ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΛΣΤ' Παρασκευή 26 Νοεμβρίου 1999 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΘΕΜΑΤΑ Α. ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 1. Ανακοινώνεται ότι τη συνεδρίαση παρακολουθούν μαθητές, από το 1ο και 2ο δημοτικό σχολείο Αίγινας και από το δημοτικό σχολείο Μεγάλου Χωρίου Ευρυτανίας. Β. ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ 1) Κατάθεση αναφορών. 2) Απαντήσεις Υπουργών σε ερωτήσεις Βουλευτών. 3) Ανακοίνωση του δελτίου επικαίρων ερωτήσεων της Δευτέρας 29 Νοεμβρίου 1999. 4) Συζήτηση επικαίρων ερωτήσεων: Προς τον Υπουργό Δημόσιας Τάξης, σχετικά με τα επεισόδια κατά τη διάρκεια της πορείας διαμαρτυρίας για την επίσκεψη Κλίντον κλπ.. 5) Συζήτηση επερώτησης προς τον Υπουργό Αιγαίου, σχετικά με την πολιτική ανάπτυξη των ακριτικών νησιών του Αιγαίου. Γ. ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Κατάθεση σχεδίου νόμου: Οι Υπουργοί Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης, Υγείας και Πρόνοιας, Δικαιοσύνης και ο Υφυπουργός Πολιτισμού κατέθεσαν σχέδιο νόμου: "Αμοιβαία Κεφάλαια Ακίνητης Περιουσίας, Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία και άλλες διατάξεις", σελ. ΟΜΙΛΗΤΕΣ Α. Επί των επικαίρων ερωτήσεων: ΓΚΑΤΖΗΣ Ν. ΧΡΥΣΟΧΟΙΔΗΣ Μ. Β. Επί της επερωτήσεως: ΒΑΡΙΝΟΣ Α. ΔΡΑΓΑΣΑΚΗΣ Ι. ΚΑΡΑΜΑΡΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΜΗΝΑΣ Κ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ Θ. ΜΠΕΝΟΣ Σ. ΣΚΟΠΕΛΙΤΗΣ Σ. ΣΦΥΡΙΟΥ Κ. ΤΖΩΑΝΝΟΣ Ι. ΤΣΟΒΟΛΑΣ Δ. ΧΩΜΑΤΑΣ Ι. ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ Θ' ΠΕΡΙΟΔΟΣ (ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ) Σ Υ Ν Ο Δ Ο Σ Δ' ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΛΣΤ' Παρασκευή 26 Νοεμβρίου 1999 -------------- Αθήνα, σήμερα στις 26 Νοεμβρίου 1999 ημέρα Παρασκευή και ώρα 10.16', συνήλθε στην Αίθουσα των συνεδριάσεων του Βουλευτηρίου η Βουλή σε ολομέλεια, για να συνεδριάσει υπό την προεδρία του Β' Αντιπροέδρου αυτής κ. ΛΟΥΚΑ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗ. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αρχίζει η συνεδρίαση. Παρακαλείται ο κύριος Γραμματέας να ανακοινώσει τις αναφορές προς το Σώμα. (Ανακοινώνονται προς το Σώμα από τον κ. Ιωάννη Γιαννακόπουλου, Βουλευτή Μεσσηνίας, τα ακόλουθα: Α. ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΑΝΑΦΟΡΩΝ (Το κείμενο των ανακοινώσεων υπάρχει στο τεύχος των Πρακτικών της Βουλής) ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Κύριοι συνάδελφοι, έχω την τιμή να ανακοινώσω το δελτίο επικαίρων ερωτήσεων της Δευτέρας 29 Νοεμβρίου 1999. Α. ΕΠΙΚΑΙΡΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Πρώτου Κύκλου ('Αρθρο 130 παρ. 4 Καν. Βουλής) 1. Η με αριθμό 306/24.11.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος κ. Λουκά Αποστολίδη προς τον Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, σχετικά με τις προθέσεις του Υπουργείου για την ίδρυση και λειτουργία Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος στη Λιβαδειά. 2. Η με αριθμό 286/22.11.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας κ. Γεωργίου Σαλαγκούδη προς τους Υπουργούς Οικονομικών, Γεωργίας, σχετικά με τις προθέσεις του Υπουργείου να μειώσει την τιμή πετρελαίου για αγροτική χρήση κ.λπ. 3. Η με αριθμό 305/24.11.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος κ. Ευάγγελου Μπούτα προς τους Υπουργούς Δικαιοσύνης, Γεωργίας, σχετικά με την παραπομπή αγροτών σε δίκες κλπ. 4. Η με αριθμό 297/24.11.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου κ. Πέτρου Κουναλάκη προς τον Υπουργό Εθνικής 'Αμυνας, σχετικά με το πρόσφατο ατύχημα στο ναρκοπέδιο Γεμιστής 'Εβρου, την κύρωση από την Ελληνική Βουλή της Σύμβασης της Οτάβας κ.λπ. 5. Η με αριθμό 300/24.11.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Δημοκρατικού Κοινωνικού Κινήματος κ. Ιωάννη Αράπη προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων, σχετικά με την ένταξη κατασκευής της γέφυρας Τζαρή στο Νομό 'Αρτας στο τρίτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Β. ΕΠΙΚΑΙΡΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Δευτέρου Κύκλου ('Αρθρο 130 παρ. 4 Καν. Βουλής) 1. Η με αριθμό 292/23.11.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος κ. Θεόδωρου Στάθη προς τον Υπουργό Γεωργίας, σχετικά με την τροποποίηση του νόμου για την κατάτμηση κληροτεμαχίων που παραχωρήθηκαν από το κράτος, για αστική ή αγροτική αποκατάσταση. 2. Η με αριθμό 293/24.11.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας κ. Γεωργίου Καλαντζή προς τον Υπουργό Οικονομικών, σχετικά με τη λήψη μέτρων ενίσχυσης του κλάδου των αυτοκινητιστών, μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα κ.λπ. 3. Η με αριθμό 304/24.11.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος κ. Σταύρου Σκοπελίτη προς τον Υπουργό Γεωργίας, σχετικά με την αντιμετώπιση της εξάπλωσης του καταρροϊκού πυρετού που πλήττει την αιγοπροβατοτροφία κ.λπ. 4. Η με αριθμό 296/24.11.99 επίκαιρη ερώτηση της Βουλευτού του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου κ. Στέλλας Αλφιέρη προς τον Υπουργό Εθνικής 'Αμυνας, σχετικά με τις προθέσεις του Υπουργείου για αύξηση των αποδοχών των πολιτικών υπαλλήλων του Πολεμικού Ναυτικού κ.λπ. 5. Η με αριθμό 301/24.11.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Δημοκρατικού Κοινωνικού Κινήματος κ. Ιωάννη Δημαρά προς τους Υπουργούς Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, σχετικά με τη λήψη μέτρων συντήρησης και προστασίας των χώρων των παιδικών χαρών κ.λπ. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Κύριοι συνάδελφοι, εισερχόμαστε στη συζήτηση των ΕΠΙΚΑΙΡΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ Επίκαιρες ερωτήσεις πρώτου κύκλου: Η πρώτη, με αριθμό 287/22.11.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος κ. Ιωάννη Γιαννακόπουλου προς τον Υπουργό Γεωργίας, σχετικά με την καθυστέρηση καταβολής της επιδότησης ελαιολάδου στους παραγωγούς του Νομού Μεσσηνίας διαγράφεται λόγω κωλύματος των Υπουργών, διότι βρίσκονται στο εξωτερικό. ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Και οι τρεις, κύριε Πρόεδρε; ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Και οι τρεις. ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Την προηγούμενη εβδομάδα είχα καταθέσει επίκαιρη ερώτηση προς τo ίδιo Υπουργείο. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Δεν έχουν πρόθεση να μην σας απαντήσουν. Ξέρετε ότι αυτή η συγκεκριμένη επίκαιρη ερώτηση έχει συζητηθεί τουλάχιστον δύο φορές. ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Γι' αυτό το θέμα δεν έχει συζητηθεί. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Η δεύτερη, η με αριθμό 291/23.11.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας κ. Εμμανουήλ Κεφαλογιάννη προς τον Υπουργό Γεωργίας, σχετικά με τις πρόσφατες καταστροφές που υπέστησαν οι αγρότες του Νομού Ηρακλείου από χαλαζόπτωση, την αποζημίωση των πληγέντων κ.λπ., διαγράφεται λόγω κωλύματος των Υπουργών. Τρίτη είναι η με αριθμό 302/24.11.99 επίκαιρη ερώτηση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος κ. Νικολάου Γκατζή προς τον Υπουργό Δημόσιας Τάξης, σχετικά με τα επεισόδια κατά τη διάρκεια της πορείας διαμαρτυρίας για την επίσκεψη Κλίντον κ.λπ. Η επίκαιρη ερώτηση του κ. Γκατζή έχει ως εξής: "Η προκλητική στάση της Κυβέρνησης απέναντι στο αντιαμερικάνικο-αντιιμπεριαλιστικό κίνημα, δεν περιορίστηκε μόνο στην παράνομη απαγόρευση της διαδήλωσης προς την Αμερικάνικη Πρεσβεία. Mε κυβερνητικές οδηγίες η αστυνομία χτύπησε βάρβαρα τους διαδηλωτές, κυνηγώντας τους σε όλα τα σημεία της Αθήνας, ενώ ταυτόχρονα άφηνε ελεύθερους τους "γνωστούς-αγνώστους" προβοκάτορες να προκαλούν καταστροφές στο κέντρο της Αθήνας, χωρίς να συλλάβουν κανέναν. Αντίθετα τα αστυνομικά όργανα συνέλαβαν αθώους πολίτες μεταξύ των οποίων και επτά μέλη της ΚΝΕ σε χώρο (φαρμακείο κοντά στην οδό Πειραιώς), όπου μπήκαν για να προφυλαχτούν από τα δακρυγόνα. Για να "στηθεί" μάλιστα η κατηγορία για κακούργημα, οι δύο αστυνομικοί-μάρτυρες κατηγορίας είπαν ότι τους παρακολουθούσαν σε οδούς (Ερμού-Καρ. Σερβίας-Μητροπόλεως-Αθηνάς) όπου όμως δεν υπήρξαν ζημιές. 'Ολα αυτά συνδέονται με τη συκοφαντική κυβερνητική καμπάνια, για δήθεν ευθύνες του ΚΚΕ για τα έκτροπα, με προφανή στόχο να υπονομευτεί ο αγώνας ενάντια στους Αμερικάνους και το ΝΑΤΟ και να αποσείσει η Κυβέρνηση τις βαριές της ευθύνες. Ερωτάται ο κύριος Υπουργός: Γιατί δεν παρεμποδίστηκαν οι γνωστοί-άγνωστοι στο καταστροφικό τους έργο από την αστυνομία; Γιατί αστυνομικά όργανα οργάνωσαν σκευωρία σε βάρος μελών της ΚΝΕ και άλλων αθώων πολιτών; Θα συνεχιστεί ο αυταρχικός κατήφορος και η αξιοποίηση προβοκατόρων σε βάρος των λαϊκών αγορών;" Ο κύριος Υπουργός έχει το λόγο. ΜΙΧΑΗΛ ΧΡΥΣΟΧΟΙΔΗΣ (Υπουργός Δημόσιας Τάξης): Θα επαναλάβω ορισμένα αυτονόητα, που έχουμε πει επανειλημμένα εδώ στη Βουλή. Στη χώρα μας το δημοκρατικό πολίτευμα λειτουργεί κατά τρόπο άψογο. 'Ολοι οι πολίτες έχουν το δικαίωμα, τη δυνατότητα και την ευχέρεια να διαμαρτύρονται και να εκφράζουν τη βούλησή τους μέσα από οργανωμένες ή όχι εκδηλώσεις και νομίζω ότι είμαστε μια από τις ελάχιστες χώρες της Ευρώπης, όπου πραγματικά υπάρχει τόσο πλέρια δημοκρατία και ελευθερία. Το δεύτερο που θέλω να τονίσω είναι ότι η Ελληνική Αστυνομία είναι μια δημοκρατική αστυνομία, μια αστυνομία που λειτουργεί με αίσθημα ευθύνης απέναντι στους πολίτες και στη χώρα. Στην προχθεσινή συγκέντρωση η αστυνομία ήταν άοπλη μπροστά στο Σύνταγμα. Στην προχθεσινή συγκέντρωση όχι μόνο δεν χτυπήθηκε πολίτης, αλλά αστυνομικοί χτυπήθηκαν. Δεν υπήρξε απολύτως καμία επίδειξη βιαιότητας από τους αστυνομικούς προς τους πολίτες διαδηλωτές. 'Ολα αυτά τα οποία εγώ αναφέρω αυτήν τη στιγμή τα αναφέρω εκ περισσού αν σκεφθεί κανείς ότι αυτά τα οποία περιγράφουν τα έχει δει όλος ο ελληνικός λαός. Τα είδαν εκατομμύρια μάτια στις τηλεοπτικές οθόνες. Αυτή την εποχή γίνεται μία προσπάθεια να συνδέσουμε και να βελτιώσουμε τις σχέσεις της αστυνομίας με τους πολίτες, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας που γίνεται για να αντιμετωπίσουμε την εγκληματικότητα που αποτελεί ένα κοινωνικό πρόβλημα. Συνεπώς, η αστυνομία λειτούργησε με αίσθημα ευθύνης, με συνέπεια, όπως αρμόζει σε αστυνομία μιας δημοκρατικής πολιτείας. Από κει και πέρα πιστεύω ότι εγώ θα έπρεπε να ήμουν ο ερωτών σήμερα εδώ, απέναντι σε ορισμένους. Δεν κατηγόρησε κανέναν η Αστυνομία αδίκως. Υπάρχει δικαιοσύνη. Δεν θα βγάλει αποφάσεις εδώ, το Κοινοβούλιο. Η δικαιοσύνη θα αποφασίσει εάν διεπράχθησαν παράνομες πράξεις ή όχι. Ας περιμένουμε λοιπόν την απόφαση και την ετυμηγορία της δικαιοσύνης. Δεν πρέπει, επαναλαμβάνω, να δημιουργούμε την αίσθηση ότι η Αστυνομία ασκεί βιαιότητες, διότι η Αστυνομία αυτήν τη στιγμή ασκεί ένα πράγματι δημοκρατικό έργο. Τη χρειαζόμαστε την Αστυνομία, τη χρειάζονται όλοι οι πολίτες και δεν θα πρέπει να την εμπλέκουμε στα κομματικά μας παιχνίδια. Ευχαριστώ. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ο κ. Γκατζής έχει το λόγο. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΚΑΤΖΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να πω, ότι ο κύριος Υπουργός δεν είπε τίποτα για την ταμπακέρα. Ασχολήθηκε μόνο με την Αστυνομία και δεν απάντησε καθόλου στις άλλες ερωτήσεις. Κύριε Υπουργέ, εμείς δεν κατηγορούμε τα παιδιά του λαού που υπηρετούν σήμερα τα Σώματα Ασφαλείας. Κατηγορούμε εκείνες τις ηγεσίες, εκείνες τις πολιτικές που εξωθούν τα αστυνομικά όργανα σ' αυτές ακριβώς τις πράξεις. Κύριε Πρόεδρε, οι αστυνομικές δυνάμεις, με άνωθεν εντολές και σχεδιασμένες ενέργειες, πιστεύουμε ότι δεν χτύπησαν μόνο τους διαδηλωτές, αλλά χτύπησαν ολόκληρο το κέντρο της Αθήνας, το οποίο μετέβαλλαν ουσιαστικά σε ένα θάλαμο αερίων. Και δεν είναι μόνο τα όπλα, κύριε Υπουργέ. Υπάρχει κι άλλος τρόπος, που τώρα χτυπάμε με τα δακρυγόνα κ.λπ., όπου αναισθητοποιούν τελείως τον οργανισμό των ανθρώπων. Κύριε Πρόεδρε, ενώ χτυπούσαν τους διαδηλωτές στο κέντρο της πορείας και κατόπιν χτυπούσαν σε όλο το κέντρο της Αθήνας, άφησαν ανενόχλητους τους εγκληματίες να κάνουν το γνωστό τους έργο, την προβοκάτσια, η οποία κατέστρεψε περιουσίες πολιτών. Μπαίνουν πολλά ερωτηματικά, κύριε Υπουργέ. Η στάση της Αστυνομίας βάζει αυτά τα ερωτήματα. Μήπως χτυπούσαν τους διαδηλωτές, για να αφήσουν ελεύθερο το πεδίο να δημιουργηθούν αυτά τα επεισόδια από τους "γνωστούς-άγνωστους", τους προβοκάτορες, για να ρίξετε κατόπιν τις ευθύνες στο ΚΚΕ και να πείτε ότι το ΚΚΕ έχει την ευθύνη; Και για να το τεκμηριώσετε μάλιστα, συλλάβατε αθώους πολίτες, μεταξύ των οποίων και επτά νεολαίους, όπου φυσικά η σκευωρία που έστησαν κατέρρευσε, ύστερα από τις καταθέσεις των μαρτύρων, ενός αστυνομικού και του φαρμακοποιού. Κύριε Υπουργέ, θα σας ξαναρωτήσω: Ποιός έβαλε τους αστυνομικούς να χτυπάνε; Γιατί δεν συνελήφθη κανείς από τους προβοκάτορες; Γιατί είκοσι έξι χρόνια αλωνίζουν, χτυπάνε, καταστρέφουν και ρημάζουν την Αθήνα και δεν έχει συλληφθεί κανείς μέχρι σήμερα; Στις δύο προηγούμενες συγκεντρώσεις δεν είχε ανοίξει ούτε μύτη. Γιατί τώρα εμφανίστηκαν οι γνωστοί προβοκάτορες; Κύριε Υπουργέ, υπάρχει, κατά την άποψή μας, σκευωρία και εμπλοκή! Και ρωτάμε: Τι κάνετε με τις καταγγελίες που έκανε η Γενική Γραμματέας του Κόμματός μας, σχετικά με τους μοτοσυκλετιστές-δολοφόνους, οι οποίοι σκόρπισαν τον τρόμο και τον πόνο στην Αθήνα; Τι κάνετε με αυτούς τους είκοσι πέντε, οι οποίοι εμφανίστηκαν μπροστά από τα Σώματα Ασφαλείας, πέρασαν ανενόχλητοι και σκορπούσαν κι αυτοί τον τρόμο μέσα στην Αθήνα; Τί θα κάνετε για να σταματήσετε αυτήν τη σκευωρία, που καταστρώνεται ενάντια στο λαϊκό κίνημα και ενάντια στα αισθήματα του δημοκρατικού μας λαού; Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Θέτετε καινούρια ερωτήματα, κύριε συνάδελφε. Λέω ότι αυτοί οι είκοσι πέντε που είπατε δεν αναφέρονται μέσα στην ερώτηση. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΚΑΤΖΗΣ: Είναι δημόσιες καταγγελίες! Στις εφημερίδες τα γράφουν! ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Δεν διαφωνώ, κύριε συνάδελφε, απλώς κάνω την παρατήρηση, ότι στα ερωτήματα της επίκαιρης ερώτησης αυτά δεν συμπεριλαμβάνονται. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΚΑΤΖΗΣ: Είναι γενικό το θέμα, κύριε Πρόεδρε! ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Δεν λέω ότι είστε εκτός θέματος, κύριε Γκατζή! Ορίστε, κύριε Υπουργέ, έχετε το λόγο. ΜΙΧΑΗΛ ΧΡΥΣΟΧΟΙΔΗΣ (Υπουργός Δημόσιας Τάξης): Κύριε Πρόεδρε, αυτά τα απεχθή και ανατριχιαστικά περί προβοκατόρων και σκευωριών, που προκαλούν ανατριχίλα σε όλη τη δημοκρατική κοινωνία, ανήκουν σε παλιές εποχές και δεν έχουν σχέση με τη δημοκρατική παράταξη. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΚΑΤΖΗΣ: Δυστυχώς, επανέρχονται με αυτήν τη δημοκρατική παράταξη! ΜΙΧΑΗΛ ΧΡΥΣΟΧΟΙΔΗΣ (Υπουργός Δημόσιας Τάξης): Σας παρακαλώ πολύ! Εγώ δεν θέλω να σηκώσω τους τόνους. Και να μην τα ξαναπείτε αυτά, γιατί είναι φαιδρά, κύριε Γκατζή! ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΚΑΤΖΗΣ: Το θέμα είναι να μην γίνονται. ΜΙΧΑΗΛ ΧΡΥΣΟΧΟΙΔΗΣ (Υπουργός Δημόσιας Τάξης): Το δεύτερο που θέλω να τονίσω, είναι το εξής: 'Ολοι αυτοί οι καταπληκτικοί τύποι των καταστροφών ήταν μέσα στη συγκέντρωση, κύριε Γκατζή. Σας είχε γίνει προειδοποίηση, να μην επιχειρήσετε να δημιουργήσετε επεισόδια, διότι θα εκμεταλλεύονταν οι συγκεκριμένοι άνθρωποι το γεγονός. Εσείς κάνατε, λοιπόν, την επίθεση! ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΚΑΤΖΗΣ: Εμείς κάναμε επεισόδια; Πού τα κάναμε; ΜΙΧΑΗΛ ΧΡΥΣΟΧΟΙΔΗΣ (Υπουργός Δημόσιας Τάξης): Το τρίτο που θέλω να τονίσω είναι το εξής και θα το επαναλάβω και πάλι, κύριε Γκατζή: Η Ελληνική Αστυνομία είναι δημοκρατική αστυνομία και αποτελείται από δημοκρατικούς ανθρώπους. Η ηγεσία της είναι δημοκρατική και ευαίσθητη. Δεν χτυπήθηκε κανένας απολύτως πολίτης, ούτε πρόκειται ποτέ, κύριε Γκατζή, να χτυπηθεί πολίτης από την Αστυνομία. Μόνο παρανόμους θα καταδιώκει η Αστυνομία. Ευχαριστώ πολύ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΚΑΤΖΗΣ: Να σας δείξω έγκαυμα από τα χημικά, που χρησιμοποιήσατε; Εδώ και μια εβδομάδα δεν έχει κλείσει. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Κύριε Γκατζή, καταλαβαίνω ότι εκφράζετε μία αγωνία δική σας, αλλά και ο κύριος Υπουργός όταν ακούει τέτοια πράγματα, εκφράζει και αυτός την άποψή του. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΚΑΤΖΗΣ: Το θέμα είναι να μη γίνονται. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Τέταρτη είναι η με αριθμό 294/24.11.99 επίκαιρη ερώτηση της Βουλευτού του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου κ. Στέλλας Αλφιέρη, προς τον Υπουργό Δημόσιας Τάξης, σχετικά με τις συλλήψεις κατά τη διάρκεια της πορείας για την επίσκεψη Κλίντον κ.λπ. Η ερώτηση διαγράφεται λόγω του ότι η κυρία συνάδελφος δεν είναι παρούσα. Πέμπτη είναι η με αριθμό 299/24.11.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Δημοκρατικού Κοινωνικού Κινήματος κ. Γεωργίου Καρατάσου προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων, σχετικά με την επίσπευση της μελέτης διευθέτησης του ρυμοτομικού σχεδίου περιοχής Λυκορέματος του Δήμου Βούλας κ.λπ. Η ερώτηση διαγράφεται λόγω απουσίας του συναδέλφου κ. Καρατάσου. Επίκαιρες ερωτήσεις δευτέρου κύκλου: Πρώτη είναι η με αριθμό 288/22.11.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας κ. Αθανασίου Γιαννόπουλου προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων, σχετικά με τις πρόσφατες κατολισθήσεις στην Τιθορέα του Νομού Φθιώτιδας, την αποζημίωση των πληγέντων κλπ. Η ερώτηση διαγράφεται λόγω κωλύματος του κυρίου Υπουργού. Δεύτερη είναι η με αριθμό 303/24.11.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας κ. Χαράλαμπου Αγγουράκη προς τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, σχετικά με τις ζημιές που υπέστησαν οι εργατικές κατοικίες στο Δήμο Καματερού από το σεισμό της 7ης Σεπτεμβρίου, τη λήψη μέτρων για την αποκατάστασή τους. Η ερώτηση διαγράφεται λόγω κωλύματος του κυρίου Υπουργού. Τρίτη είναι η με αριθμό 295/24.11.99 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου κ. Ευαγγέλου Αποστόλου προς τον Υπουργό Υγείας και Πρόνοιας, σχετικά με την καταβολή των οφειλόμενων εφημεριών στους γιατρούς του Εθνικού Συστήματος Υγείας στην Εύβοια. Η ερώτηση διαγράφεται λόγω απουσίας του ερωτώντος Βουλευτού, ενώ ο Υφυπουργός είναι παρών. Αυτά, κύριε Φαρμάκη, να τα ακούν και οι συνάδελφοί μας, που σας επιτίθενται πολλές φορές. Τέταρτη είναι η με αριθμό 298/24.11.99 επίκαιρη ερώτηση της Βουλευτού του Δημοκρατικού Κοινωνικού Κινήματος κ. Βασιλικής Αράπη-Καραγιάννη προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων, σχετικά με τη λήψη μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος από τη μόλυνση που προκαλεί το εργοστάσιο "ΦΟΙΒΟΣ" στην Καλλιθέα. Και η ερώτηση αυτή διαγράφεται λόγω απουσίας της κ. Καραγιάννη. Θα διακόψουμε, κύριοι συνάδελφοι, για ένα τέταρτο με είκοσι λεπτά, για να αρχίσουμε τη συζήτηση της επερώτησης. (Δ Ι Α Κ Ο Π Η) (ΜΕΤΑ ΤΗ ΔΙΑΚΟΠΗ) ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, επαναλαμβάνεται η διακοπείσα συνεδρίαση. Εισερχόμαστε στην ημερήσια διάταξη των ΕΠΕΡΩΤΗΣΕΩΝ Θα συζητηθεί η με αριθμό 14/10.11.99 επερώτηση των Βουλευτών κυρίων Αθανασίου Βαρίνου, Αναστάσιου Καραμάριου, Ιωάννη Χωματά, Ιωάννη Τζωάννου, Κωνσταντίνου Καραμηνά, Ελευθέριου Παπαγεωργόπουλου και Παναγιώτη Καμμένου προς τους Υπουργούς Αιγαίου, Εθνικής Οικονομίας και Ανάπτυξης, σχετικά με την πολιτική ανάπτυξη των ακριτικών νησιών του Αιγαίου. Εκ μέρους της Νέας Δημοκρατίας ορίζεται ως Κοινοβουλευτική Εκπρόσωπος η κ. Θεοδώρα Μπακογιάννη. Ο πρώτος των επερωτώντων, ο συνάδελφος κ. Αθανάσιος Βαρίνος, έχει το λόγο. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΒΑΡΙΝΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα μιλήσουμε για το Αιγαίο, με τις μεγάλες δυνατότητες αλλά και τα μεγάλα προβλήματα. Θα μιλήσουμε για το Αιγαίο, το αρχιπέλαγος, εκεί που χτυπάει η καρδιά της Ελλάδας. Το αιγαιοπελαγίτικο σύμπλεγμα με τα περίπου χίλια νησιά και νησίδες, από τα οποία εκατόν σαράντα είναι κατοικημένα, διάσπαρτα σε μια έκταση οκτακοσίων χιλιομέτρων από Βορρά προς Νότο και εξακοσίων χιλιομέτρων από την Ανατολή προς τη Δύση, έχει ένα ιδιαίτερο χαρακτήρα και μια ξεχωριστή φυσιογνωμία. 'Ομως, εκτός από τη γεωγραφική ιδιαιτερότητα και την ξεχωριστή κοινωνία κάθε νησιού που χρειάζεται την αναγκαία αυτοδυναμία, το σύμπλεγμα του αρχιπελάγους είναι το ανατολικότερο σύνορο της πατρίδας μας. Τα κυριαρχικά μας δικαιώματα στο Αιγαίο αμφισβητούνται συνεχώς από την Τουρκία. 'Ετσι τα νησιά του Αιγαίου είναι το κρίσιμο σημείο άμυνας και αντίστασης του Ελληνισμού. Αυτή η πραγματικότητα μας υπαγορεύει την πολύπλευρη θωράκιση των ακριτικών νησιών του Αιγαίου μέσα από μία εθνική στρατηγική. 'Ομως, η θωράκιση για να γίνει αποτελεσματική πρέπει να εξασφαλίσουμε την παραμονή των κατοίκων στα νησιά. Αν δεν υπάρχει το ανθρώπινο περιβάλλον από το οποίο αντλούμε δύναμη, δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τις αμφισβητήσεις και τις απειλές της Τουρκίας. Για να επιτύχουμε την παραμονή των κατοίκων στα νησιά του Αιγαίου, πρέπει να προχωρήσουμε γρήγορα στην ανάπτυξή τους, που θα εξασφαλίσει την ευημερία τους. 'Εχει αναγνωριστεί από όλους τους 'Ελληνες η ανάγκη εφαρμογής εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής για τα νησιά του Αιγαίου. Μετά το 1974 οι κυβερνήσεις Καραμανλή έδωσαν ιδιαίτερη προσοχή στη αμυντική θωράκιση των νησιών, εξασφαλίζοντας έτσι την εμπιστοσύνη των κατοίκων, ενώ το 1985 ιδρύθηκε το Υπουργείο Αιγαίου με τη σύμφωνη γνώμη όλων των κομμάτων της Βουλής. 'Οπως τονίστηκε, τόσο στην εισηγητική έκθεση στη Βουλή, όσο και στις ομιλίες των εκπροσώπων των κομμάτων, "εθνικοί και αναπτυξιακοί λόγοι επέβαλαν την ίδρυση του Υπουργείου Αιγαίου. Η ίδρυση ενός αυτοτελούς υπουργείου ήταν ουσιαστικού χαρακτήρα, θα υποδείκνυε και θα δήλωνε το ενδιαφέρον του ελληνικού κράτους για μία τόσο υποβαθμισμένη και απειλούμενη περιοχή". Το Νοέμβριο του 1990 η Βουλή αποφασίζει τη συγκρότηση διακομματικής επιτροπής για να μελετήσει τα προβλήματα και να υποβάλει προτάσεις για την ανάπτυξη της Θράκης και των νησιών του Αιγαίου. Το πόρισμα της επιτροπής κατατέθηκε στη Βουλή το Φεβρουάριο του 1992. Στο πόρισμα διατυπώνεται ότι "απαιτείται όλοι οι 'Ελληνες, οι πολιτικοί φορείς και το Εθνικό Κοινοβούλιο να ενστερνισθούμε τη θέση ότι η ανάπτυξη των κρίσιμων, παραμεθόριων περιοχών της χώρας και ιδιαίτερα αυτών που βρίσκονται στο ανατολικό μας σύνορο, αποτελεί όριο εθνικής επιβίωσης". Εξάλλου το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας το Σεπτέμβριο του 1991, βασιζόμενο σε αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 1987 και τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Κορυφής της Ρόδου του Δεκεμβρίου του 1988, υπέβαλε στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση συγκεκριμένο πρόγραμμα ειδικών μέτρων για τα νησιά του Αιγαίου, συνολικού κόστους διακοσίων δισεκατομμυρίων (200.000.000.000) δραχμών. Το καλοκαίρι του 1994 το Υπουργείο Αιγαίου ανακοίνωσε το ολοκληρωμένο επιχειρησιακό σχέδιο ανάπτυξης του Αιγαίου με εξασφαλισμένες πιστώσεις εξακόσια τριάντα επτά δισεκατομμύρια τετρακόσια εβδομήντα τρία εκατομμύρια (637.473.000.000) δραχμές. Το "πρόγραμμα" είναι στην ουσία μία καταγραφή των πάσης φύσεως εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων που θα διατεθούν στο Αιγαίο σε μία πενταετία. Προηγήθησαν και ακολουθούν μέχρι σήμερα συνέδρια, συμβούλια, αναπτυξιακές προτάσεις από τη Νομαρχιακή και Τοπική Αυτοδιοίκηση, τα επιμελητήρια, τα εργατοϋπαλληλικά κέντρα, τους αγροτικούς συλλόγους και άλλους Αιγαιοπελαγίτικους φορείς, με στόχο την ουσιαστική ανάπτυξη των νησιών του Αιγαίου. Τον Ιούνιο του 1996 ανακοινώνονται από τον Πρωθυπουργό κ. Σημίτη προεκλογικά μέτρα για το Αιγαίο, μετά από σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. 'Ενα χρόνο αργότερα ο τότε Υπουργός Αιγαίου, Βουλευτής κ. Αντώνιος Κοτσακάς, με ερώτηση που κατέθεσε στη Βουλή ζητά να πληροφορηθεί, ο ίδιος ο Υπουργός -ο τέως Υπουργός- την πορεία υλοποίησης των μέτρων που εκείνος και ο Πρωθυπουργός εξήγγειλαν. Αυτή είναι η κατάληξη, κύριοι συνάδελφοι, αυτών που σας ανέφερα προηγουμένως. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν μας έλειψαν τα προγράμματα, οι εξαγγελίες, τα πορίσματα και οι προτάσεις. Εκείνο που μας λείπει είναι η εφαρμογή τους. Το αποτέλεσμα αυτής της αδυναμίας για την οποία οι Κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ την τελευταία εξαετία έχουν αποκλειστική ευθύνη είναι η υποβάθμιση και η απομόνωση των νησιών που αναγκάζει τους κατοίκους να τα εγκαταλείψουν. Το φαινόμενο αυτό είναι εντονότερο στην περιφέρεια του Βορείου Αιγαίου που είναι μια από τις πιο φτωχές περιφέρειες της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης. Δυστυχώς η μείωση του πληθυσμού κατά 6% που διαπιστώθηκε με τις απογραφές 1971-1991 σε αυτήν την περιφέρεια συνεχίζεται. Η πρωθυπουργική εξαγγελία του Ιουνίου 1996 για τη μετεγκατάσταση Ελλήνων μεταναστών στα νησιά ξεχάστηκε γρήγορα. Η ανεργία, η υποβάθμιση και η φτώχεια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της σημερινής κατάστασης στα νησιά του Αιγαίου. Η πραγματική ανεργία υπερβαίνει το 15% ενώ η ανεργία των νέων πλησιάζει το 30%. Ανάλογη είναι και η ανεργία των ναυτικών, όπου μετά την αδυναμία του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας να εξασφαλίσει μέτρα στήριξης της ανταγωνιστικότητας του υπό Ελληνική σημαία πλοίου, έχουν φύγει από το ελληνικό νηολόγιο διακόσια ογδόντα πλοία την τελευταία τετραετία γεμίζοντας τους ναυτότοπους του Αιγαίου με χιλιάδες ανέργους. Σύμφωνα με την έρευνα για το εργατικό δυναμικό από την ΕΣΥΕ ενώ η αύξηση της ανεργίας σε πανελλαδική κλίμακα την τετραετία 1994-1998 ήταν 16%, στην περιφέρεια του βορείου Αιγαίου η αύξηση της ανεργίας, κύριε Υπουργέ, είναι 74% και στην περιφέρεια του νοτίου Αιγαίου 137% είναι η αύξηση της ανεργίας. Εξάλλου το ίδιο διάστημα παρατηρείται μείωση θέσεων εργασίας, μείωση απασχολουμένων δηλαδή στο νότιο Αιγαίο κατά 13%. Παρ όλα αυτά, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι την τετραετία 1994-1999 οι πάσης φύσεως πιστώσεις για τους λεγόμενους ανθρώπινους πόρους, σύμφωνα με τις εξαγγελίες του Υπουργείου σας, δεν υπερβαίνουν το 1,9% του ολοκληρωμένου επιχειρησιακού σχεδίου ανάπτυξης του Αιγαίου. Πρέπει να αυξηθούν γενναία οι πάσης φύσεως πιστώσεις για τους λεγόμενους ανθρώπινους πόρους που αφορούν τα νησιά του Αιγαίου. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ιδιαίτερα οι εμπορικές που είναι η ραχοκοκαλιά της οικονομίας των νησιών μας βρίσκονται σε απόγνωση, ενώ εκατοντάδες είναι οι χρεωκοπίες. Οι προτάσεις των επιμελητηρίων των νησιών μας για κίνητρα ανάπτυξης παραμένουν στα συρτάρια των Υπουργείων. Στον αναπτυξιακό ν. 2601/98 δεν έχουν περιληφθεί αιτήματα, όπως η άρση της διάκρισης μεταξύ των νέων και παλαιών φορέων ώστε, όλοι οι επενδυτές να έχουν το δικαίωμα επιδότησης του κεφαλαίου. Η κατάργηση του ορίου προβλέπεται για την υπαγωγή της επένδυσης στον αναπτυξιακό νόμο, την αύξηση της επιδότησης του κόστους εργασίας και την εφαρμογή του μέτρου σε όλες τις επιχειρήσεις. Αύξηση της επιδότησης κόστους του χρήματος για κεφάλαια κίνησης και για πάγιες εγκαταστάσεις. Περαιτέρω μείωση των συντελεστών του φόρου προστιθέμενης αξίας στα ακριτικά νησιά του Αιγαίου και των φορολογικών ελαφρύνσεων για τους μονίμους κατοίκους όλων των ακριτικών νησιών του Αιγαίου. Αυτό το μέτρο τώρα ισχύει μόνο για νησιά κάτω των τριών χιλιάδων κατοίκων. Οι ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες είναι κατώτερες των περιστάσεων και σε καμιά περίπτωση δεν βοηθούν στην άρση της απομόνωσης των ακριτικών νησιών του Αιγαίου. Εξάλλου η επιλεκτική χορήγηση αδειών σκοπιμότητος που δημιουργεί αντιθέσεις ακόμη και μεταξύ του Υπουργείου σας και του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας αποδεικνύει ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένο πλαίσιο για τις ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες στο Αιγαίο παρ' ότι έχουν δαπανηθεί πολλά εκατομμύρια σε μελέτες. Αναφέρω συγκεκριμένα για το Υπουργείο Αιγαίου ότι εκπονήθηκαν δύο μελέτες, "σχεδιασμός συστήματος μεταφορών στα νησιά του Αιγαίου" συνολικού ύψους σαράντα έξι εκατομμυρίων και δεύτερον, "διάγνωση κατάστασης μεταφορών στα νησιά του Αιγαίου" συνολικού ύψους τριάντα οκτώ εκατομμυρίων δραχμών. Ανάλογες μελέτες έχουν γίνει για λογαριασμό του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, όμως οι μελέτες έχουν μείνει στα συρτάρια και αμφιβάλλω αν τις διάβασε κανείς. Η πραγματικότητα είναι ότι το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας εφαρμόζει επιλεκτική πολιτική χορήγησης αδειών σκοπιμότητος, η οποία χαρακτηρίζεται από τον αυτοσχεδιασμό και την εξυπηρέτηση φίλων και παρατρεχάμενων του Υπουργικού γραφείου. Αυτήν την πολιτική, χαρακτήρισα κατά τη συζήτηση της σχετικής επερώτησης προς το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας πριν από ένα μήνα σαν επικίνδυνη και ύποπτη, αφού οι ακτοπλοϊκές γραμμές στο Αιγαίο έχουν παραδοθεί στην ουσία σε μια ναυτιλιακή εταιρεία η οποία με δηλώσεις του αντιπροέδρου της δεν κρύβει το στόχο της που είναι το μονοπώλιο των ακτοπλοϊκών γραμμών στο Αιγαίο. Και για να μην κρύβω λόγια, μιλώ για τις Μινωικές. Και για να μιλώ πάλι αόριστα, εννοώ τον αντιπρόεδρο τον κ. Σφινιά. Το Υπουργείο Ναυτιλίας έχει περιοριστεί στην εξαγγελία προγράμματος συνδεδιασμένων μεταφορών και επικοινωνιών. 'Ομως αυτά που αναφέρονται στην εξαγγελία περί συστήματος ναυτιλιακής ενδοεπικοινωνίας μεταξύ των νησιών, διασύνδεση χερσαίων και θαλασσίων μεταφορών, δημιουργία εμπορευματικών σταθμών και μελέτη δημιουργίας ΓΕΑΣ στο Υπουργείο Αιγαίου, ακούγονται ωραία, αλλά έχουν μείνει μόνο στις εξαγγελίες και στα προπαγανδιστικά φυλλάδια, τα οποία έχω εδώ. Χρειάζεται άμεση απελευθέρωση των ακτοπλοϊκών γραμμών και του ναυλολογίου. Ο υγιής ανταγωνισμός θα μειώσει το κόστος μεταφοράς για τους επιβάτες και τα εμπορεύματα και θα συμβάλει στη μείωση του κόστους παραγωγής στα νησιά του Αιγαίου. Για τις ενδοσυγκοινωνίες, τις συγκοινωνίες δηλαδή μεταξύ των νησιών του Αιγαίου, χρειάζονται γενναίες πιστώσεις με στόχο την προγραμματισμένη αύξηση των δρομολογίων και τη σύνδεσή τους με τις κύριες ακτοπλοϊκές γραμμές, ώστε να εξυπηρετήσει όλα ανεξαιρέτως τα νησιά χειμώνα-καλοκαίρι. Η υγειονομική θωράκιση του Αιγαίου "ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ", έτσι όπως παρουσιάστηκε το 1996, θα μπορούσε να βοηθήσει. Πέρασαν όμως τέσσερα χρόνια από τις εξαγγελίες και τα είκοσι εννέα πολυδύναμα περιφερειακά των νησιών είναι γυμνά και οι ελλείψεις είναι διαπιστωμένες από το ίδιο το Υπουργείο σας τον περασμένο Αύγουστο, που έκανε έρευνα. Εξάλλου τα τέσσερα ελικόπτερα παντός καιρού και τα δύο αεροπλάνα του ΕΚΑΒ θα αργήσουμε ακόμα πολύ να τα δούμε να πετάνε πάνω από το Αιγαίο. Οι ελλείψεις σε εξοπλισμό και σε προσωπικό, ιδιαίτερα ιατρικό, στα νοσοκομεία συνεχίζονται. 'Ετσι οι Αιγαιοπελαγίτες αναγκάζονται να έρχονται στην Αθήνα, ακόμα και για απλές περιπτώσεις ιατρικής περίθαλψης. Το πλοίο "ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ", που κόστισε το ελληνικό δημόσιο πάνω από εξακόσια εκατομμύρια -αγοράστηκε πεντακόσια ογδόντα εκατομμύρια και έχετε χαλάσει καμιά εκατοστή ακόμα για συντήρηση- παραμένει παροπλισμένο και σαπίζει στον Πειραιά, παρ' ότι θα μπορούσε να βοηθήσει στις ιατρικές αποστολές στο Αιγαίο, που με επιτυχία πραγματοποιήθηκαν την τριετία 1991-1993, βοηθώντας στην προληπτική εξέταση των κατοίκων των μικρών νησιών. Η εκπαίδευση στα νησιά του Αιγαίου και ιδιαίτερα στα μικρά είναι προβληματική. Η κατάσταση χειροτέρεψε με τη λεγόμενη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Τώρα με τα νέα δεδομένα, ιδιαίτερα οι μαθητές των λυκείων, είναι υποχρεωμένοι να εγκαταλείψουν τα μικρά νησιά, προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του συστήματος. Δεν έχει στα μικρά νησιά φροντιστήρια. Πώς θα ανταπεξέλθουν στις εξετάσεις τα παιδιά αυτά; Η ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και η συντήρηση των ιστορικών μας μνημείων στο Αιγαίο, που εξαγγέλθηκε το 1994 με πιστώσεις εβδομήντα δισεκατομμύρια δραχμές περίπου, στην ουσία ακυρώθηκε, αφού στα πέντε χρόνια που πέρασαν, απορροφήθηκε μόνο 12% των πιστώσεων. Τραγική ήταν αυτή η διαπίστωση που σας κάνω τώρα, από την ίδια την Υπουργό Πολιτισμού την κ. Παπαζώη, που ήταν η προκάτοχός σας Υπουργός Αιγαίου, πριν από ένα μήνα στη Χίο, όσον αφορά την καθυστέρηση των έργων, παραδείγματος χάρη στον Ανάβατο, στη Νέα Μονή, στην Παναγιά την Κρίνα και στο Κάστρο. Ανάλογη είναι δυστυχώς η κατάσταση σε όλα τα νησιά του Αιγαίου πάνω σε αυτά τα θέματα. Η αγροτική πολιτική της Κυβέρνησης και οι παραλείψεις της στη διεκδίκηση από την Ευρωπαϊκή 'Ενωση μέτρων στήριξης των αγροτών των νησιωτικών περιοχών έχει τώρα φέρει σε απόγνωση τους Αιγαιοπελαγίτες αγρότες. Η κατάσταση επιδεινώνεται από τις φυσικές καταστροφές, τις πλημμύρες, τις πυρκαγιές και τους παγετούς, όπου σπανίως αποζημιώνονται οι αγρότες για τις ζημιές που υπέστησαν. Την τελευταία εξαετία δεν έχουν αποζημιωθεί για πυρκαγιές και πλημμύρες και παγετό οι αγρότες στη Σάμο, στη Χίο, στη Λέσβο και στα άλλα νησιά, παρ ότι έχει γίνει καταγραφή από τις αρμόδιες επιτροπές και υπεβλήθησαν εγκαίρως οι αιτήσεις στα αρμόδια Υπουργεία και την Περιφέρεια Βορείου και Νοτίου Αιγαίου. Εξάλλου η Κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει άμεσα στην καταβολή του συνόλου της επιδότησης στο λάδι, στο σύνολο της παραγωγής, την λήψη ουσιαστικών μέτρων προστασίας της ελαιοκαλλιέργειας, καθώς επίσης και στην ουσιαστική αποζημίωση και ενίσχυση των κτηνοτρόφων στο Αιγαίο, ώστε να ανταπεξέλθουν από τις συνέπειες της καραντίνας. Η κατασκευή και η λειτουργία των φραγμάτων και λιμνοδεξαμενών δεν προχώρησε ικανοποιητικά και έτσι σχεδόν όλο το πρόγραμμα και οι πιστώσεις μετά από πενταετία απραξίας πρέπει να μεταφερθούν στο τρίτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Καμία λιμνοδεξαμενή δεν δουλεύει. 'Οσες λιμνοδεξαμενές και φράγματα έχουν κατασκευαστεί την τριετία 1991-1993, έχουν γεμίσει με νερό, το οποίο δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί, γιατί δεν έχει προχωρήσει η εγκατάσταση του δικτύου άρδευσης ή δεν εγκαταστάθηκαν ακόμα τα ταχυδιϋλιστήρια. Οι ελλείψεις στις υποδομές στα λιμάνια, στα αεροδρόμια, στις μαρίνες δημιουργούν σημαντικά προβλήματα στην ανάπτυξη και ιδιαίτερα στον τουρισμό. Το ολοκληρωμένο επιχειρησιακό σχέδιο ανάπτυξης του Αιγαίου ΟΕΣΑ βασισμένο στις προτάσεις των Αιγαιοπελαγίτικων φορέων ξεχάστηκε, κύριε Υπουργέ γρήγορα, παρ ότι εκτός των άλλων δαπανήθηκαν πενήντα πέντε εκατομμύρια δραχμές από το Υπουργείο σας για μελέτη διαχείρισης αυτού του προγράμματος. Οι χαμηλές απορροφήσεις και η έλλειψη οργάνωσης των αρμοδίων Υπουργείων είναι η αιτία ακύρωσης σημαντικών έργων υποδομής στα νησιά μας. Από τα στοιχεία του ΥΠ.ΕΘ.Ο. της 18ης Νοεμβρίου 1999, δηλαδή προχθές, η απορροφητικότητα επί δεσμεύσεων του Π.Ε.Π. για το βόρειο Αιγαίο είναι μόνο 32%, κύριε Υπουργέ. Ακυρώνεται όλο το πρόγραμμα. Αυτό το βιβλιαράκι που μας μοίραζε το 1994 ο κ. Σκανδαλίδης "Αιγαίο 2000", ακούστε τι λέει: "Σήμερα μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι ξέρουμε τι ακριβώς πρέπει να κάνουμε από σήμερα μέχρι το 2000 για να πετύχουμε τους στόχους μας. Ξέρουμε πού θα βρούμε τα εξακόσια δισεκατομμύρια (600.000.000.000) δραχμές που απαιτούνται, πώς θα οργανώσουμε τη διαχείριση, την εκτέλεση, το συντονισμό για τη γρήγορη απορρόφηση και προπαντός, ξέρουμε πού θα επικεντρώσουμε τις προσπάθειές μας, ώστε να γίνει υπόθεση και κάθε νησιού η ξεχωριστή του ανάπτυξη". Αυτά είναι ωραία λόγια που ειπώθηκαν το 1994. 'Εβγαλαν αυτά τα πράσινα βιβλιαράκια με τον κ. Σκανδαλίδη και τα μοίρασαν. Αυτό είναι το ΟΕΣΑ, εξακόσια τριάντα επτά δισεκατομμύρια (637.000.000.000) δραχμές. Τα μισά να είχαν διατεθεί για το Αιγαίο, κύριε Υπουργέ, καλά θα ήταν. Εσείς ασφαλώς δεν έχετε ευθύνη γι'αυτά που λέω αυτήν τη στιγμή, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα. Εξάλλου, υπάρχει μία σειρά από σημαντικά έργα στα οποία το Υπουργείο Αιγαίου είναι φορέας χρηματοδότησης. Το λέω, γιατί μπορεί να μου πείτε ότι δεν φταίτε εσείς, φταίνε οι νομαρχίες, φταίει ο Γενικός Γραμματέας Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου και δεν ξέρω ποιοι άλλοι. Εδώ όμως μιλάω για έργα που φορέας χρηματοδότησης είναι το Υπουργείο. Στα έργα αυτά περιλαμβάνονται λιμάνια, λιμενικά καταφύγια, παραδοσιακοί οικισμοί, ανάδειξη πολιτιστικών μνημείων και διαχείριση απορριμμάτων δηλαδή το 40% της Σ.Α.Ε., Συλλογικής Απόφασης 'Εργων του Υπουργείου σας, δεν έχει εκτελεστεί, έχει ακυρωθεί. Στην πατρίδα μου τη Χίο, τέσσερα, πέντε λιμάνια και καταφύγια έχουν ακυρωθεί. Το ίδιο έχει γίνει και σε άλλες παρεμβάσεις. Η κατάσταση στα λιμάνια του Αιγαίου είναι αυτή. Θα σας διαβάσω και κάτι ακόμα. Είχα την εντύπωση ότι θα ήταν εδώ σήμερα ο κ. Σφυρίου. 'Οταν ήταν τότε Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας έλεγε για τα λιμάνια, απαντώντας σε σχετική ερώτηση δική μου στη Βουλή, τα εξής: "Το Υ.Ε.Ν. αναγνωρίζει ότι χάριν της ναυτοσύνης και της τόλμης του 'Ελληνα πλοιάρχου παρέχεται η δυνατότητα ακτοπλοϊκής εξυπηρέτησης και του πιο απομακρυσμένου νησιού της Ελλάδας". 'Εχουμε δηλαδή τους καπετανέους που βάζουν τα βαπόρια όπου να 'ναι, ακόμη και σε σημεία που δεν έχει λιμάνια, για να μπορέσουν να εξυπηρετηθούν τα νησιά της πατρίδας μας. Αυτά λέει ο Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας το 1996. Και ο Πρωθυπουργός όμως, μαζί με τον τότε Υπουργό Αιγαίου στις 5 Ιουνίου 1996, εξήγγειλε τη δημιουργία επτά σύγχρονων μαρίνων και πολλών καταφυγίων για τουριστικά σκάφη. Καταφύγια δεν είδαμε και καμία μαρίνα δεν λειτούργησε. Τριάμισι χρόνια μετά την εξαγγελία παραμένουν ημιτελείς οι μαρίνες Ρόδου, Κω, Μυκόνου, ενώ η μαρίνα της Χίου που τα λιμενικά της έργα μέχρι το 1993 είχαν τελειώσει κατά 90%, παραμένει στην ίδια κατάσταση τα τελευταία έξι χρόνια. Δεν ξεκίνησαν ακόμη τα έργα στις μαρίνες Λέσβου και Σάμου. 'Ετσι χάθηκε μία σημαντική ευκαιρία για το θαλάσσιο τουρισμό στο Αιγαίο, που λόγω της ιδιομορφίας του, με τις καθαρές θάλασσες, το θαυμάσιο κλίμα του, τους ανέμους, την πολυνησία του και τον πολιτισμό του, θεωρείται η καλύτερη περιοχή για τα σκάφη αναψυχής. Ο θαλάσσιος τουρισμός μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά στην τόνωση της οικονομίας των νησιών, όμως χρειάζονται κίνητρα και υποδομές. Στο τελευταίο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας για τα σκάφη αναψυχής, στο οποίο ήμουν εισηγητής, δεν αναφέρονται κίνητρα, ούτε αναπτυξιακές διατάξεις, γι' αυτό το δυναμικό τομέα του τουρισμού μας. Η διοικητική εξυπηρέτηση των πολιτών είναι βασική προϋπόθεση ανάπτυξης. Το παραδεχόμαστε. Το Υπουργείο Αιγαίου όμως σε αυτόν τον τομέα έχει περιοριστεί σε μελέτες, σε συνέδρια και στο πρόγραμμα "ΑΣΤΕΡΙΑΣ", το οποίο είναι καλό. Το ζητούμενο όμως για την ανάπτυξη, εκτός από την εξυπηρέτηση του απλού πολίτη, είναι η εξυπηρέτηση των επενδυτών, των επιχειρήσεων και των φορέων. Αυτοί πρωτίστως, μαζί με τον πολίτη, θα πρέπει να εξυπηρετηθούν. Η Κυβέρνηση για να βοηθήσει ουσιαστικά σε αυτόν τον τομέα, θα πρέπει να προχωρήσει σε ολοκληρωμένη διοικητική αποκέντρωση σε όλους τους τομείς, να ενισχύσει τους νησιώτικους οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης ουσιαστικά, με προσωπικό, εξοπλισμό και πόρους. Οι κεντρικοί αυτοτελείς πόροι, οι συλλογικές αποφάσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και το ειδικό πρόγραμμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης "ΕΠΤΑ" πρέπει να διπλασιαστούν για τα νησιά του Αιγαίου, ώστε να αντισταθμίσουν τα γεωγραφικά μειονεκτήματα της περιοχής. Το σχέδιο ανάπτυξης των νησιώτικου χώρου που έχει υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση από το ΥΠ.ΕΘ.Ο., πρέπει να τύχει της υποστήριξης όλων μας -προσέξτε τι λέω- αλλά ταυτόχρονα πρέπει να εξασφαλίσει πρόσθετους πόρους. Στο τρίτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, εκτός από τα ΠΕΠ, θα πρέπει να περιληφθούν έργα και στο λεγόμενο εθνικό σκέλος, με στόχο την εξασφάλιση πιστώσεων για τα μεγάλα έργα στο Αιγαίο, λιμάνια, αεροδρόμιο, μαρίνες και φράγματα. 'Ομως οι όποιες πιστώσεις και τα προγράμματα δεν εξασφαλίζουν την απορρόφησή τους, γι' αυτό χρειάζεται ενίσχυση της Νομαρχιακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ιδιαίτερα στις τεχνικές τους υπηρεσίες προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους. Η ανάλογη διοικητική αποκέντρωση πρέπει να γινει σε θέματα κοινωνικής προστασίας. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι η εξαγγελία του Πρωθυπουργού στις 5 Ιουνίου 1999 για αναβάθμιση των υπηρεσιών του ΙΚΑ στη Χίο, την Κω, την Κάλυμνο, τη Σάμο και τη Ρόδο -τα λέει ονομαστικά, ο ίδιος τα είπεγρήγορα ξεχάστηκαν, τίποτε δεν έγινε από αυτά. Δεν φτιάχτηκε τίποτε. Σε ίδια και χειρότερη κατάσταση βρίσκονται τα δικαστικά μέγαρα στο Αιγαίο εννοώ μέγαρα μέσα σε εισαγωγικά, δεν πρόκειται για μέγαρα, για αχούρια πρόκειται- ενώ οι ελλείψεις δικαστικών είναι σημαντικές. Εξάλλου δεν μπορούμε να μιλάμε για αποκέντρωση όταν όλο το Αιγαίο εξυπηρετείται από ένα μόνο εφετείο της Σύρου και χρειάζεται για να πας εκεί τρεις συγκοινωνίες. Το Υπουργείο Αιγαίου δυστυχώς δεν μπορεί να εκπληρώσει τους λόγους για τους οποίους ιδρύθηκε. Το νομοθετικό του έργο είναι μηδενικό. Δεν κατέθεσε στη Βουλή ούτε μια τροπολογία ούτε έχετε συνυπογράψει κάποιο νομοθέτημα. Είναι το μόνο Υπουργείο που δεν έχει καταθέσει νόμο στη Βουλή. Οι πιστώσεις που διαθέτει δεν υπερβαίνουν τον προϋπολογισμό ενός νησιώτικου δήμου. Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό δημοσίων επενδύσεων του Υπουργείου Αιγαίου το 2000 οι πιστώσεις από τους εθνικούς πόρους είναι μόνο ένα δισεκατομμύριο τριακόσια εκατομμύρια (1.300.000.000) δραχμές. Ο προϋπολογισμός του Υπουργείου για το 2000 είναι πέντε δισεκατομμύρια εννιακόσια εκατομμύρια (5.900.000.000) δραχμές, τα οποία όμως τρία δισεκατομμύρια διακόσια σαράντα ενα εκατομμύρια (3.241.000.000) δραχμές αφορούν πληρωμές άλλων Υπουργείων, όπως τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και άλλους οργανισμούς, αλλά περνούν μέσα από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Αιγαίου για να τον "φουσκώσουν". Στην πραγματικότητα ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Αιγαίου είναι δύο δισεκατομμύρια εξακόσια πενήντα εννιά εκατομμύρια (2.659.000.000) δραχμές, δηλαδή το ήμισυ του προϋπολογισμού του Δήμου Χίου. Και λέω του Δήμου Χίου, γιατί έχω κάνει δημοτικός σύμβουλος και επικεφαλής της μειοψηφίας και θυμάμαι τον προϋπολογισμό του. Δυστυχώς με αυτές τις πιστώσεις και ένα υποβαθμισμένο Υπουργείο Αιγαίου δεν μπορεί να γίνει ουσιαστική ανάπτυξη στο Αιγαίο, κύριοι συνάδελφοι. 'Ετσι το Υπουργείο περιορίζεται στην οργάνωση εκδηλώσεων, συνεδρίων, στην ανάθεση μελετών που ουδείς διάβασε ή έλαβε υπόψη του, και εξαγγελίες που ακούγονται ωραία, αλλά ουδέποτε πραγματοποιούνται. Με εξαίρεση τον σημερινό Υπουργό κ. Μπένο, ο προκάτοχοί του είχαν μετατρέψει το Υπουργείο σε μοχλό εξυπηρέτησης της εκλογικής τους πελατείας και περιφέρειας. 'Ετσι, παραδείγματος, χάρη το 1998 από το Υπουργείο, Αιγαίου δόθηκαν στους πέντε νομούς -και σας το λέω σαν παράδειγμα- ένα δισεκατομμύριο εξακόσια πενήντα εκατομμύρια (1.650.000.000) δραχμές. Από αυτά δόθηκαν στην εκλογική περιφέρεια της κυρίας Υπουργού επτακόσια πενήντα εκατομμύρια (750.000.000) δραχμές, δηλαδή το 46%, πεντακόσια είκοσι εκατομμύρια (520.000.000) δραχμές ποσοστό 31% στη περιφέρεια της καταγωγής του Γενικού Γραμματέα σας και το υπόλοιπο 31% στους άλλους τρεις νομούς του Αιγαίου. Αυτή είναι η κατάσταση. 'Ομως ανάλογη κατανομή έγινε, για να μην λέω πως έκανα επιλεκτική παρουσίαση, και το 1997 και το 1999, προκειμένου να εξυπηρετήσει ρουσφετολογικά αιτήματα των περιφερειών της ηγεσίας του Υπουργείου Αιγαίου. Δεν είναι τυχαίο ότι, όταν το Υπουργείο Αιγαίου ασκεί πολιτική -και αυτό γίνεται σπάνια- τότε αμφισβητείται από άλλους Υπουργούς, όπως ο κ. Σουμάκης, ο οποίος ζήτησε την κατάργηση του Υπουργείου Αιγαίου όταν αυτό αντιτάχθηκε -και καλά κάνατε -στην επιλεκτική παροχή αδειών σκοπιμότητας. Σας ευχαριστώ. (Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας) ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος ορίζει ως Κοινοβουλευτικό του Εκπρόσωπο τον κ. Σταύρο Σκοπελίτη. Ο κ. Καραμάριος έχει το λόγο. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΑΡΑΜΑΡΙΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, επερωτώντας την Κυβέρνηση και ιδιαίτερα τον κύριο Υπουργό Αιγαίου, ο οποίος αίρει τον σταυρό του μαρτυρίου δυστυχώς για μια περιοχή που είναι μεγαλύτερη από την ηπειρωτική ελλάδα, αλλά, όπως βλέπετε, είμαστε μόνοι μας σήμερα εδώ, θα ήθελα σημειολογικά και μόνο να παραθέσω στη σύντομη αυτή παρέμβασή μου, τα εξής, πέραν φυσικά των όσων είπε ο αξιότιμος συνάδελφος κ. Βαρίνος. Η υγειονομική θωράκιση των νησιών του Αιγαίου, κύριε Υπουργέ: Θα θυμάστε προφανώς το μεγάλο συμπόσιο που έγινε πέρυσι στην Τήλο στις 22 και 23 Μαϊου -αυτό το ωραίο προσπέκτους που μας δώσατε- και την υπόσχεσή σας ότι, εάν δεν γίνουν αυτά τα οποία θα λέγατε εις ό,τι αφορά τα ιατρικά προβλήματα της υγείας του Αιγαίου, θα παραιτηθώ. Και θυμάστε που σας είπα, μην το λέτε αυτό, κύριε Υπουργέ, γιατί, αν σεβαστείτε την υπόσχεσή σας, θα πρέπει να παραιτηθείτε σύντομα. Και βλέπετε, λοιπόν, με όσα είπε και ο κ. Βαρίνος -για να μην σχολιάσω πολύ περισσότερα- ότι δεν έγινε απολύτως τίποτα. Γιατί, όπως σας είπα τότε, εσείς δεν είχατε αρμοδιότητα, διότι δεν ήσασταν Υπουργός Υγείας και Πρόνοιας, αλλά μόνο Υπουργός Αιγαίου και δεν μπορούσατε θεσμικά να κάνετε αυτές τις παρεμβάσεις σας, με αποτέλεσμα οι εκκλήσεις σήμερα όλων των μικρών νησιών για τους γιατρούς, να εξακολουθούν να υφίστανται. Θα σας έλεγα ως παράδειγμα, της Πάτμου, που παραμένει το ίδιο, παρά τις εκκλήσεις όλων μας και τις ερωτήσεις που κάνουμε, του Κέντρου 'Εμπονας, της Κάσου, της Καρπάθου και όλων αυτών των νησιών, που τα ξέρετε και εσείς. Και δεν θέλω να επισημάνω πάλι αυτά που είπε ο κ. Βαρίνος για την προμήθεια των ελικοπτέρων παντός καιρού για τη μεταφορά των ασθενών, που βλέπετε τα 66,5 δισεκατομμύρια τα οποία τότε η Ευρωπαϊκή 'Ενωση είχε στο δεύτερο Πακέτο δεν τα απορροφήσατε. Επομένως, θα ήταν περιττό να σχολιάσω τα ίδια τα οποία είπε ο κύριος συνάδελφος. Εκπαίδευση: Δυστυχώς η εκπαίδευση πάσχει, κύριε Πρόεδρε. Η αιτία είναι η έλλειψη βιβλίων, αιθουσών και καθηγητών σε αρκετά σχολεία. Θα ήθελα να σας παραθέσω δύο αποκόμματα εφημερίδων -με ημερομηνία 25 Νοεμβρίου- όπου αναφέρουν ότι προχθές έγινε κατάλειψη σχολείων στη Ρόδο διότι δεν έχουν βιβλία. (Στο σημείο αυτό ο Βουλευτής κ. Αν. Καραμάριος καταθέτει για τα Πρακτικά τα προαναφερθέντα αποκόμματα, τα οποία βρίσκονται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής.) Σαν παράδειγμα θα σας έλεγα, κύριε Υπουργέ -και θέλω να το σημειώσετε αυτό- με όλη την ειλικρίνεια και το σεβασμό, να πάτε να επισκεφθείτε το 1ο ΤΕΛ της Κω. Και θα δείτε εκεί ότι, όχι μόνο είναι επικίνδυνο, αλλά απαράδεκτο να παρακολουθούν μαθητές μέσα σε τέσσερις αίθουσες που ήσαν επί Ιταλικής κατοχής πλυσταριά και σε μία όμορη αίθουσα του γειτονικού νοσοκομείου, που εκεί ήταν το ακτινολογικό εργαστήριο, που αντιλαμβάνεσθε ότι όλη η ηλεκτρική ενέργεια των ακτινολογικών μηχανημάτων είναι μέσα στους τοίχους. Εκεί κάνουν τα παιδιά μαθήματα, χωρίς θέρμανση. Θα σας παρακαλούσα να πάτε να το δείτε γιατί έχουμε απασχολήσει και τη Βουλή με σχετική μας ερώτηση. Ανάπτυξη νησιών: Την ανάπτυξη των νησιών, κύριε Υπουργέ, τη ζητάει όλος ο κόσμος, επιμελητήρια, φορείς κλπ. Οι εξαγγελίες της Κυβέρνησης του 1996 -είπε και ο κ. Βαρίνος- πήγαν στα συρτάρια. 'Οσον αφορά το Ελσίνκι, που έχουμε πράγματι ευκαιρία, θα σας παρακαλούσα να μας πείτε τι έχετε ετοιμάσει ακριβώς για τα νησιά του Αιγαίου με τη δήλωση 30 της Συμβάσεως του 'Αμστερνταμ, την οποία και την καταθέτω για να την έχετε, όπου εκεί, πράγματι, μας δίνεται η ευκαιρία να θεσμοθετήσουμε διατάξεις. Και ήδη δεν απαγορεύται η λήψη ειδικών μέτρων υπέρ των περιοχών αυτών, των νησιωτικών, για την καλύτερη ένταξή τους στην εσωτερική αγορά με δίκαιους όρους. (Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Βουλευτή) Δυο - τρία λεπτά μόνο, κύριε Πρόεδρε. Αν έχετε κάνει τέτοιο υπόμνημα να μας το πείτε να το ξέρουμε, διότι όπως αντιλαμβάνεστε αυτό είναι υποχρέωση της Ελλάδος με τη Συνθήκη του 'Αμστερνταμ. (Στο σημείο αυτό ο Βουλευτής κ. Αν. Καραμάριος καταθέτει για τα Πρακτικά την προαναφερθείσα δήλωση, η οποία βρίσκεται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής.) Απορροφήσεις έργων; Να μην το ξαναπώ. Μηδαμινές. Ενδεικτικά θα σας έλεγα και εγώ για τις μαρίνες της Ρόδου, που είναι ημιτελής, της Κω όπου πάσχουν -ψάχνουμε να βρούμε φορείς για τις χερσαίες εγκαταστάσεις- της Μυτιλήνης ανύπαρκτη -δεν ξεκίνησε ακόμη και μάλιστα είναι και η έδρα σας, κύριε Υπουργέ. Για να μην επαναφέρω και το πρόβλημα κατασκευής των δεξαμενών και φραγμάτων. Το μόνο που θα σας έλεγα, κύριε Υπουργέ, είναι πως είναι ντροπή να σας παραδώσουμε λιμνοδεξαμενές του 1993 της Αστυπάλαιας και Σκολενίτη της Ρόδου και να μην μπορείτε ούτε καν να τις χρησιμοποιήσετε. Θα πω λίγα λόγια για την τουριστική πολιτική, κύριε Πρόεδρε -και τελειώνω- σε ένα Αιγαίο που είναι γεμάτο ιστορία, πολιτισμό και ομορφιές, που μόλις πρόσφατα επισκέφθηκα, τη Λέσβο, τη δική σας πατρίδα. Και θα σας πω ενδεικτικά πως όταν έχει εξακόσιες χιλιάδες διανυκτερεύσεις η Λέσβος το χρόνο και η Δωδεκάνησος έχει δεκατρία εκατομμύρια, αντιλαμβάνεσθε το μέγεθος της διαφοράς της αποστάσεως από την ανάπτυξη αυτού του νησιού. Δεν έχετε κάνει απολύτως τίποτα. Οι απορροφήσεις στον τουριστικό τομέα είναι μηδαμινές. Εκεί που θα στεκόμουν περισσότερο θα ήταν η ρύθμιση των χρεών των επιχειρήσεων πάσης φύσεως. Βλέπετε ανακάλυψε χθες ο κ. Σημίτης και ο κ. Παπαντωνίου ότι οι τράπεζες είναι τοκογλύφοι. Το λέγαμε εδώ, κύριε Πρόεδρε, στη ψήφιση του ν.2601. Προσπαθήσαμε να πείσουμε τον κ. Παπαντωνίου. Είναι τοκογλυφικά τα πανωτόκια, πρέπει να τα ρυθμίσουμε. 'Ελεγαν όχι δεν θέλουμε να στενοχωρήσουμε τις τράπεζες. Και έρχεται σήμερα παραμονές εκλογών να μας λέει ναι, είναι τοκογλύφοι οι τράπεζες. Τη λέξη την είπε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός. Τέλος, θα ήθελα να πω για τη Δημόσια Διοίκηση. Εδώ, κύριε Υπουργέ, δεν θα παραθέσω εγώ τίποτα για τη Δημόσια Διοίκηση. Θα παραθέσω ένα έγγραφο της 5-8-99 του νυν γενικού γραμματέα της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, ο οποίος ομιλεί περί του καταντήματος της περιοχής την οποία έχει την τιμή να προϊσταται. Λέει "θεωρούμε απελπιστική τη σημερινή κατάσταση της περιφέρειας σε μια εποχή που αυτή πρέπει να επιταχύνει τις διαδικασίες ολοκλήρωσης των νομικών δεσμεύσεων του δευτέρου ΠΕΠ κλπ." ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Κύριε Καραμάριε, θα καλύψετε και τη δευτερολογία σας. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΑΡΑΜΑΡΙΟΣ: Τελειώνω, κύριε Πρόεδρε. Αλλά για να μη σας κουράζω, θα σας έλεγα το εξής. Στη σελίδα 220 της εισηγήσεως του προϋπολογισμού επαίρεσθε για το ν. 2503/97, με τον οποίο νόμο λέτε "οικοδομήθηκαν οι προϋποθέσεις για περαιτέρω αποσυγκέντρωση προς το επίπεδο της περιφέρειας", και που ο γενικός γραμματέας της Περιφέρειας θεωρείται εκπρόσωπος της Κυβέρνησης. Αυτό είναι δηλαδή το κατάντημα, ενώ εσείς τώρα πρόσφατα εισηγείστε με την έκθεσή σας δικαιολογώντας το ν.2503, να έρχεται ο περιφερειάρχης να σας διαψεύδει. Με αυτήν τη διοίκηση κύριε Υπουργέ, πως θα αναπτύξουμε το Αιγαίο μας; Είναι δυνατόν με μία τέτοια διοίκηση την οποία τώρα ακόμα θέλετε να διορθώσετε, να προχωρήσουμε; Οι προσπάθειες σας με τον περίφημο "ΑΣΤΕΡΙΑ", δυστυχώς δεν μπορούν να διορθώσουν την κατάσταση. (Στο σημείο αυτό ο Βουλευτής κ. Αν. Καραμάριος καταθέτει για τα Πρακτικά τα προαναφερθέντα έγγραφα τα οποία βρίσκονται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής). ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ο κ. Χωματάς έχει το λόγο. ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΩΜΑΤΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, όπως πολύ καλά όλοι γνωρίζουμε σε αυτήν την Αίθουσα, το Αιγαίο συμπεριλαμβάνει περίπου εκατόν σαράντα νησιά. Αυτά είναι διασπαρμένα, μικρά και μεγάλα, σε όλη την έκταση του Αιγαίου. 'Οπως αντιλαμβάνεσθε, ο κάθε σχεδιασμός για την ανάπτυξη και την πρόοδο των νησιών γίνεται δύσκολος από την απομόνωση που επιβάλει το θαλάσσιο περιβάλλον, που διαχωρίζει μεταξύ τους τα νησιά. Το πρόβλημα γίνεται εντονότερο για τα μικρά νησιά, κύριε Πρόεδρε, διότι στα μικρά νησιά οι δυνατότητες ανάπτυξης είναι πάρα πολύ μικρές και ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του οποιουδήποτε έργου, αναπτυξιακού, γίνεται ακόμα δυσκολότερος από τη δυσκολία επικοινωνίας με το κέντρο και ενδοεπικοινωνίας των μικρών νησιών με την υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά και μεταξύ τους, όπως σας προανέφερα. Το γεγονός αυτό, όμως, επιδεινώνεται δυστυχώς, από την αδιαφορία από πλευράς κράτους, κύριε Υπουργέ. Και χαίρομαι που είστε εσείς εδώ να υποστηρίξετε αυτά τα οποία εμείς σήμερα θα σας καταλογίσουμε. Το κράτος πραγματικά, εάν έδειχνε την ανάλογη στοργή και το ενδιαφέρον, θα έπρεπε την οποιαδήποτε πρωτοβουλία του, όπως σας έχω τονίσει και στη Σέριφο που είχαμε συναντηθεί σε ένα συνέδριο, θα έπρεπε να ξεκινήσει την οποιαδήποτε πρωτοβουλία του από τις ανάγκες των μικρών και απομεμωνομένων νησιών, από τις ανάγκες των ορεινών περιοχών. Εκεί υπάρχουν τα προβλήματα, εκεί τα προβλήματα λύνονται εύκολα και γρήγορα και με λιγότερο κόστος απ'ότι σε μεγάλα κέντρα τα οποία δεν θα σταματήσουν ποτέ να απαιτούν. Το κακό, όμως, κύριε Πρόεδρε, με τα νησιά μας είναι ότι ενώ όλοι αναγνωρίζουμε τη μεγάλη σημασία που έχει η ανάπτυξη των νησιών μας, το μεγάλο εθνικό ενδιαφέρον που έχουν τα νησιά μας, εν τούτοις ο κάθε Υπουργός της κάθε κυβέρνησης έρχεται και αρκείται μόνο σε διαπιστώσεις. Διαπιστώνει την ανάγκη για μεγάλα και σοβαρά έργα αναπτυξιακά που θα βγάλουν τα νησιά από την απομόνωση, αλλά στο τέλος δυστυχώς τίποτε δεν υλοποιείται. Το χειρότερο δε είναι ότι και οι Υπουργοί της ίδιας κυβέρνησης διαδέχονται ο ένας τον άλλον κάθε έξι μήνες, όπως συνηθίζεται να γίνεται η αναθρόνιση και αντί να συνεχίσουν το έργο του προκατόχου ή με οποιεσδήποτε βελτιώσεις να συνεχίσουν το έργο αυτό, αρχίζουν και οι ίδιοι την ίδια ιστορία. Δηλαδή νέες διαπιστώσεις, νέες συζητήσεις, νέες συγκεντρώσεις για να γίνει αποτύπωση των προβλημάτων και να εξευρεθούν λύσεις. Οι λύσεις, κύριε Υπουργέ, είναι γνωστές. Είναι δεδομένες. Απλούστατα δεν προχωρούν. Και εδώ θα ήθελα να καταλάβετε τη μεγάλη ευθύνη την οποία επωμίζεσθε και εσείς και η Κυβέρνησή σας. Θα έπρεπε δε να είναι όλη η Κυβέρνηση παρούσα σήμερα, εφόσον πραγματικά αναγνωρίζετε τον εθνικό χαρακτήρα των νησιών και τη μεγάλη σημασία που έχει η ανάπτυξή τους και όχι, κύριε Υπουργέ, να είσθε μόνος σας να απολογηθείτε για τις ευθύνες και άλλων Υπουργών. Θα έπρεπε πραγματικά η πολιτεία να φροντίσει αυτά τα προβλήματα που είναι δεδομένα, να τα λύσει, και όχι κάθε φορά να έρχεται ο κάθε Υπουργός να κάνει διαπιστώσεις και τα προβλήματα να μην προχωρούν. Γνωρίζετε πολύ καλά, κύριε Υπουργέ, ότι τα προβλήματα είναι δεδομένα, οι λύσεις είναι δεδομένες, είναι γνωστές και τα μέσα εν πάση περιπτώσει τα έχουμε. Τώρα που έχουμε την τύχη να είμαστε με οποιαδήποτε μορφή στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση και έχουμε τη δυνατότητα να πάρουμε πόρους απ' αυτήν, δεν θα ήταν και τόσο δύσκολο να ιεραρχήσουμε τα προβλήματα και να φτιάξουμε πέντε έργα υποδομής τα οποία θα βοηθούσαν την ανάπτυξη των νησιών μας. Δυστυχώς όμως αυτό, κύριε Υπουργέ, αυτό δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα. Και τα όποια κονδύλια έχουν απορροφηθεί, που το ποσοστό είναι ελάχιστο, απελπιστικά χαμηλό, 36% επί του συνόλου των πόρων, έχουν κατανεμηθεί σε έργα μικρής σπουδαιότητας και όχι σε αναπτυξιακά έργα όπως αεροδρόμια, ελικοδρόμια, μαρίνες, υδατοδεξαμενές, λιμνοδεξαμενές κλπ. Κύριε Υπουργέ, εκτός από τα έργα υποδομής, που λόγω έλλειψης χρόνου δεν μπορώ να επεκταθώ περισσότερο που έχουν όμως ιδιαίτερη σημασία, θα ήθελα να αναφερθώ σε ένα πολύ σημαντικό και επίκαιρο θέμα, στο θέμα της παιδείας. Δυστυχώς η Κυβέρνηση -και λυπάμαι που θα το πω- και σ'αυτό τον τομέα έχει επιτύχει την πλήρη απορύθμιση σε βαθμό απελπιστικό πραγματικά, που τόσο οι γονείς όσο και τα παιδιά από έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής, από έλλειψη διδακτικού προσωπικού, από έλλειψη κτιριακής υποδομής, βρίσκονται σε απελπιστική κατάσταση και απειλούν με απεργιακές κινητοποιήσεις και με αποχές από τα μαθήματα. 'Ηδη έχει περάσει το 1/3 της σχολικής χρονιάς και η έλλειψη, όπως προανέφερα, υλικοτεχνικής υποδομής και κτιριακής υποδομής έχει προβληματίσει γονείς και παιδιά. Το χειρότερο όμως απ' όλα, κύριε Υπουργέ, είναι ότι σε ανάλογη επίκαιρη ερώτηση που έκανα προ ημερών στον Υφυπουργό Παιδείας κ. Ανθόπουλο, μου απάντησε ότι ειδικά τα νησιά των Κυκλάδων έχουν υπερκαλυφθεί. 'Εχουν υπεκαλυφθεί βάσει των αιτήσεων που είχαν από την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. 'Οταν του απέδειξα ότι αυτό δεν είναι σωστό, απείλησε μάλλον τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση αλλά και την πρωτοβάθμια, ότι θα τους καλέσει σε απολογία και θα στείλει και έλεγχο. 'Ελεγχο πράγματι έστειλε. Και ο έλεγχος αυτός έκανε τη διαπίστωση ότι βάσει του αριθμού των παιδιών, πράγματι μπορεί να υπάρχουν μερικοί πλεονάζοντες δάσκαλοι ή καθηγητές. Αλλά δεν έκανε τον ανάλογο έλεγχο σε άλλες περιφέρειες της Ελλάδος, στις Σέρρες, στα Ιωάννινα ή στη Λάρισα παραδείγματος χάρη, να δει ότι και εκεί μπορεί να υπάρχουν πλεονάζοντες καθηγητές, οι οποίοι μάλιστα δεν έχουν ενδεχομένως τόση μεγάλη σημασία να διατίθενται καθ' υπέρβαση στον εκπαιδευτικό σύμβουλο και να είναι τρεις δάσκαλοι για είκοσι επτά μαθητές οι οποίοι κάθονται και αναγκάζονται και κάνουν μικρότερα τμήματα για να ασχολούνται με κάτι. Το ίδιο όμως δεν συμβαίνει με το Νομό των Κυκλάδων. Εξανλτεί την αυστηρότητά του ο κύριος Υφυπουργός στο Νομό των Κυκλάδων που γνωρίζει, ότι υπάρχουν μικρά νησιά με είκοσι και τριάντα μαθητές και με ένα δάσκαλο. Εάν ο καθηγητής αυτός αρρωστήσει, τα παιδιά αυτά δεν θα κάνουν σχολείο. Γι' αυτό και τα τελευταία χρόνια δεν μπαίνουν μαθητές, απόφοιτοι Λυκείου από τα μικρά νησιά ή ακόμη και από τα μεγαλύτερα νησιά, στα πανεπιστήμια λόγω αυτής της κακομεταχείρισης. Δεν ξέρω για τον κύριο Υφυπουργό τι βαραίνει περισσότερο. Τα μικρά νησιά που θα έπρεπε να δείξουμε την επιείκειά μας και την ευαισθησία μας, ή για λόγους κομματικούς η ιδιαίτερη πατρίδα του κυρίου Υφυπουργού θα πρέπει να τυγχάνει αυτής της ιδιαίτερης μεταχείρισης με τρεις πλεονάζοντες δασκάλους σε είκοσι επτά μαθητές; Ευχαριστώ. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ο κ. Τζωάννος έχει το λόγο. ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΖΩΑΝΝΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, η εγκατάλειψη του Αιγαίου φαίνεται ξεκάθαρα από ένα απλό στοιχείο, το ποσοστό ανεργίας. Παρακαλώ τον κύριο Υπουργό να ζητήσει από τη Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος τα στοιχεία για την ανεργία στο Αιγαίο την περίοδο 1994-1998, δηλαδή την τελευταία περίοδο διακυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ. Στο σύνολο των εργαζομένων όλων των ηλικιών η ανεργία έχει υπερδιπλασιστεί, αλλά στους νέους κάτω των είκοσι πέντε ετών έχει υπερδεκαπλασιαστεί. Είναι δέκα φορές πάνω μέσα σε τέσσερα χρόνια! Εάν δεν είναι αυτός δείκτης εγκατάλειψης, τι είναι, συγκρινόμενος βέβαια και με το δείκτη ανεργίας στο σύνολο της χώρας, όπου κι εκεί η εξέλιξη είναι αρνητική αλλά όχι τόσο έντονα; Θα ήθελα να επισημάνω το γεγονός, ότι εξ αιτίας της διαρροής πληθυσμού δεν έχουμε στοιχεία για την πραγματική ανεργία, διότι πολλοί νέοι φεύγουν από την περιοχή τους, δεν επιστρέφουν. Εάν έμεναν στην περιοχή οι δείκτες θα ήταν ακόμα χειρότεροι. Το λέω αυτό, διότι τελικά η Κυβέρνηση σ' ό,τι αφορά το Αιγαίο περιορίζεται σε εξαγγελίες μέτρων τα οποία ποτέ δεν υλοποιούνται. Και επιπλέον, έχει μετατρέψει το Υπουργείο Αιγαίου, δυστυχώς, σε έναν οργανισμό εκπόνησης μελετών και διεξαγωγής συνεδρίων. Εγώ δε ως πανεπιστημιακός καθηγητής μπορώ να πω ότι έχω και μία θετική προδιάθεση υπέρ των συνεδρίων και των μελετών, αλλά εν μέτρω, διότι προάγουν τη γνώση και τεκμηριώνουν τα επιχειρήματα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα μετατραπεί η όλη υπόθεση σε μία βιομηχανία μελετών. Θα πρέπει αυτές οι μελέτες να υλοποιούνται. Για να μην λέτε ότι μιλάω άνευ στοιχείων, θα σας υπενθυμίσω τι έγινε ακριβώς πριν από ένα χρόνο στην Καλλονή της Λέσβου. Στις 27 Νοεμβρίου του 1998 πραγματοποιήθηκε ένα επιστημονικό αναπτυξιακό συνέδριο, πολύ χρήσιμο, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Αιγαίου για την προβατοτροφία στο Βόρειο Αιγαίο, το οποίο κατέληξε σε συγκεκριμένες προτάσεις. Υπήρχαν εκατό πενήντα σύνεδροι. 'Εγιναν διάφορες προτάσεις. Πρώτη πρόταση, η δημιουργία παραρτήματος του Κέντρου Γενετικής Βελτίωσης Ζώων Αθηνών στη Λέσβο. 'Αλλες προτάσεις: Διαφήμιση και προώθηση των φυλών από τις συνεταιριστικές οργανώσεις. Δημιουργία ταμείου για την αντιμετώπιση κρίσεων και την ανάληψη πρωτοβουλιών ιδιαίτερης σημασίας. Δημιουργία δικτύων πληροφόρησης των εργατών. Δημιουργία διεπαγγελματικών οργανώσεων. Δημιουργία μονάδας επεξεργασίας μαλλιού για τη βελτίωση της ποιότητας και την αύξηση της τιμής της αγοράς. Τι έγινε από όλα αυτά; Τίποτε. Οκτώ μήνες αργότερα υπέβαλα μία ερώτηση στο Υπουργείο Αιγαίο και στο Υπουργείο Γεωργίας και η απάντηση ήταν, ότι δεν κρίνεται αναγκαία η ίδρυση παραρτήματος του Κέντρου Γενετικής Βελτίωσης Ζώων Αθηνών στο νησί της Λέσβου! Τότε ποια αξία έχουν τα συνέδρια; Θα ήθελα να προσθέσω και τις αναγγελίες καταπληκτικών προγραμμάτων που έγιναν το 1994: "Αιγαίο 2000", συγκοινωνίες 2000, από τον προκάτοχό σας και ηγετικό στέλεχος του ΠΑ.ΣΟ.Κ., τον κ. Σκανδαλίδη. 'Οταν ζήτησα στοιχεία γι'αυτές τις μελέτες, ορισμένες δεν είχαν πραγματοποιηθεί, άλλες έχουν ολοκληρωθεί και βρίσκονται σε κάποια συρτάρια. Πού είναι η υλοποίηση για τη βελτίωση των συγκοινωνιών, για τη βελτίωση της διαχείρισης υδάτινων πόρων; Στη Λέσβο έχουμε τις λιμνοδεξαμενές -τις δρομολόγησε η Νέα Δημοκρατία- οι οποίες, όμως, μένουν αναξιοποίητες, γέμισαν κουνούπια κι έτσι έχουμε αρνητική επίπτωση στον τουρισμό αντί να έχουμε βελτίωση της γεωργίας. Θα ήθελα να επισημάνω επίσης, ότι η περιοχή μας υποφέρει από τις αρνητικές επιπτώσεις οριζοντίων ενεργειών, για παράδειγμα της αγροτικής πολιτικής. Η περικοπή της επιδότησης για το ελαιόλαδο έχει έντονες αρνητικές επιπτώσεις στο οικονομικό γίγνεσθαι του βορείου Αιγαίου και ειδικότερα στη Λέσβο. Αλλά και στον τουρισμό ισχύουν τα ίδια: Οι Δήμοι της Λέσβου διαμαρτύρονται διότι από το πρόγραμμα αγροτοτουριστικής ανάπτυξης, το οποίο προωθεί ο Ε.Ο.Τ., ύψους εκατό δισεκατομμυρίων, για ορεινές και φθίνουσες περιοχές, έχουν εξαιρεθεί τα νησιά του Αιγαίου. Υπέβαλα μία ερώτηση προς τη Βουλή και το μόνο που μπορώ να εξηγήσω είναι ότι προφανώς οι συντάκτες αυτών των προτάσεων αγνοούν τη γεωγραφία, διότι υπάρχουν ορεινοί όγκοι στα νησιά του Αιγαίου και μάλιστα, ιδιαίτερου κάλλους για την ανάπτυξη του τουρισμού. Τέλος, θα ήθελα να επισημάνω ότι, αντί το Υπουργείο Aιγαίου να προωθεί το συντονισμό του έργου των λοιπών Υπουργείων, ώστε να λύνονται τα προβλήματα, κάτι που θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο και θα βοηθούσε στον επιτελικό του ρόλο, έχουμε μια αποδιοργάνωση του συντονισμού έργων, όπως στην περίπτωση της μαρίνας της Μυτιλήνης, έργο που πάει να χαθεί, επειδή δεν μπορούν να συντονιστούν οι ενέργειες και επειδή υπάρχει διαμάχη μεταξύ των παραγόντων του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Υποφέρει η τοπική κοινωνία από διαμάχες μεταξύ παραγόντων του ΠΑ.ΣΟ.Κ., κάτι που ήταν φανερό όλο τον περασμένο χειμώνα. Κύριε Πρόεδρε, θα επανέλθω στη δευτερολογία μου, αλλά θεωρώ ότι σήμερα μας δίνεται μια ευκαιρία, το Υπουργείο Αιγαίου, έστω και "στο παρά πέντε", να μπει στη δεύτερη φάση, δηλαδή στη φάση των έργων και όχι των μελετών. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λουκάς Αποστολίδης): Ο κ. Καραμηνάς έχει το λόγο. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΗΝΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, κυρία και κύριοι συνάδελφοι, ας κάνουμε μια ιστορική αναδρομή του Αιγαίου. Το Αιγαίο με τον περιαιγιακό χώρο είναι η κοιτίδα της φυλής μας από την πανάρχαια εποχή της Αιγηίδος. Πριν γίνει θάλασσα, υπήρξε ο χώρος όπου γεννήθηκε το "άριστον μεταξύ των ανθρώπων γένος", σύμφωνα με τον Πλάτωνα. Στο Αιγαίο γράφτηκε κατά μέγα μέρος η ιστορία του γένους μας. (Στο σημείο αυτό την προεδρική έδρα καταλαμβάνει ο Ε' Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Β. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ) Εδώ εφευρέθηκε η ναυσιπλοϊα. Εδώ ήκμασε το παγκοσμίως πρώτο θαλάσσιο εμπόριο. Εδώ άνθησαν οι πολιτισμοί μας, ο μινωϊκός, ο κυκλαδικός, ο αιγαίος, ο μυκηναϊκός. Στο Αιγαίο και γύρω του ο Ευρωπαίος άνθρωπος εφεύρε τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την οικοδομική, την αρχιτεκτονική, τη μεταλλουργία, τη γραφή, την ποίηση, τη λογοτεχνία. Δηλαδή από το Αιγαίο ξεκίνησαν όλα. Από αυτό άρχισε η Ευρώπη. Με το Αιγαίο οι 'Ελληνες γίναμε λαός της θάλασσας που ουδέποτε ηττηθήκαμε σε αυτήν. Είμαστε ταυτισμένοι με το Αιγαίο. Το Αιγαίο είμαστε εμείς, είναι ο εαυτός μας και κανείς δεν μοιράζεται, δεν εκχωρεί, δεν προδίδει τον εαυτό του. Κύριε Πρόεδρε κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν είναι δυνατόν το Αιγαίο με αυτές τις ιστορικές καταβολές να βρίσκεται όσον αφορά τουλάχιστον την περιφέρεια βορείου Αιγαίου στην προτελευταία θέση μεταξύ των περιφερειών της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης. Οι αιγαιοπελαγίτες δεν ανέχονται άλλο τον εμπαιγμό, ούτε την ανακολουθία εξαγγελιών και μετεκλογικών πράξεων. Δεν αρκούν οι καλές προθέσεις ορισμένων κυβερνητικών στελεχών και επιτρέψτε μου να απευθυνθώ σε σας, κύριε Υπουργέ. Οι προθέσεις σας είναι αγαθές, αλλά επιπλέον χρειάζεται πολιτική βούληση και τέτοια δυστυχώς δεν βλέπουμε στον ορίζοντα. Δεν είναι τυχαίο ότι από τις εξαγγελίες του τότε Υπουργού Αιγαίου και σημερινού Γενικού Γραμματέα του ΠΑ.ΣΟ.Κ. του κ.Σκανδαλίδη, οι οποίες μάλιστα τυπώθηκαν και σε φυλλάδιο "Αιγαίο 2000", όπως σας έδειξε ο αγαπητός συνάδελφος κ. Βαρίνος, ελάχιστες υλοποιήθηκαν και αυτές κουτσουρεμένες. Δεν είναι τυχαίο ότι το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής της Βουλής για τη Θράκη και το Αιγαίο, που ομόφωνα απεφασίσθη, ουδέποτε υλοποιήθηκε ούτε καν συζητήθηκε στη Βουλή. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας. Ζούμε σήμερα στην εποχή της ταχύτητας, της γνώσης, των ραγδαίων εξελίξεων. Γι'αυτό απαιτείται προσαρμοστικότητα, ευλυγισία, αποτελεσματικότητα, τόσο στην λήψη όσο και στην εκτέλεση των αποφάσεων. Δυστυχώς, όμως, όλοι μας έχουμε διαπιστώσει ότι η κεντρική εξουσία, το κεντρικό κράτος είναι σήμερα συνώνυμο με την καθυστέρηση, την ολιγωρία, την αδιαφορία, τη ραθυμία, την χαμηλή απόδοση, την κατασπατάληση των χρημάτων των φορολογούμενων και την αδιαφάνεια. Και σαν να μην έφθανε αυτό, η κεντρική εξουσία καθυστερεί και την αναγκαία θεσμική θωράκιση της αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού. Δεν τους εκχωρεί τους αναγκαίους πόρους. Αντίθετα, θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι υπεξαιρεί θεσμοθετημένους πόρους από την αυτοδιοίκηση. H Kυβέρνηση δεν επιτρέπει στις μονάδες της αυτοδιοίκησης να αναζητήσουν και να επιστρατεύσουν ικανά, μορφωμένα, εκπαιδευμένα, εξειδικευμένα έμπειρα στελέχη που είναι εν πάση περιπτώσει απαραίτητα για τις σύγχρονες, πολυσύνθετες απαιτήσεις της κοινωνίας. Ποιοι είναι οι συντελεστές μίας ολοκληρωμένης ανάπτυξης των περιφερειών του κράτους; Πρώτον, ο περιφερειακός σχεδιασμός και οι αποφάσεις του. Δεύτερον, η χρηματοδότηση και τρίτον, η εκτέλεση του σχεδιασμού. Για τη χρηματοδότηση ας μην μιλήσουμε, γιατί θυμίζει ταμείο άπορων κορασίδων. Για τον πρώτο και τρίτο συντελεστή, είναι προφανής η ανάγκη ύπαρξης επαρκούς μηχανισμού σχεδιασμού, αλλά και παρακολούθησης και ελέγχου της υλοποίησης. Δεν αρκεί η λέξη και η νοοτροπία που περικλείει αυτή η απορρόφηση πόρων, αλλά πρέπει να υπάρξει ελεγχόμενη απορρόφηση πόρων. Και δυστυχώς, ο δειγματοληπτικός έλεγχος που έγινε πρόσφατα σε δύο λιμενικά έργα στη Σάμο, κατέδειξε, όπως άλλωστε συμβαίνει και στους περισσότερους ελεγχους, κακοτεχνίες. Ποιοι θα κάνουν το σχεδιασμό; Ποιοι θα παρουσιάσουν τα ώριμα έργα; Ποιοι θα παρακολουθήσουν και θα ελέγξουν τα έργα, όταν για παράδειγμα στη νομαρχία Σάμου επί συνόλου διακοσίων ενενήντα τεσσάρων οργανικών θέσεων, υπηρετούν εκατόν είκοσι τρεις και τελούν υπό διορισμό είκοσι τέσσερις, δηλαδή θα καλυφθεί μόνο το 50% των προβλεπομένων θέσεων; Πώς θα έχουμε ανάπτυξη όταν στη Σάμο η ΔΕΗ υστερεί κατά εβδομήντα τεχνικούς και δεν υπάρχει πολιτική βούληση να καλυφθούν τα κενά; Πώς θα υπάρξει ανάπτυξη, όταν η οποιαδήποτε τουριστική κίνηση οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στους ιδιώτες, μια και οι υποδομές στα νησιά μας είναι σε εμβρυική ηλικία, οι συγκοινωνίες θαλάσσιες και αεροπορικές τραγικές και μόνο προς την Αθήνα, ενώ οι κάτοικοι εναγωνίως ζητούν σύνδεση με τη Θεσσαλονίκη, αλλά και με το Βόλο; 'Οσον αφορά τις τηλεπικοινωνίες, αυτές εξαρτώνται από τις καιρικές συνθήκες. Θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι η μαρίνα Πυθαγορείου Σάμου έχει καταντήσει γεφύρι της 'Αρτας. 'Οσον αφορά τη Λουτρόπολη Ικαρίας, δαπανήθηκαν τα περί επτακόσια εκατομμύρια για μελέτες και δεν έχει γίνει τίποτε. Πώς θα υπάρξει ανάπτυξη, όταν η πολιτεία δεν στηρίζει τα γεωργικά, κτηνοτροφικά, αλιευτικά, μελισσοκομικά προϊόντα των νησιών; Πώς θα υπάρξει ανάπτυξη, αν δεν βελτιώσουμε την υποδομή και την ανταγωνιστικότητα των τοπικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω κατάλληλων κατά περίπτωση κινήτρων και φοροαπαλλαγών; Πώς θα λυθεί το δημογραφικό πρόβλημα των νησιών μας, όταν η δημόσια υγεία είναι υποβαθμισμένη σε υλικοτεχνικό εξοπλισμό, σε κάλυψη αναγκών σε ιατρικό, παραϊατρικό, βοηθητικό και διοικητικό προσωπικό; Η ανεργία υπερβαίνει το 15%, ενώ η ανεργία των νέων πλησιάζει το 30% Η παιδεία καρκινοβατεί, ενώ η παραπαιδεία ακμάζει. Εδώ να σημειώσουμε ότι τα ποσοστά επιτυχίας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι τα χαμηλότερα στην επικράτεια. Δεν υπάρχει ανάδειξη και αξιοποίηση της πολιτιστικής και θρησκευτικής μας κληρονομιάς, όπως δεν υπάρχει και στήριξη και ενίσχυση της πνευματικής και καλλιτεχνικής δημιουργίας. Δεν έχουμε βελτίωση στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και στην ποιότητα ζωής των κατοίκων. 'Οταν συμβαίνουν όλα αυτά, πώς θα συγκρατήσουμε τον υφιστάμενο πληθυσμό, και πώς θα προκαλέσουμε τη μετεγκατάσταση της ομογένειας; Επειδή το Αιγαίο δεν αρκεί να υπάρχει, αλλά πρέπει να κατοικείται και για να κατοικείται, είναι απαραίτητο να υπάρχουν υποδομές, κίνητρα και προϋποθέσεις ευημερίας των κατοίκων του, κάνουμε έκκληση στην Κυβέρνηση, έστω και στη λήξη της θητείας της, να τείνει ευήκοον ους στα προβλήματα και στις εκκλήσεις των Αιγαιοπελαγιτών και να δώσει λύσεις. Λύσεις, άλλωστε, που κατ' επανάληψη έχουμε προτείνει και που πηγάζουν από τον προβληματισμό και την αγωνία αυτών που έχουν τάξει τον εαυτό τους να φυλάνε Θερμοπύλες. Εν πάση περιπτώσει, εμείς, η Νέα Δημοκρατία, που σε μικρό χρονικό διάστημα θα είμαστε Κυβέρνηση της χώρας, θα δώσει λύσεις και θα ανακουφίσει τους ακρίτες Αιγαιοπελαγίτες, οι οποίοι τη συμπαράσταση και τη ζεστασιά την έζησαν από τη Νέα Δημοκρατία τα τρία χρόνια από τη διακυβέρνηση της χώρας από την κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Ευχαριστώ. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Β. Κωστόπουλος): Ο κύριος Υπουργός έχει το λόγο. ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): Κυρία και κύριοι συνάδελφοι, θα ήθελα κατ' αρχήν να σας ευχαριστήσω που είχατε την πρωτοβουλία μέσω των κοινοβουλευτικών όπλων που έχει στη διάθεσή του το κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, να έχουμε την ευκαιρία σήμερα, -η οποία έπρεπε να μας δίνεται πολύ συχνότερα- να μιλήσουμε για το αρχιπέλαγος και κατ' επέκταση βεβαίως για όλες τις νησιώτικες περιοχές της χώρας. Γιατί αυτά που απασχολούν το αρχιπέλαγος, προφανώς είναι προβλήματα όλων των νησιών της χώρας. Μην περιμένετε, λοιπόν, ένα λόγο συνηθισμένο, όπως εκφέρεται σε αυτήν την Αίθουσα, ένα λόγο διαξιφισμών, αντιπαλότητας. Δεν θα ταίριαζε καθόλου στο χώρο, στην ιστορία του, στη σημασία του, στην αισθητική του. Ξέρετε, στην πολιτική σε όλους μας είναι πολλά πράγματα που μας δίνουν χαρά και είναι και πολλά πράγματα που μας πληγώνουν. Εγώ θυμάμαι, από τον πρώτο καιρό που ασχολήθηκα, πόσο με πλήγωνε όταν ήμουν δήμαρχος ακόμη το γεγονός ότι η πολιτεία δεν μπορούσε να κατανοήσει τη σημασία αυτού του θεσμού και να τον ενισχύσει. Θυμάμαι ότι πληγώθηκα ακόμη περισσότερο -και ελπίζω ότι και η Ντόρα θα συμφωνήσει μαζί μου- για το πώς η χώρα μεταχειρίζεται ό,τι πιο πολύτιμο έχει, τα μνημεία της. Θυμάμαι, επίσης, πόσο πίσω είναι η χώρα στα ζητήματα της αποτελεσματικότητας του κράτους και της εξυπηρέτησης των πολιτών. 'Ομως, τίποτε μα τίποτε δεν με έχει πληγώσει περισσότερο σαν πολιτικό από την παρουσία που έχουμε συνολικά σαν χώρα για τα νησιά μας. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, όταν ανέλαβα τις ευθύνες αυτού του Υπουργείου, αυτού του παραμελημένου Υπουργείου, αυτού του Υπουργείου που δεν ανταποκρίνεται -και θα εξηγήσω μετά γιατί- στις ανάγκες αυτού του χώρου, ήταν για μένα ένα σοκ. Από την πρώτη στιγμή, εγώ, ένας πολιτικός στεριανός, ίσως με μεγαλύτερη ενάργεια από σας, αγαπητοί συνάδελφοι, είχα την ευκαιρία να διαπιστώσω ότι υπάρχει ένα πολύ μεγάλο έλλειμμα, που δεν είναι τόσο πολύ έλλειμμα προθέσεων ή έλλειμμα κατάθεσης ψυχικής. Να πω ότι είναι έλλειμμα τρόπου σκέψης, μιας διαφορετικής νοοτροπίας που θα έπρεπε να έχουμε; Είδα και τώρα στις αγορεύσεις σας, ότι κυρίως αυτό που μονοπώλησε το ενδιαφέρον σας, είναι η λήψη υποδομών στο αρχιπέλαγος. Ναι, υπάρχουν και τέτοιες και θα μιλήσουμε μετά γι'αυτές. Ξέρετε τι με σόκαρε στα νησιά; Η έλλειψη πολιτικών. Να το πω πιο απλά: Η χώρα από τότε που ιδρύθηκε, έχει παράγει τις πολιτικές της με μια ματιά απολύτως στεριανή. Και δεν είναι μόνο η παραγωγή των πολιτικών, αλλά και το κανονιστικό πλαίσιο στο σύνολό του, είτε πρόκειται για την παραγωγή της νομοθεσίας είτε πρόκειται για τα προεδρικά διατάγματα, για τις υπουργικές αποφάσεις. Συνοδεύονται ακριβώς απ' αυτήν τη ματιά. Και είναι σαν να έχουμε φτιάξει ένα κουστούμι, για τη στεριανή Ελλάδα και να επιχειρούμε να φορέσουμε αυτό το κοστούμι στη νησιωτική Ελλάδα. Στο επίπεδο των υποδομών, θα έλεγα ότι όλες οι κυβερνήσεις διαδοχικά -γιατί όπως είπα δεν αξίζει σήμερα να διαφοροποιηθούμε Kυβέρνηση, Συμπολίτευση, Αντιπολίτευση γι' αυτό το μεγάλο εθνικό θέμα- έχουν κάνει το χρέος τους. Υπάρχουν περιοχές που τα πράγματα έχουν πάει πολύ καλά, υπάρχουν άλλες περιοχές που τα πράγματα είναι μέτρια και υπάρχουν άλλες περιοχές, που τις εντοπίσατε, που έχουν προβλήματα. Θα μπορούσα να αναφέρω στις περιοχές που έχουν πάει πολύ καλά τα αεροδρόμια και τα ελικοδρόμια. Είμαστε σε ένα θαυμαστό επίπεδο. Τα νησιά μας έχουν περισσότερα αεροδρόμια απ' ό,τι έχουν μεγάλες χώρες όπως είναι η Γερμανία για παράδειγμα. Είναι ελάχιστα τα νησιά, δύο, τρία, που δεν έχουν ελικοδρόμιο και θα συμπληρωθούν τους επόμενους μήνες, για να πω ένα καλό παράδειγμα. Επίσης, ένα αρκετά καλό δείγμα έχουμε στο χώρο της υγείας και της παιδείας, στο θέμα των υποδομών, κυρίως στο χώρο της υγείας. 'Εχουμε ελλείψεις, όμως -και τις εντοπίσατε- στο θέμα των μαρινών, των λιμένων, των φραγμάτων και των λιμενοδεξαμενών. Υπήρξαν βεβαίως αιτίες, με αποτέλεσμα να έχουμε καθυστερήσεις σ' αυτά τα έργα. 'Οσον αφορά τις μαρίνες, θα πρέπει να προσαρμοστούμε στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης. Και ξέρετε ότι υπάρχει μία στροφή για την εκτέλεση και ολοκλήρωση των έργων των μαρινών με δημόσιους διαγωνισμούς, την εκχώρηση των δικαιωμάτων αυτών και τη λειτουργία τους σε ιδιώτες. Αυτό συνεπάγεται και καθυστερήσεις κλπ. Δεν θέλω να δικαιολογηθώ. Απλώς λέω ότι στις υποδομές ποια πράγματα έχουν τρέξει καλύτερα, άλλα λιγότερο καλά και άλλα που είναι πολύ πίσω. 'Εχουμε όμως την ευκαιρία με το τρίτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης να θεραπεύσουμε τα θέματα των υποδομών σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό. Προσέξτε, κύριοι συνάδελφοι, δεν είναι αυτό το θέμα των νησιών. Το μεγάλο πρόβλημα των νησιών -και επιμένω σ' αυτό και πρέπει να το αναδείξουμε- είναι ο μεγάλος νέος ιστορικός κύκλος, που ανοίγεται για τα νησιά. Είναι τα θέματα των πολιτικών. Χαράζουμε, για παράδειγμα, την πολιτική διοίκηση της χώρας και προσπαθούμε να την εφαρμόσουμε με τον ίδιο τρόπο για τα νησιά. Χαράζουμε την πολιτική υγείας και προσπαθούμε με τον ίδιο τρόπο να την εφαρμόσουμε στα νησιά, την πολιτική για το ανθρώπινο δυναμικό για την ανεργία και την ανάπτυξη και πάει λέγοντας. Για να μη μιλάω αφηρημένα, θα δώσω δύο, τρια παραδείγματα, τα οποία είναι τελείως αντιπροσωπευτικά. Είχα πάει τα Χριστούγεννα στο Καστελόριζο. Στο Καστελόριζο η πολιτεία, το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, έχει κάνει ένα πολύ ωραίο πρόγραμμα για την κατασκευή σαράντα κατοικιών. Είναι ένα πρόγραμμα που ο προϋπολογισμός του ξεπερνάει το ένα δισεκατομμύριο και έχουν γίνει και καταπληκτικά σπίτια. Το νομοθετικό πλαίσιο όμως για τη διάθεση αυτών των σπιτιών του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας προβλέπει ότι τα σπίτια αυτά δίδονται σε άπορες και πολύτεκνες οικογένειες. Και επειδή είναι έτσι το θεσμικό πλαίσιο, είναι αδιάθετα ακόμα τα σπίτια. ΘΕΟΔΩΡΑ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Δεν μπορούσατε να φέρετε μία τροπολογία τόσο καιρό; ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): Δεν θα με προκαλέσετε να αλλάξω τον τόνο μου. Θα είμαι σταθερός. Θέλετε να σας πω κάτι; Δεν έχω πρόβλημα, να είμαι απολύτως αυτοκριτικός έως και απολογητικός, κυρία Μπακογιάννη. Να ξέρετε ότι δεν θα με κάνει τίποτα να αλλάξω, γιατί εγώ εδώ δεν αισθάνομαι ότι διαπληκτίζομαι μαζί σας. Αν θέλετε απολογούμαι. Θέλετε να το πάρετε έτσι; Να το πάρετε έτσι. 'Ενα άλλο παράδειγμα απο το χώρο της υγείας. Ακόμα και στον πυρήνα της διαμόρφωσης αυτών των θεσμών έχουμε αστοχία στο αρχιπέλαγος. Ποιος είναι ο βασικός θεσμός της πρωτοβάθμιας περίθαλψης της χώρας; Είναι ο αγροτικός γιατρός. Ο κ. Χωματάς που είναι και γιατρός μπορεί να αντιληφθεί πόσο αποτελεσματικός μπορεί να είναι αυτός ο θεσμός του αγροτικού γιατρού στα μικρά νησιά. Είναι εντελώς αναποτελεσματικός. 'Αρα πρέπει να αλλάξει. Για να προχωρήσω ακόμα πιο πέρα θα αναφερθώ στα θέματα της αγροτικής πολιτικής. Πώς καθορίζεται από την ελληνική και κοινοτική νομοθεσία τι σημαίνει αγρότης; Λέμε ότι πρέπει να είναι κατά 50% -έτσι καθορίζεται ο αγρότης- κατά κύριο επάγγελμα αγρότης. Ακόμη και αυτό στα νησιά πρέπει να αλλάξει, γιατί αυτός ο καθορισμός αποκλείει μια μεγάλη μερίδα αγροτών από όλα τα προγράμματα και τα κοινοτικά και τα εθνικά. Θέλετε να πάμε στα θέματα του εργατικού δυναμικού, της απασχόλησης; Ο ορισμός του ανέργου από την ελληνική και την κοινοτική νομοθεσία, η διαδικασία καταγραφής, επιδοτήσεων κλπ., διαφόρων προγραμμάτων για την απασχόληση δεν έχει εφαρμογή, πάλι, στα νησιά, γιατί στα νησιά δεν έχουμε μεγάλες βιομηχανίες που κλείνουν, ώστε να έχουμε καταγεγραμμένους ανέργους. 'Εχουμε ως κορυφαίο θέμα την ετεροαπασχόληση, την υποαπασχόληση και άρα πρέπει να προσαρμόσουμε όλα τα ζητήματα στο κεφάλαιο της απασχόλησης και του ανθρώπινου δυναμικού στις ιδιαιτερότητες του αρχιπελάγους. Ανέφερα όλα αυτά τα παραδείγματα για να δείξω ότι είναι κατεπείγον, από όλες τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας, να στραφούμε σε μια πολιτική επεξεργασία, σε μια επεξεργασία όλων των πολιτικών της χώρας και να τις εξειδικεύσουμε για το αρχιπέλαγος. Αγαπητοί συνάδελφοι, το Υπουργείο Αιγαίου, κυρίως το τελευταίο χρονικό διάστημα, έχει επιδοθεί σε αυτό το έργο. 'Εχουν γίνει τρία συνέδρια επί των ημερών μου, για τα οποία μιλήσατε -και επιτρέψτε μου να πω ότι μιλήσατε και λίγο απαξιωτικά- στο αρχιπέλαγος. Οι χώροι που επελέγησαν δεν ήταν τυχαίοι. 'Ηταν ο χώρος της διοίκησης της υγείας, και της πολιτικής κρίσεων. Οι χώροι που επελέγησαν επελέγησαν μετά από μια μεγάλη δημοσκόπηση που έγινε στο αρχιπέλαγος και ρωτήσαμε τους ίδιους τους πολίτες του αρχιπελάγους ποια είναι τα προβλήματα που τους απασχολούν. Σε πρώτη μοίρα έθεσαν τα προβλήματα της παρουσίας του κράτους και της διοίκησης, της υγειονομικής θωράκισης και των μεταφορών. Αυτά είναι τα τρία κορυφαία προβλήματα και από εκεί και κάτω ακολουθούν τα άλλα προβλήματα της ανάπτυξης, της παιδείας κλπ. Θέλω, λοιπόν, να σας πω δύο λόγια για τα συμπεράσματα αυτών των συνεδρίων, που βεβαίως δεν ήταν καθόλου θεωρητικά συνέδρια, γιατί συνοδεύονταν όλα από επιχειρησιακά προγράμματα, τα οποία είναι σε εξέλιξη. Κατ' αρχήν, θα σας πω για το θέμα της διοίκησης και της παρουσίας του κράτους, που απασχολεί ως πρώτο πρόβλημα πάνω από το 85% των Αιγαιοπελαγιτών. Γνωρίζετε ότι προκειμένου ένας πολίτης από την Κάσο για να διεκπεραιώσει μια υπόθεσή του στη Ρόδο -η Κάσος έχει δύο φορές την εβδομάδα καραβάκι- θα πρέπει να πάει να μείνει τρία μερόνυκτα στη Ρόδο για να κάνει τη δουλειά του, έστω και για ένα απλό πιστοποιητικό. Μπορούμε να φαντασθούμε τι συμβαίνει όταν η υπόθεσή του είναι πολύ πιο σύνθετη. Γι' αυτό, λοιπόν, καθίσαμε, συζητήσαμε και αναπτύξαμε το πρόγραμμα "ΑΣΤΕΡΙΑΣ". Τι είναι αυτό το πρόγραμμα; Στην ουσία είναι η μετατροπή των δήμων σε μικρά διοικητήρια. Το πρόγραμμα αυτό στην ουσία κατεβάζει το σύνολο του κράτους σε κάθε νησάκι, στον κάθε δήμο. Πώς γίνεται αυτό; Συγκεντρώσαμε όλες τις διοικητικές υποθέσεις του κράτους, είτε της κεντρικής Κυβέρνησης, των Υπουργείων είτε των μεγάλων ΔΕΚΟ είτε των νομαρχιών. Αυτές οι υποθέσεις είναι περίπου δύο χιλιάδες. Φαντασθείτε, λοιπόν, ότι γίνονται εκατό υποκαταστήματα ότι είναι ενιαίο το κράτος. Για παράδειγμα, υποκαταστήματα έχουν οι μεγάλες τράπεζες και σε αυτά τα υποκαταστήματα, στα γραφεία του πολίτη, δηλαδή το πρόγραμμα "ΑΣΤΕΡΙΑΣ", πηγαίνουν οι υποθέσεις και μπορούν να εξυπηρετηθούν για οτιδήποτε οι πολίτες. Πώς γίνεται αυτό; Ο πολίτης, όταν έρχεται σε επαφή με το κράτος, το πρώτο πράγμα που κάνει, είναι να κάνει μία αίτηση, που πολλές φορές δεν ξέρει να τη συντάξει, δεν ξέρει πού να τη στείλει. Το δεύτερο θέμα είναι τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την υπόθεσή του. 'Εχουμε πάρει, λοιπόν, όλες τις διοικητικές υποθέσεις, τις έχουμε μετατρέψει σε μορφή ηλεκτρονική και τις έχουμε βάλει σε ένα πρόγραμμα στους υπολογιστές. Το πρόγραμμα είναι διασυνδεδεμένο με το ΙΝΤΕΡΝΕΤ. 'Οταν θα πάει, λοιπόν, ο πολίτης στο γραφείο του πολίτη, ο υπάλληλος που βρίσκεται εκεί και είναι εκπαιδευμένος -και είναι εγκατεστημένοι όλοι οι υπάλληλοι, που είναι υπεύθυνοι για να λειτουργούν τα γραφεία του πολίτη, έχουν προσληφθεί από τους δημάρχους- κατεβάζει μπροστά στον πολίτη την αίτηση, τη συμπληρώνει μπροστά του και συγκεντρώνει μαζί του τα δικαιολογητικά. Μετά στέλνει την αίτηση αυτή στην πηγή που εκδίδεται η διοικητική πράξη, είτε αυτή είναι η νομαρχία είτε οποιοδήποτε Υπουργείο είτε οποιοσδήποτε μεγάλος οργανισμός και η διοικητική απόφαση επιστρέφει μέσω των ηλεκτρονικών μέσων, μέσω του Fax. Και επειδή έχουμε θεσμοθετήσει πριν από ένα χρόνο περίπου στο Κοινοβούλιο την αποδεικτική ισχύ του Fax και του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, το έγγραφο αυτό ισχύει όπως και το πρωτότυπο και μπορεί να το παραλάβει στο νησάκι του. Αυτό το πρόγραμμα βρίσκεται σε μία πιλοτική εφαρμογή αυτές τις ημέρες και από 1-1-2000 θα έχει πλήρη εφαρμογή στο αρχιπέλαγος. Μάλιστα το πρόγραμμα αυτό φαίνεται να έχει τέτοια επιτυχία που θα επεκταθεί και σε όλη τη χώρα με το όνομα "ΑΡΙΑΔΝΗ". Αυτό είναι ένα πρόγραμμα, που θα συνεισφέρει πάρα πολύ στα ζητήματα της διοίκησης και της εξυπηρέτησης των πολιτών του αρχιπελάγους. Ας πάρουμε μία άλλη μεγάλη περιοχή, για την οποία νομίζω ότι συμφωνείτε, άλλωστε το δείξατε και από τις τοποθετήσεις σας, η οποία έχει πάρα πολύ μεγάλη αξία για το αρχιπέλαγος. Είναι ο χώρος της υγείας. Στο χώρο της υγείας, συμφωνώ μαζί σας ότι η πρώτη μας φροντίδα πρέπει να είναι η πρωτοβάθμια περίθαλψη και κυρίως τα μικρά νησάκια. Ο αγαπητός μου o Tάσος μάλιστα αναφέρθηκε και σε μία αποστροφή της ομιλίας μου στην Τήλο, που είπα πραγματικά είναι αδιανόητο για το σημερινό κράτος να μη βρει τους μηχανισμούς να στείλει γιατρούς ειδικοτήτων στα νησιά. Θυμάσαι Τάσο και όσοι άλλοι συνάδελφοι παρακολουθήσατε το συνέδριο αυτό ότι καταλήξαμε σε τέσσερα πράγματα. 'Ηταν οι αποφάσεις του συνεδρίου. Είναι τέσσερα πράγματα, που δίνουν μια πρωτοβάθμια περίθαλψη αντάξια της στεριανής Ελλάδας. Ποια είναι αυτά τα τέσσερα πράγματα; Πρώτον, να πάμε γιατρούς ειδικοτήτων στα πολυδύναμα περιφερειακά ιατρεία, που είναι τριάντα και είναι στα μικρά νησιά. Δεύτερον, να αρχίσουν οι επισκέψεις των γιατρών όλων των ειδικοτήτων από τα νομαρχιακά νοσοκομεία. Τρίτον, να προχωρήσουμε στο ΕΚΑΒ του Αιγαίου, που είναι η προμήθεια πέντε ελικοπτέρων και δύο υγειονομικών αεροπλάνων και Τέταρτον, να μπει μπροστά το σύστημα της τηλεϊατρικής. Και τα τέσσερα αυτά είναι σε κίνηση. Και να είσαι βέβαιος ότι αν δεν έμπαιναν σε κίνηση, αγαπητέ Τάσο, εγώ θα την υπέβαλα την παραίτησή μου. 'Ηδη ολοκληρώθηκαν πριν από δύο εβδομάδες τα κίνητρα για τους γιατρούς ειδικοτήτων για τα νησιά. Να σας θυμίσω ποια είναι. Είναι η αμοιβή που ξεπερνάει το ένα εκατομμύριο (1.000.000), φορολογικές απαλλαγές, σπίτι θα δίδεται δωρεάν σε συνεργασία με ένα πρόγραμμα, που κάνει το Υπουργείο Αιγαίου μαζί με τους δημάρχους. Θα έχουμε το "σπίτι του γιατρού". ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΑΡΑΜΑΡΙΟΣ: Είναι νομοθετημένα αυτά; ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): Oρισμένα είναι και άλλα δεν είναι. ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΩΜΑΤΑΣ: Είναι οι προτάσεις που σας έκανα, κύριε Υπουργέ. ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): Βεβαίως, κύριε Χωματά, είναι προτάσεις όλων σας. Βλέπετε ότι εγώ δεν διαχωρίζω τις υποθέσεις του αρχιπελάγους μεταξύ των κομμάτων της Κυβέρνησης και της Αντιπολίτευσης. ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΩΜΑΤΑΣ: Λέτε ότι είναι απόφαση του Υπουργείου. ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): Αποφάσεις τις οποίες πήραμε μετά από προτάσεις όλων σας. Είναι υπόθεση όλων μας. Υπάρχει, λοιπόν, ένα καταπληκτικό πλαίσιο κινήτρων και συν τοις άλλοις υπάρχει και το εξής, ότι όταν θα υπηρετήσουν τέσσερα χρόνια μπορούν να μετατεθούν σε οποιοδήποτε σημείο του ΕΣΥ θέλουν και τώρα πια θα γίνει μια μαζική προκήρυξη μετά απ' αυτά τα κίνητρα και πιστεύω ότι μετά απ' αυτά τα κίνητρα θα έχουμε στελέχωση με γιατρούς ειδικοτήτων στα μικρά νησιά. Για το θέμα της επίσκεψης των γιατρών είναι το πρόγραμμα που ήδη έχει ξεκινήσει. 'Ηδη έχουν πάει γιατροί στις Οινούσες, έχουν κάνει την πρώτη επίσκεψή τους. 'Εχουν πάει γιατροί σε πάρα πολλά μικρά νησιά της Δωδεκανήσου, των Κυκλάδων από τα νομαρχιακά νοσοκομεία στα οποία υπάγονται τα πολυδύναμα ιατρεία. Και το πρόγραμμα αυτό των επισκέψεων των γιατρών των ειδικοτήτων θα συνεχιστεί χωρίς καμία διακοπή. Κάθε δύο μήνες, δηλαδή, θα πηγαίνουν στα μικρά νησιά γιατροί ειδικοτήτων από τα νομαρχιακά νοσοκομεία. Για τα πέντε ελικόπτερα και τα δύο αεροπλάνα το επιλεγόμενο και ΕΚΑΒ του Αιγαίου, οι συμβάσεις έχουν υπογραφεί και με τα πέντε ελικόπτερα και με τα δύο αεροπλάνα. Εντός των ημερών υπογράφεται και η σύμβαση με το φορέα που θα διαχειριστεί το πρόγραμμα. Είναι ένα πρόγραμμα που κοστίζει περίπου τρία δισεκατομμύρια ετησίως. Και ελπίζουμε ότι το Γενάρη το αργότερο το Φλεβάρη θα έχουμε και τη λειτουργία των δύο πρώτων ελικοπτέρων και του ενός υγειονομικού αεροπλάνου για τα οποία όπως σας είπα η προμήθεια έχει ολοκληρωθεί και αυτήν τη στιγμή βρίσκονται σε κίνηση οι διαδικασίες για το φορέα που θα διαχειρίζεται αυτό το πρόγραμμα δηλαδή που θα πετάει τα ελικόπτερα και τα αεροπλάνα. Επίσης, έχει αρχίσει τηλεοπτικά σε περίπου δέκα νησιά το πρόγραμμα της τηλεϊατρικής, ένα πρόγραμμα που θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2000. Επομένως συνδυαστικά αυτά τα τέσσερα πράγματα θα δώσουν ένα πολύ καλό επίπεδο παροχής πρωτοβάθμιας περίθαλψης στα μικρά νησιά. Υπάρχουν και άλλα πράγματα που έχουν σχέση με τα κέντρα υγείας και τα νοσοκομεία. Ο χρόνος όμως δεν με παίρνει για να επεκταθώ και σ' αυτά γιατί θέλω να αναφερθώ και σε άλλες περιοχές. 'Ενα πολύ μεγάλο θέμα επίσης, είναι το θέμα των μεταφορών. Για το θέμα των μεταφορών υπήρξαν προτάσεις και από σας. 'Εχουμε στείλει και ένα ερωτηματολόγιο σε όλους τους θεσμούς του αρχιπελάγους, νομαρχίες, επαρχεία, δήμους. Πρόκειται να παρουσιάσουμε αυτό το ερωτηματολόγιο στο τριήμερο συνέδριο που θα κάνουμε σήμερα, αύριο και μεθαύριο στο Μόλυβο με στόχο να αλλάξουμε εντελώς τη φιλοσοφία, την πολιτική, δηλαδή, των μεταφορών στο αρχιπέλαγος. Σε τι θα συνίσταται αυτή η αλλαγή; Σήμερα στη σκέψη μας υπήρχαν μόνο τα ζητήματα που έχουν σχέση με τους επιχειρηματίες που αναπτύσσονται στον κλάδο. Πρέπει όμως στη σκέψη μας να βάλουμε και τους πολίτες και την εξυπηρέτησή τους. Ο στόχος της νέας σκέψης και του νέου προγράμματος είναι να υπάρξει το μετρό του αρχιπελάγους, το μετρό του Αιγαίου, δηλαδή, με κύριες και δευτερεύουσες συνδέσεις, με κύριες γραμμές και δευτερεύουσες γραμμές. Ποιος είναι ο στόχος; Να υπάρχουν κύριες συνδέσεις με την Αθήνα πολύ πυκνές και δευτερεύουσες συνδέσεις σε καθημερινή βάση ακόμη και από το πιο μικρό νησί. 'Ολο αυτό το πρόγραμμα ευνοείται βεβαίως από το νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται στο χώρο των μεταφορών την άρση, δηλαδή, του καμποτάζ και την ανάδειξη του υγιούς ανταγωνισμού και τις νέες γενιές πλοίων που εισέρχονται δυναμικά στον ακτοπλοϊκό στόλο της χώρας. Για τα θέματα του ανθρώπινου δυναμικού -αντιλαμβάνεσθε, αγαπητοί συνάδελφοι, ότι δεν μπορώ να εξαντλήσω όλα τα θέματα θα αναφερθώ όμως σ' αυτά που πιστεύω συμφωνούμε πως είναι τα πιο σοβαρά- έχουμε δύο μεγάλες κατηγορίες: 'Εχουμε την κατηγορία των στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης και έχουμε και τα ζητήματα της απασχόλησης του ανθρώπινου δυναμικού στον ιδιωτικό τομέα. Για τα θέματα που έχουν σχέση με τα στελέχη της Δημόσιας Διοίκησης αυτό που πρέπει να γίνει είναι να αλλάξουμε τη νοοτροπία της χώρας και τη δική μας και τον τρόπο που σκεφτόμαστε εμείς οι πολιτικοί ότι όταν θέλουμε να τιμωρήσουμε κάποιον, τον στέλνουμε σ' ένα νησάκι και μάλιστα ακριτικό, ενώ η υπηρεσία ενός δημοσίου λειτουργού στα νησιά πρέπει να είναι αριστείον και πρέπει να συνυπολογίζεται στην εξέλιξή του. Και αν θέλετε, κάποιος που θέλει να καταλάβει και τη θέση Διευθυντού ή Γενικού Διευθυντού θα πρέπει υποχρεωτικά να έχει υπηρετήσει και στα νησιά. Πρέπει δηλαδή, να ανατρέψουμε τη νοοτροπία που υπάρχει σήμερα ότι είναι τιμωρία να σταλεί κάποιος για να υπηρετήσει στα νησιά και να τη μετατρέψουμε: Αντί να είναι τιμωρία, να είναι επιβράβευση γι' αυτόν που θα κληθεί να υπηρετήσει στα νησιά. Αυτό βεβαίως πρέπει να συνοδεύεται και από ένα πλέγμα κινήτρων. Κίνητρα υπάρχουν και σήμερα, τα οποία όμως δεν είναι επαρκή για να μας αλλάξουν αυτόν τον στόχο. Υπάρχει βεβαίως και η υποστελέχωση και εκεί σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης πρόκειται να κάνουμε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα για τη σωστή στελέχωση όλων των θεσμών του αρχιπελάγους στο χώρο βεβαίως της Δημόσιας Διοίκησης. Στα θέματα του ιδιωτικού τομέα και της απασχόλησης είμαστε σε επαφή με το Υπουργείο Εργασίας -να ένα άλλο πεδίο πολιτικής- προκειμένου να εξειδικεύσουμε το εθνικό σχέδιο για την απασχόληση που έχει υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση για τις ανάγκες των νησιών. Αυτή η αρχή θα γίνει από την Κάλυμνο, ένα νησί με ιδιαίτερα προβλήματα στον τομέα της απασχόλησης και με αλλαγή της φιλοσοφίας που υπάρχει στη στεριανή Ελλάδα. Πρόκειται να συγκεντρώσουμε δηλαδή, τις δράσεις όλων των Υπουργείων στο χώρο της απασχόλησης και να τις εφαρμόσουμε συνολικά στην Κάλυμνο σαν ένα υπόδειγμα για το νησιώτικο χώρο με μία εναλλακτική δομή που θα έχει σαν βάση μία δημοτική επιχείρηση ή αναπτυξιακή εταιρεία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, γιατί στα νησιά η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να έχει μεγαλύτερο ρόλο. Θα δημιουργήσουμε και παράρτημα του Εθνικού Παρατηρητηρίου και βεβαίως θα ανατρέψουμε αυτήν την αρχή ότι για να είσαι καταγεγραμμένος άνεργος πρέπει να μην κάνεις κανένα μεροκάματο το χρόνο. Γιατί άμα πας στην ουσιαστική καταγραφή του αρχιπελάγους με βάση τις "προδιαγραφές" της χώρας δεν θα βρεις ανέργους γιατί θα κάνουν δέκα μεροκάματα στον τουρισμό, είκοσι μεροκάματα στην αλιεία, πέντε μεροκάματα στην οικοδομή. Στην ουσία δεν θα βρεις άνεργους, θα βρεις ετεροαπασχολούμενους ή υποαπασχολούμενους. Αυτό, λοιπόν, θέλουμε να το αποτυπώσουμε και θέλουμε να κάνουμε εναλλακτικά προγράμματα για την απασχόληση στο αρχιπέλαχος για το ανθρώπινο δυναμικό. Υπάρχει τέλος και ο τομέας της ανάπτυξης όπου και εδώ έχουμε δουλέψει με εντελώς παραδοσιακό τρόπο. Ποιος είναι ο παραδοσιακός τρόπος δηλαδή; 'Αντε δίνουμε μεγαλύτερες επιδοτήσεις. Ξέρετε ότι για τις επενδύσεις υπάρχουν μεγαλύτερες επιδοτήσεις, είναι η λεγόμενη Δ' ζώνη, έχουμε και κάποιες φοροαπαλλαγές για τα νησιά κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό κατοίκους, έχουμε και κάποιες μειώσεις του ΦΠΑ. Δεν είναι αποτελεσματικά μέτρα αυτά. Πρέπει να δούμε τι σημαίνει μικρομεσαία επιχείρηση στο Αρχιπέλαγος και πρέπει να δούμε καινούρια εργαλεία για την ανάπτυξή της. Για παράδειγμα, τι σημαίνει πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα μιας μικρομεσαίας επιχείρησης στο αρχιπέλαγος; Τι σημαίνει εγγυητικό κεφάλαιο; Τι σημαίνουν όλα αυτά τα συστήματα που μας φέρνει σήμερα η κοινωνία των πληροφοριών, το τηλεμάρκετιγκ, η τηλεργασία και πώς αυτά τα πράγματα μπορούν να δοθούν ως πολιτικές στο αρχιπέλαγος; Τι σημαίνει ακόμα το καθεστώς των επιδοτήσεων για τους αγρότες; Μήπως πρέπει να διαφοροποιηθεί; Και προσέξτε, αυτήν τη δυνατότητα τώρα την έχουμε γιατί έχουμε μαζί μας ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για να διαμορφώσουμε όλες αυτές τις πολιτικές για τις οποίες σας ομίλησα. Είναι η Συνθήκη του 'Αμστερνταμ, η οποία μας δίνει δύο μεγάλες δυνατότητες. Πρώτον, όλα τα κοινοτικά μέτρα και προγράμματα τα οποία μπορεί να μην είναι επιλέξιμα για τη στεριανή Ελλάδα, μπορεί να είναι επιλέξιμα για τα νησιά. Και δεύτερον, και η εθνική μας νομοθεσία μπορεί να έχει διαφοροποιήσεις έναντι δεσμεύσεων που έχει από τη λειτουργία του κανονιστικού πλαισίου της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης και άρα να προσφέρουμε ειδικά μέτρα και στο εθνικό επίπεδο για τα νησιά μας. Προσέξτε όμως και θέλω να κλείσω με αυτό. Μιας και μιλήσατε για το Υπουργείο Αιγαίου και μιας και μιλήσατε για τον προϋπολογισμό του Υπουργείου κλπ. θέλω να πω ότι δεν είναι τόσο ο προϋπολογισμός που έχει ανάγκη αυτό το Υπουργείο. Κάποιος από σας -δεν θυμάμαι, νομίζω ο κ. Βαρίνος- έκανε τη σωστή επισήμανση ότι δεν έχει φέρει ούτε ένα νομοσχέδιο αυτό το Υπουργείο. Μα, πώς θα φέρει; Στην ουσία είναι Υπουργείο άνευ χαρτοφυλακίου. Ακούστε να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους. Το Υπουργείο αυτό δεν έχει κανονιστικό ρόλο. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πρέπει να συνεννοηθούμε όλα τα κόμματα για όλες αυτές τις πολιτικές που σας είπα. Ξέρετε κανονικά αν είμαστε σοβαρή χώρα τι πρέπει να συμβαίνει; Σε κάθε νομοθέτημα που έρχεται στο Κοινοβούλιο πρέπει να υπάρχει ειδικό κεφάλαιο για τις νησιώτικες περιοχές που να διαφοροποιεί την κάθε πολιτική που διαμορφώνεται στη χώρα για τα νησιά. Αυτό πώς θα γίνει; Νομίζετε ότι θα γίνει από τον κάθε Υπουργό ξεχωριστά; Μα ο κάθε Υπουργός έχει την πολιτική, της υγείας ας πούμε, της αγροτικής πολιτικής, της παιδείας. Δεν είναι δυνατόν να σκέφτεται καθημερινά για τα νησιά. Πρέπει να υπάρχει ένας πολιτικός φορέας στο ύψιστο επίπεδο που είναι το Υπουργείο, αλλά να έχει ρόλο. Και ο ρόλος δεν είναι τόσο πολύ αρμοδιοτήτων στα θέματα τα προγραμματικά ή άλλα. Κυρίως ο ρόλος που απαιτείται και πρέπει να διαμορφωθεί επειγόντως για το Υπουργείο αυτό, είναι ένας ρόλος κανονιστικός, ρόλος δηλαδή εδώ στο Κοινοβούλιο προκειμένου όλες οι πολιτικές που διαμορφώνονται στη χώρα να έχουν και τη νησιώτικη εκδοχή τους και επεξεργασία τους. Διαφορετικά θα μιλήσουμε και θα ξαναμιλήσουμε πολλές φορές σε αυτόν το χώρο και η πρόοδος που θα γίνει θα είναι ελάχιστη. Σας ευχαριστώ πολύ. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Β. Κωστόπουλος): Κύριοι Βουλευτές, οι Υπουργοί Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης, Υγείας και Πρόνοιας, Δικαιοσύνης και ο Υφυπουργός Πολιτισμού κατέθεσαν σχέδιο νόμου "Αμοιβαία Κεφάλαια Ακίνητης Περιουσίας, Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία και 'Αλλες Διατάξεις". Παραπέμπεται στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή. Η Κοινοβουλευτική Εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας κ. Ντόρα Μπακογιάννη έχει το λόγο για είκοσι λεπτά. ΘΕΟΔΩΡΑ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Κύριοι συνάδελφοι, άκουσα με πολύ μεγάλη προσοχή τον κύριο Υπουργό και θα μου επιτρέψει να διαφωνήσω μαζί του σε ένα θέμα αρχής. Κύριε Υπουργέ, ο ρόλος των πολιτικών και ο ρόλος αυτού του Κοινοβουλίου δεν είναι να καταθέτουμε τις πληγές μας δεν είναι να λέμε τον πόνο μας δεν είναι να λέμε τα προβλήματά μας αλλά να δίνουμε απαντήσεις στα προβλήματα τα οποία μας τίθενται. Ακούγοντάς σας αναρωτιόμουν αν ένας κάτοικος της Χίου, της Σάμου ή του Αγαθονησιού σας παρακολουθούσε στην τηλεόραση της ΕΡΤ τι θα σκεφτόταν, σε ποιον τελικώς απευθύνθηκε ο λόγος τον οποίο μας βγάλατε; Μετά βεβαιότητος δεν απευθύνθηκε στην Αντιπολίτευση διότι συνευθύνη για την πορεία της καταστάσεως στο Αιγαίο δεν μπορεί να έχει η Αντιπολίτευση. Η Αντιπολίτευση, αν έχει μία ευθύνη, είναι να καταθέτει τις προτάσεις της και να κάνει την κριτική της. Και προτάσεις αναμφισβήτητα κατατέθηκαν από το σύνολο της Βουλής και έχουμε και ομόφωνα πορίσματα από κοινοβουλευτικές επιτροπές. Και όποιον και να ρωτήσετε από τους τριακόσιους Βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου θα σας μιλήσουν για τη σημασία του Αιγαίου, για την ανάγκη να στηριχθεί το Αιγαίο, για το πόσο σημαντικό είναι το Αιγαίο και η θωράκισή του, όχι μόνο απέναντι στην Τουρκία αλλά για την οικονομική ανάπτυξη του τόπου και όλοι μας, ο καθένας και η καθεμία από μας θα μπορούσαμε να βγάλουμε ένα λόγο τουλάχιστον μιας ώρας στον οποίο να καταθέτουμε τα συναισθήματά μας για το αρχιπέλαγος. Αλλά αυτό δεν είναι το ζητούμενο. Το ζητούμενο είναι γιατί σήμερα στο τέλος του 1999 στο τέλος δηλαδή του Β' Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης το Αιγαίο είναι στο χάλι στο οποίο βρίσκεται. Και αν καταγγέλλεστε -και καταγγέλλεστε, κύριε Υπουργέ, μην κάνετε το λάθος να πιστεύετε ότι εμείς ήρθαμε εδώ για να πούμε ότι είμαστε όλοι ίδιοι και ότι έχουμε όλοι ευθύνη- γίνεται αυτό γιατί είστε ο εκπρόσωπος σήμερα της Κυβέρνησης η οποία στην ουσία καταγγέλλεται. 'Αρα εσείς το ακούτε. Αν θα έπρεπε να τα ακούσει και ο κ. Κοσμίδης αν θα έπρεπε να τα ακούσει και ο κύριος Πρωθυπουργός αν θα έπρεπε να συνειδητοποιήσει ο κύριος Πρωθυπουργός όλα αυτά τα οποία μας είπατε ότι το Υπουργείο Αιγαίου δεν έχει αρμοδιότητες ότι το άλλο Υπουργείο μπερδεύει τα πόδια του στα πόδια του άλλου ότι γενικώς υπάρχει ένα χάος στη διοίκηση ότι δεν υπάρχει συντονισμός ότι μας λείπει το θεσμικό πλαίσιο αλλά είναι μέσα στις γενικότερες προθέσεις μας να τα φτιάξουμε όλα αυτά, αυτό δεν αφορά εμάς και δεν αφορά ούτε τους πολίτες του Αιγαίου. Αφορά την Κυβέρνησή σας και τον τρόπο με τον οποίο λειτουργείτε. Και λειτουργείτε πάρα πολύ άσχημα, κύριε Υπουργέ. Δεν θέλω να πω ότι εσείς προσωπικώς φταίτε, δεν αμφιβάλω ότι έχετε καλές διαθέσεις, αλλά οι καλές διαθέσεις στην πολιτική ως γνωστόν -όπως και παντού στη ζωή- δεν φτάνουν. Αυτό το οποίο χρειάζεται είναι συγκεκριμένες λύσεις και συγκεκριμένες λύσεις οι οποίες δυστυχώς εδώ σήμερα στο Αιγαίο δεν υπάρχουν. Θα ξεκινήσω, κύριοι συνάδελφοι, με κάτι που το θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό. Εμείς την επερώτηση την καταθέσαμε στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, στο Υπουργείο Ανάπτυξης και στο Υπουργείο Αιγαίου και δεν ήταν τυχαία η επιλογή μας. Θεωρούμε ότι η Κυβέρνηση συνολικά έχει ευθύνη για την πορεία και την κατάσταση, η οποία υπάρχει. Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε και άλλους Υπουργούς, να βάλουμε και το Υπουργείο Γεωργίας, το Υπουργείο Παιδείας, το Υπουργείο Ναυτιλίας και το Υπουργείο Υγείας. Εν ολίγοις, το θέμα αφορά τον κύριο Πρωθυπουργό, αφορά το συντονιστή αυτής της Κυβερνήσεως, ένα συντονιστή ο οποίος ποτέ δεν έχει ευθύνη για τίποτα, έναν συντονιστή ο οποίος ποτέ δεν γνωρίζει το αντικείμενο και έναν συντονιστή, που φαίνεται πως δεν του έχει δοθεί η ευκαιρία να σας ακούσει, κύριε Υπουργέ, να του αναφέρετε τα προβλήματα, με τα οποία βρίσκεσθε αντιμέτωπος κάθε μέρα. 'Εναν συντονιστή, ο οποίος θα όφειλε να γνωρίζει ότι η περίφημη ισχυρή Ελλάδα του κ. Σημίτη, κύριοι συνάδελφοι, είναι μια Ελλάδα τρομακτικής ανισότητας, είναι μια Ελλάδα που με τα τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης έχει εννέα περιφέρειες, οι οποίες αποκλίνουν και μόνο τέσσερις περιφέρειες οι οποίες συγκλίνουν, με επίσημα στοιχεία, τα οποία έχουν κατατεθεί. Τι σημαίνει αυτό, κύριοι συνάδελφοι; Σημαίνει ότι έχουμε εννέα περιφέρειες, οι οποίες αντί να συγκλίνουν προς το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, αυτές αποκλίνουν. Μέσα σε αυτές τις περιφέρειες είναι κατά περίεργο τρόπο όλες οι ακριτικές περιοχές της Ελλάδος, πλην της Κρήτης. Εξαιρώ την Κρήτη για ευνόητους λόγους. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι η 'Ηπειρος είναι η τελευταία των Μοϊκανών και μαζί με την 'Ηπειρο και το βόρειο Αιγαίο, για το οποίο βόρειο Αιγαίο όλοι μιλούμε, όλοι μαχόμαστε. Το βόρειο Αιγαίο αποτελεί κλασσικό παράδειγμα πολιτικού εμπαιγμού στη ζωή της χώρας. Είναι αδιάψευστο παράδειγμα προεκλογικών υποσχέσεων, ανυπαρξίας έργου και τελικώς προσπάθειας να δηλώσουμε ότι γι' αυτό φταίει το σύνολο των πολιτικών της χώρας. Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα, γιατί το Βόρειο Αιγαίο είχε πάρα πολλές δυνατότητες, είχε αντικειμενικές δυνατότητες. 'Ηρθε και ο κ. Γείτονας, που μπορούσε να παίξει το ρόλο του συντονιστή, αν το αποφάσιζε. ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΙΤΟΝΑΣ (Υπουργός Επικρατείας): Ακόμα δεν κάθησα στην καρέκλα μου. ΘΕΟΔΩΡΑ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Σας προλαβαίνω, κύριε Υπουργέ, για να μην καταγγέλλω μόνο τον κ. Μπένο, ο οποίος μου φαίνεται ότι είναι αυτός που φταίει λιγότερο από όλους. Η ουσία είναι ότι το βόρειο Αιγαίο έχει δυνατότητες. Ποιες είναι αυτές οι δυνατότητες; Αντικειμενικά έχει δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης και φαντάζομαι πως σε αυτό θα είμαστε όλοι σύμφωνοι. Τα νησιά του Αιγαίου είναι πράγματι το μεγάλο κόσμημα για την Ελλάδα, είναι νησιά που έχουν αναπτυξιακές προδιαγραφές. Δεν είναι στην ίδια κατάσταση, όπως άλλες περιοχές, με τις οποίες έχουμε ασχοληθεί, όπου πράγματι, αν θέλετε, οι δυνατότητές τους αντικειμενικά είναι λίγες. Και σας το λέει αυτό ένας άνθρωπος, που έχει δουλέψει επί χρόνια στο αναπτυξιακό πρόγραμμα της Ευρυτανίας και ξέρει τι μεγάλες δυσκολίες υπήρχαν. Υπάρχουν, λοιπόν, αυτές οι δυνατότητες και έχουμε και χρηματοδότηση, κύριοι συνάδελφοι. 'Εχουμε συγκεκριμένη χρηματοδότηση, η οποία προέρχεται από την Ευρωπαϊκή 'Ενωση, η οποία μας έδωσε αυτήν τη χρηματοδότηση, για να μπορέσει πραγματικά η ελληνική οικονομία να γίνει ανταγωνιστική, για να αναπτυχθούν αυτά τα νησιά και ιδιαίτερα για το Β' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, για να υπάρξει υποδομή. Διότι αυτός ήταν ο στόχος του Β' Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Δηλαδή ο στόχος από την Ευρωπαϊκή 'Ενωση ήταν "πάρτε χρήματα, τα οποία θα σας επιτρέψουν την υποδομή και πάνω σ' αυτήν την υποδομή θα υπάρξει ανάπτυξη". Ερχόμαστε, λοιπόν, όλοι σήμερα και συμφωνούμε ότι δεν υπάρχει ανάπτυξη στο Αιγαίο, συμφωνούμε όλοι ότι για να υπάρξει ανάπτυξη στο Αιγαίο και για να εκπληρωθεί ο πρώτος στόχος, που είναι η μη ερήμωση του Αιγαίου -διότι γι' αυτό μιλάμε- θα πρέπει να υπάρχουν θέσεις εργασίας και δυνατότητες πραγματικά σωστής επιβίωσης. Σε αυτό είμαστε όλοι σύμφωνοι. 'Οταν όμως ερχόμαστε στην ταμπακέρα, εκεί ανακαλύπτουμε ότι πάσχουμε τρομακτικά. Πώς θα πούμε σε ένα νέο παιδί, κύριε Υπουργέ, το οποίο καλείται να μείνει χειμώνα-καλοκαίρι σ' αυτά τα νησιά, τα μικρά ή τα μεγαλύτερα, ότι πρέπει να παραμείνει να φυλάσσει Θερμοπύλες, να στέκεται στο ύψος των περιστάσεων, όταν αυτός ο άνθρωπος δεν έχει τη δυνατότητα επιβίωσης με θέσεις εργασίας στο Αιγαίο; Και πώς θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας όταν δεν υπάρχουν οι επενδύσεις; 'Οταν έρχεται ο κ. Σκανδαλίδης, ο οποίος υπέγραψε αυτό, αλλά δεν το υπέγραψε ως Κώστας Σκανδαλίδης Βουλευτής ΠΑ.ΣΟ.Κ., το υπέγραψε ως Κώστας Σκανδαλίδης Υπουργός Αιγαίου και βάζει μεγαλοπρεπώς την υπογραφή του και μας αναφέρει εδώ το σύνολο του προγράμματος και τις απορροφήσεις, τις οποίες θα έχει το Αιγαίο στην τετραετία 1996-2000. Και ερχόμαστε σήμερα και κάνουμε τον απολογισμό. Προσθέτω ότι το 1996 σας το είπε και ο κ. Βαρίνος πριν, ο κ. Σημίτης επισκέφθηκε το Αιγαίο και κατά την προσφιλή του μέθοδο, υποσχέθηκε ένα ενιαίο και ολοκληρωμένο αναπτυξιακό πρόγραμμα του Αιγαίου. Αυτό, δηλαδή, που είναι το ζητούμενο. Τι έγινε από αυτά; Μας είπατε ότι δεν έχουν γίνει πολλά, αλλά τι να κάνουμε; 'Ωριμα έργα και ξέρετε ποια είναι η διαφορά του ώριμου από το ανώριμο έργο. 'Ωριμα έργα δεν προχώρησαν και δεν προχώρησαν καθόλου. Αποπεράτωση αλιευτικών καταφυγίων. Θέλουμε να στηρίξουμε την αλιεία. Χωρίς καταφύγια είναι δύσκολο. Στη Σάμο, στην Ικαρία, στη Χίο, στα Καρδάμυλα. Αιολικά πάρκα. Μεγάλη εξαγγελία, κύριοι συνάδελφοι. Τα θυμάστε τα αιολικά πάρκα; Θα ήταν η νέα μορφή ενέργειας για το Αιγαίο. 'Εχουμε ειδικές χρηματοδοτήσεις της τάξεως του 87%. Ούτε ένα, κύριοι συνάδελφοι! Ούτε ένα αιολικό πάρκο από αυτά τα οποία θεωρητικώς είχαμε εξαγγείλει. Σε εθνικό επίπεδο η απορρόφηση των αιολικών πάρκων είναι 20%. Αλλά ούτε στη Ρόδο ούτε στην Κω ούτε στη Λέρο ούτε στην Πάτμο, που ήταν έτοιμα και με βάση το σχεδιασμό προχώρησαν. Μαρίνες. Θέλουμε να αναπτύξουμε τον τουρισμό. Ε, δεν έχουμε εφεύρει την πυρίτιδα εμείς εδώ στην Ελλάδα. 'Ολοι γνωρίζουμε όμως ότι για να μπορέσει να αναπτυχθεί ο πλούσιος τουρισμός και κυρίως ο τουρισμός που αφήνει χρήματα στον τόπο, ο τουρισμός που δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, αυτός ο τουρισμός βασίζεται ιδιαίτερα στα νησιά μας, στις μαρίνες. Παραπονιόμαστε δε, κάθε λίγο και λιγάκι και βγαίνουμε στις τηλεοράσεις και δηλώνουμε ότι οι Τούρκοι απέναντι έχουν τρομερές μαρίνες, στις οποίες πάνε τα σκάφη, έχουν ηλεκτρικό, έχουν δεν ξέρω τι άλλο και εν πάση περιπτώσει, φεύγουν οι τουρίστες και αντί να έρχονται στα νησιά του Αιγαίου, πάνε στην Τουρκία. Ξέρετε, κύριοι συνάδελφοι, πόση είναι η απορρόφηση για τις μαρίνες στην Ελλάδα από το Β' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης; Είναι 1,84%. Είναι συντριπτικό το νούμερο, κύριε Υπουργέ. Και δεν ξέρω αν φταίει ο Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας, ο Υπουργός Ανάπτυξης, εσείς και ούτε με ενδιαφέρει σε τελική ανάλυση. Εμένα, αυτό το οποίο με ενδιαφέρει, είναι ότι όταν έχεις απορρόφηση 1,84% μαρίνες δεν έχεις δικαίωμα να εμφανιστείς στο λαό του Αιγαίου και να του πεις, ότι κάνουμε ό,τι μπορούμε. Διότι για το τίμημα ανικανότητας σε αυτόν τον τόπο δυστυχώς, δεν υπάρχει άλλος τρόπος πληρωμής, παρά μόνο ο εκλογικός. Δεν ξέρω εγώ κανέναν άλλον. Και ποιος είναι αυτός από την Κυβέρνησή σας, ο οποίος θα πάει και θα απολογηθεί στο λαό αυτό, ο οποίος δικαιούτο αυτών των χρηματοδοτήσεων και θα του πει ότι ξέρετε εμείς απορροφήσαμε 1,84% και γνωρίζουμε ότι στο Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης ο οποιοσδήποτε κωδικός έρθει στον οποίον, θα έχετε δεσμεύσει χρήματα, παραδείγματος χάρη μαρίνες και θα έχετε απορρόφηση 1,84% τα χρήματα αυτά όπως είναι θα φύγουν και θα πάνε στις χώρες της διεύρυνσης. Και γι'αυτό δεν μιλάει κανείς. Και αυτό δεν είναι φαινόμενο μόνο για τις μαρίνες, κύριοι συνάδελφοι. Είναι ένα φαινόμενο πολύ πιο ευρύ και δυστυχώς, μας αφορά πάρα πολύ, περισσότερο ίσως από ό,τι φαίνεται, το ότι η Κυβέρνηση του κ. Σημίτη αντιλαμβάνεται. Κύριοι συνάδελφοι, θέλω να πω ορισμένες παρατηρήσεις για το θέμα του νοτίου Αιγαίου. Ξεκινάω με το βόρειο Αιγαίο και με τη συνολική απορρόφηση του προγράμματος αυτού "ΑΙΓΑΙΟ 2000 ανατολική πύλη της Ευρώπης, πολιτιστικό πάρκο του κόσμου". Πόσο ψεύτικα ωραία λόγια μεγάλα. Εξαιρετικά. Συνολική απορρόφηση απ' αυτό, 32%. Ποιοτική απορρόφηση 10% σε ουσία, 20% σε έργα βιτρίνας. Αυτή είναι η κατάσταση και ο απολογισμός τεσσάρων χρόνων της Κυβέρνησης για το βόρειο Αιγαίο. Νότιο Αιγαίο. Στο νότιο Αιγαίο τα πράγματα είναι λίγο καλύτερα. Και είναι λίγο καλύτερα, κυρίως διότι υπάρχει μία τουριστική κίνηση αυξημένη. Δι' αυτής της τουριστικής κινήσεως αυξάνεται το εισόδημα στην περιοχή. Μόνο γι' αυτόν το λόγο. Γνωρίζουμε όμως όλοι ότι στο νότιο Αιγαίο ισχύουν ακριβώς τα ίδια προβλήματα. Εγώ είμαι ένας άνθρωπος ο οποίος γυρίζει το Αιγαίο κάθε καλοκαίρι. Γυρίζω και το βόρειο και το νότιο Αιγαίο, όσο περισσότερο μπορώ, διότι δεν νομίζω πως αγαπώ τίποτα παραπάνω στον κόσμο. Γυρίζοντας το Αιγαίο μεταξύ των άλλων επισκέφθηκα την 'Ιο φέτος το καλοκαίρι. Ερώτησα, λοιπόν, εκεί τον νομάρχη -ήταν παρών- τι γίνεται με τους βιολογικούς καθαρισμούς. Ο καθένας με τον πόνο του. Γιατί ρώτησα, κύριε Υπουργέ; Διότι οι βιολογικοί καθαρισμοί είναι έργο υποδομής, όπως ξέρετε. 'Εχουν χρηματοδοτηθεί από δύο διαφορετικά προγράμματα, από το Β' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και από ένα άλλο πρόγραμμα, το οποίο αφορούσε ιδιαίτερα τα θέματα καθαρότητας και πολιτικής. Η απάντηση ξέρετε ποια ήταν; 'Οτι σε βιολογικό καθαρισμό δεν έχει προχωρήσει κανείς. Και άκουσα τη φοβερή θεωρία ότι ο βιολογικός καθαρισμός στην 'Ιο θα είναι πρωτοβάθμιος, με καλάμια. Λέω, με καλάμια; Αυτό έχει πάψει να υπάρχει ως θεωρία, με τις γνώσεις τις δικές μου, εδώ και δεκαπέντε χρόνια. Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή 'Ενωση τριτοβάθμιος βιολογικός καθαρισμός για τα νησιά. Αντιλαμβάνονται οι Ευρωπαίοι αυτό το οποίο εμείς φαίνεται πως δεν θέλουμε να αντιληφθούμε: 'Οτι αυτά τα νησιά εάν πρόκειται να έχουν μέλλον, θα το έχουν, αν είναι καθαρά. Θα έχουν μέλλον αν οι θάλασσές τους είναι καθαρές. Θα έχουν μέλλον αν υπάρχει αυτή η τουριστική υποδομή την οποία εν πάση περιπτώσει επιθυμούμε, αλλά πολύ λίγα πράγματα κάνουμε για να μπορέσουμε να την πετύχουμε. Δεν ενδιαφέρθηκε, λοιπόν, κύριοι συνάδελφοι, κανείς. Ερώτησα και τον αρμόδιο περιφερειάρχη, πώς πάνε τα έργα; Μου λέει, μα, γιατί ενδιαφέρεσθε, κυρία Μπακογιάννη, για τους βιολογικούς καθαρισμούς, τα έργα των μαρινών; Θα προχωρήσουν. Ξέρετε όμως, κύριοι συνάδελφοι, τι σημαίνει το "θα προχωρήσουν": Σημαίνει, πρακτικά, ότι αυτά τα οποία δεν κάναμε στο Β' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης μεγαλοπρεπώς και αυθαδώς -θα έλεγα- με ένα άλλο φυλλάδιο το οποίο, για να είναι πιο εκσυγχρονιστικό, φαντάζομαι, θα είναι λίγο πράσινο και πολύ μπλε, θα τα ξαναεξαγγείλουμε για την επόμενη φορά, τις εκλογές τις επόμενες, τις οποίες ανήγγειλε ο κ. Σημίτης. Θα έλθει το ΠΑ.ΣΟ.Κ., θα μας ξαναπεί ότι αυτά τα έργα "θα" γίνουν, θα μας ξαναπεί ότι το θεσμικό πλαίσιο "θα" υπάρξει, θα μας ξαναπεί ότι στα θέματα της παιδείας "θα" ρίξουμε ιδιαίτερο βάρος, θα τα ξανακούσουμε όλα αυτά. Αλλά η πραγματικότητα θα είναι ότι το Αιγαίο θα έχει χάσει τέσσερα χρόνια και 68% των απορροφήσεων από το Β' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Αυτό το 68% και ατόφιο να το πάτε στο Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης δεν θα μπορέσει να απορροφήσει τίποτα παραπάνω, διότι δεν θα υπάρχουν τα χρήματα. Και αντί το τρίτο να χρησιμοποιηθεί για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής κοινωνίας, άρα και για την ανταγωνιστικότητα των νησιών του Αιγαίου, θα καταλήξει να είναι απλώς ένα δεύτερο. Λυπούμαι πάρα πολύ, κύριε Υπουργέ, αλλά αυτό είναι μία ευθύνη την οποία δεν θα έπρεπε ποτέ να την είχε κανείς αναλάβει. Αναφερθήκατε στο αν συμφωνώ μαζί σας για την εγκατάλειψη των μνημείων και για το πόσο πολύ μας πληγώνει η έλλειψη πολιτιστικής θωράκισης στο Αιγαίο. Συμφωνώ απολύτως. Αλλά διαφωνώ ως προς τον τρόπο με τον οποίο το αντιμετωπίζουμε. Δηλαδή με το να λέμε ότι μας πληγώνει, με το να λέμε ότι βλέπουμε τα μνημεία εγκαταλελειμμένα, με το να έχουμε καταρτίσει προγράμματα στον τομέα του πολιτισμού, τι έγινε; 'Εχουμε κάνει τίποτα, όταν από τα έργα, κύριοι συνάδελφοι, που επί των ημερών των δικών μου είχαν ενταχθεί στο Β Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και επιβεβαιώθηκαν από την Κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ., την πρώτη, την αμέσως μετά το 1996, πάλι για έργα υποδομής στον πολιτισμό ή συντήρησης μνημείων δεν έχουμε προχωρήσει και έχουμε μία απορρόφηση 12%; Ξέρετε τι μάχη είχε δοθεί για να μπει το Υπουργείο Πολιτισμού, τότε επί Κυβερνήσεως Νέας Δημοκρατίας στα Υπουργεία τα οποία θα εδικαιούντο χρηματοδότηση ευρωπαϊκή; Ξέρετε τι δυσκολίες είχαμε αντιμετωπίσει, αφού επί Μελίνας δεν εχρηματοδοτείτο ο πολιτισμός, διότι εθεωρείτο ξεχωριστό αντικείμενο της κάθε χώρας-μέλους; 'Οταν φθάνουμε σήμερα και κάνουμε τον απολογισμό αυτών των χρημάτων για το Αιγαίο 12%, τολμάμε να μιλάμε για ισχυρή Ελλάδα; Τολμάμε να μιλάμε για πολιτιστική θωράκιση της χώρας; Τολμάμε να μιλάμε για οικονομική θωράκιση, όταν φέτος το καλοκαίρι που πήγαμε, τα μνημεία ήταν ξέφραγο αμπέλι, που μπορούσε ο καθένας να μπει και με ένα γιώτ να ξεσηκώσει ό,τι μάρμαρο ήθελε στην περιοχή; 'Οπου οι αρχαιολόγοι δεν φθάνουν και όπου δεν υπάρχει καμιά υποδομή για να κρατήσουμε αυτό για το οποίο τελικώς δηλώνουμε ότι είμαστε υπερήφανοι; Αυτά, κύριοι συνάδελφοι, τα λέγω και τα λέγω σε υψηλότερους τόνους απ' ό,τι τα είπε ο κύριος Υπουργός, γιατί τα λέω με βαθύτατη οργή. Οργή γιατί το Αιγαίο είναι το παράδειγμα, ένα παράδειγμα, που ισχύει για όλη την Ελλάδα. Θα κλείσω όμως την ομιλία μου λέγοντας άλλη μια φράση. Ο Ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας κ. Κωστής Χατζηδάκης προχώρησε και ψήφισε στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με δική του πρωτοβουλία και με τη σύμφωνη γνώμη πράγματι όλων των κομμάτων, αλλά και τη βοήθεια όλων των ελληνικών κομμάτων, μια πρόταση για μια ειδική χρηματοδότηση στο Αιγαίο. Μέσα στα όνειρά μας εκείνης της εποχής, όταν ήμασταν εμείς στην κυβέρνηση, ήταν να δημιουργήσουμε ένα πιλοτικό πρόγραμμα νέας τεχνολογίας στο Αιγαίο, όπου θα μπορούσαμε με αυτό το πρόγραμμα τη γραφειοκρατία εν μέρει να την καταπολεμήσουμε. Δηλαδή να βάλουμε ένα κομμάτι του προγράμματος "ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ", σαν αυτό στο οποίο δεν θα χρειαζόταν για να πάρεις ένα πιστοποιητικό φορολογικής ενημέρωσης να πας στη Σύρο, αλλά θα μπορούσες να το πάρεις τοπικά από τον πρόεδρο της κοινότητάς σου μαζί σχεδόν με το σύνολο των χαρτιών που θα χρειαζόταν. Τίποτα όμως από όλα αυτά δεν έγινε. ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): Γίνεται τώρα. ΘΕΟΔΩΡΑ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Μακάρι, κύριε Υπουργέ. Λέτε ότι γίνεται τώρα, αλλά έχουν περάσει τέσσερα χρόνια στα οποία το πρόγραμμα αυτό θα μπορούσε να είχε λειτουργήσει και να είχε διευκολύνει τους πολίτες. Αν δε το πρόγραμμα αυτό είχε υποστηριχθεί και από τον Πρωθυπουργό σας στο Βερολίνο, όπου έγινε η κουβέντα και είχε πετύχει πραγματικά τη χρηματοδότησή του, τότε η εικόνα του Αιγαίου θα ήταν διαφορετική. Αλλά επειδή εγώ είμαι ολιγαρκής, θα ήμουν ευτυχής αν είχατε στοιχειωδώς αποδώσει στις απορροφήσεις με τα χρήματα τα οποία είχατε. Και το ότι δεν τα έχετε κάνει, φοβούμαι ότι σε ολόκληρη την Κυβέρνησή σας δεν θα σας το συγχωρέσει ο λαός του Αιγαίου. Ευχαριστώ. (Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας) ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Β. Κωστόπουλος): Κύριοι συνάδελφοι, τη συνεδρίασή μας παρακολουθούν από τα δυτικά θεωρεία, αφού προηγούμενα ξεναγήθηκαν στην έκθεση "Αρχαίο Ελληνικό Θέατρο" πενήντα μαθητές και τέσσερις συνοδοί δάσκαλοι από το 1ο και 2ο δημοτικά σχολεία Αίγινας. Τους καλωσορίζουμε στο Κοινοβούλιο. (Χειροκροτήματα απ'όλες τις πτέρυγες) Ο Πρόεδρος του ΔΗ.Κ.ΚΙ. κ. Δημήτριος Τσοβόλας έχει το λόγο. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΟΒΟΛΑΣ (Πρόεδρος του ΔΗ.Κ.ΚΙ.): Κύριε Πρόεδρε, πραγματικά γυρίζοντας κανείς τα νησιά του Αιγαίου, πολύ περισσότερο τα νησιά του βορείου Αιγαίου αλλά και τα μικρά νησιά ολόκληρου του Αιγαίου -που είχα την τύχη στη συντριπτική πλειοψηφία να τα επισκεφθώ και φέτος το καλοκαίρι- διαπιστώνει ότι η ερήμωση κάθε χρόνο που περνά αυξάνεται σε όλο το Αιγαίο, όπως επίσης και σε μεγάλο βαθμό στις ακριτικές γενικότερα περιοχές της νησιωτικής και ηπειρωτικής Ελλάδας. Δεν αρκούν πράγματι οι προθέσεις του Υπουργού Αιγαίου που εγώ δεν τις αμφισβητώ. Και οφείλω να ομολογήσω ότι το καλοκαίρι που γύρισα και πήγα μέχρι Καστελόριζο και μέχρι τη νήσο Ρω που δεν υπάρχει ούτε ένας πολίτης, τον βρήκα μπροστά μου. Δεν αρκεί όμως αυτό, κύριε Υπουργέ. Και εγώ πιστεύω ότι είναι ειλικρινείς οι δικές σας προθέσεις. Χρειάζεται όμως μια άλλη κυβερνητική πολιτική, η οποία να σχεδιάζεται από τα αρμόδια συλλογικά κυβερνητικά όργανα με την ευθύνη του εκάστοτε Πρωθυπουργού. Εάν συνεχισθεί αυτή η πολιτική που εφαρμόσθηκε μέχρι σήμερα, είμαι βέβαιος, σε συνδυασμό με την αρνητική, μέχρι τώρα, προσφορά των αναγκαστικών συνενώσεων των καποδιστριακών δήμων ότι τελικά, με μαθηματική ακρίβεια, τα μεγαλεπήβολα σχέδια και ιδέες, όταν αποφασισθεί να προωθηθούν δεν θα βρίσκουν κόσμο για να στελεχώσει τα νησιά του Αιγαίου, αλλά και τις παραμεθόριες περιοχές. Πήγα πράγματι στη Νίσυρο, μεταξύ των πολλών. Ωραιότατο νησί χωρίς κόσμο, κύριε Υπουργέ. Το ίδιο στην Ικαρία, που σας βρήκα εκεί, το ίδιο στο Καστελόριζο, το ίδιο στη Λέρο, το ίδιο σε πολλά άλλα νησιά, Σαμοθράκη, Λήμνο. Τα θέματα που βάζουν -μου αρέσει να είμαι πρακτικόςείναι τα εξής: Κατ' αρχήν οι συγκοινωνίες διότι, το χειμώνα ιδίως, τις περισσότερες φορές επικοινωνούν με τα υπόλοιπα νησιά και την υπόλοιπη Ελλάδα μία φορά την εβδομάδα. Αν δε, τύχει οι καιρικές συνθήκες να είναι κακές, ούτε μία φορά την εβδομάδα. Το δεύτερο θέμα, ουσιαστικό, άμεσης ανάγκης, το θέμα της παροχής από το δημόσιο υγειονομικών υπηρεσιών, αφού γνωρίζουμε ότι τα κέντρα υγείας, τα αγροτικά ιατρεία με την πολιτική των αριθμών και της αδιαφορίας προς τους ανθρώπους και τα ουσιαστικά προβλήματα, στερούνται του αναγκαίου ιατρικού, νοσηλευτικού και βοηθητικού προσωπικού. Τα νησιά δε, ιδιαιτέρως, που αποκλείονται το χειμώνα, έχουν πολλαπλάσιο πρόβλημα απ'ό,τι έχουν οι ακριτικές, ηπειρωτικές περιοχές. Το άλλο πρόβλημα είναι με τους εκπαιδευτικούς. Το θέμα της παιδείας, της εκπαίδευσης με την έλλειψη του προσωπικού. Το μεγαλύτερο, βέβαια, θέμα είναι γενικότερα η κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει οι μικροεπαγγελματίες στα νησιά του Αιγαίου, αλλά και οι αγρότες. Η ανεργία καλπάζει. Τελικά η πολιτεία αδιαφορεί και τώρα που έρχονται εκλογές, στην προεκλογική περίοδο, μιλάει για ενδιαφέρον προς τους ανθρώπους αυτών των περιοχών, λόγια όμως μεγάλα, χωρίς καμία ουσία. Το ΔΗ.Κ.ΚΙ. έχει τονίσει κατ'επανάληψη και εγώ προσωπικά αυτά τα τρία χρόνια, αναφερόμενος πολλές φορές στην κατάσταση που περιέρχεται ολόκληρη η περιοχή του Αιγαίου και οι κάτοικοί τους ότι χρειάζεται, χωρίς καμία άλλη καθυστέρηση, η ταχύρυθμη προώθηση ειδικών προγραμμάτων ανάπτυξης, πολύ περισσότερο η περιοχή του βόρειου Αιγαίου. Επισκέφθηκα μετά τις Ευρωεκλογές τη Σαμοθράκη. Μα, η κατάσταση στο λιμάνι όπως μπαίνεις κατεβαίνοντας από το πλοίο είναι απαράδεκτη, όταν η Σαμοθράκη είναι δίπλα από την ευαίσθητη περιοχή του Αιγαίου, δίπλα από την Τουρκία. Το ίδιο διαπίστωσα και στη Λήμνο που πήγα. Συζήτησα με τη δημοτική αρχή, με τους φορείς. Μαύρα δάκρυα, κύριε Υπουργέ. Τι να λέμε τώρα; Κουβέντες για μεγάλους σχεδιασμούς, που δεν έγιναν επί τρία χρόνια ότι θα γίνουν τώρα στους δύο, τρεις, τέσσερις ή πέντε μήνες, αναλόγως πότε θα γίνουν εκλογές, στην προεκλογική περίοδο; Επομένως ειδικά ταχύρυθμα προγράμματα ανάπτυξης για το Αιγαίο. 'Αμεση, ουσιαστική και όχι με λόγια ανάπτυξη του αγροτικού και αστικού τομέα, με παράλληλη προγραμματισμένη ανάπτυξη τουρισμού, μέσα από έργα κοινωνικής και αναπτυξιακής υποδομής για τα νησιά συνολικά. 'Ετσι και μόνο θα μπορέσουν να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για να έχουμε προοπτική, να μείνει ο κόσμος ο ελάχιστος που απέμεινε στα νησιά του Αιγαίου και παράλληλα να υπάρξει προοπτική για παραγωγικές επενδύσεις που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και όχι ανεργίας. Αυτό, όμως, χρειάζεται αλλαγή στη φιλοσοφία της οικονομικής πολιτικής της Κυβέρνησης. Θα πρέπει η φιλοσοφία της οικονομικής πολιτικής, να είναι όχι το πώς θα βελτιωθούν κάποιοι αριθμοί μέσα από την πλασματική, την αντιπαραγωγική οικονομία, αλλά το πώς θα βελτιωθεί η πραγματική, η παραγωγική οικονομία με ανάπτυξη κατά κύριο λόγο της περιφέρειας και ειδικότερα της νησιωτικής Ελλάδας. Δυστυχώς, όμως, η πολιτική της Κυβέρνησης του ΠΑ.ΣΟ.Κ., όπως και προηγουμένως, μετά το 1990, της Νέας Δημοκρατίας, ήταν πολιτική των αριθμών. Αδιαφόρησε για την ανάπτυξη της περιφέρειας, νησιωτικής και ηπειρωτικής, και αυτό είχε ως επακόλουθο την ερήμωση της περιφέρειας σε συνδυασμό με την αντιαγροτική και αντεργατική πολιτική που εφάρμοσε. Τελικά, η νησιωτική Ελλάδα έμεινε στην τύχη, αναμένοντας το μοιραίο, δηλαδή, να λυθούν τα προβλήματα μέσα από τη συνεχή μετακίνηση κατοίκων από τα νησιά του Αιγαίου στα μεγάλα αστικά κέντρα, σε μία περίοδο που τα εθνικά θέματα βρίσκονται σε μεγάλη κινητικότητα και είναι γνωστό για όλους ότι η μεγαλύτερη άμυνα της χώρας είναι η ανάπτυξη και μέσω αυτής και της δημιουργίας απασχόλησης, η παραμονή και η ενίσχυση του πληθυσμού των νησιών του Αιγαίου, ενώ μέχρι τώρα γίνεται το τελείως αντίθετο. Πήγα πριν από λίγες ημέρες μαζί με άλλους συναδέλφους άλλων κομμάτων στη Χίο. Μα, είναι τόσο σπουδαίο να λυθεί το θέμα των φτωχών εκείνων ανθρώπων που μένουν στις λαϊκές κατοικίες, στο λαϊκό συνοικισμό. Πήγα και πέρσι και είδα το ίδιο αίτημα με πανό την ημέρα της παρέλασης, όπως και την προηγούμενη χρονιά. Τόσο σπουδαίο είναι να αποκαταστήσετε αυτούς τους ανθρώπους που είναι πάμπτωχοι; Τι ζητάνε; Για να μείνουν στη Χίο, στο ακριτικό αυτό νησί, αφού κρίθηκε ακατάλληλη η κατοικία τους που είχε παραχωρηθεί από το κράτος -είναι λαϊκές κατοικίες- ζητάνε να αποκατασταθούν αλλού. Εάν δεν μπορείτε να πάρετε αυτό το απλό μέτρο, και να λύσετε το πρόβλημα, για ποιο μεγάλο σχέδιο ανάπτυξης του Αιγαίου μπορείτε να μιλήσετε. Ειλικρινά η Κυβέρνηση έχει υποστεί αγκύλωση. Πέρα από την ΟΝΕ και τη βελτίωση κάποιων αριθμών, ουσιαστικά δεν ενδιαφέρεται για την επίλυση των κορυφαίων μεγάλων και μικρών προβλημάτων, που έχουν σχέση με την επιβίωση του έθνους της Ελλάδας και της εθνικής οικονομίας. Ζητώ εδώ και τώρα, κύριε Υπουργέ, από την Κυβέρνησή σας να αποκαταστήσει αυτούς τους κατοίκους της Xίου, που κρίθηκαν οι κατοικίες τους ακατάλληλες, που είναι από προγράμματα του Υπουργείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ώστε να ζήσουν σαν άνθρωποι. Αλλιώς θα τους διώξετε και αυτούς. Ασφαλώς, ζητάμε χωρίς άλλη καθυστέρηση, να λυθούν τα προβλήματα με τους μικρομεσαίους. Το καλοκαίρι περιοδεύσατε και εσείς και εγώ και άλλοι συνάδελφοι. Τι είδαμε; Η Κυβέρνηση, το Υπουργείο Οικονομικών θέλει να βγάλει από τη μύγα ξύγκι. Συνεργεία της ΔΟΥ είχαν ενσκύψει σε όλα τα μικρά νησάκια και έκαναν έλεγχο στο μικρομπακάλη ή μικροκαφετζή, αντί να τους στηρίξουν αυτούς με χρηματοδοτήσεις. Εκεί βρήκαν να πάνε να κάνουν τον έλεγχο, για να τους αποτελειώσουν! Να οδηγήσουν και αυτούς τους τελευταίους που απέμειναν στο να εγκαταλείψουν τα μικρά νησιά και από κει και πέρα η φιλία των λαών και των χωρών της Ελλάδας και της Τουρκίας, ενώ η πολιτική σας οδηγεί στα τελείως αντίθετα αποτελέσματα. Πήγα στη Χάλκη και σε άλλα νησιά. Τι επιχειρήσεις υπάρχουν εκεί, κύριε Υπουργέ; Το καφενείο, το μικρό μπακάλικο που περιμένει δύο μήνες και σε άλλα νησιά ένα μήνα για να μπορέσει να βγάλει τα απολύτως αναγκαία για να συμπληρώσει το εισόδημα που έχει από τις αγροτικές ενασχολήσεις και να παραμείνουν εκεί. Αντιστέκονται οι ίδιοι και εσείς προσπαθείτε να τους κάνετε να φύγουν και αυτοί. Κύριε Υπουργέ, εμείς πιστεύουμε ότι αυτή η πολιτική που εφαρμόζεται από το 1990 μέχρι σήμερα, που είναι πολιτική των αριθμών, έχει δυναμιτίσει και τα νησιά του Αιγαίου αλλά και την υπόλοιπη ηπειρωτική Ελλάδα. Γι' αυτό ακριβώς το λόγο, όσα λόγια και αν πείτε τώρα στην προεκλογική περίοδο, δεν πρόκειται να λύσετε τα προβλήματα. Στη Λέσβο με τους αγρότες, με τους ελαιοπαραγωγούς, με το ελαιόλαδο, με τις ποσοστώσεις, αντί να δώσετε λύση υπέρ των ελαιοπαραγωγών του ακριτικού αυτού νησιού, τους περιορίζετε την παραγωγή. Πώς θα ζήσουν και θα μείνουν εκεί; ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Β. Κωστόπουλος): Παρακαλώ, ολοκληρώστε. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΟΒΟΛΑΣ (Πρόεδρος του ΔΗ.Κ.ΚΙ.): Τελείωσα, κύριε Πρόεδρε. Ζητάμε, λοιπόν, άμεση λύση στα προβλήματα των κατοίκων της περιοχής του Αιγαίου. Ανέφερα επιγραμματικά ορισμένα νησιά. Επειδή δεν πρόκειται αυτά να γίνουν δύο ή τρεις μήνες πριν από τις εκλογές, πιστεύω ότι ο ίδιος ο λαός θα δώσει τη λύση. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Β. Κωστόπουλος): Ο κ. Κοσμάς Σφυρίου έχει το λόγο. ΚΟΣΜΑΣ ΣΦΥΡΙΟΥ: Αγαπητοί συνάδελφοι, ανεβαίνω στο Βήμα για να μιλήσω για το θέμα που συζητάει σήμερα η Εθνική Αντιπροσωπεία, όπως έκαναν και οι συνάδελφοι Βουλευτές των Νομών του Αιγαίου, με μία συναίσθηση της ευθύνης απέναντι στο ζήτημα που συζητάμε, γιατί και εγώ, όπως και άλλοι συνάδελφοι, δεν μιλάμε στην Εθνική Αντιπροσωπεία ως καλοκαιρινοί επισκέπτες των νησιών, γιατί άκουσα προηγουμένως για τις καλοκαιρινές επισκέψεις που έκαναν οι εκπρόσωποι των κομμάτων και ο Πρόεδρος του ΔΗ.Κ.ΚΙ. κ. Τσοβόλας. Μιλάμε ως κάτοικοι που βιώνουμε τα ζητήματα των νησιών χειμώνα και καλοκαίρι. Γι' αυτό θέλω να γίνει με μεγαλύτερη κατανόηση απ' όλους τους υπολοίπους και με την απαιτούμενη προσοχή κατανοητό το πάθος με το οποίο συζητάμε για τα θέματα των νησιών του Αιγαίου. Ο κ. Τσοβόλας και η κ. Μπακογιάννη μίλησαν, μπορώ να πω, με ένα οργισμένο ύφος. 'Εχω όμως ένα προνόμιο σε σχέση με τους συναδέλφους που συζητάμε, να είμαι ο παλαιότερος Βουλευτής του Αιγαίου -δεκαεννέα χρόνια περίπου- και ευτυχώς η μνήμη μου δεν με εγκατέλειψε. Με το ίδιο πάθος που μιλάμε στα νησιά -και εγώ το έχω κάνει πολλές φορές και κατά τη διάρκεια που το ΠΑΣΟΚ ήταν Κυβέρνηση απέναντι στους Υπουργούς του ΠΑΣΟΚ και όταν ήταν Αντιπολίτευση στους Υπουργούς της Νέας Δημοκρατίας και της Συγκυβέρνησης- με το ίδιο πάθος μιλούσαμε στον κ. Τσοβόλα και στην κ. Μπακογιάννη όταν ήταν στην κυβέρνηση. Ο κ. Τσοβόλας, όταν ήταν Υπουργός Οικονομικών και όταν προσπαθούσαμε εναγωνίως οι Βουλευτές των νησιών να προωθήσουμε ειδικές πολιτικές για τα νησιά, τον βρίσκαμε μονίμως αντίθετο. Μονίμως αντίθετο, όχι μόνο σαν εκπρόσωπο της Κυβέρνησης, αλλά και σε προσωπικό επίπεδο. 'Ενας άνθρωπος, που έλεγε πάντα, όχι. Θυμούμαι την περίοδο που προσπαθούσαμε να καθιερώσουμε εδώ τους μειωμένους συντελεστές του φόρου προστιθέμενης αξίας και είχαμε να αντιμετωπίσουμε τον κ. Τσοβόλα που ήταν το σκληρό αρνητικό καρύδι της τότε Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Και έπρεπε να παρέμβουμε στον Πρόεδρο της Κυβέρνησης, τον αείμνηστο Ανδρέα Παπανδρέου, για να φέρει το θέμα στο ΚΥΣΥΜ, στο κυβερνητικό συμβούλιο και έτσι να πετύχουμε την έγκριση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στο τέλος του 1986, πριν εφαρμοστεί ο ΦΠΑ από την 1η Ιανουαρίου του '87. Σήμερα, λοιπόν, έρχεται και λέει σε όλα ναι, και υπερθεματίζει κάνοντας τον υπέρμαχο των προβλημάτων του Αιγαίου. Μα, έχουμε μνήμη, κύριοι συνάδελφοι. Για τους ελέγχους που γίνονται στα μικρά καταστήματα, όταν ήταν Υπουργός Οικονομικών -εγώ τον επισκεπτόμουν, έχω και κρατημένα στοιχεία στο Υπουργείο των Οικονομικών- του φώναζα για τους ελέγχους που γίνονταν στα μικρά καταστήματα. Και ξέρετε τι απάντηση έπαιρνα από τον κ. Τσοβόλα; Σήμερα βεβαίως έρχεται και λέει ότι καταγγέλλει την εφορία που ελέγχει τα μικρά καταστήματα. 'Ελεος. Τουλάχιστον εμείς που πασχίζαμε και αγωνιζόμασταν με έμφαση και με πάθος για τα νησιά δικαιούμεθα να απαντούμε στους κυρίους καλοκαιρινούς επισκέπτες με τον τρόπο που απαντάω αυτήν την στιγμή. Μάλιστα, όταν μιλούμε για τα μικρά νησιά στα οποία τα καταστήματα έχουν μικρό κύκλο εργασιών, γι' αυτό η Κυβέρνηση προχώρησε και καθιέρωσε το αφορολόγητο του εισοδήματος που πραγματοποιείται σ' αυτά τα μικρά νησιά, να είναι 3.300.000. Επίσης καθιέρωσε και μία σειρά άλλα μέτρα πολιτικής, 40% μειωμένους συντελεστές σε μεταβιβάσεις, 40% μειωμένη φορολογία σε άλλους τομείς κλπ. Κύριοι συνάδελφοι, μιλώντας και σαν Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Πλειοψηφίας αλλά και σαν Βουλευτής νησιώτικου νομού, του Νομού Δωδεκανήσου πρέπει να τονίσω ότι τα προβλήματα υπάρχουν, είναι πολύ σοβαρά και βεβαίως οι προσπάθειες που καταβλήθηκαν και καταβάλλονται θα έπρεπε να είναι και με συναίνεση και με συνέπεια. 'Ημουν πάντοτε και εξακολουθώ να είμαι και σήμερα αρκετά διεκδικητικός σε όλα τα θέματα των νησιών. Το κάνω σε κάθε ευκαιρία. Σήμερα όμως που μιλάω εδώ πέρα, από τη διεκδίκηση απέναντι στους Υπουργούς και σε διοικητές και άλλους ιθύνοντες του δημόσιου τομέα, θέλω να τονίσω μία ακόμη φορά και την πολιτική μνήμη όλων μας και να την επικαλεστώ. Ακούσαμε την κ. Μπακογιάννη η οποία μάλιστα λέει "καταγγέλλεται η Κυβέρνησή σας. Τα λέω με βαθύτατη οργή". Η κ. Μπακογιάννη ήταν Υπουργός της Κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και ο κ. Μητσοτάκης Πρωθυπουργός εκείνης της Κυβέρνησης όταν γινόταν η διαπραγμάτευση για τη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Πού ήταν η κ. Μπακογιάννη; Πού ήταν ο πατέρας της ως Πρωθυπουργός της χώρας για να ενδιαφερθεί για τα νησιά; 'Οταν η Ισπανία και η Πορτογαλία με διαπραγματεύσεις το 1990 και το 1991 πέτυχαν και ενέταξαν σε εκείνη τη Συνθήκη του Μάαστριχτ το άρθρο 227 με ειδικές ρυθμίσεις υπέρ των νησιών τους, πού ήταν, κυρία Μπακογιάννη, η Κυβέρνησή σας να διεκδικήσει στη Συνθήκη του Μάαστριχτ τα ειδικά μέτρα πολιτικής υπέρ των νησιών; Ούτε λέξη. Καμία διαπραγμάτευση, κανένα αποτέλεσμα. Τα αγνοούσατε. 'Οχι μόνο τα αγνοούσατε, αλλά σ' ένα βαθμό, θα έλεγα, ότι και τα περιφρονούσατε. Και είναι γνωστό. Τουλάχιστο, θα πρέπει να έχετε τη σύνεση να μην έρχεσθε εδώ να μιλάτε με οργισμένο ύφος και να είστε μηδενιστές. Διότι, επαναλαμβάνω ακόμα μία φορά, τα προβλήματα υπάρχουν και είναι σοβαρά, αλλά δεν μπορούμε να είμαστε μηδενιστές σε αυτήν τη χώρα. Πράγματι, είναι μία σπάνια περίπτωση φυσικής, περιβαλλοντικής, οικιστικής, πολιτιστικής και οικονομικής πολυμορφίας στα νησιά και συμφωνώ απολύτως με τον Υπουργό ότι χρειάζεται εξειδικευμένη πολιτική σε όλους τους τομείς. Τίποτα δεν είναι στα νησιά, όπως είναι στην ηπειρωτική Ελλάδα. Η Κυβέρνηση διαπραγματεύτηκε στα πλαίσια της διακυβερνητικής. Και ύστερα από ενάμιση χρόνο υπέβαλε -αρχίζοντας με την ίδια τη θέση του Πρωθυπουργού στο Τορίνο το Μάρτιο του 1996, μετά από τη σχετική διάταξη του άρθρου 130Α και ταυτόχρονα και της υιοθετηθείσης δήλωσης 330 της Συνθήκης του 'Αμστερνταμ- στις 29 Σεπτεμβρίου το σχέδιο ανάπτυξης του νησιωτικού χώρου στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση, με τους συγκεκριμένους στόχους, με μέτρα πολιτικής που πρέπει να εξειδικευτούν, κύριε Υπουργέ, σε συνεργασία με όλα τα καθ'ύλην αρμόδια Υπουργεία, για να υλοποιήσει με ένα πρώτο βήμα, αλλά σημαντικό κατά την άποψή μας, αυτήν την πολιτική απόφαση που εντάχθηκε η Συνθήκη του 'Αμστερνταμ για ειδικά μέτρα πολιτικής υπέρ των νησιών. Εκείνο που απέναντι σε αυτήν την εξέλιξη -που πρέπει να τη χαρακτηρίσουμε θετική εξέλιξη- έχει να παρουσιάσει η Νέα Δημοκρατία, ήταν η πλήρης απουσία της κατά τη διαπραγμάτευση της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Ερχόμαστε στα επιμέρους μέτρα πολιτικής: Δεν ισχυρίζομαι ότι δεν υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στον τομέα της υγείας. Υπάρχουν σοβαρά προβλήματα και θέλουν εξειδικευμένη αντιμετώπιση. 'Εκανα πολλές φορές ομιλίες και προτάσεις σε αυτήν την Αίθουσα, προτείνοντας συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής. Αλλά, δεν μπορεί να μην παραδεχθούμε ότι αυτήν τη στιγμή έχουμε κατασκευή νέων νοσοκομείων και στο χώρο του Αιγαίου και εν μέρει έχουμε την ολοκλήρωση κάποιων απ'αυτά. 'Εχουμε για πρώτη φορά τα είκοσι εννέα πολυδύναμα ιατρεία, που προβλέπουν γιατρούς ειδικοτήτων. Θα σας θυμίσω, μάλιστα, ότι μετά το 1989, ενώ στην προηγηθείσα νομοθεσία είχε προβλεφθεί η τοποθέτηση ειδικευμένων γιατρών, ήλθε ο κ. Σούρλας ή η κ. Γιαννάκου-Κουτσίκου -αν θυμάμαι- οι οποίοι κατάργησαν την προηγούμενη νομοθεσία και υπήγαγαν πάλι τα νησιά του Αιγαίου στο καθεστώς των αγροτικών ιατρείων. 'Οπου, λοιπόν, είχαν τοποθετηθεί γιατροί ειδικευμένοι -έχω μερικά τέτοια παραδείγματα στο νησιωτικό Νομό της Δωδεκανήσου- αφαιρέθηκαν οι ειδικευμένοι γιατροί, παραδείγματος χάρη στη Σύμη και σε άλλα νησιά και ξανατοποθετήθηκαν αγροτικοί γιατροί. Τώρα, είπε ο κύριος Υπουργός για το πλέγμα των κινήτρων. 'Ηδη ειδικευμένοι γιατροί έχουν τοποθετηθεί και στην Αστυπάλαια και στη Χάλκη. Τώρα τοποθετήθηκε και στην Κάσο ειδικευμένος γιατρός και θα προχωρήσουν με το πλέγμα των κινήτρων που αναφέρατε. Ασφαλώς, θα πρέπει να προχωρήσει και η κάλυψη και των υπολοίπων νησιών με ειδικευμένους γιατρούς. 'Οσον αφορά τώρα το θέμα της εκπαίδευσης, ισχυρίζομαι και εγώ ότι υπάρχουν αρκετά προβλήματα σε ό,τι αφορά τις υποδομές. Υπάρχουν βέβαια και σύγχρονα σχολεία, αλλά υπάρχουν και παλαιά σχολεία. Υπάρχουν προβλήματα σε ό,τι αφορά την κάλυψη ορισμένων αναγκών σε ορισμένες ειδικότητες εκπαιδευτικού προσωπικού, αλλά δεν μπορούμε να μην παραδεχθούμε ότι με την καθιέρωση του θεσμού των δυσπρόσιτων σχολείων όλα τα μικρά νησιά γέμισαν εκπαιδευτικούς. 'Ημουν στην Τήλο και κουβέντιαζα με τους κατοίκους πριν από λίγο καιρό και μου έλεγαν ότι ο προϋπολογισμός μόνο για τους καθηγητές ξεπερνά τον προϋπολογισμό όλων των άλλων δημοσίων υπηρεσιών του νησιού. Και αυτό λόγω της πολιτικής των δυσπρόσιτων σχολείων. Αυτά δεν θα τα καταγράψουμε ως θετικά στοιχεία αυτής της πολιτικής; Μόνο ο μηδενισμός πρέπει να ακούγεται σε αυτήν την Αίθουσα; Κύριοι συνάδελφοι, ο χρόνος είναι λίγος και από τη δική μου την πλευρά, έχω πολλά να πω. Θα μπορούσα να μιλάω όχι μόνο μία ώρα- που είπατε, κυρία Μπακογιάννη- αλλά ώρες για το θέμα αυτό! Και θα μπορούσα να παραθέτω στοιχεία, τα οποία δείχνουν και την ύπαρξη προβλημάτων, τα οποία, επαναλαμβάνω, είναι σοβαρά και θέλουν μια ειδική και προσεγμένη προσέγγιση από όλα τα επιμέρους αρμόδια Υπουργεία και με το συντονιστικό ρόλο του Υπουργείου Αιγαίου, αλλά και εκείνα τα οποία προχώρησαν, κύριοι συνάδελφοι, σε πολλούς τομείς. Για παράδειγμα, ακούσαμε ότι χάθηκαν τα λεφτά του δεύτερου Πακέτου Ντελόρ, ποσοστά απορρόφησης. (Στο σημείο αυτό, κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Βουλευτή) Εγώ, λοιπόν, σας βεβαιώνω ότι προχθές τελείωσε η Επιτροπή Παρακολούθησης του νότιου Αιγαίου και γύρισαν όλοι οι φορείς, όχι μόνο οι περιφερειάρχες, η νομαρχία, οι δήμοι, ικανοποιημένοι, γιατί απορροφάται το σύνολο των πιστώσεων και δεν χάνεται ούτε μια δραχμή. 'Οτι υπάρχουν καθυστερήσεις σε μερικά έργα, ασφαλώς και υπάρχουν. Αλλά από το γεγονός ότι για λόγους του να εγκριθούν μελέτες περιβαλλοντικών όρων, χωροθετήσεις κλπ. και άλλες ενστάσεις και άλλες ιστορίες ή δημοπρασίες έργων, οι οποίες καταλήγουν άγονες ή εταιρίες οι οποίες στοχεύουν -υπάρχουν τέτοια προβλήματα στην πορεία και δημιουργούν καθυστερήσεις- το γεγονός ότι το σύνολο των εγκεκριμένων πόρων πρόκειται να απορροφηθεί, αυτό είναι κατ' αρχήν ένα θετικό γεγονός. Και εμείς, κύριε Υπουργέ, εκ μέρους των νησιών διεκδικούμε επίμονα το εξής: 'Οτι η πρόταση την οποία έχετε κάνει για τα εξειδικευμένα μέτρα πολιτικής των νησιών, πρέπει να αποτελέσει τομεακό πρόγραμμα του Υπουργείου Αιγαίου. (Στο σημείο αυτό κτυπάει επανειλημμένα το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Βουλευτή) Και επαναλαμβάνουμε κάτι το οποίο έχουμε πει πολλές φορές: Ενώ οι πιστώσεις που δίνονται για το τρίτο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Στήριξης θα είναι σημαντικότατα αυξημένες σε σχέση με το δεύτερο, εάν αθροίσουμε όλες τις πηγές χρηματοδότησης, όχι μόνο το ΠΕΠ, Ταμείο Συνοχής, κοινοτικές πρωτοβουλίες και άλλα επιμέρους προγράμματα, εκείνο όμως που είναι το μεγάλο ζητούμενο για τα νησιά του Αιγαίου, είναι η συμμετοχή της νησιωτικής περιφέρειας στα τομεακά προγράμματα. Δεν είναι δυνατόν, δηλαδή, να έχει μικρό ποσοστό συμμετοχής στα τομεακά προγράμματα των Υπουργείων, επειδή τα Υπουργεία αναπτύσσουν πρωτοβουλίες στην ηπειρωτική Ελλάδα και κατασκευάζουν έργα διανομαρχιακής περιφερειακής σημασίας στα νησιά που υπάρχει εδαφική ασυνέχεια, να υπάρχει περιορισμένη συμμετοχή. (Στο σημείο αυτό κτυπάει παρατεταμένα το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Βουλευτή) Πρέπει να διευρύνουμε τη συμμετοχή στα τομεακά προγράμματα με ένα χαρακτηριστικό: Εφόσον λέμε ότι αυτά είναι εθνικής κλίμακας προγράμματα, να θεωρήσουμε ότι οι επενδύσεις σ' αυτά τα νησιά, ανεξάρτητα από το μέγεθος, είναι εθνικής κλίμακας και σημασίας επενδύσεις. Με αυτό το πνεύμα πρέπει να περιληφθούν στα τομεακά προγράμματα οι σημαντικές επενδυτικές προτάσεις που έχουν προτείνει οι τοπικοί αναπτυξιακοί φορείς και η αυτοδιοίκηση. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Β. Κωστόπουλος): Ελπίζω οι επόμενοι, που θα ακολουθήσουν, να μη γράψουν το Προεδρείο στα παλιά τους υποδήματα. Ευχαριστώ. Ο κ. Σκοπελίτης έχει το λόγο. ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΚΟΠΕΛΙΤΗΣ: Κυρία και κύριοι συνάδελφοι, είναι γεγονός ότι η κατάσταση, που βιώνουν τα νησιά του Αιγαίου και κύρια εκείνα του βόρειου Αιγαίου, είναι δραματική. Και αυτή η κατάσταση, βέβαια, ήρθε σαν συνέπεια της συρρίκνωσης της παραγωγικής τους βάσης, που παρατηρείται με έντονους ρυθμούς ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια και της ολοσχερούς καταστροφής ορισμένων τομέων, που κάποτε ανθούσαν και που στήριζαν την οικονομία τους, καταστροφή που επήλθε βέβαια τις τελευταίες δεκαετίες. Και βέβαια αυτή η κατάσταση που βιώνουν σήμερα οι κάτοικοι των νησιών μας δεν ήρθε από μόνη της και πολύ περισσότερο δεν οφείλεται στην ανικανότητά τους να αναλάβουν αναπτυξιακές πρωτοβουλίες και στον τομέα της αξιοποίησης των πλουτοπαραγωγικών πηγών των νησιών μας, που είναι και πολλές και σημαντικές, αλλά και των άλλων συγκριτικών πλεονεκτικών στοιχείων που έχουν τα νησιά μας σε ορισμένους τομείς, όπως, παραδείγματος χάρη, είναι ο τομέας του τουρισμού. Αν, λοιπόν, βιώνουν αυτήν την κατάσταση οι κάτοικοι των νησιών μας, αυτό είναι αποτέλεσμα της πολιτικής που εφαρμόστηκε για δεκαετίες ολόκληρες από όλες τις κυβερνήσεις που πέρασαν και βέβαια πια τη σημερινή. Μια πολιτική, που περίσσευαν τα λόγια, οι υποσχέσεις και απουσίαζαν σε μεγάλο βαθμό, για να μην πω εντελώς, τα έργα. Μια πολιτική, που το κύριο χαρακτηριστικό της, το κύριο γνώρισμά της ήταν η παντελής έλλειψη εκείνων των έργων κύρια, που αναφέρονται σε έργα υποδομής και αξιοποίησης των πλουτοπαραγωγικών πηγών, στη μείωση του κόστους της παραγωγής και της αύξησης της παραγωγικότητας, ιδιαίτερα της παραδοσιακής τους οικονομίας, της αγροτικής τους παραγωγής δηλαδή. Χαρακτηριστική περίπτωση αυτής της πολιτικής είναι αυτό που έχει σχέση με το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής το 1992, που μέχρι σήμερα μένει στα χαρτιά, για να μαρτυρά αυτό το ίδιο από μόνο του, αυτό που τόνισα προηγούμενα, δηλαδή τον εμπαιγμό, την εξαπάτηση και τις χωρίς αντίκρισμα υποσχέσεις που δίνονται κατά καιρούς. Και το πόρισμα αυτό, αγαπητοί συνάδελφοι, παρά τις όποιες αδυναμίες, που μπορεί να περιείχε και τις οποίες μπορεί να εντοπίσει κάποιος, όσον αφορά δηλαδή τα μέτρα και τις προτάσεις που περιέχει, θα μπορούσε, αν είχε εφαρμοστεί, να ανοίξει διεξόδους στην κατεύθυνση της εξόδου από τη σημερινή κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα νησιά. Και γι' αυτόν το λόγο και παρά τις αντιρρήσεις αυτές τις επί μέρους, που μπορεί να είχαμε, εμείς σαν Κουμμουνιστικό Κόμμα τότε το είχαμε υπερψηφίσει. 'Ομως, όπως τόνισα, προς δόξα της πολιτικής που ακολουθιέται, σε σχέση με τα προβλήματα αυτών των ακριτικών περιοχών και η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας τότε και οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ κυριολεκτικά το πέταξαν στον κάλαθο των αχρήστων, μαζί με τους πανηγυρισμούς που ακούστηκαν την περίοδο εκείνη και από τους Βουλευτές και από τα δύο τα κόμματα. Αν είχε, λοιπόν, εφαρμοστεί αυτό το πόρισμα, σίγουρα τα νησιά του Αιγαίου δεν θα βρίσκονταν στη σημερινή κατάσταση, που τους δίνει την προτελευταία, όπως ακούστηκε -και έτσι είναι- θέση από πλευράς ανάπτυξης ανάμεσα σε όλες τις περιοχές της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης. Και είναι σίγουρο, κύριοι συνάδελφοι, ότι αν συνεχιστεί αυτή η πολιτική, η ίδια αντιμετώπιση των προβλημάτων, δεν θα υπάρχει σε λίγο άλλη περιοχή που να συναγωνίζεται την περιοχή του βόρειου Αιγαίου στους ρυθμούς της οικονομικής αλλά και της βιολογικής συρρίκνωσης. Και το λέω αυτό, κύριε Υπουργέ, γιατί στη δίνη των προβλημάτων, που αντιμετωπίζουν εδώ και χρόνια οι κάτοικοι των νησιών μας, τώρα μπήκε με χαρακτηριστικά έντονους ρυθμούς και η παραδοσιακή τους οικονομία και ιδιαίτερα η αγροτική τους παραγωγή. Η ελαιοκαλλιέργεια, που αποτελεί μία από τις κυρίαρχες καλλιέργειες των νησιών και ιδιαίτερα βέβαια του νησιού από το οποίο προέρχομαι εγώ, δηλαδή της Λέσβου, περνά τη χειρότερη κρίση που γνώρισε τις τελευταίες δεκαετίες και αυτό χωρίς καμιά υπερβολή. Οι τιμές του λαδιού, από τις οποίες εξαρτάται το εισόδημα χιλιάδων αγροτικών νοικοκυριών, αλλά και το ίδιο το εισόδημα της Λέσβου και άλλων νησιών, κρύβονται εξαιτίας βέβαια της συγκεκριμένης αντιαγροτικής πολιτικής, που ακολουθεί η ελληνική Κυβέρνηση μέσα στα πλαίσια της γενικότερης αντιαγροτικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, στη χειρότερη, επαναλαμβάνω, κατάσταση που βρέθηκαν ποτέ τις τελευταίες δεκαετίες. Οι τιμές των πεντακοσίων και εξακοσίων δραχμών, που δίνονται από τους εμπόρους βέβαια, είναι τιμές που εξευτελίζουν το ίδιο το εθνικό μας μάλιστα προϊόν -γιατί είναι εθνικό προϊόν το λάδι, και μάλιστα ονομάζεται και αρχηγός των εθνικών μας προϊόντων- και έτσι εξανεμίζουν κάθε δυνατότητα άντλησης εισοδήματος από μέρους του παραγωγού και αποθαρρύνουν την ενασχόληση με αυτήν την καλλιέργεια και ιδιαίτερα αποθαρρύνουν τους νέους ανθρώπους να στραφούν προς αυτήν. Και βέβαια πώς να ασχοληθούν, αγαπητοί συνάδελφοι, αφού βλέπουν πρόπερσι η τιμή να είναι χίλιες διακόσιες δραχμές, πέρσι να είναι οκτακόσιες, φέτος να είναι πεντακόσιες και να κατεβαίνει συνεχώς; Είμαι και μέλος της διοίκησης της 'Ενωσης και σε μια επικοινωνία που είχα χθες, μου είπαν ότι είναι πτωτικές οι τάσεις στις τιμές του λαδιού. Και βέβαια είναι πτωτικές, γιατί κανένα μέτρο, κανένα ενδιαφέρον δεν παρουσιάζεται σήμερα, και μάλιστα έχουμε το αντίθετο, που με την κατάργηση των τιμών παρέμβασης, που προχώρησε η Ευρωπαϊκή 'Ενωση, δεν υπάρχει κανένα μέτρο που να στηρίζει την τιμή του παραγωγού, που να προφυλάσσει τον παραγωγό από την ασυδοσία των μεγαλεμπόρων. Είχαμε όμως και ένα άλλο θέμα, στο οποίο αναφέρθηκα. Ενώ είχαμε αυτές τις τιμές, ενώ οι παραγωγοί περίμεναν να πάρουν την επιδότηση, που μας είχαν πει ότι θα εισπράξουν στην αρχή της παραγωγικής περιόδου, ήλθε το τσεκούρωμα της επιδότησης κατά το 1/3 κι έτσι λοιπόν οι τιμές σήμερα είναι σ' αυτά τα επίπεδα, αλλά και οι επιδοτήσεις μαζί, που αποθαρρύνουν τον αγρότη να ασχοληθεί με αυτήν τη σημαντική ελαιοκαλλιέργεια. Η ίδια κατάσταση επικρατεί και στην κτηνοτροφία μας. Παρακολουθώ έντονα τις εξελίξεις στον αγροτικό τομέα. 'Ημουν και είμαι συνεταιριστικό στέλεχος και επί χρόνια ολόκληρα οι τιμές στο γάλα και στο κρέας δεν λένε να ξεκολλήσουν. Μια φορά ξεκόλλησαν, αλλά όχι προς τα πάνω. 'Επεσαν προς τα κάτω κατά 50%, τότε που είχε φθάσει το γάλα στις 130 δραχμές το κιλό. Και δεν μας έφθαναν όλα αυτά, οι χαμηλές τιμές, μας ήρθε το πρόβλημα του καταρροϊκού πυρετού και η καραντίνα. Μπορεί να πει ο Υπουργός ή κάποιος άλλος, τι φταίει στη συγκεκριμένη περίπτωση η πολιτεία; Φταίει, γιατί επί χρόνια μας έλεγε ότι μπορούν να παρθούν μέτρα, να θωρακιστούν τα νησιά μας ιδιαίτερα από τις ζωοτοκίες. 'Ομως δεν έγινε τίποτα προς αυτήν την κατεύθυνση κι έτσι σήμερα να κινδυνεύει με ολοκληρωτική καταστροφή η κτηνοτροφία της Λέσβου. Καθημερινά ασθενούν τα πρόβατα. Και είναι δύσκολο, κύριε Υπουργέ -δεν είναι εδώ και ο Υπουργός Γεωργίας- να αντικατασταθεί η κτηνοτροφία, να επανασυσταθεί, γιατί οι τιμές, που δίνονται, καλύπτουν μόνο την εμπορική αξία του ζώου. Ο κτηνοτρόφος δεν μετράει την εμπορική αξία του ζώου, αλλά την αξία εκείνη που του δίνει το εισόδημα. Η ίδια κατάσταση επικρατεί και στον τομέα της αλιείας. Η μόνη διέξοδος, όπως θα έχετε δει, είναι να τραβήξει το πλοίο του έξω, να το κόψει, για να γλιτώσει, γιατί κι εδώ δεν υπάρχει κανένα μέτρο ενίσχυσης αυτής της προσπάθειας που καταβάλλουν οι ίδιοι. Τα ίδια προβλήματα αντιμετωπίζει και ο τομέας των μικρομεσαίων επαγγελματιών. Επικρέμεται καθημερινά ο κίνδυνος να βάλουν στα μαγαζιά τους λουκέτο, μια και αυτοί εξαρτώνται από την οικονομία του τόπου τους, κύρια από την αγροτική παραγωγή και τις τιμές των αγροτικών προϊόντων. Αναφέρθηκαν τα προβλήματα που έχουν σχέση με τους τομείς της παιδείας, της υγείας, τις παροχές που έχουν, για τη λειτουργία του δημοσίου κλπ. και δεν στέκομαι σ' αυτά. Εμείς λέμε σαν ΚΚΕ ότι πρέπει άμεσα να εφαρμοστεί ένα πρόγραμμα ταχύρρυθμης και ολόπλευρης ανάπτυξης. Και λέμε ταχύρρυθμης ανάπτυξης, γιατί δεν έχουμε την πολυτέλεια να αφήσουμε μέρα να περνάει. Η κάθε μέρα που διαβαίνει, οδηγεί στον παραπέρα μαρασμό, ιδιαίτερα των χωριών μας και αυτό έχει την οδυνηρή αναφορά του και σε εθνικούς λόγους. Γιατί, όπως ξέρουμε καλά, καλύτεροι υπερασπιστές ενός τόπου είναι οι ίδιοι οι κάτοικοί του. Προτάσεις και προγράμματα υπάρχουν από πολλούς φορείς και έχουν κατατεθεί. Υπάρχει βέβαια και το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής, που μπορεί με κατάλληλες προσαρμογές να αποτελέσει έναν οδηγό προς αυτήν την κατεύθυνση. (Στο σημείο αυτό την Προεδρική 'Εδρα καταλαμβάνει ο Β' Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΓΟΥΡΙΔΗΣ) Εμείς, έχοντας μέχρι σήμερα την αρνητική εμπειρία, λέμε ότι αν δεν υπάρχει η ανάλογη εγρήγορση των τοπικών φορέων και ιδιαίτερα του λαού, δεν θα έχουμε ανάλογα αποτελέσματα. Θα συνεχιστεί η ίδια κατάσταση, αφού οι προτεραιότητες που έχει η Κυβέρνηση, όπως αυτές καταγράφονται μέσα από τα διάφορα σχέδια που γίνονται στα πλαίσια του τρίτου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, κινούνται σε άλλη κατεύθυνση κι όχι σε εκείνη που έχει σχέση με την αντιμετώπιση των προβλημάτων τα οποία δημιουργούν τα σημερινά αδιέξοδα, στα οποία βρίσκονται τα νησιά του Αιγαίου μας. Ευχαριστώ. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Δραγασάκης έχει το λόγο για δέκα λεπτά. ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΡΑΓΑΣΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, κύριοι συνάδελφοι, ο Υπουργός άρχισε με μία κατά τη γνώμη μου πολύ σημαντική διαπίστωση, που είναι και ομολογία, ότι δεν έχουμε πολιτικές. Ταυτόχρονα, όμως, δεν δώσατε, κύριε Υπουργέ, πειστική απάντηση στο ερώτημα, γιατί δεν εφαρμόστηκε, γιατί δεν υλοποιήθηκε το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής της Βουλής, το οποίο είχε πολιτικές και κυρίως τι θα γίνει από δω και πέρα, πώς θα καλυφθούν τα όποια κενά, τα όποια με την έννοια, είτε στον πολιτικό τομέα είναι είτε στο θεσμικό είτε στον τομέα της χρηματοδότησης. Κατά τη γνώμη μας το πρόβλημα της ανάπτυξης των νησιών του Αιγαίου και ειδικότερα του βόρειου Αιγαίου είναι ένα διπλό πρόβλημα. Είναι ένα πρόβλημα που έρχεται από το παρελθόν με ελλείψεις υποδομών, με συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης και με άλλα, αλλά είναι και ένα πρόβλημα, που -ας μου επιτραπεί να πω- έρχεται από το μέλλον και πρέπει κυρίως να δούμε το πρόβλημα αυτό στο μελλοντικό του πλαίσιο. Στο περιβάλλον το ευρωπαϊκό ο ανταγωνισμός δεν είναι μόνο ανταγωνισμός μεταξύ χωρών ή επιχειρήσεων, είναι και ανταγωνισμός μεταξύ περιφερειών. Επομένως εδώ δεν μιλάμε για ένα τοπικό πρόβλημα, στο οποίο έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία οι τοπικοί Βουλευτές. Εμείς το αντιμετωπίζουμε ως ένα εθνικό πρόβλημα. Η εθνική ανάπτυξη της χώρας εξαρτάται από την ανάπτυξη των περιφερειών της. Επομένως δεν είναι πρόβλημα μόνο των κατοίκων του Αιγαίου, αλλά πρέπει να αφορά όλους μας και έτσι το προσεγγίζουμε. Και επειδή ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. είπε ότι έγιναν κάποια πράγματα, έγιναν προσπάθειες, θέλω να πω ότι εδώ μετράει το αποτέλεσμα. Και το αποτέλεσμα είναι με βάση τα στοιχεία της EUROSTAT ότι από τις τριακόσιες περιφέρειες της Ευρώπης, τα νησιά του βορείου Αιγαίου κατέχουν την πέμπτη από το τέλος θέση. Επομένως δεν μπορούμε να φημολογούμε περί του προβλήματος. 'Εχει συγκεκριμένη απάντηση το ερώτημα λοιπόν, τι έγινε και τι αποτέλεσμα έχει. Εμείς πιστεύουμε ότι το θέμα είναι ότι δεν γίνονται οι πολιτικές επιλογές που πρέπει να γίνονται. Κύριε Υπουργέ, κενά πολιτικής μπορεί να υπάρχουν. Δεν είναι τεχνικό πρόβλημα, το ξέρετε πολύ καλά. Πρέπει να γίνουν επιλογές πού θα δώσουμε λεφτά, από πού θα πάρουμε κλπ. και βεβαίως τι θα αναπτύξουμε. Εδώ υπάρχουν τρία συγκεκριμένα θέματα. Το πρώτο είναι ότι τα νησιά έχουν ορισμένα στρατηγικά συγκριτικά μειονεκτήματα. Αυτό δεν μπορούμε να το αλλάξουμε. Το νησί είναι νησί. 'Εχει την απόσταση, άρα έχει το μεταφορικό κόστος, ένα συγκεκριμένο μέγεθος. Δεύτερον, δεν ισχύει αυτό που λένε οι οικονομολόγοι, ο πολλαπλασιαστής της ανάπτυξης. 'Οταν κάνουμε το δρόμο Εγνατία, αυτό το γεγονός έχει ένα πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στην ευρύτερη περιοχή που λέγεται βόρεια Ελλάδα. Στα νησιά, όταν κάνουμε ένα έργο, για παράδειγμα στη Μυτιλήνη, ενδεχόμενως δεν έχει εκείνη τη θετική επίπτωση στη Σάμο ή σε άλλα νησιά. Αυτό λοιπόν πρέπει να το αντιμετωπίσουμε με πολιτικό τρόπο. Και ο πολιτικός τρόπος είναι συγκεκριμένος. 'Η θα επιδοτήσουμε τις μεταφορές ή το πρόβλημα θα παραμένει. Σε ό,τι αφορά το δεύτερο, επίσης, ή θα υιοθετήσουμε την άποψη ότι τα έργα υποδομής των νησιών είναι έργα εθνικής σημασίας και ως τέτοια πρέπει να χρηματοδοτηθούν, όχι από το ΠΕΠ, όχι από το Περιφερειακό Πρόγραμμα, αλλά από ένα ειδικό τομεακό πρόγραμμα, διαφορετικά η μιζέρια θα αναπαράγεται. Το τρίτο: τα νησιά μας δεν έχουν μόνο μειονεκτήματα, έχουν και στρατηγικά πλεονεκτήματα, τα οποία δεν έχουμε καταφέρει να αναδείξουμε και να εκμεταλλευτούμε. Και αναφέρω δύο παραδείγματα. Για μας πρώτος παράγοντας ανάπτυξης είναι ο ανθρώπινος παράγοντας. Μου έχουν δώσει ορισμένα στοιχεία, στα οποία αξίζει να αναφερθώ αφιερώνοντας δύο λεπτά και τα οποία δείχνουν το εξής κατά τη γνώμη μας σημαντικό γεγονός. Τα στοιχεία είναι εμπειρικά, δηλαδή έγινε έρευνα. Ρωτήθηκαν οι νέοι άνθρωποι, ας πούμε στην Ικαρία, πού θέλουν να ζήσουν. Η απάντηση με μεγάλη πλειοψηφία 72% ήταν ότι θα επιθυμούσαν να μένουν στην Ικαρία, να ζήσουν και να δουλέψουν στην Ικαρία. Στο ερώτημα όμως "θέλεις να μείνεις στην Ικαρία, αλλά τι βλέπεις ως πιθανό να συμβεί;" το 44% είπε ότι μάλλον θα μείνει στην Ικαρία, το 49% θα έρθει στην Αθήνα. Αυτό πιστεύουν τα νέα παιδιά. 'Εγινε η ίδια έρευνα σε Ικαριώτες που μένουν στην Αθήνα και είναι ενδιαφέρον το συμπέρασμα. Η μεγάλη πλειοψηφία των Ικαριωτών, που μένει στην Αθήνα, θα ήθελε να πάει στην Ικαρία να δουλέψει. 'Εχουμε λοιπόν, έναν ανθρώπινο παράγοντα που είναι σε προοδευτική κατεύθυνση και που ζητάει ακριβώς τα μέσα για να πάει να ζήσει στον τόπο του. Τα νησιά θεωρούνται el dorado της αιολικής ενέργειας. Εδώ δεν είναι θέμα να κάνουμε ένα πάρκο, να επιταχύνουμε να ολοκληρωθεί, που και αυτά καθυστερούν. Εδώ χρειάζεται στρατηγική επιλογή εθνικής σημασίας. Αναλαμβάνουμε την ευθύνη ενός προγράμματος παραγωγής αιολικής ενέργειας στα νησιά με τη φιλοδοξία ακόμη και να γίνεται εξαγωγή ενέργειας στη γειτονική Τουρκία, που ετοιμάζεται να κάνει πυρηνικό σταθμό; Βεβαίως είναι πρόταση μεγάλου βεληνεκούς, αλλά εδώ ακριβώς έχει σημασία η απόφαση, η επιλογή και η στήριξη και μάλιστα και με ευρύτερες συναινέσεις. Και βεβαίως είναι ο τουρισμός, ο οποίος, όμως, τουρισμός συν και η πρωτογενής παραγωγή, εκτός των άλλων, έχει το πρόβλημα, που είπα πριν, του μεταφορικού κόστους. Γι'αυτό εμείς επιμείναμε από την αρχή και επιμένουμε στην ιδέα, στην ανάγκη ενός ειδικού προγράμματος για τα νησιά του Αιγαίου. Το θέμα δεν είναι να έχουμε στα νησιά ένα ΠΕΠ, ισχυρότερο αναλογικά π.χ. με το ΠΕΠ Θεσσαλίας. Το θέμα είναι ότι πέρα από το ΠΕΠ, πρέπει να έχουμε τομεϊκό πρόγραμμα. 'Οπως έχουμε δεκατρία τομεϊκά προγράμματα ως χώρα, να έχουμε και ένα δέκατο τέταρτο που θα αφορά τα νησιά και θα απαντά στα ειδικά προβλήματά τους. Στη βάση αυτών των επιλογών βεβαίως, μπορούμε να δούμε και ποια συγκεκριμένα θεσμικά μέτρα μπορούν να βοηθήσουν. Πρώτον, είπε ο κύριος Υπουργός, σωστά, ότι δεν έχουμε εξειδίκευση πολιτικών. Πράγματι έχουμε το νόμο που επιχορηγεί και επιδοτεί τις βιομηχανικές επενδύσεις. Σε πολλά νησιά, όμως, δεν έγινε καμία επένδυση. Τί σημαίνει αυτό; 'Οτι πρέπει να πάρουμε πόρους από αυτό το κονδύλι που λέγεται επιδότηση επενδύσεων, να δώσουμε στα νησιά, να χρησιμοποιηθούν με τρόπο που προσειδιάζει στην τοπική τους ανάπτυξη. Διαφορετικά δεν κάνουμε τίποτα. Το Υπουργείο Εργασίας, κύριε Υπουργέ, μοιράζει χρήματα σε διάφορα προγράμματα για κατάρτιση, για απασχόληση κλπ. Αυτά τα μέτρα του Υπουργείου Εργασίας ακουμπούν τις ανάγκες των νησιών; Σε πολύ μικρό βαθμό. Γιατί λοιπόν, δεν ζητάτε ένα κονδύλι από όλο αυτό το πακέτο, να δοθεί στα νησιά και να συζητηθεί ο ειδικός τρόπος εφαρμογής του; ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΒΑΡΙΝΟΣ: Το Υπουργείο Εργασίας δεν ζητάει ούτε την άποψη του Υπουργού Αιγαίου. ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΡΑΓΑΣΑΚΗΣ: Είναι ρητορικό το ερώτημά μου. Απευθύνομαι στον Υπουργό με το θεσμικό του ρόλο. Το ερώτημα αφορά όλους μας. Δεύτερο θεσμικό μέτρο είναι το ανθρώπινο και στελεχικό δυναμικό. Εδώ υπάρχει το θέμα των κινήτρων κλπ., αλλά υπάρχουν και πιο συγκεκριμένα πράγματα, τα οποία δεν πρέπει να τα ξεχνάμε. Για παράδειγμα, οι υπηρεσίες του δημόσιου τομέα θα πρέπει να είναι πλήρως στελεχωμένες στα νησιά του Αιγαίου. Γιατί να έχουμε δηλαδή -έτσι και αλλιώς έχουμε το πρόβλημα της ιδιαιτερότητας- τοπικό νοσοκομείο, τοπικό πολεοδομικό γραφείο, τοπικό ΙΚΑ, τοπικό γραφείο Γεωργίας, τοπικό δασαρχείο, τοπικό γηροκομείο, τοπικό λιμενικό σταθμό και να μην είναι πλήρως στελεχωμένα; Να αρχίσουμε από τα στοιχειώδη. Και, βεβαίως, από εκεί και πέρα χρειάζονται -όπως νομίζω ότι αναγνωρίσθηκε- και ειδικά κίνητρα για στελέχη, για επιστήμονες, για ειδικούς σε διάφορους τομείς. Αναβάθμιση του Υπουργείου Αιγαίου. Αφού το έχουμε και λέμε ότι αυτό είναι το εργαλείο για την εκτέλεση και την άσκηση πολιτικής, να αναβαθμιστεί το Υπουργείο Αιγαίου, να ενισχυθεί ο προϋπολογισμός του και το προσωπικό του, ούτως ώστε να μπορέσει πραγματικά να λειτουργήσει επιτελικά. Να υπάρξει ένα τοπικό γραφείο ανάπτυξης, να υπάρξει όχι μία νέα γραφειοκρατία, αλλά κάτι σαν αυτό που λέγεται one stop shop, κάπου να μπορεί να πάει κάποιος και να λύσει το πρόβλημά του. Με πήραν, κύριε Υπουργέ, ορισμένοι γνωστοί από τη Σύμη. Εκεί μία δημοτική επιχείρηση θέλει να αγοράσει ένα πλοίο, να κάνει τη γραμμή. Πάει στην Εθνική Τράπεζα να ζητήσει δάνειο και τους είπε "ξέρετε, εμείς δίνουμε δάνεια μόνο σε ποντοπόρα πλοία". Εγώ θα περίμενα, εάν υπάρχει στη Σύμη μία ομάδα ανθρώπων και μάλιστα με τοπικούς φορείς, που θέλουν να πάρουν πλοίο για να ενισχύσουν τη γραμμή, να τους πάρει κάποιος από το χεράκι, να τους βοηθήσει να λυθεί το πρόβλημα και όχι να σέρνονται από τράπεζα σε τράπεζα ή από υπηρεσία σε υπηρεσία. Επομένως πιστεύω να έγινε σαφές ότι πρώτον, υπάρχουν μεγάλες στρατηγικές επιλογές, οι οποίες πρέπει να γίνουν. Διαφορετικά θα σερνόμαστε πίσω από ημίμετρα, άλλα από τα οποία θα έχουν αποτέλεσμα και άλλα δεν θα έχουν αποτέλεσμα. Δεύτερον, υπάρχουν συγκεκριμένες θεσμικές ρυθμίσεις, οι οποίες πρέπει να γίνουν και τρίτον βεβαίως, υπάρχει το θέμα της χρηματοδότησης, το οποίο εμείς θεωρούμε ότι είναι και αυτό θέμα επιλογών. Δεν ξέρω πόσο στοίχισε τελικά η μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα αυτοκίνητα. Νομίζω ότι είναι πάνω από εκατό δισεκατομμύρια. Το συζητήσαμε ποτέ αυτό απ' αυτήν τη σκοπιά; Μήπως πρέπει είκοσι δισεκατομμύρια απ' αυτά να μην πάνε σ' αυτό το μέτρο και να πάνε σε άλλα μέτρα; Μήπως να επιδοτήσουμε το κόστος μεταφορών στα νησιά μας; Βεβαίως καταλαβαίνω και τη δυσχέρεια του Υπουργού, όλοι την καταλαβαίνουμε, αλλά εν πάση περιπτώσει επαναλαμβάνω ότι εδώ συζητάμε για ένα πρόβλημα, που για μας έχει τεράστια σημασία. Δεν υπάρχει μόνο ως πρόβλημα που μας έρχεται από χθες, αλλά θα το βρούμε μπροστά μας και ως ένα μεγάλο πρόβλημα του μέλλοντος. Ευχαριστώ. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Βαρίνος έχει το λόγο για δέκα λεπτά για να δευτερολογήσει. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΒΑΡΙΝΟΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Είναι γεγονός αναμφισβήτητο, κύριε Υπουργέ, πως αντιλαμβάνομαι ότι στενοχωριέσθε, γιατί πρέπει να απολογηθείτε εσείς για όλους τους άλλους. 'Ομως, εσείς εκπροσωπείτε την Κυβέρνηση και η επερώτηση, την οποία έχουμε υποβάλει, όπως πολύ εύστοχα είπε και η κ. Μπακογιάννη, απευθύνεται και στον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και στον Υπουργό Ανάπτυξης και θα μπορούσε να απευθύνεται και στον Υπουργό Υγείας και στον Υπουργό Γεωργίας και σε άλλους. Επομένως εσείς εκπροσωπείτε την Κυβέρνηση και ασφαλώς μην περιμένετε να σας επαινέσουμε σε καμία περίπτωση, διότι η κατάσταση στο Αιγαίο, όπως ακούστηκε απ' όλες τις πτέρυγες της Βουλής, δεν είναι ευχάριστη. 'Οσον αφορά αυτά που είπατε, κύριε Υπουργέ, υπάρχει το θέμα της έλλειψης εξειδικευμένης πολιτικής στο Αιγαίο. Κάνετε λάθος να το λέτε αυτό. 'Ολοι συζητούν γι' αυτό το θέμα, αλλά εγώ δεν το παραδέχομαι. Το Υπουργείο Αιγαίου, σας το είπα και στην πρωτολογία μου, νομίζω ότι μπορεί να ασκήσει πολιτική και μάλιστα εξειδικευμένη. Το πρόβλημα που έχει είναι ότι, επειδή είναι υποβαθμισμένο, πολλοί δεν του δίνουν σημασία. Και αυτό συμβαίνει στη δική σας Κυβέρνηση και γι' αυτό δεν μπορεί να περάσει αυτήν την πολιτική. 'Οταν εσείς ασκήσατε μία σωστή πολιτική στα θέματα της συγκοινωνίας, σας το είπα και στην πρωτολογία μου, είχατε την αντίδραση του Υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας, ο οποίος είπε να καταργηθεί το Υπουργείο Αιγαίου. Ε, βέβαια. Επομένως είναι δικό σας θέμα, όχι δικό μας και ούτε της Βουλής. Η Βουλή των Ελλήνων -και μ' αυτό απαντώ και στον κ. Σκοπελίτη- το 1992, με πρωτοβουλία της τότε κυβέρνησης Μητσοτάκη, έκανε αυτήν τη διακομματική επιτροπή της Βουλής. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): 'Ηταν πρόταση του Ανδρέα Παπανδρέου και υλοποιήθηκε από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΒΑΡΙΝΟΣ: Στις 30 Νοεμβρίου του 1990 πάρθηκε η απόφαση, το 1991 ολοκληρώθηκε η έρευνα και το Φλεβάρη του 1992 κατατέθηκε το πόρισμα. Το πόρισμα -πολύ σωστά διετύπωσε αυτήν την άποψη ο κ. Δραγασάκης προηγουμένως- έχει πολιτικές, μιλάει για πολιτική. Σας φέρνω για παράδειγμα το ότι μιλάει όχι μόνο για το Αιγαίο αλλά μιλάει και για τη Θράκη. Γιατί η πολιτική για τη Θράκη έγινε πραγματικότητα, κύριε Υπουργέ, και γιατί δεν γίνεται πραγματικότητα για το Αιγαίο; Δεν φταίμε εμείς γι' αυτό, δεν φταίει η Βουλή των Ελλήνων, δεν φταίνε οι νομάρχες, δεν φταίνε οι περιφερειάρχες. Εσείς φταίτε, σαν Κυβέρνηση, γιατί δεν μπορέσατε να ασκήσετε αυτήν την πολιτική, για την οποία σας έδωσε τη δύναμη το ελληνικό Κοινοβούλιο ομόφωνα για να την ασκήσετε. 'Ερχομαι τώρα σε άλλα θέματα. Ακούσαμε για τον "ΑΣΤΕΡΙΑ". Το είπα και εγώ στην πρωτολογία μου. Βεβαίως ξεκινήσατε τώρα και εξυπηρετείτε τον απλό πολίτη. Είναι ένα πρόγραμμα όμως, για το οποίο πολύ σωστά σας επεσήμανε η κ. Μπακογιάννη ότι δεν προέρχεται από σας. Είναι ένα πρόγραμμα το οποίο κατέθεσε -και πέρασε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο- ο κ. Χατζηδάκης. Αλλά και εγώ σας είπα ότι το πρόγραμμα "ΑΣΤΕΡΙΑΣ" είναι καλό, αλλά δεν φτάνει. Το πρόβλημα που χρειάζεται αυτήν τη στιγμή λύση στο Αιγαίο είναι αυτό που σας είπε και ο κ. Δραγασάκης προηγουμένως. Ο επενδυτής πρέπει να λύσει το πρόβλημά του. Δεν μπορεί να πάει σε εκατό νησιά ο επενδυτής για να λύσει το πρόβλημά του. Ο φορέας πρέπει να λύσει το πρόβλημά του, είτε είναι Τοπική Αυτοδιοίκηση είτε είναι Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση. Επίσης οι επιχειρήσεις πρέπει να λύσουν τα προβλήματά τους, τα επιχειρησιακά προβλήματα. Δεν περιμένουν από το fax αυτό που εσείς έχετε εγκαταστήσει αυτήν τη στιγμή στους δήμους, να λύσουν αυτό το πρόβλημα και το αντιλαμβάνεσθε πάρα πολύ καλά. Επίσης, η αποκέντρωση δεν γίνεται έτσι. Ακούσαμε τον Πρωθυπουργό τον Ιούνιο του 1996 να μας λέει ότι θα κάνει επτά ιατρεία του ΙΚΑ, θα κάνει καινούρια κτίρια, μαζί με τον Υπουργό Αιγαίου. Ε, δεν έγινε κανένα. Πώς, δηλαδή, ο Χιώτης θα πάει να περάσει από μία επιτροπή του ΙΚΑ στη Μυτιλήνη; Πώς θα φύγει ο Μυτιληνιός να πάει στο Εφετείο στη Σύρο, που θέλει τρεις συγκοινωνίες, όπως σας είπα; Αυτή είναι η διοικητική αποκέντρωση, την οποία θα πρέπει να κάνετε και την οποία δεν έχετε κάνει. Δεν σας είπαμε πως δεν είναι καλό το σύστημα "ΑΣΤΕΡΙΑΣ". Καλό είναι. Δεν φτάνει όμως. Θέλει να γίνουν πολλά ακόμα. Και κάτι άλλο ακόμη, για τους ανθρώπινους πόρους και τον ανθρώπινο παράγοντα. Σας είπα ότι από αυτό το πρόγραμμα -που σας δείξαμε το πράσινο βιβλιαράκι- από τα εξακόσια τριάντα δισεκατομμύρια έχετε διαθέσει στις πάσης φύσεως πιστώσεις μόνο 1,9%. Δεν μπορεί να μιλάμε αυτή τη στιγμή για τον άνθρωπο του Αιγαίου, που πρέπει να μείνει στα νησιά που γεννήθηκε και αγαπά, και εσείς να διαθέτετε μόνο αυτά τα χρήματα. Επίσης, για τα προγράμματα κατάρτισης που γίνονται από το Υπουργείο Εργασίας, εσάς ξέρω πολύ καλά ότι δεν σας ερωτούν καν. Γνωρίζω ότι ο Γραμματέας της Περιφέρειας έχει προγράμματα, εσείς δεν έχετε. Είσαστε δίπλα-δίπλα εκεί στη Λέσβο. Αυτό είναι γεγονός αναμφισβήτητο. Αυτή είναι μία πολιτική, την οποία πρέπει να την ασκήσετε εσείς, να πιέσετε. 'Εχετε εσείς παράπονο -και έτσι απαντώ στον κ. Σφυρίου που λέει για τη συναίνεση- από τη δική μας συναίνεση ή από τη δική μας παρουσία; Τουλάχιστον, όταν αναλάβατε εσείς το Υπουργείο το Μάιο του 1999, εμείς ήρθαμε και σας συναντήσαμε, σας είπαμε τις προτάσεις μας, σας δώσαμε εκπροσώπους μας στις επιτροπές, τους οποίους βέβαια ποτέ δεν φωνάξατε, αλλά, εν πάση περιπτώσει, εμείς παρουσιάσαμε τη συμμετοχή μας και σας είπαμε ότι θα σας υποστηρίξουμε σε όποια μέτρα πάρετε προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης του Αιγαίου. Επομένως κανένας δεν μπορεί να μιλά σήμερα στο Κοινοβούλιο ότι βρίσκετε κάποια αντίσταση, ότι κάποιο κόμμα δεν σας βοηθάει. Απεναντίας όλοι σας βοηθάμε για να πετύχετε, αλλά δυστυχώς δεν μπορείτε να πετύχετε. Σας είπε ο κ. Τσοβόλας για τις λαϊκές κατοικίες στη Χίο. Δίκιο έχει. Εμείς κάνουμε προσπάθειες αυτήν τη στιγμή να κρατήσουμε τους Αιγαιοπελαγίτες στα νησιά και έχουμε εκεί ογδόντα πέντε οικογένειες -γιατί περί αυτού πρόκειται- όπου έρχεται το ΥΠΕΧΩΔΕ και τους λέει ότι οι κατοικίες τους είναι ακατάλληλες και πρέπει να φύγουν. Μάλιστα, όλα αυτά σε μία περιοχή, όπως είναι η Χίος, που είναι σεισμογενής. Και αυτοί οι άνθρωποι πού θα πάνε μέσα στο χειμώνα; Οι συναντήσεις που έγιναν μέχρι τώρα και το Υπουργείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων δεν μπορεί να δώσει λύση. Το ΥΠΕΧΩΔΕ τα ίδια, τους λέει άλλα αντ' άλλων. Δεν πρέπει να δοθεί μία λύση; Εσείς θα πρέπει να αναλάβετε μία πρωτοβουλία, είσαστε υποχρεωμένος να το κάνετε. Να αναλάβετε μία πρωτοβουλία, ούτως ώστε να συντονιστούν και τα άλλα Υπουργεία, να δούμε πού θα πάνε αυτοί οι άνθρωποι. Αυτοί οι άνθρωποι στο τέλος θα μείνουν στις σκηνές. Στη Χίο δηλαδή, χωρίς να έχουμε σεισμό αυτήν τη στιγμή, όπως φαίνεται, θα καταλήξουν σε σκηνές, διότι τα σπίτια είναι έτοιμα να πέσουν. Και δεν φταίνε αυτοί γιατί τα σπίτια είναι έτοιμα να πέσουν, αλλά το κράτος, το οποίο έφτιαξε κατά τέτοιον τρόπο τα σπίτια, ούτως ώστε να μην μπορούν να μένουν μέσα σήμερα. Και όσον αφορά το Υπουργείο Αιγαίου, που είναι υποβαθμισμένο, βεβαίως είναι υποβαθμισμένο, κύριε Υπουργέ. Εγώ δεν συμφωνώ όμως, που λέτε ότι δεν μπορεί να καταθέσουμε νόμο. 'Οχι, νομικά μπορείτε. Και τροπολογίες μπορείτε να καταθέσετε και όταν συζητάμε νόμους, που αφορούν το Αιγαίο, μπορείτε να παίρνετε το λόγο. Η κ. Παπαζώη όταν συζητούσαμε φορολογικά θέματα του Αιγαίου το 1996, καθόταν από κάτω και δεν μπορούσε να μιλήσει. Ο Υπουργός Οικονομικών, ο κ. Δρυς, έκοβε και έραβε. Και αυτό είναι σαν απάντηση στον κ. Σφυρίου για τη συμπεριφορά του κ. Δρυ τότε, ο οποίος από τα μέτρα τα οποία είχε εξαγγείλει ο Πρωθυπουργός για το Αιγαίο, έσβησε το Αιγαίο και έγραψε για τα νησιά μόνο, για να βάλει όλους τους άλλους μέσα. Το έκανε προεκλογικά, κύριε Υπουργέ. Εμείς δεν θέλουμε κάτι τέτοιο. Εμείς θέλουμε το Υπουργείο να μπορεί να λύνει τα προβλήματα. Εμείς θέλουμε το Υπουργείο Αιγαίου να μην είναι υποβαθμισμένο αλλά να είναι συντονιστής σ' αυτόν το ρόλο. Σας διάβασα τι έλεγε η εισηγητική έκθεση της Βουλής το 1985, όταν ιδρύθηκε το Υπουργείο Αιγαίου. Και κάτι ακόμα για τον κ. Σφυρίου, σ' αυτό που είπε προηγουμένως. Μα, σε μας θα λέει τώρα για την ανάπτυξη του Αιγαίου ο κ. Σφυρίου; Μα, εμείς μετά την απόφαση του 1988 της Διάσκεψης Κορυφής στη Ρόδο -εμείς ήμασταν στην Αντιπολίτευση τότε- και σε εκτέλεση αυτής της απόφασης προχωρήσαμε στην κατάρτιση ενός προγράμματος ειδικών μέτρων για τα νησιά του Αιγαίου, επί κυβερνήσεως Νέας Δημοκρατίας 1992-1996. Αυτό το πρόγραμμα εγκρίθηκε. Το πρόβλημα και η ατυχία ήταν ότι εμείς δεν ήμασταν κυβέρνηση για να το υλοποιήσουμε και να λύσουμε πραγματικά τα προβλήματα του Αιγαίου, αλλά ήρθατε εσείς και πήγατε και το διαπραγματευθήκατε και από εξακόσια εκατομμύρια ECU τα κάνατε, κύριε Υπουργέ -όχι εσείς βέβαια, αλλά οι προκάτοχοί σας- δεκαοχτώ εκατομμύρια ECU. Γι' αυτό το ειδικό πρόγραμμα του Αιγαίου δόθηκαν 5,6 δισεκατομμύρια για να λυθούν τα αναπτυξιακά προβλήματα. Είναι, λοιπόν, ο τελευταίος ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ που πρέπει να μιλά εδώ για τη συμπεριφορά της Νέας Δημοκρατίας προς αυτήν την κατεύθυνση. Αλλά σας είπα και για τα θέματα της υγειονομικής θωράκισης στο Αιγαίο. Είπατε και σεις μερικά πράγματα. Δεν άκουσα όμως μία απάντηση για το βαπόρι. Τι θα γίνει με το βαπόρι, το "ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ", κύριε Υπουργέ; Σαπίζει στον Πειραιά. Χαλάσατε, δεν ξέρω πόσα, κάπου εκατόν είκοσι εκατομμύρια για τη συντήρησή του και άλλα πεντακόσια ογδόντα που ξοδέψαμε για να το αγοράσουμε. Τι θα το κάνετε αυτό επιτέλους; Είναι περιουσία του δημοσίου. Δεν έχετε -λέτε- πολιτική. Αυτή δεν είναι πολιτική; Πώς ασκείτε αυτήν την πολιτική που έχετε εσείς δικαίωμα να την ασκήσετε; Κάντε κάτι γι' αυτό το πλοίο. Εμείς πιστεύουμε -σας κάνω την πρότασή μου- ότι το πλοίο "ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ" πρέπει να ξεκινήσει. Δεν μπορείτε να λέτε ότι ενδιαφέρεσθε για το Αιγαίο και την υγειονομική του θωράκιση και από την άλλη να έρχεται ο Υπουργός Αιγαίου και να λέει: είναι πολλά τα λεφτά για να το ξεκινήσω, τετρακόσια εκατομμύρια το χρόνο θέλει. Και έλεγε ότι είναι πολλά τα λεφτά που θέλει για να ξεκινήσει αυτό το πλοίο. Οι Αιγαιοπελαγίτες αξίζουν πολύ περισσότερα από τετρακόσια εκατομμύρια. Και τελειώνω, κύριε Πρόεδρε, πάλι με υγειονομικά θέματα. Θέλω, λοιπόν, να σας πω το εξής: Ιατρεία υπάρχουν. Κόσμος δεν υπάρχει μέσα. Σας είπα, είναι γυμνά. Το ζητούμενο, κύριε Υπουργέ, είναι το εξής: Ο ν. 1606/1998 με δική μου παρέμβαση αναφέρει ότι με προεδρικά διατάγματα θα καθοριστούν τα κίνητρα για τους νέους γιατρούς που θα υπηρετήσουν στις παραμεθόριες και δυσπρόσιτες περιοχές. Αυτά τα προεδρικά διατάγματα από τον Μάρτη του 1998 έχει περάσει ενάμισης χρόνος και δεν έχουν εκδοθεί ακόμα. Ως εκ τούτου θα δυσκολευτούμε να βρούμε γιατρούς, όπως δυσκολευτήκαμε στη Χίο, για να βρούμε έναν παιδίατρο να πάει στο νοσοκομείο. Θυμάστε τι είχε συμβεί στο νησί μας. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Καραμάριος έχει το λόγο. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΑΡΑΜΑΡΙΟΣ: Κύριε Υπουργέ, γενικό συμπέρασμα είναι ότι και σεις και ο κ. Σφυρίου, σαν Κυβέρνηση που επερωτάσθε, παραδεχθήκατε ότι υπάρχουν προβλήματα. Αυτό είναι το συμπέρασμα. Παρ' όλη την προσπάθειά σας να εξωραϊσετε το θέμα με το ότι έγιναν κάποιες προσπάθειες, αντιλαμβάνεσθε πως σε ό,τι αφορά τα ιατρικά θέματα της θωράκισης του Αιγαίου, δεν πρόκειται να γίνει τίποτα, αν δεν υπάρξει νέο θεσμικό πλαίσιο. Σας το είπα και πριν. Επομένως μη ματαιπονείτε. Οι μέρες φυσικά είναι λίγες -πιστεύω εγώ- διότι, αν έχουμε εκλογές μετά το Γενάρη, αντιλαμβάνεσθε ότι τίποτα δεν πρόκειται να γίνει, άρα παραμένουν τα θέματα όπως έχουν. Η Κυβέρνηση η δική σας είναι που από το 1981 κυβερνάει. Αν ο κ. Σφυρίου έκανε δεκαεννιά χρόνια, εκ των οποίων τα δεκαέξι κυβερνητικός, το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, οι χρηματοδοτήσεις, ξεκίνησαν από το 1982, όταν εσείς ήσασταν στην κυβέρνηση από το 1981. Μην αιτιάσθε ότι εμείς μέσα σε δύο, τρία χρόνια δεν μπορέσαμε να κάνουμε τίποτα. 'Οπως σας είπαμε, εμείς κάναμε πρόγραμμα. 'Επρεπε εσείς από το 1981 μέχρι το 1989, τότε που λέγατε έξω από την ΕΟΚ, έξω από το ΝΑΤΟ, να δαπανήσετε τα χρήματα αυτά, αλλά απαξιώσατε να εκμεταλλευθείτε την Ευρωπαϊκή 'Ενωση. Και έρχεσθε σήμερα και ζητάτε ευθύνες από ποιον; Τι πρέπει να κάνουμε, όταν δεν είμαστε άξιοι -το είπατε και μόνος σας, εγώ δεν ήθελα να το πω, ντρεπόμουν που έκανα ερώτηση στη Βουλή-να δώσωμε τα είκοσι σπίτια στο Καστελόριζο; Κάποια λύση πρέπει να βρεθεί, κύριε Υπουργέ. Φέρτε μια θεσμική διάταξη, να τα δώσουμε στους ανθρώπους. Τα σπίτια αυτά τα κτίσαμε με χρήματα του λαού. Λέτε να κάνουμε συγκοινωνίες. Δεν γίνεται με ιδιωτική πρωτοβουλία, ούτε με τα εκατόν εβδομήντα δισεκατομμύρια που παίρνει το νότιο Αιγαίο και τα εκατόν εξήντα του βόρειου Αιγαίου, σύνολο τριακόσια τριάντα πέντε δισεκατομμύρια, ποσό μικρότερο από αυτό των Αθηνών. Τριακόσια σαράντα πέντε η Αττική, κύριε Υπουργέ, από τον πίνακα που μας δώσατε. Δηλαδή όλο το Αιγαίο, όλα τα νησιά έχουν μικρότερη αξία από το Νομό Αττικής. Δεν γίνονται αυτά τα προγράμματα έτσι. Το Υπουργείο Αιγαίου χρειάζεται ένα θεσμικό πλαίσιο, το οποίο, πράγματι, μέσα στην αδυναμία που υπάρχει, πρέπει να το αναβαθμίσουμε πραγματικά, θεσμικά, αν θέλει να παίξει ένα ρόλο. Θα ήθελα ακόμα να σας πω, μην ξεχνάτε ότι ο νόμος που ψηφίσαμε αυτές τις ημέρες περί απελευθέρωσης της ΔΕΗ, έχει ένα πρόγραμμα εξηλεκτρισμού των νησιών του Αιγαίου. Δυστυχώς είναι τόσο ασαφές, κύριε Υπουργέ, αυτό το πρόγραμμα της συνδέσεως και της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στα νησιά, που θα δείτε ότι σε λίγα χρόνια θα έχουμε και άλλο ένα τεράστιο πρόβλημα. Μη νομίζετε λοιπόν ότι με το ΠΕΠ, το οποίο θα είναι αυτά τα λίγα χρήματα, τα εκατόν εβδομήντα δισεκατομμύρια (170.000.000.000) δραχμές εκ των οποίων εξήντα πέντε με τη συμμετοχή των ιδιωτών -προσέξτε, κύριε Υπουργέ- θα φτιαχτούν έργα. Χρειάζεται αναβάθμιση του Υπουργείου Αιγαίου, χρειάζεται συντονισμός, για να μπορέσουμε να φτιάξουμε όχι μόνον μαρίνες, που πράγματι έχουμε ανάγκη και δεν μπορούμε να προχωρήσουμε τόσα χρόνια, γιατί δεν υπήρξε ένα και μόνο: πολιτική. 'Οταν πριν λίγο καιρό μιλούσα στη Λακωνία σε μια ημερίδα τουρισμού, έλεγα στους Πελοποννησίους ότι η Λακωνία, η όμορφη αυτή περιοχή, έχει ιστορία, πολιτισμό και παράδοση, για να φτιάξει τουρισμό, αυτοί χειροκροτούσαν και τους είπα: είστε ανάξιοι, διότι κυβερνάτε την Ελλάδα από το 1824 μέχρι σήμερα και δεν φτιάξατε εσείς οι Πελοποννήσιοι, την πατρίδα σας; Τι χειροκροτάτε επομένως; Δεν είχε ένα δρόμο να πάω στη Νεάπολη της Λακωνίας. Αυτό είναι το κατάντημά μας ... ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Αυτά τα βέλη πάνε και στο Μεσσήνιο Βουλευτή και Υπουργό; ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΑΡΑΜΑΡΙΟΣ: Ακριβώς. Γι' αυτό εγώ λέω ότι δεν υπάρχει πολιτική και όχι πολιτικοί. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Χωματάς έχει το λόγο. ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΩΜΑΤΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, θέλω να εκφράσω πραγματικά τη λύπη μου, διότι, κύριε Υπουργέ, σε εσάς έτυχε ο κλήρος σήμερα να ακούσετε την κριτική της Νέας Δημοκρατίας για ορισμένα πράγματα, τα οποία δυστυχώς δεν μπορούμε, ούτε να τα συγκαλύπτουμε ούτε να τα ανεχόμαστε. Χαίρομαι που ήταν παρών στην Αίθουσα ο κ. Σφυρίου, ο οποίος ως συνήγορος δικός μας προσπάθησε να αιτιολογήσει σε κάποιο βαθμό τη δική μας συμπεριφορά και την αγανάκτηση, αν θέλετε, για τα προβλήματα που σήμερα αντιμετωπίζουμε. 'Ομως θα πρέπει να πω, κύριε Υπουργέ, ότι πραγματικά ήρθατε σήμερα εδώ, να απαντήσετε σε μια επερώτηση και σε συγκεκριμένα ερωτήματα. Να απαντήσετε σε προβλήματα τα οποία σας έθεσαν οι επερωτώντες. Δυστυχώς τίποτε από αυτά δεν ακουμπήσατε. Δεν δώσατε καμία απάντηση, σαν να μην είσαστε παρών, σαν να μη διαβάσατε την επερώτηση, σαν να μη μας ακούσατε. Εμείς περιμέναμε συγκεκριμένες απαντήσεις για τα θέματα, δεν περιμέναμε τον τόσο ευαίσθητο πραγματικά λόγο που εκφωνήσατε από του Βήματος της Βουλής, γεμάτο αγάπη και συμπόνοια για τα νησιά μας, πράγματα τα οποία δυστυχώς, όπως σας είπα στην πρωτολογία μου, κάθε φορά τα ακούμε από τον κάθε καινούριο Υπουργό. Και κάθε φορά φεύγουμε ευχαριστημένοι ότι, εντάξει, κατάλαβε τα προβλήματα, θα τα λύσει, αλλά κάθε φορά αρκούμεθα μόνο σε διαπιστώσεις, χωρίς να δίδονται λύσεις. Είναι λάθος αυτό που λέγεται ότι δεν υπάρχουν πολιτικές για το Αιγαίο. Υπάρχουν πολιτικές για το Αιγαίο και υπάρχουν και προγράμματα για το Αιγαίο. Απλώς δεν γίνεται καμία υλοποίηση, ούτε των όποιων πολιτικών υπάρχουν ούτε των όποιων προγραμμάτων έχουν προγραμματισθεί και εκπονηθεί. Επίσης, κύριε Υπουργέ, χάρηκα που είπατε ότι εδώ δεν ήρθαμε να κάνουμε αντιπολίτευση για την αντιπολίτευση και δεν θα προβούμε σε διαξιφισμούς. Αυτή είναι και η δική μας αντίληψη. Αυτή είναι και η αρχή του κόμματός μας. Αλλά όμως, κύριε Υπουργέ, η όποια ένταση στη φωνή, η όποια επιχειρηματολογία μας, σκοπό έχει πραγματικά να ασκήσει μια πίεση στην Κυβέρνηση, για να καταβάλει μεγαλύτερη προσπάθεια και με μεγαλύτερη υπευθυνότητα να πετύχει το ποθούμενο αποτέλεσμα. Διότι τα προβλήματα είναι πολλά και δυστυχώς τα προβλήματα δεν λύνονται. Κύριε Υπουργέ, αναφερθήκατε στα έργα υποδομής και είπατε ότι καλό παράδειγμα για τα νησιά μας είναι πως τα αεροδρόμια προχωρούν, ο τομέας υγείας πάει πολύ καλά κλπ. Λυπάμαι, αλλά εδώ ατυχήσατε, πραγματικά. Δεν σας έχουν ενημερώσει οι αρμόδιοι. Τρία προγραμματισμένα αεροδρόμια, στη Νάξο, στη Μήλο και στην Πάρο -μιλώ για το νομό το δικό μας- δεν έγιναν. Και όχι μόνο δεν έγιναν, αλλά απεντάχθησαν και από το πρόγραμμα παρά τις υποσχέσεις των εκάστοτε κυβερνώντων. Τίποτα από αυτά που υποσχέθηκαν δεν έγινε. Πώς είναι δυνατόν τώρα να δεχθούμε νέες υποσχέσεις, νέες δεσμεύσεις; Αλλά και το χειρότερο είναι η υπόσχεση που μας δώσατε ότι ό,τι δεν έγινε, θα υλοποιηθεί με το Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Ούκ ανδρός όρκει πίστις αλλόφρων ανήρ, κύριε Υπουργέ. 'Οταν έχουμε τόσα παραδείγματα, που με υποσχέσεις σας δεν τα υλοποιήσατε, πώς είναι δυνατόν τώρα να πιστέψουμε ότι αυτά τα οποία μας λέτε θα τα εφαρμόσετε στο μέλλον; Η Κυβέρνηση αποτελεί πραγματικά εγγύηση για το τι πρόκειται να συμβεί από αυτά που λέει. Και δυστυχώς δεν μας έχετε πείσει γι'αυτά. Για τον τομέα της υγείας θα ήθελα να πω δύο-τρία πράγματα, κύριε Υπουργέ, διότι γνωρίζετε πολύ καλά ότι σας έδωσα ορισμένες προτάσεις κατόπιν παρακλήσεώς σας, που αφορούν το ειδικό πρόγραμμα για τα νησιά του Αιγαίου. Τις περισσότερες προτάσεις μου τις αναφέρετε σήμερα εδώ, ως συμπέρασμα του συνεδρίου που έγινε στην Τήλο. Εγώ δεν θέλω βέβαια να με επαινέσετε, διότι αυτές είναι προτάσεις δικές μου, αλλά πραγματικά λυπάμαι, διότι αυτά που σας έδωσα τα έχω αναπτύξει εδώ στο Κοινοβούλιο από το 1989. Είναι ένα ειδικό πρόγραμμα για την αντιμετώπιση των αναγκών υγείας στα νησιά του Αιγαίου και των Κυκλάδων. 'Ερχεστε, όμως, εσείς εδώ να μας πείτε ότι καταλήξατε και είναι ανεφάρμοστος ο θεσμός του αγροτικού γιατρού, όπως εφαρμόζεται σήμερα. Ξέρετε, κύριε Υπουργέ, ότι εγώ θαυμάζω αυτούς τους ανθρώπους; Αυτούς που εκτελούν τα καθήκοντά τους ως αγροτικοί γιατροί, τους θαυμάζω πραγματικά, διότι στους στέλνουμε χωρίς εφόδια, χωρίς υποδομή, να ασκήσουν όλες τις ειδικότητες, του παιδιάτρου, του οφθαλμίατρου, του γυναικολόγου, του ορθοπαιδικού, του χειρουργού κλπ. Και ενώ τα γνωρίζουμε όλα αυτά από τότε που κατοίκησαν άνθρωποι στα νησιά, ερχόμαστε σήμερα να διαπιστώσουμε ότι αυτός ο θεσμός δεν πρέπει να συνεχιστεί. Και λέτε ότι κάθε δύο μήνες θα πηγαίνουν οι γιατροί ειδικοτήτων από τα νομαρχιακά νοσοκομεία, για να καλύπτουν έκτακτες ανάγκες. Ξέρετε, κύριε Υπουργέ, ότι τα νοσοκομεία είναι υποστελεχωμένα και κάθε δύο μήνες, που θα πηγαίνουν οι γιατροί ειδικοτήτων, τότε θα συμβαίνει να αρρωσταίνουν όλοι οι κάτοικοι των νησιών; Δεν είναι λύσεις αυτές. Αυτές είναι προχειρότητες. Για να σας δώσω μερικά νούμερα, θα σας πω ότι στο Νοσοκομείο της Σύρου, από πενήντα πέντε θέσεις ιατρικού προσωπικού είναι καλυμμένες μόνο οι τριάντα τρεις. Από εκατόν τριάντα επτά θέσεις νοσηλευτικού προσωπικού είναι καλυμμένες μόνο οι εβδομήντα τρεις. Στο διοικητικό προσωπικό από εκατόν τριάντα δύο θέσεις καλύπτονται οι εξήντα τέσσερις. Αντιλαμβάνεσθε, κύριε Υπουργέ, ότι τα ίδια κενά υπάρχουν παντού, σε όλα τα νοσοκομεία, σε όλα τα κέντρα υγείας και σε όλα τα ιατρεία. Θέλετε να σας πω και για την έδρα του Υπουργείου, τη Μυτιλήνη; Το Νοσοκομείο της Μυτιλήνης είναι όπως κτίστηκε το 1936. Απεπειράθησαν να φτιάξουν μια νέα πτέρυγα στην ταράτσα και τη γκρέμισε ο εισαγγελέας, διότι δεν υπήρχε η στατιστική μελέτη. Οι άρρωστοι με λοιμώδη νοσήματα νοσηλεύονται στους ίδιους θαλάμους με τους ανθρώπους οι οποίοι έχουν οποιαδήποτε άλλη πάθηση ή, κυρίως, ψυχολογικά προβλήματα. Η κατάσταση στον τομέα της υγείας είναι η χειρίστη που θα μπορούσε κανείς να φανταστεί. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Κύριε Χωματά, καλώς. Και αν γκρεμίσε την ταράτσα ο εισαγγελέας, ας βγάλουν μία άδεια, για να μην μπορεί να τη γκρεμίσει ο εισαγγελέας. Πρέπει να επέμβει ο Υπουργός; Ο κ. Τζωάννος έχει το λόγο. ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΖΩΑΝΝΟΣ: Για το τελευταίο σας σχόλιο, κύριε Πρόεδρε, θέλω να πω και εγώ κάτι, διότι το να χτίζεις άνευ αδείας και μάλιστα όταν εμπλέκεται στη χρηματοδότηση κληροδότημα, νομίζω ότι από κάπου πρέπει να ζητηθούν ευθύνες. Και αυτό δείχνει τον κακό προγραμματισμό από τους φορείς, που όλοι ελέγχονται από το ΠΑ.ΣΟ.Κ., στη Λέσβο. Κλείνει η παρένθεση. Κύριε Πρόεδρε, αναφέρθηκε ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΠΑ.ΣΟ.Κ., ο φίλος, ο κ. Σφυρίου, σε πολιτικές μνήμες. Θα ήθελα να του θυμίσω τη συνέντευξη Τύπου του διαδόχου του Υπουργού Εμπορικής Ναυτιλιάς κ. Σουμάκη το περασμένο καλοκαίρι, που έλεγε ότι το Υπουργείο Αιγαίου πρέπει να καταργηθεί. Γιατί το έλεγε αυτό; Διότι το Υπουργείο Αιγαίου ήταν ενοχλητικό στο γνωστό αυτό θέμα της ακτοπλοϊας, σε ό,τι αφορά την έκδοση αδειών σκοπιμότητας. Και αυτό είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της υποβάθμισης του Υπουργείου Αιγαίου, που τελικά την ευθύνη γι' αυτήν την υποβάθμιση την έχει ο ίδιος ο Πρωθυπουργός. Και γι'αυτό νομίζω ενεφανίσθη κάποια στιγμή και ο Υπουργός Επικρατείας, όταν μιλούσε ο κ. Μπένος, κάτι να πει, κάτι να κάνει. Διότι νομίζω ότι ανησύχησε η Κυβέρνηση από την πρωτοβουλία της Νέας Δημοκρατίας να στηρίξει το Υπουργείο Αιγαίου. Γιατί η δική μας η επερώτηση προσφέρει στήριγμα στο Υπουργείο Αιγαίου, τουλάχιστον να πιέζει προς τη σωστή κατεύθυνση. Μάλιστα, νομίζω ότι ο κύριος Υπουργός σήμερα εξέπεμψε κάποια φωνή απελπισίας, αγωνίας προς την Κυβέρνηση. Και, τελικά, εάν αυτό δεν ληφθεί υπόψη, λαμβάνοντας υπόψη και την αναγνωρισμένη πολιτική του ευαισθησία, φοβούμαι ότι τον οδηγεί σε παραίτηση. Διότι εάν δεν σε λαμβάνουν υπόψη μέσα σε μία κυβέρνηση, τελικά τι κάνεις; Παραιτείσαι. Εν πάση περιπτώσει, θα ήθελα να επαναλάβω τι είπα στην πρωτολογία μου. 'Οτι η Κυβέρνηση όχι μόνο δεν λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες των νησιών του Αιγαίου στις οριζόντιες πολιτικές, πολιτική αγροτική, ελαιολάδου, αλλά αντιθέτως υποβαθμίζει την περιοχή. Ειδικά για το ελαιόλαδο εκλήθησαν οι Λέσβιοι ελαιοπαραγωγοί να πληρώσουν βαρύτατο τίμημα, για κάτι που δεν έφταιγαν. Για πανωγραψίματα που κυρίως έγιναν σε άλλες περιοχές της Ελλάδος ελλείψει μηχανισμού προληπτικών ελέγχων, ενώ θα μπορούσε να ληφθεί υπόψη η ιδιαιτερότητα και της οικονομίας της περιοχής. Αντίστοιχα, έχουμε το ακτοπλοϊκό πρόβλημα. Εμείς μάλιστα είχαμε κάνει επερώτηση και κάνουμε και πρόταση για σωστή οργάνωση της ακτοπλοϊας, θεσμική οργάνωση. Και εκεί που πρέπει πράγματι να παρέμβει το Υπουργείο Αιγαίου με τη δρομολόγηση και χρηματοδότηση -ως αγόνων- ειδικών γραμμών επιπλέον των υπαρχόντων, όπως στη Λήμνο, για να καλυφθεί το κενό μεσοβδόμαδα, δεν το κάνει. Αντίστοιχα, στον αγροτικό τομέα υπάρχει και ένα άλλο ζήτημα εθνικής ασφαλείας, το οποίο έχουμε ήδη θίξει. Γενική πολιτική περί αγροφυλακής, αλλά τουλάχιστον θα μπορούσε να ξεκινήσει στην περιοχή των νησιών του Αιγαίου, που τίθεται θέμα και εθνικής ασφαλείας. Τέλος, μία άλλη πολιτική που πρέπει να επισημάνω -την έχουμε επισημάνει και με ερωτήσεις- αφορά τα δικαστήρια. Απέναντι από το Υπουργείο Αιγαίου είναι το δικαστήριο της Μυτιλήνης, ιστορικό κτίριο, το οποίο βρίσκεται σε κακή κατάσταση. 'Εχει ομολογήσει, όμως, ο Υπουργός Δικαιοσύνης ότι στη Μυτιλήνη και στη Λήμνο επικρατεί ουσιαστικά καθεστώς αρνησιδικίας, διότι δεν έχουν πληρωθεί οι θέσεις και οι οργανικές θέσεις δεν επαρκούν, και των δικαστών και των διοικητικών υπαλλήλων. Αντί, λοιπόν, να δίδεται προτεραιότητα, έχουμε υποβάθμιση. Με τέτοιου είδους, λοιπόν, προσεγγίσεις δεν χρειάζονται πολλές φιλοσοφίες. Πρακτικά μέτρα χρειάζονται. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κ. Καραμηνάς έχει το λόγο. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΗΝΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, θα ξεκινήσω από τις συγκοινωνίες, τις επικοινωνίες, διότι αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της ανάπτυξης για τα νησιά του Αιγαίου. Σκεφτείτε ότι οι κάτοικοι του Νομού Σάμου για να πάνε στην έδρα της περιφέρειας, δηλαδή στη Μυτιλήνη, πηγαίνουν μέσω Αθηνών. Αναλογιστείτε λοιπόν το χρόνο, τα έξοδα, την ταλαιπωρία. 'Οσον αφορά την ανάπτυξη, για τα νησιά του Αιγαίου πρωταρχικό ρόλο παίζει ο τουρισμός. Φέτος δόξα τω Θεώ πήγαμε καλά, έτσι λένε, είχαμε μία αύξηση της τάξεως του 8%. Ξέρετε όμως, ποιοτικά, οικονομικά, από πού ήρθε η αναβάθμιση; Από το ένα δρομολόγιο που είχαμε με τη Θεσσαλονίκη, γιατί ξέρουμε τι ποιότητας τουρίστας είναι ο 'Ελληνας και τι είναι ο αλλοδαπός. Τι ζητάμε εναγωνίως όλοι; Αλλά εδώ έχουμε συμπαραστάτες και τους Μακεδόνες, αλλά και τους Θεσσαλούς και τους Ηπειρώτες. Ζητάμε, τουλάχιστον, δύο δρομολόγια το καλοκαίρι και να υπάρξει και σύνδεση της Σάμου και των άλλων νησιών, επί του προκειμένου, των Κυκλάδων και της Χίου, με τη Θεσσαλία και την 'Ηπειρο, δηλαδή μέσω Βόλου. Αυτό θα μας φέρει ανάπτυξη. Και εδώ βρίσκουμε την πεισματική άρνηση του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, γιατί το Υπουργείο Αιγαίου οφείλουμε να πούμε ότι είδε με συμπάθεια αυτήν την πρότασή μας. Κύριε Υπουργέ, λυπάμαι, αλλά νωρίτερα το παράδειγμα που φέρατε για την κάλυψη σε ελικοδρόμια και αεροδρόμια ότι είναι καλύτερη από τη Γερμανία, νομίζω ότι ο παραλληλισμός ήταν άστοχος. Η Γερμανία δεν έχει νησιωτικό χώρο. Η Γερμανία μπορεί να κινηθεί και με άλλους τρόπους. Εμείς, εάν δεν υπάρχει η αεροπορική και η ακτοπλοϊκή βεβαίως συγκοινωνία, είμαστε καταδικασμένοι. Θα σας αναφέρω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα πρόσφατο, την περασμένη εβδομάδα, που συνδέεται με την υγεία. Στην Ικαρία ένας συμπατριώτης μας υπέστη οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Φτάσαμε στο σημείο να επικοινωνήσουμε με τον Υπουργό 'Αμυνας, μήπως δώσει εντολή και πάει κάποιο "ΣΙΝΟΥΚ" να τον μεταφέρει, για να σωθεί. Και λέμε τώρα -προσέξτε πώς το συνδέουμε με την υγεία- ότι είναι καλοί οι ειδικευμένοι γιατροί στα μικρά νησιά, αλλά δεν πρέπει πρώτα να κοιτάξουμε και για τη στελέχωση των υπαρχόντων νοσοκομείων; Τι σημαίνει το γεγονός ότι αυτός ο εμφραγματίας θα ερχόταν στην Αθήνα; Σημαίνει ότι δεν έχουμε καρδιολόγο στην Ικαρία. Σημαίνει ότι δεν υπάρχουν παιδίατροι, ότι δεν υπάρχουν αναισθησιολόγοι, ότι δεν υπάρχουν γιατροί στην Ικαρία την ίδια, με αποτέλεσμα, όταν φεύγει κάποιος από το μακρινό Καλκινάγρι -μιλάω για τον αγροτικό γιατρό- να κάνει την εφημερία του στο Νοσοκομείο του Αγίου Κηρύκου, ο υπόλοιπος πληθυσμός μένει δίχως ιατρική κάλυψη. Εν πάση περιπτώσει, απευθυνόμενος στον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του ΠΑΣΟΚ, τον κ. Σφυρίου, θα έλεγα το "αιδώς Αργείοι". Εδώ χρησιμοποίησε το ΠΑΣΟΚ τώρα προεκλογικά, στις ευρωεκλογές, σποτάκια που έδειχναν ότι η μαρίνα του Πυθαγόρειου Σάμου και το αεροδρόμιο Σάμου είναι τελειωμένα. Πήραν τη μακέτα, την έκαναν σποτάκι και μας το παρουσίασαν για περατωμένο έργο. Καταλαβαίνετε πως γέλασε όλος ο σαμιακός λαός και ο γέλωτας αυτός μετατράπηκε σε καταψήφιση της κυβερνητικής παράταξης. Αυτό θα συμβεί, κύριε Υπουργέ, και στις προσεχείς εκλογές. Αυτά που λέμε εδώ, αυτά που προσπαθείτε εσείς να περάσετε, τα οποία όμως δεν είναι δυνατόν να περάσουν λόγω και της στενότητας του χρόνου μέχρι τις εκλογές, αυτά θα επιφέρουν την πτώση του ΠΑΣΟΚ και την ανύψωση της ελληνικής ανάπτυξης, άρα της αιγαιοπελαγίτικης ανάπτυξης. Ευχαριστώ. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Ο κύριος Υπουργός έχει το λόγο για δεκαπέντε λεπτά. ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): Τα οποία, μάλλον δεν θα χρειαστεί να τα χρησιμοποιήσω εξολοκλήρου. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Αυτόν το χρόνο δικαιούσθε. Εσείς χρησιμοποιείτε όσο θέλετε. ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): Αγαπητοί συνάδελφοι, το πιο χαρακτηριστικό, θα έλεγα και βιωματικό στοιχείο των πολιτικών, όσο και αν είμαστε στο στόχαστρο την τελευταία περίοδο, είναι η αίσθηση της ευθύνης και του καθήκοντος. Κι εγώ πιστεύω ότι είναι υψηλότατη στο πολιτικό προσωπικό της χώρας, παρά την κακή δημόσια εικόνα μας. Αυτό το επικαλούμαι ακούγοντας όλους σας και ξεκινώντας τη δευτερολογία μου, για τον εξής λόγο: Κουβαλώντας το φορτίο της δικής μου αίσθησης καθήκοντος, όποια και αν είναι αυτή, ένα φορτίο που σας βεβαιώνω ότι γέμισε μέχρι πολύ επάνω από τη θητεία μου σ' αυτό το Υπουργείο και από τη γνωριμία μου με το νησιώτικο χώρο, είπα "θα πάω σήμερα στο Κοινοβούλιο έχοντας δύο στόχους, πρώτον, όσο μπορώ να απεμπλακώ από τα αντανακλαστικά που όλοι κουβαλάμε για χρόνια ολόκληρα και τα οποία, κατά την ταπεινή μου γνώμη, μας έχουν βλάψει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο". Χαρακτηριστικό αντανακλαστικό η τελευταία αποστροφή του συναδέλφου μου ότι η μόνη σωτηρία είναι να πέσει το ένα κόμμα και να έλθει το άλλο, άρα θα λυθούν τα προβλήματα ή οι κονταρομαχίες που συνήθως κάνουμε ή η διάθεση που έχουμε σ' αυτήν την Αίθουσα να κατατροπώνουμε ο ένας τον άλλον. Αυτό, κυρία Μπακογιάννη, στη θεατρική διάλεκτο λέγεται μανιέρα και οι θεατρικοί κριτικοί όταν θέλουν να στηλιτεύσουν κάποιον από τους καλλιτεχνικούς παραγωγούς, είτε είναι σκηνοθέτης είτε πολύ περισσότερο ηθοποιός, λένε "δυστυχώς κόλλησε στη μανιέρα του". Φοβάμαι να πω ότι σε σχέση με αυτά, που είπατε, δεν έχω τίποτε να σχολιάσω και το λέω πολύ ειλικρινά. Απ' αυτά που είπατε τίποτε δεν αφορά το μέλλον των νησιών. Πάρα πολλά αφορούν την αισθητική της πολιτικής ζωής, όπως έχει διαμορφωθεί, που όλοι όμως έχουμε χρέος να την αλλάξουμε, να τη μεταμορφώσουμε. Θα ήσασταν δηλαδή πολύ ικανοποιημένοι, αν ερχόμουν εγώ σήμερα και έχοντας υπόψη το πλαίσιο που θα κινηθείτε, για έργο προς έργο να έχω τις απαντήσεις, σε μερικές από τις οποίες θα έβγαινα εγώ νικητής και σε άλλες εσείς; Για παράδειγμα μου είπατε ... ΘΕΟΔΩΡΑ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Είναι σοβαρά αυτά; ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): Παρακαλώ πολύ, δεν σας διέκοψα. Μας κρίνουν αυτοί που μας ακούν, κυρία Μπακογιάννη... ΘΕΟΔΩΡΑ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Σας κρίνουμε, κύριε Υπουργέ... ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): Σοβαρά δεν ήταν αυτά τα οποία αναπτύξατε εσείς. 'Οταν έρχεσθε εδώ, για παράδειγμα, και λέτε για απορροφήσεις του 10% ή 12%, είναι σοβαρά αυτά; 'Οταν μάλιστα είναι γνωστό ότι οι απορροφήσεις του δευτέρου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης θα είναι 100%. Με αυτά θέλετε να ασχοληθούμε; 'Η όταν έρχεται εδώ ο αγαπητός μου συνάδελφος κ. Βαρίνος και λέει να επαναφέρουμε σε λειτουργία το πλοίο του Ιπποκράτους, ενώ αυτό το πλοίο ήταν εντελώς αναποτελεσματικό, όπως πολύ καλά γνωρίζετε, αφού δεν μπορεί να κινηθεί πάνω από τα 6 Μποφόρ, έχει ένα δισεκατομμύριο κόστος ετησίως και σε δύο χρόνια λήγει η άδεια νηολογίας του; Το έχουμε βγάλει δεκαπέντε φορές σε δημοπρασία και δεν ασχολείται κανείς με το να το αγοράσει. 'Εναντι αυτού εμείς διαρθρώνουμε μία ολόκληρη πολιτική πρόταση για την υγειονομική θωράκιση των κατοίκων του αρχιπελάγους. Εσείς για εκείνα τα θέματα θέλετε να μιλήσουμε σήμερα; Εγώ είπα να αξιοποιήσουμε αυτήν τη συνάντηση, "για να βάλουμε τον πήχη ψηλά" για τα προβλήματα του αρχιπελάγους. Αγαπητοί συνάδελφοι, φοβάμαι ότι δεν υπήρξε κατανόηση σ' αυτά που είπα, εξαιρώντας μόνο τον κ. Δραγασάκη, ο οποίος είναι τώρα απών και ο οποίος είναι μέσα στον πυρήνα του προβλήματος του αρχιπελάγους. Σας επαναλαμβάνω ότι αργά ή γρήγορα τα έργα υποδομής θα γίνουν στο αρχιπέλαγος και δεν είναι αυτό το στοίχημα. Και τα αεροδρόμια θα γίνουν και τα ελικοδρόμια θα γίνουν και τα καλά νοσοκομεία θα γίνουν και τα καλά εκπαιδευτήρια θα γίνουν, ανεξάρτητα από το ποια θα είναι η κυβέρνηση, γιατί εδώ είναι θέμα διαχείρισης και όχι θέμα ιδιαίτερης φαντασίας. Το πρόβλημα είναι ότι σαν χώρα έχουμε ένα μεγάλο έλλειμμα. Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε ειδικές νησιώτικες πολιτικές. Αυτό το πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται από έναν Υπουργό Αιγαίου, και μάλιστα με την υπόσταση που έχει σήμερα το Υπουργείο Αιγαίου, ούτε καν από μία κυβέρνηση. Είναι θέμα εθνικής συνεννόησης. Είπατε και ξαναείπατε για το πόρισμα της Βουλής. Αυτό το πόρισμα της Βουλής απέχει από τις ανάγκες του αρχιπελάγους. Είναι απλώς κάποια μέτρα πολιτικής που προτείνει. Μα, δεν πρόκειται περί αυτού. Κάποτε πρέπει, επιτέλους, να συνεννοηθούμε. Αν δεν αρχίσουμε να σκεπτόμαστε με μία διαφορετική νοοτροπία για το αρχιπέλαγος, μία ζωή θα κάνουμε μπαλώματα. Δεν πρόκειται να φέρουμε τη μεγάλη ανατροπή. Και η μεγάλη ανατροπή είναι ότι πρέπει πολιτική προς πολιτική όλα τα κόμματα μαζί να συνεννοηθούμε, προκειμένου να διαρθρώσουμε ιδιαίτερες πολιτικές για το αρχιπέλαγος. Σ' αυτό έχουμε ευθύνη όλοι, γιατί δεν κυβερνάει το ΠΑΣΟΚ τη χώρα από τότε που αυτή συστάθηκε. Τα νησιά δεν υπάρχουν μόνο τώρα. Το πρόβλημα όμως είναι, ποιος έχει τις μεγαλύτερες ευθύνες; Αυτός ο τρόπος σκέψης πρέπει να αλλάξει. Και όσοι είπαν -και το είπε μετ' επιτάσεως ο πρώτος εκ των επερωτώντων, ο συνάδελφος κ. Βαρίνος- ότι σήμερα τα πράγματα λειτουργούν, υπάρχουν πολιτικές, υπάρχει ρόλος του Υπουργείου στη διαμόρφωση αυτών των πολιτικών, είναι πολύ μακριά νυχτωμένοι. Ούτε πολιτικές υπάρχουν ούτε Υπουργείο που να μπορεί να παίζει ρόλο στη διαμόρφωση αυτών των πολιτικών. Η δυνατότητα ενός Υπουργείου για να παίζει ρόλο στη διαμόρφωση πολιτικών είναι μία και μόνη: Να έχει ρόλο στη διαμόρφωση του κανονιστικού πλαισίου. Αν δεν τον έχει αυτόν το ρόλο, δεν γίνεται τίποτα. Πώς έχει ρόλο π.χ. το ΥΠΕΣΔΑ στην πολιτική προσωπικού της χώρας; ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΑΡΑΜΑΡΙΟΣ: Ποια είναι η πρότασή σας, κύριε Υπουργέ; ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): Την έκανα, αλλά δεν την ακούσατε. Εγώ είπα ότι θέλω να βάλω τον πήχη ψηλά. Πώς λοιπόν το ΥΠΕΣΔΑ λέει ότι για όλα τα θέματα ανθρώπινου δυναμικού, ό,τι και αν προτείνουν όλα τα Υπουργεία, το συνυπογράφει ο Υπουργός ΥΠΕΣΔΑ; Ε, λοιπόν, για όλα τα θέματα όλων των πολιτικών της χώρας, αν θέλουμε να αποκτήσουμε νησιώτικες πολιτικές και να πάνε αλλού τα πράγματα για τα νησιά, θα πρέπει αναλόγως να πράξουμε. Αλλιώς, μια ζωή έτσι θα είναι. Εγώ είμαι ένας στεριανός, όπως ξέρετε, και δεν ξέρω για πόσο θα είμαι σ' αυτό το Υπουργείο, τα λέω όμως με πόνο ψυχής, γιατί έπαθα σοκ όταν διαπίστωσα αυτά τα πράγματα, όταν είδα τις αστοχίες του συνόλου των πολιτικών της χώρας στο αρχιπέλαγος. Και ήθελα σήμερα κυρίως να συζητήσουμε γι' αυτά. Επιτρέψτε μου να πω ότι ούτε το κόμμα σας το έχει συλλάβει αυτό, ούτε κανένα κόμμα έπραξε τίποτα διαχρονικά γι' αυτό, αν θέλετε να είμαστε τίμιοι και με τον εαυτό μας και με τα κόμματά μας και με την προοπτική του αρχιπελάγους. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Παρακαλώ, κύριοι συνάδελφοι, ο κύριος Υπουργός σας άκουσε με θρησκευτική ευλάβεια. Αφήστε τον Υπουργό να αναπτύξει τις απόψεις του. Από εκεί και πέρα θα δευτερολογήσει η Κοινοβουλευτική σας Εκπρόσωπος. ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): Επαναλαμβάνω, γιατί προφανώς δεν με ακούσατε. Γιατί αν με ακούγατε, δεν θα κάνατε αυτές τις δευτερολογίες, όπου επανήλθατε και μου είπατε για εκείνο που σταμάτησε, για εκείνο που δεν έγινε. Εντάξει, θα μπορούσαμε το επίπεδο της συζήτησης να το κρατήσουμε εκεί. Θα ήταν ενδιαφέρον, δεν λέω. Αλλά το μεγάλο πρόβλημα -το επαναλαμβάνω- που αν δεν λυθεί επειγόντως, δεν θα αλλάξει η μοίρα των νησιών, είναι αυτό το οποίο έχει δύο όψεις. Η μία όψη είναι η χάραξη των πολιτικών και η άλλη το κανονιστικό πλαίσιο των πολιτικών. Είχα φέρει να σας δώσω το εξής: Ανέθεσα στο Ινστιτούτο Ευρωπαϊκής Δημόσιας Διοίκησης, όπου επικεφαλής είναι ο κ. Φλωραϊτης, να μου καταγράψει τις διαφοροποιήσεις που υπάρχουν στη δική μας νομοθεσία και στην κοινοτική νομοθεσία. Ξέρετε πότε υπάρχουν διαφοροποιήσεις για τα νησιά; Η συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων είναι από αγώνες δικούς σας, των συναδέλφων των νησιών, που εκλιπαρείτε μεταμεσονύχτιες ώρες για να περάσετε μία τροπολογία. Αυτή είναι η μοίρα των νησιών; Αυτή πρέπει να είναι ή πρέπει σε κάθε νομοσχέδιο να υπάρχει ειδική παράγραφος για τα νησιά; Πώς θα υπάρξει όμως; Με ευχολόγια; Πρέπει να επιβληθεί. Πώς θα επιβληθεί; Θα επιβληθεί κανονιστικά με ένα Υπουργείο Αιγαίου, που θα έχει τέτοιο ρόλο. ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΖΩΑΝΝΟΣ: Πρωθυπουργό δεν έχουμε; ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): Με συγχωρείτε, δεν είναι μόνο θέμα Πρωθυπουργού. Εγώ το θέτω στον Πρωθυπουργό και θα το θέσω και σε όλα τα πολιτικά κόμματα. Γιατί αν δεν γίνει αυτό, δεν γίνεται τίποτα. Ακούστε τώρα και για τις πολιτικές, μια και είπατε πολλά, όπως για το λάδι, για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, για την ανεργία. Σας είπα, αλλά φαίνεται ότι δεν με ακούσατε. Ακόμα και στον πυρήνα τους αυτές οι έννοιες, στη διαμόρφωσή τους, έχουν άλλη μορφή στο αρχιπέλαγος. Για παράδειγμα, για τον αγρότη, όπως τον έχουμε ορίσει και κανονιστικά, τι λέμε; Λέμε "μητρώο αγροτών". Ποιοι είναι; Είναι αυτοί που έχουν το 50% του εισοδήματος. 'Ε, σας πληροφορώ ότι με αυτό μόνο, ως βάση, στα νησιά εκτοπίζουμε το 80% των αγροτών. Γιατί η ιδιομορφία των νησιών είναι τέτοια, όπου ο αγρότης είναι και λίγο οικοδόμος, κάνει και λίγο τουριστικές επιχειρήσεις. 'Αρα, έχει άλλη περιγραφή. Ο άνεργος επίσης. Ο πολίτης του Αιγαίου -για να πάρουμε το κορυφαίο θέμα- είναι άλλο πράγμα στο αρχιπέλαγος. Και δεν είναι ισότιμος πολίτης σύμφωνα με το Σύνταγμα. Δεν πρέπει να πούμε ότι στις μεταφορές και στις επικοινωνίες -υπαινίχθηκε κάτι ο κ. Δραγασάκης και εγώ θα το εισηγηθώ αυτό- το κόστος μεταφοράς ανθρώπων και εμπορευμάτων πρέπει να είναι το ίδιο με τη στεριανή Ελλάδα; Αυτό δεν σημαίνει συνταγματική ισότητα των πολιτών; Δεν πρέπει να πούμε ότι το επίπεδο της εκπαίδευσης, της υγείας, οι διαδικασίες της ανάπτυξης, είναι οι ίδιες στο αρχιπέλαγος με την υπόλοιπη Ελλάδα; Το έχουμε πει ποτέ ως πολιτικοί αυτό; Δεν το έχουμε πει ποτέ. Το λέμε σπασμωδικά, κομπλεξικά, αμυντικά! Και εγώ ήθελα να αξιοποιήσω αυτήν τη συζήτηση εδώ, προκειμένου να πάμε τα πράγματα αλλού. Γι'αυτό με είδατε να μη σχολιάζω τα μικρά προβλήματα. Τι να σας πω; Να πάρω τους καταλόγους, πόσο προχώρησαν τα έργα επί Νέας Δημοκρατίας, όπως γίνεται συνήθως εδώ; Αυτό θα ήταν μία καλή κατάθεση για τα νησιά μας; Κατά τη γνώμη μου δεν θα ήταν. Εγώ ήρθα σήμερα όχι να αρχίσω μαζί σας διαξιφισμούς, αλλά για να κάνω κατάθεση σαν πολιτικός! 'Ηρθα να κάνω και απολογία σαν πολιτικός, αν θέλετε! Να απολογηθώ και σαν στεργιανός πολιτικός, γιατί είχαμε "τύφλα" όλα αυτά τα χρόνια, όλοι οι στεργιανοί πολιτικοί. Και, παρακαλώ, αυτό το μήνυμα να πάει παντού. Αυτό που έχουμε κάνει στα νησιά μας είναι ελάχιστο σε σχέση με αυτό που οφείλουμε. Και είστε οι μόνοι οι οποίοι δώσατε αγώνα ζωής, ξεκινώντας από το συνάδελφο κ. Κοσμά, που ήταν ο πρώτος στο Υπουργείο και παλαιότερος στην Αίθουσα εκ των Αιγαιοπελαγητών και καταλήγοντας σε όλους σας. Πόσο δυνατή μπορεί να είναι η φωνή μου; Σας παρακαλώ, το λέω και στους δημάρχους και στους περιφερειάρχες, επιτέλους και οι υποδομές είναι καλές και καλά κάνετε και τις προωθείτε, δώστε όμως τη μεγάλη μάχη. Η μεγάλη μάχη είναι, επιτέλους, αυτή η χώρα να αποκτήσει νησιώτικες πολιτικές. Αν δεν γίνει αυτό, τα νησιά ποτέ, όσα πακέτα και αν έρθουν, δεν θα δουν στον ήλιο μοίρα. Ποια είναι η πρόταση, αν θέλετε να δείτε ένα αποτέλεσμα; Εθνική συνεννόηση -βεβαίως δεν είναι κατάλληλη περίοδος, γιατί είναι προεκλογική-αμέσως μετά τις εκλογές, εγώ θα προτείνω στο κόμμα μου να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμά του, προκειμένου να αρχίσει εδώ και τώρα η χώρα να δημιουργεί τους θεσμούς εκείνους, οι οποίοι απαιτούνται για να υπάρξουν νησιώτικες περιοχές στη χώρα, προκειμένου όσον αφορά κάθε Υπουργό που σχεδιάζει οτιδήποτε και αν σχεδιάζει και όπως και αν αποτυπώνεται, με νόμο, με υπουργική απόφαση, με προεδρικό διάταγμα, να υπάρχει υποχρεωτικό κεφάλαιο για τα νησιά, που σήμερα είναι ανύπαρκτο. Και όταν δεν υπάρχει κανονιστικό πλαίσιο, όσοι Υπουργοί και αν υπάρχουν, όσοι άνθρωποι και Βουλευτές και αν αγωνίζονται, δεν θα βγει αποτέλεσμα. Γιατί η πολιτική δεν είναι κανόνας ευγενείας. Εγώ πηγαίνω και μιλάω στους συναδέλφους, αλλά αν θέλουν με ακούν και αν θέλουν με αγνοούν. Γι'αυτό είναι οι θεσμοί, για να υπάρχει μία ισορροπία στη χώρα, ανάλογα με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει. 'Ετσι, λοιπόν, θα ήθελα να τελειώσω. Δεν θα ήθελα με τίποτε να αντιπαρατεθώ μαζί σας. Και ο λόγος είναι ότι αισθάνομαι ότι έχω μεγάλες ευθύνες, όσες μου αναλογούν σαν στεριανός πολιτικός, γι'αυτό το μεγάλο έλλειμμα στα νησιά μας και στο αρχιπέλαγος. Ελπίζω να είναι αφορμή αυτή η σημερινή συζήτηση, να αλλάξουν τα πράγματα, να αλλάξουν όμως ριζικά όχι στα μικρά -τα μικρά έτσι κι αλλιώς τα παλεύουμε, θα βελτιωθούν- αλλά στα μεγάλα. Και τα μεγάλα είναι η καθιέρωση νησιώτικων πολιτικών της χώρας στο κορυφαίο δυνατό επίπεδο. Και ποιο είναι το κορυφαίο επίπεδο; Το πολιτικό σύστημα της χώρας, τα πολιτικά κόμματα, τα προγράμματά τους, το Εθνικό Κοινοβούλιο και η αναβάθμιση του Υπουργείου, όχι με πιστώσεις και τέτοια πράγματα, αλλά σε ό,τι έχει σχέση με τη δυνατότητα του Υπουργείου να παρεμβαίνει κανονιστικά στη διαμόρφωση όλων των πολιτικών της χώρας. Ευχαριστώ. ΘΕΟΔΩΡΑ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Κύριε Πρόεδρε, σας παρακαλώ, το λόγο. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Κυρία Μπακογιάννη, θα σας δώσω το λόγο. Πριν όμως, κύριοι συνάδελφοι, θέλω να ανακοινώσω στο Σώμα ότι τη συνεδρίασή μας παρακολουθούν από τα άνω δυτικά θεωρεία εννιά μαθητές και δύο συνοδοί-δάσκαλοι από το Δημοτικό Σχολείου Μεγάλου Χωρίου Ευρυτανίας, αφού προηγουμένως ξεναγήθηκαν στην έκθεση "Αρχαίο Ελληνικό Θέατρο". Τους καλωσορίζουμε στο Κοινοβούλιο. (Χειροκροτήματα από όλες τις πτέρυγες της Βουλής) Ορίστε, κυρία Μπακογιάννη, έχετε το λόγο. ΘΕΟΔΩΡΑ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Χαίρομαι που είναι από την Ευρυτανία, κύριε Πρόεδρε. Θα έρθω πιο μπροστά, για να βλέπω τα παιδιά. Κύριε Πρόεδρε, φαίνεται ότι αυτή η συζήτηση, έτσι όπως καταλήγει, δεν είχε τελικώς κανένα αποτέλεσμα. Το μόνο αποτέλεσμα, το οποίο είχε, ήταν να συμφωνήσουμε όλοι μας ότι χρειαζόμαστε νησιώτικες πολιτικές. Δεν είναι δύσκολο. Συμφωνούμε. Θα συμφωνήσουμε δε και όλοι μας -και σας το λέω εδώ εκ μέρους των συναδέλφων της Νέας Δημοκρατίας- όσον αφορά αυτές τις κανονιστικές πολιτικές -οι οποίες είναι αναγκαίες- να πάρετε τις αρμοδιότητες. Αλλά δεν εξαρτάται από εμάς, δεν εξαρτάται από την Αντιπολίτευση. Και ας μη βαυκαλιζόμαστε εδώ μέσα τουλάχιστον, τουλάχιστον όχι μεταξύ μας, διότι μας ακούει και ο πολίτης, ο οποίος ξέρει πολύ καλά ποιος μπορεί και ποιος δεν μπορεί. Κύριε Υπουργέ, εσείς κάθεσθε στη μεγάλη αίθουσα του Υπουργικού Συμβουλίου - δεν καθόμαστε εμείς, δεν κάθεται κανείς από τους συναδέλφους εδώ, ούτε ο κ. Δραγασάκης κάθεται- και οφείλετε να πείτε σ' αυτό το όργανο, που λέγεται Υπουργικό Συμβούλιο, ότι δεν έχουμε νησιωτικές πολιτικές. Εσείς οφείλετε να πείτε στον κύριο Πρωθυπουργό ότι πρέπει να ξεκαθαρίσει, αν το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ ασπάζεται τις αντιλήψεις του προεδρικού, το οποίο πίστευε στην ανάγκη ύπαρξης του Υπουργείου Αιγαίου. Εσείς πρέπει να το ξεκαθαρίσετε. Αυτό δεν μπορούμε να το κάνουμε εμείς για σας. Εμείς τοποθετηθήκαμε ανοικτά. Είπαμε από την πρώτη στιγμή, όταν το 1985 καθιερώθηκε το Υπουργείο Αιγαίου, ότι πιστεύουμε πως είναι χρήσιμο και το υπερψηφίσαμε. Είπαμε ότι πρέπει να έχει συντονιστικές αρμοδιότητες, οι οποίεις πρέπει να υπάρχουν στο Υπουργείο Αιγαίου, για να αποκτήσουμε νησιωτικές πολιτικές. Επί Νέας Δημοκρατίας υπήρξε μια στιγμή -επειδή είδαμε τις αδυναμίες, που ακόμα ο ίδιος ο Πρωθυπουργός ήταν Υπουργός Αιγαίου- που είδαμε την ανάγκη του συντονισμού, ο οποίος σήμερα έχει χαθεί. 'Ερχεστε τέσσερα χρόνια μετά από την ανάληψη εξουσίας από τον κ. Σημίτη και την Κυβέρνησή σας και μας λέτε ότι δεν έχουμε νησιωτική πολιτική. Να κάνουμε τι εμείς τώρα σαν Αντιπολίτευση; Μας είπατε ότι ήταν ευτελής η παρουσίαση των στοιχείων. Με εμένα, κύριε Υπουργέ, θα πρέπει να είσθε πολύ προσεκτικός με τα στοιχεία. Γιατί εγώ, όταν αναφέρω στοιχεία από το Βήμα της Βουλής, τα έχω από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας. Και για να μάθει ο κ. Σφυρίου, θα του πω ότι η ημερομηνία που μου δόθηκαν είναι η 18η Νοεμβρίου 1999 και η απορρόφηση είναι 32%. Θα το καταθέσω στα Πρακτικά, να το πάρετε και εσείς μαζί σας, κύριε Σφυρίου, να το μελετήσετε και να δείτε ότι όταν μιλάμε εμείς, δεν μιλάμε στον αέρα. Μας είπατε ότι ήταν ευτελής η παρουσίαση των στοιχείων. Δεν σας ενδιέφερε γιατί ήταν τα μικρά. Αυτά τα μικρά έργα είναι αυτά τα οποία κάνουν τη διαφορά τελικώς, κύριε Υπουργέ. Αυτά τα μικρά έργα υποδομής, μαρίνες, αυτά που σας είπαμε, όλη αυτή η υποδομή, για να μπορεί να μείνει ο αιγαιοπελαγίτης. Δεν φθάνει να καταθέτουμε τον πόνο μας στη Βουλή των Ελλήνων, χρειάζεται να καταθέτουμε και τις προτάσεις, για το πώς θα λύσουμε και τα προβλήματα. Επειδή έκανε και μια αναφορά ο κ. Σφυρίου, δεν θέλω να μείνει αναπάντητη. Κύριε συνάδελφε του ΠΑΣΟΚ, είσαστε στη Βουλή δεκαεννέα χρόνια. Είστε ένας άνθρωπος που κατ' εξοχήν έχει παρακολουθήσει τα κοινά. Δεν ξέρατε ποιο ήταν το αντικείμενο της Διάσκεψης του Μάαστριχτ; Δεν γνωρίζατε, κύριε συνάδελφε, ότι στο Μάαστριχτ αυτό που αποφασίστηκε ήταν η νομισματική και οικονομική πολιτική; Δεν γνωρίζατε ότι επί μέρους χρηματοδοτήσεις δεν αποφασίστηκαν και δεν τέθηκαν καν προς συζήτηση και όλα τα επί μέρους προγράμματα αποφασίστηκαν μετά στη Ρώμη; Αυτά είναι στοιχειώδη πράγματα, τα οποία πρέπει να γνωρίζουμε, όταν μιλάμε για ευρωπαϊκή πολιτική μέσα στη Βουλή των Ελλήνων. Το δεύτερο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, το ονομαζόμενο Πακέτο Ντελόρ, προέβλεπε κάποιους πόρους. Θα συμφωνούσα μαζί σας ότι θα μπορούσαν να ήταν πιο πολλοί. Το θέμα μας, όμως, ποιο είναι; 'Οτι αυτοί οι συγκεκριμένοι πόροι δεν απορροφήθηκαν. Και έρχεται ο κ. Σφυρίου και μας λέει ότι αν ήταν τόσο, τώρα το τρίτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης θα είναι περισσότερο. Αν είναι να δείξουμε την ίδια επιμέλεια στην υλοποίηση του τρίτου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, που δείξαμε στο δεύτερο, τότε είναι χαμένο το Αιγαίο από την αρχή. 'Αρα, κύριε Υπουργέ, ο πόνος σας σεβαστός. Συμπάσχουμε άπαντες. Συμφωνούμε μαζί σας ότι πρέπει να υπάρξει μια διαφορετική νησιωτική πολιτική. Συμφωνούμε μαζί σας και μπορείτε να μας επικαλεσθείτε στον Πρωθυπουργό σας, μήπως ο Πρωθυπουργός σας, έστω και στο παραπέντε, επιδείξει κάποια κατανόηση προς αυτήν την κατεύθυνση. Μπορείτε να πείτε λοιπόν με άνεση -τουλάχιστον εκ μέρους της Νέας Δημοκρατίας σας εξουσιοδοτώ- ότι η Νέα Δημοκρατία πιστεύει πως το Υπουργείο Αιγαίου δεν είναι ντεκόρ για να ρίχνεις κάποιον που δεν ξέρεις τι άλλο να τον κάνεις, αλλά είναι ένα Υπουργείο που είναι αναγκαίο, χρήσιμο και μπορεί να προσθέτει -και το θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό αυτό που είπατε- σε κάθε νομοσχέδιο να προσθέτει τη θέση του για τα ιδιαίτερα προβλήματα του αρχιπελάγους. Δεν είδα να το κάνετε μέχρι τώρα. Δεν είδα να έχετε φωνή ούτε στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας ούτε στο Υπουργείο Οικονομικών. Σας δηλώνω ότι, αν την αποκτήσετε, εμείς θα σας συμπαρασταθούμε. Θα έχετε τη σύμφωνη γνώμη της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, για ό,τι αυτό αξίζει στα αυτιά του Πρωθυπουργού σας, μήπως μπορέσουμε, έστω και στο παραπέντε, κάποια πράγματα, που είναι αναγκαία για το Αιγαίο, να τα υλοποιήσουμε. (Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας) ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Κύριε Υπουργέ, έχετε να προσθέσετε τίποτε. ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (Υπουργός Αιγαίου): 'Οχι, κύριε Πρόεδρε. ΚΟΣΜΑΣ ΣΦΥΡΙΟΥ: Κύριε Πρόεδρε, το λόγο, παρακαλώ. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Δεν μπορείτε να έχετε το λόγο. ΚΟΣΜΑΣ ΣΦΥΡΙΟΥ: Κύριε Πρόεδρε, επί προσωπικού. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Δεν νομίζω ότι υπάρχει προσωπικό θέμα. ΚΟΣΜΑΣ ΣΦΥΡΙΟΥ: Να εξηγήσω σε τι συνίσταται το προσωπικό. ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Παναγιώτης Σγουρίδης): Δεν υπάρχει προσωπικό θέμα. Ας μην κλείσουμε τη συζήτηση με τέτοια θέματα. Νομίζω ότι έγινε μία εποικοδομητική συζήτηση, η οποία είναι χρήσιμη για το Κοινοβούλιο και για τα νησιά του Αιγαίου. Συνεπώς κηρύσσεται περαιωμένη η συζήτηση επί της υπ' αριθμόν 14/10.11.1999 επερωτήσεως Βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας προς τους Υπουργούς Αιγαίου, Εθνικής Οικονομίας και Ανάπτυξης, σχετικά με την πολιτική ανάπτυξης των ακριτικών νησιών του Αιγαίου. Στο σημείο αυτό, κύριοι συνάδελφοι, δέχεστε να λύσουμε τη συνεδρίαση; ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα. Με τη συναίνεση του Σώματος και ώρα 14.34' λύεται η συνεδρίαση για τη Δευτέρα 29 Νοεμβρίου 1999 και ώρα 18.00 με αντικείμενο εργασιών του Σώματος κοινοβουλευτικό έλεγχο: α) συζήτηση επικαίρων ερωτήσεων και β) συζήτηση επερωτήσεως, σύμφωνα με την ημερήσια διάταξη. Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΟΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ