυνηρή έκπληξη θα δοκίμαζε ο ελληνικός λαός αν παρακολουθούσε τον κύριο Υπουργό- ότι όλες αυτές οι μεγαλεπίβολες εξαγγελίες και οι βαρύγδουπες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες κάθε τόσο μας βομβαρδίζουν και οι οποίες προέρχονται, είτε από επίσημες είτε από ανεπίσημες πηγές του Υπουργείου Παιδείας, είναι "κάποιες φήμες", που κυκλοφορούν στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και δημιουργούν κάποιες εντυπώσεις.

Κύριοι συνάδελφοι, θα ήμουν διατεθειμένη να αποκηρύξω αυτές τις φήμες και να δεχθώ ότι πρόκειται περί κακοβούλων διαδόσεων εάν δεν αφορούσαν πράγματα εξαιρετικά καίρια ζητήματα της παιδείας στη χώρα μας και αν δεν απασχολούσαν χιλιάδες οικογένειες, γονείς και παιδιά.

Είναι άραγε "κάποιες φήμες", το ότι από το Σεπτέμβριο θα πρέπει τα σχολεία, τα λύκεια, να ακολουθήσουν ένα καινούριο εκπαιδευτικό πρόγραμμα;

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων):Με συγχωρείτε, κ. Μπενάκη, το έχει δηλώσει η Κυβέρνηση ότι θα γίνει, αλλά δεν χρειάζεται νομοθετική ρύθμιση γι' αυτό.

ΑΝΝΑ ΜΠΕΝΑΚΗ-ΨΑΡΟΥΔΑ: Αυτό σας ρωτάμε λοιπόν και εμείς, θα φέρετε ή δεν θα φέρετε και πότε θα φέρετε νομοθετική ρύθμιση, κύριε Υπουργέ, για να εφαρμοσθεί το σύστημα αυτό από την 1η Σεπτεμβρίου; 

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων):

H Κυβέρνηση θα κάνει δήλωση στις αρχές Αυγούστου για το νoμοθετικό πρόγραμμα της Κυβέρνησης.

ΑΝΝΑ ΜΠΕΝΑΚΗ-ΨΑΡΟΥΔΑ: Κύριε Υπουργέ, αυτή είναι μία νέα τροποποιητική δήλωση εκείνων, όσων είπατε προ δέκα ή προ είκοσι λεπτών.

Εν πάση περιπτώσει, όμως, φαίνεται πλέον ότι είναι θελημένη η ασάφεια και η σύγχυση που δημιουργείτε γύρω από τα θέματα της παιδείας. Το σύστημα της δημιουργίας συνεχώς εντυπώσεων και ελπίδων, οι οποίες ανατρέπονται, θα πρέπει κάποια στιγμή να σταματήσει. Μια συνεχής φιλολογία απασχολεί τον ελληνικό λαό και τη κοινή γνώμη εδώ και έξι μήνες, για το τι πρόκειται να γίνει από τον επόμενο χρόνο: 'Οτι θα καταργηθούν οι εξετάσεις, ότι θα εισαχθεί νέο σύστημα ακαδημαϊκού εθνικού απολυτηρίου, ότι θα μπορούν οι φοιτητές να εισέρχονται χωρίς εξετάσεις στα πανεπιστήμια, ότι θα προκύψουν νέοι πτυχιούχοι σε νέους τομείς γνωστικών αντικειμένων, οι οποίοι θα έχουν ισότιμους τίτλους με τους άλλους που θα μπαίνουν με την κανονική διαδικασία. 'Ολα αυτά έχουν δημιουργήσει μία αφόρητη ανασφάλεια και απορία σε γονείς, σε παιδιά και σε όλο τον ελληνικό λαό. Κάποτε, κύριε Υπουργέ, το θέμα πρέπει να τελειώσει. Πρέπει να βγείτε κάποια στιγμή εσείς προσωπικά, υπεύθυνα και καθαρά, να πείτε τέλος πάντων σ'αυτά τα παιδιά, που θα αρχίσουν ένα νέο σχολικό έτος και ένα νέο πανεπιστημιακό έτος από το Σεπτέμβριο, τι επιτέλους τους περιμένει.

Διότι, κύριοι συνάδελφοι, εδώ στις εφημερίδες βγήκαν λεπτομέρειες περί των σχεδιαζομένων ρυθμίσεων, οι οποίες ανατρέπουν πάρα πολλές καταστάσεις και δημιουργούν πάρα πολλές απορίες. Βγαίνουν, παραδείγματος χάρη, τρεις ελεύθεροι κύκλοι σπουδών σε τρία πανεπιστήμια, τα οποία θα τροφοδοτήσουν, υποτίθεται, σε τέσσερα έως έξι χρόνια ή σε έξι έως οκτώ χρόνια, την ελληνική κοινωνία με πτυχιούχους κάποιων ειδικοτήτων, που καθίσταται παντελώς ασαφές πώς θα απορροφηθούν μέσα στην οικονομία και τι μέλλον διαγράφεται γι' αυτούς.

Επομένως, κύριοι συνάδελφοι -και τελειώνω με αυτήν την εισαγωγή- το θέμα που απασχολεί όλους μας και τον ελληνικό λαό, δεν είναι τι δήλωσε και τι δεν δήλωσε η Κυβέρνηση και πόσο έγινε σωστά αντιληπτή και πόσο παρεξηγήθηκε, αλλά το τι θα γίνει πράγματι καθαρά και ξάστερα από το Σεπτέμβριο, τι θα γίνει στο λύκειο, τι θα γίνει στα πανεπιστήμια και τι θα γίνει στις εισαγωγικές εξετάσεις.

Κύριοι συνάδελφοι, έρχομαι στο νομοσχέδιο.

Κανένας δεν αμφισβήτησε -και είναι ολοφάνερο- ότι αυτό το νομοσχέδιο υπήρξε αποτέλεσμα συμφωνίας με τους εκπροσώπους του διδακτικού προσωπικού των πανεπιστημίων. Και είναι φως φανάρι ότι υπήρξε αποτέλεσμα κάποιας συμφωνίας, διότι προέκυψε μετά από την πολυήμερη απεργία, και γενομένη και απειληθείσα, των πανεπιστημιακών. Δεν ήταν προϊόν κάποιων συνομιλιών που έγιναν επί ανωτάτου επιπέδου για τη χάραξη της εκπαιδευτικής πολιτικής στην ανώτατη παιδεία. Θα ήταν πολύ αφελές να πιστέψουμε, ότι το αντικείμενο των συνομιλιών του Υπουργείου Παιδείας με τους εκπροσώπους του ΔΕΠ των πανεπιστημίων, ήταν πως θα φτιάξουμε το καλύτερο αυριανό πανεπιστήμιο.

Δεν ήταν αυτό, κύριε Υπουργέ, το αντικείμενο των συνομιλιών και συμφωνιών και πράγματι αυτό το νομοσχέδιο είναι προιόν συμφωνίας. Το θέμα ήταν πως θα τακτοποιηθούν οι ποικίλες εκκρεμότητες που έχουν δημιουργηθεί στο πλαίσιο του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού εξαιτίας των αλλεπαλλήλων νομοθετικών ρυθμίσεων που υπήρχαν στο παρελθόν και των καταστάσεων που έχουν δημιουργηθεί.

Δεν θέλω να αγνοήσω ότι έχουν δημιουργηθεί δυσάρεστες καταστάσεις ότι έχουν υπάρξει αδικίες, οι οποίες πρέπει να διορθωθούν και ότι πράγματι θα έπρεπε να δοθεί λύση σε εκκρεμή ζητήματα, τα οποία από καιρό ζητούν τη λύση τους. Το ξέρετε πολύ καλά, κύριε Υπουργέ, ότι πάρα πολλές σύνοδοι πρυτάνεων έχουν ασχοληθεί με τα θέματα του διδακτικού προσωπικού, θέματα τα οποία θα έπρεπε να είχαν λυθεί προ πολλού και να μην είχαμε φτάσει στο σημείο να γίνουν και να απειληθούν απεργίες.

Είναι, λοιπόν, πράγματι, αποτέλεσμα διαλόγου το νομοσχέδιο, είναι πράγματι αποτέλεσμα συμφωνίας με τους εκπροσώπους του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού, άρα είναι ολοφάνερο ότι είναι σύμφωνη η πανεπιστημιακή κοινότητα. Αλλά αυτό το αποτέλεσμα της συμφωνίας απέχει πολύ μακριά από το να κάνει τομές, όπως είπατε, στην ανώτατη παιδεία και να δημιουργεί νέες προοπτικές για τα πανεπιστήμια.

Γι' αυτό, κύριε Υπουργέ, καλύτερα θα είναι να είμαστε ρεαλιστές όλοι μας σε αυτήν την Αίθουσα. Η Νέα Δημοκρατία είναι ένα κατ' εξοχήν ρεαλιστικό κόμμα και υπήρξε πολύ ρεαλιστική η θέση την οποία πήραμε. Είπαμε, δηλαδή, ότι ψηφίζουμε επί της αρχής το νομοσχέδιο, ως τι; 'Οχι ως νομοσχέδιο που κάνει τομές στην ανώτατη παιδεία και ανοίγει δρόμους στα πανεπιστήμια, αλλά ως νομοσχέδιο -προϊόν συμφωνίας με την πανεπιστημιακή κοινότητα, που τακτοποιεί χρόνιες εκκρεμότητες και σε κάποιο μέτρο διορθώνει αδικίες.

Σελίδα 403 

 

Επομένως, εάν το βάλουμε σε αυτήν τη διάσταση το νομοσχέδιο, δικαιολογεί τη θετική ψήφο μας επί της αρχής, υπό την έννοια την οποία εξέθεσα, αλλά βεβαίως δικαιολογεί και τους συναδέλφους εκείνους, οι οποίοι ετάχθησαν κατά του νομοσχεδίου, διότι πράγματι ομίλησαν επί θεμάτων αρχής και επί θεμάτων προοπτικών των πανεπιστημίων, προοπτικές τις οποίες δεν ανοίγει το νομοσχέδιό σας.

Θα ήθελα τώρα να επισημάνω το γεγονός, ότι το νομοσχέδιο δεν αλλάζει ριζικά καταστάσεις που έχουν δημιουργηθεί στα πανεπιστήμια και έχουν δημιουργήσει φραγμούς. Διότι για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, πάγιες ρυθμίσεις περιέχει μόνο το άρθρο 1 και όλο το υπόλοιπο νομοσχέδιο περιέχει μεταβατικές διατάξεις. Είπατε, λοιπόν, για να δικαιολογήσετε και να διασώσετε τη φιλοσοφία του άρθρου 1, ότι βασική προϋπόθεση για τη σωστή εφαρμογή του είναι να διαχωρίσουμε την εξέλιξη και μονιμοποίηση που προβλέπει αυτό το άρθρο -διότι δεν προβλέπει τίποτε άλλο, παρά μόνο εξέλιξη και μονιμοποίηση- από το θέμα του προγραμματισμού, δηλαδή της δημιουργίας των νέων θέσεων.

Εδώ βέβαια θα μου επιτρέψετε να σας πω, ότι ακόμα και αν παραδεχθούμε ότι οι οικονομικές δυνατότητες που έχετε, σας επιτρέπουν να εφαρμόσετε αυτό το σχήμα, δηλαδή τη διαφοροποίηση της εξέλιξης από τον προγραμματισμό δηλαδή σας επιτρέπει να δημιουργήσετε πολλές νέες θέσεις και επομένως να μπει νέο αίμα- ακόμα και εάν αυτό ισχύει, που το αμφισβητώ, πάλι σε μερικά χρόνια στο ίδιο αποτέλεσμα θα έχουμε φτάσει, ακόμη και με τις νέες θέσεις και με το νέο αίμα που θα βάλετε. Διότι από τη στιγμή που διατηρείτε πάγιες ρυθμίσεις, οι οποίες μονιμοποιούν κατά κάποιον τρόπο και δίνουν τόσες πολλές δυνατότητες σε εκείνους που μπαίνουν ώστε να μείνουν, σε μερικά χρόνια, κύριε Υπουργέ, πάλι τα πανεπιστήμια θα είναι φρακαρισμένα, όσο και εάν ανοίξετε με τον προγραμματισμό το δρόμο για νέες θέσεις.

Βέβαια είναι δύσκολη η θέση σας, είναι και λίγο σκληρή η μοίρα σας, να είσθε ο τελευταίος Υπουργός -μετά από όσους Υπουργούς του ΠΑ.ΣΟ.Κ. προηγήθηκαν στο Υπουργείο Παιδείας- και να μιλάτε για προγραμματισμό και για νέες θέσεις. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε, κύριοι συνάδελφοι, ότι από το 1993 μέχρι το τέλος του 1995, δηλαδή τα χρόνια του ΠΑ.ΣΟ.Κ., δεν προκηρύχθηκε ούτε μία καινούρια θέση στα πανεπιστήμια.

Επομένως, πώς να πιστέψουμε τον κύριο Υπουργό και πώς να ελπίσουμε στον προγραμματισμό, στην αύξηση των θέσεων και στην εισαγωγή νέου αίματος, όταν υπάρχει, πρώτον, ένα τόσο βεβαρημένο παρελθόν, και δεύτερον, όταν είναι δεδομένες οι οικονομικές δεσμεύσεις που υπάρχουν για τα πανεπιστήμια και επομένως, υπάρχει οικονομική τροχοπέδη.

Τώρα να συζητήσουμε λιγάκι και το θέμα του μέλλοντος των πανεπιστημίων και αν πράγματι αυτές οι διατάξεις του άρθρου 1, τις οποίες εισάγετε, ανοίγουν κάποιο μέλλον. 'Εχω πολλές επιφυλάξεις και έχουμε και ως παράταξη επιφυλάξεις, κύριε Υπουργέ και κύριοι συνάδελφοι, γιατί επιφυλασσόμαστε το μέλλον των πανεπιστημίων να το αντιμετωπίσουμε διαφορετικά ως Νέα Δημοκρατία.

Πιστεύω ότι πρέπει να μπουν σοβαροί περιορισμοί στον προσωποπαγή χαρακτήρα των θέσεων, που τείνει να δώσει το νομοσχέδιό σας με το άρθρο 1. Δηλαδή όποιος εισέλθει στην κατώτερη βαθμίδα του λέκτορα, με τις κατοχυρώσεις του δικαιώματος εξέλιξης, τις οποίες δίδει το νομοσχέδιο, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα φτάσει με μία τρόπον τινά δημοσιοϋπαλληλική εξέλιξη στην τελική βαθμίδα. 'Αλλοι θα το καταφέρουν δυσκολότερα, άλλοι θα το καταφέρουν ευκολότερα.

Το γεγονός βέβαια ότι παρεμβάλλονται ανοιχτές διαδικασίες, είναι μια κάποια εξασφάλιση αξιοκρατίας, αλλά φοβούμαι, κύριοι συνάδελφοι, ξέροντας τα πανεπιστημιακά από μέσα, ότι είναι μόνο κατά το φαινόμενο εξασφάλιση της αξιοκρατίας. Διότι, όποιος καθιερωθεί μέσα στη βαθμίδα του με ειδικές κατοχυρώσεις του δικαιώματος εξέλιξης, είναι δύσκολο να απομακρυνθεί, ακόμα και αν δεν παρέχει τα εχέγγυα της αξιοκρατίας.

Επίσης, τα χρόνια κατ' αρχήν που βάζετε για την εξέλιξη, σε συνδυασμό με τη μονιμοποίηση του επίκουρου, είναι πράγματι ασφυκτικά. Δηλαδή ένας λέκτορας, που μένει τρία χρόνια -προκηρύσσει ο ίδιος τη θέση του, και προάγεται στη βαθμίδα του επίκουρου- σε άλλα τρία χρόνια, δηλαδή συνολικά σε έξι χρόνια, μπορεί να γίνει μόνιμος μέσα στο πανεπιστήμιο. Αυτό είναι μια υπερβολική διευκόλυνση, που μεθαύριο θα τη βρούμε όλοι μπροστά μας, κύριοι συνάδελφοι, ακόμα και στις νέες θέσεις που θα πληρωθούν -ας ευχόμαστε ότι θα υπάρξουν αυτές οι νέες θέσεις- με τον προγραμματισμό.

Η απορία μου είναι, γιατί να δίδεται πρώτα το δικαίωμα της μονιμοποίησης; Ο επίκουρος μετά τα πρώτα τρία χρόνια, κάνει πρώτα αίτηση για μονιμοποίηση και μετά, αφού εξασφαλίσει τη μονιμοποίηση, κάνει αίτηση και για εξέλιξη. Αυτό είναι αντιφατικό σε σχέση με τις αρχές, τις οποίες μας εκθέσατε προηγουμένως. Το δικαίωμα της εξέλιξης πρέπει να προηγείται, διότι αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να υπάρξει πρόοδος, να υπάρξει εξέλιξη μέσα στο διδακτικό προσωπικό, να υπάρχει μία άνοδος συνεχής του πανεπιστημιακού δάσκαλου. 'Αρα, το δικαίωμα της εξέλιξης είναι αυτό που ενδιαφέρει πρώτο και μόνο σε ακραίες περιπτώσεις, σ' εκείνες δηλαδή τις περιπτώσεις, τις οποίες αναφέρατε, δεν χρειάζεται να τα επαναλάβω, μόνο κατ' εξαίρεση δίδεται το δικαίωμα της μονιμοποίησης ως μία διέξοδος, ως μια χειρονομία, ας πούμε, επιεικείας προς εκείνους οι οποίοι προσφέρουν μία υπηρεσία, αλλά δεν έχουν τα προσόντα και τα εχέγγυα για να εξελιχθούν περαιτέρω.

'Ενα άλλο στοιχείο που θα ήθελα να θίξω, κύριοι συνάδελφοι, είναι μια κακή πλέον κατάσταση, που έχει δημιουργηθεί στα πανεπιστήμια, από το γεγονός ότι δεν υπάρχει πλέον προσωπικό για να κάνει επικουρικά και βοηθητικά έργα. Αυτήν τη στιγμή εξελίσσονται, με όλες αυτές τις δυνατότητες που δίνετε στις μεταβατικές διατάξεις, αλλά φοβούμαι και στις πάγιες, όλοι προς τα πάνω, όλοι ανεβαίνουν και γίνονται επίκουροι ή αναπληρωτές καθηγητές και δεν υπάρχουν άνθρωποι, εκπαιδευτικό προσωπικό, να κάνει την τρέχουσα εκπαιδευτική διαδικασία, δεχόμενο τις υποδείξεις και -γιατί όχι- τις εντολές των καθηγητών ανωτέρων βαθμίδων.

Στη νομική σχολή δεν υπάρχουν άνθρωποι για να κάνουν επιτήρηση, όταν διεξάγεται μία άσκηση ή γραπτή εξέταση και δικαιωματικά όλοι αρνούνται να πάνε να κάνουν αυτό το έργο -επίκουροι, αναπληρωτές ακόμη και λέκτορες- διότι σύμφωνα με το νόμο έχουν το δικαίωμα της αυτοδύναμης πανεπιστημιακής διδασκαλίας.

Επομένως, επαφίεται στις καλές διαπροσωπικές σχέσεις το κατά πόσον μέλη του ΔΕΠ θα εκτελέσουν αυτό το αναγκαίο διδακτικό έργο, που είναι στην ουσία επικουρικό και όχι πρωτότυπο.

'Εχω την εντύπωση, κύριοι συνάδελφοι -και το πιστεύουμε στη Νέα Δημοκρατία και θα το εκτιμήσουμε μελλοντικά- ότι θα πρέπει να γίνουν βασικές τομές και βασικές αλλαγές στη δομή του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού των πανεπιστημίων για το μέλλον. Δεν μπορούμε φυσικά να θίξουμε τις καταστάσεις που έχουν δημιουργηθεί, δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε ανατροπές μέσα στα πανεπιστήμια, διότι είμαστε υποχρεωμένοι να προχωρήσουμε συμβιβαζόμενοι με τις καταστάσεις που έχουν δημιουργηθεί. Αλλά εκείνο που δεν δικαιούμεθα να κάνουμε -και φοβούμαι ότι το κάνετε εσείς, κύριε Υπουργέ, με τις ρυθμίσεις σας- είναι, τις προϋποθέσεις που δημιουργούν αυτές τις δυσάρεστες καταστάσεις, να τις διαιωνίζουμε στο μέλλον.

Κάποτε θα πρέπει να πάρουμε την απόφαση να κοιτάξουμε εξ υπαρχής τη διάρθρωση του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού, να περιορίσουμε σε πολύ περιορισμένα πλαίσια και μόνο ως εξαίρεση τα δικαιώματα που αναφέρατε -το δικαίωμα της μονιμοποίησης και της εξέλιξης, όχι βέβαια της φυσιολογικής εξέλιξης, που αυτό είναι όντως ένα δικαίωμα, αλλά της προσωποπαγούς εξέλιξης, το οποίο εισάγετε εδώ- και να πάρουμε και τη σωστή απόφαση να εισαγάγουμε πλέον στα πανεπιστήμια το επικουρικό προσωπικό, το οποίο θα απορροφήσει το νέο φυτώριο που βγαίνει από τα πανεπιστήμια. Πώς θα μπουν μέσα στα πανεπιστήμια όλοι αυτοί οι πραγματικά ταλαντούχοι και αξιόλογοι νέοι που βγαίνουν από 

Σελίδα 404 

τα πανεπιστήμια, αν δεν υπάρξουν πολλές θέσεις, ας πούμε, "χαμηλού" επιπέδου, εάν δεν υπάρξουν οι πρώτες θέσεις μαθητείας του βοηθητικού και επικουρικού προσωπικού, ώστε μετά σε μία δεύτερη βαθμίδα να ακολουθήσει η αναδιάρθρωση του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού με πραγματικά αξιοκρατικές αρχές και πραγματικά αξιοκρατικές διαδικασίες;

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Σφυρίου έχει το λόγο.

ΚΟΣΜΑΣ ΣΦΥΡΙΟΥ: Κυρία και κύριοι συνάδελφοι, συζητούμε ένα νομοσχέδιο που αφορά την τριτοβάθμια εκπαίδευση της χώρας μας και νομίζω ότι, για να αποτιμήσουμε τη σημασία του, δεν θα πρέπει να το δούμε αποσπασματικά αυτό καθ' αυτό το νομοσχέδιο, αλλά να το δούμε μέσα στο πλαίσιο όλων των νομοθετικών πρωτοβουλιών, που η Κυβέρνηση προωθεί, για το ζωτικό τομέα της παιδείας στην Ελλάδα.

Ανέφερε ο Υπουργός προηγουμένως (κάτι που ασφαλώς αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον) ότι στις αρχές Αυγούστου θα υπάρξει με επίσημη και σαφή τοποθέτηση της Κυβέρνησης, δια του Υπουργού της Παιδείας, ποιoς θα είναι ο προγραμματισμός των νομοθετημάτων για όλο το πλέγμα των θεμάτων που μένουν σε εκκρεμότητα, σε ό,τι αφορά τα ζητήματα της παιδείας. Ασφαλώς, η εκκρεμότητα σημαίνει και συζήτηση και επεξεργασία, ώστε αυτό το οποίο τελικά θα ανακοινωθεί, να έχει τη μέγιστη δυνατή πληρότητα και ελπίζω να έχει και τη μέγιστη δυνατή συναίνεση, διότι ασφαλώς δεν μπορεί κανείς να εξασφαλίσει, τουλάχιστον εκ προοιμίου, την πλήρη συναίνεση όλων των πλευρών.

'Εχουμε πει και άλλες φορές στην Εθνική Αντιπροσωπεία ότι ο τομέας της παιδείας είναι εκείνος για τον οποίο αξιώνει ο ελληνικός λαός να επιδιώκεται η μέγιστη δυνατή συναίνεση των πολιτικών δυνάμεων του τόπου και γι' αυτό, πράγματι, έχει ψηφιστεί στο παρελθόν και αξιοποιείται αρκετά από το Υπουργείο της Παιδείας στα πλαίσια θεσμοθετημένου διαλόγου και η συγκρότηση εθνικής διακομματικής επιτροπής που ασχολείται με τα ζητήματα της παιδείας.

Μπορούμε με την κορύφωση του διαλόγου, που γίνεται εδώ στην Εθνική Αντιπροσωπεία, να αποτιμήσουμε κατά πόσο επιτυγχάνεται ή όχι μία συναίνεση, η οποία, όμως, να μην είναι προσχηματική, να είναι συναίνεση επί της ουσίας και η οποία να σημαίνει και μία πολιτική δέσμευση. Τις πολιτικές επιλογές τις οποίες στηρίζουν τα πολιτικά κόμματα με τη ψήφο τους, όχι από την άλλη πλευρά να τις φθείρουν, αλλά να τις στηρίζουν και κατά την εφαρμογή της πολιτικής της παιδείας και να εμπνέουν στον ελληνικό λαό το κλίμα της συναίνεσης.

Γιατί σ' αυτό το νομοσχέδιο είδαμε και στη Διαρκή Επιτροπή, διαπιστώσαμε και κατά τη συζήτηση που γίνεται εδώ στο Τμήμα, ότι τρία Κόμματα, η Πλειοψηφία του ΠΑ.ΣΟ.Κ., η Αξιωματική Αντιπολίτευση και ο Συνασπισμός, συμφωνούν και ψηφίζουν αυτό το νομοσχέδιο.

'Αρα, μιλάμε για μία ευρύτατη συναίνεση, που επιτυγχάνεται γύρω από τις διατάξεις αυτού του νομοσχεδίου. Αυτό είναι κατ' αρχήν ένα θετικό στοιχείο, όπως θετικό είναι και το κλίμα μέσα στο οποίο διεξάγεται η συνεδρίαση.

Δεν ισχυρίζεται κανείς ότι, όταν ψηφίζει επί της αρχής ένα Κόμμα ένα νομοσχέδιο, δεν διατηρεί το δικαίωμα να διατυπώσει παρατηρήσεις, επιφυλάξεις ή και αντιρρήσεις σε κάποιες επί μέρους διατάξεις του νομοσχεδίου, αυτό είναι αναφαίρετο δικαίωμα. Και έτσι, μπορώ να εξηγήσω κατά κάποιον τρόπο και την αντιφατική στάση, η οποία εμφανίστηκε μέσα στην Εθνική Αντιπροσωπεία, να δηλώνεται από πλευράς Εισηγητού ή Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου της Νέας Δημοκρατίας, ψήφιση στο νομοσχέδιο και από την άλλη πλευρά, από πλευράς άλλων στελεχών να δηλώνεται η καταψήφιση του νομοσχεδίου, με επιχειρήματα που αν τα βάλει κανείς κάτω σ' ένα τραπέζι, θα διαπιστώσει ότι πολλές φορές ήταν και αντιδιαμετρικά αντίθετα αυτά τα επιχειρήματα. Ας δεχθούμε πως δεν οφείλεται σε μία προκατάληψη, θα ήταν λάθος να οφείλεται σε μία προκαταλάψη, δηλαδή θα μείωνε την αξία μίας πολιτικής τοποθέτησης γύρω από το συζητούμενο θέμα. Οφείλεται στην προσπάθεια που καταβάλλουν μερικοί συνάδελφοι, έστω με αυτήν τη στάση τους, να συμβάλουν -ελπίζω να το κάνουν στη συζήτηση επί των άρθρων- στη βελτίωση των διατάξεων του νομοσχεδίου και να μας προτείνουν ποιο θα ήταν καλύτερο να εφαρμοστεί στην άλφα ή στη βήτα περίπτωση απ' αυτό που προτείνεται από το νομοσχέδιο, το οποίο έχει εισαγάγει η Κυβέρνηση για συζήτηση στο Τμήμα μας.

Και το λέω αυτό διότι άκουσα προηγουμένως και από την Κοινοβουλευτική Εκπρόσωπο της Νέας Δημοκρατίας, το άκουσα και από τον κ.Σουφλιά, (αν θυμάμαι καλά), να ισχυρίζονται ότι με την ανοικτή κρίση θα υπάρξει, λέει, κατ'επίφασιν αξιοκρατία στην πραγματικότητα. 'Εχουν κάτι άλλο να προτείνουν πέραν της ανοικτής κρίσης; Τι θα πρότειναν, δηλαδή, για να μπορεί να λειτουργήσει κατά το δυνατόν η αξιοκρατία;

Η ανοικτή κρίση σημαίνει, ότι δίνει το δικαίωμα σε οποιονδήποτε επιστήμονα που κρίνει ότι στο συγκεκριμένο τομέα έχει τις τυπικές, αλλά και ουσιαστικές προϋποθέσεις να διεκδικήσει, να σπεύσει και να καταθέσει τους φακέλους του, τις εργασίες του, τα χαρτιά του.Τώρα, βέβαια, εδώ μετράται και το μέγεθος της ευθύνης του εκλεκτορικού Σώματος. Διότι, κύριε Υπουργέ, η αλήθεια είναι ότι η ανοικτή κρίση διασφαλίζει την αξιοκρατία, αλλά όμως εννοείται ότι πρέπει να αρθούν και στο ύψος των αξιοκρατικών επιλογών τα μέλη των εκλεκτορικών Σωμάτων. Διότι αν και αυτοί κινούνται με προκαταλήψεις του τύπου, ότι αυτός που είναι μέσα, αυτός προωθείται εν είδει δημοσιοϋπαλληλικής εξέλιξης και δεν γίνεται στην πραγματικότητα αξιοκρατική σύγκριση των ικανοτήτων και των προσόντων όλων που συμμετέχουν, τότε θα είναι μικρότερο της ευθύνης που τους ανατίθεται με το νομοσχέδιο, να αξιολογήσουν και να κρίνουν. Ελπίζω ότι αυτό δεν θα συμβεί, ή τουλάχιστον θέλουμε να περάσουμε από το Κοινοβούλιο την κατεύθυνση σε όλους αυτούς τους επιστήμονες, που συγκροτούν τα εκλεκτορικά Σώματα, να μη συμβεί στην πράξη. Δηλαδη πράγματι το ύψος και το μέγεθος της ευθύνης πρέπει να είναι τέτοιο που η ανοικτή κρίση να μην είναι αυτό που ισχυρίζεται η κα Μπενάκη, κατ'επίφασιν αξιοκρατία, αλλά να είναι τέτοιο το μέγεθος της ευθύνης των εκλεκτορικών Σωμάτων, που να γίνεται στην πράξη μια δίκαιη και καλά σταθμισμένη αξιοκρατική κρίση, για την επιλογή των ικανοτέρων.

'Ετσι, πράγματι, θα δικαιωθεί στην πράξη η επιλογή που κάνει αυτός ο νόμος, να βγάζει όλες αυτές τις περιπτώσεις που προβλέπει στην ανοικτή κρίση και όχι σε μια εσωτερική κλειστή διαδικασία. Είναι σωστή. Εμείς την ψηφίζουμε και τη στηρίζουμε, κύριε Υπουργέ, εκ μέρους της Πλειοψηφίας και αν υπάρχει μια διαφορετική γνώμη από την πλευρά ή της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης ή των άλλων Κομμάτων, να μας τονισθεί εδώ, να υπογραμμισθεί και να μας προτείνουν στα άρθρα, τι θεωρούν καλύτερο, πέραν της ανοικτής κρίσης.

Υπήρξε και μια κατά τη γνώμη μου λανθασμένη τοποθέτηση από την πλευρά της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης -και το υπογραμμίζω ιδιαίτερα- όταν ανέφερε ότι προηγείται η μονιμοποίηση σε λίγα χρόνια σε έξι-επτά χρόνια ανέφεραν οι Βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, καίτοι έτσι δεν υπηρετείται η αξιοκρατία, γιατί δεν γίνεται πρώτα η αίτηση για την εξέλιξη είπε η κα Μπενάκη, αλλά προχωρεί πρώτα η μονιμοποίηση.

Αν δούμε τις επι μέρους διατάξεις, θα διαπιστώσουμε -το τόνισε και ο Υπουργός, θα ήθελα να το επαναλάβω, γιατί επανήλθε το θέμα, πως ένας ο οποίος υπηρετεί στο πανεπιστήμιο ως επιστημονικός συνεργάτης, ως βοηθός, για να πάει να διεκδικήσει να καταλάβει θέση στο ΔΕΠ, χρειάζεται να περάσει μια επταετία και στη συνέχεια, αφού υπηρετήσει τρία έως επτά χρόνια, δηλαδή θα φθάσει από δέκα έως δεκατέσσερα χρόνια για να δικαιούται να κάνει την αίτηση μονιμοποίησης. Εσείς είπατε δώδεκα χρόνια, βάζοντας το μέσο όρο. Μπορεί να φτάσει και δεκατέσσερα ολόκληρα χρόνια.

ΑΝΝΑ ΜΠΕΝΑΚΗ-ΨΑΡΟΥΔΑ: 'Εξι αρκούν.

ΚΟΣΜΑΣ ΣΦΥΡΙΟΥ: 'Οχι, δεν αρκούν. Εκείνο που διαπίστωσα εδώ -εκτός αν κάνω λάθος, κυρία Μπενάκη- είναι ότι για εκείνον τον επιστημονικό συνεργάτη ή βοηθό, ο οποίος 

Σελίδα 405 

θα απορριφθεί δύο φορές και δεν θα έχει θετική, αλλά αρνητική κρίση, του δίνει τη δυνατότητα με μία προσωποπαγή, να συνεχίσει να υπηρετεί εκεί, αλλά αυτό τον αποδεσμεύει πραγματικά από την εξέλιξη. Μπορεί να μείνει στάσιμος. Η εξέλιξη σημαίνει ότι, αν έχει μέσα από ανοιχτή κρίση τη θετική ψήφο από τα εκλεκτορικά Σώματα στις διάφορες φάσεις, μπορεί να εξελιχθεί. Αυτό ανεξάρτητα από το αν θα πάρει ή όχι τη μονιμότητα, που έτσι κι αλλιώς κρίνεται, αφού υπηρετήσει από δέκα έως και δεκατέσσερα χρόνια από τη στιγμή που θα μπει στο πανεπιστήμιο να εργαστεί ως επιστημονικός συνεργάτης ή ως βοηθός.

Επομένως, δεν μπορώ να συμμεριστώ την άποψή σας ότι διαπνέεται από δημοσιοϋπαλληλική αντίληψη. Δεν είναι έτσι, για το λόγο ότι στο δημόσιο τομέα οι εξελίξεις γίνονται με βάση τον Κώδικα περί Δημοσίων Υπαλλήλων, με ένα ρυθμό χωρίς τις κρίσεις που προβλέπει εδώ. Διότι εδώ προβλέπει κρίσεις ανοικτές. Μάλιστα τονίσθηκε από τον κ. Σουφλιά, ότι δεν μπορεί να κατανοήσει γιατί μπορεί τριάντα, τριάντα πέντε χρόνια μέσα στο πανεπιστήμιο να εξελίσσεται κάποιος χωρίς ποτέ να τον αξιολογήσει κανείς. Αυτό κατάλαβε από το νομοσχέδιο; 'Ετσι λέγει το νομοσχέδιο; 

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ: Αναφερόταν στα γυμνάσια και όχι στα πανεπιστήμια. 

ΚΟΣΜΑΣ ΣΦΥΡΙΟΥ: Κατάλαβα ότι αφορούσε τα πανεπιστήμια, γιατί το θέμα που συζητούσαμε ήταν αυτό. Εάν αφορούσε το θέμα της επετηρίδας και την εξέλιξη στα γυμνάσια, είναι άλλο. Νόμιζα ότι αναφερόταν στο συγκεκριμένο, που ασφαλώς θα αδικούσε το νομοσχέδιο, αν έλεγε, ότι επί τριάντα πέντε χρόνια δεν γίνεται αξιολογική κρίση. 

Κύριοι συνάδελφοι, πριν μπούμε στη συζήτηση επί των άρθρων, όπου εκεί θα έχουμε την ευκαιρία να τοποθετηθούμε σε περισσότερες λεπτομέρειες των διατάξεων, πρέπει να σημειώσω ότι τα θετικά σημεία αυτού του νομοσχεδίου δεν είναι μόνο η ευρύτατη συναίνεση η οποία εξασφαλίζεται μέσα στην πανεπιστημιακή κοινότητα, δεν είναι μόνο η μεγάλη συναίνεση που εξασφαλίζεται στο Κοινοβούλιο, αλλά και η παραδοχή από την πλευρά των πολιτικών Κομμάτων, τουλάχιστον αυτών που το ψηφίζουν, ότι τακτοποιεί αδικίες οι οποίες αναγνωρίζονται και από το Υπουργείο Παιδείας και από το Κοινοβούλιο και τις διορθώνει. Υπάρχουν περιθώρια, κύριε Υπουργέ, κατά τη συζήτηση των άρθρων να δούμε και ορισμένες αδικίες ακόμα που θα μπορούσαν να διορθωθούν. Τονίζεται από την πλευρά ακόμα και εκείνων που κριτικά στέκονται απέναντι στο νομοσχέδιο, ότι κατοχυρώνει τον ελεύθερο ανταγωνισμό, αναγνωρίζονται ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση οι διατάξεις που περιλαμβάνονται σ' αυτό και όχι μόνο οι ανοιχτές διαδικασίες στις οποίες αναφέρθηκα, αλλά και η δυνατότητα ανανέωσης του διδακτικού προσωπικού.

Πράγματι η εξέλιξη κινείται σε ένα επίπεδο διαφορετικό απ' αυτό που το Υπουργείο Παιδείας, έχοντας τη συνολική ευθύνη ανάπτυξης των πανεπιστημίων, προγραμματίζει για την εξέλιξη των διαφόρων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και των θέσεων ΔΕΠ που αντιστοιχούν σ'αυτά.

Και βέβαια θα πρέπει να μην επιμείνουμε στο να κρατήσουμε κλειστή διαδικασία, έστω και σε αυτήν τη μικρή περίοδο, που αναφέρεται, μέχρι το 1998 για τους αναπληρωτές καθηγητές. Και θα πρέπει, κύριε Υπουργέ, να δούμε πως με μία συμπληρωματική διάταξη, η οποία θα μπορούσε να συμπεριληφθεί σε αυτό το νομοσχέδιο ή σε ένα επόμενο και για τους αναπληρωτές καθηγητές, να φύγουμε από την κλειστή διαδικασία και να περάσουμε και εκεί στις ανοικτές διαδικασίες κρίσης, ώστε να υπάρχει πράγματι σε όλα τα επίπεδα, σε όλες τις βαθμίδες, η ομογενοποίηση των διαδικασιών και η ίδια αντίληψη σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση και την αξιοκρατική επιλογή των ικανοτέρων που θα υπηρετήσουν στις διάφορες βαθμίδες της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ευχαριστώ πολύ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Παπαδάτος έχει το λόγο, για να δευτερολογήσει.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ: Νομίζω ότι είναι ιδιαίτερα θετικό και το τόνισε και ο κύριος Υπουργός και ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΠΑ.ΣΟ.Κ., ότι υπάρχει ένα κλίμα συναίνεσης. Αντιλαμβάνεται βέβαια κανείς, ότι από τη μεριά της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης θα πρέπει να εκφράζονται και αντιθέσεις, έστω και εάν είναι περίεργο να υπάρχουν διαφορετικές απόψεις από τον Εισηγητή της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και τους ομιλήσαντες Βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας.

Είναι ιδιαίτερα θετικό, που και ο Συνασπισμός συμφώνησε επί της αρχής.

Σε κάποια βασικά σημεία θα ήθελα να κάνω κάποια σχόλια γιατί ίσως νομίζω ότι δεν έχουν γίνει κατανοητά και γι'αυτό εκφράζονται και κάποιες αντιρρήσεις σαν παράδειγμα και από τον αγαπητό φίλο τον κ. Κεδίκογλου, που δεν είναι εδώ.

Θα πρέπει να συμφωνήσουμε στη δήλωση του Προέδρου του ΔΗ.Κ.ΚΙ ότι ο δημόσιος χαρακτήρας της ανώτατης εκπαίδευσης στην Ελλάδα είναι ένα αδιαπραγμάτευτο γεγονός, που και συνταγματικά κατοχυρώνεται, αλλά έτσι είναι επιτέλους και στις πλείστες όσες χώρες της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης. Η Ευρωπαϊκή 'Ενωση με αυτούς τους συνταγματικούς κανόνες κινείται. Δεν είναι ελληνική εφεύρεση, όπως προσπαθούν κάποιες πλευρές, ιδιαίτερα από κάποιους εμπνευστές του νεοφιλελευθερισμού στη χώρα μας να τονίσουν.

Ως προς τις ανοιχτές διαδικασίες, είναι νομίζω τομή ότι όλο το νομοσχέδιο διαπνέεται από αυτήν τη βασική αρχή. Η ανοιχτή διαδικασία είναι ο μόνος τρόπος για να έχουμε ένα μίνιμουμ αξιοκρατίας. Βεβαίως, το ουσιαστικό ζήτημα είναι του εκλεκτορικού Σώματος. Ο κύριος Υπουργός είπε κάτι πολύ σημαντικό, πώς νομοθετικά θα μπορούσε να αλλάξει. Πραγματικά θα άξιζε τη βάσανο της σκέψης και της πρακτικής να το δούμε, αν και έχω πολλές αμφιβολίες με ποιον τρόπο θα μπορούσαμε να το αντιμετωπίσουμε.

Πιστεύω ότι υπάρχει ένα γενικότερο ζήτημα κλίματος πνευματικού, κοινωνικού, πολιτιστικού. Αν αυτό δεν αλλάξει μακροπρόθεσμα νομίζω ότι το εκλεκτορικό Σώμα, όποιο και εάν είναι, θα κινείται με τους ίδιους κανόνες. 'Αλλωστε και οι εμπειρίες της ίδρυσης του Πανεπιστημίου της Πάτρας έδειξαν, ότι και οι αντιλήψεις των ξενόφερτων πιθανών απόψεων από την Αμερική δεν μπόρεσαν να ριζώσουν. 'Ισως, πραγματικά, μετά από κάποιο χρονικό διάστημα θα μπορούσε ακόμα και για τους αναπληρωτές να σκεφθεί κανείς την ανοικτή διαδικασία. 'Ισως είναι άδικο, ίσως θα μπορούσε να το σκεφθεί κανείς στο μέλλον.

Για το θέμα της μονιμότητας. Ο Εκπρόσωπος του Κ.Κ.Ε. και του ΔΗ.Κ.ΚΙ μίλησαν για μία μονιμότητα όσων εισέρχονται στη βαθμίδα του λέκτορα.

Νομίζω ότι αυτό θα διαστρεβλώσει τη δυνατότητα να εισρεύσει καινούριο αίμα, διότι το πανεπιστήμιο δεν είναι ένας κλασικός δημόσιος χώρος. Είναι ένας χώρος που απαιτεί την ανανέωση, την άρνηση, την αντίρρηση και την αναίρεση των υπαρχόντων ακόμα επιστημονικών απόψεων. Εάν αυτή η δυνατότητα δεν υπάρχει, θα υπάρξει μία γραφειοκρατικοποίηση και μία συντηρητικοποίηση ακόμα και στις απόψεις.

'Ενα κυρίαρχο θέμα -λυπάμαι που ο κ. Σουφλιάς δεν είναι εδώ-είναι η έννοια της ιεραρχικής πυραμίδας, που και ο κ. Χωματάς τόνισε. Τα ιεραρχικά μοντέλα εξέλιξης είναι πάρα πολύ γνωστά από το μεσαίωνα και εδώ και πιο παλιά ακόμα, κυρίως από μοντέλα του στρατού, της βιομηχανίας, των κλασικών κομμάτων.Η ιεραρχία, όμως, στη σκέψη και στη γνώση δεν μπορεί να υπάρχει.

Ο Αϊνστάιν σε ηλικία είκοσι πέντε χρονών διετύπωσε την αρχή της σχετικότητος. 'Οχι λέκτορας, αλλά ούτε καν βοηθός δεν θα μπορούσε να είναι στο πανεπιστήμιο. Κατά ποία έννοια προσπαθείτε να τονίσετε, ότι για να λειτουργήσει το πανεπιστήμιο απαιτείται ιεραρχία; Δηλαδή πιστεύει κανείς πως ο τακτικός καθηγητής είναι σοφότερος των άλλων; 'Ετσι και αλλιώς, όμως, οι τακτικοί καθηγητές αναπαράγουν το Σώμα των πανεπιστημιακών. Είναι περισσότεροι από τους αναπληρωτές. Οι αναπληρωτές και οι τακτικοί είναι παραπάνω από τους επίκουρους και οι επίκουροι αναπληρωτές και οι τακτικοί είναι κατά μεγίστη πλειοψηφία περισσότεροι από τους λέκτορες. Αν κάτι δεν πάει καλά στα πανεπιστήμια, ας μου επιτραπεί να το πω, οφείλεται στους καθηγητές που η δεξιά είχε μέχρι 

Σελίδα 406 

το 1981. Κανένας νόμος-πλαίσιο δεν όρισε κάποιον καθηγητή ή λέκτορα. Οι προηγούμενοι καθηγητές επέλεξαν τους επόμενους.

Αν κάτι φταίει, επομένως, σ'αυτό το καθηγητικό Σώμα, το οποίο τιμώ μια και είμαι μέλος του, είναι οι προηγούμενοι καθηγητές, που αναπαράγουν το υπάρχον δυναμικό. Γίνεται μια αναπαραγωγή των ήδη υπαρχόντων μελών ΔΕΠ.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΩΜΑΤΑΣ: Πώς βλέπετε να διορθώνεται αυτό;

ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ: Νομίζω είναι ένα ευρύτερο πολιτιστικό θέμα, ίσως μόνο μέσω νέας σύνθεσης εκλεκτορικού Σώματος. Αλλά, να κατηγορούμε ένα νομοσχέδιο για την υπάρχουσα κατάσταση και ότι φταίει η ιεραρχία, είναι λάθος. 'Ισα-ίσα που το τμήμα σαν συλλογικό όργανο έχει τη δυνατότητα να κρίνει πιο ουσιαστικά τα δεδομένα. Δεν μπορεί να γίνει αλλιώς.

Ως προς την εξέλιξη, βεβαίως η αξιοκρατία δεν λύνεται νομοθετικά, χρειάζεται κάτι πιο ουσιαστικό. Είναι ένα ψευτοπρόβλημα και ψευδεπίγραφες αντιρρήσεις, πως αν κάνουμε τους επίκουρους μόνιμους μετά από τρία χρόνια στη βαθμίδα -που στην ουσία είναι δεκαπέντε χρόνια πνευματικής προσφοράς από τον καιρό που πήραν το πτυχίο- θέλουν τρία με πέντε χρόνια για τη διατριβή και ύστερα τρία με επτά να γίνουν λέκτορες. Μετά από δεκαπέντε χρόνια συνεχούς διατριβής και ασχολίας με το πανεπιστήμιο και με την επιστήμη, δεν είναι ικανοί να γίνουν μόνιμοι; Εκεί είναι το κυρίαρχο πρόβλημα; 'Ετσι και αλλιώς πάντα θα είναι κάτω από καθεστώς κρίσης. Κανείς δεν γίνεται μόνιμος από μόνος του. Και έκανε λάθος ο κ. Μάνος, φαίνεται δεν διάβασε το νομοσχέδιο. Υποχρεωτικά στα τρία χρόνια ο επίκουρος θα μπει προς κρίση. Δεν ισχύει αν θέλει ή δεν θέλει. Θα γίνει κρίση και αν δεν μπει στη διαδικασία, θα φύγει.

Είπε ο κ. Σουφλιάς, ότι κάποιος μόνος του επιλέγει τη μονιμότητα, την προτείνει. Αν δεν την προτείνει, σε δύο μήνες βγαίνει εκτός παιχνιδιού. 'Αρα κανείς δεν γίνεται μόνιμος από μόνος του. Νομίζω ότι είναι ψευδεπίγραφες αντιρρήσεις, διότι το πανεπιστήμιο αναπαράγεται από τους υπάρχοντες μέσα σ'αυτό.

Ως προς το θέμα της αναλογίας διδακόντων - διδασκομένων -και πρέπει να τονίσουμε και κάποια θετικά στην Ελλάδα- ενώ γύρω στο 1965 η αναλογία διδάσκοντος-φοιτητών ήταν ένα προς πενήντα ή ένα προς εξήντα, τώρα έχουμε από τα καλά σχετικά ποσοστά στην Ευρώπη. 'Ηδη τώρα είναι δεκατέσσερις κόμμα εννέα φοιτητές με έναν διδάσκοντα, όταν στην Ιρλανδία είναι ένας προς δεκα οκτώ, στην Ιταλία ένας προς είκοσι έξι, και στην Ισπανία ένας προς δέκα εννέα. Και στα τελευταία χρόνια, από το 1985 μέχρι σήμερα, έχει βελτιωθεί αυτή η σχέση. Πιστεύω δηλαδή, ότι η σχέση διδασκόντων και φοιτητών είναι βελτιωμένη και είναι σημαντικό πραγματικά που μπορούμε να μιλάμε για καινούριες θέσεις -χίλιες θέσεις στα πανεπιστήμια- έτσι αυτή η σχέση θα βελτιωθεί. Πιστεύω πως μ'αυτό το νομοσχέδιο, πραγματικά, μπαίνουν κάποιοι κανόνες ουσιαστικοί, και θα δούμε στα επί μέρους άρθρα. Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Χωματάς, έχει το λόγο.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΩΜΑΤΑΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Μου δίνει αφορμή ο Εισηγητής της Πλειοψηφίας να συνδυάσω αυτά, τα οποία είπε ο κύριος Υπουργός Παιδείας, που τόσο εσείς, κύριε συνάδελφε, όσο και ο κύριος Υπουργός, μας κατηγορείτε, ή μάλλον θεωρείτε βέβαιο, ότι εμείς από αντιπολιτευτική νοοτροπία, σώνει και καλά, θα πρέπει να είμαστε αντίθετοι με το νομοσχέδιο.

Και φοβάμαι πως και εσείς, κύριε Υπουργέ, που μας κατηγορήσατε, ότι δεν έχουμε το θάρρος να αναγνωρίσουμε τα θετικά του νομοσχεδίου, κάνετε ένα μεγάλο λάθος. Και αυτό φάνηκε από τη διεξαγωγή της συζήτησης μέσα στην Αίθουσα αυτή. Εμείς με τους συναδέλφους Βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας ασχοληθήκαμε με το νομοσχέδιό σας. Και χάρηκα που είπατε εσείς, ότι το νομοσχέδιο αυτό δεν έρχεται να λύσει τα σοβαρά προβλήματα που υπάρχουν στο χώρο της παιδείας, απλώς ρυθμίζει ορισμένες εκκρεμότητες που αφορούν την εξέλιξη του διδακτικού προσωπικού. Εμείς, λοιπόν, τοποθετηθήκαμε σ'αυτό ελεύθερα. Και έγινε φανερό αυτό από την εκδήλωση και από τη συμπεριφορά ορισμένων συναδέλφων, οι οποίοι βεβαίως είχαν διαφορετικές απόψεις και τις οποίες ελεύθερα εξέφρασαν.

Και αυτό διότι -επαναλαμβάνω- δεν υπήρχε καμία δέσμευση ή καμία προκατάληψη για να μην εκφραστούμε όπως ο καθένας πιστεύει ότι μπορεί να προσφέρει με τον καλύτερο τρόπο στη συζήτηση ενός νομοσχεδίου. Εμείς δεν κάνουμε αντιπολίτευση για την αντιπολίτευση. Οι τοποθετήσεις μας, εκεί που πρέπει να συμφωνήσουμε με τα θετικά σας, είναι σωστές τοποθετήσεις. Συμφωνούμε με ό,τι θετικό, αλλά έχουμε αντίθετες απόψεις και σωστές αντιπροτάσεις για όσα πράγματα δεν μας βρίσκουν απόλυτα σύμφωνους. Τη διαφωνία μας έχουμε το θάρρος να την εκφράζουμε ελεύθερα στην Αίθουσα.

Θα παρακαλούσα, λοιπόν, κύριε Υπουργέ, αυτό να μην το θεωρήσετε ως έλλειψη πολιτικού θάρρους, διότι εκείνο το οποίο τόνισα και στην εισήγησή μου, ήτο ακριβώς, ότι δεν έχουμε το πολιτικό θάρρος όλοι συλλήβδην μέσα στην Αίθουσα αυτή να πάρουμε συγκεκριμένες αποφάσεις για σοβαρά θέματα, όπως είναι η παιδεία, διότι υπολογίζουμε το πολιτικό κόστος.

Εμείς έχουμε το πολιτικό θάρρος και σας επαναλαμβάνω, ότι εκείνο το οποίο αυτήν τη στιγμή μας βρίσκει σε αντίθεση και έχουμε διαφορετικές απόψεις, είναι το ότι δεν έχουμε επιτύχει -δημόσια το ομολογούμε- να έχουμε μία κοινή πολιτική για την παιδεία, κοινή πολιτική για την υγεία, κοινή εθνική πολιτική για την εξωτερική μας συμπεριφορά. Εάν αυτό το είχαμε καταφέρει, σήμερα δεν θα είχαμε αυτές τις αντιθέσεις, τις οποίες ακούσαμε μέσα στην Αίθουσα αυτή. Και επίσης δεν θα βρισκόσασταν εσείς στην ανάγκη να πείτε ότι η σημερινή συζήτηση στη Βουλή δεν προσέφερε τίποτα καινούριο.

Τι καινούριο να προσφέρει, κύριε Υπουργέ; Το ίδιο νομοσχέδιο, που συζητήσαμε στη Διαρκή Επιτροπή, συζητάμε και σήμερα και γι'αυτό το νομοσχέδιο σας κάναμε εκεί τις όποιες παρατηρήσεις είχαμε. Και σας είπαμε ότι δεν κάνετε τομές, ότι δεν κάνετε μεταρρυθμίσεις για ένα τόσο σοβαρό νομοσχέδιο. Απλώς διευκολύνετε την εξέλιξη των ήδη υπηρετούντων πανεπιστημιακών, διότι εκεί που θα μπορούσατε, παραδείγματος χάρη, να κάνετε μία μεγάλη τομή με μεγάλη απόφαση και τόλμη, ήταν σ'αυτούς οι οποίοι για πρώτη φορά μπαίνουν στο πανεπιστήμιο. Και εκεί ευνοιοκρατία υπάρχει. Ο λέκτορας έχει το δικαίωμα επί επτά ή και οκτώ έτη να παραμένει στην ίδια θέση με δικαίωμα κρίσης και εξέλιξης. Αν είναι δυνατόν!

Σας είχα προτείνει και τότε στη Διαρκή Επιτροπή, ότι σ'αυτές τις θέσεις, μετά από τριετή θητεία, εφ'όσον έτσι έχετε ορίσει, να γίνονται ελεύθερες διαδικασίες και να προκηρύσσεται η θέση και όχι να την προκηρύσσει ο λέκτορας έτσι, ώστε εάν είναι ο μοναδικός υποψήφιος και κριθεί άγονη ή κριθεί ο ίδιος αρνητικά, να έχει το δικαίωμα, πριν λήξει η επταετία, να επαναπροκηρύξει τη θέση του. Αυτό δεν είναι σωστό, διότι ευνοείται ο λέκτορας ο οποίος ήδη υπηρετεί και αδικούνται όσοι συμμετέχουν σ'αυτήν τη κρίση με τις ελεύθερες διαδικασίες.

Θα ήθελα επίσης, κύριε Υπουργέ, να τονίσω κάτι άλλο: Στα όσα νομοσχέδια φέρνετε -και αυτό το νομοσχέδιο επίσης είναι ενδεικτικό και μου θυμίζει και το νομοσχέδιο παλιά του ΕΣΥ- πάντοτε προβλέπετε ορισμένες διαδικασίες και ορισμένα παράθυρα για να εξυπηρετηθούν "ημέτεροι".

(Στο σημείο αυτό κτυπά το κουδούνι λήξης του χρόνου ομιλίας του κυρίου Βουλευτή)

Μισό λεπτό να ολοκληρώσω, κύριε Πρόεδρε.

Παραδείγματος χάρη, αναφέρεστε στις διαδικασίες ένταξης ή ελεύθερης εκλογής του ειδικού τεχνικού προσωπικού επιμελητών, λεκτόρων κ.λπ. και ότι -στην τελευταία παράγραφο- το ειδικό τεχνικό προσωπικό και όσοι δεν πρόφθασαν να κάνουν χρήση του δικαιώματος της ένταξης, επιμελητές, επιστημονικοί συνεργάτες κ.λπ., έχουν το δικαίωμα ελεύθερης προκήρυξης της θέσης -για τη θέση του λέκτορα- και όσοι 

Σελίδα 407 

δεν κριθούν ικανοί να πάρουν τον τίτλο του λέκτορα, αυτοί, εφ'όσον δεν κατέχουν μόνιμη θέση, μονιμοποιούνται σε προσωποπαγείς θέσεις.

Αυτή είναι μία χαριστική διάταξη, η οποία έγινε και στο νομοσχέδιο για την υγεία -και σας το είπα και στη Διαρκή Επιτροπή- με αποτέλεσμα να υποβάλουν υποψηφιότητες -τότε τουλάχιστον- επιμελητές, που δεν είχαν τα προσόντα για να γίνουν διευθυντές, αλλά που το Υπουργείο τους είχε τάξει, ότι "εάν δεν κριθείτε, θα πάρετε προσωποπαγή θέση διευθυντού". Και αυτό έγινε τότε. Και αυτό προσπαθείτε να κάνετε τώρα και εσείς με αυτήν τη διάταξη του νομοσχεδίου.

Ευχαριστώ πολύ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Τατούλης έχει το λόγο.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΟΥΛΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, είδαμε τον κύριο Υπουργό στην αρχή της δικής του εισήγησης να αναφέρεται στη διαφαινόμενη, κατ'αυτόν, διαφορετική άποψη, που οι Βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας κατέθεσαν.

Εδώ, νομίζω ότι γίνεται ένα μεγάλο λάθος. Η διαφορετική τοποθέτηση της πλευράς της Νέας Δημοκρατίας είχε να αναδείξει δύο διαφορετικές απόψεις, οι οποίες, όμως, συνθέτουν την ίδια πολιτική στάση πάνω σε μία συγκεκριμένη πρωτοβουλία, που πήρε η Κυβέρνηση, για να φέρει το παρόν σχέδιο νόμου προς ψήφιση. Η στάση της Νέας Δημοκρατίας είναι ξεκάθαρη. Πιστεύουμε ότι η σημερινή πρωτοβουλία της Κυβέρνησης είναι μια πρωτοβουλία, η οποία ουσιαστικά δεν βοηθάει να υπάρξουν οι προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός ανταγωνιστικού και συνεχώς αξιολογικού πανεπιστημίου, αλλά ουσιαστικά βοηθάει στο να υπάρχουν κρίσεις πανεπιστημιακών και να γίνεται ουσία ζωής πλέον το ανεξέλεγκτο του ελληνικού πανεπιστημίου.

Εκείνο που έχει μεγάλη σημασία, είναι ότι με το παρόν σχέδιο νόμου η Κυβέρνηση επιχειρεί να επαναφέρει το γνωστό ν. 1268 με κάποιες τροποποιήσεις.

Και θα ήθελα να πω ότι με το ν.1268, με κρίσεις ανοικτές ή κλειστές, υπήρχε μία διαφορετικότητα στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της εξέλιξης από σχολή σε σχολή. Η νομική σχολή, κύριε Υπουργέ, η ιατρική σχολή, είχαν πιο σφικτές διαδικασίες από ό,τι είχαν διάφορες άλλες σχολές. Και αυτό νομίζω ότι είναι γνωστό σε όλους μας.

Εκείνο που επιχειρείται σήμερα είναι, ακριβώς, να περιορίσετε τη δυνατότητα της δημιουργίας μιάς άλλης αντίληψης για το ανταγωνιστικό πανεπιστήμιο. 

'Οπως γνωρίζετε, σήμερα οι τάσεις σε όλον τον κόσμο είναι η δημιουργία συνθηκών μιας εσωτερικής αγοράς στον πανεπιστημιακό χώρο, όπου κυρίαρχο στοιχείο, που θα συνθέτει αυτήν την εσωτερική αγορά, είναι ο ανταγωνισμός. Σε καμία περίπτωση οι δικές σας οι παρεμβάσεις δεν πηγαίνουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Επανέρχεσθε στο νόμο-πλαίσιο, το γνωστό νόμο 1268. Το καινούριο είναι το να πρωτοτυπήσετε διεθνώς, φέρνοντας τη μονιμότητα στη βαθμίδα του επικούρου, όπου εκεί τα κυρίαρχα στοιχεία στην κρίση αξιολόγησης του έργου του, δεν είναι, ως όφειλε να είναι, το επιστημονικό και ερευνητικό του έργο, αλλά είναι οι επιδόσεις του στον εκπαιδευτικό και στο διοικητικό τρόπο λειτουργίας της ίδιας της δομής του τμήματος.

Το δεύτερο, που επαναφέρετε, είναι ότι παρατείνετε πάλι το δικαίωμα σε όλους αυτούς που ο ν.1268, στο επίπεδο πλέον του βοηθητικού προσωπικού τότε, είχε δώσει τη δυνατότητα να ενταχθούν στη βαθμίδα του λέκτορα, αλλά δυστυχώς για προσωπικούς λόγους δεν μπόρεσαν ποτέ να ενταχθούν.

Και το τρίτο στοιχείο είναι, κύριε Υπουργέ, ότι δημιουργείτε διαφορετικές κατηγορίες πλέον διδακτικού προσωπικού. Στη βαθμίδα του αναπληρωτή καθηγητή βάζετε τελείως διαφορετικά κριτήρια από τα κριτήρια των ήδη υπηρετούντων αναπληρωτών καθηγητών, γι' αυτούς που θα ήθελαν στο μέλλον να γίνουν αναπληρωτές καθηγητές.

Και θα ήθελα, επίσης, να σας πω ότι το παρόν νομοσχέδιο είναι και άδικο ή, αν θέλετε, δεν είναι και προοπτικό, με την εξής έννοια. Δεν προβλέπει καμία διαδικασία, για να δοθεί η δυνατότητα της ανταγωνιστικής συμμετοχής σε επιστημονικό προσωπικό, που βρίσκεται και υπηρετεί αυτήν τη στιγμή σε χώρες εκτός Ελλάδος στη βαθμίδα του επίκουρου ή του αναπληρωτή καθηγητή. Γιατί ακριβώς ο χρόνος προϋπηρεσίας μέσα στο ίδιο το σύστημα είναι απαγορευτικός για να συμμετέχουν σε τέτοιου είδους διαδικασίες.

Θα ήθελα, λοιπόν, τελειώνοντας να πω, ότι θα περίμενα πρώτα και κύρια ένα άλλο νομοσχέδιο, έτσι όπως εσείς μας είχατε πει στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων, όπου η πολιτική σας παρέμβαση θα είχε ασχοληθεί με την αλλαγή του μοντέλου και της δομής του πανεπιστημίου και εκεί νομίζω ότι θα είχατε πλέον ως στόχο το να εντάξετε τη σημερινή νομοθετική σας πρωτοβουλία. Η σημερινή νομοθετική σας πρωτοβουλία εάν δεν ενταχθεί σε μία άλλη λογική, νομίζω, ότι θα είναι μια πρωτοβουλία κενή περιεχομένου και πολύ σύντομα θα χρειασθεί καινούρια νομοθετική μεταρρύθμιση.

Σας ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Τασούλας έχει το λόγο.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, ο κύριος Υπουργός είπε εδώ ότι έχουμε χάσιμο χρόνου που συζητάμε μια και όλα αυτά που συζητάμε εδώ θα μπορούσαν να είχαν περάσει χωρίς να έλθει το θέμα για συζήτηση στη Βουλή. Να περάσει, δηλαδή, από την επιτροπή κατευθείαν. Δεν είναι έτσι τα πράγματα.

Πρώτα απ'όλα ήθελα να σχολιάσω αυτό που ειπώθηκε, ότι το νομοσχέδιο ήρθε ύστερα από ευρύτατη συμφωνία με την πανεπιστημιακή κοινότητα. Η δική μας πληροφόρηση και εκτίμηση είναι, ότι βρίσκεται σε διάσταση με την πλειονότητα της πανεπιστημιακής κοινότητας και δεν αποκλείεται μερικοί ή ακόμα και συνδικαλιστικοί παράγοντες από την πανεπιστημιακή κοινότητα να δέχθηκαν να υποχωρήσουν και να έλθουν στη θέση αυτή, που λέτε εσείς. 'Ομως, η πλειονότητα άλλο πράγμα ήθελε και θέλει.

Το δεύτερο, που θέλουμε να σχολιάσουμε, είναι ότι εδώ φάνηκε, ότι μερικά Kόμματα, ενώ επιχειρηματολογούν κατά του νομοσχεδίου, λένε ότι θα το ψηφίσουν. Αυτό είναι γεγονός. Αναφέρομαι στο Συνασπισμό συγκεκριμένα.

Δεν καταλαβαίνουμε ποιοι είναι οι λόγοι που οδηγούν αυτά τα Kόμματα να κρατήσουν αυτήν τη θέση. Ο καθένας μας πρέπει να κρίνεται. Στο όνομα των μεταβατικών διατάξεων, δηλαδή, ψηφίζουμε το νομοσχέδιο, στο οποίο υποτίθεται ότι διαφωνούμε;

Κύριε Υπουργέ, παρακολούθησα με πολλή προσοχή την επιχειρηματολογία σας. Θα μου επιτρέψετε να πω, ότι μου δημιούργησε την εντύπωση ότι είσθε κατά του νομοσχεδίου. Το λέω αυτό με πλήρη συναίσθηση του τι λέω. Επιχειρηματολογήσατε υπέρ της εξέλιξης των ΔΕΠ. 'Ομως, το νομοσχέδιο μόνο αυτό δεν κάνει. Διακόπτει αυτήν την εξέλιξη όταν αποτολμηθεί. Και ξέρετε ότι δεν αναφέρομαι σε φθηνές περιπτώσεις, ότι θέλουμε να εξασφαλίσουμε τη θεσούλα μας κ.λπ. Αναφέρομαι στην εξής περίπτωση. Πείτε ότι είναι ένας πάρα πολύ καλός επίκουρος και θέλει να εξελιχθεί και έρχεται ένας άλλος, που είναι κατά 1% καλύτερος. Εγώ θα δεχθώ αυτό που λέτε εσείς ότι θα τον κρίνετε με πλήρη διαφάνεια. 'Ετσι, όμως, θα πετάξετε τον άλλον απ'έξω, που είναι πάρα πολύ καλός, επίσης.

Επομένως, δικαιολογημένα αυτός θα σκέφτεται, εάν θα πρέπει να ζητήσει την εξέλιξη ή εάν θα πρέπει να περιμένει να δει τι θα γίνει, μήπως θα αλλάξει η κυβέρνηση, μήπως υπάρξει κάποια μεταβατική περίοδος, για να δει τι θα γίνει: Επιτρέψτε μας να το επισημάνουμε αυτό το πράγμα.

'Ενα άλλο ζήτημα που θέλω να επισημάνω είναι το εξής: Η διάσταση της επιχειρηματολογίας και της λογικής σας όταν πρόκειται για κατώτερες και ανώτερες βαθμίδες. Εάν πιστεύετε αυτό που λέτε και το εφαρμόζετε στις κατώτερες βαθμίδες -και ειλικρινά με απασχολεί εάν αυτό βρίσκεται σε αρμονία με το σύστημα της αγοράς, που υποστηρίζετε, πιστεύω ότι δε βρίσκεται, αυτό όμως είναι για σας, δεν είναι για μας- γιατί στη μία περίπτωση το εφαρμόζετε έτσι, στις κατώτερες βαθμίδες δηλαδή και στις ανώτερες αλλιώς; Αύριο θα μας

Σελίδα 408 

δοθεί η ευκαιρία να κουβεντιάσουμε και γι'αυτό.

'Οσον αφορά την αξιοκρατία, πολύ αυθαίρετα χρησιμοποιείται από πολλές πλευρές ο όρος της αξιοκρατίας. Δεν καταλαβαίνω γιατί είναι αξιοκρατικό όταν θα πάει ένα μέλος του ΔΕΠ τρεμάμενο, με το φόβο για να κριθεί; Χίλια δυο πράγματα θα κάνει. Μόνο αξιοκρατία και αξιοπρέπεια δεν θα έχει αυτός ο άνθρωπος. Χίλια δυο πράγματα θα κάνει για να διασφαλίσει τη θέση του και μόνο επιστημονικά δε θα είναι αυτά που θα κάνει. Δεν θα αναφέρονται, ούτε στην επιστημονική δραστηριότητα ούτε στη διδασκαλία ούτε στην έρευνα ούτε σε τίποτε από αυτά. Σε άλλα πράγματα θα δώσει ο άνθρωπος την προσοχή του.

Πώς να βρει "μπάρμπα στην Κορώνη" να τον εξασφαλίσει, είτε θα είναι μέσα στο πανεπιστήμιο είτε έξω από το πανεπιστήμιο αυτός ο "μπάρμπας".

Εν πάση περιπτώσει, ο φόβος, η ομηρία, δεν συνιστούν παράγοντες διεύρυνσης της σκέψης και ανάπτυξης της προσωπικότητας, που χρειάζονται οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι και οι ακαδημαϊκοί. Νομίζουμε ότι όλα τα επιχειρήματα, που ακούστηκαν, βρίσκονται σε οξεία αντίφαση και αντιπαράθεση με την ίδια τη λογική. Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κύριος Υπουργός έχει το λόγο.

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Ο εκλεκτός συνάδελφος κ. Τασούλας μου έδωσε πολλά επιχειρήματα, για να προσπαθήσω για τελευταία φορά να πείσω τους συναδέλφους της Νέας Δημοκρατίας περί τίνος πρόκειται.

Πράγματι, με αυτό το νομοσχέδιο δίνουμε το δικαίωμα κρίσης για εξέλιξη. Αυτό το νομοσχέδιο δεν δίνει δικαίωμα απρόσκοπτης εξέλιξης. Η κρίση για εξέλιξη γίνεται με ανοικτές διαδικασίες. Εδώ συμφωνούμε και με το πνεύμα του ν. 2083 του κ. Σουφλιά. Και αυτός ο νόμος είχε ανοιχτές διαδικασίες.

Ακολουθούμε, λοιπόν, μια πρακτική διεθνή και μία καθιερωμένη προσέγγιση που παίρνει και από το ν. 2083. Δεν υπάρχει άλλη προσέγγιση από την ανοιχτή διαδικασία, εάν θέλουμε να έχουμε αντικειμενική κρίση.

Το Κ.Κ.Ε. προτείνει κλειστή διαδικασία και ουσιαστικά απρόσκοπτη εξέλιξη. Διαφωνούμε με αυτήν την προσέγγιση και αυτό προτείνουμε στο νομοσχέδιο.

Τώρα, που διαφέρουμε με την προσέγγιση του κ. Σουφλιά: Εμείς θέλουμε την εξέλιξη ανεξάρτητη από τη συγκυρία αύξησης του αριθμού μελών ΔΕΠ στα πανεπιστήμια. Η κρίση για την εξέλιξη είναι ένα στοιχείο της ανάπτυξης του πανεπιστημιακού και το αποδεσμεύουμε από το πόσες θέσεις μελών ΔΕΠ θα δώσει η Κυβέρνηση σε συγκεκριμένο πανεπιστήμιο σε ένα συγκεκριμένο χρόνο. Αυτή είναι η βασική διαφορά.

Για να λειτουργήσει το σύστημα αυτό θα πρέπει φυσικά ο προγραμματισμός να δίνει θέσεις μελών ΔΕΠ στα πανεπιστήμια. Επειδή με ρώτησε η κ. Μπενάκη τι γίνεται, ενώ είχαμε μία στασιμότητα στα χρόνια 1990, 1993 και το 1994, από το 1995 έχουμε προγραμματίσει χίλιες νέες θέσεις ΔΕΠ και ήδη έχουν προκηρυχθεί εφτακόσιες νέες θέσεις ΔΕΠ. Θα συνεχίσουμε αυτόν τον προγραμματισμό, έτσι που θα φέρει και νέα μέλη ΔΕΠ στα πανεπιστήμια.

Τώρα, όσον αφορά τη μονιμοποίηση, είναι μία άλλη διαδικασία, είναι ένας άλλος θεσμός, που δεν πρέπει να συγχέεται με την έννοια της κρίσης για εξέλιξη. Το γεγονός ότι άλλα κριτήρια μπαίνουν στο αν θα μονιμοποιήσουμε ή όχι ένα μέλος ΔΕΠ και άλλα κριτήρια μπαίνουν στο αν θα προαχθεί ένα μέλος ΔΕΠ, μας διευκολύνει πάρα πολύ. Είναι πολλές οι περιπτώσεις που θα κριθεί ένα μέλος ΔΕΠ για μονιμοποίηση στο βαθμό του επίκουρου, αλλά δεν θα προαχθεί.

Τώρα που αυτές οι δύο έννοιες ταυτίζονται, υπάρχει πίεση στο εκλεκτορικό Σώμα να προαχθεί κάποιος που δεν θα έπρεπε να προαχθεί, για να αποφύγει το εκλεκτορικό Σώμα την προοπτική απόλυσης ενός συγκεκριμένου μέλους ΔΕΠ.

Η μονιμοποίηση δεν γίνεται σε έξι ή επτά χρόνια.

Μακάρι να έχουμε τους λαμπρούς εκείνους επιστήμονες, που σε εφτά χρόνια θα έχουν γίνει και επίκουροι και θα είναι έτοιμοι να γίνουν αναπληρωτές.

Θα ήθελα να πληροφορηθείτε πόσοι καθηγητές σήμερα στη Νομική, στην Ιατρική, είναι επίκουροι για πόσες δεκαετίες. Είναι σπάνιο το φαινόμενο ενός επίκουρου να κρίνεται για αναπληρωτής καθηγητής πριν από δεκαπέντε ή δεκαέξι χρόνια. Είπα μέσος όρος δώδεκα, κάτω από τις νέες συνθήκες. Ε, όταν κάποιος είναι στον πανεπιστημιακό χώρο δώδεκα χρόνια, δεν πρέπει η πανεπιστημιακή κοινότητα να έχει μία άποψη γι αυτόν, αν θα συνεχίσει την επαγγελματική του καριέρα μέσα στο πανεπιστήμιο ή αν θα του πει, ότι θα είναι καλύτερα να πάει κάπου αλλού; Νομίζω ότι έτσι είναι τα πράγματα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ευχαριστούμε τον κύριο Υπουργό.

Υπάρχει κάποιος συνάδελφος, που θέλει το λόγο; Κανείς

Κηρύσσεται περαιωμένη η συζήτηση επί της αρχής του νομοσχεδίου "Εκλογή Διδακτικού Επιστημονικού Προσωπικού των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και άλλες διατάξεις".

Ερωτάται το Τμήμα: Γίνεται δεκτό το νομοσχέδιο επί της αρχής;

ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Δεκτό, δεκτό.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ: Κατά πλειοψηφία.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Συνεπώς, το νομοσχέδιο "Εκλογή Διδακτικού Επιστημονικού Προσωπικού των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και άλλες διατάξεις" έγινε δεκτό κατά πλειοψηφία επί της αρχής.

Κύριοι συνάδελφοι, δέχεστε στο σημείο αυτό να λύσουμε τη συνεδρίαση;

ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.

Με τη συναίνεση του Τμήματος και ώρα 23.37', λύεται η συνεδρίαση για αύριο ημέρα Τετάρτη, 23 Ιουλίου και ώρα 10.00', με αντικείμενο εργασιών του Τμήματος Νομοθετική Εργασία: Συνέχιση της συζήτηση επί των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου "Εκλογή Διδακτικού Επιστημονικού Προσωπικού των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και άλλες διατάξεις".


Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ 
     ΟΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ